2007-2008 STK Diyalog Toplantıları - REC Türkiye

2007-2008STK Diyalog ToplantılarıKatılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun GüçlendirilmesiSTK Hibe Programı Bileşen A5: Çevrenin Korunması

kapak içi boş...

2007-2008STK Diyalog ToplantılarıKatılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun GüçlendirilmesiSTK Hibe Programı Bileşen A5: Çevrenin Korunması

2007-2008STK Diyalog ToplantılarıBu yayının bütün hakları saklıdır.© 2008, Bölgesel Çevre Merkezi - REC TürkiyeBu yayının hiçbir kısmı herhangi bir formda izin alınmadansatılamaz yada satılmak için çoğaltılamaz.Bu yayının basımı yararlanıcısının Avrupa Birliği Genel Sekreterliğive sözleşme biriminin Merkezi İhale ve Finans Birimi olduğu“Katılım Öncesi Süreçte Sivil Toplumun Güçlendirilmesi: STKHibe Programı - A5 Çevre Bileşeni” projesi kapsamında RECTürkiye tarafından Avrupa Komisyonu’nun mali desteği ilegerçekleştirilmiştir. Ancak, yayının içeriği hiçbir şeklide AvrupaKomisyonu’nun resmi görüşlerini yansıtıyor olarak algılanmamalıdır.ISBN: 978 - 975 - 6180 - 29 - 7Yayımcı:Bölgesel Çevre Merkezi – REC Türkiyeİlkbahar Mahallesi 571. Cadde 617. Sokak No:8 Yıldız – Ankara, TürkiyeTel: +90 (312) 491 95 30 • Faks: +90 (312) 491 95 40E-posta: info@rec.org.tr • Web sitesi: www.rec.org.trHazırlayanlarKerem Okumuş, Hande Özüt, Yeşim Aslıhan ÇağlayanYayıma Hazırlayan- Grafik TasarmYeşim Aslıhan ÇağlayanBaskı Hazırlıkİris İletişim ÇözümleriBasımElma Teknik Basım

ÖnsözAvrupa Birliği’ne tam üyelik sürecinde çeşitli müzakerebaşlıkları altında yapılan tüm reform çalışmaları ve yeniyasal düzenlemelerin başarılı bir şekilde uygulamayasokulabilmesi için tabanda gerçek bir toplumsal desteğinbulunmasının gerekli olduğu bilinmektedir. Bu süreçte, çeşitlitoplum kesimlerini temsil eden sivil toplum kuruluşlarınınuyum çalışmaları çerçevesinde karar alma süreçlerine etkinkatılımının desteklenmesi gerekmektedir. Çeşitli diyalogimkânlarının yaratılarak kamu kurumları ile sivil toplumarasında işbirliğinin tesis edilmesi amacı ile yöntemleri belliolan kurumsallaşmış bir yapının kurulması, uyum sürecinindaha etkin, verimli ve hızlı bir şekilde tamamlanabilmesi içinçok önemli bir imkan sağlamaktadır.Bu kitapçık, “Katılım Öncesi Süreçte Sivil ToplumunGüçlendirilmesi STK Hibe Programı Bileşen A5: ÇevreninKorunması” projesi kapsamında çevre alanında çeşitlimevzuat ve politika başlıkları altında yerel ve merkezi kamukurumları ile sivil toplum kuruluşları arasında düzenlenenbir dizi diyalog toplantısının içeriği ve çıktıları hakkında kısabilgiler içermektedir.Bu toplantıların sonuçlarından da gördüğümüz gibi kararalma süreçlerinde yönetişim ilkesinin işletilerek karşılıklı birişbirliğinin geliştirilmesi, uygulamaların toplum tarafındankolayca sahiplenileceğini göstermektedir.Toplantıların başarı ile düzenlenmesinde katkıları olan tümkamu kurumlarına, katılım ve desteklerinden dolayı isesivil toplum kuruluşlarına teşekkür ederiz. Bu süreçten eldeedilen kazanımların yeni açılımlar getireceğine inanıyor ve buörneklerin ortak çalışma ve işbirliği kültürümüze olumlukatkılar sağlayacağını düşünüyoruz.Dr. Sibel Sezer EralpBölgesel Çevre Merkezi - REC Türkiye Direktörü2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 7

