YURTTAN SESLER âBEN DE VARIMâ DE VARIMâ

GENÇ HAYAT VAKFI 

Cumhuriyet mah. Arabayılu cd. 

Görkem çıkmazı 2/1 

Tarabyaüstü/İstanbul - Türkiye 

T. 0212 277 46 51 - 212 277 53 23 

F. 0212 323 42 89 

www.genchayat.org 

YURTTAN SESLER 

“BEN DE VARIM” 

YURTTAN SESLER PROJE KİTABI: “BEN DE VARIM”



Yurttan Sesler projesi, Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı kapsamında desteklenmiş 

ve Genç Hayat Vakfı tarafından Hüsnü Özyeğin Vakfı ortaklığında Konya Ereğli Sağlık Meslek Lisesi 

Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu ve Nevşehir Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi 

Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda, 15 Nisan 2011- 15 Nisan 2012 tarihleri arasında toplumsal 

cinsiyet eşitliği üzerine yapılandırılmış ve uygulanmıştır. 

“Bu doküman Sabancı Vakfı Hibe Programı’nın mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece Genç 

Hayat Vakfı sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Sabancı Vakfı’nın görüş veya tutumunu yansıtmaz”



Genç Hayat Yayınları 

Isbn: 978-605-88162-3-7 

1. Baskı İstanbul, Haziran 2012 

@ Genç Hayat Yayınları 

Cumhuriyet Mah. Arabayolu Cad. 

Görkem Çıkmazı 2/1 

Tarabyaüstü/İstanbul 

T: 0212 277 46 51 - 0 212 277 53 23 

F: 0 212 323 42 89 

Web: www.genchayat.org 

Proje Ekibi 

Proje Koordinatörü 

Aslı Şüküroğlu 

Yerel Saha Koordinatörleri 

Ereğli Saha Koordinatörü 

Yasemin Bolat 

Hacıbektaş Saha Koordinatörü 

Derya Şahin 

Dilek Amil Yurtseven 

Eğitim Çalışmaları 

Eğitim Koordinatörü 

Emel Seven Bozçam 

Eğitmenler 

Uzman Psikolog Aylin Gündoğdu 

Psikolog Tuğba Öztürk 

Uzman Psikolog Dilek Coşkun Tataroğlu 

Rehber ve Psikolojik Danışman 

Suna Göksel 

Yapım 

Ceviz İletişim 

Koordinasyon 

İnanç Mısırlıoğlu, Engin Doğan 

Kitap Tasarımı 

Tülay Demircan 

Eğitim İçerikleri 

Merve Seda Çevik 

Laden Yurttagüler 

İzleme Değerlendirme Çalışmaları 

Sosyolog Ayşegül Taşıtman 

Uzman Sosyolog Seda Salihoğlu 

Tasarım Uygulamaları 

Logo/ Poster/ Web sitesi Tasarımı&İçerik 

Javier González Guajardo 

Sosyal Medya 

Sezen Engiz 

Veri Girişi 

Ezgi Ildırım 

Editör 

Sezen Engiz 

Sayfa Uygulama 

Gülderen Rençber Erbaş, Serhan Baykara 

Baskı 

İmak Ofset Basım Yayın San. ve Tic. Ltd. Şti. 

Atatürk Cad. Göl Sok. No : 1 Yenibosna 

Bahçelievler/İSTANBUL-TÜRKİYE 

Tel: 0212 656 49 97

İÇİNDEKİLER 

SUNUŞ 5 

SÖZ ‘YURTTAN SESLER’DE 15 

- Eğitim Çalışmaları 18 

- Proje Eğitimleri 22 

YURTTAN GELEN SESLER DAHA GÜÇLÜ 33 

- Geri Dönüşüm Geri Dönecek 34 

- Hayvanları Koruyalım 36 

- Van Erciş için Kitap Toplayalım 38 

- Bir Maddeye Değil Hayata Bağlan 40 

- Huzur Evi Huzurla Dolsun 42 

- Hacıbektaş’ı Gezelim Görelim 44 

- Onlar Kimsesiz Değil, Onların Kimsesi Biziz 46 

- Madde Bağımlılığına Son 48 

- Umut Evi 50 

- Kimsesiz Çocukların Sesi 52 

- AIDS Değil HIV Pozitif 54 

- Karış Karış Türkiye 56 

İZLEME - DEĞERLENDİRME 61 

- Öğrencilerle Odak Grup Çalışması 61 

- Belletmen Öğretmenlerle Odak Grup Çalışması 79 

SONUÇ 84

4 

YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM”

5 

YURTTAN SESLER “BEN DE VARIM” 

SUNUŞ 

BEYZA ZAPSU 

Genç Hayat Vakfı 

Yönetim Kurulu Başkanı 

Genç Hayat Vakfı, Türkiye’deki 11-18 yaş grubu gençlerin 

hayata hazırlanmaları sürecinde onlara destek 

olmak için 2008 yılında kuruldu. Hak temelli bir yaklaşım 

çerçevesinde çalıştığımız başlıca konular demokrasi, iletişim, 

katılım, sosyal sorumluluk, şiddet, toplumsal cinsiyettir. 

Türkiye’de gençlik sorunu olarak görünen eğitimi terk, şiddet, 

erken evlenme, istihdama katılamama gibi pek çok sorunun 

toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden doğrudan etkilendiğini gördük. 

Çalışmalarımız sırasında, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve istihdam 

sorununa gençlerin umutlu ve çözüme yönelik bir bakış açısıyla 

yaklaştıklarını görüyoruz. Onların bu yaklaşımlarını güçlendirmek 

için bireysel ve toplumsal gelişimlerini destekleyici çalışmalar yaparak gençlerin 

sorunların çözümünde özne olma isteklerini önemsiyoruz. 

Hızla değişen ve gelişen dünyamızda kadınların hala toplumsal cinsiyet eşitsizliğiyle 

karşı karşıya kaldıkları bilinen bir gerçek. Ülkemizde de bu durum bir sorun olarak 

yaşanıyor. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin dünyadaki durumunu gösteren en güncel 

raporlardan biri olan ‘The World Economic Forum’s Corporate Gender Gap Report 2010’, 

toplumsal cinsiyet eşitsizliği kapsamında iş yaşamındaki denge politikaları, izleme ve 

değerlendirme süreçleri, iş yaşamında kadının önündeki engeller gibi konuları kapsıyor. 

Raporda Amerika’nın %52, İspanya’nın %48, Kanada’nın %46 ve Finlandiya’nın %44 

oranla kadın istihdamı konusunda gelişmiş ülkeler arasında yer aldıkları görülüyor. 

Hindistan’ın %23, Japonya’nın %24, Türkiye’nin %26 ve Avusturya’nın ise %29 oranla 

kadın istihdamı konusunda geri kalmış ülkeler arasında yer aldığına işaret ediliyor. 

Raporda, toplumsal ve kültürel normlar, erkek egemenliğine dayalı işbirliğinin çalışma 

dünyasında yaygın olması, kadınlar için uygun rol modellerin iş dünyasında yeterince 

yer almaması ve toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde geliştirilmemiş hukuki ve yasal 

düzenlemeler kadının iş yaşamında ilerlemesine en büyük engel olarak gösteriliyor. 

İstihdam sürecini olumsuz olarak etkileyen unsurlardan biri eğitime devam edememe 

durumudur. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ise özellikle eğitim alanında varlığını 

hissettiriyor. Ülkemizde ilköğretimden mezun olan kız çocuklarının ancak %66’sı 

ortaöğretime devam edebiliyor. Kırsal bölgelerde yaşayan kızların ise yaşadıkları 

yerlerde eğitime ulaşımı daha sınırlı. Bu aşamada, ortaöğretim kız öğrenci yurtları,

6 


kızların eğitime devam etmeleri için onlara olanak sağlıyor. Ancak, ortaöğrenimleri 

boyunca ailelerinden uzakta, yatılı okuyan genç kızların geleceklerine dair karar 

almaktan çekindikleri görülüyor. Birçoğunun ailesinin eğitim ve gelir seviyesinin düşük 

olması, aynı zamanda etraflarında eğitim ve iş yaşamına katılan kadınların sayısının 

azlığı, onları toplumsal ve ekonomik katılımda dezavantajlı duruma düşürüyor. Kimi 

zamansa, yaşadıkları toplumsal baskının yarattığı sorunlarla baş etmekte güçlük 

çekiyorlar. Bu durum ise genç kızların özgüvenlerini ve topluma katılım isteklerini 

düşürüyor. Diğer yandan yatılı yurtlarda kalarak mesleki eğitim gören bu kızların çoğu 

mezun olduktan sonra evlerine geri dönüyorlar. Genç kızlara eğer evlerine dönmek 

durumunda olmasalardı ne yapacakları sorulduğunda; birçoğu Ankara, İstanbul, 

İzmir gibi büyük şehirlerde iş bularak çalışmak istediklerini belirtiyorlar. Bu cevaplar, 

Anadolu’da kadının istihdam edilme alanının daha sınırlı olduğunun gençler tarafından 

da fark edildiğinin bir göstergesidir. 

Genç Hayat Vakfı olarak toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve kadınların toplumsal ve 

ekonomik katılım sorunlarını azaltabilmek adına ‘Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme 

Hibe Programı’ desteğiyle Yurttan Sesler projesini oluşturduk. Bu proje ile ortaöğretim 

kız öğrenci yurtlarında kalmakta olan 14-18 yaş gurubundaki kızları güçlendirerek 

Türkiye’ye uygun bir model oluşturmaya çalışıyoruz. Pilot uygulama kapsamında 

Nevşehir ve Konya illerinde uygulama yapıyoruz, ancak yaygınlaştırma çalışmalarıyla 

projemizi başka illerde de uygulamayı planlıyoruz. Kızların özgüvenlerini ve toplumsal 

katılımlarını artırmak, eğitimdeki toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesine 

katkıda bulunmak, kadın girişimciliğini artırmanın yanında, aile içinde ve toplum 

genelinde kadının sesinin duyulmasını kolaylaştırmak başlıca hedeflerimiz arasında 

yer alıyor. 

Projenin anlatılmaya en değer özelliği kızlardan gelen geribildirimler… Önceden 

yapamayacaklarını düşündükleri şeyleri şimdi yapabileceklerini ifade ediyorlar. 

Kendini tanıyarak “Hayatta ben de varım!” diyebilmenin gücünü ve güvenini 

hissetmenin onlardaki anlamını ve önemini dile getiriyorlar. Kızlar, proje eğitimleriyle 

toplumsal cinsiyet eşitliğini o kadar içselleştirdiler ki aynı programı erkek yurtlarında 

kalmakta olan akranlarına da uygulamamızı istiyorlar. Biz de onlara hak vererek bu 

isteği gerçekleştirmek üzere harekete geçtik. Yaygınlaştırma çalışmaları kapsamında 

benzer bir projeyi erkek yurtlarında da uygulayacağız. 

Yurttan Sesler projesi uygulamamızla genç istihdamının önündeki engelleri yakından 

izleme ve tespit etme imkanı bulduk. Gençlere verilen mesleki eğitimin iş yaşamının 

istek ve ihtiyaçları ile örtüşmemesi, staj programlarının ve uygulamaların yetersiz 

olması, kamusal alanda gençlere yönelik istihdamın düşük olması başlıca sorunlar 

arasında. Genç işsizliğinin engellenmesi için önemsediğimiz en önemli konulardan 

biri, gençlere bütüncül bir çerçeve içinde eğitim verilmesidir. Gençler, mesleki bilgi 

ve becerilerin yanı sıra girişimcilik, liderlik, yaşam becerileri ve yönetim becerileri 

ile yaratıcılık ve vizyon geliştirme eğitimleri de almalılar. Böylelikle bütüncül bir 

yaklaşımla müfredatlar yenilenmeli, iş dünyasından temsilciler eğitimleri sırasında 

gençlerle bir araya getirilmelidir. Özel şirketlerde gençlere yönelik iş alanları 

oluşturmak için vergi teşviki kullanılmalı, genç istihdamında istikrarı sağlamak

7 


için izleme programları oluşturulmalıdır. Nitelikli gençler istihdam etmek yönünde 

öğretmenlerin de eğitilmesi gerektiğine inanıyoruz. Genç Hayat Vakfı’nın 2011 yılında 

yaptığı İstanbul Liseli Profili araştırması sonuçları, gençlerin en büyük hedeflerinin 

üniversiteyi kazanmak olduğunu gösteriyor. Sonrasında ise gençler, geleceklerine 

dair bir plana ya da hedefe sahip değiller. Gençleri hayata hazırlamayan, yaşam 

becerisi yerine sınav başarısı odaklı yetiştiren yaklaşım gençlerin hem geleceğini hem 

de istihdama katılma süreçlerini olumsuz yönde etkiliyor. Bu nedenle, genç insanın 

gelişimi için gencin yaşamındaki aile, eğitim ve çalışma alanı boyutlarının bütüncül bir 

bakış açısı ile ele alınmasını önemsiyoruz. 

Değişimin hızlı bir şekilde bütün dünya ülkelerini etkilediği küresel süreçte, gençlerin 

işsizlik sorununun mikro ölçekte çözülecek bir sorun olmadığını düşünüyoruz. Dünya 

genelinde gençlerin istihdam durumuna baktığımızda bugün 75 milyon gencin işsiz 

olduğu görülüyor. Önümüzdeki 10 sene içinde, gençlerin işsizlik sorunu ile ilgili bir 

düzenleme yapılmazsa her sene en az 40 milyon gencin daha işsiz olacağı bekleniyor. 

Bu ise 10 sene sonra dünyada 600 milyon civarında genç işsiz insan olacağının işaretidir. 

Sonuç olarak iş yaşamında toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesi ve gençlerin 

istihdam sorununun önüne geçilmesi için kamu, özel sektör ve sivil toplum işbirliğinin 

sorun çözücü ve güçlendirici bir rol oynayacağına inanıyoruz.

8 


DİLEK BELGER 

Hüsnü M. Özyeğin Vakfı 

Yönetim Kurulu Üyesi 

Özyeğin Vakfı olarak, kuruluşumuzdan bu yana en büyük 

yatırımlarımızı eğitim alanında yaptık. Bu yatırımların en 

önemlileri; özellikle kızların okullaşma oranının düşük olduğu 

bölgelerde, kız öğrencilerin ortaöğretime ulaşımının kolaylaştırılması 

amacıyla kız yurtları yapımıydı. Şu anda Türkiye’nin 21 ilinde bulunan 26 

ortaöğretim kız öğrenci yurdunda, her yıl 4.000’i aşkın genç kıza barınma 

olanağı sağlanmaktadır. 

Lise öğrenimi boyunca ailelerinden uzakta, yatılı okuyan bu genç kızlar, geleceklerine 

dair belirleyici olacak kararları aldıkları, eğitim ve kariyer çizgilerini belirledikleri önemli 

bir dönemden geçiyorlar. Birçoğu ailelerinin eğitim ve gelir düzeyinin düşük olması, 

çok kardeşlilik, etraflarında eğitim ve iş yaşamına katılan kadınların sayısının azlığı 

açısından Türkiye’nin başka bölgelerindeki yaşıtlarıyla karşılaştırıldığında dezavantajlı 

konumdalar. Bu sebeple, böylesine kritik dönemde onlara sadece lise öğrenimleri süresince 

barınacakları bir mekan değil, kişisel ve sosyal gelişim fırsatları sağlanması gerekmektedir. 

Genç Hayat Vakfı, Konya Ereğli’de bulunan Hüsnü M. Özyeğin Vakfı Ayşen Özyeğin 

Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu ve Nevşehir’de bulunan Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek 

Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda başlattığı Yurttan Sesler projesi ile bu yurtlarda 

kalmakta olan genç kızların sosyal ve psikolojik gelişimlerini desteklemeyi amaçladı. Bu 

kapsamda Genç Hayat Vakfı tarafından sahada görevlendirilen donanımlı eğitimciler 

tarafından Ereğli Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu’nda yapılan eğitimlerde 

100’ü aşkın genç kıza ulaşıldı. Eğitimler sonunda kızlar 5 farklı proje oluşturarak 

uygulamalara başladılar. Projelerini 13 Nisan 2012’de Ereğli’de gerçekleştirilen bir program 

ile sundular. Projenin meyvelerinin toplandığı o gün Vakıf olarak sunumda bulunmak 

ve Genç Hayat Vakfı’nın ortağı olarak bu projeye dahil olduğumuzu bilmek bizler için 

mutluluk ve gurur kaynağı oldu. 

Yurttan Sesler projesi, ortaöğretime devam eden ve ailelerinden uzakta yaşayan bu genç 

kızların kendi potansiyellerini fark etmelerini ve özgüvenlerinin artmasını sağlamıştır. 

Bu genç kızlar, aldıkları eğitimler ile yaratıcıklarını kuvvetlendirmiş, ortaya çıkardıkları 

projeler ile geleceğe dair hedefler belirleyebilen aktif bireyler olma yolunda ilk adımlarını 

atmışlardır. 

“Kadın olduğum için kendimle gurur duyuyorum. Kendimi güçlü ve mutlu hissediyorum.” 

Eğitimler sonrası bir genç kızın kaleminden çıkan bu düşünceler, proje ile ilgili gururumuzu 

katlamaktadır. 

Bu başarının mimarı olan Genç Hayat Vakfı’na; başta Yönetim Kurulu Başkanı Beyza Zapsu, 

Genel Müdür Uğur Gülderer ve Proje Koordinatörü Aslı Şüküroğlu olmak üzere tüm proje 

ekibine özverileri için teşekkür ediyorum.

9 


10 


SESİMİ FARK ETTİM, KONUŞTUM, 

KENDİ SESİMİ DUYDUM 

UĞUR GÜLDERER 

Genç Hayat Vakfı Genel Müdürü 

Yurttan Sesler projesi Genç Hayat Vakfı’nın ortaöğretim 

kız öğrenci yurtlarında kalan gençlerle toplumsal 

cinsiyet eşitliği konusunda gerçekleştirdiği ilk proje. 

Şimdiye kadar bizim gördüğümüz örnekler 18 yaş üzeri kadınlarla 

bu konuda yapılan çalışmalar olmuştu. Bu projede de çeşitli 

kurumların çalışmalarını gözden geçirdikten sonra hedef kitleye, 

projeye, vakfın misyon ve vizyonuna uygun bir model geliştirmeyi 

hedefledik. Gençlerin projenin öznesi olduğu, hak temelli, 

yerel katılımı ve kapasite gelişimini önemseyen, Milli Eğitim 

Bakanlığı’na yaygınlaştırma için örnek olarak sunulabilecek ve 

aynı zamanda sivil toplum işbirliği temellerine oturmuş bir model. 

Bu projede, yurtlarda ailelerinden uzak olan ve sosyal hayatı yurttaki arkadaşlarıyla 

yaptıklarıyla sınırlı gençlerin kendi potansiyellerini fark etmelerini istedik. Bunun için 

öncelikle onlara, ders çalışma, okula gitme, televizyon seyretme gibi sürekli yaptıkları 

işler dışında neler olabileceğini göstermek gerekiyordu. Hep birlikte dışarı baktık ve 

toplumdaki örnek kadınlarla gençlerin bir araya gelmelerini sağladık. Hiç olamaz 

dedikleri farklı pozisyonlarda olan kadınlar onlara kendi hikayelerini anlattılar. Gençler 

bunu duydular ve onlarda kendileriyle ilgili var olan “Ben kadınım, mümkün değil” 

önyargısı zayıfladı. 

Bundan sonra eğitimler başladı. Eğitimlerde, alıştıkları öğrenme süreci ve davranış 

kalıpları dışında bir modelle karşılaştılar. Bu model onların kendi seslerini, 

potansiyellerini fark etmelerini kolaylaştırdı. Konuştular, anlattılar, o kadar çok 

anlatacakları şey vardı ki… Sonra anladılar ki, anlattıkları daha çok toplum tarafından 

onlara öğretilen kalıplar, giydikleri kostümler, kendilerinin zannettikleri hayallermiş. 

İşte bunu fark ettiklerinde gerçek konuşmaları başladı. Sonra da onlara açılan alanda 

neler yapabileceklerini gördüler, uyguladılar ve aktardılar, kendi konuştuklarını işittiler, 

başkaları da onları işitti. Yurttan Sesler, yurtlarda kalan genç kızların önce kendi 

seslerini fark ettikleri, sonra konuştukları, sonra da başkalarına duyurmaya çalışırken 

aslında kendi seslerini duymalarıyla tamamlandı.

11 


Vakıf olarak biz ne yaptık Öğrendik, onların yaşadığı bu süreçte yanlarında olduk, 

gösterdikleri gelişime şaşırdık, yaşadıkları olumlu değişime sevindik, seyrettik, 

eksikliklerimizi gördük, yine öğrendik. 

Bize göre toplumsal cinsiyet konusu sadece bir kadın sorunu değildir ve bu şekilde 

de ele alınmamalıdır. Toplumdaki tüm katmanları kesen çalışmalar yapılmalıdır. Biz, 

Yurttan Sesler projesiyle kız öğrenci yurtları modelinden sonra erkek yurtlarıyla da 

benzer programları gerçekleştirmek için yola çıktık. 

Hepimiz, herkesle, birlikte öğrenmek, yaşamak, üretmek üzere…

12 



ASLI ŞÜKÜROĞLU 

Proje Koordinatörü 

Yurttan Sesler projesi kapsamında yaptığımız 

çalışmalarla ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının sadece 

barınma ve ders çalışma mekanı olmadığı; ailelerinden 

uzakta büyüyen gençlerin kişisel gelişimlerine ortam hazırlayan 

bir yer olabileceği konusunda farkındalık oluşturmaya çalıştık. 

Yurtlarda kalan genç arkadaşlarımızın gönüllü katılımıyla 2011 

Mayıs ayından bu yana çalışmalarımıza devam ettik. 

Gençlerin psiko-sosyal gelişimleri için dört farklı başlıkta 

eğitimler gerçekleştirdik. İleride okuyacağınız bölümlerde 

detaylıca anlatılan eğitim çalışmalarında ve rol model kadın 

buluşmalarında gençlerin özgüvenlerinin arttırılması ve var 

olan potansiyellerini fark etmeleri üzerine çalıştık. Aldıkları eğitimlerin sonunda öncelikle çevrelerinde 

gördükleri bir ihtiyaca yönelik olarak yapmak istedikleri sosyal sorumluluk projelerinin konularını 

belirlediler. Belirledikleri konuları, ekip çalışması içinde iş bölümü yaparak uyguladılar. 74 öğrenci, 

projelerinin her adımını kendileri planlayarak, randevularını alarak, görüşmelerini gerçekleştirerek, 

fotoğraflarını çekerek, sunum metinlerini hazırlayarak projesini tamamladı. Kimi zaman umutsuzluğa 

düştüler, kimi zaman yoruldular ama bırakmadan sonuna kadar devam ettiler. 12 Nisan’da Hacıbektaş 

Kültür Merkezi’nde ve 13 Nisan’da Ereğli Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen proje sunumları 1,5 ay süren 

bu yoğun proje uygulama çalışmasının sonunda ortaya çıktı. Proje uygulamalarında ve sunumlarında 

teorik olarak gördükleri her şeyi hayata geçirme ve deneyimleme şansına sahip oldular. 

Öğrencilerin okul sonrası yaşam alanları olan yurtlar fiziki olarak işlevlerini yerine getirirken asıl sorun 

gelişim çağındaki öğrenciler için bunun ne kadar yeterli olup olmadığıdır. Proje boyunca, bireysel 

gelişimleri için okulda aldıkları eğitimlerin dışında sosyal açıdan desteklenmeye ihtiyacı olan gençlere, 

ders çalışmalarının yanında sosyal etkinliklere de katılmalarının ne kadar önemli olduğunu vurgulamaya 

çalıştık. Tüm bu süreç kendilerinin de ifade ettiği gibi gelişimleri ve değişimleri için oldukça önemliydi. 

