54- Sanalkurs- Adlı dergi sayi-14 - Nar Sanat

45Yıl: 2 • Sayı: 14 • Kasım 2010 • ÜcretsizGenel Yayın Yönetmeni/ DirectorSiraceddin ElEditörler / EditorsAbdullah Tekin, Mustafa ÜlküKapak Görseli / Cover VisualEmre ŞekeroğluTasarım / DesignAli Uçar, Siraceddin ElYazarlar / AuthorsAbdullah Tekin, Bilal Akçay,Bülent Acar, Dilara Hazırlar,İlknur Akpınar, İnan Yılmaz,Mustafa Özkan, Okan Mavzer,Siraceddin El, Ürfet Demirtaş,Yunus Özen, Ziya KahramanÇalışmalar / WorksAbdullah Tekin, Ahmet Apaydın,Altan Sam, Beyhan Bayhan, CoşkunPınarbaşı, Emre Şekeroğlu,Fatih Bayrakdar, Hüseyin Dalkılıç,İlhan Akbaşak, Mahmut Gediz,Meryem Berra Bayka, Metin İslam,Mustafa Ülkü, Rıdvan Dalga,Selma Acar, Serkan Köse,Serpil Sönmez, Soner Demirsoy,Turhan Algan, Ümran KorkmazSponsorlar / SponsorsHosting: Garanti ServerOnline Dergi: Diji MecmuaSanalkurs Dergisi, Sanalkurs.netsitesinin yayın organıdır. Hiçbiryazı ve çalışma Sanalkurs.net veilgili yazarından izin alınmaksızınkullanılamaz. Yazılar yazarlarınaaittir ve içeriklerinden yazarlarısorumludur.editörden...editörden...Merhabalar,Sanalkurs’un görsel ve yazılı derslerigünden güne artarken, bizler de sizlerenasıl daha iyi imkanlar sunabileceğimizinplanlarını yapıyoruz.Bununla birlikte, ilk olarak BoğaziçiÜniversitesi ve İTÜ’de gerçekleştirdiğimiz,çok büyük ilgi gören SanalkursBilişim Seminerleri sonrası, üniversitelerimizdengelen yoğun seminertaleplerine cevap vermekte zorlanıyoruz.Bu ilgi bizi her ne kadar mutluetse de, bu talepleri karşılayamıyorolmak üzüyor.Sanalkurs olarak ilk hedefimiz İstanbul’dakiüniversitelerimizde ücretsizbilişim seminerleri gerçekleştirmek.İlerleyen dönemlerde bir Anadoluturu neden olmasın?Yakında yine çok güzel ve özel sürprizlerlekarşınızda olacağımızı belirtmekisteriz.

6 7

Bu Sayıda...6874ASP.net / C#:Klasördeki ResimleriGöstermekC#:Veri Tabanı Bağlantısı12Teknoloji Haber:Son Gelişmeler80Visual Basic:Database İle Öğrenci KayıtProgramı22Photoshop:Bir Modeli “Avatar”Yapmak86Oracle:Oracle Nasıl Öğrenilir?32Photoshop:Bir Penguene PatlıcanGiydirmek94Logo Tasarımı:Logo Tasarımında YeniYönelimler40Illustrator:Bir Su Damlası Çizmek102İnceleme:Haber Siteleri NereyeGidiyor?48Fireworks:CS5 İle Göz AlıcıYenilikler110Rehberlik:Bilgisayarcı Adam İşsizKalmaz54Röportaj:Bir Arayüz Tasarımcısı:Hasan Yalçın120İnceleme:Yeni Nesil İşletmeler126İnceleme:Nedir Bu Sosyal Medya?

10 11Metin İslam

[ TEKNOLOJİ HABER ] HAZIRLAYAN: MUSTAFA ÜLKÜ 13En Tehlikeli VirüsVimeo da Yasaklandı!Türk internet kullanıcılarının derslerinive özellikle de yararlı videolarınıpaylaştıkları yüksek çözünürlüklüvideo sitesi Vimeo da erişime kapatıldı.Yasağın CHP Trabzon milletvekiliMehmet Akif Hamzaçebi’nin kendisihakkında videolar yer aldığı gerekçesiyleyaptığı şikayet sonucu gerçekleştiğibelirtildi.Bu yasağın ardından Vimeo’da dersleriniyayınlayan ve bu paylaşımlarıylaçok önemli içerikler sunan sitelerde bu durumdan olumsuz etkilenmişoldular.Soruşturma süresince tedbir amaçlıyasaklandığı belirtilen Vimeo’nunardından öyle önüne her gelenin şikayetiyledaha ne kadar site kapanıpkimlerin mağdur olacağı da merakkonusu oldu.Sanalkurs Dergisi olarak bu tür sansürlerekarşı olduğumuz gibi bunu daşiddetle kınıyoruz.Endüstriyel tesislerdeki sistemlerikontrol altına alan Stuxnet çokbüyük endişe yaratıyor. Geçtiğimizhafta uluslararası kamuoyuna birbomba etkisiyle düşen, İran’da30.000 bilgisayarı etkileyen Stuxnetsolucanı özellikle elektrik santralleri,barajlar, su kaynakları ve çeşitlisanayi tesisleri gibi fiziki dünyadakisistemlerinin kontrolünü ele geçirmeyihedefliyor.Stuxnet, endüstriyel kontrol sistemlerinegirerek sistem içindekikodu değiştiriyor ve hacker’ların,sistem operatörü farkına varmadan,sistemlerin kontrolünü ele geçirmelerinisağlıyor. Hacker’ların gerçekdünyaya ilişkin sistemleri manipüleetmelerine imkan verecek, adeta bir“bir siber füze” etkisinesahip bu tehditile dünyada ilk kezkarşılaşılıyor.The Guardian ve New York Timesgibi gazeteler virüsün etki alanını veyapılması için gerekli olan teknolojive bütçeyi göz önüne aldığımızdabu işin arkasında İsrail’in olabileceğiniaçıkça yazdı.Şimdiye kadar elde edilen bilgileregöre virüsten etkilenen tesislerin%58’i İran’da, %18’i Endonezya’da ve%8’i Hindistan’da bulunuyor. Nükleersantrallerin bu şekilde uzaktankontrol edilmesiyle yaşanabilecekfelaketlerlerin senaryoları ağızdanağıza dolaşmaya başladı bile...

14 sanalkurs sayı: 1415Türkçe Sesli AramaSkyPe Facebook’la BirleştiFacebook ile birleşen Skype, Windowskullanıcılarına özel Skype 5.0sürümünü yayınladı. Bu sürümlebirlikte gelen en büyük değişiklikFacebook entegrasyonu. FacebookConnect’in avantajlarından faydalanangüncellenmiş VoIP yazılımı ileFacebook haber akışını uygulamaiçinden takip etmek mümkün oluyor.Windows Live Messenger 2011 sürümündede aynı özellik dikkat çekiyor.Hatta Skype 5.0 yazılımı içindendurum güncellemesi, yorumlama,beğenme gibi Facebook işelevleri deyapılabilir durumda. Ayrıca Facebookarkadaş listenizdekilere SMS gönderebilir,ya da onları ev, mobil ya daSkype üzerinden arayabiliyorsunuz.Ayrıca grup video aramasının betadenemeleri de bu sürümle birlikteyapılmaya başlandı. Bu özellik 10katılımcının aynı anda video sohbetgerçekleştirmesine imkan sağlıyor.Bu işlevdeki önemli özelliklerden biride kim konuşuyorsa ekranda onungörüntüsünün öne çıkması. Yine eniyi özelliklerinden bir diğeri, otomatikçağrı kurtarma özelliği sayesindegörüşme sırasında düşen çağrılarsorunsuz bir şekilde tekrar kuruluyor.Arayüz değişiklikleri, ses ve videokalite yöneticisi, ekran paylaşımı veanında mesajlaşma gibi özellikleredaha kolay erişim yeni Skype 5.0 sürümününöne çıkan özellikleri arasındayer alıyor.Google’ın sesli arama teknolojisiGoogle Voice Search‘ün Türkçe olarakhizmete sunulduğu resmi olarakaçıklanmıştı.Google Türkiye, Orta Doğu veAfrika Pazarlama Direktörü Mustafaİçil’in sunumuyla tanıtılan teknolojiartık Türkçe kullanılabiliyor. Toplantıdagözümüze çarpan detaylar şöyle:- Türkiye Google’ın yerelleşme konusundaöncelik verdiği ülkelerdenbiri.- Arama teknolojilerinin yanında,yerelleşme, gerçek zamanlılık ve mobiliteönemli.- Dünyada 5 milyara yakın mobilabone var, %21 3G bağlantısında.Mobil, 2015’te internete girişte ilkkanal olacak. 2020’de 5G’yi konuşuyorolacağız.- Endonezya gibi bazı ülkelerdemobil aramalar webden daha yüksek.- Türkler web aramasında genel ortalamanınüzerinde ve yoğun olarakGoogle Translate kullanıyor.- Google Translate gramerini dekendi içinde öğrenen tam bir yapayzeka ürünü.- Google Voice Search artık Türkçe!- Google Voice Search açık bir platform,ses tanıma sistemimiz APIleriile farklı platformlarda kullanılabilicekve 12 dilde hizmet veriyor.- Sesli arama teknolojisinde 100binlerce sesli cümle akustik modelletoplanıyor. Dil modellerin ise kelimeöbekleri inceliyor.- Ses tanımlaması bulut bilişim üzerindeyapılıp, yazılı olarak sonuçlardönülüyor.- Android 2.2 ile entegre gelecekteknoloji Androidli cihazlar ve iPhoneiçin(goo.gl/8hgR) Google MobilUygulaması ile kullanılabilecek.- Blackberry uygulaması için yılsonu bekleniyor, Symbian için isedurum net değil.Yapılan demolarda Google sesliaramanın oldukça başarılı sonuçlarverdiğini gördük. Google’ınTürkiye’de yerelleşme çalışmalarınımerakla bekliyoruz.

16sanalkurs sayı: 1417Adobe Connect 8’i DuyurduAdobe Systems 1 Kasım 2010’da,etkili ve ilgi çekici web toplantıları,çevrimiçi eğitim ve kurslar etkinliğinimümkün kılan web konferans çözümününönemli bir güncellemesiolan Adobe® Connect 8 yazılımınıduyurdu. Yaygın bir şekilde kullanılanAdobe Flash® Player yazılımınadayalı son sürüm, toplantılara kolayve güvenilir erişim özelliğini korurken,dünya çapındaki kuruluşlarave kamu kurumlarına zengin sanaltoplantı aktivitelerini birçok cihazüzerinden deneyimleme imkanısunuyor.Wainhouse Research KıdemliAnalisti Andy Nilssen “Web konferansını,günlük kullanım için temelbir işbirliği teknolojisi olarak benimseyenlerinsayısının hızlı bir şekildearttığını görüyoruz” dedi ve ekledi:“Ayrıca kuruluşların kendi webkonferans çözümleri için beklentileriniartırdıklarını da görüyoruz.Bu kuruluşlar, sayısız ve farklı kullanımşekillerine olanak sağlamak,yeni işlevlerle çözüm yeteneklerinikolayca genişletmek, video konferansodası sistemleri gibi mevcutaltyapılara entegre olmak ve genişbir mobil cihaz yelpazesi vasıtasıyla,toplantı erişimini artırmak için günlüktoplantı ve seminerlerin ötesinegeçmek niyetindeler. Bunlarıntamamını, toplantı katılımcılarınabüyük bir kullanıcı deneyimi sağlayarakda yapmayı istiyorlar.”Adobe Connect 8 uygulamasınınönemli yeni özellikleri arasındadaha fazla kullanılabilirlik için basitleştirilmişbir ara yüz, fikirleridaha özgürce paylaşmak için genişletilmişve daha esnek işbirliğiyetenekleri ve daha zengin multimedyadeneyimleri için gelişmiş sesve video entegrasyonu bulunuyor.Ayrıca, Adobe Connect 8 daha fazlagenişletilebilirlik için bir yazılımgeliştirme kiti (SDK), daha kolaytoplantı yönetimi için Adobe AIR®runtime uygulamasına dayalı yenive opsiyonel bir masaüstü istemci,erişim ve verimi arttırmak için de birdizi mobil cihaza destek sunuyor.Yeni Özellikler ve Faydalar- Sunumcular, toplantı sahipleri vekatılımcıların özelliklere daha kolayerişimini sağlayarak, toplantı odasıara yüzlerinin daha kolay, gerçekzamanlı ayarlanmasını sağlayan,sezgisel kullanıcı ara yüzü.- İşbirliğini kolaylaştırmak içinpaylaşım, sohbet, video, notlar, Q& A, beyaz tahta ve diğer işlevsel“pod”lar için iyileştirmeler.- Müşterilerin herhangi bir konferanssağlayıcısından bir AdobeConnect odasına ses iletmelerineolanak tanıyan ve katılımcılar arasındahem VoIP hem de telefon sesiüzerinden çift-yönlü iletişim sağlayançift-yönlü Universal Voice sessağlayıcısı ilavesi.- Adobe Connect uygulamasınınmevcut video konferans sistemleriyle,toplantı düzenleyicilerinincanlı ses ve video yayını akışlarınıdoğrudan bir Adobe Connect odasınagetirmelerini sağlayan entegrasyonu.- Adobe Flex®, Adobe Flash veAdobe ActionScript® 3 için destekile birlikte gelişmiş işbirliği yazılımıgeliştirme kiti (SDK). Bu SDK, geliştiricilerinözel ‘pod’lar oluşturmalarınaveya Adobe Connect uygulamasınıdiğer sistemlerle entegreetmelerine olanak tanır.- Adobe AIR uygulamasına dayalıAdobe Connect Desktop uygulaması,kullanıcıların toplantılarımasa üstünden düzenlemelerine veyönetmelerine imkân tanır. İsteğebağlı uygulama ayrıca, kullanıcılarınçevrimdışı olarak izlemeleri içinkayıtlı oturumları indirmelerine deolanak tanır.- Adobe Connect Mobile katılımcılarıntoplantıları mobil cihazlardaizlemesine olanak sağlar. AdobeConnect Mobile uygulaması AppleiPhone, iPad, Google Android veAdobe Flash teknolojisinin etkinolduğu diğer mobil cihazlar üzerindeçalışır.Ücret ve ErişebilirlikAdobe Connect 8, 2010 Kasımsonu itibariyle tüm dünyada satışasunulacak. Adobe Connect8’in sunucu tabanlı sürümü Kasım2010 sonunda Kuzey Amerika’dave Şubat 2011 itibariyle de Türkiyepazarında yerini alacak.Detaylı bilgi için: www.adobe.com/products/adobeconnect