AB Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA),Çevre Operasyonel Programı2007-2009 ve Ortaklık İlkesiAB-STK Diyalog ToplantısıGündem10:00 – 10:15 AçılışKatılımcı ve Konuşmacıların TanıtılmasıGündem ve Toplantı Konuları Hakkında Bilgilendirme,Dr. Sibel Sezer Eralp, REC Türkiye, Direktör10:15 – 10:35 Çevre Alanında AB Üyelik Süreci ve IPA, GürdoğarSarıgül, Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Sektör Yöneticisi, AvrupaKomisyonu Türkiye Delegasyonu10:35 – 11:35 Tartışma:T.C. Çevre Operasyonel Programı 2007-2009: Öncelik Eksenleri,Projeler, Yönetim Mekanizmalarına Sivil Toplumun KatılımıKolaylaştırıcı: Dr. Sibel Sezer Eralp, REC Türkiye, Direktör12:00 – 12:20 Diğer IPA Bileşenlerinin Uygulanması:Süreç ve Yol Haritası, Gürdoğar Sarıgül, Sürdürülebilir Kalkınma veÇevre Sektör Yöneticisi, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu12:20 – 13:20 Tartışma:• Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Koruma PrensiplerininIPA Fonlarına Entegrasyonu ve Bu Fonların Yönetimine SivilToplumun Katılımı• Ortaklık İlkesi Çerçevesinde AB Fonları Yönetimine SivilToplumun Katılımını Desteklemek İçin AB-STK DiyaloğundaGelecek FırsatlarKolaylaştırıcı: Deniz Gümüşel, REC Türkiye, Proje Yöneticisi13:20 – 13:30 Toplantı Değerlendirmesi ve KapanışKolaylaştırıcı: Deniz Gümüşel, REC Türkiye, Proje Yöneticisi10 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

Toplantı çıktılarıAB üyeliğine aday olan ülkelerde AB müktesebatına tam uyum içingerçekleştirilen çalışmaların desteklenmesi amacıyla, AB tarafındanmali yardım için geliştirilmiş çeşitli araçlar bulunmaktadır. AB’nin2007 – 2013 bütçe döneminde katılımın desteklenmesi amacıile aday ülkeler için geliştirmiş olduğu çok yıllı mali programınismi “Katılım Öncesi Araç” (Instrument for Pre-Accession) olaraktanımlanmıştır. Bu mali programın kullanımı için üçer yıllıkplanlama yapılması öngörülmüştür. Bu planlamalar çerçevesinde,yatırımların yoğunlaşacağı belirli alanlarda yapılacak olan(çevre, ulaştırma, vb.) yatırımların planlanması ve ilgili projelerinönceliklendirilmesi amacı ile “Operasyonel Program”larınhazırlanması gerekmektedir.Türkiye, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın himayesinde çevrealanındaki yatırımlar için IPA Programı’ndan yararlanabilmek üzere2007–2009 Çevre Operasyonel Programı’nın tamamlamıştır.Paralel olarak Çevre Operasyonel Programı,“Ortaklık İlkesi”kapsamında Türkiye’deki paydaşlarla da paylaşılmakta vegörüşlerine açılmaktadır. Bu nedenle, katılımcı bir süreççerçevesinde ilgili kesimlerin görüşlerinin ve katkılarının alınmasıgerekmektedir.Bu diyalog toplantısının öncelikli amacı, STK’ların, AB’nin IPAfonlarının yönetimine katılımı için olanakları tespit etmek vesürdürülebilir kalkınma ilkelerinin, IPA bileşenlerinin yönetimineentegrasyonu sürecindeki aktif rollerini güçlendirmektir.Toplantının diğer amacı ise AB kurumları ve STK’lar arasında,AB’ye üyelik süreci hakkında bilgi alış verişi ve tartışma ortamısağlayarak özellikle atık ve su yönetimi konularında, AB çevrepolitikaları ve mevzuatının verimli uygulanması ve uyumlaştırmanındesteklenmesi için sivil toplumun karar alma mekanizmalarınakatılımını desteklemektir.Diyalog toplantısına çevre alanında ulusal ölçekte çalışan STK’larile bölgesel STK platformları ve federasyonları katılarak Çevre veOrman Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu ile “Ortaklık İlkesi”nin2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 11