Kendi kararlarını verdikleri, dahil oldukları, dinledikleri ve anlattıkları bir zaman paylaştık onlarla. 

Fikirlerini sorduk, değerlendirmelerini dinledik, birlikte çok konuştuk, çok yazdık…

13 


Onlarla birlikte biz de öğrendik, biz de değiştik. Özellikle çalıştığımız alanı daha iyi 

tanımak için aldığımız her bilgi bizim için çok değerliydi. Deneyimlerimizi başka 

ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında da paylaşabilmek için tüm süreci değerlendirdik. 

Projenin değerlendirme bölümünde yer alan rapor özetinde, yapılan odak grup 

görüşmelerini sizlerle paylaştık. Raporun tamamını www.yurttansesler.org adresinde 

bulabilirsiniz. 

Proje boyunca gözlemlediğimiz ama dile getirilmesi çok güç olan pek çok şeyi kendi 

gerçekleştirdikleri projelerle anlattılar. Hem değişimlerini ifade ettiler hem de bunu 

başkalarıyla paylaştılar. Bundan sonrası özgüveni sağlam, toplum için de ben de varım 

diyen gençlerin adımlarını izlemeye kalıyor. 

Sözü Yurttan Sesler’e bırakmadan önce tüm bu süreçte bizimle birlikte olan, güler 

yüzünü ve desteğini esirgemeyen, emek veren herkese çok teşekkür ediyorum.

14 


TEŞEKKÜRLER… 

Desteklerinden dolayı; 

Sayın Nevşehir Valisi Abdurrahman Savaş, Sayın Nevşehir Vali Yardımcısı Vural 

Demirtaş, Sayın Hacıbektaş Kaymakamı Bedrettin Özmen, Sayın Avanos Kaymakamı 

Aylin Kırcı Duman, Sayın Hacıbektaş Belediye Başkanı Ali Rıza Selmanpakoğlu, Sayın 

Nevşehir İl Milli Eğitim Müdürü Abdulgafur Büyükfırat, Sayın Hacıbektaş İlçe Milli 

Eğitim Müdürü Mehmet Çiftçiler, Sayın Nevşehir Belediye Başkanı Hasan Ünver, Sayın 

Nevşehir Belediye Başkan Yardımcısı Yusuf Kaya, Sayın Nevşehir Üniversitesi Rektörü 

Prof. Dr. Filiz Kılıç, Sayın Konya Valisi Aydın Nezih Doğan, Sayın Ereğli Kaymakamı 

Hasan Bağcı, Sayın Konya İl Milli Eğitim Müdürü Şerafettin Turan, Sayın Konya İl Milli 

Eğitim Müdür Yardımcısı Muhittin Yılmaz, Sayın Konya İl Milli Eğitim Şube Müdürü 

Abdülkadir Işık, Sayın Ereğli Belediye Başkanı Hüseyin Oprukçu, Sayın Ereğli İlçe Milli 

Eğitim Müdürü Yasin Şimşek, Sayın Ereğli İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Ömerül Faruk 

Gülbahar, 

Katkılarından dolayı; 

Sayın Aslı Bekmen, Sayın Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Müdürü Tuğtekin 

Bektaş, Sayın Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürü Sultan İğdeli, Sayın BM Ortak 

Programı Kadın Dostu Kentler İçin Yerel Koordinatörü Nilgün Salmaner, Sayın AÇEV 

Yerel Koordinatörü Sibel Alpak, Sayın Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdür Yardımcı Havva 

Kılıç, Sayın İmran Ünal, Sayın Feyza Uçar, Sayın Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi 

ve Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Kız Öğrenci Yurdu belletmen öğretmenleri ve personeli, 

öğrenci projelerinde öğrencilere destek veren tüm Hacıbektaş İlçesi ve Ereğli İlçesi 

yetkililerine teşekkür ederiz.

15 


SÖZ ‘YURTTAN SESLER’DE 

Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı kapsamında desteklenen ve 

Genç Hayat Vakfı tarafından Hüsnü Özyeğin Vakfı ortaklığında uygulanan 

Yurttan Sesler projesi, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalan 14–18 yaş 

aralığındaki gençlerin toplumsal katılımlarının arttırılmasına destek olmak ve kişisel 

gelişimlerini desteklemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. 

Proje, Konya Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu 

ve Nevşehir Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’da 15 

Nisan 2011- 15 Nisan 2012 tarihlerinde uygulanmıştır. 

Proje Gerekçesi 

Ülkemizde ortaöğretime devam eden 4.7 milyon gencin yüzde 45’ini kız öğrenciler 

oluşturmaktadır. Bulunduğu yerleşim yerinde ilköğretim kurumu bulunmayan 

öğrencilerin okula devam edebilmesi taşımalı eğitim ile mümkün olmaktadır. 

8 yıllık temel eğitimin ardından ortaöğretime devam etmek isteyen, özellikle 

Anadolu Lisesi ve Meslek Lisesi gibi meslek edindirme veya yükseköğretime 

hazırlanma açısından avantaj sağlayan okullara sınav yolu ile kabul 

edilen öğrenciler, ortaöğretimini il veya ilçe merkezlerinde sürdürmek 

zorundadırlar. Bu nedenle, küçük yerleşim bölgelerinde yaşayan ve maddi 

açıdan kısıtlı imkanlara sahip öğrencilerin ortaöğretime devam etmesi 

için, ortaöğretim kurumunun bulunduğu merkezde barınma olanağının 

sağlanması gerekmektedir. Barınma imkanları, diğer bir ifade ile pansiyonlar, 

bu düzeydeki okullaşma oranını arttırmak ve farklı sosyo-ekonomik 

koşullardan gelen gençlere eşit fırsat sunmak için kilit rol oynamaktadır. 

Ortaöğretim kurumları için pansiyon yapımları Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğrenim Burs 

ve Yurtlar Daire Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Bu daire, pansiyon yapımları 

için Yatırımlar ve Tesisler Dairesi; donatım konusunda Eğitim Araçları ve Donatım 

Dairesi Başkanlığı; pansiyon yapımında öncelikli bölgeler ve pansiyonların teknik 

özelliklerinin belirlenmesi ve yatırım programına alınması konusunda ise Strateji 

Geliştirme Başkanlığı ile koordinasyon içerisinde çalışmaktadır. 

Genel bütçeden yapılan pansiyonların yanı sıra özel sektör, vakıflar, il özel idareleri, 

belediyeler ve hayırsever kişilerin yaptığı pansiyonların işletme hakları Milli Eğitim 

Bakanlığı’na devredebilmektedir.

16 


Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı tüm lise pansiyonlarının toplam sayısı 1666, yatak 

kapasitesi 254.949’dur. Türkiye’de toplamda 913 yatılı kız yurdunda kalan kız 

öğrencilerin sayısı 73.152’dir. 

Ortaöğretim öğrenci yurtlarının işleyiş esasları Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul 

Pansiyonları Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Bu yönetmelikte yer alan hususlar, yurdun 

idari olarak bağlı olduğu okul tarafından ayrıca hazırlanan iç yönerge hükümlerine 

göre uygulanmaktadır. Dolayısıyla, yurdun içerisinde günlük hayatın düzenlenmesi 

(uyanma saati, yemek saati, sıcak su verilen gün ve saatler, etüd saatleri) her yurdun 

kendi ihtiyaçlarına göre esneklik gösterebilmektedir. Bu yönergeyi oluşturan okul 

idarecilerinin gençlere yönelik yaklaşımları, gençlerin psikolojik ve sosyal gelişimini 

desteklemeye yönelik bilgi ve beceriler açısından ne kadar yetkin oldukları, pansiyonda 

yaşayan gençlerin iyi olma halini belirleyen en önemli faktörlerin başında gelmektedir. 

Yönetmelikte öngörülen diyet uzmanı, doktor, hemşire veya sağlık memuru ve hasta 

bakıcı pansiyonlarda görevlendirilmemektedir. Genellikle diyet uzmanı yerine yurttan 

sorumlu müdür yardımcısı menüleri belirlemekte, ödenek sınırlarında yapılabilecek en 

uygun menüler düzenlenmektedir. Yatılı öğrencilerin tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyduğu 

zamanlarda belletici öğretmenler * taksi veya kendi araçlarını kullanarak öğrencileri en 

yakın sağlık kurumuna ulaştırmaktadır. 

Yatılı öğrenciler, sıklıkla ihtiyaç duyduğu rehberlik hizmetlerinden okullarında 

görevli rehber öğretmenler aracılığıyla faydalanabilmektedir. Yatılılık koşulları 

özelinde rastlanan sorunlara müdahale etmek ve yatılı hayatın öğrencilerin psikolojik 

ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenlenmesinde destek olmak üzere yurt idarecilerine, 

belletici öğretmenlere, yurt çalışanlarına ve öğrencilere sağlanan düzenli bir rehberlik 

hizmeti yurtlar için düşünülmemiştir. 

Temel olarak yurtlar, öğrencilerin barınma ve beslenme ihtiyacını 

karşılayan mekanlar olarak düzenlenmekte, yönetmelik veya iç 

yönergelerde öğrencilerin psikolojik ve sosyal gelişimine yönelik mekansal 

düzenlemeler ve etkinlikler sözkonusu edilmemektedir. 

Yurttan sorumlu idarecilerin bu konuda bilinçli ve motivasyon sahibi olmaları, 

bununla birlikte Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sağlanan ödenekleri etkin bir şekilde 

kullanma becerisine sahip olmaları bu eksikliği gidermek konusunda bazı yurtlar için 

avantaj teşkil etmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nün 

19/01/2011 tarihli ve 390 sayılı ‘Pansiyon Hizmetlerinde Kalitenin İzlenmesi’ konulu 

yazısı bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı’nın yönlendirici olma çabasını yansıtmaktadır. 

Madde-8’de öğrencilerin gelişimlerini desteklemek amacıyla gerektiğinde resmi ve özel 

kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılması gereği vurgulanmaktadır. 

* İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında okuyan parasız ve paralı yatılı öğrencilerin, ders saatleri dışında 

pansiyonlarda eğitim ve gözetimi ile Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Pansiyonları Yönetmeliği’nde 

belirtilen diğer idari hususları yürütmekle görevli kişilerdir.

17 


Proje Amacı 

Bu kapsamda Yurttan Sesler projesi; ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının barınma ve 

ders çalışma mekanı olmasının yanı sıra, ailelerinden uzakta büyüyen gençlerin kişisel 

gelişimlerine de ortam hazırlayan bir yer olma konusunda gelişmesi ve güçlenmesinin 

sağlanmasını amaçlamaktadır. 

Proje Hedefleri 

Belirlenen amaç doğrultusunda projenin hedefleri; 

• Yurtta kalan gençlerin psiko-sosyal gelişimleri için sosyal-kültürel faaliyetlere ve 

eğitimlere katılımlarının sağlanması, 

• Eğitimlerle toplumsal cinsiyet, iletişim, ekip dayanışması konusunda farkındalık 

geliştiren gençlerin yaşam becerileri ve özgüvenlerinin artması, 

• Sosyal sorumluluk projeleri planlama ve uygulamalarıyla kendilerine olan 

güvenlerinin artması, üretebileceklerini, sorumluluk alabileceklerini ve topluma 

değer katabileceklerinin farkındalığının kazandırılması, 

• Proje sonuçları temel alınarak, Türkiye’deki tüm ortaöğretim kız öğrenci 

yurtlarında uygulanabilecek örnek bir modelin hazırlanmasıdır.

18 


Eğitim Çalışmaları 

Emel Seven Bozçam 

Eğitim Koordinatörü 

“Projenin eğitimlerinin projenin genel amaçları 

ve hedefleri ile uyumuna özellikle dikkat 

ettik. Projenin ana amaçları arasında yer alan 

toplumsal katılım ve gençlerin özgüvenlerinin 

artırılması bizim için çıkış noktası oldu. 

Genç kızların toplumsal katılımının artırılmasının toplumsal 

cinsiyet eşitliğinin sağlanması için önemli bir adım olduğunun 

farkındaydık. Eğitim ekibi olarak, öğrencilerin toplumsal katılımını 

artırmak için toplumsal cinsiyet eşitliği, iletişim becerileri, öz 

güven, ekip çalışması ve proje döngüsü eğitimleri almalarının 

yararlı olacağına inandık. 

Toplumsal cinsiyet eşitliğini, kadınların ve erkeklerin toplumsal rolleri ve sorumlulukları 

üzerinden aktarmaya çalıştık. İletişim becerileri eğitimleri sırasında ise öğrencilerin 

öncelikle kendileriyle olan iletişimlerine odaklanmaları için gayret ettik. Kendilerinde 

var olan kaygının, umudun, karamsarlığın, potansiyelin ne kadar farkında olduklarını 

çalıştık birlikte. Kendi seslerini ve isteklerini duyabilmeleri için öncelikle kendileriyle 

olan iletişim sürecini fark etmeleri için kolaylaştırıcı olmaya gayret ettik. Sonra 

çevreleriyle olan iletişimleri üzerinde hep birlikte çalıştık. İletişim becerileri üzerinde 

çalışırken özgüven geliştirici uygulamalar yaptık. 

Ekip çalışması eğitimleri, gençlerin yurt içinde daha uyumlu yaşamalarını 

kolaylaştırmak ve gerçekleştirecekleri sosyal sorumluluk projeleri sırasında grup 

olarak çalışmalarını güçlendirmek adına önemliydi. Proje döngüsü eğitimleri ise hedef 

kitlenin toplumda görünür olmasını kolaylaştıracak, esasında öğrencilerin topluma 

sağlayabileceği yarar konusunda çevrelerinde farkındalık oluşumunu güçlendirecek 

hedefler üzerine kuruldu. Proje döngüsü eğitimleri ile sosyal sorumluluk projesi 

oluşturan gençler, kendi potansiyellerinin ve güçlerinin de farkına vardılar.

19 


Yurtlarda görev yapmakta olan belletici öğretmenlere ve yurt idarecilerine 

benzer eğitimler verildi. Bu eğitimler temelde öğretmenlerin yurtlarda 

kalan gençlerle olan iletişimlerini güçlendirmek, onlara toplumsal cinsiyet 

eşitliğini gözeterek yaklaşmalarını ve gençlerin toplumsal katılımlarının 

artmasına destek olmalarını sağlamak için gerçekleştirildi. Öğretmenlere 

verilen eğitimlerin konu başlıkları iletişim becerileri, toplumsal cinsiyet 

eşitliği, ekip çalışması ve proje döngüsü olarak sıralanabilir. 

Eğitmenler ve Özellikleri 

Projenin eğitim ekibinde yer olan eğitmenlerimizin temelde iki özelliğe sahip olmasını 

bekledik. Bunlardan birincisi gençlerle çalışma yöntem ve becerilerine sahip olmaları 

veya bu becerileri geliştirebilecek özellikte olmalarıydı. İkincisi ise ergen psikolojisinden 

anlıyor olmaları ve bu konuda deneyime sahip olmalarıydı. Eğitmenlerimizin özellikle 

psikoloji deneyim ve bilgisine sahip olmalarını istememizdeki amaç hedef kitlenin sahip 

olduğu özellikler ile ilgiliydi. Sınav kaygısı, aileden uzak bir ortamda uzun zamandır 

yaşıyor olmak, sosyal ilişki bağlarının kopuk olması, yurtlardaki gruplaşmalar nedeniyle 

eğitimler sırasında cereyan edebilecek olası çatışma ve tartışmalar gibi durumlara 

deneyimli bir ergen psikoloğunun süreç için yararlı olacağına inandık. Nitekim eğitimler 

sırasındaki gelişmeler de bu öngörümüzün doğru olduğunu gösterdi. 

Eğitmenlerimizin oluşturulan eğitim içeriklerine kendi deneyimleri, kişilik özellikleri ve 

bakış açılarından bir şeyler katıyor olması bizler için çok anlamlıydı. Oluşturulan içeriği 

grubun beklentisi ve profili doğrultusunda sentezleyerek aktarıyor olmaları eğitimler 

sırasında en güçlü özelliklerimizden biriydi. 

Yöntem 

• Benlik durumlarını pozitif bir şekilde kullanmak 

• Model olmak 

• Süreci en baştan yapılandırarak katılımcılarla paylaşmak 

• Geri bildirimlerle cesaretlendirici teknikler 

• Süreç odaklı yaklaşım 

• Destekleyen ebeveyn, çocuk-çocuk, yetişkin-yetişkin ilişkisi temelinde 

transaksiyonel analiz yaklaşımı ve bu yaklaşımın diğer bazı özellikleri – 

teknikleri 

• Güçlendirme yaklaşımı 

• Sistem yaklaşımı 

• İmajinasyon 

• Yaygın eğitim teknikleri

20 


Eğitim için Saha Çalışmaları 

Eğitim içerikleri oluşturulmadan önce yurtları ziyaret ederek hedef kitle ile onların 

boş zamanlarında birlikte vakit geçirmeye gayret ettik. Akşam yemekleri, sabah 

kahvaltıları, odalara ziyaretler, bahçe içinde yürüyüşler, koridor sohbetleri bunlara 

örnek olarak verilebilir. Resmi olmayan bu birlikte vakit geçirme süreçlerinde 

öğrencilerin eğitim ile ilgili beklentilerini ve isteklerini anlamaya çalıştık. 

Yurtlarda yapmış olduğumuz başka bir saha çalışması da eğitim içerikleri 

hazırlanmadan önce gerçekleştirdiğimiz grup toplantıları oldu. Bu grup toplantılarında 

proje eğitimleri ile ilgili bilgiler verdik, katılımcıların beklentilerini dinledik ve proje 

eğitimleri ile ilgili karşılıklı görüş bildirdik. Böylece katılımcılar, proje sürecinin en 

başında eğitim içeriklerinin çerçevesinin ve temelinin oluşmasına katkı sağladılar. 

Projenin başlangıç aşamasında yapmış olduğumuz profil çalışması ile projeye katılan 

öğrencilerin özellikleri hakkında çeşitli bilgiler edindik. Eğitim içerikleri oluşturulurken 

bu özellikleri dikkate aldık ve eğitimin uygulama sürecine olan katkısını deneyimledik. 

Öğrencilerle yaptığımız hazırlık çalışmalarının bir benzerini de belletmen 

öğretmenler ve yurt idarecileri ile gerçekleştirdik. Proje kapsamında eğitim 

alan bu grubun eğitim sürecine dair beklentilerini ve isteklerini önceden 

belirleyerek süreci bu kapsamda yapılandırmak, öğretmenlerin eğitime 

katılımlarını artırdı.

21 


Eğitimler için Ön Hazırlık Çalışmaları 

Eğitim uygulamalarından önce gerçekleştirdiğimiz eğitmen eğitimleri ve pilot 

çalışmalar eğitimler için ön hazırlık çalışmalarımızın temelini oluşturdu. 

Eğitim içerikleri geliştirildikten sonra eğitmenlerimiz ile bir araya gelerek içerik 

çalışmalarımızı devam ettirdik. Varolan içeriğe yönelik eleştirileri, önerileri göz önünde 

bulundurarak eğitim içeriklerini henüz uygulama sürecinden önce revize etmeye 

başladık. Ardından, her eğitim modülü uygulamasından önce, eğitmen eğitimleri 

düzenledik. 

Saha koşulları elverdiği ölçüde, proje uygulama sahasına çıkmadan önce proje 

eğitimlerinin pilot uygulamasını yapmaya gayret ettik. Esenler Kız Meslek Lisesi’nde 80 

kadar kız öğrenci ile yapmış olduğumuz iletişim modülü eğitimleri pilot uygulamaya 

örmek olarak verilebilir. Pilot uygulamalar sonrasında ise eğitmenlerimiz ile tekrar bir 

araya gelerek eğitim değerlendirmesi yaptık. Pilot eğitimler sırasında farkettiğimiz 

zayıf özelliklerimiz ve etkinlikler üzerinde çalıştık. Güçlü yanlarımızı ise pekiştirdik. 

Eğitmen eğitimleri ve özellikle pilot çalışmalar, projeyi uygulama sahasında en az 

hata payı ile uygulamamıza büyük kolaylık sağlamıştır. Bu nedenle proje eğitimlerini 

gerçekleştirmeden önce pilot eğitim çalışmalarını önemsiyoruz ve gerekli olduğunu 

düşünüyoruz. 

Eğitimlere Dair Son Söz 

Eğitim çalışmalarımızı gerçekleştirirken hedef kitlenin istekleri ve özelliklerini 

dikkate almamızın büyük bir yararı olduğuna inanmaktayız. Diğer taraftan var 

olan etkinliklerin ve oyunların uygulanmasının yanı sıra, ilgili projenin özelliğini 

ve dinamiğini dikkate alarak yeni eğitim içerikleri geliştirmenin gerekli olduğunu 

düşünüyoruz. Eğitim çalışmalarını bu bakış açısıyla gerçekleştirmek ise eğitim 

ekibimizin ayırt edici ve güçlü özellikleri arasında yer alıyor. 

Eğitim uygulamalarını bir bütün olarak görmenin eğitim sürecinin verimliliğini 

artırdığını deneyimledik. Proje koordinatörünün saha hakkında verdiği geri bildirimler, 

katılımcıların eğitimler sırasındaki duygu ve düşünceleri, sürekli gelişen ve değişen 

eğitim teknikleri ve içeriklerini takip ediyor olmak ve bunlara hakim olmak, aynı eğitim 

grubunda farklı teknik ve yöntemleri kullanan eğitmenlerin sürece sağladığı zenginlik 

bu bütünlük havuzu içinde yer alan özelliklerden sadece bazıları. 

Yurttan Sesler projesi eğitimlerini de bahsettiğimiz bütünlükçü yapı içinde 

gerçekleştirmeye gayret ettik. 

Yeni projelerde yeni deneyimler edinmek ve bunları paylaşabilmek dileğiyle…”

22 


Proje Eğitimleri 

Proje eğitimleri dört modül olarak kurgulandı. Eğitimlerin ardından gelen öğrenci 

projelerinin uygulama süreciyle öğrenciler eğitimini aldıkları teorik konuları hayata 

geçirerek deneyimlemiş oldular. 

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 

Uygulama Tarihi: Mayıs- Haziran 2011 

Amaç 

• Her iki ilde toplam: 48 saat öğrenci eğitimi 

• Hacıbektaş - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 168 

• Ereğli - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 147 

• Her iki ilde eğitimlere katılım: 15 belletmen öğretmen ve idareci 

Toplumun kadınlara yüklediği duygu, düşünce ve kimliklerin, kadınların hayata 

bakış açısı ve hayatlarının şekillenmesi üzerindeki etkileri konularında farkındalık 

oluşturulması. 

Hedef 

• Toplumsal cinsiyet temelli kadın-erkek rolleri, sorumlulukları ve meslekler 

konusunda farkındalık oluşturulması, 

• Özgüvenin kişisel ve sosyal gelişime olan etkisi hakkında hedef kitlenin 

dikkatinin çekilmesi. 

Uygulanan Etkinlikler 

• Eşyalar Konuşuyor 

• Kendi Öykümüzü Kendimiz Oluşturuyoruz 

• Taştan Duvarlar Örüyoruz 

• Isındırıcı Oyunlar 

Değerlendirme 

Taştan Duvarlar Örüyoruz ve Eşyalar Konuşuyor içerikli Toplumsal Cinsiyet ve Özgüven 

eğitimlerinden sonra uygulanan eğitim değerlendirme formları ile görüşmenin ne kadar 

yararlı ve öğrenci üzerinde ne kadar etkili olduğunu ölçmek amaçlanmıştır. 

