Doküman - asmmmo

2008BÜLTEN
YIL: 18 SAYI: 179 TEMMUZ-A⁄USTOS
ANKARA SERBEST MUHASEBEC‹ MAL‹ MÜfiAV‹RLER ODASI
5786 SAYILI YASAYA ‹PTAL VE DURDURMA DAVASI
5786 SAYILI MESLEK YASASININ BAZI MADDELER‹N‹N ‹PTAL‹ VE YÜRÜTMEN‹N
DURDURULMASI ‹STEM‹YLE ANAYASA MAHKEMES‹’NE BAfiVURULDU.
AB YOLUNDA ‹K‹ ‹LER‹ B‹R GER‹
TIKANAN AVRUPA B‹RL‹⁄‹ SÜREC‹N‹ AfiMAK ‹Ç‹N 3.ULUSAL PROGRAM HAZIRLANDI.
H‹RSCH’‹N AÇTI⁄I YOLDA YÜRÜYEN B‹R M‹SYONER
YEN‹ TÜRK T‹CARET KANUNU’NUN M‹MARI PROF.DR.ÜNAL TEK‹NALP YASA’NIN
TÜRK‹YE’N‹N GELECE⁄‹N‹ PLANLADI⁄INI BEL‹RTT‹.
DEPREM YAKIN GELECEKTE
UZMANLARIN “DEPREM YAKIN GELECEKTE” UYARILARINA RA⁄MEN
HAZIRLIKLAR HALA YETERS‹Z.

AL‹ MET‹N POLAT
ASMMMO BAfiKANI
“Oldukça karmafl›k görünen yeni sistem oturuncaya kadar,
yaflanacak zorluklardan kuflkusuz meslek mensuplar›m›zda
etkilenicektir.”
D
e¤erli meslektafllar›m,
H›zla de¤iflen mevzuat, mesleki sorumluluklar›m›z›
giderek art›rmakta ve bizleri
“geliflmelerin gerisinde kalmamak” yükümlülü¤ü
ile karfl› karfl›ya b›rakmaktad›r.
Yeni uygulamaya sokulan kanun ve yönetmeliklerin
anlafl›lmas› için dün oldu¤u
gibi bugün de seminer ve yay›nlar›m›z›n
ço¤alt›larak sürdürülmesi gerekiyor.
Di¤er taraftan, mesleki sorunlar›m›z›n çözümlenmesi
noktas›nda ilgili Bakanl›klar
nezdinde çal›flmalar›m›z devam etmektedir.
Bildi¤iniz gibi, iflverenlerce ifle al›nan ve
iflten ayr›lan sigortal›lar›n, 5510 say›l› Sosyal
Sigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas›
Kanunu’na göre ifle girifl ve iflten ayr›l›fl
bildirgeleriyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na
ve 2821 say›l› Sendikalar Kanunu’na göre
Ek-1 ve Ek-2 bildirim listeleriyle Çal›flma
ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤›’na bildirilmesi
gerekmektedir.
Ayr›ca ifl sözleflmesi sona eren
sigortal›lar›n 4447 say›l› ‹flsizlik Sigortas›
Kanunu’na göre, iflten ayr›lma bildirgesiyle
15 gün içinde Türkiye ‹fl Kurumu’na
bildirilmesi zorunludur. ‹fle al›nan ve ifl
sözleflmesi sona eren sigortal›lar›n ifle
bafllama ve iflten ayr›lma tarihleriyle ifl
sözleflmelerinin sona erdirilmesi sebeplerinin
tespit edilmesi amac›n› tafl›yan ve
içeri¤i de benzer olan bu bildirimlerin söz
konusu kurumlara ayr› ayr› yap›lmas›
meslek mensuplar›m›z›n oldu¤u kadar ilgili
kurumlar›n da ifl yükünü art›rmaktad›r.
Oysa e-Devlet projesi gere¤ince art›k bilgisayar
ortam›nda tutulan bu bilgilerin ilgili
kurumlar aras›nda paylafl›lmas› halinde
her kuruma ayr› ayr› bildirim yap›lmas›na
gerek kalmayacakt›r.
Bu gerçekten hareketle, Sendikalar Kanunu’na
göre yap›lan Ek 1 ve Ek 2 bildirimleriyle
Türkiye ‹fl Kurumu’na verilen iflten
ayr›lma bildirgesinin kald›r›lmas› ve bunlar›n
yerine Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilen
ifle girifl ve iflten ayr›l›fl bildirgelerinin esas
al›nmas› için TÜRMOB, ‹stanbul, Ankara
ve ‹zmir SMMM Odalar› yöneticileri
taraf›ndan Çal›flma ve Sosyal Güvenlik
Bakanl›¤› nezdinde giriflimde bulunulmufl,
Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakan› Say›n
Faruk Çelik öneri do¤rultusunda gerekli
de¤iflikli¤in yap›laca¤›n› ifade etmifltir.
Zaten 5510 say›l› Kanunun 100. maddesi
de buna olanak tan›maktad›r. Say›n Bakan
ayr›ca, mükellefleri ad›na Ba¤-Kur’da ifllem
yapt›ran meslek mensuplar›n›n yaflad›klar›
s›k›nt›lar›n da en k›sa zamanda
giderilece¤ini belirtmifltir. Kendilerine
flimdiden teflekkür etmek istiyoruz.
Sosyal güvenlik alan›nda yap›lan
de¤ifliklikler, toplumumuzun en güncel
konusu olmaya devam ediyor. 2003
y›l›ndan beri devam eden sosyal güvenlik
reformu çal›flmalar› sonunda, Emekli
Sand›¤›, Sosyal Sigortalar Kurumu ve
Ba¤-Kur’u tek çat› alt›nda toplayan 5502
say›l› Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu
20.05.2006 tarihinde yürürlü¤e konularak
uzun y›llardan beri hizmet vermekte olan
söz konusu kurumlar›n tüzel kiflilikleri
sona erdirilmifltir.
5502 say›l› Kanunla efl zamanl› olarak yürürlü¤e
konulmas› gereken Sosyal Sigortalar
ve Genel Sa¤l›k Sigortas›
Kanunu’nun ise baz› maddeleri Anayasa
Mahkemesi taraf›ndan iptal edilmifltir.
Söz konusu kanunun yürürlük tarihi bir
kaç kez ertelenmifl ve nihayet Ekim ay›
bafl›nda yürürlü¤e girmesi
kararlaflt›r›lm›flt›r.
Çal›flma statüleri ve sosyal güvenlikle ilgili
hak ve yükümlülükleri birbirinden farkl›
olan iflçiler, memurlar, kendi ad›na ve hesab›na
ba¤›ms›z çal›flanlar, tar›m ifllerinde
kendi ad›na ve hesab›na çal›flanlar ve tar›m
sektöründe ücretle çal›flanlara iliflkin
befl ayr› yasa bu Kanunla birlefltirilmifl ve
ülkemizde ilk defa uygulanacak genel
sa¤l›k sigortas›na iliflkin esaslar da yine
bu kanunla düzenlenmifltir.
Öte yandan kanunun yürürlü¤e girdi¤i tarihten
önce sigortal› olanlar›n kazan›lm›fl
haklar› genelde sakl› tutuldu¤undan, bunlar›n
5510 say›l› kanunun yürürlük tarihinden
önceki prim ödeme sürelerinin önceki
kanunlara göre, bu tarihten sonraki prim
ödeme sürelerinin ise 5510 say›l› kanuna
göre de¤erlendirilmesi gerekecektir.
Dolay›s›yla 5510 say›l› Kanun ve bu
kanunla yürürlükten kald›r›lan 5434, 506,
1479, 2925 ve 2926 say›l› kanunlar y›llarca
birlikte uygulanacakt›r.
K›saca ifade etmek gerekirse “oldukça
karmafl›k görünen yeni sistem oturuncaya
kadar, yaflanacak zorluklardan kuflkusuz
meslek mensuplar›m›zda etkilenecektir”
Yay›nlar›m›z ve düzenleyece¤imiz seminerlerle
sizlere destek olmaya devam
edece¤iz. Böylece yeni kanundan kaynaklanmas›
muhtemel uygulama maliyetlerini
en aza indirmeye çal›flaca¤›z.
Meslektafllar›m›za a¤›r sorumluluklar
yükleyen bu zorlu süreci birlikte
aflaca¤›m›z inanc›yla hepinizin bayram›n›
kutlar, iyi çal›flmalar dilerim.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 1

‹Ç‹NDEK‹LER
GÜNCEL
SOYLEfi‹
H›zla de¤iflen mevzuat,
mesleki sorumluluklar›m›z›
giderek art›rmakta ve
bizleri “geliflmelerin
gerisinde kalmamak”
yükümlülü¤ü ile karfl›
karfl›ya b›rakmaktad›r.
SAYFA 1
AB üyeli¤i hedefi, Türkiye
ile üyelik müzakerelerinin
bafllad›¤› 3 Ekim 2005’ten
bu yana yerinde sayd›.
Siyasi istikrars›zl›k ve
belirsizlikler nedeniyle AB
sürecinin gerektirdi¤i pek
çok yasal düzenleme
ç›kar›lamad›. Hükümet,
bu a盤› kapamak için
3.Ulusal Program›
haz›rlad›.
SAYFA 4-7
5786 Say›l› Meslek
Yasas›’n›n baz›
maddelerinin iptali ve
yürürlü¤ünün
durdurulmas› için
Anayasa Mahkemesi’ne
baflvuruldu.
Baflvuru metninde
yasan›n pek çok
maddesinin, Anayasa’n›n
2.maddesinde yer alan
“hukuk devleti” ilkesi ile
ba¤daflmad›¤› ve “kamu
yarar›na” dayanmad›¤›
vurguland›.
SAYFA 8-12
MESLEK YASASI
Yeni Türk Ticaret
Kanunu’nun
mimarlar›ndan
Prof.Dr.Ünal Tekinalp,
Yasan›n Türkiye’nin
gelece¤ini planlad›¤›n›
belirterek, “Yeni TTK’n›n
hemen ç›kar›lmas› laz›m,
gecikirse korkar›m ki yeni
bir yasa gerekecek” dedi.
SAYFA 13-17
BÜLTEN Ankara SMMM Odas›’n›n yerel süreli iki ayl›k ücretsiz yay›n organ›d›r. ISSN: 1307-7554
Sahibi
Ankara Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirler Odas› Ad›na
Ali Metin POLAT
Genel Yay›n Yönetmeni
Canan GED‹K
Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü
H›d›r KÖSE
Yay›n Kurulu
Ali Metin POLAT • Ahmet AKBABA
H›d›r KÖSE • Necmettin KELEfi
Erkan ARSLAN
Yay›n Dan›flmanlar›
Bünyamin ÖZTÜRK (YMM)
Bülent AK (YMM)
Sinan AYDIN (YMM)
‹brahim DE⁄‹RMENC‹ (YMM)
Sak›p fiEKER (YMM)
Kaz›m YILMAZ (YMM)
M. Kemal OKTAR (SMMM)
Ahmet ELBAfiI (SM)
Erol SÖNMEZOCAK (SM)
Yönetim Yeri:
Kumrular Caddesi No:26 • 06440
K›z›lay/ANKARA
Tel: (0312) 232 33 77
Faks: (0312) 231 71 17
Web Adresi: www.asmmmo.org.tr
E-posta: asmmmo@asmmmo.org.tr
Görsel Yönetmen
Candan ‹PEKÇ‹
Bask› Tarihi: 25.09.2008
Bask›: Bizim Repro (312) 341 10 20
Kaz›m Karabekir Cad. Kültür Çarfl›s›
7/100 Ankara
Bültenimize gönderilen yaz›lar
yay›mlans›n, yay›mlanmas›n geri
verilmez, yaz›lardaki düflün ve
görüfller yazarlar›na aittir.
Yaz›lar kaynak gösterilerek aktar›labilir.

ODALARIMIZ
GEZ‹
Marmara depreminin
9.y›l›nda haz›rl›klar›n
sözde kald›¤› ortaya ç›kt›.
En iyimser senaryolara
göre 7 fliddetinin
üzerindeki bir deprem
‹stanbul’da 35-40 bin
binay› y›kacak, 30-40 bin
insan ölecek, 120 bin
insan yaralanacak,
60 milyar dolarl›k bir
ekonomik kay›p meydana
gelecek. Kabus
senaryolar›na göre ise ölü
say›s› 90 bine ç›kacak,
600 bin kifli evsiz kalacak.
SAYFA 18-21
GÜNCEL
Eskiflehir SMMM Odas›
meslek mensuplar›n›n
yan› s›ra stajyerlerin
e¤itimine özel bir önem
veriyor. Öyle ki, fiilen staj
yapmad›¤› belirlenen ya
da mesleki ciddiyet
tafl›mad›¤› saptanan
stajyerlerin stajlar› iptal
bile edilebiliyor.
SAYFA 24-25
Ölüdeniz’de sonbahar’da
deniz keyfi.
SAYFA 26-27
Zerdüfltlerin Taht›na yolculuk…
Aralar›nda Ankara SMMM Odas› Sekreteri H›d›r
KÖSE’nin de bulundu¤u ‹zmir Da¤c›l›k ve Do¤a Sporlar›
Kulübü üyesi 12 da¤c› ‹ran’daki Sabalan ve Damavent
Da¤lar›n›n zirvelerine ç›kt›lar.
SAYFA 30-32
DA⁄CILIK
33-36 Dünya Muhasebe Tarihçileri
‹stanbul’da Bulufltu
Prof.Dr.Seval KARDEfi SEL‹MO⁄LU
37 AR-GE Harcamalar› ve
Yat›r›mlar›n›n Ülkelerin
Kalk›nmas›ndaki Önemi
Ahmet AKIN
38-43 5084 Say›l› Teflvik Kanunu
Kapsam›nda Bulunan ‹llerde
Asgari Geçim ‹ndirimi
‹mdat TÜRKAY
44-45 Limited fiirketlerde
Vergi Borcundan Dolay›
Sorumluluk Konusunda Eski ve
Yeni Uygulamalar ve Gelir
‹daresi Baflkanl›¤›n›n
‹dari Görüflü:
Limited fiirketlerde
Hisse Devrinin Tescil ve ‹lan›n›n
Yap›lmamas› Durumunda
Devirle ‹lgili Sözleflmenin
Pay Devrinin Ortaklar Kurulu
Taraf›ndan Uygun Oldu¤unun
Pay Defterine ‹fllenmesi Halinde
Devir Geçerli Say›labilmektedir
Dr.Mustafa ALPASLAN
46-47 Yurt D›fl› ‹fltirak Hisselerinin
Elden Ç›kar›lmas›nda ve/veya
Ç›kmaz›
Özgür BORA
48-49 5510 Say›l› Yasada
Ücret Bordrosu ‹le
Defterlerin Geçerlili¤i
Mahmut ÇOLAK
50-52 5763 Say›l› Kanunla
4857 Say›l› ‹fl Kanununda
Yap›lan De¤ifliklikler
Ahmet A⁄AR
53- 2008 Y›l› Temmuz-A¤ustos
Aylar›nda Mevzuatta
Yap›lan Önemli De¤ifliklikler
71-73 Yönetmelikler
74-75 Bas›ndan Seçmeler
76-78 Özelgeler
79-83 Yarg› Kararlar›
84-88 Pratik bilgiler

AB YOLUNDA ‹K‹ ‹LER‹ B‹R GER‹
yeni yol haritas› haz›rland›
◗ AB üyeli¤i hedefi, Türkiye ile üyelik müzakerelerinin bafllad›¤› 3 Ekim 2005’ten bu yana adeta yerinde sayd›.
Hükümetin 17 Kas›m 2007’de aç›klad›¤› uyum program› çerçevesinde ç›kar›lmas› gereken 114 yasan›n ancak
yüzde 20’si ç›kar›labildi. 2007 y›l›nda ç›kar›lmas› gereken yasalar›n büyük ço¤unlu¤u ç›kar›lamad›¤› için
ikincil düzenlemeler de yap›lamad›.
◗ 22 Temmuz seçimlerinin ard›ndan siyasi çekiflmeler ve parti kapatma davalar›n›n getirdi¤i belirsizliklerle
dolu geçen süreç, Türkiye’ye pahal›ya mal oldu. Türkiye, AB ile üyelik müzakerelerine ayn› tarihte bafllayan
H›rvatistan’›n bile gerisinde kald›. Üyelik müzakerelerinin bafllad›¤› 2005’ten bu yana H›rvatistan ile görüflmelerde
20 bafll›k müzakerelere aç›l›rken, Türkiye ile görüflmeye aç›lan bafll›k say›s› 8’de kald›.
◗ Önümüzdeki yasama y›l›nda, siyasi belirsizlikler nedeniyle üç y›ld›r h›z kesen AB süreci yeniden canland›-
r›lacak. Bu çerçevede hükümet taraf›ndan haz›rlanan yeni yol haritas›na göre, 131 yasa de¤iflikli¤i ile kamu
yönetiminden, yarg› sistemi ve ekonominin iflleyifline, yolsuzluklarla mücadeleden, sa¤l›k ve çevre politikalar›na
kadar pek çok alanda günlük hayat› de¤ifltirecek önemli reformlar yap›lacak. Mali sistem gözden geçirilerek,
vergi politikalar›nda Avrupa standartlar›na uygun düzenlemelere gidilecek.
◗ AB müktesebat›na uyum çerçevesinde haz›rlanan yeni Ulusal Program, Bakanlar Kurulunda de¤erlendirildi.
TBMM’nin aç›l›fl› ile birlikte gündeme al›nacak Ulusal Program, baz› Anayasa de¤iflikliklerini de zorunlu k›-
l›yor.
4 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

T
ürkiye, bir süredir AB üyeli¤i
için zorunlu bir de¤iflim
sürecinin sanc›lar›n› yafl›yor.
Toplumun uzun süredir ihtiyaç duydu¤u,
ancak sürekli ertelenen reformlar, gerginleflen
siyasi ortam ve belirsizlikler
nedeniyle bir türlü hayata geçirilemiyor.
AB ile üyelik müzakerelerinin bafllad›¤› 3
Ekim 2005’ten bu yana uyum müktesebat›
çerçevesinde bir arpa boyu yol al›namad›.
Oysa, hükümet, 22 Temmuz seçimlerinden
sonra, 17 Kas›m 2007’de,
aras›nda “ça¤dafl, demokrat ve sivil bir
Anayasa” vaadinin yer ald›¤› “AB müktesebat›na
uyum program›n›” aç›klam›fl ve
bunun için gerekli 114 yasan›n bir y›l içinde
ç›kar›lmas›n› öngörmüfltü. Ancak bu
düzenlemelerin yap›lmas› sürekli ertelendi.
Önce, kapsaml› bir Anayasa de¤iflikli¤i
ihtiyac› laiklik üzerindeki tart›flmalarla
savsakland›. Anayasa Mahkemesi’nin
iptal etti¤i türban serbestisi ile de
Anayasa de¤iflikli¤i tümden rafa kald›r›ld›.
Siyasi Belirsizli¤in Faturas›
Geçen y›l, Cumhurbaflkan› seçimi ile
t›rmanan siyasi çekiflmeler, AKP hakk›nda
aç›lan kapatma davas› ile toplumun tüm
kesimlerini bir kutuplaflma içine itti. Siyasi
sürecin belirsizli¤i, hükümetin ve
TBMM’nin çal›flmalar›n› olumsuz etkiledi.
1 Ekim 2007 ile 30 Eylül 2008 tarihleri
aras›nda yap›lmas› öngörülen 114 yasal
düzenlemeden pek az› hayata geçirilebildi.
Bu düzenlemeler aras›nda TCK 301.
maddede yap›lan iyilefltirme, Vak›flar
Kanunu, Kamu ‹hale Kanunu, Sosyal
Güvenlik Kanunu gibi önemli uyum
yasalar›n› saymak mümkün.
Ancak; AB ile müzakerelere konu olan
yarg›, kamu yönetimi, adalet ve güvenlik,
tüketicinin korunmas›, g›da güvenli¤i,
çevre, haks›z rekabetin önlenmesi, fikri
mülkiyet haklar›, ticari ve mali hayat,
bal›kç›l›k, tafl›mac›l›k, sermaye, mallar›n ve
iflçilerin serbest dolafl›m› gibi alanlarda
yap›lmas› gereken düzenlemeler ask›ya
al›nd›.
‹kincil Düzenlemeler Yap›lmad›
AB ile uyum çerçevesinde ç›kar›lmas›
gereken yasalar beklemeye al›n›rken,
ç›kar›labilen az say›daki yasa ile ilgili
tebli¤ ve yönetmelikler de yay›mlanmad›¤›
için, uygulamaya geçmek mümkün
olamad›. Sosyal Güvenlik Yasas›’n›n
Cumhurbaflkan› taraf›ndan onaylanarak
yürürlü¤e girmesine karfl›n yasa ile ilgili
tebli¤lerin ancak bir bölümü ç›kar›labildi.
Türkiye’nin AB ile Uyum Program›
çerçevesinde 2008-2009 y›llar› aras›nda
30 yasa ve bu yasalara iliflkin 135 tebli¤
ve yönetmelik, 2009-2013 y›llar› aras›nda
da 64 yasa ve 95 ikincil düzenleme yapmas›
gerekiyor. Oysa takvim, flimdiden 2
y›ll›k bir gecikme oldu¤unu gösteriyor.
Yerimizde Sayd›k
Yaflanan iç siyasi sorunlar ve çekiflmeler,
Türkiye’ye pahal›ya mal oldu. Türkiye,
3 Ekim 2005’te bizimle birlikte AB ile üyelik
görüflmelerine bafllayan H›rvatistan’›n
bile gerisine düfltü. Geçti¤imiz Haziran
ay›nda AB ile yürütülen üyelik müzakereleri,
“teknik nedenlerle” aksad›. AKP
hakk›nda aç›lan kapatma davas›n›n gölgeledi¤i
görüflmeler s›ras›nda, Türkiye
ancak, iki bafll›¤› daha müzakere açabildi.
H›rvatistan ise AB ile müzakereye açt›¤›
bafll›k say›s›n› 20’ye yükseltti.
Anayasa Mahkemesi’nin AKP’ye iliflkin
kapatmama karar›yla Türkiye yeniden
“denetlenen ülke” s›n›f›na sokulmaktan
ç›kt›. Ancak müzakerelerde gelinen nokta,
umut k›r›c› oldu.
E¤itim ve kültür, ekonomik ve parasal
politika, fikri mülkiyet hukuku, flirketler
hukuku, sermayenin serbest dolafl›m›,
kamu al›mlar›, rekabet politikas›,
vergilendirme, g›da güvenli¤i, veterinerlik,
istihdam ve sosyal politikalar, çevre, enerji,
iflçilerin serbest dolafl›m›, medya,
bölgesel politikalar, temel haklar ve yarg›,
adalet, özgürlük ve güvenlik, mali politikalar
ve bütçe, savunma politikalar› gibi
konular müzakereye aç›lmazken, mallar›n
serbest dolafl›m›, ifl kurma hakk› ve
hizmetlerin serbestçe sunulmas›, mali
hizmetler, tar›m ve k›rsal kalk›nma politikalar›,
bal›kç›l›k, tafl›mac›l›k, gümrük
birli¤i ve d›fl iliflkiler bafll›klar› ask›ya al›nd›.
TTK da Beklemede
Ticari hayat›n Avrupa standartlar› ile
uyumlu bir biçimde yeniden yap›lanmas›
aç›s›ndan büyük önem tafl›yan Türk
Ticaret Kanunu Tasar›s› da bu siyasi belirsizlik
süreci içinde görüflülemedi. Geçen
yasama döneminde TBMM Adalet
Komisyonu gündemine al›nan ve pek çok
maddesi görüflülen tasar›, 22 Temmuz
seçimlerinden sonra da TBMM’de
görüflülme olana¤› bulamad›. Hükümetin
bu y›l içinde yasalaflaca¤› vaadine
ra¤men, tasar›n›n Adalet Komisyonu’nda
ele al›narak, TBMM Genel Kurulu’na
indirilmesi mümkün olamad›.
Mesle¤imizi de yak›ndan ilgilendiren
önemli de¤ifliklikler getiren Türk Ticaret
Kanunu’nun, TBMM’nin 1 Ekim’deki
aç›l›fl›ndan sonra ele al›nmas› bekleniyor.
AB’nin Beklentileri Yüksek
Bu y›l›n May›s ay›nda toplanan AB
Ortakl›k Konseyi taraf›ndan yay›nlanan
“Tutum Belgesi”, Türkiye’ye iliflkin
beklentileri ortaya koydu. Buna göre, iki
y›l gibi k›sa bir dönem içinde kamu
yönetiminden güvenlik güçlerinin
denetimine, yarg› sisteminden
yolsuzlukla mücadele politikalar›na,
enerji ve ulaflt›rmadan çevreye kadar
pek çok alanda Avrupa standartlar›na
uygun düzenlemeler yap›lmas›
gerekiyor.
Beklentiler aras›nda, y›llard›r
sürüncemede b›rak›lan yerel yönetimlerin
güçlendirilmesi, bölgesel istinaf
mahkemelerinin kurulmas›, yarg›
ba¤›ms›zl›¤›n›n sa¤lanmas›, ombudsman
sisteminin kurulmas›, milletvekili ve kamu
personelinin dokunulmazl›klar›n›n
s›n›rland›r›lmas› gibi konular bulunuyor.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 5

DAHA YAPACAK ÇOK fiEY VAR
AB Ortakl›k Konseyi’nin k›sa vadeli beklentileri
karfl›s›nda harekete geçen hükümet,
AB sürecinde yeni bir yol haritas›
oluflturularak, bu yönde at›lmas› gereken
ad›mlar›n h›zland›r›lmas› için kollar› s›vad›.
2011 y›l›na kadar yap›lmas› gerekenlerin
yer ald›¤› 3.Ulusal Programda, 131 yasada
yap›lacak de¤ifliklik ile mali sistemden
bankac›l›¤a, vergi politikalar›ndan e¤itim
ve sa¤l›k politikalar›na, çevreden ticari hayat›n
düzenlenmesine ulaflt›rmadan haks›z
rekabetin önlenmesine kadar pek çok
alanda yap›lacak reformlara yer verildi.
Bu çerçevede, mali sistemde köklü
de¤iflikliklere gidilecek TTK ve vergi
politikalar› Avrupa standartlar›na
uyarlanacak. Vergiler yeniden
tan›mlanarak, ÖTV ve KDV oranlar›
yeniden düzenlenecek.
Bakanlar Kurulunda da görüflülen
3.Ulusal Programda yer alan taahhütlerin,
Meclis’in aç›lmas› ile birlikte gündeme
getirilmesi bekleniyor. 1 Ekim 2008 tarihinde
yeni yasama y›l›na bafllayacak olan
TBMM’nin temel gündemini bu Ulusal
Program içinde yer alan yasalar›n
ç›kar›lmas› oluflturulacak. AB ile uyum
çerçevesinde ç›kar›lmas› gereken yasalar,
Türkiye’deki günlük hayat› yak›ndan
etkileyecek de¤ifliklikler içeriyor.
Anayasa De¤iflikli¤i Gerekli
Devlet Bakan› ve Baflbakan Yard›mc›s›
Cemil Çiçek, yeni Ulusal Program›n, 400
sayfal›k 4 bölümden olufltu¤unu
belirterek, yap›lmas› öngörülen düzenlemeler
içinde, ombudsmanl›k, sendikal
haklar, yarg›n›n ifllevselli¤inin art›r›lmas›
gibi taahhütlerin bulundu¤unu bildirdi.
Programda 342 tüzük ve yönetmelik
de¤iflikli¤i de yer ald›¤›n› ifade eden
Çiçek, yap›lacak 131 yasa de¤iflikli¤inin
bir k›sm›n›n Anayasa de¤iflikli¤i gerektirdi¤ini
söyledi. Yap›lmas› gerekli Anayasa
de¤ifliklikleri için di¤er partilerin deste¤ine
de gerek oldu¤unu belirten Çiçek, D›fliflleri
Bakan› ve Baflmüzakereci Ali Babacan’›n
siyasi partileri ziyaret ederek, Ulusal
Program konusunda bilgi verece¤ini
bildirdi.
Hala Eksik Çok
Hükümet eylem plan›n›n 6 ayl›k bölümünde
yer alan pek çok taahhüdü yerine getiremedi.
Hükümetin k›sa sürede Anayasa'y›
de¤ifltirmesi, kay›td›fl› stratejisi, sanayi
politikas› ç›karmas› gerekiyor.
AB yolunda h›z kazanabilmek için,
dokunulmazl›klar ve ombudsman yasas›
ve "vergiler için Anayasa'da de¤ifliklik
yap›lmas›, sektörler için ayr› bir Kamu
‹hale Yasas› ç›kart›lmas›, ulusal petrol
stok ajans› kurulmas›" gibi birçok
düzenlemenin arka arkaya yap›lmas›
gerekiyor.
Vergi Mevzuat› ve Anayasa
Programa göre, vergi mevzuat›yla ilgili
de¤iflikliklerin sadece vergi kanunlar›yla
yap›lmas› için Anayasaya hüküm konulacak.
Gelir Vergisi Kanunu’nda de¤iflikli¤in
de tamamlanmas› gerekiyor. Bununla ilgili
çal›flmalarda sonuca ulafl›lmad›. Alkol ve
alkollü içkilerin vergilendirilmesi düzenlemeleri
de ileri bir tarihe b›rak›ld›. Enerjide
otomatik fiyatland›rma gecikmeli yap›ld›.
TBMM'nin yo¤un gündemine bankay›
yeniden yap›land›ran Eximbank Kanunu'nun
da eklenmesi gerekiyor. Kanun için,
henüz tart›flmaya aç›lm›fl bir metin yok.
Öte yandan elektrik da¤›t›m özellefltirmesi
süreci bafllat›l›rken, elektrik üretim
özellefltirmeleri için net tarih belirlenmedi.
2008 progam metninde özellefltirme
ifllemlerinin bafllat›laca¤› öngörülüyor.
Ayr›ca Ulusal Petrol Stok Ajans›'n›n da
kurulmas› planlan›yordu.
Hayvanc›l›k desteklerinin de yeniden
yap›land›r›lmas› gerekiyor. Bu konuda
çal›flmalar var, ancak henüz aç›klanmad›.
G›da, yem, g›da hijyeni ve veterinerlik
hizmetleriyle ilgili yasal düzenlemeler
Bakanlar Kurulu'na dahi sevk edilmedi.
Sektörel strateji ve sanayi politikas› döküman›
revizyon çal›flmalar›n›n da tamamlanmas›
gerekiyor.
CHP Karfl› Ç›kt›
D›fliflleri Bakan› ve Baflmüzakereci Ali
Babacan, TBMM’deki siyasi partilerin
grup yöneticileri ile görüflerek, 3.Ulusal
Program› anlatt› ve bu kapsamda
yap›lacak Anayasa de¤ifliklikleri için
destek istedi.
TBMM Baflkan› Köksal Toptan da, TBMM
bünyesinde Anayasa, iç tüzük, AB Uyum
Mevzuat› ve siyaseti düzenleyen yasalar
konusunda dört ayr› komisyon kurulmas›-
n› önererek, grubu bulunan partilerin bu
komisyonlara 1 Ekim 2008 tarihine kadar
ikifler temsilci vermelerini istedi.
MHP ve DTP komisyonlara üye verirken,
CHP, Anayasa De¤iflikli¤i Komisyonuna
isim bildirmedi.
Fotoğraf: AA
Avrupa Komisyon Baflkan› Jose Manuel
Barosso TBMM’de konuflurken
6 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

‹fiTE AB’N‹N YEN‹ YOL HAR‹TASI
AB sürecinde yeni yol haritas›n› oluflturacak
önemli baz› düzenlemeler ve takvim
flöyle:
- Türk Ticaret Kanunu ç›kar›lacak. Bu kanunla
birlikte halka aç›k flirketler hukuku, AB flirket
hukukuna tam uyumlu olacak. (2009)
- Halka aç›k flirketlerde elektronik ortamda
genel kurula kat›l›m sa¤lanacak. (2009)
- Banka yönetim kurullar›n›n risk yönetimi sorumlulu¤u
artacak. (2009)
- Bankalar›n kredi ve finans kuruluflu olmayan
ortakl›klar› konsolide tablolara dahil edilecek.
(2010)
- Yabanc› menkul k›ymetlerin kotasyonu ile ilgili
k›s›tlamalar hafifletilecek. (2009)
- Karayollar› Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk
Sigortas›'n›n düzenli kontrolü kald›r›-
lacak. Güvence hesab›ndan bedeni hasara yol
açan kazalar›n maddi zararlar› da karfl›lanacak.
(2011)
- Ombudsmanl›k Kanunu ç›kar›lacak. (2009)
- Kay›t d›fl› ekonomi ve vergi kaça¤›yla daha
etkin mücadele edilecek. Vergi ceza sistemi
gözden geçirilecek. Noterlerde yap›lan ifllemler
de di¤er para ve mal hareketleri gibi ilgili kurulufllara
bildirilecek.
- Alkollü içkiler ve tütün ile tütün ürünlerinin
vergilenmesine iliflkin eylem plan› aç›klanacak.
Bu ürünlerdeki vergileme ölçüsü bafltan belirlenecek,
ÖTV oranlar›nda de¤iflikli¤e gidilecek.
(2009)
- Petrol ürünleri ve di¤er enerji ürünlerinin vergilenmesine
esas olan kriterler bafltan belirlenecek.
ÖTV bafltan belirlenecek. (2011)
- KDV'nin tan›m› bafltan yap›lacak. ‹thalat s›ras›nda
KDV al›nmas›ndan vazgeçilecek. (2011)
- Kullan›lm›fl motorlu araçlar›n ithalat izninin
kald›r›lmas› için 2011'den sonra de¤erlendirmelere
bafllanacak.
- Bahis, flans ve kumar oyunlar›n›n düzenlemeleri
AB'ye göre yap›lacak. (2011)
- Kamu Al›mlar› Strateji Belgesi aç›klanacak.
(2009)
- ‹mtiyaz vermeye yönelik ihaleler AB normlar›na
göre yap›lacak. (2009)
ÇEVRE K‹RL‹L‹⁄‹NE SORUMLULUK
- Faaliyeti nedeniyle çevreye zarar veren iflletme,
kirlili¤in giderilmesinde mali sorumlulu¤u
üstlenecek. (2011)
- At›k elektronik eflyan›n kontrolü sa¤lanacak.
At›k piller için toplama sistemi kurulacak. G›da
ve fleker boyas› olarak kullan›lan titanyum dioksit
s›n›rland›r›lacak. (2009-2011)
- Tar›mda gübrenin toprakta neden oldu¤u
kirlilik tespit edilecek, azalt›lacak. (2011)
- ‹nsanlar›n yüzdü¤ü sularda (deniz, göl, akarsu
gibi) düzenli kalite ölçümü yap›lacak ve halk
bilgilendirilecek. (2011)
- Yeralt› su kaynaklar›n› düzenli kimyasal analizi
yap›lacak ve korunmalar› etkinlefltirilecek.
(2009)
- Su havzas› yönetim planlar› haz›rlanacak.
Bal›k ve kabuklu su ürünlerinin yaflam alanlar›
düzenli denetlenecek. (2010)
- Eko-etiket uygulamas›yla çevre dostu ürünlerin
etkin tan›t›m› sa¤lanacak. (2011)
- Çevre Strateji Belgesi ve Ulusal At›k Yönetim
Plan› aç›klanacak, bütün kanalizasyon ve
ar›tma sistemleri AB normlar›na çekilecek.
(2009'dan itibaren)
- Karbon emisyon tavanlar› belirlenecek, e-
misyon ticareti için düzenlemeyer yap›lacak.
(2011)
- Hava kirlilik s›n›r›n› aflan at›k ya¤ ifllemleri
yasaklanacak, maden at›klar› yönetimi ve hurda
tafl›tlar›n geri dönüflümü çevre ile uyumlu
hale getirilecek. (2009)
‹fiYERLER‹NDE RADRASYONA
KARfiI TEDB‹R
- Elektromanyetik dalgalara karfl› halk sa¤l›¤›-
n›n korunmas› için araflt›rmalar yap›lacak ve
kamuoyu bilgilendirilecek. (2009)
- Ruh Sa¤l›¤› Eylem Plan› aç›klanacak. (2009)
- Mezbahalar AB standartlar›yla tam uyumlu
olacak. (2012)
- ‹flyerlerinde cihazlar›n yayd›¤› radyasyona
karfl› asgari güvenlik flartlar› belirlenecek. (2011)
- Koyun ve keçiler kay›t alt›na al›nacak. Güneydo¤u
ve Do¤u Anadolu'da befl karantina
kontrol noktas› kurulacak. (2010)
- Tüketici portal› kurulacak. (2009)
- Reklam, paket turlar, etiketleme, tüketici
kredisinde AB'ye tam uyum. (2009)
- Sürücü e¤itimi ile ehliyetler uyumlaflt›r›lacak,
belirlenecek araç tiplerine h›z s›n›rlay›c› takmak
zorunlu olacak. (2009-2010)
MARKA KANUNU ÇIKARTILACAK
- Korsanla mücadele için bir y›lda fikri mülkiyet
haklar›yla ilgili 500'den fazla soruflturma
aç›lan yerlerde, konuyla ilgili özel cumhuriyet
savc›s› atanacak. Bölgesel risk analizleri haz›rlanacak.
(2010)
- Birden fazla çocuk mahkemesi olan yerlerde,
bunlardan biri fikri mülkiyet suçlar›na
bakacak. (2010)
- AB mevzuat› ile tam uyumlu bir marka kanunu
ç›kar›lacak. S›nai Mülkiyet Akademisi kurulacak.
(2009)
HAKSIZ T‹CARETE KARfiI KURUL
- 88 yeni ifl mahkemesi kurulacak. (2010)
- Kamuda sendikal haklar geniflletilecek, havac›l›k
çal›flanlar›na ayr› kanun düzenlenecek.
(2009)
- Haks›z Ticari Uygulamalar Kurulu kurulacak.
(2009)
- Çocuk iflçili¤e karfl› 10 y›ll›k program oluflturulacak.
(2009)
- Bal›kç›l›k filosu kay›t alt›na al›nacak, avlanma
kotalar› getirilecek. (2009)
- Havayolu engelli yolcu haklar›, yolcu ma¤duriyeti
düzenlemeleri ilerleyecek. (2009)
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 7

YÜRÜRLÜ⁄ÜN DURDURULMASI ‹STEND‹
MESLEK YASASI ANAYASA MAHKEMES‹NDE
◗ YMM ve SMMM’lerin imza yetkilerinden do¤an sorumluluklar›na iliflkin sorunlara çözüm getirmeyen vetolu
Meslek Yasas›, TBMM tatile girmeden önce görüflülerek kabul edildi. CHP, 26 Temmuz 2008 tarihli Resmi
Gazete’de yay›mlanan Kanunun tart›flmal› baz› maddelerinin iptali ve yürürlü¤ünün durdurulmas› için Anayasa
Mahkemesi’ne baflvurdu.
◗ ‹ptal ve yürürlü¤ün durdurulmas› baflvurusunda, 5786 say›l› Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali Müflavirlik Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›ndaki Kanun ile getirilen
düzenlemelerin, Anayasada ifadesini bulan “hukuk devleti” ve “hukuk güvenli¤i” ilkesi ile ba¤daflmad›¤› ve
“kamu yarar›na dayanmad›¤›” vurguland›.
‹fiTE ‹PTAL‹ ‹STENEN HÜKÜMLER:
- “Milli Savunmaya karfl› suçlar, devlet s›rlar›na karfl› suçlar ve casusluk” suçlar›ndan dolay› bir y›l veya daha fazla süreyle
hapis cezas›na çarpt›r›lm›fl olanlar›n affa u¤ram›fl olsalar dahi SMMM ve YMM olamayacaklar›na iliflkin 2. maddenin 1. f›kras›;
- YMM s›navlar›na kat›lma ve bekleme süresi ile ilgili 9. maddenin son f›kras›;
- YMM s›navlar›n›n, Maliye Bakanl›¤› gözetiminde yap›lmas›na iliflkin 10. maddenin 1. f›kras›;
- Üst üste iki seçim döneminde iki defa Birlik Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›na seçilmifl olanlar›n aradan iki seçim dönemi geçmedikçe
Yönetim Kurulu üyeli¤ine seçilemeyeceklerine iliflkin 35. maddenin 1. f›kras›n›n son cümlesi;
- Oda ve üst birlik Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurulu seçimlerinde nispi temsil sistemi uygulanmas›na iliflkin,
40. maddenin 9. f›kras›.
8 MESLEK YASASI BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

U
luslararas› piyasalarla entegre
olma yoluna giren bir ekonomi,
AB ile uyum sürecinin
gereklili¤i olan yap›sal de¤iflimler ve h›zla
geliflen teknoloji, 3568 Say›l› Meslek
Yasas›nda, bu geliflmeleri karfl›layacak
de¤ifliklikleri uzun bir süredir zorunlu k›l›-
yor. Elbette, bafl döndürücü geliflmeler
karfl›s›nda, ekonomik ve ticari hayat›n bir
parças› olan meslek grubunun yeniden
yap›lanmas› kaç›n›lmaz.
E¤er, yolsuzluklarla, rüflvetle ve kay›t d›-
fl›l›kla mücadele hedefleniyorsa; iflletmelerin
do¤ru ve güvenilir hesap vermesi isteniyorsa,
bu hedefe uygun bir meslek yap›lanmas›
ülkemizin gelece¤i için büyük
önem tafl›yor.
Yeni bir yasa ile beklenen; say›lar› 75 bine
ulaflan meslek grubunun bu hedefe uygun
yasal güvencelere kavuflturulmas› ve
günlük çal›flma hayat›nda angaryalardan,
haks›z rekabete, imza yetkilerinin getirdi¤i
a¤›r sorumluluklardan yo¤un ifl yüküne
kadar pek çok sorunla bo¤uflmak zorunda
olan SMMM ve YMM’lerin, bu sorunlar›na
çözüm getirilmesi olmal›yd›.
Ancak yaklafl›k 2 y›ld›r gündemde bulunan
3568 say›l› Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik ve
Yeminli Mali Müflavirlik Kanununda
de¤ifliklik öngören tasar›, bu gereklilikleri
karfl›lamaktan uzak kald›. Ve ne yaz›k ki,
meslek yasas›, k›s›r siyasi çekiflmeler ve
siyasi hesaplara feda edildi. Meslek
yasas›, serbest muhasebecili¤in
kald›r›lmas›, mesle¤imizin etkin bir
biçimde sürdürülmesi için gerekli olan
e¤itimin temelini oluflturan staj sürelerinde
birkaç olumlu de¤iflikli¤e ra¤men, ileride
mevcut olan sorunlara yeni sorunlar
ekleyecek ve pek çok hukuki tart›flmaya
yol açacak bir biçimde yasalaflt›. Önemli
bir f›rsat kaç›r›ld›, dikkat edilmesi gereken
pek çok konu göz ard› edildi. Öyle ki,
serbest muhasebecilik kald›r›lmas›na
karfl›n, yasan›n ad›nda kald›.
TBMM’den H›zla Geçirildi
Odalar›n seçim süreci içerisinde gündeme
getirilen ve alelacele yasalaflan kanun,
seçim süreci bafllam›fl bulunan Oda
Genel Kurullar› aç›s›ndan hukuki sorun
yarataca¤› gerekçesiyle Cumhurbaflkan›
Abdullah Gül taraf›ndan veto edilerek
TBMM’ye gönderildi.
Seçim maddeleri ile ilgili yürürlük tarihi
2009 y›l›na çekilen yasa, h›zla TBMM Plan
Bütçe Komisyonunda görüflülerek TBMM
Genel Kurul gündemine al›nd›.
Meslek grubumuzu yak›ndan ilgilendiren
Türk Ticaret Kanunu gibi önemli ve kapsaml›
kanun tasar›s› baflta olmak üzere
gündemde bekleyen çok önemli yasa
tasar› ve teklifleri bulunmas›na karfl›n
5786 say›l› Meslek Yasas› de¤iflikli¤i
öncelikle görüflüldü ve TBMM tatile
girmeden yasalaflt›.
Cumhurbaflkan› Abdullah Gül de, bu kez
Yasay› uygun buldu. 5786 say›l› Meslek
Yasas› de¤iflikli¤i 26.7.2008 tarihli Resmi
Gazete’de yay›nlanarak yürürlü¤e girdi.
Top Anayasa Mahkemesinde
Ana muhalefet partisi CHP, Resmi
Gazete’de yay›mlanarak yürürlü¤e giren
5786 say›l› Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik ve
Yeminlik Mali Müflavirlik Kanununda
De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›ndaki Kanunun
baz› maddelerinin iptali ve yürürlü¤ünün
durdurulmas› için Anayasa Mahkemesi’ne
baflvurdu.
CHP Grup Baflkanvekilleri Hakk› Suha
Okay ve Kemal K›l›çdaro¤lu taraf›ndan
yap›lan baflvuruda, iptal edilmesi istenen
maddeler 5 madde olarak s›raland›.
Yasan›n yürürlü¤ünün durdurulmas›
isteminin gerekçesinde ise, iptali istenen
düzenlemelerin Anayasa’n›n 2. Maddesi
ile güvence alt›na al›nan “hukuk devleti ve
bu ilkenin en önemli unsular›ndan olan
hukuk güvenli¤i ilkesi ile ba¤daflmad›¤›”
ve “kamu yarar›na dayanmad›¤›”
kaydedildi.
Yeni yasan›n yürürlü¤ünün durdurulmas›
istemi flöyle gerekçelendirildi:
“10.07.2008 tarih ve 5786 say›l› Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali
Müflavirlik ve Yeminli Mali Müflavirlik
Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda
Kanun ile getirilen yeni düzenlemelerden
iptali istenen kurallar, Anayasan›n 2.
Maddesinde hüküm alt›na al›nan hukuk
devleti ve bu ilkenin en temel unsurlar›ndan
olan hukuk güvenli¤i ilkesi ile
ba¤daflmamakta, yasama yetkisinin
devredilmezli¤i ilkesine ters düflmekte ve
kamu yarar›na dayanmamaktad›r.
Öte yandan, anayasal düzenin en k›sa
sürede hukuka ayk›r› kurallardan ar›nd›r›lmas›,
hukuk devleti say›lman›n gere¤idir.
Anayasaya ayk›r›l›¤›n sürdürülmesinin, bir
hukuk devletinde subjektif yararlar›n üstünde,
özenle korunmas› gereken hukukun
üstünlü¤ü ilkesini de zedeleyece¤i
kuflkusuzdur. Hukukun üstünlü¤ü ilkesinin
sa¤lanamad›¤› bir düzende, kifli hak
ve özgürlükleri güvence alt›nda say›lamayaca¤›ndan,
bu ilkenin zedelenmesinin
hukuk devleti yönünden giderilmesi olanaks›z
durum ve zararlara yol açaca¤›nda
duraksama bulunmamaktad›r.”
Anayasa Mahkemesinin Karar› Bekleniyor
Anayasa Mahkemesi’nin bir yasan›n iptali
yönünde karar vermesinden önce yürürlü¤ünü
durdurma karar› vermesi için, “Denetlenen
düzenlemenin Anayasa’ya ayk›r›
oldu¤u yönünde güçlü belirtilerin bulunmas›”
ve “Söz konusu düzenlemenin uygulanmas›n›n
ileride giderilmesi güç ya da olanaks›z
zarar ya da durumlara neden olma
olas›l›¤›n›n bulunmas›” koflullar› aran›yor.
Anayasa Mahkemesi, baz› maddelerin
iptali ve yürütmenin durdurulmas› talebi ile
önüne gelen 5786 say›l› meslek Yasas›n›
her iki yönden inceleyecek. Yüksek
Mahkeme, bu yasan›n iptali istenen
hükümlerinin iptal karar› ç›k›ncaya kadarki
uygulamalar›nda ileride giderilmesi güç
zararlara yol açaca¤› kan›s›na var›rsa,
yürürlü¤ünü durdurabilecek.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MESLEK YASASI 9

‹ptali ‹stenen Maddeler
Söz konusu yasan›n iptali istenen hükümleri
ile Anayasa’ya ayk›r›l›k gerekçeleri ise
özetle flöyle s›raland›:
“1) 10.07.2008 tarih ve 5786 Say›l› Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali Müflavirlik
Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanunun 2. Maddesi ile de-
¤ifltirilen 3568 say›l› Kanunun 4. Maddesinin
1. F›kras›n›n (d) bendinin “milli
savunmaya karfl› suçlar, devlet s›rlar›na
karfl› suçlar ve casusluk” tümcesi:
‹ptali istenen tümceyle getirilen kurala
göre; Türk Ceza Kanununun 53. Maddesinde
belirtilen süreler geçmifl olsa bile,
milli savunmaya karfl› suçlardan, devlet
s›rlar›na karfl› suçlardan ve casusluk,
kamunun sa¤l›¤›na karfl› suçlardan hapis
cezas›na mahkum olanlar muhasebecilik,
mali müflavirlik ve yeminli mali müflavirlik
mesle¤ini icra edemeyeceklerdir.
Avrupa Sosyal fiart›na Ayk›r›
Bu kural ile do¤rudan do¤ruya bir suçun
karfl›l›¤› olmak üzere öngörülen asli cezalar›n
yan›nda, bu cezaya ek olarak hak
yoksunlu¤u (muhasebecilik, mali müflavirlik
ve yeminli mali müflavirlik mesle¤ini icra
edememe) getirilmektedir. Yasa koyucunun
asli ceza getirme yan›nda, bu cezaya
ba¤l› olarak kimi k›s›tl›l›klar öngörüp
öngörmeme konular›nda da Anayasal ilkeler
çerçevesinde takdir hakk›na sahip
oldu¤u kuflkusuzdur. Muhasebecilik, mali
müflavirlik ve yeminli mali müflavirlik mesle¤i
için getirilen söz konusu hak yoksunlu¤u
Anayasal ilkelerle ba¤daflmamaktad›r.
‹ptali istenen tümcedeki “Milli Savunmaya
karfl› suçlar” ibaresi, hukuk devletinin bir
gere¤i olan, cezalar›n ifllenen suçla orant›l›
olmas› ilkesine uygun düflmemekte ve bu
yönüyle de Anayasaya ayk›r› bir nitelik
tafl›maktad›r.
Anayasan›n 49. Maddesinde öngörülen
çal›flma hakk› bir temel hak ve özgürlük
olarak anayasal güvenceye ba¤l›d›r.
Sulh zaman›nda seferberlikle ilgili görevlerini
ihmal etme veya geciktirme suçundan
mahkum olan bir meslek mensubunun,
bu mahkumiyetinin, yürütece¤i
hizmetini ne flekilde etkileyece¤i konusunda
günün koflullar›na uygun bir nedensonuç
ba¤› kurulamayaca¤› çok aç›kt›r.
Bu nedenle böyle bir yasaklaman›n temel
hakk›n özüne dokunulamayaca¤›n›
öngören Anayasa’n›n 13. Maddesine de
uyarl›k göstermeyece¤i aç›kt›r.
‹ptali istenen tümcedeki söz konusu
ibare, çal›flma hakk›n›n etkin kullan›m›n›
sa¤lama görevi veren Avrupa Sosyal fiart›
ile ba¤daflt›r›lmas› mümkün bulunmayan
bir düzenleme oldu¤undan Anayasa’n›n
90. Maddesine de ayk›r› düflmektedir.
Yine iptali istenen bu kural›n, Anayasan›n
10. Maddesindeki “Kanun önünde eflitlik”
ilkesine de ters düfltü¤ünü söylemek
gerekir. Esnaf ve sanatkarlar meslek
kurulufllar›na genel baflkan, baflkan ve
yönetim, denetim, disiplin kurullar›na üye
olarak seçilebilmek için taksirle ifllenen
“milli savunmaya karfl› suçlar, devlet
s›rlar›na karfl› suçlar ve casusluk”
suçlar›ndan dolay› hüküm giymemifl
olmak flart› aranmam›fl, di¤er bir anlat›mla
söz konusu suçlardan hak yoksunlu¤u
getirilmemifltir. Kimyagerler, kimya
mühendisleri ile ziraat mühendisleri için
iptali istenen kural›n öngördü¤ü flekilde
bir mahkumiyet nedeniyle bu mesleklerin
icras›n› yasaklayan hak yoksunlu¤u getirilmemifltir.
Muhasebeci, mali müflavir ve
yeminli mali müflavirler için ayn› nedenle
getirilen hak yoksunlu¤u, “kanun önünde
eflitlik” ilkesine ayk›r›d›r.
Vergi ‹nceleme Elemanlar›
2) 10.07.2008 tarih ve 5786 Say›l› Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali
Müflavirlik Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanunun 5. Maddesi
ile de¤ifltirilen 3568 say›l› Kanunun 9.
Maddesinin son f›kras›n›n Anayasaya
ayk›r›l›¤›:
3568 say›l› yasan›n genel gerekçesinde
vurguland›¤› ve bu yasan›n 12. Maddesinde
aç›kça belirtildi¤i üzere, yeminli mali
müflavirlik müessesesi esas itibariyle vergi
denetim elemanlar› taraf›ndan yürütülmekte
olan kamusal görevlerin, fiili imkans›zl›klar
ve idareye kolayl›klar sa¤lama
amac›yla yetki alm›fl meslek mensuplar›na
devredilmesi amac›yla oluflturulmufltur.
Yetkinin as›l sahibi olan ve bu s›fat› devlet
taraf›ndan yap›lan çok aflamal› s›navlarda
baflar› göstererek, uzun süreli teorik ve
pratik e¤itime tabi tutularak, e¤itim dönemi
sonunda girilen yaz›l› ve sözlü bölümlerden
oluflan mesleki yeterlilik s›navlar›nda
baflar› göstererek kazanan, kamu
ad›na vergi mükelleflerini, meslek mensuplar›n›,
hatta meslek odalar›n› denetlemek
suretiyle mesleki faaliyetlerine bundan
sonra da devam eden vergi inceleme elemanlar›n›n
tali nitelikte bir yetki kullanma
durumunda olan yeminli mali müflavirlerce
yap›lan ifllemleri de yapabilmeleri için
s›nava tabi tutulmalar›, iflin do¤as›na
ayk›r›l›k teflkil edecek, denetleyendenetlenen
aras›ndaki hiyerarflik iliflki
düzeyinde kar›fl›kl›¤a neden olacakt›r.
Ayr›ca, vergi inceleme elemanlar›n›n bu
faaliyetlerini yürütebilmek için yeterli bilgi
düzeyine sahip olup olmad›klar›n›
TÜRMOB taraf›ndan düzenlenen s›navlara
girerek ispatlamalar›n›n öngörülmesi ile bu
s›navlara girmeyen vergi inceleme elemanlar›nca
yap›lan ifllerin ve bunlar›n
hukuki sonuçlar›n›n da tart›flmal› hale
gelece¤i hususu ayr›ca dikkate al›nmal›d›r.
5786 say›l› yasan›n genel gerekçesinde,
“uluslararas› kabul edilebilirlik konusunda
yaflad›klar› sorunlar›n afl›lmas› ve meslek
mensuplar›n›n kalitesinin ve standartlar›n›n
yükseltilmesi” amac›yla bu de¤iflikli¤in
gündeme getirildi¤i ifade edimektedir.
“Uluslararas› kabul edilebilirlik” hususu bu
konuda kurumsal olarak uygulama birli¤i
ve akreditasyon sa¤layan Uluslararas›
Muhasebeciler Federasyonu(IFAC) ve Avrupa
Birli¤i kurumlar›na iflaret etmektedir.
10 MESLEK YASASI BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

TÜRMOB, halihaz›rda IFAC’a üyedir ve
IFAC, vergi inceleme elemanlar›n›n sertifikasyonunu
kabul edilebilirlik aç›s›ndan
bir engel olarak görmemektedir. AB düzenlemeleri
çerçevesinde de vergi inceleme
elemanlar›n›n sertifikasyonunu engelleyici
herhangi bir düzenleme bulunmamaktad›r.
Yürütmekte olduklar› meslekleri dolay›s›yla
gerek s›nav, gerekse pratik e¤itim ve
çal›flma koflullar›n› yerine getirmifl oldu¤u
tart›flmas›z olan vergi inceleme elemanlar›n›n
serbest muhasebeci mali müflavirlik
ve yeminli mali müflavirlik s›navlar›ndan
muaf tutulmas›, eflitlik ilkesine ayk›r›l›k teflkil
etmeyecek, aksine bu durumun eflitlik
ilkesinin bir gere¤i olarak kabul edilmesi
gerekecektir.
Nitekim AB’nin 8. Direktifinin 9. Maddesi
de bu ilkeyi gözetmek suretiyle belli
durumlarda olan kifliler için bu koflullar
aç›s›ndan muafiyetler getirilebilece¤ini
ortaya koymufltur.
Kanun koyucunun adaletsiz, hakkaniyete
ayk›r› iptali istenen düzenlemesi
Anayasan›n hukuk devleti ilkesine
ayk›r›d›r. Di¤er yandan, 5786 say›l›
yasan›n yürürlü¤e girdi¤i tarihten önce
kanunlar› uyar›nca vergi inceleme yetkisini
alm›fl ve mesleki yeterlilik s›nav›n› vermifl
olanlardan 10 y›ll›k süreyi tamamlamam›fl
olanlar›n yeminli mali müflavir unvan›n›
kazanabilmeleri için Maliye Bakanl›¤›nca
yap›lacak özel yeminli mali müflavirlik
s›nav›nda baflar›l› olma flart›n› getiren iptali
istenen kural, hukuk güvenli¤i ilkesi ile de
ba¤daflmamakta ve bu nedenle de Anayasan›n
2. Maddesine ayk›r› düflmektedir.
Maliyenin Yetkisi
3)10.07.2008 tarih ve 5786 Say›l› Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali
Müflavirlik Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanunun 6. Maddesi
ile de¤ifltirilen 3568 say›l› Kanunun 10.
Maddesinin 1. F›kras›n›n 2. cümlesinin
Anayasaya ayk›r›l›¤›:
Bu kural ile TÜRMOB taraf›ndan yap›lacak
YMM s›nav›n›n adil, tarafs›z ve mevzuat›na
uygun bir biçimde yap›lmas› için
gerekli tedbirleri almaya Maliye Bakanl›¤›
yetkili k›l›nm›flt›r.
Yap›lan bu düzenlemede, s›nav›n adil ve
tarafs›z yap›lmas›n› sa¤layacak tedbirler
konusunda bir belirleme yap›lmam›fl, söz
konusu tedbirlerin çerçevesi ve s›n›rlar›
gösterilmemifltir. Kanun koyucu, Maliye
Bakanl›¤›na yetki verirken bunun s›n›rlar›n›
ve çerçevesini de kanunla belirlemelidir.
Bu yetkilendirme; yetkinin s›n›rlar› çok genifl
oldu¤u için Anayasan›n 7. Maddesindeki
yasama yetkisinin devredilemezli¤i
ilkesine ayk›r›d›r. Kald› ki böyle bir yetkilendirme,
verilen yetki keyfi uygulamalara
yol açacak kadar genifl ve belirsiz oldu¤u
için hukuk güvenli¤ini sarsacak ve Anayasan›n
2. Maddesinde yer alan hukuk devleti
ilkesiyle çeliflecektir.
Birlik ve Oda Seçimleri
4) 10.07.2008 tarih ve 5786 Say›l› Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali
Müflavirlik Kanununda De¤ifliklik
Yap›lmas› Hakk›nda Kanunun 12.
Maddesi ile de¤ifltirilen 3568 say›l›
Kanunun 35. Maddesinin 1. F›kras›n›n
son cümlesinin Anayasaya ayk›r›l›¤›:
‹ptali istenen 5786 say›l› kanunun 12.
maddesi ile de¤ifltirilen 3568 say›l› kanunun
35. Maddesinin 1. F›kras›n›n son
cümlesinde, “Üst üste iki seçim döneminde
iki defa Birlik Yönetim Kurulu
Baflkanl›¤›na seçilmifl olanlar, aradan iki
seçim dönemi geçmedikçe Yönetim
Kurulu üyeli¤ine seçilemezler” denilmifltir.
Bu kuralda üst üste iki seçim döneminde
iki defa Birlik Yönetim Kurulu
Baflkanl›¤›na seçilmifl olanlar için getirilen
Birlik Yönetim Kurulu üyeli¤ine seçilememe
k›s›tlamas›n›n geçmifl dönemlerde
yap›lan görevleri içermedi¤i
belirtilmedi¤inden, söz konusu k›s›tlaman›n
iptali istenen bu kural›n
yürürlü¤ünden önceki dönemleri de içerdi¤i,
di¤er bir anlat›mla halen Birlik
Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›n› yürüteni de
kapsad›¤› ve dolay›s›yla Baflkanl›k görevini
sürdürmekte olan yönünden gelecek
için öngörmedi¤i bir engelleme getirdi¤i
kuflkusuzdur.
Kiflilerin seçilerek, koflullar› kanunla belirlenmifl
bir göreve getirildikten sonra geriye
dönük düzenlemelerle haklar›n›n, hukuki
istikrar ve güvenlik gözetilmeden k›-
s›tlanmas› hukuk devleti ilkesiyle ba¤daflmaz
ve Anayasan›n 2. Maddesine ayk›r›
düfler.
Nitekim Anayasa Mahkemesi’nin 5362
say›l› Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kurulufllar›
Kanunu’nun 54. Maddesinin 1. F›kras›n›n
“Baflkanl›k ve genel baflkanl›k görevini
üst üste iki dönem yapanlar bir seçim
dönemi geçmedikte tekrar baflkan
seçilemezler” tümcesinin iptaline iliflkin
30.09.2005 tarih ve E 2005-78, K2005-
59 say›l› karar›nda aynen flöyle denilmifltir:
“Anayasan›n 135. Maddesinde kamu
kurumu niteli¤indeki meslek kuruluflar› ve
üst kurulufllar›n›n maddede belirtilen
amaçlar do¤rultusunda kanunla kurulan
ve organlar› kendi üyeleri taraf›ndan
kanunla gösterilen usullere göre yarg›
gözetimi alt›nda gizli oyla seçilen kamu
tüzel kiflileri oldu¤u belirtilmifltir. Bu
düzenleme uyar›nca, esnaf ve sanatkarlar›n
oda, birlik ve federasyonlar›nda
baflkanl›k ile konfederasyonlar›nda genel
baflkanl›k yapacaklar›n, seçim usullerinin
bu ba¤lamda niteliklerinin yasayla belirlenemeyece¤i
aç›kt›r.
Kiflilerin seçilerek, koflullar› kanunla belirlenmifl
bir göreve getirildikten sonra geriye
dönük düzenlemelerle haklar›n›n, hukuki
istikrar ve güvenlik gözetilmeden k›s›tlanmas›
hukuk devleti ile ba¤daflmaz.”
Nispi Temsil
5) 10.07.2008 tarih ve 5786 Say›l› Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci
Mali Müflavirlik ve Yeminli Mali
Müflavirlik Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanunun 15. Maddesi
ile de¤ifltirilen 3568 say›l› Kanu-
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MESLEK YASASI 11

nun 40. Maddesine 8. F›kradan sonra
gelmek üzere eklenen 9. F›kras›n›n ilk
dört cümlesi ile 10. F›kras›n›n Anayasaya
ayk›r›l›¤›
‹ptali istenen cümlelerle seçimlerde liste
esas›n›n geçerli olaca¤›, verilen oylar›n
gruplara verilmifl oylar olarak de¤erlendirilece¤i
bir düzenleme getirilmifl ve
seçimlerde, üyelerin ba¤›ms›z aday olabilecekleri
gibi, aralar›nda oluflturacaklar›
gruplar›n listelerinden de aday olabilecekleri
öngörülmüfltür.
Belirli süre belli amaçlar› gerçeklefltirme
yönünde sosyal iliflkileri söz konusu
olmayanlar için kullan›lacak oylar›n da,
gruplara de¤il do¤rudan bu gruplarda yer
alanlara verilmifl oylar oldu¤u çok aç›kt›r.
Hal bölge iken kullan›lan oylar›n grup listesindeki
tüm adaylara verilmifl oylar
olarak de¤erlendirilmesi, yap›lacak
seçimin demokratik olmad›¤›n›n bir
göstergesidir.
Di¤er taraftan adaylardan sadece biri için
verilen oyun, grup listesinde yer alan tüm
adaylara verilmifl oy olarak kabulünün
adaletsiz ve hakkaniyete ayk›r› oldu¤u
yads›namaz.
Söz konusu maddenin iptali istenen 10.
F›kras› ile kurul asil ve yedek üyelikleri ile
Birlik Genel Kurul asil ve yedek temsilciliklerinin
gruplara ve ba¤›ms›z adaylara tahsis
yöntemi olarak dünyada meslek
odalar›nda örne¤i olmayan nispi temsil
sistemi öngörülmüfltür.
Nispi temsil sistemi, milletvekili seçimlerinde
ve mahalli idareler seçimlerinde
uygulanan bir sistemdir. Nispi temsil sistemi
her siyasal partiye temsil edilme
flans› sunar, bu amaçla çok partili sistem
olmaya iter. Böylece parlamento yaln›zca
büyük partilerin adaylar›na aç›k bir organ
olmaktan ç›kar ve ayn› zamanda küçük
partiler de parlamentoda seslerini duyurabilirler.
Anayasal tan›m›ndan da anlafl›laca¤›
üzere meslek kurulufllar›, Türkiye’de sivil
toplumun geliflmesinde önemli rol oynayan
kurulufllar olup, gerek ülke ç›karlar›
gerek mesleki sorunlara yaklafl›m konusunda
siyasi erkten ba¤›ms›z özerk kararlar›n›
alabilen, önermelerde bulunan ve
çözümler üreten bir yap›ya sahiptirler.
Bu yap›n›n korunabilmesi için meslek
kurulufllar›n›n karar ve yönetim
organlar›n›n oluflumunda istikrar sa¤lanmas›
esast›r. Nispi temsil sistemi ile
oluflan organlar›n baflar›l› çal›flmalar yapabilmesi,
uyumlu çal›flma ortam›n›n
oluflturulabilmesi son derece güçtür.
Bu nedenle Serbest Muhasebeci Mali
Müflavirler ve Yeminli Mali Müflavirler
Odalar› ile TÜRMOB organlar›n›n
oluflumunda nispi temsil sistemini
öngören iptali istenen kural, kamu
yarar›na dayanmamaktad›r.
Meslek kurulufllar› ve üst kurulufllar›n
organlar›n›n seçiminde öngörülen nispi
temsil sistemi, bu kurulufllar›n yap›lar›na
ve ifllevlerine uygun olmad›¤›ndan kamu
yarar›na dayanmamakta ve dolay›s›yla
Anayasan›n 2. Maddesine ayk›r› düflmektedir.
YMM S›navlar›
6) 10.07.2008 tarih ve 5786 Say›l›
Serbest Muhasebecilik, Serbest
Muhasebeci Mali Müflavirlik ve Yeminli
Mali Müflavirlik Kanununda De¤ifliklik
Yap›lmas› Hakk›nda Kanunun 20.
Maddesi ile de¤ifltirilen 3568 say›l›
Kanuna geçici 8. Maddeden sonra
gelmek üzere eklenen geçici madde
9’un 1. F›kras›n›n (b) bendinin
(Kanunlar› uyar›nca vergi inceleme
yetkisi alm›fl ve mesleki yeterlilik
s›nav›n› vermifl olanlar yönünden) ve
ayn› maddenin son f›kras›n›n
Anayasaya ayk›r›l›¤›:
5786 say›l› Kanunun 5. Maddesiyle 3568
say›l› kanunun 9. Maddesinde yap›lan
de¤ifliklik ile kanunlar› uyar›nca vergi
inceleme yetkisini alm›fl ve mesleki
yeterlilik s›nav›n› vermifl olanlar›n Yeminli
Fotoğraf: AA
Anayasa Mahkemesi Baflkan› Haflim K›l›ç
Mali Müflavir olabilmek için bundan sonra
Yeminli Mali Müflavirlik s›navlar›na
girmelerini flart koflan bir düzenleme
getirilmifltir.
Vergi inceleme yetkisine sahip ve mesleki
yeterlilik s›nav›n› vermifl olanlar 10 y›ll›k
kamu hizmeti süresini doldurduklar›nda
YMM unvan›n› almaya hak kazan›yorlard›.
Kamu hizmetinde 10 y›ll›k süreyi doldurmam›fl
olanlar ise yasa ile tan›nm›fl böyle
bir beklentisi, di¤er anlat›mla Yeminli Mali
Müflavirlik ruhsat›n› alma haklar› varken,
iptali istenen kural bu haklar›n› ortadan
kald›rm›flt›r.
Anayasan›n 2. Maddesinde belirtilen
hukuk devletinin unsurlar›ndan biri de
vatandafllar›na hukuk güvenli¤i
sa¤lamas›d›r. Hukuk devleti, tüm eylem
ve ifllemlerinde yönetilenlere en güçlü, en
kapsaml› flekilde hukuksal güvence
sa¤layan devlettir.
Anayasa Mahkemesi kararlar›ndan da
anlafl›laca¤› üzere kiflilerin mevcut statülerinden
kaynaklanan kazan›mlar›n›n sonradan
yap›lacak yasa de¤ifliklikleri ile
ortadan kald›r›lmas› ve önceki mevzuat
çerçevesinde oluflturulan beklentilerin
yasa de¤ifliklikleri yolu ile geçersiz hale
getirilmesi hukuk güvenli¤i ilkesi ile
ba¤daflmaz.
12 MESLEK YASASI BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

H‹RSCH’‹N AÇTI⁄I YOLDA YÜRÜYEN B‹R M‹SYONER
T‹CAR‹ YAfiAMDA DÜNYA ‹LE ORTAK D‹L OLUfiTURMAYI HEDEFLED‹
◗ Adalet Bakanl›¤›nda Türk Ticaret Kanunu tasar›s›n› haz›rlayan
Komisyonun Baflkanl›¤› görevini üstlenen Prof. Dr. Ünal Tekinalp,
yeni Türk Ticaret Kanunu’nu Türkiye ekonomisini dünya piyasalar›
ile entegre etmeye yönelik “mega proje” olarak niteledi. Yasa haz›rlan›rken
AB hedeflerinin gözetildi¤ini vurgulayan Tekinalp, “Bizimle
ayn› zamanda müzakerelere bafllayan H›rvatistan bu kanunu
yapt›. Korkar›m, bu kanunu ç›karmakta bir y›l daha gecikirsek a盤›
kapatmak için yeni de¤ifliklikler yapmak zorunda kalaca¤›z” uyar›-
s›nda bulundu.
◗ Yeni Türk Ticaret Kanununun kay›t d›fl› ile mücadelede önemli bir
ad›m oldu¤unu ve yasan›n yabanc› sermayenin Türkiye’ye giriflini
h›zland›raca¤›n› belirten Tekinalp, “Bu kanun, sadece ihtilaflar› çözümlemiyor,
gelece¤imizi planl›yor” diye konufltu.
◗ 2005 y›l›ndan bu yana TBMM gündeminde olan tasar›n›n gecikmesinden
büyük üzüntü duydu¤unu ifade eden Tekinalp, yasan›n
ç›kar›lmas› halinde ikincil mevzuata iliflkin düzenlemelerin de haz›r
oldu¤unu bildirdi.
L
ise y›llar›nda edebiyata ve fliire tutkusu nedeniyle ‹ngiliz edebiyat›
konusunda akademik kariyer yapmay› düflünüyordu. Ancak o
dönemin gözde okullar›ndan ‹stanbul Hukuk Fakültesi’ni kazan›nca bütün
gücüyle kendisini hukuk ö¤renmeye adad›. Bunda hocalar›n›n etkisi büyüktü.
Hocalar›n›n içerisinde öyle biri vard› ki, O’nun yeri çok farkl›yd›. Hitler Almanya’s›nda
nazi zulmünden kaçarak Türkiye’ye s›¤›nan uluslararas› çapta
sayg› gören hocalar›n bir bölümü ‹stanbul ve Ankara Üniversitesi’nin
çeflitli fakültelerinde, o zamanlar Türkiye’sinin gündemine henüz yeni girmeye
bafllayan konularda dersler veriyorlar, kürsüler kuruyorlard›. Bu
hocalardan biri de önce ‹stanbul daha sonra da Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültelerinde ders veren uluslararas› ticaret hukukçusu Ernst Hirsch
idi. Hukuk ö¤rencileri aras›nda Hirst efsanesi öylesine etkileyici boyutlardayd›
ki, dilden dile Hirst’in pek çok bakana hatta Baflbakan’a yeniden
infla edilen Cumhuriyetin temel yasalar› konusunda dan›flmanl›k yapt›¤›,
hatta Anayasan›n bugün de¤ifltirilemez maddeleri içerisinde yer alan 2.
Maddesinin omurgas›n› oluflturdu¤u, azalan maafl›n›n dönemin Baflbakan›
fiükrü Saraço¤lu’nun emriyle örtülü ödenekten tamamland›¤›, buna
ra¤men Saraço¤lu’nun Ankara Hukuk Fakültesi’nde okuyan o¤lunu bir
s›navda baflar›s›z bularak s›n›fta b›rakt›¤›, hatta Baflbakan Saraço¤lu’nun
bu yüzden bir toplant›da rastlad›¤› Hirsch’e, “Çok teflekkür ederim Say›n
Profesör. O¤luma ne yapmas› gerekti¤ini gösterdiniz. Umar›m sonbahardaki
s›navda sizi hayal k›r›kl›¤›na u¤ratmayacakt›r” diyerek teflekkür
◗ Prof. Dr.Tekinalp, yeni Türk Ticaret Kanunu ile herkesi tatmin
edecek yeni mesleki zeminlerin ortaya ç›kaca¤›n› da vurgulayarak,
“Bu yasa ile ilgili tüm meslek gruplar›, mali müflavirler, denetçiler,
uzmanlar, yeminliler, avukatlar herkes flimdiden haz›rl›k yapmal›”
uyar›s›nda bulundu.
Canan GED‹K
etti¤i, hocan›n fikir ve sanat eserleri kanunu baflta olmak üzere, Türkiye’nin
ilk Türk Ticaret Kanununu haz›rlamakla u¤raflt›¤› söylenip duruyordu.
1943 y›l›nda Türk vatandafl› olan Alman hocan›n Türkçesi biraz zay›ft›. Bu
eksi¤i, hukuki metinlerin Türkçeye aktar›lmas›nda, özellikle ticaret hukuku
alan›nda sorunlar yarat›yordu. Ders verdi¤i ‹.Ü Hukuk Fakültesi’nde henüz
2.s›n›f ö¤rencisi olan Halil Arslanl› imdada yetiflti. Arslanl›, Türk Ticaret Kanunu
haz›rl›¤› çal›flmalar›n› sürdüren Prof. Hirsch’in asistan› oldu.
Sonradan 1402’lik olunca, önemli bir kamu bankas›nda yükselmek
dururken, akademik kariyer yolunu seçmesinde etkili olan hocas› Hirsch’e
yazd›¤› yar› flaka “Beni niye ikaz etmediniz” biçimindeki sitem dolu mektubuna,
“Benden daha büyük ikaz olur mu” yan›t›n› alacak olan Arslanl›,
Tekinalp’i öylesine etkiledi ki, hiç tereddüt etmeden O da ticaret
hukukunu seçti ve Ord. Prof olan Arslanl›’n›n asistan› oldu. Hirsch’in
bayra¤›n› Arslanl›’dan devrald› ve kendi deyimiyle, “Hiçbir akademik
ünvan›n› Aslanl›’n›n asistan› ünvan› kadar gurur ve caka ile tafl›mad›.”
Uzun süre ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Ticaret Hukuku kürsüsü
baflkanl›¤›n› üstlenen ve Adalet Bakanl›¤› yeni bir Türk Ticaret Kanunu
haz›rlamak amac›yla oluflturdu¤u komisyona baflkanl›k eden
Prof.Dr.Ünal Tekinalp, alan›nda baflvuru kitab› niteli¤ini tafl›yan pek çok
kitap yazd›.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 SOYLEfi‹ 13

