Twinning Mekanizması ve Türkiye(Bilgilendirme Kitapçığı)

MEKAN‹ZMASI
ve
TÜRK‹YE

MEKAN‹ZMASI
ve
TÜRK‹YE

T.C.
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI
Mustafa Kemal Mahallesi 6. Cadde No: 4
06800 Bilkent / ANKARA
Tel: 0312 218 17 04
Faks: 0312 218 15 11
E-posta: twinning@ab.gov.tr
Avrupa Birliği Bakanlığı
Eğitim ve Kurumsal Yapılanma Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Twinning Mekanizması ve Türkiye
ISBN 978-605-5197-02-5
Ankara-2012
(1000 Adet Basılmıştır)
Baskı
MD Matbaacılık, Ankara

ÇNDEKLER
SUNU 3
YÖNETC ÖZET 5
KISALTMALAR 6
TABLOLAR DZN 7
GRAFKLER DZN 7
1. KURUMSAL YAPILANMA MEKANZMASI: ELETRME (TWINNING) 8
2. AVRUPA BRLNDE ELETRME MEKANZMASI 10
3. TÜRKYEDE ELETRME PROJELER 15
ELETRME (TWINNING) TEMEL TERMLER SÖZLÜÜ 29
TÜRKYEDE UYGULANAN ELETRME (TWINNING) PROJELER NDEKS 34
1

SUNU
Avrupa Birlii (AB) hukukunun benimsenmesi ve
uygulanmas, 1993teki Kopenhag Zirvesinde, üyelik için bir
kriter olarak belirlenmitir. Fakat Kopenhag Kriterleri ile
üyelik koullar için oluturulan genel çerçevenin yan sra
1995 Madrid Zirvesinde mevzuat uyumunun tek bana yeterli
olmad zikredilerek AB müktesebatnn etkin bir ekilde
uygulanabilmesi için gereken adli ve idari altyapnn
oluturulmasnn önemine dikkat çekilmi ve bu oluumun
gerçekletirilmesi üyelik koullarna dâhil edilmitir.
AB müktesebatnn sadece kabul edilmesinin deil,
uygulanmasnn da bir kriter olarak belirlenmesi sonucunda,
Avrupa Birliine aday bir ülke olarak katlm öncesi uyum
çalmalarnda öncelikle üzerinde durmamz gereken konulardan birisi üphesiz ABye
paralellik arz eden ve AB müktesebatn benimseyecek ve uygulayacak kurumsal bir
yaplanmann tesisidir.
Dolaysyla, 1998 ylnda aday ülkelere verilen mali destek kapsamnda AB tarafndan
aday ülkelerin uyum salam olduklar AB müktesebatn etkin bir ekilde
uygulayabilmelerini teminen idari kapasitelerini güçlendirmek üzere Eletirme
(Twinning) mekanizmas gelitirilmi ve 2002 ylnda ise Avrupa Birlii Bakanlmzn,
ulusal irtibat birimi görevini üstlendii eletirme mekanizmasnn Türkiyedeki
uygulamas balamtr.
Eletirme projeleri, Türkiyedeki kamu kurum ve kurulularmzn kurumsal yaplarn
güçlendirmede ve yeni yaplar oluturmada üphesiz en önemli mekanizmalardan biridir.
Ancak, unu bilhassa belirtmeliyim ki eletirme projeleri konusunda üzerinde durulmas
gereken asl nokta, Türkiyeye eletirme projeleri kapsamnda kaç milyon avro fon
aktarldndan ziyade yaratlan çarpan etkisi olmaldr. Dier bir ifadeyle ülkemiz
açsndan bu projelerin yaratt etki ve katma deerin boyutu dikkate alnmaldr.
Babakanmz Sn. Recep Tayyip Erdoann talimatlar çerçevesinde, Avrupa Birlii
Bakanl olarak hedefimiz, kamu kurum ve kurulularmzn AB müktesebatn en etkin
ekilde uygulayabilecek süreklilik arz eden yaplara kavumalardr. Çünkü bizim
açmzdan söz konusu hedefe ulalabildii ölçüde baarya ulalm demektir. Nitekim
üyelik halinde, Türkiye de kendi sistemlerini pazarlayabilen ve yeni adaylara eletirme
projelerinde teklifler götürebilen bir ülke olabilecektir. Türkiyenin kendi sistemlerini
pazarlayabilmesi, özellikle ticaret ve yatrm alanlarnda Türkiyedeki özel sektörün
uluslararas piyasalarda i yapabilme kapasitesini de artracaktr.
Güncellenen bu yayn, ülkemizde bugüne kadar kurumlarmzn gayretli çalmalaryla
baarl bir ekilde gerçekletirilmi olan eletirme mekanizmasyla ilgili baz göstergeleri
göz önüne sermeyi ve ilerideki çalmalara rehberlik etmeyi amaçlamaktadr.
Çalmalarmzn yeni eletirme projelerine ilham vermesini diliyorum.
Egemen BAI
Avrupa Birlii Bakan ve Bamüzakereci
3

YÖNETC ÖZET
Avrupa Birlii'ne (AB) paralellik arz eden kurumsal bir yaplanmann tesisi, AB üyelik
sürecinde ABye aday ülkeler tarafndan özellikle üzerinde durulmas beklenen
konulardan biridir. Aday ülkelerin, AB müktesebatn, üye devletlerle ayn standartlarda
uygulayabilecek kapasitede modern, verimli çalan, etkin idari yönetimler ve kurumlar
oluturmas üyelik için önemlidir. Aday ülke kurumlar, güçlü bir idari kapasiteye sahip
olmak için, tam olarak ileyen, verimli ve süreklilii olan kurumlara sahip olmaldr.
Kurumsal yaplanmann güçlendirilmesine ilikin olarak Avrupa Komisyonu tarafndan
aday ülkelere teknik yardmlar salanmaktadr. Söz konusu yardmlardan biri Avrupa
Komisyonu tarafndan idari kapasitenin güçlendirilmesinde balca araç olarak kabul
edilen Eletirme (Twinning) mekanizmasdr. Bu mekanizma, aday ülkelerin uyum
saladklar AB mevzuatnn hayata geçirilmesi sürecinde gerekli kurumsal
yaplanmann gerçekletirilebilmesi için, üye devletlerin kamu kurum ve kurulularnda
çalan uzmanlarn danman olarak aday ülkelerde görevlendirilmesi ve bizzat aday
ülkedeki ilgili kamu kurum ve kuruluunda müktesebatn uygulanmasna yönelik
kurumsal yaplanmaya ilikin bir projede çalmas üzerine kuruludur.
Eletirme mekanizmasnn Türkiyedeki uygulamas, 2002 yl mali ibirlii
programlamas çerçevesinde hazrlanan projeler ile balam ve bugüne kadar
ülkemizde 115 adet eletirme projesi uygulamaya konulmutur. Söz konusu projelerin
108i uzun süreli, 7si ise ksa süreli eletirme projeleridir. 82si tamamlanan söz
konusu projelerden adalet ve içileri, tarm, çevre, ulatrma, sosyal politika ve maliye
alanndaki dier 23ü uygulama; adalet ve içileri, çevre, ulatrma ve maliye alanndaki
dier 10u ise sözleme aamasnda bulunmaktadr.
Avrupa Komisyonu eletirme biriminin politika ve kurallarn aday ülkelerde
duyurmak ve genel koordinasyonu salamak üzere her aday ülkede eletirme ulusal
irtibat noktas bulunmaktadr. Nitekim Avrupa Birlii Bakanl tarafndan, "Ulusal
rtibat Noktas" (NCP) kimliiyle, eletirme mekanizmasnn kurumlarmz tarafndan
anlalmasna yardmc olmak amacyla bugüne kadar çeitli eitimler ile genel ve proje
baznda gerçekletirilen bilgilendirme toplantlar düzenlenmitir. Öneri sunan üye
devlet ekiplerinin deerlendirilmesinde proje sahibi kurumlarmz bilgilendirilmi ve
seçim toplantlar sonrasnda önerilerin deerlendirilmesi için toplantlar düzenlenmitir.
Üye devletlerden proje ortaklarnn seçim sürecinin koordinasyonu salanm ve
uygulamaya konulan projelerin taslak kontratlarnn ve nihai raporlarnn onaylanmas
faaliyetleri yürütülmütür. Ayrca, toplant ve eitim dokümanlar ve sunular web
sitemiz araclyla tüm kurumlarn kullanmna açlm olup Bakanlmz, bugüne
kadar olduu gibi bundan sonra da Eletirme Ulusal rtibat Birimi olarak söz konusu
sürecin bütün aamalarnda kamu kurum ve kurulularmz bilgilendirmeye ve proje
ortaklar arasndaki koordinasyonu baaryla salamaya devam edecektir.
5

KISALTMALAR
AIDCO: The EuropeAid Co-operation Office (Avrupa Yardm ve birlii Ofisi)
ELARG: DG Enlargement and European Neighborhood Policy (Genileme ve Avrupa
Komuluk Politikas Genel Müdürlüü)
ENPI:
IPA:
European Neighbourhood and Partnership Instrument (Avrupa Komuluk ve
Ortaklk Arac)
Instrument for Pre-Acccession (Katlm Öncesi Yardm Arac)
MEDA: Mediterranean Economic Development Area (Avrupa-Akdeniz Ortakl
Program)
MFB:
NCP:
Merkezi Finans ve hale Birimi
National Contact Point (Ulusal Temas Noktas)
PHARE: Poland and Hungary: Assistance for Restructuring their Economies (Polonya ve
Macaristan: Ekonominin Yeniden Yaplandrlmas Program)
PL:
YED:
Proje Lideri
Yerleik Eletirme Danman
6

TABLOLAR DZN
Tablo 1
Aday Ülkelerde Sektör tibaryla Gerçekletirilen Eletirme Projeleri (1998-2005) 11
Tablo 2
Aday Ülkelerde Sektör tibaryla Gerçekletirilen Eletirme Projeleri (2006-2009) 12
Tablo 3
Eletirme (Twinning) Mekanizmasnn Faydalanc Ülkeleri 14
Tablo 4
Türkiyede Gerçekletirilen Eletirme Projelerinin Özeti 16
Tablo 5
Eletirme Projelerinin Ak emas 19
Tablo 6
Eletirme Projelerinin ptal Edilme Sebepleri 21
GRAFKLER DZN
Grafik 1
Aday Ülkelerde Yllar tibaryla Gerçekletirilen Eletirme Projeleri (1998-2005) 10
Grafik 2
Aday Ülkelerde Sektör tibaryla Gerçekletirilen Eletirme Projeleri (2006-2009) 13
Grafik 3
Türkiyede Yllar tibaryla Gerçekletirilen Eletirme Projelerinin Says 16
Grafik 4
Türkiyedeki Eletirme Projelerinde Yer Alan Üye Devletler 17
Grafik 5
Türkiyedeki Eletirme Projelerine Teklif Sunan Üye Devletler 17
Grafik 6
Türkiyedeki Eletirme Projelerinin Sektörlere Göre Dalm 18
7

1. KURUMSAL YAPILANMA MEKANZMASI: ELETRME (TWINNING)
1.1. Eletirme (Twinning) Nedir?
Avrupa Birlii (AB)ne aday ülkeler açsndan ABye paralellik arz eden kurumsal bir
yaplanmann tesisi oldukça önem arz etmektedir. Kurumsal yaplanmann güçlendirilmesine
ilikin olarak Avrupa Komisyonu tarafndan salanan teknik yardmlar ise; esas itibaryla
genelde iki hafta ile snrl kalan ksa vadeli TAIEX programlar ile TAIEX programlarnn
kurumsal yaplanma çalmalar için sürece yeterli olamad durumlarda daha uzun süreleri
kapsayabilen Eletirme (Twinning) programlarndan olumaktadr.
Eletirme mekanizmas, aday ülkelerin uyum saladklar AB mevzuatnn hayata geçirilmesi
sürecinde gerekli kurumsal yaplanmann gerçekletirilebilmesi için, üye devletlerin kamu
kurum ve kurulularnda çalan uzmanlarn bizzat aday ülkede bulunmas ve ilgili kurumda
kurumsal yaplanmaya ilikin müktesebatn uygulanmasna yönelik bir projede çalmas
üzerine kuruludur. Eletirme sistemi çerçevesinde salanan teknik yardmlar iki yla ulaan
bir dönemi kapsayabilmekle beraber, bu süre aday ülkenin spesifik ihtiyaçlarna göre
belirlenmektedir.
1.2. Eletirme Mekanizmasnn Tarihçesi
Eletirme, Avrupa Komisyonunun, Avrupa Birliinin genilemesine hazrlk kapsamnda
1998de balatt bir giriimdir. Eletirme, faydalanc ülkelerin, Avrupa Birliinin
gelecekteki üye devletleri olarak, topluluk mevzuatn uygulayabilmelerine yönelik idari ve
adli kapasitelerini güçlendirmelerinde destek olmak amacyla hedeflenen idari ibirlii için bir
araç olarak oluturulmutur. 1998den bu yana faydalanc ülkelerde 1300den fazla
eletirme projesi uygulanm ve bu eletirme projeleri, Polonya ve Macaristan: Ekonominin
Yeniden Yaplandrlmas Program (PHARE) ya da dier katlm öncesi araçlarla finanse
edilmitir. Eletirme, yeni üye devletlerdeki kurumsal yaplanma kapsamnda, geçi kolayl
altnda önemli rol oynamakta olup faydalanc ülkelerde önemli bir kurumsal yaplanma arac
olmaya devam etmektedir.
Bat Balkanlar Eletirme, 2002 yaznda, temel olarak Adalet ve çileri gibi konulara dair
belirli kurumsal yaplanma programlar için balatlmtr. Eletirme, Katlm Öncesi Yardm
Arac (IPA) balamnda, belirli bir sektör gözetmeksizin tüm kurumsal yaplanma
programlarnda kullanlabilmektedir.
2003 sonundan itibaren eletirme, AB ile Yeni Bamsz Devletler arasnda imzalanan Yeni
Bamsz Devletler Ortaklk ve birlii anlamalar kapsamnda olan ülkelerin bazlarna da
sunulmaktadr. Güney Akdeniz bölgesinde ise, Avrupa-Akdeniz Ortaklnn (MEDA) genel
hedefleri çerçevesinde ibirliini artrmak amacyla AB ile bu ülkeler arasnda Ortaklk
Anlamalar imzalanmtr. Bu anlamalar uygulamak amacyla Ortaklk Anlamalarnn
uygulanmasna yönelik Destek Programlar balatlmtr.
Eletirme, Avrupa Komuluk ve Ortaklk Arac (ENPI) yaklam kapsamnda ve Ortaklk
Anlamalarnn uygulanmasna yönelik olarak kurumsal yaplanma alannda bir ibirlii arac
olarak balatlmtr. Eletirme, her bir corafi alan için yeni ilemlere ve özel koullara göre
yeniden düzenlemelere ihtiyaç duyulmakszn belirli genel özellikler üzerine kurulan bir
kurumsal yaplanma aracdr.
IPA ve ENPI tüzüklerinde öngörüldüü üzere eletirme, bir taraftan ABnin genileme
sürecine hazrlk dier taraftan ise AB politikalarna uygun olarak ibirliinin artrlarak aday
ülkelerin idari kapasitelerinin güçlendirilmesi gibi ortak hedefler üzerine kurulmutur.
8

