BİLGİSAYAR NEDİR?

BİLGİSAYAR NEDİR?Bilgisayar, kullanıcıların girdiği bilgileri veri giriş ünitesine alan, işlemünitesi ile girilen bilgileri işleyen, elde ettiği sonuçları kendi içinde saklayabilenve işlenen verilerin sonuçlarını istenildiğinde çıkış ünitesi ile kullanıcıyaçıktı olarak verebilen elektronik bir cihazdır.BİLGİSAYARVeri Giriş Ünitesi Veri İşlem Ünitesi Çıkış Ünitesi•Klavye(keyboard)•Fare(mouse)•Webcam•Mikrofon•Tarayıcı(scanner)•Optik Okuyucu•Barkod OkuyucuMerkezi İşlem Birimi (CPU)Anakart(mainboard)Ana Bellek(RAM)Ekran Kartı(Graphic Card)•Ekran(monitor)•Yazıcı(printer)•Hoparlör(speaker)•Ploter(çizici)•…1

BİLGİSAYARIN TARİHÇESİ• Abacus(Abaküs): M.Ö. 1000 yıllarında Çinliler tarafından kullanılmaya başlanmıştır.• Pascaline(Paskal makinası): 1642 yılında Blaise Pascal tarafından toplama-çıkarma işleminiyapan ilk mekanik bilgisayar.• Leibniz Çarkı: 1670 yılında Wilhelm Leibniz Pascal dört işlem ve karekök hesaplayan makinayıicat etti.• Fark Makinası: 1842 yılında Charles Babbage kamaşık problemleri çözebilen Fark makinasınıicat etti.• İkili Sayı Sistemi: 1854 te George Boole bilgisayarda veri işleyişinin temel mantığı olan ikilisayı sistemini oluşturdu. Yani 0 ve 1 i.• MARK 1 : 1937 yılında ilk elektro-mekanik bilgisayar Howard Aiken ve Browne tarafındangeliştirildi.• ENIAC: 1946 yılında Pensilvanya Üniversitesinde icat edilen ilk sayısal elektronik bilgisayardır.Tarihteki ilk bilgisayar olarak kabul edilir. ENIAC; 150KW gücünde ve 50 ton ağırlığında 167 m 2yer kaplıyordu.• UNIVAC: 1951 yılında ilk ticari amaçlı olarak geliştirilen bilgisayar.• IBM 7090: 1958 yılında üretilen ilk transistörlü bilgisayar modeli.• 1964 yılında ilk birleşik devreli bilgisayarlar oluşturuldu.• 1977 yılında Steve Jobs ve Steve Wozniac Apple II yi geliştirdiler.• 1981 yılında ilk kişisel bilgisayarlar(Personal Computer- PC) oluşturuldu. (IBM PC)• …2

BİLGİSAYAR ÇEŞİTLERİ1. MASAÜSTÜ BİLGİSAYARLAR(DESKTOP)Monitor, kasa, klavye, mouse ve çevre birimlerden oluşan sistemdir.Günümüzde en çok tercih edilen bilgisayar çeşididir.Çok tercih edilmesinin nedeni güncellenebilirliğininkolay olması ve fiyatının diğer bilgisayar çeşitlerinegöre daha uygun olmasıdır.Örneğin; 64 MB lık bir ekran kartına sahip olankullanıcı, ihtiyacına göre kullandığı ekran kartını,256 MB’lık bir ekran kartıyla değiştirebilir.Böylece günümüzdeki bazı programları ve oyunlarıdaha verimli olarak çalıştırabilir.3

BİLGİSAYAR ÇEŞİTLERİ2. DİZÜSTÜ BİLGİSAYARLAR(LAPTOP)Diz üstünde taşınabilen, masaüstü bilgisayarlaraoranla daha küçük olan bilgisayar çeşitleridir.Notebook lardan daha büyüktür, fakat ülkemizdeNotebook ve Laptop aynı tür bilgisayarlar için kullanılmaktadır.Teknolojinin gelişmesiyle boyutları küçülmeyebaşlayan bu bilgisayarlar, performans ve işlevsellikbakımından da gün geçtikçe gelişimgöstermektedir. (Netbook bilgisayarlar)Laptop alırken ihtiyaçlarınızı karşılayıp karşılamadığınadikkat etmek gerekir. Böylece ileridedonanımda hissedebileceğiniz eksikliklerin önünegeçmiş olursunuz. Örneğin bir laptopta olmazsaolmaz özellik, DVD ROM aygıtının bulunmasıdır.Centrino işlemcili olmasıda artı bir avantajdır.4

BİLGİSAYAR ÇEŞİTLERİ3. CEP BİLGİSAYARLARI(PALM ve POCKETPC)Evde veya ofiste hazırladığımız dosyaları günlük hayatta her yerde, bir cep telefonu gibikolayca işlem yapmak için kullanmak istiyorsak o zaman bir el bilgisayarına ihtiyacımızolacaktır. Adında anlaşıldığı üzere bunlar el ve cep bilgisayarlarıdır ve rahatlıkla taşınabilir.PocketPc lerin çok yüksek sistem ihtiyaçları, donanım çeşitliliği ve yüksek fiyatları onlar içinbir dezavantajdır. Palm lerde ise düşük işlemci hızları, düşük sistem ihtiyaçları ve sonuçolarak çok uzun batarya ömrü ve uzun süredir geliştirilen bir platform olmanın getirdiğigeniş yazılım imkanları bulunmaktadır.PocketPC ler Palm lerden daha üstündür. Palm leri cep telefonunun biraz daha gelişmiş birtürü olarak algılayabiliriz.5

BİLGİSAYARIN KULLANILDIĞI ALANLAR• Hesaplama ve analiz gerektiren tüm işlerde (mühendislik ve mimaride)• Bilimsel araştırmalarda• Eğitimde(Üniversiteler, lise ve ilköğretimde)• Rezarvasyon ve barkot sistemlerinde, marketlerde, alışveriş merkezlerinde• Fotoğrafçılıkta• Tarımda• Orduda, poliste ve güvenlik sistemlerinde• Haberleşmede• Veri yığınlığı bulunan işlerde(nüfus idaresi, bankacılık, muhasebe)• Tasarımda, tekstilde• Basım yayında(kitap, broşür, gazete, dergi ve matbaa işleri)• Güzel sanatlarda• Tıp ve biyoloji alanlarında(hasta takibi, hastalığın teşhis ve tedavisinde)• Ticari alanda(müşteri hesap takipleri, depo ve stok kontrollerinde)• Maliyede• Sanayide• …6

