Eylül 2008 - Sayı: 142 (10671 KB) - Ä°zmir - TMMOB Ä°nÅaat ...
Eylül 2008 - Sayı: 142 (10671 KB) - Ä°zmir - TMMOB Ä°nÅaat ...
Eylül 2008 - Sayı: 142 (10671 KB) - Ä°zmir - TMMOB Ä°nÅaat ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sağlık<br />
BARINMA VE SAĞLIK<br />
SAĞLIK SADECE HEKİMLERİN İŞİ Mİ?<br />
Dr. Mustafa VATANSEVER<br />
Bazen sağlık kuruluşunda çalışırken kendinizi hekim<br />
değil “insan tamircisi” olduğunuzu hissettiren bir<br />
çalışma ortamında bulursunuz. Garip bir duygu kaplar<br />
içinizi. Sanki hızla akan bir nehrin kıyısındasınız ve<br />
boğulan birinin yardım isteyen sesini duyuyorsunuz!<br />
Hemen adamı kıyıya çıkarıp suni solunum yaptırırsınız.<br />
Nefes aldığı sırada yardım isteyen bir başkası... Onu<br />
da kıyıya çekip suni solunuma başlarsınız. İlk nefesini<br />
aldığı sırada başka bir imdat sesi... Tekrar adamı kıyıya<br />
getirmek, suni solunum... Görüyorsunuz, adamları<br />
boğulmaktan kurtarmakla o kadar meşgul olursunuz<br />
ki, onları nehre atan ve boğulmalarına neden olan şeyi<br />
görmek için hiç vaktiniz yok.<br />
Eğer insan tamircisi değil de hekim olduğunuzu<br />
hatırlarsanız, işiniz zorlaşır. “Sağlık nedir?”diye<br />
sorgularsınız. Karşınıza gelen kişinin hastalığını tanı<br />
koyup tedavi düzenlemekle kalmaz bu insanlar niye<br />
hastalanıyor diye sorgulamaya başlarsınız. Yeterli<br />
beslenmesi, temiz bir içme suyu ve barınma imkanı<br />
olmayanların temel ihtiyaçlarını karşılayamayanların<br />
daha çok size ihtiyacı olduğunu anlayınca bir ünlü<br />
söz kulağınızda çınlar: “Sağlık poliklinik odalarında<br />
yada ameliyat masalarında değil politik masalarda<br />
çözülür.”<br />
Hastalıklar ve hastalıkların tedavisi üzerine odaklanan 20.<br />
yüzyılın son kısımlarında hüküm sürmüş yaygın medikal<br />
anlayış artık yerini sağlığın bir dizi sosyoekonomik,<br />
kültürel ve çevresel faktör ile barınma, istihdam ve<br />
toplumsal koşularından etkilendiği sosyal anlayışa terk<br />
etmiştir. Kent ve insanların barındığı mekanların sağlığa<br />
etkilerini sorgulamadan sağlıksızlığı üreten sorunlarla<br />
uğraşmadan hekim olunamayacağı gerçeği de bir<br />
sorumluluk olarak önümüzde durmaktadır.<br />
Sorguladığınızda şu gerçeklerle karşılarsınız:<br />
Bireylerin sağlığını kişisel davranışlar ve hayat tarzları<br />
birinci dereceden etkilemektedir. Sosyal etkiler ve<br />
toplum etkileri bireylerin sağlığı konusundaki ikinci<br />
derece etkilidir. Üçüncü derecede ise yerel yapısal<br />
koşullar dediğimiz yeterli barınma imkanlarının ön<br />
planda olduğu bir çok faktörden etkilenmektedir.<br />
Yeterli kalitede barınma imkanı olmayan kişiler olumsuz<br />
koşullara daha çok maruz kaldıkları için daha çok<br />
hastalanmaktadır.<br />
Sağlık kişilerin sosyoekonomik durumuna göre<br />
değişkenlik göstermektedir ve bazı topluluklar daha<br />
kötü sağlık problemleri ile karşı karşıyadır. Sağlığın<br />
geliştirilmesi için sadece bireysel davranış şekillerini<br />
değiştirmek dezavantajlı gruplar üzerine çok küçük<br />
bir etki yapacaktır. Bu konuda dışarıdan bir müdahale<br />
gerekmektedir. Örneğin inşaat mühendisliği…<br />
