cezasizlik_sorunu

Recommendations

Info

3- Ayrı Bir Adli Kolluk Teşkilatının Bulunmayışının Neden Olduğu Sorunlar Emniyet Teşkilatı içerisinde polis, Jandarma Teşkilatı içerisinde jandarma, Hukuk sistemimizde kolluğun iki yönlü bir işlevi bulunur: suç işlenmesini önlemek ve suç işlendikten sonra suçluyu ve suçu araştırarak failleri yakalamak. Kolluğun suçu önleme işlevi idari nitelik taşır ve bu işlevi yerine getiren kolluğa idari kolluk denir. Suç işlendikten sonra devreye giren kolluğun işlevi ise adli nitelik taşır ve bu nedenle adli kolluk, adli zabıta, suç kolluğu gibi isimlerle adlandırılır. 72 Soruşturma aşamasında cumhuriyet savcısının görev ve yetkilerine ilişkin CMK’da yer alan düzenlemede, savcının bizzat veya emrindeki adli kolluk görevlileri aracılığıyla her türlü araştırmayı yapabileceği belirtilmiş; adli kolluk görevlilerinin ise el koydukları olayları, yakalanan kişileri ve uygulanan tedbirleri, emrinde çalıştıkları cumhuriyet savcısına derhal bildirmek ve ilgili cumhuriyet savcısının adliyeye ilişkin bütün emirlerini gecikmeksizin yerine getirmekle yükümlü oldukları ifade edilmiştir. Savcı, adli kolluk görevlilerine emirleri yazılı olarak; acil durumlardaysa sözlü olarak verecektir (CMK md. 161). Soruşturma işlemleri, cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda öncelikle adli kolluğa yaptırılır (CMK md. 164/2). Bu düzenlemeler, 2005 yılında yürürlüğe giren CMK ile, kolluk teşkilatı içinde adli görevleri bulunan ve soruşturma kapsamında cumhuriyet savcısının emirlerini yerine getiren ve “adli kolluk” adı verilen bir kolluk biriminin öngörüldüğünü göstermektedir. Adli kolluğun çalışma esaslarına, niteliklerine ve eğitimlerine ilişkin düzenleme getiren ve CMK ile aynı gün yürürlüğe giren Adli Kolluk Yönetmeliği de bu konuda düzenleme içermektedir. 73 Yönetmeliğin 3. maddesine göre adli kolluk görevlileri; 72 Kunter, N., Yenisey, F., Nuhoğlu, A. Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku: Birinci Kitap. 2009:318. 73 01.06.2005 Tarih ve 25832 Sayılı Resmi Gazete. Gümrük muhafaza görevlileri, Sahil güvenlik görevlileri olarak belirtilmiştir. Diğer taraftan bu sayılan görevlilerin birden fazla işlevi bulunduğundan, hangi hallerde adli kolluk olarak kabul edilecekleri de ifade edilmiştir; polis, Emniyet Teşkilatı Kanunu md. 8, 9 ve 12; jandarma, Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Kanunu md. 7; gümrük muhafaza görevlisi, 485 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname md. 8; sahil güvenlik görevlisi ise Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu md. 3’te belirtilen soruşturma işlemleri bakımından adli kolluk olarak görev yaparlar. Bu kapsamda yukarıda sayılan birimlerde çalışan komutan, amir, memur ve diğer görevliler adli kolluk olarak kabul edileceklerdir. 74 Adli kolluk görevlileri asli olarak soruşturma yapmak üzere görevlendirileceklerdir. 