4 - orsam
4 - orsam
4 - orsam
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ELECTORAL LAWS IN IRAQ
ORTADOĞU Ortadoğu STRATEJİK Stratejik ARAŞTIRMALAR Araştırmalar MERKEZİ
Merkezi
CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES
Center for Mıddle Eastern Strategıc Studıes
مركز الشرق األوسط للدراسات االستراتيجية
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ELECTORAL LAWS IN IRAQ
ORSAM Rapor No: 153
Nisan 2013
ISBN: 978-605-4615-49-0
Ankara - TÜRKİYE ORSAM © 2013
Bu raporun içeriğinin telif hakları ORSAM’a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca kaynak gösterilerek
kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayımlanamaz.
Bu raporda yer alan değerlendirmeler yazarına aittir; ORSAM’ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır.
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
STRATEJİK BİLGİ YÖNETİMİ, ÖZGÜR DÜŞÜNCE ÜRETİMİ
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
Tarihçe
Türkiye’de eksikliği hissedilmeye başlayan Ortadoğu araştırmaları konusunda kamuoyunun
ve dış politika çevrelerinin ihtiyaçlarına yanıt verebilmek amacıyla, 1 Ocak 2009 tarihinde Ortadoğu
Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) kurulmuştur. Kısa sürede yapılanan kurum,
çalışmalarını Ortadoğu özelinde yoğunlaştırmıştır.
Ortadoğu’ya Bakış
Ortadoğu’nun iç içe geçmiş birçok sorunu barındırdığı bir gerçektir. Ancak, ne Ortadoğu ne de
halkları, olumsuzluklarla özdeşleştirilmiş bir imaja mahkum edilmemelidir. Ortadoğu ülkeleri,
halklarından aldıkları güçle ve iç dinamiklerini seferber ederek barışçıl bir kalkınma seferberliği
başlatacak potansiyele sahiptir. Bölge halklarının bir arada yaşama iradesine, devletlerin
egemenlik halklarına, bireylerin temel hak ve hürriyetlerine saygı, gerek ülkeler arasında gerek
ulusal ölçekte kalıcı barışın ve huzurun temin edilmesinin ön şartıdır. Ortadoğu’daki sorunların
kavranmasında adil ve gerçekçi çözümler üzerinde durulması, uzlaşmacı inisiyatifleri cesaretlendirecektir.
Sözkonusu çerçevede, Türkiye, yakın çevresinde bölgesel istikrar ve refahın
kök salması için yapıcı katkılarını sürdürmelidir. Cepheleşen eksenlere dâhil olmadan, taraflar
arasında diyalogun tesisini kolaylaştırmaya devam etmesi, tutarlı ve uzlaştırıcı politikalarıyla
sağladığı uluslararası desteği en etkili biçimde değerlendirebilmesi bölge devletlerinin ve halklarının
ortak menfaatidir.
Bir Düşünce Kuruluşu Olarak ORSAM’ın Çalışmaları
ORSAM, Ortadoğu algalımasına uygun olarak, uluslararası politika konularının daha sağlıklı
kavranması ve uygun pozisyonların alınabilmesi amacıyla, kamuoyunu ve karar alma mekanizmalarına
aydınlatıcı bilgiler sunar. Farklı hareket seçenekleri içeren fikirler üretir. Etkin
çözüm önerileri oluşturabilmek için farklı disiplinlerden gelen, alanında yetkin araştırmacıların
ve entelektüellerin nitelikli çalışmalarını teşvik eder. ORSAM; bölgesel gelişmeleri ve trendleri
titizlikle irdeleyerek ilgililere ulaştırabilen güçlü bir yayım kapasitesine sahiptir. ORSAM,
web sitesiyle, aylık Ortadoğu Analiz ve altı aylık Ortadoğu Etütleri dergileriyle, analizleriyle,
raporlarıyla ve kitaplarıyla, ulusal ve uluslararası ölçekte Ortadoğu literatürünün gelişimini
desteklemektedir. Bölge ülkelerinden devlet adamlarının, bürokratların, akademisyenlerin,
stratejistlerin, gazetecilerin, işadamlarının ve STK temsilcilerinin Türkiye’de konuk edilmesini
kolaylaştırarak bilgi ve düşüncelerin gerek Türkiye gerek dünya kamuoyuyla paylaşılmasını
sağlamaktadır.
www.orsam.org.tr
Aytekin Enver
1979 yılında Kerkük’te doğdu. Lisans eğitimini Musul Üniversitesi Matematik bölümünde,
Yüksek Lisansını Ankara Üniversitesi Matematik Anabilim Dalı’nda tamamlamıştır.
Ekim 2010 itibariyle Gazi Üniversitesi Matematik Bölümü Doktora Programında eğitimimi
sürdürmektedir. Ağustos 2012 yılından bu yana ORSAM’da çevirmen olarak çalışmaktadır.
TAKDİM
ABD’nin 2003 işgalinin ardından Irak’ta yeni bir sistem kurulmaya çalışılmıştır. Bu sistem içerisinde
demokrasinin temel ilkelerinden biri olan seçimlerle yönetime gelen iktidarları yönettiği bir
ülkenin ortaya çıkması hedeflenmiştir. Bunun için 30 Ocak 2005’te Irak Anayasası’nı hazırlayacak
olan kurucu meclis seçimleri, 15 Ekim 2005’te Anayasa referandumu, 15 Aralık 2005’te yerel
ve genel seçimler, 31 Ocak 2009’da yerel seçimler ve 7 Mart 2010’da genel seçimler yapılmıştır.
Önümüzdeki 2 yıllık periyotta Irak’ta 2 seçimin daha yapılması planlanmaktadır. Önce 20 Nisan
2013’te yerel seçimler yapılacaktır. 2014’te ise genel seçimlerin yapılması beklenmektedir.
Irak’taki federal yapı dikkate alındığında yerel seçimler Irak siyasetine yön verecek niteliktedir. Yerel
seçimler de 2014’te yapılacak genel seçimlerin anahtarı olacaktır. Bu çalışma içerisinde Irak’taki
yerel seçimlere ilişkin kanunlarının Arapça metinleri ile birlikte Türkçe tercümeleri yer almaktadır.
Hasan Kanbolat
ORSAM Başkanı
4
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
İçindekiler
Takdim.......................................................................................................................................................4
1. 2008 YILI 36 NO’LU KANUN........................................................................................................7
2. 2008 YILI 44 NO’LU KANUN........................................................................................................14
3. 2012 YILI 54 NOLU KANUN.........................................................................................................14
4. 36 NO’LU KANUNA İLİŞKİN 2012 YILI BİRİNCİ DÜZELTME..........................................15
5. 36 NO’LU KANUNA İLİŞKİN 2012 YILI İKİNCİ DÜZELTME............................................16
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 5
ORSAM Rapor No: 153, Nisan 2013
Hazırlayan: Aytekin Enver
ORSAM Ortadoğu Uzman Yardımcısı,
Arapça Tercümanı
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
1. 2008 YILI 36 NO’LU KANUN
İl, İlçe ve Nahiyelerin Meclis Seçim Kanunu
Halk adına,
Başkanlık Meclisi,
Parlamentonun, (61/birinci) maddesi hükümlerine
uygun, 122 No’lu maddenin dördüncü
fıkrasına ve Anayasa’nın 138 No’lu maddesinin
beşinci bendinin (b) fıkrasına istinaden:
Başkanlık Meclisi 8 Ekim 2008 tarihinde yapılan
oturumunda aşağıdaki kanunu çıkartmaya
karar vermiştir.
Birinci bölüm
TANIMLAR, GEÇERLİLİK VE AMAÇLAR
Madde 1: Bu kanun ile aşağıda belirtilen ifadeler
karşılığında açıklanan anlamlar ifade
edilmektedir:
Komiserlik: Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği.
Seçmen: Oy verme hakkına sahip olan herkes.
Aday: İl veya ilçe ya da nahiye meclis üyeliğine
resmen adaylığı kabul edilen herkes.
Ön Seçmen Sicili: İncelenmesi ve hakkında
itirazlarda bulunmak üzere komiserlik tarafından
hazırlanan ve yayınlanan seçmenlerin
isim ve bilgilerini içeren sicildir.
Kesin Seçmen Sicili: İtiraz süresi bittikten
sonra yayınlanan ve itiraza kabil olmayan seçmen
isim ve bilgilerini içeren sicildir.
Açık Liste: Bölgeye tahsis edilen sandalye sayısını
geçmemek kaydı ile ilan edilen adayların
ismini içeren listedir.
Tekli Liste: Komiserlik nezdinde kayıtlı olması
şartıyla, tek kişinin seçimlere aday olmaya
hak kazanan listesidir.
Seçim Barajı: Bir seçim bölgesinde bir sandalyeyi
elde etmek için gerekli oy sayısıdır. Bu
oy sayısını elde etmek için seçim bölgesindeki
doğru oy sayısı ile o bölgeye tahsis edilen
sandalye sayısına bölünerek elde edilen orana
bakılır.
Seçim Bölgesi: İşbu kanun hükümlerine göre
birkaç sandalyenin tahsis edildiği herhangi
belirli bir bölgedir.
Seçim Merkezi: Oylama işleminin yapılması
için seçim bölgesi çerçevesinde komiserlik tarafından
tayin edilen yerdir.
Göç Ettirilen Seçmenler: Herhangi bir sebepten
dolayı 9 Nisan 2003 tarihinden sonra
Irak içinde daimi olarak ikamet ettiği yerden
başka bir yere zorla göç ettirilen Iraklıdır.
Madde 2: İşbu kanun il, ilçe ve nahiye meclislerinin
seçimleri için geçerlidir.
Madde 3: İşbu kanun aşağıdakileri hedeflemektedir:
1. Seçmenlerin il, ilçe ve nahiyelerdeki meclislerdeki
temsilcilerinin seçilmesine katılması.
2. Seçime katılımda eşitlik.
3. Seçmen ve adayların seçimdeki katılım
haklarının garanti edilmesi.
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 7
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
4. Seçimlerin adilliği, özgürlüğü ve şaibesizliğinin
temin edilmesi.
5. Seçim aşamaları ve işlemleri için yasal himayenin
sağlanması.
İkinci Bölüm
SEÇİM HAKKI
Madde 4:
1. Seçim, işbu kanunda bu hakkı kullanmak
için cinsiyet, ırk, kavim, soy, renk, din, mezhep,
inanç, görüş, ekonomik durum ya da
sosyal konumlar sebebiyle ayrım yapmaksızın
yer alan şartlara haiz olan her Iraklı erkek ve
kadının hakkıdır.
2. Her bir seçmen özgür, dolaysız, gizli ve bireysel
bir şekilde seçimlerde hakkını kullanır.
Vekaleten oylama yapılamaz.
Madde 5: Seçmende aşağıdaki şartlar aranmaktadır:
1. Irak uyruklu olması.
2. Tam ehliyete sahip olması.
3. Seçimlerin yapıldığı tarihte on sekiz yaşını
doldurmuş olması.
4. İşbu kanun hükümlerine ve komiserlik tarafından
verilen talimatlara uygun olarak seçmen
sicilinde kayıtlı olması gerekmektedir.
Madde 6:
1. İl meclislerinin seçimi birinci aşamada yapılır.
İlçe ve nahiye meclis seçimleri ise ikinci
aşamada ve birinci aşama seçimleri işleminden
itibaren altı ay içerisinde yapılır.
2. Göç ettirilenler için göç ettirildikleri bölgelerdeki
adaylarına oylarını kullanmak amacıyla,
bulundukları bölgelerde seçim merkezleri
tahsis edilmelidir. Komiserlik, talimatlar
gereğince kayıt mekanizmasını belirlemeyi
üstlenir.
Üçüncü Bölüm
ADAY OLMA HAKKI
Madde 7: Bir bölge içerisinde yer almayan
yerlerde 2008 yılı 21 No’lu İller Kanunu’nun
5. Maddesi’nde yer alan adaylık şartları esas
alınır.
Madde 8:
1. Komiserlik, Baasçıların arındırılması veya
listelerin teslim alındığı tarihten itibaren 10
gün içerisinde başlamak üzere yasal bir şekilde
yer alacak kurumlar için yüksek milli kuruma
aday listelerini gönderir.
2. Adaylar, komiserliğin onayına tabidir.
Madde 9: Adaylık açık liste sistemine göre yapılacaktır.
Madde 10: Listedeki aday sayısı, seçim bölgesine
tahsis edilen sandalye sayısından fazla
olmamalıdır.
Madde 11: Herhangi bir özel otorite tarafından,
kazanan adaydan kendisine tahsis edilen
sandalyeyi herhangi bir vakitte kendisinden
geri çekmesine izin verilmeyecektir.
Madde 12:
1. Oylama kişisel ve gizlidir.
2. Seçmen, bir seçimde birden fazla oy kullanamaz.
3. Seçmen, açık listeyi oylama yapabilir veya
seçim bölgesinde sunulan açık listelerin herhangi
bir adayına oy verebilir.
Madde 13:
1. Seçim bölgesinde açık listelerin elde ettikleri
doğru oylar toplanır ve söz konusu listeye
tahsis edilen sandalye sayısını elde etmek için
seçim barajına bölünür.
2. Sandalyeler açık liste adaylarına dağıtılır.
Adayların sıralaması, adayın elde ettiği oy sayısına
istinaden tekrardan yapılır. Birinciliği
kazanan, açık listede en yüksek oyu alandır.
Böylece bu durum diğer adaylar için de aynen
yapılır. Her üç kazananın sonunda, kazanan
erkekler göz önünde bulundurmaksızın bir
kadın olması şarttır.
3. Listenin elde ettiği oylar, yukarıdaki ikinci
fıkraya göre liste adaylarına dağıtılır.
4. Tekli listelerin adayların, sandalyeyi elde
etmek için en az seçim barajına muadil bir
8
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
seviyeyi elde etmeleri gerekmektedir. Bu durumda
seçim barajını aşan tekli liste adaylarının
oyları dikkate alınmayacaktır.
5. Boş sandalyeler, seçim bölgesine tahsis edilen
tüm sandalyeleri tamamlamak edilen sandalye
oranın göre varsa en yüksek oyları elde
eden ve kazanan açık listelere verilecektir.
Madde 14:
1. Çeşitli listelerde iki veya daha fazla aday,
seçim bölgesi içerisindeki son sırlamaları
açısından doğru ve eşit oyları elde etmesi durumunda,
komiserlik tarafından aralarında
kura çekilecek ve kuranın belirleyeceği aday
kazanmış olacaktır.
2. Aynı seçim listelerinde, doğru ve eşit oyları
elde edilmesi halinde veya ikiden fazla adayın
olması halinde ve aynı zamanda bunlar seçim
bölgesi içerisindeki sıralamada iseler, seçim
sandalyesini kazananı belirlemek için, seçim
listesindeki siyasi otorite tarafından onaylanan
sıralama kabul edilecektir.