18 sanalkurs sayı: 1419Windows Phone 7 TanıtıldıSpam İçin Rekor CezaMontreal’dan Adam GuerbuezFacebook’ta spam mesaj atmada ipinucunu kaçırınca bedeli çok ağır oldu.2008’in baharında, kullanıcıların arkadaşlarıgibi görünüp; cinsel sorunlaraiyi gelecek çözümler sunduğunuiddia eden 4 milyondan fazla spammesaj atan Guerbuez , rekor bir cezayaçarptırıldı.Mahkemenin verdiği mesaj başına100 dolarlık ceza geçtiğimiz haftayüksek mahkemece de onaylandı.Böylece Guerbuez’ın mesaj başına100 dolarlık cezası toplamda1.068.928.721 doları buldu.Guerbuez’in avukatları, herhangibir kâr kaybı olmadığından cezanınoldukça fazla olduğunu iddia ettiler.1 milyar dolarlık cezayı alan Guerbuezise şunları söyledi:“Eğer gelen kutumda görmekistemediğim bir şey varsa, basitçesil tuşuna basarım. Bu tuş o yüzdenklavyenin üzerinde.”İstanbul Teknik Üniversitesi’ndedüzenlenen Sanalkurs Bilişim Seminerlerindeyenilikleri anlatılan WindowsPhone 7, New York’ta düzenlenentoplantıyla Microsoft CEO’suSteve Ballmer’ın sunumuyla tanıtıldı.Microsoft’un mobil işletim sistemininson sürümü hakkında tüm detaylarve yeni Windows Phone 7’li cihazlarda toplantıda açıklandı.Windows Phone Hub adı verilenalanlar Windows Phone 7’yi Zune ilebenzer kılıyor. People Hub, PicturesHub, Music + Video Hub, Games Hub,Office Hub ve Marketplace olarak 6farklı Hub üzerinden cihazlar kontroledilebiliyor ve direk olarak WindowsLive ve Xbox Live hesaplarına erişilebiliyor.Hub üzerinde telefona uyarılarda görüntüleniyor ve istenirse anaekran tamamen kişiselleştirilebiliyor.Microsoft WindowsPhone 7’debasit yönetim vekişiselleştirmeninönemini vurguluyor.Kasım ayındaABD’de, 21Ekim’de iseAvrupa’da piyasayasunulmasıbeklenen WindowsPhone 7’li telefonlardan birinintanıtım kartında, 2000 uygulamanınindirmeye hazır olacağı yazıyor veMicrosoft uygulama dünyasına bukez daha fazla eğilmiş görünüyor.Pandora, Foursquare, Seesmic,Netflix ve AP gibi servislerin WindowsPhone 7 platformu için Microsoftile işbirliğinde olacağı da ayrıcaduyurulmuş.Microsoft, uygulama geliştiricileriçin Windows Phone 7 Emulatorü,Windows Phone için Visual Studio2010 ve XNA Game Studio 4.0’ındahil olduğu bir geliştirici paketininindirilebileceğinin de haberini veriyor.Microsoft’un Adobe Flash muadiliSilverlight ürünü ile Windows Phone7 için oyunlar ve uygulamalar geliştirmekde mümkün olacak.

20 21Altan Sam

22 sanalkurs sayı: 1423Bir Modeli“Avatar” Yapmak2010’un hasılat rekoru kıran bilimkurgu filmi Avatar’ı bilmeyeninizyoktur. İşte bu derste internetten bulduğum birmodeli filmdeki “Neytiri” isimli Avatar karakterine benzetmeyeçalışacağım.Nasıl olacak, hemen adım adım ilerleyelim:1. Öncelikle filmdeki bu karakterimizi tanımamızgerekli. Aşağıdaki resme bakıldığında Neytiri’ninmavi bir teni, iri gözleri, kediye benzer bir burnuve kulakları olduğunu ilk etaptagörüyoruz. Ek olarak teninde üç farklıdoku bulunmakta. İlki alın ve yanakçevresini kuşatan koyu tonlu suratadik açıyla gelen zebraya benzer birdoku, ikinci olarak burnun ve alnınüstünde göz altlarında beyaz noktalar,son olarak ise deride pütürlü biryapının olduğunu görüyoruz.2. Şimdi işe koyularak yukarıda gördüğünüzfotoğraf üzerindeki bayanmodele evrim geçirteceğiz.3. Derse temel Photoshop bilgilerinizinolduğunu varsayarak başlıyorum.Bu varsayımlar arasında StampTool, Pen Tool ve maskeleme ya daEraser Tool kullanımları bulunmakta.4. Başlamadan önce lk olarak bizegereken materyal kaynakları indirmemizgerekiyor.Modelimizin fotoğrafı:http://i53.tinypic.com/1gkn7s.jpgZebra dokusu:ABDULLAHTEKİNUzun bir aradan sonra tekrar sizlerle birlikteyim.Bu dersimizde nasıl farklı bir şey anlatabilirim diyedüşündüm ve ilgi çekebilecek bir konu buldum.http://i53.tinypic.com/90pmv4.jpgAvatar gözleri:http://i56.tinypic.com/346owvq.jpg

24 sanalkurs sayı: 1425Avatar kulakları:http://i51.tinypic.com/2s63bxv.png5. Malzemelerimizi de temin ettiktensonra Avatar adında boş bir dizinoluşturup materyallerimizi bununiçine atıp işlemlere başlayabiliriz.6. Model resmini açın. “BackgroundLayer”a sağ tıklayıp “Duplicate layer”a basıp resmi bir layer (katman)yapın.7. S tuşuna basarak araç çubuğundanStamp Tool’ u seçin. Modelinburun hatlarını bu araçla silerekresimdeki gibi düz hale getirin.çim aracını kullanarak ten bölgeleriniseçili hale getirin.9. “Hue/Saturation” efekti ile aşağıdakideğerleri kullanarak Avatar tenrengini belirleyin. H: 180, S: 33, L:- 23nin yeni bir layer’a kopyalanmasınısağlayın. Oluşan layer’ın özelliğininMultiplay olmasına dikkat edin.Gerekiyorsa Gaussian Blur efektiverebilirsiniz. Diğer taraf için iseaynı layer’ın kopyasını alarak Edit->Transform->Flip Horizontal adımlarınıizleyerek ters tarafa çevirin vesağa doğru taşıyarak hattın belirlenmesinisağlayın.12. Şimdi sıra geldi gözlere. Gözleribüyütmek için kullanacağımızaraç Liquify. Araca erişmek için Filtermenüsünü kullanabilirsiniz. Panelegirdikten sonra Bloat Tools’u seçiyoruz,sağ taraftan 225 ve 18 değerleriniverip gözleri deneme yanılma ileeşit oranda büyütüyoruz.8. Pen Tool ya da herhangi bir se-10. Bu adımda burun hatlarınıyeniden belirleyeceğiz. Bunun içinyine Pen Tool ile resimdeki gibi birseçim alanı oluşturun. Sonra CTRL+Cve CTRL+V yaparak bu seçili bölge-11. Avatar karakterimize baktığımızdadudak ve burun ucununpembemsi olduğunu görüyoruz. Busonucu elde etmek için ise yine Hue/Saturation kullanarak şu değerleriveriyoruz: H: 96, S: -75, L: 013. Büyüyen gözler yerine Avatarorijinal gözlerini montaj yapacağımıziçin göz içini Pen Tool ile belirleyipsiliyoruz.

26 sanalkurs sayı: 142715. Sıra geldi en can alıcı noktaya.Bu noktada ten dokusu olarak Zebradokusunu ve diğer dokumuzumodelimize entegre etmiş olacağız.Bunun için önce Zebra dokusunuaçıyoruz.17. Elde ettiğimiz sonucun sağtarafını kesiyoruz:14. Bu katmanın altına ise orijinalAvatar gözlerinden alıp atıyoruz.Dilerseniz göz rengi ile değişiklikyapabilirsiniz.16. Yine Liquify paneline girerekdokunun sağından solundan bellibölgelerden çekiştirip aşağıdaki sonucuelde ediyoruz.18. Aynı layer’ın kopyasını alıp dahaönce yaptığımız işlemi tekrarlıyoruz.Yani Edit->Transform->Flip Horizontaldiyerek iki tarafını birleştiriyoruz.20. Aynı işlemi diğer doku içindeuyguluyoruz.19. Modelimizin yer aldığı layerınüzerine taşıyarak Opacity değerinidüşürüyoruz.Layer özelliğini ise Soft Light olarakbelirleyip istediğimiz sonucu eldeedene kadar Opacity ile oynuyoruz.Taşan yerleri ise maskeleme yöntemiya da Eraser ile siliyoruz.

28 sanalkurs sayı: 1422. Kulaklar için ise, kaynak dosyamızıaçıp sağ taraftaki kulağı seçipsahnemize yapıştırıyoruz. En üstealarak ve boyutunu modelimizinkafa oranına uygun bir şekilde uyarlayıpLevel ayarı ile sol tarafta kalankulağın daha karanlık olmasını sağlıyoruz.Sağdaki ise biraz daha fazlaışık alıyor, buna dikkat edersek dahagerçekçi bir sonuç elde etmiş oluruz.2921. Yine Avatar karakterine dikkatlicebaktığımızda burun üstünde, gözaltlarında ve alın bölgesinde farklıboyutlarda noktacıklar görüyoruz.Bunu yapmak için ise araç çubuğundanbeyaz rengi seçip farklı boyutlardafırça kullanarak (ben 1 ile 12pxarasında değişen boyutlar kullandım)kendi istediğimiz yerlere noktavuruşları yapıyoruz.23. Modelimiz Begüm Birgören dekendi çapında bir Avatar olmuş oldu.İşte sonuç:Turhan Algan

30 31Abdullah Tekin

32 sanalkurs sayı: 14334- Patlıcanımızıbaş kısmı hariç, pentool aracı ileçiziyoruz.2- Şimdi pentool aracımızı alıyoruz(kısayol tuşu P) ve penguenimizingövdesini kolları ile birlikte çiziyoruz.PHOTOSHOP CS5PenguenePatlıcan GiydirmekPhotoshop kullanarak pek çok montaj gerçekleştirmekmümkün. Bu derste de bir penguene patlıcan giydirmeyeçalışacağız. Birlikte yapmaya ne dersiniz?BÜLENTACAR1- İlk önce hemen bir tane penguen resminiPhotoshop’ta açalım.Resmimizi layer panelindeki backround yazısınılayer yapalım ve ismini penguen olarak değiştirelim.(Backround yazısına çift tıklayıp ismini değiştirebilirsiniz.)3- Sonra Ctrl + Enter diyerek çizimiseçili hale getirin ve Ctrl + J diyerekbir kopyasını yeni bir layerda oluşturun.Sonraçalışmayauygun birpatlıcan resmibulun vePhotoshop’taaçın.5- Daha sonra tekrar Ctrl + Enterdiyerek seçili hale getirip Ctrl + J ilekopyasını alıyoruz ve move tool ilebu kopyayı tutup çalışma sayfamızıniçine taşıyoruz. (Move tool aracı ilebasılı tutarak çalışma sayfanızın içinesürükleme yöntemi ile yapabilirsiniz.)

34 sanalkurs sayı: 14356- Çalışmamız bu halde iken patlıcanıpenguenin tam üstüne getiriyoruz.7- Sonra taşıdığımız patlıcanınlayer’ına mouse’nuzun sağ tuşu iletıklayarak menüden “Create clippingmask” diyerek maske işlemini uygulayın.Patlıcan penguenin gövdesininiçine yerleşecektir.9- Şimdi gövdeye uyguladığımızişlemi kanatlarada uyguluyacağız.Tekrar layer’ın üzerine gelip mouse’nuzun sağ tuşuna tıklayın ve menüdenDuplicate layer diyerek layerinkopyasını alın. Bunu kanadın sağtarafına yerleştirin. (Free transformaracı ile istediğiniz şekilde boyutlandırabilirsiniz.)Tekrar layera gelip bir kopya dahaalın ve bunu da sol kanadına yerleştirin.Fazlalıklarını erase tool aracı ilesilebilirsiniz.(Şu ana kadar layer panelinizde 5adet layer olmalıdır.)11- Sonra çalışma sayfamıza dönüyoruz.Penguen isimli layer’ımızıseçip pen tool ile aşağıdaki şekildegörüldüğü gibi çiziyoruz.12- Burada patlıcan içi resmimizegeliyoruz ve yine pentool aracı ileaşağıdaki gibi iç kısmını çiziyoruz.8- Patlıcanı free transform aracını(Kısayolu: Ctrl +T) seçerekbüyültüpküçülterekgövdesininiçine düzgünbir şekildeyerleştirin.10- Bu adımda penguenin gövdesineve kanat içine patlıcanın içgörüntüsünü vermek için ilk önce biradet patlıcan içi resmi buluyoruz vePhotoshop’ta açıyoruz.Aşağıdaki gibi:Sonra CTRL + Enter diyerek çizimiseçili hale getirip CTRL + J ile de birkopya layer’ını alıyoruz ve bu layer’ıbasılı tutarak layer panelinde en üstetaşıyoruz.Çalışma sayfamız aşağıdaki gibiolmalı:Daha sonra yine çizimi seçili halegetirip bir kopyasını alıyoruz ve bunuda tutup çalışma sayfamızın içineatıyoruz. Burada yine maske işleminiuygulayacağız. Patlıcan isimli resmimizipenguenin yine tam üstünegetiriyoruz ve layer panelinden patlıcaniçi layer’ındayken mouse’nuzunsağ tuşuna basarak menüden “Createcliping mask” diyerek maske işleminiyapıyoruz.aşağıdaki gibi patlıcan içigövdenin içine yerleşmeli.