75 Ancak kolluğun hangi hallerde adli hangi hallerde idari görevler gerçekleştirdiğini tespit etmek ne yazık ki o kadar kolay olmamaktadır. Aşağıda ayrıntılı olarak açıklanacağı üzere, gerek soruşturma usulleri gerekse soruşturma işlemlerine müdahale yönünden bu ayrımın belirsizliği çok ciddi sorunlar yaratmaktadır. Mevzuatta birtakım düzenlemelerle adli kolluk–idari kolluk ayrımı yapılırken şu hususu da hatırlamak gerekir: Bu ayrım, temelde işlevsel bir niteliğe sahiptir ve bir işbölümünü ifade etmektedir. İdari ve adli kolluk, mevcut kolluk yapısı içerisinde aynı teşkilat bünyesinde 74 CMK md. 164/1’de de Yönetmelik’in 3. maddesiyle örtüşen bir tanım öngörülmüştür. 75 Adli Kolluk Yönetmeliği’nin “Görevlendirme” başlıklı 4. Maddesi’ne göre, “Soruşturma yapmak üzere; a) Emniyet Genel Müdürlüğü’nce, asgari tam teşekküllü bir polis karakolu bulunan yerlerde, b) Jandarma Genel Komutanlığı’nca, asgari tam teşekküllü bir jandarma karakolu bulunan yerlerde, c) Sahil Güvenlik Komutanlığı’nca, asgari sahil güvenlik bot komutanlıklarının bulunduğu yerlerde, d) Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü’nce, gümrük muhafaza kaçakçılık ve istihbarat müdürlüğü, gümrük müdürlüğü ile müstakil bölge ve kısım amirlikleri bulunan yerlerde, mevcut imkanlar ölçüsünde yeterince adli kolluk personeli görevlendirilir”. 42 CEZASIZLIK SORUNU: SORUŞTURMA SÜRECİ
yer alır ve bu yapı içinde organik anlamda bir bölünme söz konusu değildir. Esasen sorun da bu bölünmenin eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Adli kolluk bu şekilde oluşturulurken CMK’da ve Adli Kolluk Yönetmeliği’nde, adli kolluk görevlilerinin genel kolluk teşkilatına bağlı olduklarının ve idari kolluk görevlerinin de devam ettiğinin altını çizen düzenlemeler dikkati çekmektedir. Buna göre adli kolluk, adli görevlerin haricindeki hizmetlerde üstlerinin emrindedir (md. 164/3). Bunun gibi, yönetmelikte, adli kolluğun, bağlı bulunduğu kolluk teşkilatının bir parçası olduğu ve öncelikli görevinin, karşılaştığı suçun işlenmesini önlemek olduğu belirtilmektedir (md.5). Yine bu kapsamda yönetmelikte, adli kolluk görevlilerinin, kadrolarında yer aldıkları birimlere mevzuatla verilmiş ve adli görev kapsamı dışında kalan diğer görev ve hizmetleri de yerine getirecekleri belirtilmiştir. Diğer taraftan, hem adli hem de idari görevleri bulunan adli kolluk personelinin bu konumlarının, soruşturma sürecine müdahale tehlikesi ortaya çıkarabileceği öngörülerek adli kolluk görevlilerine, adli görevi bulunmayan üstleri tarafından, yürütülen soruşturmayla ilgili emir ve talimat verilmesi yasaklanmıştır. 76 Bunun istisnası Adli Kolluk Yönetmeliği Madde 7’de öngörülen gerekli durumlarda ya da cumhuriyet savcısının talebiyle diğer kolluk birimlerinin de adli kolluk görevini yerine getirmeleri halidir. Adli kolluk hizmetinin denetimi kural olarak cumhuriyet başsavcıları ve cumhuriyet savcıları tarafından yapılacaktır. Bu denetim daha ziyade adli kolluk tarafından soruşturma kapsamında yürütülen işlemleri içermektedir. Bu kapsamda örneğin, yürütülen soruşturma evrakının gerektiğinde incelenerek, soruşturmaya ilişkin eksik görülen hususların ikmalinin emredilebilmesi, soruşturma evrakının cumhuriyet başsavcılığına intikal ettirilmesi talimatının verilmesi gibi yetkiler öngörülmüştür. 