Madde 15:
1. Meclis üyesinin herhangi bir sebepten dolayı
sandalyesini kaybetmesi halinde, listesinde
oy sayısı bakımından takip eden aday onun
yerini alır. Üyenin tekli bir listede olması halinde,
aynı seçim bölgesi içerisinde tümleme
seçimlerine gidilir.
2. Boş kalan sandalye bir bayana mahsus ise
kadınların temsil oranına etki yapma halleri
dışında, bir bayanın bu yeri alması şart değildir.
Dördüncü Bölüm
SEÇMEN SİCİLLERİ
Madde 16:
1. Komiserlik, işbu kanunda yer alan şartlara
haiz seçmenleri tescil eder.
2. Komiserlik, kendisine bağlı bölge ve illerin
büroları ile işbirliği ve koordinasyon yaparak,
seçmenlerin ön sicillerini hazırlamayı ve güncellemeyi
üstlenir.
3. Seçim şartlarına haiz olan her kişi, seçmenlere
ait ön sicilde ismini tescil ettirilmesi talebinde
bulunma hakkına sahiptir. Kendisinin
listede bulunmaması halinde, isminin kayıt
edilip edilmediğini araştırabilir.
4. Kayıt işlemi şahsen veya komiserlik talimatlarına
göre yapılacaktır.
5. Seçmen, birden fazla seçim bölgesinde kayıtlı
olamaz.
Madde 17:
1. Komiserlik, seçmen sicillerinin korunması
ve seçim bölgelerinin sandalye sayısının belirlenmesinde,
genel nüfus sayımı yapılıncaya
kadar, gıda maddeleri karnesi ile ilgili olarak
Ticaret Bakanlığı nezdindeki en güncel bilgilere
dayanacaktır.
2. Komiserlik, her bir seçim işleminden önce
seçmenlerin sicillerini inceleme, yeni seçmenlerin
temsil edilmesini sağlama ve itiraz
için sicilleri ilan etmek suretiyle seçmenlerin
ön sicillerini güncellemelidir.
3. Seçmenlerin sicil düzenleme işlemi tamamlandıktan
sonra yerli ve uluslararası gözlemciler,
basın ve medya görevlilerine gözlem
ve inceleme yapabilecek imkanı sağlamak
üzere ilan edilir.
4. Her seçim bölgesi için seçmen sicili, alfabetik
harf sırasına göre komiserlik tarafından
incelenmesinin kolaylaşması için tescil merkezleri
içerisinde ve açık bir yerde seçmenlerin
isimlerini içerecek bir şekilde sunulacaktır.
Madde 19:
1. Ön seçmen sicilinde ismi yer almayan ve
kaydı ile ilgili bilgilerde hata bulunan herkes,
yüksek komiserlik ana bürosuna veya illerdeki
şubelerine, isminin sicile geçirilmesi veya
kendisi ile ilgili bilgilerin tashih edilmesi için
itiraz etme hakkına sahiptir.
2. İtiraz, yazılı olarak bu kanuna uygun bir şekilde,
komiserlik tarafından belirlenecek bir
süre içerisinde sunulur. Bu süre, ön seçmen
sicilinin seçim bölgelerinde sunulduğu tarihten
itibaren başlar.
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 9
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
3. Komiserlik bürosu, kendisi tarafından belirlenen
süre içerisinde sunulan itirazların
incelemesine başlar. Komiserliğin kararı, komiserlik
meclisi nezdinde ve kanuna uygun
olarak itiraza kabil olacaktır.
Madde 20: Ön sicilin nihai durumuna göre
seçimin yapılması, itiraz için sürelerin bitiminden
sonra veya hakkında yapılan itiraz işlemleri
ile ilgili hususlar kesinleştikten sonra
kesinlik kazanır. Komiserlik, kararlaştıracağı
süreden sonra tescil merkezlerinde yayınlanmasını
üstlenir.
Beşinci Bölüm
SEÇİM BÖLGELERİ
Madde 21: Her seçmen, seçim hakkını seçmen
sicilinde kayıtlı bulunduğu seçim bölgesinde
kendisi kullanır. Bu durumda kanunun
18. maddesi hükümleri göz önünde bulundurulacaktır.
Madde 22:
1. İl meclisleri seçiminde her il resmi ve idari
sınırlarına göre seçim bölgesidir.
2. İlçe meclisleri seçiminde her ilçe resmi ve
idari sınırlarına göre seçim bölgesidir.
Madde 23:
1. Kerkük İli ve bağlı bulunan ilçe ve nahiyelerinin
seçimleri, Kerkük İlini oluşturan ana
nüfus oluşumları arasında eşit oranlarla il
meclis başkanı, vali ve vali yardımcısı makamı
dahil olmak üzere idari, güvenlik ve genel görevlerin
bölüşüm işlemi gerçekleştirildikten
sonra yapılır. İl meclisinde çoğunluğa sahip
oluşuma, en yüksek makamlardan olan vali,
vali yardımcısı veya il meclis üyeliğinden birini
seçme hakkı verilecektir.
2. Kerkük İlinin üç ana oluşumundan ve her
birinden ikişer temsilci olmak üzere bir komisyon
teşkil edilir. Bu teşkil biri meclisteki
oluşumun temsilcileri tarafından seçilecek
olan Kerkük İlinin parlamento üyelerinden
ve ikincisi Hıristiyan oluşumdan olmak üzere
1 Kasım 2008 tarihinden itibaren olacaktır.
Oluşturulan komisyon, her bir oluşumdan iki
uzman ile her parlamento grubu ve ilgili bakanlık
adına iki temsilci olmak üzere tavsiye
ve istişare için yardım desteği alabilir. Ayrıca
Birleşmiş Milletler’den teknik destek de alabilecektir.
Bununla birlikte komisyon kararlarını
uyum içinde alır. Komisyon çalışması, Kerkük
ile ilgili Irak’ın Anayasası’nın herhangi bir
maddesi ile aykırı olmayacaktır. Komisyon,
aşağıdaki hususlar hakkındaki raporunu parlamento
meclisine sunar:
a. Yukarıdaki “1.” kısımda yer aldığı şekilde
Kerkük’te söz konusu otoritenin bölüşüm
mekanizması.
b. 9 Nisan 2003 tarihinden öncesi ve sonrası
Kerkük İlinde kamu ve özel varlıklara yapılan
haddi aşma durumlarının belirlenmesi. Irak
hükümeti, söz konusu haddi aşma konularını,
tüm Irak’ta ele alma mekanizma ile tashih etmeyi
garanti eder. Bu tashih, Irak’ta yürürlükteki
kanunlara uygun yapılacaktır.
c. Seçmen sicili dahil olmak üzere, nüfus durumu
ile ilgili tüm beyan ve sicillerin incelenmesi,
tetkik edilmesi ve bağlayıcı uyum tavsiyeleri,
elde edilen sonuçlara göre Bağımsız
Yüksek Seçim Komiserliği’ne sunulacaktır.
d. Komisyon, raporunu parlamentoya 31
Mart 2009 tarihini geçmeyecek bir sürede
sunar. Parlamento, komisyonun işlerini takip
eder ve garanti altına alır.
3. Kerkük il meclisinin seçimleri, komisyon
tavsiyelerini ve elde edilen sonuçları parlamentoya
sunduktan sonra yapılır. Buna göre
parlamento, Kerkük meclis seçimleri için bir
döneme mahsus bir yasa koyar.
4. Kerkük’teki birleşik ve yerel her iki hükümet
eşit bir şekilde, komisyonun işlerinin
yasaya göre gerçekleştirmesi için gerekli tüm
ihtiyaçları sağlamayı taahhüt eder.
5. Mevcut Kerkük İl Meclisi, görevlerini 2008
yılı 21 No’lu Kanun’un geçerliliği bitmeden,
yürürlükteki kanunlara göre uygulamaya devam
eder. Kerkük ile ilgili yasanın öngördüğü
10
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
durum, seçimler yapılıncaya kadar mevcut
halini muhafaza etmeye devam eder.
6. 2008 yılı 21 No’lu Kanun’un 55. Maddesi’nin
ikinci fıkrasının hükümleri, Kerkük İl Meclisi
için geçerlidir.
7. Komisyonun tavsiyelerini parlamentoya
sunma imkanının olmaması halinde parlamento,
Kerkük il meclisi seçimleri için özel
bir kanun çıkartır. Bunun da mümkün olmaması
halinde, üç başkanlık (başkanlık meclisi,
bakanlar kurulu başkanlığı ve parlamento
başkanlığı) Birleşmiş Milletler aracılığı ile
uluslararası yardım dahilinde Kerkük’teki seçimlerin
yapılması için uygun şartları belirler.
Madde 24: İl meclisi, 25 sandalyeden oluşmakta
ve her 500.000’i geçen nüfus için
200.000 kişi başına bir sandalye eklenecek şekildedir.
Nüfus sayımında, en son seçmen sicilinin
düzenlendiği gıda maddeleri karnesine
göre yapılan sayım esas alınacaktır.
Madde 25: İlçe meclisi, 10 sandalyeden oluşmakta
artı her 50.000’i geçen nüfus için bir
sandalye eklenecek şekildedir. Nüfus sayımı,
en son seçmen sicili temeline göre yapılan son
sayım esas alınacaktır.
Madde 26: Nahiye meclisi, 7 sandalyeden
oluşmakta artı her 25.000’ni geçen nüfus için
bir sandalye eklenecektir. Nüfus sayımı, en
son seçmen sicili temeline göre yapılan son
sayım esas alınacaktır.
Altıncı Bölüm
SEÇİM KAMPANYALARI
Madde 27: Serbest seçim propagandası, aday
için işbu kanun hükümleri gereğince, adaylığının
resmi olarak kabul edildiği tarihten itibaren
başlayıp seçimlerin yapılacağı tarihten
24 saat öncesinde bitmek üzere tazmin edilmiş
bir haktır.
Madde 28: Seçim propagandası, her türlü
harçtan muaftır.
Madde 29:
1. Bağdat Belediyesi ve ildeki ilgili belediyeler,
komiserlikle koordinasyon yaparak, seçim
propagandasının yapılacağı yeri ve seçimler
için belirlenen gün öncesine kadarki süre boyunca
seçim ilanlarının asılacağı yerleri belirler.
Adaylar için seçim merkezlerinde herhangi
bir ilan veya programın ya da fotoğrafın
yayınlanması yasaktır.
2. Seçimlere katılan siyasi tüzel kişilikler, komiserliğin
vereceği talimatlara göre seçim
propaganda afişlerini kaldırmalıdır.
Madde 30: Aday veya aday taraftarlarınca
yapılacak seçim toplantılarının düzenlenmesi
yasaktır. Bu toplantılar, bu kanunda belirlenen
sürede aday için propagandanın, bakanlık
ve çeşitli devlet dairelerinin yer aldığı binalarda
yapılması halinde yasaklanmıştır.
Madde 31: Devletin resmi logosunu seçim
toplantı ilan ve bültenlerinde ve ayrıca seçim
kampanyasında, yazı ve çizimlerde kullanılmak
yasaktır.
Madde 32: Devlet daireleri ve mahalli otoritelerin
memurları, emniyet idareleri ve askeri
idareler de dahil olmak üzere, seçim kampanyasında
veya seçmenleri etkileme konusunda,
görev nüfuzlarını veya devlet kaynaklarını ya
da araç ve gereçlerini kendi lehine veya herhangi
bir aday için kullanmaları yasaktır.
Madde 33:
1. Herhangi bir parti, grup, örgüt, tüzel kişilik,
bireyler veya herhangi bir mercinin, herhangi
bir baskı, korkutma, tekfir, hainlik ya
da aldatıcı vaatler veya maddi ya da manevi
kazanımları vermesi ve bunları vaat etmesi
yasaktır.
2. Silahlı milisleri bulunan herhangi bir parti
veya siyasi oluşumun seçimlere katılması yasaktır.
3. Herhangi bir siyasi oluşum, bir seçim bölgesinin
lehine veya başkasının aleyhine güç
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 11
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
kullanarak, güç veya tehditle bir seçim bölgesini
kapatması halinde, seçimlere ve oy sayımına
katılması yasaktır.
Madde 34: Devlet dairelerinin çalışma ve
görev yerlerinin seçim kampanyasında kullanması
yasaktır. Ancak ibadethanelere izin
verilmektedir.
Madde 35: Adaylar, seçmenleri aldatma veya
kandırmayı içeren herhangi bir seçim kampanyasını
yürütmek veya seçim kampanyasında
başkasını incitmek ya da teşhir üslubunu
kullanması yasaktır.
Madde 36: Seçim kampanyası için kamu malında
veya bakanlık bütçesinde ya da vakıf
mallarında veya dış destek mallardan harcama
yapılması yasaktır.
Madde 37:
1. Herhangi bir aday oylama gününde, kendisi
veya başkasının aracılığı ile çalışma programları
veya bültenleri ya da kart ve diğer materyalleri
dağıtamaz.
2. Devlet dairesinde herhangi bir çalışan veya
mahalli otoritelerden herhangi bir üye, kendisi
veya başkasının aracılığı ile oylama gününde
çalışma programlarını dağıtamaz.
3. Aday listesinde kayıtlı bulunmayan bir
aday, kendi adına ilanını koyması veya çalışma
programlarını, bültenlerini veya kartlarını
dağıtması yasaktır.
Yedinci Bölüm
SEÇİM SUÇLARI
Madde 38: Aşağıdaki durumlarda en az 6 ay
hapis ve 100.000 dinardan az ve 500.000 dinardan
fazla olmayacak bir para cezası uygulanır:
1. İşbu kanun hükümlerine aykırı olarak seçmen
cetvellerinde, sahte isim veya isimler ya
da sıfatların kasten konulması veya bir ismin
yine kasten konulmaması.
2. Bir kişinin, istenilen yasal şartlar bulunmaksızın,
ismini veya başka kimsenin isminin
konulması ve kendisinin de bundan haberdar
olduğunun tespit edilmesi ile başka bir ismin
konulmadığı veya silindiğinin ortaya çıkması.
3. Bir kişinin, kanuna aykırı olarak isminin
seçmen sicilinde konulduğunu bildiği halde
veya seçimlerde oy kullanmak ya da seçimlerdeki
hakkını kullanmak için istenilen yasal
şartları kaybetmesi halinde seçimde oy kullanması.
4. Kasten başkasının ismiyle oy kullanmak.
5. Bir seçmenin oy kullanma gizliliğini, rızası
olmadan ifşa etmesi.
6. Bir seçimdeki hakkını birden fazla kullanmak.
7. Okur yazar olmayan bir seçmenin iradesini
değiştirmek, seçmenin kast ettiğinin dışında
bir ismi yazmak veya bir sembolü işaret etmek
ya da bir seçmenin seçim hakkını kullanmasını
önlemek için engel oluşturmak.