1.3. Eletirme Mekanizmasnn Özellikleri
• Eletirme, tek tarafl bir mekanizma olmayp, üye devlet ve aday ülkenin ibirliine
dayal bir sistemdir ve üye devletlerin kamu kurum ve kurulularnda çalan uzmanlarn
bizzat aday ülkede bulunarak ilgili kamu kurumunda müktesebatn uygulanmasna
yönelik kurumsal yaplanmaya ilikin bir projede çalmas üzerine kuruludur.
• Bir eletirme projesi sadece danmanlk veya dier klasik teknik destek çeitlerini
sunmak üzere tasarlanmamtr. Eletirme projesi, zorunlu sonuçlar elde edilmesi
gereken, belirli bir alandaki idari ibirlii projesidir.
• Eletirme projeleri AB müktesebatna veya ibirliine açk dier AB politikalarna
bal olarak, faydalanc ülkeye, somut ilevsel bir sonuç (zorunlu sonuç) salamaldr;
• Eletirme ortaklar yalnzca zorunlu sonuca ulatracak yollara deil ayn zamanda bu
sonuçlara ulamaya da kendilerini adamaldrlar. Proje sonuçlandnda, faydalanc ülkenin
kendi yetki ve sorumluluu altnda, yeni veya uyarlanm bir sistem iler halde olmaldr;
• Eletirme projesinin uygulamas bittikten sonra bile eletirme projesinin baars
(zorunlu sonuçlar) faydalanc kurum tarafndan kalc bir deer olarak sürdürülmelidir.
• Bir eletirme projesi, üye devletten faydalanc ülkeye tek yönlü bir teknik destek
deildir. Ayn zamanda hedeflenen deiikliklerin arkasndaki itici güç olan faydalancnn
özel taahhüdünün çok önemli olduu yakn bir ortaklktr.
• Eletirme hibe mahiyetinde ortak bir projedir. Teknik destein bir üye devletten bir
faydalanc ülkeye tek yönlü olarak aktarlmas deildir. Her bir ortan sorumluluk
üstlendii bir süreci kapsayan ortak bir projedir. Faydalanc ülke, reformlar üstlenmeyi ve
finanse etmeyi, üye devlet ise proje süresince sürece elik etmeyi taahhüt eder;
• Taahhütlerinin inandrcln vurgulamak için eletirme ortaklar çalmaya
balamadan önce ayrntl bir eletirme i plan hazrlar. Uygulama aamasnda
deiiklikler yaplabilir, fakat nihai sonuca ilikin ilerlemeyi yakndan izlemeyi salayacak
net göstergeler tespit edilmelidir;
• Bir eletirme projesi belirli bir üye devletin idari sistemini kopyalamaktan ziyade
Topluluk mevzuatyla ilikili olarak ABdeki en iyi uygulamalar tantmaya yardmc
olmay amaçlar.
• Kural olarak, faydalanc ülke üye devlet ortan kendisi seçer;
• Seçilen üye devletin görevi, kendi kurumlarnda mevcut olan kamu sektörü uzmanln
aktarmaktr. Bunun için de, ilk ve en önemlisi tam zamanl bir Yerleik Eletirme
Danmannn (YED) (ya da kamu sektöründen bir görevlinin) en az 12 ay boyunca
görevlendirilmesidir.
• Eletirme teklif çarlar, faaliyetlerin saydamln ve idari teklif sahipleri arasnda
eitlii salamak amacyla, sadece üye devlet kurumlarndaki ulusal irtibat noktalar
arasnda dolama çkar ve ELARG/AIDCO sitelerinde yaynlanr.
Görülecei üzere zorunlu sonuçlar kavram, eletirmenin kilit özelliidir. Her iki proje
orta, ortak bir proje uygulama sürecinde, ortaklaa kararlatrlm bir sonuca ulama
yolunda çalmay taahhüt eder. Avrupa Komisyonu en banda eletirme projelerinin snrl
ve iyi tanmlanm kurumsal hedeflere odaklanmas gerektiini belirtmitir. Üzerinde karara
varlm bir hedef bulunduu sürece, bu zorunlu sonuç idari kapasiteye ilikin belirli bir
kriter oluturan bir ara gösterge olabilir. Bu hedef, ölçülebilir ve kesin olmaldr.
9

Bir eletirme projesi tamamlandnda, faydalanc ülke, AB müktesebatna veya AB ile söz
konusu ibirlii alanna ilikin amaçlarna tam olarak ulamasn salayacak ekilde belirgin
ölçüde gelimi bir yaplanmaya sahip olmaldr. Bu nedenle, eletirmenin amac belirli bir
alanda ilevsel bir sonuca ulamaktr. Söz konusu sonuca ulamak için ise faydalanc ülke ve
üye devlet arasnda, salkl bir iletiim ve kapsaml bir ibirlii kurulmas gereklidir.
2. AVRUPA BRLNDE ELETRME MEKANZMASI
Kurumsal yaplanmann güçlendirilmesine ilikin olarak Avrupa Komisyonu tarafndan
salanan teknik yardmlardan 1 biri eletirme (twinning) mekanizmasdr. Geni kapsaml
idari reformlar için deil; snrlar belli somut hedefler dorultusunda kullanlmas gereken
eletirme mekanizmasn Avrupa Komisyonu, 1998 ylnda hayata geçirmitir. Eletirme
mekanizmasn, idari alanda Avrupallamann (Europeanisation) bir unsuru olarak da
görmek mümkündür. Avrupa Komisyonu, IPA ve ENPI kapsamnda uygulamalar bulunan
(bkz. Tablo 3) söz konusu mekanizmay idari kapasitenin güçlendirilmesindeki balca arac
olarak kabul eder.
1998-2005 aras dönemde aday ülkelerce (bkz. Grafik 1) farkl sektörlerde (bkz. Tablo 1)
yaygn olarak uygulanan 1000in üzerindeki eletirme projesi için Avrupa Komisyonu
tarafndan fon tahsis edilmitir. Örnein, 2002-2005 tarihleri arasnda tahsis edilen fon miktar
1.012,9 milyon avrodur.
Dier taraftan eletirme mekanizmas, 2006-2009 yllar arasn kapsayan zaman diliminde
de 100ü akn proje ile en çok tercih edilen kurumsal yaplanma arac olmu (bkz. Tablo 2)
ve tarm ve balkçlk sektöründen çevre, enerji ve ulatrma sektörlerine kadar
uzanan geni bir yelpazede uygulanmaya devam etmitir (bkz. Grafik 2).
Grafik 1- Aday Ülkelerde Yllar tibaryla Gerçekletirilen Eletirme Projeleri Says
(1998-2005)
Açklama: 1998-2005 yllar arasnda eletirme projelerinin en youn olarak uyguland ülkeler 189 proje ile
Romanya, 185 proje ile Polonya ve 139 proje ile Bulgaristandr. Söz konusu dönemde ülkemizde uygulamaya
konulan eletirme projelerinin says ise 56dr.
1 dari Kapasite alannda TAIEX ve SIGMA gibi mekanizmalar da bulunmaktadr.
10

Tablo 1- Aday Ülkelerde Sektör İtibarıyla Gerçekleştirilen Eşleştirme Projeleri (1998-2005)
Bulgaristan Çek Cum. Estonya G.K.R.Y Litvanya Letonya Macaristan Malta Polonya Romanya Slovak Cum. Sloveny
çılık 18 8 11 0 20 7 14 8 38 27 9 1
smanı
20 12 8 0 2 5 11 4 20 17 12
7 6 2 0 3 3 5 1 21 23 3
9 19 9 0 6 7 11 1 14 15 9
33 14 11 1 17 13 8 1 25 38 9
eri 39 26 16 1 18 15 14 1 25 44 18 1
erji ve
Tablo 1- Aday Ülkelerde Sektör İtibarıyla Gerçekleştirilen Eşleştirme Projeleri (1998-2005)
Sektörler Bulgaristan Çek Cum. Estonya G.K.R.Y Litvanya Letonya Macaristan Malta Polonya Romanya Slovak Cum. Slovenya Türkiye
Tarım ve Balıkçılık 18 8 11 0 20 7 14 8 38 27 9 10 6
Çevre 20 12 8 0 2 5 11 4 20 17 12 2 8
Yapısal Fonlar 7 6 2 0 3 3 5 1 21 23 3 4 1
Sosyal Politika 9 19 9 0 6 7 11 1 14 15 9 2 1
Açıklama: AB’ye 2004 yılında üye olan 10 Doğu ve Merkez Avrupa Ülkesi (DMAÜ) ile 2007 yılında üye olan Bulgaristan, Romanya ve henüz müzakere sürecinde bulunan
ancak eşleştirme mekanizmasından 2002 yılı itibarıyla yararlanmaya başlayan ülkemizde 1998-2005 yılları arasında yürütülen eşleştirme projeleri dikkate alındığında söz
konusu mekanizmayı en çok kullanan ülkenin 189 proje ile Romanya olduğu dikkat çekmektedir. Söz konusu dönem boyunca ülkemizde uygulanan projelerin sayısı ise
56’dır. Sektörler itibarıyla bakıldığında ise, aday ülkelerde bu mekanizmanın yoğun olarak kullanıldığı alanın Adalet ve İçişleri olduğu görülmektedir.
9 6 2 0 8 2 5 1 9 6 5
on 1 0 0 0 2 7 0 0 16 1 2
33 14 11 1 17 13 8 1 25 38 9 9 8
3 15 7 0 7 5 2 3 17 18 7
139 106 66 2 83 64 70 20 185 189 74 5
B’ye 2004 yılında üye olan 10 Doğu ve Merkez Avrupa Ülkesi (DMAÜ) ile 2007 yılında üye olan Bulgaristan, Romanya ve henüz müzakere süre
irme mekanizmasından 2002 yılı itibarıyla yararlanmaya başlayan ülkemizde 1998-2005 yılları arasında yürütülen eşleştirme projeleri dikkate al
anizmayı en çok kullanan ülkenin 189 proje ile Romanya olduğu dikkat çekmektedir. Söz konusu dönem boyunca ülkemizde uygulanan projele
rler itibarıyla bakıldığında ise, aday ülkelerde bu mekanizmanın yoğun olarak kullanıldığı alanın Adalet ve İçişleri olduğu görülmektedir.
Kamu Finansmanı
ve İç Pazar
Adalet ve İçişleri 39 26 16 1 18 15 14 1 25 44 18 10 17
9 6 2 0 8 2 5 1 9 6 5 4 5
Ulaştırma, Enerji ve
Telekom
Standardizasyon 1 0 0 0 2 7 0 0 16 1 2 6 8
Diğer 3 15 7 0 7 5 2 3 17 18 7 5 2
Toplam 139 106 66 2 83 64 70 20 185 189 74 52 56
11