BİLGİSAYAR KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİGEREKEN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ Topraklı priz kullanılmalı, Voltaj düşmelerine karşı kesintisiz güç kaynağı(UPS) kullanılmalı, Bilgisayar, işletim sisteminde verilen yönergelere uygun olarak açılıp kapatılmalı, Ortam temiz ve havadar olmalı, nemli olmamalı, Manyetik alan oluşturacak cihazlardan uzak tutulmalı, Bilgisayar işlem yaptığı sırada kapatılmamasına özen gösterilmeli ve tümprogramlar kapatıldıktan sonra bilgisayar kapatılmalı, Gereksiz bilgiler silinerek kapasite rahatlatılmalıdır, Bilgisayar başında yeme-içme yapılmamalıdır, Sağlığınız açısından uzun süre bilgisayar başında bulunmayıp, ara sıra başkaişlerle meşgul olunmalıdır, Bilgisayara sinirlenildiğinde ona kötü muamele yapılmamalıdır ☺7

BİLGİSAYARLARIN VERİ İŞLEME ŞEKLİ,ÇALIŞMA MANTIĞIBilgisayarda veriler ikili sayı sistemine göre işlenir. İkili sayı sistemi “0”ve “1” rakamlarından oluşur. Bu sistem bilgisayarda farklı voltaj seviyeleriile ifade edilir. Bilgisayarın 8 Voltluk bir gerilim kullandığını kabul edersek,devrede 8 Volt varsa, mantıksal “1”, 0 volt varsa mantıksal “0” bilgisiniifade ettiğini söyleyebiliriz.Mantıksal “1” durumunu ışığın açık durumuna, “0” durumunu iseışığın kapalı olması durumuna benzetebiliriz.Bilgisayar bilgileri 0 ve 1 olarak kaydeder. 0 ve 1 lerin herbirine bitdenir. Bilgisayar bitlerden müteşekkil bir yapıda çalışır.8 bitin bir araya gelmesi ile oluşan anlamlı bilgiye byte(bayt) denir.Her bir byte ise gerçekte bir karakteri, anlamlı bir bilgiyi oluşturur.A harfinin bilgisayardaki byte olarak karşılığı : 010000018

BİLGİSAYARLARIN KAPASİTE ÖLÇÜMBİRİMLERİVeriler kaydedilince disk üzerinde yer kaplarlar. Verilerin disküzerinde kapladıkları alanlar kapasite ölçüm birimleri ileifade edilirler.1 Byte 2 3 Bit 8 Bit - -1 KiloByte(KB) 2 10 Byte 1024 Byte 1024x8 Bit -1 MegaByte(MB) 2 10 KB 1024 KB 1024x1024x8 Bit -1 GigaByte(GB) 2 10 MB 1024 MB 1024x1024x1024x8 Bit -1 TeraByte(TB) 2 10 GB 1024 GB 1024x1024x1024x1024x8 BitBit < Byte < KB < MB < GB < TB (< PB < EB < ZB < YB )80 GB lık bir harddisk; 80x1024x1024x1024 = 85.899.345.920 Byte,buda yaklaşık olarak 85 milyar karakter saklayabileceğini gösterir.9

BİLGİSAYARI OLUŞTURAN ÖĞELERBir bilgisayar sistemi donanım ve yazılım sistemlerinden oluşur.Bilgisayar Donanımı(Hardware): Fiziksel olarak bilgisayarı oluşturanparçaların tümüne donanım denir. Elle tutulup gözle görülen elektronikdevrelerden oluşur. Ekran, klavye, sabit disk(harddisk), fare, yazıcı, bellek,işlemci gibi bileşenler donanıma örnek verilebilir. Ayrıntıları izleyenslaytlarda gösterilecektir. Donanım = VücutBilgisayar Yazılımı(Software): Bilgisayarı yönetmemizi sağlayan yönergelereyazılım denir. Kullanıcının bilgisayarı kullanmasını ve uygulamageliştirmesini sağlayan tüm programlardır. Yazılım = Ruh Yazılım iki anabölüme ayrılır.1. Sistem yazılımları: Bilgisayarı yöneten yazılımlardır. İşletim sistemleri veprogramlama dilleri bu sınıfa girer(örn. MS Windows XP, Linux, Java, PHP).2. Uygulama Yazılımları: MS-Office paketi, market otomasyonu, muhasebeprogramları gibi kullanıcı bazlı programlar bu sınıfa girer.10

DONANIMDONANIMAYGITLARIGİRİŞ ÜNİTESİSİSTEM ÜNİTESİDEPOLAMAÜNİTESİÇIKIŞ ÜNİTESİDİĞER AYGITLARKlavye(Keyboard)Anakart(Mainboard)Sabit disk(Harddisk)Ekran(Monitor)Ses Kartı(Sound Card)Fare(Mouse)İşlemci(CPU)Disket Sürücü(Flooppy)Yazıcı(Printer)Ethernet Kartı(Ethernet Card)MikrofonGüç Kaynağı(UPS)Flash DiskHoparlör(Speaker)Fax/Modem KartıJoystick(Oyun Kolu)RAMCD-DVD SürücülerÇizici(Plotter)TV KartıScanner(Tarayıcı)ROMCD ROMRadyo KartıWebcamEkran Kartı(Graphical Card)CD - RWKesintisiz Güç Kaynağı(UPS)Optik OkuyucuDVD ROMBarkod OkuyucuDVD - RW11

Giriş Ünitesi Aygıtları - 11 – Klavye(Keyboard) :Kullanıcının bilgisayara komut vermesini ve bilgi girişi yapabilmesinisağlayan birimdir. Klavyeler Q ve F klavye olmak üzere ikiye ayrılır. F klavyedaktiloya benzer ve Türkçeye en uygun yapıda tasarlanmıştır. Q klavye isegüncel hayatta sıkça kullanılan ve ingilizceyle uyumlu yapıdadır. Ayrıcagünümüzde biraz pahalı olsada kablosuz klavyeler kullanılmaktadır.12

