bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IV. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu 29<br />
The second source to be used to enrich our scientific system of terms is terminology<br />
systems of other Turkic languages. It is well known that the terminology of the Turkish,<br />
Azeri, Kazan Tatar, Uzbek and other Turkic languages are fairly well learned and de<strong>ve</strong>loped<br />
systems.<br />
Borrowing words from foreign languages is a normal, natural phenomenon for all languages.<br />
Of course, adopting new terms into our language it is <strong>ve</strong>ry important to use the highly<br />
de<strong>ve</strong>loped international terminology fund. Lexical fund of European and other foreign languages<br />
is another source of enrichment for our terminology system.<br />
Key words: terminology, term, system of terms, derivation means of language<br />
Aleksandr GARKAVETS<br />
AZAK DENİZİ KUZEYİNDEKİ URUM AĞIZLARININ<br />
TEŞEKKÜLÜ VE SINIFLANDIRILMASI 3<br />
Sayısı 15 binden fazla olan Türk ağızlarını konuşan Ortodoks Hristyan Urumlar 1778-1779<br />
yıllarında Kuzey Azak bölgesine Kırımdan tehcir edilerek 12 köye yerleşti. Bu köyler şunlardır:<br />
Bağatır, Büyük Yeni-Sala, Karani, Maryampol, Kamara, Manguş, Beşüy (Beşev), Gürcü,<br />
Laspi, Kermençik, Eski Kırım <strong>ve</strong> Ulakıl.<br />
Bu köylerden daha sonra yeni köy <strong>ve</strong> kasabalar oluşturuldu. Şu anda nüfusu 60.000’den<br />
fazla olan Urumlar, Donetsk <strong>ve</strong> Zaporijjâ bölgelerinin 30 köyü <strong>ve</strong> 1 şehrinde toplu olarak<br />
yaşamaktadırlar.<br />
Urumların dili, XIII. yüzyılın sonunda yazılmış olan Codex Cumanicus’ta kayda geçirilmiş<br />
olan Kıpçak-Kuman-Polo<strong>ve</strong>ts dilinin <strong>ve</strong> XVI. <strong>ve</strong> XVII. yüzyıllardan kalma çok sayıda<br />
metinde kullanılan Ermeni-Kıpçak dilinin canlı devamı olup dört asıl ağız grubuna –<br />
Kıpçak-Polo<strong>ve</strong>ts, Kıpçak-Oğuz, Oğuz-Kıpçak <strong>ve</strong> Oğuz – bölünmektedir.<br />
Çarlık zamanında Urum köylerindeki kilise başlangıç okullarında Grekçe <strong>ve</strong> Rusça,<br />
1928-1935 yıllarında ise ana dili olarak Kırım Tatarcası öğrenildi. Bir kaç yıl önce bazı<br />
köylerde Urum dili de öğretim programı dışında olarak öğrenilmeye başlandı.<br />
1999-2000 yıllarında Aleksandr Garka<strong>ve</strong>ts tarafından yayımlanan Urumların bütün folkloru<br />
<strong>ve</strong> edebî eserler kitabı <strong>ve</strong> Urumca Sözlüğü Urumlar arasında hediye olarak dağıtıldı.<br />
3 Proishojdeniye i Klassifikatsiya Urumskih Govorov Se<strong>ve</strong>rnogo Priazovya makalesinin (So<strong>ve</strong>tskaya Tyurkologiya,<br />
1981, No 2, s. 46-58) tercümesini bir kaç yıl önce Lev Gumilyov Avrasya Millî Üni<strong>ve</strong>rsitesi (Kazakistan,<br />
Astana) Uluslararası İlişkiler Fakültesi Türkoloji Bölümü öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr. Ainur<br />
MAYEMEROVA, Gazi Üni<strong>ve</strong>rsitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili <strong>ve</strong> Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi<br />
Prof. Dr. Hülya KASAPOĞLU ÇENGEL’in yönlendirmesi ile yaptı.