28 Kasım 2007AB Uyum Sürecinde Türkiye’deSu Yönetimi ve Halkın Katılımı2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 13

AB Uyum Sürecinde Türkiye’deSu Yönetimi ve Halkın KatılımıSTK-Kamu Diyalog ToplantısıGündem10:10 - 10:40 AB Su Mevzuatında Halkın Katılımı ile İlgiliGereklilikler, Jovanka Ignjatovic, REC Merkez Ofisi, Proje Yöneticisi10:40 - 10:50 Sorular-Cevaplar10:50 - 11:30 Su Yönetiminde Halkın Katılımı, PaydaşlarınTemsiliyeti, STK-Kamu İşbirliği: AB’den İyi Uygulama Örnekleri,Magdolna Toth Nagy, REC Merkez Ofisi, Kıdemli Proje Yöneticisi12:00 - 12:20 Sorular-Cevaplar12:20 - 12:50 Türkiye’den Su Yönetimine Halkın Katılımı veSTK-Kamu İşbirliği Uygulamalarına Başarılı Örnekler, Çağrı DenizEryılmaz, Türkiye’nin Su Kaynakları Program Sorumlusu, WWFTürkiye12:50 - 13:00 Sorular-Cevaplar14:00 - 14:30 Türkiye’de Halkın Katılımı ve STK Temsiliyeti içinVarolan Mevzuattaki Fırsatlar, Deniz Gümüşel, REC Türkiye14:30 - 16:00 Grup Çalışmaları: Türkiye için Katılım Fırsatları /Olası Zorluk Alanları/Mekanizma ÖnerileriModeratörler (REC): Magdolna Toth Nagy, Jovanka Ignjatovic,Hande Özüt, Deniz Gümüşel16:30 - 17:30 Grup Çalışmalarının Sonuçlarının Sunumu veTartışma, Magdolna Toth Nagy, REC Merkez Ofisi17:30 - 18:00 Kapanış: Etkinliğin Değerlendirilmesi ve DevamEtkinlikleri, Deniz Gümüşel ve Hande Özüt, REC Türkiye14 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

Bu kapsamda, su yönetiminde ulusal bazda karar alma süreçlerineve yerel ölçekte Havza Yönetimi süreçlerine katılımda ihtiyaçduyacakları bilgi ve beceriler, katkı verme ve geri bildirimyöntemleri konularında aşağıda özetlenen sonuçlara varılmıştır:•••STK’ların bu süreçte mevcut yasa ve mevzuat, projenin hedefve amaçları ve proje bölgesi (mevcut havzadaki su kullanımı)hakkındaki bilgilere, akademik destek ve bilgi akışına, ihtiyaçduyacaklardır.STK’lar bu sürece kendi ihtisas konularındaki bütün bilgi vebelgeleri devletin kullanımına açarak, halka inerek iletişimietkin hale getirerek, eğitim ve planlama çalışmaları ile düzenlitoplantılar ve acil eylem planları yaparak ve yürütülen projelerekatkı vererek katkıda bulunabilirler.STK’ların katkılarıyla ilgili geri bildirim, son taslağınkanunlaşmadan önce katkı veren tüm kurum ve STK’larailetilerek, düzenli alan ziyaretleri yapılarak, kullanıcışikayetletlerini göz önünde bulundurarak, izleme vedeğerlendirmeler yapılarak, yazılı ve görsel basın ile sağlanabilir.Diyalog toplantısı su yönetimine halkın katılımının sağlanmasıkonusunu hem STK’ların hem de kamunun gündemine taşımasıve STK’ların AB adaylığı ile hızlanan bu süreçte ne gibi rol veyükümlülüklere sahip olduklarını gözden geçirmeleri bakımındanbaşarılı olmuştur.16 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

12 Haziran 2008Katılımcı Yerel Yönetim Uygulamaları:Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Çevresel YatırımProjelerinin Planlanmasında Yönetişim Yaklaşımı2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 17