36 sanalkurs sayı: 143713- Kanatların içinede uygulamakiçin patlıcan içi layer’ındaykenduplicate layer yapıp bir kopyasınıalıyoruz ve sağ kanadın içine yerleştiriyoruz.Son olarak tekrar duplicatelayer yapıp sol kanadın içice yerleştiriyoruz.Şekildeki gibİ:14- Ve son işlemimize geldik. Buişlemde baş kısmını yapacağız.15- Son olarak bunu tutup pengueninbaş kısmına taşıyıp yerleştiriyoruzve free transform aracı ile gerekliayarlamaları yaparak işlemimizibitiriyoruz.. VE SONUÇ:Patlıcan resmimizi açıyoruz vepatlıcanın baş kısmını çizip seçili halegetiriyoruz ve CTRL + J diyerek birkopyasını alıyoruz ve bu kopyayı datutup çalışma sayfamızın içine atıyoruz.Beyhan Bayhan

38 39Ahmet Apaydın

40 sanalkurs sayı: 1441ILLUSTRATOR CS5Bir Su DamlasıÇizelimBu derste size bir yaprak üzerine gerçekçi bir su damlasınasıl ekleyebileceğimizi göstereceğim. Bununla birlikteIllustrator’un gradient dolgu verme ve blend gibi yöntemlerindenbazılarını da tekrar etmiş olacağız.2. Şimdi SU DAMLASI isimli yenilayer oluşturalım. Bir su damlacığışekli oluşturmamız gerekiyor. Bunuoluşturmak için Pen tool’u kullanabilirsiniz,ya da bir daire çizip araçpaletinden Warp tools bölümündeyer alan araçlardan birini kullanabilirsiniz.Her iki yöntem de bir damlacıkelde etmek için uygun. (Resim 2)4. Az önce çizdiğimiz su damlacığışeklini seçin ve bu radialgradient’le dolgu verin. (Resim 4)SİRACEDDİNEL1. Önce yaprak çalışmamızı açıyoruz. Yaprağıpen tool, standart brush ve gradient efekti kullanarakönceden çizdim ve yerimizin kısıtlı olmasınedeniyle anlatmayacağım. (Dersin en sonundaverdiğim kaynak dosya içinde sadece yaprağınçizimini içeren illustrator dosyasını bulabilirsiniz.)(Resim 1)3. Gradient paletini açın ve resimdekineuygun bir radial gradientoluşturun. (Resim 3)5. Su damlacığı şeklini seçin.Önce kopyalayın (Ctrl+C), sonra Edit> Paste in Front (Ctrl+F) yapın. İkincibir su damlacığı eskisinin tam üzerineoluşturuldu. En alttaki gölge görevigörecek. Bu nedenle siyah dolgurengi verin, stroke (kenarlık çizgisi)vermeyin.

42 sanalkurs sayı: 14436. Gölgeyi seçin, klavyeden oktuşlarını kullanarak biraz sola vebiraz aşağı çekin.7. Tranparency paletini açın(Windows > Transparency). Blendingmodunu Multiply yapın, opacity ayarıise %40 olsun. (Resim 5)hareket etmemizi sağlayacaktır.9. Öyleyse su damlasının üzerinezoom yapın. Ve aşağıdaki gibi bir şekiloluşturun. Dolgu rengini beyazaayarlayın ve kenar çizgisi vermeyin.(Resim 6)10. Son oluşturduğumuz ışık şekliniseçelim ve Object > Path > OffsetPath menüsüne gidelim. Resimdekiayarları girelim ve OK diyelim. (Offset:4 pt) (Resim 7)12. Layer paneliniz şimdi aşağıdakigibi olmalı. (Resim 9)16. Şimdi ışık gibi görünen bir şekiloluşturmuş olduk. Sonraki adımdabenzer şekilde bir ışık yansımasıoluşturacağız. Su damlasının üzerineyine pen tool kullanarak resimdekigibi bir şekil çizin. Renklerini R: 68, G:226 ve B: 68 olarak ayarlayın. Kenarçizgisi vermeyin. (Resim 12)13. Şimdi en son oluşturduğumuzışık ve offset path şeklini seçin.14. Object > Blend > Blend Optionsyolunu izleyin. Specified Steps’iseçin ve değer olarak 30 girin. (Resim10)8. Şimdi su damlasına biraz gerçeklikverelim. Bunun için biraz ışığaihtiyacımız var. Bu işlemi yapmadanönce önceki çizimlerimizi Layerspanelinden kilitlemek daha rahat11. Böylelikle ışık şeklimizin altındabir şekil daha oluşturuldu. O şekliseçin ve dolgu rengini R: 69, G: 192,B: 50 olarak ayarlayın. (Resim 8)17. Bu şekli seçin ve Object > Path> Offset Path kısmına girin. Aşağıdakiayarları girin. (Offset: 2 pt) (Resim13)15. Sonra Object > Blend > Makeseçin. (Resim 11)

44 sanalkurs sayı: 1418. Oluşan offset path şeklini seçinve R: 25, G: 178, B: 25 değerlerinigirerek dolgu verin. Kenar kalınlığıvermeyin. (Resim 14)20. Dikkat ettiyseniz ikinci işlemimiziyaptığımızda Blend ayarlarınıyapmadık. Çünkü Illustrator ilk sonyaptığımı ayarları hatırlayacaktır.21. Sonunda bir damla oluşturmuşolduk. Son adım olarak oluşturduğumuzdamlayı grup yaptıktansonra çoğaltmak ve yaprak üzerindefarklı bölgelere yerleştirmek suretiyleyaprağa daha hoş bir görünüm verebiliriz.(Resim 16)4519. Her iki şekli seçin ve Object >Blend > Make yapın. (Resim 15)22. Hepinize kolay gelsin. Başkabir derste görüşmek üzere…KAYNAK DOSYALAR:www.sanalkurs.net/zip/yaprak.zipİlhan Akbaşak

46 47Soner Demirsoy

48 sanalkurs sayı: 1449Fireworks CS5 ileGöz Alıcı Yeniliklergerekse kolaylık bakımından webtasarımcılarını Fireworks’e doğruitiyor. Adobe, CS5 sürümünde de bugeleneğini sürdürdü doğrusu. İstersenizlafı fazla uzatmayalım ve birazda Fireworks CS5’le birlikte gelenyeniliklere bir göz atalım.1. PDF ÇIKTI ALMAK ARTIKÇOK KOLAYFireworks’te bir web grafik tasarladınız,bu tasarımı isterseniz sadecePNG olarak değil de, tıklanabilir birPDF olarak alabilirsiniz. Üstelik sadece5 saniye gibi kısa bir sürede.Yapmanız gereken tek şey “File” menüsünden“Export” sekmesine tıklamakve export seçeneklerinden PDF’ietkin hale getirmek. Bırakın gerisiniFireworks halletsin.kolay! Tek yapmanız gereken, tasarımıbitirdikten sonra ‘File > Save AsTemplate’ seçeneğine tıklayıp tasarımınızıtemplate olarak kaydetmek.Bu şekilde kaydettiğiniz dökümanlarınıza“File – New From Template’sekmesinden ulaşabilirsiniz. Ayrıca‘New From Template’ sekmesindebirçok hazır şablonlar ve arayüzlersizleri bekliyor.Adobe Fireworks, CS5 lansmanıyla birlikte Photoshop’ungölgesinde kalmasına rağmen yine de Fireworks kullanıcılarınıyenilikleriyle bir hayli tatmin etti diyebiliriz. Gelin buyeniliklerin bir kısmına birlikte göz atalım.OKANMAVZERİlk günden beri adımlarını sessiz ve sağlam atanve her yeni lansmanda kullanıcılarına pes dedirtenFireworks, CS5 lansmanıyla birlikte Photoshop’ungölgesinde kalmasına rağmen kullanıcılarını birhayli tatmin etti diyebiliriz. Fireworks’ü asıl özelkılan nokta ise sadece web grafikleri için yapılmışbir program olması. Hal böyle olunca her yenisürümde eklenen yepyeni özellikler, gerek hız,2. TEMPLATE DESTEĞİFireworks’te sabahlara kadaruğraşıp harika bir tasarım ortayaçıkardınız. Bu tasarımı Fireworks’e“default” olarak kaydedip tekrardanfarklı projelerinizde de kullanmakistiyorsunuz. Bunu yapmak artık çok3. FIRÇALARA ÖZGÜRLÜKCS5’le birlikte gelen yeni özelliklerdenbiri olan ‘Edit Stroke’ özelliğiile birlikte fırçanızın yumuşaklığını,boyutunu, saydamlığını vb. birçokkapsamlı değişiklikleri yapabilirsiniz.“Edit Stroke” seçeneğine Pen tool’useçtikten sonra Properties penceresindeki‘Edit Stroke’ sekmesindenulaşabilirsiniz.

50 sanalkurs sayı: 1451dışarıya aktarabilirsiniz. Bunun için‘Optimize’ seçeneğinden ‘JPEG-BetterQuality’ seçeneğine tıklayın ve ardından‘Png-8’ i tıklayıp dışarıya aktarın.7. GELİŞTİRİLMİŞ ÖNİZLEMEÇoklu sayfalardan oluşan tek birFireworks dosyasını açarken geleniletişim penceresinde dosyayı açmadansayfaları görüntüleyebiliyorsunuz.Ayrıca bir başka tasarımınızı daayrı bir sayfa olarak import edebiliyorsunuz.birinin üzerine çift tıklamanız yeterli.9. SNAP TO PIXEL4. CATALYST DESTEĞİFireworks’te yapmış olduğunuztasarımı, nesneleri ve belgeleri FlashCatalyst programına Fxg yönteminikullanarak layer özellikleriyle birlikteaktarıp burada çalışmanıza animasyonlarekleyerek, kod yazmadanflash site yapabilirsiniz.Hepsi bu kadar değil, ayrıca FlashBuilder’da kullanmak üzere düğmeler,menüler, biçim öğeleri gibi kaplamabileşenleri oluşturabilirsiniz.5. SAYDAM GRAFİKLERSaydam olarak web grafikleri, nesnelerivb. oluşturabilirsiniz. Üsteliktarayıcılar arası bozukluk olmadan6. PROFESYONEL ŞEKİLLERDaha önce Modify > CombinePaths olarak ulaşılabilen seçeneklerProperties paneline eklenmiş.Properties panelinde yer alması çokgüzel bir kolaylık tabi. Normal, Add/ Union, Subtract / Punch, Intersect,Crop menüleri de böylece kolaylıklaulaşılabilir hale gelmiş oluyor.8. YAZI DÜZENLEMEYazılarınızı düzenlerken yeni sürümdekendinizi daha özgür hissedeceksiniz.Örneğin bir paragraf ekleyinve deneyin: Shift tuşuna basarken birkelimeyi seçin, hala basılı tutarkenbaşka bir yerdeki kelimeyi daha seçin.Göreceksiniz ki, metnin bütününüdeğil, sadece o iki kelimeyi seçmişoldunuz. Renklerini değiştirdiniz vedaha sonra o kısımdaki tüm aynırenkli kelimeleri seçmek istersenizAlt tuşuna basılı tutarken kelimeninBu özelliğe bir şekli yahut resmiseçtikten sonra orantılı küçültüp büyütmede diyebiliriz.Modify > Snap to Pixel(Kısayolu: Ctrl+K)seçili iken bir resmibüyütüp küçülttüğünüzde orantılıolarak işlem yapar. Ayrıca Propertiespanelindeki W-H değerleri yanına aynıişi yapan bir de buton eklenmiştir.Gördüğünüz gibi Fireworks’un CS5sürümünde birçok yenilik ve kullanıcılariçin birçok kolaylık sağlandı.Daha hızlı performansı, güncellenmişgrafik araç seti ve daha fazla pikselyerleşimi kontrolü ile FireworksCS5 web grafikleri tasarımı konusundaşu anda sektörde Photoshop’tansonra en fazla tercih edilen programolmayı sürdürüyor.