Giriş Ünitesi Aygıtları1 – Klavye(Keyboard) :Q klavye üzerinde dört grup tuş takımı vardır:1. Fonksiyon Tuşları: F1 den F12 ye kadar olan ve klavyenin üst kısmında bulunan özel amaçlıtuşlardır. Programdan programa özelliği değişmekle birlikte bazı tuşların standart görevivardır. Mesela F1 tuşu hemen hemen her programda yardım özelliğini çağırır. F2 Kaydetmevs…2. Standart Tuş Takımı: A’dan Z’ye kadar karakterler ve 0’dan 9’a kadar sayılardan oluşantuşlardır. Sayılar, harflerin üzerindeki sırada yer alırlar.3. Sayısal Tuş Takımı: Bu tuşlar sayısal veri girildiğinde kullanıcıya kullanım kolaylığı sağlamakamacıyla sağ tarafta ayrı bir bölümde toplanmışlardır. Bu bölümde aritmetik operatörler(+,-,*,/), Enter, . ve Numlock tuşuda bulunur. Laptopta genelde bulunmaz.4. İmleç Kontrol Tuşları: imleci ekran üzerinde kontrol etmek için kullanılan tuşlardır.Oyunlarda epey işe yaramaktadırlar. Sağ, sol, yukarı, aşağı, Home, End, Page Up ve Page downtuşlarından oluşur.Tuşların bir bölümünün tek başına bir görevi yoktur. Diğer tuşlarla birlikte kullanıldık-larındabir görev yerine getirirler. Bu tuşlar: Shift, Alt-Gr, Alt ve Ctrl tuşlarıdır.Özel görevli tuşlar ise: Esc, Capslock, Enter, SpaceBar, Insert, Delete, BackSpace(), Tab,Windows tuşu ve multimedya tuşlarıdır.13

Giriş Ünitesi Aygıtları - 22 – Fare(Mouse) :İmlecin ekran üzerindeki hareketlerini kontrol eden araçtır. Ekranüzerindeki komut düğmelerine tıklayıp aktif hale getirmek, seçmek,taşımak gibi bir çok görevi vardır.Temel fare işlemleri:İşaretleme: Fare işareti ile bir şeyin üzerine gelmek.Tıklama: Farenin sol tuşuna bir kez basmak.Çift tıklama: Farenin sol tuşuna kısa aralıklarla ikikez tıklanmasıdır.Sürükleme: Farenin sol tuşunu basılı tutarak imlecinyerinin değiştirilmesidir.Sağ tıklama: Farenin sağ tuşuna bir kez basmak.Fare çeşitleri: Kablolu(Toplu, Optic) ve kablosuz mouselar.14

Giriş Ünitesi Aygıtları - 33 – Web Cam(web kamerası) :İnternete bağlı bilgisayarlar arasında görüntülü haberleşmeyi sağlar.Gerekli kablo bağlantısını yaptıktan ve sürücülerini yükledik-ten sonrakamera kullanıma hazır hale gelir. Günümüzde web kameralarmegapixel(MP) kalitesinde usb port üzerinden haberleşir.Webcam ler MSN, Yahoo Messenger, Skype, ICQ gibi bir mesajlaşmaprogramıyla kullanılabileceği gibi, bilgisayara takılı bir digital fotoğrafmakinesi gibide kullanılabilir.15

Giriş Ünitesi Aygıtları - 44 – Mikrofon ve Kulaklık(Microfon, Headset) :Ses kartı bulunan bilgisayarlarda ses kayıtı yapmak için kullanılanmikrofon, aynı zamanda internete bağlı bilgisayarlardada sesli haberleşmesağlayabilen kullanışlı bir cihazdır. Bilgisayarı bir telefon gibikullanabilirsiniz.Kulaklık ise, bilgisayardan ses çıkışınısadece bizim duymamızı sağlar. Böyleliklebir ofis ortamında başkalarını rahatsızetmeden müzik dinleyebiliriz. Bu yönüylebir çıkış ünitesiaygıtıdır.Kulaklıklı mikrofon, masa üstü, yakaya takılan cinstenmikrofonlar bulunmaktadır.16

Giriş Ünitesi Aygıtları - 55 – Joystick ve Gamepad(Oyun çubuğu ve kolu) :Bilgisayar ortamında oynanan oyunlarda kullanılan bir cihazdır. Faregibi bilgisayarın, hareketleri veya farklı konumları algılamasını sağlar.Günümüzde çok gelişmiş joystickler ve gamepad ler vardır.Titreşimli joystickler ve gamepadler bunlara örnektir.Genelde USB bağlantı noktasından bilgisayara takılırlar.17

Giriş Ünitesi Aygıtları - 66 – Tarayıcı(Scanner) :Tarayıcı, bir resmi veya metni(dergi, gazete, kitap, broşür gibidökümanlardaki resim ve yazıları) bilgisayar ortamına aktarmak içinkullanılan aygıttır. Aktarılan sayfalar resim formatında bilgisayarakaydedilir. Yazıları çevirmek için OCR denen programlar kullanılır.Günümüzde çok yüksek çözünürlüklerde tarayıcılar bulunmaktadır.18

Giriş Ünitesi Aygıtları - 77 – Optik Okuyucu(Optic reader) :Tarayıcılara benzerler. Test tipi sınav sonuçlarınındeğerlendirilmesinde kullanılırlar. Cevap anahtarları üzerindeki verileriokuyarak bilgisayar ortamına aktarırlar.Örneğin; ÖSS, LGS gibi sınav sonuçları optik okuyucular yardımıylatespit edilirler.19

Sistem Ünitesi Aygıtları - 11 – Anakart(Mainboard, Motherboard) :Bir bilgisayarın çalışmasında temel rolü oynayanişlemci(CPU), RAM, ROM gibi elemanların bulunduğu ,fiberglastan yapılmış baskılı devre kartına anakart denir.Bilgisayara bağlanacak ilave kartlar(ses, modem, TV kartı vs.)anakart üzerinde bulunan slot denen yuvalara bağlanırlar. Sistemünitesindeki aygıtların veri ve elektrik akışını düzenler. Ayrıcaçevre birimler ile sistem arasındaki iletişimi sağlar.Vücudumuzdaki iskelet, kas ve dolaşım sistemlerininbilgisayar sistemlerindeki karşılığıdır. Kasa içinde sağlamcavidalanmıştır.Günümüzde en çok rağbet gören anakartlar INTEL ve AMD anakartlardır.20