Katılımcı Yerel Yönetim Uygulamaları: Avrupa Birliği’neUyum Sürecinde Çevresel Yatırım ProjelerininPlanlanmasında Yönetişim YaklaşımıSTK - Yerel Yönetim Diyalog ToplantısıGündem10:00 – 10:15 Açılış KonuşmasıDr. Sibel Sezer Eralp, Direktör, REC Türkiye10:15 – 10:45 AB Katılım Öncesi Mali YardımlarındanDesteklenen (IPA) Yerel Çevresel Altyapı ProjelerininProgramlanması Süreci ve STK Katılımı, Sadiye Bilgiç Karabulut - IPAUzmanı, Çevre ve Orman Bakanlığı, IPA Koordinasyon ve UygulamaMerkezi10:45 – 11:00 Yerel Çevre Eylem Planları (YEÇEP): Yerel ÇevreselAltyapı Yatırımlarının Katılımcı Planlama Yaklaşımı,Hande Özüt, RECTürkiye Proje Yöneticisi11:00 – 11:30 Yatırım Projelerinin Planlanmasında KatılımcıUygulamalar, Gökhan Tulay, İstanbul Büyükşehir Belediyesi -Stratejik Planlama Müdürlüğü11:45 – 12:15 Türkiye’de IPA Sürecinde Çevre Yönetiminde YerelPlanlama ve Katılımcılık, Dr. Nuran Talu, REC Türkiye Yerel ÇevrePolitikaları Danışmanı12:15 – 13:30 Serbest Tartışma18 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

Toplantı çıktılarıREC Türkiye, “Kentsel Katı Atıkların Geri Kazanımı” konusundayerel yönetim ve STK diyalog toplantısını 20 Haziran 2008tarihinde İstanbul’da 4. Uluslararası Geri Dönüşüm, ÇevreTeknolojileri ve Atık Yönetimi Fuarı (REW) etkinlikleri çerçevesindegerçekleştirmiştir.AB Atık yönetimi politikası; atık üretimini azaltma, geri kazanımve güvenli bertaraf etme ilkelerine dayanmaktadır. Uyumsürecine paralel yürürlüğe giren “Ambalaj Atıkların Kontrolü” ve“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ile bu prensiplerin hayatageçirilmesi görevi belediyelerimizin yetkisine verilmiştir. SivilToplum Kuruluşları ise uygulamada belediyelerin en önemlidestekçileri arasında yer almaktadır.Diyalog toplantısı ile kentsel katı atıkların geri dönüşümükonusunda bu iki önemli aktör arasında bilgi ve deneyim paylaşımıve karşılıklı işbirliğinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.Bu kapsamda, toplantı, katı atıklarının yönetiminde ABmüktesebatı, deneyimi ve üye ülkelerde hayata geçirilen Belediye–STK işbirliği modellerinin aktarılması ile başlamıştır. AB ülkelerindebaşarı ile uygulanmış örneklerin ardından ülkemizdeki katı atıkyönetimi sistemi ve belediyelerin karşılaştıkları zorlukları aktarmaküzere Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB), ÇEVKO ve Marmara veBoğazlar Belediyeleri Birliği’nden yetkililer söz almıştır.Diyalog toplantısının ikinci bölümü REC Türkiye tarafından hibedesteği verilmiş katı atık yönetimi projelerinin uygulamalarınınaktarıldığı bir panel şeklinde düzenlenmiştir. Katı atıklar, piller veambalaj atıkları konularında AB desteği ve kendi kaynakları ileyürüttükleri çalışmaları aktaran dernek ve belediyeler özelliklebirlikte çalışmanın önemini vurgulamışlardır.Panel tartışmaları sonucunda evsel atıkların yönetiminde ABilkelerini yerine getirmek için gereken bileşenlerden birisinin2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 23