8. Kendisini birden fazla seçim bölgesinde
veya seçim listesinde aday göstermek.
Madde 39: Aşağıdaki durumlarda bir seneden
az olmayacak bir süre ile hapis cezası gerekecektir:
1. Herhangi bir seçmenin seçme hakkının
kullanımını engellemek veya oylamayı imtina
etmek için güç ya da tehdit kullanmak.
2. Belli bir oylamayı sağlamak veya oylamadan
imtina etmek amacıyla, bir seçmene kendisine
veya başkasına bir faydanın sağlanması ya
da bir yararın sunulması veya vaat edilmesi.
3. Seçim işleminde kamu hizmeti vermekle
mükellef olan kimselerce, kendisi veya başkası
için bir yararın kabul edilmesi ya da talep
edilmesi.
4. Seçim sonuçlarında, seçmen görüşlerine
etki yapmak amacıyla, herhangi bir adayın
davranışı veya namı hakkında doğru olmayan
haberlerin seçmenler arasında neşredilmesi.
5. Seçime tahsis edilen merkeze, işbu kanun
hükümlerine aykırı olarak ateşli silah veya yaralayıcı
bir silah taşıyarak girilmesi.
12
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
6. Seçim işlemi esnasında, seçim komisyonun
herhangi bir üyesine harekette bulunmak
veya hakkında iftira atmak ya da dövmek.
7. Seçim sandıkları veya seçim listeleri ile oynamak
ya da seçim işlemi ile ilgili herhangi bir
belge ile oynamak.
Madde 40: Aşağıdaki durumlarda en az 1
sene hapis ve 100.000 dinardan az ve 500.000
dinardan fazla olmayacak bir para cezası uygulanır:
1. Oylama evrakları veya seçmen listelerini
ele geçirilmesi, saklanması, yok edilmesi, tahrip
edilmesi, bozulması, çalınması veya herhangi
bir yol ile sonuçlarının değiştirilmesi.
2. Güç veya tehdit kullanarak seçim özgürlüğünü
veya yönetmeliğinin ihlal edilmesi.
Madde 41: Seçim ile ilgili özel bilgi, fotoğraf
veya bültenleri, tahsis edilen yerlerin dışında
kullanan herkes bir ayı geçmeyecek şekilde
hapis cezası ile cezalandırılır.
Madde 42: Aşağıdaki durumlarda bir aydan
az ve bir seneden fazla olmayacak şekilde hapis
cezası verilecektir:
1. Adaya zarar vermek veya seçim işlem seyrini
etkilemek amacıyla, başkasının veya belirli
bir tarafın hesabına olmak üzere, tahsis edilen
yerlerde kullanılan aday fotoğraflarına veya
programlarına kasten saldırmak.
2. Seçmenlere etki etmek veya aday oylarını
kendisine aktarmak amacıyla durumun doğru
olmadığını bilerek, bir ya da birden fazla adayın
çektirildiğini ilan etmek.
3. Gerek silerek veya yırtarak ya da bu tür
davranışlar türünden herhangi bir davranışta
bulunarak, herhangi bir sebepten dolayı kanunen
izin verilen seçim kampanya araçlarına
saldırmak.
Madde 43:
1. İşbu kanunun (30, 31, 32, 35, 36, 37) madde
hükümlerine aykırı davranan herkes, en az bir
ay ve en fazla altı ay hapis ve 1 milyon dinardan
az olmayıp, 5 milyon dinardan fazla olmayan
para cezası ile cezalandırılacaktır.
2. İşbu kanunun (33 ve 34). Maddesi hükümlerine
aykırı davranan herkes, geçici hapis
cezası ve on milyondan az ve yirmi beş milyondan
fazla olmamak üzere para cezası ile
cezalandırılacaktır.
Madde 44: Bu kanunda yer alan seçim suçlarına
teşebbüs eden herkes, tam suç cezası ile
cezalandırılacaktır.
Madde 45:
1. Herhangi bir siyasi tüzel kişiliğin, işbu kanunda
yer alan seçim suçlarının herhangi birinin
işlenmesine katkıda bulunulduğunun
tespit edilmesi halinde 50 milyon dinar para
cezası ile cezalandırılır.
2. İşbu kanunun 41. Maddesi ve 42.
Maddesi’nin (1., 5., 6. ve 7.) bentlerinde öngörülen
herhangi bir seçim suçunun işlenmesi
halinde, siyasi oluşum, seçim merkezlerinde
elde ettiği oylardan mahrum edilecektir. Komiserlik
bu husus ile ilgili gerekli kararı alma
hakkına sahiptir.
Sekizinci Bölüm
GENEL VE SON HÜKÜMLER
Madde 46:
1. Seçim tarihleri, seçimin belirlendiği süreden
60 gün önce çeşitli yayın organlarında
ilan edilerek, komiserliğin önerisine istinaden,
Bakanlar Kurulu’nun kararı ile belirlenir.
2. İl meclisleri için oylama bir günde yapılır.
3. Seçimlerin ertelenmesi halinde, il, ilçe ve
nahiye meclisleri, yeni meclisler seçilinceye
kadar işlerinin idaresine devam ederler.
Madde 47: Asker, iç emniyet güçleri mensuplarının
oylama işlemi, ilgili bakanlık ile
koordinasyon yapılarak, komiserlik tarafından
belirlenecek özel oylama merkezlerinde
gerçekleştirilecektir.
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 13
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
Madde 48: İşbu kanun hükümlerinin gerçekleştirilmesini
kolaylaştırmak için yüksek komiserlik,
talimatlar verme hakkına sahiptir.
Madde 49: İşbu kanun hükümlerine aykırı
bulunan herhangi bir metin uygulanmayacaktır.
Madde 50: İşbu kanun, başkanlık meclisi tarafından
onaylandığı tarihten itibaren yürürlüğe
girecektir.
Madde 51: Komiserlik, teknik imkânlarına
göre seçimlerin yapılması için bir tarih belirler.
Bu tarih 31 Ocak 2009’u geçmemelidir.
Gerekçeler:
İşbu kanun, tüm il, ilçe ve nahiyelerde özgür
ve şaibesiz seçimlerin yapılması amacıyla, bu
seçimlerin dış etkilerden uzak bir şekilde demokratik
olarak yapılması için ve bu seçimlerin
istenilen seviyeye ulaştırılması amacıyla
konulmuştur.
2. 2008 YILI 44 NO’LU KANUN
2008 Yılı (36) No’lu İl, İlçe ve Nahiyelerin
Meclis Seçim Kanunu’nun Düzeltmesi
Hakkında
Halk adına,
Başkanlık Meclisi,
Parlamento’nun, (61/birinci) maddesi hükümlerine
uygun, 122 No’lu maddenin dördüncü
fıkrasına ve anayasanın 138 No’lu maddesinin
beşinci bendinin (a) fıkrasına istinaden:
Başkanlık Meclisi 8 Ekim 2008 tarihinde yapılan
oturumunda aşağıdaki kanunu düzenlenmesine
karar vermiştir:
Madde 1: 2008 Yılı (36) No’lu İl, İlçe ve Nahiyelerin
Meclis Seçim Kanunu’na, Madde 52
eklenerek aşağıdaki şekilde olacaktır:
1. Aşağıdaki oluşumlara belirtilen illerde kota
verilecektir:
Bağdat: Hıristiyan ve Sabeanlar birer sandalye
tahsis edilecektir.
Ninova: Hıristiyan, Yezidi ve Şebeklere birer
sandalye tahsis edilecektir.
Basra: Hıristiyanlara bir sandalye tahsis edilecektir.
2. Aday, tahsis edilen sandalyelere ya da kotalara
adaylığını göstermek zorundadır. Kotalara
adaylık koyan şahıslar, tahsis edilen sandalyelere
adaylığını gösteremez.
3. Kotalarda tahsis edilen sandalye en yüksek
oy alana verilecektir.
4. Kotalara ancak Bağımsız Yüksek Seçim
Komiserliği’nde kayıtlı olan siyasi oluşumlar
yarışabilir.
5. 52. maddenin birinci bendi, 2009 yılında
yapılacak olan iller seçiminde de geçerlidir.
Kotalar daha sonra nüfus sayımına göre değişebilir.
Madde 2: İşbu kanun, başkanlık meclisi tarafından
onaylandığı ve resmi gazetede yayınlanma
tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Gerekçeler:
Bu yasa diğer oluşumların yerel meclislerde
temsili, hak ve problemlerini çözmek için düzenlenmiştir.
3. 2012 YILI 54 NOLU KANUN
2008 Yılı 36 No’lu İl, İlçe ve Nahiyelerin
Meclis Seçim Kanunu’nun İkinci Düzeltmesi
Hakkında
Halk adına,
Cumhurbaşkanlığı,
Parlamentonun, (61/birinci) maddesi hükümlerine
uygun, anayasanın 73 No’lu maddesinin
3. bendine istinaden:
Cumhurbaşkanlığı, 30 Ağustos 2012 tarihinde
aşağıdaki kanunun düzenlenmesinin karırını
almıştır:
Madde 1: Kanunun 8. Maddesinin birinci fıkrası
iptal edilip yerine aşağıda gelen hükümler
geçerli olur:
14
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
1. Komiserlik aday isimlerini 10 gün içinde
Adalet ve Soruşturma Heyeti’ne gönderecektir.
Madde 2: Kanun’un 10. maddesi iptal edilip
yerine aşağıda gelen hükümler geçerli olur:
10. Madde: Her listenin aday sayısı seçim bölgesine
tahsis edilen sandalye sayısının iki katını
geçmemelidir.
Madde 3: Kanun’un 17. Maddesinin birinci
fıkrası iptal edilip yerine aşağıda gelen hükümler
geçerli olur:
1. Komiserlik, seçmen kütüğü düzenlenmesi
ve seçim bölgeleri oluşturmasında Nüfus Sayım
Müdürlüğü’nün bilgilerini esas alacaktır.
Madde 4: Kanunun 47. Maddesi iptal edilip
yerine aşağıda gelen hükümler geçerli olur:
Madde 47:
1. Asker ve emniyet güçleri mensuplarının
oylama işlemi ile ilgili komiserlik tarafından
belirlenecek koşullara göre yapılacak ve askeri
alaylarda yapılmayacaktır.
2. Komiserlik, özel oylamaya katılan şahısları
seçmen kütüğünden çıkarılmasını üstlenir.
Madde 5: Kanunun 52. Maddesi iptal edilip
yerine aşağıda gelen hükümler geçerli olur:
1. Aşağıdaki oluşumlara belirtilen il meclislerinde
kota tahsis edilecektir:
Bağdat: Birer sandalye Hıristiyan, Sabean,
Feyli Kürtler ve Türkmenlere tahsis edilecektir.
Ninova: Birer sandalye Hıristiyan, Yezidi ve
Şebeklere tahsis edilecektir.
Basra: Bir sandalye Hıristiyanlara tahsis edilecektir.
Vasit: Bir sandalye Feyli Kürtlere tahsis edilecektir.
2. Aşağıdaki oluşumlara belirtilen ilçe Meclislerinde
kota tahsis edilecektir:
a. Sabeanlara Basra, İmare ve Rusafe ilçe meclislerinde
birer sandalye tahsis edilecektir.
b. Yezidi ve Şebeklere Musul ilçe meclisinde
birer sandalye tahsis edilecektir.
c. Hıristiyanlara Basra, Musul, İmare. Karh ve
Rusafe ilçe meclislerinde birer sandalye tahsis
edilecektir.
3. Kotalarda tahsis edilen sandalyeye en yüksek
oy alan ve kazanan listenin en yüksek oy
alan şahsı seçilecektir.
Madde 6: Seçim sandıkların açılması, seçim
merkezlerinde yapılacaktır. Komiserlik siyasi
oluşumların temsilcilerine oylama sonuçlarından
onaylı sonuç belgelerin vermesi gerekmektedir.
Madde 7: İşbu kanun hükümlerine aykırı bulunan
herhangi bir metin uygulanmayacaktır.
Madde 8: İşbu kanun, resmi gazetede yayınlanması
tarihten itibaren yürürlüğe girecektir.
Gerekçeler:
36 No’lu İl, İlçe Ve Nahiye Meclislerinin Seçim
Kanunu düzeltmesinde çıkan bazı sorunların
giderilmesi, seçim tarihlerin belirlenmesi ve
azınlıklara tahsis edilen kotaların arttırılması
için bu kanun düzenlemiştir.
4. 36 NO’LU KANUNA İLİŞKİN 2012 YILI
BİRİNCİ DÜZELTME
Düzeltilmiş 2008 Yılı 36 No’lu İl, İlçe ve
Nahiyelerin Meclis Seçim Kanunu’nun
Düzeltmesi Hakkında
Halk adına,
Cumhurbaşkanlığı,
Parlamento’nun, (61/birinci) maddesi hükümlerine
uygun, Anayasa’nın 73 No’lu maddesinin
3. bendine istinaden:
Madde 1: 2008 Yılı 36 No’lu İl, İlçe Ve Nahiyelerin
Meclis Seçim Kanunu’nun ikinci
düzeltmesinde bulunan 3. Madde iptal edilip
yerine aşağıdaki gelen hükümler geçerli olur:
1. Komiserlik, Nüfus Sayımı Kurumu tarafından
düzenlenen en son verileri esas alacaktır.
2. Komiserlik, seçmen kütüğü düzenlemesinde,
gıda karneleri veri tabanını esas alacaktır.
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 15
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
Madde 2: İşbu kanun hükümlerine aykırı bulunan
herhangi bir metin uygulanmayacaktır.
Madde 3: İşbu kanun, resmi gazetede yayınlanması
tarihten itibaren yürürlüğe girecektir.
Gerekçeler: Nüfus Sayımı Kurumu, nüfus ile
ilgili verilerin bulunmaması ve seçimleri belirtilen
tarihte yapılması için bu kanun düzenlenmiştir.
36 NO’LU KANUNA İLİŞKİN 2012 YILI
İKİNCİ DÜZELTME
Halk adına,
Cumhurbaşkanlığı,
Parlamentonun, (61/birinci) maddesi hükümlerine
uygun, Anayasa’nın 73 nolu maddesinin
3. bendine istinaden:
2012 YILI ( ) NOLU KANUN
Düzeltilmiş 2008 Yılı 36 Nolu İl, İlçe ve Nahiyelerin
Meclis Seçim Kanunun 4.Düzeltmesi
Hakkında
Madde 1: Düzeltilmiş 2008 Yılı 36 Nolu İl,
İlçe ve Nahiyelerin Meclis Seçim Kanunu’nun
13. maddesi iptal edilip yerine aşağıdaki gelen
hükümler geçerli olur:
Madde 13:
1.Her listenin geçerli oyları, seçim bölgesindeki
sandalyeler sayısına göre, tekil rakamlara
(1,3,5,7,9, v.s.) bölünür ve sonra bölme sonuçlarının
en yüksek rakamı aranır ve ona bir
sandalye verilir. Bu durum, seçmen bölgesindeki
sandalyelerin tamamının dağıtılmasına
kadar tekrarlanır.