Tablo 2- Aday Ülkelerde Sektör İtibarıyla Gerçekleştirilen Eşleştirme Projeleri (2006-2009)
Hırvatistan Makedonya Kosova Karadağ Sırbistan Türkiye Toplam
Bosna-
Hersek
Sektörler Arnavutluk
Tarım ve Balıkçılık 2 2 1 4 4 13
Çevre 2 1 2 1 5 8 19
Yapısal Fonlar 1 1
Sosyal Politika 2 4 1 1 1 9
İç Pazar ve Ekonomik Kriterler 1 2 2 1 2 8
Finans 5 2 1 5 1 2 2 4 22
Adalet ve İçişleri 3 3 7 1 5 7 2 12 40
Ulaştırma 1 2 1 1 1 1 7
Enerji 1 1 2
Standardizasyon ve Belgelendirme 1 1 2
İstatistik 2 2
Diğer 1 2 3
Toplam 11 13 19 12 14 13 14 32 128
Açıklama: 2006-2009 yılları arası dönemde aday ve potansiyel aday ülkelerde yürütülen eşleştirme projeleri dikkate alındığında ülkemizin 32 proje ile eşleştirme
mekanizmasından yoğun olarak yararlandığı görülmektedir. Ayrıca, Türkiye’nin katılım müzakereleri devam ettiğinden doğal olarak ülkemizde uygulamaya konulan
eşleştirme projelerinin sayısının da bu doğrultuda artması beklenmektedir. Nitekim 2012 yılı itibarıyla ülkemizde bugüne kadar uygulamaya konulmuş eşleştirme projelerinin
sayısı 115’e ulaşmıştır. Diğer taraftan, 1998-2005 yılları arasında olduğu gibi (bkz. Tablo 1) bu dönemde de söz konusu mekanizmanın çoğunlukla kullanıldığı alanın Adalet
ve İçişleri olduğu dikkat çekmektedir.
Tablo 2- Aday Ülkelerde Sektör İtibarıyla Gerçekleştirilen Eşleştirme Projeleri (2006-2009)
Arnavutluk
Bosna-
Hersek
Hırvatistan Makedonya Kosova Karadağ Sırbistan Türkiye
çılık 2 2 1 4 4
12
2 1 2 1 5 8
1
2 4 1 1 1
onomik Kriterler 1 2 2 1 2
5 2 1 5 1 2 2 4
ri 3 3 7 1 5 7 2 12
on ve Belgelendirme 1 1
1 2 1 1 1 1
2
1 1
1 2
11 13 19 12 14 13 14 32
006-2009 yılları arası dönemde aday ve potansiyel aday ülkelerde yürütülen eşleştirme projeleri dikkate alındığında ülkemizin 32 proje il
dan yoğun olarak yararlandığı görülmektedir. Ayrıca, Türkiye’nin katılım müzakereleri devam ettiğinden doğal olarak ülkemizde uygulama
jelerinin sayısının da bu doğrultuda artması beklenmektedir. Nitekim 2012 yılı itibarıyla ülkemizde bugüne kadar uygulamaya konulmuş eşleştirme
laşmıştır. Diğer taraftan, 1998-2005 yılları arasında olduğu gibi (bkz. Tablo 1) bu dönemde de söz konusu mekanizmanın çoğunlukla kullanıldığı a
uğu dikkat çekmektedir.
12

Grafik 2 - Aday Ülkelerde Sektör İtibarıyla Gerçekleştirilen Eşleştirme Projeleri (2006-2009)
Açıklama: 2006-2009 yılları arası dönemde aday ve potansiyel aday ülkelerde yürütülen eşleştirme projeleri yüzdelik dilimler
açısından incelendiğinde ise 40 proje ile Adalet ve İçişleri sektörünün % 31’lik bir dilime sahip olduğu görülebilecektir. Ayrıca,
uygulanan 22 proje ile Finans sektörünün % 17’lik, 19 proje ile de Çevre sektörünün % 15’lik bir payı bulunduğu da dikkat
çekmektedir.
Grafik 2 - Aday Ülkelerde Sektör İtibarıyla Gerçekleştirilen Eşleştirme Projeleri (2006-2009)
Açıklama: 2006-2009 yılları arası dönemde aday ve potansiyel aday ülkelerde yürütülen eşleştirme projeleri yüzdelik dilimler
açısından incelendiğinde ise 40 proje ile Adalet ve İçişleri sektörünün % 31’lik bir dilime sahip olduğu görülebilecektir. Ayrıca,
uygulanan 22 proje ile Finans sektörünün % 17’lik, 19 proje ile de Çevre sektörünün % 15’lik bir payı bulunduğu da dikkat
çekmektedir.
13
13

Tablo 3 - Eşleştirme (Twinning) Mekanizmasının Faydalanıcı Ülkeleri
AB’nin Eşleştirme Projeleri Finansmanının Yasal Arka Planı
Program Faydalanıcı Ülke Tüzük Amaç
ADAY ÜLKELER
AB’ye üye devlet olmayı bekleyen ülkelere AB müktesebatının yürütülmesinde kurumsal
yapılanma desteği.
HIRVATİSTAN, MAKEDONYA, KARADAĞ,
İZLANDA, SIRBİSTAN, TÜRKİYE
17 Temmuz 2006 tarih ve 1085/2006 sayılı
Konsey Tüzüğü
POTANSİYEL ADAY ÜLKELER
IPA
Potansiyel aday ülkeler için İstikrar ve Ortaklık Süreci’ni desteklemek amacıyla temel araç.
ARNAVUTLUK,
BOSNA-HERSEK, KOSOVA
YENİ BAĞIMSIZ ÜLKELER
ERMENİSTAN, AZERBAYCAN, GÜRCİSTAN,
MOLDOVA, UKRAYNA
Katılım ve Ortaklık Anlaşmalarını imzalamış olan
diğer yeni bağımsız ülkeler müstakbel eşleştirme
projeleri için uygundur:
RUSYA FEDERASYONU, BEYAZ RUSYA
2007-2013 döneminde, Topluluğun ENPI altındaki desteği, Avrupa Birliği ve ortak ülkeler
arasındaki işbirliğinin ve ekonomik bütünleşmenin artmasını ve özellikle ortaklık ve
işbirliği anlaşmaları ile birleşme anlaşmalarının ve günümüzdeki ve gelecekteki
anlaşmaların uygulanmasını teşvik edecektir.
GÜNEY AKDENİZ
24 Ekim 2006 tarih ve 1638/2006 sayılı
Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü
TUNUS, ÜRDÜN, LÜBNAN, FAS, MISIR
ENPI
Bu destek ayrıca, ortak ülkelerin iyi kurum ve adil sosyal ve ekonomik gelişmeyi teşvik
etme çabalarını cesaretlendirecektir.
Tablo 3 - Eşleştirme (Twinning) Mekanizmasının Faydalanıcı Ülkeleri
AB’nin Eşleştirme Projeleri Finansmanının Yasal Arka Planı
Faydalanıcı Ülke Tüzük Amaç
ADAY ÜLKELER
HIRVATİSTAN, MAKEDONYA, KARADAĞ,
İZLANDA, SIRBİSTAN, TÜRKİYE
POTANSİYEL ADAY ÜLKELER
ARNAVUTLUK,
BOSNA-HERSEK, KOSOVA
YENİ BAĞIMSIZ ÜLKELER
ERMENİSTAN, AZERBAYCAN, GÜRCİSTAN,
MOLDOVA, UKRAYNA
Katılım ve Ortaklık Anlaşmalarını imzalamış olan
diğer yeni bağımsız ülkeler müstakbel eşleştirme
projeleri için uygundur:
RUSYA FEDERASYONU, BEYAZ RUSYA
GÜNEY AKDENİZ
TUNUS, ÜRDÜN, LÜBNAN, FAS, MISIR
(Ortaklık Anlaşmasının uygulanması amacıyla
Destek Programını imzalayan ülkeler)
Ortaklık Anlaşmalarını imzalamış olan diğer
MEDA ülkeleri müstakbel bir Ortaklık Anlaşması
Destek Programı için uygundur:
CEZAYİR, İSRAİL, FİLİSTİN YÖNETİMİ
Ortaklık Anlaşması kabul edilmedi:
SURİYE
17 Temmuz 2006 tarih ve 1085/2006 sayılı
Konsey Tüzüğü
24 Ekim 2006 tarih ve 1638/2006 sayılı
Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü
(Ortaklık Anlaşmasının uygulanması amacıyla
Destek Programını imzalayan ülkeler)
Ortaklık Anlaşmalarını imzalamış olan diğer
MEDA ülkeleri müstakbel bir Ortaklık Anlaşması
Destek Programı için uygundur:
CEZAYİR, İSRAİL, FİLİSTİN YÖNETİMİ
Ortaklık Anlaşması kabul edilmedi:
SURİYE
Açıklama: Tabloyu detaylı olarak incelediğimizde bir kurumsal yapılanma aracı olarak eşleştirme mekanizmasının, Avrupa Birliği’nin hangi programı kapsamında, hangi
amaçla ve hangi yasal dayanağa bağlı olarak hangi ülkeleri kapsadığını görebilmekteyiz.
14
AB’ye üye devlet olmayı bekleyen ülkelere AB müktesebatının yürütülmesi
yapılanma desteği.
Potansiyel aday ülkeler için İstikrar ve Ortaklık Süreci’ni desteklemek amacıy
2007-2013 döneminde, Topluluğun ENPI altındaki desteği, Avrupa Birliği v
arasındaki işbirliğinin ve ekonomik bütünleşmenin artmasını ve özellikle
işbirliği anlaşmaları ile birleşme anlaşmalarının ve günümüzdeki ve gel
anlaşmaların uygulanmasını teşvik edecektir.
Bu destek ayrıca, ortak ülkelerin iyi kurum ve adil sosyal ve ekonomik geli
etme çabalarını cesaretlendirecektir.
abloyu detaylı olarak incelediğimizde bir kurumsal yapılanma aracı olarak eşleştirme mekanizmasının, Avrupa Birliği’nin hangi programı kapsamınd
gi yasal dayanağa bağlı olarak hangi ülkeleri kapsadığını görebilmekteyiz.
14

3. TÜRKYEDE ELETRME PROJELER
3.1. Türkiyede Eletirme Projelerinin Tarihçesi
Eletirme mekanizmasnn Türkiyedeki uygulamas, 2002 yl mali ibirlii programlamas
çerçevesinde hazrlanan 11 proje ile balamtr. Daha sonraki yllarda, farkl sektör balklar
altnda toplanan konularda uygulanan eletirme projeleri, AB uyum sürecinde gerekli idari
kapasitenin oluturulmas bakmndan önemli bir araç olarak kullanlagelmitir.
Avrupa Komisyonunun 2006 ylna kadar çeitli adlar altnda Türkiyeye salad fonlarn,
2007-2013 döneminde IPA ad altnda tek bir çerçeve mekanizma altnda toplanmas ile
eletirme projeleri de IPA kapsamna girmitir.
IPA ad altnda salanan fonlar be ana balk çerçevesinde kullanlmaktadr. Bu balklar u
ekilde tanmlanmaktadr:
1) Kurumsal Kapasite Gelitirme: Faydalanc ülkenin çeitli müktesebat balklar altnda
müktesebat uygulamaya yönelik kurumsal kapasitesini gelitirmeyi hedeflemektedir.
2) Bölgesel ve Snr Ötesi birlii: Faydalanc ülkenin dier yararlanclar ile veya üye
devletlerle bölgesel, bölgeleraras ve snr ötesi ibirlii konularn desteklemeyi
hedeflemektedir.
3) Bölgesel Kalknma: Aday ülkeyi üye olduktan sonra faydalanaca yapsal fonlarn
kullanmna hazrlama etkisi açsndan önemlidir. Öncelik alanlar ulatrma, çevre (su,
atk su ve hava kalitesi konular), enerji (yenilenebilir ve enerji verimlilii konular) ve
KOBlere destek olarak saylabilir.
4) nsan Kaynaklar: Aday ülkeyi, Avrupa stihdam Stratejisi çerçevesinde Avrupa Sosyal
Fonunun kullanmna hazrlamay hedeflemektedir. stihdama eriim, sosyal içerme, insan
sermayesine yatrm (eitim-salk) gibi alanlarda faaliyetleri destekleyecektir.
5) Krsal Kalknma: Bu balk altnda tarm iletmelerine yatrmlar, tarm ürünlerinin
ilenmesi ve pazarlanmas, krsal ekonominin çeitlendirilmesi gibi konularda destek
salanacaktr.
Eletirme projeleri daha önce belirtildii üzere, faydalanc ülkenin çeitli müktesebat
balklar altnda uygulamaya yönelik kurumsal kapasitesini gelitirmeyi hedeflemektedir.
Dolaysyla bu projeler IPA kapsamndaki 5 bileenden birincisi olan Kurumsal Kapasite
Gelitirme bal dâhilinde finanse edilmektedir.
Türkiyenin üyelik çalmalar dâhilinde, 2002 ylndan bu güne kadar tamamlanm ve halen
yürütülmekte olan projelerin says aadaki tabloda (bkz. Tablo 4) özetlenmekte olup söz
konusu projelerin yllara dayal olarak dalm da takip eden grafikte (bkz. Grafik 3)
verilmektedir.
Her yl kurumsal kapasite gelitirme bileeni altnda salanan fonlarn ortalama %30u
eletirme projelerine ayrlmaktadr. Öte yandan uygulanacak proje says için herhangi bir üst
snr olmamakla birlikte, bu güne kadar ylda ortalama 12 proje yaplmtr. Bu güne kadar
gerçekletirilen eletirme projelerinin saysnn yllar içerisindeki deiimi aada
gösterilmektedir.
15