Ü
lkemizde ticaretin ve ekonominin
geliflme sürecini
nas›l görüyorsunuz
Türkiye çok dinamik ve süratle de¤iflen
bir ülke. Türkiye, çok süratli bir tempoyla
dünya piyasalar› ile bütünlefliyor. Bu, sadece
AB ile müzakere sürecinden ve
uluslararas› geliflmelerden kaynaklanm›-
yor. Bu süratli geliflme ve de¤iflme
Türkiye’nin kendi iç dinamiklerinden de
kaynaklan›yor. Bu dönüflüm süreci,
Türkiye’nin ekonomik ve ticari hayat›n›
yeniden düzenlemesini de zorunlu k›l›yor.
Türk Ticaret Kanunu bu geliflme ve
de¤iflimleri karfl›layabildi mi
Hirsch’in haz›rlad›¤› 1956 tarihli Türk Ticaret
Kanunu bu anlamda iyi bir kanundur.
Bu kanun, o y›llarda Türkiye’nin ekonomik
hayat›ndaki önemli bir dönüflüme temel
oluflturmufltur. Bu 1970’lere kadar devam
etti. Ama 1970’lerden sonra uluslararas›
ekonomi ve Türkiye ekonomisi, farkl› de¤iflim
ve geliflmelere sahne oldu. Avrupa
Birli¤i ile ilgili yeni yaklafl›mlar ortaya ç›kt›.
Son 50 y›l içerisinde Avrupa ülkeleri 64-65
kez kendi ticaret kanunlar›n› de¤ifltirdiler.
Bunlar›n 10-15 tanesi reform niteli¤inde
önemli de¤ifliklikler içeriyordu. Ama bizde
birkaç küçük de¤ifliklik d›fl›nda Türk Ticaret
Kanunu, özü itibariyle ayn› kald›.
Ortak Dil Yaratamad›k
Türk Ticaret Kanununda bu geliflim ve
de¤iflimlere paralel de¤iflikliklerin yap›-
lamamas›, ekonomimizi nas›l etkiledi
Türkiye, uluslararas› piyasalar›n konufltu¤u
dili yaratamad›, dünya piyasalar›n›n
benimsedi¤i ortak dili konuflamad›.
Uluslararas› piyasalar taraf›ndan büyük
önem verilen finansal raporlamay› sunamad›.
Dolay›s›yla, bizde uluslararas› standartlara
uygun bir denetim gelifltirilemedi,
fleffafl›k sa¤lanamad›. Uluslararas›
piyasalar›n aktörleri, uygulamadaki Türk
Ticaret Kanununun sundu¤u araçlardan
tatmin olmad›lar. ‹lgi duyduklar› flirketlerin
bilançolar›n› incelemek istediler. Bu yok.
Bu flirketi kim incelemifl, kim denetlemifl
diye sorduklar›nda da tatmin edici cevaplar
alamad›lar. Çünkü bizde murak›plar›n
okuma ve yazma bilmeleri bile flart de¤il.
Pek çok flirkette bu ifller, aile yak›nlar›
veya arkadafllar taraf›ndan yürütülüyor.
Bacanaklar, damatlar, kardefller murak›p.
Dolay›s›yla, o murak›plar›n ortaya koydu-
¤u bilançolara güvenmediler, kuflku ile
bakt›lar. Ne yapt›ysak yapal›m, yabanc›
sermaye gelmedi. Yabanc› sermayenin
Türkiye’ye beklenen ölçüde gelmemesinin
temelinde istikrars›zl›k veya teflviklerdeki
eksiklik yatm›yor, Türkiye uluslararas› piyasalar›n
konufltu¤u ortak dili konuflamamas›
yat›yor.
Siz, pek çok akademisyen ile birlikte
Türk Ticaret Kanununda de¤ifliklik
yap›lmas› amac›yla Adalet Bakanl›¤›
bünyesinde kurulan Komisyonda
baflkan olarak görev ald›n›z. Sizi
böylesi bir komisyonda görev almaya
iten etkenler nelerdi Neden böylesine
zor bir misyonu üstlendiniz
Hedefimiz, Türkiye’nin uluslararas› piyasalar›n
güvenilir bir aktörü olmas›n› sa¤lamakt›.
Bu, ekonomik geliflmemiz, kalk›nmam›z
için hayati önemde bir konudur.
Nitelikli Komisyon
TTK tasar›s›n› nas›l haz›rlad›n›z Bize,
TTK’nun k›sa tarihçesini anlatabilir
misiniz
Adalet Bakanl›¤›, 1999 y›l› Aral›k ay›nda
ticaret hukuku ile ilgili akademisyenleri,
ilgili hukukçular›, Sermaye Piyasas›
Kurulu, BBDK gibi konuyla ilgili
kurulufllar›n ve sivil toplum kurulufllar›n›n,
meslek örgütlerinin temsilcilerini toplant›ya
ça¤›rd›. Yeni bir Türk Ticaret Kanunu
haz›rlanmas› için bir komisyon oluflturuldu.
Bu komisyonda son derece kaliteli
insanlar vard›. Asl›nda çal›flmalar çok
daha öncelerde bafllam›flt›. Ankara’da
Banka ve Ticaret Hukuku Araflt›rma
Enstitüsü’nün Ankara’da düzenledi¤i
seminerler var. Abant’ta düzenlenen
toplant›lar var. Buralarda pek çok
malzeme ortaya ç›kt›.
‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Ticaret Hukuku Kürsüsü, Deniz Hukuku
Kürsüsü ile iflbirli¤i yaparak tebli¤ yay›nlad›,
Türk Ticaret Kanunu nas›l olmal›d›r
diye ortaya koyduk. Yani Adalet Bakanl›¤›
bünyesinde Komisyon kurulmadan önce,
Türk ticaret hukuku ö¤retisi yayg›n bir
tecrübe ve yetene¤e sahip olmufltu.
Adalet Bakanl›¤› bünyesinde komisyon
kurulunca biz hemen 6 tane alt komisyon
oluflturduk ve çal›flmalara bafllad›k.
Baflkan seçildi¤im ilk toplant›da alt
komisyonlar›n bana rapor getirmelerini
istedim. ‹lk toplant›n›n yap›ld›¤› gün
ö¤leden sonra hepsi raporlar›n› getirdiler.
Komisyon kurulmas›ndan bir ay sonra
yeni tasar›n›n maddeleri oluflmaya
bafllad›.
5 Y›lda 671 Toplant›
Komisyonun 5 y›ll›k çal›flma sürecinde
neler yafland›
Deniz Ticareti Alt Komisyonunun toplant›lar›
hariç, befl y›lda 671 toplant› yapt›k.
Avrupa hukukunu, ticareti detaylar›yla
inceledik. Komisyonda görev alan 45
arkadafl›n hepsi müstesna insanlar. Her
hafta Ankara’ya geldiler. Kim bu fedakarl›¤›
yapar Komisyon üyelerinin hepsi
birer leyli ö¤renci gibi çal›flt›lar. Onlar›n
her birine sonsuz teflekkür ediyorum.
Türkiye’de hiçbir kanun bu kadar çok tart›fl›lmam›flt›r.
Bu kanun tasar›s›, ço¤ulcu
bir anlay›flla haz›rlanm›flt›r. 17 sivil toplum
kuruluflunun görüflleri al›nm›fl, hepsi
de¤erlendirilmifltir. Ben ve komisyon üyesi
arkadafllar›m bu konuda birer misyoner
gibi çal›flt›k. Ben yeni Türk Ticaret
Kanunu ile ilgili 69 konferans verdim. Her
yere gittim. Yarg›tay’a gittim, yabanc›
denetim kurulufllar› ile görüfltüm. Bugün
de olsa profesyonel olmamak flart› ile
gider, bu yasan›n önemini anlat›r›m.
Deseler ki, (Biz burada kat›rlarla tafl›ma
yap›yoruz. Bu kanun bizi nas›l etkileyecek
gel anlat), gider anlat›r›m. Çünkü ben ve
benim komisyonum bu iflin halka mal
olmas›n› istiyoruz.
14 SÖYLEfi‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Bize karfl› ç›kanlar oldu. Bunlar›n bir k›sm›
mesleki menfaat odakl›yd›. Ben bunlar›
son derece büyük bir memnuniyetle karfl›lad›m.
Ve herkes bizim hangi prensiplerle
hay›r dedi¤imiz noktalar› biliyor.
Bir yol haritas› oluflturduk. Baz› hedefler
bize dayat›ld›, biz de baz› hedefleri dayatt›k.
O zaman flu ortaya ç›kt›. Biz, AB
sürecini göz ard› ederek, bir Ticaret
Kanunu yapamay›z. Bu konuda bütün
komisyon üyesi arkadafllar hem fikirdi.
Bunlar› siyasi otoriteye aktard›k. Siyasilerin
hepsi bu kanunun önemini anlad›.
Destek verdiler. Hepsi için söylüyorum
bunu. Zaman zaman beni üzenler oldu,
ama genel intiba›m fludur ki; bizim sistemimizi
bozmamak konusunda siyasiler
hepsine minnettarl›k gösterece¤im bir
özen gösterdiler. (Bu teknik bir kanundur,
bizim fikirlerimiz sakl› da olsa, müdahalelerde
bulunulmamas› gerekli) dediler. Bu
AKP için de do¤rudur, CHP için de
do¤rudur, MHP için de do¤rudur.
Hepsine flükran borçluyum. Bana dediler
ki, (O zaman yap bir kanun getir.)
TTK Mega Projedir
AB sürecinde TTK ne ölçüde etkili
Biz, yeni Türk Ticaret Kanunu’nu
haz›rlarken AB sürecini yak›ndan takip
ettik.
Müzakereye aç›lacak her fas›l için
haz›rl›klar›m›z› önceden yapt›k. Ben, AB
ile yap›lan toplant›lara da kat›ld›m. Bizim
Türk Ticaret Kanunu haz›rd›. Biz, bunu
ç›karaca¤›z dedik, bunlar› yapaca¤›z
dedik. H›rvatistan ile beraber girdik bu
sürece. Biz hep (Yapaca¤›z) derken,
H›rvatlar, (Yapt›k) dedi. H›rvatistan ilerledi,
biz geride kald›k. Bu çok üzücü bir
durumdur.
Biz kanunu ç›karamad›k. Türk Ticaret
Kanunu, basit bir kanun de¤il, bir mega
projedir. Bu bizim istikbalimizdir. ‹yi bir
gelece¤in kurulmas› aç›s›ndan hayati
önemi olan tüm toplumu etkileyecek bir
projedir.
Gecikirsek Yeni Kanun Gerekli
Türkiye’nin AB yolundaki bu a盤›n›
kapatamamas›n›n maliyeti nedir
Korkar›m ki, Türkiye bu kanunu ç›karmakta
bir y›l daha gecikirse, yeni bir kanun
yapmak zorunda kalacakt›r. Çünkü
Avrupa’da pek çok yeni geliflmeler
olmaktad›r. Bizim a盤›m›z› kapatmam›z
için yeni de¤ifliklikleri de içeren bir kanun
yapmam›z veya bu yeni de¤ifliklikleri
yasam›za monte etmemiz gerekecektir.
Kald› ki, biz komisyon olarak yeni Türk
Ticaret Kanunu’nun ç›kar›lmas› halinde
uygulamaya iliflkin ikincil düzenlemeleri de
haz›rlad›k. Uluslararas› piyasalardaki
geliflmelerin gerektirdi¤i yeni de¤ifliklikleri
de haz›rlad›k. Tasar› TBMM’de
görüflülürken, birer önerge ile bu
de¤ifliklikleri yeni yasaya koyabiliriz.
Herfleye Ra¤men Ç›kar›labilirdi
Çal›flmalar›n›z süresince sizi zorlayan
neler oldu
Çok de¤iflen ve bizlerin önüne geçen
fleyler oldu. Bu kanun iki tane seçim
geçirdi. 2001 ve 2006 seçimleri. Bir defa
seçim geldi mi, her fley bir tarafa
b›rak›l›yor. Gene bu dönemde Türkiye
kapatma davas› diye son derece önemli
bir dönem geçirdi. Bunlar gündemin
önüne geçti.
Bunlara ra¤men Türk Ticaret Kanunu
ç›kar›labilir miydi Egoist bir düflünce ile
evet diyorum. Herkes de benim bu
egoizmimi hofl görsün. Ben bu bencilli¤im
için anlay›fl istiyorum.
Dünya Bankas› Karfl› Ç›kt›
Uluslararas› kurulufllar›n bu tasar›ya
yaklafl›m› ne oldu
Dünya Bankas›, (Bu kanun sizin
neyinize) demeye getirdi. Yani; (siz
geliflmekte olan bir ekonomisiniz, geliflmifl
bir ekonominin aç›l›mlar›na çok heves
etmeyin) demifllerdir. Bunu onlarla münakafla
etmek isteyince de, (Bizi yanl›fl
anlad›n›z) dediler. Ben 4 ayda bir onlarla
görüfltüm. Bana dediler ki; (Siz gayet
iddial› bir denetleme sistemi getirmiflsiniz,
bu denetlemeyi kiminle yapacaks›n›z)
Dedim ki, 63 bin mali müflavir, yeminli
mali müflavir var). Yeterli mi bunlar dediler.
Ben de, (Bafllangݍta yetersiz
görülebilirler ama gerekli alt yap›ya
sahipler) dedim. TÜRMOB bu konuda
müthifl bir e¤itim vermeye haz›r. Buna
mukabil OECD raporunda bizim kanun
tasar›s›n› çok överek anlat›yor. OECD’nin
Dünya Bankas›ndan daha objektif
de¤erlendirdi¤i kan›s›nday›m.
Ç›kmadan Uygulan›yor
Kendinizi hedefe ulaflm›fl hissediyorsunuz
Asl›nda TTK’nun baz› prensipleri, daha
yasa ç›kmadan uygulanmaya bafllad›.
Bankac›l›k Kanununa girdi. Bir anlamda,
komisyonumuzun toplum taraf›ndan
güvenilir bir ekip oldu¤u izlenimini ald›m.
Komisyonun görüflleri ile ilgili çevreler
aras›nda bir konsensüs var. Biraz flüpheci
olanlar bana flu soruyu soruyorlar. Bu
kanunu uygulayabilecek misiniz Ben de
onlara flöyle diyorum. Sat›fl sonu
hizmetlere de ayn› gayretle devam
edece¤iz.
‹yi Ki Mortgage Uygulanmad›
Türk piyasalar›n›n dünya piyasalar›n›n
bir parças› haline gelmesi ve finansal
tablolar›n uluslararas› finansal raporlama
standartlar›na göre oluflturulmas›
neden önemli
Bir hat›ram› anlatay›m. Büyük bir Türk
grubu yabanc› menkul k›ymetler
borsas›na kote olmak istiyor. Yabanc›
avukatlar benden, ‹MKB’nin kotasyona
iliflkin flartlar›n› istediler. Ben de (Var)
dedim. (fiu pembe olan m›) diye sordular.
Ben de (Evet) deyince, (Bizde o var,
bu fleffafl›k anlay›fl› ile Türkiye’de kotasyon
olamaz) dediler. Bu benim içimde
uktedir.
Bugün aç›k bir problemle karfl› karfl›yay›z.
ABD’de birçok büyük flirket batt›. Baz›lar›
sat›n al›nd›. 2 ay önce ben bunlar›n
olaca¤›n› söyleseydim, beni deli olarak
vas›fland›r›rd›n›z. Ana sebebine bakal›m.
Bugün dünya piyasalar›nda bir kavram
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 SÖYLEfi‹ 15

var. Türev araçlar. Nedir türev araçlar
Diyelim ki lastik üreticisiyim. Üretti¤im
lastikleri 6 ay önceden bayilere sat›yorum,
faturam› yolluyorum. Bir bankac› olarak
bana geliyor ve diyor ki, (Ben bu faturalar›n›z›
de¤erlendireyim).Bu banka bunu
bir varl›k kabul ederek bono ç›kar›yor.
Mortgage dedi¤imiz bu. Ç›kard›¤› senet
bir türev araçt›r. TTK’da veya Vergi Usul
Kanununda bu türev araçlar›n muhasebelefltirilmesi
ve getirece¤i risklerin
güvence alt›na al›nmas›yla ilgili bir tek
kural var m› Yok.
fiimdi sen dünya piyasalar›na giriyorsun,
sen bu ka¤›tlar› ald›¤›nda muhasebelefltirme
imkan›n, bunun riskini ortadan kald›-
racak araçlar›n yoksa sen bu dünyada ne
yapabilirsin Krizin geldi¤ini anlamazs›n
bile. Bu bir realitedir. Biz entegre olmayal›m
dünya piyasalar›na denilebilir. O zaman
da sen, marjinal, kendi içine kapal›
bir ülke olarak oturup kal›rs›n.
Bizim bu piyasalara haz›rlanmaktan baflka
ç›k›fl yolumuz yok. Biz de Mortgage
ka¤›tlar›ndan alm›fl olabilirdik. Bereket ki
Mortgage flimdiye kadar çal›flmad›.
Gelece¤i Planl›yoruz
Yeni TTK ile birlikte özel sektörde ne
de¤iflecek
Birincisi, halka aç›k flirketlerde çok büyük
bir de¤ifliklik olmayacak. Yeni gelen
aç›l›mlar›n yayg›nlaflmas› nedeniyle
elbette baz› de¤ifliklikler olacak. Ama
1982 y›l›ndan bu yana Sermaye Piyasas›
Kanunu çerçevesinde zaten halka aç›k
flirketler bu kanunun prensiplerine göre
yap›land›.
‹kincisi, bizde küçük ve orta ölçekli
flirketler var. Herkes, (KOB‹’ler çok küçük
denetlenmesin) dedi. Sen denetlemeye
gitsen denetleyecek malzeme bulamazs›n
diyenler var. KOB‹’ler içi bofl bir slogand›.
Bu yasa ile birlikte içi dolmaya bafllad›.
Uluslar aras› kurulufllar art›k KOB‹’ler için
de muhasebe ve denetleme standartlar›
ç›kartmaya bafllad›. Avrupa Birli¤i, küçük
ve orta iflletmelerin yani üretimin en alt›n›n
saydam ve disiplinli olmas›n› istedi. Konjonktür
bunu gerektirdi¤i için KOB‹’lerde
büyük bir düzen bafllayacak. Orta ölçekteki
anonim ve limitet flirketlerde de bu
kurallar geçerli olacak.
‹lk bir iki sene bir tak›m güçlükler elbette
olacak. Ben düflünüyorum, bu güçlüklere
engel olmak için klavuzlar m› ç›karmal›
Bence evet. Biz bir TTK yaparken istikbali
planlamaya gayret ediyoruz. Çünkü,
Ticaret Kanunu sadece insanlar aras›ndaki
ihtilaflar› çözmüyor, bu kanun bir
yap› oluflturuyor. TTK, bafltan aya¤a yeni
bir yap› kuruyor. Bizim komisyonumuz
bunu anlay›flla istikbal planlamas› yapabilecek
kapasitede insanlard›.
Üçüncüsü, tasar› ç›kar ç›kmaz biz uluslararas›
bu standartlara uyaca¤›z.
Kanun ç›kmadan küçük ve orta ölçekli
iflletmeler için muhasebe ve denetim
standartlar›n› uygulamaya koymak
mümkün de¤il mi
fiu an uygulanm›yor. Bu standartlar,
bugün Avrupa ülkelerinde uygulanm›yor,
ABD’de uygulanm›yor. Biz, belki onlar›n
hepsinden erken ç›karaca¤›z bu standartlar›.
Onlar ç›kar›nca, biz bizimkileri at›p
onlar› uygulama yoluna gidece¤iz. Ama
biz basit de olsa, bunlar› koymak zorunday›z.
TTK ile ekonomik hayat›m›zda neler
de¤iflecek Ekonomik hayat›m›zda
neler olacak, neler olmayacak
Bir kere, denetleme ön plana geçecek.
Bir kere muvaffak olabilirsek, kay›t d›fl›
ekonomi büyük miktarda geriletecek. Bu
kanunla, “kay›td›fl› ekonomi, bütünüyle
ortadan kalkacakt›r” demiyorum. Ama
gerileyecek.
Bu nas›l olacak
fiimdi Türkiye’de bir tek denetim var. O
da vergi denetimi. Vergi denetimi tek
bafl›na yeterli olmuyor. Ama bir de vergi
denetimi yan›nda, pay sahipleri aç›s›ndan
yap›lacak bir denetim ortaya ç›kacak olursa,
bu da ciddi bir denetim olarak yap›l›rsa,
vergi denetiminin ifli kolaylaflacak.
Neden Çünkü vergi denetiminin yap›labilmesi
için her fleyin belge sistemine
ba¤l› olmas› laz›m. Getirilen sistem de
belge sistemidir. Belge sistemi kay›t d›fl›
ekonomiyi geriletmenin en önemli etkenlerinden
biridir. Bu bir.
‹kincisi, yabanc› sermaye girifli, bir iki
sene sonra e¤er ekonomik istikrarda
büyük de¤ifliklikler olmazsa çok
artacakt›r.
Üçüncüsü ulus olarak bizim kendimize
güvenimiz artacakt›r.
16 SÖYLEfi‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Denetimde fiirketleflme Gerekli
Yasa, muhasebe ve denetim mesle¤i
aç›s›ndan nas›l bir dönüflümü
getiriyor
Vergi zihniyeti ile yap›lan denetim, anonim
flirketlerde pay sahibinin yarar›na olmas›
gereken denetim ile örtüflmemektedir.
Bu, yeni TTK ile ayr› bir felsefe üzerine
oturacakt›r. Ve 3-4 sene alacakt›r bu.
Denetim elemanlar›, ki bunlar gayet iyi
yetiflmifl kimselerdir, bu dönüflüme
adapte olmaya çal›flacaklard›r. Denetimde
flirketleflme sürat kazanacakt›r. TTK
ç›k›nca, benim bir tane projem var.
Tamamen parasal endiflelerin d›fl›nda
olarak denetimde flirketleflmenin yararlar›na
iliflkin internetten yay›n yapaca¤›m.
Bu benim bir görevim ayn› zamanda.
Ben e¤er ciddi flirketler, küçük ve orta
ölçekte denetim flirketleri ortaya
ç›kmazsa, Avrupa’n›n (Siz bu ifli
yapam›yorsunuz) diyece¤i kayg›s›n›
tafl›yorum. Mesleklerin serbest
dolafl›m›ndan yola ç›karak, (Biz gelip
Türkiye’de denetim yapal›m) diyebilirler.
Bundan büyük endifle duyuyorum. Bunun
çaresi denetleme yapmayal›m demek
de¤ildir. Çünkü istesek de istemesek de
AB ile müzakere yürütülürken, bu denetime
biz mecburuz. Onun için bizim flimdi
kendimizi denetim konusunda yetifltirecek
flekilde hareket etmemiz gereklidir. Onun
için ben bu konuda, bilimsel anlamda
neflriyat yapaca¤›m.
fiirketleflme, üç ayr› kiflinin bir flirkette
birleflmesi de¤ildir. Bunun arkas›nda ciddi
bir donan›m olmas› gerekiyor. Denetçi,
art›k denetleniyor. Bizim de buna uygun
bir flirket yap›lanmas› oluflturmam›z
gerekiyor.
Bir yasa tasar›s› var biliyorsunuz, Bu
tasar›n›n esas felsefesi, yerinde denetim
de¤il, bilgisayardan denetimdir. Onun için
denetleme belgelerinin önemli bir k›sm›n›n
internete konulmas› ve sadece devletin
kamu denetimi yapan elemanlar›n o siteye
serbest girifl haklar›n›n bulunmas›
flartt›r.
Önümüzdeki befl y›l içinde AB, böyle bir
merkezi internet denetimi kuraca¤›n›
bildirmifltir. Türkiye’nin de a¤›na girecekler.
Bundan kaç›fl yok. Ben bunlar› anlataca¤›m.
Türkiye’de kimse bunlara
inanm›yor. Ama gidifl bu.
Ben TÜRMOB’un toplant›lar›na gidiyorum,
bunlar› anlat›yorum. Hem ret ediyorlar,
diyorlar ki, (Böyle fley yap›lmamal›)
hem de yap›lamaz diyorlar.
Ben de diyorum ki; bu yap›lmal›d›r. Biz
yapmasak baflkalar› yapacakt›r. Benim en
önemli projelerimden biri internet
üzerinden denetim flirketleflmesidir.
Yoksa, ben, flirketleflmek isteyenler
gelsin, onlara mukavele yazal›m falan
derdinde de¤ilim. Denetimde
flirketleflmenin alt›nda yatan felsefeyi ben
iflleyece¤im. Zaten, benim Türk Ticaret
Kanunu sat›fl sonu hizmetlerinden kastettiklerimden
biri bu.
En Ufak Bir Bask› Yap›lmad›
Bu kadar önemli bir yasa tasar›s› olan
TTK, sizce neden ç›km›yor Bir art
niyet söz konusu mu sizce
Ben hiçbir art niyet görmüyorum. Çal›flt›-
¤›m Adalet Bakanlar› ve ilgili kimseler,
bana ve Komisyonumuza en ufak bir
bask› yapmad›lar. Ben yasa ç›karsa,
bizlere, komisyondaki arkadafllara en ufak
bir bask› yap›lmamas› nedeniyle teflekkürlerimi
sunaca¤›m. Bu benim bilimsel bir
vazifem. Bana ne Hikmet Sami Türk,
ne Cemil Çiçek ne de Mehmet Ali fiahin,
(Hocam fluray› da flöyle yapal›m) demedi.
Kötü niyet olsayd›, bu olabilirdi. O zaman
ben de zaten bu görevimi sürdürmez,
b›rak›rd›m. Ayr›l›rd›m.
TTK 1 Numarada
Yeni yasama dönemi 1 Ekim’de
bafllayacak. TTK’n›n yeni yasama
döneminde ne zaman gündeme
getirilece¤ini düflünüyorsunuz
Bana diyorlar ki, 1 numaras›n›z. Do¤ru
mu bilmiyorum. Bürokratik kademelerden(1
numaras›n›z, tezkereler yaz›ld›, her
fley haz›r) haberleri geliyor. ‹nflallah
do¤rudur. Bir an evvel ç›karmalar› laz›m.
Ben de ihtiyarlad›m art›k. Bizim bütün
de¤ifliklik önergelerimiz haz›r. Hatta ikincil
mevzuata iliflkin haz›rl›klar›m›z dahi
tamam.
Odalar Haz›rl›klar›n› Yaps›n
Meslek örgütlerine bu çerçevede ne
gibi mesajlar›n›z olabilir Odalar› ve
TÜRMOB’u yeni TTK ç›karsa ne gibi
görevler bekliyor
TTK ile ilgili çal›flmalar›n› yaps›nlar. Bu
yasan›n herkese yükledi¤i görevler var.
Yar› flaka yar› ciddi bir fley söylemek istiyorum.
Bu Ticaret Kanunu bir pasta
de¤il. Buradan da kimseye pasta
da¤›t›lm›fl de¤il. Böyle bir amaç yok. Ama
buradan çok kimse çok iyi ve kaliteli ifller
yapabilecek bir zemin bulabilir. Bu bütün
meslek sahipleri için geçerlidir. Denetçiler
için, uzmanlar için, avukatlar için, mali
müflavirler, yeminliler için.. Herkesi çok
tatmin edecek mesleki zeminler ortaya
ç›kacakt›r.
fiimdiden büyük flirketlerin ve belli çaptaki
orta ölçekli flirketlerin haz›rl›k yapt›¤›n›
duyuyorum. Herkesin haz›rl›k yapmas›
laz›m. Bu kolay bir kanun de¤il. Yeni
sürece uygun e¤itim çal›flmalar› yap›lmas›,
meslek sahiplerinin kendilerini bu yönde
gelifltirmeleri flart.
Bir hukukçu ve bilim adam› olarak,
Türkiye’nin kapsaml› bir yap›sal reform
program›na ihtiyac› oldu¤unu düflünüyor
musunuz Bir anayasa de¤iflikli¤ine
ihtiyaç var m› E¤er yeni bir
anayasa ihtiyac› varsa, o zaman bu
konuda da TTK tasar›s› haz›rl›klar›na
benzer bir yol izleyebilir miyiz
Yapamay›z. Çünkü bizde herkes
Anayasay› biliyor, ama kimse di¤erinin bilgisini
takdir edici ve güvenilir bulmuyor.
Türk Ticaret Kanunu bu aç›dan flansl›
m›
TTK, çok daha teknik çünkü. Büyük patlamada
uygulanan fizik kanunlar› ne kadar
teknikse bizimki de o kadar teknik. O büyük
patlama deneyinde kullan›lan tünelin
uzunlu¤unun tart›flma konusu yap›ld›¤›n›
duydunuz mu
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 SÖYLEfi‹ 17

MARMARA DEPREM‹ UNUTULMASIN
Felakete Her Y›l Bir Ad›m Daha Yaklafl›yoruz
Fotoğraf: AA
◗ 17 binin üzerinde can kayb›na neden olan Marmara depreminin üzerinden 9 y›l geçti. Ancak 9 y›lda uzmanlar›n
uyar›lar›na ra¤men somut ad›mlar at›lmad›. Deprem politikas› oluflturulmad›¤› gibi, uzmanlar›n haz›rlad›¤›
raporlar rafa kald›r›ld›. TBMM’de 2000 y›l›nda kabul edilen Meclis Araflt›rma Komisyonu raporlar›nda yer alan
uyar›lar›n büyük bölümü hayata geçirilememiflken, Meclis’te yeniden Deprem Araflt›rma Komisyonu kurulmas›
gündemde.
◗ Baz› uzmanlar›n “risk azal›yor” de¤erlendirmelerine karfl› ç›kan BÜ Kandilli Rasathanesi ve Deprem
Araflt›rma Enstitüsü Genel Müdürü Gülay Altay, Marmara’n›n kuzeyi ve güneyinde hareketlilik oldu¤u uyar›s›n›
tekrarlad›.
◗ Marmara fay hatt›n› inceleyen Prof. Naci Görür ise Nautile adl› özel bir denizalt› ile Marmara Denizi derinliklerinde
yapt›¤› araflt›rmay› kitaplaflt›rd›. Görür, “Bir Bilim Adam›n›n Not Defterinden: Fay’a Seyahat” adl›
kitab›nda, Marmara denizi dibindeki fay hatt›ndan gaz ve su ç›k›fl›n›n devam etti¤ini belirterek, “Bekleyece-
¤imiz depremin boyutu 7-7,6 olabilir” uyar›s›nda bulundu.
◗ Prof.Dr.Ahmet Mete Ifl›kara beklenen depremin 2010-2014 y›llar› aras›nda olabilece¤ini söyledi.
◗ ‹yimser senaryolara göre, 7 fliddetinin üzerindeki bir deprem ‹stanbul’da 35-40 bin binay› y›kacak, 30-40
bin insan ölecek, 120 bin insan yaralanacak, 60 milyar dolarl›k bir ekonomik kay›p meydana gelecek. Kabus
senaryolar›na göre ise, ölü say›s› 90 bine ç›kacak, 600 bin kifli evsiz kalacak.
18 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

H
epimizi derin ac› ve üzüntülere
bo¤an Marmara depreminin üzerinden
tam 9 y›l geçti. Geçen y›llar›n, 17
binin üzerinde cana mal olan, arkas›nda
on binlerce yaral› ruh b›rakan, milyarlarca
liral›k maddi kay›plara yol açan deprem
felaketinin ac›lar›n› silmesi mümkün
olmad›, olmayacak. Aradan geçen sürede
elimizden, y›k›ma u¤rayan Gölcük’te,
Düzce’de, Yalova’da, ‹zmit’te kay›plar›m›z
için her y›l anma törenleri düzenlemenin
ötesinde fazla bir ifl gelmedi.
fiiddeti 4-4,5 aras›nda olan depremler,
yüreklerimizi daraltsa da çaresizlik içinde
beklemek d›fl›nda bir fley yapmad›k.
Uzman bilim adamlar›n›n uyar›lar›na,
haz›rlad›klar› raporlara gözlerimizi kapad›k.
Duyars›zl›k öyle boyutlara ulaflt› ki, yak›n
bir gelecekte fliddetli bir deprem tehdidi
alt›nda bulunan ‹stanbul’da, b›rakal›m
hasarl› binalar› onar›p, felaket an›nda
müdahaleyi kolaylaflt›racak önlemler
almay›, ruhsats›z yap›lanmaya h›zla
devam edildi. Öyle ki, baz› binalar,
depreme gerek kalmadan tünel ve metro
çal›flmalar›n›n yol açt›¤› sars›nt›larla ya da
kendili¤inden y›k›lmaya bafllad›.
TBMM Yine Araflt›racak
TBMM’de, büyük felaketin hemen
ard›ndan “Deprem Araflt›rma Komisyonu”
kuruldu. 22 fiubat 2000 tarihinde TBMM
Genel Kurulunda görüflülen Komisyon
raporunda; depremin y›k›c› etkilerini en
aza indirgemek amac›yla bir dizi öneride
bulunuldu. “Yeni bir deprem politikas›
oluflturulmas› ve devlet taraf›ndan uygulamaya
konulmas›”, “Bilimsel araflt›rmalar›
koordine edecek bir Deprem Araflt›rma
Kurulu oluflturulmas›”, “Gecekondu ve
kaçak yap›laflmay› teflvik eden af politikalar›ndan
vaz geçilmesi”, “Do¤al afet
zararlar›n›n azalt›lmas›na yönelik tedbirlerin
al›nmas›, görev, yetki ve sorumluluklar›n
belirlenerek, ayk›r› hareket edenlerin
cezalar›n›n art›r›lmas›”, “Afet planlamas›
yap›larak müdahale edilecek güzergahlar›n
belirlenmesi”, “Afet bölgelerinden
bafllamak üzere, mevcut yap› ve alt
yap›lar›n güçlendirilmesi ve yenilenmesi”,
“Müteahhitlerin ‹nflaat Mühendisleri Odas›
taraf›ndan denetlenmesi”, “Afet an›nda
kesilmeyecek bir haberleflme sistemi
kurulmas›” gibi önerilerin üzerinde gere¤i
gibi durulmad›.
Ancak, iktidar ve muhalefet partileri,
depremin 9 y›l›nda TBMM’de yeniden bir
“Deprem Araflt›rma Komisyonu” kurulmas›
için harekete geçtiler. CHP Bursa
Milletvekili Kemal Demirel, olas› bir
deprem karfl›s›nda yerel yönetimlerin ne
gibi çal›flmalar yapt›klar›n›n ve özellikle
Marmara bölgesinde h›zl› nüfus art›fl› ve
denetimsiz flehirleflme karfl›s›nda ne gibi
önlemler ald›klar›n›n a盤a ç›kar›lmas›,
depreme yönelik ulusal düzeyde harekete
geçilmesi ve haz›rl›k çal›flmalar›n›n
h›zland›r›larak tamamlanmas› amac›yla
Meclis Araflt›rmas› aç›lmas›n› istedi.
AKP Yalova Milletvekili ‹lhan Evcin ise,
depremle ilgili yap›lan haz›rlar›n
de¤erlendirilmesi ve çal›flmalar›n daha da
ileriye götürülmesi için bir “Deprem
Araflt›rma Komisyonu” kurulaca¤›n›
aç›klad›. 17 A¤ustos depremi sonras›nda
pek çok belediyenin trilyonlarca liral›k
deprem tazminat› cezas› ödemeye
mahkum edildiklerini belirten Evcin, bu
tazminatlar› ödeyemeyecek olan
belediyelere destek sa¤lanmas› için de
çal›flmalar yap›lmas›n› istedi.
Büyük Felaket Gün Say›yor
Oysa bilim adamlar›n›n raporlar›, ‹stanbul
baflta olmak üzere fay hatt› üzerinde
bulunan birçok kentimizin olas› bir
depremde telafisi mümkün olmayan
y›k›mlarla karfl› karfl›ya bulundu¤u saptamalar›n›
yap›yorlar. Depremin fliddeti ve
olaca¤› tarih konusunda aralar›nda görüfl
ayr›l›¤› bulunsa da, hepsinin birlefltikleri
genel kan›, felaketin ad›m ad›m
yaklaflmakta oldu¤u noktas›nda
toplan›yor.
Bilim adamlar› aras›ndaki görüfl ayr›l›¤›;
Marmara Denizi’nin alt›nda bulunan 180
kilometrelik bir fay hatt› üzerinde biriken
enerjinin ne zaman ve hangi fliddette
a盤a ç›kaca¤› sorular›na yönelik farkl›
yaklafl›mlardan kaynaklan›yor.
Büyük deprem felaketinin yafland›¤›
1999’dan sonra Marmara Denizi dibinde
yap›lan araflt›rmalar, deniz dibinin aktif
deprem üretmeye haz›r yar›klar ve derin
vadilerle dolu oldu¤unu ortaya koyuyor.
Öyle ki, araflt›rmalarda, Marmara
Denizinde 6,8 büyüklü¤ündeki bir
depremin tsunamiye yol açaca¤› saptamas›
yap›l›yor. 10 kilometrelik k›y›
band›nda etkili olmas› beklenen tsunami
dalgas›n›n boyu, baz› yerlerde 4 metreyi
aflacak.
Prof. Celal fiengör, Ç›narc›k-Armutlu
aras›ndaki faylar›n k›r›lmas› halinde 4
metre yüksekli¤inde tsunamiye neden
olabilece¤i saptamas›n› Le Suroit
gemisinin araflt›rmalar› ile ortaya ç›kan
verilere dayand›r›yor.
ODTÜ ve Güney California Üniversitelerinin
ortaklafla yapt›klar› araflt›rmalara
dayan›larak yap›lan senaryolara göre;
‹stanbul olas›l› bir fliddetli depremde 4,7
metre bat›ya kayacak ve deprem geciktikçe
artacak fliddet flehrin yap›s›n›
de¤ifltirecek.
Fay’a Seyahat
Deprem olas›l›¤› ile ilgili son araflt›rma,
herkesin uykusunu kaç›racak ürkütücü
gerçekleri ortaya koydu. ‹TÜ Maden
Fakültesi Jeoloji Bölümü Ö¤retim
Üyelerinden Prof. Naci Görür, 31 May›s
2007 tarihinde Nautile adl› özel bir
denizalt› ile Marmara Denizinde bin 239
metre derine dalarak, fay hatt›nda
incelemelerde bulundu.
Gözlemlerini, “Bir Bilim Adam›n›n Not
Defterinden: Fay’a Seyahat” adl› kitapta
toplayan Görür, ‹stanbul baflta olmak
üzere, Bursa, Düzce, ‹zmit, Yalova ve
Tekirda¤ illerini tehdit eden fay hatt›n›
gözleriyle gördü.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 19

Prof. Görür, fay›n t›pk› 17 A¤ustos 1999
tarihindeki belirtileri gösterdi¤ini ifade
ederek, flu saptamalar› yap›yor:
Fotoğraf: AA
“Fay ürkütücü. Baz› noktalarda su ve gaz
ç›k›fl› var. Hatta bu yönüyle Marmara’n›n
alt› fokur fokur. Bu özellikleri ile t›pk› 1999
Gölcük depreminden önce Körfez’deki
fay›n belirtilerini sergiliyor. Günün birinde
Marmara’n›n alt›ndaki fay da uyanacak.
2029’a kadar herhangi bir anda
Marmara’y› deprem bekliyor.
Bekleyece¤imiz depremin boyutu 7 ile
7,6 aras›nda olabilir.”
Görür, kitab›nda Marmara fay› ile ilgili
gözlemlerini ise flöyle anlat›yor:
“Penceremden d›flar› bakt›¤›mda gözlerime
inanamad›m. D›flar›da sanki lapa lapa
kar ya¤›yordu. Ya¤an fley deniz suyunun
içerisindeki her türlü süspansiyon malzemesiydi.
Bu malzemenin bir k›sm› herhalde
organik madde, bir k›sm› ise silt, kil
ve kirlilikten ibaret inorganik maddelerdi.
..Fayla burun burunayd›m. Art›k onu gözlerimle
görüyordum, aram›zdaki mesafe
1-2 metre kadard›. Heyecanlanmamak
elde de¤il. Fay çok belirgindi. Büyük bir
çatlak olarak görünüyordu. Marmara’n›n
karanl›¤›nda k›vr›lan bir y›lan gibiydi. Fay
boyunca baz› yerlerde sürtünmelerin
oldu¤u görünüyordu. Fay›n canl›
oluflunun belirtisi su ve gaz ç›k›fllar›yd›. Bu
su ve gaz ç›k›fllar› depremin oldu¤u derinliklerden
geliyordu. Gördü¤ümüz e¤ilimli
malzeme, olas› bir depremde deniz alt›
göçük ve heyelanlar› meydana
getirebilirlerdi. Bu da Marmara’da
tsunamiye neden olabilirdi. Yap›lan
araflt›rmalar, bugüne kadar Marmara’da
çok say›da tsunaminin gerçekleflmifl
oldu¤unu ortaya koymufltu.”
Deprem Uzaklaflm›yor, Yaklafl›yor
Ç›narc›k, 12 Mart 2008’de 4,8
büyüklü¤ünde bir depremle sars›ld›. Bunu
3,1 ve 2,8 büyüklüklerinde iki artç› sars›nt›
izledi. Bu sars›nt›lar, baz› uzmanlarca,
“Büyük deprem ‹stanbul’dan uzaklafl›yor”
biçiminde de¤erlendirilse de, yetkililerin
aç›klamalar› kabus senaryolar›n› yeniden
gündeme tafl›d›.
Bo¤aziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi
ve Deprem Araflt›rma Enstitüsü Müdürü
Gülay Altay, Marmara Denizi’nin güneyinde
de, kuzeyinde de hareketlilik oldu¤unu
belirterek, tart›flmalara son noktay› koydu:
“Deprem beklentisi olas›l›¤› hala
yüksekli¤ini koruyor.”
Frans›z yerbilimci Prof Rolando
Armijo’nun doktora ö¤rencisi olan ‹TÜ
Avrasya Yer Bilimleri Araflt›rma Görevlisi
Gülsen Uçarkufl da, Silivri-Yeflilköy fay
hatt›n›n k›r›lmas›n›n beklendi¤ini, bu fay›n
k›r›lmas› halinde 7,2 büyüklü¤ünde bir
deprem oluflaca¤›n›n tahmin edildi¤ini
belirterek, flu de¤erlendirmeleri yapt›:
“1912 depreminin büyüklü¤ü 7,4 olarak
biliniyor. Bu depremde karada 50 kilometrelik
bir fay k›r›ld›. Bu varsay›m›
destekleyen bir baflka düflünce de çekilen
foto¤raflar. Denizalt›n›n çekti¤i
foto¤raflarda, 1912 depremi k›r›kl›¤›na ait
olabilecek olan deniz taban›nda
izlenebilen taze fay izleri görülüyor. Yani,
bu depremin deniz içindeki muhtemel
devam› tespit edilmifl durumda.”
20 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Fotoğraf: AA
Prof.Dr.Ahmet Mete Ifl›kara
Büyük Depreme 2 Y›l Kald›
Marmara depreminde yak›ndan
tan›d›¤›m›z Kandilli Rasathanesi eski
Genel Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete
Ifl›kara da, 1999’dan bu yana büyük
depreme her gün bir ad›m daha
yaklafl›ld›¤› tezini do¤ruluyor.
Ifl›kara, flu saptamalar› yap›yor:
“Marmara’da ‹stanbul’u etkileyecek iki
tane potansiyel var. Bunlardan biri Gemlik
Körfezi. Kuzey Anadolu fay kolunun
güney kolu. Güney kolu 1720-1800 y›llar›
aras›ndan beri sessiz. ‹stanbul’un
yaflayaca¤› deprem adalar›n güney
bat›s›nda oluflacak.
Benim bir olas›l›k modelime göre yapt›¤›m
bir araflt›rma var. Buna göre ‹stanbul’da
her an bir deprem olabilir. 2010-2014
y›llar› aras›nda depremin olma olas›l›¤› çok
yüksek.”
‹yimser Senaryo: 40 Bin Ölü
‹stanbul’da 7’nin üzerindeki bir
depremde; 30-40 bin kifli ölecek, 35-40
bin bina y›k›lacak ya da a¤›r hasar alacak,
120 bin kifli yaralanacak, 600 bin aile
aç›kta kalacak ve 60 milyon dolarl›k bir
ekonomik kay›p meydana gelecek. Bu
iyimser bir senaryo.
Ancak, ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’nin
Japonya Uluslar aras› ‹flbirli¤i Ajans›(JICA)
ile ortaklafla yürüttü¤ü deprem risk analizi
çal›flmalar›n› esas alan senaryolar gerçekleflirse,
7’nin üzerindeki deprem, ‹stanbul’a
tam anlam›yla bir felaket yaflatacak.
Buna göre, 7,5 veya 7,7 büyüklü¤ündeki
depremde 50-60 bin bina a¤›r hasar
görecek veya y›k›lacak. 600 bin aile evsiz
kalacak, 70-90 bin insan ölecek, 135 bin
yaral› olacak, maddi zarar 50 milyar
dolara ç›kacak. Su ve gaz s›z›nt›s› ile alt
yap›da oluflacak hasarar sonucu 140
milyon ton enkaz oluflacak.
17 A¤ustos depreminin üzerinden 9 y›l
geçmesine ra¤men depreme haz›rl›k
konusunda ciddi çal›flmalar yap›lamad›.
Ankara da Rahat De¤il
Deprem aç›s›ndan baflkent Ankara da iç
aç›c› durumda de¤il. Bala’da meydana
gelen depremlerden sonra yap›lan
araflt›rmalara göre, Kuzey Anadolu fay
hatt›nda meydana gelebilecek bir k›r›lma,
Ankara’da denetimsiz eski yap›laflman›n
oldu¤u Demetevler, K›z›lay, Ulus, S›hh›ye
gibi semtlerin yan› s›ra esnek zemin üzerine
kurulu Bentderesi, Çayyolu gibi semtleri
etkileyecek.
Fotoğraf: AA
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 21

1 MAYIS YOLU A‹HM’NE DAYANDI
Sendikalar 1 May›s’›n Taksim’de Kutlanmas› ‹çin A‹HM’ne Baflvurdu
◗ Her 1 May›s kutlamas›nda polis
fliddeti ile engellenen sendikalar,
1 May›s kutlamalar›n›n Taksim
Meydan›nda yap›lmas› için Avrupa
‹nsan Haklar› Mahkemesi’ne baflvurdu.
◗ A‹HM’ne baflvuru dosyas›nda,
1 May›s ‹flçi Bayram› kutlamalar›nda
Taksim Meydan›’n›n yasaklanmas›n›n
‹nsan Haklar› Sözleflmesinin
10 ve 11. Maddelerinde yer a-
lan “düflünme, ifade, toplant› ve
gösteri yapma haklar›na ayk›r›”
oldu¤u vurgulanarak, 2009’daki
kutlamalar›n bir “demokrasi flöleni”
havas›nda gerçeklefltirilmesinin
amaçland›¤› belirtildi.
◗ 1 May›s son dakikada ç›kar›lan
bir yasa ile yeniden “‹flçi Bayram›”
oldu. Ancak 2008’de de iflçilerin
bayramlar›n› kutlamas› engellendi.
Taksim meydan›na ç›k›fl yasaklan›rken,
‹stanbul, polis devletini
ça¤r›flt›ran görüntülere sahne
oldu.
Fotoğraf: AA
Ç
a¤dafl dünyan›n coflkuyla bir
flölen olarak kutlad›¤› 1 May›s
‹flçi Bayram›, bizde 37 cana
mal olan 1977’den bu yana utanç verici
görüntülere sahne oluyor. Yasaklanan 1
May›s Meydan›’na iflçilerin ç›kmas›n›
engellemek amac›yla geceden barikatlar
kuruluyor, sokaklar araç ve yaya trafi¤ine
kapat›l›yor, tüm kent ilan edilmemifl bir
ola¤anüstü hal uygulamas›yla karfl›
karfl›ya kal›yor. Al›nan önlemlere ra¤men
Taksim’e ç›kmay› baflaranlar varsa, onlar›
polisin panzerleri, coplar›, gaz bombalar›
karfl›l›yor. En küçük gruplar bile tazyikli
sularla da¤›t›l›yor. Çok say›da gösterici
yaralan›yor, gözalt›na al›n›yor. ‹flçilerin
Bayram›, polisin fliddetini ac›mas›zca
sergiledi¤i günlere dönüflüyor.
Geride b›rakt›¤›m›z 1 May›s ‹flçi Bayram›
kutlamalar›nda Taksim’de yaflanan fliddet
22 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

ortam› hepimizin belleklerinde silinmeyecek
derin izler b›rakt›. 1 May›s kutlamalar›na
kat›lmak amac›yla Taksim’e
ulaflmaya çal›flan sendika, meslek örgütü
ve sivil toplum kurulufllar›n›n temsilcileri
biber gaz› ile da¤›t›ld›. Öyle ki; biber gaz›
bombard›man›ndan güzergah üzerinde
bulunan hastaneler bile ayr› tutulmad›.
fiiflli Etfal Hastanesi’nin acil servisindeki
hastalar, hasta ziyaretine gelen yak›nlar›,
çocuk yafll› demeden gaz bombalar›n›n
hedefi oldular. Polisin copundan görevini
yapmak üzere orada bulunan gazeteciler
de nasibini ald›.
Toplant› ve Gösteri Hak Ama...
Oysa, Anayasam›za göre; protesto niteli¤inde
de olsa her türlü toplant› ve gösteri
yapma hakk›, temel insan haklar›ndand›r.
Ancak, verilen her demokratik hakka nas›l
s›n›r çizilmiflse, toplant› ve gösteri yürüyüfllerine
de, “Kamu düzen, ulusal güvenlik ve
ülkenin bölünmez bütünlü¤ü” s›n›rlamas›
getirilmifltir.
Toplant› ve Gösteri Yürüyüflleri Kanunu,
bu hakk›n nas›l kullan›laca¤›n› ve nas›l
s›n›rlanaca¤›na aç›kl›k getirir. Bu kanuna
göre, s›n›rlama yetkisi, mülki idare amirlerinin
insaf›na kalm›flt›r. Kaymakam ya da
vali, kitlesel gösterileri, “kamu düzenine
ayk›r›” buluyorsa engelleyebilir, ya da uygun
buluyorsa gösterinin uygun görece¤i
tarihte ve yerde yap›lmas›na izin verebilir.
1 May›s yeniden “‹flçi Bayram›” olurken
Mülki ‹dare amirleri bu y›l da iflçilerin
bayramlar›n› Taksim’de kutlamalar›na izin
vermedi.
Onbinlerce insan›n bir araya geldi¤i y›lbafl›
kutlamalar›na, flampiyon tak›mlar›n
coflkusuna, konserlere tan›kl›k eden
Taksim Meydan›, iflte bu kanuna
dayan›larak, “trafi¤in olumsuz etkilenece¤i
gerekçesiyle” 1 May›s’larda iflçi ve
emekçilere kapat›l›r. Yasaklarla, sanki
trafik ak›fl› sa¤lanacak, kamu düzenini
korunacakm›fl gibi, koca meydan zapt-›
rap alt›na al›n›r.
D‹SK ve KESK’in Giriflimi
Her 1 May›s’ta yaflad›¤›m›z yasakl›l›¤›n
getirdi¤i dehflet görüntülerinin art›k yaflanmamas›
için D‹SK ve KESK art›k harekete
geçti. D‹SK ve KESK Yönetim Kurullar› ile
Prof. Dr. ‹brahim Kabao¤lu Baflkanl›¤›ndaki
Hukukçular Kurulu’na haz›rlatt›¤›
1 May›s dosyas›, A‹HM’ne gönderildi.
D‹SK Genel Baflkan› Süleyman Çelebi,
2007 y›l›nda yaflanan olaylar ile ilgili
sonuç alamad›klar› için A‹HM’ne baflvurduklar›n›
söyledi. Çelebi, 2009 y›l› 1 May›s
‹flçi Bayram›’n› Taksim’de kutlamak istediklerini
belirterek, “2009 y›l›ndaki kutlamalarda
iflçi s›n›f›n›n fliddetle, bombayla
karfl› karfl›ya gelmesini istemiyoruz” dedi.
Etkin bir 1 May›s kutlamas› için flimdiden
önlem al›nmas›n› isteyen Çelebi, A‹HM’ne
baflvuru gerekçeleri ile ilgili flu
de¤erlendirmeleri yapt›:
“‹flçiler, emekçiler düflük çal›flma saatleri
ve insanca çal›flma hakk› için mücadelenin
simgesi olan 1 May›s’› yüzy›l› aflk›n
bir süredir dünyan›n her yan›nda iflçi
s›n›f›n›n birlik, mücadele ve dayan›flma
günü olarak kutlamaktad›r.
Yine dünyan›n birçok ülkesinde tatil günü
olan 1 May›s’›n, kentlerin en önemli ve
büyük meydanlar›nda kutland›¤› bilinen bir
gerçektir. Ülkemizde ise 1 May›s uzun
y›llard›r iktidarlar›n korkulu rüyas› haline
gelmifl, halka ve emekçilere bask› gününe
dönüfltürülmüfltür.
1979 y›l›ndan bu yana Taksim, 1 May›s
Meydan›, emekçilerin d›fl›nda herkese
aç›k tutulmufltur. Bugüne kadar hiçbir
hükümet, bu alan›n neden emekçilere,
1 May›s’a kapal› oldu¤unu aç›klayamam›flt›r.
Bu konuyla ilgili olarak y›llard›r
yapm›fl oldu¤umuz baflvurular ya dikkate
al›nmam›fl ya da tatmin edici bir yan›t verilememifltir.
Son olarak bu y›l yapt›¤›m›z
tüm ça¤r›lar, tüm yap›c› giriflimler iktidar
taraf›ndan bilinçli bir flekilde görmezden
gelinmifltir. Bununla da yetinilmemifl,
‹stanbullular, emekçiler a¤›r bir sald›r› ve
bask› uygulamas›yla karfl› karfl›ya
b›rak›lm›flt›r.
D‹SK üyeleri, KESK üyeleri, Türk-‹fl üyeleri
ve çeflitli kitle örgütlerinin üyeleri sadece
Taksim alan› çevresinde de¤il, flehrin çeflitli
yerlerinde ve defalarca polis sald›r›-
s›n›n kurban› olmufltur. Bu sald›r›lar ve
polisin kuflatmas› sonras›nda destek olmak
amac›yla 1 May›s’ta iflçi s›n›f›n› yaln›z
b›rakmayarak merkez binam›za gelen milletvekillerini
ve Avrupa Parlamentosu üyelerini,
ayd›n ve sanatç›lar› da gaz bombas›
ya¤muruna tutacak kadar fütursuz yap›-
lan polis sald›r›s›, tam anlam›yla bir devlet
terörüne dönüfltürülmüfltür.
Anayasa ve Avrupa ‹nsan Haklar›
Sözleflmesi ile güvence alt›na al›nan;
yaflam hakk›m›z, kifli dokunulmazl›¤›m›z,
çal›flma hakk›m›z, kifli özgürlü¤ümüz,
örgütlenme özgürlü¤ümüz, konut dokunulmazl›¤›
hakk›m›z, düflünceyi aç›klama
özgürlü¤ümüz, toplant› ve gösteri
yürüyüflü hakk›m›z aç›kça ihlal edilmifltir.
1 May›s kutlamalar›n›n Taksim’de yap›lmas›n›
engellemek, en temel insan haklar›
ihlalidir. Anayasa’n›n ve uluslararas›
sözleflmelerin ihlalidir.
Haks›zl›¤›n Tescili
Dosyay› haz›rlayan Hukukçular Kurulu
Baflkan› Prof. ‹brahim Kabao¤lu da,
A‹HM’ne tazminat ya da u¤ranan zarar›n
giderilmesi talebi ile gitmediklerini ifade
ederek, “Bu davan›n hedefi, haks›zl›¤›n
tescil edilmesi ve Türkiye’de 1 May›s’›n
kolektif bir hak olarak emekçiler
taraf›ndan kutlanmas› yolunun Avrupa
Mahkemesi karar› ile aç›lmas›d›r” dedi.
KAYIPLARIMIZ
Erdal GÜRSOY,
Mehmet CAN,
Mehmet Murat AT‹LLA
Camiam›z, aileleri ve
dostlar›na baflsa¤l›¤› ve
sab›r diler.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 23

ARTIK ESK‹ H‹ZMET B‹NALARI YETM‹YOR
ESK‹fiEH‹R SMMM ODASI YEN‹ H‹ZMET B‹NASI ‹Ç‹N KOLLARI SIVADI
Eskiflehir SMMM Odas›
meslek mensuplar›n›n yan›
s›ra stajyerlerin e¤itimine özel
bir önem veriyor. Stajyerler,
staja bafllad›klar› andan
itibaren dikkatle takip ediliyor.
Öyle ki, fiilen staj yapmad›¤›
belirlenen ya da mesleki
ciddiyet tafl›mad›¤› saptanan
stajyerlerin stajlar› iptal bile
edilebiliyor.
Yetersiz kalan hizmet
binas›n›n yenilenmesi için
kollar› s›vayan Eskiflehir
SMMM Odas› Baflkan›
S.‹lker Özokçu ile Oda’y›,
mesle¤in sorunlar›n›, ve
gelece¤ini konufltuk.
Eskiflehir SMMM Odas› ne zaman
kuruldu Kuruluflunuzda karfl›laflt›¤›n›z
sorunlar nelerdi Bu sorunlar› nas›l
aflt›n›z
Bilindi¤i üzere 1989 y›l›nda meslek yasam›z›n
ç›kmas› sonras›nda Odam›z›n
kurulufl çal›flmalar› bafllat›ld›. 1990 y›l›nda
kurulufl çal›flmalar› tamamlanarak
faaliyetlerimize bafllad›k.
Kurulufl aflamas›nda yaflanan en büyük
sorunumuz, 3568 Say›l› Meslek Yasas›n›n
sorunlar›m›z› tam olarak çözümleyecek
yeterli hükümlerle donat›lmam›fl
olmas›yd›. Uygulamada buna ba¤l› olarak
boflluklar ortaya ç›k›yordu. Daha sonra
yay›nlanan yönetmelikler, tebli¤ler ile
uygulamaya aç›kl›k getirici yay›nlar bu
sorunlar›n zaman içerisinde azalmas›n›
sa¤lam›flt›r. Mesle¤imizin ilk kez yasal bir
tan›mlama alt›na al›nd›¤›ndan, o dönemde
mesle¤i icra eden kiflilerin çekingen
baz› yaklafl›mlar› olmufltur. ‹lk önceleri
mesleki oluflum, ciddiye al›nmam›flt›r. Bu
karfl›laflt›¤›m›z sorunlardan biriydi. K›sa bir
zaman içerisinde bu iflin ciddiyetini
anlayan meslektafllar›m›z, yap›lanma
çal›flmalar›m›za ciddi destek olmufllar, bu
destek ile Eskiflehir SMMM Odas› bu
konuda h›zl› bir geliflim yaflam›flt›r.
Çekingenlik K›sa Sürede Afl›ld›
Bugün üye say›n›zdaki art›fl› neye
ba¤l›yorsunuz
1990 y›l› sonu itibariyle 242’si Serbest
Muhasebeci ve 139’u Serbest
Muhasebeci Mali Müflavir olmak üzere
toplam 381 meslektafl›m›z Odam›za
kay›tlar›n› yapt›rm›fllard›r.
Meslektafllar›m›z, yasan›n ilk ç›kt›¤›
dönemlerdeki çekingen ve karamsar
havalar›n› k›sa sürede atm›fllard›r. Yap›lanmas›n›
tamamlayan tüm Odalar›m›z ve
Genel Merkezimiz TÜRMOB, mesle¤in
geliflimini, yasal statüsünün sa¤laml›¤›n›,
mesle¤in hak etti¤i sayg›nl›¤› kazanmas›n›,
meslek grubu ve örgütü olarak tan›nman›n
çabas›n›, özgüven içerisinde her
platformda vermifllerdir. Bu da k›sa sürede
mesle¤imizin, y›ld›z› parlayan ve
talep edilen bir meslek olmas›na yol açm›flt›r.
Bu geliflimden Eskiflehir Odas› da
pay›n› elbette alm›flt›r.
Kurulufl y›llar›yla karfl›laflt›rd›¤›n›zda
mesle¤in geldi¤i noktay› yeterli buluyor
musunuz
Mesleki bilgi birikim ve uygulama yönünden
bakarsak, mutlaka yeterli de¤ildir.
Mesle¤imiz yorucu ve y›prat›c› bir meslek.
24 ODALARIMIZ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Ama mesle¤imizle ilgili her türlü oluflum
ve koflul gelifliyor, yenileniyor, ça¤dafllafl›yor.
Ülkemizde ve mesle¤imizde meydana
gelen tüm geliflimleri en yak›ndan
takip eden meslek grubu bizleriz, bizler
de olmak zorunday›z. Bazen bu geliflimlerle
bafla bafl gidiyoruz, bazen de sadece
yar›m ad›m geriden takip ediyoruz.
Mesle¤imiz ve meslek camiam›z flimdiye
kadar yapt›¤› özveri ve çaba neticesinde
geldi¤i nokta yeterli midir dersek; buna
tabi söylenecek çok söz var. Bu zamana
kadarki oluflum içerisinde güncellenmesini
ve yasallaflmas›n› istedi¤imiz ve savafl›n›
sürdürdü¤ümüz bir çok hak ediflimiz,
5786 say›l› yasa ç›kar›l›rken bir kenarda
b›rak›lm›flt›r. Ama her fleye ra¤men, mesle¤imizin
yasal statüye kavufltu¤u ilk günlerden
bu güne büyük kazan›mlar ve haklar
da elde ettik. Bununla beraber birçok
sorumluluk ve yükü de üzerimize ald›k.
Yerel ekonomik sorunlar mesle¤imizi
nas›l etkiliyor
Eskiflehir, Anadolumuzun birçok flehrine
göre büyük bir flehir, büyük bir ekonomidir.
Ancak; Ankara, ‹stanbul, ‹zmir gibi
illerle k›yasland›¤›nda küçük bir flehir ve
küçük bir ekonomi.
Ülke genelinde yaflanan ekonomik s›k›nt›lar›n
yan› s›ra, flehrimizin ekonomisinin
büyük k›sm›n›n küçük ve orta ölçekli iflletmelere
ve küçük esnafa ba¤l› ekonomi olmas›,
sanayi ekonomisinin flehir merkezine
endeksli olmas›, ilçelerimizin daha
çok tar›m ve hayvanc›l›k ekonomisi ile
geliflim yaflamaya çal›flmas› ve ilçelerimizin
büyük k›sm›n›n sanayi geliflimine uzak
olmas›, son dönemlerdeki tar›msal verim
kayb›, küçük ölçekli iflletmeler ve küçük
esnaf say›s›ndaki azalma flehrimizin
ekonomisini olumsuz etkilemektedir. Tabi
bu olumsuz etkileflim, meslektafllar›m›z›
da zor duruma düflürmektedir. Meslektafllar›m›z
müflteri potansiyelinde kayba
u¤ramakta, meslek kalitesinde bozulmakta,
ücret anlaflmazl›klar› yaflanmaktad›r.
En büyük sorunlar›m›zdan biri olan tahsilat
sorunu giderek daha da a¤›rlaflmaktad›r.
Önceli¤imiz E¤itim
Eskiflehir SMMM Odas› olarak ne gibi
etkinliklerde bulunuyorsunuz
Çal›flmalar›n›z›n a¤›rl›¤›n› ne oluflturuyor
Öncelikli olarak çözümlemeniz
gereken sorunlar nelerdir
Eskiflehir SMMM Odas› olarak en büyük
faaliyet alan›m›z mesleki e¤itim ve denetimdir.
Bu konuda hem meslek mensuplar›na
yönelik hem de stajyerlerimize
yönelik ciddi çal›flmalar yapmaktay›z.
Güncel mesleki geliflimler konusunda bilgilendirme
çal›flmalar›m›z, seminer, konferans
ve toplant›lar yap›larak devam
ediyor. Denetimlerimizde; meslek mensuplar›
üzerinde gelen ihbar ve flikayet
konular› dikkate al›narak titizlikle yap›l›yor,
gerekli görülen durumlarda ihbar ve
flikayete gerek olmaks›z›n denetim
çal›flmalar› sürdürülüyor. Ayn› zamanda
stajyerlerimiz, staja bafllama aflamas›ndan
itibaren takip ediliyor, mesleki fluur ve
ahlak› tafl›mayan, gerçek anlamda staj
yapmayan, mesleki ciddiyeti tafl›mad›¤›
tespit olunan stajyerlerimize staj iptaline
kadar cezalar verilebiliyor.
Say›lar› çok fazla olmasa bile çantac›
dedi¤imiz flekilde mesle¤i icra etmeye
çal›flan kiflilerle ve bunlar›n meslektafllar›m›za
ve meslek camiam›za zararlar› ile
mücadele ediyoruz. Eskiflehir SMMM
Odas› meslek örgütü olman›n yan› s›ra, sivil
toplum örgütü olma bilinci ile de hareket
etmekte, ilimizde sosyal, kültürel faaliyetlerde
de aktif olarak rol almaktad›r. Hizmet
kalitemizi artt›rma çabas› içerisindeyiz.
Ancak en büyük sorunumuz, biri toplant›
ve e¤itim salonu, biri ise idari k›s›mdan
oluflan mevcut hizmet binam›z›n yetersiz
gelmesidir. Hizmet binas›n› yapaca¤›z.
Bu sorunlar›n çözümü için ne gibi
çal›flmalar yap›yorsunuz
Hizmet binas› konusunda bir ad›m att›k.
fiehir merkezinde, d›fla ba¤›ml›l›¤›m›z›
ortadan kald›racak çok amaçl› e¤itim
salonlar›n›n da içerisinde yer alaca¤› bir
hizmet binas› yapabilece¤imiz arsam›z›
ald›k. Yak›n bir zamanda inflaat çal›flmalar›na
bafllamay› planl›yoruz.
Türk Ticaret Kanunu’nun yasalaflmas›
ile birlikte yeni bir yap›lanma içine
girecek olan mesle¤imizin gelece¤ine
yönelik de¤erlendirmeleriniz nelerdir
Bu yönde ne gibi haz›rl›klar›n›z var
Türk Ticaret Kanunu yasallaflmas› durumunda,
olumlu sonuçlar› olaca¤› gibi
olumsuz sonuçlar› da olacakt›r. fiöyle ki,
mesle¤imizi gerçek amaç ve do¤rultusunda
uygulama olana¤›na sahip olacak yani
denetim buna ba¤l› olarak da, dan›flmanl›k
bilgilendirme ve yönlendirme ön plana
ç›kacakt›r. Bu uygulama bafllad›¤›nda ve
geliflim gösterdi¤inde mesle¤imize ve
meslek mensuplar›m›za bak›fl aç›s›nda
daha da olumlu geliflmeler yaflayacakt›r.
Tabi ki bu sürece adapte olmak meslek
mensuplar›m›z için çok kolay olmayacak,
birçok yeni uygulama, yeni mevzuat,
daha iyi ve daha pratik mesleki bilgi ve
beceriye adapte olma gereksinimi,
üzerimizdeki a¤›r yükü artt›racak,
mesle¤imizi icra etmekte olan meslek
mensuplar›m›z›n, uygulama ile ilgili olarak
karar vermeleri ve bu süreci iyi ve sa¤l›kl›
bir ortam oluflturarak atlatmalar› gerekecek.
Mesle¤in geliflmesi aç›s›ndan kentinizdeki
üniversitelerle nas›l bir
iletiflim kuruyorsunuz
‹limizdeki, Anadolu Üniversitesi ve
Osmangazi Üniversitesi Rektörlükleriyle
ve alt birimleriyle iliflkilerimiz son derece
sayg›n bir flekilde sürdürülmektedir.
Odam›z›n yapm›fl oldu¤u e¤itim
çal›flmalar›nda, her iki üniversitenin
ö¤retim görevlileri görev almakta,
Odam›z e¤itmenleri aras›nda üyemiz olan
ve olmayan ö¤retim görevlileri çal›flmalar
yapmaktad›r. Gerek tüm meslektafllar›m›z
ve meslek camiam›za yönelik yap›lan
e¤itim çal›flmalar›m›z ve gerekse kurs
niteli¤inde belli konu ve amaçlar do¤rultusunda
yap›lan çal›flmalar›m›za üniversitelerden
ö¤retim görevlilerinin e¤itmen
olarak kat›l›yor olmas› bu çal›flmalar›n
baflar›s›n› artt›rmaktad›r.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 ODALARIMIZ 25