2.Sandalyeler açık liste adayları arasında bölüşülür.
Adayların sıralaması adayın elde etmiş
olduğu oy sayısına göre yeniden sıralanır.
Açık listede en fazla oy alan birinci kazanan
addedilir. Bu durum kalan adaylar için de söz
konusu olur, ancak kazanan erkekler sayısı ne
kadar olursa olsun her üç kazanandan sonra
bir bayan olması gerekir.
Madde 2: Düzeltilmiş 2008 Yılı 36 Nolu İl,
İlçe ve Nahiyelerin Meclis Seçim Kanunu’nda
geçen “ortak bölen” ibareleri kaldırılır.
Madde 3: İşbu kanun, resmi gazetede yayınlanması
tarihten itibaren yürürlüğe girecektir.
Gerekçeler: Düzeltilmiş 2008 Yılı 36 Nolu İl,
İlçe ve Nahiyelerin Meclis Seçim Kanunu’nun
13. Maddesinin 5. Fıkrasının Federal Mahkemenin
kararı gereğince iptal edildiği için, Parlamentonun
vatandaşa karşı yükümlerini yerine
getirmek ve seçimde oyunu özgür şekilde
kullanması için bu kanun düzenlenmiştir.
16
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
المادة :٣ یھدف ھذا القانون إلى ما یأتي:
أوالً :مشاركة الناخبین في اختیار ممثلیھم في مجالس
المحافظات واالقضیة والنواحي.
ثانیاً :المساواة في المشاركة االنتخابیة.
ثالثاً :ضمان حقوق الناخب والمرشح في المشاركة االنتخابیة.
رابعاً :ضمان عدالة االنتخابات وحریتھا ونزاھتھا.
خامساً :توفیر الحمایة القانونیة لمراحل وإجراءات العملیة
االنتخابیة.
الفصل الثاني
حق االنتخاب
المادة: ٤
أوالً -االنتخاب حق لكل عراقي وعراقیة ممن توافرت فیھ
الشروط المنصوص علیھا في ھذا القانون لممارسة ھذا الحق
دون تمییز بسبب الجنس أو العرق أو القومیة أو األصل أو
اللون أو الدین أو المذھب أو المعتقد أو الرأي أو الوضع
االقتصادي أو االجتماعي.
ثانیاً -یمارس كل ناخب حقھ في التصویت لالنتخاب بصورة
حرة ومباشرة وسریة وفردیة وال یجوز التصویت بالوكالة.
المادة :٥ یشترط في الناخب أن یكون:
أوالً :عراقي الجنسیة.
ثانیاً :كامل األھلیة.
ثالثاً :أتم الثامنة عشر من عمره في السنة التي تجري فیھا
االنتخابات.
رابعاً :مسجالً في سجل الناخبین وفقاً ألحكام ھذا القانون
والتعلیمات التي ستصدر من المفوضیة.
المادة٦ :
أوالً -تجري انتخابات مجالس المحافظات في مرحلة أولى
على أن تجري انتخابات مجالس األقضیة والنواحي في
مرحلة ثانیة وخالل ستة أشھر من تاریخ إجراء انتخابات
المرحلة األولى.
ثانیاً :تخصص مراكز انتخابیة محددة للمھجرین في مناطق
تواجدھم لغرض اإلدالء بأصواتھم لمرشحیھم في المناطق
التي ھجروا منھا وتتولى المفوضیة تحدید آلیة تسجیلھم
بموجب تعلیمات.
الفصل الثالث
حق الترشیح
المادة :٧ تعتمد شروط الترشیح الواردة في المادة ٥ من
قانون المحافظات غیر المنتظمة في إقلیم رقم ٢١ لسنة
.٢٠٠٨
بأسم الشعب
مجلس الرئاسة
بناءاً على ما اقره مجلس النواب طبقا ألحكام المادة/ ٦١ أوال
واستنادا إلى البند رابعا من المادة١٢٢
وأحكام الفقرة ب من البند خامساً من المادة ١٣٨ من
الدستور
/٢٠٠٨قرر ١٠ ٨/ مجلس الرئاسة بجلستھ المنعقدة بتاریخ
إصدار القانون اآلتي:
قانون رقم 36(( لسنة٢٠٠٨
قانون انتخاب مجالس المحافظات واألقضیة والنواحي
الفصل األول
التعاریف والسریان واألھداف
المادة :١ یقصد بالعبارات التالیة ألغراض ھذا القانون
المعاني المبینة إزاءھا:
-المفوضیة :المفوضیة العلیا المستقلة لالنتخابات.
-الناخب :كل من لھ حق التصویت.
-المرشح :كل من تم قبول ترشیحھ رسمیاً لعضویة مجلس
المحافظة أو القضاء أو الناحیة.
-سجل الناخبین االبتدائي :السجل الذي یحوي أسماء وبیانات
الناخبین والذي یتم أعداده ونشره من قبل
المفوضیة لالطالع علیھ وتقدیم الطعون بشأنھ.
-سجل الناخبین النھائي :سجل ألسماء وبیانات الناخبین غیر
القابل للطعن فیھ والذي یتم نشره بعد انتھاء فترة االعتراض.
-القائمة المفتوحة :وھي القائمة التي تحوي على أسماء
المرشحین المعلنة على أن ال تتجاوز عدد المقاعد المخصصة
للدائرة.
-القائمة المنفردة :وھي القائمة التي یحق لفرد واحد أن یرشح
بھا لالنتخابات على أن یكون مسجالً لدى المفوضیة.
-القاسم االنتخابي :وھو عدد األصوات الالزمة للحصول
على مقعد في الدائرة االنتخابیة ویتم التوصل إلیھ بقسمة عدد
األصوات الصحیحة في الدائرة االنتخابیة على عدد المقاعد
المخصصة لتلك الدائرة.
-الدائرة االنتخابیة :كل منطقة محددة خصص لھا عدد من
المقاعد وفقاً ألحكام ھذا القانون.
-مركز االنتخاب :المكان الذي تعینھ المفوضیة ضمن الدائرة
االنتخابیة إلجراء عملیة االقتراع فیھ.
-الناخب المھجر :العراقي الذي تم تھجیره قسراً من مكان
أقامتھ الدائم إلى مكان أخر داخل العراق بعد
ألي سبب كان ٢٠٠٣ ٤/٩/
المادة :٢ یسري ھذا القانون على انتخاب مجالس المحافظات
واالقضیة والنواحي.
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 17
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
أوالً -أذا حصل مرشحان أو أكثر من القوائم المختلفة على
أصوات صحیحة متساویة وكان ترتیبھما األخیر ضمن
الدائرة االنتخابیة تقوم المفوضیة بإجراء القرعة بینھم ویعتبر
فائزاً من تحددهُ القرعة.
ثانیاً -إذا حصل مرشحان أو أكثر في ذات القائمة االنتخابیة
على أصوات صحیحة متساویة وكان ترتیبھما األخیر ضمن
الدائرة االنتخابیة فیتم اعتماد التسلسل المعتمد من قبل الكیان
السیاسي في القائمة االنتخابیة لتحدید الفائز بالمقعد االنتخابي.
المادة:١٥ أوالً :إذا فقد عضو المجلس مقعده ألي سبب كان
یحل محلھ المرشح التالي لھ في عدد األصوات الحاصل علیھا
في قائمتھ وإذا كان العضو ضمن قائمة منفردة یصار إلى
انتخابات تكمیلیة ضمن الدائرة االنتخابیة ذاتھا.
ثانیا -أذا كان المقعد الشاغر یخص امرأة فال یشترط أن تحل
محلھا امرأة أخرى إال إذا كان ذلك مؤثرا على نسبة تمثیل
النساء.
الفصل الرابع
سجل الناخبین
المادة:١٦
أوالً -على المفوضیة تسجیل الناخبین لمن تتوافر فیھم
الشروط المنصوص علیھا في ھذا القانون.
ثانیاً -تتولى المفوضیة إعداد وتحدیث سجل الناخبین االبتدائي
في التعاون والتنسیق مع مكاتب األقالیم والمحافظات التابعة
للمفوضیة.
ثالثاً -لكل شخص تتوفر فیھ شروط االنتخاب الحق في أن
یطلب تسجیل اسمھ في سجل الناخبین االبتدائي ولھ التحقق
من تسجیل اسمھ إن لم یكن موجوداً فیھ.
رابعاً -یتم التسجیل شخصیا أو بموجب تعلیمات المفوضیة.
خامساً -ال یجوز أن یكون الناخب مسجال في أكثر من دائرة
انتخابیة واحدة.
المادة: ١٧
أوالً -تعتمد المفوضیة في وضع سجل الناخبین وتحدید عدد
مقاعد الدائرة االنتخابیة على أحدث إحصائیة لقاعدة بیانات
وزارة التجارة الخاصة بالبطاقة التموینیة لحین إجراء
اإلحصاء السكاني العام.
ثانیاً -على المفوضیة تحدیث سجل الناخبین االبتدائي قبل كل
عملیة انتخابیة بتدقیق السجل وفتح باب التسجیل للناخبین
الجدد وإعالن السجل لالعتراض علیھ.
ثالثاً -بعد إكمال عملیة تنظیم سجل الناخبین االبتدائي یتم
اإلعالن عنھ بحیث یتمكن المراقبون المحلیون
والدولیون ورجال الصحافة واإلعالم من مراقبتھ واالطالع
علیھ.
المادة :٨ أوالً -ترسل المفوضیة قوائم المرشحین إلى الھیئة
الوطنیة العلیا الجتثاث البعث أو الھیئة التي ستحل محلھا
قانوناً للبت فیھا خالل١٠عشرة أیام من تاریخ استالم القوائم.
ثانیاً -یخضع المرشحون لمصادقة المفوضیة
.
المادة :٩ یكون الترشیح وفقاً لنظام القائمة المفتوحة.
المادة :١٠ یجب أن ال یزید عدد المرشحین في القائمة عن
عدد المقاعد المخصصة للدائرة االنتخابیة.
المادة :١١ ال یسمح ألي من الكیانات ان تسحب من المرشح
الفائز المقعد المخصص لھ وفي أي وقت كان.
المادة:١٢
أوالً -التصویت شخصي وسري.
ثانیاً -الیجوز للناخب أن یدلي بصوتھ أكثر من مرة في
االنتخاب الواحد.
ثالثاً -یسمح للناخب بالتصویت للقائمة المفتوحة أو ألحد
المرشحین من القوائم المفتوحة المطروحة ضمن دائرتھ
االنتخابیة.
المادة:١٣
أوالً -تجمع األصوات الصحیحة التي حصلت علیھا القائمة
المفتوحة في الدائرة االنتخابیة وتقسم على القاسم االنتخابي
لتحدید عدد المقاعد المخصصة لتلك القائمة.
ثانیاً -توزع المقاعد على مرشحي القائمة المفتوحة ویعاد
ترتیب تسلسل المرشحین استناداً إلى عدد األصوات التي
حصل علیھا المرشح ویكون الفائز األول ھو من یحصل على
أعلى عدد من األصوات ضمن القائمة المفتوحة وھكذا بالنسبة
لبقیة المرشحین على أن تكون امرأة في نھایة كل ثالثة
فائزین بغض النظر عن الفائزین الرجال.
ثالثاً -توزع األصوات التي حصلت علیھا القائمة على
مرشحي القائمة وفق الفقرة ثانیاً أعاله.
رابعاً -یجب أن یحصل مرشحوا القوائم المنفردة على ما
یعادل القاسم االنتخابي في األقل للحصول على المقعد و
تھمل أصوات مرشحي القوائم المنفردة الزائدة على القاسم
االنتخابي.
خامساً -تمنح المقاعد الشاغرة عند وجودھا للقوائم المفتوحة
الفائزة التي حصلت على أعلى عدد من األصوات بحسب
نسبة ما حصلت علیھ من المقاعد الستكمال جمیع المقاعد
المخصصة للدائرة االنتخابیة.
المادة:١٤
18
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
مكونات محافظة كركوك الرئیسیة الثالث من أعضاء مجلس
النواب عن محافظة كركوك یختارھم ممثلو المكون في
المجلس وممثل عن المكون المسیحي بحلول ١ تشرین الثاني
٢٠٠٨وللجنة أن تستعین بمساعدة خبیرین اثنین عن كل
مكون وممثلین عن الكتل البرلمانیة والوزارات ذات الصلة
إلبداء النصح والمشورة باإلضافة إلى المساعدة الفنیة من
األمم المتحدة وتتخذ قراراتھا بالتوافق وال یتعارض عمل
اللجنة مع أي مادة من مواد الدستور العراقي ذات الصلة
بكركوك وتقوم اللجنة بتقدیم تقریرھا إلى مجلس النواب حول
األمور اآلتیة:
أ -آلیة تقاسم السلطة الواردة في كركوك كما ورد في أوالً
أعاله.
ب -تحدید التجاوزات على األمالك العامة والخاصة في
محافظة كركوك قبل وبعد ٩ نیسان ٢٠٠٣ وتضمن الحكومة
العراقیة تصحیح تلك التجاوزات باآللیة التي یتم معالجة جمیع
التجاوزات في كافة أنحاء العراق ووفق القوانین المرعیة في
العراق.
ج - مراجعة وتدقیق جمیع البیانات والسجالت المتعلقة
بالوضع السكاني بما فیھ سجل الناخبین وتقدیم
توصیاتھا الملزمة بالتوافق إلى المفوضیة العلیا المستقلة
لالنتخابات وفق ما توصلت إلیھ من نتائج.
د -تقدم اللجنة تقریرھا إلى مجلس النواب في موعد ال یتجاوز
٣١أذار ٢٠٠٩ /ویقوم مجلس النواب بمتابعة وضمان أعمال
اللجنة.
ثالثاً -تجري انتخابات مجلس محافظة كركوك بعد تقدیم اللجنة
توصیاتھا وما توصلت إلیھ من نتائج إلى
مجلس النواب والتي وفقاً لھا سیقوم المجلس بتشریع قانون
خاص لدورة واحدة بانتخابات مجلس محافظة كركوك.
رابعاً -تتكفل وعلى قدم المساواة الحكومتان االتحادیة
والمحلیة في كركوك بتوفیر كافة المستلزمات الالزمة النجاز
اللجنة ألعمالھا وفقا للدستور.
خامساً -یستمر مجلس محافظة كركوك الحالي في ممارسة
مھامھ وفقاً للقوانین النافذة قبل نفاذ قانون رقم٢١ لسنة
٢٠٠٨ویبقى وضع محافظة كركوك المنصوص علیھ
دستوریاً على ما ھو علیھ إلى حین إجراء االنتخابات فیھا.
سادساً -تسري أحكام الفقرة ثانیاً من المادة ٥٥من قانون رقم
٢١ لسنة ٢٠٠٨ على مجالس محافظة كركوك.