Sistem Ünitesi Aygıtları - 22 – Merkezi İşlem Birimi(İşlemci, CPU) :CPU genellikle bilgisayarın beyni olarak tanımlanırlar. Çünkü tümişlemler CPU tarafından yapılır. CPU verilen komutları anakart üzerindeki veriyolu üzerinden ana bellekten aldıktan sonra kullanıcıdan gelen komutlardoğrultusunda işler ve sonucu çıkış birimi ile kullanıcıya gönderir.Sistemin sağlıklı çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Bu nedenle birbilgisayarın işlem yeteneği ve hızı işlemcisinin yeteneği ve hızıyla doğrudanilgilidir. CPU hızından bahsedilir-ken MHz ve GHz kavramları kullanılır. Bu hızlarne kadar yüksekse bilgisayarda o kadar hızlı ve stabil çalışır.Bu birimde yer alan alt üniteler ise, aritmetik-mantık, denetim vebellek üniteleridir. Aritmetik-Mantık ünitesinde matematik hesaplamalar ilemantıksal karşılaştırmalar yapılır. Denetim Ünitesi ise tüm sistemin iş akışınıdüzenler; giriş ve çıkış aygıtlarını ve yapılan işlemleri denetler.Günümüzde en çok tercih edilen işlemciler INTEL ve AMD firmalarının işlemcileridir.21

Sistem Ünitesi Aygıtları - 33 – RAM(Ana Bellek) :Verilerin işlendiği ve geçici olarak saklandığı yerdir. Herhangi bir işlem yapılırken, disktenokunan bilgiler ve işlem sonuçları gibi, her şey önce buraya yazılır. RAM Bellek, giriş aygıtlarından gelenverileri ve çıkış aygıtlarına gönderilecek bilgileri depolar, ayrıca çalıştırılmakta olan programlarınbulunduğu ve işlemlerin yapıldığı ortamdır. Bellek, elektromanyetik bir alandır; bu alanda elektrik yüküvarsa, bilgi saklanmış anlamına gelmektedir, yoksa o bellek birimi boş, yani bilgi yoktur.RAM in çalışmasını bir öğretmenin ders anlatırken yazı tahtasını kullanmasına ve silip tekraryazmasına benzetebiliriz. RAM deki bilgiler sistem çalıştığı sürece kullanılırlar. Yani geçici bellektir.Elektrik kesintisinde veya bilgisayar kapatıldığında RAM bellekteki tüm bilgiler silinir. Dolayısıylabilgileri tekrar kullanmak için kalıcı saklama ortamları olan disket, sabit disk, flash diske kaydetmemizgerekir.RAM bilgisayarın hızını artıran öğelerdendir. Ne kadar çok RAM o kadar çokperformans. 128 MB, 256 MB, 512 MB, 1 GB, 2 GB gibi kapasiteli RAM ler vardır.22

Sistem Ünitesi Aygıtları - 44 – ROM(Sistem Belleği) :İçerisinde bilgisayarın sistem bilgilerini saklayan anakarta entegre bir devredir. ROMbelleğin içeriği RAM gibi herhangi bir elektrik kesintisinde silinmez. Üzerine herhangi bir şeyyazılamadığından da veriler bozulmaz.ROM bellekteki bilgiler, anakart üretimi esnasında üretici firma tarafından yerleştirilenprogramlardır. Bilgisayarın temel işlemlerini yapabilmesini sağlayan bu programlara kısacaBIOS(Temel giriş-çıkış sistemi) adı verilir.BIOS programına, bilgisayaraçılırken ekrandagörüntülenen Setup giriştuşu ile ulaşılabilir. Setupa girmek için geneldeDEL tuşu veya F2 tuşukullanılır. Değişik BIOSlarda farklılık gösterebilir.23

Sistem Ünitesi Aygıtları - 55 – Ekran Kartı(Graphics Card) :Bu kart işlenen verileri, kullanıcının anlayacağı biçimde ekrana gönderir. Görevi CPU ilemonitör arasındaki iletişimi sağlamaktır. Bilgisayarın yaptığı işlerin sonucunu ekranda görüntüler.Günümüzde 128MB, 256 MB, 512 MB ekran kartı modelleri bulunmaktadır. Bunların bazılarındaTV çıkışı da bulunmaktadır. Bu kartlar monitör tipine göre değişmektedir. Yaygın olarak kullanılangörüntü kartları şunlardır: CGA, EGA, VGA, SVGA. Günümüzde en çok tercih edilen SVGAkartlarıdır. Anakart üzerinde PCI, AGP ve PCI Express yuvalarına takılmaktadır.ATI ve NVIDIA ekran kartı üretiminde en iyi olan 2 firmadır. Ekran kartlarının fiyatlarıişlemci fiyatlarıyla denk, bazen de üzerindedir.24

Sistem Ünitesi Aygıtları - 66– Güç Kaynağı(Power supply) :Şehir şebekesinden gelen 220 Volt’luk akımı, bilgisayarın elektronik devrelerininkullanacağı düşük seviyeli doğru akıma dönüştüren araca güç kaynağı denir.Güç kaynağı üzerinde elektronik devrelerin ısınmalarını engellemek için soğutucu fanbulunur. Güç kaynağından çıkan kablolar anakart ve kasa içinde güçle çalışan diğer aygıtlaradikkatli bir şekilde takılmalıdır. 250W, 300W, 350W, 400W gibi değişik güç kaynakları mevcuttur.Kasanın ihtiyacına göre ve kasanın tipine uygun güç kaynağı takılmalıdır.25

Sistem Ünitesi Aygıtları - 77– Kasa(Case) :Kasalar bilgisayarın en önemli parçalarının yani sitem ünitesindeki tüm parçaların içindebulunduğu aygıttır. Kullandığınız işlemcinin özelliğine göre kasanın özelliği de değişmelidir. Eğerişlemcinizin hızı yüksekse alacağınız kasanın özellikleride yüksek olmalıdır.Kasalar, vücudumuzun derisi gibidir. Siyah, beyaz ve gri renkte tasarımlar vardır.Günümüzde normal kullanıcılar için 550 Watt ve 5 fanlı kasalar bulunmaktadır. Kasaların fiyatlarıkalitelerine göre değişmektedir. Üç tip kasa vardır:1. Slim(yatay) kasa 2. Mini-Midi Tower kasa 3. Big Tower Kasa26

Çıkış Ünitesi Aygıtları - 11 – Monitör(Ekran) :Ekran kartından gelen görüntüyü kullanıcıya sunan elektronik bircihazdır. CRT, LCD ve TFT olmak üzere üç türü vardır. Günümüzde LCDmonitörlerin kullanımı yaygındır. Monitörlerde üç önemli özellik vardır:Boyut, Çözünürlük ve Hız.Ekranda gösterilen her bir renkli noktaya pixel denir. Pixelsayısının artırılması çözünürlüğün artması anlamına gelir.Ve görüntü kaliteside artar. Boyut ise inch(“) ile ifade edilir.Ekranın sol üst köşesinden sağ alt köşesine olan uzunluğuboyutunu belirler. Hız ize Hz(hertz) birimiyle gösterilir.Ekrandaki görüntünün saniyedeki tazelenme oranıdır.Görüntü netliği hız ile sağlanır.Günümüzde dokunmatik ekranlaryaygınlaşmaya başlamıştır.27