56 sanalkurs sayı: 1457bir kod veya programlama bilgisinesahip olmasına gerek yok bence.Arayüz tasarımcısını, “kullanıcılarıneriştiği her platformdaki görseliletişim sorunlarını çözen kişi” olaraktanımlayabilirim. Bir arayüz tasarımcısı,TV ekranında görülen ses seviyegrafiğinden, karmaşık kiosk ekranlarına,mobil uygulama arayüzlerinden,karmaşık web sitelerine kadarher grafik temelli iletişim unsurunutasarlayabilmelidir bence.Arayüz tasarımında hangiprogramları kullanmak gerekiyor?Meşhur Photoshop mu,Fireworks mü tartışmasında sizhangi taraftasınız mesela? :)Ben Photoshop kullanıyorum; bubir alışkanlık. 12 yıl önce MicrosoftImage Composer diye bir programile harikalar yaratıyordum örneğin.Fireworks kullananlara saygımsonsuz, web tasarımı için çok kullanışlıve süper özellikleri olduğunudüşünüyorum, ancak henüz tasarımlarımdaFireworks kullanmaya başlamadım.Kim bilir belki bir gün… :)Şüphesiz web tasarımı uzmanlığıülkemizde eksiliği hissedilenönemli bir alan. Bu konudauzmanlaşmak isteyenlere nelerönerirsiniz? Nasıl bir yol haritasıizlemeliler?Bu konuda kendi sitemde de birçok makale yazdım, aslında çok uzunbir konu. Ya kendilerini yetiştiripgeliştirmeliler, ya da bu işin eğitiminialıp yine kendilerini yetiştirip geliştirmeliler.Bol bol çalışma ile yenilikleritakip ederek, pratik yapmak en iyiyöntem. İyi bir ajansta, iyi bir tasarımekibinin yanında işe başlamak da iyibir yöntem olabilir.Sizce bir web tasarımcısı için“web tasarımcı” olmanın kriterlerisizce neler?Öncelikle her yaratıcı uzmanlıkdalında olduğu gibi biraz yetenekliolması gerek tasarımcının. Yaratıcı olması,gözlemci ve çözüm odaklı hızlıdüşünebilen biri olması, aklındakileridijital ortama kolayca aktarabilmesibir tasarımcının önde gelen özellikleriolmalı. Hayal gücü geniş olmalıaynı zamanda tabii, bunu unutmamaklazım.Web tasarımı hususunda ilköğrenilmesi gereken konu ya daprensip sizce ne olabilir?Bence sade bir internet kullanıcısıgibi düşünüp görsel olarak çözümegiden yolda en profesyonel şekildehareket etmeyi öğrenmek olmalı.Web tasarımı için sizce kurallarvar mıdır?Elbette, kendi içerisinde bir çok kuralbarındıran bir olgu web tasarımı.Renklerle ilgili, tipografik, işlevsel,fonksiyonel bir çok kural var uymanızgereken. Ayrıca takip edilmesi gerekenbir çok moda, trend ve yenilik demevcut.Sizce web tasarımının olmazsaolmaz unsurları neler?Bence bir tasarımdaki en olmazsaolmaz unsur; en basit şekliyle kullanıcıya%100 hitap edebilmesidir.Bir web sitesinin başlangıcındannihayetine kadar olan aşamalarısizin projelerinizde nasılşekilleniyor?Biz tasarımcılar bir çok birimleortak şekilde çalışırız, proje yöneticileri,kodlamacılar, programcılar v.b.Kısaca özetlemek gerekirse projeyöneticileri bize yapılacak tasarımlailgili bir brief ve doküman verirler,müşteriden gelen istekler doğrultusundatasarım başlar, bu esnadaprogramcılar sitenin temelini atarlar.Onay sürecinin sonunda yaptığımıztasarımlar arayüz geliştiricilere giderve kodlama başlar, sonrasında programlamabölümü ile birleşir ve siteinşa olur.Genç bir web tasarımcı kendinigeliştirmek için neler yapabilir?Bol bol tasarım kaynaklarını takipetmeli. Yeni trend ve teknolojilerile ilgili beslenmeli, mümkün olduğuncabağımsız tasarım pratikleriyaparak özgün bir tarz oluşturmayaçalışmalı.

58 sanalkurs sayı: 1459Siz de bilirsiniz ki, tasarım işigörsellikle ilgili bir konu olduğundankişiden kişiye beğenmedurumu çok farklılık gösterebiliyor.Şahsi tercihler bazentasarım çizgisinin dışına çıkabiliyor.Tasarımcıların işi de bu türdurumlarda bir hayli zorlaşıyor.Siz bu tür durumlarla karşılaşıldığındanasıl bir yol takipediyorsunuz?Evet, özellikle ülkemizde hemenherkes her konuda uzman olduğu (!)için bu gibi durumlar sık sık başımageliyor. Bu durumda sadece benimdeğil, genelde tercih edilebilecek ikiyol var, birincisi ceketi alıp çıkmak,diğeri ise her şeye tamam deyip, özgünlüğünüyitirmiş bir proje teslimetmek. İkinci yolu tercih ederseniz oişi portföyünüze ekleme şansınız kalmıyor.Aslında bir de agresif şekildebu atakları karşılayıp, kendi isteklerinizimüşteriye kabul ettirmek gibibir yöntem var ama zor bu tabii. Neyazık ki işi uzmanına bırakmak yerinekişisel tercih, fikir ve önerileri işlevselolmasa bile dayatmak sadece tasarımdeğil bir çok sektördeki uzmanınproblemi olduğunu düşünüyorum.Şüphesiz bir tasarımcının kendinisürekli yenilemesi ve geliştirmesi,yeni trendleri, yeniteknolojik gelişmeleri, teknikleritakip etmesi gerekiyor. Siz budoğrultuda hangi siteleri, hangiteknolojileri takip ediyorsunuz?Gerçektende tasarımcılar kendilerinisadece sanatsal anlamda değil,web teknolojileri konularında dagüncel tutmak durumundalar. Bengünlük yaklaşık 100-150 kadar RSS/site takip ediyorum. Aynı zamandabu mecralardan edindiğim bilgive kaynakları da sitemde ve çeşitlisosyal ağlarda paylaşıyorum. Bu paylaşımlarımaulaşan takipçilerim bukaynaklara da doğrudan ulaşıyorlar.Bir projeyi şahsen çok önemlidiye değerlendirmenizi sağlayanbir kriter var mı?Bence tek sayfalık da olsa, 150sayfalık da olsa her proje önemlidir.Asıl önemli olanın ise proje sahibininvizyonu olduğunu düşünüyorum.Size verdiği elektrik zaten size o işinne kadar önemli olup olmadığınıhissetirir genelde.Şimdiye kadar ne tür projelerdeyer aldınız, kısaca bahsedebilirmisiniz?Aslında saymakla bitmez derler ya,kısaca anlatmam gerekirse, 99-2000yıllarında Sabah - ATV bünyesindegörev aldım, kuruma ait hemen herdergi, gazete, TV ve portalda emeğimvardır. Daha sonra uzun yıllarTurk Nokta Net tasarım ekibindeyer aldım, ülkeye internet ve portaladına çok şey kazandırdığımızı düşünüyorum.Doğan Medya Grubu’ndaCNN Türk, Star TV ve Kanal D siteleriiçin görsel yönetmenlikte bulundum.MYK Medya’da Yahoyt.com, AlkışlarlaYaşıyorum.com gibi sitelerin tasa-

60rımlarına imza attım. Ajanslarda daçalıştım, Türkiye’nin hemen hemenbilinen tüm markaları için web tasarımıçalışmalarında bulundum, şuanda Tart New Media çatısı altındayine ses getirecek projeler üzerinde,ekip arkadaşlarımla beraber çalışmayadevam ediyorum.Peki, bugüne kadar en çokönem verdiğiniz projeler hangileribunlar içinden?Aslında söylediğim gibi hepsiönemli işlerdi benim için, koyduğunuztek piksel ile milyonlarca kullanıcıyaulaşıyorsunuz. Ancak sondönemlerde benim de keyif alarakyapıp çok güzel geri dönüşler aldığımiş Alkışlarla Yaşıyorum projesioldu sanırım.Türkiye’de web tasarımı ve arayüz tasarımı nasıl değerlendiriliyor,gereken önem sizce verilebiliyormu?Bunu veriliyor ya da verilmiyor diyegenellemek güç, çünkü çalıştığınızkişiler veya kurumlar bu noktadaetken oluyor. Eğer vizyoner kişi yada kurumlar ile çalışıyorsanız elbetteonların bu tip işlerdeki bakış açılarıdaha farklı ve profesyonel oluyor. Biztasarımcılar aslında hep bu tip kişilerleçalışmayı isteriz genelde. Çünküişi bilen, önem veren ve vizyon sahibiinsanlarla çalışmak, tasarımcınında ufkunu açan bir unsur.Türkiye’de web tasarım olgusuyavaş yavaş şekillenmeye başladı.Bu konuda eğitim verenkurumların sayısı da artış gösteriyor.Siz bu eğitimleri ve eğitimveren kurumların yeterliliğininasıl değerlendiriyorsunuz?İyi buluyorum. Burada verileneğitimlerin kişilerde bir temel oluşturmasıgüzel. Ancak açık konuşmakgerekirse, bir çok eğitim kurumunda“Siz buradan mezun olun, art direktörolarak işiniz hazır” zihniyetininkursiyerlerde yarattığı algının, gerçekhayat ve piyasa ile tanışınca travmayadönüştüğünü düşünüyorum. Butip kurumlardan mezun olanların,mutlaka bir süre bir ajansta ya dayaratıcı bir ekiple proje süreçleriyaşayarak kendini ve yeteneklerinigeliştirmesi gerekiyor. Ne yazıkki CV’lerinde bu tip kurumlardanmezun olup “Art direktörüm ben”diyerek gelip, ancak iki parça grafiğiyanyana getiremeyen bir çok tasarımcıadayına rastladım.61Web siteleri yaparken pek çokmüşteri türü ile karşılaştınız.Bunları sitenizdeki yazılarınızdada zaman zaman dile getiriyorsunuz.Genel olarak ele alırsak,Türkiye’deki müşteri profilini kısacanasıl değerlendirebilirsiniz?Tek kelime ile ifade etmek gerekirse:“Müdahil” :) Her nasılsa çalıştığınızmüşterilerin neredeyse hepsi, sizin

62 sanalkurs sayı: 1463yim: En son God of War’ın 3 bölümünüde arka arkaya oynayıp bitirdim :)Tasarımla ilgilenen ilgilenmeyenpek çok kişinin beğenerektakip ettiği bir web siteniz var.Üstelik pek çok tasarımcı içinadeta bir “el çantası“ vazifesigörüyor. Sürekli bir şeylerpaylaşıyorsunuz, belirli sosyalmedya mecralarında da oldukçaaktifsiniz. Ne tür geri dönüşleralıyorsunuz?Gerek iş teklifleri, gerekse kişiselsorular olmak üzere birçok mail alıyorum,hemen hepsini yanıtlıyorum.Genelde aldığım geri dönüşler çokiyi, çoğu zaman da beni duygulandıranifadeler ile karşılaşıyorum. Bumesleğe gönül vermiş insanlara birnebze faydam dokunabiliyorsa bubenim için büyük mutluluk. Sosyalmecralarda ise yine mesleki anlamdafaydalı paylaşımlarda bulunmaya çalışıyorum.Geçenlerde Friendfeed’deyapılan bir araştırmada paylaşımlarındanen çok faydalanılan kullanıbellikurallar, işlevsellik ve özgünlükleyaptığınız tasarımlara müdahaleederek bir yerlerini değiştirmekistiyorlar. Neden diye sorduğunuzdaise maalesef mantıklı bir cevap alamıyorsunuz.Elbette, çok kaliteli, işibilen müşteriler de var. Ancak geneldebiz tasarımcıların yaptığımız işlerehaddinden fazla müdahale ediliyor.Ülke olarak muzdarip olduğumuzbir nokta da, gündelikihtiyaçları karşılayan sitelerintasarımlarının (haber siteleri vs.)profesyonellikle bağdaşmayanbir yapıda olması. Siz bunu nasıldeğerlendiriyorsunuz?Çok kısa söylemem gerekirse, işinalıcısı bu. Bizleriz aslında. Ben ülkemizdeinternette vakit geçirenkişilerin okumaktan çok izlediğiniveya seyrettiğini düşünüyorum.Onun için de bu siteler bu durumagöre yapılar kuruyorlar. Onları dahaksız bulmuyorum, talep böyleise arzın bu şekilde olması normal.Söz ettiğimiz siteler neredeyse birerresim/foto bankasına dönüşmüşhalde ve okunacak neredeyse hiçbirşey yok.Web tasarım dışında ne tür çalışmalarlameşgul oluyorsunuz?İşim aslında aynı zamanda hobimde. Onun dışında futbol ile ilgilenmeyeçalışırım, resim çiziyorum boşvakitlerimde, dolaşarak fotoğrafçekmeyi de seviyorum. Playstationoynayarak vakit geçirmekten dehoşlanıyorum. Siz sormadan söyleye-

64 sanalkurs sayı: 1465cılar listesinde yer aldım. Benim içinönemli ve keyifli bir detay. Sosyalmecralarda (Friendfeed, Twitter veFacebook) /hasanyalcin ekleyerekbana ulaşmanız mümkün.Sanalkurs okuyucularına sonolarak neler söylemek istersiniz?Sanalkurs’un ne kadar çok takipedilen bir site olduğunu ve dergisininne kadar çok okunduğunu biliyorum,kaliteli ve faydalı işler çıkarıyorsunuz,ve bu imkanı bana verdiğiniziçin teşekkür ederim. Okuyucu vetakipçilerinize sevgilerimi gönderiyorve yaratıcı günler diliyorum :)Hasan Yalçın, Web Arayüz Tasarımcısı1970 yılında İstanbul’da doğdu. 90’lı yıllarda üniversite son sınıftabaşlayan bilgisayarla grafik tasarım merakı sonucunda aynıyılların sonlarına doğru internetin ülkemizde yaygınlaşması ileweb tasarım konusunda uzmanlaşarak, bir çok kurum ve firmaiçin web arayüz tasarımları oluşturdu. Sabah-Atv Grubu, TurkNokta Net, Turkline, Doğan TV Holding A.Ş, MYK-Medya gibi firmalarda görev alanYalçın, tasarım dışında bazı üniversitelerin Görsel İletişim Fakültelerinde ayrıca sektöreltoplantılarda seminerler vermekte, bir çok firmaya da web tasarım konusundadanışmanlık yapmaktadır. 2009 Yılından beri ise Tart new media’da Web ArayüzTasarımcısı görevini sürdürmektedir.

66 67Abdullah Tekin

68 sanalkurs sayı: 1469ASP.NET / C#KlasördekiResimleri GöstermekBu makalemde kısa öz bir anlatım ile DirectoryInfo sınıfınıkullanarak sunucumuzda bulunan “Urunler” adlı klasörüniçindeki tüm resimleri bir “PANEL” de göstereceğiz.- Daha sonra sayfamızın herhangibir yerine Mouse ile çift tıklayarakkod tarafına geçiyoruz..- using System.IO; kütüphanesiniprojemize dahil edip, kodlarımızıyazmaya başlayabiliriz.- DirectoryInfo klasorBilgisi = newDirectoryInfo(@”Yol”);- Bu kod bloğumuza, göstermekistediğimiğiz klasörün yolunu belirtiyoruz.- Artık resimleri çekeceğimiz klasörbelli şimdi bu klasörün içerisindekiresimleri panel’de gösterelim.- Bunun için literal kontrolü kullnacağızliteral : html kodlarını sağlıklıbir şekilde çalıştırmaya yarar…foreach (FileInfo dosya in klasor-Bilgisi.GetFiles(“*.*”))// *.* tüm uzantıları getirdemek.{Merhaba Sanalkurs okuyucuları,- Öncelikle yeni bir web projesi oluşturuyoruz:File >> New >> Web Site yolunu kullanarak oluşturabilirsiniz.ÜRFETDEMİRTAŞ- Projemizi oluşturduktan sonra çalışma alanımıza1 adet “panel” sürükleyip bırakıyoruz.