سابعاً -وفي حال تعذر على اللجنة تقدیم توصیاتھا الى مجلس
النواب یَسُ نْ المجلس قانوناً خاصا النتخابات مجلس محافظة
كركوك ,وفي حال تعذر ذلك تقوم الرئاسات الثالث) مجلس
الرئاسة ورئاسة الوزراء ورئاسة مجلس النواب (وبمساعدة
دولیة عبر األمم المتحدة بتحدید الشروط المناسبة إلجراء
االنتخابات في كركوك.
المادة :٢٤ یتكون مجلس المحافظة من٢٥ خمسة وعشرون
المادة :١٨ یعرض سجل الناخبین لكل دائرة انتخابیة مدرجة
فیھ أسماء الناخبین حسب ترتیب الحروف
األبجدیة من قبل المفوضیة في مكان بارز ضمن مراكز
التسجیل لتسھیل االطالع علیھ.
المادة:١٩
أوالً -لكل من لم یرد أسمھ في سجل الناخبین االبتدائي
ولكل من حصل خطا في البیانات الخاصة بقیده أن یقدم
اعتراضا إلى المكتب الرئیسي للمفوضیة العلیا أو فروعة في
المحافظات إلدراج اسمھ أو تصحیح بیانات خاصة بھ في
السجل.
ثانیاً -یقدم االعتراض تحریریا وفقاً لھذا القانون خالل مدة
تحددھا المفوضیة تبدأ من تاریخ عرض سجل الناخبین
االبتدائي في الدوائر االنتخابیة.
ثالثاً -یبت مكتب المفوضیة في االعتراض خالل مدة تحددھا
المفوضیة ویكون قراره قابال لالعتراض علیھ أمام مجلس
المفوضین ویكون قراره قابال للطعن فیھ وفقا للقانون.
المادة :٢٠ یصبح السجل االبتدائي نھائیا ویتم االقتراع
بموجبھ بعد انقضاء مدد االعتراض علیھ أو حسم
االعتراضات المقدمة بشأنھ وتتولى المفوضیة نشره في
مراكز التسجیل بعد المدة التي تقررھا.
الفصل الخامس
الدوائر االنتخابیة
المادة :٢١ یمارس كل ناخب حقھ االنتخابي بنفسھ في الدائرة
االنتخابیة التي یكون فیھا مسجال في سجل الناخبین مع
مراعاة أحكام المادة ١٨من ھذا القانون.
المادة: ٢٢
أوالً -تكون كل محافظة وفقاً للحدود اإلداریة الرسمیة دائرة
انتخابیة واحدة في انتخابات مجالس المحافظات.
ثانیاً -یكون كل قضاء وناحیة وفقا للحدود اإلداریة الرسمیة
دائرة انتخابیة واحدة في انتخابات مجالس
االقضیة والنواحي.
المادة:٢٣
أوالً -تجري انتخابات محافظة كركوك واالقضیة والنواحي
التابعة لھا بعد تنفیذ عملیة تقاسم السلطة اإلداریة واألمنیة
والوظائف العامة بما فیھا منصب رئیس مجلس المحافظة
والمحافظ ونائب المحافظ بین مكونات محافظة كركوك بنسب
متساویة بین المكونات الرئیسیة ,ویخیر المكون ذو األغلبیة
في مجلس المحافظة باختیار احد أعلى ثالثة مناصب المحافظ
أو نائب المحافظ أو رئیس مجلس المحافظة.
ثانیاً -تشكل لجنة تتكون من ممثلین أثنین عن كل مكون من
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 19
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
المادة :٣٣
أوالً -یحظر على أي حزب أو جماعة أو تنظیم أو كیان أو
أفراد أو أي جھة كانت ممارسة أي شكل من أشكال الضغط
أو التخویف أو التكفیر أو التخوین أو التلویح بالمغریات أو
منح مكاسب مادیة أو معنویة أو الوعد بھا.
ثانیاً -یحرم أي حزب أو كیان سیاسي یحتفظ بملیشیا مسلحة
من المشاركة في االنتخابات.
ثالثاً -یحرم أي كیان سیاسي من المشاركة في االنتخابات
وحساب األصوات في حال قیامھ بغلق منطقة
انتخابیة بالقوة أو التھدید باستخدام القوة لصالحھ أو ضد
غیره.
المادة :٣٤ یمنع استخدام دوائر الدولة ویقصد بھا مواقع
العمل والوظیفة للدعایة االنتخابیة ویسمح استخدام دور
العبادة لذلك.
المادة :٣٥ یحظر على المرشحین القیام بأیة دعایة انتخابیة
تنطوي على خداع الناخبین أو غشھم أو
استخدام أسلوب التجریح أو التشھیر باآلخرین في الدعایة
االنتخابیة.
المادة :٣٦ یحظر اإلنفاق على الدعایة االنتخابیة من المال
العام أو من موازنة الوزارات أو أموال الوقف أو من أموال
الدعم الخارجي.
المادة :٣٧
أوالً -ال یجوز ألي مرشح أن یقوم یوم التصویت بتوزیع
برامج عمل أو منشورات أو بطاقات أو غیرھا من الوثائق
بنفسھ أو بواسطة غیره.
ثانیا -ال یجوز ألي من العاملین في دوائر الدولة أو أعضاء
السلطات المحلیة أن یقوم یوم التصویت بتوزیع برامج عمل
بنفسھ أو بواسطة غیره.
ثالثاً -ال یجوز وضع إعالنات أو توزیع برامج عمل أو
منشورات أو بطاقات بأسم مرشح غیر مسجل في كشف
المرشحین.
الفصل السابع
الجرائم االنتخابیة
المادة :٣٨ یعاقب بالحبس ال تقل عن ٦ ستة أشھر وبغرامة
ال تقل عن ( ١٠٠٠٠٠ ( مائة إلف دینار وال تزید على (
٥٠٠٠٠٠) خمسمائة ألف دینار كل من:
أوالً -تعمد إدراج اسم أو أسماء أو صفات مزیفة في جداول
الناخبین أو تعمد عدم إدراج اسم خالفا ألحكام ھذاالقانون.
مقعدا یضاف إلیھم مقعد واحد لكل
(٢٠٠٠٠٠) مائتي ألف نسمة لما زاد عن )٥٠٠٠٠٠)
خمسمائة ألف نسمة حسب أحدث إحصائیة معتمدة وفقاً
للبطاقة التموینیة والتي على أساسھا تم وضع سجل الناخبین.
المادة :٢٥ یتكون مجلس القضاء من ١٠ عشرة مقاعد
یضاف إلیھا مقعد واحد لكل ( ٥٠٠٠٠) خمسین ألف نسمة
حسب أحدث إحصائیة معتمدة والتي على أساسھا تم وضع
سجل الناخبین.
المادة :٢٦ یتكون مجلس الناحیة من ٧ سبعة مقاعد یضاف
إلیھا واحد لكل)٢٥٠٠٠( خمسة وعشرون ألف نسمة حسب
أحدث إحصائیة معتمدة والتي على أساسھا تم وضع سجل
الناخبین.
الفصل السادس
الدعایة االنتخابیة
المادة :٢٧ الدعایة االنتخابیة الحرة حق مكفول للمرشح
بموجب أحكام ھذا القانون تبدأ من تاریخ قبول ترشحھ رسمیاً
وتنتھي قبل ( ٢٤ ( ساعة من تاریخ إجراء االنتخابات.
المادة :٢٨ تعفى الدعایة االنتخابیة من أي رسوم.
المادة :٢٩
أوالً -تحدد أمانة بغداد والبلدیات المختصة في المحافظات
بالتنسیق مع المفوضیة األماكن التي یمنع فیھا ممارسة
الدعایة االنتخابیة وإلصاق اإلعالنات االنتخابیة طیلة المدة
السابقة على الیوم المحدد لالنتخابات ویمنع نشر أي إعالن أو
برامج أو صور للمرشحین في مراكز االقتراع.
ثانیاً -على الكیانات السیاسیة المشاركة في االنتخابات إزالة
ملصقات الدعایة االنتخابیة وبموجب تعلیمات تصدرھا
المفوضیة.
المادة :٣٠ یمنع تنظیم االجتماعات االنتخابیة التي یعقدھا
المرشح أو مؤیدوه ویكون الغرض منھا الدعایة للمرشح
خالل المدة المحددة في ھذا القانون في األبنیة التي تشغلھا
الوزارات ودوائر الدولة المختلفة.
المادة :٣١ یحظر استعمال شعار الدولة الرسمي في
االجتماعات واإلعالنات والنشرات االنتخابیة وفي
الكتابات والرسوم التي تستخدم في الحملة االنتخابیة.
المادة :٣٢ ال یجوز لموظفي دوائر الدولة والسلطات المحلیة
استعمال نفوذھم الوظیفي أو موارد الدولة أو وسائلھا أو
أجھزتھا لصالح أنفسھم أو أي مرشح بما في ذلك أجھزتھا
األمنیة والعسكریة بالدعایة االنتخابیة أو التأثیر على الناخبین.
20
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
خارج األماكن المخصصة لھا.
المادة :٤٢ یعاقب بالحبس مدة ال تقل عن شھر وال تزید
على سنة كل من:
أوالً -تعمد االعتداء على صور المرشحین أو برامجھم
الملصقة في األماكن المخصصة لھا لحساب آخر أو جھة
معینة بقصد اإلضرار بھذا المرشح أو التأثیر على سیر
العملیة االنتخابیة.
ثانیاً -أعلن عن انسحاب مرشح أو أكثر من العملیة االنتخابیة
وھو یعلم بأن األمر غیر صحیح بقصد التأثیر على الناخبین
أو تحویل أصوات المرشح إلیھ.
ثالثاً -االعتداء على وسائل الدعایة االنتخابیة المسموح بھا
قانونا ألي سبب كان سواء أكان بالشطب أو
التمزیق أو غیر ذلك أو كل تصرف من ھذا القبیل.
المادة:٤٣
أوالً -یعاقب بالحبس مدة ال تقل عن شھر وال تزید عن ستة
أشھر وبغرامة ال تقل عن ملیون وال تزید على خمسة مالیین
دینار من خالف أحكام المواد ( ٣٧،٣٦،٣٥،٣٢،٣١،٣٠ (
من ھذا القانون.
ثانیاً -یعاقب بالحبس المؤقت وبغرامة ال تقل عن عشرة
مالیین دینار وال تزید عن خمسة وعشرین ملیون كل من
خالف أحكام المادتین ) ٣٤،٣٣ ( من ھذا القانون.
المادة :٤٤ یعاقب على الشروع في جرائم االنتخاب
المنصوص في ھذا القانون بعقوبة الجریمة التامة.
المادة:٤٥
أوالً -في حالة ثبوت مساھمة الكیان السیاسي في ارتكاب
أي جریمة من الجرائم االنتخابیة والمنصوص علیھا في
ھذا القانون ,یعاقب بغرامة مالیة مقدارھا ( ٥٠٠٠٠٠٠٠ (
خمسین ملیون دینار.
ثانیاً -یحرم الكیان السیاسي من األصوات التي حصل علیھا
في المركز االنتخابي في حالة اقترافھ إحدى
الجرائم االنتخابیة المنصوص علیھا في البنود أوالً ,خامساً,
سادساً ,سابعا من المادة ٤١والمادة ٤٢ من ھذا القانون
ولمجلس المفوضیة اتخاذ القرار الالزم بھذا الشأن.
الفصل الثامن
أحكام عامة وختامیة
المادة:٤٦
أوالً -یحدد موعد االنتخابات بقرار من مجلس الوزراء بناء
على اقتراح من المفوضیة یعلن عنھبوسائل اإلعالم المختلفة
قبل الموعد المحدد إلجرائھ ب ٦٠ یوماً.
ثانیاً -توصل إلى إدراج اسمھ أو اسم غیره دون توافر
الشروط القانونیة المطلوبة وثبت انھ یعلم بذلك وكل من
توصل إلى عدم إدراج اسم أخر أو حذفھِ.
ثالثاً -أدلى بصوتھ في االنتخاب وھو یعلم إن اسمھ أدرج
في سجل الناخبین خالفا للقانون أو انھ فقد الشروط القانونیة
المطلوبة في استعمال حقھ في االنتخابات.
رابعاً -تعمد التصویت بأسم غیره.
خامساً -أفشى سر تصویت ناخب بدون رضاه.
سادساً -استعمل حقھ في االنتخاب الواحد أكثر من مرة.
سابعاً -غیرّ إرادة الناخب األمي وكتب إسما أو أشَّ ر على
رمز غیر الذي قصده الناخب أو عرقل أي ناخب لمنعھ من
ممارسة حقھ االنتخابي.
ثامناً -رشح نفسھ في أكثر من دائرة أو قائمة انتخابیة.
المادة :٣٩ یعاقب بالحبس مدة ال تقل عن سنة كل من:
أوالً -استعمل القوة أو التھدید لمنع ناخب من استعمال حقھ
لیحملھ على التصویت على وجھ معین أو على االمتناع عن
التصویت.
ثانیاً -أعطى أو عرض أو وعد بان یعطي ناخبا فائدة لنفسھ أو
لغیره لیحملھ على التصویت على وجھ معین أو على االمتناع
عن التصویت.
ثالثاً -قبل أو طلب فائدة لنفسھ أو لغیره ممن كان مكلف بأداء
خدمة عامة في العملیة االنتخابیة.
رابعاً -نشر أو أذاع بین الناخبین أخبارا غیر صحیحة عن
سلوك أحد المرشحین أو سمعتھ بقصد التأثیر على أراء
الناخبین في نتیجة االنتخاب.
خامساً -دخل إلى المقر المخصص لالنتخابات حامال سالحا
ناریاً أو جارحاً مخالفا ألحكام ھذا القانون.
سادساً -سب أو قذف أو ضرب لجنة االنتخابات أو احد
أعضائھا أثناء عملیة االنتخاب.
سابعاً -العبث بصنادیق االقتراع أو الجداول االنتخابیة أو أیة
وثائق تتعلق بالعملیة االنتخابیة.
المادة :٤٠ یعاقب بالحبس مدة ال تقل عن سنة وبغرامة
ال تقل عن ( ١٠٠٠٠٠( مائة ألف دینار والتزید على (
٥٠٠٠٠٠) خمسمائة ألف دینار كل من:
أوالً -استحوذ أو أخفى أو عَ دَمَ أو اتلف أو افسد أو سرق
أوراق االقتراع أو جداول الناخبین أو غیر نتیجتھما بأیة
طریقة من الطرق.
ثانیاً -أخل بحریة االنتخاب أو بنظامھ باستعمال القوة أو
التھدید.
المادة :٤١ یعاقب بالحبس مدة ال تزید على شھر كل من
الصق البیانات أو الصور أو النشرات االنتخابیة الخاصة
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 21
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
المخصصة في مجالس المحافظات.