Taştan Duvarlar Örüyoruz Eğitimi Değerlendirme Formu’nu dolduran 313 

öğrenciye eğitmenlerin eğitmenlik vasıflarıyla ilgili açık uçlu sorular sorulduğunda 

gelen yorumlar arasında “bize bir şeyler öğretmek için çaba harcadılar”, “erkeklerlekadınların 

eşit haklara sahip olduğunu bir kez daha anlıyorum” ve “benim kendime olan 

güvenimi arttırdı” ifadelerine yer vermişlerdir. Olumsuz yorum yapanların ifadelerine 

bakıldığında “yeterli bilgi veremediler” diye bir yorum yapıldığı görülmektedir.

23 


Eğitmenler ve proje ekibinden beklentiler ile ilgili soruya cevap vermeyenlerin oranının 

çok yüksek olduğu görülmektedir (% 41). Cevap veren öğrencilerin okul ya da yurttan 

beklentilerini ve kişisel gelişimle ilgili beklentilerini de ifade ettikleri görülmektedir. 

Belirtilen beklentilerin % 49’u eğitim ve(ya) eğitmenle ilgilidir. Eğitimle ve proje ekibi ile 

ilgili beklentilere bakıldığında etkinliklerin arttırılıp, daha değişik projelerin yapılması, 

eğitimlerin devam etmesi, ışık-sesli gösteriler olması, canlı performans şeklinde 

daha çok sosyal etkinlik yapılması, okumak isteyip de okuyamayan kızlara umut 

olması, diğer yurtlara-başka illere de gidilmesi ve erkeklere de aynı eğitimin verilmesi 

gibi beklentiler olduğu görülmektedir. Eğitmenlerle ilgili beklentiler arasındaysa 

“her zaman arkamızda bize destek olsunlar/sorunları çözeceklerine inanıyorum”, 

“sorunlarımızda ve güzel yerlere gelebilmemiz için bize yardımcı olsunlar” gibi yorumlar 

yapıldığı belirlenmiştir. Öğrencilerin kişisel gelişimlerine destek olması için de projeden 

beklentilerinin olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin % 5’i bu konuda projeyi araç olarak 

görmektedir. “kadınların da her alanda kendini gösterebileceğini çevreme yansıtmak 

istiyorum”, “daha sosyal olmak istiyorum” gibi ifadeler kullanan öğrenciler projenin 

kendilerine kişisel olarak katkı sağlaması için beklentileri olduğunu ifade etmişlerdir. 

Öğrencilerin % 4’ü okul ya da yurt ile ilgili beklentilerini ifade etmiştir. Öğrencilerin 

yurt parası vermemek, kendileriyle tek tek iletişim kurulması, öğretmenlere de eğitim 

verilmesi, kendilerine karşı anlayışlı olunması gibi beklentileri olduğu görülmektedir. 

Ayrıca 2 öğrenci “erkekleri yok edelim, dünya bize kalsın” ve “kız ve erkeğin karşılıklı 

müsabakası olabilir” gibi ifadeler kullanarak beklentilerini ifade etmiştir. 

Eğitim ve sonrası için söylemek istedikleri sorusuna öğrencilerin % 40’ının cevap 

vermediği görülmektedir. Öğrencilerin % 57’si ise olumlu değerlendirmeler yapmıştır. 

Bu değerlendirmeleri yapan öğrenciler “kararlılık ve azim ruhum arttı”, “bilgili olmak 

güzel”, “erkek-kadınların eşit haklara sahip olduğunu bir kez daha anlıyorum” gibi 

kendilerindeki değişimleri anlatan yorumlar yapmıştır. Ayrıca eğitimle ilgili olarak 

“diğer etkinliğe göre daha eğlenceliydi”, “kalıcı bilgiler verildi”, “çok yararlı oldu”, 

“herkesin farkındalığını arttırdılar” gibi yorumlar eklenmiştir. Öğrencilerin % 2’si 

ise “saat uygunsuz”, “sınavlarımıza denk geldi” gibi olumsuz değerlendirmelerini 

belirtmişlerdir. 

Eşyalar Konuşuyor Eğitimi Değerlendirme Formu’nu dolduran 318 öğrencinin 

eğitmenlerle ilgili görüşlerine bakıldığında % 98’inin olumlu yorum yaptığı 

görülmektedir. Öğrencilere eğitmenlerin eğitmenlik vasıflarıyla ilgili açık uçlu 

sorular sorulduğunda gelen yorumlar arasında “hepimizle ilgilendi”, “çok güzel 

anlattılar”, “daha önce hiç düşünmediklerimizi düşündürdü” gibi ifadelerin kullanıldığı 

belirlenmiştir. Olumsuz yorum yapanların ifadelerine bakıldığında “yavaş konuşması 

dikkatimi dağıtıyor”, “daha açık olabilirdi”, “süre fazlaydı, aynı konu üzerinde çok 

duruldu” gibi değerlendirmelerin yapıldığı görülmektedir. 

Öğrencilerin eğitmenler ve proje ekibinden beklentileri ile ilgili soruya cevap 

vermeyenlerin oranı % 27’dir. Cevap veren öğrencilerin okul ya da yurttan beklentilerini 

ve kişisel gelişimle ilgili beklentilerini de ifade ettikleri görülmektedir. Belirtilen 

beklentilerin % 55’i eğitim ve(ya) eğitmenle ilgilidir. Projenin genişletilmesi, eğitimlerin 

daha uzun yapılması, meslekler hakkında bilgilendirme yapılması, erkeklere de aynı

24 


eğitimin verilmesi, etkinliklerin artırılması ve uygulamaya yönelik olması, daha 

hareketli çalışmaların yapılması gibi eğitimle ilgili beklentilerin dışında daha çok 

destek olunması, eğitimlerden sonra görüşmelerin devam etmesi, somut örnekler 

verilmesi gibi eğitmenlere yönelik beklentiler de belirtilmiştir. Öğrencilerin kişisel 

gelişimlerine destek olması için de projeden beklentilerinin olduğu tespit edilmiştir. 

Öğrencilerin % 11’i bu konuda projeyi araç olarak görmektedir ve sosyalleşmek, güçlü 

olmak, kendine güvenmek ve yargıları değiştirmek gibi beceriler edinmek için projeden 

beklentileri bulunmaktadır. Öğrencilerin % 6’sı okul ya da yurt ile ilgili beklentilerini 

ifade etmiştir. Kuralların daha esnek olması, yurt/okulun daha neşeli olması, 

öğretmenlere de eğitim verilmesi gibi beklentileri bulunmaktadır. 

Rol Model Kadın Buluşması 

Uygulama Tarihi: Haziran 2011 

Hacıbektaş - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 168 

Ereğli - Eğitimlere katılan öğrenci sayısı: 147 


43 öğrencinin katıldığı rol model görüşmesi değerlendirme anketi, görüşmelerin 

verimliliğini ölçmek ve öğrencilerin beklentilerini öğrenmek amacıyla uygulanmıştır. 

Yapılan değerlendirme sonucunda rol model görüşmesinin amacına ulaştığı ve 

öğrencilerin bu görüşmeden faydalandığı görülmektedir. 

Nevşehir’deki öğrencilerin katıldığı rol model görüşmelerindeki kadınlar, Avanos 

Kaymakamı Aylin Kırcı Duman, Nevşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Filiz Kılıç, BM 

Ortak Programı Kadın Dostu Kentler İçin Yerel Koordinatörü Nilgün Salmaner, AÇEV 

Yerel Koordinatörü Sibel Alpak ve Nevşehir Kız Teknik ve Meslek Lisesi Müdürü İlkay 

Yamaç’tır. Konya’daki rol model kadınları ise müdür yardımcısı Yasemin Bolat, hemşire 

İmran Ünal, Vaize Feyza Uçar’dır. 

Öğrencilere rol modelle bir araya geldiklerinde ne hissettikleri sorulmuştur. % 93’ünün 

olumlu şeyler hissettikleri belirlenmiştir. Öğrenciler duygularını “farklı hayatlar 

dinleyerek örnek aldım”, “çalışmanın başarı getireceğini anladım”, “kendi ayaklarım 

üstünde durabilirim”, “arkamda birilerinin olduğunu hissettim”, “bize değer verildiğini 

hissettim”, “kendimi önemli hissettim” gibi yorumlarla ifade etmişlerdir. 

Öğrencilere buluşmayla ilgili kendilerine ilginç gelen bir şeyin olup olmadığı 

sorulduğunda % 93’ü görüşmede kendileri için ilginç durumların olduğunu belirtmiştir. 

Öğrenciler rol model kadınlarla ilgili olarak “okuma azimleri/engelleri aşmaları”, 

“evliyken bile üniversite okumaları”, “yaşam mücadelesi”, “farklı birilerini seçmeleri”, 

“zor şartlarda okuyabilmeleri”, “evlendikten sonra üniversiteye gitmesi” gibi 

durumların ilginç olduğunu ifade etmişlerdir. 

Öğrencilerin % 93’ü görüşmeye katılan rol model kadınların anlattıkları mesleklerle ilgili 

bilgi edindiklerini belirtmişlerdir. 

“Kendini çalışan bir kadın olarak düşündüğünde sence bu süreçte karşına çıkabilecek 

zorluklar ve kendine güvendiğin konular nelerdir” sorusuna verilen cevaplara

25 


bakıldığında öğrencilerin kendilerine güvendikleri konuları belirttikleri görülmektedir. 

Bu konuları “her konuda azimli olmam”, “istekli olmam”, “kendime güvenim”, 

“zorlukların üstesinden gelebilirim”, “bütün engeller aşılabilir”, “güvenim arttı”, “kadın 

olduğum için kendimle gurur duydum”, “karşıma çıkan sorunları kendim çözebilirim”, 

“asla pes etmemek”, “çok sabırlıyım” gibi ifadelerle belirtmişlerdir. 

Öğrencilerin % 93’ü bu buluşmalardan sonra meslek sahibi olarak hayata katılma isteğinin 

arttığını belirtmiştir. Öğrencilerden % 30’u bunun nedeniyle ilgili cevap vermezken % 67’si 

“zorlukları aşarak bir yere gelmek güven verici”, “zorlukları aşmak için güvenim var”, “kendi 

mesleklerinde çalışkan sabırlı azimli olmaları benim katılma isteğimi arttırdı”, “azmin 

elinden hiçbir şey kurtulmaz”, “meslek hayatına sıkı sarılmayı öğrendim”, “onlar gibi bilinçli 

olmak istiyorum”, “nasıl başarılı olduğumu anlatmak istiyorum”, “topluma katılıp iyi 

meslek sahibi olacağım” gibi ifadelerle meslek sahibi olmak için ne kadar istekli olduklarını 

belirtmişlerdir. Öğrencilerin % 7’si ise buluşmaların meslek sahibi olma isteklerini 

artırmadığı, konuşulan konuların bildiği şeyler olduğunu ve etkilenmediğini belirtmiştir. 

Ekip Çalışması ve Toplumsal Katılım Eğitimleri 

Uygulama Tarihi: Kasım 2011 




• Her iki il toplam: 4 saat belletmen öğretmen eğitimi 

• Her iki ilde eğitimlere katılım: 6 belletmen öğretmen 

Amaç 

Bireysel güçlenme ve toplumsal yaşama katılım aracı olarak sosyal sorumluluk projesi 

uygulamak için ihtiyaç duyacakları ekip çalışmasının temel hedeflerinde yer alan bilgi, 

beceri ve tutum değişikliklerinin kazanılmasını ve sosyal sorumluluk projeleri ile katılım 

arasındaki ilişkinin kurulması. 

Hedef 

• Farklılıklarımızla beraber var olabilme, farklılıkları olan insanların bir arada 

çalışabileceği farkındalığının kazanılması, 

• Ekip çalışmasında görev dağılımı konusunda beceri kazanılması, 

• Ekip içinde ekip arkadaşlarına karşı sorumluluk bilincinin gelişmesi, 

• Ekip içi güven ve dayanışmanın öneminin vurgulanması, 

• Ekip çalışması yaparken gözetilmesi gereken ‘dahil olma ve dahil etme’nin 

toplumsal yaşama katılımla ilişkisinin kurulabilmesi. 

Uygulanan Etkinlikler 

• Aşevi ve Çocuk Yuvası yapıyoruz 

• Katılım konulu poster çalışması 

• Isındırıcı oyunlar

26 



Ekip Çalışması Eğitimi Değerlendirme Formu’nu cevaplandıran Nevşehir Hacıbektaş 

Kız Teknik ve Meslek Lisesi’nden 146 ve Konya Ereğli Sağlık Lisesi’nden 108 olmak üzere 

toplam 254 öğrencinin verdikleri cevaplar analiz edilmiştir. 

Öğrencilerin eğitmenlerle ilgili yaptıkları görüşlerin yaklaşık olarak % 96’sının olumlu 

yönde olduğu görülmektedir. Yorumlarda yer alan “anlayışlı”, “eleştirilere açık”, “içten 

ve samimi”, “sorumlu”, “herkese eşit davranan”, “başkalarının fikirlerine önem veren”, 

“cesaretlendirici”, “dinleyici”, “bize değer veren”, “güven verici” gibi ifadeler kullanarak 

eğitmenlerinden neden memnun kaldıklarını açıkça belirtmişlerdir. 

Diğer bölümde ekip çalışması eğitiminin öğrenciler üzerindeki olumlu ve olumsuz 

etkileri nelerdir, sorusu sorulmuş ve büyük bir kısmı ekip çalışmasının önemine dikkat 

çekecek yorumlarda bulunmuştur. “Hayal etmeyi öğrendik” diye adlandırdıkları ekip 

çalışması eğitiminin onlar üzerindeki olumlu etkilerini bireysel ve toplumsal açıdan iki 

başlık altında toplayabiliriz. Bireysel anlamda eğitimin kendilerine kattıklarıyla ilgili 

olarak “birey olduğumu fark ettim”, “önyargımı azalttı”, “değişik fikirleri gördüm”, 

“empati kurmayı öğrendim”, “özgüvenim arttı”, “aktiviteleri anlamlandırarak resme 

ve söze dökmeyi öğrendim”, “söz sahibi olmayı öğrendim”, “kendimi ifade etmenin 

değişik yollarını öğrendim”, “kendimi tanıdım”, “işe yaradığımı hissettim”, “kötü 

yanlarımı düşündürttü” gibi ifadeler kullanmışlardır. Toplumsal anlamda ise ekip 

çalışmasının etkilerini şu şekilde belirtmişlerdir: “birlik ve beraberlik çalışmaları”, 

“beraber vakit geçirmek”, “paylaşmayı öğrenmek”, “arkadaşları daha yakından tanımak 

ve arkadaşlıkları pekiştirmek”, “katılımı öğrenmek”, “gruba bir şeyler katabileceğimi 

öğrenmek”, “başka insanlar için bir şeyler yapmak”, “sorumluluk bilinci”, “toplumsal 

sorunlara duyarsız kalmamak ve bunun için birlikte bir şeyler yapmayı öğrenmek”. Aynı 

şekilde ekip çalışmasının olumsuz yanlarıyla ilgili olarak öğrencilerin verdiği cevaplara 

bakacak olduğumuzda hem kendi kişisel ihtiyaçlarını engellemesi hem de grup içinde 

yaşanan birtakım olumsuzluklara dikkat çektiklerini görebiliriz. Bunlar arasında 

“sınava çalışamamak”, “dinlenme saatimdi” ve “zaman uygun değildi” gibi yanıtların 

yanı sıra “gruplar kötüydü”, “karşı grubun tavrı kötüydü”, “farklı sonuçlar sinirimi 

bozdu”, “yapmak istediklerim engellendi, etkinliklere katılamadım”, “ortak karar almak 

zordu” gibi daha çok grup içinde yaşanan sorunlar dile getirilmiştir. 

Öğrencilere bunların dışında eklemek istedikleri herhangi bir şey olup olmadığı 

sorulduğunda hem olumlu hem de olumsuz yönde cevap verenler olmuştur. Dile 

getirilen eleştiri ve öneriler arasında “tekrar yapılsın”, “başka yer ve coğrafyalarda da 

yapılsın (örneğin Doğuda bu çalışmalar yapılsın, farklı etnik gruplarla yapılsın)”, “sosyal 

sorumluluk konusunda bilinçlendik”, “projenin konusu ve amacı güzeldi”, “buna benzer 

eğitimler sıklıkla yapılsın”, “boş vaktimizi yararlı değerlendirdik”, “umarım çalışma 

amacına ulaşır”, “başka eğitimlere de katılmak istiyorum”, “herkese keşke böyle eşit 

davranılsa”, “zamanla iyi sonuçlar alınabilir”, “bulutlu günlerimize güneş açtı” gibi 

ifadelerle öğrenciler eğitimlerden iyi ayrılma gerekçelerini belirtmişlerdir. Yapılan 

eleştiriler ise daha çok zamanın ve mekanın kullanımı ile ilgili olmakta ve eğitimlerde 

daha fazla oyun ve aktivite olması talep edilmektedir.

27 


İletişim ve Çatışma Çözme Eğitimleri 

Uygulama Tarihi: Aralık 2011- Ocak 2012 

Amaç 





• Her iki ilde eğitimlere katılım: 8 belletmen öğretmen ve idareci 

Gençlerin kendilerini daha iyi ifade etmesini, temel iletişim teknikleri bilgileri ile 

iletişim becerilerinin gelişmesini ve sosyal sorumluluk projesi yaparken kendileri, 

ekip arkadaşları ve etkileşimde oldukları çevre ile yaşayabilecekleri çatışmalarla baş 

etmelerini kolaylaştırmayı ve iletişimin toplumsal yaşama katılımını sağlama rolünü 

etkinleştirmesi. 

Hedef 

• Temel iletişim teknikleri hakkında bilgi edinilmesi, 

• Temel iletişim tekniklerini kullanarak iletişim becerilerini geliştirmesi ile kişinin 

kendisi ve çevresi ile olumlu iletişim kurabilmesi, 

• Olumlu iletişimi bozan çatışma durumları ile baş edebilmek için iletişimde 

çatışma yönetimi ile ilgili bilgi sağlanması, 

• Kişinin iletişim becerilerini geliştirerek toplumda söz sahibi olması, toplumsal 

katılım ve sosyal sorumluluk projeleri ile toplumsal iletişim kurabileceği 

farkındalığının oluşması. 

Etkinlikler 

• İsimler, Roller ve Meslekler: Tombala! 

• İLET-İŞ-İM 

• ÇATIŞ-MA 

• Isındırıcı oyunlar 


İletişim ve Çatışma Çözme Değerlendirme Formu’nu cevaplandıran 210 öğrencinin 

verdikleri cevaplar analiz edilmiştir. 

Öğrencilerin eğitmenlerle ilgili yaptıkları görüşlerin yaklaşık olarak % 95’inin 

olumlu yönde olduğu görülmektedir. Eğitimcilerin uzmanlıklarıyla ilgili sorularda 

“anlatılacakları güzel ifade ediyor”, “bilgileri tam olarak bize yansıtıyor”, “psikolojik 

olarak rahatlatıcı”, “konuya hakim” gibi yorumlar yer almaktadır. 

Diğer bölümde eğitimlerin onlar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir, sorusu 

sorulmuş ve büyük bir kısmı “iletişim ile ilgili bilgi edindim”, “iletişimde dikkat etmem

28 


gerekenleri öğrendim” cevabını vermiştir. “Hayatımda bir şeyler değişti” yorumunu 

yapan öğrenciler aldıkları eğitim hakkında “günümüz teknolojisinde herkes iletişimden 

kopmuş bu çalışma iyi oldu”, “bir şeyleri değiştirebileceğime inandım”, “kendime 

olan güvenim arttı”, “hayata bakış açım değişti” gibi ifadeler kullanmışlardır. Proje 

kapsamında ‘ben dili’ kullanımını öğrenmiş olmaları onların toplumsal yaşama aktif 

olarak katılımını sağlayarak proje amaçlarından birisini yerine getirmiştir. Aldıkları 

iletişim becerisi ve çatışma çözme eğitiminin olumlu yanlarından biri de şüphesiz 

“kendilerini ifade ederken doğru dili kullanma” deneyiminin gelişmesidir. 

Öğrencilere bunların dışında eklemek istedikleri herhangi bir şey olup olmadığı 

sorulduğunda hem olumlu hem de olumsuz yönde cevap verenler olmuştur. Dile 

getirilen eleştiri ve öneriler arasında “daha çok oyun olsun”, “daha iyi koşullarda 

yapılsın”, “sınav zamanı gelmeyin” gibi talepler yer almaktadır. 

Proje Döngüsü 

Uygulama Tarihi: Şubat 2012 

Amaç 





• Her iki ilde eğitimlere katılım: 4 belletmen öğretmen 

Bireysel güçlenme ve toplumsal yaşama katılım aracı olarak sosyal sorumluluk projesi 

yapma sürecinde proje yazımı ve uygulamasının planlamasına yönelik bilgi ve beceri 

kazanılması. 

Hedef 

• Sosyal sorumluluk projelerinin hangi amaçla yapıldığı farkındalığının 

kazanılması, 

• Toplumda ve kendi yaşamlarımızda gözlemlenen sorunların sosyal sorumluluk 

projelerine konu olabileceği bilincinin oluşması, 

• Sosyal sorumluluk projelerinin aktif yurttaşlık temelinde toplumsal yaşama 

katılım aracı olarak uygulanabilmesi için proje yapma becerisinin geliştirilmesi, 

• Sosyal sorumluluk projesi yapabilmek için sorun tespiti, hedef analizi, araç 

geliştirilmesi, uygulama sürecinin planlanması gibi uygulama adımlarının 

deneyimlenmesi, beceri geliştirilmesi. 

Etkinlikler: 

• Yap-boz yapıyoruz! 

• Proje ne demek 

• Proje döngüsü basamakları 

• Isındırıcı oyunlar

29 



Proje Eğitimi Değerlendirme Formu’nu cevaplandıran 202 öğrencinin verdikleri cevaplar 

analiz edilmiştir. 

Öğrencilerin eğitmenlerle ilgili yaklaşık olarak % 98’inin olumlu yorum yaptığı 

görülmektedir. Olumlu olan yorumlarında; “sabırlı”, “şirin ve sempatik”, “içten ve 

samimi”, “yardımsever”, “pozitif”, “cana yakın ve sıcak”, “dikkatli”, “özgüveni olan”, 

“ciddi” gibi ifadeler kullanılmıştır. Eğitimcilerin uzmanlıklarıyla ilgili ise “açıklayıcı”, 

“bilgilendirici ve öğretici”, “başarılı”, “iletişimleri iyi”, “katılım sağlayan”, “fikirlere 

saygılı”, “sorulara sıkılmadan cevap veren”, “güç, cesaret ve güven duygusu uyandıran”, 

“bize ayak uyduran”, “gerektiği yerde müdahale eden” gibi ifadelere yer vermişlerdir. 

Bir sonraki bölümde öğrencilere proje eğitiminin onlar üzerindeki olumlu ve olumsuz 

etkileri nelerdir, sorusu sorulmuş ve büyük bir kısmı proje çalışmasının önemine dikkat 

çekecek yorumlarda bulunmuştur. “Hayal etmeyi” öğrendikleri bir önceki eğitimde 

şimdi de “hayallerimizin gerçekleşebileceğini hissettik” diye adlandırdıkları proje 

çalışması eğitiminin onlar üzerindeki olumlu etkilerini bireysel ve toplumsal açıdan 

iki başlık altında toplamak mümkündür. Öğrencilerin bireysel anlamda kazanımlarına 

bakacak olduğumuzda “bilinçlenmemi sağladı”, “kendime olan güvenimi arttırdı”, 

“projenin nasıl yapıldığı ve aşamalarıyla ilgili bilgi edindim”, “öğrendiklerimizi 

uyguladık”, “farkındalık yarattı”, “her şeyin üstesinden gelebilmeyi, başarabilmeyi 

öğrendim”, “geleceğe yönelik fikirlerim oluştu/değişti”, “becerilerimi geliştirebileceğimi 

öğrendim” gibi ifadeler kullandıklarını görebiliriz. Aynı şekilde toplumsal ve kolektif 

açıdan edindikleri bilgileri ise “planlı çalışmayı öğrendik”, “proje ürettik/proje 

üretebildiğimizi gördük”, “yardımlaşma ve dayanışma”, “sorumluluk bilinci”, “ortak 

karar verebilmeyi öğrendik”, “topluma faydalı bir şeyler yaptık”, “sosyal sorumluluk 

bilincimiz gelişti”, “toplumsal sorunları öğrendik ve önemsedik”, “paylaşım”, “hep 

beraber bir şeyler yapabileceğimize inandım” şeklinde dile getirmişlerdir. Proje 

eğitimiyle ilgili genel olarak olumsuz buldukları yanlar arasında “vakit kaybı”, “bu 

sürede test çözebilirdim” ve “gereksizdi” gibi daha çok kişinin kendi gereksinimleri 

üzerinden değerlendirdiği görülmüştür.