HAYATA SIMSICAK B‹R MOLA
ÖLÜDEN‹Z

Y
az bitti, s›cak havalar›n
rehaveti yavafl yavafl üzerimizden
kalk›yor. ‹ster tatilini gönlünce
yapabilmifl olan mutlu az›nl›klardan olun,
ister iflinden gücünden bir an olsun bafl›n›
kald›ramam›fl olanlardan, önümüzde
güzel bir bayram tatili var. Ölüdeniz’de
hayata s›ms›cak bir molaya ne dersiniz
Ölüdeniz; Mu¤la ‹li Fethiye ‹lçesi’ne 15
dakika uzakl›kta bulunuyor. Uçakla giderseniz
Dalaman Havaalan›’ndan 40-45
dakikada Ölüdeniz’e ulaflabilirsiniz.
Karayolunu tercih ederseniz otobüsle
yaklafl›k 11 saatlik bir yolu göze almak
gerekiyor. Var›fl günü hissedilen hafif
sersemlik d›fl›nda “yine de de¤di!” diyebilece¤iniz
ender yerlerden biri buras›.
Y›l›n yaklafl›k on ay›nda ›l›k ve durgun bir
suya sahip Ölüdeniz, do¤al bir lagün
görünümünde. 3 km’lik eflsiz kumsal›,
2006 y›l›nda Almanya’n›n önde gelen
gazetesi Bild taraf›ndan dünyan›n en iyi
plaj› seçilmifl. Ölüdeniz’in de en korunakl›
bölümü olan Belcek›z mevkii sonbaharda
da denizin keyfini gönlünce ç›karmak
isteyenler için bulunmaz bir yer. ‹sterseniz
burada kano kiralayabilir, k›y› boyunca
keyifli bir geziye ç›kabilirsiniz.
Ölüdeniz’de civardaki befl y›ld›zl› büyük
otellerin d›fl›nda küçük ve temiz oteller de
mevcut. ‹ki kiflilik oda, sabah kahvalt›s› ve
akflam yeme¤i dahil geceli¤i 100 YTL
civar›nda. Genellikle yabanc› turistler
taraf›ndan tercih edilen Ölüdeniz’de
restoranlar benzer tatil yörelerine göre
biraz daha pahal›. Deniz ürünlerini sevenler
için harika lokantalar›n oldu¤unu da
belirtelim.
Ölüdeniz ismi, rivayete göre fluradan
geliyor: F›rt›nal› bir günde denize aç›lan bir
baba ve o¤ul Ölüdeniz yak›nlar›nda
tart›flmaya bafllam›fl. O¤ul f›rt›nadan kurtulmak
için kayalara yaklaflmalar›
gerekti¤ini oradan bir koya ulaflabileceklerini
söylemifl. Ancak babas› kayalara
çarp›p teknelerinin parçalanabilece¤ini
düflünerek bu öneriye fliddetle karfl›
ç›km›fl. O¤lu ›srar edince bir kürek
yard›m›yla onu denize atm›fl. Dümene
geçen k›zg›n baba kayal›klar› geçince,
ayn› o¤lunun anlatt›¤› gibi durgun ve
korunakl› bir koya ulaflm›fl. Tekneyi ve
tafl›d›¤› mal› mülkü kurtarm›fl ama o¤lundan
olmufl. Vicdan azab›ndan aylarca
a¤lam›fl ve o koya bundan sonra Ölüdeniz
denmifl. Yöreye ‹ngilizce isim olarak
Blue Lagoon ad› verilmifl. Mavi Lagün
yada Mavi Göl anlam›na gelen bu isim
büyük ihtimalle turistleri korkutmak istemeyen
cevval turizimcilerin ifli.
Yamaç Paraflütü Keyfi
Ölüdeniz, yamaç paraflütü için Türkiye’nin
en iyi atlay›fl noktalar›ndan biri. Bu konuda
e¤itiminiz olmasa dahi deneyimli pilotlar
eflli¤inde Ölüdeniz’e en yak›n ve dik
da¤lardan biri olan Babada¤’dan eflsiz bir
manzaraya do¤ru uçabilirsiniz. Yamaç
paraflütü turlar› yapan pek çok acente
mevcut. Deneyimli bir pilot eflli¤inde
yaklafl›k 45 dakikal›k uçuflun bedeli kifli
bafl› 130 YTL civar›. Dilerseniz foto¤raf
makinenizi götürebilir, kuflbak›fl›
muhteflem foto¤raflar çekebilirsiniz. Spor
ayakkab›n›z› mutlaka yan›n›zda bulundurun.
Atlamadan önce bir miktar
koflman›z gerekiyor çünkü.
ATV Safari ‹le Kayaköy Turu
ATV veya Ölüdeniz’de kullan›lan ismiyle
Quadbike, dört tekerlekli arazi motosikleti.
ATV’lerle tan›flma için önce Ölüdeniz’e
yaklafl›k 8 km uzakl›kta bulunan
Kayaköy’e yak›n bir alana geliniyor.
Burada aç›k bir arazide motosikletlerle
al›flt›rma turlar› yap›l›yor. ATV’leri kullanmak
öyle çok kolay say›lmaz ama biraz
al›flt›rmayla al›fl›l›yor. Herhangi bir ehliyete
sahip olman›z›n gerekmedi¤i, iki kifli veya
tek kifli binebilece¤iniz motosikletlerle
içinde de¤iflik parkurlar›n bulundu¤u
ormanl›k alana gidiliyor. Oldukça zevkli ve
heyecanl› olan bu parkurlarda toz topraktan
göz gözü görmez hale geliyor. Or-
Semiha YALILI
mandan ç›kt›¤›n›zda turuncu bir çamurla
kapl› oldu¤unuzu farkediyorsunuz ama
yüzünüzde kocaman bir gülümsemeyle
birbirinden komik foto¤raflara sahip oluyorsunuz.
Orman gezintisinden sonra
Gemiler Koyu’na gidiliyor. Buras› yemyeflil
ve denizi tertemiz bir yer. Dilerseniz burada
çamurlar›n›zdan ar›nabiliyorsunuz. K›sa
moladan sonra ATV’lerinize geri dönüyor
ve Kayaköy’e var›yorsunuz.
Kayaköy, 1923’teki mübadele sonras›
terkedilmifl bir Rum köyü. ‹ki kilise, iki
okul ve yaklafl›k 1000 evin bulundu¤u
yere “Hayalet fiehir” de deniliyor.
Gerçekten de insan›n kendini tuhaf hissetti¤i
bir yer buras›. Evler, sokaklar,
duvarlardaki boyalar deyim yerindeyse
oldu¤u gibi duruyor. “Bir zamanlar burada
yaflayanlar kim bilir nerede” diye
düflünmeden edemiyor insan. Evlerini,
vatanlar›n› b›rak›p gitmek zorunda kalan
insanlar›n buruk ve bo¤azda dü¤ümlenen
görüntüleri canlan›yor birden.
Turun son noktas› olan Kayaköy’den
ayr›l›rken günü dolu dolu geçirmifl
olman›n enfes hazz› damakta kal›yor.
Çam kokular›n›n efllik etti¤i minibüs yolundan
otelinize var›yorsunuz.
Ölüdeniz, birbirinden güzel pek çok
aktivite olana¤› ve sakin yap›s›yla her türden
tatilciyi memnun edecek özelliklere
sahip. ‹ster sadece dinlenmek ister heyecan
peflinde olun hayata ufak bir molay›
hakediyorsunuz.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GEZ‹ 27

Semiha YALILI
müzik kutusu
‹Z
FAH‹R ATAKO⁄LU
ATEfi MÜZ‹K
LAZUTLAR
FUAT SAKA
KALAN MÜZ‹K
Müzik hayat›n›n 25.
y›l›n› kutlayan Fahir
Atako¤lu, geçmiflte
besteledi¤i eserlerinin
yeni kay›tlar›n›n yer
ald›¤› yeni albümü
‘‹Z’i piyasaya ç›kard›.
Fahir Atako¤lu’nun,
‘‹Z’ albümünde yer
alan çok özel eserler Sezen Aksu, Tarkan, Nilüfer, Sertab Erener ve Levent
Yüksel taraf›ndan yeni düzenlemeleriyle yeniden yorumland›.
Yeni albümünün kapak yaz›s›nda, “Albümler dolusu melodiler, say›s›z konserlerden
sonra kalbimde izi kalan bestelerimi, y›llard›r birlikte müzik yapt›¤›m ve yorumlar›na
hayranl›k duydu¤um müzisyen arkadafllar›mla birlikte yeniden seslendirdik”
diyen Fahir Atako¤lu, ‘‹Z’in 25 y›ll›k müzik yaflant›s›n›n güzel bir
yans›mas› oldu¤unu belirtti.
‘‹Z’ albümünde bestecinin sevilen eserlerinden ‘Alaturka’ Tarkan, ‘‹stanbul’ Sertab
Erener, ‘Lal’ Sezen Aksu, ‘Uza¤›m Olma’ Nilüfer, ‘S›r’ Levent Yüksel taraf›ndan
seslendirdi. Albümde yer alan di¤er eserler ise flöyle: Geze Geze, Gözyafl›,
A¤›r Roman, Naz›m ile Piraye, ‹lk Aflk, Cumhuriyet, Oniki, Med Cezir, Sar› Zeybek.
“Lazutlar” albüm serisiyle Karadeniz
müzi¤ine yepyeni bir soluk getiren Fuat
Saka’n›n yeni albümü “Lazutlar 2008”
Kalan Müzik taraf›ndan yay›nland›.
Yaklafl›k iki y›ll›k bir sürede tamamlanan
albümde, geleneksel Karadeniz halk
flark›lar›n›n yan› s›ra, Fuat Saka’ya ait
besteler de yer al›yor. Genifl bir müzisyen
kadrosu ve dinamik bir sound’la
kaydedilen albüm, Karadeniz müzi¤i
tutkunlar› için vazgeçilmeyecek bir çal›flma.
ELVEDA RUMEL‹
F‹LM MÜZ‹KLER‹
KOLEKT‹F
KALAN MÜZ‹K
ATV'nin sevilen dizisi Elveda Ru›meli'nin, Kemal Sahir Gürel, Erdal Güney,
Hüseyin Y›ld›z, Ayfle Önder ve ‹rflad Ayd›n taraf›ndan yap›lan dizi müzikleri
Kalan Müzik taraf›ndan yay›nland›. Albümde, dizide kullan›lan enstrümantel
ezgilerin yan› s›ra flark›lar›n›n yan› s›ra, Yasemin Göksu, Erdal Güney, Hayri
Demirovski, Özge Metin, Ayça Damgac›, Esra Çetiner, Gülçin Sant›rc›o¤lu,
Tuna Orhan, S›rat ile Muammer Ketenco¤lu ve Kad›n Sesleri Toplulu¤u'nun
seslendirdi¤i flark›lar yer al›yor.
28 KÜLTÜR SANAT BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

okuma koltu¤u
Semiha YALILI
TUNA BOYUNCA
CLAUD‹O MAGR‹S
TURKUVAZ YAYINLARI
Tuna nerede bafllar nerede biter Sadece Almanya'n›n
sakl› bir köflesinde do¤up Karadeniz'e dökülen
bir nehir midir yoksa Avrupa'y› bir bafltan bir bafla
geçen ve her geçti¤i ülkeye damgas›n› vuran o nehir
k›sac›k ad›nda bütün Avrupa'n›n tarihini mi bar›nd›r›r
Tuna kadar söylencelere konu olan, yazarlar› ve flairleri
etkileyen, ülkelerin tarihinin bir parças› olan baflka bir nehir var m›d›r Claudio
Magris bu kapsaml› araflt›rmas›nda Tuna'n›n kayna¤›ndan bafllayarak bu efsane
nehri ve içinden geçti¤i ülkeleri her yönüyle ve entelektüel bir bak›fl aç›s›yla, genifl
aç›l› bir perspektifle inceliyor.
KÜL KALES‹ (S‹C‹LLER)
LUAN STAROVA
YAPI KRED‹ YAYINLARI
Kül Kalesi, merkezinde Osmanl› kad› sicillerinin
bulundu¤u bir roman. Osmanl› mahkeme sicillerinin
Manast›r kentinde ortaya ç›kar›lmas›, roman›n
kahraman› -ve cumhuriyet Türkiye'sinin ilk
baflbakanlar›ndan Fethi Okyar'›n kuzeni- Baba'n›n
yaflam›n› derinden etkiler. Bunlar Osmanl›n›n
16. yüzy›ldan 19. yüzy›la kadar olan dönemdeki
mahkeme kay›tlar›d›r. Dolay›s›yla Balkan
halklar›n›n kimlik belgeleridir. Bu belgeler üzerinde çal›flmakla görevlendirilen Baba
için siciller Balkan halklar›n›n ortak hazinesidir. "Bu siciller olmadan, tarihimiz tam
de¤ildir. Bunlar›n elimizde bulunmamas›, yüzy›llar›n eksik olmas› demektir. Geçmiflsiz,
en az›ndan da flimdisiz, gelecek yoktur. Bu gerçe¤in en iyi tan›klar› sicillerdir."
Siciller olmadan her Balkan ulusunun kimli¤i büyük bir muamma olarak
kalmaktad›r. "Osmanl› devrinde Balkanlar'da yaflayan uluslar›n kimliklerinin zorunlu
olmayan vasiyetnameleri" olan siciller Balkan uluslar›n›n aralar›nda ne kadar kar›flm›fl
olduklar›na tan›kl›k da etmektedir.
Luan Starova anadili Arnavutça, e¤itim dili Makedonca olan Balkanl› bir yazar. Kül
Kalesi onun Balkan Destan›'n›n 6., YKY'de ç›kan 4. kitab›.
“Siciller biziz o¤lum; biz hepimiz. Biz lanetli Balkanl›lar. Kar›flm›fl, ama bir potada
eriyememifller. Göç etmifller, ama yurt tutamam›fllar. Din de¤ifltirmifl, ama yeni
dinlerini tamamen benimseyememifller. Köklerinden edilmifller, ama köklerinden
tamamen kopamam›fllar. S›n›rlarla bölünmüfller ama s›n›rlara s›¤amam›fllar… Bu
siciller olmadan tarihimiz tam de¤ildir. Bunlar›n elimizde bulunmas›, yüzy›llar›n
eksik olmas› demektir. Geçmiflsiz, en az›ndan da flimdisiz, gelecek yoktur, o¤lum.
Bu gerçe¤in en iyi tan›klar› sicillerdir. Her Balkan ulusunun kimli¤i büyük bir muamma
olarak kalmaktad›r. Siciller, Balkan uluslar›n›n, aralar›nda ne kadar kar›flm›fl olduklar›na
tan›kl›k etmektedir.
B‹LG‹ KÜPÜ
21.YÜZYILA AYAK UYDURMAK
‹Ç‹N B‹LMEN‹Z GEREKEN HER fiEY
KOLEKT‹F
NTV YAYINLARI
Gezegenin ortaya ç›k›fl›ndan 21. Yüzy›l›n
karmafl›k dünyas›na kadar bir enformasyon
ortam› sözkonusudur. Bilgiküpü:
21. Yüzy›la Ayak Uydurmak ‹-
çin Bilmeniz Gereken Her fiey bol miktarda
resme yer verilmifl alt› bölümden
ve on sekiz alt bölümden oluflmaktad›r:
Kültürel tarih, Evren, Dünya, Biyoloji,
Kimya, Fizik ve Teknoloji, Matematik,
Toplum-Siyaset ve Hukuk, Ekonomik
ve Sosyal Konular, Din, Felsefe,
Psikoloji, Görsel Sanatlar, Mimari, E-
debiyat, Müzik, Sinema, Modern Yaflam.
‹ster bafltan sona okuyun ister
göz gezdirin, geçmifle, günümüze ve
gelece¤e canl› bir bak›fl atabilece¤iniz
bir kitap. K›sa oldu¤u kadar kapsaml›
da olan bu çal›flma insanl›¤›n en önemli
düflüncelerini ortaya koyuyor ve merakl›
zihinler için temel bir baflvuru kayna¤›
oluflturuyor. Bilgiküpü, binlerce y›l
içinde oluflmufl düflünce ve eserleri
süzgeçten geçirerek bunlar›n birbirleriyle
nas›l ba¤lant›l› oldu¤unu ve neden
onemli olduklar›n› tek bir ciltte
aç›kl›yor.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 KÜLTÜR SANAT 29

zerdüfltlerin taht›na yolculuk
“bir da¤ güncesi”

G
ünlük kent yaflam› kimi zaman
insan› aniden bo¤maya bafllar.
Onun s›radanl›¤›ndan, keflmekeflli¤inden
uzaklafl›p, bütün benli¤inizle derin bir
nefes al›p, ci¤erlerinizi temiz havayla
doldurmak, tazelemek istersiniz
Aylar öncesinde içimi bir telafl sarm›flt›.
Bu kentin sokaklar›n› 10 Temmuz
sabah›nda b›rak›p gitme telafl›.
Ankara’dan Do¤ubeyaz›t’a do¤ru yola
düfltü¤ümüz saatlerde, esmer bu¤day
baflaklar›, kamyon kasalar›ndaki yolculuklar›na
çoktan ç›km›fllard›. Yollar›n yorgunlu¤u
inleyen kamyonlar›n gözlerinden
okunuyordu. Bahar bütün renklerini al›p
gitmiflti. Köprüler küçük vadilerini susuz
birlefltiriyordu, ya¤murlardan habersiz.
Ankara’dan ç›kt›¤›m›z andan itibaren
saatler geceye h›zla kofluyordu. Çorum,
Yozgat ve Sivas’tan geçip Erzincan
önüne geldi¤imiz de, Karasu Irma¤›’n›n
coflkusunda bölünen uykular›m›zdan
uyanm›flt›k. Y›ld›zlar inan›lmaz irilikte,
gökyüzünü ayd›nlat›yordu.
‹lk mola yerinde, bir yol lokantas›nda
demli çay›n sessizli¤imizi bozdu¤u ana
kadar; nedenini hiç sormadan gidiflimizi
konuflmam›flt›k. Çaylar›m›z› yudumlad›ktan
sonra yeniden düflmüfltük yollara.
Karasu Irma¤› uzun süre yol buyunca
kamyonlar›n ›fl›klar›n› her gördü¤ünde
gözlerimize gülümsüyordu.
Geceyi bölen so¤u¤u hissetti¤imizde; Erzurum’u
çoktan ard›m›zda b›rak›p, A¤r›
eteklerine gelmifltik. Gözlerimizi açt›¤›-
m›zda, kulaklar›m›zda A¤r› Da¤›’n›n bitmek
bilmeyen öfkesini dile getiren türküsü
ve efsanedeki k›rat›n nal sesleri vard›.
A¤r›’dan Do¤ubeyaz›t’a do¤ru ilerlerken,
flafak vaktinin o ›l›k esintisinde, A¤r›’ya
dair akl›mda kalan, nadasa b›rak›lan tarlalar,
yol boyunca bizi selamlayan boynu
bükük gelincikler ve kavak a¤ac›nda,
kufllar›n yoklu¤unda gelip duran yaln›zl›k
olmufltu.
H›zla ilerledi¤imiz yolda, terk edilmifl kentleri
ça¤r›flt›ran, Gürbulak S›n›r Kap›s›’na
gelmifltik. Bir saat sonra ‹ran’›n Bezirgân
Kasabas›’ndayd›k. Toprak susuzdu ve
yeflili unutmufltu. Kasaban›n içinden
geçerken yol boyunca okudu¤umuz
Türkçe tabelalar yaln›zl›¤›m›z› azalt›yordu.
Trafik iflaretleriyle yönlendirilmifl yol
kenarlar›na çoktan karpuz sergileri
H›d›r KÖSE/ASMMMO Sekreteri
düflmüfltü. Savafltan kalan yard›m kumbaralar›,
‹ran kentlerinin sokaklar›nda
karfl›m›za dikiliyordu. Kent, kasaba ve
köylerde bizi; ‹ran- Irak savafl›nda çocuklar›n
da oldu¤u flehit foto¤raflar›n›n yer
ald›¤› tabelalar karfl›l›yordu.
Do¤uya do¤ru yol ald›kça birden çöl
co¤rafyas›n›n içine düflüyorduk.Bu durum
birkaç saat devam edip gidoyordu.Sonra
uzaklardan bir yaflam belirtisi belirmeye
bafll›yor. S›cakl›k serap olup, gözlerimizi
denizle aldat›yordu.
11 Temmuz 2008 Cuma günü Marand
fiehrinden hareket edip Meflkinfleher,
Lora, fiabil’den sonra 12 Temmuz 2008
Cumartesi 3750 metre yükseklikteki
Panahgah’a( da¤ evine) ulaflm›flt›k.
Mitolojide, Zerdüflt baz› kaynaklara göre:
MÖ 1200’ lü y›llarda yaflam›fl ‹ran‘l› bir
peygamberdir ve kendi ad›yla ifade edilen
Zerdüfltlük dininin kurucusudur. Zerdüflt
"Bilinmedi¤i yerde iyiyi tarif edemezsin”
fikri ile 23 yafl›nda Sabalan Da¤›‘ndaki bir
ma¤arada inzivaya çekilir. Yarad›l›fl›,
dünyan›n s›rlar›n›, yaflam›n nereden
geldi¤ini ve nereye gidece¤ini düflünür.
Bu düflüncelerle yedi y›l da¤daki
ma¤arada kald›ktan sonra Ahura Mazda

inanc›n› gelifltirir ve da¤dan inerek bu
inanc› yaymaya bafllar.
Zerdüflt felsefesinin de¤erleri üç bafll›kta
toplanmaktad›r; Düflünce iyi düflünülsün!,
söz iyi söylensin!, ifl iyi yap›ls›n!.Zerdüflt’e
göre ayd›nl›k, ›fl›k, günefl ve atefl ayn›
fleydi ve iyili¤i temsil etti¤inden kutsald›.
Zerdüflt’ün iyilik ve kötülük üzerine daha
iyi düflünebilmek, Dünya’y› anlayabilmek
ve arad›¤› bilgiyi bulabilmek ad›na, yedi y›l
kald›¤›, Sabalan Da¤›'na ç›kmak için
sabah zirveye do¤ru yola ç›k›yoruz. Alt›
buçuk saatin ard›ndan 4790 metrede
çad›rlar›m›z› kurup, yemekten sonra
uyuyoruz. Rüzgar, ait olmad›¤›m›z bu
yerde çad›rlar›m›z› söküp atmak için deli
bir çaba içerisinde. Sabah, kahvalt›dan
sonra zirveye yürüyoruz. K›sa bir yürüyüflten
sonra, 4811 metredeki Zerdüfltlerin
taht› Sabalan’›n aln›nda, bir çingene
coflkusu ile tualsiz resimler yap›yoruz.
Çocuk sevinciyle kucaklafl›p, uçmak istiyoruz.
Uzun yol askerleri gibi yorgun ve
tedariksiz gölgelerimizi zirvedeki mavi
buzul göle b›rakt›¤›m›zda; gün kocaman
bir inci gibi parlakt›. Güneflin ›fl›klar›
gökyüzüne çarp›p içinde mavi damarlar
tafl›yan bir k›rm›z›l›kta da¤lara, uçurumlara
yay›l›yordu.
Bizi bekleyen Demavent Da¤›’n› daha
fazla bekletmemek için, kampa do¤ru
yürümeye bafll›yoruz. Üç saat sonra
vard›¤›m›z kamp yerinde, k›sa bir
moladan sonra toparlan›p arac›m›zla fiabil
Kenti’ne hareket ediyoruz.
13 Temmuz Pazar Günü fiabil’den yola
ç›kt›¤›m›zda sanki kehribar tozlu bir
dünyan›n üstünde uçuyorduk. Kil renkli
tepeler, düz daml› gri tu¤lal› evler, derin
vadiler, tozlanm›fl gövdeleri e¤ilmifl
a¤açlar h›zla ak›yordu önümüzden.
Simsiyah gecede o güne dek
görmedi¤imiz bir y›ld›z kalabal›¤›n›n telafl›
alt›nda da¤lara do¤ru kofluyorduk.14
Temmuz pazartesi sabah›nda iki bin
metredeki Rhine Kasabas›’ndaki da¤
evine geldi¤imizde, günefl k›rm›z›y› içine
alan sar› ›fl›klar›yla uyanm›flt›.
Rhine’dan 3100 metreye kadar araçlarla
ç›k›yoruz. Burada kamp yüklerimizi
kat›rc›lara verip, 4200 metredeki da¤
evine do¤ru yola koyuluyoruz.15 Temmuz
Sal› günü sabah 04,30 da kalk›p, Pers
mitolojisinde özel bir yeri olan Tahran'›n
66 km kuzeydo¤usundaki 5.671 metre
yükseklikteki Demavent Da¤›’n›n zirvesine
hareket ediyoruz.
Demavent’in zirvesine yaklaflt›kça,
sabah›n o saatinde yükselen güneflin da¤
yamaçlar›na çarparak yans›yan ›fl›klar› içerisinde,
bulut tarlalar›nda kayboluyoruz.
5650 metre yükseklikte kamp kurup
sabah saat 02.30 da uyan›p, 5671
metredeki zirveye ç›k›yoruz. Sonra, saat
04.00 de ana kampa do¤ru inifle geçiyor
ve 09.00 da ana kampa var›yoruz.
Bütün görkemiyle üstümüze do¤ru e¤ilen
Demavent Da¤› sanki bizi sihirli bir denizin
dibine çekiyordu. Hepimiz bir mabede
girmifl gibi, çevremizde yüce bir gücü
hissediyorduk. Gördü¤ümüz her fley bu
yolculu¤un bafl›nda belirmifl olan kaybolmuflluk
hissimizi art›r›yordu.
‹zmir Da¤c›l›k ve Do¤a Sporlar›
Kulübü’nün rehberli¤inde oniki kifli ile
bafllad›¤›m›z bu yolculukta ,befl arkadafl›m›z›
Tacikistan’daki Pamir Da¤lar›’na
do¤ru yolcu ettikten sonra dönüfl yolculu¤umuza
bafll›yoruz. Güneflten kavrulmufl
tepeleri, tek tük a¤açlar›, düz daml›
evleri, derin vadilere düflmüfl gölgeleri,
koyu kül renkli tarlalar›, kentleri, kasabalar›,
köyleri; ‹ran’› ard›m›zda b›rak›p
uyand›¤›m›zda; kulaklar›m›zda hala, A¤r›
Da¤›’n›n bitmek bilmez öfkesini dile
getiren türküsü ve efsanedeki k›rat›n nal
sesleri vard›…
32 DA⁄CILIK BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

DÜNYA MUHASEBE TAR‹HÇ‹LER‹
‹STANBUL’DA BULUfiTU
Prof.Dr.Seval KARDEfi-SEL‹MO⁄LU/AÜ ‹‹BF ‹flletme Bölümü Muhasebe-Finansman Ana Bilim Dal› Ö¤retim Üyesi
Dünya’da her iki y›lda bir yap›lmas› gelenek
haline gelen “Dünya Muhasebe Tarihçileri
Kongresinin Onikincisi 20–24 Temmuz
2008 tarihinde ‹stanbul’da Askeri Müzede
gerçeklefltirilmifltir. Kongre, muhasebe
ve denetim alanlar›na tarihsel geliflim
aç›s›ndan bak›lmas›n› sa¤lam›flt›r.“12.
Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi” nin
düzenlenmesi ve ev sahipli¤i Muhasebe ve
Finansman Ö¤retim Üyeleri Bilim ve Araflt›rma
Derne¤i (MUFAD), Marmara Üniversitesi
ve Afyon Kocatepe Üniversitesi taraf›ndan
yap›lm›flt›r. Bu y›l 12. düzenlenen
dünya muhasebe tarihçileri konferans›n›n
konusu,
“Geçmiflten Günümüze Muhasebe Ve
Kültürler Tarihi” olarak belirlenmiflti. Kongre
toplam 570 kat›l›mc› ile gerçeklefltirilmifltir.
57 farkl› ülkeden kat›l›mc› gelmifltir.
Kongrede ulusal ve uluslararas› kat›l›mc›lar
tarafl›ndan haz›rlanan toplam 239 bildiri
sunulmufltur.
Türkiye'nin bulundu¤u co¤rafyan›n özellikleri
ve komflu ülke say›s›n›n fazlal›¤›, kat›lan
ülke say›s›n›n artmas›na olumlu etki de bulunmufltur.
Kat›lan ülkelerin ço¤u muhasebe
tarihine ilk kez kat›lan ülkelerdir. Balkanlar
ve Orta Do¤u’dan kat›lan ülke say›s›n›n
onbefli bulmas›, Afrika’dan sekiz ülkenin
kat›lmas› bu durumu göstermektedir.
Tablo–1 ve 2 ‘de ülkeler baz›nda kat›l›mc›
da¤›l›mlar›n› ve bildirilerin ülke baz›ndaki
da¤›l›m› verilmifltir.
Söz konusu kat›l›mc› ve sunulan bildiri say›s›yla
12. yap›lan Dünya muhasebe tarihçileri
kongresine ev sahipli¤i yapan ülkemiz
ayr›ca bir rekora imza atm›flt›r ki
flimdiye kadar dünyan›n farkl› ülkelerinde
yap›lan bu kongreye ilk defa bu kadar çok
say›da kat›l›mc› kat›lm›fl ve bildiri sunulmufltur.
Ayr›ca buda gö¤sümüzü kabartan
bir bilgi olarak tarihteki yerini alacakt›r.
TABLO–1 12. DÜNYA MUHASEBE TAR‹HÇ‹LER‹ KONGRES‹N‹N
ÜLKELER BAZINDA KATILIMCI DA⁄ILIMLARI
No Ülkeler Kat›l›mc›lar›n Say›s› No Ülkeler Kat›l›mc›lar›n Say›s›
1 Cezayir 1 30 Kuveyt 1
2 Avustralya 7 31 K›rg›zistan 1
3 Avusturya 1 32 Luthvania 3
4 Belçika 4 33 Libya 1
5 Bosna Hersek 3 34 Makedonya 5
6 Brezilya 1 35 Malezya 3
7 Bulgaristan 2 36 Meksika 1
8 Kamerun 3 37 Mo¤olistan 2
9 Kanada 2 38 Hollanda 1
10 Çin 1 39 Yeni Zelanda 2
11 Kolombiya 1 40 Kuzey K›br›s 12
12 H›rvatistan 3 41 Nijerya 12
13 Çek Cumhuriyeti 7 42 Polonya 3
14 Danimarka 1 43 Portekiz 3
15 M›s›r 1 44 Romanya 28
16 El Salvador 2 45 Rusya 10
17 Estonia 1 46 Suudi Arabistan 3
18 Finlandiya 4 47 S›rbistan 2
19 Fransa 13 48 Slovenya 5
20 Gambia 1 49 Güney Afrika 5
21 Almanya 1 50 ‹spanya 18
22 Yunanistan 1 51 ‹sveç 3
23 Hindistan 2 52 Tacikistan 5
24 Iran 6 53 Tanzanya 1
25 ‹rlanda 1 54 Ukrayna 1
26 ‹talya 14 55 Türkiye 290
27 Japonya 10 56 ‹ngiltere 22
28 Ürdün 5 57 Amerika 25
29 Kore 3
TOPLAM 570
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MESLEK GÜNCES‹ 33

TABLO–2 12.DÜNYA MUHASEBE TAR‹HÇ‹LER‹ KONGRES‹NDE SUNULAN
B‹LD‹R‹LER VE ÜLKE BAZINDA DA⁄ILIMLARI
No Ülkeler Bildiri Say›lar› No Ülkeler Bildiri Say›lar›
1 Cezayir 1 25 K›rg›zistan 1
2 Avustralya 7 26 Libya 1
3 Avusturya 1 27 Lithuania 1
4 Bosna Hersek 2 28 Malezya 3
5 Brezilya 1 29 Meksika 2
6 Bulgaristan 1 30 Mo¤olistan 1
7 Kanada 3 31 Hollanda 2
8 Çin 2 32 Yeni Zelanda 2
9 Kolombiya 1 33 Nijerya 5
10 H›rvatistan 1 34 Polonya 3
11 Çek Cumhuriyeti 4 35 Portekiz 1
12 M›s›r 1 36 Makedonya Cumhuriyeti 3
13 Estonia 1 37 Romanya 20
14 Finlandiya 1 38 Rusya 4
15 Fransa 7 39 Suudi Arabistan 2
16 Yunanistan 1 40 S›rbistan 4
17 Hindistan 1 41 Slovenya 3
18 Iran 3 42 Güney Afrika 2
19 ‹rlanda 1 43 ‹spanya 6
20 ‹talya 8 44 Türkiye 88
21 Japonya 7 45 Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyeti 2
22 Ürdün 1 46 ‹ngiltere 12
23 Kore 2 47 Amerika 12
24 Kuveyt 1 TOPLAM 239
Konferansta yerli ve yabanc› akademisyenler
muhasebe, denetim ve finansman
alan›ndaki tarihsel geliflmeleri ele alm›fl ve
günümüzdeki mevcut durumlar› ile karfl›-
laflt›rmalar yap›larak ortaya ç›kan benzerlikleri
gidermeye çal›flm›fllard›r. Muhasebenin
kökeninde aritmetiksel hesap bulunmaktad›r.
Yaz› yokken dahi hesap vard›. Yaz›
ile hesab›n kayd›na olanak sa¤lan›nca ö-
Toskana’l› Luca Pacioli
ve farkl›l›klar› belirlemifllerdir. Kongre-
de 57 farkl› ülke bir araya gelerek her biri
ayr› ayr› muhasebenin kendi ülkelerindeki
tarihsel geliflimini birbirlerine aktarm›fllar ve
geçmiflte karanl›kta kalan konulara da
böylece ›fl›k tutulmufltur.
zellikle ticari ifllemlerle birlikte hesab›n
kayd›n› yapmak, karfl›l›kl› hesaplaflmak gere¤i
ortaya ç›k›nca, muhasebenin geliflmesi
kolay oldu (Güvemli, Türk Devletleri Tarihçesi,
cilt s.3.)
Ancak Toskanal› bir rahip olan ve genifl bir
matematik bilgisine sahip Luca Paciolai’nin
1494 y›l›nda ‹talya da yay›nlad›¤›
"Summa Aritmetica" adl› eserle birlikte
muhasebenin do¤al geliflme dönemi kapanm›fl,
uygulamalar›n yan› s›ra nazari düflünceler
de konuyu etki alt›nda b›rakmaya
bafllam›flt›r. Böylece ‹talya prensipleri itibariyle
bütün dünyaya yay›lan muhasebe
tekni¤indeki Rönesanss›nda befli¤i olmufltur.
Söz konusu eserle birlikte, muhasebe
tekni¤i ayn› zamanda hem pratik hem de
teorik bak›mlardan geliflme yoluna girmifltir.
Muza af (çift kay›k) muhasebe usulünün
kurucusu olan Luco Paciola ile birlikte muhasebenin
do¤al geliflme seyri sona ermifl
ticaret hayat›n›n geliflmesine paralel olarak
süratle yeni sistem geliflmifltir. Ancak muhasebenin
bir organizasyon arac› olarak
ele al›n›p, bütçe uygulamas›na ve yönetim
amaçlar›na paralel bir flekilde ifllenmesi 19.
yüzy›l sonlar›na do¤ru olmufltur. 19. yüzy›l
muhasebe literatürünün gerek pratik gerek
teorik alanlarda zenginleflip yayg›n bir hal
ald›¤› dönemdir. (http://sevkiozen.blogcu.
com/muhasebenedir-muhasebetarihi_2805080.html)
Muhasebenin tarihçesinin M›s›rda Firavun
dönemine kadar dayand›¤› bilinmektedir.
Ancak muhasebe 15. yüzy›l sonuna kadar
do¤al bir seyir izleyerek geliflmifltir. Bu itibarla,
teflebbüsler faaliyetleri s›ras›nda
karfl›laflt›klar› kay›t problemlerini ve organizasyon
ihtiyaçlar›n›, olaylar›n ak›fl›na ba¤l›
bir flekilde pratik çareler aray›p bulmakla
34 MESLEK GÜNCES‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Türklerin Orta Asya da ve Anadolu da kurduklar›
Türk Devletlerinde devletin muhasebesi
gelir ve gider esas›na göre kay›t alt›-
na al›nm›flt›r. Türklerde muhasebeye dönük
hesap düzeni ile ilgili ilk yaz›l› yap›t KA-
RAHANLILAR döneminde yaz›lan Kutadgu
Biligtir. Osmanl› Devletinde defterdarl›klar
kanal›yla devletin gelir ve giderleri kay›t
alt›na al›nm›flt›r. Osmanl› Devleti, Avrupa
Sanayi Devriminin etkisi d›fl›nda kalm›flt›r.
Osmanl› Devletinin 1850 y›llar›nda Avrupa'dan
200 y›l sonra sanayileflme çabalar›
bafllam›flt›r. Bu tarihten sonra geleneksel
tek yönlü gelir gider kay›t sistemi yavafl
yavafl terk edilerek çift yönlü kay›t sistemine
geçmeye bafllanm›flt›r. Bu ça¤dafl görüfllerin
etkisi ile 1879 y›l›nda ‹stanbul Ticaret
Odas›, 1883 y›l›nda Hamidiye Ticaret
Mektebi Ali-si kurulmufltur. Hamidiye
Ticaret Mektebi Osmanl›da ilk defa
özel kesime giriflimci ve özel kesimde çal›-
flacak eleman yetifltirmeyi amaçlam›flt›r.
Cumhuriyet döneminde devlet iflletmeleri
öncülü¤ünde özel kesime dayal› bir kalk›nma
modeli benimsenmifltir. 1926 y›l›ndan
itibaren kurulmaya bafllanan iktisadi devlet
iflletmeleri ile birlikte bat› ülkelerinde uygulanan
muhasebe kural ve standartlar› genç
Türkiye Cumhuriyetinde de uygulanmaya
bafllanm›flt›r. 1934 y›l›nda Kazanç Vergisi
Kanunu, 1937 y›l›nda Türk Ticaret Kanunu,
1950 y›l›nda Vergi Reform Kanunlar›-
m›z›n yürürlü¤e girmesi, uygulanan liberal
ekonomik sistemle birlikte özel iflletmelerin
ekonomik hayata girmesiyle muhasebe
uygulamalar›n›n artt›¤›, muhasebecilerin de
yavafl yavafl ço¤ald›¤› ve örgütlendi¤i görülmektedir.
(www.tmud.org.tr/kaynaklar/Turk_osmanli_muhasebe.doc).
Kongrenin ilk günü olan 21 Temmuz,
Kongre Baflkan› Prof. Dr. Oktay Güvemli,
Afyon Kocatepe Üniversitesi ad›na Rektör
Yard›mc›s› Prof. Dr. Kemalettin Conkar,
Marmara Üniversitesi ad›na Rektör Yard›mc›s›
Prof. Münir fiakrak, Kültür ve Turizm
Bakan› Ertu¤rul Günay yerine Müsteflar
Yard›mc›s› Kemal fiakir Genç taraf›ndan
yap›lan aç›l›fl konuflmalar› ile bafllad›.
4 günlük kongre süresince toplam 4 adet
ana oturum ve 10 adet efl zamanl› oturum
yap›ld›. Efl zamanl› oturumlar, 7 farkl› salonda
ayr› ayr› konular ele al›nacak flekilde
planlanm›flt›.
Kongrenin birinci günkü ana oturumda
Prof. Dr. Esteban Hernandez-Esteve konuflmalar
yapt›. Say›n Özince, konuflmas›nda
finansal krizler, özel sermaye hareketleri
ve Türkiye’de bankac›l›k sektörünün
gelifllimi üzerinde durdu. Prof. Dr. del Valle,
son y›llarda muhasebe mesle¤i ile ilgili
olarak elde edilen bafllar›lar ve bu baflar›-
lar›n muhasebe mesle¤ini gelecekte nas›l
etkileyece¤inden söz etti. Prof. Dr. Esteve,
21. yy'da yap›lan muhasebe tarihi araflt›rmalar›ndaki
e¤ilim hakk›nda bilgiler verdi.
Esteve, 2000–2007 y›llar› aras›nda Accounting
Historians Journal, Accounting, Business
and Financial History, Accounting
History, Contabilità e Cultura Aziendale
and De Computis gibi dergilerde yay›mlanan
tebli¤ler hakk›nda bilgiler verdi ve
de¤erlendirmeler yapt›.
Muhasebe tarihçileri kongresinin ikinci günü
ana oturumunda ise, Muhasebe Tarihçileri
Akademisi eski baflkan› Prof. Dr. Walker'in
oturum baflkanl›¤›nda, Prof. Dr. Merino ve
Prof. Dr. Aysan'›n konuflmalar›yla bafllad›.
Prof. Dr.Merino, finansal muhasebe teorisinin
20.yy. boyunca ABD'deki tarihsel geliflimini
konu al›rken; Prof. Dr. Aysan, Türkiye'de
Uluslararas› Finansal Raporlama
Standartlar›na uyum sürecinde muhasebede
yaflanan geliflmelerden söz etti.
Konusu “Muhasebe Kurumlar›” olan ve
TÜRMOB’UN çal›flmalar›n›n tarihsel gelifliminin
ele al›nd›¤› oturum özellikle yabanc›lar
taraf›ndan ve meslek mensuplar›
taraf›ndan büyük bir ilgi ile dinlendi ki bu
oturumda konuflmac›lar, Türkiye'de muhasebe
uygulamalar›na yönelik düzenlemeleri
tart›flt›lar. TÜRMOB Genel Sekreteri
Nail Sanl› ve Prof. Dr. Selimo¤lu,
geçmiflten günümüze Türk muhasebe
dünyas›n›n Rönesanss› say›lan 3568 say›l›
kanun hakk›nda konufltular. Turmob Baflkan
Yard›mc›s› ve ‹SMMMO Baflkan› Yahya
Ar›kan ve Doç. Dr. Sipahi ‹SMMMO'nun
tarihsel geliflimi ile ilgili bildirilerini sundular.
Ayr›ca, TMSK Baflkan› Bülent Üstünel’de
Uluslararas› Muhasebe Standartlar›n›n etkilerine
yönelik görüfllerini bildirdi. Türkiye’deki
muhasebe mesle¤ine yönelik yasal
düzenlemelerin neler oldu¤u ve nas›l bir
süreçten geçerek bu aflamalara gelindi¤i
ve bu süreçlerde TURMOB’un oynad›¤›
önemli rolü vurgulayarak ortaya koymak
özellikle yabanc› kat›l›mc›lar aç›s›ndan
oldukça ilginç olarak nitelendirildi.
Muhasebe Tarihçileri Kongresinin üçüncü
günü ana oturumu, Prof. Dr. Carmona'n›n
baflkanl›¤›nda, Montesquieu-Bordeaux IV
Üniversite'sinden Prof. Dr. Degos, British
Columbia Üniversitesi'nden Prof. Dr. Mattessich
ve Ballarat Üniversitesi'nden Prof.
Dr. Carnegie taraf›ndan haz›rlanan bildiriler
tart›fl›ld›. Prof. Dr. Degos ve Prof. Dr. Mattessich
taraf›ndan Bat› Avrupa'da muhasebenin
geliflimi ve kültürel etkilerine yönelik
bilgiler verilirken, Prof. Dr. Carnegie A-
vustralya'da muhasebe düzenlemelerinin,
e¤itimin ve literatürün geliflimini anlatan
çal›flmas›n› kat›l›mc›larla paylaflt›.
Kongresinin dördüncü ve son günü ana
oturumu ise, David Oldroyd baflkanl›¤›nda,
Osaka City Universitesi’nden Hirofli Okano
“Asyadaki yönetim muhasebesindeki kültürel
farkl›l›klar ve Hindistan, Çin ve Japon
örne¤i” adl› bildiriyi ve Gazi Üniversitesi’nden
Prof. Dr. Remzi Örten ise “Orta Do-
¤u’da muhasebede, literatür, E¤itim ve
Uygulamalar›n›n ‹ncelenmesi” adl› bildiriyi
sunmufllard›r.
Ana oturumlar›n d›fl›nda dört gün boyunca
kongre’de ö¤leden sonralar› efl zamanl›
oturumlar fleklinde oluflturulan oturumlar
düzenlenmifl ve her oturumun konusu ayr›
ayr› belirlenmifltir. ‹lgili tebli¤ler ilgili bafll›klar
alt›nda toplanarak kongre program›
oluflturulmufl ve kat›l›mc›lar ilgilendikleri
konular›n bildirilerini sunulaca¤› salonlardaki
tebli¤ sunumlar›n› dinlemifllerdir. Söz
konusu efl zamanl› oturumlar›n bafll›klar›
flu flekilde oluflturulmufltu;
• Finansal Muhasebe ve
Standardizasyon
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MESLEK GÜNCES‹ 35

• Kurumsal Yönetiflim ve Devlet
• Devlet Muhasebesi ve Denetim
• Sosyal Sorumluluk ve Etik
• Muhasebe E¤itimi
• Eski Uygarl›klarda Muhasebe
• Ülkelerde Muhasebenin Gelifllimi
• Yönetim ve Maliyet Muhasebesi
• ‹ç Kontrol
• Borsa ve Muhasebe
• Muhasebe ve Ekonomi
• Finans Sektörü ve Muhasebe
• Bütçe
• Muhasebenin Geliflimi
• Muhasebe E¤itimi
• Denetim ve Denetim Mesle¤i
• Muhasebe Yazarlar›
• Muhasebe Sistemleri
Yukar›da belirtilen tüm bu konular Asurlar,
Abbasiler, Osmanl› gibi geçmiflte büyük
devletlerdeki uygulamalar›n›n ele al›nmas›yla
bafllay›p Türkiye, Japonya, Rusya,
Amerika, M›s›r, Hindistan, Güney Afrika,
Nijerya, Kolombiya, Fransa, ‹spanya, ‹ngiltere
gibi çeflitli ülkelerdeki geçmiflteki oluflumlar›,
geliflimleri, günümüzdeki mevcut
durumlar› çerçevesinde yerli ve yabanc›
kat›l›mc›lar taraf›ndan detayl›ca ele al›narak
irdelenmifltir.
“12. Dünya Muhasebe Tarihçileri Kongresi’nde”
sadece tebli¤ sunumlar› yap›lmad›
ayn› zamanda önemli ve çeflitli aktivitelerde
yer ald›. Bunlardan biri “Muhasebe Tarihçileri
Akademisinin 35. Y›ldönümüne denk
gelmesi idi. 35. y›l nedeniyle kongre’nin birinci
gününde özel bir kutlama ve oturum
düzenlenmiflti ve bunun fikir babas› Prof.
Dr. Richard Vangermeersch dir. “Muhasebe
Tarihçileri Akademisinin Y›ldönümünün
Kutlamas›” bafll›kl› oturum gerçeklefltirildi.
Oturuma Prof. Dr. Güvemli baflkanl›k etti.
Oturuma Prof. Dr.Vangermeersch, Prof.
Dr. Richard P.Briefl, Prof. Dr. Stephen P.
Walker, konuflmac› olarak kat›ld›lar. Vangermeersch
Muhasebe Tarihçileri Akademisinin
güncellefltirilmesi için yap›lmas›
gerekenlerden bahsetti. Briefl 1970 y›l›nda
Brüksel'de yap›lan ilk Muhasebe Tarihçileri
Sempozyumu hakk›nda konufltu.
Di¤eri ise kongre boyunca çeflitli tarihsel
sergilerin aç›lmas› idi ki oldukça zor ulafl›labilecek
koleksiyonlar›n sergide yer almas›
kongreye ayr› bir önem katm›flt›r. Kongre’de
Yer Alan Sergiler: Baflbakanl›k Devlet
Arflivleri Genel Müdürlü¤ü'ne ait; Osmanl›
‹mparatorlu¤u’nda Muhasebe Kay›t
Örnekleri: XV.-XIX. yy.lar, Muhasebe ile ilgili
T.C.Devrim Yasalar›, Osmanl› ve Cumhuriyet
Dönemi Hisse Senetleri-Celali Y›lmaz
Özel Koleksiyonu, Osmanl› imparatorlu¤u
K⤛t Paralar›-Mehmet S. Tezçakin
& Güçlü Kayral Koleksiyonlar›, T.C. Madeni
ve Ka¤›t Para-Cem Mahruki Özel Koleksiyonu,
Türkiye ifl Bankas› eski hesap
makineleri sergilendi. Ayr›ca, Prof. Dr. Süleyman
Yükçü, Sevcan Güvemli, Doç. Dr.
Türkan Ar›kan ve Erdo¤an Akgönül'e ait
Türk Kültüründe Muhasebeciler temal›
ya¤l› boya tablolar fleklindeydi.
Ayr›ca, baflta ‹SMMM odas› olmak üzere
TÜRMOB ve di¤er çeflitli kurum ve kurulufllar
stantlar açarak kendi çal›flmalar›n›,
yay›nlar›n› tan›tma yönünde kongreye ayr›
bir renk katm›fllard›r.
Sonuç olarak, muhasebe alan›nda önemli
bir katma de¤er yaratan uzun ve yorucu
bir u¤rafl›n eseri olan bu önemli ve güzel
bir kongrenin düzenlenmesinde Prof. Dr.
Oktay Güvemli’ye ve beraberinde konferans
bilim kuruluna ve düzenleme komitesinde
görev alan tüm hocalar›m›za ve
meslek mensubu arkadafllar›m›za ayr› ayr›
çok teflekkür ederiz. Türkiye’de 12. si yap›lan
Dünya Muhasebe Tarihçiler Kongresinin
Muhasebe tarihçileri karar do¤rultusunda
kongrenin 13.sü ‹ngiltere, 14. sü ise
‹talya’da yap›lacakt›r. Kapan›fl da Dr. Olroyd
gelecek kongreyi üstlenen ‹ngiltere
ad›na herkesi ‹ngiltere’ye davet etti.
Çok emek harcanarak yap›ld›¤› görülen
güzel bir konferans daha baflar›yla bu flekilde
tamamland›. Elbette ki kongrenin yap›l›fl›nda
pek çok kurum ve kuruluflun katk›lar›
sponsorluk düzeyinde vard›. Ancak
kongrenin yap›l›fl›nda yapt›klar katk›lar nedeniyle
TURMOB’un katk›lar› hem meslek
mensubu hemde uygulay›c›lar olarak asla
küçümsenemez. Di¤er bir ifadeyle, meslekle
ilgili akademisyenler ve meslek mensuplar›
el ele verdikleri büyük bir dayan›flma
içinde baflar›yla tamamlad›klar› unutulmaz
bir kongre yapt›lar. Böyle büyük bir
kongre bir daha ülkemize ne zaman u¤rar
bilinmez ama unutulmaz ve baflar›l› bir
kongre yap›ld›¤› bununda tüm kat›l›mc›lar›n
belleklerinde yer etti¤i söylenebilinir. Bu
nedenle ülkedeki muhasebe mesle¤inin
temsilcilerinin birlik ve beraberli¤i de gözler
önüne konulmufltur. Geçmiflinizi ne kadar
iyi bilirseniz, gelece¤inizi de o ölçüde sa¤lam
kurars›n›z…
“Tarih, bir milletin kan›n›, hakk›n›, varl›-
¤›n› hiçbir zaman inkâr etmez.”
Mustafa Kemal Atatürk
Kaynakça
Prof. Dr. Oktay Güvemli, Türk Devletleri Tarihçesi, cilt
1-2- 3-4, 2000, ‹stanbul.
http://sevkiozen.blogcu.com/muhasebe-nedirmuhasebetarihi_2805080.html
www.tmud.org.tr/kaynaklar/Turk_osmanli_muhasebe.
doc).
36 MESLEK GÜNCES‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

AR-GE HARCAMALARI VE
YATIRIMLARININ ÜLKELER‹N
KALKINMASINDAK‹ ÖNEM‹
Ahmet AKIN/Yeminli Mali Müflavir
Bilim ve teknolojinin h›zla geliflti¤i ve flafl›rt›c›
boyutlara ulaflt›¤› günümüz dünyas›nda,
bilimsel araflt›rma ve geliflmelere önem
veren ülkelerin güçlendi¤i ve dünyada söz
sahibi oldu¤u görülmektedir. Bu konuda
bafl› çeken ‹srail, Amerika Birleflik Devletleri,
Japonya ve Almanya gibi ülkelerin ciddi
flekilde izlenmesi ve örnek al›nmas› gerekiyor.
Haz›r teknolojileri sat›n alarak halk›na
sunan ve üretmeden tüketme al›flkanl›klar›n›
gelifltiren toplumlar›n ekonomilerini
büyüterek refah düzeylerini art›rma flanslar›
giderek ortadan kalkmaktad›r. Katma
de¤eri yüksek ileri teknolojik ürünlerin üretimi
ve ihracat› hedef edinilmelidir. Y›llarca,
yetersiz, çok bafll›, etkinli¤i ölçülemeyen ve
dünyadaki rekabet ve ekonomik geliflmelere
ayak uyduramayan teflvik politikalar›
ile zaman› bofla harcayan ülkemizde nihayet
dünyadaki ekonomik geliflmelerle sermaye
hareketlerine uygun Ar-Ge harcamalar›
ve yat›r›mlar›n› kapsayan bir teflvik
politikas› uygulamaya konulmufltur.
12.03.2008 tarihli ve 26814 say›l› Resmi
Gazetede yay›mlanan 28.02.2008 tarih ve
5746 say›l› Yasa ile Araflt›rma ve Gelifltirme
Faaliyetleri için yeni teflvik ve destekler getirilmifltir.
Yeni Ar-Ge yasas› ile daha önceden
5520 say›l› Kurumlar Vergisi Yasas› ile
sa¤lanan %40 oran›ndaki Ar-Ge ‹ndirimi
%100 oran›na ç›kart›lm›fl ve bu deste¤in
yan› s›ra Gelir Vergisi Stopaj› ve Sigorta
Primi uygulamalar› ile ilgili yeni düzenlemeler
yap›lm›flt›r. 5746 say›l› Yasa ile iflletmelerin
destekten yararlanma olanaklar› temelde
iki farkl› flekilde ele al›nm›flt›r:
*Bünyesinde 50 Ar-Ge eleman› çal›flt›ran
firmalar Ar-Ge Merkezi olarak nitelendirilmekte
ve faaliyetleri destek kapsam›nda
yer almaktad›r.
*Ulusal veya uluslararas› fonlarca desteklenen
Ar-Ge ve yenilik projelere de destek
kapsam›nda yer verilmektedir.. Dolay›s›yla
bünyesinde Ar-Ge Merkezi bulunmayan
iflletmelerde proje baz›nda deste¤e uygun
görülmektedir.
Bu çerçevede yeni yasa ile KOB‹’lerin a¤›rl›kl›
olarak proje baz›nda, büyük ölçekli iflletmelerin
ise bünyesindeki Ar-Ge Merkezi
faaliyetleri baz›nda desteklenmesi öngörülmektedir.
5746 say›l› Yasan›n uygulama ve denetim
esaslar› afla¤›da yaz›l› oldu¤u flekilde belirlenmifltir:
(1) Bu Yasa kapsam›ndaki destek ve teflvik
unsurlar›ndan yararlananlar›n bu Yasada
öngörülen flartlar› tafl›d›klar›na iliflkin
tespitler en geç iki y›ll›k süreler itibar›yla yap›l›r.
(2) Bu Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen
gelir vergisi stopaj› ve sigorta primi
iflveren hissesine iliflkin teflviklerden yararlanacak
olan destek personelinin tam zaman
eflde¤eri say›s›, toplam tam zamanl›
Ar-Ge personeli say›s›n›n yüzde onunu geçemez.
(3) Asgari Ar-Ge personeli say›s›n›n hesab›nda
fiilen ve tam zamanl› olarak çal›flan
personelin üçer ayl›k dönemler itibar›yla
ortalamas› esas al›n›r.
(4) Bu Kanunda öngörülen flartlar›n ihlali
veya teflvik ve destek unsurlar›n›n amac›
d›fl›nda kullan›lmas› halinde, zaman›nda
tahakkuk ettirilmemifl vergiler yönünden
vergi ziya› do¤mufl say›l›r.
(5) Bu Kanun kapsam›ndaki indirim, istisna,
destek ve teflviklerden yararlananlar;
193 say›l› Yasan›n 89 uncu maddesinin birinci
f›kras›n›n (9) numaral› bendi, 5520
say›l› Yasan›n 10 uncu maddesinin birinci
f›kras›n›n (a) bendi ve 29/1/2004 tarihli ve
5084 say›l› Yat›r›mlar›n ve ‹stihdam›n Teflviki
ile Baz› Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Yasan›n ayn› mahiyetteki hükümlerinden
ayr›ca yararlanamazlar.
(6) Bu Yasan›n uygulamas›na ve denetimine
iliflkin usul ve esaslar, TÜB‹TAK’›n
görüflü al›nmak suretiyle Maliye Bakanl›¤›
ile Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› taraf›ndan
birlikte ç›kar›lacak yönetmelikle belirlenir.
18.07.2008
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 37

5084 SAYILI TEfiV‹K KANUNU KAPSAMINDA BULUNAN
‹LLERDE ASGAR‹ GEÇ‹M ‹ND‹R‹M‹ UYGULAMASI
‹mdat TÜRKAY/Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›
1. Girifl
Bilindi¤i üzere, 5615 say›l› Kanunla 193
say›l› Gelir Vergisi Kanununun 32’nci maddesinde
yap›lan düzenlemeyle 1.1.2008
tarihinden geçerli olmak üzere, gerçek u-
sulde vergilendirilen ücret geliri elde eden
ücretliler için asgari geçim indirimi uygulamas›
getirilmifltir. Bu düzenleme ile birlikte
1.1.2004 tarihinden buyana uygulanmakta
olan 5084 say›l› Kanun kapsam›nda olan
yerlerde (49 il ve Çanakkale ‹linin Bozcaada
ve Gökçeada ilçeleri) faaliyette bulunan
iflverenler taraf›ndan asgari geçim indirimi
ile gelir vergisi stopaj› teflvikinin uygulanmas›
konusunda tereddütler yaflanm›flt›r.
Gelir vergisi stopaj› teflviki uygulamas›nda
iflverenlere nakdi bir ödeme yap›lmamakta,
asgari ücret üzerinden hesaplanan vergi
tutar›n› aflmamak üzere iflverenlerin çal›flt›rd›klar›
iflçilerden tevkif ettikleri vergilerin
Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB)
%100’ü di¤er bölgelerde ise %80 kendilerine
b›rak›lmaktad›r. Ayn› flekilde asgari
geçim indirimi de ücretlinin flahsi ve medeni
ile eflinin ücretli olarak çal›fl›p çal›flmama
durumuna göre hesaplanan tutar kendisinden
tevkif edilen vergiden mahsup e-
dilmektedir. Hem teflvik aç›s›ndan hem de
asgari geçim indirimi aç›s›ndan k›stas asgari
ücret üzerinden tevkif edilen vergi oldu¤undan
söz konusu teflvikle asgari geçim
indiriminin ayn› anda nas›l uygulanaca¤›
ve öncelikle ücretlilerin asgari geçim
indirimi tutar›n›n m›, yoksa iflverenin kendi
yararland›¤› teflvikin mi uygulanaca¤› konusunda
tereddütler yaflanm›flt›r.
Bu sorunla ilgili olarak 04.06.2008 tarih ve
5766 say›l› “Amme Alacaklar›n›n Tahsil
Usulü Hakk›nda Kanunda Ve Baz› Kanunlarda
De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun”(1)
ile 193 say›l› Gelir Vergisi Kanununa
eklenen geçici 73’üncü maddeyle,
01.01.2008 tarihinden itibaren 5084 say›l›
Kanun kapsam›nda gelir vergisi stopaj›
teflvikinden yararlanan iflverenler aç›s›ndan
tereddüt konusu olan, teflvik kapsam›nda
çal›flan ücretlilerde asgari geçim
indirimi uygulamas›n›n ne flekilde uygulanaca¤›
konusu aç›kl›¤a kavuflturulmufl oldu.
Konu hakk›nda Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan
haz›rlanan 267 Seri No.lu Gelir Vergisi
Genel Tebli¤inde (2), gelir vergisi stopaj
teflvikinden yararlanan iflverenler taraf›ndan
1.1.2008 tarihinden itibaren uygulamaya
bafllayan asgari geçim indirimini ne
flekilde uygulayacaklar› konusunda gerekli
aç›klamalar yap›lm›fl bulunmaktad›r.
2. Gelir Vergisi Stopaj› Teflvikinden Yararlanan
‹flverenlerde Asgari Geçim ‹ndirimi
Uygulanmas›nda Ortaya Ç›kan
Sorun
29.01.2004 tarihli ve 5084 say›l› Kanun (3)
kapsam›nda gelir vergisi stopaj› teflvikinden
yararlanan iflverenler, kapsama giren
illerde 31.12.2008 tarihine kadar teflvikten
yararlanacaklard›r. Ancak, iflverenler Kanun
kapsam›na giren illerde gelir vergisi
stopaj› teflvikinden, yeni yat›r›mlar›n›
31.12.2007 tarihine kadar tamamlayanlar
5 y›l, 31.12.2008 tarihine kadar tamamlayanlar
4 y›l ve 31.12.2009 tarihine kadar
tamamlayanlar da 3 y›l süreyle yararlanacaklard›r.
Asgari geçim indirimi uygulamas›n›n
1.1.2008 tarihinde bafllamas›yla beraber,
gelir vergisi stopaj› teflvikinden yararlanan
iflverenlerin, teflvikten ne flekilde
yararlanacaklar› ile ücretlilere her ay itibariyle
ödedikleri asgari geçim indirimi tutar›n›
ne flekilde muhtasar beyannamede mahsup
edecekleri tereddütlere yol açm›flt›r.
‹flverenin teflvik kapsam›nda çal›flt›rm›fl oldu¤u
bir ücretlinin çal›flmayan efli ve 4 çocu¤u
nedeniyle ödenecek gelir vergisinin
s›f›rlanmas› durumunda, ücretlinin ayl›¤›ndan
kesilen bir gelir vergisinden bahsetmek
mümkün olmayacakt›r. Dolay›s›yla, iflverene
tan›nan bir teflvik olan gelir vergisi
stopaj› teflvikinin uygulama alan› kalmamaktad›r.
Çünkü bu teflvik, asgari ücret
üzerinden kesilen gelir vergisinin %100’ü
veya %80’i olarak muhtasar beyannamede
mahsup edilmektedir. Ortada gelir vergisi
kalmay›nca teflvik kapsam›nda iflverenin
mahsup edece¤i bir tutar da kalmamaktad›r.
Asgari geçim indirimi uygulamas›
ücretliye, gelir vergisi stopaj› teflviki ise
iflverene avantaj sa¤layan bir sistem olup,
Kanuni düzenleme yap›l›ncaya kadar, O-
cak-Haziran/2008 döneminde teflvik kapsam›nda
bulunan illerde faaliyette bulunan
iflverenler taraf›ndan farkl› uygulamalar yap›lm›fl
ve genel olarak ücretliler asgari geçim
indirimini alamam›fllard›r.
3. Konu Hakk›nda 5766 Say›l›
Kanunla Yap›lan Düzenleme
‹flverene tan›nan bir teflvik olan gelir vergisi
stopaj› teflvikine göre, teflvik kapsam›nda
istihdam edilen bir iflçiden dolay› iflverenin
yararlanaca¤› tutar, organize sanayi bölgelerinde
asgari ücret üzerinden kesilen gelir
vergisi tutar›n›n %100’ü, di¤er yörelerde
ise %80’i olarak tespit edilmektedir. Hizmet
erbab›na tan›nan bir teflvik olan asgari
geçim indirimi uygulamas›nda ise ayn› flekilde
yararlan›lacak tutar takvim y›l› bafl›nda
geçerli olan asgari ücret üzerinden hesaplanan
gelir vergisi tutar›n› asla geçemeyecektir.
Asgari geçim indirimi tutar› ücret-
38 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

linin medeni durumu, eflinin ücretli olarak
çal›fl›p çal›flmamas› ve çocuklar›na göre
de¤iflebilmektedir.
Konuya iliflkin olarak Maliye Bakanl›¤› (Gelir
‹daresi Baflkanl›¤›) taraf›ndan haz›rlanan
Kanuni düzenleme TBMM Genel Kurulunda,
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda
kabul edildi¤i flekilde, 04.06.2008 tarih ve
5766 say›l› Kanun ile yasallaflm›flt›r. Konu
ile ilgili olarak 5766 say›l› Kanunun 8’inci
maddesinin (ç) bendinde, “GEÇ‹C‹ MAD-
DE 73-(1) 29/1/2004 tarihli ve 5084 say›l›
Yat›r›mlar›n ve ‹stihdam›n Teflviki ile Baz›
Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda
Kanunun 3 üncü maddesi kapsam›nda
gelir vergisi stopaj› teflviki uygulanan ücretlerin
vergilendirilmesinde, öncelikle Kanunun
32 nci maddesinde yer alan asgari geçim
indirimi dikkate al›n›r. (2) Bu madde
hükümlerinin uygulanmas›na iliflkin esas ve
usulleri belirlemeye Maliye Bakanl›¤› yetkilidir.”
hükmüne yer verilmifltir. 5766 say›l›
Kanunla GVK’n›n geçici 73’üncü maddesinde
yer alan söz konusu düzenleme,
1.1.2008 tarihinden geçerli olmak üzere
Kanunun Resmi Gazete’de yay›m tarihi o-
lan 6.6.2008 tarihinde yürürlü¤e girmifl bulunmaktad›r.
Böylece, teflvik kapsam›nda
iflçi istihdam eden iflverenlerin öncelikle
ücretlilerin asgari geçim indirimini ödemesi,
arta kalan bir gelir vergisi tevkifat› kal›r
ise ondan sonra gelir vergisi stopaj› teflvikinden
yararlanmalar› gerekmektedir.
4. Gelir Vergisi
Stopaj Teflviki Uygulamas›
28.03.2007 tarih ve 5615 say›l› Kanunla
de¤iflik 5084 say›l› Kanunun 3’üncü maddesinde
de¤ifliklik yap›lm›fl ve gelir vergisi
stopaj› teflvikinden yararlanmak için gerekli
olan asgari 30 iflçi istihdam etme flart› 10
iflçiye indirilmifltir. Gelir vergisi stopaj› teflvikinde
yap›lan de¤iflikliklerle ilgili olarak
Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›nca haz›rlanan 4
Seri No.lu Yat›r›mlar›n ve ‹stihdam›n Teflviki
Genel Tebli¤inde (4) gerekli aç›klamalar
yap›lm›fl bulunmaktad›r. Gelir vergisi
stopaj› teflviki ile ilgili olarak bugüne kadar
Maliye Bakanl›¤›nca 1, 2 ve 3 Seri No.lu
Yat›r›mlar›n ve ‹stihdam›n Teflviki Genel
Tebli¤leri yay›mlanm›fl bulunmaktad›r.
5615 say›l› Kanunun 24’üncü maddesi ile
5084 say›l› Kanunun 3’üncü maddesinin
(a) ve (b) bentlerinde yap›lan de¤ifliklik sonucunda,
“Gelir vergisi stopaj› teflviki” bafll›kl›
3’üncü maddede, “31.12.2008 tarihine
kadar uygulanmak üzere 2 nci maddenin
(a) bendi kapsam›ndaki illerde;
a) 1.4.2005 tarihinden itibaren yeni ifle
bafllayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin,
en az on iflçi çal›flt›rmalar› kofluluyla,
bu ifl yerlerinde çal›flt›rd›klar› iflçilerin,
b) 1.4.2005 tarihinden önce ifle bafllam›fl
olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden
asgarî on iflçi çal›flt›ranlar›n ifl yerlerinde
fiilen çal›flan iflçilerin,
Ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin;
organize sanayi veya endüstri bölgelerinde
kurulu ifl yerleri için tamam›,
di¤er yerlerdeki ifl yerleri için yüzde sekseni,
verilecek muhtasar beyanname üzerinden
tahakkuk eden vergiden terkin edilir.
Terkin edilecek tutar, iflçi say›s› ile asgari
ücret üzerinden ödenmesi gereken gelir
vergisinin çarp›m› sonucu bulunacak de-
¤er üzerinden yukar›da belirtilen oranlara
göre saptanan tutar› aflamaz. Bu maddenin
uygulanmas›na iliflkin usul ve esaslar
Maliye Bakanl›¤›nca belirlenir.” fleklinde
de¤ifliklik yap›lm›flt›r.
4.1. Gelir Vergisi Stopaj› Teflvikinde
Terkin Edilecek Tutar›n Üst Limiti
Teflvik kapsam›nda, çal›flan iflçilerin ücretleri
üzerinden hesaplanan gelir vergisinin;
organize sanayi veya endüstri bölgelerinde
kurulu ifl yerleri için tamam›, di¤er yerlerdeki
ifl yerleri için yüzde sekseni, verilecek
muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk
eden vergiden terkin edilir. Ancak, terkin
edilecek tutar yeni ifle al›nan iflçi say›s› ile
asgari ücret üzerinden ödenmesi gereken
verginin çarp›m› sonucu bulunacak tutar›n;
organize sanayi ve endüstri bölgelerindeki
iflyerleri için tamam› (%100’ü), di¤er yerlerdeki
iflyerlerinde ise %80’ini aflmayacakt›r.
Bu durumda, 2008 y›l›n›n birinci alt› ayl›k
döneminde uygulanmakta olan asgari ücreti
esas ald›¤›m›zda, organize sanayi ve
endüstri bölgesinde faaliyet gösteren veya
bunlar›n d›fl›nda olan iflverenler için teflvik
kapsam›nda olan her bir iflçi için maksimum
afla¤›daki tutarlarda gelir vergisi stopaj›
teflvikinden yararlanacakt›r.
Dönemi 01.01.2008-30.06.2008
Asgari ücretin
brüt tutar›
608,40 YTL
Gelir vergisi
stopaj› teflviki (OSB-%100) 77,57 YTL
Gelir vergisi
stopaj› teflviki (%80) 62,06 YTL
5. Maliye Bakanl›¤› Taraf›ndan
Yap›lan Düzenleme
5084 say›l› Kanun kapsam›nda gelir vergisi
stopaj› teflvikinden yararlanan iflverenlerce
istihdam edilen ücretlilerin asgari geçim
indirimi karfl›s›ndaki durumu hakk›nda
Maliye Bakanl›¤› (Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›)
taraf›ndan haz›rlanarak Resmi Gazete’de
yay›mlanan 267 Seri No.lu Gelir Vergisi
Genel Tebli¤inin 5’inci Bölümünde gerekli
aç›klamalar yap›lm›fl bulunmaktad›r. Genel
Tebli¤de yap›lan aç›klamalara göre,
gelir vergisi stopaj teflvikinden yararlanan
iflverenler, istihdam ettikleri ücretlilerle ilgili
asgari geçim indirimi 265 Seri No.lu Gelir
Vergisi Genel Tebli¤inde belirtilen usul ve
esaslara göre hesaplanacakt›r. Asgari geçim
indirimi tutar›, yap›lan düzenleme uyar›nca
ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden
öncelikle mahsup edilecektir. Asgari
geçim indirimi mahsubu yap›ld›ktan
sonra kalan gelir vergisi tutar› iflveren taraf›ndan
terkin edilecek tutar olacakt›r.
Ancak, terkin edilecek tutar, asgari ücret
üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutar›ndan
fazla olamayaca¤›ndan, asgari ücret
üzerinden hesaplanan tutardan asgari geçim
indiriminin mahsup edilmesi sonucu
kalan tutar terkine konu edilecektir. Öte
yandan, Yat›r›mlar›n ve ‹stihdam›n Teflviki
Genel Tebli¤leri (5) ekinde yer alan bildirim
yerine, bu Tebli¤in yay›m tarihinden itiba-
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 39