77 Bununla birlikte, denetimle ilgili geniş yetkinin en üst dereceli kolluk amirinde bulunduğu görülmektedir. En üst dereceli kolluk amiri, adli kolluk hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi amacıyla, adli kolluk görevlileri üzerinde gözetim, denetim, planlama, işbölümü yapmaya ve gerektiğinde diğer idari tedbirleri almaya yetkilidir. Bu fıkra, Adli Kolluk Yönetmeliği’nin 6. Maddesi’ne 21 Aralık 2013 tarihinde eklenmiştir. 78 Yönetmelikte 17 Aralık 2013 tarihinde başlayan yolsuzluk operasyonlarını takiben yapılan değişiklik, zamanlaması ve içeriği itibariyle kamuoyunda büyük tartışma yaratmıştır. Eleştirilerin önemli bir kısmı, Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle, kolluk amirinin adli kolluk üzerindeki yetki ve denetiminin genişletilmesinin amaçlandığı ve böylece yürütmenin adli olaylara müdahalesinin önünün açıldığı yönündedir. Bu kapsamda en çok tartışma yaratan değişikliklerden biri, “adli kolluk görevlilerinin; kendilerine ulaşan suç ihbarlarını veya şikayetleri, el koydukları olayları, yakalanan kişiler ile uygulanan tedbirleri derhal cumhuriyet başsavcılığına ve en üst dereceli kolluk amirine bildireceği ve ilgili cumhuriyet savcısının emri doğrultusunda işin aydınlatılması için gerekli soruşturma işlemlerine başlayacağı” yönündeki hükümdür. 79 Aynı kapsamda yapılan bir diğer değişiklik “en üst dereceli kolluk amirinin adli olayları, suç işlenmesini önlemek, kamu düzen ve güvenini korumak ve bu konuda gerekli tedbirleri almakla görevli ve yetkili olan mülki idare amirine derhal bildireceği” şeklindeki hükmün yönetmeliğe eklenmesidir. 80 Bu hüküm, açıkça yürütmeye bağlı organların soruşturma işlemlerine doğrudan müdahalesinin yolunu açma tehlikesini içermektedir. Söz konusu Yönetmelik değişiklikleriyle ilgili tartışmaların zemininin oldukça haklı gerekçelere dayandığı kabul edilmelidir. 17 Aralık’ta başlayan yolsuzluk operasyonları ile hükümet üyelerine ve bunların yakınlarına ya da onlarla bağlantılı isimlere yönelik işlemler yapıldığı düşünülecek olursa, söz konusu eleştirilerle, tam da bu kişiler hakkındaki soruşturma ve yargılamaya müdahale ederek, bunları cezadan kurtarmak neticesini 78 Adli Kolluk Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik madde 3, 28858 sayılı Resmi Gazete. 76 Adli Kolluk Yönetmeliği, md. 5. 79 Adli Kolluk Yönetmeliği, md. 6/2. 77 Adli Kolluk Yönetmeliği, md. 13. 80 Adli Kolluk Yönetmeliği, md. 5. BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ SORUŞTURMA 43
Page 1 and 2: CEZASIZLIK SORUNU: SORUŞTURMA SÜR
Page 3 and 4: CEZASIZLIK SORUNU: SORUŞTURMA SÜR
Page 5 and 6: 7 SUNUŞ 12 GİRİŞ A- Derin Devle
Page 7 and 8: SUNUŞ BÖLÜM ADI 7
Page 9 and 10: İlk iki yılda 253 zorla kaybedile
Page 11 and 12: yönünden bakan bu değerli çalı
Page 13 and 14: “İnsan hakları sorunu”, uzun
Page 15 and 16: ir PKK itirafçısının yakalanmas
Page 17 and 18: Bu tespitlerle birlikte kamuoyuna y
Page 19 and 20: olmaktadır. Hakikat Adalet Hafıza
Page 21 and 22: D- CEZASIZLIK AÇISINDAN BAŞLI BA
Page 23 and 24: almaları adli kolluk faaliyetinin
Page 25 and 26: BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ SORUŞTURMA B
Page 27 and 28: verildiğine ya da işlenen fiiller
Page 29 and 30: görüntüleri yayınlayanların ma
Page 31 and 32: Devletlere Yönelik R (94)12 sayıl
Page 33 and 34: yaratırken, Kurul’un hakimler ve