Çıkış Ünitesi Aygıtları - 22- Yazıcı (Printer) :Bilgisayardaki resim veya yazı dökümanlarını kağıda dökmek vebasmak için kullanılan bir aygıttır. Yazıcıların üç türü vardır:1. Nokta Vuruşlu Yazıcılar (Dot matrix Printers): Sade yazılar için kullanılır. Faturakesimi için uygundur. OKI, Panasonic, Epson gibi markalar üretmektedir.2. Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar (Inkjet Printers): Genellikle ev kullanıcılarınıntercih ettiği, fiyat olarakta uygun olan yazıcılardır. HP, Canon, Xerox..3. Lazer Yazıcılar ( Laser Printers) : Baskı kalitesi yüksek olan, toner kullanan pahalıyazıcılardır. Orta ve büyük ölçekli firmalarda sıklıkla görülür. HP, Minolta …All-in-one denen yazıcılarda mevcuttur.28

Çıkış Ünitesi Aygıtları - 33- Çizici (Plotter) :Büyük boyutlu kağıtlara, aydıngerlere çizim yapmak amacıylakullanılan, özellikle mühendislik ve mimarlık alanlarında ayrıntılı planlar vekarmaşık tasarımların baskısını çıkarmada kullanılan özel yazıcılardır.Reklam firmaları da kullanmaktadır.29

Çıkış Ünitesi Aygıtları - 44- Hoparlör (Speaker) :Bilgisayarda seslerin dinlenebilmesi için ses kartı ile birlikte birdehoparlöre ihtiyaç vardır. Ses kartının yeşil renkli portuna hoparlör çıkışıbağlanarak ses çıkışı sağlanır. Hoparlörler sayısına göre ve çalışma gücünegöre kategorize edilirler. 1+1, 2+1, 5+1 , 7+1 gibi.Günümüzde artık hoparlörler, monitör üzerinde veya kasaya entegrebir şekilde gelmektedir.30

Saklama Ünitesi Aygıtları - 11 – HARDDISC(Sabitdisk) :Harddiskler bilgisayarımızın bilgi deposudur. Bilgiler dosyalar halinde saklanır. Kapasitelerine kadar fazla ise o kadar bilgi saklanabilir. Günümüzde HDD lerin iki çeşidi mevcuttur. BunlarIDE(eski nesil günümüzde hala kullanılıyor) HDD ler ve SATA(yeni nesil) HDD lerdir. SATA larınhızları IDE lerinkine göre çok daha hızlıdır.Kapasiteleri40 GB, 80GB, 120GB, 160GB, 200GB, 250GB, 320 GB, 500 GB, 1 TB olabilir. Sabitdisklerinyanında taşınabilir harddiskler mevcuttur. Bunlar kasaların USB girişlerinden bağlanırlar. Şu ankikapasiteleri düşük ama fiyat olarak pahalıdır. Ayrıca server bilgisayarlar için SCSI harddiskler veyeni laptoplar için SSD lerde mevcuttur.31

Saklama Ünitesi Aygıtları - 2DİSKET (FLOPPY) VE DİSKET SÜRÜCÜ (FDD)Disketler bilgi depolamak için kullanılan küçük çaplı manyetikortamlardır. Disket sürücüler ise, disketlerin içindeki bilgiyikopyalamamızı yada içindeki bilgiyi bilgisayarımıza aktarmamızı sağlar.Yüksek yoğunluklu bir disketin kapasitesi 1.44 MB’ dır. Günümüzbilgisayarlarında bu kapasite çok düşük kaldığından disket sürücülerkaldırılmıştır. Fakat isteğe göre FDD, kasaya takılabilmektedir. FDD ninyerini kart okuyucular almıştır.32

Saklama Ünitesi Aygıtları - 3OPTİK SÜRÜCÜLER1.CD-ROM VE SÜRÜCÜBilgi depolamak için kullanılan büyük çaplı taşınabilir manyetik kayıt ortamına CD-ROMdenir. Kapasiteleri 650, 700, 750 MB tır. 1 CD yaklaşık olarak 450 disketkapasitesindedir. 700 MB lık bir CD nin içinde bir kütüphanedeki tüm kitaplar sığabilir.Günümüzde disket gibi yeniden yazılabilir CD lerde mevcuttur. Buna rağmen CD-ROMlar yerlerini DVD-ROM lara bırakmaktadırlar.CD-ROM’ların kullanıldığı sürücüye CD-ROM sürücü denir. CD sürücüler ile müzikdinleyebilir, film seyredebilir ya da oyun oynayabiliriz. CD sürücüler CD’deki bilgilerinokunmasıdır.33

Saklama Ünitesi Aygıtları - 53.DVD-ROM VE DVD SÜRÜCÜGünümüzde en fazla rağbet gören disk türleridir. Kapasiteleri 4,3 GB - 17 GBarasında değişmektedir. Artık büyük programlar, çok CD li oyunlar ya da filmlerDVD olarak piyasaya sürülmektir. DVD teknolojisi sayesinde hem fazla diskkullanmaktan kurtulmuş oluruz hem de daha kaliteli kayıtlar yapabiliriz.DVD-ROM Sürücü DVD lerin ve CD lerin kullanılmasını sağlar, yeni bir sürücüyeihtiyaç duyduğumuzda fiyat/performans değerlendirilmesi göz önüne alınırsamutlaka DVD sürücüsü tercih etmeliyiz.Genelde Optik Sürücülerde LG markasının ürünleri daha sağlam ve güvenliolmaktadır. Bu nedenle fiyat/performans açısından LG tavsiye edilmekte vesatılmaktadır.Ayrıca pahalı olmasına rağmen taşınabilir, USB noktasından bağlanan DVD RWcihazları da piyasada bulunmaktadır.35

Saklama Ünitesi Aygıtları - 64. Blue-ray DiscYeni bir teknoloji olan Blueray diskler oldukça yoğun bilgidepolayan ve yakında DVD lerin tahtına oturacak birteknolojidir. Çift katmanlı bir blue-ray disk 50 GB bilgidepolayabilir. Şu an için pahalı bir medya olmasınarağmen yakın zamanda uygun fiyatlara gelecektir.36