30 


“Projenin hazırlık çalışmaları ve eğitici eğitimlerinin ardından saha çalışmalarına 

başladık. Saha çalışmalarında, proje etkinliklerinin katılımcılar için oldukça 

yararlı olduğunu, katılımcıların toplumsal cinsiyet konusunda edindikleri bilgileri 

yaşamlarına aktardıklarını görmek mutluluk vericiydi. 

Eğitim içerikleri sosyoloji, psikoloji, iletişim gibi farklı disiplin alanlarından oluşmaktaydı. 

İçeriğin gençlerin yaşamlarıyla doğrudan ilintili olması ve kişisel farkındalıklarını, 

bireysel gelişimlerini olumlu yönde etkilemesi hedeflenmekteydi. Yaklaşık bir yıllık süre 

içerisinde interaktif eğitim atölyeleri yürütüldü. Eğitimlerde katılımcılar, aktif şekilde 

sunum yapmaya, soru sormaya teşvik edildi. Grup çalışmalarında, verilen uygulamaları 

belli bir süre ve kurallar çerçevesinde tamamlamaları, ürettikleri faaliyetleri diğer 

gruplarla paylaşmaları ve birbirlerinin çalışmalarını değerlendirmeleri ve fikirlerini 

paylaşmaları desteklendi. Katılımcıların “sosyal sorumluluk nedir, sosyal sorumluluk 

projesi nedir, nasıl yapılır ve uygulanır” konularında bilgilenmeleri ve kendileri açısından 

önemli gördükleri konularda sosyal sorumluluk projeleri üretmelerini bekliyorduk. 

Katılımcılar projelerini ürettiler ve projelerin sunumlarını gerçekleştirdiler. Sunumlar 

sırasında heyecan, güven, gurur, sevinç, kaygı, başarmanın mutluluğu, özgüven, cesaret 

gibi pek çok duyguyu yaşadık birlikte. Süreç içerisinde yürüttüğümüz proje etkinliklerinde 

deneyimli grup üyesi rolümüzün yanı sıra katılımcılar ile birlikte; etkileşim, deneyimleme, 

öğrenme ve keşfetme süreçlerini paylaştık. 

Ekip olarak temel hedeflerimizden biri gençlerin toplumsal hayata katılımıydı. Projenin 

bitiminde somut olarak gençlerin toplumsal hayata aktif bir şekilde katılabildiklerini, 

projenin bu konuda etkili ve etkin bir değişime yol açtığını gözlemledik. Gençlerin 

okul dışında çevreleri ile iletişime geçebildiklerini, kendilerini ifade etmekte 

yaşadıkları zorlukların üstesinden geldiklerini, bir projenin uygulayıcısı olmaktan son 

derece mutlu olduklarını ve sosyal alanlarda özgüvenlerinin arttığını gözlemledik. 

Katılımcılardan “Başarabilirim”, “Hayallerimi gerçekleştirebilirim”, “Kendime olan 

güvenim, cesaretim arttı” ifadelerini duymak değişimin katılımcılar üzerinde kalıcı 

olacağına dair bizlere umut verdi.

31 


Kimlik oluşumunun ön planda olduğu ve kişilik gelişiminin sürdüğü ergenlik sürecine 

denk gelen bu projenin, katılımcıların sosyal ve duygusal gelişimine büyük katkısı olacağı 

inancındayım. Kız yurtlarında kalan gençlerin seslerini, istek ve ihtiyaçlarını, endişelerini 

ve güvenlerini, potansiyellerini ve hayallerini duyabildiğimiz bu tür projelerin üretilmeye 

devam edilmesi ve yaygınlaştırılmasının gençleri akademik, toplumsal, kültürel ve 

bireysel pek çok yönden geliştireceği ve destekleyeceği düşüncesindeyim. 

Bu projede yer almak benim açımdan çok önemli ve değerliydi. Bu konuda Genç 

Hayat Vakfı’na, Hüsnü Özyeğin Vakfı’na, Sabancı Vakfı’na, projenin asıl emekçileri 

olan gençlere, bizimle işbirliği içerisinde çalışan öğretmenlere, okul idarecilerine, 

belletmen öğretmenlere, bize dolaylı ya da doğrudan destek veren herkese içten 

teşekkürlerimle…” 

Tuğba Öztürk 

Eğitmen 

Psikolog 

“Yurttan Sesler projesinin yürütüldüğü Ereğli ilçesi öğrencileri ile Hacıbektaş ilçesi 

öğrencileri birbirlerinden bazı noktalarda farklı olup Ereğli’de öğrencilerin sosyal 

imkanlara ulaşma şanslarının daha fazla olduğunu gözlemledik. Dolayısıyla proje 

eğitimlerine ilk başladığımız dönemlerde proje etkililiği de iki ilçe arasında farklılaşma 

gösterecektir diye düşünmekteydim. Böyle olması durumunda dahi, öğrencilerden 

alınan geribildirimlerde gördük ki Yurttan Sesler projesi onlara fikir üretme ve 

paylaşma şansı vermiş; ekip çalışması, iletişim kurma, çatışma çözme ve farklı 

gruplara dahil olma yönünde becerilerini geliştirmelerine olanak sağlamıştır. Proje 

eğitimleri ve proje uygulamaları esnasında öğrencilerin özgüvenlerini geliştirmelerine 

katkı sağlanmış, fikirlerini söyledikleri için eleştirilmedikleri ve değerli olduklarını 

hissettikleri bir ortamla karşılaşma imkanı bulmuşlardır. Bu projenin, sosyal yaşamla 

ilgili fikirleri ve “ben yapabilirim”, “ben de varım” ifadelerini içselleştirip ürüne dökme 

fırsatı yakalayabilmeleri adına önemli bir şans olduğu kanaatindeyim. 

Gençlerle yapılan eğitimlerin yanı sıra belletmen öğretmenlere de eğitim modülleri 

verilmiş, ardından kendilerini keşfetmelerine yönelik grup terapisi benzeri

32 


paylaşımların, öğretmenlerin farkındalıklarını arttırmalarına katkı sağladığı ve 

öğrencilere yaklaşımlarını olumlu yönde etkilediği gözlenmiştir. 

Bugüne kadarki eğitim modülleri ve proje uygulaması bize gösteriyor ki, Yurttan 

Sesler projesiyle hedeflenen kız yurtlarında kalan gençlerin aktif katılımını 

sağlamak ve üreten bireyler olmaları yönünde adım atmak öğrencilerin büyük 

çoğunluğunda gerçekleşmiş durumdadır. Gençlerin zihinlerinde yeni soru işaretleri 

oluşturmak, kulaklarına toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda kar suyu kaçırmak 

ve yapabileceklerini göstermek adına verilen mesajlar ile yapılan eğitimlerin 

onlarda örnek teşkil ettiği değerlendirilmiştir. Ayrıca, Genç Hayat Vakfı ekibinin ayrı 

ayrı bireysel başarı hikayelerinin onları motive ettiği ve gelecekle ilgili umutlarını 

şekillendirdiği de gözlenmiştir. Öğrenciler kendi projelerini uygulayıp sunumlarını 

yaptıklarında da hem Genç Hayat Vakfı ekibi, hem yurt yönetimi ve öğretmenler, 

hem de öğrenciler ne kadar gurur verici bir işe imza attıklarını keşfettiler diye 

düşünmekteyim. 

Yurttan Sesler projesi gençlere direkt olarak ve çevreleri ile kurdukları 

ilişkiler aracılığıyla sosyal sorumluluk bilincini oluşturmayı hedefleyip bunu 

gerçekleştirebilecekleri ortamı hazırlamıştır. Böylece, yaşamlarının diğer dönemlerinde 

de benzer bakış açısıyla hem kendilerine hem de çevrelerine olumlu katkı sağlama 

becerisini elde ettiklerini düşünmekteyim. Yaşamlarının ileriki dönemlerinde sadece 

kendilik değerleri üzerinden topluma yaklaşmalarını değil, empatiyle ve sorumluluk 

bilinciyle suya bir taş atıp dalga etkisi yaratmalarını beklemekteyiz. Bu idealin 

gerçekleşmesine katkıda bulunan tüm ekibe teşekkür ederiz.” 

Aylin Gündoğdu 

Eğitmen 

Uzman Psikolog

33 


YURTTAN GELEN SESLER DAHA GÜÇLÜ 

Proje döngüsü eğitimiyle eğitim çalışmalarını tamamlayan öğrenciler 

01 Mart - 10 Nisan arasında konularını kendilerinin seçtiği ve her adımını kendilerinin 

planladığı sosyal sorumluluk projelerini uyguladılar. Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek 

Lisesi öğrencileri proje döngüsü eğitiminde oluşturdukları 22 proje fikrinden uygulamak 

istedikleri 7 tanesini seçtiler. Aynı şekilde Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri proje 

döngüsü eğitiminde oluşturdukları 17 proje fikrinden 5 tanesini seçtiler. 

Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi öğrencilerinden proje uygulamasına katılan 

44 öğrenci toplam 80 saat, Ereğli Sağlık Meslek Lisesinden proje uygulamasına katılan 

34 öğrenci yurt ve okul dışında 48 saat proje uygulaması gerçekleştirdiler. 

Aldıkları eğitimlerin somut bir çıktısı olarak hayata geçirdikleri sosyal sorumluluk 

projelerini ekip çalışması içinde iş bölümü yaparak uygulayan 74 öğrenci projeleri için 

yaptıkları planlama çerçevesinde konularıyla ilgili her türlü görüşmenin randevusunu 

alarak, fotoğraflarını çekerek, sunum metinlerini hazırlayarak projelerini tamamladılar. 

1,5 ay süren bu yoğun çalışmanın sonunda teorik olarak gördükleri her şeyi hayata 

geçirme, deneyimleme şansına sahip oldular.

34 


Geri Dönüşüm Geri Dönecek 

Proje Grubu 

Hatice Özdemir 

Sultan Karacura 

Döndü Çakmak 

Yeter Doğan 

Güldenizay Doğan 

Tuba Topçu 

Fatma Sönmez 

Proje Konusu 

Hacıbektaş’ta geri dönüşüm uygulamalarını başlatmak için bilgilendirme 

çalışmalarının yapılması, kamu kurumlarına ve okullara geri dönüşüm kutularının 

yerleştirilmesi ve toplanan atık malzemenin toplanması için yetkililerle görüşülmesi 

Proje Amacı 

Hacıbektaş’taki artık materyallerin geri dönüşüm sayesinde yararlı hale getirilmesi için 

çalışmaların başlatılması 


• Atık materyallerin değerlendirilmesi 

• Çevrenin zarar görmesinin engellenmesi 

• Gelecek nesilleri geri dönüşüm konusunda bilinçlendirme 

Proje Destekçileri 

Kırtasiyeler 

Hacıbektaş Belediyesi ve Nevşehir Belediyesi 

Hacıbektaş’taki okulların müdürleri 

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 

Çevre ile ilgili sivil toplum örgütleri 

Hacıbektaş Huzur Evi 

Hacıbektaş Kültür Merkezi

35 


“Bu projeye katılmadan önce toplumda kadınların bir yeri 

olduğunu biliyordum, hem de önemli bir yeri olduğunu, ama hep 

kafamızda kadın evde oturur, ev temizliğini yapar, bulaşığını 

yıkar ve televizyon izlerdi. Fakat ev hanımlarının da birçok 

şey yapabileceğini öğrendim. Kadınların yaptıklarını erkekler 

nasıl yapıyorlarsa erkeklerin yaptıklarını da kadınların rahatça 

yapabileceğini öğrendim. Şimdi ise tek isteğim bu projelerin 

devam etmesi. Başarılarınızın devam etmesi dileği ile iyi ki 

varsınız.” 

“Bana hayatın anlamını bir 

kez daha hatırlattı. Artık 

kendi ayaklarım üzerinde 

durmak için daha çok 

çalışacağım. Başarmak için 

elimden gelenin her zaman 

en iyisini yapacağım.”

36 


Hayvanları Koruyalım 

Proje Grubu 

Funda Çelen 

Sinem Kaya 

Aysun Bozdağ 

Fadimana Saraçoğlu 

Esmanur Güner 

Proje Konusu 

Genel olarak hayvan hakları üzerine bilgilendirme çalışmaları yapılarak, ilgili 

kurumlardan alınan afiş ve broşürlerin dağıtılması; Hacıbektaş’ta yaşayan sokak 

hayvanları hakkında toplumun bilinçlendirilmesi, bilgilendirilmesi ve duyarlı olunması 

için çalışmalar gerçekleştirilmesi 

Proje Amacı 

Sokak hayvanlarının sorunları ile ilgili ilçede kamuoyu oluşturulması ve uzmanların 

hayvan hakları ile ilgili Hacıbektaş halkını bilgilendirmelerinin sağlanması 


• Sahipsiz hayvanların bakımlarının yapılması, beslenmesi, kısırlaştırılması ve 

mümkün olan en yakın barınakta toplanarak ihtiyaçlarının karşılanmasının 

sağlanması 

• Hacıbektaş ilçesindeki insanların hayvanlara karşı daha duyarlı olmalarının 

sağlanması 


Veteriner 

Hacıbektaş Belediyesi 

Hacıbektaş Kaymakamı 

İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü 

Nevşehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 

Hayvan hakları örgütleri

37 


“Daha pozitif düşünmeye başladım. Daha girişimci olmakla 

birlikte toplum sorunlarına daha duyarlı yaklaşmaya 

başladığımı düşünüyorum. Bir kovalamacaya girdim ve 

bir amaç uğruna bir şeylere katılıp devam ettirdim. Çaba 

gösterdim. Bundan sonra da daha atılgan olacağıma 

inanıyorum. Bu projeye katılmadan önce sosyal sorumluluk, 

gençlerin hayata katılımları hakkında bilgilerimiz vardı. Şimdi 

ise bu konular hakkında daha fazla bilgi sahibi oldum, bu 

konuda daha fazla çaba harcadığıma inanıyorum.” 

“Her şeyden önemlisi bu 

projeyle benim hayata bakış 

açım değişti. Artık hayatıma 

boş gözlerle değil dolu 

gözlerle bakıyorum. Çeşitli 

aktivitelere katılıyorum, 

vaktimi boş geçirmiyorum. 

Kendime güvenim arttı 

ve bu güven sayesinde 

başaramam dediklerimi 

başardım. Düşüncelerim 

değişti. Sanki artık çok farklı 

birisiyim. Sizin sayenizde 

ben hayata daha sıkı 

tutunacağım, her zaman bir 

hedefim olacak.”

38 


Van Erciş için Kitap Toplayalım 

Proje Grubu 

Figen Çelen 

Pınar Altay 

Ceylan Çevik 

Pervin Çevik 

Bahar Atmaca 

Ayşe Çelebi 

Dilek Aydemir 

Ayşe Taş 

Proje Konusu 

Erciş’te internet kafeye giden Yusuf’un depremde enkaz altında kalarak yaşamını 

yitirmesiyle, kütüphanelerde yeterince kitap olmadığı için öğrencilerin ödevlerini 

internet kafelerde yaptığını düşünerek, okumak isteyen çocuklar için Van’ın Erciş 

İlçesi’ndeki 3 ilköğretim okulu için kitap toplanması 

Proje Amacı 

Van’ın Erciş ilçesinin köylerindeki kitap eksiğinin azaltılması 


• Okullarında kütüphane olmayan okullara ulaşılması 

• Kütüphanesi’nde az kitap bulunan okullara kitap ulaştırılması 


Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Okul Müdürü ve öğretmenleri 


Hacıbektaş İlçe Milli Eğitim Müdürü 

Hacıbektaş ilçesindeki okullar 

Hacıbektaş Kaymakamlığı 

Nevşehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü

39 


“Bu gün bana hayatta 

kazanılması gereken çok 

şeyin olduğunu anımsattı. 

Ben bugün bir şeyin daha 

farkına vardım ve ben 

gerçekten hayatta çok şey 

başarabilirmişim…” 

“Ben proje yapmadan önce sadece kadınların 

evde oturup yemek yapıp koca yolu beklediğini 

düşünüyordum. Ama sonuçta ben de bir kızım ve 

ben bir proje yapıyorum ve kadınların da bir şeyler 

başardıklarını, toplumda yeri olduğunu, hayata 

karşı ezik değil de güçlü olduklarını toplumda 

bir yerlerinin olduğunu düşündüm. Bu proje 

bana herkes gibi kadınların da toplumda yerinin 

olduğunu hissettirdi.”

40 


Bir Maddeye Değil Hayata Bağlan 

Proje Grubu 

Sema Bozkurt 

Zehra Özcan 

Ebru Yiğitaslan 

Zeynep Şirin 

Özge Barik 

Esra Akar 

Filiz Okçu 

Proje Konusu 

Madde bağımlılığı hakkında bilgilendirme semineri verilmesi ve madde bağımlısı 

çocukların topluma kazandırılması için bilgilendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi 

Proje Amacı 

Madde bağımlılığının önlenmesi için bilgilendirme çalışmalarının yapılması 

Proje Hedefi 

Okullarda bilgilendirme seminerleri verilerek madde bağımlılığına karşı farkındalığın 

artırılması 


İlçe Emniyet Müdürlüğü 

Nevşehir Emniyet Müdürlüğü Narkotik Şubesi 

İl ve İlçe Sağlık Müdürlükleri 

Hacıbektaş’taki okul müdürleri 

Rehabilitasyon merkezleri

41 


“Bu projeye katılmadan önce genç kadınların hayata 

katılımları hakkında şöyle düşünüyordum, kadınların 

sadece bir ev kadınıymış düşüncesi yoktu tabiî ki ama yine 

de kadınların bazı durumlardan geri kalmaları gerektiği 

düşüncesi herkesin aklında olan düşüncedir. Kadınların 

tek sorumluluğu çocuk bakmak değildir. Genç yaşta 

evlendirip kadınları hayattan silip evde otur sözüyle bir eve 

kapatıyorlar. Kadınlar da erkekler kadar sorumluluk almayı 

bilirler ve hayatta kalmayı da öğrenirler.” 

“Ben bu projeye başlamadan önce çok korkmuştum. 

Projemiz madde bağımlılığı olduğu için ilk önce çok 

tedirgin oldum ama daha sonradan fikrim değişti. 

Nevşehir’de Kaçakçılık Şube müdürü ile konuştuğum 

zaman fikrim çok değişti ve daha çok heyecanlandım. 

Ve o seminer gününü ve bütün bu projenin bitiş anını 

sabırsızlıkla bekliyorum. Ve çok heyecanlanıyorum.. 

İyi ki böyle bir projeye girmişim. Birazcık eğlendim ve 

değişik bir ortam oldu ve ben çok mutlu oldum.”

42 


Huzur Evi Huzurla Dolsun 

Proje Grubu 

Seda Nur Karamık 

Gülmine Köşgel 

Melike Nur Yılmaz 

Burcu Gündüz 

Ayşe Gizem Seyrek 

Kübra Okçu 

Derya Okçu 

Proje Konusu 

Huzur evinde yaşayan yaşlı insanların rutin hayatlarına bir farklılık katılması ve 

yalnızlıklarını paylaşmak için huzur evi ziyaretleri gerçekleştirerek onlarla birlikte 

çeşitli etkinlikler yapılması 

Proje Amacı 

Gençlerin yaşlı insanların yanında olduğunun gösterilmesi 

Proje Hedefi 

Huzur evine düzenli ziyaretler düzenlenmesi ve etkinlikler gerçekleştirilmesi 



Kaymakamlık 

Huzur evi idaresi

43 


“Benim en büyük hayalim huzurevine gidip 

yaşlıları ziyaret etmekti. Ve sonunda bu 

isteğim yerine geldi. Bu projeye katıldıktan 

sonra fikirlerim öyle çok değişti ki. Ben 

huzurevine gittiğim zaman, büyülerimin 

elini öpüp onların halini hatırını sorduğum 

zaman anlatılamayacak kadar mutluluk 

duyuyorum. Oradaki insanlar öyle sevgi 

dolu bakıyorlardı ki anlatamam. Herkes 

derdini paylaşacak birilerini arıyor. Proje 

ekibi olarak çok az gitmiş olsak dahi oradan 

ayrılasım hiç gelmiyor. Çünkü onların 

hepsinin odalarını gezip hepsinin de derdini 

dinlemek, onlarla daha çok vakit geçirmek 

istiyorum. Şimdiki düşüncelerim ise 

kendimle gurur duyuyorum, çünkü iyi ki de 

bu projeye katılmışım diyorum.” 

“Bize hayata katılımımızın 

ne derece önemli 

olduğunu ve hayatta ben 

de varım diyebilmemi 

sağladı.”

44 


Hacıbektaş’ı Gezelim Görelim 

Proje Grubu 

Ayşe Gül Ünsal 

Habibe Altın 

Esma Kol 

Funda Demircioğlu 

Proje Konusu 

Hacıbektaş’ın turizm açısından tanıtımının artırılması için bilgilendirici broşür 

hazırlanarak tanıtım faaliyetlerinin yapılması 

Proje Amacı 

Hacıbektaş’ın özellikle gençler tarafından bilinirliğinin artırılması 


• Hacıbektaş’ın bilinirliği için ilk önce Hacıbektaş halkına tanıtım kampanyası 

yapılması 

• Hacıbektaş’ın turistlik yerlerinin ilçe içindeki bilinirliğinin ölçülmesi 

• Hacıbektaş’ın turizm yönünden bilinirliğinin sağlanması için çalışmalar 

yapılması 


Hacıbektaş Kaymakamlığı 

Hacıbektaş Müze Müdürlüğü 


Nevşehir Turizm Otelcilik Okulu Müdürlüğü

45 


“Bu projenin bana katkısı çok fazla oldu. Bizi sosyalleşme 

açısından olsun tecrübe konusunda olsun bize çok fazla yardımcı 

oldu. İnsanların kendine güven duyma ve bir şeyleri ortaya 

koymasında etkili ve uygulanabilir olmuştur. Nerde ne şekilde ve 

nasıl davranılacağı konusunda çok fazla ve tecrübe kazandım… 

Kısacası etkisini çok fazla gördüm ileride de yardımcı olacağından 

hiç şüphem yok.” 

“İyi ki de gelmişsiniz de 

birbirimizi tanımışız. 

Gerçekten bir şeyler 

yapmak kendi kendine bir 

şeyler paylaşmak ortaya 

ürün koymak çok güzel 

bir duygu. Bu duyguları 

bize yaşattığınız için size 

teşekkür ederim.”