en 267 No.lu Genel Tebli¤ ekinde yer alan
"Gelir Vergisi Stopaj› Teflvikine ‹liflkin Bildirim"
doldurulacakt›r. Öte yandan, gelir
vergisi stopaj› teflvikine iliflkin ilgili Tebli¤lerin
ekinde yer alan "Gelir Vergisi Stopaj›
Teflviki Kapsam›nda ‹stihdam Edilen Ücretlilere
‹liflkin Bilgiler" tablosu ise doldurulmaya
devam edilecektir. Konu ile ilgili olarak
Genel Tebli¤de yer alan örnek afla¤›da
yer almaktad›r.
Örnek: Nevflehir ili Organize Sanayi Bölgesinde
(OSB) 11 kifli istihdam eden Kurumlar
Vergisi mükellefi (A) Ltd. fiti.'nin O-
cak 2008 döneminde çal›flanlar›ndan tevkif
etti¤i gelir vergisi tutar› 953 YTL'dir. 11
iflçi için Asgari Geçim ‹ndirimi Bordrosunda
hesaplanan asgari geçim indirimi ise
663,93 YTL'dir. Buna göre, (A) Ltd.
fiti.'nin 11 iflçi için yararlanaca¤› terkin tutar›
flöyle hesaplanacakt›r.
- Ücretler üzerinden hesaplanan
gelir vergisi
953 YTL
- Asgari ücret üzerinden
hesaplanan gelir vergisi
(11 X 77,57=) 853,27 YTL
- Hesaplanan asgari
geçim indirimi
663,93 YTL
- 5084 say›l› Kanun
kapsam›nda terkin e
dilebilecek tutar
(853,27-663,93=) 189,34 YTL
- Vergi dairesine
ödenecek tutar
[953-(663,93+189,34)=] 99,73 YTL
Örnekte, ücretlilerin yararlanabilece¤i asgari
geçim indirimi tutarlar› toplam›, asgari
ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden
mahsup edilmifltir. Asgari ücret üzerinden
tevkif edilen vergi tutar›ndan; asgari
geçim indirimi tutar›n›n mahsubu sonucu
kalan tutar, asgari ücret üzerinden hesaplanan
gelir vergisinin organize sanayi veya
endüstri bölgelerinde kurulu ifl yerleri için
tamam›ndan, di¤er yerlerdeki ifl yerleri için
ise yüzde sekseninden fazla olmamak
kayd›yla 5084 say›l› Kanun uyar›nca terkin
edilecektir. Gerçek ücretler üzerinden tevkif
edilen vergi tutar›ndan, asgari geçim
indirimi ile 5084 say›l› Kanun uyar›nca terkin
edilecek tutar›n toplam› aras›ndaki fark
vergi dairesine ödenecektir.
Örnek: Mardin ilinde organize sanayi bölgesi
d›fl›nda faaliyet gösteren (B) A.fi. 30
iflçi istihdam etmektedir. Ocak 2008 döneminde
çal›flanlar›ndan tevkif etti¤i Gelir
Vergisi tutar› 3.000 YTL'dir. 30 iflçi için Asgari
Geçim ‹ndirimi Bordrosunda hesaplanan
asgari geçim indirimi ise 1.900
YTL'dir. Buna göre, (B) A.fi.'nin 30 iflçi için
yararlanaca¤› terkin tutar› flöyle hesaplanacakt›r.
- Ücretler üzerinden
hesaplanan gelir vergisi 3.000 YTL
- Asgari ücret üzerinden
hesaplanan gelir vergisi
(30 X 77,57=) 2.327,10 YTL
- Hesaplanan asgari
geçim indirimi
1.900 YTL
- 5084 say›l› Kanun
kapsam›nda terkin
edilebilecek tutar
(2.327,10-1.900=) 427,1 YTL
- Vergi dairesine
ödenecek tutar
[3.000-(1.900+427,1)=] 672,90 YTL
Örnekte, ücretlilerin yararlanabilece¤i asgari
geçim indirimi tutarlar› toplam›, asgari
ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden
mahsup edilmifltir. Asgari ücret üzerinden
tevkif edilen vergi tutar›ndan, asgari
geçim indirimi tutar›n›n mahsubu sonucu
kalan tutar, asgari ücret üzerinden hesaplanan
gelir vergisinin organize sanayi veya
endüstri bölgelerinde kurulu ifl yerleri için
tamam›ndan, di¤er yerlerdeki ifl yerleri için
ise yüzde sekseninden fazla olmamak
kayd›yla 5084 say›l› Kanun uyar›nca terkin
edilecektir. Gerçek ücretler üzerinden tevkif
edilen vergi tutar›ndan (3.000 YTL), asgari
geçim indirimi (1.900 YTL) ile 5084
say›l› Kanun uyar›nca terkin edilecek tutar›n
(427,10 YTL) toplam› aras›ndaki fark
olan 672,90 YTL vergi dairesine ödenecek
tutar olacakt›r.
Bu iki sistemin beraber uygulanmas›nda
esas olan, her iki sistemde asgari ücret
üzerinden kesilen gelir vergisi tutar›na
endeksli oldu¤undan, ücretliye ödenecek
asgari geçim indirimi tutar› ile iflveren aç›-
s›ndan terkin yoluyla yararlan›lacak gelir
vergisi stopaj teflvik tutar› hiçbir zaman
asgari ücret üzerinden kesilen gelir vergisi
tutar›n› (Ocak-Haziran 2008 döneminde
77,57 YTL) geçemeyecektir. Yani iflverenler,
yararlanmalar› gereken teflvik tutar›n›n
tamam›n› muhtasarda mahsup edemeyecekler
ve asgari geçim indirimi tutar›n›n
mahsubundan sonra kalan tutar› terkin
edeceklerdir.
5.1. Geçmifl Dönemler ‹çin (Ocak,
fiubat, Mart ve Nisan/2008)
‹flverenler Taraf›ndan
Yap›lacak ‹fllemler
Teflvik kapsam›nda bulunan illerde faaliyette
bulunan ve asgari geçim indirimi uygulamas›n›n
bafllad›¤› 1.1.2008 tarihinden
bu yana çal›flanlar›na öncelikle asgari geçim
indirimini uygulayan ve arta kalan bir
tutar›n kalmas› durumunda da gelir vergisi
stopaj teflvikini uygulayan iflverenler Genel
Tebli¤de yap›lan aç›klamalara göre do¤ru
ifllem yapm›fl olduklar›ndan, bir düzeltme
yapmalar›na gerek bulunmamaktad›r. Öte
yandan kimi iflverenler iflçiler için hesaplanm›fl
olan asgari geçim indirimi tutar›n›
kendilerinden kesilen gelir vergisinden
mahsup etmifl kalan tutar›n› da terkine konu
etmifllerdir.
Bir k›s›m iflverenler ise Muhtasar Beyannamenin
sistemati¤ine göre ifllem yapmak
suretiyle; öncelikle iflçilerden tevkif ettikleri
vergilerden hareketle asgari geçim indirimi
yokmufl gibi 5084 say›l› Kanun kapsam›nda
terkin edilecek tutar› hesaplam›fllar, kalan
bir tutar söz konusu ise bunu da asgari
40 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

geçim indiriminden mahsup etmifllerdir.
Dolay›s›yla ço¤unlukla asgari ücretli olarak
çal›flan 5084 say›l› Kanun kapsam›nda bulunan
illerde çal›flan ücretliler asgari geçim
indiriminden ya hiç yararlanamam›fllard›r
ya da daha az yararlanm›fllard›r.
Konuyla ilgili olarak 267 Seri No.lu Genel
Tebli¤’de yap›lan aç›klamalara göre, bu
ifllemler nedeniyle gerek düzeltme beyannamesi
verilmesi gerekse de beyannamenin
piflmanl›k hükümlerine göre verilmesine
gerek bulunmamaktad›r. Mükelleflerin
yapacaklar› düzeltme ifllemi, 5084 say›l›
Kanun kapsam›nda terkine konu edilen
tutarlar›n terkin kapsam›ndan ç›kart›larak
asgari geçim indirimi mahsubuna dönüfltürülmesi
suretiyle hak sahibi ücretlilere
ödenmesini gerektirmektedir. Dolay›s›yla,
söz konusu düzeltme ifllemi, ilgili dönemlerin
tahakkuk tutarlar›n› etkilemeyece¤inden
bu dönemlere iliflkin düzeltme beyannamesi
verilmesine gerek bulunmamaktad›r.
Buna göre, iflverenler taraf›ndan
01.01.2008 tarihinden itibaren iflçilere ait
asgari geçim indirimi tutar›; ödenmesi gereken
asgari geçim indirimi tutar›, ödenen
tutar ve ödenecek fark tutar olarak tespit
edilerek fark tutarlar›n hak sahiplerine ö-
dendi¤ine iliflkin ilgililerin imzas›n› tafl›yan
bir bordro düzenlenecektir. Ayl›k dönemler
itibar›yla düzenlenecek bordronun istenildi¤inde
ibraz edilmek üzere "Asgari geçim
indirimi bordrosu" ekinde saklanmas› gerekir.
Geçmifl döneme iliflkin asgari geçim indirimi
tutarlar›, ilgili aydaki ücrete ilave olarak
bir defada hak sahiplerine ödenebilece¤i
gibi 31.12.2008 tarihine kadar eflit tutarlar
halinde ödenmesi de mümkün bulunmaktad›r.
Bu durumda, geçmifl dönemlerin
düzeltilmesi için Genel Tebli¤’de mükelleflere
iki alternatif sunulmufl bulunmaktad›r.
◆ Birincisi, mükelleflerin önceki aylarda
iflçiye ödemeyip tekine konu ettikleri tutarlar›
iflçiye defaten ücretleri ile birlikte
ödemeleridir.
◆ ‹kincisi ise 31.12.2008 tarihine kadar
eflit tutarlar halinde ödenmesidir.
Ödenecek fark tutar›n defaten iflçilere ö-
denmesi halinde, muhtasar beyanname
üzerinde herhangi bir ifllem yap›lmas›na
gerek bulunmamaktad›r. Çünkü tahakkuk
tutarlar› muhtasar beyanname üzerinde
de¤iflmeyece¤inden geçmifl dönemlere
iliflkin bu tutarlar›n iflçilere ödenmesi ile sadece
iflletmelerin muhasebe kay›tlar›nda
bir düzeltme yapmalar› yeterli olacakt›r.
Öte yandan, Tebli¤’de ücretlilerin alamad›-
¤› asgari geçim indirimi tutarlar› için faiz vb.
ödenmesine iliflkin bir aç›klamaya da yer
verilmemifltir.
Ödenecek fark tutarlar›n eflit tutarlar halinde
ödenmesi ifllemi ise muhtasar beyannamenin
18 No.lu sat›r›nda yer alan “Ücret
Ödemeleri Üzerinden Yap›lan Tevkifat›n
5084 Say›l› Kanun Gere¤i Terkin Edilen
Tutar›” azalt›lmas› karfl›l›¤›nda mahsup
bölümündeki “Asgari Geçim ‹ndiriminden
Do¤an Mahsup Edilecek Gelir Vergisi”
sat›r›n›n art›r›lmas› fleklinde olacakt›r. Baflka
bir deyiflle, mükellefler May›s/2008 döneminden
itibaren GVK geçici madde 73’e
göre 5084 say›l› Kanun çerçevesinde terkin
edecekleri tutar› hesaplayacaklar, ancak
bu tutar› ücretlilerinin önceki dönemde
ödenemeyen asgari geçim indirimlerinin
ödenmesinde kullanacaklard›r.
Mükelleflerin bu ifllemi yaparken ayr› bir
muhtasar beyanname vermelerine gerek
bulunmamaktad›r. Kanunun yürürlü¤e girdi¤i
tarih itibariyle ödenen ücretler üzerinde
tevkif edilen vergilere ait muhtasar beyanname
üzerinden bu ifllem yap›lacakt›r.
Yani mükellefler daha önce iflçiye ödemeleri
gereken tutarlar› terkine konu ettiklerinden,
bugün itibariyle terkin edecekleri tutarlar›
asgari geçim indirimi olarak iflçiye
ödeyeceklerdir. Ödenmeyen asgari geçim
indirimi 31.12.2008 tarihine kadar iflçilere
ödenecektir. Ancak, hem asgari geçim
indiriminin hem de 5084 say›l› Kanuna istinaden
terkin iflleminin muhtasar beyanname
üzerinde yap›lmas› halinde, tahakkuk
eden tutar azalm›fl olaca¤›ndan oluflan
vergi ziya› nedeniyle cezal› ifllem söz
konusu olabilecektir. Bu durumda olan
mükelleflerin piflmanl›k hükümlerine göre
beyanname vermeleri gerekebilir.
5.2. Geçmifl Dönemlere Ait Tutarlar›n
Ücretliye Ödenmemesi
Durumunda Yap›lacak ‹fllemler
Genel Tebli¤de yap›lan aç›klamalar uyar›nca,
çal›flanlara zaman›nda ödenmeyen
veya eksik olarak ödenmifl olan asgari geçim
indirimi tutarlar›n› belirtilen süreler içinde
çal›flanlara yans›tmayan iflverenler
hakk›nda, 265 Seri Numaral› Gelir Vergisi
Genel Tebli¤inin (6) "10.2. Ödenmesi Gereken
Gelir Vergisinin Eksik Hesaplanmas›
Halinde Uygulanacak Cezai Müeyyideler"
bafll›kl› bölümünde yer alan hükümler uyar›nca
ifllem yap›lacakt›r. An›lan Genel Tebli¤in
ilgili bölümünde yap›lan aç›klamalara
göre, iflverenler taraf›ndan, ayl›k veya üç
ayl›k muhtasar beyanname üzerinde asgari
geçim indirimi tutar›n›n mahsup edilebilmesi
için, söz konusu tutar›n mutlak suretle
ücretlilere ödenmifl olmas› gerekmektedir.
Ücretlilere ödenmeyen tutarlar›n mahsup
edilmesi halinde bu tutar iflverenlerce
muhtasar beyanname üzerinden eksik beyan
edilmifl ve ödenmemifl gelir vergisi
tevkifat› olarak kabul edilecektir.
Buna göre, iflverenler taraf›ndan hizmet
erbab›n›n ücret gelirlerinden kesilen gelir
vergisinden mahsup edilen asgari geçim
indirimi tutar›n›n, o ayki ücretiyle birlikte
ücretliye nakden ödenmesi gerekir. Aksi
takdirde, ücretliye nakden ödenmeyen asgari
geçim indirimi, iflverenler taraf›ndan
haks›z yere yap›lan bir mahsup ifllemi niteli¤i
tafl›yacak ve tevkif suretiyle kesilen verginin
bu tutar kadar olan k›sm›, muhtasar
beyanname ile eksik beyan edilmifl olacakt›r.
Bu nedenle, yukar›da belirtilen flekilde
ücretliye nakden ödenmeyen asgari
geçim indirimi o ayda eksik beyan edilmifl
vergi tevkifat› olarak kabul edilerek, bu vergiler
için de iflverenler hakk›nda cezal› tarhiyat
yap›lacakt›r.
5.3. Uygulamaya ‹liflkin Örnekler
Örnek: Efli çal›flmayan, 1 çocu¤u bulunan
ve Diyarbak›r ili Organize Sanayi Bölgesinde
5084 say›l› Kanun kapsam›nda istihdam
edilen asgari ücretli dolay›s›yla yarar-
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 41

lan›lacak terkin tutar› flöyle olacakt›r. Öncelikle
iflçinin yararlanaca¤› asgari geçim
indirim tutar› tespit edilir. Bu tutar efli çal›flmayan
ve bir çocuklu çal›flan için 61,60
YTL’dir.
1 Hesaplanan Gelir Vergisi: 77,57 YTL
2 Yararlan›lan Asgari
Geçim ‹ndirimi
61,60 YTL
4 Mahsup Edilebilecek
Asgari Geçim ‹ndirimi 59,32 YTL
5 Terkin Edilecek Tutar 18,25
(77,57-59,32) YTL
‹flçiden kesilen 191,25 YTL’nin 59,32
YTL’si iflçiye asgari geçim indirimi olarak
ödenmektedir. Asgari ücret üzerinden kesilen
verginin asgari geçim indirimi tutar›n›
aflan k›sm› olan 18,25 YTL (77,57-59,32=)
ise iflveren taraf›ndan terkine konu edilmektedir.
113,68 YTL de [191,25- (59,32
+18,25)] vergi dairesine ödenecektir.
Örnek: Teflvik kapsam›nda olan K›rflehir
ilinde faaliyet gösteren bir firma 11 iflçi istihdam
etmekte olup, Temmuz/2008 ay›nda
iflçilerine ödenen ücretler üzerinden kesilen
vergi ve yararlanacaklar› asgari geçim
indirimi tutarlar› flöyle olacakt›r.
3 Asgari Geçim ‹ndirimi
Sonras› Gelir Vergisi 15,97 YTL (1-2)
4 Terkine Konu Olacak Gelir
Vergisi (OSB-%100) 15,97 YTL (3)
Görüldü¤ü üzere, iflçinin ücreti üzerinden
kesilen gelir vergisinden asgari geçim indirimi
düflülmekte, iflyeri OSB’de oldu¤undan
kalan tutar›n %100’ü terkine konu
edilmektedir. ‹flçiden kesilen 77,57 YTL’lik
verginin 61,60 YTL’si iflçiye asgari geçim
indirimi olarak ödenmekte, kalan tutar›n
15,97 YTL’si de iflverende kalmaktad›r.
Asgari ücret üzerinden kesilen vergi tutar›
iflçi ve iflveren aras›nda da¤›t›lmaktad›r.
Dolay›s›yla bu iflçi için vergi dairesine ödenecek
herhangi bir vergi kalmamaktad›r.
Örnek: Efli çal›flan, 2 çocu¤u bulunan ve
Batman il merkezinde bir iflyerinde 1.500
YTL ücretle çal›flan iflçi dolay›s›yla yararlan›lacak
terkin tutar› flöyle hesaplanacakt›r.
Ücretliden tevkif edilen gelir vergisi tutar›
191,25 YTL’dir. Ücretlinin asgari geçim
indirimi (59,32 YTL) asgari ücret üzerinden
kesilen gelir vergisi tutar›n›n (77,57
YTL) %80’i olan 62,06 YTL’den düflüldükten
sonra kalan tutar da terkine konu
edilecektir.
Asgari
Ücret
Üzerinden
Asgari Kesilen
Ücret Vergiden
Asgari Hesaplanan Üzerinden Mahsup
Brüt Geçim Gelir Kesilen Sonras›
Ücret ‹ndirimi Vergisi Vergi Kalan
(Ytl) Oran (1) (2) (3) (4=3-1)
1 1000 Evli Efli Çal›fl›yor
4 çocuklu 75,00% 68,45 127,5 77,57 9,12
2 1200 Efli çal›flan
üç çocuklu 70,00% 63,88 153 77,57 13,69
3 850 Bekar 50,00% 45,63 108,38 77,57 31,94
4 608,4 Evli 2 çocuklu 75,00% 68,45 77,57 77,57 9,12
5 608,4 Bekar ve 3. Derece
Sakatl›¤› var 50,00% 0 0 77,57 0
6 608,4 Bekar ve 3. Derece
Sakatl›¤› var 50,00% 0 0 77,57 0
7 608,4 Evli Bir Çocuklu 67,50% 61,60 77,57 77,57 15,97
8 608,4 Evli Bir Çocuklu 67,50% 61,60 77,57 77,57 15,97
1 Hesaplanan Gelir Vergisi 191,25 YTL
9 608,4 Evli Bir Çocuklu 67,50% 61,60 77,57 77,57 15,97
2 Asgari Ücret Üzerinden
Hesaplanan Gelir Vergisi
3 Terkine Konu Olacak
Azami Tutar
62,06 YTL
(77,57*%80)
62,06 YTL
(77,57*%80)
10 800 Evli ‹ki Çocuklu 75,00% 68,45 102 77,57 9,12
11 700 Evli Üç Çocuklu 80,00% 73,01 89,25 77,57 4,56
TOPLAM 572,67 890,41 853,27 125,46
42 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

TERK‹N ED‹LECEK TUTARA ‹L‹fiK‹N B‹LG‹LER
Asgari
Ücret
Üzerinden
Mahsup
Ücretler Hesaplanan Edilecek
Üzerinden Vergi Terkin Asgari Terkine
‹flçi Hesaplanan Tutar› Terkin Edilebilecek Geçim Edilecek
Say›s› Vergi Tutar› Toplam› Oran› Azami Tutar ‹ndirimi Tutar
(1) (2) (3) (4) (5=3x4) (6) (7=3-6)
Organize
Sanayi
veya
Endüstri
Bölgesi 11 890,41 853,27 100,00% 853,27 572,67 125,46
Di¤er 11 890,41 853,27 80,00% 682,62 572,67 125,46
Bu iflverene ait terkin ifllemini hem OSB hem
de Di¤er Bölge uygulamas› bak›m›ndan
örneklendirirsek terkin edilecek tutar flöyle
hesaplanacakt›r. Terkin edilecek tutar Tebli¤
ekinde yeniden düzenlenen Gelir Vergisi
Stopaj› Teflvikine ‹liflkin Bildirime uygun
olarak afla¤›daki flekilde düzenlenecektir.
Genel Tebli¤ ekinde yer alan bildirimde gerek
OSB’de gerekse de OSB d›fl›nda terkin
edilecek tutara (3) ve (6) numaral› sütunlar›n
fark›n›n al›nmas› suretiyle ulafl›lmaktad›r.
Ancak, böyle bir uygulama hem
OSB hem de OSB d›fl›nda terkin edilecek
tutar›n eflit olmas› anlam›na gelecektir. Bu
hesaplama ile iki bölge için de terkin edilecek
tutar eflitlenmifltir. Asgari ücret üzerinden
kesilen vergi; asgari geçim indirimi (iflçi)
ile 5084 say›l› Kanun kapsam›nda terkin
edilecek tutar (iflveren) aras›nda paylaflt›r›lm›fl,
OSB’ler d›fl›nda terkin edilecek tutar
ayr›ca asgari ücret üzerinden kesilen verginin
%80’i ile s›n›rl› tutulmufltur. Zaten pratikte
(7) numaral› sütunun (5) numaral› sütundan
yüksek olmas› mümkün de¤ildir.
6 Farkl› Durumlara Göre
Yararlan›lacak Asgari Geçim
‹ndirimi ‹le Gelir Vergisi Stopaj
Teflvik Tutar›
2008 y›l›nda asgari geçim indiriminden yararlanacak
gerçek usulde ücret geliri elde
eden ücretlilerin; farkl› medeni durumlar›,
çocuk say›lar› ve eflin çal›fl›p çal›flmama
durumuna göre, asgari geçim indirimi uygulamas›
sonucunda ayl›k olarak maafllar›nda
45,63 YTL ile 77,57 YTL aras›nda
art›fl sa¤lanmaktad›r. 01.01.2008-
30.06.2008 döneminde uygulanmakta
olan asgari ücreti esas ald›¤›m›zda, asgari
geçim indirimi uygulamas›n› göz ard› edersek
her bir iflçi için yararlanaca¤› gelir vergisi
stopaj› teflviki ise maksimum organize
sanayi ve endüstri bölgesinde faaliyet gösteren
iflveren için 77,57 YTL olmaktad›r.
Teflvik kapsam›nda faaliyette bulunan bir
iflverenin istihdam etti¤i bir iflçiye ödeyece¤i
ayl›k asgari geçim indirimi tutar› ile
kendisinin yararlanaca¤› gelir vergisi stopaj
teflviki tutarlar› flöyle olacakt›r.
Afla¤›daki tabloda da görüldü¤ü üzere,
teflvik kapsam›nda istihdam edilen bir ücretlinin,
öncelikle asgari geçim indirimi uygulamas›ndan
yararlanmas› sonucunda
yararlanaca¤› tutar ortaya konmakta ve
asgari ücret üzerinden kesilen gelir vergisi
tutar› olan 77,57 YTL’den düflük olmas›
durumunda, iflverene de yararlanaca¤› bir
gelir vergisi stopaj teflviki kalmaktad›r.
Ancak, asgari geçim indirimi sonras›nda
iflverene kalan en fazla teflvik tutar› organize
sanayi bölgesinde faaliyette bulunan bir
iflveren için (77,57-45,63=) 31,94 YTL olmaktad›r.
Evli, efli çal›flmayan ve asgari
geçim indiriminden yararlanma imkan› olan
4 çocu¤u bulunan bir asgari ücretlinin
teflvik kapsam›nda organize sanayi bölgesindeki
iflveren bünyesinde çal›flmas›
durumunda, maafl›ndan kesilen 77,57
YTL gelir vergisinin tamam› s›f›rlanmakta
ve terkin edilecek gelir vergisi stopaj teflviki
kalmamaktad›r. Asgari ücretlinin mafl›nda
77,57 YTL’lik bir art›fl olmas›na ra¤men,
iflverenin yararlanaca¤› teflvik tutar›nda ise
77,57 YTL azalma olmaktad›r.
Genel Tebli¤ ekinde yer alan Bildirimde
gerek OSB’de gerekse de OSB d›fl›nda
terkin edilecek tutara asgari ücret üzerinden
hesaplanan vergi tutar› toplam› (3 nolu
sutun) ile mahsup edilecek asgari geçim
indirimi (6 nolu sutun) tutarlar› aras›ndaki
fark›n al›nmas› suretiyle ulafl›lmaktad›r.
Ancak, böyle bir uygulama hem OSB hem
de OSB d›fl›nda terkin edilecek tutar›n eflit
olmas› anlam›na gelecektir. Bu hesaplama
ile iki bölge için de terkin edilecek tutar
eflitlenmifl bulunmaktad›r. Burada, OSB
d›fl›nda faaliyette bulunan teflvikten yararlanan
iflverenlerin lehine bir düzenleme yap›lm›fl
bulunmaktad›r.
Ücretlinin medeni durumu, çocuk Ücretliye ödenecek Gelir vergisi
say›s› ve eflin çal›flma durumu ayl›k A.G.‹. Tutar› (YTL) stopaj› teflviki (YTL)
Bekar ücretli 45,63 31,94 (77,57-45,63=)
Evli ve efli çal›flan ücretli 45,63 31,94 (77,57-45,63=)
Evli, efli çal›flan ve 1 çocuk 52,47 25,1 (77,57-52,47=)
Evli, efli çal›flan ve 2 çocuk 59,32 18,25 (77,57-59,32=)
Evli, efli çal›flan ve 3 çocuk 63,88 13,69 (77,57-63,88=)
Evli, efli çal›flan ve 4 çocuk 68,45 9,12 (77,57-68,45=)
Evli, efli çal›flan ve 5 çocuk 73,01 4,56 (77,57-73,01=)
Evli ve efli çal›flmayan ücretli 54,76 22,81 (77,57-54,76=)
Evli, efli çal›flmayan ve 1 çocuk 61,60 15,97 (77,57-61,60=)
Evli, efli çal›flmayan ve 2 çocuk 68,45 9,12 (77,57-68,45=)
Evli, efli çal›flmayan ve 3 çocuk 73,01 4,56 (77,57-73,01=)
Evli, efli çal›flmayan ve 4 çocuk 77,57 Yok (77,57-77,57=)
(1) 06.06.2008 tarih ve 26898 Mükerrer say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.
(2) 24.06.2008 tarih ve 26916 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.
(3) 06.02.2004 tarih ve 25365 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.
(4) 26.05.2007 tarihli ve 26533 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.
(5) Söz konusu Bildirim, 26.05.2007 tarihli Resmi Gazete’de yay›mlanan 4 Seri No.lu Yat›r›mlar›n ve ‹stihdam›n Teflviki
Genel Tebli¤i ekinde yer almaktad›r.
(6) 04.12.2007 tarih ve 26720 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 43

L‹M‹TED fi‹RKETLERDE VERG‹ BORCUNDAN DOLAYI SORUMLULUK KONUSUNDA ESK‹ VE YEN‹ UYGULAMALAR VE
GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANLI⁄ININ ‹DAR‹ GÖRÜfiÜ:
L‹M‹TED fi‹RKETLERDE H‹SSE DEVR‹N‹N TESC‹L VE ‹LANININ YAPILMAMASI DURUMUNDA
DEV‹RLE ‹LG‹L‹ SÖZLEfiMEN‹N PAY DEVR‹N‹N ORTAKLAR KURULU TARAFINDAN UYGUN
OLDU⁄UNUN PAY DEFTER‹NE ‹fiLENMES‹ HAL‹NDE DEV‹R GEÇERL‹ SAYILAB‹LMEKTED‹R
Dr.Mustafa ALPASLAN/SMMM
Eda KAYA/ Denetçi
I- L‹M‹TED fi‹RKETLERDE H‹SSE
DEVR‹ VE 5766 SAYILI YASA ‹LE
GET‹R‹LEN DÜZENLEMELER
Yasal düzenleme gere¤i olarak 6183 say›l›
AATUHK’nun 35. maddesinde limited flirket ortaklar›n›n
kamu alacaklar›ndan sorumlulu¤u düzenlenmifl
ve di¤er flirket ortaklar›ndan ayr›lm›flt›r.
Maddenin ilk hali ile düzenlenifl fleklinde limited
flirket ortaklar› için kamu alacaklar› için koyduklar›
veya koymay› taahhüt ettikleri sermaye
kadar ayr› bir sorumluluk getirilmifl idi. Ancak
flirket sermayelerinin çok düflük tutularak bu
mesuliyetten kaçma veya kaç›nma, bununla
beraber flirketin yasal temsilcilerinin de mal varl›klar›
bulunmayan flah›slardan özellikle tercih
edilmesi fleklindeki uygulamalar›n ço¤almas›
üzerine 4369 say›l› yasa ile maddedeki hüküm
de¤ifltirilmifltir. Maddenin yeni flekline göre, limited
flirketlerden tahsil edilemeyen kamu alacaklar›ndan
ortaklar paylar› oran›nda sorumludurlar.
Yap›lan bu düzenlemeye göre limited
flirket ortaklar›n flirketten art›k tahsil olana¤› kalmayan
amme alacaklar›ndan direkt olarak sorumludurlar.
Öte yandan, 213 say›l› VUK’nunda
düzenlenen bir baflka sorumlulukta, madde
10’da yer alan kanuni temsilerin ödevi bafll›kl› bir
sorumlulukta bulunmaktad›r (1). Bu hükme göre,
tüzel kifliliklerle küçüklerin ve k›s›tl›lar›n, vak›flar
ve cemaatler gibi tüzel kiflili¤i bulunmayan
teflekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmalar›
halinde bunlara düflen ödevler yasal temsilcileri,
tüzel kiflili¤i olmayan teflekkülleri idare
edenler ve varsa bunlar›n temsilcileri taraf›ndan
yerine getirilir(2). Görüldü¤ü gibi, esasen limited
flirketlerin gerek ortaklar› ve gerekse müdürleri
aç›s›ndan iki ayr› yasada iki ayr› sorumluluk hükmü
mevcuttur(3).
Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hakk›ndaki
Yasa'n›n "Limited flirketlerin amme borçlar›"
bafll›kl› 35. maddesinde 5766 say›l› yasa ile yap›lan
de¤ifliklik sonucunda söz konusu madde
metni "Limited flirket ortaklar›, flirketten tamamen
veya k›smen tahsil edilemeyen veya tahsil
edilemeyece¤i anlafl›lan amme alaca¤›ndan sermaye
hisseleri oran›nda do¤rudan do¤ruya sorumlu
olurlar ve bu kanun hükümleri gere¤ince
takibe tabi tutulur" flekline dönüflmüfltür. Bu hüküm
söz konusu de¤iflikli¤in resmi gazetede yay›m
tarihi olan 06 Haziran 2008'den itibaren geçerli
bulunmaktad›r.
Ayr›ca ayn› yasa maddesine eklenen ikinci f›kra
uyar›nca da "Orta¤›n flirketteki sermaye pay›n›
devretmesi halinde, pay› devreden ve devralan
flah›slar devir öncesine ait amme alacaklar›n›n
ödenmesinden" yukar›daki hüküm çerçevesinde
müteselsilen sorumlu tutulacakt›r.
Bu ba¤lamda söz konusu yasaya eklenen ü-
çüncü f›kraya göre de "Amme alaca¤›n›n do¤du¤u
ve ödenmesi gerekti¤i zamanlarda kanuni
temsilci veya teflekkülü idare edenlerin farkl›
flah›slar olmalar› halinde bu flah›slar, amme alaca¤›n›n
ödenmesinden" müteselsilen sorumlu
olacaklard›r.
Yap›lan yeni düzenleme uyar›nca bundan böyle
limited flirket ortaklar› hakk›nda ödenmeyen kamu
borçlar›n›n takibine yönelik ifllem yap›labilmesi
için;
a) Söz konusu amme alaca¤›n›n k›smen veya
tamamen borçlu konumundaki flirketten tahsil
edilememifl olmas› veya,
b) Bu borcun flirketten tahsil edilemeyece¤inin
anlafl›l›r hale gelmesi gerekmektedir.
Her fleyden önce limited flirket orta¤›n›n kamu
alaca¤› dolay›s›yla takip edilebilmesi için; alaca-
¤›n flirket malvarl›¤›ndan ve kanuni temsilciden
tahsil imkân›n›n olmad›¤›n›n tespit edilmesi gerekmektedir(4).
Söz konusu yasa maddesinde de¤ifliklik
yap›lmadan önce yer alan ibareye göre "limited
flirket ortaklar›, flirketten tahsil imkân› bulunmayan"
amme borcundan dolay› sorumlu tutulurken
yap›lan bu de¤ifliklikle bu koflula ayr›ca
"tahsil edilemeyece¤i anlafl›lan" amme borçlar›
da eklenmifl bulunmaktad›r.
Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hakk›ndaki
Yasa'n›n 35. maddesi yeni birinci f›kra hükmüne
göre limited flirketten tahsil edilemeyen ve takip
edilmesi gereken kamu alacaklar›ndan ikincil
sorumlu olan flirket ortaklar›n›n sorumluluklar›n›n
bafllayabilmesi için aç›klay›c› hüküm getirilmekte,
limited flirketin amme borçlar›ndan, eski ve
yeni ortaklar›n ne flekilde sorumlu olacaklar› hususu
ise ikinci f›kran›n konusunu oluflturmaktad›r.
Dolay›s›yla amme alaca¤›n›n do¤du¤u ve ödenmesi
gerekti¤i zamanlarda pay sahiplerinin farkl›
flah›slar olmas› halinde flah›slar›n amme alaca¤›-
n›n ödenmesinden müteselsilen (birlikte) sorumlu
tutulacaklar› hususu ayr›ca hükme ba¤lanmakta
olup bu sorumluluk uygulamas›n›n Vergi
Usul Yasas› kapsam›na giren amme alacaklar›-
n›n, düzenledikleri yasalardaki ödeme sürelerinde
ve/veya Vergi Usul Yasas›'na göre verilen
özel ödeme süreleri içinde farkl› flah›slar›n ortak
olmas› halinde de geçerli olacakt›r.
Limited ortaklar›n sorumlulu¤una esas al›nan
amme alacaklar›n›n do¤du¤u zamanlar, dönemleri
ve ödeme zamanlar› kriterleri, yarg› kararlar›nda
da benimsenmifl ancak bu zamanlarda
farkl› flah›slar›n ortak olmas› halinde sorumlu
tayininde kararlar için görüfl birli¤ine var›lmam›flt›r.
Yap›lan yeni düzenleme ile yarg› kararlar› ile
içtihat oluflturulmam›fl bu konulara aç›kl›k getirilmesi
amaçlanm›flt›r.
Yap›lan bu de¤ifliklikle yine yarg› kararlar› da
dikkate al›narak bu flah›slara müteselsil sorumluluk
getirilmesi, bir yandan hisse devri yapan
ortaklar›n borcunu ödemesini sa¤layacak, di¤er
yandan da devralan bu flah›slar›n limited flirket
hissesinin de¤erini borçluluk durumunu da göz
önüne alarak belirlenmesine imkân verecektir(5).
44 GÖRÜfi BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

II- AMME BORCU NEDEN‹YLE
L‹M‹TED fi‹RKETLERDE 6183
SAYILI YASANIN MÜK. 35.
MADDES‹N‹N ESK‹ VE
YEN‹ HÜKÜMLER‹N‹N ‹RDELENMES‹
Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hakk›ndaki
Yasa'da de¤ifliklik yap›lmadan önce ortaya
ç›kan bir uyuflmazl›kta "fiirketten tahsil olana¤›
kalmayan kamu borçlar› için öngörülen sorumlulu¤un,
ortakl›k s›fat›na ve ortakl›k pay›na ba¤l›
oldu¤u, hisse devri halinde devir tarihinden önceki
ve sonraki dönemlere iliflkin vergi borçlar›n›n
ortakl›k pay›n›n devralan ortaklardan aranmas›
gerekti¤i" sonucuna var›lm›flt›r.
Ancak bundan böyle limited flirket tüzelkiflili¤inden
tahsil edilemeyen kamu alaca¤›n›n tahsil
edilememesi nedeniyle bu defa ortaklardan
aranmas› halinde, ortaklar›n da söz konusu borcu
ödememeleri yahut da ödeyememeleri halinde
bu defa borcun do¤du¤u dönemde, söz
konusu flirkette ortak olanlar ile devir yoluyla
paydafl olanlar›n durumu önem arz edecektir.
Bir limited flirkete ait ortakl›k paylar›n›n devrinden
sonra söz konusu devirden önce oluflan
kamu borçlar›n›n takibinde yeni yasal düzenlemeye
göre oluflacak takip s›ras›, uygulamada
kan›m›zca baz› duraksamalar› da beraberinde
getirecektir.
Böyle bir durumda yasal düzenleme gere¤i "pay›
devreden ve devralan flah›slar devir öncesine
ait amme alacaklar›n›n ödenmesinden" müteselsilen
sorumlu olacaklard›r.
5766 say›l› yasan›n geçici birinci maddesi uyar›nca
06.6.2008 tarihinde tahsil edilmemifl bulunan
amme alacaklar› hakk›nda da geçerlidir(6).
Öte yandan, 5766 say›l› yasan›n 3. ve 4. maddesi
ile getirilen yeni düzenlemeler özellikle
6183 say›l› yasan›n mük. 35. maddesine eklenen
bent ile 6.6.2008 tarihinden itibaren hisse
devirlerindeki müteselsil sorumluluk uygulamas›
ile hem eski ortaklara ve hem de yeni ortaklara
önemli sorumluluklar getirmifltir. Ancak uygulamada
bu sorumluluk hükmünün takibi ve flirketin
ödenmeyen borçlar›ndan dolay› özellikle eski
ortaklara gidilmesi konusunda uygulamada ileriki
günlerde ciddi duraksamalar ortaya ç›kaca¤›
kan›s›nday›z. Zira, idarenin problemi flirket borcunun
kimden alaca¤› problemi olmay›p, bu
alaca¤›n tahsil edilmesi problemidir. Bu noktada
idare muhatap aç›s›ndan bir s›k›nt› içinde de-
¤ildir. Önemli olan flirket borcunun tahsilidir(7).
Bu tahsilat öncelikle kimden tahsil edilece¤i iyi
tespit edilmeli, buna göre ödeme emri tebli¤
edilmelidir. ‹dare gerek hisse devir eden taraftan
ve gerekse devir alan taraftan tüzel kiflili¤in borcu
olan miktar› tahsil edebilecektir. Olayda, idare
her iki orta¤›n› da zincirlemeli olarak sorumlu
tutmakla esasen tahsilat problemini çözmüfl say›lmaz.
Amaç, amme alaca¤›n›n tahsil edilmesidir.
6 Haziran 2008 öncesinde de idare limited
flirketlerde hisse devrini yapan eski ortaklara
da ödeme emri düzenleyebilmektedir. Ancak
burada yeni bir tart›flma daha gündeme gelmifltir.
O da fludur; flirket tüzel kiflili¤inin ödenmeyen
borçlar›ndan eski ve yeni ortaklar›n müteselsil
sorumlulu¤unun ayr›nt›l› bir flekilde düzenlenmesi
gerekmektedir. 5766 say›l› yasa ile
tek tarafl› getirilen bu müteselsil sorumluluk ö-
zellikle eski ortaklar aç›s›ndan nas›l uygulanaca-
¤› konusunda hukuken bir belirsizlik yaratmaktad›r.
Müteselsil sorumluluk konusu limited flirket
hisse devirlerinde uygulanabilirli¤i güç bir
konu olarak önümüzdeki y›llarda çeflitli ihtilaflara
neden olabilecek bir konudur. Önemli olan idarenin
alaca¤›n› zaman›nda takip ederek ve bu
alaca¤› flirket tüzel kiflili¤inde veya en son flirket
müdüründen tahsil etmesi gerekecektir. Kamu
icra hukukuna göre tüzel kiflili¤in mal varl›¤›ndan
tahsil edilemeyen kamu alacaklar› için alacakl›
idare bu alaca¤›n flirket müdüründen tahsil edebilecektir.
fiirket hisse devirlerinde ortaklara getirilen
müteselsil sorumluluk pratikte çok etkili
olabilecek bir düzenleme de¤ildir. ‹darenin alaca¤›n›
süresinde takip etmesi gerekmektedir.
Buna mukabil olarak borçlunun ise, borcunu
zaman›nda ödemesi bir zorunluluktur(8). Her iki
tarafta bu yükümlülüklerini vaktinde ve noksans›z
olarak yerine getirmeleri halinde ortada
bir problem olamaz.
III- PAY DEVR‹N‹N ORTAKLAR
KURULU KARARI ‹LE UYGUN
BULUNDU⁄UNUN PAY
DEFTER‹NE KAYDED‹LM‹fi
OLMASI HAL‹NDE DE PAY
DEVRED‹LEB‹LMEKTED‹R
Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan,
‹stanbul Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na verilen
bir yaz›da(9) limited flirketlerde pay devri
konusunda yeni bir aç›l›m getirilmifl bulunmaktad›r.
Buna göre;
“Bu itibarla, limited flirket ortaklar›n›n paylar›n›n
devri için ticaret sicilinde tescil ve ticaret
gazetesinde ilan esas olmakla birlikte, tescil ve
ilan›n yap›lmamas› halinde, devre iliflkin devir
sözleflmesinin ve bu pay devrinin ortaklar kurulu
karar›yla uygun bulundu¤unun pay defterine
kaydedilmifl olmas› halinde de pay devredilebilmektedir.
Di¤er taraftan, TTK’nun 520. maddesinin 5. f›kras›nda
yer alan “Pay›n devri veya devir vaadi
hakk›ndaki mukavele yaz›l› flekilde yap›lm›fl ve
imzas› noterce tasdik ettirilmifl olmad›kça ilgililer
aras›nda dahi, hüküm ifade etmez” hükmü vergi
dairesine gönderilmesi üzerine sözleflmelerin
flirketin tarh dosyas›na konularak kamu alacaklar›n›n
takibinde göz önünde bulundurulmas›
ve ayr›ca devrin pay devrine kaydedilip kaydedilmedi¤inin
de araflt›r›lmas› gerekmektedir.”
fleklinde bir görüfl verilerek limited flirketler bak›m›ndan
hisse devirlerinde yeni bir bak›fl aç›s›
ve aç›l›m getirilmifltir. Böylece, limited flirketlerde
pay devirlerinde “pay defterinin” de aranaca¤›
ve bu deftere pay devri konusunun ifllenip
ifllenmedi¤i konular› da ayr›ca araflt›r›lacakt›r.
KAYNAKÇA
(1) VUK md. 10
(2) VUK md. 8, 19, 162, 332, 334, 341, 359, KVK md.
17 MK md. 11, 12, 13, 262, 263, 381, AATUHK mük.
md. 35
(3) ALPASLAN Mustafa – SAKAL Mustafa, Vergi Hukuku
Uygulamas› – I”, Makale/‹nceleme ve Yorumlar,
‹zmir, Ocak, 2008 s.301
(4) Dan›fltay 4. Dairesi E. No: 2006/914,K. No: 2006/
2039, Karar için bak›n›z, K›z›lot, fiükrü. Dan›fltay Kararlar›
ve Özelgeler Cilt: 8, Sf: 1407-1408
(5) SEV‹⁄ Veysi, “Limited flirketlerde ortaklar›n vergisel
sorumlulu¤u de¤iflti”, Referans Gazetesi, 20.6.2008
(6) 5766 say›l› yasa md. 3. ve 4.
(7) Ayr›nt›l› aç›klamalar için Bkz. KARAKOÇ Yusuf,
“Genel Vergi Hukuku”, Gözden Geçirilmifl ve Geniflletilmifl
4. Bask›, Yetkin Yay›nlar›, Ankara, 2007 s. 604-
605
(8) ALPASLAN Mustafa, “Anonim ve Limited fiirket
Kanuni Temsilcileri Yönünden 5766 Say›l› Torba Yasa
ile Getirilen Yeni Sorumluluklar› Nelerdir” DEHAMER
Seminerleri – I, EBSO Meclis Salonu, 20.6.2008 tarihinde
sunulan seminer bildirisi.
(9) Maliye Bakanl›¤› Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›n›n, ‹stanbul
Vergi Dairesi Baflkanl›¤›na yollad›¤› 4.1.2007 gün ve
B.07.1.G‹B.0.05.71/7176-150 000124 say›l› yaz›lar›.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÖRÜfi 45

YURT DIfiI ‹fiT‹RAK H‹SSELER‹N‹N
ELDEN ÇIKARILMASINDA VE/VEYA
ÇIKMAZI
Özgür BORA/SMMM
I - G‹R‹fi
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-c
bendi hükmünde belirtilen flartlar›n
gerçekleflmesi halinde, tam mükellef
anonim flirketlerin ellerinde
bulunan yurt d›fl› ifltirak hisselerini
elden ç›karmalar› ile sa¤lanan kazançlar›n
kurumlar vergisinden istisna
edilmesi öngörülmektedir.
“Yurt d›fl› kurumun kanuni veya ifl
merkezi Türkiye’de bulunmayan
anonim veya limited flirket niteli-
¤indeki flirket olmas›…” kanunun
5/1-c bendinde belirtilen flartlardan
bir tanesidir. Ancak kanunda
geçen “veya” kelimesi söz konusu
istisnan›n uygulanabilirli¤ini ortadan
kald›rmaktad›r. Yaz›m›z›n ilerleyen
bölümlerinde tam mükellef
ve dar mükellef kurumlara de¤inilerek
veya kelimesinin uygulamada
nas›l bir ç›kmaza neden oldu¤u
tart›fl›lacakt›r.
II– TAM MÜKELLEF VE
DAR MÜKELLEF
Kurumlar vergisi kanununun 3 üncü
maddesinde tam mükellef ve dar mükellef
kavramlar› aç›klanm›flt›r. Buna göre,
kanunun 1 inci maddesinde say›lan sermaye
flirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu
kurulufllar›, dernek veya vak›flara ait
iktisadi iflletmeler ile ifl ortakl›klar›n›n kanuni
veya ifl merkezlerinin Türkiye’de bulunmas›
durumunda tam mükellef say›-
lacaklar› belirtilerek bu mükelleflerin gerek
Türkiye içinde gerekse Türkiye d›fl›nda
elde ettikleri kazançlar›n tamam› vergilendirme
kapsam›na al›nm›flt›r.
Yine Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci
maddesinde say›lan kurumlardan kanuni
ve ifl merkezlerinin her ikisi de Türkiye’de
bulunmayanlar›n dar mükellef say›lacaklar›
belirtilmifl ve bu mükelleflerin
sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançlar
üzerinden vergilendirilece¤i hükme
ba¤lanm›flt›r. Kurumlar vergisi kanununda
kanuni merkez ve ifl merkezi kavramlar›
afla¤›da belirtildi¤i gibi tan›mlanm›flt›r.
Kanunî merkez: Vergiye tâbi kurumlar›n
kurulufl kanunlar›nda, tüzüklerinde, ana
statülerinde veya sözleflmelerinde gösterilen
merkezdir.
‹fl merkezi: ‹fl bak›m›ndan ifllemlerin fiilen
topland›¤› ve yönetildi¤i merkezdir.
Yukar›daki kanun hükümleri incelendi-
¤inde “Tam Mükellef Kurum” ile “Dar
Mükellef Kurum” aras›ndaki ayr›m›n
kanuni ve/veya ifl merkezlerinin Türkiye’de
bulunup bulunmamas› k›stas›na
dayand›r›ld›¤› anlafl›lmaktad›r.
III– YURT DIfiI ‹fiT‹RAK KAZANCI
‹ST‹SNASI
Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci
maddesinin birinci f›kras›n›n (b) bendinde,
kurumlar›n yurt d›fl›ndan elde ettikleri
ifltirak kazançlar›, belli koflullar alt›nda
kurumlar vergisinden istisna edilmifl ve 1
seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebli¤inin
5.2 bölümünde afla¤›daki aç›klamalara
yer verilmifltir.
‹stisnadan yararlanabilmek için;
• ‹fltirak edilen kurumun anonim veya limited
flirket niteli¤inde bir kurum olmas›,
• ‹fltirak edilen kurumun kanuni ve ifl
merkezinin Türkiye’de bulunmamas›,
• ‹fltirak pay›n› elinde tutan kurumun,
yurt d›fl› ifltirakin ödenmifl sermayesinin
en az %10’una sahip olmas›,
• ‹fltirak kazanc›n›n elde edildi¤i tarih itibar›yla,
ifltirak pay›n›n kesintisiz olarak en
az bir y›l süre ile elde tutulmas›,
• ‹fltirak kazanc›n›n (kâr pay› da¤›t›m›na
kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen
vergiler de dahil olmak üzere) ifltirak
edilen kurumun faaliyette bulundu¤u ül-
46 YORUM BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

ke vergi kanunlar› uyar›nca en az %15
oran›nda; ifltirak edilen yabanc› kurumun
esas faaliyet konusunun finansman temini
veya sigorta hizmetlerinin sunulmas›
ya da menkul k›ymet yat›r›m› olmas› durumunda,
ifltirak edilen kurumun faaliyette
bulundu¤u ülke vergi kanunlar› u-
yar›nca en az Türkiye’de uygulanan kurumlar
vergisi oran›nda, gelir ve kurumlar
vergisi benzeri toplam vergi yükü tafl›mas›,
• ‹fltirak kazanc›n›n, elde edildi¤i hesap
dönemine iliflkin kurumlar vergisi beyannamesinin
verilmesi gereken tarihe kadar
Türkiye’ye transfer edilmesi gerekmektedir.
Yukar›da say›lan kanuni ve ifl merkezinin
Türkiye’de bulunmamas› ifadesinden bu
kurumlar›n Türkiye’deki tam mükellef
kurumlar olmad›¤› sonucu kolayl›kla ç›-
kar›labilmektedir.
IV– YURT DIfiI ‹fiT‹RAK
H‹SSELER‹N‹N
ELDEN ÇIKARILMALARINA
‹L‹fiK‹N ‹ST‹SNA
Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci
maddesinin birinci f›kras›n›n (c) bendinde
yap›lan düzenleme,
“Kazanc›n elde edildi¤i tarih itibar›yla
aral›ks›z en az bir y›l süreyle nakit varl›klar
d›fl›nda kalan aktif toplam›n›n % 75
veya daha fazlas›, kanunî veya ifl merkezi
Türkiye'de bulunmayan anonim
veya limited flirket niteli¤indeki flirketlerin
her birinin sermayesine en az % 10 oran›nda
ifltirakten oluflan tam mükellefiyete
tâbi anonim flirketlerin, en az iki tam
y›l süreyle aktiflerinde yer alan yurt d›fl›
ifltirak hisselerinin elden ç›kar›lmas›ndan
do¤an kurum kazançlar›.” fleklindedir.
Söz konusu düzenlemeye iliflkin 1 seri
nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebli¤inin
5.3 bölümünde afla¤›daki aç›klamalara
yer verilmifltir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci
maddesinin birinci f›kras›n›n (c) bendi ile
kazanc›n elde edildi¤i tarih itibar›yla
aral›ks›z olarak en az bir y›l süreyle nakit
varl›klar d›fl›nda kalan aktif toplam›n›n
%75 veya daha fazlas›, tam mükellef
olmayan anonim veya limited flirket
niteli¤indeki flirketlerin her birinin
sermayesine en az %10 oran›nda ifltirakten
oluflan tam mükellefiyete tabi
anonim flirketlerin, en az 2 tam y›l süreyle
aktiflerinde yer alan yurt d›fl› ifltirak
hisselerinin elden ç›kar›lmas›ndan do¤an
kurum kazançlar›, kurumlar vergisinden
istisna edilmifltir.
Buna göre, bentte yer alan istisnadan
sadece belli flartlar› tafl›yan tam mükellefiyete
tabi anonim flirketler yararlanabilecek
olup anonim flirketin;
• Yurt d›fl› ifltiraklerinin anonim veya limited
flirket niteli¤inde olmas› ve bu ifltiraklerin
Türkiye’de tam mükellef olmamas›,
• Yurt d›fl› ifltirak kazanc›n›n elde edildi¤i
tarih itibar›yla; aral›ks›z olarak en az bir
y›l süreyle nakit varl›klar d›fl›nda kalan
aktif toplam›n›n %75 veya daha fazlas›-
n›n yurt d›fl› ifltirak hisselerinden oluflmas›
ve yurt d›fl› ifltiraklerinin her birinin
sermayesine en az %10 oran›nda ifltirak
etmesi
• Sat›fla konu ifltirak hisselerini, elden
ç›karma tarihi itibar›yla en az iki tam y›l
(730 gün) süreyle aktifinde tutmufl olmas›
gerekmektedir.
Yukar›daki kanun metni ifltirak edilen
kurum aç›s›ndan incelendi¤inde,
- “kanunî veya ifl merkezi Türkiye'de
bulunmayan anonim veya limited flirket
niteli¤indeki flirket olmas› ifadesine yer
verilmifl oldu¤u görülmektedir.
Tebli¤deki metin incelendi¤inde ise,
- “tam mükellef olmayan anonim veya
limited flirket niteli¤indeki flirketlerin
her birinin sermayesine” ifadesinin
yer alm›fl oldu¤u görülmektedir.
Kanunda geçen kanuni veya ifl merkezi
ifadesinin kanuni ve ifl merkezi olarak
düzeltilmesi gerekmektedir. Aksi
takdirde yurt d›fl› kurumun kanuni veya
ifl merkezi Türkiye’de bulunuyor ise tam
mükellefiyet esas›na göre vergilendirme
yap›lmas› gerekti¤inden bu istisnan›n
uygulanabilmesi mümkün olmayacakt›r.
Tebli¤de “tam mükellef olmayan anonim
veya limited flirket niteli¤indeki flirket”
ifadesine yer verilerek yabanc› kurumlar›n
kastedildi¤i aç›k olsa da kanunun lafz›na
göre hareket edildi¤inde, yabanc›
kurum kavram›na ulaflmak mümkün olmamaktad›r.
Kald› ki kanunun ifltirak kazançlar›n› düzenleyen
5 inci maddesinin birinci f›kras›n›n
(b) bendinde kanuni ve ifl merkezi
Türkiye’de bulunmayan ifadesine yer
verilirken (c) bendinde yap›lan düzenlemede
kanuni veya ifl merkezi Türkiye’de
bulunmayan ifadesine yer verilmifltir.
Aç›kça görüldü¤ü üzere 5 inci
maddenin (b) bendi ile (c) bendi kendi
içerisinde çeliflmektedir.
V- SONUÇ
Yurt d›fl› ifltirak hisselerinin elden ç›kar›lmalar›na
iliflkin Kurumlar Vergisi Kanununun
5 inci maddesinin (c) bendinde
yer alan kanuni veya ifl merkezi ifadesinin,
kanuni ve ifl merkezi olarak yeniden
düzenlenmesi gerekmektedir. Maddedeki
düzenleme mevcut haliyle, tam
mükellef kurumlar› kastetmektedir; bu
da kanunun uygulanabilirli¤ini ortadan
kald›rmaktad›r.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 YORUM 47

5510 SAYILI YASADA ÜCRET BORDROSU
‹LE DEFTERLER‹N GEÇERL‹L‹⁄‹
Mahmut ÇOLAK/SGK Müfettifli
I- G‹R‹fi
Bilindi¤i üzere, 5510 say›l› Sosyal
Sigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas›
Yasas›’n›n “Kurumca (Sosyal
Güvenlik Kurumu kastedilmektedir.)
Verilecek ‹dari Para Cezalar›”
bafll›¤›n› tafl›yan 102 nci maddesinde
17.04.2008 tarihli 5754 say›l›
Yasan›n 60 nc› maddesi ile de¤ifliklik
yap›larak yeniden düzenlenmifltir.
Söz konusu yasa maddesinde
ücret tediye bordrosu ve ilgili
yasalar gere¤ince düzenlenecek
defterlerin sosyal güvenlik mevzuat›
anlam›nda geçerlilik koflullar›
belirlenmifltir (5510 say›l› Yasan›n
102 nci maddesi 01.10.2008 tarihinden
itibaren yürürlü¤e girecektir.).
5510 say›l› Yasadan önceki
mevcut uygulamada bu hususlar
Sosyal Sigorta ‹fllemleri Yönetmeli¤i’nin
25 ila 27 nci maddelerinde
hüküm alt›na al›nm›flt›.
Bu çal›flmam›zda, ücret tediye bordrosu
ile yasal defterlerde bulunmas› zorunlu
unsurlar› sosyal güvenlik reformu ba¤lam›nda
irdelemeye çal›flaca¤›z.
II- ÜCRET TED‹YE
BORDROSUNDA
ARANAN fiEK‹L fiARTLARI
30.09.2008 tarihine kadarki uygulamada
düzenlenecek ücret tediye bordrolar›nda
afla¤›daki unsurlar›n bulunmas›
zorunludur.
1. ‹flyerinin sicil numaras›,
2. Bordronun iliflkin oldu¤u ay,
3. Sigortal›n›n ad›, soyad›,
4. Sigortal›n›n T. C. Kimlik numaras›,
5. Sigortal›n›n sigorta sicil numaras›,
6. Ücret ödenen gün say›s› (ücret ayl›k
olarak ödenmifl ise gün say›s› 30
gündür.),
7. Sigortal›n›n ücreti (ayl›k, haftal›k,
gündelik, saat veya parça bafl› ücreti),
8. Ödenen ücret tutar›,
9. Ücretin al›nd›¤›na dair sigortal›n›n imzas›
(makbuz mukabilinde veya banka
arac›l›¤›yla yap›lan ödemelerde
imza flart› aranmaz.)
Yukar›da belirtilen 9 unsurun tamam›n›
içermeyen ücret tediye bordrolar› geçerli
say›lmaz. Bu geçersizlik nedeninden dolay›,
geçersizli¤in ifllendi¤i ayda geçerli
olan ayl›k asgari ücretin yar›s› tutar›nda
idari para cezas› uygulan›r.
01.10.2008 tarihi ve sonras›nda düzenlenecek
ücret tediye bordrolar›nda afla-
¤›daki unsurlar›n bulunmas› zorunlu tutulmufltur.
1. ‹flyerinin sicil numaras›,
2. Bordronun iliflkin oldu¤u ay,
3. Sigortal›n›n ad›, soyad›,
4. Sigortal›n›n sosyal güvenlik sicil
numaras› (5510 say›l› Yasan›n Geçici
11. maddesine göre, T.C. kimlik numaralar›
sosyal güvenlik sicil numaras›
olarak esas al›nacakt›r.),
5. Ücret ödenen gün say›s›,
6. Sigortal›n›n ücreti,
7. Ödenen ücret tutar›,
8. Ücretin al›nd›¤›na dair sigortal›n›n imzas›
(makbuz mukabilinde veya banka
kanal›yla yap›lan ödemelerde sigortal›n›n
imzas› aranmaz.)
Yukar›da belirtilen unsurlardan herhangi
birini ihtiva etmeyen ücret tediye bordrolar›
geçerli say›lmaz. Her bir geçersiz
ücret tediye bordrosu için geçersizli¤in
ifllendi¤i ayda geçerli olan ayl›k asgari
ücretin yar›s› tutar›nda idari para cezas›
uygulanacakt›r.
48 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

III- DEFTERLERDE
BULUNMASI ZORUNLU
UNSURLAR
30.09.2008 tarihine kadarki ile
01.10.2008 tarihinden sonraki uygulamada
defterlerin afla¤›daki flekilde düzenlenmesi
gerekir.
1. Kullan›lmaya bafllanmadan önce tasdik
ettirilmesi zorunlu olan defterlerin
tasdikinin yapt›r›lmas›,
2. ‹flçilikle ilgili giderlerin ilgili hesap dönemine
ait defterlere ifllenmesi,
3. Sigorta primleri hesab›na esas tutulan
kazançlar›n kesin olarak tespitine imkân
verecek flekilde defterlerin düzenlenmesi
(ücret ve di¤er ücret niteli¤indeki ödemelerin
aynen yasal defterlere ifllenmesi,
ne eksik ne fazla)
4. Vergi Usul Yasas›nda belirlenen defter
hadlerine uygun defterlerin tutulmas›.
• Kullan›lmaya bafllanmadan önce tasdik
ettirilmesi zorunlu oldu¤u halde tasdiksiz
tutulmufl olan defterler,
• Kanuni tasdik süresi geçtikten sonra
tasdik ettirilmifl olan defterlerin tasdik
tarihinden önceki k›sm›,
• ‹flçilikle ilgili giderlerin ifllenmemifl oldu¤u
tespit edilen defterler (hiç ifllenmemesi
hali),
• Sigorta primleri hesab›na esas tutulan
kazançlar›n kesin olarak tespitine imkân
vermeyecek flekilde usulsüz, kar›fl›k
veya noksan tutulmufl defterler,
• Herhangi bir ay için sigorta primleri
hesab›na esas tutulmas› gereken kazançlar›n
ve kazançlarla ilgili ödemelerin
(sigorta primine esas kazanc›n ödemeye
ba¤l› oldu¤u durumlar dâhil) o ay›n dâhil
bulundu¤u hesap dönemine ait defterlere
ifllenmemifl olmas› halinde ise, o aya
ait, defter kay›tlar›,
• Vergi Usul Yasas› gere¤ince bilânço
esas›na göre defter tutulmas› gerekirken
iflletme hesab› esas›na göre tutulmufl
defterler, geçerli say›lmaz.
30.09.2008 tarihi ve öncesi uygulamada,
yukar›da say›lan 6 geçersizlik nedeninden
dolay› ayl›k asgari ücretin yar›s›
tutar›nda idari para cezas› uygulan›r.
01.10.2008 tarihinden itibaren, kullan›lmaya
bafllanmadan önce tasdik ettirilmesi
zorunlu oldu¤u halde tasdiksiz tutulmufl
olan defterler için bilânço esas›-
na göre defter tutmakla yükümlü iflverenler
aç›s›ndan ayl›k asgari ücretin oniki
kat› tutar›nda, di¤er defterleri tutmakla
yükümlü olanlar için ise ayl›k asgari ücretin
alt› kat› tutar›nda; Vergi Usul Yasas›
gere¤ince bilânço esas›na göre defter
tutulmas› gerekirken iflletme hesab›
esas›na göre tutulmufl defterler için ayl›k
asgari ücretin oniki tutar›nda, di¤er
geçersizlik nedenleri için de bu geçersizlik
hallerinin gerçekleflti¤i her bir takvim
ay› için, ayl›k asgari ücretin yar›s› tutar›nda
idari para cezas› uygulanacakt›r.
IV- SONUÇ VE ÖNER‹
Ücret tediye bordrosu ve ilgili
yasalar gere¤ince tutulmas› zorunlu
olan defterlerin sosyal güvenlik
mevzuat› aç›s›ndan geçerlili¤ine ait
hükümler, 30.09.2008 tarihine
kadar Sosyal Sigorta ‹fllemleri
Yönetmeli¤i ile düzenlenmiflken,
yeni uygulamada yasa ile yani
5510 say›l› Yasa metninde yer
alm›flt›r. Ücret tediye bordrolar›nda
önceki uygulamada bulunmas›
zorunlu unsurlar 9 iken, yeni uygulamada
8 olarak belirlenmifltir.
Sigortal›n›n sigorta sicil ile T.C.
kimlik numaralar› tek bir bafll›kta
sosyal güvenlik sicil numaras› bafll›¤›nda
birlefltirilmifl, sosyal güvenlik
sicil numaras›n›n T.C. kimlik numaras›
olarak kullan›laca¤› hüküm
alt›na al›nm›flt›r.
Ücret tediye bordrolar› ile defterlerdeki
geçersizlik nedenlerinden
dolay› uygulanacak idari para cezalar›nda
genel anlamda bir de-
¤iflikli¤e gidilmemifl, sadece defterlerin
tasdiksiz tutulmas› ile bilânço
esas›na göre defter tutmas›
gerekirken iflletme defterinin tutulmas›
nedenlerinden dolay› s›ras›yla
defter türüne göre ayl›k asgari ücretin
6/12 kat› veya 12 kat› tutarlar›n
uygulanacak olmas›d›r.
Di¤er geçersizlik nedenlerinden
dolay› sadece ayl›k asgari ücretin
yar›s› tutar›nda uygulanaca¤› benimsenmifltir.
Ayn› anlam› ifade eden ve farkl› i-
simler alt›nda düzenlenen ücret
bordrosu (213 say›l› Yasa, Madde
238), ücret tediye bordrosu (5510
say›l› Yasa, Madde 102) ve ücret
hesap pusulas›n›n (4857 say›l› Yasa,
Madde 37) ilgili mevzuatlar aç›-
s›ndan istenilen hususlar› içerecek
flekilde tek bir belgede toplanmas›,
iflverenlere (vergi mevzuat› aç›s›ndan
mükelleflere) kay›t saklamada
tek düzelik sa¤lamas›na yard›mc›
olacakt›r.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 49

5763 SAYILI KANUNLA 4857 SAYILI
‹fi KANUNUNDA YAPILAN DE⁄‹fi‹KL‹KLER
Ahmet A⁄AR/SM
I-G‹R‹fi
‹stihdam Paketi olarak da adland›-
r›lan 5763 say›l›, ‹fl Kanunu ve Baz›
Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanunla 4857 say›l› ‹fl
Kanununda önemli de¤ifliklikler yap›lm›flt›r.
Bu de¤ifliklikler ana bafll›klar halinde
bu makalede incelenmifl, iflverenler
taraf›ndan yap›lmas› gerekenler
ayr›nt›l› olarak belirtilmifltir.
1- ZORUNLU ‹ST‹HDAMA A‹T
DE⁄‹fi‹KL‹KLER:
A- Özürlü ve Eski Hükümlü ‹flçi
Çal›flt›rma Zorunlulu¤u:
5763 say›l› Kanun’un 2. maddesiyle 4857
say›l› ‹fl Kanunu’nun 30. maddesi bafll›¤› ile
birlikte yeniden düzenlenmifltir. Yap›lan
düzenleme ile iflveren yükümlülükleri aç›-
s›ndan afla¤›daki de¤ifliklikler öngörülmüfltür:
1- Yükümlülük Oranlar›:
Ayn› il s›n›rlar› içinde birden fazla iflyeri bulunan
özel sektöre ait bir iflverenin 50 ve
üzerinde iflçi çal›flt›rmas› halinde, yeni düzenleme
ile, %3 özürlü istihdam›n› zorunlu
k›l›nm›fl, eski hükümlü istihdam›n
zorunlulu¤u kald›r›lm›flt›r.
Kamu iflyerlerinin yükümlülü¤ü ise; %4 ö-
zürlü ve %2 eski hükümlü iflçi çal›flt›rmak
fleklinde düzenlenmifltir.
2- ‹flyerinin ‹flçisi ‹ken
Sakatlananlara Öncelik Tan›nmas›:
Yap›lan bir di¤er düzenleme; zorunlu eski
hükümlü istihdam›n›n kald›r›lmas›na paralel
olarak gerçeklefltirilmifltir. Buna göre; “iflyerinin
iflçisi iken sakatlanan, eski hükümlü
ya da terör ma¤duru olanlara
öncelik tan›nmas›” yükümlülü¤ü, “iflyerinin
iflçisi iken sakatlananlara öncelik
tan›nmas›” yönünde de¤ifltirilmifltir.
3- ‹flveren Sigorta Prim
Hisselerinin Hazine Taraf›ndan
Karfl›lanmas›
Kontenjan fazlas› özürlü, eski hükümlü ve
terör ma¤duru çal›flt›r›lmas› halinde, teflvik
niteli¤inde sa¤lanan, iflveren sigorta prim
hisselerinin bir k›sm›n›n Hazinece ödenmesi
uygulamas› yeniden düzenlenmifltir. Yeni
düzenlemeyle; 506 say›l› Sosyal Sigortalar
Kanunu’na tabi özürlü sigortal›lar ile
5378 say›l› Kanun’un 14. maddesinde belirtilen
korumal› iflyerlerinde çal›flt›r›lan ö-
zürlü sigortal›lar›n, prime esas kazanc›n alt
s›n›r› üzerinden hesaplanan sigorta primine
ait iflveren hisselerinin tamam› Hazinece
karfl›lanacakt›r.
Kontenjan fazlas› veya yükümlü olmad›¤›
halde özürlü çal›flt›ran iflverenlerin bu flekilde
çal›flt›rd›klar› her özürlü için asgari ücret
üzerinden hesaplanan sigorta primine
ait iflveren hissesinin yar›s› Hazinece karfl›-
layacakt›r. Ancak, iflveren hissesine ait
primlerin Hazinece karfl›lanabilmesi için iflverenlerin
çal›flt›rd›klar› sigortal›larla ilgili
olarak 506 say›l› Kanun uyar›nca ayl›k prim
ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde
Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi
ve sigortal›lar›n tamam›na ait sigorta primlerinin
sigortal› hissesine isabet eden tutar›
ile Hazinece karfl›lanmayan iflveren hissesine
ait tutar›n ödenmifl olmas› flartt›r. Bu
f›kraya göre iflveren taraf›ndan ödenmesi
gereken primlerin geç ödenmesi halinde
ise, Hazinece Sosyal Güvenlik Kurumu’na
yap›lacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan
gecikme zamm›, iflverenden tahsil
edilecektir. Ayr›ca, Hazinece karfl›lanan
prim tutarlar› gelir ve kurumlar vergisi uygulamalar›nda
gider veya maliyet unsuru
olarak dikkate al›nmayacakt›r.
B- TERÖR MA⁄DURU ‹ST‹HDAMI
‹stihdam Paketinde yap›lan son de¤iflikliklerle;
terör ma¤durlar›n›n istihdam›na iliflkin
3713 say›l› Terörle Mücadele Kanunu’nun
Ek 1. maddesinin (B) bendi yürürlükten
kald›r›lmas›yla ayn› il s›n›rlar› içerisinde 50
ve üzerinde iflçi çal›flt›ran iflverenlerin terör
ma¤duru istihdam› zorunlulu¤u kald›r›lm›fl
bulunmaktad›r.
2- GENÇ ‹fiÇ‹ VE KADIN ‹fiÇ‹
‹ST‹HDAMINDA PR‹M TEfiV‹K‹
1- 18-29 Yafl aras› Genç ‹flçi ve Kad›n
‹flçi ‹stihdam›nda Prim Teflviki Uygulamas›:
4447 say›l› Kanun’a geçici 7. madde olarak
eklenen 5763 say›l› Yasa’n›n 20. maddesi;
18 yafl›ndan büyük ve 29 yafl›ndan küçük
olanlar (erkekler ve kad›nlar) ile yafl flart›
aranmaks›z›n 18 yafl›ndan büyük kad›nlardan;
- Bu maddenin yürürlük tarihinden önceki
alt› ayl›k dönemde prim ve hizmet bel-
50 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

gelerinde kay›tl› sigortal›lar d›fl›nda olmas›
flart›yla,
- Bu maddenin yürürlük tarihinden önceki
bir y›ll›k dönemde iflyerine ait prim ve hizmet
belgelerinde bildirilen ortalama sigortal›
say›s›na ilave olarak bu maddenin
yürürlük tarihinden itibaren bir y›l içinde ifle
al›nan ve fiilen çal›flt›r›lanlar için; 506 say›la
Yasan›n prime esas kazanc›n alt s›n›r› üzerinden
(asgari ücret) hesaplanan sigorta
primine ait iflveren hisselerinin;
a- Birinci y›l için yüzde 100’ünün,
b- ‹kinci y›l için yüzde 80’inin,
c- Üçüncü y›l için yüzde 60’›n›n,
d- Dördüncü y›l için yüzde 40’›n›n,
e- Beflinci y›l için yüzde 20’sinin,
‹flsizlik Sigortas› Fonu’ndan karfl›lanaca¤›
hususunu düzenlemifltir.
Bu flekilde teflvike hak kazanman›n önünde
birkaç engel bulunmaktad›r. Bunlardan
- Birincisi, al›k prim ve hizmet belgelerinin
yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenil Kurumuna
verilmesi ve sigortal›lar›n tamam›-
na ait sigorta primlerinin iflçi hissesine isabet
eden tutar› ile asgari ücreti aflan ücretlerin
iflveren hissesine ait tutar›n ödenmifl
olmas›.
- ‹kincisi, son bir y›lda yani 01.07.2007-
01.07.2008 tarihleri aras›nda o iflyerinde
bir ayda çal›flan ortalama iflçi say›s›n›n
üzerinde bir istihdam›n sa¤lanmas› gere-
¤idir. Yani, o iflyerinde çal›flan 30 iflçiden
29 ve daha büyük yafltaki 10 kifliyi ç›kart›p
yerine 18-28 yafllar›nda 10 yeni iflçi al›nmas›yla
teflvike hak kazan›lm›fl olunmayacakt›r.
- Üçüncüsü, teflvik amac›yla iflyerine yeni
al›nan iflçilerin son alt› ayda sigortal› olarak
çal›flmam›fl olma flart›n›n aranacak olmas›d›r.
2- Erkek sigortal›lara yafllar›na göre
teflvik uygulamas›n›n suiistimaline al›nm›fl
önlemler:
1- 01.10.2003 tarihinden sonra özellefltirme
kapsam›nda devir al›nan iflyerleri hariç
olmak üzere, mevcut ve faaliyette bulunan
iflyerlerinin devredilmesi, birleflmesi, bölünmesi
veya nevi de¤ifltirmesi gibi hallerde
yeni ifle bafllama olarak de¤erlendirilmeyece¤i,
2- Mevcut bir iflyerinin kapat›larak; de¤iflik
bir ad veya unvan ya da bir ifl birimi olarak
ayn› faaliyette aç›lmas› veya çal›flan sigortal›lar›n
bütün olarak devredilmesi halinde,
bu iflyerleri hakk›nda uygulanmayaca¤›,
3- Yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak
flekilde do¤rudan veya dolayl› ortakl›k
iliflkisi bulunan flirketler aras›nda istihdam›n
kayd›r›lmas›, flah›s iflletmelerinde iflletme
sahipli¤inin de¤ifltirilmesi gibi ek bir kapasite
ve istihdam art›fl›na neden olmayan,
sadece teflviklerden yararlanmak amac›yla
yap›lan ifllemler hakk›nda uygulanmayaca¤›,
4- 506 say›l› Kanun gere¤ince yap›lan kontrol
ve denetimler sonucunda çal›flt›rd›¤›
kiflileri sigortal› olarak bildirmedi¤i tespit
edilen iflyerleri hakk›nda bir y›l süreyle uygulanmayaca¤›,
öngörülmüfltür.
3- Malûllük, Yafll›l›k ve Ölüm Sigortalar›
Primleri K›smen Hazine’ce Karfl›lanacakt›r
5510 say›l› Sosyal Sigortalar ve Genel
Sa¤l›k Sigortas› Kanunu’nun 81. maddesinin
1. f›kras›na, 5763 say›l› Yasan›n
24.maddesiyle eklenen bir bentle malûllük,
yafll›l›k ve ölüm sigorta primleri ile ilgili teflvik
edici bir düzenlemeye yer verilmifltir.
Bu uygulama ile ilgili madde 01.10.2008
tarihinde yürürlü¤e girecektir.
Buna göre, 5510 say›l› Kanun’un 4. maddesinin
birinci f›kras›n›n (a) bendi kapsam›ndaki
sigortal›lar› çal›flt›ran özel sektör
iflverenlerinin, malûllük, yafll›l›k ve ölüm
sigortalar› primlerinden, iflveren hissesinin
(% 11) befl puanl›k k›sm›na isabet e-
den tutar Hazine’ce karfl›lanacakt›r.
‹flveren hissesine ait primlerin Hazine’ce
karfl›lanabilmesi için, iflverenlerin çal›flt›rd›klar›
sigortal›larla ilgili olarak bu Kanun
uyar›nca ayl›k prim ve hizmet belgelerinin
yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na
vermeleri, sigortal›lar›n tamam›na
ait sigorta primlerinin sigortal› hissesine
isabet eden tutar› ile Hazine’ce karfl›lanmayan
iflveren hissesine ait tutar› yasal süresinde
ödemeleri, Sosyal Güvenlik Kurumu’na
prim, idari para cezas› ve bunlara
iliflkin gecikme cezas› ve gecikme zamm›
borcu bulunmamas› flartt›r.
3- ‹fi SA⁄LI⁄I VE GÜVENL‹⁄‹
H‹ZMET B‹R‹MLER‹
‹stihdam paketiyle 4857 say›l› ‹fl Kanunu’nun
81 ve 82. maddelerinde yer alan;
ayn› il s›n›rlar› içerisinde 50 ve üzerinde iflçi
istihdam eden iflverenlerin iflyerinde, iflyeri
hekimi ve ifl güvenli¤i ile görevli mühendis
veya teknik eleman istihdam etme zorunlulu¤u
tek maddede yeniden düzenlenmifltir
(5763 sK. md. 4). Maddeye muhalefet
halinde uygulanacak idari para cezas›
da art›r›lm›flt›r (5763 sK. md. 9). Yeni düzenlemeyle;
iflyeri sa¤l›k birimleri sa¤l›k ve
güvenlik birimleri olarak yeniden tan›mlanm›fl,
ortak sa¤l›k ve güvenlik birimlerinin
kurulmas›na imkan tan›nm›flt›r. Maddede,
iflverenlerin yükümlülükleri; devaml› olarak
en az elli iflçi çal›flt›rd›klar› iflyerindeki
iflçi say›s›, iflyerinin niteli¤i ve iflin tehlike
s›n›f ve derecesine göre;
a- ‹flyeri sa¤l›k ve güvenlik birimi oluflturmak,
b- Bir veya birden fazla iflyeri hekimi ile gere¤inde
di¤er sa¤l›k personelini görevlendirmek,
c- Sanayiden say›lan ifllerde ifl güvenli¤i
uzman› olan bir veya birden fazla mühendis
veya teknik eleman› görevlendirmek,
olarak belirlenmifltir.
Ayr›ca iflverenlere, bu yükümlülüklerinin tamam›n›
veya bir k›sm›n›, bünyesinde çal›flt›rd›¤›
ve bu maddeye dayan›larak ç›kar›la-
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 GÜNCEL 51

cak yönetmelikte belirtilen vas›flara sahip
personel ile yerine getirebilece¤i gibi, iflletme
d›fl›nda kurulu ortak sa¤l›k ve güvenlik
birimlerinden hizmet alarak da yerine getirebilme
imkan› tan›nm›flt›r. Bu flekilde hizmet
al›nmas› iflverenin sorumluklar›n› ortadan
kald›rmayacakt›r.
Kanun’a veya kanunun verdi¤i yetkiye dayan›larak
kurulan kamu kurum ve kurulufllar›nda
ilgili mevzuat›na göre çal›flt›r›lmakta
olan hekimlere, öngörülen e¤itimler ald›r›lmak
suretiyle ve asli görevleri kapsam›nda,
çal›flmakta olduklar› kurum ve kurulufllar›n
as›l iflveren olarak çal›flt›rd›klar› iflçilerin
iflyeri hekimli¤i hizmetleri gördürülür.
Bu kurum ve kurulufllar›n di¤er personel
için oluflturulmufl olan sa¤l›k birimleri, iflyeri
sa¤l›k ve güvenlik birimi olarak da kullan›labilir.
‹fl sa¤l›¤› ve güvenli¤i hizmetlerine iliflkin
yükümlülükleri yerine getirmeyen iflveren
veya iflveren vekiline 1000,00 YTL idari
para cezas› uygulanacakt›r. (4857 sK. md.
105)
4- EMZ‹RME ODASI VE
KREfi KURULMASI
4857 say›l› Kanun’un 88. maddesine dayanarak
ç›kart›lan Yönetmelikle; 100-150
kad›n iflçi çal›flt›ran iflverenlerin; bir yafl›ndan
küçük çocuklar›n b›rak›lmas› ve bak›lmas›
ve emziren iflçilerin çocuklar›n› emzirmeleri
için, çal›flma yerlerinden ayr› ve iflyerine
en çok 250 metre uzakl›kta bir emzirme
odas› kurmas›, 150’den çok kad›n
iflçi çal›flt›ran iflverenlerin iflyerlerinde, 0-6
yafl›ndaki çocuklar›n b›rak›lmas› ve bak›lmas›,
emziren iflçilerin çocuklar›n› emzirmeleri
için iflveren taraf›ndan, çal›flma yerlerinden
ayr› ve iflyerine yak›n bir yurt ve
anaokulu (krefl) açmalar› gerekmekteydi.
Ancak, istihdam paketiyle yap›lan de¤ifliklikle,
emzirme odalar› veya çocuk bak›m
yurdu (krefl) kurulabilece¤i gibi d›flar›-
dan hizmet alabilmesi yolu aç›lm›flt›r.
Gebe veya çocuk emziren kad›nlar için
Yönetmelikte gösterilen flartlara ve usullere
uymayan iflveren veya iflveren vekiline
1000,00 YTL idari para cezas› uygulanmas›
öngörülmüfltür. (de¤iflik 5763 sK.
md. 9).
5- A⁄IR VE TEHL‹KEL‹ ‹fiLERDE
ÇALIfiANLAR ZORUNLU
E⁄‹T‹LECEK
5763 say›l› Kanunun 5. maddesiyle 4857
say›l› kanunun 85. maddesine eklenen ve
01.01.2009 tarihinden itibaren yürürlü¤ü
girecek olan yeni hükme göre, 16
yafl›n› doldurmam›fl genç iflçiler ve çocuklar›n
yan›nda mesleki e¤itim almam›fl içiler
de a¤›r ve tehlikeli ifllerde çal›flt›r›lamayacak.
16 yafl›n› doldurmam›fl genç iflçiler,
çocuklar ve mesleki e¤itim almam›fl kiflileri,
a¤›r ve tehlikeli ifllerde çal›flt›ranlara her iflçi
için 1000,00 YTL idari para cezas› uygulanacak.
6- ‹fiÇ‹LERE KISA ÇALIfiMA
ÖDENE⁄‹ ÖDENECEK
‹fl yerinde geçici olarak en az 4 hafta iflin
durmas› veya k›sa çal›flma hallerinde iflçilere
çal›flt›r›lmad›klar› süre için iflsizlik sigortas›ndan
k›sa çal›flma ödene¤i ödenecek.
K›sa çal›flma süresi, zorlay›c› sebebin devam›
süresini ve 3 ay› aflamayacak. ‹flçinin,
k›sa çal›flma ödene¤ine hak kazanabilmesi
için, çal›flma süreleri ve iflsizlik sigortas›
primi ödeme gün say›s› bak›m›ndan iflsizlik
ödene¤ine hak kazanma flartlar›n› yerine
getirmesi flart› aranacakt›r.
Günlük k›sa çal›flma ödene¤inin miktar›, iflsizlik
ödene¤i miktar› kadar olacak. K›sa
çal›flma ödene¤i olarak yap›lan ödemeler,
bafllang›çta belirlenen iflsizlik ödene¤i
süresinden düflülecektir.
Ayr›ca, Kanunun yürürlü¤e girmesinden
önce Milli E¤itim Bakanl›¤›nca düzenlenen
kurslarda usta ö¤retici olarak çal›flt›r›lanlar
ile evlerinde gelir getirici ifl yapan kad›nlar,
15 günlük sigorta primi ödeyerek, 1 ayl›k
sigortal› olabilecektir.
7- SONUÇ:
Bu düzenleme ile getirilen iki ö-
nemli teflvik söz konusudur. Bunlardan
ilki, eskiden çal›flt›r›lanlara
ilaveten (ortalama iflçi say›s›n›n
üzerinde) al›nan iflçilerin asgari
ücret tutar› üzerinden hesaplanacak
iflveren sigorta primi hissesinin
4447 say›l› ‹flsizlik Sigortas› Fonu’ndan
karfl›lanacak olmas›, di¤eri
de SSK (4/a) kapsam›nda sigortal›
çal›flt›ran iflverenlerin çal›flt›rd›klar›
sigortal›lar ile ilgili malûllük, yafll›l›k
ve ölüm sigortalar› için ödenen iflveren
hissesinin 5 puanl›k k›sm›n›n
Hazine taraf›ndan karfl›lanaca¤› hususudur.
Bu iki önemli teflvikin yan› s›ra; Kanun’da
belirtilen zorunlu say›da
özürlü çal›flt›ran iflverenler ile ilgili
asgari sigorta primine tabi kazanç
üzerinden hesaplanacak olan iflveren
sigorta primi hissesinin tamam›n›,
bu say›n›n üzerinde çal›flt›r›lan
özürlü için ise %50 oran›ndaki primin
hazinece karfl›lanaca¤› hususu
ile ev içinde üretim yap›p vergiden
muaf olan kad›nlar›n iste¤e ba¤l› sigortal›l›¤›
halinde 2008 y›l›nda 15
günlük asgari prime esas günlük
kazanç tutar›n›n bir ayl›k prim kabul
edilerek bunun üzerinden hesaplanacak
orana göre bulunacak tutar›n
ödenmesi ve bunun her y›l için birer
puan art›rmak suretiyle 30 kat›na
kadar, yani normal tutara kadar ç›-
kart›lmas› hususlar›nda yeni düzenlemeler
yap›lm›flt›r. (5763 sK. 25.
Md. Yürürlük:10.10.2008)
52 GÜNCEL BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