Tablo 4 - Türkiyede Gerçekletirilen Eletirme Projelerinin Özeti
Toplam
Proje Says
Geri
Çekilen
ptal
Edilen
Seçim/
Dolam
Kontrat
Aamas
Halen
Devam
Eden
Tamamlan
an
Nihai
Raporu
Onaylanan
YIL
TW (a)
TWL (b)
TW (a)
TWL (b)
TW (a)
TWL (b)
TW (a)
TWL (b)
TW (a)
TWL (b)
TW (a)
TWL (b)
TW (a)
TWL (b)
TW (a)
TWL (b)
2002 13 - - - 2 - - - - - - 11 - 11 -
2003 18 - - - 2 - - - - - - - 16 - 16 -
2004 22 2 - - 2 - - - - - - - 20 2 20 2
2005 7 - 1 - - - - - - - - - 6 - 6 -
2006 12 - - - - - - - - - - - 12 - 12 -
2007 11 3 - - - - - - - - - - 11 3 11 3
2008 12 2 1 - - - - - - - 10 2 1 - - -
2009 12 - 1 - - - - - - 11 - - - - -
2010 10 - - - - - - - 10 - - - - - - -
TOPLAM
117 7 3 0 6 0 0 0 10 - 21 2 77 5 76 5
124 3 6 0 10 23 82 81
(a) TW, uzun süreli eletirme projelerinin ngilizce tanmlamas olan Twinningin ksaltmasdr.
(b) TWL, ksa süreli eletirme projelerinin ngilizce tanmlamas olan Twinning Lightn ksaltmasdr.
Grafik 3 - Türkiyede Yllar tibaryla Gerçekletirilen Eletirme Projelerinin Says
Bugüne kadar edinilen deneyimler, Türkiyedeki bir eletirme projesinin orta olarak
seçilmenin üye devletler için son derece önemli olduunu göstermektedir. Aslnda üye devlet
kurumlarnn bütçelerine eletirme projeleri sayesinde çok büyük fonlar girmemektedir,
çünkü eletirme bütçeleri genelde 1-3 milyon avro civarnda olmutur.
16

Üye devletler maddi kazançtan ziyade, Türkiyede proje orta olmay bir prestij kayna
olarak görmektedir. Böylece kendi idari sistemini tantm ve belki de bir anlamda pazarlam
olmaktadrlar. Bu nedenle üye devletler eletirme projelerine ortak olmak amacyla zaman
zaman ciddi bir lobi çalmas yapmaktadr.
Üye devletlerin, Türkiyedeki eletirme projelerinden kaçna teklif verdiini ve kaçnda
uygulayc olarak görev aldn ortaya koyan aadaki grafikleri (bkz. Grafik 4-5) incelemek
pek çok sonuca varmamza yardmc olacaktr. Ülkemizdeki projelere hangi ülkelerin ne
kadar ilgi gösterdii, ülkemiz tarafndan hangi ülkelerin daha çok tercih edildii ve bu
ülkelerin ülkemizdeki eletirme mekanizmas hakkndaki deneyimlerinin saptanmas bu
sonuçlar arasnda saylabilir.
Grafik 4 - Türkiyedeki Eletirme Projelerine Teklif Sunan Üye Devletler
Açklama: Grafie bir göz atldnda da Türkiyedeki eletirme projelerine en fazla teklif sunan üye devletler
arasnda Almanyay 70 proje teklifi ile ilk srada görmekteyiz. Almanyann takipçileri ise 40ar proje ile
ngiltere, Hollanda, spanya ve talya olarak dikkat çekmektedir.
Grafik 5 - Türkiyedeki Eletirme Projelerinde Yer Alan Üye Devletler
Açklama: Grafikten de anlalaca üzere ülkemizdeki eletirme projeleri uygulaycs kurumlar tarafndan en
çok tercih edilen ülke 45 proje ile Almanyadr. Almanyay 21 proje ile Hollanda, 19 proje ile ngiltere, 15 proje
ile talya ve 14 proje ile de spanya takip etmektedir.
17

Ülkemizde eletirme projelerinin uyguland sektörler, Ulusal Program öncelikleri
dorultusunda belirlenmitir. Bu sektörlerde gerçekletirilen mevzuat uyum çalmalarnn
uygulamaya yönelik olarak etkin bir biçimde yürütülmesi açsndan, eletirme projeleri
önemli bir enstrüman olagelmitir (bkz. Grafik 6).
Grafik 6 - Türkiyedeki Eletirme Projelerinin Sektörlere Göre Dalm
Açklama: Geçtiimiz yllarda yürütülen ya da uygulamaya konulma aamasndaki projelerin sektörlere göre
dalmna göz attmzda Adalet ve çileri, Finans ve Çevre sektörlerinin eletirme mekanizmasnda en
youn kullanlan alanlar olduunu görmekteyiz.
18

3.2. Eletirme Projelerinde Döngüsü
Programlama, dolam, seçim, sözleme, uygulama ve izleme ve deerlendirme
aamalarndan oluan eletirme projeleri döngüsü alttaki endikatif tabloda (bkz. Tablo 5)
ksaca özetlenmektedir.
Tablo 5 - Eletirme Projelerinin Ak emas
Aama Döküman Sorumlu Kurulu Süre
Proje Filerinin Hazrlanmas Proje Fii Kamu Kurumlar Ekim Nisan
Proje Filerinin Kontrolü
Proje Fii
AB Bakanl +
AB Delegasyonu
MFB +
Finansman Zaptnn Onay ve
mzalanmas
Finansman Zapt
AB Delegasyonu +
AB Bakanl +
Kasm
Avrupa Komisyonu
Proje Filerinin Sirkülasyonu Eletirme Proje Fii Avrupa Komisyonu
Üye Devletlerin Yazl
Önerilerini Sunmas
Yazl Öneri
Üye Devlet Ulusal rtibat
Noktalar + Kurumlar
Yaklak 8 Hafta
Önerilerin Kamu Kurumlarna
letilmesi
Yazl Öneri AB Bakanl Yazl Öneri Nihai Teslim Tarihi
Seçim Komitesi Toplantlar Sözlü Sunular ve Soru-Cevap AB Bakanl
Yazl Öneri Nihai Teslim Tarihi+
2 Hafta
Seçim Sonuçlarnn Bildirilmesi
Seçim Kriterleri Tablosu
AB Bakanl +
Kamu Kurumlar
Sözlü Sunu + 3 Hafta
Kontratn Hazrlanmas
Taslak Kontrat
Üye Devlet + Faydalanc Ülke
(MFB, AB Bakanl, AB
Delegasyonu)
Seçim Sonucunun Bildirimi +
14 Hafta
Kontratn Onaylanmas Yazl Onay Avrupa Komisyonu
Taslak Kontrat Hazrlk Süreci+
4 Hafta
Kontratn mzalanmas
Kontrat
Üye Devlet + Faydalanc Ülke
Proje Lideri +
Siyasi Kiiler
Projenin Uygulanmas
Ara Raporlar +
Final Raporu
Proje Yönlendirme Komitesi
Maksimum 24 Ay
3.3. Eletirme Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
a) Proje Hazrlanrken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Projenin hazrlanmas aamasnda öncelikle aadaki hususlarn dikkate alnmas, projenin
kabul görme olaslnn artmas, isabetli ve faydal bir projenin gerçekletirilmesi ve
kaynaklarn boa harcanmamas açsndan önemlidir:
19

• Kamu kurumunun eksiklik ve ihtiyaçlar nelerdir?
• Bu eksiklikleri giderecek mekanizmann eletirme olduuna emin miyiz?
• Proje sayesinde ulalmas zorunlu sonuçlar doru tespit edildi mi?
• Proje sonunda bu hedeflere ulaldn gösterecek somut ve ölçülebilir göstergeler doru
belirlendi mi?
• Proje konusu, AB Müktesebat, Katlm Ortakl Belgesi ve Ulusal Program öncelikleri
ile balantl olarak seçildi mi?
• Kurum, bir eletirme projesini yürütebilecek kapasiteye sahip mi?
Eletirme projeleri hedef odakl olmaldr. Ulalmak istenen hedefler, proje bavurusu
yapmadan net bir ekilde belirlenmeli ve gerçekletirilmek istenen aktiviteler buna göre tespit
edilmelidir. Bu amaçla ilk önce sorun net bir ekilde ortaya konmal, daha sonra sorunun
ortadan kaldrlmasyla ulalacak zorunlu sonuçlar belirlenmelidir. Bu konuda Avrupa
Komisyonu tarafndan hazrlanan Proje Döngüsü Yönetimi kitapçklar kaynak olarak
kullanlabilir.
Eletirme projeleri herhangi bir teknik yardm projesinden farkl olarak üye devlet kamu
çalanlar ile devaml bir iletiimi içermektedir. AB mevzuatnn uygulanmasnda, birinci
elden deneyim aktarm salayarak sonuca ulalmas hedeflenmektedir. Dolaysyla asl
amaç, belli bir alanda AB mevzuatnn uygulamaya konulmas olmaldr. Projenin
uygulanaca alann Ulusal Program kapsamnda öncelikli olarak belirlenen konular arasndan
seçilmesi de projenin kabul edilme olasln arttracaktr.
Ayrca bir eletirme projesini yürütmek, bal bana deneyim ve teknik kapasite gerektirir.
Çünkü teknik yardm projelerinin aksine, üye devletlerden gelen yerleik eletirme
danmanlar sürekli olarak ofiste bulunacaktr. Bu danmanlar ile ortak çalmalar yaparak
maksimum fayday salamak ve onlar tüm karar alma süreçlerine dâhil etmek bal bana bir
sorumluluk olarak karmza çkmaktadr.
b) yi Bir Proje Fii Nasl Olmaldr?
Bu aamada hazrlanacak proje fiinin eksiksiz ve sorunsuz olmas ve Avrupa Komisyonu
tarafndan kabul görmesi için dikkat etmemiz gerekenleri ksaca özetlersek:
• Uygulanacak müktesebat çok iyi bir ekilde tespit edilmelidir.
• Sadece teorik olarak deil arlkl olarak uygulamaya dönük 3-5 hedef seçilmelidir.
• Mevcut kurumsal yap en iyi ekilde tantlmaldr.
• Gerçek durum ve hedef kitle tanmlanmaldr.
• Hangi araçlarn kullanlaca sözleme hazrlama sahasna braklmaldr.
• Projede çalacak uzmanlarn profili verilmelidir.
• Faydalanc kurumun projeyi sahipleneceinin üzerinde durulmaldr.
• Projede yer alacak yerel kadro ve eitilecek hedef kitlenin devamll ile mali
sorumluluklar garantilenmelidir.
• Projenin uygulanmas için gerekli siyasi destein saland ortaya konulmaldr.
20

c) Seçim Aamasnda Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Proje için kamu kurumu ile ortak olarak çalacak üye devlet seçilirken, öncelikle bu ülkenin
söz konusu alanda deneyim sahibi olan ve önde gelen ülkelerden biri olmasna dikkat etmek
gerekmektedir. Ayrca teklif sahibi üye devlet kurumlarnn ortak çalma konusunda istekli
olmas ve projede çalmas beklenen uzmanlarn büyük çounluunun üye devlet kamu
çalan olmas uygulama aamasnda bir çok avantaj salayacaktr.
Projenin uygulanmas ya da seçim sonucunun bildirilmesinden sonra ve hatta baz durumlarda
seçimden evvel bile deitirilmesi son derece zor olan YEDin özellikleri büyük önem
tamaktadr. Projenin yürütülmesi srasnda kilit rol oynayacak olan YEDin insanlarla rahat
iletiim kurabilmesi ve sosyal becerilerinin yüksek olmas, projenin baars açsndan çok
önemlidir.
YEDde aranmas gereken özellikler arasnda unlar sayabiliriz:
• Söz konusu AB mevzuat/uygulamas konusunda deneyimli olmal,
• Çalt üye devletin bu alandaki uygulamalarn iyi bilmeli,
• Aday ülkelerde bu konuda çalm olmal,
• Avrupa Komisyonu, üye devletler ve aday ülkeler nezdinde güçlü bir ilikiler a
bulunmal,
• yi ngilizce bilmeli,
• letiime açk olmal,
• Ait olduu üye devlet kurumunun proje lideri ile uyumlu olmal,
• Türkiyenin katlm öncesi süreçteki sosyal ve kültürel ortamna çok yabanc
olmamaldr.
2002 ylndan beri iptal edilen çok sayda proje olmamas da, ülkemizin eletirme
projelerinin uygulanmasnda gösterdii baarlarn bir sonucudur. Yine de iptal edilen
eletirme projelerinin iptal sebeplerinin incelenmesi, bundan sonra ayn hatalarn tekrar
edilmemesi bakmndan önemlidir. ptal edilen projeler ve iptal edilme sebepleri aadaki
tabloda özetlenmitir (bkz. Tablo 6).
Tablo 6 - Eletirme Projelerinin ptal Edilme Sebepleri
PROJE ADI Teklif Alnmamas Tekliflerin Kabul Edilmemesi
Devlet Yardmlar (2002)
Koullarn Yerine
Getirilmemesi
X
Telekomünikasyon (2002)
X
Kimyasallar (2003)
X
Sigorta (2003)
Ombudsman (2004)
X
X
Gübreler(2004)
X
21