halkın bilgi ve bilinç düzeyinin artması, tüketin alışkanlıklarınındeğişmesi ve geri dönüşüm konusunda üzerine düşen sorumluluğuyerine getirmesi olarak belirlenmiştir. Bu bileşeni hayata geçirmekiçin STK’ların belediyeler ile birlikte yürütecekleri bilinçlendirmeçalışmalarının önemi vurgulanmıştır. Atık yönetiminin bir diğerbileşeni ise kentsel katı atık yönetimi altyapısının ve ilgili personelinsayıca ve kapasite olarak yeterli olması gerektiği vurgulanmıştır.Bu bileşenle ilgili olarak tüm belediyelerin ÇEVKO ve ÇOB gibiilgili kurumlarla işbirliği içinde hareket etmesi gerektiği ancakbelediyelerin kendilerine verilen sorumluluk ve görevleri yerinegetirmede hem finansal hem de personel açısından yaşadıklarızorluklara dikkat çekilmiştir.24 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

11 Eylül 2008Çölleşme ile Mücadelede Ortaklıklar –AB Deneyimi ve CRIC7 için Fırsatlar2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 25

Çölleşme ile Mücadelede Ortaklıklar –AB Deneyimi ve CRIC7 için FırsatlarSTK - Kamu Diyalog ToplantısıGündem10:00 – 10:15 AçılışI.Oturum – Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesive Sözleşme Kapsamında Gerçekleştirilen ÇalışmalarOtutum Başkanı - Dr. Sibel Sezer Eralp, Direktör, Bölgesel ÇevreMerkezi - REC Türkiye Direktörü10:15 – 10:45 Çölleşmenin Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliğiile Etkileşimi ve Rio Sözleşmelerine Sivil Toplumun Katılımı;Biyoçeşitlilik alanında Avrupa Deneyimi, Ivonne Higuero, UNEPAvrupa Bölge Ofisi Yöneticisi10:45 – 11:15 Uluslararası Gelişmeler Işığında Çölleşme ile MücadeleUlusal Eylem Planı Uygulaması ve İlerisi için Düşünceler,Erdoğan Özevren, Çevre ve Orman Bakanlığı Birleşmiş MilletlerÇölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Ulusal Odak Noktası11:15 – 11:45 DRYNET İçerik ve Çalışmaları, Çölleşme ile MücadeleyeSivil Toplumun Katılımı için bir Girişim, Yeşim Erkan, TEMAVakfı Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı12:00 – 13:00 Soru – CevapII. Oturum – CRIC7Oturum Başkanı: Erdoğan Özevren, Çevre ve Orman BakanlığıBirleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Ulusal OdakNoktası14:00 – 14:30 CRIC7 - İstanbul; Önemi ve Gündemi, ErdoğanÖzevren, Çevre ve Orman Bakanlığı Birleşmiş Milletler ÇölleşmeyleMücadele Sözleşmesi Ulusal Odak Noktası14:45 – 15:45 Çalışma Grupları: Kamu ve STK’lar için CRIC7’ninUlusal veUluslararası Boyutta Oluşturacağı Seçenek ve Fırsatlar15:45 – 16:15 Grup sunumları ve Tartışma16:15 – 16:30 Değerlendirme ve Kapanış26 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

Toplantı çıktılarıÇölleşme, küresel bir sorundur ve bu sorun Türkiye veAnadolu’nun doğal yapısı için büyük bir tehdit oluşturmaktadır.Yaşadığımız bu küresel tehditden Avrupa Birliği ülkeleri deetkilenmektedir. Avrupa Birliği, çölleşme ile mücedele için BirleşmişMilletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi (UNCCD) kapsamındaçalışmalar yürütmekte ve bu alanda stratejiler ortaya koymaktadır.Toplantı, çölleşme ve sürdürülebilir kalkınma arasındakiilişki, çölleşme ile mücadelede AB’nin konumu ve girişimleri,Türkiye’nin çölleşme ile mücadele ulusal eylem planı kapsamındagerçekleştirilen çalışmaların bu alanda çalışan kamu ve STKuzmanlarına aktarılması hedeflemiştir.Bunun yanısıra, toplantı Kasım 2008’de İstanbul’da Çevre veOrman Bakanlığı evsahipliğinde ve geniş bir uluslararası katılımlagerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Çölleşme ile MücadeleSözleşmesi 7. Gözden Geçirme Komitesi (Committee for theReview of the Implementation – CRIC) ve Bilim ve TeknolojiKomitesi (Committee on Science and Technology – CST)toplantılarına hazırlık niteliğini taşımıştır. Bu toplantıda, CRIC7 veCST toplatılarına yönelik ülke görüş ve önerilerinin katılımcı biryöntemle hazırlanması amaçlanmıştır.Bu çerçevede, toplantıda kamu ve sivil toplum kuruluşları çölleşmealanında ülkemizin karşı karşıya olduğu fırsat ve zorlukları analizederek çözüm önerileri üretme olanağı bulmuştur.Bir günlük toplantının öğleden önceki oturumunda BirleşmişMilletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi ve Sözleşmekapsamında ulusal ve uluslararası boyutta gerçekleştirilençalışmalar, UNEP Avrupa Ofisi, Çevre ve Orman Bakanlığı veTEMA Vakfı temsilcileri tarafından sunulmuştur. UNEP Avrupa Ofisitemsilcisi Ivonne HIGUERO çölleşmenin iklim ve biyoçeşitlilikleilişkisi ve etkilerinden bahsederek bu üç konunun kesiştiği2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 27