Kentler insanlara çelişkilerle dolu bir yaşam sunmaktadır.<br />
Su içecek çeşmesi, ayakları çamur olmadan yürüyecek<br />
bir yolu olmayan varoş insanı ile rengarenk, kışın sıcak<br />
yazın serin klimatize, parfüm kokulu mekanlarda zaman<br />
geçiren insanlar aynı kentte yaşamaktadır. Ancak derin<br />
uçurum büyüse de artan nüfus varsıl kent insanına ve<br />
varoşlara kaçacak yer bırakmamaktadır.<br />
Son yüzyılda içinde yaşadığımız küresel kentlere sosyal<br />
ve mekansal kutuplaşma damgasını vurmaktadır.<br />
Bu gün kentlerde kesin bir ayrım ve bölünme ortaya<br />
çıkmıştır. Bu ayrım maliyetini yalnızca yüksek gelir<br />
grubunun karşılayabildiği zenginleştirilmiş alanlar ile<br />
yoksulların yaşamaya zorlandıkları yoksullaştırılmış<br />
alanlar arasında cereyan etmektedir.<br />
Oysa sağlıklı yaşam ve sağlıklı toplum bütün gelir grupları<br />
ve etnik gruplar arasında sosyal ilişkilerin kurulmasına ve<br />
sosyal kaynaşmaya bağlıdır. Toplumun farklı nitelikteki<br />
komşuluk bölgelerini birbirinden duvarlar, bariyerler,<br />
güvenlik elemanlarıyla ikiye ayırmaktan kaçınmak<br />
gerekiyor.<br />
Sosyal bütünleşme ve etkileşimi sağlamak amacıyla,<br />
farklı gelir gruplarında yer alan bireylerin bir arada<br />
yaşayabilecekleri kamusal mekanlar ve alanlar yaratma<br />
politikalarına ihtiyaç vardır. Yoksulluğun işsizliğin<br />
ve sefaletin kümelendiği bölgelerle beş yıldızlı tatil<br />
köyü standartlarında uydu kentlerin olduğu bir kent<br />
sağlıksızlığı içinde barındırmaktadır.<br />
İnşaatların üretiminde kullanılan yapı malzemeleri,<br />
kentlerin biçimlenişinde, insan ve çevre sağlığının<br />
korunmasında, kentsel ve mekansal tasarım süreçlerinin<br />
en önemli unsuru olduğunu herkes biliyor. İnsanın<br />
tüm yaşamını geçirdiği binaların üretiminde kullanılan<br />
yapı malzemelerine karar verirken kuşkusuz kolay<br />
elde edilebilirliği, ekonomikliği, kullanıcı istekleri gibi<br />
birçok faktör egemen olmaktadır. Ama asıl belirleyici<br />
faktör insan ve çevre sağlığına etkilerin göz önünde<br />
bulundurulmasıdır. Eskiden yapılarda % 30-40 oranında<br />
organik malzemeler kullanılırken, günümüzde yaklaşık<br />
% 90 -100 oranında doğaya ve canlılara yabancı olan yapı<br />
malzemeleri kullanılmakta ve birçok yapay malzemeye<br />
de doğal süsü verilmektedir. Sizce bu malzemelerin<br />
insan sağlığını nasıl etkilediğini sorgulamak sadece bir<br />
hekimin görevi midir?.<br />
Barınma ve sağlık ilişkisi deyince insan sağlığını bu<br />
kadar etkileyen inşaat sektöründe sorgulanacak çok<br />
şey olduğunu fark ettiğinizde “üstünüze vazife olmayan”<br />
konulara bulaşırsınız. Tıpkı nehir kenarındaki hekim<br />
gibi! Örneğin Tabip Odası yöneticisiyken kentteki çarpık<br />
yapılaşma, rant getiren ruhsatsız yapılar üzerine bir<br />
söz söylediğinizde bu konulara bulaşmanızı istemeyen<br />
kentteki politikacılar sizi vatan haini ilan eder ve derler<br />
ki “herkes kendi işini yapsın”.<br />
Sağlık hekimlere ve sağlık çalışanlarına bırakılmayacak<br />
ciddi bir iştir diyor bir bilim adamı. Peki ya “barınma”?<br />
İMO İzmir Şubesi Bülteni - www.imoizmir.org.tr Eylül <strong>2008</strong> - <strong>142</strong> 31
Change language