بغداد: مقعد واحد للمسیحیین ومقعد واحد للصابئة.
٢- نینوى: مقعد واحد للمسیحیین ومقعد واحد لالیزیدیین
ومقعد واحد للشبك.
٣- البصرة: مقعد واحد للمسیحیین.
ثانیاً: على المرشح أن یبین أن كان یرید الترشیح للمقاعد
العامة كما ھو و ارد في الفصل الثالث من القانون أو المقاعد
المخصصة للمكونات كما ھو وارد في ھذه المادة. وال یحق
لمرشحي المكونات المذكورة في أوالً أعاله الترشیح للتنافس
على المقاعد العامة.
ثالثا: تمنح المقاعد للقوائم الحاصلة على اعلى االصوات وفقا
لعدد المقاعد المخصصة للمكونات في المحافظات المنصوص
علیھا في البند أوالً من ھذه المادة.
رابعا: تشمل الكیانات السیاسیة المستقلة الممثلة للمكونات
والمسجلة في المفوضیة حصریا بالمقاعد المحجوزة.
خامساً: تسري الفقرات الواردة في البند أوالً أعاله على
انتخابات مجالس المحافظات لعام ٢٠٠٩ ویصار الى
تخصیص مقاعد المكونات في موعد الحق وفقاً للنتائج
اإلحصاء السكاني.
المادة ٢: یُنفذ ھذا القانون من تاریخ المصادقة علیھ وینشر
في الجریدة الرسمیة.
األسباب الموجبة:
لغرض إفساح المجال للمكونات بالتمثیل في مجالس
المحافظات وإیصال أصواتھم وعرض مشاكلھم وحقوقھم في
ھذه المجالس, شُ رع ھذا القانون.
نشر في جریدة الوقائع العراقیة بالعدد ( ٤٠٩٨ ) في
٢٤ /١١/٢٠٠٨
بإسم الشعب
رئاسة الجمھوریةبناءً على ما اقره مجلس النواب طبقاً ألحكام
البند ( أوالً ) من المادة )٦١( والبند ( ثالثاً ) من المادة )٧٣ (
من الدستورقرر رئیس الجمھوریة بتاریخ ٢٠١٢ / /٠٨ ٣٠
اصدار القانون اآلتي- :
قانون رقم ) 5٤ ) لسنة ٢٠1٢
قانون التعدیل الثاني قانون انتخاب مجالس المحافظات
واالقضیة والنواحي رقم (36 ) لسنة ٢٠٠٨ المعدل.
المادة : ١ تلغى الفقرة ( أوالً( من المادة )٨( من القانون
ویحل محلھا ما یأتي-:
اوالً- ترسل المفوضیة قوائم باسماء المرشحین الى الھیأة
الوطنیة للمساءلة والعدالة للبت فیھا خالل )١٠( عشرة أیام
من تاریخ استالمھا.
المادة : ٢ تلغى المادة ١٠ من القانون ویحل محلھا ما یأتي :
ثانیاً -یتم التصویت في یوم واحد لمجالس المحافظات.
ثالثاً -في حالة تأجیل االنتخابات تستمر مجالس المحافظات
واالقضیة والنواحي في إدارة شؤونھا لحین انتخاب مجالس
جدیدة.
المادة :٤٧ تجري عملیة اقتراع العسكریین ومنتسبي قوى
األمن الداخلي في مراكز اقتراع خاصة تحددھا المفوضیة
بالتنسیق مع الوزارات المختصة.
المادة :٤٨ للمفوضیة العلیا إصدار التعلیمات لتسھیل تنفیذ
أحكام ھذا القانون.
المادة :٤٩ ال یعمل بأي نص یتعارض وأحكام ھذا القانون.
المادة :٥٠ یُنفذ ھذا القانون من تاریخ المصادقة علیھ من قبل
مجلس الرئاسة.
المادة :٥١ تحدد المفوضیة وحسب إمكانیاتھا الفنیة موعدا
إلجراء االنتخابات على أن ال یتجاوز ٢٠٠٩/١/٣١.
األسباب الموجبة:
لغرض إجراء انتخابات حرة ونزیھة لجمیع المحافظات و
األقضیة والنواحي ولكي تكون ھذه االنتخابات
دیمقراطیة بعیدة عن التأثیرات الخارجیة وبغیة االرتقاء بھذه
االنتخابات للمستوى المطلوب ,شُ رع ھذاى القانون.
نشر في جریدة الوقائع العراقیة بالعدد ٤٠٩١في
١٣/٢٠٠٨/١٠
بأسم الشعب
مجلس الرئاسة
بناءاً على ما اقره مجلس النواب طبقا ألحكام المادة ( ٦١ /
أوال( من الدستور واستنادا إلى أحكام الفقرة )أ( من البند
خامساً من المادة ( ١٣٨ ) من الدستور.
قرر مجلس الرئاسة بجلستھ المنعقدة بتاریخ ٩ ١١/٢٠٠٨/
إصدار القانون اآلتي.
قانون رقم ) ٤٤ ) لسنة ٢٠٠٨
قانون تعدیل قانون انتخاب مجالس المحافظات واالقضیة
والنواحي المرقم ) 36 ) لسنة ٢٠٠٨
المادة ١: تضاف مادة برقم ( ٥٢ ) إلى قانون انتخابات
مجالس المحافظات واالقضیة والنواحي لسنة ٢٠٠٨ وتقرأ
كاألتي:
أوالً: تمنح المكونات التالیة العدد التالي من المقاعد
22
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
المادة ٧: ال یُعمل بأي نص یتعارض مع ھذا القانون.
المادة ٨: ینفذ ھذا القانون من تاریخ نشره في الجریدة
الرسمیة.
االسباب الموجبة:
بغیة معالجة بعض المشكالت التي اظھرھا التطبیق العملي
لقانون انتخابات مجالس المحافظات غیر المنتظمة في إقلیم
واالقضیة والنواحي رقم ٣٦ لسنة ٢٠٠٨ المعدل، وألجل
تحدید مواعید عملیة إلكمال االنتخابات في العراق، وزیادة
المقاعد المخصصة لألقلیات فقد شرع ھذا القانون.
نشر في جریدة الوقائع العراقیة بالعدد )٤٢٥٠) في١٠ ایلول
٢٠١٢
باسم الشعب
رئاسة الجمھوریة
بناءا على ما اقره مجلس النواب وصادق علیھ رئیس
الجمھوریة واستنادا إلى أحكام البند )أوال( من المادة )٦١)
والبند )ثالثا( من المادة )٧٣( من الدستور.
صدر القانون األتي:
المادة-١٠- ال یزید عدد المرشحین في القائمة على ضعف
عدد المقاعد المخصصة للدائرة اإلنتخابیة.
المادة ٣: تلغى الفقرة اوالً من المادة )١٧( من القانون ویحل
محلھا ما یأتي -:
اوالً: تعتمد المفوضیة في وضع سجل الناخبین وتحدید عدد
مقاعد الدائرة األنتخابیة على أحدث بیانات الجھاز المركزي
لألحصاء.
المادة ٤: تلغى المادة )٤٧( من القانون ویحل محلھا ما یأتي -:
المادة- -٤٧
اوالً: تجري عملیة تصویت خاصة للعسكریین وقوى األمن
الداخلي ومن ال تسمح الظروف لمشاركتھ في التصویت العام
وفقاً لتعلیمات تصدرھا المفوضیة، على أن ال یتم التصویت
في الوحدات العسكریة .
ثانیاً: على المفوضیة القیام باإلجراءات التي تكفل شطب
المشمولین بالتصویت الخاص من سجل الناخبین النھائي.
المادة ٥: تلغى المادة )٥٢( من القانون ویحل محلھا ما یأتي -:
المادة - ٥٢-
اوالً: تخصص المقاعد اآلتیة للمكونات المبینة أزاؤھا ضمن
مقاعد مجالس المحافظات .
أ.أربعة مقاعد لكل من المسیحیین والصابئة المندائیین والكرد
الفیلیین والتركمان في بغداد .
ب.ثالثة مقاعد لكل من المسیحیین واإلیزیدیین والشبك في
نینوى .
ج.مقعد للمسیحیین في البصرة .
د.مقعد واحد للكرد الفیلین في واسط.
ثانیاً: تخصص المقاعد اآلتیة للمكونات المبینة ازاؤھا ضمن
مقاعد مجالس األقضیة -:
أ.مقعد واحد للصابئة المندائیین في كل من البصرة والعمارة
والرصافة.
ب.مقعد واحد في الموصل لكل من اإلیزیدیین والشبك .
ج.مقعد واحد للمسیحیین في كل من البصرة والموصل
والعمارة والرصافة والكرخ.
ثالثاً: یخصص المقعد للقائمة التي تحصل على اعلى
األصوات ویختص بھ المرشح الذي یحصل على اعلى
األصوات ضمن القائمة.
المادة ٦: تجري عملیة العد والفرز في مراكز االنتخابات
بعد استكمال عملیة االقتراع مباشرة وعلى المفوضیة تزوید
وكالء الكیانات السیاسیة بنسخة مصدقة من نتائج العد والفرز
عن كل مركز.
قانون رقم ) ) لسنة ٢٠1٢
قانون تعدیل قانون انتخابات مجالس المحافظات واالقضیة
والنواحي رقم 36 لسنة ٢٠٠٨ المعدل
المادة ١: تلغى المادة -٣- من قانون التعدیل الثاني لقانون
مجالس المحافظات واالقضیة والنواحي رقم ٣٦ لسنة
٢٠٠٨ المعدل، ویحل محلھا ما یاتي-:
اوال:- تعتمد المفوضیة في تحدید عدد مقاعد الدائرة
االنتخابیة على احدث بیانات الجھاز المركزي لالحصاء.
ثانیا :- تعتمد المفوضیة في اعداد سجل الناخبین على
احدث قاعدة بیانات سجل الناخبین المعدة وفقا لقاعدة
بیانات البطاقة التموینیة مع تحدیثھا في مراكز تسجیل
الناخبین.
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 23
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
االسباب الموجبة
لعدم امتالك الجھاز المركزي لالحصاء بیانات عن عدد
السكان والمعلومات الضروریة االخرى العداد سجالت
الناخبین وبغیة اجراء االنتخابات في موعدھا المقرر، شرع
ھذا القانون.
المادة ٢: ال یعمل بأي نص یتعارض واحكام ھذا القانون.
المادة ٣: ینفذ ھذا القانون من تاریخ المصادقة علیھ وینشر
في الجریدة الرسمیة.
24
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
ORSAM RAPORLARI
ORSAM Rapor No: 1
Mart 2009
Deniz Haydutluğu ile Mücadele
ve Türkiye’nin Konumu: Somali
Örneği
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 2
Nisan 2009
60. Yılında Nato ve Türkiye
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 3
Mayıs 2009
Irak’ın Kilit Noktası: Telafer
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 4
Temmuz 2009
2009 Lübnan Seçimleri: Kazananlar,
Kaybedenler ve Türkiye
(Tr)
ORSAM Rapor No: 5
Ağustos 2009
Türkiye-Lübnan İlişkileri: Lübnanlı
Dinsel ve Mezhepsel Grupların
Türkiye Algılaması
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 6
Kasım 2009
Tuzhurmatu Türkmenleri: Bir
Başarı Hikayesi
(Tr - Eng - Ar)
ORSAM Rapor No: 7
Kasım 2009
Unutulmuş Türkmen Diyarı:
Diyala
(Tr - Eng - Ar)
ORSAM Rapor No: 8
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 1
Aralık 2009
Karadeniz’in Bütünleşmesi İçin
Abhazya
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 9
Ocak 2010
Yemen Sorunu: Bölgesel Savaşa
Doğru mu?
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 10
Yemen İç Savaşı: İktidar Mücadelesi,
Bölgesel Etkiler ve Türkiye
ile İlişkiler
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 11
Şubat 2010
Unutulan Türkler: Lübnan’da Türk
Varlığı
(Tr – Eng – Ar)
ORSAM Rapor No: 12
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 2
Şubat 2010
Rusya Federasyonu’nun Bakışı:
Irak Faktörünün Türkiye’nin
Ortadoğu Politikasına Etkisi
(1990-2008)
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 13
Şubat 2010
7 Mart 2010 Irak Seçimleri
Öncesi Şii Kökenli Parti ve Seçmenlerin
Politik Davranışlarının
Analizi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 14
Şubat 2010
Seçim Öncesi Irak’ta Siyasal Durum
ve Seçime İlişkin Beklentiler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 15
Mart 2010
Orsam Heyetinin 7 Mart 2010
Irak Seçimlerine İlişkin Gözlem
Raporu
(Tr)
ORSAM Rapor No: 16
Nisan 2010
Oman Sultanlığı:
Arap Yarımadasında Geleneksel
ile Modernite Arasında Bir Ülke
(Tr)
ORSAM Rapor No: 17
Nisan 2010
7 Mart 2010 Irak Parlamento
Seçim Sonuçlarının
ve Yeni Siyasal Denklemin
Değerlendirilmesi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 18
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 3
Mayıs 2010
Komşuluktan Stratejik İşbirliğine:
Türk-Rus İlişkileri
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 19
Eylül 2010
Türkiye’ye Yönelik Türkmen Göçü
ve Türkiye’deki Türkmen Varlığı
(Tr)
ORSAM Rapor No: 20
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 4
Ekim 2010
Kırgızistan’da Mevcut Durum,
İktidar Değişiminin Nedenleri ve
Kısa Vadeli Öngörüler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 21
Kasım 2010
Irak’tan Irağa: 2003 Sonrası
Irak’tan Komşu Ülkelere ve
Türkiye’ye Yönelik Göçler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 22
Ocak 2011
Türkiye-Yemen İlişkileri ve
Yemen’deki Türkiye Algısı
(Tr – Eng – Ar)
ORSAM Rapor No: 23
Ocak 2011
Katar-Irak-Türkiye-Avrupa Doğal
Gaz Boru Hattı Projesi Mümkün
mü?
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 24
Ocak 2011
Kuveyt Emirliği: Savaş ve Barış
Arasındaki El Sabah İktidarı ve
Türkiye ile İlişkiler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 25
Ocak 2011
Hukuki ve Siyasi Yönleriyle
Güvenlik Konseyi’nin İran Ambargosu
(Tr)
ORSAM Rapor No: 26
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 5
Şubat 2011
Kırgızistan’da Son Gelişmeler:
Dün, Bugün, Yarın
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 27
Şubat 2011
Mısır Devriminin Ayak Sesleri: Bir
Devrin Sonu mu?