alanda Avrupa’da gerçekleştirilen çalışmaları anlatmıştır. BirleşmişMilletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Ulusal Odak Noktası,Erdoğan Özevren, Ulusal Eylem Planı kapsamında Türkiye’ningerçekleştirdiği çalışmaları anlatmıştır. Çalışmalarla ilgili olarak50’nin üzerinde eylemin yeraldığı planın önemli bir kısmınıngerçekleştirildiği vurgulanmıştır. Türkiye’nin çölleşme ile mücadelealanında öncü ülkelerden biri olduğuna değinilmiştir. TEMA VakfıUluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı, Sn. Yeşim Erkan ise sunumunda,AB destekli bir proje olan DRYNET projesinin içerik ve çalışmalarıhakkında bilgi vermiştir. Bunun yanında, sivil toplumun çölleşmealanında yaptığı çalışmalara değinmiştir.UNCCD sekretaryasının iki yılda bir düzenlediği CRIC toplantılarıev sahibi ülkeler için büyük bir öneme sahiptir. Uluslararasıalanda etkiye sahip kararların alındığı bu toplantıların katılımcı biryapıda gerçekleştirilmesi, bu toplantının gerçekleştirildiği ülkeninalandaki başarısının en önemli göstergesidir. Bu amaçla, toplantıkapsamında Kasım 2008’de İstanbul’da gerçekleştirilen CRIC7toplantısına yönelik STK-kamu ortak çalışmaları ve işbirliklerinintartışıldığı bir çalıştay gerçekleştirilmiştir. İki çalışma grubuolarak gerçekleştirilen çalıştayda CRIC7 sürecine STK katılımınıngüçlendirilmesine yönelik öneriler ve yeni fikirler ortaya konmuş vesomut eylemler belirlenmiştir.Bu tartışmalar sonucunda;• STK’ların CRIC7 toplantısına katılabilmek için Çevre ve OrmanBakanlığı ile yakın ilişkide olması gerektiğine,• STK’lar ve Çevre ve Orman Bakanlığı’nın ortak bir açıklamahazırlamasına,• Web sitesi olan STK’ların ana sayfalarında CRIC7 ile ilgili haberve internet bağlantısına yer vermesine,• Medya ile iletişime geçilerek CRIC7 toplantısının basında yerbulması konusunda girişimlerde bulunulmasına karar verilmiştir.28 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

17 Eylül 2008Avrupa Birliği Karar Alma SüreçlerineSivil Toplumun Katılımı2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 29