2008 YILI TEMMUZ-A⁄USTOS AYLARINDA
MEVZUATTA YAPILAN ÖNEML‹ DE⁄‹fi‹KL‹KLER
I. DEVLET MUHASEBES‹ STANDARDI 3
(DMS 3) MUHASEBE POL‹T‹KALARI, MU-
HASEBE TAHM‹N‹NDEK‹ DE⁄‹fi‹KL‹K-
LER VE HATALAR YAYIMLANDI.
(01.07.2008/26923 R.G.)
Bu Standart, Maliye Bakanl›¤› ve ilgili kamu
idarelerince uygulanmas›na iliflkin düzenleme
yap›lmak üzere yay›mland›¤› tarihte yürürlü¤e
girecektir. Bu Standart, Uluslararas› Muhasebeciler
Federasyonu (IFAC) taraf›ndan Nisan
2008 tarihinde yay›nlanan, Kamu Sektörü
Muhasebe Standartlar› Kurulunun Muhasebe
Politikalar›, Muhasebe Tahminindeki De¤ifliklikler
ve Hatalar isimli 3 numaral› standard›ndan
yararlan›larak haz›rlanm›flt›r.
Devlet Muhasebesi Standartlar› Kurulunca
yay›mlanan bu standartta, muhasebe politikalar›n›n
belirlenmesi ve belirlenen bu politikalar›n
uygulanma yönteminin tespiti, muhasebe
politikalar› ve tahminlerindeki de¤ifliklikler
ve hatalarda yap›lan düzeltmelere yönelik
temel ilke ve esaslar aç›klanm›flt›r. Standart,
kamu idarelerinin malî tablolar›n›n ilgili
ve güvenilir olmas›n›, dönemler itibar›yla ve
di¤er kamu idarelerinin malî tablolar› ile karfl›-
laflt›r›labilir olmas›n›n sa¤lamay› amaçlamaktad›r.
Bu Standart, 5018 say›l› Kamu Malî
Yönetimi ve Kontrol Kanununun 2’nci maddesinde
tan›mlanan genel yönetim kapsam›ndaki
kamu idarelerinde uygulanacakt›r.
II. ANAYASA MAHKEMES‹NCE AVUKAT-
LIK KANUNU’NUN 13.1.2004 GÜNLÜ,
5043 SAYILI YASA ‹LE EKLENEN GEÇ‹C‹
21. MADDES‹ ‹PTAL ED‹LD‹.
(01.07.2008/26923 R.G.)
Anayasa Mahkemesinin 07/02/2008 tarih,
K.2008/54 ve E.2005/128 say›l› Karar› ile
Avukatl›k Kanunu’nun 13.1.2004 günlü,
5043 say›l› Yasa ile eklenen afla¤›daki geçici
21. maddesi< Anayasaya ayk›r› oldu¤undan
iptal edilmifltir.
“Bu Kanunun yürürlü¤e girdi¤i tarihte, kesin
hükme ba¤lanmam›fl bütün ihtilaflarda
bu Kanunun de¤iflik hükümleri uygulan›r.”
Bu madde ile 5043 say›l› Yasalarla yap›lan
de¤iflikliklerin bu Yasalar›n yürürlü¤e girdi¤i
tarihten daha önce yap›lan avukatl›k sözleflmelerinden
do¤an ihtilaflarda uygulanmas› a-
maçlanm›flt›r. ‹ptal karar›, 01/07/2008 tarihinde
yürürlü¤e girmifl olup, Anayasa Mahkemesinin
iptal gerekçesi özetle afla¤›daki gibidir:
Söz konusu yasal kural, Anayasan›n 48.
maddesinde düzenlenen sözleflme özgürlü-
¤üne ayk›r›l›k oluflturur. Sözleflme özgürlü¤ü,
sözleflmeden do¤an uyuflmazl›klarda sözleflme
hükümlerinin esas al›nmas›n› da gerekli
k›lar. Taraflar›n özgür iradeleri ile düzenledikleri
ve hukuken geçerli olan sözleflmelerden
do¤an uyuflmazl›klarda sözleflme hükümlerinin
belirgin olmad›¤›ndan ya da tart›flmal›
oldu¤undan bahisle, söz konusu sözleflmenin
akdedildi¤i tarihte yürürlükte olmayan bir
yasa kural›n›n esas al›narak uyuflmazl›¤›n çözümlenmesinin
öngörülmesi, sözleflme özgürlü¤üne
ayk›r›d›r.
Taraflar›n akdettikleri bir sözleflmenin hükümlerinin
uygulanmas›nda ihtilafa düflmeleri o
sözleflmeyi geçersiz k›lmayaca¤›ndan, bu
sonuca yol açacak flekilde 5043 say›l› Yasa
hükümlerinin geriye yürütülmesine olanak
bulunmamaktad›r. Kiflilerin sözleflme özgürlüklerini
kullanarak bir sözleflme akdetmelerinden
sonra, geriye dönük düzenlemelerle
söz konusu sözleflme hükümlerinin ve dolay›s›yla
kiflilerin iradelerinin etkisiz k›l›nmas›,
hukuk devleti ilkesiyle ba¤daflmaz.
Aç›klanan nedenlerle, dava konusu kural
Anayasa’n›n 2. ve 48. maddelerine ayk›r›d›r.
III. ANAYASA MAHKEMES‹NCE 4842
SAYILI BAZI KANUNLARDA DE⁄‹fi‹KL‹K
YAPILMASI HAKKINDA KANUN’UN GE-
Ç‹C‹ 1. MADDES‹N‹N ‹K‹NC‹ FIKRASINDA
YER ALAN “… BU KAZANÇ VE ‹RATLA-
RA ‹L‹fiK‹N OLARAK VERG‹LEND‹RME
DÖNEM‹ ‹Ç‹NDE ÖDENEN FON PAYLARI
MAHSUP VE ‹ADEYE KONU OLMAZ”
BÖLÜMÜ ‹PTAL ED‹LD‹.
(01.07.2008/26923 R.G.)
Anayasa Mahkemesince 20/03/2008 tarih,
K.2008/39 ve E.2004/94 say›l› Karar› ile
9.4.2003 günlü, 4842 say›l› Baz› Kanunlarda
De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun’un
geçici 1. maddesinin ikinci f›kras›n›n “… bu
kazanç ve iratlara iliflkin olarak vergilendirme
dönemi içinde ödenen fon paylar›
mahsup ve iadeye konu olmaz” bölümünün
Anayasa’ya ayk›r› oldu¤una ve ‹PTAL‹NE
karar verilmifltir. ‹ptal edilen 9.4.2003 günlü,
4842 say›l› Baz› Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas›
Hakk›nda Kanun’un itiraz konusu kural›
da içeren geçici 1. maddesi flöyledir;
“GEÇ‹C‹ MADDE 1.- Gelir Vergisi Kanununun
94 üncü ve Kurumlar Vergisi Kanununun
24 üncü maddesi gere¤ince vergi
tevkifat› yapmak zorunda olanlar, Aral›k
2003 dönemi ile ilgili olarak hesaplad›klar›
fon pay›n›, bu Kanunun 37 nci maddesinin
(3) numaral› f›kras› ile kald›r›lan hükümler
çerçevesinde öderler.
2003 y›l› vergilendirme dönemlerine iliflkin
olarak 1.1.2004 tarihinden sonra verilmesi
gereken y›ll›k gelir ve kurumlar vergisi
beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir
ve kurumlar vergisi tutarlar›ndan ayr›ca
fon pay› hesaplanmaz, bu kazanç ve iratlara
iliflkin olarak vergilendirme dönemi
içinde ödenen fon paylar› mahsup ve iadeye
konu olmaz.
2004 y›l› Ocak ay› gelir ve kurumlar vergisi
tahsilat›ndan bu Kanunun 38 inci maddesi
hükümleri çerçevesinde pay verilmez.”
Bilindi¤i üzere 4842 say›l› Yasa ile 31.12.
2003 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanmak
olan “FON PAYI” kald›r›lm›flt›. Ancak,
2003 y›l›nda ödenen fon paylar›n›n iade ve
mahsup edilmesine ise yukar›daki Geçici 1
nci madde hükmü uyar›nca izin verilmemiflti.
Anayasa Mahkemesince, bahse konu Yasa
kural›n›n iptal edilmesi sonucunda, bu maddeye
göre iade edilemeyen fon paylar›n›n iadesinin
yap›lmas› mümkün hale gelmifltir. Ancak,
Anayasa Mahkemesi Kararlar› geriye
yürümedi¤inden, ilgili dönemde ihtirazi kay›tla
beyan vb. yolarla ihtilaf yaratan ve bu ihtilaflar›
sonuçlanmayan mükellefler aç›s›ndan
bu Karardan hukuken yararlan›labilecek dolay›s›yla
iadesi istenebilecektir.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 53

Anayasa Mahkemesi Karar›n›n gerekçesinde
ise “;
…2003 y›l›nda tevkifat yoluyla fon pay›
ödeyen mükelleflerin bu y›la iliflkin kazanç
ve iratlar›n›n vergilendirilmesinde, vergi
matrah›n›n içinde, üzerinden 2003 y›l›nda
fon pay›n›n hesapland›¤› kazanç ve iratlar
da bulundu¤undan, mahsup ve iade edilmeyece¤i
öngörülen fon paylar› bu mükellefler
yönünden nihai vergiye dönüflmüfltür.
Bu flekilde 2003 y›l›nda tevkif suretiyle
fon pay› ödeyen mükellefler aleyhine
vergi yükü a¤›rlaflt›r›larak ayn› vergilendirme
dönemlerinde tevkifata tabi gelir
elde etmifl mükellefler ile tevkifata tabi
gelir elde etmemifl mükellefler aras›nda
vergi yükünün da¤›l›m›nda adalet ve denge
bozulmufl ve Anayasa’n›n 73. maddesinde
yer alan “herkesin mali gücüne göre
vergi ödemesi” ile “vergi yükünün adaletli
ve dengeli da¤›l›m›” ilkelerine ayk›r›l›k
oluflmufltur.
Öte yandan, hukuk devletinin hukuk güvenli¤i
ilkesi vergilendirmede belirlili¤i de
gerektirir. Belirlilik ilkesi, yükümlülü¤ün
hem kifliler hem de idare yönünden belli
ve kesin olmas›n›, yasa kural›n›n, ilgili kiflilerin
mevcut flartlar alt›nda belirli bir ifllemin
ne tür sonuçlar do¤urabilece¤ini makul
bir düzeyde öngörmelerini mümkün
k›lacak flekilde düzenlenmesini gerektirir.
Vergilendirme mükellefler yönünden güvensiz
bir sisteme dönüflmemelidir. 4842
say›l› Yasa’n›n geçici 1. maddesi 24.4.
2003 tarihinde yürürlü¤e girmifltir. 2003
y›l› içinde vergi tevkifat›na tabi gelirleri
olan mükellefler fon paylar›n›n nihai vergi
niteli¤ine dönüfltü¤ünü 24.4.2003 tarihine
kadar bilmemektedirler. Bu anlamda mükelleflerin
hukuksal güvenli¤i kural geriye
yürütülmek suretiyle zedelendi¤inden hukuk
devleti ilkesi ihlal edilmifltir.
Aç›klanan nedenlerle, itiraz konusu kural
Anayasa’n›n 2. ve 73. maddelerine ayk›r›-
d›r. ‹ptali gerekir…” denilmifltir.
Di¤er taraftan, 5228 say›l› Yasan›n 40 nc›
maddesi ile 4842 say›l› Yasaya eklenen geçici
4 ncü madde ile uyar›nca, mahsup ve iadeye
konu olmayan fon paylar›n›n 2003 y›l›
vergilendirme dönemlerine iliflkin 1.1.2004
tarihinden sonra verilen ve 31.12.2004 tarihinden
önce sona eren özel hesap dönemlerine
iliflkin olarak verilecek y›ll›k gelir veya
kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden
hesaplanan gelir ve kurumlar vergisi tutarlar›n›n
% 10'unu aflan k›sm› beyannamenin verildi¤i
döneme iliflkin kazanc›n tespitinde gider
olarak dikkate al›nd›¤›ndan ve bu madde
hala yürürlükte bulundu¤u için, söz konusu
karar›n hukuken bu madde hükmü ile birlikte
de¤erlendirilmesi gerekmektedir.
IV. ÖZEL TÜKET‹M VERG‹S‹ KANUNUNA
EKL‹ (I) VE (III) SAYILI L‹STEN‹N (B) CET-
VELLER‹NDE YER ALAN BAZI MALLAR-
DA UYGULANAN ÖZEL TÜKET‹M VERG‹-
S‹ TUTARLARI YEN‹DEN BEL‹RLENM‹fi-
T‹R.
(02.07.2008/26924 R.G.)
2008/13835 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile,
4760 say›l› Özel Tüketim Vergisi Kanununa Ekli
(I) ve (III) say›l› Listenin (B) Cetvellerinde Yer
Alan Baz› Mallarda Uygulanan Özel Tüketim
Vergisi tutarlar›, 02/07/2008 tarihinden geçerli
olmak üzere yeniden belirlenmifltir.
Bu Karar ile (I) say›l› Listenin (B) cetvelinde yer
alan ya¤lama ya¤lar›nda, (III) say›l› Listenin (B)
cetvelinde yer alan tütün mamullerinde ÖTV
tutar› art›r›lm›flt›r. Yine 4760 say›l› Kanuna ekli
(I) say›l› listenin (B) cetvelinde yer alan mallar›n
ayn› Kanunun 8 inci maddesinin (1) numaral›
f›kras› uyar›nca tesliminde, birimi itibariyle
bu mallar için yürürlükte olan özel tüketim
vergisi tutar› uygulanacak olup, bu tutar›n
Kararda G.T.I.P. numaralan yaz›l› mallarda
0,7500 Yeni Türk Liras›n› aflan k›sm›,
di¤er mallarda ise 0,0150 Yeni Türk Liras›n›
aflan k›sm› tecil edilecektir. Dolay›s›yla, tecil
kapsam›na giren mallarda da en az vergi tutar›
art›r›lm›flt›r.
V. ZORUNLU KARAYOLU TAfiIMACILIK
MAL‹ SORUMLULUK S‹GORTASITAR‹FE
VE TAL‹MATINDA DE⁄‹fi‹KL‹K YAPIL-
MASINA ‹L‹fiK‹N TAR‹FE VE TAL‹MAT
YAYIMLANDI.
(02.07.2008/26924 R.G.)
Devlet Bakanl›¤›nca yay›mlanan ve 01.07.
2008 tarihinde yürürlü¤e giren bu Talimat ile
18/06/2008 tarihli ve 26910 say›l› Resmî Gazete’de
yay›mlanan Zorunlu Karayolu Tafl›-
mac›l›k Mali Sorumluluk Sigortas› Tarife ve
Talimat›n›n "B. Uygulama Talimat›" bölümüne
afla¤›daki “B.3. Yeni teminat tutarlar›n›n
yürürlükteki sözleflmelere uygulanmas›”
bafll›kl› madde eklenmifltir.
Bu Tarife ve Talimat ile belirlenen teminat tutarlar›
yürürlükteki bütün sigorta sözleflmelerine
herhangi bir ek prim al›nmaks›z›n uygulan›r.
Sigorta flirketleri, düzenledikleri poliçelerin
ön yüzüne "Sözleflme süresi içinde Hazine
Müsteflarl›¤›n›n ba¤l› bulundu¤u Bakan taraf›ndan
teminat tutarlar› art›r›ld›¤› takdirde,
bu poliçede yaz›l› teminat tutarlar›, herhangi
bir iflleme gerek kalmaks›z›n ve ek prim a-
l›nmaks›z›n yeni teminat tutarlar› üzerinden
geçerli olur." ibaresini yazmak zorundad›r.
VI. YURT DIfiINA ÇIKIfi TAHD‹D‹NE ‹L‹fi-
K‹N GÜMRÜK GENEL TEBL‹⁄‹N‹N YÜ-
RÜRLÜKTEN KALDIRILMASINA DA‹R
TEBL‹⁄ YAYIMLANDI.
(03.07.2008/26925 R.G.)
Gümrük Müsteflarl›¤›nca yay›mlanan bu
Tebli¤ ile 06/06/2008 tarihinden geçerli olmak
üzere 28/8/2005 tarihli ve 25920 say›l›
Resmî Gazete’de yay›mlanan 1 Seri No’lu
Gümrük Genel Tebli¤i (Yurt D›fl›na Ç›k›fl Tahdidi)
ile 23/6/2006 tarihli ve 26207 say›l›
Resmî Gazete’de yay›mlanan 2 Seri No’lu
Gümrük Genel Tebli¤i (Yurt D›fl›na Ç›k›fl Tahdidi)
yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
Bilindi¤i üzere 5766 say›l› Yasa ile yap›lan düzenleme
uyar›nca Gümrük Vergileri aç›s›ndan
borçlu olan mükelleflerin, bu borçlar›ndan
dolay› yurt d›fl› ç›k›fl yasa¤› uygulanmas›
mümkün olmad›¤›ndan, Gümrük Müsteflarl›¤›nca,
vadesinde ödenmeyen kesinleflmifl
gümrük vergileri tahsilinin güvence alt›na al›nmas›
ve tahsilat›n›n h›zland›r›lmas›na yönelik
olarak yükümlülerin yurt d›fl›na ç›k›fllar›n›n engellenmesinin
usul ve esaslar›n›n belirlendi¤i
Tebli¤ler yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
VII. KAMU ‹DARELER‹NCE HAZIRLA-
NACAK PERFORMANS PROGRAMLARI
HAKKINDA YÖNETMEL‹K YAYIMLANDI.
(05.07.2008/26927 R.G.)
Yönetmelik, yay›m› tarihinde yürürlü¤e girmifltir.
Maliye Bakanl›¤›’nca yay›mlanan bu
Yönetmelikte, genel bütçe kapsam›ndaki kamu
idareleri, özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik
kurumlar› ile mahalli idarelerin performans
programlar›n›n haz›rlanmas›, ilgili idarelere
gönderilmesi, kamuoyuna aç›klanmas›
ve bunlara iliflkin süreler ile di¤er usul ve e-
saslar› belirlenmifltir. Ancak;
◗ Milli Savunma Bakanl›¤›,
◗ D›fliflleri Bakanl›¤›,
54 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

◗ Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli¤i,
◗ Milli ‹stihbarat Teflkilat› Müsteflarl›¤›,
◗ Jandarma Genel Komutanl›¤› ile
◗ Sahil Güvenlik Komutanl›¤›n›n
performans program› haz›rlamas› zorunlu de-
¤ildir. Yönetmelikte, Performans program›,
“Bir kamu idaresinin program dönemine
iliflkin performans hedef ve göstergelerini,
hedeflere ulaflmak için yürütecekleri
faaliyet-projeleri, kaynak ihtiyac›n›, idareye
iliflkin bilgileri içeren program›, ”fleklinde
tan›mlanm›flt›r.
Ayr›ca, performans programlar›nda milli güvenlik,
savunma ve istihbarat hizmetlerine
iliflkin gizlilik gerektiren bilgiler ile ilgili mevzuat›na
göre devlet s›rr› ve ticari s›r niteli¤indeki
bilgilere ve ülkenin ekonomik ç›karlar› aç›s›ndan
gizli kalmas› gereken bilgilere yer verilmeyecektir.
VIII. ATIK YÖNET‹M‹ GENEL ESASLARI-
NA ‹L‹fiK‹N YÖNETMEL‹K YAYIMLANDI.
(05.07.2008/26927 R.G.)
Çevre ve Orman Bakanl›¤›nca yay›mlanan ve
yay›m› tarihinde yürürlü¤e giren bu Yönetmelikte,
at›klar›n oluflumlar›ndan bertaraflar›na kadar
çevre ve insan sa¤l›¤›na zarar vermeden
yönetimlerinin sa¤lanmas›na yönelik genel e-
saslar belirlenmifltir. Bu Yönetmeli¤e göre;
◗ At›klar›n izin verilen tesisler d›fl›nda geri
kazan›lmas›, bertaraf edilmesi ve/veya ettirilmesi;
topra¤a, denizlere, göllere, akarsulara
ve benzeri al›c› ortamlara dökülmesi, dolgu
yap›lmas› ve depolanmas› suretiyle çevrenin
kirletilmesi,
◗ Tehlikeli at›klar›n, serbest bölgeler dahil
Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girifli
yasaklanm›flt›r.
◗ Çevre ve Orman Bakanl›¤›, ulusal at›k yönetim
plan›/planlar›n› haz›rlamakla/haz›rlatmakla
yetkili ve görevli k›l›nm›flt›r.
◗ Yönetmeli¤in EK-II A’da ve EK-II B’de
belirtilen faaliyetleri yapan gerçek ve tüzel
kifliler Çevre ve Orman Bakanl›¤›’ndan lisans
almak zorundad›rlar.
◗ Mevzuatta lisans alma zorunlulu¤u getirilen
at›k türleri d›fl›nda belediyelerce veya belediyelerin
denetiminde tafl›nan at›klar ile evsel
at›klar hariç olmak üzere at›k tafl›ma ve/
veya toplama ifllerini yapan kifli, kurum veya
kurulufllar valiliklerden tafl›ma lisans› almak
zorundad›rlar.
◗
Evsel at›klar›n tafl›ma ve toplama ifllerini
yapan kifli, kurum ve kurulufllar ise Çevre ve
Orman Bakanl›¤› ‘nca kay›t alt›na al›nacakt›r.
◗
Tehlikeli at›klar›n toplanmas›, tafl›nmas›,
geçici ve ara depolanmas›, geri kazan›m›, yeniden
kullan›lmas› ve bertaraf› faaliyetlerinde
bulunanlar, faaliyetleri nedeniyle oluflacak bir
kaza dolay›s›yla üçüncü flah›slara ve çevreye
verebilecekleri zararlara karfl› ilgili yönetmelik
ile belirlenen esaslara göre tehlikeli at›k malî
sorumluluk sigortas› yapt›rmak zorundad›rlar.
Sigorta yapt›rma zorunlulu¤una uymayan kurum,
kurulufl ve iflletmelere bu faaliyetler için
izin verilmeyecektir.
◗
At›k bertaraf maliyetinin, "kirleten öder"
prensibine göre, at›¤›n sahibi veya at›¤›n kaynakland›¤›
ürünün üreticisi taraf›ndan karfl›-
lanmas› esast›r. Belediyeler, il özel idareleri
veya bu kurumlar›n oluflturdu¤u birlikler taraf›ndan
kurulan veya kurdurulan, iflletilen veya
ifllettirilen evsel kat› at›k bertaraf tesislerinden
yararlanan ve/veya yararlanacaklar,
sorumlu yönetimlerin yapaca¤› yat›r›m, iflletme,
bak›m, onar›m ve ›slah harcamalar›na
kat›lmakla yükümlü k›l›nm›fllard›r. Bu hizmetten
yararlananlardan, belediye, il genel meclisi
veya birliklerce belirlenecek tarifeye göre
kat› at›k toplama, tafl›ma ve bertaraf ücreti
al›nacak olup, tahsil edilen ücretler, kat› at›kla
ilgili hizmetler d›fl›nda kullan›lamayacakt›r.
IX. ANAYASA MAHKEMES‹NCE 556 SAY-
ILI MARKALARIN KORUNMASI HAKKIN-
DA KANUN HÜKMÜNDE KARARNA-
ME’N‹N BAZI MADDELER‹ ‹PTAL ED‹LD‹.
(05.07.2008/26927 R.G)
Anayasa Mahkemesince 03/01/2008 tarih,
K.2008/2 ve E.2005/15 say›l› Karar› ile
24.6.1995 günlü, 556 say›l› Markalar›n Korunmas›
Hakk›nda Kanun Hükmünde Kararname’nin:
A) 1- 9. maddesinin birinci f›kras›n›n (b) bendi
ile ikinci f›kras›n›n (b) bendinin,
2- 61. maddesinin;
a- (a) bendinin, 9. maddenin birinci ve ikinci
f›kralar›n›n (b) bentleri yönünden,
b- (c) bendinin,
Anayasa’ya ayk›r› oldu¤una ve ‹PTAL‹NE
karar verilmifltir. ‹ptal karar› yay›m› tarihinden
itibaren alt› ay sonra yürürlü¤e girecektir. ‹ptal
edilen yasa kurallar› afla¤›daki gibidir:
“Madde 9- Afla¤›da belirtilen hallerde, marka
sahibinin, izni al›nmadan markas›n›n kullan›lmas›n›n
önlenmesini talep etme yetkisi vard›r:
b) Tescilli bir marka ile ayn› veya benzer olan
ve tescilli markan›n kapsad›¤› mal veya hizmetlerin
ayn› veya benzeri mal veya hizmetleri
kapsayan ve bu nedenle halk üzerinde, iflaret
ile tescilli marka aras›nda ba¤lant› oldu¤u ihtimali
de dahil, kar›flt›r›lma ihtimali olan herhangi
bir iflaretin kullan›lmas›,
Afla¤›da belirtilen durumlar, birinci f›kra uyar›nca
yasaklanabilir:
b) ‹flareti tafl›yan mal›n piyasaya sürülmesi
veya bu amaçla stoklanmas›, teslim edilebilece¤inin
teklif edilmesi veya o iflaret alt›nda
hizmetlerin sunulmas› veya sa¤lanmas›,
“Madde 61- Afla¤›da yaz›l› fiiller marka hakk›na
tecavüz say›l›r:
a) 9 uncu maddenin ihlali,
b) Marka sahibinin izni olmaks›z›n markay›
veya ay›rt edilmeyecek derecede benzerini
kullanmak suretiyle markay› taklit etmek,
c) Markay› veya ay›rt edilmeyecek derecede
benzerini kullanmak suretiyle markan›n
taklit edildi¤ini bildi¤i veya bilmesi
gerekti¤i halde tecavüz yoluyla kullan›lan
markay› tafl›yan ürünleri satmak, da¤›tmak
veya bir baflka flekilde ticaret alan›na
ç›karmak veya bu amaçlar için ithal etmek
veya ticari amaçla elde bulundurmak,
d) (‹ptal bend: Anayasa Mahkemesinin 2002/
92 E, 2004/25 K ve 02/03/2004 tarihli karar› ile)
e) (a) ila (c) bendlerinde yaz›l› fiillere ifltirak
veya yard›m veya bunlar› teflvik etmek veya
hangi flekil ve flartlarda olursa olsun bu fiillerin
yap›lmas›n› kolaylaflt›rmak,
f) Kendisinde bulunan ve baflkas› ad›na tescilli
bir markay› veya ay›rt edilmeyecek derecede
benzerini tafl›yan ürünün veya ticaret
alan›na ç›kar›lan mal›n nereden al›nd›¤›n› veya
nas›l sa¤land›¤›n› bildirmekten kaç›nmak.”
X. ANAYASA MAHKEMES‹NCE 213 SAY-
ILI VERG‹ USUL KANUNU’NUN Ek 13.
MADDES‹N‹N (4) NUMARALI FIKRASININ
(A) BEND‹NDEK‹ “MAL‹YE BAKANLI⁄I
‹LE BA⁄LI KURULUfiLARININ MERKEZ
VE TAfiRA TEfiK‹LATI KADROLARIN-
DA…” ‹BARES‹ ‹PTAL ED‹LD‹.
(05.07.2008/26927 R.G)
Anayasa Mahkemesince 20/03/2008 tarih,
K.2008/82 ve E.2006/109 say›l› Karar› ile
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 55

17.9.2004 günlü, 5234 say›l› Baz› Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde De¤ifliklik
Yap›lmas›na Dair Kanun’un 5. maddesiyle
de¤ifltirilen 4.1.1961 günlü, 213 say›l› Vergi
Usul Kanunu’nun ek 13. maddesinin (4) numaral›
f›kras›n›n (a) bendindeki “Maliye Bakanl›¤›
ile ba¤l› kurulufllar›n›n merkez ve taflra
teflkilat› kadrolar›nda...” ibaresinin Anayasa’ya
ayk›r› oldu¤undan ‹PTAL edilmifltir. ‹ptal
karar› yay›m› tarihinden itibaren bir y›l
sonra yürürlü¤e girecektir. Bu Karar ile Maliye
Bakanl›¤›’nca Bakanl›k personeline yap›-
lan ek ödemedeki farkl› uygulamalar ortadan
kald›r›lm›flt›r.
XI. ANAYASA MAHKEMES‹NCE 5005 SA-
YILI M‹LL‹ E⁄‹T‹M TEMEL KANUNUNDA
DE⁄‹fi‹KL‹K YAPILMASI HAKKINDA KA-
NUNUN BAZI MADDELER‹ ‹PTAL ED‹LD‹.
(05.07.2008/26927 R.G)
Anayasa Mahkemesince 15/05/2008 tarih,
K.2008/106 ve E.2004/1 say›l› Karar› ile
3.12.2003 günlü, 5005 say›l› Millî E¤itim Temel
Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda
Kanun’un:
A- 1. maddesiyle 14.6.1973 günlü, 1739 say›l›
Millî E¤itim Temel Kanunu’nun 51. maddesine
eklenen dördüncü f›kran›n;
1- “… ile Millî E¤itim Bakanl›¤› kullan›m›nda
bulunan mülkiyeti il özel idaresine veya köy
tüzel kiflili¤ine ait tafl›nmazlardan gerekli görülenlerin,
mülkiyetinin Hazineye bedelsiz
devrinden sonra; …” bölümünün Anayasa’ya
ayk›r› oldu¤una ve ‹PTAL‹NE,
2- Kalan bölümünün Anayasa’ya ayk›r› olmad›¤›na
ve iptal isteminin REDD‹NE,
B- 2. maddesiyle de¤ifltirilen 1739 say›l› Yasa’n›n
55. maddesinin birinci f›kras›n›n Anayasa’ya
ayk›r› oldu¤una ve ‹PTAL‹NE
C- 2. maddesiyle de¤ifltirilen 1739 say›l› Yasa’n›n
55. maddesinin iptal edilen birinci f›kras›n›n
do¤uraca¤› hukuksal boflluk kamu
yarar›n› ihlal edici nitelikte görüldü¤ünden,
Anayasa’n›n 153. maddesinin üçüncü f›kras›yla
2949 say›l› Yasa’n›n 53. maddesinin
dördüncü ve beflinci f›kralar› gere¤ince bu
f›kraya iliflkin iptal hükmünün, KARARIN
RESMÎ GAZETE’DE YAYIMLANMASINDAN
BAfiLAYARAK ALTI AY SONRA YÜRÜRLÜ-
⁄E G‹RMES‹NE,
Karar verilmifltir. Bu Karar ile iptal edilen Yasa
kurallar› afla¤›daki gibidir:
“Madde 51-
…
Millî E¤itim Bakanl›¤›na tahsisli Hazine
mülkiyetindeki tafl›nmazlar ile Millî E¤itim
Bakanl›¤› kullan›m›nda bulunan mülkiyeti
il özel idaresine veya köy tüzel kiflili¤ine
ait tafl›nmazlardan gerekli görülenlerin,
mülkiyetinin Hazineye bedelsiz devrinden
sonra; Millî E¤itim Bakanl›¤› ile mutab›k
kal›narak tahsislerini kald›rmaya ve 1050
say›l› Muhasebei Umumiye Kanununun 24
üncü maddesine ba¤l› olmaks›z›n satmaya
Maliye Bakan› yetkilidir.
“MADDE 55- ‹lkö¤retim ve ortaö¤retim
kurumlar›nda okutulacak ders kitaplar›,
Millî E¤itim Bakanl›¤›nca belirlenir…”
Her ne kadar Anayasa Mahkemesince söz konusu
51 nci maddenin dördüncü f›kras› iptal
edilmifl olmas›na ra¤men, 6 A¤ustos 2008 tarih
ve 26959 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanan
5793 say›l› Baz› Kanun Ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde De¤ifliklik Yap›lmas›na
Dair Yasan›n 3 ncü maddesi ile a-
fla¤›daki düzenleme yap›lm›flt›r.
MADDE 3 – 14/6/1973 tarihli ve 1739 say›l›
Milli E¤itim Temel Kanununun 51 inci maddesinin
dördüncü ve beflinci f›kralar› afla-
¤›daki flekilde de¤ifltirilmifltir.
"Milli E¤itim Bakanl›¤›na tahsisli Hazine mülkiyetindeki
tafl›nmazlar›n Milli E¤itim Bakanl›¤›
ile mutab›k kal›narak tahsislerini kald›rmaya
ve 5018 say›l› Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol
Kanununun 46 nc› maddesine ba¤l› olmaks›z›n
sat›fl›na Maliye Bakan› yetkilidir. Ayr›ca
bu tafl›nmazlardan Milli E¤itim Bakanl›¤›nca
uygun görülenler, Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan,
24/11/1994 tarihli ve 4046 say›l› Özellefltirme
Uygulamalar› Hakk›nda Kanun hükümleri
çerçevesinde özellefltirilmek üzere Ö-
zellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›na bildirilir. Bunun
üzerine söz konusu tafl›nmazlar Özellefltirme
Yüksek Kurulunca özellefltirme kapsam
ve program›na al›n›r. Özellefltirme uygulamas›na
iliflkin ifl ve ifllemler 4046 say›l› Kanuna
göre Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›nca
yürütülür.
4046 say›l› Kanun hükümleri çerçevesinde tafl›nmazlar›n
özellefltirilmesi sonucu elde edilecek
gelirler, özellefltirme giderleri düflüldükten
sonra Hazineye aktar›l›r. Bu tafl›nmazlar›n
sat›fl›ndan elde edilen gelirleri, bir yandan genel
bütçenin (B) iflaretli cetveline gelir, di¤er
yandan ihtiyaç duyulan yerlerde okul yap›m›
ve onar›m› amac›yla kullan›lmak üzere Milli
E¤itim Bakanl›¤› bütçesine ödenek kaydetmeye
Maliye Bakan› yetkilidir. Sermaye ödenekleri
y›l› yat›r›m program›yla iliflkilendirilir."
Yap›lan bu de¤ifliklik Anayasa Mahkemesi
karar›na uygun olup, eski düzenlemede yer
alan yerel yönetimlere yeni düzenlemede yer
verilmemifltir.
XII. ANAYASA MAHKEMES‹NE MEKTU-
PLA OY KULLANILMASINA ‹L‹fiK‹N HÜ-
KÜMLER ‹PTAL ED‹LD‹
(05.07.2008/26927 R.G)
Anayasa Mahkemesince 29/05/2008 tarih,
K.2008/113 ve E.2008/33 say›l› Karar› ile
3.12.2003 günlü, 5005 say›l› Millî E¤itim Temel
Kanununda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda13.3.2008
günlü, 5749 say›l› Seçimlerin
Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakk›nda
Kanunda De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair
Kanun’un 10. maddesiyle 26.4.1961 günlü,
298 say›l› Seçimlerin Temel Hükümleri ve
Seçmen Kütükleri Hakk›nda Kanun’a 94.
maddeden sonra gelmek üzere eklenen;
A- 94/A maddesinin birinci f›kras›nda yer
alan “… mektup,…” sözcü¤ünün Anayasa’ya
ayk›r› oldu¤una ve ‹PTAL‹NE,
B- 94/B maddesinin mektupla oy kullanma
yönünden Anayasa’ya ayk›r› oldu¤una ve
‹PTAL‹NE,
Karar verilmifltir. Bu Karar ile “mektupla oy
kullanma yöntemi iptal edilmifltir.
XIII. 14 SER‹ NO’LU ÖZEL TÜKET‹M VER-
G‹S‹ GENEL TEBL‹⁄‹YAYIMLANDI.
(08.07.2008/26930 R.G)
Maliye Bakanl›¤›’nca yay›mlanan bu Genel
Tebli¤de yap›lan düzenlemeler özetle afla¤›-
daki gibidir:
◗ ÖTV Kanununa ekli (I) say›l› listedeki mallar›n
ithalinde mükellef taraf›ndan gümrük
idaresine teminat verilmesi gerekti¤inden, bu
mallara iliflkin ÖTV mükellefiyetinin en geç
ithal (ÖTV Kanununun 2 nci maddesinin 1
numaral› f›kras›n›n (a) bendi uyar›nca Türkiye
Cumhuriyeti gümrük bölgesine girifl) tarihinde
yurt içinde ÖTV yönünden ba¤l› olunacak
vergi dairesine tesis ettirilecektir.
◗ Türk Silahl› Kuvvetleri taraf›ndan kay›t ve
tescil edilen araçlar, ÖTV Kanunu uygulamas›nda
"kay›t ve tescile tabi olmayan araçlar"
olarak de¤erlendirilecektir.
56 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

◗ ÖTV’ye tabi tutulacak do¤algaz›n standart
m3 biriminin belirlenmesinde, Enerji Piyasas›
Düzenleme Kurumu (EPDK) taraf›ndan yay›mlanan,
Do¤al Gaz›n Faturaland›rmaya Esas
Sat›fl Miktar›n›n Tespiti ve Faturaland›r›lmas›na
‹liflkin Esaslar Hakk›nda Tebli¤ 6 hükümleri u-
yar›nca, faturaland›rmaya esas al›nacak do¤al
gaz miktar›n›n tespitinde kullan›lan mutlak bar
bas›nç, s›cakl›k ve üst ›s›l de¤er birimlerinin e-
sas al›nmas› gerekmektedir. Söz konusu tebli¤de
do¤algaz›n vergilendirme ölçülerine yönelik
EPDK taraf›ndan yap›lacak de¤ifliklikler,
Maliye Bakanl›¤›nca yay›mlanan ÖTV Genel
Tebli¤leri ile uygun görülmedi¤i sürece hüküm
ifade etmeyecektir.
◗ Yurt içinden serbest bölgelere yap›lan teslimlerde
ÖTV aç›s›ndan ihracat istisnas› uygulanmayacakt›r.
Ancak ihraç kayd›yla teslim
edilen mallar›n serbest bölgeden ihrac›nda,
ÖTVK’nun 8 inci maddesinin 2 numaral› f›kras›na
göre tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda
ifllem yap›labilecektir.
◗ Serbest bölgelerden yurt d›fl›na yap›lan ihracatlarda
gümrük beyannamesi düzenlenmemesi
nedeniyle, ihraç kayd›yla teslim edilen
ÖTV Kanununa ekli (II), (III) ve (IV) say›l› listelerdeki
mallar›n serbest bölgeden ihracat›n›n,
serbest bölgeye giren mallar için düzenlenen
gümrük beyannamesi ile birlikte gümrük idaresince
onayl› "serbest bölge ifllem formlar›"
ile belgelendirilmesi uygun görülmüfltür.
◗ Sakatlara yap›lacak araç teslimlerinde istisna
uygulanmas›na iliflkin usul ve esaslar
yeniden belirlenmifltir.
◗ YMM üretim raporlar›n› süresinde vermeyen
mükelleflerin, haklar›nda vergi incelemesi
bafllat›lmadan önce söz konusu raporlar›
ilgili vergi dairelerine vermeleri halinde
de bu raporlar iflleme konulmayacak ve inceleme
raporu sonucuna göre ifllem tesis edilecektir.
◗ Tafl›t araçlar›nda ÖTV matrah›n›n nas›l belirlenece¤i
aç›klanm›flt›r. Buna göre, mükelleflerin
teslim ettikleri (II) say›l› listedeki mallara
iliflkin hesaplad›klar› (varsa ticari teamüllere
uygun ›skonto tutar›n›n da düflülmesi sonucu
oluflan) ÖTV’nin matrah› al›fl bedelinden
daha düflük ise, ÖTV al›fl bedeli üzerinden
hesaplanacakt›r.
◗ Enerji Piyasas› Düzenleme Kurumu taraf›ndan
akaryak›t alt bafll›¤› ve istasyonlu bayilik
kategorisi alt›nda verilen bayilik lisans› bulunan
veya bulunmayan ifl yerlerinde veya
iflletmelerde, Enerji Piyasas› Düzenleme Kurulunca
ç›kar›lan Petrol Piyasas›nda Ulusal
Marker Uygulamas›na ‹liflkin Yönetmelik10
hükümleri uyar›nca ulusal marker eklenme
zorunlulu¤u getirilen mallarda ulusal marker
bulunmad›¤› veya standartlara uygun markeri
olmad›¤›n›n tespiti halinde, iflyeri sahibi ad›na
re’sen ÖTV tarh edilecek ve bu tarhiyata ayr›ca
vergi ziya› cezas› uygulanacakt›r.
◗
Büfe, dükkan, stand da dahil olmak üzere
ifl yerinde, ÖTV Kanununa ekli (III) say›l› listede
yer alan alkollü içkiler ile tütün mamullerinden
1 Seri No.lu Tütün Mamulleri ve Alkollü
‹çkilerde Bandrollü Ürün ‹zleme Sistemi
Genel Tebli¤i11 uyar›nca kullan›lma zorunlulu¤u
getirilen bandrolü olmayan mallar›n bulundu¤u
tespit edilen ifl yeri sahibi ad›na, tespit
tarihinde bandrolsüz alkollü içkilerin emsal
bedeli; bandrolsüz tütün mamullerinin ise perakende
sat›fl fiyat› üzerinden re’sen ÖTV
tarh edilecektir. Bu flekilde hesaplanan vergi
tutar›n›n, söz konusu mallar için uygulanmakta
olan asgari maktu vergi tutar›na göre hesaplanacak
vergi tutar›ndan az olmas› halinde,
asgari maktu vergi tutar›na göre hesaplanacak
vergi üzerinden tarhiyat yap›lacakt›r.
Bu tarhiyatta ayr›ca vergi ziya› cezas› da uygulanacakt›r.
◗
Ulusal markeri bulunmayan veya standartlara
uygun olmayan mallar ile bandrolsüz
mallar›n ihraç edilmek üzere iflyerinde bulunduruldu¤u
ispat ve tevsik edilmesi flart›yla,
bu mallar için ÖTVK’nun 13 üncü maddesinin
4 numaral› f›kras› kapsam›nda tarhiyat
yap›lmayacakt›r.
◗
Fazla veya Yersiz Ödenen ÖTV’nin Düzeltilmesine
iliflkin usul ve esaslar yeniden belirlenmifltir.
◗
ÖTVK’nun 8 nci maddesindeki tecil uygulamas›ndan
yararlanabilmek için Sanayi Sicil
Belgesi", "Enerji Piyasas› Düzenleme Kurumunca
verilen "Madeni Ya¤ Lisans›” aranacakt›r.
XIV. ENERJ‹ DESTE⁄‹N‹N UYGULANMA-
SINA ‹L‹fiK‹N TEBL‹⁄ (TEBL‹⁄ NO: 2008/
1) YAYIMLANDI
(08.07.2008/26930 R.G)
Hazine Müsteflarl›¤›nca yay›mlanan bu Tebli¤de
/1/2004 tarih ve 5084 say›l› "Yat›r›mlar›n
ve ‹stihdam›n Teflviki ile Baz› Kanunlarda De-
¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun"da yer a-
lan enerji deste¤inin uygulanmas›na iliflkin
usul ve esaslar belirlenmifltir. Bu Tebli¤in 4
üncü maddesinin birinci f›kras›n›n (b) bendi ile
15 inci maddesinin birinci f›kras›n›n (b) bendi
14/3/2008 tarihinden geçerli olmak üzere,
di¤er maddeleri ise yay›m› tarihinde yürürlü¤e
girmifltir.
Bu Tebli¤, 12/5/2005 tarih ve 5350 say›l›,
26/12/2006 tarih ve 5568 say›l› ve 28/03/
2007 tarih ve 5615 say›l› Kanunlar ile de¤iflik
29/1/2004 tarih 5084 say›l› Yat›r›mlar›n ve ‹stihdam›n
Teflviki ile Baz› Kanunlarda De¤ifliklik
Yap›lmas› Hakk›nda Kanunu 2 nci maddesi ile
belirlenen Ek 1 ve Ek 2’de yer alan illerde bulunan
ve 5084 ve 5350 say›l› Kanunlar uyar›nca
enerji deste¤inden yararlanan iflletmelerin
2007 y›l› May›s ay› öncesi ve sonras› dönemi
ile bu illerde veya Gökçeada ve Bozcaada’da
bulunan iflletmelerin 5615 say›l› Kanun
uyar›nca 2007 y›l› May›s ay› ve sonras› dönemi
için enerji deste¤i uygulamas›n› kapsamaktad›r.
Ek 1 ve Ek 2’de yer alan liste kapsam›
illerin fert bafl›na GSY‹H tutarlar› ve sosyoekonomik
geliflmifllik s›ralamas› de¤iflse dahi
kapsamda bir de¤ifliklik yap›lamayacakt›r. E-
nerji deste¤inden yararlan›labilmesi için, Sanayi
ve Ticaret ‹l Müdürlü¤üne müracaat yap›lacakt›r.
‹lk kez yap›lacak müracaatlarda a-
ranacak bilgi ve belgeler Tebli¤in 6 nc› maddesinde
belirlenmifltir.
Kanun kapsam› sektörlerden; entegre tesisler
dahil üretim tesisleri ile, bu tesislere ait
idari ve teknik birimler enerji deste¤inden yararlanabilecektir.
Ancak, ayn› yat›r›m konusuna
sahip olmakla birlikte, altyap› bütünlü¤ü
tafl›mayan, farkl› adreste faaliyette bulunan
ve farkl› abone numaras› olan tesisler ile ilgili
enerji deste¤i talepleri münferiden de¤erlendirilecektir.
Enerji deste¤inden yararlanacak
tesiste bulunan istihdam›n tespitinde, sözkonusu
tesise ait iflverenin SSK ‹flyeri Numaras›
alt›nda ilgili mevzuatta belirtilen arac›larca istihdam
edilen toplam iflçi say›s› da dikkate
al›nacakt›r.
Di¤er taraftan, kiral›k tesiste faaliyette bulunulmas›
durumunda, kiralayan›n kendi a-
d›na SSK ‹flyeri Numaras› almas› ve elektrik
aboneli¤ini devralmas› halinde kiralayan
enerji deste¤inden yararlanabilecektir.
Enerji deste¤i uygulamas›, 31/12/2008 tarihine
kadar yap›lacakt›r. Ancak, Tebli¤in Ek 1
ve Ek 2’sinde yer alan illerde yap›lacak
yat›r›mlar›n;
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 57

a) 31/12/2007 tarihine kadar tamamlanmas›
halinde iflletmeye geçifl tarihinden
itibaren 5 y›l,
b) 31/12/2008 tarihine kadar tamamlanmas›
halinde iflletmeye geçifl tarihinden
itibaren 4 y›l,
c) 31/12/2009 tarihine kadar tamamlanmas›
halinde iflletmeye geçifl tarihinden
itibaren 3 y›l, süre ile enerji deste¤i uygulanacakt›r.
Bozcaada ve Gökçeada’daki tesisler için ise
enerji deste¤i uygulamas›, 1/4/2012 tarihine
kadar yap›lacakt›r.
Bu Tebli¤ ile, 4/7/2007 tarih ve 26572 say›l›
Resmî Gazete’de yay›mlanan 2007/1 say›l›
Tebli¤ yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
XV. YÜKSEK PLANLAMA KURULUNUN
01.07.2008 TAR‹H VE 2008/31 NO’LU
KARARI YAYIMLANMIfiTIR.
(09.07.2008/26931 R.G)
Maliye Bakanl›¤›n›n 27/6/2008 tarih ve 8885
say›l› yaz›s› dikkate al›narak; Maliye Bakanl›¤›
taraf›ndan haz›rlanan bu Karara ekli “Orta
Vadeli Mali Plan (2009-2011)’›n kabulüne,
5018 say›l› Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanununun 16 nc› maddesine göre karar verilmifltir.
XVI. DEVLET MEMURLARINA VE SÖZ-
LEfiMEL‹ PERSONELE ÖDENECEK MA-
AfiLARDA ARTIfi YAPILMIfiTIR.
(09.07.2008/26931 R.G)
2008/13860 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile
01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere
Kamu Personelinin Maafllar›n›n Hesab›na E-
sas Tutulan Katsay›lar›n Yeniden Tespiti ve
‹lgili Mevzuat› Uyar›nca ‹stihdam Edilen Sözleflmeli
Personelin Ücretlerinin Art›r›lmas› kararlaflt›r›lm›flt›r.
XVII. 110 SER‹ NO’LU KDV GENEL TEBL‹-
⁄‹ YAYIMLANMIfiTIR.
(11.07.2008/26933 R.G)
Maliye Bakanl›¤›nca yay›mlanan bu Tebli¤de
yap›lan düzenlemeler afla¤›daki gibidir:
istisnas› kapsam›na al›nm›flt›r.
◗ Serbest bölgedeki müflteriler için yap›lacak
fason hizmetler için uygulanacak ihracat
istisnas›nda fason hizmet, bir mal›n mülkiyet
ve tasarruf hakk›n›n devral›nmaks›z›n ücreti
karfl›l›¤› belirli ifllemlere tabi tutularak/ifllemlerden
geçirilerek tasarruf veya mülkiyet hakk›
sahibine iade edilmesini ifade edecektir.
◗ Serbest bölgeden gönderilen ana madde
ve malzemelerin, yurt içinde bulunan iflletmelerde
çeflitli ifllemlere tabi tutulduktan sonra
yeniden serbest bölgeye gönderilmesi suretiyle
verilen fason hizmetler istisna kapsam›nda
de¤erlendirilecektir.
◗ Bu istisna uygulamas› kapsam›ndaki ifllemlerden
kaynaklanan iade talepleri, hizmet ihracat›ndan
kaynaklanan iade taleplerinin
yerine getirilmesine iliflkin esaslar çerçevesinde
sonuçland›r›lacakt›r.
◗ Sözleflme yapma ve prim tahsil etme yetkisi
bulunan veya bulunmayan sigorta acenteleri
ile sigorta brokerlerinin sigorta flirketlerine
yapt›¤› sigorta muamelelerine iliflkin ifllemleri
karfl›l›¤› ald›¤› komisyon bedelleri üzerinden
KDV hesaplanmayacakt›r.
◗ 12.07.2008 tarihinden itibaren KDV Kanununun
9 uncu maddesinin Bakanl›¤›m›za verdi¤i
yetkiye dayan›larak, hurda metalden elde
edilen külçe teslimlerinde 91 Seri No.lu KDV
Genel Tebli¤inin (F) bölümündeki aç›klamalar
çerçevesinde tevkifat uygulanmas› uygun
görülmüfltür.
◗ Sadece özürlülerin e¤itimleri, meslekleri,
günlük yaflamlar›nda kullanmalar› için özel
olarak üretilmifl her türlü araç-gereç (örne¤in
görme özürlülerin kulland›klar› baston, yaz›
makinesi, kabartma klavye; ortopedik özürlülerin
kulland›klar› tekerlekli sandalye, ortezprotez
gibi cihaz ve araçlar) ile özel bilgisayar
programlar›, KDVK’nun 17/4-s maddesi istisna
kapsam›nda kabul edilecektir. Binek
otomobili ve di¤er nakil vas›talar›n›n ise sözü
edilen "araç-gereç" kapsam›nda de¤erlendirilmesi
mümkün bulunmamaktad›r.
◗ Türkiye’de ikamet etmeyenlere yap›lan teslimlerde
de di¤er iade hakk› do¤uran ifllemlerde
oldu¤u gibi iade tutar› ihracat teslim
bedelinin genel vergi oran› ile çarp›lmas›
suretiyle bulunacak tutar› aflamayacakt›r.
◗ Turizm acente, rehber ve benzerlerinin turist
kafilelerini al›flverifl etmeleri için belirli dükkânlara/ma¤azalara
götürmeleri karfl›l›¤›nda
bu iflletmelerden ald›klar› komisyonlar genel
oranda KDV’ye tabidir. Bu flekilde ödenen
komisyonlar, ihracat ifllemlerinin bünyesine
giren "genel gider" mahiyetinde bir harcama
oldu¤undan, komisyonlar nedeniyle yüklenilen
KDV tutarlar›, indirim yoluyla telafi edilememeleri
halinde Tebli¤de yer alan aç›klamalar
çerçevesinde ihracatç›lara iade edilebilecektir.
Buna göre, ihracat ifllemlerinden kaynaklanan
iade tutar›n›n hesab›nda, bu tür komisyon
harcamalar› nedeniyle hesaba dahil e-
dilecek pay, ihracat bedelinin %25’i üzerinden
hesaplanan KDV tutar›ndan fazla
olamayacak, bu hesaplama her takvim y›-
l›n›n Ocak ay›ndan bafllamak üzere y›l sonuna
kadar kümülatif olarak yap›lacak, izleyen
y›lda hesaplamaya yeniden bafllanacakt›r.
Uygulamaya 01.01.2008 tarihinden
itibaren bafllanm›flt›r. 2008 y›l› içinde ödenen
ve Tebli¤in yay›m›ndan önceki dönemlerde
iade edilen, ihracat bedelinin %25’ini aflan
komisyon ödemelerine iliflkin KDV tutarlar› ile
ilgili olarak vergi dairelerince her hangi bir ifllem
yap›lmayacakt›r. Ancak, mükelleflerce al›nan
komisyon ödemelerine iliflkin toplam iade tutarlar›n›n
yukar›da belirtilen kümülatif hesaplamada
dikkate al›nacakt›r.
◗ Turizm acentesi, rehber ve benzerlerince
verilen bu Tebli¤in (B/1) bölümündeki düzenlemeye
konu hizmetlerde, KDV Kanununun
(9/1) maddesinin verdi¤i yetkiye dayan›larak,
bu 12.07.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak
üzere, (2/3) oran›nda KDV tevkifat› yap›lacakt›r.
◗ Yolcu beraberi eflya ihracat›nda, bu Tebli-
¤in yay›mland›¤› tarihi içine alan vergilendirme
döneminden geçerli olmak üzere,
söz konusu teslimlerde al›c›ya geri verilen
KDV tutar›n›n indirim ve iade hesaplar›na dahil
edilmesi, bu teslimlerin bünyesine giren
vergilerin ise indirim hesaplar›nda yer almakla
birlikte iade hesab›na dahil edilmemesi
uygun görülmüfltür.
Di¤er taraftan bu Tebli¤ ile 107 Seri No.lu
KDV Genel Tebli¤inin (B/2) bölümünün birinci
paragraf› bu Tebli¤in yay›m›n› izleyen günden
geçerli olmak üzere afla¤›daki flekilde
de¤ifltirilmifltir.
"Büyük ve küçükbafl hayvanlar›n etlerinin
(sakatat ve ba¤›rsak dâhil) gerçek usulde
KDV mükellefleri ile 91 Seri No.lu KDV Genel
Tebli¤inin (A/2) bölümünde say›lan
kurum ve kurulufllara teslimlerinde, bu
Tebli¤in yay›m›n› izleyen günden bafllamak
üzere (1/2) oran›nda tevkifat uygulanmas›
uygun görülmüfltür."
Ancak, 107 seri no’lu KDV Genel tebli¤inde
“B” bölümü bulunmakla birlikte “B/2”
bolümü bulunmamaktad›r.
58 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

XVIII. S‹GORTA VE REASÜRANS ‹LE E-
MEKL‹L‹K fi‹RKETLER‹NDE BA⁄IMSIZ
DENET‹M YAPILMASINA ‹L‹fiK‹N YÖ-
NETMEL‹K YAYIMLANDI.
(12.07.2008/26934 R.G)
Baflbakanl›k (Hazine Müsteflarl›¤›)’nca ç›kar›-
lan ve 14/6/2008 tarihinden geçerli olmak ü-
zere 12.07.2008 tarihinde yürürlü¤e giren bu
Yönetmelikte,Türkiye'de kurulmufl sigorta,
reasürans flirketleri ile yabanc› ülkelerde kurulmufl
sigorta ve reasürans flirketlerinin Türkiye'deki
teflkilat› ile emeklilik flirketleri taraf›ndan
sigortac›l›k ile emeklilik mevzuat› dahilinde
yay›mlanacak konsolide ve konsolide olmayan
finansal tablolar›n› denetleyecek ba-
¤›ms›z denetim kurulufllar›n›n; niteliklerine, faaliyetlerine,
yetkilendirilmelerine, bu yetkilerinin
geçici veya sürekli olarak kald›r›lmas›na
ve ba¤›ms›z denetim sözleflmesinin içeri¤i ile
ba¤›ms›z denetim sözleflmesinin taraflar›n›n
yükümlülüklerine iliflkin usul ve esaslar düzenlenmifltir.
Yönetmeli¤in 4 ncü maddesine
göre, bu Yönetmelik hükümleri dahilinde flirketler
nezdinde ba¤›ms›z denetim yapacak
kurulufllar›n;
a) 28/7/1981 tarihli ve 2499 say›l› Sermaye
Piyasas› Kanunu ve/veya 19/10/2005 tarihli
ve 5411 say›l› Bankac›l›k Kanunu ile bu Kanunlara
dayanarak yürürlü¤e konulan yönetmelik
ve tebli¤ler uyar›nca ba¤›ms›z denetim
yapma izni alm›fl olmalar›,
b) 1/6/1989 tarihli ve 3568 say›l› Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik
ve Yeminli Mali Müflavirlik Kanununa göre
ruhsat alm›fl olmakla birlikte, flirketler nezdinde
denetim yapmakla görevli;
1) Sorumlu ortak bafl denetçiler ve/veya
bafl denetçilerin Müsteflarl›kça belirlenen
kurum veya kurumlar taraf›ndan verilen sigortac›l›k
e¤itimini tamamlamalar›,
2) K›demli denetçiler ve denetçilerin
Müsteflarl›kça belirlenen kurum veya kurumlar
taraf›ndan verilen sigortac›l›k e¤itimini tamamlamalar›
ve bu e¤itim sonunda yap›lan
s›navda baflar›l› olmalar›,
(c) Bu Yönetmelik hükümleri dahilinde flirketler
nezdinde ba¤›ms›z denetim yapacak tüm
denetçilerin; uluslararas› finansal raporlama
standartlar›, uluslararas› denetim standartlar›,
risk yönetimi ve iç kontrol, kurumsal yönetiflim
ile bilgi ifllem teknojileri e¤itimi alm›fl olmalar›
flartt›r.
Öte yandan bu Yönetmelik ile 8/9/2003 tarihli
ve 25223 say›l› Resmî Gazete’de yay›mlanan,
Sigorta ve Reasürans fiirketlerinde
Ba¤›ms›z Denetim Yap›lmas›na ‹liflkin Yönetmelik
yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
XIX. S‹GORTACILIK BA⁄IMSIZ DENET‹M
YAPILMASINA ‹L‹fiK‹N YÖNETMEL‹K YA-
YIMLANDI.
(12.07.2008/26934 R.G)
Baflbakanl›k (Hazine Müsteflarl›¤›)’nca ç›kar›lan
ve 12.07.2008 tarihinde yürürlü¤e giren
bu Yönetmelikte, sigorta ve reasürans ile
emeklilik flirketlerinin faaliyetlerinin güven ve
aç›kl›k içinde sürdürülmesine ve kamunun
do¤ru bir flekilde bilgilendirilmesine yönelik
olarak; Türkiye'de kurulmufl sigorta ve reasürans
flirketleri ile yabanc› ülkelerde kurulmufl
sigorta ve reasürans flirketlerinin Türkiye'deki
flubeleri ile emeklilik flirketlerinin hesap
ve kay›tlar›na göre oluflturulan finansal
tablolar›n›n, yetkili ba¤›ms›z denetim kurulufllar›nca
denetlenmesine ve yap›lan denetim
sonucunda oluflturulan görüfl çerçevesinde
yay›mlanacak finansal tablolar›n, sigorta, reasürans
ve emeklilik flirketlerinin gerçek durumunu
yans›t›p yans›tmad›¤›n›n tespitine iliflkin
ilkelerin belirlenmifltir. Bu Yönetmelik kapsam›na,
√ Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik fiirketlerinde
Ba¤›ms›z Denetim Yap›lmas›na ‹liflkin
Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, flirketlerde
ba¤›ms›z denetim yapma yetkisi alm›fl
kurulufllar ile
√ 3/6/2007 tarihli ve 5684 say›l› Sigortac›l›k
Kanunu ile 28/3/2001 tarihli ve 4632 say›l›
Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yat›r›m Sistemi
Kanunu hükümleri çerçevesinde faaliyet gösteren
sigorta, reasürans ve emeklilik flirketleri
girmektedir.
Ayr›ca, bu Yönetmelik ile 8/9/2003 tarihli ve
25223 say›l› Resmî Gazete’de yay›mlanan,
Sigortac›l›k Ba¤›ms›z Denetim ‹lkelerine ‹liflkin
Yönetmelik yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
XX. ‹HRACAT YÖNETMEL‹⁄‹NDE DE⁄‹-
fi‹KL‹K YAPILMASINA DA‹R YÖNETME-
L‹K YAYIMLANDI.
(12.07.2008/26934 R.G)
Baflbakanl›k (D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›)’nca ç›-
kar›lan bu Yönetmelikte, 6/6/2006 tarihli ve
26190 say›l› Resmî Gazete’de yay›mlanan ‹hracat
Yönetmeli¤inin, 4, 9, 13, 14, 17 nci
maddelerinde de¤ifliklik yap›lm›fl olup, ayn›
Yönetmeli¤in kredili ihracat›n düzenlendi¤i 8
inci maddesi ile Müsteflarl›kça (‹hracat Genel
Müdürlü¤ü)’nce yurt d›fl›nda b›rak›lmas› dolay›s›yla
geri getirilmesi gerek görülmeyen mallar
için Müsteflarl›¤›n arac› bankaya bildirim zorunlulu¤unun
düzenlendi¤i 15 inci maddesinin
üçüncü f›kras› yürürlükten kald›r›lm›flt›r. Bu
Yönetmeli¤in 3 üncü maddesi ile de¤ifltirilen
‹hracat Yönetmeli¤inin 13 üncü maddesinin
ikinci f›kras› bu Yönetmeli¤in yay›m› tarihinden
iki ay sonra, bu Yönetmeli¤in di¤er maddeleri
ise yay›m› tarihinde yürürlü¤e girer.
Yap›lan de¤iflikliklerin önemli olanlar› özetle
afla¤›daki gibidir:
◗ Konsinye ihracat ile yurt d›fl› müteahhitlik
ve teknik müflavirlik kapsam›ndaki
ihracatta, iznin verilmifl olmas›n› ifade edecektir.
◗ Bedelsiz ‹hracat: Karfl›l›¤›nda yurt
d›fl›ndan bir ödeme yap›lmaks›z›n yurt d›fl›na
mal ç›kar›lmas› fleklinde yeniden tan›mlanm›flt›r.
◗ Offset: Kamu kurulufllar› taraf›ndan aç›-
lan uluslararas› ihaleler çerçevesinde, ihaleyi
kazanan firma veya kurulufl taraf›ndan, Türkiye’de
üretilen mallar›n, gelir ve giderleri Türkiye’de
kaydedilen yurt d›fl› müteahhitlik hizmetlerinin
ve di¤er hizmetlerin yeni al›c›lara
ihracat› veya mevcut al›c›lara yönelik ihracat
art›fl› ile taahhüt gere¤ince Türkiye’nin mevcut
ihracat potansiyelinin gelifltirilmesine yönelik
Müsteflarl›kça onaylanan di¤er ifllemleri,"
fleklinde yeniden tan›mlanm›flt›r.
◗ Yurtd›fl›na e-Ticaret: Uzaktan iletiflim
araçlar›yla baflka bir ülkeye yönelik olarak
gerçeklefltirilen mesafeli mal sat›fl›" fleklinde
tan›mlanarak, yeni bir tan›m eklenmifltir.
◗ Konsinye ihracatta süresi içinde sat›fl›
yap›lan mal›n bedelinin kambiyo mevzuat›,
çerçevesinde yurda getirilmesi gerekti¤i belirlenmifltir.
Ayr›ca, ‹hracatç› Birlikleri Genel
Sekreterli¤inin verdi¤i konsinye ihraç izinlerine
ait bilgileri, mal›n kesin sat›fl›n›n kendilerine
bildirilmesinden itibaren befl gün içinde arac›
bankaya bildirme zorunlular› kald›r›lm›flt›r.
◗ Di¤er ihracat flekilleri ve transit ticaret
Yönetmeli¤in 13 ncü maddesinde yeniden
düzenlemifltir. Bu kapsamda, yurtd›fl›na e-
ticaret kapsam›ndaki mal ihrac›yla ilgili
ifllemler, d›fl ticaret ve gümrük mevzuat› hükümlerine
tabi olacakt›r.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 59