3.4. Örnek Eletirme Projeleri
a) Deniz Tamaclnn Güvenliinin Arttrlmasnn Desteklenmesi Projesi
Amaç:
1. Türk mevzuatnn AB müktesabat ile uyumlu hale getirilmesi ve deniz kirliliinin
önlenmesi,
2. Denizcilik Müstearlnn idari kapasitesinin arttrlmas
Genel Bütçe: 2,7 Milyon Avro
Baar Göstergesi:
Yl
ABde Tutulan
Gemi saylar
Azalma %
2001 211 -
2002 160 24
2003 151 28
2004 74 65
Sonuç: AB üyesi ülkelerin limanlarnda tutulan Türk bayrakl gemilerinin saylarnda 2001
ylndan 2005 ylna kadar yaklak olarak %40 azalma olmutur.
22

) Türk Gümrük daresinin Modernizasyonu- I, II, III, IV, V, VI ve VII Projeleri
Amaç:
1. Türk gümrük idaresinde kullanlan mevcut biliim teknolojisinin, ABnin biliim
teknolojileri sistemi ile uyumlu hale getirilmesi ve gelitirilmesi
2. Türk Gümrük daresinde kullanlan BLGEnin revize edilmesi ve ABnin Yeni
Bilgisayarl Transit Sistemi (NCTS) ile özellikle AB Tarife Sistemi (TARIC) olmak
üzere Entegre Tarife Sistemine (ITMS) Türk Gümrük daresi tarafndan balant
salanmas ve AB gümrük idareleri ile Avrupa Komisyonu ve Türkiye arasnda bir
ortak iletiim a oluturulmas
Genel Bütçe: 81,5 Milyon Avro
Ortak: Almanya (I), talya (II), talya (III), Almanya (IV), talya (V), ngiltere-Almanya
(VI), ngiltere-Almanya (VII)
Baar Göstergeleri:
• Önemli snr kaps ve limanlarmzn Araç ve Konteyner Tarama Sistemleri (5 adet x-
ray), arama hangarlar ve souk hava depolar (2 adet), kapal devre televizyon, plaka
okuma sistemleri, araç izleme gibi takip ve deerlendirme sistemleri ile donatlmas,
• Gümrük istihbarat ve narkotik birimlerinin güçlendirilmesine yönelik olarak 14 adet tam
donanml devriye arac alnmas,
• Gümrük çalanlarnn modern yöntemlerle eitimi için eitim modülleri hazrlanmas
ve deiim programlaryla çok sayda gümrük personelinin AB üyesi devletlerde ksa
dönem eitim programlarna katlmas,
• Risk esasl kontrol ve sonradan kontrol mekanizmalarnn kurulmas,
• Ankarada Gümrük Ariv ve Afet Merkezi kurulmas,
• Teknolojik altyapnn AB IT sistemlerine entegrasyonuna yönelik olarak yenilenmesi,
• stanbulda ABye uyumlu Bölgesel Gümrük Laboratuvar tesis edilmesi,
23

• htiyaç ve boluk analizleri yaplarak korelasyon tablolarnn hazrlanmas suretiyle AB
mevzuat uyumunun önemli ölçüde gerçekletirilmesi,
• Kaçakçlkla ve terörizm ile mücadele amacyla Van-Kapköy Gümrük Kapsna tren
tarama sistemi kurulmas,
• AB ITMS (Avrupa Birlii Entegre Tarife Yönetim Sistemi) ve NCTS (Yeni Bilgisayarl
Transit Sistemi) altyapsna uyum,
• Yeni x-ray cihazlar ve mobil arama timlerinin oluturulmas,
• Uluslararas ticaretin izlenmesi ve sahteciliin önlenmesi kapasitesinin güçlendirilmesi,
risk analizi ve yönetimi konusunda insan kaynaklarnn yetitirilmesi ve risk yönetimine
dayal ticaretin kolaylatrlmas konusunda Gümrük Mavi Kitapç (Customs Blueprints)
ile uyum salanmas, risk analizi temelli kontrol mekanizmasnn güçlendirilmesi,
• Gümrük muhafaza hizmetlerine yönelik olarak deniz limanlar için 10 küçük devriye
botu, iç operasyonlar için 25 devriye arac ve araç takip sistemi, deniz limanlarndaki
personelin eitimi için ksa süreli eletirme bileenleri ile 5 adet Mobil Araç Tarama
Sistemi ile personelin eitiminin salanmas,
• Gümrük idarelerimizdeki nezarethane ve ifade alma/sorgu odalarnn AB standartlarna
uygun hale getirilmesi için tadil edilmesi, ifade alma/sorgu odalarnda ve ayrca istihbarat
çalmalarnda kullanlmak üzere gerekli teknik ekipmann alm ve personelin istihbarat,
temel haklar ve özgürlüklere bal olarak ifade alma, tutanak tutma konularnda
kapasitesinin arttrlmas amacyla eitim ve danmanlk hizmetleri alm,
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlnca yürütülen e-gümrük projelerini kapsayacak
ekilde BLGE, NCTS ve ITMS uygulamalaryla birlikte mükellefin sorunlarn
iletebilecei geni bir Çar Merkezi (Call Center) yaps oluturulmas,
Sonuç: T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanl, bir yandan kaçakçlkla ve yasa d ticaretle
mücadele ederken bir yandan da yasal ticaretin kolaylatrlmasna yönelik olarak
çalmalarna arlk vermektedir. Bu kapsamda uygulamaya konulan Eletirme (Twinning)
projeleri araclyla bilgisayarl modern teknolojilerin kullanm ile gümrüklerde bekleme
süreleri azaltlmakta, süreçte yer alan ilemlerin says azaltlarak basitletirilmekte, yeil
koridor uygulamalar gibi ticareti kolaylatrc tedbirler devreye sokulmakta, risk analizi
yöntemleriyle seçici deerlendirmeler yaplarak fiziki kontrol oranlar aa çekilmekte,
özellikle ihracat kolaylatrc tedbirlere arlk verilerek d ticaret erbabnn sorunlarna
hzla çözüm üretilmektedir. Önümüzdeki dönemde bu uygulamalara, tek pencere ve sonradan
kontrol, kayt yoluyla rejime giri gibi modern uygulamalar eklenerek hizmet kalitesi ve sürati
daha da artrlacaktr.
24

c) Türkiyedeki Denetimli Serbestlik Hizmetlerinin Gelitirilmesi Projesi
Amaç: Adalet Bakanlnn etkili bir denetimli serbestlik hizmetini planlamasn, kurmasn
ve uygulamasn salamak
Genel Bütçe: 1,6 Milyon Avro (Eletirme Bütçesi 1,3 Milyon Avro)
Ortak: ngiltere
Baar Göstergeleri:
• 133 Ar Ceza Mahkemesinin tamamnda Denetimli Serbestlik ve Yardm Merkezi ube
Müdürlükleri kurulmas,
• 980 yeni personelin Temel Denetimli Serbestlik Becerileri alannda eitilmesi,
• Nisan 2007 tarihi itibaryla 829 infaz ve koruma memuru ile psikolog, öretmen,
sosyolog ve sosyal çalmacdan oluan 316 uzmann atanmas,
• Konuya ilikin tüm mevzuatn gözden geçirilmesi,
• Personel için uygulamaya yönelik rehberlik edecek bir el kitab hazrlanmas,
• Savcyla ilk kez karlald andan mahkeme aamasna ve sonrasnda cezaevi ve
toplum içinde denetime kadar tüm süreçleri kapsayan tam entegre bir IT sistemi
tamamlanmas,
• Toplum koruma kurullarnn gelitirilmesi için yönetmelik hazrlanmas,
• Suç tekrar riski, zarar riski, ihtiyaç analizini de içeren bir ekilde bir deerlendirme
aracnn gelitirilmesi.
Sonuç: Türkiyede profesyonel, etkili ve verimli bir denetimli serbestlik hizmeti kurulmas
yoluyla yasa uygulayclar ve hukuk çevrelerini bir üst düzeye çkarmaya ilikin genel hedefe
son derece büyük bir baaryla ulalmtr.
Bu erken aamada dahi gelen haberler, hükümlülerin baaryla rehabilite edildii, bamllarn
uyuturucudan uzaklat, hükümlülerin yeni beceri alanlarnda eitildii ve i bulduklar,
madurlarn suçun yaratt etkiye kar korunduu yönündedir. Türkiyede 20 yl önce iptal
edilen sistem canlandrlmtr.
25

3.5. Eletirme Projelerinin Ülkemize Katks
Eletirme projelerinin Türkiyedeki kamu kurum ve kurulularmzn kurumsal yaplarn
güçlendirmede ve yeni yaplar oluturmada önemli katklar saladn söyleyebiliriz. Burada
önemli olan Türkiyeye eletirme projeleri kapsamnda ne kadar fon aktarldndan ziyade
yaratlan çarpan etkisidir. Hedef, Türkiyedeki kamu kurum ve kurulularmzn AB
müktesebatn en etkin ekilde uygulayabilecek süreklilik arz eden yaplara kavumalardr.
Bu salanabildii ölçüde;
• Önemli bir üyelik kriteri yerine getirilmi olacaktr.
• Üyelik halinde, Türkiye kendi sistemlerini pazarlayabilen ve yeni adaylara eletirme
projelerinde teklifler götürebilen bir ülke olacaktr.
• Üye devlet özel sektörünün Türkiyede daha kolay i yapabilmesi salanm olacaktr.
• Türkiyenin kendi sistemlerini pazarlayabilmesinin Türkiyedeki özel sektörün
özellikle ticaret ve yatrm alanlarnda uluslararas piyasalarda i yapabilme kapasitesini
artraca da gözden kaçrlmamaldr.
Bu anlamda, Türk kamu yönetimi, eletirme mekanizmas araclyla Fransa, Almanya,
ngiltere gibi gelimi devlet aygtlarnn uygulamalarn, bilgi ve tecrübelerini paylama ve
bürokrasisini ve hukuk sistemini yeniden yaplandrma frsatn yakalamakta ve vatandaa
sunulan kamu hizmetinin kalitesini artrma yönünde önemli admlar atmaktadr.
Eletirme projeleri araclyla ulalmas hedeflenen en nihai noktada, yani gerek üye
devlet özel sektörünün Türkiyede daha kolay i yapabilmesi, gerekse Türkiyedeki özel
sektörün mal ve hizmet ticareti ve yatrm alanlarnda uluslararas piyasalarda i yapabilme
kapasitesinin artt bir Türkiyede i ve istihdam imkânlar ve giriimcilik faaliyetleri
artacaktr.
Sonuç olarak üyelik halinde, Türkiye de kendi idari/bürokratik sistemini dier ülkelere
aktarabilen ve yeni adaylara eletirme projelerinde teklifler götürebilen bir ülke olabilecektir.
Türkiyenin kendi sistemlerini dier ülkelere aktarabilmesi, özellikle ticaret ve yatrm
alanlarnda Türkiyedeki özel sektörün uluslar aras piyasalarda i yapabilme kapasitesini de
artraca gibi Türk bürokratlarnn da alanlarnda uluslararas arenada bilgi ve
tecrübelerinden yararlanlan uzmanlar olmalarn salayacaktr. Nitekim bu kapsamda
eletirme projeleri sayesinde bugüne kadar;
• Düzenleyici kurumlara destek verilerek ekonominin altyaps salamlatrlmtr,
• Proje kapsamndaki çalma atölyeleri, inceleme gezileri, seminer, eitim vb. yöntemlerle
ilgili alandaki AB politikalarn karlatrmal olarak görme frsat salanmtr,
• Ekonomiye hizmet eden kamu kurumlarndaki kurumsal yaplanma güçlendirilmi ve ayn
sektöre hitap eden kurumlar aras ibirlii ve egüdüm desteklenmitir,
• Kurumlar aras diyalog daha kurumsal ve yapc hale getirilmitir,
• Ekonomiye hizmet eden kamu kurumlarndaki insan kaynaklar eitilmi ve böylece hayat
boyu örenme' ilkesine katk salanmtr,
• Her eletirme projesinde yasalarn uyumlatrlmas ile ilgili bileenler vardr. Bu bileenler
kapsamnda hu kuksal çerçeve daha salamlatrlm ve daha etkin bir hale getirilmesi
desteklenmitir,
• AB kurumlar ile uzun vadeli ilikiler kurulmutur.
26