Avrupa Birliği Karar Alma SüreçlerineSivil Toplumun KatılımıSTK - STK Diyalog ToplantısıGündem14:00 – 14:10 Açılış Konuşması,Sibel Sezer, REC Türkiye Direktörü14:10 – 14:30 AB Hukuku ve Karar Alma Süreci , Prof. Dr. HalukGünuğur, Türkiye Avrupa Birliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı14:30 – 14:50 Avrupa Birliği’nde Katılımcı Karar Alma Süreçleri;Sivil Toplumun Rolü, Gürdoğar Sarıgül, Sürdürülebilir Kalkınma veÇevre Sektör Yöneticisi, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu15:00 – 16:00 PANEL: AB Kurumlarıyla Etkili İletişim Nasıl SağlanırAB karar alma süreçlerinde aktif STK’ların bilgi ve deneyimpaylaşımıBahadır Kaleağası, AB ve UNICE Nezdinde TUSİAD TemsilcisiZeynep GÖĞÜŞ, TR Plus - Avrupa’da Türkiye Merkezi (Center forTurkey in Europe) BaşkanıHaluk NURAY- İktisadi Kalkınma Vakfı Brüksel Temsilcisi16:00 – 16:45 Soru – Cevap / Tartışma16:45 – 17:00 Kapanış30 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

Toplantı çıktılarıTürkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile olan ilişkileri 1959 yılındanitibaren yaklaşık 40 yıldır devam etmektedir. Ancak, ilk kez2005 yılında müzakerelerin açılması ile birlikte ilişkilerde yenibir dönemin başladığını görülmektedir. Özellikle 1995 yılındansonra Gümrük Birliği çerçevesinde şekillenen uyum süreci,müzakereler ile birlikte tam üyelik hedefi doğrultusunda yenidentanımlanmıştır. 35 konu başlığı altında AB müktesebatına tam uyumiçin yürütülen müzakereler, Türkiye’de siyasi, ekonomik ve sosyalalanlarda önemli yapısal değişiklikleri beraberinde getirmektedir.Bu değişiklikler, Türkiye’de başta kamu, özel sektör ve sivil toplumolmak üzere tüm kesimlerin uyum çalışmalarının içerisinde olmasınızorunlu kılmaktadır. Ancak, bu süreç Türkiye’deki kurumlarınsadece ülke içerisinde gerçekleştirilecek uyum çalışmalarınakatılmalarını değil, aynı zamanda AB’nin kurumsal yapısı ve mevcutkarar alma süreçleri çerçevesinde şekillenen yeni politika ve yasaldüzenlemelerin içerisinde de etkin olmalarını gerektirmektedir.Özellikle 1992 Maastricht Antlaşması ile birlikte karar almasüreçlerinde gerçekleştirilen yeni düzenlemeler üye ülkelerin birçokpolitika alanında veto yetkisini kaldırdığını, nitelikli oy çokluğuçerçevesinde çevrenin de dahil olduğu çeşitli başlıklarda kararlarınyoğunlukla AB kurumlarının da içerisinde bulunduğu yeni yasamasürecini başlatmıştır. Bu süreç aynı zamanda üye ülkelerde veAvrupa genelinde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının veçıkar gruplarının kendi menfaatleri çerçevesinde AB kurumlarıüzerinde lobi faaliyetlerinde bulunmalarını ve çıkacak yasaldüzenlemeler üzerinde etkili olmalarını teşvik etmiştir.Toplantı, katılımcılara Avrupa Birliği’nin kurumsal yapısı ve kararalma süreçleri hakkında bilgi aktarmayı amaçlamıştır. Toplantıdaüyelik sürecinde uyum çalışmaları kapsamında Türkiye’yi deetkilemesi beklenen muhtemel düzenlemelerin hazırlık ve kararalma sürecine Türkiye’den sivil toplum kuruluşlarının etkin katılımsağlayarak katkı vermelerini teşvik edilmiştir. Bu kapsamda,Brüksel’de aktif olarak faaliyet gösteren Türk STK’larının pratikdeneyimlerini diğer STK’lar ile paylaşarak bilgi ve deneyimalışverişinde bulunulan bir diyalog platformu kurulmuştur.2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 31