◗ Al›c›s› taraf›ndan kabul edilmeyen mallar
için ihracattan sonra, kambiyo mevzuat›nda
öngörülen mal bedeli dövizlerin yurda getirilme
süresi içinde ve mal bedeli dövizler tahsil
edilmeden önce baflvurulmas› flart› kald›r›lm›flt›r.
Ancak bu kapsamda olan mallarla ilgili
olarak Gümrük idarelerince sonuçland›r›lan
talepler ilgili ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤ine
ve mükellefin ba¤l› bulundu¤u
vergi dairesine de bildirilecektir.
◗ Gümrük idarelerince tescil edilen gümrük
beyannameleri üzerinde herhangi bir de-
¤ifliklik yap›lmas› veya gümrük beyannamelerinin
iptal edilmesi halinde, bu husus ifllemi
yapan gümrük idaresi taraf›ndan onay›/kayd›
veren ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤ine,
mükellefin ba¤l› bulundu¤u vergi dairesine
ve Türkiye ‹statistik Kurumuna bildirilecektir.
XXI. 56 SER‹ NO’LU HARÇLAR KANUNU
GENEL TEBL‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(12.07.2008/26934 R.G)
Bu Tebli¤de, 6/2008 tarihli ve 26898 mükerrer
say›l› Resmî Gazete’de yay›mlanarak yürürlü¤e
giren 5766 say›l› "Amme Alacaklar›n›n
Tahsil Usulü Hakk›nda Kanunda Ve Baz› Kanunlarda
De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun"un
11 ile 15 inci maddelerinde 492 say›l›
Harçlar Kanununda yap›lan de¤iflikliklerin
uygulanmas›na iliflkin aç›klamalar yer almaktad›r.
Tebli¤e göre;
√ Kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla
belirlenen davran›fl kurallar›na uyulaca¤›na
iliflkin olarak düzenlenen taahhütnameler,
de¤er gösterilmesi gereken ifllemler
kapsam›ndan ç›kar›lm›flt›r. Ancak, damga
vergisi aç›s›ndan herhangi bir de¤ifliklik yap›lmad›¤›ndan
söz konusu taahhütnameler
damga vergisine tabi olacakt›r.
√ Gayrimenkul al›m-sat›mlar›nda oldu¤u gibi,
karfl›l›kl› harç mükellefiyeti do¤uran tapu ifllemlerinde
Toplu Konut ‹daresi Baflkanl›¤›na
istisna uygulanacak olup, karfl› tarafa ait olan
harç tahsil edilecektir. Ancak, 492 say›l› Kanunda
özel bütçeli kurulufllara yönelik olarak
baflka bir istisna veya muafiyet hükmü bulunmad›¤›ndan,
Toplu Konut ‹daresi Baflkanl›¤›-
n›n Kanunun 59 uncu maddesinin (a) ve (j)
bentleri kapsam› d›fl›nda kalan ifllemlerinde
harç aran›lacakt›r.
√ Gayrimenkul devir ve iktisaplar›nda gerçek
al›m-sat›m bedeli üzerinden tapu harc› tahsil
edilmesi esas›na geçilmifltir. Söz konusu
de¤ifliklik, münhas›ran gayrimenkul devir ve
iktisaplar›na yönelik oldu¤undan, (4) say›l› tarifenin
di¤er bentlerine göre yap›lacak tapu ifllemlerinde
ilgili bentte gösterilen de¤er üzerinden
tapu harc› hesaplanacakt›r.
√ Tebli¤e göre üzerine kat irtifak› tesis edilmifl
arsaya infla edilecek binaya ait ba¤›ms›z bölüme
isabet eden arsa pay›n›n sat›fl› söz konusu
olup, arsa pay› sat›fl›n›n inflaat› tamamlanm›fl
konut sat›fl›ndan bir fark› bulunmamaktad›r.
Dolay›s›yla, arsa pay› vasf›ndaki
gayrimenkulün al›m-sat›m›nda al›c› ve sat›c›
gerçek sat›fl bedeli üzerinden harç ödemeleri
gerekmektedir. Ancak Yasada yer almayan
bu düzenlemenin yorum yoluyla getirilmifl
olmas›, vergilerin yasall›¤› ve yasama yetkisinin
devredilemeyece¤ini düzenleyen
anayasa maddeleri ile çeliflmektedir.
√ Daha önce 492 say›l› Harçlar Kanununda
yer almayan adli ve idari yarg›ya iliflkin temyiz
ve itiraz baflvurular› harç kapsam›na al›nm›flt›r.
Tebli¤de söz konusu baflvurular için
"baflvuru harc›" ihdas edilerek, yarg› organlar›n›n
daha h›zl› ve verimli çal›flmas›na
imkan sa¤land›¤› belirtilmifltir.
√ 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanununun 13
üncü maddesinin beflinci f›kras›nda, "‹liflkili
kiflilerle yap›lan mal veya hizmet al›m ya da
sat›m›nda uygulanacak fiyat veya bedelin
tespitine iliflkin yöntemler, mükellefin talebi
üzerine Maliye Bakanl›¤› ile anlafl›larak belirlenebilir.
Bu flekilde belirlenen yöntem, üç y›l›
aflmamak üzere anlaflmada tespit edilen
süre ve flartlar dahilinde kesinlik tafl›r." hükmü
yer almaktad›r. Buna göre, uygulayaca¤›
yöntem konusunda tereddüdü bulunan mükelleflerin
gerekli bilgi ve belgelerle birlikte
Maliye Bakanl›¤›na baflvurarak belli bir dönem
için yöntem tespiti talebinde bulunabilmesi
mümkündür. Yap›lan düzenlemeyle,
söz konusu anlaflma sürecine iliflkin baflvuru
ve yenileme ifllemleri harca tabi tutulacakt›r.
XXII. Ç‹FTÇ‹ KAYIT S‹STEM‹NE DAH‹L
OLAN Ç‹FTÇ‹LERE MAZOT VE K‹MYEV‹
GÜBRE DESTEKLEME ÖDEMES‹ (MGD)
YAPILMASINA DA‹R TEBL‹⁄(TEBL‹⁄ NO:
2008/37) YAYIMLANDI.
(13.07.2008/26935 R.G)
Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›nca ç›kar›lan ve
yay›m› tarihinde yürürlü¤e giren, bu Tebli¤de,
tar›msal üretimde üretim maliyetlerini önemli
ölçüde etkileyen mazot ve kimyevi gübrenin
birim alan üzerinden desteklenmesine iliflkin
usul ve esaslar› belirlenmifl olup, Tebli¤, mazot
ve kimyevi gübre destekleme uygulamalar›nda
görev alacak kurum ve kurulufllar›n
belirlenmesi, tar›msal faaliyette bulunan çiftçilere
mazot ve kimyevi gübre destekleme
ödenmesi ile ödemeye iliflkin usul ve esaslar›
kapsamaktad›r.
Bu Tebli¤de kapsam›nda yap›lacak ödemeler,
Çiftçi Kay›t Sistemine kay›tl› olan ve bu
Tebli¤de MGD uygulamalar› ile ilgili belirtilen
usul ve esaslara göre tar›msal faaliyette bulunan
çiftçilere yap›lacakt›r. Ödemeler dekar
bafl›na MGD yap›lacakt›r. Dekar bafl›na yap›-
lacak MGD ödemesi miktar› Tar›m ve Köyiflleri
Bakanl›¤›nca aç›klanacakt›r.
Di¤er taraftan afla¤›daki çiftçiler MGD uygulamas›ndan
yararlanamayacakt›r.
a) ÇKS’de kay›tl› olmayan veya süresi
içinde kay›tl› bilgilerini güncellemeyen.
b) Bu Tebli¤in 12 nci maddesinde istenen
belgelerle birlikte süresi içinde baflvuru
yapmayan.
c) Ask› listelerinde isminin bulunmamas›
durumunda, ask› süresi sonuna kadar hatal›
kay›tlar›n düzeltilmesi için yaz›l› baflvuru yapmayan.
ç) Kamu tüzel kiflileri.
Öte yandan, bu Tebli¤de belirtilen ilgili merciler,
kendilerine ibraz edilen ödemelere esas
teflkil eden belgelerin kontrolünden ve kendi
haz›rlad›klar› belgelerden sorumludurlar. Bu
yükümlülü¤ü yerine getirmeyerek haks›z yere
MGD ödenmesine neden olanlar ile haks›z
yere MGD ödemesinden yararlanmak üzere
sahte veya içeri¤i itibariyle gerçek d›fl›
belge düzenleyen ve kullanan çiftçiler ve
kamu görevlileri hakk›nda adli ve idari ifllemler
yap›lacakt›r. MGD ödemelerinden, idari
hata sonucu düzenlenen belgeler ile yap›lan
ödemeler hariç haks›z yere yararland›¤› tespit
edilen çiftçiler, befl y›l süreyle hiçbir destekleme
program›ndan yararland›r›lmazlar.
Haks›z yere MGD ödemesinden yararlan›ld›¤›n›n
tespit edilmesi hâlinde, haks›z yere
yap›lan ödemeler, ödeme yap›lan çiftçilerden
21/7/1953 tarihli ve 6183 say›l› Amme Alacaklar›n›n
Tahsil Usulü Hakk›nda Kanun hükümleri
çerçevesinde geri al›nacakt›r. Haks›z
yere yap›ld›¤› anlafl›lan MGD ödemesinin
geri al›nmas›nda, gecikme zamm›n›n hesaplanmas›nda
esas al›nacak tarih, çiftçiye
MGD ödemesinin yap›ld›¤› tarihtir.
60 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Haks›z yere yap›lan ödemelerin geri al›namamas›
hâlinde, bu ödemelerde kusuru
bulunan kamu görevlileri hakk›nda 22/4/
1926 tarihli ve 818 say›l› Borçlar Kanunu
hükümleri uygulanacakt›r. Haks›z ödemenin
yap›lmas›nda ödemeyi sa¤layan belge veya
belgeleri düzenleyen gerçek veya tüzel kifliler
de geri al›nacak tutarlar›n ödenmesinde müteselsilen
sorumlu tutulacaklard›r.
XXIII. BAZI ARAÇLARIN MTV AÇISINDAN
HANG‹ TAR‹FE KAPSAMINDA DE⁄ER-
LEND‹R‹LECE⁄‹NE ‹L‹fiK‹N GENEL YAZI
YAYIMLANDI.
(14.07.2008/ B.07.1.G‹B.0.02.61/6159-231)
Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›’n›n internet sitesinde
yay›mlanan bu Genel Yaz›ya göre, sürücü
k›sm›n›n bulundu¤u ön s›ran›n;
a) Arka k›sm›nda oturma yeri bulunmayan
ve "Motorlu Araç Tescil Belgesi" ile "Motorlu
Araç Trafik Belgesi"nin istiap haddi
bölümünde 2, 2+1 fleklinde kifli say›s› belirtilen
kapal› kasal› kamyonetlerin kamyonet,
b) Arka k›sm›nda oturma yeri bulunan ve
"Motorlu Araç Tescil Belgesi" ile "Motorlu
Araç Trafik Belgesi" nin istiap haddi bölümünde
3+1, 4+1 veya 5 fleklinde kifli say›s›
belirtilen "çift s›ra koltuklu", "üç s›ra
koltuklu" kapal› kasal› kamyonetlerin panel
van,
c) "Motorlu Araç Tescil Belgesi" ile "Motorlu
Araç Trafik Belgesi"nin tipi bölümünde
(4x4) olarak belirtilen ve bütün tekerlekleri
motordan güç alan veya alabilen
tafl›tlar›n arazi tafl›t›,
d) "Motorlu Araç Tescil Belgesi" ile "Motorlu
Araç Trafik Belgesi"nin cinsi bölümünde
otomobil olarak belirtilenlerin otomobil,
olarak ilgili tarifeden motorlu tafl›tlar vergisine
tabi tutulmas› gerekmektedir. Bu kapsamda,
Trafikte kamyonet olarak tescil edilen yolcu
tafl›mak amac›yla da kullan›lan kamyonetler
binek otomobil olarak MTV’ye tabi tutulmas›
gerekmektedir. Bu nedenle söz konusu genel
yaz›da, Motorlu Araç Tescil Belgesi" ile
"Motorlu Araç Trafik Belgesi" nde kamyonet
yazan tafl›tlar›n yolcu ve yük tafl›yacak flekilde
veya sadece yolcu tafl›yacak flekilde dizayn
edildi¤inin tespit edilmesi halinde, 197
say›l› Kanunun 13 üncü maddesinin (b) bendi
de göz önüne al›nmak suretiyle ilgili tarifeye
göre motorlu tafl›tlar vergisine tabi tutulmas›
ve bu tafl›tlara iliflkin gerekli tescil kay›tlar›n›n
düzeltilmesi için Vergi Dairelerince, ilgili trafik
tescil bürosuna bilgi verilmesi gerekti¤i de
belirtilmifltir.
XXIV. 5779 SAYILI ÖZEL ‹DARELER‹NE
VE BELED‹YELERE GENEL BÜTÇE VER-
G‹ GEL‹RLER‹NDEN PAY VER‹LMES‹
HAKKINDA KANUN YAYIMLANDI.
(15.07.2008/26937 R.G)
Bu Yasada il özel idareleri ve belediyelere genel
bütçe vergi gelirleri tahsilât› toplam› üzerinden
ayr›lacak paylara iliflkin esas ve usuller
düzenlenmifltir. Bu Yasan›n 6 nc› maddesinin
birinci f›kras› 1/1/2009 tarihinde, 7 nci maddesinin
üçüncü f›kras› 1/7/2009 tarihinde yürürlü¤e
girecek olup, di¤er hükümleri ise
1/7/2008 tarihinde yürürlü¤e girmifltir. Yasan›n
2 nci maddesine göre, ‹l özel idareleri ve
belediyelere genel bütçe vergi gelirleri tahsilât›
toplam› üzerinden pay verilir. Pay, genel
bütçe vergi gelirleri tahsilât› toplam›ndan,
vergi iadeleri düflüldükten sonra kalan net
tutar üzerinden hesaplanacakt›r.
√ Genel bütçe vergi gelirleri tahsilât› toplam›n›n;
yüzde 2,85’i büyükflehir d›fl›ndaki belediyelere,
yüzde 2,50’si büyükflehir ilçe belediyelerine
ve yüzde 1,15’i il özel idarelerine
ayr›lacakt›r.
√ Büyükflehir belediye s›n›rlar› içinde yap›lan
genel bütçe vergi gelirleri tahsilât› toplam›n›n
yüzde 5’i ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilât›
toplam› üzerinden büyükflehir ilçe belediyelerine
ayr›lan paylar›n yüzde 30’u büyükflehir
belediye pay› olarak ayr›lacakt›r.
Bakanlar Kurulu, yukar›da belirtilen oranlar› iki
kat›na kadar art›rmaya veya kanuni haddine
kadar indirmeye yetkili k›l›nm›flt›r. Bu yetkinin,
Anayasan›n 73 ncü maddesine uygun olup olmad›¤›
da tart›flmal›d›r. Çünkü, 73 ncü maddede
bütçe gelirlerinin da¤›t›m› konusunda
Bakanlar Kurulu’na yetki verilmemifltir.
Genel bütçe vergi gelirlerinden belediye ve il
özel idarelerine ayr›lan paylar›n da¤›t›m›na
esas belediye ve il nüfuslar›, her y›l›n ocak
ay›ndan geçerli olmak üzere ‹çiflleri Bakanl›¤›
taraf›ndan, Türkiye ‹statistik Kurumundan
al›nmak suretiyle, ‹ller Bankas› ve Maliye Bakanl›¤›na
bildirilecektir. Belde, köy, mahalle
veya bunlar›n baz› k›s›mlar›n›n bir belediyeye
kat›lmas› veya birleflmesi halinde bu belediyelerin
pay›, kat›lma veya birleflmenin fiilen
gerçekleflti¤i tarihi takip eden Ocak ay›n›n
birinci gününden itibaren yeni nüfuslar›na göre
hesaplanacakt›r.
Bu Yasa ile;
a) 2/2/1981 tarihli ve 2380 say›l› Belediyelere
ve ‹l Özel ‹darelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden
Pay Verilmesi Hakk›nda Kanun,
b) 10/7/2004 tarihli ve 5216 say›l› Büyükflehir
Belediyesi Kanununun 23 üncü maddesinin
birinci f›kras›n›n (a) ve (b) bentleri ile ikinci
f›kras›,
c) 15/7/1963 tarihli ve 277 say›l› 5237 say›l›
Belediye Gelirleri Kanunu ile Di¤er Kanunlarla,
Belediyelere Verilen Paylar›n Belediye Vergi
ve Resimleri Hükmünde Oldu¤una Dair
Kanun,
ç) 6/6/2002 tarihli ve 4760 say›l› Özel Tüketim
Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin birinci
f›kras›,
d) 13/7/1956 tarihli ve 6802 say›l› Gider Vergileri
Kanununun 39 uncu maddesinin alt›nc›
f›kras›nda yer alan "Tahsil edilen vergiden,
2.2.1981 tarihli ve 2380 say›l› Kanun ile
10.7.2004 tarihli ve 5216 say›l› Kanuna göre
mahalli idarelere pay verilmez" cümlesi,
yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
Öte yandan, di¤er mevzuatta, 277 say›l› 5237
say›l› Belediye Gelirleri Kanunu ile Di¤er Kanunlarla,
Belediyelere Verilen Paylar›n Belediye
Vergi ve Resimleri Hükmünde Oldu¤una
Dair Kanun ve 2380 say›l› Belediyelere ve ‹l
Özel ‹darelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden
Pay Verilmesi Hakk›nda Kanuna yap›lan
at›flar bu Kanuna yap›lm›fl say›lacakt›r.
XXV. 5782 SAYILI TAPU KANUNUNDA
DE⁄‹fi‹KL‹K YAPILMASINA DA‹R KANUN
YAYIMLANDI.
(15.07.2008/26937 R.G)
Bu Yasa ile yap›lan de¤ifliklikle, Anayasa
Mahkemesince iptal edilen yabanc›lara tafl›nmaz
sat›fl›na iliflkin usul ve esaslar yeniden
belirlenmifltir. Yap›lan düzenlemelere göre;,
√ Yabanc› uyruklu gerçek kifliler merkez
ilçe ve ilçeler baz›nda, uygulama imar plan›
ve mevzi imar plan s›n›rlar› içerisinde kalan
toplam alanlar›n yüzölçümünün yüzde onuna
kadar k›sm›nda tafl›nmaz ile ba¤›ms›z ve
sürekli nitelikte s›n›rl› aynî hak edinebileceklerdir.
Bakanlar Kurulu, merkez ilçe ve ilçelerin
altyap›, ekonomi, enerji, çevre, kültür,
tar›m ve güvenlik aç›s›ndan önemlerini dikkate
alarak, bu orandan fazla olmamak
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 61

kayd›yla farkl› oran belirlemeye yetkili k›l›nm›flt›r.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlü¤ünün
ba¤l› oldu¤u Bakanl›k bünyesinde, ilgili
idare temsilcilerinden oluflan komisyon taraf›ndan,
bu madde uyar›nca Bakanlar Kuruluna
verilen yetkiler dâhilinde çal›flmalar yap›lmak
suretiyle kamu kurum ve kurulufllar›n›n bu kapsamdaki
teklifleri incelenip de¤erlendirilerek
Bakanlar Kuruluna sunulacakt›r. Valiliklerce,
merkez ilçe ve ilçelerin uygulama imar plan› ve
mevzi imar plan s›n›rlar› içerisinde kalan toplam
alanlar›n yüzölçümünde meydana gelen
de¤ifliklikler takip eden y›l›n Ocak ay› sonuna
kadar komisyona bildirilecektir.
√ Yabanc› yat›r›mc›lar›n Türkiye’de kurduklar›
veya ifltirak ettikleri tüzel kiflili¤e
sahip flirketler, ana sözleflmelerinde belirtilen
faaliyet konular›n› yürütmek üzere tafl›nmaz
mülkiyeti veya s›n›rl› ayni hak edinebilecek
ve kullanabileceklerdir. Bu flekilde edinilen
tafl›nmazlar›n Türkiye’de kurulu bulunan
bir baflka yabanc› sermayeli flirkete devrinde
ve tafl›nmaz maliki yerli sermayeli bir flirketin
hisse devri yoluyla yabanc› sermayeli hale
gelmesi durumunda da ayn› esas geçerlidir.
Dolay›s›yla tüzel kifliler aç›s›ndan lan s›n›rlamas›
bulunmamaktad›r. Ancak, Türkiye’de
kurulu yabanc› sermayeli flirketlerin tasfiyesi
halinde flirketin sahip oldu¤u tafl›nmaz›n flirket
orta¤› yabanc› gerçek kifliler veya yurt d›-
fl›nda kurulu yabanc› ticaret flirketleri taraf›ndan
edinilmek istenmesi halinde yukar›daki
hükümlere göre gerçek kifliler için geçerli
olan esaslar uygulanacakt›r. Bu hükümlere
ayk›r› flekilde edinildi¤i veya kullan›ld›¤› tespit
edilen tafl›nmazlar ve s›n›rl› aynî haklar,
Maliye Bakanl›¤›nca verilecek süre içerisinde
maliki taraf›ndan tasfiye edilmedi¤i takdirde
tasfiye edilerek bedele çevrilir ve bedeli hak
sahibine ödenecektir. Uygulamaya iliflkin
esas ve usuller, ilgili bakanl›klar›n görüfllerinin
al›nmas›n› müteakip Hazine Müsteflarl›¤›,
‹çiflleri Bakanl›¤›, Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakanl›¤›
ve Millî Savunma Bakanl›¤› taraf›ndan
ç›kar›lacak yönetmelikle düzenlenecektir.
√ Yabanc› uyruklu gerçek kiflilerin merkez ilçe
ve ilçeler baz›nda edinebilecekleri tafl›nmazlar
ile ba¤›ms›z ve sürekli nitelikte aynî
haklar›n miktar› tespit edilinceye kadar geçecek
süre içinde, yabanc› uyruklu gerçek kifliler
bu Kanunun 35 inci maddesi hükümlerine
göre tafl›nmaz ve s›n›rl› aynî haklar› edinebileceklerdir.
XXVI. MAL VE H‹ZMETLERE UYGULANA-
CAK KATMA DE⁄ER VERG‹S‹ ORANLAR-
ININ TESP‹T‹NE ‹L‹fiK‹N KARARDA DE-
⁄‹fi‹KL‹K YAPILMASINA DA‹R KARAR
YAYIMLANDI.
(19.07.2008/26941 RG)
2008/13902 say›l› BKK ile baz› mal teslimlerinde
uygulanan KDV oranlar›nda de¤ifliklik
yap›lm›flt›r. Buna göre, 24/12/2007 tarihli ve
2007/13033 say›l› Kararname ile yürürlü¤e
konulan “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak
Katma De¤er Vergisi Oranlar›n›n Tespitine
‹liflkin Karar”›n eki (I) Say›l› Listeye afla¤›daki
s›ra eklenmifltir.
“15- 3065 say›l› Katma De¤er Vergisi Kanununun
13 üncü maddesinin birinci f›kras›n›n
(a) bendi uyar›nca teslimleri katma
de¤er vergisinden istisna olan araçlar›n,
faaliyetleri k›smen veya tamamen bu a-
raçlar›n kiralanmas› veya çeflitli flekillerde
iflletilmesi olan mükelleflere kiralanmas›
hizmeti,”
Bununla, faaliyetleri k›smen veya tamamen
deniz,hava ve demiryolu tafl›ma araçlar›n›n,
yüzer tesis ve araçlar›n faaliyetleri k›smen
veya tamamen bu araçlar›n kiralanmas› veya
çeflitli flekillerde iflletilmesi olan mükelleflere
kiralanmas› hizmetinde 01.08.2008 tarihinden
geçerli olmak üzere, KDV oran› % 1 olarak
uygulanacakt›r.
Ayr›ca, ayn› Kararla 2007/13033 say›l› Karar›n
eki (II) say›l› listenin “B) D‹⁄ER MAL VE
H‹ZMETLER” bölümünün 6 nc›, 19 uncu ve
22 nci s›ralar› de¤ifltirilmifltir. De¤ifliklikler,
20.07.2008 tarihinden itibaren yürürlü¤e
girmifltir.
XXVII. KONAKLAMA TES‹S‹ ‹fiLETEN
MÜKELLEFLERE AT‹K’LERDEN KAY-
NAKLANAN KDV’LER‹ ‹ADE ED‹LME-
MEMS‹NE ‹L‹fiK‹N BAKANLAR KURULU
KARARI YAYIMLANDI.
(19.07.2008/26941 RG)
5766 say›l› Yasan›n 12 nci maddesi ile 3065
say›l› Katma De¤er Vergisi Kanununun 29/2
nci maddesinde yap›lan de¤ifliklikle, Bakanlar
Kurulu vergi nispeti indirilen;
√ mal ve hizmet gruplar› ile
√ sektörler
itibar›yla, amortismana tabi iktisadi k›ymetler
dolay›s›yla yüklenilen katma de¤er vergisinin
iade hakk›n› kald›rmaya yetkili k›l›nm›flt›r.
Bakanlar Kurulunca bu yetkiye istinaden
ç›kar›lan 2008/13903 say›l› Bakanlar Kurulu
Karar› ile “24/12/2007 tarihli ve 2007/13033
say›l› Kararnamenin eki (II) say›l› listenin "B)
D‹⁄ER MAL VE H‹ZMETLER" bölümünün 25
inci s›ras›nda say›lan konaklama tesislerini iflleten
mükelleflerin, bu Karar›n yürürlü¤e girdi¤i
tarihten sonra, söz konusu s›ra kapsam›ndaki
indirimli orana tabi ifllemlerine ait
iade hesab›na, amortismana tabi iktisadi k›ymetler
dolay›s›yla yüklendikleri katma de¤er
vergisi dahil edilmeyecektir. Karar, 20.07.
2008 tarihinde yürürlü¤e girdi¤inden, bu tarihten
itibaren AT‹K iliflkin KDV iade edilmeyecektir.
2008/13903 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile
KDV oranlar› yeniden belirlenerek konaklama
iflletmelerinde KDV oran› 01.01.2008 tarihinden
geçerli olmak üzere % 8’e indirildi¤inden,
bu iflletmeler 2008 y›l›ndan itibaren indirimle
gideremedikleri KDV’leri dönem içinde
mahsuben iade talep etmeye hak kazanm›fllard›.
Ancak, bu mükellefler, 20.07.2008
tarihinden itibaren iade talep ederken, AT‹K
nedeniyle yüklendikleri katma de¤er vergilerinin
iadesini talep edemeyeceklerdir. Ancak,
Yasada Bakanlar Kuruluna tan›nan yetkinin
Anayasal aç›dan anayasaya ayk›r› olup
olmad›¤› tart›flmal› olmakla birlikte, s›n›rl› olarak
kullan›lan bu yetkinin hem eflitlik hem de
kamu yarar› aç›s›ndan idare hukuku yönünden
hukuka uygun olmad›¤› görülmektedir.
Ayr›ca, Kararda yap›lan düzenleme aç›k de-
¤ildir. Bir baflka deyiflle, önceki dönemlerden
gelen ancak Temmuz ay›na kadar mahsup
yoluyla iade al›nan AT‹K’lerle ilgili olarak herhangi
bir ifllem yap›lamayacak olup, 20 Temmuz
2008 tarihi itibariyle önceki dönemlerde
al›nan ve indirim konusu edilen AT‹K’lerin mi,
bu tarihten sonra al›nan AT‹K’lerin mi karar
kapsam›na girdi¤i de belli de¤ildir. Bu nedenle
Karar›n tekrar gözden geçirilmesinde de
yarar bulunmaktad›r.
XXVIII. SER‹: A SIRA NO: 3 NO’LU TAH-
S‹LAT GENEL TEBL‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(19.07.2008/26941 RG)
Maliye Bakanl›¤›’nca yay›mlanan bu Tebli¤ ile
30/6/2007 tarihli ve 26568 say›l› Resmî Gazete’de
yay›mlanan Seri: A S›ra No: l Tahsilat
Genel Tebli¤inde de¤ifliklikler yap›lm›flt›r.
5766 say›l› Yasan›n 2 nci maddesi ile 6183
say›l› Yasaya eklenen 22/A maddesi ile
62 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Maliye Bakanl›¤›na ba¤l› tahsil dairelerine vadesi
geçmifl borcun bulunmad›¤›na iliflkin
belge aran›lmas› zorunlulu¤u getirmeye, bu
kapsama girecek amme alacaklar›n› tür, tutar
ve ifllemler itibar›yla topluca veya ayr› ayr›
tespit etmeye, zorunluluk getirilen ifllemlerde
hangi hallerde bu zorunlulu¤un aran›lmayaca¤›n›
ve maddenin uygulamas›na iliflkin usul
ve esaslar› belirlemeye Maliye Bakanl›¤› yetkili
k›l›nm›flt›r. Maliye Bakanl›¤›’na tan›nan bu
yetkiye istinaden Seri A ve 2 s›ra No’lu Tahsilat
Genel Tebli¤inde afla¤›daki ifllemlerde
1/8/2008 tarihinden itibaren uygulanmak
üzere,
22.01.2002 tarihli ve 24648 say›l› Resmi
Gazetede yay›mlanan 4734 say›l› Kamu ‹hale
Kanunu kapsam›na giren kurumlar›n bu
Kanun kapsam›nda hak sahiplerine yapacaklar›
ödemeler s›ras›nda,
6/10/2008 tarihinden itibaren uygulanmak
üzere,
Kanun, kararname ve di¤er mevzuatla nakdi
olarak sa¤lanan Devlet yard›mlar›, teflvikler
ve destekler nedeniyle kurumlar›n ilgililere yapacaklar›
ödemeler s›ras›nda,
Hak sahiplerinin ve ilgililerin Maliye Bakanl›-
¤›’na ba¤l› tahsil dairelerine vadesi geçmifl
borçlar›n›n bulunmad›¤›na iliflkin vadesi geçmifl
borç durumunu gösterir belge aran›lmas›
zorunlulu¤u getirilmifltir.
3 No’lu Tebli¤e göre Vadesi geçmifl borç
durumunu gösterir belge arama zorunlulu¤u
getirilen kurum ve kurulufllarca yap›lacak ö-
deme/ifllemler s›ras›nda, tahsil dairelerinin
verdi¤i bilgiye istinaden kapsama giren alacak
türlerinin toplam tutar›n›n 2.000,- L‹RAYI
AfiMAMASI HAL‹NDE, borcun bulunmad›¤›
kabul edilerek gerekli ödeme/ifllemler yap›lacakt›r.
Ancak, e¤itim ve ö¤retime yönelik
olarak ö¤renim bursu ve ö¤renimle ilgili
di¤er adlarla verilen Devlet yard›mlar›,
teflvikler ve destekler nedeniyle yap›lacak
ödemelerde bu zorunluluk aran›lmayacakt›r.
XXIX. 5785 SAYILI RADYO VE TELE-
V‹ZYONLARIN KURULUfi VE YAYINLARI
HAKKINDA KANUNDA DE⁄‹fi‹KL‹K YA-
PILMASINA DA‹R KANUN YAYIMLANDI.
(23.07.2008/26945 RG)
Yay›m› tarihinde yürürlü¤e giren bu Yasa ile
13/4/1994 tarihli ve 3984 say›l› Radyo ve
Televizyonlar›n Kurulufl ve Yay›nlar› Hakk›nda
Kanunda de¤ifliklikler yap›lm›flt›r. Yap›lan
de¤ifliklikler özetle afla¤›daki gibidir.
√ RTÜK eskiden Baflbakanl›k Yüksek Denetleme
Kurulunun denetimine tabi iken Say›fltay
denetimine tabi k›l›nm›flt›r.
√ Üst Kurul üyelerinin Türk Ceza Kanunu uygulamas›
bak›m›ndan Devlet memuru say›lacaklar›na
iliflkin hüküm kald›r›lm›flt›r. Yap›lan
yeni düzenleme ile Üst Kurul Üyelerinin görevleriyle
ba¤lant›l› olarak iflledikleri iddia edilen
suçlara iliflkin soruflturmalar 4483 say›l›
Memurlar ve Di¤er Kamu Görevlilerinin Yarg›-
lanmas› Hakk›nda Kanuna göre yap›lacakt›r
ve bunlar hakk›nda soruflturma izni, Baflbakan
taraf›ndan verilecektir.
√ Üst Kurul, öngördü¤ü yükümlülükleri yerine
getirmeyen, izin flartlar›n› ihlâl eden, yay›n ilkelerine
ve bu Kanunda belirtilen di¤er esaslara
ayk›r› yay›n yapan özel radyo ve televizyon
kurulufllar›nda, cezaya yol açan fiilde
sorumluluklar› belirlendi¤i takdirde program›n
yap›mc›s› ve varsa sunucusu da televizyon
kurulufluna verilen ceza süresi
içerisinde hiçbir ad alt›nda baflka bir program
yapamayacak ve sunamayacakt›r.
XXX. 5784 SAYILI ELEKTR‹K P‹YASASI
KANUNU VE BAZI KANUNLARDA DE⁄‹-
fi‹KL‹K YAPILMASINA DA‹R KANUN YA-
YIMLANDI.
(26.07.2008/26948 RG)
Bu Yasa ile 4628 say›l› Elektrik Piyasas› Kanunu,
4760 say›l› Özel Tüketim Vergisi Kanunu,
3093 say›l› Türkiye Radyo-Televizyon
Gelirleri Kanunu, 3291 say›l› Kanunu, 2464
say›l› Belediye Gelirleri Kanunu, 4646 say›l›
Do¤al Gaz Piyasas› Kanunu, 5627 say›l›
Enerji Verimlili¤i Kanunu, 5346 say›l› Yenilenebilir
Enerji Kaynaklar›n›n Elektrik Enerjisi
Üretimi Amaçl› Kullan›m›na ‹liflkin Kanunu,
3194 say›l› ‹mar Kanunu, 4342 say›l› Mera
Kanunu ile 5015 say›l› Petrol Piyasas› Kanununda
de¤ifliklikler yap›lm›flt›r. Vergi ile ilgili
olarak yap›lan de¤ifliklikler özetle afla¤›daki
gibidir:
√ 4760 say›l› Özel Tüketim Vergisi Kanununa
afla¤›daki geçici 23 ncü madde ile
31/12/2012 tarihine kadar, Kanuna ekli (I)
say›l› listenin (A) cetvelinde yer alan
2710.19.61.00.11, 2710.19.61.00.19,
2710.19.63.00.11, 2710.19.63.00.19,
2710.19.65.00.11, 2710.19.65.00.19,
2710.19.69.00.11 ve 2710.19.69.00.99
G.T.‹.P. numaral› mallar›n yaln›zca elektrik
üretiminde kullan›lmak üzere teslimi ile birincil
yak›t› do¤algaz ve ikincil yak›t› akaryak›t
olan santrallara Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›
talimat› veya onay› ile Kanuna ekli (I)
say›l› listenin (A) cetvelinde yer alan
2710.19.41.00.11, 2710.19.41.00.18,
2710.19.45.00.11, 2710.19.45.00.12 ve
2710.19.49.00.11 G.T.‹.P. numaral› mallar›n
ayn› amaçla kullan›lmak üzere teslimi özel
tüketim vergisinden istisna edilmifltir.
√ 2464 say›l› Belediye Gelirleri Kanununun 35
inci maddesinin ikinci f›kras›nda yap›lan
de¤ifliklikler, 20/2/2001 tarihli ve 4628 say›l›
Elektrik Piyasas› Kanununa göre elektrik e-
nerjisini tedarik eden ve havagaz›n› da¤›tan
kurulufllar, sat›fl bedeli ile birlikte bu verginin
de tahsilinden ve ilgili belediyeye yat›r›lmas›ndan
sorumlu olacaklard›r. Organize sanayi
bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini
de organize sanayi bölgeleri tüzel kifliliklerine
elektri¤i temin eden kurulufl ödeyecektir.
√ 2464 say›l› Belediye Gelirleri Kanununun 37
inci maddesi de de¤ifltirilerek, Elektrik ve havagaz›
tüketim vergisinin matrah›; elektri¤in
iletimi, da¤›t›m› ve perakende sat›fl hizmetlerine
iliflkin bedelleri hariç olmak üzere, elektrik
enerjisi sat›fl bedeli ile havagaz›n›n sat›fl bedeli
olarak belirlenmifltir. Matraha vergi, fon
ve paylar dahil edilmeyecektir. Ayn› Yasan›n
39 ncu maddesinde yap›lan de¤ifliklikle de
elektrik enerjisini tedarik eden veya havagaz›n›
da¤›tan kurulufllar tahsil ettikleri vergiyi,
tahsil tarihini takibeden ay›n 20 nci günü
akflam›na kadar belediyeye bir beyanname
ile bildirmeye ve vergiyi ayn› sürede ödemek
zorundad›rlar. Bu vergi eskiden oldu¤u gibi
tahsil edilen tutar üzerinden ödenecek olup,
tahsil edilemeyen vergiler belediyeye ödenmeyecektir.
√ TRT pay› olarak da ifade edilen düzenleme
ile de nihai tüketiciye elektrik enerjisi sat›fl›
yapan lisans sahibi tüzel kifliler, iletim,
da¤›t›m ve perakende sat›fl hizmetlerine iliflkin
bedeller hariç olmak üzere, elektrik enerjisi
sat›fl bedelinin yüzde ikisi tutar›ndaki pay›
(Katma De¤er Vergisi, di¤er vergiler, fon
ve paylar ile benzeri kesintiler hariç) faturalar›nda
ayr›ca gösterecekler ve bu kapsamdaki
bedelleri Türkiye Radyo-Televizyon Ku-
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 63

umuna intikal ettireceklerdir. Organize sanayi
bölgeleri tüzel kiflilikleri, serbest tüketici
olarak tedarikçilerden kat›l›mc›lar› için temin
ettikleri enerjiye iliflkin olarak Türkiye Radyo-
Televizyon Kurumuna ayr›ca pay yat›rmayacaklard›r.
Di¤er taraftan nihai tüketiciye elektrik
enerjisi sat›fl› yapan lisans sahibi tüzel
kiflilerce, hesaplanacak bu bedeller en geç
tahakkuku takip eden ikinci ay›n yirmibeflinde
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun
gösterece¤i banka hesab›na ödenmek ve tahakkuk
cetvelleri ayn› süre içinde Türkiye
Radyo-Televizyon Kurumuna gönderilmek
zorundad›r.
Pay›n TRT’ye ödenmesinde tahakkuk esas›
geçerli olup, pay›n nihai tüketiciden tahsil
edilip edilmedi¤ine bak›lmayacakt›r. Ödemelerin
geciktirilmesi halinde, her geçen ay ve
kesri için, nihai tüketiciye elektrik enerjisi
sat›fl› yapan lisans sahibi tüzel kiflilere 6183
say›l› Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü Hakk›nda
Kanunda öngörülen gecikme zamm›
oran›nda gecikme faizi uygulanacakt›r. Kurum
alaca¤› 9/6/1932 tarihli ve 2004 say›l›
‹cra ve ‹flas Kanunu hükümlerince takip ve
tahsil olunacakt›r.
√ 31/12/2012 tarihine kadar iflletmeye girecek
üretim ve otoprodüktör lisans› sahibi tüzel
kiflilere afla¤›daki teflvikler sa¤lanacakt›r:
• Üretim tesislerinin, iflletmeye girifl tarihlerinden
itibaren befl y›l süreyle iletim sistemi
sistem kullan›m bedellerinden yüzde
elli indirim yap›l›r.
• Üretim tesislerinin yat›r›m döneminde,
üretim tesisleriyle ilgili yap›lan ifllemler ve
düzenlenen k⤛tlar damga vergisi ve
harçtan müstesnad›r.
XXXI. 3568 SAYILI YASADA ÖNEML‹ DE-
⁄‹fi‹KL‹KLER YAPAN 5786 SAYILI YASA
RESM‹ GAZETE’DE YAYIMLANDI.
(26.07.2008/26948 RG)
Söz konusu Yasa ile 3568 say›l› Yasada ö-
nemli de¤ifliklikler gerçeklefltirilmifltir. Ancak,
Yasan›n Anayasaya ayk›r› oldu¤u gerekçesiyle
baz› maddeleri için ana muhalefet partisince
Anayasa Mahkemesinde iptal davas›
aç›lm›flt›r. Yasa ile yap›lan önemli de¤ifliklikler
afla¤›daki gibidir:
√ Serbest Muhasebecilik Mesle¤i kald›r›lm›flt›r.
√ Serbest Muhasebeci Mali Müflavir olmak
için staj süresi üç y›la ç›kar›lm›flt›r.
√ Kanunlar› uyar›nca vergi inceleme yetkisini
alm›fl ve mesleki yeterlilik s›nav›nda baflar›l›
olduktan sonra yeminli mali müflavirlik s›nav›-
n› vermifl olanlar, serbest muhasebeci mali
müflavirlik s›nav›n› kazanm›fl olma flart› aranmadan
YMM s›navlar›na girebilecektir. Ancak,
s›navda baflar›l› olsalar da YMM’lik için
10 y›ll›k süreyi tamamlamalar› gerekmektedir.
√ S›nav komisyonu biri baflkan olmak üzere
yedi üyeden oluflacakt›r. S›nav komisyonu
baflkan ve üyeleri; dördü Maliye Bakanl›¤›
vergi denetim elemanlar› aras›ndan, biri Yüksekö¤retim
Kurulunca önerilecek iki aday
aras›ndan, ikisi ise Birlikçe önerilecek dört
aday aras›ndan Maliye Bakan› taraf›ndan seçilecektir.
√ Serbest muhasebeci mali müflavirlik ve yeminli
mali müflavirlik s›nav sonuçlar›n›n yarg›
mercilerine intikal etmesi ve mahkemece bilirkifli
incelemesine gerek görülmesi halinde,
s›nav komisyonunda görev almam›fl olmalar›
kayd›yla, biri Maliye Bakanl›¤› merkezi vergi
denetim eleman›, biri alan›nda uzman meslek
mensubu, biri ise dava edilen s›nav konusunda
ihtisas sahibi ö¤retim üyesinden oluflan
üç kiflilik bir bilirkifli heyeti tayin edilecektir.
√ Bölgesi içinde kendi mesle¤i konusunda en
az 250 meslek mensubu bulunan il merkezlerinde
ve bölgesi içinde 250 meslek mensubu
bulunan ilçelerde (Büyükflehir belediyesi
s›n›rlar› içindeki ilçeler hariç) bir oda
kurulacakt›r. Ancak, ilçelerde oda kurulabilmesi
için o ilçedeki en az 100 meslek mensubunun
yaz›l› baflvurusu aranacakt›r. Bu
durumda Büyükflehir belediyesi s›n›rlar› içindeki
ilçeler d›fl›nda kalan ve koflullar› sa¤layan
ilçelerde de Oda kurulabilecektir.
√ Meslek mensuplar›ndan kamu kurum ve
kurulufllar›nda çal›flanlar ile mesle¤i fiilen icra
etmeyenler, odaya girifl ücreti ve y›ll›k üye aidatlar›n›
yüzde elli indirimli olarak ödeyeceklerdir.
√ Oda Yönetim Kurulu üyeleri, kay›tl› oldu¤u
meslek odas›nda en az üç y›l k›demli olup
serbest veya bir iflyerine ba¤l› olarak bu Kanun
hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette
bulunanlar aras›ndan seçilecektir. Üye say›s›
yüzden az olan odalarda üç y›ll›k süre flart›
aranmayacakt›r. 01.04.2008 tarihinden sonra
yap›lan seçimlerden itibaren, odalarda üst
üste iki seçim döneminde iki defa Yönetim
Kurulu baflkanl›¤›na seçilmifl olanlar, aradan
iki seçim dönemi geçmedikçe Baflkan
olamayacaklard›r.
√ Oda ve Birlik Genel Kurulu üç y›lda bir May›s
ay›n›n içinde baflkan›n daveti üzerine bütçeyi
ve gündemdeki di¤er maddeleri görüflmek
ve gereken seçimleri yapmak üzere toplanacakt›r.
Ancak bu hüküm, 5786 say›l› Yasa
ile 3568 say›l› Yasaya eklenen geçici Geçici
10 ncu madde uyar›nca 31.12.2008 tarihinden
sonra yap›lan seçimler için uygulanacakt›r.
√ Oda Yönetim Kurulu, Genel Kurulca kendi
üyeleri aras›ndan, üç y›l için seçilen, üye say›s›
binin alt›nda olan odalarda befl as›l ve
befl yedek, üye say›s› bin ilâ beflbin aras›nda
olan odalarda yedi as›l ve yedi yedek, üye
say›s› beflbini aflan odalarda ise dokuz as›l ve
dokuz yedek üyeden oluflacakt›r.
√ Oda Disiplin Kurulu, üye say›s› 50'ye kadar
olan Odalarda üç, 50'den fazla olan Odalarda
befl üyeden oluflacakt›r. Ayr›ca, Disiplin
Kurulu üyesi 3 olan Odalarda bir, 5 olan Odalarda
3 yedek üye seçilecektir. Disiplin Kurulu
üyeleri, kay›tl› oldu¤u meslek odas›nda en az
üç y›l k›demli olup serbest veya bir iflyerine
ba¤l› olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen
mesleki faaliyette bulunanlar aras›ndan üç y›l
için seçilecektir. Üye say›s› yüzden az olan
odalarda üç y›ll›k süre flart› aranmayacakt›r.
Süresi dolan üye yeniden seçilebilecektir.
√ Her oda, üye say›s›na ba¤l› olmaks›z›n seçece¤i
üç temsilciye ilâve olarak, üyelerinin
yetmiflbeflte biri oran›nda temsilci ve ayn› say›ya
kadar yedek temsilci seçecektir. Bu oran›n
yar›s›ndan az olanlar nazara al›nmayacak
olup, fazla olanlar ise tüme tamamlanacakt›r.
√ Birlik Yönetim Kurulu, kay›tl› oldu¤u meslek
odas›nda en az üç y›l k›demli olup serbest
veya bir iflyerine ba¤l› olarak bu Kanun hükümlerine
göre fiilen mesleki faaliyette bulunan
Birlik Genel Kurulu üyeleri aras›ndan üç
64 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

y›l için seçilen dokuz as›l ve dokuz yedek
üyeden oluflacakt›r. Yönetim Kurulu üyelerinden
beflinin yeminli mali müflavir olmas›
zorunludur. Üst üste iki seçim döneminde
iki defa Birlik Yönetim Kurulu baflkanl›¤›na
seçilmifl olanlar, aradan iki seçim dönemi
geçmedikçe Baflkan olamayacakt›r. Ayr›ca,
TURMOB Baflkan› en az befl y›l süreyle yeminli
mali müflavirlik yapm›fl olanlar aras›ndan
seçilecektir.
√ TÜRMOB disiplin Kurulu üyeleri, kay›tl› oldu¤u
meslek odas›nda en az üç y›l k›demli
olup serbest veya bir iflyerine ba¤l› olarak bu
Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette
bulunan Birlik Genel Kurulu üyeleri
aras›ndan üç y›l için seçilen befl as›l ve befl
yedek üyeden oluflacakt›r. Denetleme Kurulu
üyelerinden en az birinin yeminli mali müflavir
olmas› zorunludur. Süresi dolan üye yeniden
seçilebilecektir.
√ Oda ve Birlik Seçimlerinde, üyeler ba¤›ms›z
aday olabilecekleri gibi, aralar›nda oluflturacaklar›
gruplar›n listelerinden de aday olabileceklerdir.
Kurul üyelikleri ve Birlik Genel Kurul
temsilcilikleri için ayr› oy pusulalar› oluflturulacakt›r..
Oy pusulalar›nda, grup listelerinden
aday olanlar ilgili grup ismi alt›nda, ba-
¤›ms›z adaylar ise ayr›ca listelenir. Oy pusulalar›,
hangi kurul üyeli¤i için hangi grup ya da
ba¤›ms›z adaya oy verilece¤ini gösterecek
flekilde haz›rlan›r, grup isimlerinin ve ba¤›ms›z
adaylar›n adlar› yan›na iflaret konacak kare
fleklinde kutulara yer verilmek suretiyle ço-
¤alt›larak, ilçe seçim kurulu mührü ile mühürlendikten
sonra kullan›lacakt›r. Oylar pusulada
yer alan grup ya da ba¤›ms›z adaylar›n ismi
yan›ndaki kutu iflaretlenmek suretiyle kullan›lacakt›r.
Oy verme ifllemi, gizli oy aç›k tasnif
esaslar›na göre yap›lacakt›r. Üye listesinde
ad› yaz›l› bulunmayan meslek mensubu oy
kullanamayacakt›r.
√ Seçimlerde nisbi temsil uygulamas›na geçilmifltir.
√ Üyeler, oda veya birlik yönetim, denetleme
ve disiplin kurullar›ndan sadece birinde görev
alabileceklerdir.
√ Odalar, her y›l sonu itibar›yla mevcut üyelerine
iliflkin olarak Maliye Bakanl›¤›nca talep
edilecek bilgileri, Ocak ay› sonuna kadar bildirmekle
yükümlüdür. Odalar ve Birlik her y›-
l›n faaliyet raporlar›n› ve mali tablolar›n› izleyen
y›l›n Ocak ay› sonuna kadar internet sitelerinde
y›l sonuna kadar kalmak üzere yay›mlayacaklard›r.
√ Meslek mensuplar›n›n, mesleki faaliyetlerini
fiilen devam ettirmeleri için Birlik ve odalar taraf›ndan
düzenlenecek mesleki gelifltirme ve
e¤itim seminerlerine kat›lmalar› zorunludur.
Meslek içi e¤itimle ilgili konular, e¤itim programlar›
ve süreleri ile di¤er hususlara iliflkin u-
sul ve esaslar yönetmelikle belirlenecektir.
XXXII. 86 SER‹ NO’LU G‹DER VERG‹LER‹
GENEL TEBL‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(26.07.2008/26948 RG)
Maliye Bakanl›¤›nca ç›kar›lan bu Tebli¤de,
5766 say›l› Amme Alacaklar›n›n Tahsil Usulü
Hakk›nda Kanunda ve Baz› Kanunlarda De-
¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanunun1 25 inci
maddesi ile 13/7/1956 tarihli ve 6802 say›l›
Gider Vergileri Kanununun 30, 31 ve 47 nci
maddelerinde yap›lan düzenleme hakk›nda
aç›klamalar yap›lm›flt›r. Tebli¤de göre;
√ 1/8/2008 tarihinden itibaren sözleflme yapma
veya prim tahsil etme yetkisi bulunan sigorta
acenteleri ile sigorta acenteli¤i bulunan
banka flubeleri taraf›ndan yap›lan sigorta ifllemleri
de dahil olmak üzere bütün sigorta ifllemlerinde
verginin mükellefi sigorta flirketleridir.
Dolay›s›yla acentelerin BSMV mükellefiyeti,
31.07.2008 tarihi itibariyle sona
ermifltir.
√ Sigorta ifllemi dolay›s›yla sigorta arac›lar›na
yap›lan komisyon ve benzeri ödemelerin vergi
matrah›ndan indirilmesi mümkün de¤ildir.
Di¤er bir ifadeyle, sigorta arac›lar›n›n (sözleflme
yapma veya prim tahsil etme yetkisi bulunan
acentelerin) vergi mükellefiyetinden ç›kar›lmas›,
sigorta flirketlerince sigorta arac›lar›na
yap›lacak ödemelerin vergi matrah›ndan
indirilmesi sonucunu do¤urmamaktad›r.
√ Sigorta flirketleri, 1/8/2008 tarihinden itibaren
sigorta arac›lar› taraf›ndan yap›lan sigorta
ifllemleri de dahil olmak üzere yapt›klar› ifllemlere
iliflkin vergileri, Hizmet Vergisi (Sigorta
Muameleleri Vergisi) Beyannamesi ile izleyen
ay›n 15 inci günü akflam›na kadar kanuni
veya ifl merkezlerinin bulundu¤u yer vergi dairesine
beyan ederek ayn› süre içinde ödeyeceklerdir.
√ 1/8/2008 tarihinden önce sigorta acenteleri
taraf›ndan düzenlenen ancak bu tarihten
sonra iptal edilen sigorta ifllemlerine iliflkin
vergilerin sigorta acentelerince beyan edilerek
ödenmifl olmas› kayd›yla, sigorta flirketleri
taraf›ndan iptalin gerçekleflti¤i dönemde
hesaplanan vergiden indirim konusu yap›labilecektir.
‹ptalin gerçekleflti¤i dönemde hesaplanan
vergiden sigorta flirketleri taraf›ndan
indirim konusu yap›lan verginin (yaln›zca
iptal tarihinden sonraki döneme ait olan k›sm›),
bu ifllemleri yapan sigorta acentelerine
ayr›ca red ve iadesi yap›lmayacakt›r.
√ Sigorta ifllemlerinde verginin matrah›, sigorta
arac›lar›na verilen komisyonlar dahil edilerek
tespit edilen prim tutarlar›d›r. Sigorta a-
centeli¤i bulunan banka flubeleri, sigorta
acenteli¤i bulunan finansman flirketleri ile di-
¤er acentelerin sigorta ifllemleri dolay›s›yla
alaca¤› komisyonlar da prim tutar›na dahil oldu¤undan
ve bu tutarlara iliflkin vergiler sigorta
flirketlerince beyan edilerek ödenece¤inden,
bu komisyonlar üzerinden sigorta acenteleri
ve sigorta acenteli¤i bulunan banka flubeleri
ile finansman flirketleri taraf›ndan ayr›ca
BSMV hesaplan›p beyan edilmeyecektir.
√ Sigorta flirketlerinin sigortac›l›k faaliyeti d›-
fl›nda kalan di¤er ifllemleri için fatura düzenlenecektir.
√ 15/4/2008 tarihli ve 26848 say›l› Resmî
Gazete’de yay›mlanan 2008/13459 say›l› Bakanlar
Kurulu Karar›nda, kambiyo muamelelerine
iliflkin BSMV oran›, 1/5/2008 tarihinden
itibaren uygulanmak üzere kambiyo sat›fl tutar›
üzerinden s›f›r olarak belirlenmifl olmakla
birlikte, BSMV mükelleflerinin vergilendirme
dönemi içinde vergiye tabi ifllemleri bulunmasa
da bu durumlar›n› vergi beyannamesi ile
bildirmeye mecbur olduklar›ndan, vergi dönemi
içinde sadece vergi oran› s›f›r olarak belirlenmifl
döviz sat›fl ifllemleri bulunan mükelleflerin
(yetkili müesseseler dahil) de bu ifllemlerini
beyanname ile bildirmeleri gerekmektedir.
XXXIII. K‹RA ÖDEMELER‹N‹N F‹NANS
KURUMLARI ARACILI⁄IYLA YAPILMASI
ZORUNLULU⁄UNA ‹L‹fiK‹N 268 SIRA
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 65

NO’LU GEL‹R VERG‹S‹ GENEL TEBL‹⁄‹
YAYIMLANDI.
(29.07.2008/26951 RG)
Maliye Bakanl›¤›’nca ç›kar›lan bu Tebli¤e göre,
01.11.2008 tarihinden itibaren,
√ Konutlarda, her bir konut için ayl›k 500
YTL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,
√ ‹flyerlerinde, iflyerini kiraya verenler ile kirac›lar›n
kiraya iliflkin tahsilat ve ödemelerinin
banka veya Posta ve Telgraf Teflkilat› Genel
Müdürlü¤ü taraf›ndan düzenlenen belgelerle
tevsik edilmesi zorunlulu¤u getirilmifltir.
Di¤er taraftan, mükelleflerce,
√ Her bir konut için ayl›k tutar› 500 YTL’ nin
alt›ndaki konut kira geliri ile
√ Mahkeme ve icra yoluyla yap›lan konut ve
iflyeri kira gelirine iliflkin tahsilatlar
Tebli¤le getirilen zorunluluk kapsam›nda
de¤ildir.
XXXIV. ANAYASA MAHKEMES‹NCE 5411
SAYILI BANKACILIK KANUNU’NUN 132.
MADDES‹N‹N ONÜÇÜNCÜ FIKRASININ
YÜRÜLÜ⁄Ü DURDURULDU
(30.07.2008/26952 R.G.)
Anayasa Mahkemesince 22/07/2008 tarih,
K.2008/17 (YÜRÜLÜ⁄Ü DURDURMA) ve
E.2008/66 say›l› Karar› ile 9.10.2005 günlü,
5411 say›l› Bankac›l›k Kanunu’nun 132.
maddesinin onüçüncü f›kras›n›n yürürlü¤ü
durdurulmufltur. Yürürlü¤ü durdurulan söz
konusu madde hükmü afla¤›daki gibidir.
“Fona borçlu gerçek kifli ile tüzel kiflilerin
kanuni temsilcileri hakk›nda 5682 say›l›
Pasaport Kanununun 22 nci maddesi hükümleri
Fonun talebi üzerine uygulan›r.”
Bilindi¤i üzere “Anayasa Mahkemesince verilen
ve 08.12.2007 tarih 26724 say›l› Resmi
Gazete’de yay›mlanan 2007/81 Karar ve
2007/4 Esas No’lu Karar› ile 15.7.1950 günlü,
5682 say›l› Pasaport Kanunu’nun,
28.5.1988 günlü, 3463 say›l› Yasa’n›n 3.
maddesiyle de¤ifltirilen 22. maddesinin
birinci f›kras›n›n “… vergiden borçlu oldu-
¤u pasaport vermeye yetkili makamlara
bildirilenlere …” bölümü” ile 4389 say›l›
Bankalar Kanunu’nun 15. maddesinin 12.5.
2001 günlü, 4672 say›l› Yasa ile de¤ifltirilen
(3) numaral› f›kras›n›n “5682 say›l› Pasaport
Kanununun 22 nci maddesi hükümleri,
Fonun talebi üzerine Fona borçlu olanlar
ile tüzelkifli borçlular›n kanuni temsilcileri
hakk›nda da uygulan›r” biçimindeki tümcesi
iptal edilmiflti. Ayr›ca, 19.10.2005 günlü,
5411 say›l› Bankac›l›k Kanunu’nun 132.
maddesinin onüçüncü f›kras›, 22.7.2008
günlü, E.2008/66, K.2008/131 say›l› kararla
iptal edildi¤inden, bu f›kran›n, uygulanmas›ndan
do¤acak sonradan giderilmesi güç
veya olanaks›z durum ve zararlar›n önlenmesi
ve iptal karar›n›n sonuçsuz kalmamas›
için karar›n Resmî Gazete’de yay›mlanaca¤›
güne kadar, Anayasa Mahkemesince YÜ-
RÜRLÜ⁄ÜNÜN DURDURULMASINA karar
verilmifltir.
XXXV. ARAfiTIRMA VE GEL‹fiT‹RME FA-
AL‹YETLER‹N‹N DESTEKLENMES‹NE
‹L‹fiK‹N UYGULAMA VE DENET‹M YÖ-
NETMEL‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(31.07.2008/26953 R.G.)
5746 say›l› Yasan›n 4 ncü maddesinin son
f›kras›nda bu Yasan›n uygulamas›na ve denetimine
iliflkin usul ve esaslar, TÜB‹TAK’›n
görüflü al›nmak suretiyle Maliye Bakanl›¤› ile
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› taraf›ndan birlikte
ç›kar›lacak yönetmelikle belirlenece¤i emredildi¤inden,
Maliye Bakanl›¤› ile Sanayi Bakanl›¤›’nca
ç›kar›lan ARAfiTIRMA VE GE-
L‹fiT‹RME FAAL‹YETLER‹N‹N DESTEKLEN-
MES‹NE ‹L‹fiK‹N UYGULAMA VE DENET‹M
YÖNETMEL‹⁄‹ ç›kar›lm›flt›r. Yönetmelik hükümleri
01.08.2008 tarihinde yürürlü¤e girmifltir.
Bu Yönetmelikte yap›lan düzenlemeler
ana bafll›klar itibariyle afla¤›daki gibidir:
√ Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri
√ Ar-Ge ve yenilik say›lmayan faaliyetler
√ Ar-Ge ve yenilik harcamalar›n›n kapsam›
√ Ar-Ge indirimi uygulama esaslar›
√ Ar-Ge indiriminin uygulamas›nda izlenecek
yöntem
√ Gelir vergisi stopaj› teflviki uygulamas›
√ Sigorta primi deste¤i uygulamas›
√ Teknogiriflim sermayesi deste¤i uygulamas›
√ Damga vergisi istisnas› uygulamas›
√ De¤erlendirme ve Denetim Komisyonu
√ Ar-Ge merkezleri
√ Rekabet öncesi iflbirli¤i projeleri
√ Rekabet Öncesi ‹flbirli¤i Projelerinin Denetlenmesi
√ Teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi iflletmeleri)
√ Ar-Ge ve yenilik projeleri
√ Teknogiriflim sermayesi deste¤i
√ Denetim
√ fiartlar›n ihlali ve destek ve teflviklerin amac›
d›fl›nda kullan›lmas›,
√ Nakit desteklerin izlenmesi
√ Komisyon üyeleri ve hakem ödemeleri
√ Gizlilik
√ Düzenleme yetkisi
XXXVI. 385 SIRA NO’LU VERG‹ USUL KA-
NUNU GENEL TEBL‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(01.08.2008/26954 R.G.)
Maliye Bakanl›¤›’nca ç›kar›lan bu Tebli¤de
afla¤›daki konularda düzenlemeler yer almaktad›r.
√ Bedeli Kredi Kart› Kullan›lmak Suretiyle
Ödenen Tafl›mac›l›kta Belge Düzeni
√ Otomatik Sat›fl Makineleri ile Yap›lan
Sat›fllarda Belge Düzeni,
√ Elektronik Sistemler Kullan›larak Yap›lan
Otopark ‹flletmecili¤inde Belge Düzeni,
√ Kap›dan veya Mesafeli Sözleflme Düzenlenerek
Yap›lan Sat›fllarda ‹ade ‹fllemlerinde
Belge Düzeni,
√ Döviz ve/veya K›ymetli Maden Al›m/Sat›-
m›nda Belge Düzeni,
√ Sigorta Acentelerine Tali Acentelik Sözleflmesi
‹le Ba¤l› Olarak Çal›flan Tali Acentelere
Ödenen Komisyon Bedellerinde Belge Düzeni,
√ Denetimlerde Al›konulan Sevk ‹rsaliyesi,
Yolcu Listesi ve ‹rsaliyeli Faturalar
√ Yabanc› Para Biriminde Düzenlenen Faturalarda
Türk Para Birimi Karfl›l›¤› Bulunmamas›
Durumunda Uygulanacak Ceza
66 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