3.6. Eletirme Projelerinin Sorunlar ve Eletirme Mekanizmasnn Gelecei
Eletirme projeleri müktesebat uyumunda kullanlan çok önemli ve verimli bir araçtr.
Projelerde tüm paydalarn ulamak için çaba gösterdii zorunlu sonuçlar olmas, eletirme
mekanizmasnn en güçlü yönlerinden biridir. Ayrca sadece kâr amac güden özel sektör
uzmanlarna yer verilen teknik yardm projelerinin aksine, eletirme projeleri büyük ölçüde
üye devlet kamu kurulularnn katks ve deneyim aktarm ile yürütülmektedir.
Ancak eletirme mekanizmasna dair en güçlü eletiriler, eletirme el kitabndaki kurallarn
dar ve esnek olmayan biçimde yorumlanmasndan kaynaklanmaktadr. Eletirme kontratnda,
yaplacak aktiviteler oldukça detayl bir biçimde belirlenmektedir. Bu da zaman içerisinde
müktesebat ve ulusal mevzuat ile birlikte deien ihtiyaçlara cevap verilebilmesinin önüne
geçmektedir.
Örnein projenin hazrlk aamasnda öngörülen faaliyetlerden biri, ilgili kamu kurumu
tarafndan baka bir kaynak bulunarak uygulama aamasndan önce gerçekletirilse bile
deitirilemeyebilmektedir. Bu durumda aktivite, gerekli olmad halde tekrar edilmekte
veya ihtiyaç duyulan seviyenin altnda uyguland için maksimum fayda salanamamaktadr.
Bu sebeple Avrupa Komisyonu 2012 yl itibaryla eletirme mekanizmasnn esnekliini
arttracak bir takm önlemleri uygulamaya koymutur. Söz konusu deiiklikler genel olarak
eletirme projelerinin bileenleri, bütçeleri ve yönetimleri kapsamndaki hükümlere dairdir.
Bu kapsamda ilk dikkat çeken deiiklik, bir eletirme projesi için kilit önem arz eden Proje
Lideri ve Yerleik Eletirme Danmanna yönelik deiiklik hükümleridir.
Artk, proje liderinden ayda 3 gününü söz konusu projeye ayrmas ve 3er aylk dönemler
halinde düzenlenen ve proje kapsamndaki aktivitelerin detayl olarak tanmlanaca Proje
Yönlendirme Kurulu toplantlarna katlm hususunda güvence vermesi beklenmektedir. Bu
hüküm önceki kurallar arasnda bir tavsiye niteliindeyken yeni kurallar çerçevesinde bir
mecburiyete dönütürülmütür.
Dier taraftan, Yerleik Eletirme Danmanlar meslek hayatlar boyunca artk 3 deil azami
4 görev alabileceklerdir. Ancak söz konusu görevlerin yalnzca 2si ayn ülkede olabilecek ve
arka arkaya yalnzca 2 kere görevlendirilebileceklerdir. kinci ve üçüncü görevlendirmeler
arasnda ülkesine dönmesi ve kesintisiz olarak 6 ay ülkesindeki kurumunda çalarak AB
müktesebatna ilikin bilgilerini güncellemesi beklenmektedir. Üçüncü ve dördüncü görev
arasndaki söz konusu süre ise kesintisiz 3 yl olarak belirlenmitir.
Yeni kurallar kapsamndaki dier deiiklik proje kontratna yöneliktir. Bu kapsamda, eer
proje ortaklar tarafndan tercih edilirse, proje kontratndaki çalma plan bölümünde proje
bileenleri ve aktivitelerin yalnzca adlar listelenebilecek, kontratn bütçe bölümünde ise söz
konusu bileen ve aktivitelerin sadece toplam tahmini masraflar yazlabilecektir.
Ayrca, kontrat destekleme amacyla hazrlanacak bir yan sözleme metnine proje
kapsamndaki aktiviteler ve bu aktivitelerin bütçeleri 6ar aylk olarak detayl bir biçimde
yanstlacaktr. Söz konusu metin, 3er aylk dönemler halinde düzenlenen Proje Yönlendirme
Komitesi toplantlarnda taraflarn ortak katlm ile güncellenecektir.
Projelere bavurularn vaktinde sonuçlandrlamamas ve mevcut ihtiyaçlarn zamannda
karlanamamas dolaysyla proje filerinin hazrlanmasndan proje kontratlarnn
onaylanmasna dek geçen uzun süreyi ksaltmak amacyla da Avrupa Komisyonu tarafndan
bir kural deiikliine gidilmitir.
Buna göre, artk tekliflerin alnmasnn ardndan 15 günlük süre içinde projelerin seçim
toplantlar düzenlenecek ve söz konusu toplantdan sonraki 3 hafta içinde de faydalanc ülke
27

kurumu tarafndan karar açlanacak ve yararlanc ülke sözleme makamnca da ilgili seçim
sonucu ilgili üye devlet kurumlarna bildirilecektir. Seçim sonuçlarnn açklanmasndan
sonraki 6 hafta içinde, proje ortaklar hazrladklar taslak proje kontratn ve yan sözleme
metnini faydalanc ülkedeki AB Delegasyonlar, Merkezi Finans ve hale Birimleri ile dari
Ofis olarak adlandrlan kurumlara ön onay için göndereceklerdir. Ülkemizdeki dari Ofis
rolünü, Eletirme Ulusal rtibat Noktas kimliiyle Bakanlmz üstlenmektedir.
Söz konusu kurumlarn düzeltme önerileri bulunduu takdirde, proje ortaklarna düzeltmeler
için 3 haftalk bir süre tannacak ve düzeltilen taslak metinler tekrar onay için ilgili kurumlara
gönderilecektir. Sözleme makamnn düzeltmeleri teyit etmesinin ardndan 2 hafta içinde
proje ortaklarna bilgilendirmede bulunulacak ve ek bir deiiklik önerisi bulunmamas
halinde Avrupa Komisyonuna danlarak azami 4 hafta içinde söz konusu kontrat
onaylanacaktr. Bu ekilde seçim sonuçlarnn açklanmasndan kontratlarn onaylanmasna
dek geçen süre yaklak 4 aya indirilmi olacaktr.
Bu kural deiiklikleri ile birlikte, eletirme mekanizmas gelecekte de kamu kurumlarmz
ile üye devlet kurumlar arasnda güçlü bir köprü görevi görmeye devam edecektir.
28

ELETRME (TWINNING) TEMEL TERMLER SÖZLÜÜ
Avrupa Birlii Bakanl (Ministry for EU Affairs)
Avrupa Komisyonundaki eletirme biriminin politika ve kurallarn aday ülkelerde duyurmak
ve genel koordinasyonu salamak üzere her aday ülkede eletirme ulusal irtibat noktas ad
altnda bir kurum seçilmitir. Bu anlamda Türkiyedeki Ulusal rtibat Noktas, Avrupa Birlii
Bakanl bünyesinde bulunan Eitim ve Kurumsal Yaplanma Bakanldr. Avrupa Birlii
Bakanl, öncelikle kamu kurumlar ile Avrupa Komisyonu arasndaki bilgi aktarmn
salamakla yükümlüdür. Dolaysyla faydalanc kurumlarn bilgilendirilmesi, eitilmesi ve
yönlendirilmesi Avrupa Birlii Bakanlnn sorumluluundadr. Bu kapsamda her yl
bakanlklar ve dier faydalanc kamu kurumlarn bilgilendirmek üzere seminerler
düzenlemektedir. Eletirme projelerinin programlanmas sürecinde proje filerinin
incelenmesi, deerlendirilmesi ve Avrupa Komisyonuna iletilmesi görevini üstlenir. Ayrca
projeler için üye devletlerden gelen tekliflerin deerlendirilmesi, uygulayc ülkelerin
belirlendii seçim toplantlarnn koordine edilmesi ve bu süreçte faydalanc kurumlarn
desteklenmesi görevi de Avrupa Birlii Bakanlna dümektedir. Sürecin bütününe yönelik
sorumluluklar olan Avrupa Birlii Bakanl, AB ile uyum sürecini göz önünde bulundurarak
projelere ait önemli belgelere gerekli görülerin verilmesinden ve final raporlarnn
onaylanmasndan sorumludur. Ayrca kurumlar arasndaki uyum ve koordinasyonun
gözetilmesi, doacak güçlüklerin önüne geçilmesi amacyla projelerin balangcndan
sonucuna kadar izlenmesi ve projelerin her aamasnda paydalara destek olunmas ile
yükümlüdür.
Genileme ve Komuluk Politikas Genel Müdürlüü (DG Enlargement and European
Neighborhood Policy)
Eletirme projelerinin effaflndan, yaplan seçim süreçlerinde eitliin ve eletirme
mekanizmasnn canllnn korunmasndan ve ABnin tantm amacyla sürecin genel
koordinasyonundan sorumludur. Bu amaçla ulusal irtibat noktalar ve eletirme
koordinatörleri arasnda canl bir a oluturur, çeitli konferanslar ve toplantlar düzenler.
Her yl ulusal irtibat noktalar tarafndan merkeze iletilen proje filerini inceler ve nihai olarak
deerlendirir. Ayrca proje filerini dolama çkararak eletirme projelerinde görev almak
isteyen üye devletlerin kamu kurulularna gerekli duyurularn yaplmasn salar. Buna ek
olarak, sürecin salkl ilemesi için tüm paydalar bilgilendirir. Eletirme projelerinin nasl
sürdürüleceinin belirlendii eletirme rehber kitapçna ilave olarak çeitli broürler ve
eletirme haber bültenleri yaynlar.
AB Türkiye Delegasyonu (EU Delegation in Turkey)
Türkiyede AB Delegasyonu, Avrupa Komisyonunu temsil eder ve süreci takip eder. Bu
balamda projelerin programlama aamasndan itibaren sürece destek verir. Eletirme
sözlemelerinin Avrupa Komisyonu adna onaylanmasndan ve uygulanmasn salamaktan
AB Delegasyonu sorumludur. Dolaysyla AB Delegasyonu balangçta hazrlanan
sözlemeler ile proje fiinden final raporuna dek tüm belgelerin düzeltilmesi için görü
vermektedir. Ayrca, AByi temsil eden kurum olarak bata Yerleik Eletirme Danmanlar
(YED) olmak üzere üye devlet tarafnn sorunlarnn çözümüne katkda bulunur. Tüm kilit
taraflar arasnda merkezi iletiim noktas olma ve eletirme mekanizmasnn baarsn
deerlendirme misyonunu üstlenmitir.
29

Eletirme Kontrat (Twinning Contract)
Aday ülke ve üye devlet arasnda yaplan bir anlamadr ve biri aday ülkeden dieri ise üye
devletten olmak üzere iki proje liderinin sorumluluunda yürütülecek bir proje niteliini
tamaktadr. Eletirme projesi için üye devlet seçimi yapldktan sonraki süreç eletirme
kontrat hazrlanmas sürecidir. Temel format Avrupa Komisyonu tarafndan belirlenen
eletirme kontrat, projenin gerçekletirilmesine yönelik takvimli bir çalma programn
içermektedir. Sonuç yükümlülüü, müktesebat ile açk balant ve uzun dönem için
görevlendirilmi bir uzman (kesintisiz olarak en az bir yl süre için YED), eletirme
kontratnn temel unsurlar arasnda bulunmaktadr. Dier unsurlar ise sorunlar ve olas
çözüm yollarn tümüyle deerlendirebilecek ve problemleri en üst düzeyde çözebilecek bir
proje lideri; ksa ve orta dönem uzman ziyaretleri; üye devlette eitim ve seminerler, yerinde
inceleme gezileri, yazlm hazrlama vb.dir. Kontrat, konularn ortaklar arasndaki kesin
dalmn ve maliyet incelemelerini detaylandrmaldr.
Faydalanclar (Beneficiaries)
a) Dorudan Faydalanclar/Proje ortaklar
Avrupa Komisyonu tarafndan fon salanan projelerin tasarlaycs ve uygulaycs olan
kurum ve kurululardr. Örn: genellikle bakanlklar, uygulayc kurum ve kurulular.
b) Ara-Faydalanclar
Hedef kitlelere yönelik hizmetlerin daha iyi bir ekilde yerine getirilmesini salamak üzere
proje kapsamnda desteklenenlerdir. Örn: Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanlnda çalan
personelin eitilerek çiftçilere daha iyi bir ekilde danmanlk hizmeti salamalar.
c) Hedef Kitleler
Projeden olumlu yönde etkilenecek olan ve projenin çok yakn bir ekilde beraber olarak
yürütülecei projenin hedefi olan kitlelerdir. Örn: (b) tanmndaki projenin hedef kitlesi,
çiftçilerdir.
d) Nihai Faydalanclar
Hedef kitlelerin ötesinde, projeden uzun vadede faydalanacak olan toplumsal kesimler veya
sektörlerdir. Örn: Salk ve eitim harcamalarna daha fazla kaynak ayrlmas durumunda
çocuklar, tarmsal üretim ve pazarlamann gelitirilmesi durumunda tüketiciler, tarmsal
üretim ve pazarlamann gelitirilmesiyle artan ihracat gelirlerinden dolay devlet, nihai
faydalanclardr.
Faydalanc Ülke Ulusal rtibat Noktas (Beneficiary Country National Contact Point)
Her bir faydalanc ülkede eletirme faaliyetlerinin gelitirilmesinde ve koordinasyonunda
önemli bir rol oynayan Ulusal rtibat Noktas vardr. Bu anlamda Türkiyedeki ulusal irtibat
noktas, Avrupa Birlii Bakanl bünyesinde bulunan Eitim ve Kurumsal Yaplanma
Bakanldr.
dari Ofis (Administrative Ofis)
dari Ofis, faydalanc ülke kurumunda, eletirme projelerinin mali yönetimi ile usule ve
kontrata ilikin genel yönetimini yürütmekle görevli bir yapdr. dari Ofis sadece AB
Delegasyonu tarafndan daha önce yürütülen eletirme projelerinin finansman ve idari
yönetimi ile ilgili görevlerin çounu üstlenir.
30

