Dosya 14.2: tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar
Dosya 14.2: tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar
Dosya 14.2: tarihi çevrede koruma: yaklaşımlar, uygulamalar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KENTSEL KORUMADA FARKLI UYGULAMA VE YAKLAŞIMLAR<br />
<strong>Dosya</strong> Editörü: Pınar Aykaç, ODTÜ, Mimarlık Bölümü, Restorasyon Yüksek Lisans Programı/Arş. Gör.<br />
Anayasa’nın 63. maddesinde, “Devlet, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını<br />
sağlar, bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirleri alır. Bu varlıklar ve değerlerden özel mülkiyet<br />
konusu olanlara getirilecek sınırlamalar ve bu nedenle hak sahiplerine yapılacak yardımlar ve tanınacak<br />
muafiyetler kanunla düzenlenir.” ifadesi ile devlet <strong>koruma</strong>yı güvence altına almıştır.<br />
1983 yılında çıkarılan ve bugün hala yürürlükte olan, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma<br />
Kanunu ise, <strong>koruma</strong> alanındaki temel kanundur. Bu kanunun amacı, “taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat<br />
varlıkları ile ilgili tanımları belirlemek, yapılacak işlem ve faaliyetleri düzenlemek, bu konuda gerekli<br />
ilke ve uygulama kararlarını alacak teşkilatın kuruluş ve görevlerini tespit etmektir.” Bu amaç doğrultusunda<br />
alınan ilke kararları ve yönetmeliklerle düzenleme yaparak kanun, uygulamaya yönelik kararlar<br />
oluşturmaktadır.<br />
Ülkemizde kentsel <strong>koruma</strong> kavramı 1973’te çıkarılan 1710 sayılı Eski Eserler Kanunu’nda sit tanımı 1 nın<br />
getirilmesi ile başlamış; 1983 yılında çıkarılan Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 17.<br />
maddesi ise, sit alanları için Koruma Amaçlı İmar Planı yapılmasını zorunlu kılmıştır. Bu kanun, 2004<br />
yılında 5226 sayılı yasayla yapılan değişikliklerle halen yürürlüktedir 2 .<br />
Koruma alanları ile ilgili bir başka kanun ise, 1985 yılında yürürlüğe giren 3194 sayılı İmar Kanunudur.<br />
Ancak bu kanunda; <strong>koruma</strong> alanlarının kentle bütünleştirilmesi, ulaşım bağlantıları, kullanım kararları,<br />
kentin diğer kesimleri ile görsel, fiziksel sosyal ilişkiler gibi konular gözetilmemekte ve <strong>koruma</strong> bir planlama<br />
konusu olarak ele alınmamaktadır.<br />
2005 yılında onaylanan, 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması<br />
ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun’la birlikte, kentsel sit alanlarıyla ilgili yenileme<br />
kavramı yasalara girmiştir. Bu yasanın amacı, “sit alanları olarak tescil edilen ve ilan edilen bölgeler ve<br />
bu bölgelere ait <strong>koruma</strong> alanlarında, bölgenin gelişimine uygun olarak yeniden inşa ve restore edilerek,<br />
bu bölgelerde konut, ticaret, kültür, turizm ve sosyal donatı alanları oluşturulması, tabiî afet risklerine<br />
karşı tedbirler alınması, <strong>tarihi</strong> ve kültürel taşınmaz varlıkların yenilenerek korunması ve yaşatılarak<br />
kullanılması”dır 3 .<br />
2863 sayılı yasanın <strong>koruma</strong>cı tavrına karşın bu yasa, amacında da belirttiği üzere, kültür varlıklarının<br />
özgün değerlerinin bozulmasının önünü açan, yenilenerek <strong>koruma</strong> eylemlerinin önünü açmıştır. Söz<br />
konusu yasanın, yıpranan alanların tarihsel ve kültürel değerlerinden çok ekonomik değerini önemsediği<br />
amacındaki tanımda da açıkça yer almaktadır. Bu yasanın önemli bir unsuru da yenileme alanındaki<br />
<strong>uygulamalar</strong>ın hızla gerçekleştirilmesi için yeni bir Koruma Bölge Kurulu’nun kurulmasını öngörmektedir<br />
4 .<br />
dosya<br />
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Adına<br />
Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü<br />
Nimet Özgönül<br />
YAYIN KURULU<br />
Emel Akın, Cânâ Bilsel, Elvan Altan Ergut,<br />
Berin Gür, Serpil Özaloğlu,<br />
Fatih Söyler<br />
<strong>Dosya</strong> Koordinatörü<br />
Fatih Söyler<br />
Yayına Hazırlayanlar<br />
Deniz Aygün<br />
Grafik Tasarım<br />
Harman Şaner Çakmak<br />
Grafik Uygulama<br />
Songül Düzgün<br />
Konur Sokak No:4/3 Kızılay Ankara<br />
Telefon:0 312 417 86 65 Fax:0 312 417 18 04<br />
e-posta: info@mimarlarodasiankara.org<br />
http://www.mimarlarodasiankara.org<br />
ISSN 1309-0704<br />
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından<br />
iki ayda bir yayımlanmaktadır.<br />
6000 adet basılmıştır.Üyelere ücretsiz dağıtılır.<br />
Burada yer alan yazıların içeriğinin sorumluluğu yazarına aittir.<br />
Kaynak gösterilmek koşuluyla alıntı yapılabilir.<br />
Baskı <strong>tarihi</strong>: Haziran 2009<br />
Baskı<br />
Matsa Basımevi<br />
İvedik Org. San. Matbaacılar Sitesi 558. Sk. No:42 Akara<br />
Telefon: 0 312 395 20 54 (pbx)
Change language