46 


Onlar Kimsesiz Değil, Onların Kimsesi Biziz 

Proje Grubu 

Elif Kaçmaz 

Büşra Köse 

Tuğba Yılmaz 

Asiye Çabuk 

Emel Kaçmaz 

Hülya Şahin 

Proje Konusu 

Aile sevgisi ve şefkatinden uzak yaşayan çocukların ziyaret edilmesi 

Proje Amacı 

Çocuk yuvasında yaşayan çocuklarla vakit geçirilmesi ve onların yalnızlıklarının 

paylaşılması 

Proje Hedefi 

Çocuk yuvasına ziyaretler düzenlenerek oradaki çocuklarla vakit geçirilmesi ve yalnız 

olmadıklarının hissettirilmesi 



Çocuk Esirgeme Kurumu Müdürü 

Hacıbektaş Kaymakamlığı

47 


“Öncelikle Genç Hayat Vakfı projesine iyi 

ki katılmışım. Özellikle kendi yaptığım 

projede istediğimizi yapabilmek biraz da 

olsa insanların yüzünü güldürmek çok 

güzel. Özellikle de bizim çocuklarla ilgili 

projemiz çok güzeldi. Çocukların yanına 

gitmek, onların nerede, nasıl durumda, 

hangi koşullarda yaşadıklarını görmek, 

öğrenmek daha da güzel oldu. En 

azından bizim içimiz rahatladı, temiz ve 

güvenli bir yerde yaşadıklarını gördüm. 

Bu proje benim için çok güzeldi. Aslında 

bu projeye katılmadan önce kendimin 

neler yapabileceğimi bilmiyordum. Ya 

da yapabileceğime güvencim yoktu. 

Ama bu projeye katıldıktan sonra 

kendimin ve herkesin isterlerse her şeyi 

yapabileceklerini anladım. Böylece sosyal 

sorumlulukların da farkına varıp bu 

sorumluluğumu da yerine getirebilirim.” 

“Bu Genç Hayat eğitimini aldıktan sonra hayata bakış açımız değişti. 

Neler yapabileceğimizi gördük. İnsan yapacağına inanınca her şeyi 

başarabilirmiş. Bu eğitimler bizim hayatımızı değiştirdi. Daha duyarlı 

oldum. Kimsesiz çocuklar deyip geçmemek lazım, onlar kimsesiz değil, 

onların kimsesi biziz. O çocuklar yardıma, sevgiye, ilgiye muhtaç. Bu 

eksiklikleri de bu proje sayesinde gerçekleştireceğiz. Ben bu projeden 

önce kadınlar ve erkeklerin eşit olmadığını biliyordum, kadınların 

toplumda yerinin fazla olmadığını ve hep dışlandığını düşünüyordum. 

Ama Yurttan sesler Projesi sayesinde kadınların erkeklerden birçok 

şeyi daha iyi yaptığını öğrendim. Kadın deyip geçmemek lazım.”

48 


Madde Bağımlılığına Son 

Proje Grubu 

Sevgi Karaoğlu 

Rukiye Çağlar 

Selcan Yaşa 

Remziye Kılıç 

Proje Konusu 

Madde bağımlılığı üzerine bilgi edinilmesi ve ilköğretim 8. sınıf öğrencilerine madde 

bağımlılığı hakkında seminer düzenlenmesi 

Proje Amacı 

Öğrencilerin erken yaşta madde bağımlılığı hakkında bilinçlendirilmesi 

Proje Hedefi 

Konunun uzmanları eşliğinde madde bağımlılığını önleme seminerleri verilmesi 


Ereğli İlçe Emniyet Müdürlüğü 

Ereğli İlçe Devlet Hastanesi 

Ereğli’deki ilköğretim okullarının müdürleri

49 


“Bu proje bana çok güzel anılar 

bıraktı. Bu projelerde hep kendimiz 

ortaya birer fikirler kattık. 

Çok ama çok güzeldi. Beni çok 

mutlu etti bu proje. Ayrıca kendi 

projemizi de yaptık. Ve kendimize 

olan güvenimizi kaybetmedik. 

Çok keyifliydi, eğlenceli oyunlar 

oynayarak projemizi tamamladık.” 

“Bu projeye katılmadan önce sosyal sorumlulukta gençlerin fazla 

katılımının olmadığını, her zaman bir köşede yalnız olduklarını 

düşünürdüm. Ama yanılmışım bu projeden sonra anladım ki gençlerin 

yapacakları ve katılmayacağı hiçbir sorumluluk olamaz. Aynı 

şekilde kadınların sosyal hayatta biraz kopuk olduğunu, yapmak 

isteseler de bir şeyleri hep engelleri yüzünden yapamadıklarını 

düşünürdüm ama anladım ki kadınların önünde hiçbir engel duramaz 

ve başaramayacağı hiçbir şey olamaz. Bu projeden önce sorumluluk 

almayı sevmezdim. Daha doğrusu daha az sorumluluk alırdım, ama 

şimdi katılabildiğim bütün etkinliklere katılıyorum.”

50 


Umut Evi 

Proje Grubu 

Ayşe Battal 

Raziye Ay 

Şeyma Yeşilbahçe 

İmran Ok 

Fatma Şahin 

Proje Konusu 

Huzur evinde kalan yaşlı insanlar ile vakit geçirilerek onların mutlu edilmesi ve 

yalnızlıklarına ortak olunması 

Proje Amacı 

Huzur evinde kalan yaşlıların yalnızlıklarının paylaşılması 

Proje Hedefi 

Gençlerin yaşlılara karşı duyarlı hale getirilmesi için huzurevine ziyaretler 

düzenlenmesi ve etkinlikler gerçekleştirilmesi 


Ereğli Kaymakamlığı 

Ereğli Huzurevi Müdürlüğü 

Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri

51 


“Projeye katılmadan önce bildiğim bir 

huzur evi diye düşünüyordum, ama 

projeye katıldıktan sonra bu fikrim 

değişti. İnsanların dertlerini dinledik, 

niçin buraya geldiklerini sorduk ve 

konuştuk. Hepsi iyi insanlardı. İyi ki 

bunlar gibi birçok projeyi sözde değil de 

projeye günlük hayata aktarmışsınız.” 

“Uygulanan proje bende olumlu bir 

duygu, düşünce kazandırdı. Çünkü 

huzurevinin ne olduğunu öğrendim 

zaten önceden de biliyordum ama 

ayrıntılı bir şekilde öğrendim. 

Bu projeyi uygulatan kişilere çok 

teşekkür ederim. Ben kendimin 

yardımsever olduğunu öğrendim. 

İyi ki katılmışım, çok mutlu oldum.”

52 


Kimsesiz Çocukların Sesi 

Proje Grubu 

Hasibe Turgut 

Emine Sarıkaya 

Betül Bayram 

Rabia Gülmüş 

Nida Nur Ozanoğlu 

Gamze Sarı 

Havva Hilal Özkoç 

Gülay Tanrıverdi 

Fadime Sena Ünay 

Proje Konusu 

Kimsesiz çocuklara aile ortamı oluşturulması için onlarla birlikte sosyal faaliyet 

gerçekleştirilmesi 

Proje Amacı 

Çocuk esirgeme kurumundaki çocukların sosyal etkinliklere dahil edilmesi 

Proje Hedefi 

Ereğli’de gerçekleştirilen sosyal etkinlikleri takip ederek kimsesiz çocukların bu 

etkinliklere dahil edilmesi 


Ereğli Kaymakamlığı 

Ereğli Çocuk Esirgeme Kurumu İdaresi 

Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri 

Ereğli Belediyesi

53 


“Gerek proje süresi, gerekse 

proje öncesi eğitimler olsun 

eğlenceli, güzel geçti. Projemiz 

çocuk yuvalarına yapılan bir 

ziyaretti. Oradaki çocuklar 

özellikle 0-3 yaş grubu 

çocukları daha çok ilgiye 

muhtaçtı. Kaldıkları evler ne 

kadar donanımlı olursa olsun 

“anne” diye hitap ettikleri 

bakıcı anneleri hiçbir zaman 

gerçek annelerinin yerini 

tutmayacak, çocuklar hep bir 

anne-baba düşüncesi içerisinde 

olacaklar. Ama onların anne 

ve babasının yerini tutamasak 

da her kucak açtığımızda daha 

büyük kollarla kucaklıyorlardı.” 

“Daha pozitif 

düşünmeye 

başladım. Daha 

girişimci olmakla 

birlikte toplum 

sorunlarına daha 

duyarlı yaklaşmaya 

başladığımı 

düşünüyorum.”

54 


AIDS Değil HIV Pozitif 

Proje Grubu 

Zeliha Yıldız 

Cennet Güneş 

Sevinç Birol 

Merve Nur Çanakcı 

Durdane Güneş 

Proje Konusu 

HIV Pozitif hastalığı hakkında Ereğli halkının bilgi durumunun incelenmesi ve sağlık 

meslek lisesi öğrencilerinin bilgilendirilmesi için faaliyetler düzenlenmesi 

Proje Amacı 

HIV pozitif hakkında yanlış ve hatalı bilgilerin düzeltilmesi için çalışılması 


• HIV Pozitif hakkındaki bilgilerin kısa anket çalışmasıyla ölçülmesi 

• Pozitif Yaşam Derneği’nden alınan bilgilerden sonra Ereğli Sağlık Meslek Lisesi 

öğrencilerinin bilgilendirilmesi için faaliyetler düzenlenmesi 


Pozitif Yaşam Derneği 

Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri 

Ereğli İlçe Devlet Hastanesi

55 


“Yurdumuzun 

sesleri hiç bu 

kadar sesli 

olmamıştı. 

Genç biri 

olmaktan 

gurur 

duydum.” 

“Fikirlerime saygı duymaları, 

sözümü kesmeden sabırla 

dinlemeleri çok güzeldi, 

kendimi ifade edebildim. 

İletişim konusunda daha 

çok bilinçlendim, insanlarla 

iletişim kurarken daha rahat 

olmam gerektiğini anladım.” 

“Bana hayatın anlamını bir 

kez daha hatırlattı. Artık 

kendi ayaklarım üzerinde 

durmak için daha çok 

çalışacağım. Başarmak için 

elimden gelenin her zaman 

en iyisini yapacağım.”

56 


Karış Karış Türkiye 

Proje Grubu 

Kübra Dalgıç 

Selime Altunay 

Elif Onay 

Elif Kaygısız 

Beyza Tunca 

Rahme Ülkü Seven 

Gülhan Çelik 

Ülkü Altun 

Şeyma Yaldız 

Büşra Hakverdi 

Proje Konusu 

Okul içerisinde izcilik kulübü kurulması için gerekli ön hazırlıkların yapılması ve izciliğin 

toplumsal ve kişisel faydalarının paylaşılması 

Amacı 

İzcilik kulübü kurarak izciliğin öneminin anlatılması 

Proje Hedefi 

Ereğli ilçesinde izcilik ve çevre ile ilgili etkinliklere katılımın sağlanması 


Konya İzcilik Federasyonu 

Ereğli Dağcılık Federasyonu (ERDAK) 

Ereğli Sağlık Meslek Lisesi Müdürlüğü ve öğretmenleri

57 


“Ben bu saatten sonra anladım ki insan başarmak 

isterse üstesinden gelemeyeceği hiçbir şey olamaz. 

Yeter ki kendimizi bir mahkum gibi karanlık bir 

odaya kilitlemeyelim. Bırakın biraz ışık girsin bu 

zindana. Düşünün biraz.. çünkü biz düşünerek 

varız, düşünerek yaşarız.. ve bu düşüncelerle biz 

birçok şeyi başaracağız, çözülmesi zor olan bu 

hayat bilmecelerini çözeceğiz. Bana bunun için yol 

gösteren Yurttan Sesler Proje Ekibine sonsuz saygı 

ve teşekkürlerimi sunarım.” 

“Özgürlük denilen vazgeçilmez 

bir değer her zaman bizimle 

birlikte olacak. Biz özgürlüğümüz 

sayesinde başaracağız birçok şeyi. 

Şu ana kadar yapmış olduğumuz 

projeleri, sorumlulukları çeşitli 

etkinlikleri özgürlüğümüz 

sayesinde yaptık ve yapmaya 

devam edeceğiz.”

58 


“…Yurttan Sesler projesi kapsamında Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi ve Ereğli 

Sağlık Meslek Lisesi’nde okuyan gençler eğitimler sırasında kendi yazdıkları sosyal 

sorumluluk projelerine dahil olmuşlar ve böylelikle yurt yaşamının dışına çıkarak kendi 

bireyselliklerini geliştirmeye başlamışlardır. Bu gelişimin en somut örneği ise yaptıkları 

sokak röportajlarında, öğretmenleriyle ilişkilerinde, ilçe yerel yönetimi ve ileri gelenleri 

ile yaptıkları görüşmelerde hissettikleri özgüven duygusu olmuştur. Özellikle odak grup 

görüşmelerinde kendilerine olan güvenlerinin bu proje sayesinde arttığını vurgulayan 

gençler, ileride de böyle projelerde aktif olarak rol almak istediklerini belirtmişlerdir. 

Öğrencilerden alınan geri dönüşlerle Yurttan Sesler projesinin başta belirlemiş olduğu 

hedeflere hizmet ettiğini ve ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalan gençlerin 

yaşadığımız coğrafyada “ben de varım” diyebilmelerini sağladığını söyleyebiliriz. 

Kendilerine sunulan yaşamın dışına çıkamayan gençler belki de bu proje sayesinde ilk 

defa kendilerine yeni ve farklı bir alan yaratmış oldular. 

Hayata yeni bir bakış açısıyla baktığımızda, yeni yerlere dokunduğumuzda, onu 

incelediğimizde, yakınına gittiğimizde kısacası o hayatı dinlemeye başladığımızda 

sessiz kalan çığlıkları duyabiliriz. 

Yurttan Sesler projesiyle birlikte seslerini duyurmaya başlayan gençler, artık 

kendilerinden daha emin ve güvenli bir şekilde belki de yeni çizmeye başladıkları 

hayata merhaba dediler. Van depreminden sonra yerleştirme sistemiyle Hacıbektaş 

Kız Teknik Meslek Lisesi’ne gelen genç bir öğrencinin söylediği şekilde ‘umut ve güven 

olduktan sonra biz her şeyi yapabiliriz’…” 

Ayşegül Taşıtman 

İzleme Değerlendirme Uzmanı 

Sosyolog

59 


“ ‘Rol Model Kadınlar’ ile ilgili ilk çalışmayla proje uygulamasına başlamış olduk. 

Böylece Yurttan Sesler sesini yavaş yavaş duyurmaya başladı. Yurtta kalan 

öğrencilerin özgüvenlerini arttırmak, üniversiteye devam etmelerini sağlamak, mesleki 

gelişimlerine katkıda bulunmak, meslek sahibi olma isteği ve toplumsal hayata 

katılımlarını artırmak amacıyla rol model kadınlarla bir araya geldik. Rol model 

kadınlar, meslek sahibi olma süreçlerinde sosyal ve ekonomik yaşama katılıncaya 

kadar yaşadıkları tecrübeleri öğrencilerle paylaştı. Üniversiteye devam etme, 

toplumsal ve ekonomik yaşamda yer almaları konusunda öğrencileri destekleyici 

konuşmalar yaptılar. 

Yurtta kalmakta olan öğrencilerin büyük bir çoğunluğu sınavlarla ilgili yüksek 

motivasyonları olan, başarma azmine ve gelecekle ilgili kariyer planlarına sahip 

öğrencilerdir; ancak bununla birlikte, öğrencilerin sosyalleşmek için yeterli 

zamanlarının ve imkanlarının bulunmadığını da gözlemlemekteyiz. Özellikle son 

sınıfta olan öğrencilerin zamanlarının büyük kısmı etütlerde ve dershanelerde 

geçmektedir. Bu yoğunluk içerisinde öğrenciler başlangıçta sosyalleşme ve proje 

etkinliklerine katılmakla ilgili yeterli enerjiye ve motivasyona sahip görünmüyorlardı. 

İlk çalışmalardaki bu çekingenliğin bir diğer nedeni de öğrencilerin daha önce böyle 

bir proje çalışmasına katılmamış olmalarıydı. Tam anlamıyla ne yapacaklarını, 

projenin onlara nasıl katkısı olacağını, onların yaşamında neleri değiştirebileceğini 

fark etmeleri zaman aldı. Zaman içerisinde hep birlikte aldıkları eğitimlerin meyvesini 

göreceğimiz umuduyla proje çalışmalarına devam ettik. 

Her ay öğrencilere düzenli olarak eğitimler verildi. Kafalarında hep şu soru vardı: 

“Bunlara ne gerek var”. Diğer yandan, anlatılan bilgilerin şu an için acil olmadığı, 

zaman içinde öğrenileceği gibi tedirginlikler yaşıyorlardı. Bu durum bize öğrencilerin 

yurt ortamını, barınma ve ders çalışma ortamı olarak algıladıklarını net bir şekilde 

göstermekteydi. Zaten projenin en önemli amacı da bu düşünceyi yıkmak ve yurtta 

kalan öğrencilerin de çok şey yapabileceklerini göstermekti. “Yurttan Sesler” projesi 

öğrencilerin neler başarabileceğini ve neler üretebileceğini görebilmek adına güzel bir 

imkan sundu bizlere.

60 


Son eğitimde öğrenciler bir projenin nasıl oluşturulduğunu öğrendiler. İşte o zaman 

aldıkları eğitimlerin sonraki çalışmaları için ne kadar gerekli olduğunu anlamış 

oldular. Şubat sonunda proje konuları belirlendi ve eğlenceli ancak zaman zaman 

yorucu da olabilen kısma geldik. Proje uygulamaları mart ayı boyunca öğrenciler 

tarafından gerçekleştirildi. En güzel tarafı da bu çalışmaları gerçekleştirmek için 

yurttan dışarı çıktılar; konuşmalar, röportajlar, kurum ziyaretleri gibi birçok faaliyete 

imza atmanın keyfini yaşadılar. 

Projeye dahil olan öğrenciler çok eğlenceli, verimli ve üretken bir ay geçirdi. Artık 

Yurttan Sesler çok daha güçlü çıkıyordu. Güzel işlere imza atmanın mutluluğunu 

yaşadılar ve yurt öğrencilerinin de imkan verildiği zaman neler yapabileceklerini 

deneyimlemiş ve bizlere de aktarmış oldular. 13 Nisan’da Ereğli Kültür Merkezi’nde 

yapmış oldukları sunumlarla neler yapabileceklerini tüm Ereğli ile paylaştılar. Proje 

sonunda öğrencilerin, “İyi ki bu projeye dahil olmuşuz” demeleri ise son derece 

mutluluk vericiydi. Gençlerimiz için bu tarz imkanların arttırılması umuduyla…” 

Yasemin Bolat 

Ereğli Yerel Saha Koordinatörü 

“Yurttan Sesler projesine dahil olduğum için kendimi gerçekten mutlu ve şanslı 

hissediyorum. Çünkü öğrencilerimin kendi başlarına bir şeyler başardığını görmek, 

yapabildiklerinin farkına varmaları ve özgüvenlerinin arttığını görmek beni mutlu 

ediyor. Onlarla gerçekten gurur duyuyorum. Bundan sonraki yaşamlarında da böyle 

projelere katılacaklarından ve çok başarılı olacaklarından hiç kuşkum yok. 

Kendi adıma da mutluluk duyuyorum çünkü ben de onlarla birlikte bir şeyler yaptım 

ya da en azından onların yanında olmaya çalıştım. Bundan sonra ben de böyle proje 

çalışmalarına katılmak istiyorum çünkü bu tür etkinliklerin, sosyal sorumluluk 

projelerinin kişisel gelişim açısından ne kadar yararlı olduğunu gördüm. Ayrıca 

öğrencilerimin davranışlarında meydana gelen pozitif değişimler de benim bu tür 

çalışmalara katılmak istememdeki en büyük etken oldu. Kendi adıma ve öğrencilerim 

adına emeği geçen herkese çok teşekkür ederim.” 

Derya Şahin 

Hacıbektaş Yerel Saha Koordinatörü

61 


İZLEME - DEĞERLENDİRME 

Projenin değerlendirmesi, öğrenci profilini anlayabilmek için hazırlanan ‘Katılımcı Anketi’, 

verilen eğitimlerin etkisini anlayabilmek için hazırlanan ‘Eğitim Değerlendirme Anketleri’ 

ve gerçekleştirilen çalışmaları ve onların etkilerini daha yakından görebilmek için yapılan 

‘Odak Grup Görüşmeleri’nden oluşmaktadır. Aşağıda odak grup görüşmeleri bölümünü 

bulacağınız raporun tamamına www.yurttansesler.org adresinden ulaşabilirsiniz. 

ÖĞRENCİLERLE ODAK GRUP ÇALIŞMASI 

Odak grup çalışması, 26-29 Mart 2012 tarihleri arasında okul ve yurt sınırları içerisinde 

gerçekleştirilmiştir. 

Amaç 

Gerçekleştirilen çalışmaları ve onların etkilerini daha yakından görebilmek için yapılan 

odak grup görüşmeleri, eğitimler sırasında ya da verilen değerlendirme anketlerinde 

açıkça ifade edilemeyen birtakım bilgi ve deneyimleri bize sunmaktadır. Böylelikle 

ihtiyaçlar ve yaşanan sorunlar, projenin özneleri tarafından doğrudan dile getirilerek 

somut olarak birtakım sonuçlara ulaşmamızı hızlandırmaktadır. 

• Proje fikri ve eğitimler 

• Eğitimlere katılan gençlerde yaşanan değişiklikler 

• Proje uygulamasına katılma ya da katılmama nedenleri 

gibi çeşitli zeminlerde odak grup yöntemiyle değerlendirmeler yapılmıştır. 

Profil 

Çalışma 40 kişinin katılımıyla 2 farklı okulda proje uygulamasına katılan ve katılmayan 

öğrencilerle toplam 8 ayrı odak grup görüşmesi şeklinde gerçekleşmiştir. Yaklaşık 

olarak 45 dakika ile 1 saat 30 dakika arasında değişen sürelerle yapılan görüşmeler için 

Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu ve Ereğli Sağlık 

Meslek Lisesi derslikleri kullanılmıştır. 

Gün 

Odak Gruplar 

Projeye 

Katılanlar 

Projeye 

Katılmayanlar 

Toplam 

1. gün Hacıbektaş Kız T.M.L. I 5 - 5 

Hacıbektaş Kız T.M.L. II - 5 5 

2. gün Hacıbektaş Kız T.M.L. III 5 - 5 

Hacıbektaş Kız T.M.L. IV - 5 5 

1. gün Ereğli Sağlık M.L. I 5 - 5 

Ereğli Sağlık M.L. II - 5 5 

1. gün Ereğli Sağlık M.L. III 5 - 5 

Ereğli Sağlık M.L. IV - 5 5 

Toplam 20 20 40

62 


Moderasyon 

Tüm odak grup çalışmaları izleme değerlendirme raporunu yazacak kişinin 

moderasyonunda gerçekleşmiştir. Çalışma öncesinde katılımcılara, çalışmanın amacı 

ve nasıl yapılacağı hakkında bilgi verilmiş ve ses kaydının tutulması için katılımcılardan 

izin alınmıştır. Çalışmalar sadece katılımcılar ve kolaylaştırıcıdan oluşan kapalı bir 

alanda gerçekleştirilmiştir. 

TEMALAR 

1.YURTTAN SESLER PROJESİ ÖNCESİ 

Katılımcıların proje öncesinde içinde bulundukları etkinlik ve faaliyetler iki temel başlık 

altında değerlendirilebilir: 

1.1. Kurumsal Olmayan Süreç 

Katılımcılar proje öncesinde okul zamanı ve hafta sonları yurtta kaldıklarında ya da 

evci çıktıklarında yaptıkları etkinlikleri şu şekilde sıralamışlardır: 

Yurtta kalanlar; 

• Ders çalışmak 

• Uyumak 

• Çarşı iznine çıkmak 

• Dinlenmek 

“Hep ders çalışıyoruz, biraz dinleniyoruz. Yatıyoruz sabah oluyor, yine hazırlanıyoruz okula 

gidiyoruz.” 

“Televizyon izliyorum, dışarıya çıkıp gezebiliyorum rahatça, evdekilerle vakit geçiyorum. 