(Tr)
ORSAM Rapor No: 28
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 6
Şubat 2011
Uluslararası Deniz Hukukunda
Kıyı Devletlerinin Gemilere El
Koyma Yetkisinin Sınırları:
Gürcistan’ın Karadeniz’de Seyreden
Gemilere El Koyması
(Tr)
ORSAM Rapor No: 29
Şubat 2011
Tunus Halk Devrimi ve Türkiye
Deneyimi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 30
Şubat 2011
Kerkük’te Mülk Anlaşmazlıkları:
Saha Araştırmasına Dayalı Bir
Çalışma
(Tr)
ORSAM Rapor No: 31
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 7
Mart 2011
Afganistan ve Pakistan’da
Yaşanan Gelişmeler ve
Uluslararası Güvenliğe Etkileri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 32
Mart 2011
Suudi Arabistan’da Şii Muhalefet
Sorunu ve Etkileri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 33
Mart 2011
Irak’ta Türkmen Varlığı
(Tr)
ORSAM Rapor No: 34
Mart 2011
Irak’ta Türkmen Basını
(Tr – Ar)
ORSAM Rapor No: 35
Mart 2011
Irak’ta Mevcut Siyasi Durum ve
Önemli Siyasi Gelişmeler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 36
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 1
Mart 2011
Eu’s Water Framework Directive
Implementation in Turkey:
The Draft National Implementation
Plan
(Eng)
ORSAM Rapor No: 37
Mart 2011
Tunus Halk Devrimi ve Sonrası
(Tr)
ORSAM Rapor No: 38
Mart 2011
Libya Savaşı, Uluslararası Müdahale
ve Türkiye
(Tr)
ORSAM Rapor No: 39
Mart 2011
Tarihten Günümüze Libya
(Tr)
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 25
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
ORSAM Rapor No: 40
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 2
Mart 2011
İklim Değişiminin Güvenlik Boyutu
ve Ortadoğu’ya Etkileri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 41
Mart 2011
Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak-1
(Tr)
ORSAM Rapor No: 42
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 3
Nisan 2011
Nil Nehri Havzasının Hidropolitik
Tarihi ve Son Gelişmeler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 43
Nisan 2011
Kuzey Irak’ın Sosyal-Siyasal
Yapısı ve Kürt Bölgesel
Yönetimi’nin
Türkiye ile İlişkileri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 44
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 4
Nisan 2011
Meriç Nehri Havzası Su
Yönetimi’nde “Uluslararası
İşbirliği” Zorunluluğu
(Tr)
ORSAM Rapor No: 45
Nisan 2011
Suriye’de Demokrasi mi İç Savaş
mı? :
Toplumsal-Siyasal Yapı, Değişim
Senaryoları ve Sürecin Türkiye’ye
Etkisi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 46
Mayıs 2011
Suriye’de İktidar Mücadelesi,
Uluslararası Toplumun Tepkisi ve
Türkiye’nin Konumu
(Tr)
ORSAM Rapor No: 47
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 5
Mayıs 2011
Türkiye-Suriye İlişkileri: Sınıraşan
Sularda Örnek İşbirliği Olarak Asi
Dostluk Barajı
(Tr)
ORSAM Rapor No: 48
Mayıs 2011
Orsam Söyleşileri - 2
Iraklı Araplar, Azınlıklar ve Akademisyenler-1
(Tr)
ORSAM Rapor No: 49
Mayıs 2011
Orsam Söyleşileri - 2
Irak Türkmenleri-1
(Tr)
ORSAM Rapor No: 50
Mayıs 2011
Orsam Söyleşileri - 3
Iraklı Kürt Yetkililer, Akademisyenler
ve Gazeteciler-1
(Tr)
ORSAM Rapor No: 51
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 8
Mayıs 2011
75. Yılında Montrö Boğazlar
Sözleşmesi
Karadeniz’in Değişen Jeopolitiği
Çerçevesinde
(Tr)
ORSAM Rapor No: 52
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 9
Mayıs 2011
Afganistan ve Bölgesel Güvenlik
(Ortadoğu, Orta ve Güney Asya,
Rusya Federasyonu)
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 53
Mayıs 2011
Madagaskar: Bağımsızlığın 50.
Yılında Kazanımlar,
Kaçan Fırsatlar ve Türkiye ile
İlişkiler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 54
Mayıs 2011
Iraklı Grupların Temel Siyasi
Sorunlara Bakışı ve Türkiye İle
İlişkiler: Saha Araştırmasına
Dayalı Bir Çalışma
(Tr)
ORSAM Rapor No: 55
Haziran 2011
Suriye Muhalefeti’nin Antalya
Toplantısı:
Sonuçlar, Temel Sorunlara Bakış
ve Türkiye’den Beklentiler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 56
Haziran 2011
Seçimler ve Ak Parti’nin Tecrübesi
(Tr – Ar)
ORSAM Rapor No: 57
Haziran 2011
12 Haziran 2011 Türkiye Genel
Seçimlerinin Ortadoğu Ülkelerindeki
Yansımaları
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 58
Temmuz 2011
Karikatürlerin Dilinden 12 Haziran
2011 Türkiye Genel Seçimlerinin
Ortadoğu’daki Yansımaları
(Tr)
ORSAM Rapor No: 59
Temmuz 2011
Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak
- 2
(Tr)
ORSAM Rapor No: 60
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 6
Temmuz 2011
Mekong Nehri Suları Üzerinde
İşbirliği ve İhtilaf
(Tr-Eng)
ORSAM Rapor No: 61
Temmuz 2011
Antalya’da 1-2 Haziran 2011 Tarihlerinde
Gerçekleşen “Suriye’de
Değişim
Konferansı” nın Tam Deşifresi
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 62
Ağustos 2011
Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak
- 3
(Tr)
ORSAM Rapor No: 63
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 7
Ağustos 2011
Görünmez Stratejik Kaynak:
Sınıraşan Yeraltı Suları
(Tr)
ORSAM Rapor No: 64
Ağustos 2011
AK Parti’nin 12 Haziran 2011
Genel Seçimlerindeki Zaferi
(Tr – Ar)
ORSAM Rapor No: 65
Ağustos 2011
Karikatürlerin Dilinden Arap
Baharı - 1
(Tr)
ORSAM Rapor No: 66
Ağustos 2011
Karikatürlerin Dilinden Libya İç
savaşı ve Uluslararası Müdahale
- 1
(Tr)
ORSAM Rapor No: 67
Ağustos 2011
Somali: Bir Ulusun Yok Oluşu ve
Türkiye’nin İnsani Yardım Girişimi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 68
Eylül 2011
Karikatürlerde Usame Bin Ladin
Operasyonu ve Yankıları
(Tr)
ORSAM Rapor No: 69
Eylül 2011
Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak
- 4
(Tr)
ORSAM Rapor No: 70
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 10
Eylül 2011
XXI. Yüzyılda Rusya ve
Türkiye’nin İran Politikaları
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 71
Eylül 2011
Gazze Sorunu: İsrail Ablukası,
Uluslararası Hukuk, Palmer Raporu
ve Türkiye’nin Yaklaşımı
(Tr)
ORSAM Rapor No: 72
Eylül 2011
Ortadoğu Ülkelerine Dair
İstatistikler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 73
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 11
Ekim 2011
Anadolu Etki Alanı
(Tr-Eng)
ORSAM Rapor No: 74
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 12
Ekim 2011
Ukraine in Regress: The Tymoshenko
Trial
(Eng)
ORSAM Rapor No: 75
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 13
Ekim 2011
Kazaklar ve Kazakistanlılar
(Tr)
ORSAM Rapor No: 76
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 14
Ekim 2011
İtalya’da Unutulmuş Türk Varlığı:
Moena Türkleri
(Tr - It)
ORSAM Rapor No: 77
Ekim 2011
ABD’nin Çekilmesinin Ardından
Irak Politikasının Bölgesel,
Küresel Etkileri ve Türkiye’ye
Yansımaları
(Tr)
26
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
ORSAM Rapor No: 78
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 8
Ekim 2011
Türkiye’de ve İsrail’de Yapay
Sulak Alanlar ile Atıksu Arıtımı ve
Atıksuyun Sulama Amaçlı Olarak
Tekrar Kullanımı
(Tr)
ORSAM Rapor No: 79
Ekim 2011
Yaklaşan Seçim Öncesi Tunus’ta
Siyasal Denklemler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 80
Ekim 2011
Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak
- 5
(Tr)
ORSAM Rapor No: 81
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 15
Ekim 2011
Büyük Güçlerin Afganistan
Politikaları
(Tr-Eng)
ORSAM Rapor No: 82
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 16
Ekim 2011
Bölge Devletlerinin Perspektifinden
Afganistan
(Tr-Eng)
ORSAM Rapor No: 83
Kasım 2011
Suriye’de Değişimin Ortaya
Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 84
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 9
Kasım 2011
Somali’nin Açlık Felaketi: “Siyasi
Kuraklık” mı Yoksa Doğal Afet
mi?
(Tr-Eng)
ORSAM Rapor No: 85
Kasım 2011
Suriye Politik Kültüründe Tarihsel
Pragmatizm, Beşar Esad Dönemi
Suriye Dış Politikası ve Türkiye-
Suriye İlişkileri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 86
Kasım 2011
Geçmişten Günümüze Irak Türkmen
Cephesi’nin Yapısı ve İdari
Durumu
(Tr)
ORSAM Report No: 87
Kasım 2011
Turkmen in Iraq and Their Flight:
A Demographic Question?
(Eng)
ORSAM Rapor No: 88
Kasım 2011
Irak’ta Bektaşilik (Türkmenler –
Şebekler – Kakailer)
(Tr)
ORSAM Rapor No: 89
Kasım 2011
Değişim Sürecindeki Fas
Monarşisi: Evrim mi? Devrim mi?
(Tr)
ORSAM Rapor No: 90
Kasım 2011
Arap Dünyasının İstisnai Krallığı:
Yerel Aktörler ve Arap-İsrail
Uyuşmazlığı Çerçevesinde Ürdün
Krallığı’nın Demokratikleşme
Deneyimleri
(Tr-Eng)
ORSAM Rapor No: 91
Aralık 2011
Türkiye ve Arap Birliği’nin
Suriye’ye Yaptırım Kararları ve
Olası Sonuçları
(Tr)
ORSAM Rapor No: 92
Aralık 2011
Irak’ta İhtilaflı Bölgelerin Durumu
(Tr)
ORSAM Report No: 93
ORSAM Water Research Programme
Report: 10
December 2011
Turkey and Wfd Harmonization: A
Silent, But Significant Process
(Eng)
ORSAM Rapor: 94
Aralık 2011
Türkiye-Fransa Krizinde Algının
Rolü: Fransızların Türkiye Algısı
(Tr)
ORSAM Rapor No: 95
Aralık 2012
Karikatürlerle Arap Baharı – 2
(Tr)
ORSAM Rapor No: 96
Aralık 2011
Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak
– 6
(Tr)
ORSAM Rapor No: 97
Ocak 2012
Karikatürlerin Dilinden Irak’ı Anlamak
– 7
(Tr)
ORSAM Rapor No: 98
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 17
Ocak 2012
Kırgızistan’da Cumhurbaşkanlığı
Seçimi ve Türkiye ile İlişkilerine
Etkisi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 99
Ocak 2012
Türk Siyasal Partilerinin
Hatay’daki Suriyeli Sığınmacılar
Konusundaki Açıklamaları ve
Hatay’daki Siyasi Parti Temsilcileri
ile Hareketlerin Suriye
Olaylarına Yaklaşımları
(Mart-Aralık 2011)
(Tr)
ORSAM Rapor No: 100
Ocak 2012
Irak İstatistikleri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 101
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 11
Ocak 2012
Emniyetli İçme Suyu ve Sanitasyon
Hakkı
(Tr)
ORSAM Rapor No: 102
Ocak 2012
Irak Hangi Şartlarda, Nasıl Parçalanabilir?:
En Kötüye Hazırlıklı
Olmak
(Tr – Eng)
ORSAM Rapor No: 103
Ocak 2012
Irak’ta Petrol Mücadelesi: Çok
Uluslu Şirketler, Uluslararası
Anlaşmalar ve Anayasal
Tartışmaların Işığında Bir Analiz
(Tr)
ORSAM Rapor No: 104
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 12
Şubat 2012
Sınıraşan Akiferler Hukuku
Taslak Maddeleri Üzerine Bir
Değerlendirme
(Tr – Eng)
ORSAM Rapor No: 105
Şubat 2012
Irak Hukuk Mevzuatında
Azınlıkların Siyasal Hakları
(Tr)
ORSAM Rapor No: 106
Şubat 2012
Irak Hukuk Mevzuatında
Azınlıkların Siyasal Hakları
(Tr)
ORSAM Rapor No: 107
Şubat 2012
Uluslararası Hukuk ve Irak
Anayasası Açısından Azınlıkların
İnsan Hakları
(Tr)
ORSAM Rapor No: 108
Şubat 2012
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın
(EİT) Geleceği
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 109
Şubat 2012
Türkiye’nin Yükselişi ve “Bric”
Bölgesi
(It)
ORSAM Rapor No: 110
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 13
Mart 2012
İran’da Su Kaynakları ve Yönetimi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 111
Mart 2012
Suriye Kürt Muhalefetine Eleştirel
Bir Bakış
(Tr)
ORSAM Rapor No: 112
Mart 2012
İran İslam Cumhuriyetinde
Anayasal Sistem ve Siyasi
Partiler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 113
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 18
Nisan 2012
Mongolia: A Developing Democracy
and a Magnet for Mining
(Eng)
ORSAM Rapor No: 114
Nisan 2012
Karikatürlerle Suriye Sorununu
Anlamak - 8
(Tr)
ORSAM Rapor No: 115
Nisan 2012
Suriye’de Güvenli Bölge
Tartışmaları: Türkiye Açısından
Riskler, Fırsatlar ve Senaryolar
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 116
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 14
Nisan 2012
Fayda Paylaşımı Kavramı, Teorik
Altyapısı ve Pratik Yansımaları
(Tr - Eng)
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 27
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
ORSAM Rapor No: 117
Nisan 2012
Musul’a Yatırım Geleceğe
Yatırım Demektir
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 118
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 19
Mayıs 2012
Ukrayna - Türkiye Ticari - Ekonomik
Münasebetlerinin Analizi
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 119
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 20
Mayıs 2012
Bölgesel Gelişimin Trend ve
Senaryolarının Araştırılmasındaki
Araç: Jeopolitik Dinamikler
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 120
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 21
Mayıs 2012
Kazakistan Siyasi Sisteminin
Gelişimi: 2012 Parlamento
Seçimleri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 121
Mayıs 2012
Musul’da Yerel Siyaset ve Irak
Siyasetinde Yeni Dinamikler
(Saha Çalışması)
(Tr - Eng - Ger)
ORSAM Rapor No: 122
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 15
Mayıs 2012
Irak’ta Su Kaynakları Yönetimi
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 123
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 22
Haziran 2012
Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile
Türkiye’nin Göç Politikalarının
Gelişimi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 124
Temmuz 2012
Türkiye Afrika’da: Eylem Planının
Uygulanması ve Değerlendirme
On Beş Yıl Sonra
(Tr - Eng - Fr)
ORSAM Rapor No: 125
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 23
Temmuz 2012
Rusya’nın Ortadoğu Politikası
(Tr)
ORSAM Rapor No: 126
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 16
Temmuz 2012
Yeni Çerçeve Su Kanunu’na
Doğru: Su Kanunu Taslağı
Üzerine Notlar
(Tr)
ORSAM Rapor No: 127
Ağustos 2012
Suriye’de Kürt Hareketleri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 128
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 24
Eylül 2012
Günümüz Şartlarında Türkiye