Kamu Kurum ve Kurulular (Public Institutions and Organizations)
Bata bakanlklar olmak üzere, genel bütçeli idare kapsamndaki tüm kamu kurum ve
kurulular her yl eletirme rehber kitab dorultusunda, AB uyum süreci çerçevesinde
öncelik arz eden konulardaki proje filerini hazrlayarak Avrupa Birlii Bakanlna
iletmektedir. Projeleri programlama sürecinde kabul gören kamu kurumlar, bavuran üye
devlet kurulular arasndan bir tercih yaparak birlikte çalacaklar partnerleri seçmektedirler.
Projelerin baars için, faydalanc kamu kurumlarna da büyük görev dümektedir. Çünkü
faydalanc kurum projenin sahibi olarak kabul edilmektedir ve hedeflere ulalabilmesi için
en az anlama yaplan üye devlet kurumu kadar sorumluluk almak durumundadr.
Merkezi Finansman ve hale Birimi (Central Finance and Contracts Unit)
Merkezi Finans ve hale Birimi (MFB), eletirme projelerinin bütçeye ilikin hususlardan
sorumlu kurumu olarak uygulamada önemli bir yer tutmaktadr. Bu görevi dolaysyla
sözlemelerin imzalanmasndan sorumludur ve sözlemenin hazrlanmas aamasnda tüm
kurumlar yönlendirir. Maliyetlerin uygunluu ve tekliflerin bu açdan incelenmesi, projeye
dâhil olacak uzmanlarn statüsü, ödeme plannn uygulanmas ve ödemelerin yaplmas ile
prosedüre ilikin özel koullarn deerlendirilmesini MFB gerçekletirmektedir. Bunlara ek
olarak proje kapsamnda gerekli özel sektör girdilerinin ihalesi ve sözlemesi konusunda da
MFB görev almaktadr.
Nihai Rapor (Final Report)
Düzenli proje raporlama, mevcut ve gelecek projeler için yüksek kalitenin salanmas ve
sonuçlarn düzgün bir biçimde deerlendirilmesi amacyla etkili bir proje uygulamas takibi
için gereklidir. Nihai rapor; eletirme projesinin bir özeti, projenin saptad boluklar
belirten, proje öncesindeki ilgili aday ülke idaresindeki mevcut koullarn bir tanmn,
projenin amaç, hedef ve elde edilmesi zorunlu sonuçlarnn bir listesini içermelidir. Ayrca,
nihai raporda proje uygulama sürecine ve elde edilmesi zorunlu sonuçlara deinilmelidir.
Eer bu sonuçlar baarlmadysa, buna yol açan sebeplerin alt çizilerek, detayl bir açklama
yaplmaldr. Projeyi tamamlamak için bir eylem plan teslim edilmelidir. Eer
uygulanabilirse, projenin uzun süreli etkisinin analizi ve bunun sürdürülebilir sonuçlar ve
ilgili takip eden eylemlerin potansiyelinin bir tanmna yer verilmelidir. AB mali desteinin
görünürlüünü salamak amacyla kat edilen aamalarn bilgisi sunulmaldr. Gelecekte
yaplacak eletirme projeleri için çkarlacak dersleri içeren sonuçlar ve öneriler açklanarak
ürünlerin tam bir envanteri yazlmaldr. Mülkiyetin el deitirdiine dair (eer
uygulanabilirse) kant ve eletirme projesinin gelir ve giderleri ve yaplan ödemelerin
eksiksiz bir beyanyla birlikte eletirme projesinin tüm giderlerinin en son beyan da ayrca
verilmelidir.
Paydalar (Stakeholders)
Eletirme projesi ile ilgisi olan bireyler, insan gruplar, kurum/kurulular veya firmalar
payda olarak tanmlanmaktadr. Proje veya programlarn faaliyet veya çktlarndan
(sonuçlarndan) dorudan veya dolayl olarak olumlu veya olumsuz yönde etkilenebilir veya
proje sürecini etkileyebilirler. Genellikle farkl alt gruplarn dikkate alnmas gerekmektedir.
31

Proje Fii (Project Fiche)
Aday ülkeler ile Avrupa Komisyonu arasnda yürütülmekte olan mali ibirlii ilikileri
çerçevesinde, Avrupa Komisyonuna finansman destei temin edilmek üzere finansman
teklifinin iletildii dokümandr. Bu dokümanda projeye ilikin faaliyetlerin ne ekilde, hangi
kaynaklar kullanlarak, ne kadarlk zaman dilimleri içerisinde gerçekletirilecei ve projenin
gerçekletirilmesine ilikin dier teknik ve idari düzenlemelere dair bilgiler verilmektedir.
Proje Lideri (Project Leader)
Bir eletirme projesinin baarl bir ekilde uygulanmas için üye devlet ile faydalanc
ülkenin kurumlarnda görevli iki proje liderinin taahhüdü gerekir. Üye devletin proje lideri,
kendi ülkesinde çalmakta olan ancak zamannn bir ksmn, bir eletirme projesinin
tamamnn tasarlanmasna, denetimine ve koordinasyonuna ayran kiidir. Üye devlet proje
lideri, ilevsel diyalog ihtiyacn yerine getirecek ve eletirme projesine siyasi seviyede
destek verecek bir üst düzey yetkili olmaldr. Proje Lideri, ilgili AB mevzuatna ilikin tüm
süreçlere dair geni bir bilgiye sahip olmaldr. Ayrca her bir eletirme projesinde bir
faydalanc ülke proje liderine ihtiyaç vardr. Faydalanc ülke proje lideri, üye devlet proje
liderinin muadili olarak çalr ve onunla yakn ibirlii içerisinde, projenin genel yönetimini
ve koordinasyonunu salar. Bu kiinin de ayn ekilde faydalanc ülke kurumunda yeterli bir
siyasi seviyede görevli üst düzey bir yetkili olmas beklenmektedir.
Seçim Komitesi (Selection Committee)
Seçim Komitesinin görevi, aday ülkenin eletirme projesini gerçekletirmek isteyen üye
devletlerin tekliflerini (aday ülkeye Avrupa Komisyonu Temsilcilii aracl ile ulatrlr)
teklif edilen uzmanln kalitesi açsndan deerlendirerek, hangi üye devletin teklifinin kabul
edileceini effaflk ve eit muamele ilkeleri dorultusunda belirlemektir. Toplantdan
sonra, eer aday ülke de isterse, tekliflerini gelitirmesi için üye devletlere ek süre (örn. 1-2
hafta) verilebilir. Seçim Komitesi, eletirme projesinden yararlanacak kamu kurumu, Avrupa
Birlii Bakanl, Merkezi Finans ve hale Birimi ile AB Türkiye Delegasyonu
temsilcilerinden oluur. Çalaca ülkeyi tek bana seçecek kurum Türkiyede eletirme
projesinden yararlanacak kurum olmakla beraber, seçim komitesinin dier üyeleri effaflk ve
eit muamele salanmas sürecini yürütür. Nihai seçim yapldktan sonra seçim kriterleri
tablosu Avrupa Birlii Bakanlna iletilir. Bakanlk, tablolarn yöntem açsndan doru
doldurulup doldurulmadn inceleyerek, Avrupa Komisyonu Temsilciliine iletir. Avrupa
Komisyonu Temsilcilii bu karar, teklifi kabul edilen üye devletteki Eletirme Ulusal
rtibat Noktasna ve Avrupa Komisyonu Genileme Genel Müdürlüüne iletecektir.
Tekliflerin birinci turunda aday ülke, bir eletirme orta seçemezse, proje ikinci kez üye
devletlere tekrar teklif sunmalar için ulatrlabilir. Yine uygun bir ortak bulunamazsa aday
ülke TAIEXten yararlanabilir veya olaan Teknik Yardm (Technical Assistance) yoluna
gidebilir.
Üç Aylk Ara Dönem Raporlar (Interim Quarterly Reports)
Tüm eletirme projesi süresince, proje liderleri kontratn imzalandnn bildirim
tarihinden/uygulamaya balatma kararndan balayarak 3 er aylk periyodlar boyunca, ara
raporlar hazrlayacaklardr. Birinci 3 aylk ara raporu, genellikle gerçekte üç aydan ksa bir
dönemi kapsayacaktr, çünkü YEDin aday ülkeye var ve çalma programnn balangc
nadiren bildirim tarihiyle kesiir. 3 aylk ara raporlar, raporun üzerinde hazrland çeyrein
32

son ayndan bir sonraki aya kadar hazr olmaldr. Birinci 3 aylk ara rapor ise, kontratn
imzalandnn taraflara bildirim tarihinden/uygulamay balatma kararndan 4 ay sonra (4.
ayda) hazr olmaldr. Üç aylk ara raporlar; raporun hazrland dönem süresince eletirme
projesinin uygulanmasnda kaydedilen ilerlemeyi tanmlamal, eletirme çalma plannda
belirlenen zaman çizelgelerine ve deerlendirme ölçütlerine dorudan deinerek, iptal
edilmi faaliyetlerin ya da daha önce planda olmayan beklenmedik faaliyetlerin altn
çizmelidir. Projenin uygulanaca genel ortam hakknda güncelleme yapmaldr. Projenin
uygulama sürecindeki risklerini ve varsaymlar güncellemelidir. Baaryla tamamlanan süreç
hakknda genel bir deerlendirme yapmaldr. Bu deerlendirme, geriye kalan zaman çizelgesi
ve bütçe kapsamnda projenin tamamlanmas olasl hakknda açk bir hüküm içermelidir.
Öneriler sunmaldr. Ara raporlarn mali bölümü, ayrlan bütçe hususunda gerçek giderlerin
dökümünü sunmaldr.
Üye Devlet Eletirme Ulusal rtibat Noktalar (Member States National Contact Points)
Her bir üye devlette, Avrupa Komisyonu namna hareket eden tek bir Eletirme Ulusal rtibat
Noktas vardr. Bu kii eletirme faaliyetlerinin tevik edilmesi, gelitirilmesi ve
koordinasyonunda önemli bir role sahiptir.
Yerleik Eletirme Danman (Resident Twinning Adviser)
Üye devletten gelen YEDler kesintisiz en az on iki ay boyunca faydalanc ülkedeki muadil
kurumlarda bulunmak ve çalmak üzere görevlendirilen kamu görevlisi ya da edeerindeki
personeldir. YEDler ilke olarak bir AB üye devleti uyruundan olmaldr. YEDlerin, AB
müktesebatnn uygulanmasna ilikin yasal sürece veya eletirme kontratnda tanmlanm
dier görevlerine ilikin en az üç yllk tecrübesi olmaldr. YEDler üniversite seviyesinde
eitim alm olmal ve faydalanc ülke kurumlarnda en çok kullanlan Topluluk çalma
dillerinden (ngilizce, Franszca veya Almanca) en az birini iyi derecede bilmelidirler.
YEDler önceden belirlenen bir i plan kapsamnda faydalanc ülke kurumuna veya dier
kamu sektörü kurumlarna teknik danmanlkta bulunur ve destek salar. Genel olarak
eletirme projesinin faydalanc ülkede günlük uygulanmasndan sorumludurlar. Verilen
görevleri yerine getirmede üye devlet proje liderine kar sorumludurlar.
Zorunlu Sonuçlar (Mandatory Results)
Zorunlu sonuçlar kavram eletirmenin kilit özelliklerinden biridir. Her iki proje orta,
ortak bir proje uygulama sürecinde, ortaklaa kararlatrlm bir sonuca ulama yolunda
çalmay taahhüt eder. Avrupa Komisyonu en banda eletirme projelerinin snrl ve iyi
tanmlanm kurumsal hedeflere odaklanmas gerektiini belirtmitir. Üzerinde anlalm bir
hedef bulunduu sürece, bu zorunlu sonuç idari kapasiteye ilikin belirli bir kriter oluturan
bir ara ölçüt olabilir. Bu hedef, ölçülebilir ve kesin olmaldr. Eletirme projesi
tamamlandnda, projeden faydalanan ülke, AB müktesebatna ilikin amaçlarna tam olarak
ulamasn salayacak ekilde önemli ölçüde gelimi bir örgütlenmeye sahip olmaldr. Bu
nedenle, eletirmenin amac belirli bir alanda ilevsel bir sonuca ulamaktr. Bu amaca
ulamak, projeden faydalanan ülke ve üye devlet arasnda, istenen sonuçlara ulamak için
gereken her faaliyetin gerçeklemesini salayan uzun ve kapsaml bir ibirliini gerektirir.
33

TÜRKYEDE UYGULANAN ELETRME (TWINNING) PROJELER NDEKS 2
ADALET VE ÇLER
2002
Türkiyede fade Alma Yöntemlerinin Gelitirilmesi (TR02-IB-JH-01)
Türkiyede Entegre Snr Yönetimi Stratejisinin Uygulanmasna Yönelik Bir Eylem Plannn
Gelitirilmesine Destek (TR02-IB-JH-02)
Türkiyede Göç ve ltica Stratejisinin Uygulanmasna Yönelik Bir Eylem Plannn
Gelitirilmesine Destek (TR02-JH-03)
Ulusal Uyuturucu Stratejisinin Uygulanmas ve Ulusal Uyuturucu zleme Merkezinin
Kurulmas (TR02-IB-JH-04)
Kara Parann Aklanmas ile Mücadele (TR02-IB-JH-05)
Organize Suçlarla Mücadelenin Güçlendirilmesi (TR02-IB-JH-06)
2003
Emniyet Genel Müdürlüünün Etkinliinin, Verimliliinin ve Hesap Verebilirliinin
Artrlmas (TR03-IB-JH-01)
Adli Polisin Kapasitesinin Artrlmas (TR03-IB-JH-02)
nsan Kaçakçlyla Mücadele (TR03-IB-JH-03)
Kara Parann Aklanmas, Suçun Mali Kaynaklar ve Terörizmin Finansman Alannda dari
Kapasitenin Artrlmas (TR03-IB-JH-04)
Vize Politikas ve Uygulamas (TR03-IB-JH-05)
2004
Türkiyede stinaf Mahkemelerinin Kurulmas (TR04-IB-JH-01)
Denetimli Serbestlik Alannda dari Kapasitenin Artrlmas (TR04-IB-JH-03)
Snr Polisi çin Eitim Sistemi Gelitirilmesi (TR04-IB-JH-05)
Türk Jandarmasnn Profesyonelliinin Artrlmas (TR04-IB-JH 04)
2 ndekste sektörler ve yllar itibaryla listelenen eletirme projelerinin yanlarnda yazlan kodlar srasyla ülke, yl, kurumsal
yaplanmann ngilizcedeki ifadesi institution buildingin ksaltmas olan IB, sektör ve proje noyu ifade etmektedir.
34

