bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IV. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu 5<br />
Tavış Hem Süzlıkler Bılen Tataristan Tatarçesi <strong>ve</strong> Con’guo<br />
Tatarçesi Arasındağı Ferqler<br />
1800. cıllardan bérı Con’guoda yeşep catqan Tatarlar 2 ğesırlık vaqıt ışınde üzlerine ayrı<br />
bulğan tıl <strong>ve</strong> meğdeniyet yarattılar. Bu maqalada yeşev <strong>ve</strong> bar boluv öçın tırışıp tırmaşıp<br />
kélgen Tatarlarnın 2 ğesırlık tırışuvlarının mi<strong>ve</strong>si gramatikalıq tetqiq qılına <strong>ve</strong> Qazan Tatarçesi<br />
bılen salıştırıla. Napusnın azalıvu, başqa milletlernın teğsırı, siyasi <strong>ve</strong> iqtısadi şertlernın<br />
tura bolmağanınday şertler Con’guo Tatarlarının ictimai <strong>ve</strong> medeni taraftan tağıme<br />
ülken boluvını mömkin qılmiy. Con’guo Tatarçeşi meğerif, medyaday cérlerde işletılmi. Şoğan<br />
faqet ğailede <strong>ve</strong> hette hiç cérde işletilmi. Bu maqala şuşınday sebeblernın Con’guo Tatarçesını<br />
nesre bozğanını anlata.<br />
R. Ebrar AKINCI-Birol DOK<br />
TSENGEL TUVALARININ TÜRKİYE DENEYİMİ: KÜLTÜR VE DİL VARLIĞININ<br />
CANLANDIRILMASINDA KÜLTÜR AŞIRI GİRİŞİMLER<br />
Moğolistan’daki Tuva nüfusunun büyük bölümü Bayan Ölgiy Aymağı Tsengel Sum’da yaşamaktadır.<br />
Geleneksel yöntemlerle göçer hayvancılığa dayalı üretimle geçinen Tsengel Tuvaları,<br />
kültür <strong>ve</strong> dil varlığını sözlü olarak sürdürebilmektedir. Zorunlu nedenlerle büyük<br />
kentlere göç etme eğilimi Tsengel Tuvalarını nüfus <strong>ve</strong> dolayısıyla ekonomi açısından zayıflatmakta,<br />
dil <strong>ve</strong> kültür varlığının yitimi tehlikesi de bu sürecin zincirleme etkisi olarak artmaktadır.<br />
Antropoloji disiplininin en büyük dilemmalarından biri de etnografın alan araştırması<br />
amacıyla “birlikte çalıştığı” topluluğun yaşantısında değişim yaratmasıdır. Antropolog,<br />
“kültür aşırı” bir çalışma yürütmeyi seçtiyse, bu değişimin ne türlü olacağı çoğunlukla<br />
öngörülebilir değildir. Öte yandan, birlikte çalışılacak insanlar antropoloğa kabul gösterirken<br />
çoğunlukla çalışmanın içeriği, kapsamı <strong>ve</strong> boyutları hakkında pek az bilgi sahibidir.<br />
İlk kez 2002 yılında Tsengel Tuvaları ile alan araştırması yürütmek amacıyla Tsengel<br />
Sum’a gittiğimde, orada bir değişime neden olabileceğimi öngörmemiştim. Sadece Tsengel<br />
Tuvaları’nın “öğrencisi” olmayı hedefliyor, dillerini öğrenmek <strong>ve</strong> kültürlerini anlamak<br />
istiyordum.<br />
2002-2006 yılları arasındaki bu öğrencilik sürecime, dostluk bağlarının yanı sıra, Tsengel<br />
Tuvalarının “fahri gönüllüğünü” üstlendiğim bir “sosyal sorumluluk” girişimi de eklendi.<br />
Bu girişim ile Tsengelli Tuva öğrenciler, 2004 yılında Büyük Öğrenci Projesi kapsamında<br />
Türkiye’de yüksek öğrenim görmeye hak kazandılar <strong>ve</strong> 2010 yılına dek yüksek öğrenime<br />
başvurmaya devam ettiler. Mezun olarak ülkesine dönen öğrencilerle birlikte, hâlen<br />
Türkiye’de öğrenim gören öğrenciler, dil <strong>ve</strong> kültür sorunlarına ulusaşırı çözümler üretmek<br />
üzere kendi dayanışma topluluklarını kurdular.<br />
Anahtar kelimeler: Moğolistan, Tsengel Tuvaları, Tuvaca, Türkiye.