70 sanalkurs sayı: 14Literal ltr = new Literal();Panel1.Controls.Add(ltr);ltr.Text = “” + “Urunler/” + dosya.Name + “”;}“Foreach” komutu ile Urunler klasörününiçerindeki tüm resimleri çekiyoruz,her çektiği veriyi de:Panel1.Controls.Add(ltr);komutu yardımı ile panele ekliyoruzve projemizi çalıştırıp ne yaptığımızıgörebiliriz :KAYNAK KODLAR :using System.IO;public partial class _Default :System.Web.UI.Page{protected void Page_Load(object sender, EventArgs e){DirectoryInfo klasorBilgisi =new DirectoryInfo(@”C:\Documents and Settings\udemirtas\Belgelerim\VisualStudio 2008\WebSites\WebSite2\Urunler”);foreach (FileInfo dosya inklasorBilgisi.GetFiles(“*.*”)){Literal ltr = new Literal();Panel1.Controls.Add(ltr);ltr.Text = “” + “Urunler/” + dosya.Name + “”;}}}Başka bir yazıda görüşmek dileğiyle...71Başarılar...Turhan Algan

72 73Serpil Sönmez

74 sanalkurs sayı: 1475Bağlantı Cümlesi OluşturmakProvider=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0; Data Source= mydb.mdbProvider= Microsoft.Jet.OLEDB.4.0; Data Source= mydata.mdb;Jet OLEDB: DatabasePassword=123456Bağlantıyı Oluşturmakcon = new OleDbConnection (yol);eklemekUsing Sytem.Data.OleDb;Bağlantı Değişkeni : Bağlantı DeğişkeniOluşturmakOleDbConnection con;Bağlantı Cümlesi : Bağlantı CümlesiOluşturmakProvider=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0; Data Source=???C# İleVeri Tabanı BağlantısıSon zamanlarda baktığınız zaman haber kanallarının vehaber sitelerinin son derece ciddi bir hızla arttığına şahitoluyoruz. Bizim bu yazıda ele alacağımız nokta da internethaberciliği ve haber sitelerinin nereye doğru gittiği.İLKNURAKPINARAccess BağlantısıBir veri sağlayıcı eklemekUsing Sytem.data.OleDb;Bağlantı Değişkeni OluşturmakOleDbConnection con;Access Bağlantısı YapmakVeritabanına bağlantı yapmak içinConnection nesnesinin Open metodu,kapatmak için Close metodukullanılır.con.Open();con.Close();Try, Catch blokları ile bağlantıyönetimi- Server’ın bulunamaması- Veritabanının bulunamaması- Hatalı Kullanıcı adı veye şifreBağlantının Controlücon.State.ToString();Veri Tabanı İşlemleriGrid Kontrolünü KullanmakVeri Sağlayıcı: Bir veri sağlayıcıSorgu Değişkeni: Veritabanı tarafındanişlenecek komut kümesitxtSorgu = “SELECT * FROM ogrenci”;Ole Db Data AdapterOleDbDataAdapter: Access veyadiğer veritabanlarından çekilenverileri DataSet içerisine ve DataSet‘eçevrimdışı eklenmiş verileri ilgiliveritabanına aktarmak için kullanılansınıftır.DataAdapter in Kullanımıda = new OleDbDataAdapter(txtSorgu, con);DATA SET;DataSet : SQLDataAdapter nesnesindengelen kayıtları çevrimdışıdepolamak ve yönetmek için kullanı-

76 sanalkurs sayı: 1477lan sınıftır. DataSet tüm veri sağlayıcısınıflar için ortaktır.DataSet i tanımlamakDataSet ds;DataSet in kullanımıds = new DataSet();DataAdapter’e bilgiler doldurulurda.Fill(ds, “universite”);DataGridDataSet nesnesi ile veritabanıbelleğe atıldıktan sonra veriler çeşitlikontroller ile gösterilebilir veyadeğiştirilebilir. Bu kontrollerin enönemlisi DataGrid bileşenidir. DataGrid,veriyi satırlar ve sütunlar halindegörüntüler. DataGrid ile DataSetTabloları kolay bir şekilde görüntülenebilir.Bu görüntü excel tablolarınabenzemektedir.DataGrid kontrolünü kullanmakiçin:- Araç kutusu üzerindeki DataGridkontrolu form üzerine sürükleyin.- DataGrid kontrolünün DataSourceözelliğini DataSet e bağlayın- DataGrid kontrolünün DataMemberözelliğini DataSet tablolarınınherhangi birine bağlayın- DataGrid kontrolünün kolonlarınıdüzenleyinDataGrid in DataSource özelliğidataGridView1.DataSource = ds;DataGrid in DataMember özelliğiayarlanırdataGridView1.DataMember =“universite”;DataGrid in properties penceresindenayarları yapılır- Columns- RowHeadersVisible- ScroolBarsKontrolleri Kullanarak YeniKayıt Eklemekusing system;using system.collections.generic;using system.ComponentModel;using system.Data;using system.Drawing;using system.Text;using system.Windows.Froms;using system.data.oledb;namespace kayıt ekle(public partial class from1 : from(public From1()(initializeComponent();)OleDbConnection con;OleDbDataAdapter da;DataSet ds;string yol = “Provider=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0; Data Source=(Access dosyanızın olduğu yoluyazın)private void Form1_Load(objectsender, EventArgs e)string txtsorgu = “SELECT * FROMGRUP”;da = newOleDbDataAdapter (txtsorgu,con);ds=new DataSet();da.Fill(ds,”GRUP”);dataGridView1.DataSource=ds;dataGridView1.DataMember=”GRUP”;)OleDbCommandAccess veya diğer veritabanlarıüzerinde SQL komutları (Select,Insert, Delete, Update vb.) çalıştırmakiçin kullanılır.- Command ile geriye sadece tekbir değer döndürülmektedir.Sorgu DeğişkeniVeritabanı tarafından işlenecekkomut kümesitxtSorgu = “INSERT INTO OGRENCI(OGRENCIID,ADI) VALUES (@OGRENCIID,@ADI)”;OleDbCommandCommand’ın Kullanımı:cmd = new OleDbCommand(txtSorgu, con)Bağlantıyı AçmakOleDbConnection ile tanımlananbağlantı açılırcon.Open();Parametreleri TanımlamakOleDbCommand nesnesi çalıştıracağıkomut için dışarıdan değer alabilirveya değer döndürebilir. Bununiçin Parameters özelliği kullanılır.Komutu ÇalıştırmakTanımlanan OleDbCommand nesnesiçalıştırılırcmd.ExecuteNonQuery();Bu sayıdaki dersimiz bu kadar. Hepinizekolay gelsin.

78 79Mahmut Gediz

80 sanalkurs sayı: 1481VISUAL BASICDatebase ileÖğrenci Kayıt ProgramıBu dersimizde Visual Basic Database sistemini kullanarakbasit bir kayıt programı yapalım. Yeni başlayanlar için çokaçıklamalı ve güzel bir ders olacağını düşünüyorum.İNANYILMAZŞimdi işe yeni bir Access belgesi açarak başlayalım.İsmini “kayıt” koyun.Tablolar kısmından Veriler Girerek Tablo Oluşturseçeneğine tıklayalım.Sonra karşımıza gelen ekrandan sırasıyla alanadlarını değiştirelim (sonra isteğe göre değiştirebilirsiniz).Alan1 > TC Kimlik NoAlan2 > Adı SoyadıAlan3 > Baba AdıAlan4 > Öğrenci NoAlan5 > Doğum YeriAlan6 > Doğum TarihiAlan7 > AçıklamaEvet, tablomuzu oluşturduk ve “kayitlar”diye kaydettik.Şimdi Visual Basic’te boş bir formaçalım ve Project >Referans kısmındanMicrosoft ActiveX Data Object2.7 Library seçelim ve OK diyelim.Formun boş kısmına (Form loadkısmına yazmayın):Dim CON As New ADODB.ConnectionDim Kayitlar As New ADODB.Recordsetyazalım. Sonra Tabloda yaptığımızalan adı kadar textbox ve label(labelleri textboxları tanıtmak içinkullanın:Örneğin “AdıSoyadı”) ekleyelim.Burda 7 tane verdiğimiz için ben 7tane ekliyorum. Siz kaç tane yaptıysanızo kadar ekleyin..Şimdi forma bir tane Kaydet butonuekleyin ve içine:Kayitlar.AddNewKayitlar.Fields(“TckimlikNo”) =Text1.TextKayitlar.Fields(“AdıSoyadı”) =Text2.TextKayitlar.Fields(“BabaAdı”) = Text3.TextKayitlar.Fields(“Ogrencino”) =Text4.TextKayitlar.Fields(“DoğumYeri”) =Text5.TextKayitlar.Fields(“Doğumtarihi”) =Text6.TextKayitlar.Fields(“Açıklama”) =Text7.Textyazalım.Forma bir tane Önceki Kayıt butonuekleyelim ve içine:Kayitlar.MovePreviousIf Kayitlar.EOF Or Kayitlar.BOFThenKayitlar.MoveNextText1.Text = Kayitlar.Fields(“TckimlikNo”)Text2.Text = Kayitlar.Fields(“AdıSoyadı”)Text3.Text = Kayitlar.Fields(“BabaAdı”)Text4.Text = Kayitlar.Fields(“Ogrencino”)Text5.Text = Kayitlar.Fields(“DoğumYeri”)Text6.Text = Kayitlar.Fields(“Doğumtarihi”)Text7.Text = Kayitlar.Fields(“Açıklama”)Else

82 sanalkurs sayı: 1483Text1.Text = Kayitlar.Fields(“TckimlikNo”)Text2.Text = Kayitlar.Fields(“AdıSoyadı”)Text3.Text = Kayitlar.Fields(“BabaAdı”)Text4.Text = Kayitlar.Fields(“Ogrencino”)Text5.Text = Kayitlar.Fields(“DoğumYeri”)Text6.Text = Kayitlar.Fields(“Doğumtarihi”)Text7.Text = Kayitlar.Fields(“Açıklama”)End Ifyazalım. Buradaki Eof kodu kayıtyapıldıktan sonra hata vermesiniengeller.Sonraki Kayıt Butonu ekleyelim veiçine:Kayitlar.MoveNextIf Kayitlar.EOF Or Kayitlar.BOFThenKayitlar.MovePreviousText1.Text = Kayitlar.Fields(“TckimlikNo”)Text2.Text = Kayitlar.Fields(“AdıSoyadı”)Text3.Text = Kayitlar.Fields(“BabaAdı”)Text4.Text = Kayitlar.Fields(“Ogrencino”)Text5.Text = Kayitlar.Fields(“DoğumYeri”)Text6.Text = Kayitlar.Fields(“Doğumtarihi”)Text7.Text = Kayitlar.Fields(“Açıklama”)elseText1.Text = Kayitlar.Fields(“TckimlikNo”)Text2.Text = Kayitlar.Fields(“AdıSoyadı”)Text3.Text = Kayitlar.Fields(“BabaAdı”)Text4.Text = Kayitlar.Fields(“Ogrencino”)Text5.Text = Kayitlar.Fields(“DoğumYeri”)Text6.Text = Kayitlar.Fields(“Doğumtarihi”)Text7.Text = Kayitlar.Fields(“Açıklama”)End ifYeni Kayıt Butonu ekleyelim veiçine:Text1.Text = “”Text2.Text = “”Text3.Text = “”Text4.Text = “”Text5.Text = “”Text6.Text = “”Text7.Text = “”ekleyelim. Kayıtları silmek İçin Silbutonu koyalım ve içine:Kayitlar.DeleteText1.Text = “”Text2.Text = “”Text3.Text = “”Text4.Text = “”Text5.Text = “”Text6.Text = “”Text7.Text = “”Kayitlar.UpdateDeğişikleri Kaydet butonu yapalımve içine:Kayitlar.Fields(“TckimlikNo”) =Text1.TextKayitlar.Fields(“AdıSoyadı”) =Text2.TextKayitlar.Fields(“BabaAdı”) = Text3.TextKayitlar.Fields(“Ogrencino”) =Text4.TextKayitlar.Fields(“DoğumYeri”) =Text5.TextKayitlar.Fields(“Doğumtarihi”) =Text6.TextKayitlar.Fields(“Açıklama”) =Text7.TextKayitlar.UpdateSon olarak formumuzun boş kısmınatıklayıp Form_Load kısmına şukodları yazalım:CON.Open “Provider=Microsoft.jet.oledb.4.0; Data Source=” &WinDir & “kayıt.mdb”Kayitlar.Open “Select * fromkayitlar”, CON, adOpenStatic,adLockOptimisticText1.Text = Kayitlar.Fields(“TckimlikNo”)Text2.Text = Kayitlar.Fields(“AdıSoyadı”)Text3.Text = Kayitlar.Fields(“BabaAdı”)Text4.Text = Kayitlar.Fields(“Ogrencino”)Text5.Text = Kayitlar.Fields(“DoğumYeri”)Text6.Text = Kayitlar.Fields(“Doğumtarihi”)Text7.Text = Kayitlar.Fields(“Açıklama”)yazalım...Kodda %Windir% Windows’u yüklediğinizyer demektir ve kayıt tablosunuoraya atın, yoksa hata verir.Örneğin benim C:’de; ben kayıttablosunu C:’ye attım. Burdan yolaçıkarak formunuzu geliştirebilirsiniz.Ve ileri düzey bir kayıt programı geliştirebilirsiniz.Kolay gelsin.

