04.02.2015 Views

Bazar ykdysady˙eti näme?

Bazar ykdysady˙eti näme?

Bazar ykdysady˙eti näme?

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

∆ekilde hereket ederler, ÿagny olar ö◊ gümän edenlerinden<br />

az apelsin ÿa-da o◊a derek alma ÿa-da ba∆ga bir<br />

miwe satyn almak kararyna gelerler. Ba∆ga-da köp alyjylary◊<br />

edil ∆unu◊ ÿaly karara gelmekleri sebäpli, apelsin<br />

dükänlary◊ tekjelerinden doly ÿitip gitmez, emma ö◊küsinden<br />

gymmadrak bolar, ∆eÿlelikde, di◊e ony satyn almak<br />

islegi bolan we gymmat bahany tölemäge gurby<br />

çatÿan adamlar olary satyn almaklaryny dowam etdirerler.<br />

Gysgaça aÿdany◊da, apelsine derek alma we beÿleki<br />

miweleri köp adam satyn almaga ba∆ladygyça, ol miweleri◊<br />

bahasy-da gymmatlar.<br />

Eÿsem-de bolsa, alyjylary◊ özlerini alyp bar∆y apelsinleri◊<br />

bahasyny kesgitleÿän de◊lemäni◊ di◊e bir tarapy,<br />

ÿagny isleg tarapydyr. Eÿsem, beÿleki bir tarapda, ÿagny,<br />

üpjün edi∆ tarapynda näme bolup geçÿär Apelsinleri◊<br />

gymmatlamagy ähli miwe ÿeti∆dirijilere „adamlar miwe<br />

üçin köp pul töleÿärler“ diÿip habar berÿär, bu bolsa ony<br />

ÿeti∆dirijilere miwäni häzir köp seri∆de ulanyp ÿeti∆dirmegi◊<br />

ö◊ki döwürdäkä garany◊da özüni gowy ödejekdigini<br />

duÿdurÿar. ≈eÿle hem, miweçilere täze baglary ekmek<br />

üçin, miwäni◊ ÿaramaz howadan zeper ÿetmejek täze ÿerlerini<br />

gözlemek hem özüni ödeÿär. ≈onu◊ ÿaly-da miweçiler<br />

miwäni◊ sowuk howa, mör-möjeklere we ösümlikleri◊<br />

birnäçe kesellerine gar∆y durnukly täze sortlaryny◊ üstünde<br />

i∆ alyp barmaklary üçin biologlary◊ i∆ine-de hak<br />

töläp bilerler. Wagty◊ geçmegi bilen bu i∆leri◊ ählisi<br />

miwe öndürili∆ini artdyrar we bahalary ÿene ö◊ki ÿagdaÿyna<br />

getirer. Ÿöne tutu∆ ∆u proses ilkinji nobatda<br />

alyjyny◊ öz girdejisini◊ bir bölegini apelsin we beÿleki<br />

miweleri satyn almaga sarp etmek baradaky esasy kararyna<br />

bagly bolup durÿar.<br />

Eger alyjylar haÿsy-da bolsa bir sebäbe görä, satyn<br />

almaklaryny bes etseler ÿa-da önüme az pul sarp etmek<br />

pikirine gelseler, bahalar a∆aklar. Eger-de olar köp satyn<br />

alyp islegi artdyrsalar, bahalar ÿokarlanar.<br />

Üpjünçiligi◊, islegi◊ we bahalary◊ özara täsirini◊ di◊e<br />

halk köpçüligine satylÿan köpçülikleÿin sarp edilÿän<br />

harytlar babatynda däl-de, eÿsem ykdysadyÿeti◊ her bir<br />

derejesinde bolup geçÿändigini unutma◊. Sarp etme aralyk<br />

harytlara, ÿagny kompaniÿalary◊ öz harytlarydyr hyzmatlaryny<br />

üpjün etmek üçin satyn alÿan maddy-tehniki<br />

seri∆delerine hem degi∆lidir. Bu aralyk ÿa-da maÿa<br />

goÿumlyk harytlary◊ gymmady üpjünçiligi◊ we islegi◊<br />

de◊lemesini her bir derejede üÿtgedip, tutu∆ bazar ykdysadyÿeti<br />

boÿunça tolkun atyp geçer.<br />

Geli◊, häzirki zaman kompÿuter rewolÿusiÿasyny◊<br />

özeni bolup duran ÿarymgeçiriji mikroshemany mysal<br />

alyp göreli◊. Edil apelsin babatynda bol∆y ÿaly, bahalary◊<br />

ÿokary bolmagy kompÿuter mikroshemalaryna bolan islegi<br />

azaldar, munu◊ netijesinde bolsa kompÿuterleri◊ özüne-de<br />

bolan isleg kemeler. Emma, wagty◊ geçmegi bilen,<br />

ÿokary bahalar kompÿuter mikroshemalaryny öndürijilere<br />

öz önümçiligini artdyrmaklygy◊ peÿdaly boljakdygyny◊<br />

ähtimaldygyny ÿa-da (mikroshemalar bilen) täze üpjünçilere<br />

bazara girmegi◊ ÿollaryny ölçäp bilmelidigini habar<br />

berer. Mikroshemalary◊ bahasy a∆aklasa, (olary öndürmäge<br />

gerek bolan beÿleki maddy-tehniki seri∆deleri◊<br />

bahasy üÿtgemän galan ÿagdaÿynda-da) kompÿuterleri◊<br />

bahasy-da a∆aklar we komÿuterlere bolan isleg artyp<br />

ba∆lar.<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!