- Belarus Ekonomik Münasebetlerinin
Gelişimi
(Tr - Rus - Eng)
ORSAM Rapor No: 129
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 25
Eylül 2012
Belarus-Türkiye: Devletlerarası
İşbirliğinin Pozitif Dinamikleri
(Tr - Rus - Eng)
ORSAM Rapor No: 130
Kasım 2012
Suriye Çerkesleri
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 131
Kasım 2012
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 26
“Üçüncü Dalga”: Postmodernizmin
Jeopolitiği
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 132
Kasım 2012
Dışişleri Bakanı Ahmet
Davutoğlu’nun
Kerkük Ziyareti
(Tr)
ORSAM Rapor No: 133
Kasım 2012
Irak Kürdistan Bölgesi’nde Muhalefetin
Doğuşu ve Geleceği
(Tr)
ORSAM Rapor No: 134
Kasım 2012
Irak Çerkesleri
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 135
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 27
Kasım 2012
Türkiye’nin Eski Sovyet Cumhuriyetleriyle
Münasebetlerinin Özellikleri
(Tr - Rus - Eng)
ORSAM Rapor No: 136
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 28
Kasım 2012
Türk-Ukrayna İlişkilerinde Entegrasyon
Faktörü Olarak
Türk-Kırım Münasebetleri
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 137
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 29
Aralık 2012
Belarus’un Enerji Politikası ve
Belarus’un Rusya ve AB ile Enerji
Alanında Geliştirdiği İşbirliği
(1992-2011)
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 138
Aralık 2012
Birlik mi, PYD’nin Güç Gösterisi
mi? Erbil Anlaşmasından Sonra
Suriye Kürt Dinamikleri
(Tr)
ORSAM Rapor No: 139
Aralık 2012
Suriye’de Kürtler Arası Dengeler,
Rejim Muhalifleri ve Türkiye:
Çatışma-İstikrar Ayrımındaki
İlişkiler Örüntüsü
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 140
Aralık 2012
Kuzey Irak’ta İç Siyasal Dengeler
ve Stratejik İttifak’ın Geleceği
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 141
Aralık 2012
Irak’ta Türkmen Eğitiminin
Durumu
(Tr)
ORSAM Rapor No: 142
Ocak 2013
President Obama’s Second Term:
Domestic and Foreign Challenges
(Eng)
ORSAM Rapor No: 143
Ocak 2013
2012 Irak Değerlendirmesi ve Irak
Kronolojisi
(Tr)
ORSAM Rapor No: 144
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 17
Ocak 2013
ORSAM Su Söyleşileri 2011
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 145
ORSAM Su Araştırmaları
Programı Rapor No: 18
Ocak 2013
ORSAM Su Söyleşileri 2012
(Tr - Eng)
Rapor No: 146
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 30
Ocak 2013
2013 Yılında Avrasya: Siyasi ve
Ekonomik Analiz
(Eng)
ORSAM Rapor No: 147
BLACK SEA INTERNATIONAL
Rapor No: 31
Ocak 2013
Kültürler Arası Diyalog: İdil Ural
Bölgesinden Büyük Litvanya
Knezliğine
Belarus-Litvanya Tatarları
(Tr - Rus)
ORSAM Rapor No: 148
Ocak 2013
Uluslararası Politika ve Uygarlıklar
(Uygarlıklar Çatışması ve Diyalog)
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 149
Şubat 2013
David Cameron ve AB: Dönüşü
Olmayan Karar
(Eng)
ORSAM Rapor No: 150
Mart 2013
Suriye Türkmenleri: Siyasal
Hareketler ve Askeri Yapılanma
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 151
Nisan 2013
Irak Kürdistan Bölgesi’nde
Demokrasi Süreci ve Sorunları
(Tr - Eng)
ORSAM Rapor No: 152
Nisan 2013
Irak’ta 2013 Yerel Seçimlerine
İlişkin Temel Veriler
(Tr)
ORSAM Rapor No: 153
Irak’ta Seçim Yasaları
(Tr)
28
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
AKADEMİK KADRO
Hasan Kanbolat
ORSAM Başkanı
Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık
ORSAM Danışmanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
Doç. Dr. Hasan Ali Karasar
ORSAM Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi
Prof. Dr. Tarık Oğuzlu
ORSAM Danışmanı, Uluslararası Antalya Üniversitesi
Doç. Dr. Harun Öztürkler
ORSAM Danışmanı, Afyon Kocatepe Üniversitesi
Doç. Dr. Mehmet Şahin
ORSAM Danışmanı, Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Özlem Tür
ORSAM Danışmanı, ODTÜ Uluslararası İlişkiler
Habib Hürmüzlü
ORSAM Danışmanı
Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen
ORSAM Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Yrd. Doç. Dr. Canat Mominkulov ORSAM Danışmanı Al Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi
Elmira Cheremisova
ORSAM Danışmanı, St. Petersburg Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Didem Danış
ORSAM Danışmanı, Galatasaray Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya
ORSAM Danışmanı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Danışmanı, Avrasya
Dr. Jale Nur Ece
ORSAM Danışmanı, Deniz Emniyeti ve Güvenliği
Doç. Dr. Yaşar Sarı
ORSAM Danışmanı, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ögretim Üyesi
Dr. Süreyya Yiğit
ORSAM Danışmanı, Avrasya
Elmira Cheremisova
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, St. Petersburg Üniversitesi
Av. Aslıhan Erbaş Açıkel
ORSAM Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku
Pınar Arıkan Sinkaya
ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü
Noyan Gürel
ORSAM Danışmanı
Volkan Çakır
ORSAM Danışmanı, Afrika
Dr. Göknil Erbaş
ORSAM, Karadeniz
Tamer Koparan
ORSAM Yönetici Editörü
Bilgay Duman
ORSAM Uzmanı, Ortadoğu
Oytun Orhan
ORSAM Uzmanı, Ortadoğu
Fazıl Ahmet Burget
ORSAM Uzmanı, Ortadoğu, Afganistan
Seval Kök
ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu
Nebahat Tanriverdi
ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu
Shalaw Fatah
ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu
Aytekin Enver
ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu
Tuğçe Kayıtmaz
Mütercim Tercüman
Uğur Çil
ORSAM, Ortadoğu
ORSAM Su Araştırmaları Programı
Dr. Tuğba Evrim Maden
Dr. Seyfi Kılıç
ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı
ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı
ORSAM DANIŞMA KURULU
Dr. İsmet Abdülmecid
Irak Danıştayı Eski Başkanı
Av. Aslıhan Erbaş Açıkel
ORSAM Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku
Hasan Alsancak
İhlas Holding, Gn.Md.Yrd., Statejik İs Gelistirme ve Dış İliskiler
Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
Prof. Dr. Ahat Andican
Devlet Eski Bakanı, İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Tayyar Arı
Uludağ Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Prof. Dr. Ali Arslan
İstanbul Üniversitesi, Tarih Bölümü
Başar Ay
Türkiye Tekstil Sanayii İşveren Sendikası Genel Sekreteri
Prof. Dr. Mustafa Aydın
Kadir Has Üniversitesi Rektörü
Doç. Dr. Ersel Aydınlı
Bilkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı & Fulbright Genel Sekreteri
Dr. Serdar Aziz
ORSAM Danışma Kurulu Üyesi
Prof. Dr. Hüseyin Bağcı
ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Prof. Dr. İdris Bal
TBMM 24. Dönem Milletvekili
Yrd. Doç. Dr. Ersan Başar
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölüm Başkanı
Kemal Beyatlı
Irak Türkmen Basın Konseyi Başkanı
Barbaros Binicioğlu
Ortadoğu Danışmanı
Prof. Dr. Ali Birinci
Polis Akademisi
Doç. Dr. Mustafa Budak
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı
Doç. Dr. Hasan Canpolat
Milli Savunma Bakanlığı Danışmanı
E. Hava Orgeral Ergin Celasin 23. Hava Kuvvetleri Komutanı
Doç. Dr. Mitat Çelikpala
Kadir Has Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya
YÖK Başkanı
Doç. Dr. Didem Danış
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü
Prof. Dr. Ramazan Daurov
Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü, Direktör Yardımcısı
Prof. Dr. Volkan Ediger
İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü
Prof. Dr. Cezmi Eraslan
Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı
Prof. Dr. Çağrı Erhan
Ankara Üniversitesi, Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü
Dr. Amer Hasan Fayyadh
Bağdat Üniversitesi, Siyaset Bilimi Fakültesi Dekanı
Mete Göknel
BOTAŞ Eski Genel Müdürü
Osman Göksel
BTC ve NABUCCO Koordinatörü
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 29
ORSAM
ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ
Timur Göksel
Beyrut Amerikan Üniversitesi Öğretim Üyesi
Av. Niyazi Güney
Prens Group Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Prof. Dr. Muhamad Al Hamdani
Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı
Numan Hazar
Emekli Büyükelçi
Doç. Dr. Pınar İpek
Bilkent Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Dr. Tuğrul İsmail
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Doç. Dr. Şenol Kantarcı
Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Doç. Dr. Nilüfer Karacasulu
Dokuz Eylül Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Selçuk Karaçay
Vodofone Genel Müdür Yardımcısı
Prof. Dr. M. Lütfullah Karaman
Istanbul Medeniyet Üniversitesi - (SBF) Uluslararası İlişkiler Bölümü
Doç. Dr. Şaban Kardaş
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Arslan Kaya
KPMG ,Yeminli Mali Müşavir
Dr. Hicran Kazancı
Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi
İzzettin Kerküklü
Kerkük Vakfı Başkanı
Prof. Dr. Ahmet Kesik
Kalkınma Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürü
Doç Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli
Çukurova Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu
Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Prof. Dr. Aleksandr Knyazev
Rus-Slav Üniversitesi (Bişkek)
Prof. Dr. Alexandr Koleşnikov
Diplomat
Prof. Dr. Erol Kurubaş
Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
Prof. Dr. Talip Küçükcan
Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü Müdürü
Hediye Levent
Gazeteci (Suriye)
Dr. Max Georg Meier
Hanns Seidel Vakfı Proje Müdürü (Bişkek)
Prof. Dr. Mosa Aziz Al Mosawa
Bağdat Üniversitesi Rektörü
Büyükelçi Shaban Murati
Arnavutluk Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü
Dr. Sami Al Taqi
Orient Research Center Başkanı
Prof. Dr. Mahir Nakip
Erciyes Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Vitaly Naumkin
Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü Direktörü
Dr. Farhan Ahmad Nizami
Oxford Üniversitesi İslami Çalışmalar Merkezi Yöneticisi
Prof. Dr. Dorayd A. Noori
Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Yardımcısı
Muhammed Nurettin
Beyrut Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı
Murat Özçelik
Büyükelçi
Prof. Dr. Çınar Özen
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü
Doç. Dr. Harun Öztürkler
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Afyon Kocatepe Üniversitesi
Prof. Dr. Victor Panin
Pyatigorsk Üniversitesi (Pyatigorsk, Rusya Federasyonu)
Prof. Aftab Kamal Pasha
Hindistan Batı Asya Araştırmaları Merkezi Başkanı
Dr. Bahadır Pehlivantürk
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Doç. Dr. Fırat Purtaş
Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı
Prof. Dr. Suphi Saatçi
Kerkük Vakfı Genel Sekreteri
Safarov Sayfullo Sadullaevich
Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan Yardımcısı
Ersan Sarıkaya
Türkmeneli TV (Kerkük,Irak)
Patrick Seale
Ortadoğu ve Suriye Uzmanı
Dr. Bayram Sinkaya
ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlşkiler Bölümü
Doç. Dr. İbrahim Sirkeci
Regent’s College (Londra, Birleşik Krallık)
Dr. Aleksandr Sotnichenko
St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu)
Zaher Sultan
Lübnan Türk Cemiyeti Başkanı
Dr. Irina Svistunova
Rusya Strateji Araştırmaları Merkezi, Türkiye-Ortadoğu Araştırmaları Masası Uzmanı
Prof. Dr. Türel Yılmaz Şahin
Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Mehmet Şüküroğlu
Enerji Uzmanı
İlhan Tanır
ORSAM Danışma Kurulu Üyesi, Vatan Gazetesi Washington Temsilcisi
Doç. Dr. Oktay Tanrısever
ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Prof. Dr. Erol Taymaz
ODTÜ, Kuzey Kıbrıs Kampusü Rektör Yardımcısı
Prof. Dr. Sabri Tekir
İzmir Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dekanı
Dr. Gönül Tol
Middle East Institute Türkiye Çalışmaları Direktörü
Dr. Umut Uzer
İstanbul Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri
Dr. Ermanno Visintainer
Vox Populi Direktörü (Roma,İtalya)
M. Ragıp Vural 2023 Dergisi Yayın Koordinatörü
Prof. Dr. Vatanyar Yagya
St. Petersburg Şehir Parlamentosu Milletvekili, St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu)
Yaşar Yakış
Büyükelçi, Dışişleri Eski Bakanı
Semir Yorulmaz
(Gazeteci, Mısır)
Volkan Çakır
ORSAM Danışmanı, Afrika
ORTADOĞU ETÜTLERİ YAYIN KURULU
Meliha Benli Altunışık
ODTÜ
Bülent Aras
Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı
Tayyar Arı
Uludağ Üniversitesi
İlker Aytürk
Bilkent Üniversitesi
Recep Boztemur
ODTÜ
Katerina Dalacoura
Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık)
F. Gregory Gause Vermont Üniversitesi (ABD)
Fawaz Gerges
Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık)
Ahmet K. Han
Kadir Has Üniversitesi
Raymond Hinnebusch
St. Andrews Üniversitesi (Birleşik Krallık)
30
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013
IRAK’TA SEÇİM YASALARI
ORSAM
Rosemary Hollis
Bahgat Korany
Peter Mandaville
Emma Murphy
City Üniversitesi (Birleşik Krallık)
Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık)
George Mason Üniversitesi (ABD)
Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık)
ORTADOĞU ANALİZ YAYIN KURULU
Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık
Hasan Kanbolat
Doç. Dr. Hasan Canpolat
Doç. Dr. Hasan Ali Karasar
Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen
ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü
ORSAM Başkanı
Milli Savunma Bakanlığı Başdanışmanı
ORSAM Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi
ORSAM Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı
ORSAM
Rapor No: 153, Nisan 2013 31
ORSAM
Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-ANKARA
Tel: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48
www.orsam.org.tr, orsam@orsam.org.tr