84 85Hüseyin Dalkılıç

88 sanalkurs sayı: 1489arasında yapılıyor şu anda ve Türkiyebu sayılı yerler arasına girmiyor.Sınav ücretlerine gelince 125 dolardanbaşlamaktadır.OCP sertifikası sahibi olduktansonra iyi bir DBA’in iş bulma imkanıoldukça kolaydır. Çünkü zaten bualanda her zaman personel açığıbulunmaktadır. Oracle daha çokkurumsal firmalar ve bankalar tarafındantercih edildiğinden DBA’lerdebu gibi firmaların IT departmanlarındaçalışma imkanı bulabileceklerdir.Turkcell, Ford, Erpiliç firmaları, Oraclekullanan kurumsal firmalardan sadece3’ü.Hangi BölümlerdeÇalışabilirler?Sadece Oracle bilmek yeterlimi?Bilindiği gibi Oracle veri tabanı birçok ürün ve teknolojiye sahip olmasınarağmen ne yazık ki Türkiye’desadece Oracle bilerek iş bulmak pekkolay olmayacaktır. Genelde iş ilanlarındaaranılan özelliklerin başındaOracle ile birlikte Java, Perl/Phyton,Unix Sistem, Network, Shell Scrip-anlatımı olan ve tavsiye edilen kitaplardanbir tanesi.7) Ayrıca şu dokümanlar Oracle öğrenmedesizlere yardımcı olacaktır:- http://www.oracle.com/technology/getting-started/index.html- http://tonguc.files.wordpress.com/2009/06/oracle-introductionfor-newbies.doc- http://docs.oracle.com- http://www.oracleforum.info(Türkçe)- Oracle PL/SQL best PracticesSteven FeuersteinOracle SertifikasyonOracle ile ilgili temel bilgileri öğrendiktensonra daha iyi bir kariyeresahip olmak ve bu yönde ilerlemeyidevam ettirmek amacı ile bazı sertifikalarasahip olmak gerekir.OCA ==> OCP ==> OCMsertifikaları ile bu alanda daha iyibir kariyer sağlanabilir.OCA (Oracle Certicated Associate):OCP den önceki adımdır. Sınavagirmeden önce Daha önce çıkmışsorular çözülerek pratik yapılabilir.OCP (Oracle Certicated Professional):Bu sertifikayı alması için kişinin3 sınavı geçmesi gerekmektedir. OCPeğitim ve sertifikası sadece yetkilimerkezlerden alınabilir.OCM (Oracle Certicated Master):OCM sınavları dünyada sayılı yerler

90 sanalkurs sayı: 1491yük firmalar kalifiye bir elemanabüyük ücretler ödemektenseişe yeni başlamış kişileri tercihediyorlar.Türkiye de Oracle bileneleman ihtiyacı nedir?ting, .Net bilmek yapacağınız başvurulardarakiplerinizin arasından öneçıkmanızı sağlayacaktır.Oracle DBA’ler ne kadarkazanırlar?Oracle DBA’lerin diğer bölümlerdekibilişim elemanlarına göre dahafazla kazandığı aslında geneldebilinen bir şeydir. Bunun nedeni deOracle’ın büyük firmalar tarafındantercih edilmesine rağmen bu alandaçok fazla kalifiye eleman bulunmamasıdır.Hal böyle olunca OracleDBA’ler el üstünde tutulan kişileroluyor. Biraz maliyetli bir database,ama zaten bu maliyeti veren işverenlerçalışanlarına da gerekli değeriveriyorlar. Ama yine de iyi parakazanmak kişinin kendi elindedir.Yeni öğrenenle, bu işe yıllarını atamışkişi aynı kazanmaz; bu yüzden aralıkgeniş. 2.000 ile 15.000 arasında birmiktar söz konusu. Ama genelde bü-Türkiye de Oracle sertifikalıuzman sayısı dünya standartlarınınoldukça altında. Binlercenitelikli eleman açığına rağmenyalnızca 600 kişide OCP bulunmaktadır.Bu oran ne kadar fazlakalifiye elemana ihtiyaç olduğunuaçıklamaktadır.Son olarak sadece OCP sertifikasıalınarak kalifiye eleman olunmayacağınıbaştan kabul etmek gerekir.Bilişim uzmanları kişilerin bu alandagelişmelerini sağlamaları ve kalıcıolmaları için öncelikle çeşitli kaynaklardanyararlanarak kendilerini geliştirmelerini,ardından OCP’ye sahipolmalarını önermektedir.Ve Yararlı Linkler :H. Tonguç Yılmaz Oracle üzerinetuttuğu kendi blogunda (http://tonguc.wordpress.com) biz Oraclemeraklıları için bazı linkler paylaşmış.Aynen aktarıyorum:- Ücretsiz Oracle Database 10gExpress sürümü (yaklaşık 210 MB,Windows veya Linux için) indirilipyüklenmeli ve denemeler için kullanılmalı;http://otn.oracle.com/xe- Yine ücretsiz iki Oracle geliştirmeortamı; http://otn.oracle.com/sqldeveloperve http://otn.oracle.com/jdev- OTN, Oracle Teknoloji Ağı; http://otn.oracle.com- OTN tartışma forumu; http://forums.oracle.com- AskTom tartışma forumu; http://asktom.oracle.com- Ücretsiz üye olunan aylık Oracledergisi; http://www.oracle.com/oramag- Ücretsiz üye olunan Türk veritabanıyöneticileri ve uygulama geliştiricelerininbilgi paylaşım grubu;http://groups.yahoo.com/group/OracleTURKBu yolda ilerlemek isteyen herkesebaşarılar diliyorum.

92 93Meryem Berra Bayka

94 sanalkurs sayı: 1495Logo tasarımın diğer sanat dallarıyla bağlantılıolarak ve onlarla etkileşim içinde geliştiğini unutmamakgerekiyor. Görsel sanatlarbaşta olmak üzere bütün sanat dallarıylailişkili olan bu tasarım kolununmüzikten dahi etkilendiğini farkedeceksiniz. Şimdi bu etkileşimi veyönelimleri başlıklar halinde açıklamayaçalışalım.KÜBİST YÖNELİMBildiğiniz gibi kübizm keskin hatlarıylave kaotik perspektifiyle ünlübir tarzdır ve önemli temsilcisiPicasso’dur.Birinci Dünya Savaşı öncesiAvrupa’da ve özellikle Fransa’da etkiliolmuş bir akımdır. Kübist tarzda vebolca gradian kullanılarak oluşturulanlogolar yeni trend arasında oldukçapopüler.Aşağıdaki örneklerde de görüleceğigibi oldukça renkli ve net bir duruşsergilenebilecek bir tarz.Logo TasarımındaYeni YönelimlerLogonun önemi son yıllarda daha çok arttı. Bundan hareketlebu yazıda sizlerle logo tasarımında son birkaç yıldave özellikle bu yıl içersinde gözlemlediğim yeni yönelimleripaylaşmaya çalışacağım.AHMET ZİYAKAHRAMANLogo tasarımıyla ilgili daha önce birkaç dersve yazıyı sizlerle sitede ve dergide paylaşmıştım.Onların devamı niteliğinde de değerlendirebileceğinizbu yazı, umarım bakış açınızı değiştirir vetasarım ufkunuzu genişletir.

96 sanalkurs sayı: 1497SİLİK YÖNELİMSilik yönelim daha ziyade düşünceyiharekete geçirmeye yöneliktir.Fikirler net olmayan nesneler yahutgörüntüler karşısında net ve sınırlarıbelli nesne ve görsellere göre dahaçok harekete geçer.Flu görseller çizilerek oluşturulanlogoları bu sınıflandırmaya tabi tutabiliriz.RENK AYRIMI YÖNELİMİÖnceleri gazete ve dergilerde sıklıklarastladığımız renk ayrımı hatalarındanyola çıkılarak oluşturulanbu stil de yeni trend içersinde yerinialmış durumda.Genel olarak CMYK ve RGB renkleribaz alınsa da istisnai olarak dahafarklı renklerle çalışılmış logolar görmekmümkün.TÜMEVARIM YÖNELİMİTümevarım felsefeden tutun daeğitime kadar bütün sektörlerdeuzunca süredir kullanılan bir yönelim.Logo tasarımda da yıllardır popülaritesinikoruyor. Parçalardan oluşanve parçaların da belirgin olduğu birbütün oluşturma esasına dayananyöntem bazı logolarda mükemmelsonuçlar verebiliyor.PİKSEL YÖNELİMİPiksel yönelimi ekran teknolojilerigelişmeye başladığından bu yanafavori olmuş bir tarz.Bu stilde de renkler ve net çizgileryine dikkat çekiyor.

98 sanalkurs sayı: 14Kübist yönelimden farkı, boyutunikinci planda kalması.99SULU BOYA / LEKE YÖNELİMİSulu boya ve leke yöntemi silik tarzınteknik olarak belirlenmiş şeklidirdenilebilir.Yeni tasarımlarda lekelerin vektörelçalışılması ve bu çalışmalarınkolaylaşması bu tarzın yaygın olarakkullanılmasını sağlamıştır.Umarım ufak da olsa bir düşünceoluşturabilmişimdir. Bir dahaki sayılardagörüşmek dileğiyle, hoşçakalın. Başarılar..Selma Acar

100 101

102 sanalkurs sayı: 14103Haber SiteleriNereye Gidiyor?Son zamanlarda baktığınız zaman haber kanallarının vehaber sitelerinin son derece ciddi bir hızla arttığına şahitoluyoruz. Bizim bu yazıda ele alacağımız nokta da internethaberciliği ve haber sitelerinin nereye doğru gittiği.SİRACEDDİNELArtık sunulan hazır paket haber sistemleri sayesindeher önüne gelenin haber sitesi açabilmesiile özgün habercilik ve kalite yerlerde sürünmeyebaşladı. Elbette haber alabileceğimiz kaynaklarınartması, olan bitenden haberdar olabileceğimizseçeneklerin çoğalması son derece güzel, ancakbu işi hakkıyla yapıp takdirleri toplayabilen kaçhaber sitesi var sizce?İşin en rahatsız edenyönü, haber sitelerininreklama odaklanıp habervermek yerine reklamı ziyaretçiningözüne sokmayaçalışması. Bu minvaldepara kazanmak haber sitelerininönde gelen amacıolmuş gibi görünüyor.Ayrıca son derece amatörsunumlar, kalitesiz velakayt haberler, bilinçsizceve acelece girilen özensizhaber başlıkları… Doğrusunuisterseniz Türkiye’dekiinternet haberciliği yerlerdesürünüyor. Bir haberiokuyabilmek için kırk deredensu getirmek gerekiyor.O haberin gerçeği yansıtıpyansıtmadığını ise anlamakhayli güç. Özgün haberlergörmek neredeyse birkaçhaber sitesi dışında çok zor.Peki, çok uzatmadan en başındanbaşlayarak Türk haber sitelerindekibaşlıca yanlış gidişatı değerlendirelim.DÜZENSİZ ve KARMAŞIKTASARIMLAR: Haber sitelerininneredeyse çoğunun tasarımları sonderece kötü. Yerleşimleri o kadarkarmaşık ki, aradığınızı kolayca bulabilmenizmümkün değil. Reklam mı,haber mi anlayamadığınız içeriklerlecebelleşip duruyorsunuz. Habersitelerinde kullanılan renk skalasınıandıran envai çeşit renklerle donatılmışbaşlıklar, zeminler, resimler isecabası. Bazen karşılaştığımız habersiteleri, bir zamanların meşhur İnternetMahir’inin kötü sitesine rahmetokutacak kadar karman çormantasarıma sahip olabiliyorlar.KÖTÜ MANŞET SUNUMLARI:Türkiye’deki haber sitelerinin ortaközelliği en az 10 haberin verildiği vebelirli ölçülerdeki resimlerden oluşanmanşetler. Ziyaretçinin ilgisini çekmekiçin sürekli takla atan, amuda bilekalkan editörler, manşet haberleriçin alelacele yaptıkları Photoshopmüsveddesi resimlerle bu bölümütabiri caizse çöplüğe çeviriyorlar. “Şu