Yurda döndüğümde hayal kırıklığı yaşıyorum…” 

“Yemek yiyoruz, biraz dinleniyoruz, etüde gidiyoruz. Staj günleri de stajdan çıktıktan sonra 

çarşıda geziyoruz biraz. Sonra yemek vakti gelmiş oluyoruz, yemek yiyoruz ve sonra oturuyoruz. 

Etüde çıkıyoruz, ders çalışıyoruz ya da kitap okuyoruz. Ancak oturuyoruz başka hiçbir şey 

yapmıyoruz.” 

“Ev bambaşka burada telefon serbest değil, televizyonu istediğimiz gibi kullanamıyoruz. 

Kim çoğunluktaysa onun istediği izleniyor. Ama evde öyle değil kumanda sende oluyor, 

başköşe sana ait, başka bir odada elinde telefon oluyor en önemlisi. Açıkçası ben burada 

daha iyi derse çalışıyorum. Geziyoruz. Evdeyken daha rahat oluyorum.” 

“Ben de ara ara çıkıyorum. Eve kitapları götürüyorum ama hiçbir şey çalışamıyorum. Bilgisayarla 

ilgileniyorum. Cumartesi çıkıyorum dershaneye gitmek için oradan çıkıp eve gidiyorum. Pazar 

sabah yine dershane ve oradan yurda geliyorum.”

63 


Evci çıkanlar; 

• Bilgisayar ve internet kullanımı 

• Aileyle hasret gidermek 

• Anne ya da arkadaşlarla dışarı çıkmak 

• Dinlenmek 

• Televizyon izlemek 

• Serbest olarak cep telefonu kullanımı 

Katılımcılar soruları cevapladıktan sonra projeye dahil olmalarının ya da 

eğitimlere katılmalarının onlar için bir değişiklik yarattığını, projenin bir sosyal 

aktivite alanı hazırladığını ve bu çalışma içerisinde mutlu olduklarını, “işe yarar” 

bir şeyler yaptıklarını hissettikleri için projenin çok değerli ve anlamlı olduğunu 

vurgulamaktadırlar. Hatta öyle ki tüm eğitimleri alıp son aşamada belli nedenlerden 

dolayı proje uygulamasına katılmayanların çoğunun üzgün oldukları gözlenmektedir. 

1.2. Kurumsal Süreç 

Katılımcıların bir kısmının da içinde bulundukları kurs tarzı etkinlikler iki şekilde 

sıralanabilir: 

• Okul çıkışı etüde gitmek 

• Staj ya da dershaneye gitmek 

2. YURTTAN SESLER PROJE FİKRİ VE EĞİTİM SÜRECİ 

2.1. Yurttan Sesler Proje Fikriyle ilk Karşılaşma 

Katılımcılara Yurttan Sesler projesini ilk duyduklarında ne hissettikleri sorulduğunda, 

daha çok merak ettikleri ve sonucunun nasıl olacağını bir türlü kestiremediklerini 

söylemişlerdir. Bu nedenle ilk başlarda isteksiz katıldıkları eğitimlere son aşamalara 

yaklaştıkça giderek gönüllü bir şekilde dahil olmaya başlamışlar ve projenin kendilerini 

değerli hissetmelerini sağladığı için uygulama aşamasına geçmişlerdir. Ancak bir 

grup ise hem projenin bu aşamaya geleceğine inanmadıkları hem de derslerini 

engelleyeceğini düşündükleri için uygulama aşamasına katılmak istememişler fakat 

sonradan da çoğu üzülmüştür. 

“Bir şeyler yapılabileceği kanısındaydım. Sosyal bir etkinlik olduğu için çok sevmiştim. Daha sonra 

bir şey yapılamadığı için sıkılmıştım, ümitsizliğe kapılmıştım. Bir de ders zamanına denk geliyordu. 

Ama şu anda faaliyete geçtik ve güzel geçiyor. Yurttan, okuldan çıkıyoruz proje için ve onunla 

uğraşıyoruz. İlk başta katılmak istemedim. Ama sonucunun böyle olduğunu bilseydim ilk başta 

daha istekli olurdum.” 

“Ben ilk başta şey sanmıştım, siz proje yazacaksınız biz de onu uygulayacağız ama öyle 

değilmiş. Biz kendimiz yazıyoruz her şeyi.” 

“…ilk çok şaşırdım. Bunları televizyonda, radyoda, internette duysak bile hep İstanbul, İzmir, Ankara 

gibi büyükşehirlerde oluyor. Benim okuduğum okulda böyle bir proje ilk kez başladığında ben şaşırdım 

yani. Genelde büyükşehirlerde yapılıyor. Mutlu oldum, demek ki buralarda önemseniyormuş dedim.”

64 


Projenin yürütülmesine imkan sağlayan Genç Hayat Vakfı ile ilgili olarak Hacıbektaş Kız 

Teknik ve Meslek Lisesi öğrencisi şunları söyledi: 

“Mesela ben Genç Hayat Vakfı’nı bir kitap okuyordum orada duydum, Elif Şafak’ın Firarperest 

kitabı. Orada ileri gelen vakıflardan biri olarak geçiyordu. Duyulmuş bir vakıfmış ve mesela biz 

daha yeni duyuyoruz. Böyle bir projede yer almak bizim için önemli. Ben de böyle bir vakıfta 

çalışmak isterim, özellikle genç kızlarla ilgili bir vakıf açmayı düşünüyorum.” 

2.2.Eğitim Süreci ve Hedefler 

Gençlerin interaktif katılabileceği temel iletişim becerileri, çatışma çözme ve proje 

döngüsü atölye çalışmalarıyla, çevrelerinde gördükleri sorun veya ihtiyaca yönelik bir 

sosyal sorumluluk projesi gerçekleştirmeleri ve ardından yaptıkları bu çalışmayı birbirleri 

ve çevreleriyle paylaşmaları hedeflenmektedir. Ayrıca eğitimler boyunca gençlerin 

kendilerini “güçlendirecek” etkinliklere yöneltilmesi –rol model kadın buluşması- ve 

toplumsal cinsiyet farkındalığının yaratılması da öncelikli hedefler arasındadır. 

“…olmayacak şeyler değil. İmkansız değil, aslında onu anladık. İstersek her şeyi yapabiliriz. Ümitli 

olmazsak, ulaşmak için çabalamazsak hiçbir şey yapamayız.” 

“…kadın için belli meslekleri vermişlerdi, ama aklımıza kadının bir emniyet müdürü 

olabileceği çok nadir gelir. Kadınların da erkeklerin yaptığı meslekleri yapabileceğini 

öğrendik… Ama sonuçta toplum ne diyorsa o oluyor! Zorunlu olsa bile bir kadın olarak 

inşaatta çalışmayı mı tercih edersin, çocuk bakmayı mı” 

“Projeye başlamadan önce bazı taleplerimizi kağıda yazmıştık. Olmaz bunları yapamayız diye 

düşünüyorduk. Projeye başladıktan sonra onları yapmaya başladık, görüşmelere gittik. Olumlu 

karşıladılar bizi, yapmak istediğimiz şeyleri yapabildik. Demek ki yapabiliyormuşuz. Kendine 

güvenimiz geldi. Toplumun içine çıkıp konuşmaya çekiniyorduk, şimdi kendimize güvenimiz 

geldi. İnsanlara bir şeyler sormaya çekinirdim, ne tepki vereceklerinden korkardım ama şimdi 

sorabiliyorum. Korkmuyorum, kendime güvenim geldi.” 

“Sonuçta güven, umut olduktan sonra… Derler ya elinin hamuruyla erkek işine karışma 

diye, kandırıyorlar yani! Sonuçta kadınların da erkeklerin de önemini toplum veriyor. 

Cesaretimiz çok arttı. Sanırım ilk projede kadın-erkek eşitliği üzerine konuşmuştuk o 

zaman cesaretimiz artmaya başladı. Kadınlar her mesleği yapabilir. Ben istiyorum, çevrem 

bende görüyor ve bu da toplumu etkiliyor. Toplum böyle böyle düzelmeye başlar zaten. 

Önce her şey kendinde başlıyor, daha sonrasında toplumda başarıya ulaşıyor.” 

“Daha önceden büyük bir sorumluluk almamıştım ama buraya geldikten sonra insanlarla 

konuşmak, onlara bir şeyler anlatmak, bir şeyleri değiştirebilmek, o sorumluluğu almak gerçekten 

beni çok değiştirdi. Kendimi daha iyi ifade edebiliyorum. Düşünmek önemli ama eyleme koymak 

çok daha önemli ve bu projeyle bir şeyleri eyleme dönüştürüyoruz.” 

“Geçen sene yeni gelmiştik, zorluk yaşıyorduk okula alışmaya. Ailemden ayrılmıştım. Artık 

okula yabancılık çekmiyorum biraz daha özgüvenimiz geldi. Etkili oldu bu eğitimler.”

65 


Yaşama dair deneyimleri ve özgüvenleri artan gençlerin toplumsal katılımını artırmayı 

hedefleyen eğitimler, kimileri için olumlu sonuçlanırken kimi katılımcılar içinse sadece 

boş vakit olarak değerlendirilmiş ve yapılan eğitimler yerine ders çalışmayı tercih 

etmişlerdir. Özellikle Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri arasında derslerde başarılı 

olma konusunda rekabetin yaşanması proje uygulamasına katılımı azaltmıştır. 

“Koştur koştur yurda gidiyoruz, yemek yiyoruz ve sonrasında hep çalışıyoruz. Rekabet olduğu için 

ilk 10’a girmeye çalıştığımız için hep ders çalışıyoruz.” 

2.3. Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümler 

Katılımcıların kendi projelerini uygulama süresince karşılaştıkları sorunlar genellikle, 

uygulama aşamasındaki alınması gereken izinler, grup çalışanları arasındaki gerginlik 

ve eğitimlerde yorucu/sıkıcı olarak tarif edilen birtakım atölye çalışmalarıdır. Proje 

grupları içinde yaşanan problemler sonucunda aldıkları eğitimlerin önemini idrak 

eden katılımcılar, iletişim becerileri ve çatışma çözme gibi eğitimleri hatırlayarak 

aralarındaki sorunları gidermeye çalıştıklarını belirtmişlerdir. İletişim becerileri 

geliştirilerek, katılımcıların kendileri ve proje ortakları arasında çatışma çözme, 

birlikte yaşama ve ortak yaşamı iyileştirme gibi birtakım deneyimlerin çok yönlü olarak 

geliştirilmesi ortaya çıkan sorunları çözüme ulaştırmak açısından oldukça büyük bir 

öneme sahiptir. 

“Anlaşmazlıklar genelde kişilerin kendilerini yüksek görmeleri, benim istediklerim olsun, benim 

dediğim olsun, benim koyduğum sınırlarda olsun, ben başkanım gibi nedenlerden dolayı 

yaşanıyor.” 

“Bazı arkadaşlar eğitimleri pek fazla ciddiye almıyorlardı bundan dolayı sıkıntılar 

yaşanıyordu. İster istemez bende sıkılıyordum.” 

“…Bu sefer grup içinde çatışmalar çıkıyor ama eğleniyoruz tabii. Hafta sonu herkese uymuyor, 

kimine de hafta içi uymuyor ama herkesin fikrini öğrenip ortak bir yol bulmayı çalışıyoruz. Bize 

çatışma çözme diye bir şey öğrettiler herhalde böyle sorunlar yaşayacağımızı düşünüyorlardı. O 

yüzden mi öğrettiler” 

Ereğli Sağlık Meslek Lisesi’nde proje konuları seçilmeye başlandığında, gruplar 

sorunları ve ihtiyaçlarını belirlemede zorluk yaşadılar. Para, mutluluk gibi daha 

soyut kavramlar üzerinden gittiler ancak bunları projeye, dolayısıyla da uygulamaya 

dönüştürmede zorluk çekecekleri için ne yapacaklarına bir süre karar veremediler. Her 

biri kendi kişisel sorunlarını kağıda döktü ve toplumsallık meselesi o grupta ilk başta 

havada kaldı. İhtiyaç kavramını kendi ihtiyaçları üzerinden tanımladılar. Kolektif bir 

çalışma ruhu olamadığı için ortak sorun ve ihtiyaçların göz önünde bulundurulmasında 

zorluk yaşadılar. Bu yurtta genellikle böyle bir tutum vardı ki bu gerek eğitim, 

okul ve yurt koşulları gerek de ailelerin sosyo-ekonomik ve kültürel alt yapısından

66 


kaynaklanıyordu. Örneğin bir öğrenci parayı sorun olarak belirtirken bir diğeri “ailenin 

yolladığı para sana yetmiyor mu” gibi cevaplar verebiliyordu. Hacıbektaş Kız Teknik ve 

Meslek Lisesi’nde yönetim değişmeden önce sıcak su kullanımı, binanın ısı problemi, 

temizlik ve en önemlisi yoksulluk ve yoksunluk gibi sorunlar katılımcılar arasında 

destek ve yardımlaşmayı artırdığı gibi Ereğli’de bu tarz sorunların genel itibariyle 

olmaması katılımcıların bireysel düşünme ve eyleme geçme potansiyellerini artırmıştır. 

Özellikle Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri arasında 11. sınıflar ve diğerleri olmak 

üzere bir hiyerarşinin yaşandığına ve 11. sınıfların okul ve yurt içerisinde söz söyleme 

hakları olduğuna inanan bazı katılımcılar, eğitimlerin karma verilmesi nedeniyle sıkıntı 

yaşadıklarını belirttiler. 

“11. sınıflarda çekinmiş olabilirler. 11. sınıflar olarak 12. sınıflardan fenayız, baş belasıyız. 

Bizim yüzümüzden rahat olmayanlar vardı. Çok pasif duruyorlardı, dalga geçerler mi diye 

düşünüyorlardı. Biz büyük olunca daha rahat davranıyoruz, çekinmiyoruz kimseden bu yüzden de 

onlar bizden çekiniyorlardı… 

“Büyüklerden genelde çekiniyorduk grup içinde. Onlar daha girişken oluyorlar herkesi 

tanıdıkları için. Karşı grupta eleştirip dalga geçen oluyordu.” 

2.4. Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecine Dahil Olma 

Nasıl bir sosyal sorumluluk projesi yazıp onun ne şekilde uygulanabilir hale geleceğinin 

tam olarak anlaşılmamasından kaynaklı projenin sonucuna yönelik bir inanmama 

durumu söz konusuydu. Bu nedenle eğitimlerden sonra kendi yapacakları sosyal 

sorumluluk projelerine dahil olmada gönülsüz ve isteksizlerdi. Ancak kendi projelerini 

uygulamaya başladıktan sonra ve projenin asıl amaç ve hedeflerini gördükten sonra 

projeye olan inançları ve bir şeyler yapıyor olmalarından dolayı kendilerine olan 

güvenleri artmaya başladı. 

“…Eğitimleri ve oyunları konuşuyorduk. Sıkıldıysak onu anlatıyoruz. Bunların amaçları ne 

diye düşünüyordum, ne yapmak istiyorlar diye. Uygulamaya geçeceklerini düşünmüyorduk 

arkadaşların. Sonradan işin ciddiyetini kavradım. Koşturup yaptıkları projeleri görünce ciddiyeti 

kavradım. Ben çok pişman oldum katılmadığım için. O an ne yapacağımızı anlamamıştık, nasıl bir 

sonucu olacağını ve uygulanabileceğini o yüzden katılmak istemedik. Aslında bilemediğimiz ya 

da anlayamadığımız için öyle oldu. Şimdi olsa katılmak isteriz.”

67 


“İlk başta niye geliyorlar diye düşündüm ama sonradan gönüllü olarak çalışmaya 

başladığımızda çok eğleniyorum. İnsana bir güven geliyor, özgüven geliyor. Toplumun 

içine giriyoruz. Hafta sonları çoğunlukla dışarı çıkabiliyoruz bazı araştırmalar yapmak 

için. Ama ilk geldiklerinde bende niye geldiler diye düşündüm. Daha sonra yaptıkça, 

dahil oldukça ve gördükçe eğlenmeye başlıyoruz. Projeye katılmayanlarla aramızda bir 

farklılık oluyor. Eğitimlerde mesela ilk başta pek bir şey anlaşılmıyor ama yapınca, içine 

girince o zaman ne yaptığımız anlaşılıyor. Bir şeyler yaptığımızı görüyoruz. İstersek her 

şeyi yapabileceğimize olan inancımız artıyor. Proje konularımız belirlenmeye başladığında 

her şey biraz daha ortaya çıktı. Dışarıya çıkıyoruz, farklı insanlarla konuşuyoruz, 

onların böyle konular hakkındaki düşüncelerini alıyoruz. Kimi diyor, bak sizin proje işe 

yarıyor. Genellikle zaten en fazla şaşkınlığa uğrayan kişiler öğretmenler oldu. Projelere 

baktıklarında yapamayacaklarımızı düşündüler.” 

Bir başka projeye dahil olma hikayesi ise Van’da yaşanan depremden sonra 

yaşamlarına devam etmeye çalışan gençlerin hikayeleriyle birleşiyor. Ülkemizde 

yaşanan 7,2’lik deprem Van’da büyük kayıp ve yıkımlara neden olmuştu. Evler 

oturulamaz, okullar eğitim hayatına devam edemez hale gelmişti. Bunun üzerine Milli 

Eğitim Bakanlığı’nın çalışmalarıyla kimi öğrenciler, öğrenci yerleştirme sistemiyle bazı 

okul ve yurtlara gönderildiler. Van’dan gelen öğrencilerin yerleştirildiği okullardan 

biri de Nevşehir Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi’ydi ve Yurttan Sesler projesi bu 

gençler için bir umut oluşturmuştu. 

“Mesela ben deprem olduktan sonra hayat bitti diyordum, benim için hayat bitti. Daha sonra 

öğrenci yerleştirme yerleriyle bizi buraya gönderdiler. Sonra bu proje başladı ve her şey gerçekten 

çok güzel oldu. Kendime olan güvenim arttı, olgunlaştım. Hedeflerime ulaştım, çocuklara nasıl 

yardım edebiliriz, defter-kitap nasıl gönderebiliriz meselesini bu projeyle düşündüm. Nereden 

nereye, insan ne olacağını bilemiyor. Eyleme koyabilmek gerçekten çok önemli. Van Erciş’in 

köyünde yaşayan küçük kızları, ölenleri düşününce çok kötü oluyoruz ve burada onlar için bir 

şeyler yapmaya çalışıyoruz proje sayesinde. Örneğin erken yaşta evleniyorlar, komşum 13 yaşında 

evlendi. Doğum yapıyorlar ve hemen ardından çobanlık yapmaya gidiyorlar. Onun da eli kalem 

tutması gerekirken ne gerek var öyle çalışıyor. Biz bu dünyaya hayvanlara bakmak ya da çocuk 

doğurmak için gelmedik. Şimdi ise geldiğim okula kitap ve kırtasiye malzemesi yollayabilmek için 

çalışıyoruz.”

68 


3.KATILIMCILAR 

3.1. Yurttan Sesler Projesinin Gençler Üzerindeki Etkileri 

Projenin etkilerini anlayabilmek için öncelikle gençlerin yurt ile kurdukları ilişkiye 

bakmak gerekmektedir. Yurdu nasıl tanımladıkları ve yurt koşullarının onlar için yeterli 

olup olmadığı üzerinden bakıldığında böyle bir projeye esas olarak neden ihtiyaç 

duyulduğu daha net anlaşılabilir. Yurtlarda yaşayan -ki her iki okul ve yurt arasındaki 

mesafenin neredeyse hiç olmadığı bitişik yapılar olarak düşünürsek- gençlerin 

ihtiyaçlarını fiziksel, toplumsal ve psikolojik olarak üç kategoriye ayırabiliriz. 

Fiziksel ihtiyaçlar: Yurt ortamının temel barınma ihtiyaçlarını her öğrenciye 

yeterli kişisel alan bırakacak şekilde karşılamaması, okul sonrasında dinlenmek ya 

da herhangi bir sosyal aktiviteye katılarak bedensel ve zihinsel bir rahatlamanın 

yaşanabilecek bir alanın yurtta olmaması gibi yurdun fiziksel yapısına yönelik birtakım 

ihtiyaçların eksik olduğu söylenebilir. 

Toplumsal ihtiyaçlar: Toplumsal yaşam içerisinde kendilerini ifade edebilmek ve 

mevcut toplumun birer özneleri olarak aktif bir yaşam sürdürebilmek için iletişim 

becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimlerle; akranları, aile bireyleri, okul ve yurt 

sorumlularıyla çatışma çözme, birlikte yaşama ve ortak yaşamı iyileştirme gibi 

temel eğitimlerle gençlerin müşterek bir yaşam alanı yaratmasına yardımcı olmaya 

çalışılmaktadır. 

Psikolojik ihtiyaçlar: Ailesinden ayrılmış gençlerin kendilerine olan güvenlerinin 

geliştirilmesi, kendi potansiyellerinin farkına varma, kaygı düzeylerinin düzenlenmesi, 

özgüven desteği, çatışma çözme, iletişimin güçlenmesi üzerine çalışmalar 

yürütülmüştür. 

Saptanan bu ihtiyaçların ardından proje ile birlikte gençlerde yaşanan değişimleri 

onların kendi cümleleriyle dinleyecek olursak: 

“Her şey kural, her şey yasak. İnsan kısıtlanıyor. Özgür değiliz, topuk sesi duyduğumuz zaman 

yataktan fırlıyoruz. Özelimiz yok. Çok özeniyoruz dışarıdakilere… En çok özendiğim okul çıkışı 

arkadaşlarımla geze geze eve gitmek. Pencereden bakamıyoruz, bekçi kapattırıyor perdeleri. 

Sanki bütün Ereğli bize bakıyor. Çarşı izni çok az. Sonuçta evden ayrı yaşıyoruz. Rutin her şey, 

yemek ye ve yat. Ama bu proje ile başta okul-yurt-ders üçlüsünü kırmış olduk. Yeni şeyler yapmayı 

öğrendik, eğlenceli ve yararlı şeyler…” 

“Hep ders olunca her şey birbirine giriyor ama böyle etkinliklerle kafamızı dağıtıyoruz 

ve başarımız artıyor. İki işi bir arada götüreceğimin farkına vardım. İkisini de yolunda 

götürüyorum ve böyle olunca kendimi daha mutlu hissediyorum. Sadece kitaplarda 

yazılanları değil de hayattan birebir öğrenmiş oluyorsunuz.”

69 


“…Siz gelince eğleniyoruz, daha motive oluyoruz ve daha verimli çalışıyoruz derslerimize.” 

“Mesela şu anda buradayız, başka yerde bu görüşmeyi yapsak bizim için daha iyi olurdu. 

Daha sosyal olurdu. Hiç sosyal aktivitemiz yok, sizinle oluyor… Bina çok soğuk geliyor, 

renk seçimleri berbat. Baksanıza şu renklere! İnsanın içi sıkılıyor. Dışarıda gezen kızlara 

imreniyoruz, hep imreniyoruz burada hiçbir şey yok. Hep kısıtlıyorlar. Aman dışarıdan 

geçenlere bakmayın, sabah okula git akşam gel, yemek ye hep aynı şeyler. Erkeklere 

bakmak yasak, tamam bakabiliriz sonuçta ergenlik dönemindeyiz. Hafta 2 gün çarşı 

iznimiz vardı şimdi 1 güne indi ve sadece yarım saat dışarı çıkabiliyoruz. Bazı kızların ailesi 

istemiyor diyorlar, hiç de öyle değil benim ailem buna katılmıyor. Madem merak ediyorlar 

o zaman daha çok güvenlik tutsunlar biz de istediğimiz gibi gezelim. Çarşamba günü 

görmeniz lazım bizi sürekli koşuşturup bir şeylere yetişmeye çalışan kızlar var etrafta. En 

azından bir kafede oturup kahve içelim ama ona da vaktimiz kalmıyor. Sinemaya gitsek, 

farklı bir yerlere gitsek ama olmuyor. Kız meslek diyorlar bize, artık biliyorlar ve acıyorlar 

bize. Dışarı çıkamıyorlar diyorlar. Öğretmenlerin yaptığı bir şey bu, onlar bize yardımcı 

olsa özen gösterse böyle olmayacak. Bizimle hiç ilgilenmiyorlar, kurunun yanında yaş 

da yanar diyorlar. Kızların erkek arkadaşının olmasına çok büyük tepki veriyorlar, aileye 

yansıtmakla tehdit ediyorlar. Sonuçta ben elimde olmadan aşık oluyorum. Bu olabilir. 