Saklama Ünitesi Aygıtları - 7FLASH DISC (Parmak Bellek)Bilgi depolamak için kullanılan taşınabilir manyetik ortamlardır.Kapasiteleri;128 ,256 ,512 MB, 1GB, 2GB, 4 GB, 8 GB, 16 BG,128 GB… olabilir.Tak ve çalışır özelliğine sahiptir. Kurulum gerektirmez.Hafif ve kolay kullanımlıdır. USB bağlantı noktasından takılırlar.İçindeki bilgileri isteğiniz bilgisayara kopyalayabilir yada isteğiniz bilgisayardan verialabilirsinizHard diskler kadar hassas değildiler. Bu yüzden rahatça yanımızda taşıyabiliriz.Elbette manyetik ortamdan uzak tutmak gerekir. Mıknatıs en büyük düşmanıdır.Hatta flash disk üzerinden işletim sistemi dahi kullanılabilmektedir. Portable denentaşınabilir ve kurulum gerektirmeyen programlar yüksek yoğunluklu flashdisklere gereksinim duyurmaktadır.37

Diğer Aygıtlar - 1SES KARTI (Sound card)Bilgisayarın sesi işlemesini sağlayan genişleme kartıdır. Ses kartları,karta bağlantılanan bir hoparlör aracılığıyla dijital ses eldeedilmesini sağlar. Ses kartları 8bit, 32bit, 64bit gibi terimlerleifade edilir. Bit sayısı artıkça ses kartının ses kalitesi de artar.Ayrıca günümüzde 4+1, 5+1, 6+1… gibi hoparlör sistemlerinindesteklemesi de önemlidir.38

Diğer Aygıtlar - 2MODEMLERBilgisayarın telefon hattı üzerinden internete bağlanmasını sağlayan aygıtlara modem denir. Modemsayesinde bilgisayarlar şehir içi, şehirlerarası, uluslar arası haberleşebilirler. Modemler iki çeşittir: FAX-MODEM, ADSL MODEM..Fax-modem: Bilgisayar ortamında dijital olarak bulunan bilgileri anologa çeviren telefon hattı üzerindenbaşka bir bilgisayara gönderir veya telefon hattı üzerinden gönderilen anolog sinyali dijital veriyedönüştürecek verinin bilgisayara ortamına alınmasını sağlayarak iki bilgisayarın iletişim kurmasınısağlar. Günümüzde fax-modemler düşük hızları, bağlı olduğu süre içerisinde telefonları meşgul etmeve yüksek telefon faturaları nedeni ile tercih edilmektedir. Zorunlu durumlarda kullanılmaktadır.ADSL Modem; Günümüzde hızla ADSL kullanıcısı artmaktadır. Çünkü 24saat, 365 gün bağlanma, kesilmegibi sorunlar olmadan, sabit ücret ödeyerek, aynı kalitede, değişmeyen yüksek hızla internet’teolmamızı ve aynı anda aynı telefon hattı üzerinden telefonla konuşma yapabilmemizi sağlar. Farklı hızseçenekleri vardır. Hız yükseldikçe fiyat artar. 512,1024, 2048…Kbps. ADSL modem alırken ihtiyacımızıiyi belirlemeli ona göre modem almalıyız. Çünkü piyasada tek ya da dört portlu, USB ya da ETHERNET’li ya da wireless destekli modem gibi bir çok çeşidi vardır.39

Diğer Aygıtlar - 3ETHERNET KARTIBir binada birden fazla bilgisayar varsa ethernet kartı ile bubilgisayarları birbirine bağlayabilir ve aralarında bilgi alış verişive mesaj gönderebilmeleri sağlanır. Ayrıca bir önceki konudaişlediğimiz ADSL modellerden ethernet olanını kullanmamız içinbilgisayarınızda ethernet kartının bulunması lazımdır.Ethernet kartı bilgisayarlar arası iletişim kanalıdır. Bunlarınkablosuz modelleride mevcuttur.40

Diğer Aygıtlar - 4TV KARTITV kartı bilgisayar ekranında televizyon izleyebilmeyi sağlar.Günümüzde dijital ve analog TV kartları vardır. Dijital TV leriseyretmek için dijital TV kartınızın olması gerekmektedir.Aşağıdaki resimde dijital TV kartı vardır.Çoğu TV kartının radyo kartı özelliği de bulunmaktadır. Ürünlebirlikte yazılım programı da verilmektedir. Bunların dahili veharici modelleri bulunmaktadır.41

Diğer Aygıtlar - 5UPSElektrik enerjisini içerisindeki akülerde depolayan ve elektrik kesilmesidurumunda, akülerde depoladığı enerjiyi, şebeke gerilimine çeşitliyöntemlerle çeviren UPS (kesintisiz güç kaynağı) cihazları, üzerlerine bağlıbulunan cihazların kesintisiz elektrik ile çalışmalarını sağlar. Genelde UPS’lerin akü kapasiteleri düşük olduğundan dolayı elektriğin kesilmesidurumunda sağladığı enerji süresi çok kısadır. Bu yüzden UPS’ler genelliklebilgisayar ve donanımlarının elektrik kesilmesi durumunda, verilerinsaklanabilmesini sağlamak ve sağlıklı bir şekilde cihazları kapatabilmek içinkullanılır.42

Diğer Aygıtlar - 6BLUETOOTHBluetooth, kablo bağlantısını ortadan kaldıran kısa mesafe radyo frekansı (RF)teknolojisinin adıdır. Bluetooth bilgisayar,çevre birimleri ve diğer cihazların birbirleriile kablo bağlantısı olmadan görüş doğrultusu dışında bile olsalar haberleşmelerineolanak sağlar. Bluetooth teknolojisi 2,4 Ghz frekansı bandında çalışmakta olup, ses veveri iletimi yapabilmektedir. 721 Kbps’a kadar veri aktarabilen bluetooth desteklicihazların etkin olduğu mesafe yaklaşık 10 metredir. Bluetooth telsiz teknolojisicihazlar arasında senkronizasyon sağlamak ve veri aktarmak amacı ile kullanılabilir.Bluetooth teknolojisi GSM telefonlarını kullanarak masaüstü ve mobile cihazlarınızışirket networklerine veya internete bağlayabilir, dosya alışverişi yapmasına olanaksağlar.43