XXXVII. 5793 SAYILI BAZI KANUN VE
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER-
DE DE⁄‹fi‹KL‹K YAPILMASINA DA‹R KA-
NUN YAYIMLANDI.
(06.08.2008/26959 R.G.)
Bu Yasa ile afla¤›daki Yasalarda ve KHK’lerde
de¤ifliklik yap›lm›flt›r.
√ 4/2/1924 tarihli ve 406 say›l› Telgraf ve
Telefon Kanunu,
√ 27/7/1967 tarihli ve 926 say›l› Türk Silâhl›
Kuvvetleri Personel Kanunu,
√ 14/6/1973 tarihli ve 1739 say›l› Milli E¤itim
Temel Kanunu,
√ 4/11/1981 tarihli ve 2547 say›l› Yüksekö¤retim
Kanunu,
√ 24/2/1983 tarihli ve 2802 say›l› Hakimler ve
Savc›lar Kanunu,
√ 24/5/1983 tarihli ve 2829 say›l› Sosyal Güvenlik
Kurumlar›na Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin
Birlefltirilmesi Hakk›nda Kanun,
√ 2/3/1984 tarihli ve 2985 say›l› Toplu Konut
Kanun,
√ 25/10/1984 tarihli ve 3065 say›l› Katma
De¤er Vergisi Kanunu,
√ 3/5/1985 tarihli ve 3194 say›l› ‹mar Kanunu,
√ 28/5/1986 tarihli ve 3292 say›l› Vatani Hizmet
Tertibi Ayl›klar›n›n Ba¤lanmas› Hakk›nda
Kanun,
√ 320 say›l› Kanun Hükmünde Kararname,
√ 28/5/1988 tarihli ve 3466 say›l› Uzman
Jandarma Kanunu,
√ 18/5/1989 tarihli ve 3561 say›l› Mal Memurlar›n›n
Kayy›m Tayin Edilmesine Dair Kanun,
√ –27/6/1989 tarihli ve 375 say›l› Kanun Hükmünde
Kararname,
√ 30/4/1992 tarihli ve 3797 say›l› Milli E¤itim
Bakanl›¤›n›n Teflkilat ve Görevleri Hakk›nda
Kanun,
√ 24/11/1994 tarihli ve 4046 say›l› Özellefltirme
Uygulamalar› Hakk›nda Kanun,
√ 29/6/2001 tarihli ve 4706 say›l› Hazineye
Ait Tafl›nmaz Mallar›n De¤erlendirilmesi ve
Katma De¤er Vergisi Kanununda De¤ifliklik
Yap›lmas› Hakk›nda Kanun,
√ 10/12/2003 tarihli ve 5018 say›l› Kamu Malî
Yönetimi ve Kontrol Kanunu,
√ 4/12/2004 tarihli ve 5271 say›l› Ceza Muhakemesi
Kanunu,
√ 22/2/2005 tarihli ve 5302 say›l› ‹l Özel ‹daresi
Kanunu,
√ 21/4/2005 tarihli ve 5335 say›l› Baz› Kanun
ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde De¤ifliklik
Yap›lmas›na Dair Kanun,
√ 26/5/2005 tarihli ve 5355 say›l› Mahalli
‹dare Birlikleri Kanun,
√ 16/6/2005 tarihli ve 5366 say›l› Y›pranan
Tarihi ve Kültürel Tafl›nmaz Varl›klar›n Yenilenerek
Korunmas› ve Yaflat›larak Kullan›lmas›
Hakk›nda Kanun,
√ 14/7/1965 tarihli ve 657 say›l› Devlet Memurlar›
Kanunu,
KDVK’nunda yap›lan de¤ifliklikle Toplu Konut
‹daresi Baflkanl›¤›nca yap›lan arsa ve arazi
teslimleri katma de¤er vergisinden istisna edilmifl
olup, k›smi istisna kapsam›na al›nm›flt›r.
406 say›l› Yasaya eklenen ek 37 nci madde
ile Telekomünikasyon Kurumunca, ulusal çapta,
kamuya aç›k mobil telekomünikasyon hizmeti
sunan iflletmelerin ödeyecekleri hazine
pay›n›n ödenme usul ve esaslar› belirlenmifltir.
XXXVIII. 1 SER‹ NO’LU 5746 SAYILI A-
RAfiTIRMA VE GEL‹fiT‹RME FAAL‹YET-
LER‹N‹N DESTEKLENMES‹ HAKKINDA
KANUN GENEL TEBL‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(06.08.2008/26959 R.G.)
Maliye Bakanl›¤›nca ç›kar›lan bu Tebli¤de
Teknoloji merkezi iflletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde,
kamu kurum ve kurulufllar› ile kanunla
kurulan vak›flar taraf›ndan veya uluslararas›
fonlarca desteklenen ya da TÜB‹TAK
taraf›ndan yürütülen Ar-Ge ve yenilik projelerinde,
teknogiriflim sermaye desteklerinden
yararlanan iflletmelerde ve rekabet öncesi iflbirli¤i
projelerinde çal›flan Ar-Ge ve destek
personelinin çal›flmalar› karfl›l›¤›nda elde
ettikleri ücretleriyle ilgili olarak 28/2/2008 tarihli
ve 5746 say›l› Araflt›rma ve Gelifltirme
Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakk›nda Kanunda
belirtilen gelir vergisi stopaj› teflviki uygulamas›na
iliflkin aç›klamalar yer almaktad›r.
Bu Tebli¤e göre, Ar-Ge kapsam›nda çal›flan
doktoral› ve di¤er personelin her biri için ayr›
ayr› hesaplama yap›larak, yap›lan bu hesaplamalar
Tebli¤in 1 ve 2 No’lu eklerinde yer
alan "‹stihdam Edilen Ücretlilere ‹liflkin Bilgiler"
ile "AR-GE VE YEN‹L‹K FAAL‹YETLER‹
KAPSAMINDA ÜCRET ÖDEMELER‹ ‹ST‹S-
NASINA ‹L‹fiK‹N B‹LD‹R‹M" doldurulacak ve
muhtasar beyanname ekinde verilecektir.
XXXIX. 4904 SAYILI TÜRK‹YE ‹fi KURU-
MU KANUNUNUN 20 NC‹ MADDES‹NE
VE 4857 SAYILI ‹fi KANUNUNUN 108 ‹NC‹
MADDES‹NE ‹ST‹NADEN UYGULANA-
CAK ‹DAR‹ PARA CEZALARI HAKKINDA
TEBL‹⁄ YAYIMLANDI.
(06.08.2008/26959 R.G.)
Türkiye ‹fl Kurumunca ç›kar›lan bu Tebli¤de,
4904 say›l› Türkiye ‹fl Kurumu Kanununun 20
nci maddesine ve 4857 say›l› ‹fl Kanununun
108 inci maddesine istinaden uygulanacak
idari para cezalar›na iliflkin usul ve esaslar
düzenlenmifltir. Tebli¤in 3 ncü maddesi uyar›nca,
Türkiye ‹fl Kurumu taraf›ndan afla¤›daki
idari para cezalar› uygulanacakt›r.
a) Kurumdan izin alan özel istihdam bürolar›ndan;
i) 4904 say›l› Kanunun 17 nci maddesinin
birinci f›kras›na ayk›r› olarak, yurtd›fl›
ifl ve iflçi bulma faaliyetlerine iliflkin hizmet akitlerini
Kuruma onaylatmayanlara ayn› Kanunun
20 nci maddesinin (a) bendi gere¤i, her
bir hizmet akdi için üçyüz Türk Liras›;
ii) 4904 say›l› Kanunun 19 uncu maddesinin
son f›kras›na ayk›r› olarak, Kurum taraf›ndan
istenilen bilgi ve belgelerle, iflgücü
piyasas›n›n izlenmesi için gerekli olan istatistiksel
bilgileri talebin tebli¤i tarihinden itibaren
onbefl gün içerisinde Kuruma vermeyenlere
ayn› Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendi
gere¤i, alt›yüz Türk Liras›,
iii) 4904 say›l› Kanunun 17 nci maddesinin
son f›kras›na ayk›r› olarak, Kurum müfettifllerince
istenilen bilgi, belge, kay›t ve defterleri
onbefl gün içerisinde ibraz etmeyenlere
ayn› Kanunun 20 nci maddesinin (c) bendi
gere¤i bin ikiyüz Türk Liras›,
iv) 4904 say›l› Kanunun 19 uncu maddesinin
birinci f›kras›na ayk›r› olarak, ifl arayanlara
ve aç›k ifllere iliflkin bilgileri, ifl ve iflçi
bulma faaliyeti d›fl›nda baflka bir amaçla kullananlara
ayn› Kanunun 20 nci maddesinin (f)
bendi gere¤i ikibin Türk Liras›,
v) 4904 say›l› Kanunun 19 uncu maddesinin
ikinci f›kras›na ayk›r› olarak, 1/8/2008
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 67

tarihli ve 26954 say›l› Resmî Gazete’de yay›mlanan
Özel ‹stihdam Bürolar› Yönetmeli-
¤inde (Yönetmelik) öngörülenler d›fl›nda ifl
arayanlardan her ne ad alt›nda olursa olsun
menfaat temin edenlere ayn› Kanunun 20 nci
maddesinin (f) bendi gere¤i onbin Türk Liras›,
vi) 4904 say›l› Kanunun 19 uncu maddesinin
üçüncü f›kras›na ayk›r› olarak Yönetmelikte
öngörülenler d›fl›nda ifl arayanlardan ücret
al›nmas›na veya herhangi bir menfaat teminine
yönelik sözlü ya da yaz›l› anlaflmalar, iflgücünün
sigortas›z çal›flmas› veya sendikaya
üye olmamas› ya da asgari ücretin alt›nda
ücret ödenmesi koflullar›n› tafl›yan anlaflmalar,
ifl arayan›n di¤er özel istihdam bürolar›ndan
veya Kurumdan hizmet almalar›n› engelleyen
anlaflmalar yap›lmas› halinde bürolara
ayn› Kanunun 20 nci maddesinin (g) bendi
maddesi gere¤i ikibin Türk Liras›, idari para
cezas› uygulanacakt›r.
b) Kurumdan izin almadan ifl ve iflçi bulmaya
arac›l›k faaliyeti yapan gerçek ve tüzel kiflilerden;
i) 4904 say›l› Kanunun 17 nci maddesinin
birinci f›kras›na ve 4857 say›l› ‹fl Kanununun
90 ›nc› maddesine ayk›r› olarak, Kurumdan
izin belgesi almadan ifl ve iflçi bulmaya
arac›l›k faaliyetinin bir iflyerinde veya 9/6/
2004 tarihli ve 5187 say›l› Bas›n Kanununda
yaz›l› araçlarla ya da radyo, televizyon, video,
‹nternet, kablolu yay›n veya elektronik bilgi
iletiflim araçlar› ve benzer yay›n araçlar›ndan
biri ile iflleyenlere 4857 say›l› Kanunun 106
nc› maddesi ve 4904 say›l› Kanunun 20 nci
maddesinin (h) bendi gere¤i on bin Türk Liras›
idari para cezas›; bu fiilin her bir tekrar›nda
yirmibin Türk Liras›,
ii) ‹fl arayanlardan ücret alan veya menfaat
temin edenlere ayn› 4904 say›l› Kanunun
20 nci maddesinin (d) bendi gere¤i on bin
Türk Liras› idari para cezas› uygulanacakt›r.
Ayr›ca, Kuruma onaylat›lmayan her bir
yurtd›fl› hizmet akdi için üçyüz Türk Liras›,
idari para cezas› uygulanacakt›r.
c) Kurum izni olmaks›z›n yurtd›fl›na iflçi
götürme faaliyetinde bulunan firmalardan;
i) 4904 say›l› Kanunun 3 üncü maddesinin
(d) bendine ayk›r› olarak, Kurum izni olmaks›z›n
kendi ifl ve faaliyetlerinde çal›flt›racaklar›
iflçileri yurtd›fl›na götürenlere ayn› Kanunun
20 nci maddesinin (d) bendi gere¤i ikibin
Türk Liras›,
ii) Kurumdan al›nan yurtd›fl›na iflçi götürme
izni olsun veya olmas›n yurtd›fl› hizmet
akdini Kuruma onaylatmayanlara, onaylatmad›klar›
her bir yurtd›fl› hizmet akdi için
4904 say›l› Kanunun 20 nci maddesinin (d)
bendi gere¤i üçyüz Türk Liras›,
iii) Kurumdan izin almaks›z›n yurtd›fl›na
götürülecek iflçilerin teminine yönelik olarak
9/6/2004 tarih ve 5187 say›l› Bas›n Kanununda
yaz›l› araçlarla ya da radyo, televizyon,
video, ‹nternet, kablolu yay›n veya elektronik
bilgi iletiflim araçlar› ile ilan verenlere ayn› Kanunun
20 nci maddesinin (d) bendi gere¤i
ikibin Türk Liras›, idari para cezas› uygulanacakt›r.
d) Kurum arac›l›¤› olmaks›z›n daimi veya geçici
iflçi alan kamu kurum ve kurulufllar›ndan;
4904 say›l› Kanunun 3 üncü maddesinin (d)
bendine ayk›r› olarak, Kurum arac›l›¤› d›fl›nda
daimi ve geçici kadrolara iflçi alanlara ayn› Kanunun
20 nci maddesinin (d) bendi gere¤i geçici
kadrolara iflçi al›m› için on befl bin Türk Liras›,
daimi kadrolara iflçi al›m› için yirmibeflbin
Türk Liras› idari para cezas› uygulanacakt›r.
e) Bilgi isteme ile ilgili olarak özel kesim iflyerlerinden;
4904 say›l› Kanunun 21 inci maddesine ayk›r›
olarak, Kurum taraf›ndan istenilen bilgileri verilen
süre içerisinde ibraz etmeyen özel kesim
iflyerlerine ayn› Kanunun 20 nci maddesinin
(e) bendi gere¤i ikibin Türk Liras›, idari para
cezas› uygulanacakt›r.
f) Yabanc› uyruklu kiflilere yönelik ifl ve iflçi
bulma faaliyeti yürütenlerden;
27/2/2003 tarihli ve 4817 say›l› Yabanc›lar›n
Çal›flma ‹zinleri Hakk›nda Kanun gere¤i çal›flma
izni almayanlar için arac›l›k faaliyetinde
bulunan özel istihdam bürolar› ve di¤er gerçek
ve tüzel kiflilere ayn› Kanunun 20 nci
maddesinin (j) bendi maddesi gere¤i kifli bafl›na
beflbin Türk Liras›, idari para cezas› uygulanacakt›r.
g) Yaz›l›, görsel veya elektronik ortamda yay›n
yapanlara;
Kurumdan izin alan özel istihdam bürolar›
Kurum internet sayfas›nda yay›nlanmaktad›r.
Yay›n kurulufllar›n›n, ifl ve iflçi bulma ilan› veren
arac› kiflilerin Kurumdan izin belgesi al›p
almad›klar› ve izin verilen faaliyet sürelerini
kontrol etmeleri gerekmektedir.
Kurumdan izin belgesi almadan ifl ve iflçi bulmaya
arac›l›k faaliyeti yapan kifliler ile Kurumdan
izin almadan yurtd›fl›na iflçi götürmek
isteyen kiflilere ait ifl ve iflçi bulma ilan›n›,
5187 say›l› Bas›n Kanununda yaz›l› araçlarla
ya da radyo, televizyon, video, ‹nternet, kablolu
yay›n veya elektronik bilgi iletiflim araçlar›
ve benzer yay›n araçlar› ile yay›nlayan gerçek
ve tüzel kiflilere, 4904 say›l› Kanunun 20 nci
maddesinin (›) bendi gere¤i beflbin Türk Liras›
idari para cezas› uygulanacakt›r.
Kanun hükümlerine göre verilen idari para
cezalar› Kurum taraf›ndan genel esaslara
göre tahsil edilecektir. ‹dari para cezalar›, her
takvim y›l› bafl›ndan geçerli olmak üzere o y›l
için 213 say›l› Vergi Usul Kanununun mükerrer
298 inci maddesi hükmü uyar›nca tespit
ve ilan edilen yeniden de¤erleme oran›nda
her y›l art›r›larak uygulanacakt›r.
Di¤er taraftan, 5326 say›l› Kabahatler Kanununun
27 nci maddesi gere¤i karar›n tebli-
¤inden itibaren 15 gün içinde karara karfl›
yetkili Sulh Ceza Mahkemesine baflvuru
hakk› bulunmaktad›r. Bu sürede yarg› yoluna
baflvurulmamas› halinde karar kesinleflecektir.
Yarg› yoluna baflvurulmas› halinde,
durumun Kuruma bildirilmesi gerekmektedir.
XL. S‹GORTA B‹LG‹ MERKEZ‹ YÖNET-
MEL‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(09.08.2008/26962 R.G.)
Baflbakanl›k (Hazine Müsteflarl›¤›)’nca ç›kar›-
lan bu Yönetmelikte, /6/2007 tarihli ve 5684
say›l› Sigortac›l›k Kanununun 24 üncü maddesinin
10 uncu f›kras›na göre Türkiye Sigorta
ve Reasürans fiirketleri Birli¤i bünyesinde
tüzel kiflili¤i haiz olarak kurulan Sigorta Bilgi
Merkezinin iflleyifline ve sigorta flirketlerinin
bu konudaki yükümlülüklerine iliflkin usul ve
esaslar düzenlenmifltir. Bu Yönetmelik ile
11/4/2007 tarihli ve 26490 say›l› Resmî Gazete’de
yay›mlanan Trafik Sigortalar› Bilgi
Mer -kezi Yönetmeli¤i 01.01.2009 tarihinden
geçerli olmak üzere yürürlükten kald›r›lm›flt›r.
XLI. TERSANE, TEKNE ‹MAL VE ÇEKEK
YERLER‹NE ‹fiLETME ‹ZN‹ VER‹LMES‹NE
‹L‹fiK‹N USUL VE ESASLAR HAKKINDA
YÖNETMEL‹K YAYIMLANDI.
(10.08.2008/26963 R.G.)
Ulaflt›rma Bakanl›¤› (Denizcilik Müsteflarl›-
¤›)’nca ç›kar›lan bu Yönetmelikte, 4/4/1990
68 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

tarihli ve 3621 say›l› K›y› Kanunu ve 3/8/1990
tarihli ve 20594 say›l› Resmî Gazete’de yay›mlanan
K›y› Kanununun Uygulanmas›na
Dair Yönetmelik gere¤i k›y› ve sahil fleridi ile
dolgu ve kurutma yoluyla kazan›lan araziler
üzerinde imar plan› karar›yla belirlenen tersane,
tekne imal ve çekek alanlar›n›n iflletme
izinleri ile tevsi ve modernizasyon amaçl› baflvurular,
baflvurular›n de¤erlendirilmesi, denetlenmesi
ve di¤er kurumlara verilecek görüfller
ile ilgili usul ve esaslar belirlenmifltir. Bu
Yönetmelik hükümleri, 3621 say›l› K›y› Kanunu
ve 3/8/1990 tarihli ve 20594 say›l› Resmî
Gazete’de yay›mlanan K›y› Kanununun Uygulanmas›na
Dair Yönetmelikte belirtilmifl o-
lan k›y› ve sahil fleridi ile dolgu ve kurutma
yoluyla kazan›lan alanlar üzerinde, imar plan›
karar› ile belirlenen tersane, tekne imal ve
çekek yerlerine uygulanmakla birlikte, bal›kç›
bar›naklar› içerisindeki çekek yerleri, yat
liman› ve marinalar içerisindeki çekek yerleri
askerî tesisler, polis tesisleri, serbest bölgeler
s›n›rlar› içinde kalan tesisler hakk›nda bu Yönetmelik
hükümleri uygulanmayacakt›r. Yönetmelik,
yay›m› tarihinde yürürlü¤e girmifltir.
XLII. SEYAHAT ACENTALARI VE SEYA-
HAT ACENTALARI B‹RL‹⁄‹ KANUNUNDA
DE⁄‹fi‹KL‹K YAPILMASINA DA‹R KANUN
YAYIMLANDI.
(13.08.2008/26966 R.G.)
Bu Yasa ile 1618 say›l› Seyahat Acentalar› ve
Seyahat Acentalar› Birli¤i Kanununda de¤ifliklikler
yap›lm›flt›r. Yasa, yay›m› tarihinde yürürlü¤e
girmifltir. Yap›lan de¤ifliklikler ana
bafll›klar› itibariyle afla¤›daki gibidir:
√ Seyahat acentalar›n›n, seyahat acental›¤›
faaliyetleri ile ilgili olarak yerli ve yabanc› kurulufllarla
yapm›fl olduklar› sözleflmelerin birer
örne¤ini Turizm Bakanl›¤›’na a gönderme zorunlulu¤u
kald›r›lm›flt›r.
√ ‹dari para cezalar› ve belge iptalini düzenlendi¤i
27 nci madde tümüyle de¤ifltirilmifltir.
√ Birlik gerekli görülen yerlerde merkeze
ba¤l› flubeler açabilecektir. Yönetim Kurulu,
merkeze ba¤l› flube bürosunun kadrolar› ile
flube müdürünü tespit ve tayin edecektir.
√ Bu Kanunun yürürlü¤e girdi¤i tarihten önce
27 nci maddenin (b) bendinin (2) numaral› alt
bendine göre bir y›l içinde üç kez idari para
cezas› almak suretiyle iflletme belgesi iptal
edilenlerin, 13.09.2009 tarihine kadar talepte
bulunmalar› halinde iflletme belgeleri ihya
edilecektir.
XLIII. 5797 SAYILI SOSYAL S‹GORTALAR
VE GENEL SA⁄LIK S‹GORTASI KANUNU
‹LE BAZI KANUNLARDA DE⁄‹fi‹KL‹K
YAPILMASI HAKKINDA KANUN YAYIM-
LANDI.
(19.08.2008/26972 R.G.)
Bu Yasa ile 5510 say›l› Kanunun geçici 24
üncü maddesi kapsam›na giren borçlar›
an›lan madde hükümlerine göre yap›land›r›lmam›fl
olan iflveren ve sigortal›lar›n, bu maddenin
yürürlü¤e girdi¤i tarihten itibaren yirmi
gün içinde yaz›l› olarak Kuruma baflvurmalar›
kayd›yla, söz konusu madde kapsam›na giren
borçlar›n› bu maddede belirtilen flartlarla
peflin veya oniki aya kadar taksitler halinde
ödeyebileceklerdir. Ancak, 8/9/2008 tarihine
(bu tarihler dahil) kadar yasadan yararlanmak
için baflvurulmas› gerekmektedir.
XLIV. e-BEYANNAME UYGULAMASI ‹LE
‹LG‹L‹ OLARAK 386 SIRA NO’LU VERG‹
USUL KANUNU GENEL TEBL‹⁄‹ YAYIM-
LANDI.
(22.08.2008/26975 R.G.)
346 S›ra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebli¤inin taahhütname verilmesi zorunlulu-
¤una iliflkin kurallar› Dan›fltay 7. Dairesinin
13/11/2007 tarih ve 2005/1204 Esas No.lu
ve 2007/4633 Karar No.lu karar› ile iptal edilmifltir.
Dan›fltay’›n iptal karar› üzerine Maliye
Bakanl›¤›’nca ç›kar›lan, bu Tebli¤de elektronik
ortamda beyanname gönderimine iliflkin
yeni düzenlemeler yap›lm›flt›r. Yap›lan yeni
düzenlemelere göre;
√ 340 No’lu Tebli¤in ekinde (Ek:1) yer alan
"Elektronik Beyanname Gönderme Talep
Formu ve Taahhütnamesi""ifadesi "386 No’lu
Tebli¤in ekinde (Ek:1) yer alan "Elektronik
Beyanname Gönderme Talep Formu"" fleklinde,
"V - Arac›l›k Yetkisi Verilen Gerçek ve
Tüzel Kifliler" bafll›kl› bölümünün ikinci f›kras›ndaki
"bu Tebli¤in ekinde (Ek:2) yer alan,
"Elektronik Beyanname Gönderme Arac›l›k
Yetkisi Talep Formu ve Taahhütnamesi"" ifadesi
"386 No’lu Tebli¤in ekinde (Ek:2) yer a-
lan "Elektronik Beyanname Gönderme Arac›l›k
Yetkisi Talep Formu"" fleklinde de¤ifltirilmifltir.
√ Sadece arac›l›k hizmeti alan mükellefler
veya kanuni temsilcileri, beyannameye yans›-
mas› gereken her türlü bilgiyi arac›l›k hizmeti
veren gerçek ve tüzel kiflilere, tam ve do¤ru
olarak sunmakla yükümlü k›l›nm›fllard›r.
√ Arac›l›k hizmeti veren gerçek ve tüzel kifliler
de verilen bu bilgiler do¤rultusunda elektronik
beyanname format›na uygun olarak beyannameleri
düzenlemek zorundad›rlar. Bu
bilgilerin elektronik ortamda gönderilerek
onaylanan beyannameye do¤ru yans›t›lmamas›
halinde, ortaya ç›kacak vergi ziya› ve
buna ba¤l› olarak sal›nacak vergi, kesilecek
ceza ve hesaplanacak faizlerin ödenmesinden
mükelleflerle birlikte müfltereken ve müteselsilen
sorumlu olacaklar› aç›kça tebli¤de
belirtilmifltir.
√ Elektronik ortamda yap›lan ifllemlerin tespit
ve ispatlanmas›nda, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›/
vergi dairesi kay›tlar› esas al›nacakt›r.
√ Elektronik ortamda gönderilme zorunlulu¤u
getirilen beyannameler için belirlenen usul ve
esaslar, elektronik ortamda gönderilme zorunlulu¤u
getirilen bildirimler için de aynen
geçerli olacakt›r.
XLV. KAMU HAZNEDARLI⁄I GENEL TEB-
L‹⁄‹ YAYIMLANDI.
(22.08.2008/26975 R.G.)
Devlet ve Maliye Bakanl›klar›nca ç›kar›lan bu
Tebli¤de, kamu kaynaklar›n›n etkin ve verimli
kullan›lmas› ile kapsamda yer alan kamu
kurum, kurul, üst kurul, kurulufl ve idarelerinin
nakit kaynaklar›n›n izlenebilmesini teminen
Kamu Haznedarl›¤› uygulamas›na iliflkin
esas ve usuller belirlenmifltir. Tebli¤ kapsam›-
na Kamu bankalar›, mazbut vak›flar, özel kanunla
kurulmufl kamu kurumu niteli¤indeki
meslek kurulufllar› ve bunlar›n üst kurulufllar›
ile kefalet ve yard›mlaflma sand›klar› girmemektedir.
Ancak, kapsam d›fl›nda kalan
√ Genel bütçe kapsam›ndaki idareler,
√ Özel bütçeli idareler,
√ Döner sermayeler,
√ Fonlar,
√ Belediyeler,
√ ‹l özel idareleri,
√ Sosyal güvenlik kurumlar›,
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ 69

√ Bütçeden yard›m alan kurulufllar,
√ Özel kanunla kurulmufl di¤er kamu kurum,
kurul, üst kurul ve kurulufllar›,
√ Kamu iktisadi teflebbüsleri ve
√ Yukar›da say›lanlar›n ba¤l› ortakl›klar›, müessese
ve iflletmeleri ile birlikleri
bu Tebli¤ hükümlerine tabidir.
Bu Tebli¤ yay›m› tarihinde yürürlü¤e girmifl
olup, bu Tebli¤ ile /10/2004 tarih ve 2004/1
say›l› Kamu Haznedarl›¤› Genel Tebli¤i yürürlükten
kald›r›lm›flt›r. Ancak, bu Tebli¤ kapsam›nda
yer alan tüm kurum, kurulufl ve idarelere
6/10/2004 tarih ve 2004/1 say›l› Kamu
Haznedarl›¤› Genel Tebli¤i kapsam›nda tan›nm›fl
olan istisnalar›n uygulanmas›na devam
olunacakt›r.
XLVI. 2009 YILINDA UYGULANACAK
EMLAK VERG‹ DE⁄ER‹NE ESAS B‹NA
METREKARE NORMAL ‹NfiAAT MAL‹YET
BEDELLER‹ BEL‹RLEND‹⁄‹ 53 SER‹
NO’LU EMLAK VERG‹S‹ GENEL TEBL‹⁄‹
YAYIMLANDI.
(23.08.2008/26976 R.G.)
Emlak Vergisi Kanununun 23. maddesi uyar›nca,
√ Yeni infla edilen binalar için; inflaat›n sona
erdi¤i veya inflaat›n sona ermesinden evvel
k›smen kullan›lmaya bafllanm›fl ise her k›sm›n
kullan›lmas›na baflland›¤›,
√ Emlak Vergisi Kanununun 33. maddesinde
yaz›l› vergi de¤erini tadil eden sebeplerin
do¤mas› halinde (8 numaral› f›kra hariç) de-
¤iflikli¤in meydana geldi¤i, bütçe y›l› içinde
emlakin bulundu¤u yerdeki ilgili belediyeye
“bildirim” verilmektedir. Bu de¤iflikliklerin bütçe
y›l›n›n son üç ay› içinde meydana gelmesi
halinde ise bildirimin, olay›n meydana geldi¤i
tarihten itibaren üç ay içinde ilgili belediyeye
yap›lmas› gerekmektedir.
Emlak Vergisi Kanununun 29’uncu maddesin
uyar›nca, binalar için emlak vergisi hesaplanmas›na
esas vergi de¤eri “Maliye ve
Bay›nd›rl›k ve ‹skan Bakanl›klar›nca müfltereken
tespit ve ilân edilecek bina metrekare
normal inflaat maliyetleri ile takdir olunan arsa
veya arsa pay› de¤eri esas al›narak haz›rlanm›fl
bulunan tüzük hükümlerinden yararlan›lmak
suretiyle” hesaplanan bedeldir.
Emlak Vergisi Kanununun 31’inci maddesinde
de “vergi de¤erlerinin takdirinde flehir
ve köylerin tabii, iktisadi ve bölgesel flartlar›na
göre nazara al›nacak piyasa bedeli,
maliyet bedeli, kira veya y›ll›k istihsal de¤eri
gibi normlar ile uyulacak usul ve esaslar, mükelleflerden
ve üçüncü flah›slardan istenecek
bilgilerin tüzükte” belirtilece¤i düzenlemesi
yer almaktad›r. Bu maddeye göre haz›rlanan
29/02/1972 tarih ve 7/3995 say›l› Bakanlar
Kurulu Karar› eki “ Emlak Vergisine Matrah
Olacak Vergi De¤erlerinin Takdirine ‹liflkin
Tüzük”, 15/3/1972 tarih ve 14129 say›l› Resmi
Gazetede yay›mlanarak 1/3/1972 tarihi itibariyle
yürürlü¤e girmifltir. Söz konusu Tüzü¤e
göre vergi de¤erinin belirlenmesinde
binalar “tafl›y›c› sistemlerine” göre gruplara
ve ”inflaat özelliklerine ” göre s›n›flara ayr›lmaktad›r.
Vergi Usul Kanunun Mükerrer 49’uncu maddesine
göre de Maliye ve Bay›nd›rl›k ve ‹skan
Bakanl›klar›n›n, 1319 say›l› Emlâk Vergisi Kanununun
29 uncu maddesi hükmü ile ayn›
Kanunun 31 inci maddesi uyar›nca haz›rlanan
tüzük hükümlerine göre bina metrekare
normal inflaat maliyet bedellerini, uygulanaca¤›
y›ldan dört ay önce müfltereken tespit
ve Resmî Gazete ile ilân etmeleri gerekmektedir.
Bu düzenlemelere göre bina vergisi için 2009
y›l›nda uygulanacak bina metrekare normal
inflaat maliyet bedelleri, Maliye Bakanl›¤› ile
Bay›nd›rl›k ve ‹skan Bakanl›¤›nca ç›kar›lan 53
seri No’lu Emlak Vergisi Genel Tebli¤i ile ilan
edilmifltir.
XLVII. SOSYAL GÜVENL‹K KURUMUNCA
‹K‹ YÖNETMEL‹K YAYIMLANDI.
(28.08.2008/26981 R.G.)
31/5/2006 tarihli ve 5510 say›l› Sosyal Sigortalar
ve Genel Sa¤l›k Sigortas› Kanununun
107. maddesinde “Bu Kanunda bahsi geçen
yönetmelikler bu Kanunun yürürlük tarihinden
itibaren bir y›l içerisinde ç›kar›l›r. Kurum,
bu Kanunun di¤er maddelerinin uygulanmas›na
iliflkin usûl ve esaslar› yönetmelik ile
düzenleme yetkisine sahiptir.” hükmü yer almaktad›r.
Bu hükme istinaden Sosyal Güvenlik
Kurumunca afla¤›daki Yönetmelikler
yay›mlanm›flt›r:
√ Genel Sa¤l›k Sigortas› ‹fllemleri Yönetmeli¤i,
√ Sosyal Sigorta ‹fllemleri Yönetmeli¤i
Genel Sa¤l›k Sigortas› ‹fllemleri Yönetmeli¤i’nde,
31/5/2006 tarihli ve 5510 say›l› Sosyal
Sigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas› Kanununun
genel sa¤l›k sigortas› hükümleri ile
getirilen hak ve yükümlülükleri ve genel sa¤l›k
sigortas› ifllemlerine iliflkin usul ve esaslar düzenlemifltir.
Bu Yönetmelik; genel sa¤l›k sigortas›ndan
yararland›r›lacak kiflileri, iflverenleri,
sa¤l›k hizmeti sunucular›n›, gerçek kiflileri,
her türlü kamu ve özel hukuk tüzel kiflileri ile
bunlar›n tüzel kiflili¤i olmayan flubelerini kapsamaktad›r.
Sosyal Sigorta ‹fllemleri Yönetmeli¤i’nde ,
31/5/2006 tarihli ve 5510 say›l› Sosyal Sigortalar
ve Genel Sa¤l›k Sigortas› Kanununun
sosyal sigorta hükümleri ile getirilen hak ve
yükümlülükleri ve sosyal sigorta ifllemlerine
iliflkin usul ve esaslar düzenlenmifltir. Bu Yönetmelik,
31/5/2006 tarihli ve 5510 say›l›
Sosyal Sigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas›
Kanununa tabi iflyeri, iflverenler, sigortal›, hak
sahipleri ile di¤er ilgili kifli ve kurulufllar aç›-
s›ndan, sosyal sigorta ifllemlerinin uygulanmas›na
iliflkin usul ve esaslar› kapsamaktad›r.
5510 say›l› Yasa ile yap›lan yasal de¤ifliklerden
sonra ç›kar›lan bu Yönetmeliklerde yeni
usul ve esaslar belirlenmifl olmakla birlikte,
sosyal güvenlik a盤›n› kapatabilmek için de
bir tak›m oto kontrol müesseseleri de devreye
sokulmufltur.
XLVIII. TANKERLERDEN YAPILAN AKAR-
YAKIT SATIfiLARINDA DÜZENLENECEK
BELGELER HAKKINDA 10’LU ÖKC S‹R-
KÜLER‹ YAYIMLANDI.
(28.08.2008)
Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›’nca ç›kar›lan bu
sirkülere göre, akaryak›t istasyonlar› d›fl›nda
rafineri, tank, depo vb. yerlerden tankerlerle
al›nan ve do¤rudan müflterilerin depolar›na
boflalt›lmak veya gösterdikleri yere teslim
edilmek suretiyle gerçeklefltirilen toplu akaryak›t
sat›fllar›n›n belgelendirilmesinde ödeme
kaydedici cihaz fifllerinin de¤il Vergi Usul
Kanununun belge düzenine iliflkin hükümlerinde
yaz›l› belgelerin kullan›lmas› gerekmektedir.
70 MEVZUAT DE⁄‹fi‹KL‹KLER‹ BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

RESM‹ GAZETE
Tarih: 15.08.2008
Say›s›: 26968 (As›l)
Türkiye ‹fl Kudumundan
YÖNETMEL‹KLER
TÜRK‹YE ‹fi KURUMU H‹ZMETLER‹N‹N
ELEKTRON‹K ORTAMDA
YÜRÜTÜLMES‹ HAKKINDA YÖNETMEL‹K
B‹R‹NC‹ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan›mlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeli¤in amac›, elektronik
ortamda bilgi ve belge al›n›p verilmesi, arflivlenmesine
iliflkin usul ve esaslar ile elektronik imza ifllemlerini düzenlemektir.
(2) Bu Yönetmelik Türkiye ‹fl Kurumu taraf›ndan elektronik
ortamda yürütülen hizmetleri kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; 25/6/2003 tarihli ve
4904 say›l› Türkiye ‹fl Kurumu Kanununun 22 ve 32 nci
maddelerine dayan›larak haz›rlanm›flt›r.
Tan›mlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Elektronik ortam: Belge ve bilgilerin üzerinde bulundu¤u
her türlü bilgisayar›, gezgin elektronik araçlar›, bilgi
ve iletiflim teknolojisi ürünlerini,
b) Güvenli elektronik imza: Münhas›ran imza sahibine
ba¤l› olan, sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan
güvenli elektronik imza oluflturma arac› ile oluflturulan,
nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin
kimli¤inin ve imzalanm›fl elektronik veride sonradan
herhangi bir de¤ifliklik yap›l›p yap›lmad›¤›n›n tespitini
sa¤layan elektronik imzay›,
c) Hak sahibi: 25/8/1999 tarihli ve 4447 say›l› ‹flsizlik
Sigortas› Kanunu ve 24/11/1994 tarihli ve 4046 say›l›
Özellefltirme Uygulamalar› Hakk›nda Kanun kapsam›nda
sunulan hizmetlerden yararlanan kimseyi,
ç) ‹fl Arayan: Kuruma ifl aramak amac›yla baflvuran
kay›tl› kiflileri,
d) ‹flveren: ‹flçi çal›flt›ran gerçek veya tüzel kiflileri,
e) Kurum: Türkiye ‹fl Kurumunu,
f) Kurum portal›: Kurum hizmetlerine iliflkin içerikleri bir
arada bulunduran Kurum internet sitesini,
ifade eder.
‹K‹NC‹ BÖLÜM
Elektronik Ortamda Verilecek Hizmetler
Kurum hizmetleri
MADDE 4 – (1) Kurum hizmetlerine yönelik ifllemler
internet ve her türlü elektronik bilgi iletiflim, araç ve ortam›
üzerinden yap›labilir. Bu kapsamda afla¤›da ifllem
ve hizmetler elektronik ortamda gerçeklefltirilir.
a) ‹flgücü piyasas›n›n izlenmesi, ihtiyaç duyulan verilerin
derlenmesi, analiz edilmesi ve yay›nlanmas›, iflgücü piyasas›
bilgi sisteminin oluflturulmas›na yönelik ifllemler,
b) Aktif iflgücü piyasas› politikalar› çerçevesinde ifl ve
meslek dan›flmanl›¤›, meslek araflt›rma ve gelifltirme
hizmetleri, iflgücü e¤itimi ve yetifltirme faaliyetleri, iflletmelerde
e¤itim seminerleri ile benzeri iflgücü uyum
programlar›na iliflkin hizmetler,
c) Yurtiçi ve yurtd›fl› ifle yerlefltirme ifllemlerine iliflkin; ifl
arayanlar›n ifl baflvurular›, iflverenlerin iflgücü talebi ifllemleri,
özel istihdam bürolar›, insan gücü planlamas›
ve istihdam› gelifltirme hizmetlerine iliflkin ifllemler,
ç) ‹flsizlik sigortas›, özellefltirme uygulamalar›, k›sa çal›flma,
ücret garanti ifllemlerine iliflkin; hak sahibi, iflverenler,
bankalar ve di¤er kurum ve kurulufllar›n bu kapsamdaki
ifllemleri,
d) Avrupa Birli¤i ve uluslararas› kurulufllarla yap›lan iflbirli¤i
ve çal›flmalar ile proje haz›rlama, yürütme ifllemleri,
e) Kurumun dan›flma, denetim ve destek hizmetleri
kapsam›ndaki ifl ve ifllemleri ile savunma hizmetleri,
elektronik ortamda gerçeklefltirilebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kay›tlar›n Elektronik Ortamda Tutulmas›,
Üyelik, Bilgi, Belge Al›n›p Verilmesi ve Arflivlenmesi
Elektronik ortamda kay›tlar›n tutulmas›
MADDE 5 – (1) Kurum taraf›ndan yürütülen hizmetlere
iliflkin ifllemler ve elde edilen veriler elektronik ortamda
tutulabilir. Mevzuat ve iletiflim teknolojisindeki geliflmelere
ba¤l› olarak, kay›tlar›n tutulmas› ile ilgili usul ve e-
saslar› belirlemeye ve de¤ifltirmeye Kurum yetkilidir.
Kurum portal›na üyelik
MADDE 6 – (1) Elektronik ortamda ifllem yapmak isteyen
gerçek ve tüzel kiflilerin Kurum portal›na üye olmas›
gerekir.
(2) Kurum portal›na üyelik esnas›nda oluflturulan flifrenin
gizlili¤i ve yenilenmesinin sorumlulu¤u üyeye aittir.
Bu flifrenin izinli ya da izinsiz olarak üçüncü kifliler
taraf›ndan kullan›m›ndan Kurum sorumlu de¤ildir.
(3) Gerçek ve tüzel kifliler sisteme üye olurken bildirdikleri
posta adresi, e-posta veya GSM numaras›na k›sa
mesaj servisi vb. iletiflim yöntemleri ile bilgilendirileceklerdir.
Tüm bildirimlerde ve yaz›flmalarda üye taraf›ndan
bildirilen iletiflim adresi esas al›n›r. Kurum, gerekli gördü-
¤ü durumlar ve ifllemler için yaz›l› tebligat yapabilir.
(4) Kurum portal›na üye olan kullan›c›lar, verdikleri her
bilginin do¤ru ve geçerli oldu¤unu kabul eder. Yanl›fl
bilgi ve beyanlardan dolay› oluflabilecek sorunlardan
Kurum sorumlu olmayacakt›r.
Elektronik ortamda bilgi belge al›nmas› ve
verilmesi
MADDE 7 – (1) Kurum elektronik ortamda bilgi ve belge
isteyebilir veya verebilir.
(2) Elektronik ortamdaki yaz›flmalar ilgili mevzuatta
belirtilen resmi yaz›flma kurallar›na ve güvenlik önlemlerine
uyularak yap›l›r. Kurumun e-imza uygulamas›n›
bafllatmas› ile birlikte, imza yetkisine sahip kifli yaz›y›,
güvenli elektronik imzas› ile imzalayabilir.
(3) Yap›lan yaz›flmalar ile bilgi ve belgeler elektronik ortamda
kaydedilir, dosyalan›r ve ilgili yere iletilir. Gelen
yaz› ka¤›da dökülerek de iflleme al›nabilir.
Elektronik ortamda verilen bilgi ve
belgelerin arflivlenmesi
MADDE 8 – (1) Kurum, elektronik ortamda verdi¤i
hizmetler ile ilgili yaz›flmalar›, bilgi ve belgeleri Kurum
Arfliv Yönergesinde belirtilen sürelere uygun olarak
saklamak zorundad›r. Bu belgelerin elektronik ve benzeri
ortamlarda saklanmalar› mümkündür. Elektronik
ortam d›fl›nda oluflan/oluflturulan kay›t ve belgeler de
elektronik ortama aktar›larak ifllem yap›labilir ve arflivlenebilir.
(2) Bu tür belge ve malzemelerin muhafaza, tasnif, devir
vb. arfliv ifllemlerinde 16/5/1988 tarihli ve 19816 say›l›
Resmî Gazete’de yay›mlanan Devlet Arfliv Hizmetleri
Hakk›nda Yönetmelik hükümleri uygulan›r.
Güvenlik
MADDE 9 – (1) Elektronik ortam›n güvenli¤inin ve ifl
süreklili¤inin sa¤lanmas›, yetkisiz eriflimin engellenmesi
hususunda Kurum taraf›ndan gerekli tedbirler al›n›r.
(2) Kurum elektronik ortamdaki belgelerin de¤ifltirilmesini
ve asl›na uygun olmayan biçimde ço¤alt›lmas›n›
önleyen teknik tedbirleri al›r.
(3) Kurum elektronik ortam›n güvenli¤inin ve ifl süreklili¤inin
sa¤lanmas›n› ve yedekleme usul ve esaslar›n›
yönerge ile belirler.
Kiflisel verilerin korunmas›
MADDE 10 – (1) Sistemde yer alan kiflisel verilerin kullan›lmas›nda
mevzuatta yer alan özel hayat›n gizlili¤ine
iliflkin hükümler esas al›n›r. Kullan›c›lardan al›nan bilgiler
tan›mlanm›fl hizmetlerin ve yasal mükellefiyetlerin yerine
getirilmesi d›fl›nda baflka bir amaçla kullan›lamaz.
Bilgi ve belgelerin elektronik ortamda verilme
zorunlulu¤u
MADDE 11 – (1) Kurum, bu Yönetmelik gere¤i elektronik
ortamda bilgi ve belge al›n›p verilmesi hususunda
gerçek ve tüzel kiflileri zorunlu tutmaya veya zorunluluk
esas›n› kald›rmaya yetkilidir.
(2) Elektronik ortamda belge veya bilgileri göndermekle
zorunlu tutulan gerçek ve tüzel kiflilerin, sistemin
geçici bir süre hizmet d›fl› kalmas› nedeniyle mevzuatta
öngörülen süre içerisinde Kuruma gönderememeleri
halinde, sorunlar›n ortadan kalkt›¤› tarihi takip eden
üçüncü iflgününün sonuna kadar belge veya bilgiyi
göndermeleri durumunda yükümlülükleri yerine getirilmifl
kabul edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik yay›m› tarihinde yürürlü¤e
girer.
Yürütme
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye ‹fl
Kurumu Genel Müdürü yürütür.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 YÖNETMEL‹KLER 71

RESM‹ GAZETE
Tarih: 16.08.2008
Say›s›: 26969 (As›l)
Bay›nd›rl›k ve ‹skan Bakanl›¤›’ndan
YÖNETMEL‹KLER
TOPLU YAPILARDA KAT MÜLK‹YET‹ VE
KAT ‹RT‹FAKI TES‹S‹NE DA‹R
YÖNETMEL‹K
B‹R‹NC‹ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tan›mlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeli¤in amac›; toplu
yap›larda, kat mülkiyetinin ve kat irtifak›n›n
tesisinde istenilecek belgeleri ve tapuda yap›lacak
ifllemlerin usûl ve esaslar›n› belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik hükümleri,
belediye s›n›rlar› ve mücavir alan s›n›rlar› içinde
ve d›fl›nda uygulama imar plân› ve parselasyon
plân› bulunan alanlarda yap› ruhsat›
eki mimarî projenin onayl› yerleflim plân›na
göre yap›lm›fl veya yap›lacak olan toplu yap›lar
hakk›nda uygulan›r.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 23/6/1965
tarihli ve 634 say›l› Kat Mülkiyeti Kanununun
68 inci maddesine dayan›larak haz›rlanm›flt›r.
Tan›mlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Anagayrimenkul: Kat mülkiyetine konu o-
lan gayrimenkulün bütününü,
b) Arsa pay›: Arsan›n, Kanunda yaz›l› esasa
göre ba¤›ms›z bölümlere tahsis edilen ortak
mülkiyet paylar›n›,
c) Ba¤›ms›z bölüm: Anagayrimenkulun ayr›
ayr› ve bafll› bafl›na kullan›lmaya elveriflli olup,
Kanun hükümlerine göre ba¤›ms›z mülkiyete
konu olan bölümlerini,
ç) Eklenti: Bir ba¤›ms›z bölümün d›fl›nda
olup, do¤rudan do¤ruya o bölüme tahsis
edilmifl olan yerleri,
d) ‹dare: Parsel veya parsellerin bulundu¤u
alana göre ilgili kanunlar›nda yap› ruhsat› ve
yap› kullanma izin belgesi düzenlemeye ve
ruhsat eki projeleri onaylamaya yetkilendirilen
belediyeler, il özel idaresi ve di¤er kamu kurulufllar›n›,
e) Kanun: 23/6/1965 tarihli ve 634 say›l› Kat
Mülkiyeti Kanununu,
f) Kat irtifak›: Bir arsa üzerinde ileride kat
mülkiyetine konu olmak üzere yap›lacak veya
yap›lmakta olan bir veya birden çok yap›n›n
ba¤›ms›z bölümleri için o arsan›n maliki veya
ortak malikleri taraf›ndan Kanun hükümlerine
göre kurulan irtifak hakk›n›,
g) Kat mülkiyeti: Ba¤›ms›z bölümler üzerinde
kurulan mülkiyet hakk›n›,
¤) Kat plân›: Mimarî projede, yap›n›n her bir
kat›n›n kullan›m›n›, niteli¤ini, konumunu, ortak
yerlerini, alanlar›n› ve üzerinde bulunan ba-
¤›ms›z bölümlerin kat mülkiyetine esas numaralar›n›
gösteren plân›,
h) Mimarî proje: Anagayrimenkulde, yap›n›n
veya yap›lar›n ruhsat eki projesine uygun,
yap› veya yap›lar›n d›fl cepheler ve iç taksimat›
ba¤›ms›z bölüm, eklenti, ortak yerlerinin
ölçüleri ve ba¤›ms›z bölümlerin konumu ve
büyüklüklerine göre hesaplanan de¤erleri ile
oranl› arsa paylar› ve ba¤›ms›z bölümlerin yap›
inflaat alan› da aç›kça ve her ba¤›ms›z bölümün
birden bafllay›p s›ra ile giden numaras›
da belirtilmek suretiyle kat plânlar› ayr› ayr›
gösterilen, proje müellifi mimar taraf›ndan yap›lan
ve gayrimenkulün maliki veya bütün
paydafllar› taraf›ndan imzalanan idarece
onayl› projeyi,
›) Ortak yerler: Anagayrimenkulun ba¤›ms›z
bölümleri d›fl›nda kal›p, korunma ve ortaklafla
kullanma veya faydalanmaya yarayan yerleri,
i) Toplu yap›: Bir veya uygulama imar plân›nda
belirlenen birden çok imar parseli üzerinde,
onayl› yerleflim plân›na göre yap›lm›fl
veya yap›lacak, alt yap› tesisleri, ortak kullan›m
yerleri ve sosyal tesisler ve hizmetler ile
bunlar›n yönetimi bak›m›ndan birbirleriyle
ba¤lant›l› birden çok yap›y›,
j) Vaziyet plân›: Toplu yap›larda; yap›lar›n konumlar›,
ortak nitelikteki yerler ve tesisler,
bunlar›n kullan›l›fl amaç ve flekilleri, toplu yap›
kapsam›ndaki parsel veya parsellerin tamam›n›
kapsayacak flekilde, bir bütün olarak
onayl› imar plân› hükümlerine ve parselasyon
plânlar›na uygun olarak haz›rlanm›fl, mimarî
projede yer alan yerleflim plân›n›,
k)Yap› kullanma izin belgesi: Yap›n›n tamam›n›n
tamamlanm›fl ve kullan›labilir olmas›
durumunda belediye, il özel idaresi ve yetkili
di¤er idarelerce verilmifl izin belgesini,
l) Yönetim plân›: Toplu yap› kapsam›ndaki
yap› ve yerler için tamam›n› kapsayan, yönetim
tarz›n›, kullanma maksat ve fleklini, yönetici
ve denetçilerin alacaklar› ücret ve yönetime
ait di¤er hususlar› düzenleyen bir tek
yönetim plân›n›,
ifade eder.
‹K‹NC‹ BÖLÜM
Kat Mülkiyeti ve Kat ‹rtifak›n›n Kurulmas›
Kat mülkiyeti ve kat irtifak› kurulmas›n›n
esaslar›
MADDE 5 – (1) Kat irtifak› ve kat mülkiyeti
kurulabilmesi için onayl› ve geçerli olan yap›
ruhsat› bulunmas› gerekir. Kat mülkiyeti tesisinde
ayr›ca, yap› kullanma izin belgesi a-
ran›r.
(2) Toplu yap› kapsam›ndaki imar parsellerinin
herbirinde, toplu yap› bulunmas› hâlinde,
her imar parseli kat irtifak› ve kat mülkiyetinin
tesisinde ayr› ayr› dikkate al›n›r. Ancak,
toplu yap›, birden fazla imar parseli üzerinde
yer al›yor ise, münferit parseller üzerinde
toplu yap› hükümlerine tabi olacak flekilde
kat mülkiyeti iliflkisi kurulamaz. Bu durumda
kat mülkiyetine geçilirken toplu yap›n›n yer ald›¤›
bütün parseller bir bütün olarak ifllem
görür.
(3) Toplu yap› kapsam›ndaki, bir veya birden
çok imar parseli üzerindeki toplu yap›lar›n
tamamlanmas› hâlinde, bu yap›lara iliflkin kat
irtifaklar› kat mülkiyetine çevrilebilir.
(4) Mimarî projelerin vaziyet plân›nda aralar›nda
s›n›r ve komfluluk iliflkisi bulunmayan
ve buna ba¤l› olarak toplu yap› iliflkisi kurulmam›fl
imar parselleri üzerinde toplu yap›
iliflkisi sebebiyle kat irtifak› veya kat mülkiyeti
tesisi ve buna ba¤l› yönetim plân› iflletilmesi
talepleri karfl›lanmaz.
(5) Birden fazla imar parselini kapsayan toplu
yap› uygulamalar› imar plân›nda belirlenen
alanlarda yap›l›r. Uygulama imar plân› ve
parselasyon plân› de¤iflikliklerinde, toplu yap›
72 YÖNETMEL‹KLER BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

sisteminin bütünlü¤ünün muhafazas› gözetilir.
Uygulama imar plân›nda birden çok imar
parseli üzerinde belirlenen toplu yap› alan›nda,
kamuya ait alanlar arsa ve arazi düzenlemesi
yap›larak kamu eline geçtikten sonra
uygulama yap›l›r.
Kat mülkiyetinin kurulmas›
MADDE 6 – (1) Kat mülkiyeti kurulmas› için,
toplu yap› kapsam›ndaki yap›lar›n ve bu
yap›lara hizmet veren alt yap› tesisleri, ortak
kullan›m yerleri, ve sosyal tesislerin tamamlanmas›
ve gayrimenkulün malikinin veya
ortak maliklerinin, afla¤›da say›lan belgeler ile
birlikte anagayrimenkulün kat mülkiyetine
çevrilmesi hususunda tapu idaresine müracaatta
bulunmalar› gerekir.
a) Anagayrimenkulde, yap›lar›n onayl› yap›
ruhsat› eki mimarî projesine uygun olarak,
yap›lar›n konumlar›, ortak nitelikteki yerler ve
tesisler, bunlar›n kullan›l›fl amaç ve flekilleri,
toplu yap› kapsam›ndaki parsel veya parsellerin
tamam›n› kapsayacak flekilde, imar plân›
hükümlerine ve parselasyon plânlar›na uygun
olarak haz›rlanm›fl vaziyet plân›, yap›lar›n d›fl
cepheler ve iç taksimat›, ba¤›ms›z bölüm, eklenti,
ortak yerlerinin ölçüleri ve ba¤›ms›z bölümlerin
konumu ve büyüklüklerine göre hesaplanan
de¤erlerleri ile oranl› arsa paylar› ve
ba¤›ms›z bölümlerin yap› inflaat alan› da aç›kça
gösterilmek ve her ba¤›ms›z bölümün birden
bafllay›p s›ra ile giden numaras› da belirtilmek
suretiyle, proje müellifi mimar taraf›ndan
yap›lan ve gayrimenkulün maliki veya
ortak malikleri taraf›ndan imzalanan idarece
onaylanan mimarî proje.
b) Toplu yap›ya ait yap› kullanma izin belgeleri.
c) Toplu yap› kapsam›ndaki yap› ve yerlerin
tamam› için haz›rlanm›fl bir tek yönetim plân›.
ç) Her ba¤›ms›z bölümün arsa pay›n›, nevini
ve bunlar›n birden bafllay›p s›ra ile giden
numaras›n› ve var ise eklentisini gösteren ve
anagayrimenkulün maliki veya bütün paydafllar›
taraf›ndan imzalanm›fl olan, ruhsat
düzenlemeye yetkili idarece onaylanan ve
noterce tasdik edilen liste.
Kat irtifak›n›n kurulmas›
MADDE 7 – (1) Toplu yap› kapsam›nda olup,
henüz yap› yap›lmam›fl veya yap›s› tamamlanmam›fl
bir imar parseli üzerinde kat irtifak›n›n
kurulmas› ve tapu kütü¤üne tescil edilmesi
için, o imar parselinin malikinin veya ortak
maliklerinin, 6 nc› maddenin (1) numaral›
f›kras›n›n (a) bendine uygun vaziyet plân›n› da
ihtiva eden mimarî proje, (c) bendindeki yönetim
plân›, (ç) bendindeki liste ve yap› ruhsat›
ile birlikte tapu idaresine müracaatta bulunmas›
gerekir.
(2) Tamamlanan yap›lara iliflkin kat irtifaklar›-
n›n kat mülkiyetine çevrilmesi maksad›yla
yap›lacak tescil, gayrimenkulün malikinin veya
ortak maliklerince talepte bulunulmas›
üzerine; kat irtifak›n›n tesciline iliflkin resmî
senete, 6 nc› maddenin (1) numaral› f›kras›nda
say›lan belgelere ve anagayrimenkulün
ba¤›ms›z bölümlerinin, evvelce verilmifl
olan mimari projeye ve vaziyet plâna uygunlu¤unun
idarece tasdik edilmesine istinaden
yap›l›r.
Sözleflme ve Tescil
MADDE 8 – (1) Tapu memuru, kat mülkiyeti
veya kat irtifak› kurulmas› için talepte bulunanlar›n
yetkili olduklar›n› ve 6 nc› maddenin
(1) numaral› f›kras› ile 7 nci maddenin (1)
numaral› f›kras›nda say›lan belgelerin eksiksiz
verildi¤ini tesbit ettikten sonra, kat mülkiyeti
veya kat irtifak› kurulmas›na dair resmî
sözleflmeyi düzenler ve bu sözleflme ayn› zamanda
tescil talebi say›l›r.
(2) Bir imar parseli üzerinde kat irtifak› ancak
sözleflmede her kat irtifak›n›n ilgili bulundu¤u
ba¤›ms›z bölüme tahsisi istenen arsa pay›,
arsan›n kay›tl› oldu¤u kütü¤ün beyanlar
hanesinde belirtilmek suretiyle kurulur ve yap›n›n,
verilen projeye göre tamamlanmas›ndan
sonra kat mülkiyetine konu olacak ba-
¤›ms›z bölümlerinin numaras› ve bu bölümlere
ba¤l› eklentiler kütü¤ün beyanlar hanesinde
belirtilir.
(3) Sözleflme düzenlenince kat irtifak›n›n kat
mülkiyetine çevrilmesinde kat irtifak›n›n kay›tl›
oldu¤u kat mülkiyeti kütü¤ü sayfas›ndaki,
do¤rudan do¤ruya kat mülkiyetinin kurulmas›
hâlinde ise ana gayrimenkulün kay›tl› bulundu¤u
tapu kütü¤ü sayfas›ndaki mülkiyet hanesine
"Bu gayrimenkulün mülkiyeti kat
mülkiyetine çevrilmifltir." ibaresi yaz›larak,
sayfa anagayrimenkulün leh ve aleyhine tesis
edilecek irtifak haklar› d›fl›ndaki ifllemlere
kapat›l›r ve kat mülkiyetine konu olan her
ba¤›ms›z bölüm, kat mülkiyeti kütü¤ünün ayr›
bir sayfas›na o bölüme ba¤l› arsa pay› ve
anagayrimenkulün kay›tl› bulundu¤u genel
kütükteki pafta, ada, parsel, defter ve sayfa
numaralar› gösterilmek suretiyle tescil edilir;
anagayrimenkulün kay›tl› bulundu¤u genel
kütük sayfas›na da, ba¤›ms›z bölümlerin kat
mülkiyeti kütü¤ündeki defter ve sayfa numaralar›
ifllenmek suretiyle, kütükler aras›nda
ba¤lant› sa¤lan›r.
(4) Anagayrimenkulün sayfas›nda evvelce
mevcut olan haklara aid sicil kayd›, irtifak
haklar› hariç olmak üzere, ba¤›ms›z bölümlerin
kat mülkiyeti kütük sayfas›na aynen
aktar›l›r. Anagayrimenkulün mülkiyetinin kat
mülkiyetine çevrilmesinden sonra, anagayrimenkulün
leh ve aleyhine tesis edilecek irtifak
haklar› da anagayrimenkulün tapu kütü¤ü
sayfas›na tescil edilir ve kat mülkiyeti kütü-
¤ünün beyanlar hanesinde belirtilir.
(5) Toplu yap› kapsam›nda olup, bütünüyle
bu kapsamdaki ba¤›ms›z bölümlerin ortak
kullanmas›na ve faydalanmas›na tahsis edilmifl
bulunan parsellerin malik hanesine, tahsis
edildikleri toplu yap› kapsam›ndaki di¤er
parsellerin ada, parsel, blok ve ba¤›ms›z
bölüm numaralar› gösterilmek suretiyle tapu
siciline kaydedilir ve bu suretle tahsis edildikleri
parsellerde bulunan ba¤›ms›z bölümlerin
ortak yerleri olur.
(6) Geliri ortak giderlere harcanmak veya
baflka bir amaçla ortak olarak faydalanmak
için tahsis edilen ba¤›ms›z bölümlerin malik
hanesine, bu ba¤›ms›z bölümden faydalanan
ba¤›ms›z bölümlerin numaralar› yaz›lmak
suretiyle kat mülkiyeti kütü¤üne tescil edilir.
Bu husus ba¤›ms›z bölümlerin beyanlar
hanesinde gösterilir.
(7) 28/11/2007 tarihinden önce toplu yap›
iliflkisini gösteren vaziyet plân› bulunmadan
kat mülkiyeti kurulan yap›larda, 28/11/2007
tarihinden itibaren alt› ay içinde yönetim plân›
de¤iflikli¤i yap›larak, tapu siciline tescil
talebinde bulunulurken; yap›lar›n konumlar›n›,
ortak nitelikteki yerleri ve tesisleri, bunlar›n
kullan›m amaç ve flekillerini ve toplu yap›
kapsam›ndaki parsel ve parsellerin tamam›n›
ihtiva edecek flekilde bir bütün olarak uygulama
imar plân› ve parselasyon plân›na uygun
olarak haz›rlanm›fl, idarece onayl› vaziyet
plân› verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelik yay›m› tarihinde
yürürlü¤e girer.
Yürütme
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Bay›nd›rl›k ve ‹skân Bakan› yürütür
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 YÖNETMEL‹KLER 73

Bas›ndan Seçmeler
UZLAfiMA VE SONUÇLARI ÜZER‹NE
Recep BIYIK/Vergi Portal›/22.08.2008 Dünya Gazetesi
Uzlaflma nedir
Uzlaflma, gelecekte tahsili olas› ancak belirsiz vergi
alaca¤›n›n, hemen ve olabildi¤ince yüksek bir k›sm›n›n
veya tamam›n›n tahsilini amaçlayan bir müessese.
Bu tan›m elbette Maliye bak›fl aç›s›yla yap›lm›fl bir
tan›m. Vergi yükümlüsü aç›s›ndan tan›m›n biraz
de¤iflmesi gerek: Ödenme riski olan bir borcun,
olabildi¤ince küçük bir k›sm›n›n bir an önce ödenerek
belirsizli¤in en az maliyetle ortadan kald›r›lmas›n›
amaçlayan bir düzenleme.
1963 tarihli düzenlemenin gerekçesinde uzlaflman›n
amac› ilginç bir ifadeyle vurgulanm›fl. "Mükelleflerin
tereddütlerinin bir an evvel giderilerek huzura
kavuflmalar›n›n temini".
Düzenlemenin Anayasa'ya ayk›r›l›¤› iddialar›
Müessesenin Anayasa'ya uygunlu¤u öteden beri
tart›fl›lmaktad›r. Anayasa'ya göre vergi, kanunla konup
kanunla kald›r›labilmektedir. Oysa uzlaflmada
sal›nan vergi bir komisyon taraf›ndan, yükümlüyle
de anlaflarak kald›r›labilmektedir.
Sal›nan verginin kesin olarak hakl› oldu¤unu kabul
ederek yola ç›karsak, elbette yap›lan ifllemin dayana¤›
olan düzenleme Anayasa'ya ayk›r›d›r. Üç kifliden
oluflan bir komisyon ve yükümlü, kanunla
kald›r›lmas› gereken bir vergiyi karfl›l›kl› anlaflarak
kald›rmaktad›rlar.
Sal›nan verginin kesin olarak yasal dayanaktan yoksun
ve haks›z oldu¤unu kabul ederek yola ç›karsak,
olay yukar›daki durumun tam tesridir. Böyle bir
durumda Anayasa'ya ayk›r› olan yap›lan tarhiyat,
uzlaflma ile sa¤lanan ise Anayasa'ya uygunluktur.
Sal›nan verginin yasal dayanaktan yoksun olup
olmad›¤›n› tespit etmek ise ço¤unlukla kolay de-
¤ildir.
Sonuçta Anayasa'ya ayk›r› veya de¤il, kamu görevlileri
kendilerine verilen yetki çerçevesinde görevlerini
yapmaktad›rlar. ‹nceleme eleman› ve vergi
dairesi yasal görev ve yetkileri çerçevesinde yasal
dayana¤› bulundu¤unu kabul ederek tarhiyat yapmakta,
uzlafla komisyonlar› da tarhiyat›n yasal dayana¤›
olmad›¤› sonucuna ulafl›yorsa tarhiyat› iptal
etmektedir.
Uzlaflma bize özgü de¤il
Uzlaflma müessesesi, baz› ülkelerde yasal düzenlemeler
çerçevesinde, baz› ülkelerde yasal dayana¤›
olmamas›na ra¤men fiilen yap›lmaktad›r.
Yine baz› ülkelerde bizde oldu¤u gibi her türlü vergi
ve cezalarda uzlaflma yap›l›rken, baz› ülkelerde sadece
cezalar uzlaflmaya konu olabilmektedir.
Uzlaflma konusu olabilen vergi ve cezalar
Bizim uygulamam›zda vergi cezalar› yan›nda vergi
as›llar› da uzlaflmada kalkabilmektedir. Böyle olmakla
birlikte yayg›n uygulama, vergi as›llar›nda de-
¤ifliklik yap›lmamas›, vergi cezalar›n›n da art›k standart
olan bir oranda kald›r›lmas› flekline dönüflmüfltür.
Bu uygulaman›n uzlaflma yönteminden çok Vergi
Usul Kanunu'nun 376. maddesinde yer alan
"indirme" yöntemine benzedi¤i ve uzlaflma düzenlemesinin
ruhuna ve amac›na da uygun olmad›¤›
söylenebilir.
Uzlaflman›n sonuçlar›
Uzlaflma kesin sonuçlar yarat›r. Uzlaflman›n gerçekleflmesi
halinde sal›nan vergi ve kesilen cezalar
kesinleflir. Uzlafl›lan konularda dava aç›lamaz,
hiçbir mercie de flikayette bulunulamaz.
Uzlaflman›n gerçekleflti¤i durumlarda, cezalar› bir
yana b›rakacak olursak vergiler aç›s›ndan uzlaflma
üç farkl› flekilde sonuçlanm›fl olabilir. Sal›nan vergi
tamamen silinmifl olabilir, tamamen onaylanm›fl
olabilir veya vergide az ya da çok indirim yap›lm›fl
olabilir.
Sal›nan verginin tamamen silinmesinin tek bir
aç›klamas› olabilir; tarhiyat›n yasal dayana¤› yoktur.
Baflka hiçbir gerekçe verginin tamamen silinmesini
hukuken aç›klayamaz.
Sal›nan verginin oldu¤u gibi kabul edilmesinin gerekçesi
de silinmesinde oldu¤u gibi aç›kt›r. Tarhiyat›n
yasal dayana¤› sa¤lamd›r, vergide indirim için
hukuken geçerli bir neden de yoktur.
Verginin k›smen silindi¤i, k›smen onayland›¤› durumlarda
bu ifllemin gerekçeleri duruma göre farkl›
olabilir. Elbette en temel gerekçe yine tarhiyat›n yasal
dayana¤›n›n ne kadar sa¤lam oldu¤u ve yarg›da
onaylan›p onaylanmayaca¤›na iliflkin tahminlerdir.
Mevcut yarg› kararlar› çerçevesinde onaylanmayaca¤›
aç›k olan bir tarhiyatta, uzlaflman›n çok düflük
bir tutarla yap›lmas›, tahsil olas›l›¤› çok düflük
bir verginin bir k›sm›n›n da olsa tahsil ediliyor olmas›
nedeniyle idarece, ileride do¤acak ciddi risklerin
düflük bir bedelle sat›n al›nmas› nedeniyle de yükümlü
taraf›ndan olumlu bir karard›r.
Sal›nan verginin büyük bölümünün silinmesi veya
sembolik bir tutarla uzlaflma sa¤lanmas›, yükümlü
için her zaman k‰rl› bir ifllem olmayabilir. Bu nedenle
uzlaflma aflamas›nda konu bütün yönleriyle
de¤erlendirilmeli ve uzlaflman›n bütün sonuçlar›
dikkate al›nmal›d›r.
Uzlaflma, zarar mahsup hakk›n› yok edebilir
Zarar beyan edilen veya geçmifl y›llar zararlar› nedeniyle
matrah oluflmayan bir y›lla ilgili olarak sonradan
yap›lan gelir veya kurumlar vergisi tarhiyat›, o
y›l›n dönem zarar›n›n veya önceki y›llara ait mahsup
edilecek zararlar›n yok edildi¤i anlam›na gelir.
Bu durumdaki bir yükümlünün sal›nan vergilerle ilgili
olarak yapaca¤› uzlaflma, ilke olarak geçmifl y›l
zararlar›n›n mahsup hakk›n› ortadan kald›r›r. Uzlaflmada
sal›nan verginin bir k›sm›n›n kald›r›lm›fl olmas›
bu durumu de¤ifltirmez.
Yukar›da da ifade edildi¤i gibi, sal›nan verginin tamamen
silinmesi ancak tarhiyat›n yasal dayana¤›
olmad›¤› hallerde söz konusu olabilir. Verginin tamamen
kald›r›ld›¤› bir uzlaflma, tarhiyat›n yasal
dayana¤› olmad›¤› anlam›na gelir ve zarar mahsup
hakk›n›n devam etmesi gerekir.
Uzlaflma KDV indirim hakk›n› yok edebilir
Ödenen KDV ç›kmayan bir döneme iliflkin olarak
yap›lan KDV tarhiyat›, yükümlünün devreden
KDV'sinin yok edildi¤i anlam›na gelir.
Bu durumdaki bir yükümlünün sal›nan vergilerle ilgili
olarak yapaca¤› uzlaflma, ilke olarak devreden
KDV'nin olmad›¤›n›n kesinleflmesi demektir. Uzlaflmada
sal›nan verginin bir k›sm›n›n kald›r›lm›fl olmas›
bu durumu de¤ifltirmez.
Sal›nan verginin tamamen silinmesi ancak tarhiyat›n
yasal dayana¤› olmad›¤› hallerde söz konusu
olabilir. Verginin tamamen kald›r›ld›¤› bir uzlaflma,
bizce tarhiyat›n yasal dayana¤› olmad›¤› anlam›na
gelir ve devreden KDV'nin indirim hakk› devam
eder.
74 BASINDAN SEÇMELER BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Bas›ndan Seçmeler
SERBEST MESLEK FAAL‹YETLER‹ ‹LE ‹LG‹L‹ HARCAMALARIN G‹DER‹LMES‹
Veysi SEV‹⁄/01.07.2008 Referans Gazetesi
Gelir Vergisi Yasas›'n›n 67'nci maddesinde
yer alan tan›mlamadan anlafl›laca¤› üzere
"Serbest meslek kazanc› bir hesap dönemi
içinde serbest meslek faaliyeti karfl›l›¤› olarak
tahsil edilen para ve ay›nlar ve di¤er suretlerle
sa¤lanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden
bu faaliyet dolay›s›yla yap›lan giderler
indirildikten sonra kalan farkt›r.
Müflteri veya müvekkilinden, serbest meslek faaliyeti
ile ilgili olmak üzere para ve ay›n fleklinde
al›nan gider karfl›l›klar› kazanca ilave edilir."
Söz konusu yasa maddesinde yer alan ve
müvekkilden "serbest meslek faaliyeti ile ilgili
olmak üzere para ve ay›n fleklinde al›nan gider
karfl›l›klar›"ndan anlafl›lmas› gereken herhangi
bir serbest meslek erbab›n›n müvekkilinden
ücreti d›fl›nda gider karfl›l›¤› olarak
nakden veya ay›n olarak al›nan ek miktard›r.
Örne¤in serbest meslek faaliyetlerinde yap›lacak
ifl karfl›l›¤›nda al›nan bedel d›fl›nda u-
çak, otel, yemek ve benzeri giderler için serbest
meslek erbab› söz konusu ödemeleri
müflterisi ad›na yapmakta ve ba¤lamda da
tür giderlerini müflterisi ad›na fatura ettirmektedir.
Bu gibi hallerde yap›lan ödemeler do¤rudan
müflteri kay›tlar›na intikal etti¤i için bu
harcamalar serbest meslek faaliyeti sahibinin
kay›tlar›na intikal ettirilmemektedir.
Ancak son zamanlarda konuya iliflkin olarak
yap›lan yanl›fl ve yan›lt›c› de¤erlendirmeler
sonucunda özellikle seyahat giderlerinin
müflteri taraf›ndan karfl›lanmas› halinde, bunlar
için dahi serbest meslek erbab›n›n makbuz
ödemek, düzenlemek zorunda oldu¤u,
dolay›s›yla müflteri taraf›ndan serbest meslek
erbab›na ödeme yap›l›rken Gelir Vergisi Yasas›'n›n
94/2-b maddesi uyar›nca tevkifata
tabi tutulmas› gerekti¤i ileri sürülmektedir.
Bu aflamada söz konusu görüfl tamamen
yanl›flt›r. fiöyle ki;
* E¤er bir serbest meslek erbab›n›n müflterisi
ad›na ifl takibi için seyahat etmesi halinde seyahat
harcamalar›n›n müflteri ad›na fatura
edilmesi halinde bu harcamalar için ayr›ca
serbest meslek makbuzunun düzenlenmesine
gerek yoktur. Daha aç›kças› bu tür harcamalar
için serbest meslek makbuzu düzenlenmeyecektir.
Gerçekte Vergi Usul Yasas›'n›n 236'nc› maddesinde
de hükme ba¤land›¤› üzere "Serbest
meslek erbab›, mesleki faaliyetlerine iliflkin
her tür tahsilat› için iki nüsha serbest meslek
makbuzu tanzim etmek ve bir nüshas›n›
müflteriye vermek" zorundad›r.
Seyahat giderlerinin müflteri veya müvekkil
taraf›ndan karfl›lanmas› ve dolay›s›yla bu tür
harcamalar için müflteri ve müvekkil ad›na
fatura düzenlenmesi halinde ayr›ca serbest
meslek erbab›n›n müflterisi veya müvekkili
ad›na serbest meslek makbuzu düzenlenmesi
söz konusu olamaz.
* Ancak buna karfl›l›k serbest meslek erbab›n›n
müflterisinden veya müvekkilinden talep
etti¤i ve ald›¤› ücret d›fl›nda nakit veya
nakde dönüfltürülmesi söz konusu olabilecek
bir ödeme arac› ile yapaca¤› seyahat için
belli bir bedel talep etmesi halinde, söz konusu
bedeli tahsil edebilmek için serbest
meslek makbuzu düzenleyecek ve dolay›s›yla
da yapaca¤› bu tahsilat Gelir Vergisi tevkifat›na
konu edilecektir.
Dolay›s›yla son zamanlarda baz› görüfl sahiplerince
müflteri veya müvekkil taraf›ndan
karfl›lanan seyahat giderlerinin serbest meslek
makbuzuna ba¤lanmas› ve bu nedenle
de stopaja tabi tutulmas› gerekti¤i konusundaki
görüflün hiçbir hukuki dayana¤› ve mant›¤›
da bulunmamaktad›r.
Di¤er yandan Gelir Vergisi Yasas›'n›n 67'nci
maddesinde yer alan "Vergi, resim, harç, keflif,
flahitlik, bilirkiflilik ve ekspertiz gibi hususlara
harcanmak üzere müflteri veya müvekkilden
al›nan ve tamamen bu hususlara sarf
edilen para ve ay›nlar kazanç say›lmaz" hükmü,
söz edilen ödeme ve harcamalar›n özelli¤inden
kaynaklanmaktad›r. Çünkü yasa
maddesinde say›lan ödemelerin birebir ilgili
yerlere yat›r›lmas› gerekmektedir. Bu ödemelerin
ister serbest meslek erbab› isterse müflteri
veya müvekkil taraf›ndan yap›lmas› durumu
de¤ifltirmeyecektir.
Ancak e¤er serbest meslek erbab› 1.350
YTL olarak adliye veznesine yat›r›lmas›
gereken bir bilirkiflilik ücreti için müvekkili ile
fiilen yat›r›lan k›s›m aras›ndaki fark müflteriye
iade edilmezse, serbest meslek erbab›n›n
sa¤lad›¤› menfaat olarak kabul edilecek ve
dolay›s›yla 150 YTL'lik k›s›m ayr›ca tevkifata
ve Katma De¤er Vergisi'ne konu edilecektir.
Uygulamada icra edilen serbest meslek faaliyetine
paralel olarak baz› giderlerin müflteriler
taraf›ndan karfl›lanmas› daha do¤rusu ö-
denmesi söz konusu olabilmektedir. Bu gibi
durumlarda müflteri taraf›ndan karfl›lanmas›
söz konusu olan ve yine müflteri ad›na düzenlenen
fatura ve benzeri nitelikteki belgelerden
anlafl›lan giderlerin müflteri kay›tlar›na
intikal ettirilmesi halinde bu gibi harcamalar›n
ayr›ca serbest meslek kazanc›n›n tespitinde
dikkate al›nmas›n›n söz konusu olmamas›d›r.
Örne¤in bir serbest meslek erbab› ad›na düzenlenmifl
bulunan uçak biletinin ücreti e¤er
müflteri taraf›ndan ödenmifl bulunuyorsa ve
yine müflterisi kay›tlar›na intikal ettirilmemifl
ise bu bilete iliflkin harcamalar›n ayr›ca serbest
meslek erbab›n›n kay›tlar›na intikal ettirilmesi
de söz konusu olamayacakt›r.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 BASINDAN SEÇMELER 75