Toplantıya öncelikle Avrupa Birliği’nin kurumsal yapısını ve kararalma süreçlerini anlatan bir sunum ile başlanmıştır. Daha sonra,Brüksel’de temsilcilikleri aracılığı ile faaliyette bulunan TÜSİAD,İktisadi Kalkınma Vakfı ve TR Plus adlı kuruşlar gerek AB nezdindeçeşitli girişimlere ve yasal düzenlemelere katılım sağlamak gerekseTürkiye’nin tanıtımı için gerçekleştirdikleri mevcut çalışmalar vedeneyimler hakkında katılımcıları bilgilendirmişlerdir.Toplantı sonucunda, mevcut deneyimler ve imkânlar ışığında, Türksivil toplum kuruluşlarının özellikle karar alma süreçlerine etkinkatılım sağlama imkânın çok kısıtlı olduğu görülmüştür. Bununen önemli sebebi ise üye olmayan ülkeden gelen kurumlarınmevcut kurumsal yapı ve sistem içerisinde yasal temsiliyet sorununbulunmasıdır. Ancak, toplantıdan elde edilen en önemli sonuç;Türkiye gibi müzakere sürecinde bir ülkeden katılım sağlamakisteyen kurumların Avrupa düzeyindeki muadil örgüt yapılarında nekadar katılımcı ve etkin olurlarsa Türkiye’nin doğrudan ve dolaylılobi kanallarının da o kadar etkili olmasını sağlayacaktır. Dolayısıylaen önemli önceliklerden birisi Türk sivil toplum kuruluşlarınınkendi alanlarında üye ülkelerden veya Avrupa’dan (tüm Avrupa’yıkapsayan örgütlenmelerden) paralel çalışmalar içerisinde bulunankurumlar ile diyalogu geliştirmesi gerekmektedir.32 2007-2008 STK Diyalog Toplantıları

REC Türkiye proje kapsamında başka eğitim ve toplantılar dagerçekleştirmiştir. Tamamı STK’lara yönelik yönelik olan butoplantılar farklı alanlarda kurumsal kapasitenin geliştirilmesive STK’ların teknik altyapılarını güçlendirilmesini amaçlamıştır.Genç Çevreciler EğitimleriEğitim tarihleri:23 - 28 Temmuz 200720 - 25 Ağustos 200725 Şubat - 1 Mart 20083 Eğitim - 40 katılımcıSTK’lar için Proje Döngüsü Yönetimi EğitimleriEğitim Tarihler28 - 30 Mart 200730 Mayıs - 1 Haziran 200715 - 17 Ağustos 20073 Eğitim – 71 KatılımcıSTK’lar için Halkala İlişkiler ve İletişim EğitimleriEğitim Tarihleri27 - 28 Eylül 200722 - 23 Kasım 20072 Eğitim – 41 KatılımcıÇevre STK’ları için Elektronik Ağlar ÇalıştaylarıÇalıştay Tarihler15 - 17 Ekim12 - 14 Aralık2 Çalıştay – 22 KatılımcıÇevre Müktesebatı Eğitim ve ToplantılarıEğitim ve Toplantı tarih ve konuları5 Mart 2007 – Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali YardımlarınınProgramlanması: Çevre için Operasyonel Program ve Ortaklık İlkesiSemineri27 Kasım 2007- AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Su Yönetimi veHalkın Katılımı Semineri10 Eylül 2008 - Rio Sözleşmeleri’nin Uygulanması; AB Uyum SüreciIşığında, Sinerji için Fırsatlar Semineri3 Eğitim – 134 Katılımcı2007-2008 STK Diyalog Toplantıları 33

REC Türkiye, siyasî görüşlerden ve çıkarguruplarından bağımsız, kâr amacı gütmeyen,uluslararası bir kuruluş olan Orta ve DoğuAvrupa için Bölgesel Çevre Merkezi’nin (REC)Türkiye’deki temsilcisidir.REC Türkiye’nin genel amacı, Türkiye’nin çevrekonusunda hukuki, kurumsal, teknik ve yatırımalanlarına yönelik kapasitesini güçlendirmek,böylelikle de AB çevre müktesebatının etkili birşekilde uygulanması sürecini hızlandırmaktır.REC Türkiye, bu hedefe ulaşabilmek için, farklıfinansal kaynaklar aracılığı ile yürütmekteolduğu çalışmalar çerçevesinde, hükümetler,sivil toplum kuruluşları (STK’lar), özel sektör vediğer çevresel paydaşlar arasında işbirliğini, bilgipaylaşımını ve çevresel karar alma süreçlerinehalkın katılımını desteklemektedir.ISBN: 978-975-6180-29-7www.rec.org.tr