Öğretmenlerimizle bunları konuşamayacaksak kimle konuşabiliriz. Bazen pencereye çıkıp 

çığlık atmak istiyorum. Burada dura dura insan tartışmaya başlıyor her konuda. Benim 

zoruma giden kuzenimde devlet yurdunda kalıyor ve onlarda serbest olan şey biz de değil. 

Neden bizde serbest değil Bizim ne farkımız var” 

Yurttan Sesler projesinin hedeflerinden biri de gençlerin toplumsal cinsiyet konusu 

üzerine düşünmelerini sağlamak ve toplumun onlara yüklediği toplumsal rol ve 

kabullere karşı güçlü ve ayakları yere sağlam basan gençler olarak yetişmelerine 

vesile olmaktı. Doğdukları andan bugüne kadar öğretilmiş olan rolleri, bir anda ve 1 

yıllık proje süresince yok saymalarını beklemek doğru bir ilerleyiş olmamakla birlikte 

değişimi ve onların farklı düşünceleri benimsediklerini görmek son derece anlamlı 

olmaktadır. 

“Başka insanları tanıdık, hayata dair bir şeyler öğrendik, girişken olduk. Sizi tanımadan önce bu 

kadar samimi konuşabileceğimizi düşünmüyorduk ama sizi tanıdık ve bir anda her şeyi sizinle 

konuşur olduk. Gelişiniz heyecanla bekliyoruz. Sokağa çıkmayı öğrendik tek başımıza, biriyle 

konuşmayı öğrendik.” 

“…Mesela benim annem dördüncü çocuğu hastane doğururken gözlerini kapatmış ve 

lütfen erkek desinler, diye yalvarmış. Ama yine kız. Aslında cinsiyeti baba belirliyor ve kız 

çocuk doğurdu diye annemi sorumlu tutuyorlar. Üvey babamda annemin üstüne yürümüş. 

Bende geçtim karşısına öz babam olmadığı için dedim ki o cinsiyeti sen belirliyorsun, 

annemin bir suçu yok. Bizde annemizi savunabiliriz. O adamın karşısına geçip konuşma 

cesaretini, annemi koruma cesaretini bu proje sayesinde kendimde bulabildim.”

70 


3.2. Eğitimlerde Kuralların Belirlenmesi ve Katılımcı-Eğitmen İlişkisi 

Eğitimlerde kurallara kim ne şekilde karar veriyor 

“Kuralları eğitime başlamadan önce biz belirliyorduk.” 

“Birlikte karar veriyoruz.” 

“Kurallarımız şunlardı: birbirimize karşı saygılı olmak, birbirimizin sözünü kesmemek, 

birbirimizi dinlemek, konuşulanların burada kalması, sırayla konuşmak, saçma olsa 

fikirlerimizi söyleyelim ve birlikte düşünelim. Artık konuşmaktan korkmuyorduk, 

istediğimizi söyler olduk. Güvenimiz yerine geldi. İstediğimiz her şeyi rahatlıkla dile 

getirebiliyoruz.” 

Eğitimler esnasında grubun dikkatinin dağıtılmasını önlemek için katılımcılar 

tarafından belirlenen grup kuralları, katılımcıların eğitim içerisinde kendilerini daha 

aktif hissetmelerini sağlıyor. Karar alma konusunda katılımcılar eğitmenleriyle 

‘ortak’ çalıştıklarını düşünüyorlar. Bu süreç, onları eğitmenler hakkında daha pozitif 

düşünmeye yönlendiriyor ve eğitmene olan güvenini artırıyor. 

Eğitmenler hakkında genellikle olumlu düşüncelere sahip olsalar da eğitimlere 

katılım konusunda kimi katılımcılar kendilerini zorunlu olarak bu eğitimin içerisinde 

hissettikleri için bunun sorumlusu olarak eğitmenleri düşünüyorlar. Dolayısıyla eğitim 

boyunca sıkıldıklarını dile getirmekten çekinmiyorlar. 

“Eğitmenlerle ilgili kağıda yazdık zaten hiçbir sorun yoktu ama konular sıkıcıydı.” 

“Çok yardımcı ve anlayışlılar ama bazen bize çocukmuşuz gibi davranıyorlardı sonuçta 

biz lise düzeyinde insanlarız. O zaman rahatsız oluyorduk. Yaşımızın altında şeyler 

yaptırıyorlardı diye düşünüyorum.” 

“Eğitmenlerin hepsi çok iyiydi. İlla ki öğretmen olmak gerekmiyor mesela böyle bir vakfa da 

girersem topluma daha yararlı olabiliyorum. Siz bize bir şeyler yapabileceğimizi öğretiyorsunuz. 

Kendinize güvenin, inanın diyorsunuz. Bende sizin gibi olabilirim ve topluma faydalı birey 

olurum. Gelen eğitmenler insanın kendi değerini hissettirdi. Projeden önce ben gidip bir 

kaymakamla, emniyet müdürüyle konuşma cesareti bulamazdım. Saçma fikrin olsa dahi söyle, 

bunu öğrendik. O fikirden ne kadar güzel şeyler çıkıyor aslında.” 

“Eğitmenlerin hepsi güler yüzlüydü, cana yakın. Onların yerinde olmak isterdim.”

71 


3.3. Ekip Çalışması 

Katılımcıların çoğu eğitimler sırasında ve katılanlar için de proje uygulaması 

aşamasında ekip olarak çalışmanın önemine vurgu yapmakta ve genel olarak ekip 

çalışmasının eğlenceli ve verimli olduğunu belirtmektedirler. Katılımcıların ekip 

çalışmalarıyla ilgili düşünceleri aşağıdaki gibidir: 

“Grup ortamı oluşturmuştuk, iyiydi aramız. Üst sınıflar olsaydı çekinirdik, onların fikirleri ağır 

basardı ama biz hep aynı sınıflara denk geldik.” 

“Birbirimizi dinliyorduk. Birimiz yapamazsak diğeri cevap veriyordu, birlikte çalışmak avantajlı 

oluyordu. Tek başıma 2 saatte yapacağım şeyi kalabalık olunca yarım saatte bitirebildik.” 

“Sevdiğimiz arkadaşlarla birlikteydik. Farklı sınıf ve yaş gruplarından kişilerle birlikteydik ve 

kaynaşma fırsatımız oldu, önyargılarımız gitti. Birlikten kuvvet doğar. Sürekli olarak herkes 

fikrini söylüyor. Ama bazen grubu toplayamıyorsun. Çok fazla ses çıkıyor ama o da işin tatlı kısmı. 

Diğerini tanımıyorsun ve onu tanımanı sağlıyor ya da senin başka bir açıdan bakmanı sağlıyor. 

Senin bilmediğini o biliyor ve böyle geliştiriyorsun kendini. Farklı yerlerden geldiğimiz için herkes 

farklı düşünüyor ve birbirimize saygı gösteriyoruz. Bu şekilde diyalog halinde olmak çok güzel.” 

“Sıkı çalışabiliyoruz ekipteki arkadaşlarla. Proje konularını belirlerken daha az kişiyle daha az 

konular ortaya çıkarken 10 kişi olduğumuzda mesela daha ilginç konular ortaya çıkabiliyordu. 

Bazen bir şey yazarken öyle olur mu, böyle olur mu şeklinde konuştuğumuz oluyordu.” 

Katılımcıların bazıları ekip arkadaşlarından çekindiklerini söylemekte ve ekibi olumsuz 

yönde etkilediklerini düşünmektedir. 

“Kişilerin kendilerini yüksek görmeleri söz konusuydu. Benim istediklerim olsun, benim dediğim 

olsun, benim koyduğum sınırlarda olsun, ben başkanın gibi şeyler söylemeleri grubu olumsuz 

yönde etkiliyordu.” 

“Anlaşamadığımız arkadaşlarımız var. Bölüm ve sınıf farklılığından kaynaklı olarak 

kendilerini bizden üstün görüyorlar.” 

“Bizim grubumuzda hepimiz yaşıtız ve sınıf arkadaşıyız, çok iyi anlaşıyoruz. Karma olduğumuz 

zamanda hiç ayrılmadık. Birileri teşvik etti, diğerleri katılmasak da olur gibi konuştu ama bizim 

gruptaki arkadaşlar hep teşvik etti. Birbirimizi etkileyip çalıştık. Bence zordur birlikte çalışmak. Mesela 

arkadaş kavgası olabiliyor. Küseriz diye girenler oldu, o yüzden ilk başlarda zorlama olduğundan, 

isteyerek girmedikleri için sıkıntı yaşandı. Aynı yurtta olup adını bilmediğimiz kişileri tanımış olduk.” 

“Az kişiydik, 5 kişi ve buna rağmen sorunlar yaşadık. Yapmak istemeyen arkadaşlar oldu, bir 

şey yapamıyoruz dediler. Sınıflar arası ayrımcılık olmadı gruplarda. Hepimiz aynı yaşmışız 

gibi davrandık ama aramızda her seferinde bir fikir uyuşmazlığı çıkıyor.” 

“Rekabet içindeydik, tartışmalar oluyordu. Tanıyorduk birbirimizi ama grup olunca benim grubum 

daha iyi olsun diye rekabet oluyordu.”

72 


3.4. Çatışma Çözümü 

Katılımcılardan özellikle Ereğli Sağlık Meslek Lisesi öğrencileri, genel olarak kendi 

aralarında bazı sorunların olduğunu dile getirmektedirler. Yaşanan bu sorunlar 

genellikle farklı yaş ve sınıf grupları içerisinde olmalarından kaynaklanmaktadır. Fakat 

bu sorunların çözümü için önerdikleri yöntemleri etkili bir şekilde uygulayamadıkları 

gözlemlenmektedir. Hatta almış oldukları ‘çatışma çözme eğitimi’ni, sorunlar 

yaşandıktan sonra anlayabildiklerini ve “demek ki önemli eğitimlermiş” diye 

düşünmeye başladıklarını ifade etmişlerdir. 

“Herkesin fikrini öğrenip ortak bir yol bulmayı çalışıyoruz. Bize çatışma çözme diye bir şey 

öğrettiler herhalde böyle sorunlar yaşayacağımızı düşünüyorlardı. O yüzden mi öğrettiler” 

Çözüme yönelik ilk adım bireysel olurken ve birbirleriyle diyalog kurmaya çalışırlarken; 

ikinci adım ise ‘grup olarak hareket etmeyi’ içermekte ve genellikle karşı tarafın 

uyarılması, dışlanması düşüncesini doğuran yöntemlere başvurulmasına yol 

açmaktadır. 

“Ben istiyordum ama arkadaşlarım gittiği için ben tek kaldım. Başka gruplara dahil olmak 

istedim ama samimi olduğum arkadaşlar yoktu. Arkadaşların etkisi yüksek, onlar katılmadığı için 

bende katılmadım.” 

3.5. Öğrenme Süreçleri 

Katılımcılar genel olarak projeden öğrendiklerini iki şekilde açıklamaktadırlar. 

• Teknik süreç: Eğitimlerde çalıştıkları konular hakkında edindikleri bilgiye 

dayalı süreç. 

• Sosyal süreç: Proje kapsamında geçirdikleri zaman içerisinde diğer insanlarla 

girdikleri ilişkileri kapsayan süreç. 

Katılımcılar sosyal sürecin gözle görülür daha somut yararlar sağladığından daha etkili 

olduğunu; ancak teknik süreci de bu aşamaya kadar gelebilmeleri açısından içinden 

geçmeleri gereken bir süreç olarak değerlendirmektedirler. Projenin son aşaması olan 

kendi belirledikleri sosyal sorumluluk projeleri ile sosyal sürece atfen öğrendiklerini ve 

öğrenebileceklerini şu şekilde ifade etmektedirler:

73 


“Sokak röportajları çok güzel geçiyor. Bir şeyler öğreniyoruz. Neyi merak ediyorsak onu 

soruyoruz. Bilincinde olmak istediğimiz her şey oturdu artık. İlk müdürün odasına girince ben 

çok heyecanlandım ama sonradan hepsini yapabildik. 2 kamera aldık, ayrılırsak daha çok kişiye 

ulaşırız diye düşündük. 1 kişiyle yapınca hemen devamının geldiğini gördük.” 

“Empati kurmayı öğrendim. En son yaptığımız kendi çalışmalarımızda baya etkili oldu 

bu. Çocuk esirgeme kurumunda çocukların hikayeleriyle empati kurduk. Herkes bir abla 

seçiyordu ve biz onlarla ilgileniyorduk.” 

“Bir filmin yönetmeni olabiliyormuşuz,” diyen Hacıbektaş Kız Teknik ve Meslek Lisesi 

öğrencisi yaşadığı değişimi şu şekilde anlatıyor: 

“Girişken olmamız gerekiyor, ben yapabilirim diyoruz buna kendimiz inanıyoruz. Belediye 

başkanıyla konuşmaya gittik önce heyecanlandık, yapamayız dedik ama sonra gittik, projeyi 

anlattık ve kendimize güvenimiz geldi. İnsan konuşmaya başlayınca açılıyor çünkü diğer insanların 

fikirlerini almak, bizi dinlemeleri, onları etkileyebilmek güzel bir şey. Artık bizi biliyorlar, siz o 

projeyi yapan grup değil misiniz Bir filmin yönetmeni olabiliyormuşuz isteyince bunu öğrendik.” 

Katılımcılar projeden öğrendiklerinin günlük hayatlarına etkilerini de şu şekilde 

anlatmışlardır: 

“Özgüvenimiz gelişiyor...” 

“Bu toplumda ben de varım, diyebilmeyi öğrendim…” 

“Tanımadığımız insanlarla konuşuyoruz ve onların da fikirlerini alıyoruz. Onlarla diyalog kuruyoruz…” 

“İlk defa değişik şeyler düşündüğüm ve söylediğim oldu. Değişik konular ve kelimeler 

öğrendik. Yeni bir şeyler üretmeye çalışıyoruz.” 

“Çok sorumsuz olduğumu fark ettim hem kendime hem de topluma karşı.” 

“Özgüvenimiz arttı. Hepimiz köyden geliyoruz sonuçta, kız çocuğuna nasıl bakıldığını 

biliyoruz. Bu eğitimlerle kendimizi ön plana çıkarabildik.” 

“Dışarıya çıkmak, başkalarıyla iletişim kurmak, gezmek, yeni şeyler öğrenmek… İlk defa böyle bir 

şey yapıyoruz sonuçta.” 

Katılımcılar öğrendiklerini geliştirebilmenin yolunun ‘uygulama’ olduğunu belirtmekte 

ve bunu da sosyal sorumluluk projelerine dahil olup uygulama aşamasına geldiklerinde 

deneyimlediklerini vurgulamışlardır. Proje uygulamasına katılmayanlar da bu durumun 

farkına vardıkları için büyük bir üzüntü yaşadıklarını tüm samimiyetleriyle dile 

getirmişlerdir.

74 


3.6. Mekan, Süre ve Materyallerin Kullanımı 

Katılımcıların tümü eğitimlerin süreleri ve eğitimler sırasında kullanılan materyallerle 

ilgili olarak memnun olduklarını ifade etmişlerdir. Ancak eğitimlerin yapıldığı 

mekanlarla ilgili olarak sürekli okul ve yurt arasında gidip geldikleri için yapılan 

eğitimlerin bu mekanlar dışında bir yer olması gerektiği konusunda tüm katılımcılar 

hemfikirdir. 

“Daha böyle yurttan uzak, eğlenceli, doğaya yakın bir ortam olmasını isterdik. Bahçede bile 

yapabilirdik.” 

“Küçüktü ve biz başka bir yer istiyoruz aslında. Oyun oynarken çok küçük geliyor.” 

“Başka bir yer ya da bahçede olmasını isterdik. Açık alan daha iyi olurdu. Oyunlarda sıkıştığımız, 

rahat hareket edemediğimiz oldu. Dar ve küçük bir alandı çalıştığımız yerler.” 

“Başka bir mekan olmasını isterdik. Okul dışında bir yer olabilirdi. Sürekli aynı mekandayız 

zaten o yüzden değişik bir yerlere gitseydik daha etkili olabilirdi. Süre normaldi. 

Malzemeler yeterliydi, ondan bir şikayetimiz yok.” 

Gençler bazı eğitim günlerinin sınav dönemlerine denk gelmesi nedeniyle eğitimlere 

katılım konusunda isteksiz olduklarını vurgulamışlardır. 

4.PROJE UYGULAMASINA KATILANLAR VE KATILMAYANLAR 

Temel olarak yurtlar, öğrencilerin barınma ve beslenme ihtiyacını karşılayan mekanlar 

olarak düzenlenmekte, yönetmelik veya iç yönergelerde öğrencilerin psikolojik 

ve sosyal gelişimine yönelik mekansal düzenlemeler ve etkinlikler söz konusu 

edilmemektedir. İşte bu amaçla yani yurtların sadece barınma ve beslenme mekanları 

olmaları dışında bir sosyal aktivite alanı da olabilmesi amacıyla gerçekleştirilen 

Yurttan Sesler projesi, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında yaşayan gençlerin yaşam 

alanlarını iyileştirebilmek, aktif olarak toplumsal yaşam içerisinde özne olabilmelerini 

sağlamak ve özellikle de sosyal sorumluluk kısmında çevrelerinde gördükleri bir 

ihtiyacın ya da sorunun giderilmesine yönelik çalışmalar yapmayı hedeflemektedir. 

Bu çalışmalar onların özgüvenlerini ve dolayısıyla da hayata katılımlarını, yaşam 

becerilerini bizzat deneyimledikleri için daha çok geliştirecektir. Tüm bunlar göz 

önünde bulundurulduğunda alınan eğitimlerden sonra kendi yazdıkları bir sosyal 

sorumluluk projesinde aktif olarak çalışmaya başlamışlar ve o çalışmanın kendileri 

üzerilerinde yarattığı etkiyi de şu şekilde ifade etmişlerdir: 

“Dışarıya çıkıyoruz artık bize güveniyorlar. Proje bitince ne yapacağız bilmiyorum. Mesela yurt 

sadece yatış alanı olmaktan çıksa daha güzel olmaz mı Hafta sonu 1-2 saat bile dışarı çıkmak 

gerçekten bize yetiyor.”

75 


“Değişiklik olsun diye katıldık. Ders çalışmak dışında bir şeyler yapalım istedik… Buluşma 

anı, gittiğimiz kişilerle buluşmak çok heyecanlı. Amaca ulaşmak için herkes bir şeyler 

yapıyor. Proje devam etsin istiyoruz.” 

“Çocukları mutlu görmek beni çok keyiflendirdi. Konuştukça daha çok konuşmak istedik. Onların 

yüzündeki gülümsemeyi görmek çok güzeldi. Birlikte oyun oynamak çok eğlenceli. Onları 

eğlenirken gördük bu çok güzeldi. Bizi bırakmak istemediler, elimizi tutup bırakmıyorlar. Gitme 

abla diyorlar. Bizleri görünce mutlu oluyorlar. En güzeli tiyatroydu, onların sorumluluğunu 

alıyorsun. Kendini birinin mutluluğu için adamak projenin en anlamlı yanıydı bence. Hayatta olup 

bitenlerin farkında olmak çok güzeldi. Sokak röportajları çok keyifli geçiyor, cevaplar alınca bir 

proje yaptığımızın farkına varıyoruz.” 

Proje uygulamasına katılmayanlar ise düşüncelerini şu şekilde dile getiriyorlar: 

“Uygulamaya geçeceklerini düşünmüyorduk arkadaşların. Sonradan işin ciddiyetini kavradım. 

Koşturup yaptıkları projeleri görünce ciddiyeti kavradım. Ben çok pişman oldum katılmadığım için. 

O an ne yapacağımızı anlamamıştık, nasıl bir sonucu olacağını ve uygulanabileceğini o yüzdem 

katılmak istemedik.” 

“Katılmadığımız için pişmanlık var tabii. Arkadaşlar projeyle ilgili yaptıklarını anlatınca 

katılmak istedim ama hem geç olmuştu hem de derslerimi engeller diye düşümdüm. Oysaki 

dersleri falan etkilemiyor.” 

“Açıkçası inanmadık böyle şeyler yapacaklarına. Ben ilk başta girdim ama sonra grupla 

uyuşmayınca çıktım. Yararlı olacağını düşünmedim.” 

“Burada katılmadım ama üniversitede devam etmek istiyorum, zaman kısıtlamamız 

olmayacak üniversitede. Ama burada kısıtlamalar var. İnsanların özgürlüğü ile ilgili proje 

yapmak şu şartlarda hani biz kendimiz özgür değiliz, o yüzden çok saçma. Üniversiteye 

gidince özgür olacağız.” 

“İleride böyle projelere dahil olmak isterim çünkü içimde kaldı. Çocuk esirgeyeme gidiyorlar ve 

her birinin bir çocuğu var orada ilgilendikleri. Ben buna çok imrendim. Konuları yazarken ben 

hiç altından kalkabileceğimizi düşünmemiştim. Yapacağımıza inanmadık, projenin olacağına 

inanmadık. Gidip de kimsesiz çocuklara gerçekten yardım edeceğimizi bilmiyorduk. Eğitmenler 

açıkladı ama biz işin ciddiyetini kavrayamadık.” 

“Okul çok yoğun geçtiği için hem beni etkiler diye düşündüm hem de zaten yorgun 

oluyordum. Ama pişman oldum dahil olmadığıma. Farklı bir ortama giriyorlar, geziyorlar, 

tecrübe sahibi oluyorlar çok pişmanız şimdi.” 

“İlk başta sıkıldık ama şimdi pişmanlık duyuyoruz. Gönüllülüğün esas olması önemli bir şey, zorla 

olunca istemeyerek görevini yerine getiriyor. Ama şimdi mesela katılım zorunlu olsaydı şu an 

pişmanlık duymazdık. Öyle anlatıyorlar ki kıskanıyoruz, fotoğraf çekmişler onların bakışları çok 

güzel. Benim çocuklarım diye anlatıyorlar.”

76 


Son olarak projenin üniversiteye gitme isteği üzerinde bir değişiklik yaratıp 

yaratmadığını anlayabilmek için birtakım sorular sorulduğunda verilen cevaplar 

aşağıdaki gibi olmuştur: 

“Kendimizi geliştirmek için üniversiteye gitmek istiyoruz.” 

“Üniversiteye gitme isteği zaten vardı şimdi daha da arttı.” 

“Üniversiteye bir an önce gitmek istiyoruz. Dışarıda hayat var, biz burada tıkılıp kalmışız. Aylarca 

okul-yurt-etüt-yemek-uyku hep aynı, askeri eğitim gibi aslında.” 

“Üniversiteye gitme istediğimiz daha da arttı. Mesela kadın-erkek eşitliğinden bahsetmiştik 

bir eğitimde, aileme kendimi gösterebildim. Kız öğrenciler okumuyor, sen kızsın otur evde 

diyenlere karşı biz kendimizi kanıtlayabiliriz artık.” 