ÖZELGELER
T.C.
GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANLI⁄I
‹STANBUL VERG‹ DA‹RES‹
BAfiKANLI⁄I
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri
Grup Müdürlü¤ü
SAYI : B.07.1.G‹B.4.34.16.01/KVK-6
KONU : Temsil ve a¤›rlama giderleri hk.
Eminönü /‹STANBUL
‹LG‹ :…/03/2008 tarihli dilekçeniz.
‹lgide kay›tl› dilekçenizde, Dan›flmanl›k ifli
ile ifltigal eden firman›z›n “Temsil ve A¤›rlama
Giderleri” niteli¤inde yap›lan yemekli
toplant›lara iliflkin faturalarda yemek bedelinin
yan›nda alkollü içeceklerinde yer ald›¤›
belirtilerek, bu tür yemek ikramlar›nda yap›-
lan alkollü içecek bedellerinin Gelir Vergisi
matrah›n›n tespitinde gider olarak kabul e-
dilip edilemeyece¤ine dair görüflümüz sorulmaktad›r.
21.06.2006 tarih ve 26205 say›l› Resmi
Gazete’de yay›mlanan 5520 say›l› Kurumlar
Vergisi Kanununun 6. maddesinin
(01.01. 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak
üzere, 21.06.2006 tarihinde yürürlü-
¤e giren madde) 2. f›kras›nda safi kurum
kazanc›n›n tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun
ticari kazanç hakk›ndaki hükümlerinin
uygulanaca¤› hükme ba¤lanm›flt›r.
Bu hüküm uyar›nca tespit edilecek kurum
kazanc›ndan Kurumlar Vergisi Kanunu’-
nun 8. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’-
nun 40. maddesinde yer alan giderlerin indirilece¤i
belirtilmifltir.
Di¤er taraftan, 193 say›l› Gelir Vergisi Kanunu’nun
40/1. maddesinde, ticari kazanc›n
elde edilmesi ve idame ettirilmesi için
yap›lan genel gider ticari kazanc›n tespitinde
indirilecek giderler aras›nda say›lm›flt›r.
Bu hüküm gere¤ince, söz konusu giderlerin
safi kurum kazanc›n›n tespitinde de
indirim konusu yap›lmas› gerekmektedir.
Ticari kazanc›n elde edilmesi ve idame
ettirilmesi için yap›lan genel giderler, Gelir
ve Kurumlar Vergisi Kanunlar›nda say›lan
kanunen kabul edilmeyen giderler d›fl›nda
kalan ticari organizasyona ba¤l› olarak
yap›lan giderlerdir ve bunlara iflletme gideri
de denilebilir.
Bir masraf›n, genel gider ad› alt›nda masraf
yaz›labilmesi için, genel giderlerin ticari
kazanc›n elde edilmesi ve idame ettirilmesi
için yap›lm›fl olmas› masrafla ifl aras›nda
aç›k, güçlü bir illiyet ba¤›n› mevcut olmas›
iflin önemi ölçüsünde yap›lm›fl bulunmas›
gerekmektedir. Bu hüküm ve aç›klamalara
göre, firman›z›n toplant›larda misafirlerinizi
a¤›rlamak için yapm›fl oldu¤u yemek giderlerinin,
ticari kazanc›n elde edilmesi ve
idame ettirilmesi için yap›lan genel giderler
kapsam›nda olmas› koflulu ile safi kurum
kazanc›n›n tespitinde gider olarak indirim
konusu yap›lmas› mümkün bulunmaktad›r.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Grup Müdür V.
T.C.
GEL‹R ‹DARES‹ BAfiKANLI⁄I
‹STANBUL VERG‹ DA‹RES‹
BAfiKANLI⁄I
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri
Grup Müdürlü¤ü
Say› : B.07.1.G‹B.4.34.16.01/KVK-17
Konu : Enflasyon düzeltmesi sonucu oluflan
olumlu fark›n flirketin tasfiye edilmesi
ve tasfiyenin sonuçlanmas› durumunda bu
olumlu fark›n nas›l vergilendirilece¤i hk.
Üsküdar-‹STANBUL
‹lgi:../03/2008 tarihli dilekçeniz.
‹lgi dilekçenizde, flirketinizin enflasyon
düzeltmesi sonucu oluflan olumlu farklar›n
flirketin tasfiyeye edilmesi ve tasfiyenin
sonuçlanmas› durumunda, bu olumlu farklar›n
kurumlar vergisine mi tabi olaca¤›,
yoksa kar da¤›t›m› olarak dikkate al›n›p
stopaja m› tabi olaca¤› hususu sorulmaktad›r.
Bilindi¤i üzere, 213 say›l› Vergi Usul Kanununun
mükerrer 298 inci maddesinin (A)
f›kras›n›n 5 inci bendinde "... Pasif kalemlere
ait enflasyon fark hesaplar›, herhangi
bir suretle baflka bir hesaba nakledildi¤i
veya iflletmeden çekildi¤i takdirde, bu
ifllemlerin yap›ld›¤› dönemlerin kazanc› ile
iliflkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye
tabi tutulur. Ancak öz sermaye kalemlerine
ait enflasyon farklar› düzeltme sonucu oluflan
geçmifl y›l zararlar›na mahsup edilebilir
veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye
ilave edilebilir; bu ifllemler kar
da¤›t›m› say›lmaz." hükmü yer almaktad›r.
Di¤er taraftan, 5520 say›l› Kurumlar Vergisi
Kanununun 6 nc› maddesinde kurumlar
vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi
içinde elde ettikleri safi kurum kazanc›
üzerinden hesaplanaca¤›, safi kurum kazanc›n›n
tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu-
76 ÖZELGELER BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

nun ticari kazanç hakk›ndaki hükümlerinin
uygulanaca¤› hükme ba¤lanm›flt›r.
193 say›l› Gelir Vergisi Kanununun "Bilanço
esas›nda ticari kazanc›n tespiti" bafll›kl›
38 inci maddesinin birinci f›kras›nda ise,
bilanço esas›na göre ticari kazanc›n, teflebbüsteki
öz sermayenin hesap dönemi
sonunda ve bafl›ndaki de¤erleri aras›ndaki
müspet fark oldu¤u, bu dönem zarf›nda
sahip veya sahiplerce iflletmeye ilave olunan
de¤erlerin bu farktan indirilece¤i, iflletmeden
çekilen de¤erlerin ise farka ilave
olunaca¤› hükmüne yer verilmifltir.
5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanununun
"Tasfiye" bafll›kl› 17 nci maddesinin birinci
f›kras›nda her ne sebeple olursa olsun tasfiye
haline girmifl kurumlar›n vergilendirilmesinde
hesap dönemi yerine tasfiye döneminin
geçerli olaca¤›, tasfiyenin kurumun
tasfiyeye girmesine iliflkin genel kurul
karar›n›n tescil edildi¤i tarihte bafllayaca¤›
ve tasfiye karar›n›n tescil edildi¤i tarihte sona
erece¤i, bafllang›ç tarihinden ayn› takvim
y›l› sonuna kadar olan dönem ile bu
dönemden sonraki her takvim y›l› ve sonraki
dönem için ilgili takvim y›l› bafl›ndan
tasfiyenin bitifl tarihine kadar olan dönemin
ba¤›ms›z bir tasfiye dönemi say›laca¤›
hükme ba¤lanm›flt›r.
An›lan maddenin dördüncü f›kras›nda ise
tasfiye halindeki kurumlar›n vergi matrah›n›n
tasfiye kar› oldu¤u, tasfiye kar›n›n da tasfiye
döneminin sonundaki servet de¤eri ile tasfiye
döneminin bafl›ndaki servet de¤eri aras›ndaki
olumlu fark oldu¤u, tasfiye kar› hesaplan›rken,
ortaklara veya kurum sahiplerine
tasfiye esnas›nda avans olarak veya
di¤er flekillerde yap›lan her türlü ödemelerin
tasfiye sonundaki servet de¤erine; mevcut
sermayeye ilave olarak ortaklar veya sahipleri
taraf›ndan yap›lan ödemeler ile tasfiye
esnas›nda elde edilen ve vergiden istisna
edilmifl olan kazanç ve iratlar›n tasfiye döneminin
bafl›ndaki servet de¤erine eklenece¤i;
beflinci f›kras›nda da tasfiye döneminin bafl›ndaki
ve sonundaki servet de¤erinin, kurumun
tasfiye dönemi bafl›ndaki ve sonundaki
bilançosunda görülen öz sermayesi oldu¤u
hüküm alt›na al›nm›flt›r.
Ayn› Kanununun 15 inci maddesinin ikinci
f›kras›nda ise vergiden muaf olan kurumlara
da¤›t›lan (kar›n sermayeye eklenmesi
kar da¤›t›m› say›lmaz.) Gelir Vergisi Kanununun
75 inci maddesinin ikinci f›kras›n›n
(1), (2) ve (3) numaral› bentlerinde yaz›l› kar
paylar›ndan, 30 uncu maddesinin üçüncü
f›kras›nda da tam mükellef kurumlar taraf›ndan,
Türkiye'de bir ifl yeri veya daimi
temsilci arac›l›¤›yla kar pay› elde edenler
hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara
veya kurumlar vergisinden muaf olan dar
mükelleflere da¤›t›lan (Kar›n sermayeye
eklenmesi kar da¤›t›m› say›lmaz.) ve Gelir
Vergisi Kanununun 75 inci maddenin ikinci
f›kras›n›n (1), (2) ve (3) numaral› bentlerinde
yaz›l› kar paylar› üzerinden bu Kanunun
15 inci maddesinin üçüncü f›kras›
uyar›nca vergi kesintisine tabi tutulanlar
hariç olmak üzere vergi kesintisi yap›laca¤›
hüküm alt›na al›nm›flt›r.
193 say›l› Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesinin birinci f›kras›n›n (6)
numaral› bendinin (b) alt bendinde ise tam
mükellef kurumlar taraf›ndan; tam mükellef
gerçek kiflilere, gelir ve kurumlar vergisi
mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden
muaf olanlara, dar mükellef gerçek kiflilere,
dar mükellef kurumlara (Türkiye'de bir
iflyeri veya daimi temsilci arac›l›¤›yla kar
pay› elde edenler hariç) gelir ve kurumlar
vergisinden muaf olan dar mükelleflere da-
¤›t›lan, 75 inci maddenin ikinci f›kras›n›n
(1), (2) ve (3) numaral› bentlerinde yaz›l› kar
paylar›ndan birinci f›krada belirtilenler taraf›ndan
tevkifat yap›laca¤› hükme ba¤lanm›flt›r.
22.07.2006 tarih ve 2006/10731 say›l› Bakanlar
Kurulu Karar› ile vergi kesintisi oranlar›,
- 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanununun
15 inci maddesinin ikinci f›kras›nda yaz-
›l›kar paylar› üzerinden %15,
- 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanununun
30 uncu maddesinin üçüncü f›kras›ndayaz›l›
kar paylar› üzerinden %15,
Tam mükellef kurumlar taraf›ndan; tam
mükellef gerçek kiflilere, gelir ve kurumlar
vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden
muaf olanlara da¤›t›lan, 75 inci
maddenin ikinci f›kras›n›n (1), (2) ve (3)
numaral› bentlerinde yaz›l› kar paylar›ndan
(kar›n sermayeye eklenmesi kar
da¤›t›m› say›lmaz) %15,
- Tam mükellef kurumlar taraf›ndan; dar
mükellef gerçek kiflilere ve gelir vergisinden
muaf olan dar mükelleflere da¤›t›lan,
75 inci maddenin ikinci f›kras›n›n (1), (2) ve
(3) numaral› bentlerinde yaz›l› kar paylar›ndan
(kar›n sermayeye eklenmesi kar da-
¤›t›m› say›lmaz) %15 olarak belirlenmifltir.
Bu hükümler ve aç›klamalara göre, enflasyon
düzeltmesi sonucu oluflan farklar›n ve
flirketin tasfiyeye edilmesi sebebiyle ortaklara
da¤›t›lmas› halinde, iflletmeden çekilen
tutarlar›n öncelikle kurumlar vergisine tabi
tutulmas›, vergi sonras› da¤›t›lan kazanc›n
da kar da¤›t›m›na ba¤l› vergi kesintisine
tabi tutulmas› gerekmektedir.
Bilgilerinize rica ederim.
Grup Müdür V.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 ÖZELGELER 77

ÖZELGELER
ÖZELGELERDE FATURA
Veysi SEV‹⁄-Bumin DO⁄RUSÖZ/20.08.2008 Referans Gazetesi
1. ‹zmir Vergi Dairesi Baflkanl›¤›'n›n
27.12.2006 tarih ve 3991 say›l› özelgesi;
"Fatura, sat›lan emtia veya yap›lan hizmet
karfl›l›¤›nda müflteriye verilen belge
olup, Türkçe düzenlenmesi gerekir.
Bedelin döviz cinsinden belirlenmesi
halinde, faturada o günkü döviz al›fl günü
esas al›nmak suretiyle Türk Liras›
karfl›l›¤›n›n da yaz›lmas› gerekir. Bu durumda
ayr›ca kur fark› oluflmas› halinde
kur fark›n›n da faturada gösterilmesi
veya ayr› fatura düzenlenmesi gerekir."
2. ‹zmir Vergi Dairesi Baflkanl›¤›'n›n
3.7.2007 tarih ve 1880 say›l› özelgesi;
"K›rtasiye malzemeleri sat›fl› yapan firman›n,
faturaya konu sat›lan ürün çeflidinin
çok fazla olmas› di¤er bir anlat›mla
faturada bulunan sat›r say›s›ndan fazla
olmas› halinde, faturan›n ekinde, her bir
sayfas›nda faturaya ait bilgilerin bulunmas›,
sayfa numaralar›n›n birbirini takip
etmesi ve ayr›ca her sayfan›n flirket taraf›ndan
kaflelenmesi flart› ile liste halinde
düzenlenmesinde bir sak›ncas› yoktur.
Bu arada, düzenlenen faturada e-
kindeki liste say›s›n›n belirtilmesi de gerekti¤i
tabiidir."
3. Bursa Vergi Dairesi Baflkanl›¤›'n›n
9.1.2007 tarih ve 6 say›l› özelgesi;
"Adi ortakl›ktaki hisse devirlerinin katma
de¤er vergisi karfl›s›ndaki durumu ile ilgili
aç›klamalar içeren 25 seri no'lu KDVK
Genel Tebli¤i düzenlemeleri gere¤ince,
ortakl›¤›n sona ermesi sonucunu do¤urmayan
ortakl›k hisselerinin devrinde fatura
düzenlenmesine gerek bulunmamaktad›r."
4. Antalya Vergi Dairesi Baflkanl›-
¤›'n›n 12.1.2005 tarih ve 32 say›l›
özelgesi;
"S›cak ve so¤uk içecek otomasyon
makinelerinden yap›lan sat›fllar s›ras›nda
bu makineler üzerindeki bilgilerin de¤ifltirilemez,
silinemez olmas› ve d›flar›dan
bir müdahalenin yap›lamamas› halinde,
gün sonunda makineden al›nan rapora
dayan›larak ‘muhtelif müflteriler' ibareli
toplu bir fatura düzenlenmesi mümkündür."
5. Ankara Vergi Dairesi Baflkanl›¤›'n›n
31.1.2007 tarih ve 5893 say›l› özelgesi;
"VUK'un 231/5. maddesinde, faturan›n,
mal›n teslimi veya hizmetin yap›ld›¤› tarihten
itibaren azami yedi gün içinde düzenlenece¤i
ve bu süre içerisinde düzenlenmeyen
faturalar›n hiç düzenlenmemifl
say›laca¤› hükme ba¤lanm›flt›r.
Ancak bu hüküm VUK'un 3. maddesinde
yer alan "vergiyi do¤uran olay
ve bu olaya iliflkin muamelelerin gerçek
mahiyeti esast›r" hükmü ile birlikte de-
¤erlendirildi¤i vakit; an›lan Kanunun
231/5 inci maddesinde yer alan düzenlemenin
süresinden sonra düzenlenen
faturaya kesilecek ceza bak›m›ndan
(VUK 353/1 inci madde) önem arzetti¤i
görülecektir.
Dolay›s›yla süresinde düzenlenmeyen
faturada belirtilen ifllemin geçersiz say›lmas›
yine VUK'un 3. maddesiyle çeliflmektedir.
Bu itibarla, faturan›n düzenlenmesi,
ödemeye de¤il "mal teslimi" veya
"hizmet ifas›na" ba¤land›¤›ndan sa¤l›k
hizmetlerini karfl›lamak üzere sözleflme
yap›lan flirkete verilen sa¤l›k hizmetlerine
iliflkin faturan›n ödemeye ba¤l› olmaks›z›n
yedi gün içerisinde düzenlenmesi
gerekmektedir. Süresi içerisinde
düzenlenmeyen faturalar için VUK'un
353/1. maddesi uygulanacak ve bu faturalar
vergi kanunlar› bak›m›ndan ispat
edici bir vesika olarak de¤erlendirilecektir.”
78 ÖZELGELER BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

T.C DANIfiTAY DÖRDÜNCÜ DA‹RE
KAMU ALACAKLARININ TAHS‹L‹
Esas No: 2007/2148
Karar No: 2007/2804
DANIfiTAY
Özeti: Tüzel kiflili¤in tasfiye edilmifl olmas›na
karfl›n, tasfiye girifl tarihinden önceki dönemlere
ait vergi borçlar›ndan, kanuni temsilcilerin sorumlu
oldu¤u hakk›nda.
Karar›n Düzeltilmesini ‹steyen: … Vergi
Dairesi Müdürlü¤ü
Karfl› Taraf: …………
‹stemin Özeti: Yönetim kurulu üyesi ve tasfiye
memuru oldu¤u ……… Turizm Gelifltirme
Kooperatifinin 1995/4 dönemine ait vergi
borçlar› nedeniyle davac›n›n arac›na uygulanan
haciz iflleminin iptali istemiyle dava aç›lm›flt›r. …
5. Vergi Mahkemesinin 19.12.2006 günlü ve
E:2006/ 919, K:2006/1859 say›l› karar›yla; bir
kamu alaca¤›n›n haciz yoluyla tahsiline çal›fl›lmadan
önce borçlu ad›na ödeme emri düzenlenmesi
ayr›ca kanuni temsilcinin takip edilebilmesi
için de öncelikle borcun tüzel kiflili¤in
malvarl›¤›ndan tahsilinin olanaks›z hale geldi¤inin
aç›kça ortaya konulmas› gerekti¤i, uyuflmazl›k
konusu olayda, vergi borcu bulundu¤u
ileri sürülen kooperatifin tasfiyeye girdi¤i ve
1996 y›l›nda tasfiyesi sonuçlanarak ticaret sicil
gazetesinde tescil ve ilan edildi¤i, daval› ‹dare
taraf›ndan hacizden önce borcun tahsili amac›yla
kooperatif ad›na ödeme emri düzenlenerek
kooperatifin muhasebecisine tebli¤ edildi¤i ileri
sürülmesine karfl›n, söz konusu muhasebecinin
kooperatif ad›na tebli¤ almaya yetkili oldu¤una
dair bir iddiada bulunulmad›¤› gibi tebli¤ al›nd›-
s›nda da bu yolda bir aç›klamaya yer verilmedi¤i,
bu nedenle yap›lan tebli¤ iflleminin 213
say›l› Kanunun 94 üncü maddesine ayk›r› oldu-
¤u, öte yandan borcun kooperatifin malvarl›-
¤›ndan tahsilinin olanaks›z hale geldi¤i hususunun
da somut olarak ortaya konulmad›¤›, di¤er
taraftan kooperatifin tasfiye edilip ticaret sicilinden
silindi¤i tarihten sonra haklara sahip olmas›
ve borçlu k›l›nmas› hukuken olanaks›z oldu¤undan
tüzel kiflili¤in sona ermesinden önceki
dönemlere iliflkin olsa dahi kooperatif ad›na
ifllem tesis edilemeyece¤i ve tesis edilen ifllemlerin
hukuki sonuç do¤urmayaca¤›, bu durumda,
hukuk alemin varl›¤› kalmayan kooperatifin
vergi borçlar›ndan dolay› yönetim kurulu üyesi
ve tasfiye memuru olan davac›n›n sorumlu tutulamayaca¤›
ve hakk›nda haciz tesis edilemeyece¤i
gerekçesiyle haciz iflleminin iptaline karar
verilmifltir. Daval› ‹dare, kooperatifin mali
müflavirine ödeme emri tebli¤ edilmesine karfl›n
herhangi bir ödeme yap›lmad›¤›n›, borcun tahsil
amac›yla haciz varakalar› düzenlendi¤ini, kooperatif
hakk›nda mal varl›¤› araflt›rmas› yap›ld›¤›n›,
yönetim kurulu üyesi olan davac›n›n arac›na
uygulanan haczin yasaya uygun oldu¤unu ileri
sürerek karar›n bozulmas›n› istemektedir.
Savunman›n Özeti: Temyiz isteminin reddi
gerekti¤i savunulmufltur.
Tetkik Hakimi ….’in Düflüncesi: Temyiz
dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu
mahkeme karar›n›n bozulmas›n› sa¤layacak
nitelikte bulunmad›¤›ndan temyiz isteminin reddi
gerekti¤i düflünülmektedir.
Dan›fltay Savc›s› …'›n Düflüncesi: ‹dare ve
Vergi Mahkemelerince verilen kararlar›n temyizen
incelenerek bozulabilmesi için, 2577 ‹dari
Yarg›lama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin
birinci f›kras›nda belirtilen nedenlerin
bulunmas› gerekmektedir. Temyiz dilekçesinde
öne sürülen hususlar, söz konusu maddede
yaz›l› nedenlerden hiçbirisine uymad›¤›ndan,
istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme karar›n›n
onanmas›n›n uygun olaca¤› düflünülmektedir.
TÜRK M‹LLET‹ ADINA
Hüküm veren Dan›fltay Dördüncü Dairesince
gere¤i görüflüldü:
Davac›n›n yönetim kurulu üyesi ve tasfiye
memuru oldu¤u ….. Turizm Gelifltirme
Kooperatifinin 1995/4 dönemine ait vergi
borçlar› nedeniyle davac›n›n arac›na uygulanan
haciz ifllemini iptal eden Vergi Mahkemesi karar›
daval› ‹dare taraf›ndan temyiz edilmifltir.
213 say›l› Vergi Usul Kanunu'nun “Kanuni
Temsilcilerin Ödevleri” bafll›kl› 10 uncu maddesinin
son f›kras›nda, tüzel kiflilerin tasfiye
haline girmifl veya tasfiye edilmifl olmalar›n›n,
kanuni temsilcilerin tasfiyeye girifl tarihinden
önceki zamanlara ait sorumluluklar›n› kald›rmayaca¤›
hükmüne yer verilmifltir.
‹ncelen dosyada, davac›n›n yönetim kurulu
üyesi oldu¤u Kooperatifin 28.01.1995 tarihli
gene kurul karar›yla tasfiyesine karar verildi¤i ve
bu hususun 24.02.1995 tarihinde tescil edilerek,
07.03.1995 tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde
ilan edildi¤i, tasfiyenin ise kapat›larak,
Kooperatifin kayd›n›n silinmesine karar verildi¤i,
bu durumun da 18.03.1996 tarihinde tescil edilerek,
20.03.1996 tarihli Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesinde ilan edildi¤i, anlafl›lm›flt›r.
Vergi Mahkemesi karar›nda; Kooperatif ad›na
ödeme emri düzenlenerek kooperatifin muhasebecisine
tebli¤ edildi¤i ileri sürülmesine
karfl›n, söz konusu tebli¤ iflleminin 213 say›l›
Kanunun 94 üncü maddesine ayk›r› oldu¤u, öte
yandan borcun kooperatifin malvarl›¤›ndan tahsilinin
olanaks›z hale geldi¤i hususunun da
somut olarak ortay konulamad›¤›, bu durumda
davac› hakk›nda tesis edilen haciz iflleminde
hukuka uyarl›k görülmedi¤i belirtilmifl, bu gerekçeye
ek olarak, kooperatifin tasfiye edilip
ticaret sicilinden silindi¤i tarihten sonra haklara
sahip olmas› ve borçlu k›l›nmas› hukuken olanaks›z
oldu¤undan, tüzel kiflili¤in sona ermesinden
önceki dönemlere iliflkin olsa dahi kooperatif
ad›na ifllem tesis edilemeyece¤i ve tesis
edilen ifllemlerin hukuki sonuç do¤urmayaca¤›,
bu nedenle hukuk aleminde varl›¤› kalmayan
kooperatifin vergi borçlar›ndan dolay› yönetim
kurulu üyesi ve tasfiye memuru olan davac›n›n
sorumlu tutulamayaca¤› ve hakk›nda haczi tesis
edilemeyece¤i aç›klanm›fl ve dava konusu haciz
iflleminin iptaline karar verilmifltir.
Ancak, 213 say›l› Kanunun an›lan 10 uncu maddesinin
son f›kras›nda yer alan aç›k hüküm
uyar›nca, tüzel kiflilerin tasfiye haline girmifl veya
tasfiye edilmifl olmalar›, kanun temsilcilerin tasfiyeye
girifl tarihinden önceki zamanlara ait
sorumluluklar›n› ortadan kald›rmaz.
Bu nedenle, Vergi Mahkemesi karar›n›n, haciz
iflleminden önce tebli¤ edilmesi gereken ödeme
emrine ait tebli¤ ifllemlerinin hukuka uygun
olmad›¤› ve borcun kooperatifin malvarl›¤›ndan
tahsilinin olanaks›z hale geldi¤i hususunun da
somut olarak ortaya konulamad›¤› fleklinde
aç›klanan gerekçe yerinde olmakla birlikte, tasfiye
edilmek suretiyle hukuk aleminde varl›¤› kalmayan
kooperatifin vergi borçlar›ndan dolay›
yönetim kurulu üyesi ve tasfiye memuru olan
davac›n›n sorumlu tutulamayaca¤› yolundaki
gerekçe yasaya uygun görülmemifltir.
Bu nedenle, temyiz isteminin reddine, …… 5.
Vergi Mahkemesinin 19.12.2006 günlü ve
E:2006/919, K:2006/1859 say›l› karar›n yukar›da
belirtilen gerekçeyle onanmas›na 18.09.
2007 gününde oybirli¤iyle karar verildi.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 DANIfiTAY 79

T.C DANIfiTAY DÖRDÜNCÜ DA‹RE
GEL‹R VERG‹S‹
Esas No: 2006/5182
Karar No: 2007/2065
DANIfiTAY
Özeti: Döviz kredisi ile sabit k›ymet ithal
edilmesi nedeniyle, lehe oluflan kur farklar›n›n
ilgili dönemde oluflan kur fark› giderlerine
mahsubu suretiyle, do¤rudan gider
yaz›labilece¤i hakk›nda.
Karar›n Düzeltilmesini ‹steyen: ……
Enerji ve Ticaret Anonim fiirketi
Vekili: Av. …………..
Karfl› Taraf: …… Vergi Dairesi Baflkanl›¤›
‹stemin Özeti: 2002 y›l› ifllemleri incelenen
davac› ad›na inceleme raporuna dayan›larak
ikmalen gelir (stopaj) vergisi sal›nm›fl,
fon pay› hesaplan›p, vergi ziya› cezas› kesilmifltir.
Ankara 2. Vergi Mahkemesi, Yap
‹fllet Devret sisteminde infla edilip 20.12.
1999 tarihinde iflletmeye aç›lan tesis için
1999 y›l› sonuna kadar kullan›lan krediler
nedeniyle oluflan kur farklar›n›n tesisin maliyet
bedeline intikal ettirilmek suretiyle
amortismana tabi tutulmas›n›n zorunlu oldu¤u
ve bu hususa iliflkin olarak taraflar
aras›nda da bir ihtilaf›n bulunmad›¤›, tesisin
iflletmeye aç›ld›¤› tarihi takip eden dönemler
için yap›lan geri ödemeler dolay›-
s›yla hesaplanan kur farklar›n›n ne flekilde
muhasebelefltirilece¤ine iliflkin olarak yay›nlanan
163 seri numaral› Vergi Usul Kanunu
Genel Tebli¤i’nin 2 numaral› bendinde,
döviz kredisi kullanarak yurt d›fl›ndan
sabit k›ymet ithal edilmesi s›ras›nda veya
sonradan bu k›ymetlere iliflkin borç taksitlerinin
de¤erlemesi dolay›s›yla ortaya ç›kan
kur farklar›ndan, sabit k›ymetlerin iktisap
edildi¤i dönem sonuna kadar olanlar›n k›ymetin
maliyetine eklenmesinin zorunlu oldu¤u,
ayn› k›ymetlerle ilgili olarak söz konusu
dönemden sonra ortaya ç›kan kur
farklar›n›n ise ait olduklar› y›llarda do¤rudan
gider yaz›lmas› ya da maliyete intikal
ettirilerek amortisman konusu yap›lmas›n›n
mümkün oldu¤unun ifade edildi¤i, buna
göre, sabit k›ymetin iflletmenin aktifine
al›nd›¤› tarihi takip eden vergilendirme dönemleri
içinde hesaplanan kur farklar›n›n
tamam›n›n do¤rudan gider yaz›lmas› ya da
amortismana tabi tutulmas› konusunda
mükelleflere seçimlik bir hak tan›nd›¤›, ancak
söz konusu kur farklar›n›n bir k›sm›n›n
gider yaz›lmas›, bir k›sm›n›n ise amortisman
yolu ile itfa edilmesine olanak bulunmad›¤›,
bu nedenle, ihtilafl› y›l için hesaplanan
kur fark›n›n tamam›n›n amortismana
tabi tutulmas› gerekirken, bir k›sm›n›n do¤rudan
gider yaz›lmas›nda hukuka uyarl›k
bulunmad›¤›ndan yap›lan tarhiyat›n yasal
oldu¤u gerekçesiyle davan›n reddine karar
vermifltir.
Davac›n›n temyiz istemi üzerine Dan›fltay
Dördüncü Dairesinin 21.06.2006 günlü ve
E:2005/4, K:2006/ 1346 say›l› karar›yla;
vergi asl›na yönelik temyiz istemi reddedilmifl,
vergi ziya› cezas›na yönelik temyiz
istemi ise kabul edilip, Anayasa
Mahkemesince verilen iptal karar› ve yap›lan
yasal düzenlemeler birlikte de¤erlendirildi¤inde;
görülmekte olan uyuflmazl›kta,
Anayasaya ayk›r›l›¤› saptanm›fl olan kurala
göre hüküm kurulmas›, Anayasan›n üstünlü¤ü
ve hukuk devleti ilkesine ayk›r› olup,
yüksek mahkemenin karar›nda, vergi ziya›
cezas›n›n hesaplan›fl biçimi yönünden
kurdu¤u gerekçe ile kamu yarar›n›n korunmas›
yönünden belirtti¤i gerekçe göz
önüne al›nd›¤›nda olay›n niteli¤ine göre
cezan›n ziya u¤rat›lan verginin sadece bir
kat› veya üç kat› oran›nda uygulamas›n›n
hukuka uygun olaca¤› gerekçesiyle Mahkeme
karar›n›n vergi ziya› cezas›na iliflkin
k›sm› bozulmufltur. Davac›, yap›lan tarhiyat›n
usul ve yasaya ayk›r› oldu¤unu ileri
sürerek karar›n düzeltilmesini istemektedir.
Savunman›n Özeti: Yasal dayanaktan
yoksun bulunan karar›n düzeltilmesi isteminin
reddi gerekti¤i savunulmufltur.
Tetkik Hakimi ….’›n Düflüncesi: Karar›n
düzeltilmesi istemini içeren dilekçede öne
sürülen hususlar, karar›n düzeltilmesini
sa¤layacak nitelikte bulunmad›¤›ndan istemin
reddi gerekti¤i düflünülmektedir.
Dan›fltay Savc›s›…'nun Düflüncesi:
Uyuflmazl›k, davac› kurumun 2002 y›l› ifllemlerinin
incelenmesi sonucu düzenlenen
rapora dayan›larak re’sen sal›nan gelir
(stopaj) vergisi ve hesaplanan fon ile kesilen
vergi ziya› cezas›na karfl› aç›lan davay›
reddeden vergi mahkemesi karar›n›n temyizi
üzerine Dan›fltay Dördüncü Dairesince,
vergi asl›n›n onanmas›na, vergi ziya› cezas›n›n
ise, bir kat olmak üzere k›smen reddine
dair verilen karar›n düzeltilmesi istemine
iliflkindir.
Davac› Kurumca Dan›fltay Dördüncü Dairesi
karar›n›n düzeltilmesi istenmekte olup;
Dan›fltay’›n k›smen onama karar›ndaki
düflüncede belirtilen gerekçe ile düzeltme
dilekçesinde ileri sürülen nedenler ve 213
say›l› Vergi Usul Kanunu 334 S›ra Nolu
Genel Tebli¤ide yer alan III. K›s›m kur farklar›
bafll›¤›n› tafl›yan bölümde belirtilen
hususlar karfl›s›nda karar düzeltme isteminin
kabulü ile mahkeme karar›n›n bozulmas›
gerekece¤i düflünülmektedir.
TÜRK M‹LLET‹ ADINA
Hüküm veren Dan›fltay Dördüncü Dairesince
karar›n düzeltilmesi dilekçesinde ileri
sürülen nedenler 2577 say›l› ‹dari Yarg›lama
Usulü Kanununun 54 üncü maddesinin
1/c bendi uyar›nca yerinde görüldü-
80 DANIfiTAY BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

¤ünden Dairemizin 21.6.2006 günlü ve
E:2005/4, K:2006/1346 say›l› karar› kald›-
r›larak, Ankara 2. Vergi Mahkemesinin
26.10.2004 günlü ve E:2004/329,
K:2004/897 say›l› karar›n›n temyiz istemi
yeniden incelenip, gere¤i görüflüldü:
Elektrik enerjisi üretimi yapan davac› kurumun
2002 y›l› faaliyet döneminde tahakkuk
eden ve yat›r›m›n finansman›nda kullan›lan
kur fark› giderlerini ilgili dönemde
kur fark› gelirlerine mahsup edip, kalan k›sm›n›
aktiflefltirerek üzerinden amortisman
hesaplanmas›n›n mümkün olmad›¤› ileri
sürülerek ad›na ikmalen sal›nan gelir (stopaj)
vergisi, hesaplanan fon pay› ile kesilen
vergi ziya› cezas›na karfl› aç›lan davay› reddeden
Vergi Mahkemesi karar› temyiz edilmektedir.
213 say›l› Vergi Usul Kanunu'nun “De-
¤erlemenin tarifi” bafll›kl› 258 nci maddesinde
de¤erleme, vergi matrahlar›n›n hesaplanmas›yla
ilgili iktisadi k›ymetlerin takdir
ve tespiti olarak tan›mlanm›fl, 261 inci
maddesinde de¤erleme ölçüleri say›lm›fl,
262 nci maddesinde ise, maliyet bedelinin,
iktisadi bir k›ymetin iktisap esilmesi veyahut
de¤erinin art›r›lmas› münasebetiyle
yap›lan ödemelerle müteferri bilumum giderlerin
toplam›n› ifade edece¤i belirtilmifltir.
Yat›r›mlar›n finansman›nda kullan›lan kredilere
iliflkin faiz giderleri ile yurt d›fl›ndan
döviz kredisiyle sabit k›ymet ithal edilmesi
nedeniyle ortaya ç›kan kur farklar›n›n sabit
k›ymetin maliyet bedeline mi intikal ettirilece¤i,
yoksa do¤rudan ilgili y›l›n giderleri
aras›nda m› gösterilece¤i hususlar›nda tereddütler
bulunmas› nedeniyle 27.1. 1995
günlü 18648 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanan
163 s›ra No’lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebli¤i ile aç›klama yap›lm›fl, 2
nci f›kras›nda, döviz kredisi kullan›larak
yurt d›fl›ndan sabit k›ymet ithal edilmesi
s›ras›nda veya sonradan bu k›ymetlere iliflkin
borç taksitlerinin de¤erlemesi dolay›-
s›yla ortaya ç›kan kur farklar›ndan sabit
k›ymetin iktisap edildi¤i dönem sonuna
kadar olanlar›n, k›ymetin maliyetine eklenmesinin
zorunlu bulundu¤u, ayn› k›ymetlerle
ilgili söz konusu dönemden sonra
ortaya ç›kan kur farklar›n›n ise, ait olduklar›
y›llarda do¤rudan gider yaz›lmas› ya da
maliyete intikal ettirilerek amortisman konusu
yap›lmas›n›n mümkün bulundu¤u
belirtilmifltir.
An›lan düzenlemelere göre, döviz kredisi
ile sabit k›ymet ithal edilmesi nedeniyle
ortaya ç›kan kur farklar›n›n maliyete mi eklenece¤i
yoksa do¤rudan gider mi yaz›laca¤›
hususunda Vergi Usul Kanunda bir
s›n›rlama getirilmedi¤i, uygulamaya yön
vermek amac›yla ç›kar›lan tebli¤de bu hususta
mükelleflere serbestlik tan›nd›¤›
görülmektedir.
‹ncelenen dosyada, 16.10.1996 tarihli yat›r›m
teflvik belgesi kapsam›nda Yap ‹fllet
Devret modeli ile ….. Çay› üzerinde ……..
Hidroelektrik Santrali inflaat›n› tamamlayarak
20.12.1999 tarihinde iflletmeye
açan davac› kurum taraf›ndan, ilgili y›lda
yani iflletme döneminde, yat›r›m dönemine
ait döviz cinsinden kullan›lan uzun vadeli
yabanc› kaynaklara ait kur fark› giderleri ile
ayn› y›lda faaliyetinden elde edilip yabanc›
para fleklinde de¤erlendirilen has›lata ait
kur far› gelirleri mahsup edilerek kalan kur
fark› gideri aktiflefltirilip, iflletme süresi dikkate
al›narak amortisman hesaplanm›fl ve
dönem kazanc›n›n tespitinde gider olarak
dikkate al›nm›flt›r. ‹nceleme eleman›nca,
sabit k›ymetin iflletmenin aktifine al›nd›¤›
tarihi takip eden vergilendirme dönemleri
için hesaplanan kur farklar›n›n bir k›sm›n›n
do¤rudan gider yaz›lmas› bir k›sm›n›n ise
amortisman yoluyla itfa edilmesi elefltirilerek,
kur farklar›n›n tamam› aktife al›nmak
suretiyle amortisman ayr›larak, kur fark›
gelirleri ise dönem kazanc›na eklenmek
suretiyle matrah fark› bulunmufl, söz konusu
tutar›n kurumun yararlanma hakk› bulunan
yat›r›m indirimi tutar›ndan mahsup
edilmesi sonucu yararlan›lan yat›r›m indirimi
nedeniyle gelir (stopaj) vergisi sal›n›p,
fon pay› hesaplanm›fl ve vergi ziya› cezas›
kesilmifltir. Yukar›da belirtilen Vergi Usul
Kanunu’nun de¤erleme ile ilgili hükümleri
dikkate al›nd›¤›nda yurt d›fl›ndan sabit k›ymet
ithal edilmesi nedeniyle ortaya ç›kan
kur farklar›n›n nas›l de¤erlenece¤i hususunda
Kanunda herhangi bir düzenleme
ve s›n›rlama olmad›¤› görülmektedir.
Tamamen uygulamaya yön vermek amac›yla
yay›mlanan tebli¤ ile de davac›n›n bu
hakk›n›n kullan›m›n›n s›n›rlanmas› ve vergi
ziya› cezas› verilmesini gerektiren bir suçun
ifllendi¤inin kabulü “Hukuk devleti” ilkesi ile
ba¤daflmayan bu durumdur. Kald› ki,
5.5.2004 gün ve 25453 say›l› Resmi Gazete
de yay›mlanan 334 no’lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebli¤i ile de, ‹darenin uygulamaya
iliflkin görüflü de¤iflmifl, bu kez
davac›n›n uygulamas› benimsenmifl ve
lehe oluflan kur farklar›n›n, aktiflefltirildikten
sonraki döneme iliflkin olanlar›n›n kambiyo
geliri olarak de¤erlendirilmesi veya maliyetten
düflülmek suretiyle amortismana tabi
tutulmas›n›n mümkün oldu¤u aç›klanm›flt›r.
Bu durumda, konuyla ilgili yasal düzenlemelerde
lehe oluflan kur farklar›n›n maliyetten
düflülmesini engelleyen bir hüküm
bulunmamas› ve aç›klama ve uygulamaya
yön verme amac›yla yay›mlanan genel
tebli¤lerle bir hakk›n s›n›rlanmas›n›n mümkün
olmamas› karfl›s›nda aksi yönde verilen
Mahkeme karar›nda hukuka uyarl›k
bulunmamaktad›r.
Aç›klanan nedenlerle, davac›n›n temyiz
isteminin kabulüyle, …………… 2. Vergi
Mahkemesinin 26.10.2004 günlü ve
E:2004/329, K:2004/897 say›l› karar›n›n
bozulmas›na 14.06.2007 gününde oyçoklu¤uyla
karar verildi.
KARfiI OY
Karar›n düzeltilmesi istemini içeren dilekçede
öne sürülen hususlar, karar›n düzeltilmesini
sa¤layacak nitelikte bulunmad›¤›ndan
istemin reddi gerekti¤i görüflüyle
karar karfl›y›z.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 DANIfiTAY 81

YARGI KARARLARI
YARGI KARARLARINDA
HACZED‹LMEYECEK MALLAR
Dan›fltay 4.Dairesi E.2002/2783
K.2003/3273 T.17.12.2003
Davac›, kesinleflen ve vadesinde ödenmeyen
muhtelif vergi borçlar›n›n tahsili
amac›yla haczedilen tafl›nmaz›n›n sat›fla
ç›kar›lmas› iflleminin iptali istemiyle dava
açm›flt›r. 6183 say›l› Amme Alacaklar›n›n
Tahsili Hakk›nda Kanunun "Haczedilemeyecek
Mallar" bafll›kl› 70/11. maddesinde,
borçlunun haline münasip evinin
haczedilemeyece¤i, ancak evinin de¤eri
fazla ise bedelinden haline münasip bir
yer al›nabilecek miktar› borçluya b›rak›lmak
üzere haczedilerek sat›labilece¤i
hükme ba¤lanm›fl olup, davac›n›n vadesinde
ödenmeyen muhtelif vergi borçlar›na
karfl›l›k …. adresindeki gayrimenkulünü
taksitlendirme talebi nedeniyle
teminat olarak gösterdi¤i, vergi
borçlar›n› ödemedi¤inin anlafl›lmas› üzerine
teminata konu gayrimenkule haciz
konularak sat›fl ifllemine baflland›¤›,
ancak davac›n›n konut olarak kulland›¤›
gayrimenkulü d›fl›nda haczi kabil baflka
bir tafl›nmaz›n›n bulunmad›¤›n›n anlafl›ld›¤›
olayda; davac›n›n haline münasip
evinden baflka bir gayrimenkulünün bulunmamas›
sebebiyle, sat›fl ifllemi 6183
say›l› Yasan›n 70/11 maddesi ayk›r› oldu¤undan
ifllemin iptali gerekmektedir.
Dan›fltay 11. Dairesi E.1999/1496
K.2000/2172 T.18.5.2000
Davac› kurumun 1997 y›l›na ait vergi
borçlar›n› vadesinde ödememesi üzerine
tahsili amac›yla Ziraat Bankas› nezdindeki
hesab›na haciz ifllemi uygulanm›flsa
da; 6183 say›l› Yasan›n 70/1. maddesinde,
Devlet mallar› ile hususi kanunlarda
haczi caiz olmad›¤› gösterilen mallar›n
haczedilemeyece¤i, 3234 say›l›
Orman Genel Müdürlü¤ü Teflkilat ve
Görevleri Hakk›ndaki Kanunun 33.maddesinde
de, Genel Müdürlü¤ün katma
ve döner sermayeli bütçeleri ile di¤er
kanuni ve kazai yollardan temin edilmifl
bütün tafl›n›r ve tafl›nmaz mal varl›¤› ve
k›ymetleri ile idarede mevcut orman emvalinin
Devlet mal› hükmünde oldu¤undan
haczedilemeyece¤i ve kamulaflt›-
r›lamayaca¤› hükme ba¤lanm›fl olup, bu
hükümler uyar›nca Orman Genel Müdürlü¤ü
(..) Orman ‹flletme Müdürlü¤üne
ait mallar›n devlet mal› niteli¤inde olmas›
nedeniyle haczi mümkün olmad›¤›ndan,
vergi dairesinin davac› iflletmenin bankadaki
hesab›na haciz konulmas›nda
hukuka uyarl›k olmay›p, haciz iflleminin
iptali gerekir.
Dan›fltay 4.Dairesi E.1995/2800
K.1995/3596 T.20.9.1995
‹lgili y›llara ait muhtelif vergi borçlar›n›n
tahsili amac›yla tebli¤ edilen ödeme
emirlerine karfl›n ödemede bulunulmamas›
üzerine davac›n›n ifl yerindeki bir
k›s›m menkul mallar› haczedilmiflse de;
Davac›n›n ifl yerinde haczedilen mallar›n
6183 say›l› Yasan›n 70.maddesinde
belirtilen, borçlunun flahs› ve mesle¤i
için gerekli eflya niteli¤inde olmas›
nedeniyle haczi mümkün olmad›¤›ndan,
haciz iflleminin iptali gerekmektedir.
YARGI KARARLARINDA
‹HBARNAME
Dan›fltay 9. Dairesi E.2004/3686
K.2006/1837 T.22.05.2006
Yükümlü ad›na ilgili dönemler için re'sen
KDV sal›nm›flsa da; VUK’un 35/son f›kras›nda,
takdir komisyonu karar› üzerine
tarh edilen vergilerde karar›n ve re'sen
takdiri gerektiren inceleme raporunun
birer suretinin ihbarnameye eklenece¤i
belirtilmifl olup, davac›n›n murisi ad›na
düzenlenen vergi inceleme raporu uyar›nca
re'sen tarh edilen vergilere iliflkin
ihbarnamelerin, vergi inceleme raporu
eklenmeden 30.12.2003 tarihinde
davac›ya tebli¤ edildi¤i, ancak bu tebligattan
sonra vergi inceleme raporunun
eklenmedi¤inin tespiti üzerine, an›lan
rapor eklenerek ayn› ihbarnamelerin
tekrar 7.1.2004 tarihinde davac›ya tebli¤
edildi¤inin anlafl›ld›¤› olayda, ihbarnamelere
vergi inceleme raporunun eklenmesinin
zorunlu olmas›, aksi takdirde
tarhiyat›n maddi ve hukuki sebepleri
hakk›nda mükellefin yasal haklar›n›
kullanmas›n›n söz konusu olamayacak
olmas›, vergi inceleme raporu eklenmeden
yap›lan bir tebligat›n geçerlili¤inden
söz edilemeyecek olmas› ve 1998 y›l›na
iliflkin vergi alaca¤›n›n en son 31.12.
2003 tarihine kadar davac›dan istenilmesi
gerekirken ve 30.12.2003 tarihinde
yap›lan tebli¤ de geçerli olmad›-
¤›ndan, 7.1.2004 tarihinde tebli¤ edilen
vergilerin zamanafl›m›na u¤ram›fl olmas›
sebepleriyle, dava konusu tarhiyatta yasal
isabet bulunmamaktad›r.
82 YARGI KARARLARI BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Dan›fltay Vergi Dava Daireleri Genel
Kurulu E.2001/220 K.2001/390
T.26.10.2001
‹nflaat ve taahhüt ifliyle u¤raflan yükümlü
flirketin, içeri¤i itibariyle gerçe¤i yans›tmayan
faturalarla gider kaydetti¤i tespit
edilerek, al›nan istihkak tutar›n›n %20
sinin safi kazanç oldu¤u görüflüyle hesaplanan
matrah fark› üzerinden ad›na
ilgili dönem için yap›lan cezal› kurumlar
vergisi tarhiyat› aleyhine açt›¤› dava, yerel
mahkemece reddedilmiflse de;
VUK’un 35/son f›kras›nda, takdir komisyonu
karar› üzerine tarh edilen vergilerde
karar›n ve resen takdiri gerektiren inceleme
raporunun birer suretinin ihbarnameye
eklenece¤i kurala ba¤lanm›fl olup,
yükümlünün dava dilekçesinde vergi
inceleme raporunun ihbarnameyle beraber
kendisine tebli¤ edilmedi¤ini ileri
sürmesine ve bu hususun esasa etkili ve
ihbarnameyi hükümsüz k›lacak bir husus
olmas›na ra¤men, inceleme raporunun
ihbarname ile birlikte yükümlüye
tebli¤ edilip edilmedi¤i araflt›r›lmadan
iflin esas› hakk›nda verilen yerel mahkeme
›srar karar›nda isabet yoktur.
Dan›fltay 11. Dairesi E.1997/1409
K.1998/3215 T.07.10.1998
Ayakkab› ve çanta ticareti ile u¤raflan
yükümlü ad›na, 1993 y›l›nda bir k›s›m
mal bedelini kay›t ve beyan d›fl› b›rakt›¤›
belirtilerek, inceleme raporuna istinaden
beyannamelerin yeniden düzenlenmesi
sonucunda ilgili dönemler için cezal›
Katma De¤er Vergisi tarhiyat› yap›lm›fl
ise de; mükelleflerin uzlaflma veya dava
açma gibi yasal haklar›n› kullanabilmeleri
için Vergi Usul Kanunu’nun 35. Maddesine
göre takdir komisyonu karar›n›n
veya vergi inceleme raporunun ihbarnameye
eklenmesinin gerekmesi, eklenmemifl
olmas›n›n esasa etkili bir flekil
hatas› olmas› ve olayda tarhiyat›n dayana¤›n›
oluflturan vergi inceleme raporunun
ihbarnameye eklenmemesinin kanuna
ayk›r› olmas› sebepleriyle, yap›lan
tarhiyat› kald›ran yerel mahkeme karar›
hukuka uygundur.
ÖZELGELERDE BELGE DÜZEN‹
1. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi
Baflkanl›¤›’n›n 3.3.2008 tarih ve 5631
say›l› özelgesi;
“Belli bir dönemde yararlan›lan hizmete
iliflkin bedelin belli bir tutar›n alt›nda kalm›fl
olmas›, hizmet sat›fl› nedeniyle vergilendirmeye
iliflkin olay›n gerçekleflmesini
engellemez. Bu sebeple, bir aya iliflkin
hizmet bedelinin belli bir bedelin alt›nda
oldu¤undan bahisle faturaland›r›lmayarak
gelecek ay hizmet bedeline
eklenmesi durumu söz konusu de¤ildir.
Bedel ne olursa olsun, hizmetin ara dönemler
itibariyle tamamlanmas›ndan itibaren
7 gün içinde faturan›n düzenlenmesi
zorunludur.”
2. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi
Baflkanl›¤›’n›n 13.03.2008 tarih ve
6952 say›l› özelgesi;
“VUK’un 231. Maddesinin 4. Bendi hükmü
gere¤ince faturada ifl sahibinin ya da
nam›na imzaya yetkili olanlar›n imzas›n›n
bulunmas› zorunludur. Kanunda faturadaki
imzaya iliflkin baflkaca özel bir düzenleme
olmad›¤›ndan, ifl yo¤unlu¤u ve
gün içerisinde düzenlenen fatura say›-
s›n›n çok olmas› dikkate al›narak imzaya
yetkili olanlar›n imzalar›n›n notere onaylatt›rmak
suretiyle fatura üzerine anlaflmal›
matbaada bast›r›larak kullan›labilmesi
mümkündür.”
3. Gelirler Genel Müdürlü¤ü’nün
07.06. 2004 tarih ve 35404 say›l› özelgesi;
“KDVK’nun 27/5. Maddesi düzenlemesi
gere¤ince, serbest meslek faaliyetleri
için ilgili meslek teflekküllerince tespit
edilmifl bir tarife olmas› halinde, hizmet
bedeli bu tarifede gösterilen ücretten
düflük olamaz. Gelir Vergisi Kanunu’nda
ise, bu yönde bir düzenleme bulunmamaktad›r.
Bu sebeple, serbest meslek
erbab›n›n dahil oldu¤u meslek kuruluflu
taraf›ndan belirlenen ücret tarifesinin
alt›nda bir bedelle hizmet vermesi halinde
alm›fl oldu¤u hizmet bedelini ayn› tutarla
has›lat olarak kaydedecektir. Ancak,
KDVK’nun 27/5. maddesi düzenlemesi
karfl›s›nda, hizmet bedeli daha
düflük olsa bile Katma De¤er Vergisini
tarifede belirlenen tutara göre hesaplayacakt›r.”
4. Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›’n›n 09.06.
2005 tarih ve 22994 say›l› özelgesi;
“2004/8301 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›
ile 1.1.2005 tarihinden itibaren e¤itim
ve ö¤retim hizmetlerinin katma
de¤er vergisi oran›n›n %18’den %8’e indirilmesi
nedeniyle, 1.1.2005 tarihi öncesinde
peflin olarak tahsil edilen hizmet
bedellerinden bu tarihten sonra ifa edilen
k›sm›na ait 10 birimlik katma de¤er
vergisi fark›n›n iadesinde ilgili flirket taraf›ndan
düzenlenmifl olan yazar kasa
fifllerinin fatura gibi kabul edilip iade iflleminin
yap›lmas› mümkündür.”
5. Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›’n›n 30.07.
2005 tarih ve 30421 say›l› özelgesi;
“Sa¤l›k kurum ve kurulufllar›n›n tanzim
ettikleri faturalar›n ödeme süresini
düzenleyen Bütçe Uygulama Talimat›n›n
ilgili maddelerinde, özel sa¤l›k kurum ve
kurulufllar›na yap›lmas› gereken ödemelerin
faturan›n kay›tlara al›nd›¤› tarihten
bafllayarak 45 gün içinde yap›lmas›
öngörülmüfltür. Baz› durumlarda, kamu
kurum ve kurulufllar›n›n hizmet veren
sa¤l›k kurumlar›na yapm›fl olduklar› ödemeler
daha öncesinde tanzim edilen
fatura bedelinin alt›nda olabilmektedir.
Bu durumlarda, kamu kurum ve kurulufllar›n›n,
sa¤l›k kurulufllar›na verdi¤i
ödeme yap›ld›¤›na dair yaz›lar, VUK’un
227. maddesinde yer alan hükümler
uyar›nca kay›tlar›n tevsikinde geçerli belge
olarak kabul edilebilir.
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 YARGI KARARLARI 83

Ayr›nt›l› bilgilere www.asmmmo.org.tr adresimizdeki web sitemizden eriflebilirsiniz.
SOSYAL GÜVENL‹K
K›dem Tazminat› Tavan›
01.07.2008 - 31.12.2008 Tarihleri Aras› 2.173,18 YTL
01.01.2008 - 30.06.2008 Tarihleri Aras› 2.087,92 YTL
01.07.2007 - 31.12.2007 Tarihleri Aras› 2.030,19 YTL
01.01.2007 - 30.06.2007 Tarihleri Aras› 1.960,69 YTL
01.07.2006 - 31.12.2006 Tarihleri Aras› 1.857,44 YTL
01.01.2006 - 30.06.2006 Tarihleri Aras› 1.770,63 YTL
01.07.2005 - 31.12.2005 Tarihleri Aras› 1.727,15 YTL
01.01.2005 - 30.06.2005 Tarihleri Aras› 1.648,90 YTL
01.07.2004 - 31.12.2004 Tarihleri Aras› 1.574.740.000 TL
01.01.2004 - 30.06.2004 Tarihleri Aras› 1.485.430.000 TL
01.07.2003 - 31.12.2003 Tarihleri Aras› 1.389.950.000 TL
01.01.2003 - 30.06.2003 Tarihleri Aras› 1.323.950.000 TL
Sigorta Primine Esas Ücretler (Tavan ve Taban)
Sigorta Primine Esas Tavan Ücret 01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere
Sigorta Primine Esas Taban Ücret 01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere
Sigorta Primine Esas Tavan Ücret 01.01.2008 tarihinden geçerli olmak üzere
Sigorta Primine Esas Taban Ücret 01.01.2008 tarihinden geçerli olmak üzere
4.151,70 YTL
638,70 YTL
3.954.60 YTL
608.40 YTL
Bildirim Süreleri ve ‹hbar Tazminat› Tutar›
Hizmet Süresi Bildirim Süresi Tazminat Tutar›
‹fli 6 Aydan Az Sürmüfl Olan ‹flçi ‹çin 2 Hafta 2 Haftal›k Ücret
‹fli 6 Aydan 1.5 Y›la Kadar Sürmüfll Olan ‹flçi ‹çin 4 Hafta 4 Haftal›k Ücret
‹fli 1.5 Y›ldan 3 Y›la Kadar Sürmüfl Olan ‹flçi ‹çin 6 Hafta 6 Haftal›k Ücret
‹fli 3 Y›ldan Fazla Sürmüfl Olan ‹flçi ‹çin 8 Hafta 8 Haftal›k Ücret
‹flsizlik Sigortas› Prim Oranlar›
‹flçi %1 ‹flveren %2 Devlet %1
Y›ll›k Ücretli ‹zin Süreleri
Hizmet Süresi
Y›ll›k ‹zin Süreleri
1 Y›ldan 5 y›la kadar olanlar (5 y›l dahil) 14 iflgünü
5 Y›ldan fazla 15 y›ldan az olanlar 20 iflgünü
15 Y›l ve daha fazla olanlar 26 iflgünü
18 Yafl›ndan küçük iflçiler ile 50 yafl ve daha yukar› yafltaki iflçiler (en az) 20 iflgünü
‹nternet Üzerinden e-bildirge Uygulamas›nda ‹flçi Say›s›
2005/May›s, Haziran ve Temmuz aylar›nda özel ve resmi sektör iflyerlerinde 5 ve üzerinde sigortal› çal›flt›ran iflverenlerin bu
aylara ait Ayl›k Prim ve Hizmet Belgelerini,
2005/A¤ustos ve takip eden aylara ait özel ve resmi sektör iflyerlerinde 3 ve üzerinde sigortal› çal›flt›ran iflverenlerin bu aylara
ait Ayl›k Prim ve Hizmet Belgelerini,
2006/Kas›m ve takip eden aylara ait özel ve resmi sektör iflyerlerinde 2 ve üzerinde sigortal› çal›flt›ran iflverenlerin bu aylara ait
Ayl›k Prim ve Hizmet Belgelerini,
‹nteternet üzerinden e-bildirge uygulamas› ile kuruma (SSK) göndermeleri zorunlulu¤u getirilmifltir.
84 PRAT‹K B‹LG‹LER BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

SSK’ya Göre Uygulanacak ‹dari Para Cezalar›
2007 Y›l› 2008 Y›l›
1- ‹flyeri Bildirgesinin Yasal Süresi ‹çinde
Kuruma Verilmemesi Halinde
a) Bilanço Esas›na Göre Defter Tutanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.755,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . .1.916,10 YTL
b) Di¤er Defterleri Tutanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.170,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . .1.277,40 YTL
c) Defter Tutmakla Yükümlü Olmayanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .585,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . .638,70 YTL
2- Sigortal› ‹flle Girifl Bildirgesinin Yasal Süresi ‹çinde Kuruma
Verilmemesi Halinde Her Bir Sigortal› ‹çin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .585,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . .638,70 YTL
3- Ayl›k, Sosyal Güvenlik Destek Primi Bildirgeleri ve
Dört Ayl›k Bordrolar›n (kald›r›ld›) Kuruma Verilmemesi Halinde
Asgari Ücretin Üç Kat›n› Geçmemek Kayd›yla Belgenin;
a) Asl› ‹çin Sigortal› Bafl›na Ayl›k Asgari Ücretin 1/5'i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . .127,74 YTL
b) Ek Belge Niteli¤inde Olmas› Halinde Asgari Ücretin 1/8'i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73,13 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .79,84 YTL
c) Hiç Belge Vermeyenlere Her Ay ‹çin Asgari Ücretin 3 Kat› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.755,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . .1.916,10 YTL
4- Yaz›l› ‹htara Ra¤men Mücbir Sebep Olmaks›z›n Defter ve
Belgelerin ‹braz Edilmemesi Halinde
a) Bilanço Esas›na Göre Defter Tutanlara Asgari Ücretin 12 Kat› . . . . . . . . . . . . . . . . .7.020,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . .7.464,40 YTL
b) Bilanço Esas› D›fl›nda Defter Tutanlara Asgari Ücretin 6 Kat› . . . . . . . . . . . . . . . . . .3.510,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . .3.882,20 YTL
c) Defter Tutmakla Yükümlü Olmayanlara Asgari Ücretin 3 Kat› . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.755,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . .1.916,10 YTL
Defter Ve Belgelerinin Tümünü Bu Bentte Belirtilen Süre ‹çinde
‹braz Etmekle Birlikte, Yönetmelikte Belirtilen Usul ve Esaslara
Uygun Olarak Düzenlemeyenlere, Her Bir Geçersizlik Hali ‹çin,
‹braz Edilmemesi Üzerine Uygulanan Miktarlar› Aflmamak Kayd›yla
Ayl›k Asgari Ücretin Yar›s› Tutar›nda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .292,50 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . .319,35 YTL
5- ‹flçi veya bakmakla yükümlü oldu¤u kiflilere muayene için
gerekli belgeleri kurumca yap›lacak ihtara ra¤men üç gün içinde vermeyenlere . . . . . . . . . .585,00 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . .638,70 YTL
VERG‹
Damga Vergisi Oranlar› 2007 Y›l› 2008 Y›l›
Ücretlerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 6
Avanslarda, sözleflmelerde, tahütname ve temliknamelerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 7.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 7.5
Y›ll›k Gelir Vergisi Beyannamesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21.20 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .22.70 YTL
Kurumlar Vergisi Beyannamesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28.30 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .30.30 YTL
Muhtasar Beyanname . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14.10 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .15.10 YTL
Katma De¤er Vergisi Beyannamesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14.10 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .15.10 YTL
Belediyelere verilen beyannameler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10.50 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .11.20 YTL
SSK'ya verilen bildirgeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10.50 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .11.20 YTL
Di¤er Beyannameler (Damga Vergisi Beyannamesi Hariç) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14.10 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .15.10 YTL
Bilançolar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17.40 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . .17.50 YTL
Gelir Tablolar› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.10 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.60 YTL
‹flletme Hesab› Özetleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.10 YTL . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.60 YTL
5035 say›l› Yasa ile 01.01.2004 tarihinden itibaren kurulufl, sermaye art›r›m› ve süre uzat›m›na iliflkin düzenlenen ka¤›tlarda damga vergisi kald›r›lm›flt›r.
Emlak Vergisi Oranlar›
Büyük fiehir Belediye S›n›rlar›nda
a) Binalarda (Meskenler için) ve Arazilerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 2
b) Binalarda (‹flyerleri için) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 4
c) Arsalarda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Binde 6
Y›llar ‹tibariyle Gecikme Zamm› (Ayl›k)
21.04.2006 Tarihinden ‹tibaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%2.5
02.03.2005 - 20.04.2006 Tarihleri Aras› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%3
12.11.2003 - 01.03.2005 Tarihleri Aras› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%4
31.01.2002 - 11.11.2003 Tarihleri Aras› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%7
Y›llar ‹tibariyle Tecil Faizi (Ayl›k)
28.04.2006 Tarihlerinden itibaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%2
04.03.2005 - 27.04.2006 Tarihleri Aras› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%2.5
12.11.2003 - 03.03.2005 Tarihleri Aras› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%3
02.02.2002 - 11.11.2003 Tarihleri Aras› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%5
31.03.2001 - 01.02.2002 Tarihleri Aras› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%6
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 PRAT‹K B‹LG‹LER 85

Perakende Sat›fl Fifli, Yazar Kasa Fifli Düzenleme ve Amortisman Ay›rma S›n›r›
01.01.2008 tarihinden itibaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .600 YTL
01.01.2007 tarihinden itibaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .560 YTL
01.01.2006 tarihinden itibaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .520 YTL
01.01.2005 tarihinden itibaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .480 YTL
Reeskont ve Avans ‹fllemlerinde Uygulanacak Oranlar
Reeskont ‹fllemlerinde (28.12.2007'den itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%25
Avans ‹fllemlerinde (28.12.2007'den itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%27
Reeskont ‹fllemlerinde (20.12.2006'dan itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%27
Avans ‹fllemlerinde (20.12.2006'dan itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%29
Reeskont ‹fllemlerinde (20.12.2005'den itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%23
Avans ‹fllemlerinde (20.12.2005'den itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%25
Reeskont ‹fllemlerinde (25.05.2005'den itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%28
Avans ‹fllemlerinde (25.05.2005'den itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%30
Reeskont ‹fllemlerinde (13.01.2005 itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%32
Avans ‹fllemlerinde (13.01.2005 itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%35
Menkul Sermaye ‹ratlar›n›n Beyan›nda Uygulanacak ‹ndirim Oranlar›
2007 Y›l› için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%37.7
2006 Y›l› için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .% 46.5
2005 Y›l› için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .% 53.7
2004 Y›l› için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .% 43.8
2003 Y›l› için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .% 57.5
2002 Y›l› için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .% 87.4
2001 Y›l› için . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .% 50.7
2005-2006-2007-2008 YILI KAZANÇLARINDA BEYAN SINIRLARI
2005 2006 2007 2008
Konut kira geliri istisna tutar› 2.000 YTL 2.200 YTL 2.300 YTL 2.400 YTL
Tevkif (Kesinti) Yoluyla Vergilendirilmifl Bulunan Menkul Sermaye ‹ratlar› ve
Vergi Alaca¤› Dahil Kurumlardan Elde Edilen Kar Paylar›nda 15.000 YTL 18.000 YTL 19.000 YTL 19.800 YTL
Tevkif (Kesinti) Yoluyla Vergilendirilmifl Bulunan Gayrimenkul Sermaye ‹ratlar›nda 15.000 YTL 18.000 YTL 19.000 YTL 19.800 YTL
De¤er Art›fl Kazançlar›nda 13.000 YTL 6.000 YTL 6.400 YTL 6.800 YTL
GVK 82. madde belirtilen baz› arizi kazançlarda 13.000 YTL 14.000 YTL 15.000 YTL 16.000 YTL
Özel Usulsüzlük Cezalar› 2007 Y›l› 2008 Y›l›
1- Fatura, Gider Pusulas›, Müstahsil Makbuzu ile Serbest Meslek Makbuzlar›n›n verilmemesi, al›nmamas›,
düzenlenmemesi veya düzenlenen bu belgelerin gerçe¤i yans›tmamas› halinde her belgenin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %10 . . . .%10
(2008 Y›l› için ise 149 YTL’den az 68.000 YTL’den fazla olamaz)
2- Perakende Sat›fl Fifli, Ödeme Kaydedici Cihaz Fifli, Girifl ve Yolcu Tafl›ma Bileti, Sevk ‹rsaliyesi,
Tafl›ma ‹rsaliyesi, Yolcu Listesi, Günlük Müflteri Listesi ‹le Maliye Bakanl›¤›'nca Düzenleme . . . . . . . . . . . . . . . . .139 YTL . . . . .149 YTL
Mecburiyeti Getirilen Belgelerin Düzenlenmemesi, Bulundurulmamas› ve Kaydedilmemesi veya
Düzenlenen Bu Belgelerin Gerçe¤i Yans›tmamas› Halinde; Herbir Belge ‹çin
(2008 Y›l› için 68.000 YTL ve toplam y›ll›k 68.000 YTL’den fazla olamaz)
3- VUK'un 232'nci maddesinin 1-5.bentleri d›fl›nda kalan kiflilerin Fatura, Gider Pusulas›, Müstahsil
Makbuzu, Serbest Meslek Mkb. Parakende Sat›fl Fifli, Ödeme Kaydedici Fifli,
Girifl ve Yolcu Tafl›ma Bileti Almad›klar›n›n Tespitinde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27,80 YTL . . . .29,80 YTL
4- Serbest Meslek kazanç Defterini Günü Güne Tutmayanlara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 YTL . . . . .149 YTL
5- Vergi Levhas›n› Bulundurmayan ve Asmayanlara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 YTL . . . . .149 YTL
6- T. Düzen Hesap Plan› ve Mali Tablolara ‹liflkin Usul ve Esaslara Uymayanlara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3.000 YTL . . . .3.200 YTL
7- VUK'un 8. maddesinin son f›kras› uyar›nca düzenlenen tek vergi numaras› ile ilgili mecburiyetlere uymayanlar . . . .160 YTL . . . . .170 YTL
8- Belge bas›m› ile ilgili bildirim görevini tamamen veya k›smen yerine getirmeyen matbaa iflletmecilerine . . . . . . . . .490 YTL . . . . .500 YTL
9- 4358 say›l› Kanun uyar›nca Vergi Kimlik No'su zorunlulu¤u getirilen kurum ve kurulufllardan
yapt›klar› ifllemlere iliflkin bildirimleri yerine getirmeyenler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .640 YTL . . . . .680 YTL
10- VUK.'un 127/d bendi uyar›nca Maliye Bakanl›¤›'n›n özel iflaretli görevlisinin ikaz›na ra¤men
durmayan araç sahibi ad›na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .490 YTL . . . . .500 YTL
86 PRAT‹K B‹LG‹LER BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008

Geçici Vergi Oran›
Gelir Vergisi Mükellefleri (01.01.2006 tarihinden itibaren) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %15
Kurumlar Vergisi Mükellefleri (2006/I. dönem). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %30
Kurumlar Vergisi Mükellefleri 01.01.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . %20
Usulsüzlük Cezalar›na Ait Cetvel
2007 YILI 2008 YILI
Mükellefler I. Derece II. Derece I. Derece II. Derece
Usulsüzlükler Usulsüzlükler Usulsüzlükler Usulsüzlükler
Sermaye fiirketleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75,00 YTL . . . . . . . .43,00 YTL . . . . . . . .80,00 YTL . . . . . . .46,00 YTL
Birinci S›n›f Tüccar ve Serbest Meslek Erbab› . . . . . . . . . . . . . .49,00 YTL . . . . . . . .24,00 YTL . . . . . . . .50,00 YTL . . . . . . .25,00 YTL
‹kinci S›n›f Tüccarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24,00 YTL . . . . . . . .12,70 YTL . . . . . . . .25,00 YTL . . . . . . .13,00 YTL
Yukardakiler D›fl›nda Kal›p; Beyanname ile GV'ne Tabi Olanlar .12,70 YTL . . . . . . . . .6,40 YTL . . . . . . . .13,00 YTL . . . . . . . .6,80 YTL
Basit Usulde GV'ne Tabi Olanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6,40 YTL . . . . . . . . .3,00 YTL . . . . . . . . .6,80 YTL . . . . . . . .3,20 YTL
Gelir Vergisinden Muaf Esnaf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,00 YTL . . . . . . . . .1,70 YTL . . . . . . . . .3,20 YTL . . . . . . . .1,80 YTL
Elektronik Ortamda Beyanname Verilmesi Mecburiyetine Uyulmamas› Halinde
(213 say›l› VUK Mük. Md. 355) 2007 Y›l› 2008 Y›l›
Yasal sürenin bitim tarihinden itibaren ilk 15 gün içinde verilmesi halinde 1/4 . . . . . . . . 347,50 YTL . . . . . . 372,50 YTL
Yasal sürenin bitim tarihinden itibaren ikinci 15 gün içinde verilmesi halinde 1/2. . . . . . 695,00 YTL . . . . . . 745,00 YTL
Yasal sürenin bitim tarihinden itibaren 30 günden sonra verilmesi halinde . . . . . . . . . 1.390,00 YTL . . . . 1,490,00 YTL
Y›llar ‹tibariyle Yeniden De¤erleme Oranlar›
Uygulama Y›l› . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Oran (%) . . . . . . . . . . . . . . . . .Uygulama Y›l› . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Oran (%)
2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9,8
2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7,8
2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7,2
2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11,2
Bilgi Vermekten Çekinenlere Uygulanacak Özel Usulsüzlük Cezalar›
VUK'nun 86,148 - 150,226 ve 257 nci Maddelerinde Yer Alan Zorunluluklar ile
Mük. 257. Maddesi Uyar›nca Getirilen Zorunluluklar 2007 Y›l› 2008 Y›l›
Birinci S›n›f Tüccarlar ile Serbest Meslek Erbab› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.390,00 YTL . . . .1.490,00 YTL
‹kinci S›n›f Tüccarlar, Defter Tutan Çiftçiler ‹le Basit Usulde Vergilendirilenler . . . . . . . . 640,00 YTL . . . . .680,00 YTL
Yukar›da Belirtilenler D›fl›nda Kalanlar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300,00 YTL . . . . .320,00 YTL
BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008 PRAT‹K B‹LG‹LER 87

2007 Y›l› Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi Tarifesi
7.500 YTL'ye kadar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%15
19.000 YTL'nin 7.500 liras› için 1.125 lira, fazlas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%20
43.000 YTL'nin 19.000 liras› için 3.425 lira, fazlas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%27
43.000 YTL’den fazlas›n›n 43.000 liras› için 9.905 lira fazlas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%35
2008 Y›l› Gelir Vergisi Tarifesi
7.800 YTL'ye kadar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%15
19.800 YTL'nin 7.800 YTL’si için 1.170 YTL, fazlas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%20
44.700 YTL'nin 19.800 YTL’si için 3.570 YTL, fazlas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%27
44.700 YTL’den fazlas›n›n 44.700 YTL’si için 10.293 YTL, fazlas› . . . . . . . . . . . . . . . . . . .%35
oran›nda vergilendirilir.
2008 Beyannamelerini SM veya SMMM'lere ‹mzalatmak Zorunda Olmayanlar
Noterler
Özel kanunla kurulan kooperatifler ve birlikleri
2007 y›l› sat›fl veya has›latlar› afla¤›daki tutarlar› aflmayan mükellefler
- Serbest meslek faaliyetlerinde bulunanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89.000 YTL
- II. S›n›f tacirlerden al›m-sat›m veya imalatta bulunanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128.000 YTL
- II. S›n›f tacirlerden al›m-sat›m veya imalat d›fl›ndakiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63.000 YTL
- Zirai kazanc› iflletme hesab› esas›na göre belirlenen çiftçiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128.000 YTL
TOPTAN EfiYA F‹YATLARI ENDEKS‹ (1994=100)
Y›llar Ocak fiubat Mart Nisan May›s Haziran Temmuz A¤ustos Eylül Ekim Kas›m Aral›k
1995 148,50 159,00 167,80 176,40 179,70 182,00 186,10 190,30 199,10 206,50 213,80 223,10
1996 244,80 259,10 277,30 299,70 312,10 320,60 328,20 340,60 358,00 377,60 396,90 412,50
1997 435,80 462,80 490,70 517,90 544,80 563,40 593,10 624,60 663,70 708,00 747,60 787,70
1998 839,10 877,40 912,70 949,30 980,20 995,50 1.020,70 1.045,30 1.101,20 1.146,80 1.185,70 1.215,10
1999 1.258,60 1.301,00 1.352,90 1.424,40 1.469,90 1.496,50 1.556,00 1.606,80 1.700,80 1.780,10 1.852,70 1.979,50
2000 2.094,00 2.179,30 2.246,80 2.300,50 2.339,50 2.346,40 2.370,50 2.393 2.448,30 2.516,70 2.577,20 2626
2001 2.686,80 2.757,60 3.035,00 3.470,80 3.689,60 3.795,60 3.920,60 4.059,50 4.276,70 4.564,50 4.755,50 4951,7
2002 5.157,40 5.289,50 5.387,90 5485,50 5.508,40 5.572,00 5.720,70 5.842,80 6.024,60 6.213,00 6.314,30 6.478,80
2003 6.840,70 7.055,70 7.281,80 7.410,00 7.364,00 7.222,20 7.183,50 7.169,40 7.173,30 7.213,40 7.336,20 7.382,10
2004 7.576,50 7.700,60 7.862,20 8.070,50 8.067,80 7.982,70 7.861,60 7.923,50 8.069,70 8330,10 8.392,70 8.403,7
2005 8.328,42 8.326,55 8.503,60 8.675,43 8.647,64 8.677,15 8.655,06 8.804,91 8.950,24 9.009,11 8.805,20 8.785,74
2006 8.957,94 8.980,93 9.003,20 9.177,76 9.432,06 9.811,35 9.896,12 9.822,13 9.799,14 9.843,68 9.814,95 9.802,74
2006 (*) 124,70 125,02 125,33 127,76 131,30 136,58 137.76 136.73 136,41 137,03 136,63 136,46
2007 9.797,71 9.890,38 9.986,64 10.066,38 10.105,89 10.095,11 10.101,58 10.187,78 10.291,22 10.277,57 10.369,52 10.385,32
2007(*) 136,39 137,68 139,02 140,13 140,68 140,53 140,62 141,82 143,26 143,07 144,35 144,57
2008 10.429,14 10.696,37 11.035,44 11.531,83 11.776,07 11.814,14 11.961,40 11.681,96
2008 (*) 145,18 148,90 153,62 160,53 163,93 164,46 166,51 162,62
5079 say›l› Kanun'un 11'inci maddesi ile 01.01.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer
298'inci maddesinin sonuna afla¤›daki (C) f›kras› eklenmifltir.
“C) Vergi kanunlar›nda yer alan toptan eflya fiyatlar› genel endeksi” ibaresi “üretici fiyatlar› endeksi” ve “TEFE” ibaresi “ÜFE” olarak uygulan›r.”
(*) ÜFE
88 PRAT‹K B‹LG‹LER BÜLTEN TEMMUZ-A⁄USTOS 2008