Page 35 and 36: Genelkurmay Başkanlığı bir bild
Page 37 and 38: yönünde bir eğilim bulunmakla bi
Page 39 and 40: B-SORUŞTURMA İŞLEMLERİ VE CUMHU
Page 41: görülmektedir. Yasada öngörüle
Page 45 and 46: görevi ifa edenlere karşı da kul
Page 47 and 48: ir soruşturmaya başlamadan önce
Page 49 and 50: - 4483 Sayılı Kanun’un Uygulana
Page 51 and 52: önerdiğimiz dar yorum esasını d
Page 53 and 54: memurlar ve diğer kamu görevliler
Page 55 and 56: ceza yargılaması sürecinin başl
Page 57 and 58: hakkında, 4483 Sayılı Kanun uyar
Page 59 and 60: açıktır. Savcılığın, valili
Page 61 and 62: unlarla ilgili olarak cumhuriyet sa
Page 63 and 64: tabi kılınmıştır. 147 Askeri y
Page 65 and 66: yaparken işlediklerinin anlaşılm
Page 67 and 68: tabi kılınmıştır. Valiler ve k
Page 69 and 70: içinde dahi bir düğüme dönüş
Page 71 and 72: yapılan müdahaleler böylesine a
Page 73 and 74: gelen maddelere yapılmış sayıla
Page 75 and 76: işlensin bu tür fiillerin soruşt
Page 77 and 78: açılan davaların oranı karşıl
Page 79 and 80: yargılanmışlar ve bu maddeye gö
Page 81 and 82: İşleyişine Karşı Suçlar” i
Page 83 and 84: oldukları belirtilmekteydi. Ancak
Page 85 and 86: aydınlatılması konusundaki irade
Page 87 and 88: gizli tutulacağı belirtilmiştir
Page 89 and 90: geçebilmek için Teşkilat’ın g
Page 91 and 92: tarafından yapılan çok sayıda o
Page 93 and 94:
şüpheli konumunda olan 578 kamu g
Page 95 and 96:
için, mağdurlar ve üçüncü ki
Page 97 and 98:
mevzuatın içerdiği sorunların u
Page 99 and 100:
Jandarma Genel Komutanlığı ve Sa
Page 101 and 102:
Cezasızlıkla mücadele ağır ins
Page 103 and 104:
olmadığını incelemek yönünde
Page 105 and 106:
yürütmesini bu hakların sağlad
Page 107 and 108:
durumunda kalmıştır. Nihayet bir
Page 109 and 110:
gayret göstermemiş olması son de
Page 111 and 112:
kaldırılabilmesi için, Avrupa Ko
Page 113 and 114:
Bu şekilde ortaya konulabilecek ta
Page 115 and 116:
gördüğü iddia edilen kişi, sor
Page 117 and 118:
Bütün bu gerekçelerle, 6526 Say
Page 119 and 120:
Bu noktada özellikle işkence mağ
Page 121 and 122:
5- Tanıkların Belirlenmesi ve Din
Page 123 and 124:
e) Geçici olarak geçimini sağlam
Page 125 and 126:
tıbbi muamele gerçekleştirilmekt
Page 127 and 128:
konusunda uygulanan mevzuatı, Yaka
Page 129 and 130:
işkence ve kötü muamele izlerini
Page 131 and 132:
Bunun yanında özellikle yasadış
Page 133 and 134:
Bir diğer imkan ise CMK’nın 67/
Page 135 and 136:
anlatımlarının güvenilirliğini
Page 137 and 138:
teşhise ilişkin düzenleme ve uyg
Page 139 and 140:
merci tarafından soruşturmanın e
Page 141 and 142:
AİHM, bir devlet memurunun işkenc
Page 143 and 144:
hakkında ihbarda veya şikayette b
Page 145 and 146:
Rapor kapsamında güvenlik güçle
Page 147 and 148:
edilmesi üzerine, yeniden soruştu
Page 149 and 150:
olaylarda otopsinin aynı zamanda i
Page 151 and 152:
BDP Dava Nakilleri İçin Kanun Tek
Page 153 and 154:
Tahincioğlu, G. (2012). Mahsum Dav
Page 155 and 156:
Askerlik Kanunu, No:1111, 21 Hazira
Page 157 and 158:
Makbule Kaymaz ve Diğerleri / Tür
Page 159 and 160:
BİYOGRAFİ Gülşah Kurt Galatasar
show all

cezasizlik_sorunu

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?