AVRUPA'DAKI UYUŞTURUCU SORUNUNUN DURUMU - Eskişehir ...

Bölüm 4
Amfetaminler, ecstasy ve dier psikotropik uyuturucular
Neredeyse tüm Avrupa ülkelerinde, ikinci en yaygın
kullanılan yasadışı madde sentetik olarak üretilen bir tür
uyuşturucudur. Genel nüfus içinde bu maddelerin kullanımı
genellikle düşük olmakla beraber, daha genç yaş grupları
arasındaki yaygınlık oranları dikkat çekici derecede daha
yüksektir ve bazı sosyal ortam veya kültürel gruplarda
bu uyuşturucuların kullanımı özellikle fazla olabilir. Tüm
dünyada, amfetaminler (amfetamin ve metamfetamin)
ile ecstasy en yaygın sentetik uyuşturucular arasındadır.
Amfetamin ile metamfetamin merkezi sistem uyarıcılarıdır. İki
uyuşturucudan amfetamin, Avrupa’da daha yaygın olarak
bulunanıdır. Metamfetamin çok çeşitli ağır sağlık sorunlarıyla
ilişkili olduğundan, bu uyuşturucunun kullanım seviyelerinin
artması tüm dünyada ciddi bir endişe sebebidir. Avrupa
içerisinde metamfetaminin önemli oranda kullanımı Çek
Cumhuriyeti’yle sınırlı görünmektedir.
Ecstasy, kimyasal olarak amfetaminlerle bağlantılı ancak
etkilerinde belirli bir ölçüde farklılık gösteren sentetik
maddeleri ifade etmektedir. Ecstasy uyuşturucu grubunun
en iyi bilinen üyesi 3,4-metilenedioksi-metamfetamindir
(MDMA) ancak ecstasy haplarında ara sıra başka
analogları da bulunmaktadır (MDA, MDEA, vs.).
Bu uyuşturucular ruh halini değiştiren çok belirli etkileri
nedeniyle, bazen entaktojenler olarak da bilinir. Bazen,
daha çok halüsinojenik maddelere özgü olan etkilere yol
açtıkları da olur.
Tarihsel olarak, liserjik asit diyetilamit (LSD) şu ana kadar
en iyi bilinen halüsinojenik uyuşturucudur ama uzun bir süre
boyunca genel tüketim seviyeleri düşük ve genelde sabit
kalmıştır. Yakın zamanda, doğal olarak yetişen halüsinojenik
maddelerin, özellikle de halüsinojenik mantarların
bulunabilirliğine ve kullanımına dair kanıtlar artmıştır.
AB, Avrupa uyuşturucu piyasasına çıkan yeni uyuşturucuları
tespit etmek üzere bir erken uyarı sistemi oluşturmuştur.
Bu sistem ayrıca psikoaktif madde kullanımındaki potansiyel
olarak zararlı yeni eğilimleri de izlemektedir.
Arz ve bulunabilirlik ( 81 )
Amfetamin ve ecstasy üretimini rakamlara dökmek zordur zira
‘hazır kimyasallarla, kolaylıkla gizlenebilen laboratuvarlarda
başlar’ (UNODC, 2003a). Yıllık global amfetamin ve ecstasy
üretimine dair en son tahmin yaklaşık 520 tondur (UNODC,
2003b). Bu maddelerin tüm dünyada toplam ele geçirilmeleri
2000 yılında 46 tonla doruğa ulaşmıştır. 2001 ve 2002’deki
bir düşüşün akabinde, ele geçirmeler 2003 yılında tekrar
34 tona çıkmış ve 2004’te ufak bir düşüşle 29 tona inmiştir.
2004’te, metamfetamin olarak geçen toplam amfetamin
ve ecstasy ele geçirmelerinin payı (2003’te % 66’dan)
% 38’e düşerken, ecstasy bunun % 29’unu ve amfetamin de
% 20’sini oluşturmaktaydı (CND, 2006).
Amfetamin
Tüm dünyada amfetamin üretiminin yoğunlaşığı yerler
halen, başta Belçika, Hollanda ve Polonya olmak üzere,
Batı ve Orta Avrupa’dır. Bu alt bölgede Estonya, Litvanya
ve Bulgaristan ile daha az ölçüde Almanya, İspanya
ve Norveç de, bu ülkelerdeki amfetamin laboratuvarlarının
2004’te tasfiye edilmesinden anlaşıldığı gibi, yasadışı
amfetamin imalatında önemli bir rol oynamaktadır
(UNODC, 2006) ( 82 ). Amfetamin, Avrupa dışında en çok
Kuzey Amerika ve Okyanusya’da imal edilmektedir (CND,
2006). 2004’te amfetamin kaçakçılığı ağırlıklı olarak bölge
dahilinde gerçekleşmiştir. Yasadışı Avrupa pazarlarında
bulunan amfetaminin çoğu Belçika, Hollanda ve Polonya’nın
yanı sıra (Kuzey Avrupa Ülkelerinde) Estonya ve Litvanya’dan
gelmektedir (Reitox Ulusal Raporları, 2005; WCO, 2005).
2004’te tüm dünyada ele geçirilen 6 ton amfetaminden
yaklaşık % 97’si Avrupa’da, en çok da Batı/Orta Avrupa
ve Güneydoğu Avrupa’da ele geçirilmiştir (ele geçirilen
toplam miktarın sırasıyla % 67 ile % 26’sına tekabül
etmektedir) (CND, 2006).
2004 yılında, AB’de 5,2 ton ve 9,6 milyon birime denk
gelen tahminî 33.000 amfetamin ele geçirme vakası olmuştur.
( 81 ) Bkz. ‘Ele geçirmeler ile diğer pazar verilerinin yorumlanması’, s. 00.
( 82 ) Farklı ülkelerde bildirilen tasfiye edilen laboratuvarların sayısı, üretim yerlerinin sayısına ek olarak, kanun uygulayıcı faaliyetler ve önceliklerin yanı sıra
raporlama uygulamalarını yansıtmaktadır.
t Proof Frist Proof Frist Pro
kg609941insideTR.pdf 47 10-11-2006 8:13:15
47