Diğer Aygıtlar - 7WİRELESWireless fidelity kelimelerinin ilk iki harfi kullanılarak ortaya çıkarılmış bir kısaltma wi-fi basitçekablosuz network bağlantısı olarak tanımlanabilir. İnternete herhangi bir kablolu bağlantıolmadan otel odasından, yataktan, odanızdaki koltuktan, seminer salonunda bulunduğunuzyerden, havaalanında bekleme salonundan kablosuz internete erişmenizi sağlar.Wireless niteliğine sahip bilgisayar parçalarıyla bu tür bir network kurmak ve kullanmakmümkündür. Evde, iş yerinde, okul kampüslerinde, havaalanlarında, kafeteryalarda ve diğerhalka açık alanlarda kullanılabilecek bir sistemdir. Wi-Fi, IEEE 802.11g, 802.11b yada 802.11 adiye bilinen telsiz teknolojilerini kullanır. Bu frekansları kullanmak için herhangi bir lisansalınması da gerekimez. Hele bazı cihazlar her iki standartıda destekliyorlar ki bu da evde yada işyerinde kullanılabilecek kablosuz bir ağın müjdesidir. Günümüzde artık yaygın olarakkullanılmaya başlayan bir teknoloji olan wireless, kullanıcılara kolay internet erişimi sağlamaklabirlikte kablo bağımlılığını da ortadan kaldırmaktadır. Son teknoloji notebooklarda wireless,standart bir donanım olarak kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır.44

BİLGİSAYAR YAZILIMI (SOFTWARE)Donanımı insanın vücuduna benzetirsek; Yazılım onun ruhudur. Yazılımlar, bir bilgisayar dili ileyazılmış programlardır. Yazılım şu iki unsurdan oluşur.-program-veriVeri Programcı ProgramProgram bilgisayarın sıralı olarak yapması gereken işlemleri belirleyen bir komutlar zincirdir. Veribilgisayarın herhangi bir konuyu işleyerek,istenilen sonucu vermesi için uygulanan ön bilgilerdir.Yazılım ikiye ayrılır:1.Sistem yazılımıSistem yazılımı da kendi içerisinde ikiye ayrılır.a-İşletim Sistemiİşletim sistemi uygulama yazılımları ile bilgisayar donanımı arasında bağlantıyı sağlayan özel biryazılımdır. Bir işletim sistemi olmadan, bilgisayarı kullanmak ve üzerinde uygulama yazılımlarıkullanmak mümkün değildir. işletim Sistemi(OS) genelde sabit diske kurularak çalıştırılır. FakatCD, DVD, Flash disk gibi depolama üniteleri üzerinde çalışan İşletim sistemleride mevcuttur.45

İŞLETİM SİSTEMİNİN TEMEL İŞLEVLERİ-Kullanıcı ve bilgisayar donanımı arasında bağlantı kurar.-Sistemin belleğini yönetir.-Donanımı kontrol eder ve uygulama yazılımlarına ara birim göreviyapar.-Programların belleğe yüklenmesini ve çalıştırılmasını sağlar.-Programlar arasında veri iletişimi sağlar.46

SİSTEM YAZILIMLARI ÇEŞİTLERİİşletim sistemleri değişik şekillerde sınıflandırılabilir.A - Grafik tabanlı işletim sistemleri:Windows NT, Windows 98, Windows 2000, Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Linux,Macintosh (MacOS X) , HPOS, BeOS,…B - Metin tabanlı işletim sistemleriMs-DOS, UNIX, Nowel Netware…b-programlama dilleriProgramcının programı yazarken kullandığı özel bir dildir. Bütün programlar programlamadilleri ile yazılır. Örnek; visual basic, delphi, java, visual c++, html, php, asp, perl, C# … birerprogramlama dilleridir.47

SİSTEM YAZILIMLARI ÇEŞİTLERİ2.Uygulama yazılımlarıKullanıcıya kolaylık sağlayan ve hız kazandıran özelleştirilmiş programlardır.Uygulama yazılım türleri;Kelime işlemciler: Microsoft Word, Wordpad, Not defteri, KWriterHesap& tablolama programları: Microsoft Excel, LotusSunum programları: Microsoft PowerPoint, ProshowVeri taban yazılımları: Microsoft Access, ORACLE, SQL Server, MysqlBilgisayar destekli tasarım: Autocad, Solidworks, 3ds Max, ArchitechGrafik ve resim: Photoshop, Paint, Coreldraw, Freehand, illustratorTicari yazılımlar: Logo, Eta, Link, Micro, OrcaAnti-Virüs programları: Norton anti virüs,Avast, Kaspersky, Nod32,AVGOyunlar: Fifa 2010, Need For Speed, Sims, Red Alert, PES 2009İletişim Programları: MSN Messenger, ICQ, Gtalk, Camfrog, Skype…Sıkıştırma Programları: Winrar, Winzip, Win Ace, 7 zip…48

DONANIM İLE İLGİLİ BAZI KISA NOTLARBİLGİSAYARI KURMAKBilgisayarı kurmadan önce aşağıdaki işlemlerin doğru bir şekilde yapılmış olması gerekir;- Güç kaynağının bir ucunu elektrik prizine diğer ucunu kasanın arkasındaki yuvaya takın.- Fareyi ve klavyeyi kasanın arkasındaki ilgili yuvalara dikkatlice takın.- Monitörün veri kablosunu kasanın arkasındaki yuvaya (VGA portu) takın- Monitörün güç kablosuna bakın. Eğer elektrik prizine geçecek şekilde bir fişe sahipseprize, değilse kasanın arkasındaki ilgili porta takın.- Fare kasanın arkasındaki yeşil renkli PS/2 portuna, klavye ise eflatun renkli PS/2portuna takılır.BİLGİSAYARIN AÇILMASI• Bilgisayarın kasası üzerinde güç (power)düğmesi ile sisteme elektrik verilerekbilgisayarın çalışması sağlanır.• Bilgisayarda herhangi bir sorun yoksa işletim sistemi yüklenir ve bilgisayar kullanımahazır hale getirilir.• İşletim sistemi Windows ise ekrana masa üstü gelir. Veya birden fazla kullanıcıtanımlıysa, kullanıcı seçim ekranı gelir karşımıza.49

SÜRÜCÜYE DİSKET TAKMA VE ÇIKARMADemir metal kısmı ve etiketli bölümü üste gelecek şekilde ve okyönünde bilgisayara takılır. Sürücüden tık sesi gelecektir. Disketyuvasına yerleşmiştir. Yeşil ışığı yanar.Disketi çıkarmak için dışarı çıkmış düğmesine basmak yeterliolacaktır. Disket, yuvasından dışarı atılır.OPTİK SÜRÜCÜLERİNE MEDYA TAKMA VE ÇIKARMA‣ CD sürücü üzerinde bulunan açma-kapma düğmesine basılır.‣ Sürücü kapağı açılacaktır.‣ CD, DVD medyasının etiketli kısmı üstte, parlak tarafı altta olacak şekildeyuvaya yerleştirilir.‣ Sürücü kapağı kapanır. Bilgisayar takılan medyayı tanıyacaktır.50