2005
Emniyet Genel Müdürlüü ve Jandarma Genel Komutanl çin Bamsz Bir ikâyet
Komisyonunun ve ikâyet Sisteminin Kurulmas (TR05-IB-JH-01)
2006
ltica ve Mene Ülke Bilgi Sisteminin Kurulmas (TR06-IB-JH-01)
Jandarmann nsan Haklar Konusunda Eitimi (TR06-IB-JH-03)
TBMMnin dari Kapasitesinin Artrlmas (TR06-IB-JH-04)
Fikri ve Snaî Mülkiyet Haklarnn cras Alannda Türk Polisinin Desteklenmesi
(TR06-IB-JH-05)
2007
Çocuk Hükümlüler çin mkânlarnn Yaratlmas (TR07-IB-JH-01)
Emniyet Genel Müdürlüü Uyuturucu ve Uyuturucu Bamll zleme Merkezinin dari
Kapasitesinin Güçlendirilmesi (TR07-IB-JH-02)
Mülteci ve Göçmenler çin Kabul, zleme ve Konaklama Merkezlerinin Kurulmas
(TR07-IB-JH-03)
Entegre Snr Yönetimi Eylem Plan Faz I (TR07-IB-JH-04)
Yasad Göçle Mücadele ve Yasad Göçmenler çin Nakil Merkezlerinin Kurulmas
Konularnda Türkiyenin dari Kapasitesinin Güçlendirilmesi (TR07-IB-JH-05)
2008
Adli Tp Uzmanlarnn Kapasitelerinin Artrlmas (TR08-IB-JH-01)
Snr Polisinin Eitimi (TR08-IB-JH-02)
Örgütlü Suçlarla Mücaelede Polis ve Jandarmann Sorutuma Kapasitesinin Artrlmas
(TR08-IB-JH-03)
Entegre Snr Yönetimi Eylem Plan Faz II (TR08-IB-JH-04)
35

2009
Orantsz Güç Kullanmnn Önlenmesi Amacyla Türk Polisinin Uygulama Kapasitesi
(TR09-IB-JH-01)
cra Takibat Ofislerinin Kapasitesinin Gelitirilmesi (TR09-IB-JH-02)
Siber Suçlara Kar Kapasite Gelitirme (TR09-IB-JH-03)
2010
Tank Koruma Kapasitelerinin Güçlendirilmesi (TR10-IB-JH-04)
Efektif ve Profesyonel Bir Adalet Akademisine Doru (TR10-IB-JH-02)
Cezaevlerinde Tatbiki Servislerin yiletirilmesi (TR10-IB-JH-01 )
Gelitirilmi Bilirkii Sistemi (TR10-IB-JH-05)
Kitle letiim Araçlar ve Yarg Arasnda Gelitirilmi likiler (TR10-IB-JH-03)
ÇEVRE
2002
Türkiyede Çevre Alannda Kapasite Gelitirme (TR02-IB-EN-01)
2003
Hava Kalitesi, Kimyasallar ve Atk Yönetimi (TR03-IB-EN-01)
2004
Çevre ve Orman Bakanlnn Özel Atk Yönetimi ve Gürültü Yönetimi Kapasitelerinin
Güçlendirilmesi (Atk Yönetimi) (TR04-IB-EN-01)
Çevre ve Orman Bakanlnn Özel Atk Yönetimi ve Gürültü Yönetimi Kapasitelerinin
Güçlendirilmesi (Gürültü Yönetimi) (TR04-IB-EN-02)
Salk Bakanlnn Biyosidal Ürünler ve Su Alanlarnda Yürüttüü Mevzuat Uyumu ve
Uygulama Çalmalarnn Desteklenmesi (Biyosidal Ürünler) (TR04-IB-EN-03)
36

Salk Bakanlnn Biyosidal Ürünler ve Su Alanlarnda Yürüttüü Mevzuat Uyumu ve
Uygulama Çalmalarnn Desteklenmesi (Su) (TR04-IB-EN-04)
2005
Türk Limanlarnda ve Kylarnda Deniz Güvenliinin Gelitirilmesi (TR05-IB-EN-01)
2006
Türkiyede Su Sektörünün Kurumsal Yaplanmas için Destek (TR06-IB-EN-01)
2007
Nitrat Direktifinin Uygulanmas (TR07-IB-EN-01)
Marmara Bölgesinde Hava Kalitesi Alannda Kurumsal Yaplanma (TR07-IB-EN-02)
2008
IPARD Altnda Çevre ve Krsal Kalknma (TR08-IB-EN-01)
Emisyon Kontrolünün yiletirilmesi (TR08-IB-EN-02)
Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol (TR08-IB-EN-03)
Maden Atklarnn Yönetimi (TR08-IB-EN-04)
2009
Endüstriyel Uçucu Organik Bileik Emisyonlarnn Kontrolü (TR09-IB-EN-01)
Türkiyede CITES Uygulamalarna likin Kurumsal Kapasitenin Gelitirilmesi
(TR09-IB-EN-02)
Su Kalitesinin zlenmesi Konusunda Kapasite Gelitirme (TR09-IB-EN-03)
2010
Takn Direktifinin Uygulanmas çin Kapasite Gelitirme (TR10-IB-EN-01)
Banyo Suyunun zlenmesi Konusunda Uyumlatrma (TR10-IB-EN-02)
37

ENERJ
2002
Enerji Piyasas Düzenleme Kurumunun Kurumsal Kapasitesinin Artrlmas
(TR02-IB-EY-01)
2003
Türkiyede Enerji Verimliliinin Artrlmas (TR03-IB-EY-01)
2006
Türkiye'de Su Sektörü çin Kapasite Gelitirilmesi (TR06-IB-EY-01)
FNANS
2003
Türk ç Mali Kontrol Sisteminin Uluslararas Standartlar ve AB Uygulamalar ile
Uyumlatrlmas (TR03-IB-FI-01)
Saytayn Denetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi (TR03-IB-FI-02)
Türk Kamu hale Sisteminin Güçlendirilmesi (TR03-IB-FI-04)
Gümrüklerin Modernizasyonu (TR03-IB-FI-05)
Yatrm Promosyon Ajansnda Dorudan Yabanc Yatrm Tevik Fonksiyonunun
Gelitirilmesi (TR03-IB-FI-06)
2004
Vergi daresinin Kapasitesinin Gelitirilmesi (TR04-IB-FI-04)
Sermaye Piyasas Kurulunun AB Sermaye Piyasas Standartlarna Tam Uyumunun
Salanmas (TR04-IB-FI-01)
38

2006
Türk Gümrük daresinin Modernizasyonu II (TR06-IB-FI-01)
Türk Gümrük daresinin Modernizasyonu III (TR06-IB-FI-02)
Türk Gümrük daresinin Modernizasyonu III (TR06-IB-FI-03)
2007
Fikri Mülkiyet Haklarnn Uygulanmasnn ve crasnn Gelitirilmesinde Türkiyenin
Desteklenmesi (TR07-IB-FI-01)
Türkiyede Kamu Maliyesi Yönetim Sisteminin Gelitirilmesi (TR07-IB-FI-02)
2008
Kamu Muhasebesinde Veri Kalitesinin Artrlmas (TR08-IB-FI-02)
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi (TR08-IB-FI-03)
2009
nsan A ve Serumlar çin Kalite Kontrol Testleri (TR09-IB-FI-01)
Türk Gümrük Yönetiminin Modernletirilmesi IV (TR09-IB-FI-02)
Türk Gümrük Yönetiminin Modernletirilmesi (Risk Yönetimi) (TR09-IB-FI-03)
STATSTK
2005
e-Devlet Kapsamnda, Genel Devlet Sektörü dahilindeki Tüm Kurum ve Kurulularn
Muhasebe Verilerinin Derlenmesi için Kapasite Gelitirme (TR05-IB-ST-01)
39

SOSYAL POLTKA
2005
Cinsiyet Eitliinin Güçlendirilmesi (TR05-IB-SO-01)
2006
Tefti Sisteminin Gelitirilmesi (TR06-IB-SO-01)
2008
Çalma Hayatnda Cinsiyet Eitliinin Güçlendirilmesi (TR08-IB-SO-01)
STANDARDZASYON
2003
Uygunluk Deerlendirme Birimlerine ve Sanayi ve Ticaret Bakanlna Yeni Yaklam
Direktiflerinin Uygulanmasna Destek Projesi (TR03-IB-EC-01)
2004
Dokuma ve Dier Alanlar Konusunda Piyasa Gözetimi Destei (TR04-IB-EC-01)
Tbbi Cihazlar Konusunda Piyasa Gözetimi Destei (TR04-IB-EC-02)
Kiisel Korunma Ekipman Alannda Piyasa Gözetimi Destei (TR04-IB-EC-03)
naat Malzemeleri Alannda Piyasa Gözetimi Destei (TR04-IB-EC-04)
yi Laboratuvar Uygulamalar (TR04-IB-EC-06)
2005
Ürün Güvenlii Sisteminin Türkiyede Kurulmasna Yönelik Olarak Kurumsal Kapasitenin
Güçlendirilmesi (TR05-IB-EC-01)
40

TARIM VE BALIKÇILIK
2002
Türkiyenin AB Veterinerlik Müktesebatna Uyumunun Desteklenmesi (TR02-IB-AG-01)
Türkiyenin AB Bitki Sal Müktesebatna Uyumunun Desteklenmesi (TR02-IB-AG-02)
2003
Balkçlk Sektörünün Yasal ve dari Olarak AB Mevzuatna Uyumu (TR03-IB-AG-01)
2004
AB Ortak Tarm Politikasnn Uygulanmasna Hazrlk Projesi (TR04-IB-AG-01)
Gda Güvenlii ve Kontrol Sisteminin Yeniden Yaplandrlmas ve Güçlendirilmesi
(TR04-IB-AG-02)
2005
Katlm Öncesi Yardm Arac (IPA) Krsal Kalknma Ödeme Ajansnn Kurulmas
(TR05-IB-AG-01)
2006
Pilot Türk Çiftlii Muhasebe Veri A Kurulumu (TR06-IB-AG-01)
Türkiyede Tohumculuk Sektörünün Gelitirilmesi ve ABye Uyumu (TR06-IB-AG-02)
2007
Türkiyede Balkçlk Yönetim Sistemine Stok Deerlendirme Metodunun Getirilmesi (TR07-
IB-AG-01)
Bitki Pasaport Sistemi ve Operatörlerin Kayt Altna Alnmas (TR07-IB-AG-02)
41

2009
Pilot Çiftlik Muhasebe Veri A Projesinin Yaygnlatrlmas ve Sürdürülebilirliinin
Salanmas (TR09-IB-AG-01)
ULATIRMA
2002
Türkiye'de Sal ve Güvenliinin Gelitirilmesine Destek Salanmas (TR02-IB-TR-01)
2003
Türk Demiryolu Sektörünün Yeniden Yaplandrlmas ve Güçlendirilmesi (TR03-IB-TR-01)
2004
Türk Karayolu Tamacl Sektörüne Destek (TR04-IB-TR-01)
2009
Türkiye'de Intermodal Tamacln Gelitirilmesi (TR09-IB-TR-01)
2010
Gelimi Deniz Eitim ve Öretimi (TR10-IB-TR-02)
Türkiyede Gemi Kaynakl Emisyon Kontrolü (TR10-IB-TR-01)
42

YAPISAL FONLAR
2003
Devlet Planlama Tekilat Müstearl Bölgesel Kalknma ve Yapsal Uyum Genel
Müdürlüünün Kurumsal ve dari Kapasitesinin Güçlendirilmesi (TR03-IB-SPP-01)
DER
2004
Fikri Mülkiyet Haklar Alanndaki Çalmalarn Desteklenmesi (TR04-IB-OT-01)
Tüketicinin Korunmas (TR04-IB-OT-02)
2010
BT ve letiim Sektörü çin Güçlendirilmi Piyasa Gözetimi Sistemi (TR10-IB-FI-01)
43

T.C.
Avrupa Birliği Bakanlığı
Mustafa Kemal Mahallesi 6. Cadde No:4 Bilkent 06800/Ankara
Tel: 0(312) 218 17 04 • Faks: 0(312) 218 15 11
E-posta: twinning@ab.gov.tr
ISBN 978-605-5197-02-5