5.SORULAR 

1. Okuldan sonra gününüz nasıl geçiyor Bana biraz yaptıklarınızdan bahsedebilir 

misiniz 

2. Hafta sonları eve gittiğinizde neler yapıyorsunuz Kendinizi nasıl hissediyorsunuz 

Yurtta kaldığınızda neler yapıyorsunuz 

3. Yurttan Sesler Projesi hakkında ne düşünüyorsunuz Aklınıza ilk ne geliyor Size ilk 

olarak ne çağrıştırıyor 

4. “Güçlendiğinizi” düşünüyor musunuz Bu güçlenmeyi nasıl yaşıyorsunuz Hisleriniz 

neler 

5. “Cesur” olduğunuzu düşünüyor musunuz Ne oldu da bu hisse kapıldınız 

6. Almış olduğunuz eğitimlerden aklınızda neler kaldı Kadın rolleri – erkek rolleri ile igili 

olarak ne düşünüyorsunuz Sizce böyle bir ayrım var mı 

7. “Başarılı ve meslek sahibi” kadınlarla buluştuğunuzda ilk ne hissettiniz Sizde 

yarattığı duygu ne oldu 

8. Genel olarak eğitimlerle ilgili ne düşünüyorsunuz Hangi eğitim sizin için daha 

keyifliydi Hangileri daha yorucuydu 

9. Kullandığınız mekan ve malzemeler yeterli miydi Eğitim saatleri ve süresi sizce 

uygun muydu 

10. Eğitimden çıkıp odanıza gittiğinizde neler düşünüyorsunuz 

11. Eğitmenleriniz hakkında ne düşünüyorsunuz Memnun kaldınız mı ya da 

zorlandığınızı düşünüyor musunuz 

12. Eğitimler süresince arkadaşlarınızla ilişkileriniz nasıldı Birlikte çalışmak nasıl bir 

duygu Birlikte çalışmanın zorlukları ve kolaylıkları var mı 

13. Eğitimler sırasında uyguladığınız kurallar var mı Varsa bunları kim, ne şekilde 

belirliyor

77 


14. Proje süresince neler öğrendiğinizi düşünüyorsunuz Burada öğrendiklerinizi 

hayatınızda nasıl uyguluyorsunuz Hayatınıza bir katkısı olduğunu düşünüyor 

musunuz 

15. Yurt koşulları sizi etkiliyor mu Nasıl olsaydı kendinizi daha rahat hissederdiniz 

Sizi kısıtlayan ya da motive eden etmenler nelerdir Yurt sorumlularıyla ilişkileriniz 

nasıl Çekindiğiniz birileri var mı 

16. Projeye katıldıktan sonra üniversiteye gitme ile ilgili fikriniz değişti mi 

Proje uygulamasına katılanlara sorulacak sorular: 

17. Proje uygulamasına neden katılmak istediniz Faydasını göreceğinizi mi 

düşündünüz Hangi alanlarda 

18. Böyle başka proje ve çalışmalara devam etmek ister misiniz Neden 

19. Proje uygulamasında size keyifli gelen ya da zorlandığınız durumlar nelerdi 

Proje uygulamasına katılmayanlara sorulacak sorular: 

17. Proje uygulamasına neden katılmadınız Bu konudaki olumsuz düşünceleriniz 

nelerdir

78 


79 


BELLETMEN ÖĞRETMENLERLE ODAK GRUP ÇALIŞMASI 

Odak grup çalışması, 27 Mart-29 Mart 2012 tarihlerinde Hacıbektaş Kız Teknik ve 

Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu ile Ereğli Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim 

Kız Öğrenci Yurdu’nda görev yapan belletmenler ile bulundukları okullar içerisinde 

gerçekleştirilmiştir. 

Amaç 

Bu çalışma, Yurttan Sesler projesinin ne gibi ihtiyaçlar üzerinden ortaya çıktığını 

ve yapılan proje çalışmalarının ilerleyişi ve sonuçlarıyla ilgili olarak belletmenlerin, 

gençler üzerindeki izlenimlerini alarak, değişime tanık olanların değerlendirmelerine 

başvurup, değişen süreci doğrudan aktarmayı amaçlamaktadır. 

• Proje fikri ve eğitimler 

• Projenin gençler üzerindeki etkisi 

• Yurttan Sesler projesi 

hakkındaki görüş ve izlenimlere dayanarak, odak grup yöntemiyle değerlendirmeler 

yapılacaktır. 

Profil 

2 farklı okulda 2 ayrı odak grup görüşmesi yapılmıştır. Yaklaşık olarak 30 ile 45 

dakika arasında değişen sürelerle yapılan görüşmeler için Hacıbektaş Kız Teknik ve 

Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu ve Ereğli Sağlık Meslek Lisesi derslikleri 

kullanılmıştır. 

Kadın 

Toplam 

Hacıbektaş Kız T.M.L. 3 3 

Ereğli Sağlık M.L. 4 4 

Toplam 7 7 

1.YURTTAN SESLER PROJE FİKRİ VE EĞİTİMLER 

1.1 Eğitimler ve Hedefler 

Belletmen öğretmenlerle odak grup görüşmesi yapılarak onların projeyle ilgili fikirleri, 

projeye dahil olma süreçleri ve projenin hem kendileri hem de yurtta yaşayan gençler 

üzerinde nasıl bir etki yarattığı gözlemlenmeye çalışılmıştır. Belletmenler tarafından, 

onların bu çalışmadaki rolü ve gençlerle olan ilişkileri değerlendirilerek projenin 

sonuçlanmasına kadar yaşanan süreçte etkileşim ve izlenimler aktarılmıştır.

80 


“Sorumluluk bilinci gelişiyordu, verilen görevi yerine getirme, zorlu şartlarda iş yapabilme onlar 

için önemliydi. Bu aşamalara gelebileceklerine inanamıyorlardı ve onları ikna etmeye çalıştık. 

İnandırdık. Çocuklar hayata çok yabancılardı ama artık hayatı öğrenmeye başladılar…” 

“Çocuklar değişti bir kere. Çok rahat kendilerini ifade ediyorlar, tutukluk yok. Çabalıyorlar 

bir şeyler yapmak için. Yapmak istiyoruz diyorlar, açmış çocukları bu proje.” 

“Özellikle kızların erkekler tarafından ezilmeden kendi ayakları üzerinde durmalarını sağladığınız 

için çok teşekkür ederim.” 

Belletmenler yapılan eğitimlerin gençlerin kendilerini geliştirmek, toplumsal yaşama 

katılım ve toplumsal cinsiyet farkındalığı edinerek gündelik yaşam pratiklerinde bunun 

uygulanabilir hale geldiğini vurgulamışlardır. Gençlerde fark ettikleri somut birtakım 

söylem ve uygulamalar bu değişimi kanıtlar niteliktedir. 

“öğrencilerin kendi uygulayacakları proje konuları belirlenirken çocuklar ilk başta sorumluluk 

almayı istemiyorlardı. Şimdi bakıyorum zorluklar içerisinde bir şeyler yapabileceklerini görüyorlar. 

İstedikleri zaman bir şeylere zaman ayırabileceklerini fark ettiler ve bunun güzelliğini görüyorlar. 

Çıkıp sokakta röportaj yapmak güven duygularını kesinlikle arttırdı.” 

“Çok heyecanlılardı, şuraya gittik şöyle yaptık, diyorlardı sürekli. Kaymakamla 

görüştüklerini anlattıklarında kendilerini önemsemeye başladıklarını söylediler. Bu işi 

yapabileceklerine inandılar.” 

1.2 Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümler 

Belletmenlerin proje süresince karşılaştıkları sorunlar genellikle uygulama aşamasında 

üst makamlardan alınması gereken izinlerdi. Gençlerin yurtta kalmaları ve başlarına 

gelebilecek en ufak bir sorunda bile sorumluluğun yurt ve okul yönetiminde olması, 

öğrencilerin resmi olarak onaylanmış gün ve saatler dışında okul sınırları dışına 

çıkmalarını problemli hale getirmiş ancak bu sorun okul yönetimi ve üst makamlarca 

giderilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte önemli olan bir diğer durum ise gençlere 

yönelik güven sorununun yaşanmasıdır. Bunun bilincinde olan gençlerin projeye 

dahil olma amaçlarından biri de işte bu güven duygusundan kaynaklı kendilerini 

öğretmenlerine ispat etme istekleri ve arzularıdır. 

“Proje için bazı yerlere gitmeleri gerekiyordu bir grup gidememiş, böyle zorluklar yaşıyorlar. 

Aslında biz de güvenemiyoruz çocuklara.” 

“İzin alma konusunda çocuklara yardımcı olduk. Bazen milli eğitimden 2 gün boyunca izin 

kağıdının gelmesini beklediğimiz oluyordu.”

81 


“Yatılı olduğumuz için her yerden izin almak durumunda kalıyorlar. Mesela projemiz için 

belediyeye gitmemiz gerekiyordu diğer ekiple birlikte. Müdürümüze söyledik gerekli yerlerden izin 

alması gerektiği için 1 haftadır bir cevap alamıyoruz.” 

“Yaptıkları işleri sergilemek istiyorlar. Hem kendi okullarında hem de diğer okullarda 

göstermek istiyorlar. Skeç yapalım diyorlar, hem bilgilendirelim hem eğlendirelim…” 

Karşılaşılan sorunların çözümünde ise sorun eğer bireysel değilse belletmenler bu 

durumda daha aktif bir rol almaya çalışıyorlar ama aynı zamanda resmi prosedüre 

uygun hareket etmek zorunda oldukları için de mümkün olduğunca gençleri projeleriyle 

ilgili olarak motive etmeye çalışıyorlar. 

1.3 Öğrenci Projeleri Uygulama Sürecine Dahil Olma 

Belletmenler daha çok gençlerin herhangi bir zorlukla karşılaştıkları zaman proje 

sürecine aktif olarak dahil olduklarını düşünüyorlar. Ortaya atılan sorulara yanıt 

bulmaya çalışan belletmenler, gençlerin tıkandıkları noktada devreye girerek projenin 

gidişatında oluşabilecek herhangi bir aksaklığı önlemeye çalışıyorlar. 

“Yol göstermeye çalışıyoruz, sorular soruyorlar yardımcı olmaya çalışıyoruz. Projeye olan 

inançlarını kaybetmemelerini sağlıyoruz.” 

“İzin alma konusunda yardımcı olduk. Okulda benim öğrencilerle kaynaşmam oldu ve ben 

çok mutluyum. Onlarla yakınlaşmak çok güzel. Onlarla diyalog içerisinde olduğunuz için 

yakınlık kuruluyor.” 

2.KATILIMCILAR 

2.1 Projenin Gençler Üzerindeki Etkileri 

Öğrencileri hem okul içinde hem de yurtta gözlemleme şansı bulunan belletmenlere, 

projenin gençlerde ne gibi değişiklikler yarattığı sorulduğunda, bu çalışmanın öncelikli 

olarak özgüven gelişiminde son derece etkili olduğu vurgulanmış ve toplumsal yaşama 

katılım anlamında gençlerin kendilerini çok daha rahat ifade etmeye başladıkları 

belirtilmiştir. 

“Beraber bir iş yapmak, sorumluluk paylaşmak çok güzeldi. Ne olduğunu anlayamamadan 

kaynaklı zorluk yaşadılar. Az zamanda çok iş başardılar gibi oldu. Onların mutluluğunu görmek çok 

güzel. Tecrübe etmiş oldular. Sonucunu görmek onları çok mutlu ediyor. Kendi tarihlerini yazmış 

oluyorlar. Uygulama aşamasında aldıkları eğitimleri anlamaya başlıyorlar.” 

“Değişiklik oluyor kızlar için, yeni şeyler öğreniyorlar. İzin alıp kaymakam ya da belediye 

başkanıyla görüşmeye gidiyorlar. Bu çok büyük bir değişim onlar için.

82 


2.2 Ekip Çalışması 

Belletmenler, eğitimler ve proje uygulaması süresince gençlerin birbirleriyle olan 

ilişkilerinde birtakım değişiklikler yaşandığını belirttiler. Özellikle aynı yaş grubunda olan 

ve yurtta aynı odayı paylaşanlar arasında birlik ve dayanışmanın olduğunu vurgulayarak 

daha önce birbirlerini görmelerine rağmen tanışma fırsatı bulamayan öğrencilerin bu tür 

çalışmalar sonucunda birbirleriyle yakınlık kurduklarını ifade etmişlerdir. 

“Abla kardeş gibi olanlarda var, birbirleriyle geçinemeyip kavga edenler de. Proje ile birlikte 

birbirlerine çok sahip çıkmaya başladılar. Yurtta odalar arası birliktelik çok fazla.” 

“Ağaç dikmeye gittiler ve hepsi grup halinde hiç durmadan ağaç diktiler. Bir işe yaradığımızı 

anladık, dediler.” 

3.YURTTAN SESLER PROJESİ 

3.1 Projenin Amacı ve Uygulanabilirliği 

Yurttaki gündelik yaşam koşullarının anlaşılması, ayrıca belletmenler ve öğrencilerle 

daha rahat iletişim kurulabilmesi için yapılan odak grup görüşmeleri, ihtiyaç 

analizi yapılabilmesinde oldukça önemlidir. Gençlerin temel ihtiyaçlarından olan 

sosyal etkinlikler ve çevreleriyle iletişim kurma üzerine yapılan böyle bir çalışma, 

gençlerin toplumsal yaşam içerisinde görünür olmalarını ve seslerinin duyulur hale 

gelmelerini hedeflemektedir. Projenin uygulama aşamasıyla birlikte ortaya çıkan 

sosyal sorumluluk projeleri bu türden ihtiyaçları karşılamakla birlikte gençlerin 

yaşam pratiklerini değiştirip dönüştürmektedir. Ayrıca proje uygulamasına katılan 

ve katılmayan öğrenciler arasında son aylarda farklılık yaşandığını vurgulayan 

belletmenler, projeye katılmayanların sonradan üzgün olduklarını belirtmektedirler. 

“Çıkıp sokakta röportaj yapmak, güven duygularını arttırdı ve insanlara faydalı olmaya başladılar. 

Ne kadar şanslıyız biz hocam demeye başladılar. Farklılığı hissettiler. Proje uygulamasına 

katılmayanlar da niye biz dahil olmadık dediler. Keşke biz de dahil olsaydık, önceden böyle 

olacağını bilmiyorduk diyenler oluyor. Başta eğitim aşamasında çok gereksiz buluyorlardı. 

Öğrendikçe onların neden yapıldığını uygulamaya katılanlar anlamış oldu. Aslında katılmayanlar 

da anlamış oldu bir nevi amacına ulaşmış oldu böylelikle proje. Çünkü yurtta belli saatler geçiyorlar. 

Bu projeye dahil olanlar yurdun dışına çıkabildiler hatta projenin asıl gayesi de buydu yani yurdu 

barınma ve ders çalışma alanı dışında sosyal bir ortam haline getirmekti. 5 projeye de dahil olan 

öğrencilerin aslında bunu gerçekleştirdiğini, öbürlerinin de bunu gördüğünü anladılar. Özgürce 

davranabilme hissiyatı katılmasalar bile onu arkadaşlarında gördükleri için anlamış oldular.” 

“Beraber bir iş yapmak, sorumluluk paylaşmak çok güzeldi. Ne olduğunu anlayamamadan 

kaynaklı zorluk yaşadılar. Az zamanda çok iş başardılar. Uygulamaya ilk başladıklarında 

çok heyecanlılardı ama az zamanda isteyince güzel şeyler yapılabiliyormuş. Onların 

mutluluğunu görmek çok güzel. Tecrübe etmiş oldular. Sonucunu görmek onları çok mutlu 

ediyor. Kendi tarihlerini yazmış oluyorlar.”

83 


4.SORULAR 

1. Genel olarak Yurttan Sesler Projesi ile ilgili olarak ne düşünüyorsunuz Böyle bir 

proje fikriyle ilk karşılaştığınızda ne hissettiniz 

2. Peki, siz bu projeye neden dahil olmak istediniz Sizde yarattığı etki nedir 

3. Bu projenin gençler üzerinde nasıl bir etki yarattığını düşünüyorsunuz 

4. Belletmenler olarak bu projede nasıl bir sorumluluğunuz olduğunu 

düşünüyorsunuz 

5. Projenin size ne gibi yararı oldu Ya da proje süresince yaşadığınız olumsuzluklar 

nelerdir 

6. Projenin belirlemiş olduğu amaca hizmet ettiğini düşünüyor musunuz Projeye 

yönelik (eğitimler, uygulama aşaması) eleştiri ya da önerileriniz var mı 

7. Proje eğitmenleri ve çalışanları ile ilgili olarak ne düşünüyorsunuz 

8. Gençlerin yaşamlarına dair (okul ve yurt içinde) gözlemleriniz nelerdir Gençlerin 

kendi aralarındaki ve yurt sorumlularıyla olan ilişkileri nasıl 1 yıllık proje süresi 

boyunca öncesinde ve sonrasında bir değişim yaşandı mı 

9. Yurtlarda gençler için sosyal aktivite alanları yaratacak yeni alanların açılması için 

kişisel olarak bir girişimde bulundunuz mu Bulunmak ister misiniz Böyle bir şey 

sizce iyi olur mu

84 


Sonuç 

Yurttan Sesler projesi, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalmakta olan gençlerin 

psikolojik ve sosyal olarak güçlenmelerine destek olmak ve sosyal hayata katılımlarını 

cesaretlendirmek amacıyla gerçekleştirildi. Nisan 2011’de başlayan ve 1 yıl boyunca 

Nevşehir ve Konya’daki 2 ortaöğretim kız öğrenci yurdunda uygulanan proje 

kapsamında, ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının sadece barınma ve ders mekanı 

olmaması, gençlerin kişisel ve sosyal ihtiyaçlarına göre düzenlenerek yeni bir yurt 

modeli oluşturulması ve modelin yaygınlaştırılması hedeflendi. 

Yerel yönetimleri ve kanaat önderlerini de içine alacak şekilde kurgulanan proje, 

toplumun ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında kalan gençleri destekleyici ve kabul edici 

bir değişim göstermesi için önemli bir fırsat yarattı. 

Proje, öğrenci profilini anlayabilmek için hazırlanan ‘katılımcı anketi’, verilen 

eğitimlerin etkisini anlayabilmek için hazırlanan ‘eğitim değerlendirme anketleri’ ve 

yurtlarda gerçekleştirilen çalışmaları ve onların etkilerini daha yakından görebilmek 

için yapılan ‘odak grup görüşmeleri’yle değerlendirildi. 

Projenin öngördüğü amaçlarına ulaşması için hedef kitlenin profilinin iyi bilinmesi 

önem taşımaktaydı. Katılımcı anketleri bu amaca yönelik olarak geliştirilip 

uygulandı ve değerlendirildi. 42 sorudan oluşan anket, gençlerin sosyodemografik ve 

sosyoekonomik özelliklerini, okul dışı faaliyetlerini, yurttaki ve okuldaki durumlarını, 

aile bireyleriyle olan ilişkilerini, arkadaşlık ilişkilerini ve geleceğe dair düşüncelerini 

öğrenmek amacıyla hazırlandı. Katılımcı anketi, Konya’da Ereğli Sağlık Meslek Lisesi 

Ayşen Özyeğin Ortaöğrenim Kız Öğrenci Yurdu’nda kalan 147, Nevşehir’de Hacıbektaş 

Kız Teknik ve Meslek Lisesi Ortaöğretim Kız Öğrenci Yurdu’nda kalan 168 öğrenci olmak 

üzere toplamda 315 öğrenciye uygulandı. Bu sayede gençlerin yurtla kurdukları ilişkiyi, 

boş zamanlarını nasıl değerlendirdiklerini ve öğrencilerin ileride kendilerini nasıl 

bir gelecek tahayyülü içerisinde gördüklerini analiz etmemize yardımcı oldu. Eğitim 

çalışmalarından önce içerikleri hazırlarken bu verileri dikkate aldık. Profil analizinin 

detaylarına www.yurttansesler.org adresinden ulaşabilirsiniz. 

Eğitim çalışmalarını gençlerin kendi potansiyellerini fark edecek ve kişisel 

gelişimlerine katkıda bulunacak, toplumsal katılımlarını artıracak, ekip çalışmasını 

kolaylaştıracak iletişim ve çatışma çözme becerilerini kuvvetlendirecek, yaşam 

becerileri ve özgüvenlerini artıracak şekilde kurguladık. Hem toplumsal cinsiyet 

farkındalığı yaratacak hem de rol model aldıkları kadınlarla buluşmalarına ortam 

hazırlayacak çalışmalar gerçekleştirildik. Eğitimlerin sonunda öğrencilere dağıtılan 

eğitim değerlendirme formları, öğrencilerin eğitimle ve eğitmenlerle ilgili görüşlerini 

almak ve beklentilerini öğrenmek amacıyla hazırlandı. Formlarda öğrencilerden eğitim 

oturumlarını ve eğitimin gerçekleştiği teknik koşulları değerlendirmeleri istendi. Ayrıca 

eğitmenler hakkındaki görüşleri, eğitmenden ve proje ekibinden beklentileri soruldu 

ve varsa ihtiyaç ve önerilerini belirtmeleri istendi. Böylelikle gençlerin ihtiyaçları ya 

da yaşadıkları sorunlar, projenin özneleri tarafından doğrudan dile getirilerek somut

85 


olarak birtakım sonuçlara ulaşmamızı hızlandırmış oldu. Her eğitimin sonunda alınan 

veriler doğrultusunda eğitim içerikleri yeniden gözden geçirildi ve güçlendirildi. 

Eğitim çalışmalarının sonunda gerçekleştirdikleri proje uygulamalarında ve 

sunumlarda teorik olarak gördükleri her şeyi hayata geçirme, deneyimleme 

şansına sahip oldular. Bu uygulamalarla kendilerine olan güvenlerinin arttığını, 

üretebileceklerini, sorumluluk alabileceklerini ve topluma değer katabileceklerinin 

farkındalığını kazandıklarını görmek mutluluk vericiydi. 

Proje boyunca, bireysel gelişimleri için okulda aldıkları eğitimlerin dışında sosyal 

açıdan desteklenmeye ihtiyacı olan gençlere, ders çalışmalarının yanında sosyal 

etkinliklere de katılmalarının ne kadar önemli olduğunu vurgulamaya çalıştık. Tüm bu 

süreç kendilerinin de ifade ettiği gibi gelişimleri ve değişimleri için oldukça önemliydi. 

Proje süresince hem değerlendirme formlarında yazdıkları hem de sözlü dile getirdikleri 

değişim, projenin başında belirlediğimiz; ‘ortaöğretim kız öğrenci yurtlarının barınma 

ve ders çalışma mekanı olmasının yanı sıra, ailelerinden uzakta büyüyen gençlerin 

kişisel gelişimlerine de ortam hazırlayan bir yer olma konusunda gelişmesi ve 

güçlenmesinin sağlanması’ için önemli bir adım attığımızın göstergesidir. 

Öğrencilerin değerlendirme formalarında dile getirdiği ‘bu çalışmayı erkek öğrencilerle 

de yapın’ söylemi projenin devamını kurgularken bize fikir verdi. Bir yıl boyunca devam 

eden çalışmalardan edindiğimiz deneyim ve sonuçlardan yola çıkarak projenin hem 

ortaöğretim kız öğrenci yurtlarında hem de ortaöğretim erkek öğrenci yurtlarında 

uygulanabilecek bir model olabilmesi için çalışmalarımıza devam ediyoruz.

86 


87 


88

YURTTAN SESLER âBEN DE VARIMâ DE VARIMâ - SabancÄ± VakfÄ±

PDF'lerinizi Online dergiye dönüştürün ve gelirlerinizi artırın!

YURTTAN SESLER âBEN DE VARIMâ DE VARIMâ - SabancÄ± VakfÄ±

PDF'lerinizi Online dergiye dönüştürün ve gelirlerinizi artırın!

Delete template?

Save as template ?

YURTTAN SESLER âBEN DE VARIMâ DE VARIMâ - SabancÄ± VakfÄ±