DOSYA ve KLASÖR Nedir?• Sabit disk, CD-ROM, DVD gibi dış belleklere kaydettiğimiz veri yada bilgilere dosyadenir. Bir dosya, metin(yazı), ses, müzik, video, resim, program kodu gibi verilerdenbirini içinde barındırır. Dosyalar uygulama programları ile oluşturulur ve depolamaünitelerine kaydedilir. Bir dosya isim olarak iki kısımdan oluşur:• 1. Dosya Adı : Dosyanın oluşturulma amacına yönelik bir isimdir.• 2. Dosya Uzantısı: Dosyayı oluşturan program tarafından belirlenen, dosyanıntürüne dair bilgi edinilen kısa ifadelerdir.• Programların ve dosyaların içinde barındırıldığı, kategorize etmek ve düzenliyerleşimlerini sağlamak için oluşturulmuş özel dosyalara ise klasör denir.Klasörlerin uzantısı olmaz. İçinde başka klasörleri de barındırabilir.• Dosya isimleri Windows XP de en fazla 255 karakter uzunluğunda olabilir. Uzantılarise genelde 3 karakter uzunluğundadır. Ama 4, 5, 6 karakter uzunluğunda daolduğu görülmektedir.51

SÜRÜCÜ (Driver) Nedir?• Sürücü yada driver, bilgisayara bağlı aygıtlar ile kullanılan işletim sistemininhaberleşmesini sağlayan sistem yazılımlardır. Her bir çevre biriminçalışabilmesi için sürücü gereklidir. Genellikle her işletim sistemine özelaygıt sürücüleri yazılmaktadır (Windows, Mac, Linux vb). Ancak kimi zamanaynı işletim sisteminin birbirini takip eden sürümleri arasında sürücüuyumu olabilmektedir (Windows XP Home, Windows XP Pro ve MediaCenter gibi).• Bazı aygıtların sürücüleri İşletim sisteminde bulunduğundan,yüklenmesine gerek yoktur. Örneğin, klavye, mouse, hard disk ,CD-ROMsürücü, DVD-ROM sürücü, flash disk gibi… Yeni aldığınız bir yazıcıyıbilgisayara bağladığınızda sürücü dosyalarını da CD sinden yüklemenizgerekecektir. Aksi halde yazdırma yapamayacaksınız.• Sürücü yüklenmesi gereken bir donanım aygıtınızın CD si yoksa veyakaybolmuşsa internetten uygun sürücü indirilip, kurulabilir.52

EKLERASCII Kod Tablosu( 0-127arası ilk kısım) Tamamı içintıklayın.53

EKLERWindows XP ile Sıkça Kullanılan Tuş KonfigürasyonlarıCtrl + Alt + Delete Görev Yöneticisi Programını AçCtrl + Esc Başlat menüsünü açar/kapar.Ctrl + C Seçili metin veya resmi hafızaya kopyalarCtrl + X Seçili metin veya resmi keser/ yerinden alıp hafızaya kopyalarCtrl + V Hafızada bulunan metin yada resmi imlecin bulunduğu yere yapıştırır.Ctrl + Z İşlemi geri alır.Ctrl + A Tümünü Seç.Ctrl + Ok tuşlarından biri Basılan ok işareti yönünde kelime seçer.Ctrl + End İmleci son satırın sonuna taşır.Ctrl + Home İmleci ilk satırın en başına taşır.Ctrl + Tab Sekmeli pencerelerde bir sonraki sekmeye geçiş yapar.Shift + Delete Seçili öğeyi geri getirilmeksizin siler.Shift + F10 Seçili öğenin kısayol menüsünü gösterir.Shift + Tab Seçeneklerde geriye doğru gitmeye yarar.Alt + Tab Açık öğeler, pencereler arasında geçiş yapar.Alt + Enter Seçili öğeye ilişkin özellikleri görüntüler.Alt + F4 Etkin öğeyi veya pencereyi kapatır.Alt + Boşluk çubuğu Etkin pencerenin kısayol menüsünü açar.54

EKLERWindows XP ile Sıkça Kullanılan Tuş KonfigürasyonlarıWinkey (Windows Tuşu) Başlat menüsünü açar/kapar.Winkey + Pause Sistem Özellikleri penceresini açar.Winkey + D Masaüstünü gösterir/ pencereleri gösterir.Winkey + M Tüm açık pencereleri Görev çubuğuna atar(minimize).Winkey + Shift + M Görev çubuğundaki pencereleri eski konumlarına alır.Winkey + E Windows Gezgini programını açar.Winkey + F Dosya ve klasörde arama penceresini açar.Winkey + F1 Windows Yardım penceresini açar.Winkey + L Bilgisayarı kilitleme / Kullanıcı değiştirmeWinkey + R Çalıştır iletişim kutusunu açar.Winkey + U Yardım programı yöneticisini açar.Winkey + Tab Vista ve Windows 7 de pencereler arası görsel geçişi sağlar.Alt + PrnScrn Ekrandaki görüntüyü panoya kopyalar.Ctrl + Enter Yeni sayfa başı yapar.Alt + (0-255) Girilen koda karşılık gelen ASCII kodu yazar. Örn: Alt + 168 = ¿Shift + 3 + şapkalı harflerden biri a, i ve u harflerini şapkalı çıkarmak istersek üçüne birlikte. ÛF4 Etkin liste içindeki öğeleri listeler.F5 Etkin pencereyi / görüntüyü tazeleme yapar.F6 Pencere içindeki öğeler arasında geçiş yapar.55

EKLER• Windowsta Sıkça Kullanılan Dosya UzantılarıUzantı Açıklama İlgili ProgramexecombatProgram Yükleme dosyalarıÇalışabilir Program dosyalarıBatch dosyası(düzenlenebilir/çalıştırılabilir)txt Düz metin dosyaları NotepadDoc, docx Yazı belgesi WordXls , xlsx Hesap ve tablo belgesi ExcelPpt, pptx Sunu belgesi PowerpointJpg, jpegGifKüçük boyutlu resim dosyasıKüçük boyutlu resim dosyasıbmp Windows resim dosyası PaintWav Windows ses dosyası Ses KaydediciRar Sıkıştırılmış dosya WinrarZip Sıkıştırılmış dosya WinzipAvi, dat,mpg, movFilm, klip, video dosyalarıMedia Player,Quicktime56