13_1_tum

244 Tülay ÖCAL
tarihinde nadiren geçer. Bizans döneminde, Konya şehrinin bir kısmını belki de esasını
Alaeddin tepesi teşkil ediyordu. Bu devrin yapılarında, Eflatun mescidi diye anılan yapı
dışında pek az kalıntısı XX. yüzyıla kadar gelebilmiştir. Bu sebeple Konya şehri Bizans
döneminde, öylesine büyük ve önemli bir yerde değildi 6 .
Hun akınından sonra Bizans, 2. Türk alanını Sabarlar tarafından gördü-Sabarlar,
Bizans ve Sasani devletleri ile çeşitli ilişkilerde bulundular-Sasanilerle bir ittifak
yaparak, Bizansla mücadelelere giriştiler-Sabarlar, Kafkasların güney bölgelerini
aldılar. İleri hareketlerine devam ederek Kayseri, Konya, Ankara şehir ve yörelerine
akınlar yaparak pek çok ganimet elde ettiler. 3. Türk giriş VIII. yüzyıldan itibaren
Müslüman Türkler gerçekleştirdi. Selçuklu Türklerinin XI. yüzyılda Anadolu’yu bir
Türk yurdu haline getirilmesini sağlayan büyük akın ve fetih hareketlerinin, çok
önceleri önce kendi soydaşları tarafından, aynı ülkede aynı düşmana karşı, sürekli
mücadele yapmış olması ve söz konusu fetihlere öncülük etmiş olması, en önemli olay
olarak telakki edilebilir 7 .
İlk Selçuklu sultanı Tuğrul Bey’in önderliğinde, batı yönünde özellikle Anadolu’ya
yapılan fetihler, dünya tarihi bakımından büyük önem taşır. Bu istila ve fetih hareketleri
1057-1063 yılları arasında aralıksız olarak sürüp gitmiştir. Tuğrul Bey’in ölümünden
sonra Büyük Selçuklu Devletinin Sultanı olan Alparslan (Eylül 1063) Anadolu seferine
devam etti. Türkmen Beylerinin Anadolu’nun çeşitli yerlerinde giriştikleri akınlar 1069
yılı boyunca devam etmiştir. Bizans imparatorluğu Romanes Digones Anadolu’yu kuvvetler
gönderdiyse de başarı sağlayamamıştır. Bunun üzerine İmparator Anadolu’daki Selçuklu
Askeri hareketine son verip ülkeden çıkarmak amacıyla, kendisi bizzat harekete geçmişti.
Bizans ordusu Malazgirt’te yapılan savaşta (26 Ağustos 1071) Sultan Alparslan’ın
yönettiği Selçuklu ordusu tarafından kesin yenilgiye uğratılmıştır 8 .
Bu tarihten sonra Anadolu kapıları tamamen Selçuklu Türklere açılmış ve savaştan
sonra Anadolu’nun Türkleşmesi hız kazanmıştır.
2- Anadolu Selçukluları Döneminde Konya Şehrinin Gelişimi
Anadolu Selçuklu hükümdarı Süleyman Şah, Küçük Asya’daki (Asya Minor) ilk
idari merkezini M. 1076 yıllarında Konya’ya kurmuş, istiklal menşurasını burada
okutmuştur. Tarihçilerin çoğunluğunun hilafına göre Konya, Selçukluların ilk başkenti
olmuştur 9 .
Konya Şehir, ilk defa 1068 yılında, Türklerin eline geçmiş ise, Şehrin Bizans ve
Türkler arasında el değiştirdiği bilinmektedir. Arap kaynağının açık ifadesine göre,
İznik’in fethi, Türkiye Selçukluları Devletinin kuruluşu 1075 yılında vuku bulmuştur.
6 BAYKARA, T., 1985. a.g.e. (S:9-10)
7 SEVİM, A., 1998. Anadolu’nun Fethi (Selçuklular Dönemi) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu, Atatürk Tarih Kurumu Yayını XXIV Dizi Sayı:2, Ankara (S:14-17)
8 SEVİM A., YÜCEL, Y., 1994. Türkiye Tarihi 1. (Fetihten Osmanlılara kadar) Atatürk Dil ve
Tarih Yükse Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara (S: 1-3))
9 KONYALI İ. K. 1964. Abideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi, Yeni Kitap Basımevi, Konya (S-41)
Mart 2005 Cilt:13 No:1
Kastamonu Eğitim Dergisi