104 sanalkurs sayı: 14105olayı şu şekilde değerlendirdi!” diyebelirsiz bir başlık bile atabilen bueditörlerin, manşetteki resimde renksayısı ne kadar çok olursa o kadartakdir toplayacağına dair tuhaf birinancı var. Abartılı başlıklar, reklamhaberleri normal haber gibi sunarakokutmak için alakasız ifadeler, bazende tırnak içinde hakaret içeren başlıklarhaber sitelerinin seviyesini iyicedüşürüyor.REKLAM ÇÖPLÜĞÜ: Tamam,biliyoruz, reklamsız olmuyor. TV’dede var, gazetede de, internette de.Ancak onsuz olmuyor diye siteyireklama boğup o reklamı zorlaneden bizim gözümüze sokarsınız,onu anlamak zor. Bazı haber sitelerinegirdiğinizde veya çok mühim birhaberi okumak için tıkladığınızdasayfa tamamen kapanır, bir reklamaçılır ve üstte, “8 saniye sonra yönlendirileceksiniz”gibi bir link yer alır.“Geçmek istiyorsanız tıklayın” gibi birlink vardır ama ne kadar tıklasanız oreklamı görmek zorundasınız. Ayrıcahaber sitesinin üstünde yer alanserbest Flash reklamlar ise haddinibazen çok aşıyor. Kimi tarayıcılardao reklamın kapladığı alanda yer alanhaber linklerine tıklayamıyorsunuzbile. Bunların dışında, sağda yer alanşerit reklamlar ise al birini vur ötekinetarzında. Hadi o kısım reklamlarladolu, onu anlıyoruz, ancak hiç migörsel bir editör yok, bu reklamlarıhangi profesyonellik çerçevesindeyayınlıyorsunuz? Zaman zaman öyleamatör reklamlarla karşılaşıyoruzki, ilk kez bilgisayar açan biri bile oreklamı o şekilde tasarlamaz diyedüşünüyor insan.KÖTÜ TÜRKÇE: Haber sitelerindehaberleri okumak en doğal hakkımız,ama doğru bir Türkçeyle okumakistiyoruz tabi ki. Madem ciddi bir sorumluluküstlenmiş, binlerce kişinintakip ettiği bir haber sitesisiniz, o zamangüzelim Türkçemizi mahvetmeyin.Evet, belki hızlı haber trafiğindendolayı klavyede harflerin yeri karışıyor,PTT yerine PKK yazabiliyorsunuz,ya da “Kedisini zehirleyen” diyecekyere “kendisini zehirleyen” diyebiliyorsunuz.Ancak Türkçe yazım kurallarındanbihaber bir editörün, “de” ve“ki” gibi bağlaçları birleşik yazması,büyük harfle yazılması gereken birkelimeyi küçük harflerle yazmasıkabul edilemez.KOPYALA YAPIŞTIR HABER-CİLİĞİ: Haber sitelerinin neredeysetamamı belli başlı haber kaynaklarındakimetinleri aynen kopyalayıpyapıştırmak suretiyle servis ediyorlar.İşin izinli olup olmadığı boyutu biziilgilendirmez ama, haberlerin sunumunedense hepsinde birebir aynı.Aynı resimler, aynı başlıklar, aynıifadeler… Nerede kaldı özgünlük,nerede kaldı habercilik? Sizi diğersitelerden ayıran unsurlar nelerdirdiye sorası geliyor insanın. Madem kibir haber aldın, otur biraz özgünlükkat, yeni cümleler ilave et, daha iyiolmaz mı?OTOMATİK YENİLENMELER:Haber sitelerinin çok sık başvurduğuve haberin okunma sayısınıartırmaya yönelik bir hile olan sayfayenileme özelliği o kadar amatörve o kadar seviyesiz bir özellik ki…Okuyucuların uzun bir yazı okurkenyazının yarısına geldiğinde sayfanınyeniden yüklenmesi sonucu kaldığıyeri tekrar aramak zorunda kalmasıinsanı o siteden soğutuyor. Hele bir

106 sanalkurs sayı: 14107de eğer video izliyorsanız ve kotalıinternet kullanıyorsanız, sayfa yenilendiğindevideo yeniden yükleniyor.Ne ağız tadıyla video izleyebiliyor, nede doğru düzgün bir haber okuyabiliyorsunuz.ÇILDIRTAN HABERLER: Bazıhaber sitelerinin daha fazla okunabilirliksağlamak için başvurduğu çeşitlihaber sunma yöntemleri ise insanıçileden çıkarıyor. Kimi iki sene öncekibir olayı alıp yeni gibi sunarken,erotik fotoğraflar eşliğinde haberniteliği bile taşımayan olayların anasayfanın manşet kısmından aktarılmasıise seviyenin ne derece yerlerdesüründüğünün bir göstergesi. Ülkeningündemi sürekli değişirken vesürekli yüzlerce haber akarken, tutupen erotik olanını seçerek “FalancaMankenden Yürek Hoplatan SeçimAçıklaması!” diye bir haber ne maksatlayayınlanır ki?İĞRENÇ FOTOĞRAF GALERİ-LERİ: En kötüsü de “iğrenç” kelimesinisonuna kadar hak eden fotoğrafgalerileri. Basit bir iki cümlelik haberidaha fazla sayfa ile okutturarak bizisinir etmek amacı taşıyan bu uygulama,ilk başlarda çok fazla sayıdafotoğraf içeren bir haberi rahatlatmakiçin düşünülmüşse de, sonralardanişgüzar site editörlerinin çıkarcıbir anlayışla haberin bizzat kendisinedönüştürdükleri bir garabettir. Başlığınaaldanarak ilginizi çeken birhabere tıkladıysanız ve o da fotoğrafgalerisi çıktıysa vay halinize…Fotoğraf galerilerini haber vermekamacıyla kullanan siteleri de profesyonelliktenuzak, bayağı ve gözünüpara bürümüş siteler olarak değerlendirebiliriz.Bununla birlikte magazin,moda gibi konular üzerine özellikleyoğunlaşarak erotik fotoğraflaraodaklanan, bazen daha da çizgiyiaşabilen galerilerle insan avı yapmakbazı haber sitelerinin esas mesleğihaline gelmiş gibi görünüyor.SONUÇ:Görüldüğü gibi balık baştan kokuyor,iş tasarıma bakıyor. Haber siteleritasarlayanların, yurt dışındaki prestijlihaber sitelerini incelemelerindefayda var. Haber sitelerinin habereditörlerinin yanı sıra bir de görseleditörlere ihtiyaç duyduğu da aşikâr.Netice itibariyle haber sitelerigünlük takip edilen siteler. Editörlerininbaştan savma haber giripreklamı dayatarak onu okutmak için10 bin takla atmasına gerek yok.Sade olmak, haberi özenli bir şekildesade bir resimle birlikte sunmak bizeyeter.“İnsanlar böyle istiyor” diyenlereise “hangi insanlar?” demek geliyorinsanın içinden, çünkü bu işi başındanaşkın, haber başlığını atarkenbile aceleden harfleri düzgün dizemeyeneditörler hangi ara kamuoyuyoklaması yapıyorlar, o da ayrı birkonu. Günümüzde her önüne gelenhaber sitesi yapıyorsa, o halde büyükve çok takip edilen sitelerin içindeolduıkları keşmekeşten daha çabukçıkmaları gerekiyor. Hiçbir site vazgeçilmezdeğil. Kaldı ki, siz okuyucularınızabirazcık değer vermezseniz,onlardan sizi düzenli takip etmesinihangi yüzle bekleyeceksiniz ki?

108 109Rıdvan Dalga

110 sanalkurs sayı: 14111Bilgisayarcı Adamİşsiz Kalmaz!Bir bilişim uzmanı işten çıkarılabilir, işsiz kalabilir. Ancakyeteneklerine güvenerek diyebiliriz ki, bilişimci biri muhakkakpara kazanabileceği bir yol bulabilir. Peki, bir bilişimcinerelerde, nasıl kazanabilir, birlikte bir göz atalım.BİLALAKÇAYBilişim sektörü gibi temel ihtiyaçtan sayılmayanalanlarda çalışanlar, ne kadar uzman olurlarsaolsunlar maalesef bir masraf kalemi olarak görülüyorlar.Krizin hissedilmeye başladığı ilk anlardakapının önüne konuluveriyorlar. Her biri bir dram,her biri üzücü hayat hikayeleri…Ancak, bilişim uzmanları nispeten şanslı. Sahipoldukları bilgi birikimini ve yetenekleriniilla da bir şirket için kullanmakzorunda değiller. Hatta serbestçalışmaya, kendi işini yapmaya enmüsait alanlardan birisi bilişim. Yeterki, kendilerini geliştirmiş ve en azındantemel seviyede İngilizce biliyorolsunlar.Peki, diyelim ki başınıza olabileceken kötü ihtimal geldi ve işinizdençıkarıldınız. Başka bir işe girmek dekriz sebebiyle zor. En azından süreklibir işe girinceye kadar birşeyler yapmaklazım. Ne yapacaksınız?Bu sorunun cevabını birkaç seçenekleverelim. Üstüne benzerlerinide siz ekleyin.Öncelikle kesinlikle ümitsiz olmayın.Türkçemizde bu tür durumlardaifade edilen ve bugünlerde sık duyduğumuzbir söz var: “Allah bir kapıyıkapatır, diğer kapıyı açar.” Diğerkapılara karşı inancınız ve ümidiniztam olsun.Gelelim yapılabilecek işlere…YETENEĞİNİZİ KİRALAYINÖzellikle bir yazılımcıysanız, sizinbilgilerinize para ödemeye hazır birçok insan olduğunu bilin. ÖrneğinRent A Coder sitesinde yaptırmakistediği işler için yazılımcı arayan kişileraçık azaltmalar düzenleyerek enuygun fiyat veren yazılımcıları seçiyorlar.İşlem şöyle gerçekleşiyor:1. Alıcılar işi yayınlıyorlar2. Yazılımcı fiyat teklifi yapıyor.3. Alıcının seçtiği kişi işi yapıyor.Bu sırada haftalık düzenli raporlargönderiyor.4. Yazılımcı işi teslim ediyor.5. Alıcı onaylıyor.6. Yazılımcı parasını alıyor.7. Karşılıklı olarak birbirlerini değerlendiriyorlar.Sitede bir yazılımcı için ipuçları,iletişim teknikleri, dokümantasyoniçin şablonlar içeren bir makalelerbölümü de var.Bu konuda iş yapılabilecek diğersiteler şunlar:* http://www.project4hire.com(İngilizce)* http://www.topcoder.com (İngilizce)* http://www.elance.com (İngilizce)* http://www.projekurdu.com

112 sanalkurs sayı: 14113(Türkçe) – şimdilik proje az ama gelişmeyemüsait bir site* Ayrıca sahibinden.com’un hizmetlerbölümünde kendinizle ilgiliilan verebilirsiniz.UZAKTAN ÇALIŞINUzaktan çalışma (telecommuting)özellikle Amerika’da çok popüler biryöntem. Internet bağlantılarının iyiolması sebebiyle uzun yıllardır var vepopülaritesi gittikçe yükseliyor. ArtıkTürkiye’de de ADSL sayesinde uzaktançalışmak verimli hale geldi.Bu yöntemde genelde iş ilanlarınabaşvuruyor ve kabul edilirseniz verilenişleri şirketin bir elemanı gibi çalışarakyapıyorsunuz. Çalışmanızı periyodikraporlarla şirkete iletiyorsunuz.Bazı işler yazılı, sesli ya da görüntülübağlantı gerektirebiliyorlar. Ya dabazı işler için arada sırada şirkete gelmeniziisteyebiliyorlar. Ama geneldeevden çıkmadan iş yapabiliyorsunuz.Program yazmaktan teknik dokümanhazırlamaya, test yapmaktan destekvermeye kadar bir çok alanda sizeuygun işler bulabilirsiniz.Uzaktan çalışma ilanları bulabileceğinizbirkaç adres :* http://www.tjobs.com (İngilizce)* http://www.flexjobs.com (İngilizce)* http://www.worldwideworkathome.com(İngilizce)* Evden Çalışacak Adam Arayan 10Şirket: http://hotjobs.yahoo.com/career-articles-10_companies_hiring_for_work_from_home-649IPHONE İÇİN UYGULAMAYAZINAslında bir yazılımcıya sadece iPhoneiçin uygulama yazmayı tavsiyeetmek dar bir kapsam sayılabilir. Ancakson dönemde en moda işlerdenbirisi bu. Ortak bir platform var, eğeryazdığınız uygulamayı kabul ettirebilirsenizhazır bir satış yeri var.iPhone uygulamaları çok rağbetgördüğü için güzel bir gelir elde edebilirsiniz.Hatta isterseniz ücretsiz biruygulama yazıp bağışlarla bile geçinebilirsiniz.Nitekim bir Türk yazılımcınıniPhone’da olmayan kes/yapıştırözelliğini getiren ücretsiz uygulamasıyüksek miktarda bağış almıştı.iPhone uygulaması yazmak için işeyarayacak kaynaklar:* iPhone uygulama geliştirmearaç ve kılavuzları* Amazon’dan iPhone UygulamaGeliştirme kitabıÜCRETLİ DESTEK VERİNGeniş bant Internet’in yaygınlaşmasınınen güzel yanlarından biri deuzaktan teknik yardım ve yönetimişlerini kolaylaştırması. Bilişim sektöründebugün bir çok teknik sorunuzak bağlantılar yöntemiyle kolay vemasrafsız bir şekilde hallediliyor.Uzman olduğunuz konularda, yardımihtiyacı olan insanlara yazılı, seslive görüntülü bağlantı metotlarınıkullanarak uzaktan ulaşabilir, sorunlarınıçözebilir ve karşılığındaücret alabilirsiniz.Mesela Crossloop.com sitesibu tür bir teknik yardım topluluğuolarak hizmet veriyor. Uzmanolduğunuz alanları ve müsaitolduğunuz saatleri belirtiyorsunuz.Müşterileriniz size ulaşıpyardım talep ediyor. Sitedenücretsiz indirilebilen uzaktanyönetim programını kullanarakmüşterinizin bilgisayarınamüdahale ediyor ve sorununuçözüyorsunuz. Sitede uzmanlarhakkında başarı değerlendirmeleriyapılıyor. Böylece eğerinsanları memnun edebiliyorsanıztalibiniz de çok oluyor.Benzer bir site de Experts Exchange.Bu sitede sorunlara verdiğinizyazılı cevaplar sayesinde gelir eldeedebiliyorsunuz. Google’ın benzeriamaçla kurduğu Google Answerssitesi kapandı ama sitedeki uzmanlarUClue.com’u açtılar. Yine bu sitedede uzmanlık alanınızdaki soruları

114 sanalkurs sayı: 14115cevaplayarak para kazanabilirsiniz.Yahoo’nun Answers sitesi ise gönüllüve ücretsiz yardım esasına dayalıbir site. İsterseniz bu sitede cevaplaryazarak kazandığınız puanları reklamınızolarak kullanabilirsiniz.Henüz benzer bir Türkçe site yok.Ama işte size iş fikri. İnsanlara parakazandırabileceğiniz böyle bir siteyisiz açın o zaman. ;)TEST YAPINGeliştirilen yazılımlar ve web siteleriiçin üreticilerin bir test ekibikurmaları her zaman mümkün olmuyor.UTest.com bu konuda yardımcıolmak üzere kurulmuş bir şirket. Siteyeüye olan müşteriler, 150 ülkedenkayıtlı binlerce test uzmanına ürünlerinitest ettirebiliyorlar.Bir test uzmanı olarak UTest.com’akayıt olabilir, bekleyen ürünleri testedip hata raporları girerek değerlendirmesonucuna göre ücret alabilirsiniz.Performansınıza ve ayırdığınızvakte bağlı olarak yüksek miktardagelir elde etme şansınız var.Site, test uzmanlarına Mastercarduyumlu bir ödeme kartı gönderiyorve kazandığınız parayı kart hesabınızayatırıyor.YAZI YAZINEğer yazabilme yeteneğiniz varsa,nispeten daha az gelir getirecekama zaman zaman “kısa günün kârı”sayılabilecek işler yapabilirsiniz.Türkiye’de ilk defa olarak Pilli sitelerindebaşlayan bir uygulama ilemakaleler yazıp okunma sayısına görepara kazanıyorsunuz. Bu yöntemhem sitelerdeki kaliteli içerik miktarınıarttırıyor, hem de üyelerine ek birgelir imkanı sağlıyor.Pilli sitelerinde yazı yazarak nasılpara kazanabileceğinizi pilli.comadresinden öğrenebilirsiniz. Hattagelirinizi arttırmanızı sağlayacakipuçlarını da bulabilirsiniz.REKLAMDAN PARA KAZANINBir web siteniz varsa ya da websitesi hazırlayabiliyorsanız, reklamlardanpara kazanmayı da deneyebilirsiniz.Son zamanlarda sitelerinealdıkları reklamlardan yüksek meblağlarkazanan insanları görmekmümkün. Gerçekten yüksek rakamlarvar. Tabii gelir miktarı sitenizin ilgiçekmesi ile doğru orantılı. Özelliklede arama motorlarında arandığındailk sıralarda gözükmesi popülerliğive dolayısıyla da reklam gelirleriniarttıracak bir etken. Sırf bu amaçlaSEO denilen bir alan oluştu bile.Peki siz nasıl reklamdan gelir eldeedeceksiniz?Google’ın Adsense programı şusıralar en popüler ve en çok kazandıranreklam ortaklığı. Sitenize alacağınızreklamlara tıklandıkça hesabınızdakipara artıyor. Yalnız Google’ınkurallarının çok katı olduğunu belirtmektefayda var. Bu işe girişmedenönce şu yazıyı okumanız tavsiyeolunur: http://sametatdag.blogspot.com/2007/06/google-adsense-ile-internette-reklamdan.htmlAyrıca sitenize alabileceğiniz diğerreklam kaynakları:* Gittigidiyor.com reklamları* Kitapyurdu.com reklamları* TextAdssKENDİ REKLAMLARINIZIVERİNKriz zamanları girişimciler içinfırsatlara dönüşebilir. Uzmanlıkalanınızla ilgili hizmet reklamlarınıInternet sitelerinde yayınlayarak kendinizipazarlayabilirsiniz. Yazdığınızprogramı, yaptığınız web sitelerini,yazdığınız kitapları vb. her ne konudabir şeyler ürettiyseniz, yüksekmaliyetlere gerek kalmadan insanlaraduyurabilirsiniz.Internet reklamları için kullanabileceğinizbirkaç adres :* Pilli İlan* Google Adwords* ADNet reklam ağıKENDİ İŞİNİZİ KURUNVe işte en son, ama hayatınızı enradikal biçimde değiştirebilecek önerimiz.Kendi işinizin patronu olun.Ekonomik kriz zamanları Türkiye’dehem en çok işyerinin kapandığı, hemde en fazla iş girişiminin yapıldığı dönemler.Zaten belki çalıştığınız yerde

116 sanalkurs sayı: 14117kafanızda çok güzel iş fikirleri vardıama cesaretiniz yoktu.İşte şimdi bir işiniz de yok, kaybedeceğinizne var ki?Önce benzerlerini sizin de bulabileceğinizbaşarı hikayelerini okuyun.Sonra kendi işinizi yapmak için gerekenbilgileri ve alabileceğiniz destekleriokuyun ve izleyin. Daha sonra dakolları sıvayın ve işe girişin.Mesela linkibol.com’u kuran VolkanÖzçelik’in yol hikayesi size bu konudayardımcı olabilir. Yazıları tarih sırasınagöre takip ederek geldiği noktayıve yaşadıklarını görebilirsiniz.SONUÇEvet, gördüğünüz gibi “bilgisayarcıadam” (tabiri her iki cinsiyete uygunolarak kullanıyorum, siz kendinizeuyarlayın) işsiz kalmaz. Eğer işsizliğiniziçin oturup kendinize kahrediyorsanız,tahminen iş beğenmiyor ya daüşengeçlik yapıyorsunuzdur.Yazıyı konuya uyacak bir fıkraylabitirelim:Dursun Temel’le karşılaştığında;- “Duydun mu?” demiş, “Cemalaçlıktan hasta olmuş. Durumu hiç iyideğil.”- “Olur mu öyle şey?” diye kızmışTemel. “Karadenizli açlıktan hastaolmaz. Neden kimseden yardım istememiş?”- Utanmış.- Bak gördün mü? Açlıktan değilutancından hasta olmuş.Krizlerin ve işsizliklerin hiç yaşanmamasınıama başımıza geldiğindebunun hayatımızın sonu olmamasınıdiliyoruz.Ümran Korkmaz

118 119Serkan Köse

120 sanalkurs sayı: 14121Yeni NesilİşletmelerYeni Nesil İşletmelerEnterprise 2.0 ya da yeni nesil işletme; içinde Facebook,Twitter, Vikipedi, bloglar olan işletme anlamına geliyor.Yeni yetme Y kuşağı her yere eğlence sokmaya çalışıyor.Enterprise 2.0 da böyle bir şey midir acaba?Enterprise 2.0 kavramını HarvardBusiness School’dan Prof. AndrewMcAfee, 2006 yılında ortaya attı. Hattaaynı yıl Enterprise 2.0: New CollaborativeTools for Your Organization’sToughest Challenges adlı bir kitap dayazdı.Yeni nesil işletme interneti müşterileriile iletişim kurmak için kullanırama tek taraflı değil. İşletmenin içindeve dışında bloglar, wikiler, sosyalağ özellikleri, etiketleme, “bunu beğendim”denilebilen değerlendirmesistemleri gibi pek çok aracı kullanarakbilgi paylaşımı ve yönetimi yapar.İşletme içinde de çalışanların birlikteçalışabileceği, ilgi alanlarına göregruplarda tartışabilecekleri, yetenekleriniortaya koyabilecekleri ortamlaroluşturmak için bu tür araçları bağlantılıbir şekilde kullanır.Yıllardır işletmelerin yerel ağında,çok büyük kaynaklar ayırarak satınaldıkları, bir takım içerik yönetimsistemleri ve bilgi yönetim sistemlerikullanılıyor. İnsanlardan mekanik birşekilde bu sistemlere bilgi ve deneyimlerinigirmelerini isteniyor ama işletmeninçalışanları ya da müşterileribu sistemleri kullanmıyorlar. Bireylerinbilgilerini paylaşmaları için iyi birsebepleri olmalı, yoksa paylaşmazlar.Çünkü bilgi onları şirketleri için değerlikılan şey, yani onların gücü.Öte yandan insanlar sabah kalkıncayüzlerini bile yıkamadan Facebookaçıyorlar, bütün özel ve değerli bilgilerinihiçbir zorlama olmadan kendiistekleri ile sosyal sitelerde paylaşıyorlar.Peki, web 2.0 araçları niye çokkullanılıyor? Bunun pek çok sebebiolabilir ama işin temelinde web 2.0araçlarının basit, sade ve kullanışlıolması, eğlenceli olması, bireyinyeteneklerini ortaya koyup kendiniözgürce ifade etmesine imkan vermesivar.Büyük kaynaklar ayırarak geliştirilendevasa sistemlerin yapamadığınıYUNUSÖZENEnterprise 2.0, 2004 yılından bu yana hayatımızdayer alan web 2.0 (nedir?, yenir mi?) araçlarınınve teknolojilerinin iş ortamına taşınması ile birişletmenin çalışanları, iş ortakları, tedarikçileri vemüşterileri arasındaki iletişim ve paylaşımın güçlenmesiiçin geliştirilen araçlar ve yapılan çalışmalarıkapsayan bir konsept.

122 sanalkurs sayı: 14123küçük, sade ve kullanışlı web tabanlıservisler başarıyla yapıyorlar. Bir yolunubulup bu araçları iş ortamındakullanmak gerekiyordu. Enterprise2.0 felsefesi de buradan yola çıkarakoluşturuldu. Zamanla bu amacayönelik araçlar da ortaya çıkmayabaşladı.Enterprise 2.0 araçları geliştirenşirketleri, deneysel araçlar geliştirenküçük girişimler olarak görmeyin.Geçtiğimiz Haziran ayı sonundaBoston’da yapılan konferansta Microsoft,IBM başta olmak üzere bualanda çalışmalar yapan pek çokşirketten konuşmacılar konuştu ve1000’e yakın dinleyici katıldı.Günümüzde sosyal medya dahaçok müşteri odaklı olarak, pazarlamave halkla ilişkilerin bir parçası olarakkullanılıyor. Ülkemizde de pek çokbaşarılı örnek uygulama var. Fakatşirket yerel ağlarında bu tür uygulamalarınkullanımı henüz yaygındeğil.Bence, Web 2.0 uygulamalarınıgüçlü yapan en önemli etken, belliarayüzler üzerinden diğer web 2.0uygulamaları ile konuşabiliyor olmaları.Bunu örnek bir senaryo üzerindeinceleyelim.Blogunuza bir yazı yazmak istiyorsunuz.Google Docs üzerinde onlinedokümanı oluşturup yazınıza katkısağlaması muhtemel arkadaşlarınızada paylaştırıyorsunuz. Yazıya başlıyorsunuz.Bir arkadaşınız öğledensonra işten ara verip dinlenirkenyazınızdaki imla hatalarını düzeltiyor,bir başkası akşam çay içerken yazınızailaveler yapıyor.Yarın sabah siz deüzerine yazmayadevam ediyorsunuz.İkinci günün akşamıson düzeltmeleri yaparkeno anda onlineolan arkadaşınız ilebelgenin üzerindeaçılan sohbet penceresiüzerinden yazıyıbirlikte inceliyor veyazı üzerine sohbetediyorsunuz. Aynıbelge üzerinde birlikteçalışıyorsunuz.Anlık gerçekleşen builetişimle de yazınızason şeklini vermekoldukça kolay oluyor.Yazıyı blogunuzagönderiyorsunuz. Blog bunu otomatikolarak Twitter hesabınıza gönderiyor.Aynı anda Twitter üzerinden sizitakip edenler blogdaki yazınızdanhaberdar oluyorlar. RSS okuyucularlablogunuza abone olanların kullandıklarıweb tabanlı ya da masaüstüuygulamaları sizin bloga yazdığınızyazıyı onlara haber veriyor. Twitter’dayaptığınız paylaşımların eş zamanlıolarak Facebook, Friendfeed velinkedin profillerinizde de otomatikolarak paylaşılacağını söylememebile gerek yok.Blogunuza yerleştireceğiniz birFriendfeed kutusu da bütün buetkileşimi blogunuzda gösteriyor.Google’dan arama yaparak blogunuzagelen bir ziyaretçi aynı zamandayazdığınız blog yazısı üzerindengelişen etkileşimleri de görebiliyor.Yazınızı okuduktan sonra altına yorumyazıyor. Blogunuza gelen yorumiçin onay e-postası gmail hesabınızaotomatik olarak düşüyor. Masaüstündeçalışan gmail notifier türü biruygulama size yeni e-posta geldiğinihaber veriyor. E-postadaki linke tıklayarakyorumu onaylıyorsunuz.Ne kadar ilginç bir senaryo, değilmi? Eğer bahsettiğim teknolojileriilk defa duyuyorsanız bir bilim kurguromanından en sevdiğim paragrafıburaya aldığımı düşünebilirsiniz.

124 125Mustafa Ülkü

126 sanalkurs sayı: 14127Ama önce size biraz bu sosyal medyadünyasından bahsetmek istiyorum.Zira bu zamana kadar benim de yerliyabancı kaynaklarda onlarca yazı vemakale var bu konu ile ilgili. Çok orijinalve işin uzmanı insanların yazdıklarıbu yazıların bizim gibi gelişmekteolan ülkelere yönelik yazılmamışolması bir eksiklik. Buna içimizdeyaşayan ama sözümona Avrupaidüşünen “sosyal medya uzmanlarımızın”ya da “trend uzmanlarımızın”yazdıkları da dahil.Artık İçimizdeSosyal medyayı ele alırken benimbaşlangıç noktam aslında sadeceinternetin o sanal ortamında sizi yakalamasıdeğil; ki öyle olduğu zamansadece internet tanıtımı olarak kalır,ama “hani nerede bunun sosyal tarafı?”diye sorulduğunda tanım birazcılız kalır.Sosyal medya, hayatın ta içindekihedef kitleyi yaşam alanlarındayakalamak ve onların ilgilendikleridurumlarda bahsi geçen ürün, kişiya da kurumun karşılığını bulmasıdır.İşte o yüzden diyorum ki, karşılığınısadece internette bulursa yarım kalırdiye. Zira 30 milyona yaklaşan internetkullanıcısıyla Türkiye büyük birinternet pazarıdır, ama bizim insanımızıninternette neler yaptığını veNedir BuSosyal Medya?Aylardır hayatımıza giren bir kavram var: “Sosyal Medya”.İnternet kullanıcılarını kendisine hedef kitle olarak belirleyenbir örgün sistem diyebiliriz en kısa tanımıyla, ama yeterliolur mu? Tabi ki hayır!MUSTAFAÖZKANSosyal Medya Denilen ŞeySosyal medya internet ile Halkla ilişkiler faaliyetlerinintamamını aynı potada eriten günümüzterimlerine PR 2.0 olarak yansıyan bir mecra çalışmasıdır.Sosyal medyanın uygulanma sahası internetinuçsuz bucaksız dünyası kadar sonsuz olmaklabirlikte, bir o kadar da sığ kalabilmekte aslında.

132 133Emre Şekeroğlu