YENi TORK EDEBIYATI ARAŞTIRMALARIda var: Bu yazı, kitabın ilk baskısındayer almamaktadır.İdeolojinin sanatta nasıl bir yıkımayol açtığına da değinen İsmailÇetişli, bir yerde Lenin'in görüşlerineyer verir: ''Edebiyat, parti edebiyatıolmalıdır. Kahrolsun partizan olmayanyazarlar! Kahrolsun edebiyatın üstünadamı! Edebiyat proleteryanın geneldavranışının bir parçası olmalzdır.IT Sanateserinin ideolojiye hizmet etmesigerektiğine inanan zihnin apaçık birfotoğrafıdır bu söz. Kitapta, sadecebu bölümde değil pek çok yerde ideolojininedebf eserden kovulmasınınneden zorunlu olduğuna dair ifadelerbulunmaktadır. Çetişii'ye göreideolojiler sanatçının düşünme melekesinielinden alır. Ayrıca sanat eserinişematik hale getirir."Küreselleşme Ortamında EdebiyattaSürekiilik" başlıklı bölümdeise, küreselleşme sürecinde Türkedebiyatının karşılaştığı sıkıntılarele alınıyor. Söz gelimi, Bahlılaşmaserüveni Çetişii'nin nazarında Türkedebiyatını inkıtaya uğratan bir durumdur.Burada edebi gelenek veTürk edebiyatina bir bütün olarakbakmanın önemi üzerinde duruluyor.Avrupa Birliği'ne girme planlarınınyapıldığı bu dönemde, bunuyapmanın çok daha gereldi olduğunaişaret ediliyor.Kitabın üçüncü ve son bölümünede kısaca değinebiliriz. Çetişli,buradan sonra edebiyatı bir bilimolarak ele alacak, ona modem dönemlerdenasıl ve hangi yöntemlerleyakiaşıldığıru arılatacaktır. İlk kısımdaedebiyat biliminin ne olduğuüzerinde d uruluyor. Edebiyatı sanatve bilim başlıklarına ayıran unsurlarınneler olduğunu hatırlatıyor. Ardındanedebiyat biliminin alt dallanolan edebiyat teorisi, tenkidi, tarihiuzun uzadıya tarhşılıyor. Sonbaşlıklar ise, edebiyat sosyolojisi,karşılaştırmalı edebiyat ve edebiyateğitimine ayrılıyor.Yakup Öztürk'<strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong> <strong>Romancı</strong>lığı Üzerine Kapsanılı Bir Çalışma:<strong>Romancı</strong> <strong>Yönüyle</strong> <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>**es-omancı <strong>Yönüyle</strong> <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong> adlıR çalışma Akçağ Yayırı!arı'ndançıkınıştır. Çalışmanın sahibi Dr. SemaÖzher, 631 sayfalık bu geniş vekapsamlı çalışmasında <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>gibi çok geniş bir yelpazede eser verensanatçının, aynı oranda büyükbir birikimi barındıran romanlarıruincelemekte ve bu bağlamda <strong>Attila</strong><strong>İlhan</strong>'ın romancı kimliğine dair bizlere,önemli tespitler sunmaktadır.<strong>Romancı</strong> <strong>Yönüyle</strong> <strong>Attila</strong> İlluın adlı bukapsanılı çalışmada ele alman romanlargenel bağlamda sekiz alt başlıktadeğerlendirilmektedir. Bu başlıklar;Romanın Kimliği, İsimden İçeriğe,* Fatih Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yüksek Lisans Öğrencisi.**Dr. Sema Özher, <strong>Romancı</strong> <strong>Yönüyle</strong> <strong>Attila</strong> İllıan, Akçağ Yayınlan, Ankara, 2009, 631 s.319
KiTAP TANITIMIOlay Örgüsü, Zaman, Mekan, KişilerDünyası, Bakış Açısı ve Anlatıcı, TemalikKurgu şeklinde bir sıra izlemektedir.Başlıklarmda imleyeceğiüzere, eserde romanların daha çok'biçim (forme)' ve 'içerik (theme)'lerineyoğunlaşılmakta ve çalışmanın sırurlanbu ana iki temel üzerine oturtıılmaktadır.Roman içerisinde temalik yapıyadolaylı yoldan katkılan alınakla birliktegenel bağlamda kurgusal/biçimselyapıya hizmet eden ögelerin, incelenentüm romanlarda aynı sıralamayatabi olduğu ve değişınediği görülmektedir.Eserde ele alınan ve yukandaanılan sekiz başlık kapsammda değerlendirilensöz konusu romanlann,"Tematik Kurgu" başlıklı son bölümlerdeiçeriksel bütünlüğe paralel olarakdeğiştiği görülmektedir.Çalışma kendi içerisinde üç anabölüme ayrılmaktadır. Birinci bölümde<strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ın hayatına, edebikişiliğine ve eserlerine; ikinci bölümderomanlannın yapı ve temasına;üçüncü bölümde ise romanlarındadil ve üslfıp konularına değinilmektedir.1. Hayatı, Edebi Kişiliği, EserleriEserin bu bölümünde; "Aile Çevresi","Çocukluğu ve Öğrenim Yıllan",11 Paris Yılları ve Sonrası" şeklindeaçılan başlıklarla <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ınbiyografisine yer verilınektedir. Yukarıdaarulan başlıklar altında verilenbiyografisinin, <strong>İlhan</strong>'ın özelliklesanat hayatına ve estetiğine bakanyönleri, sanat anlayışına etki eden taraflarıvurgulanmaktadır.Ayrıca, "Oluşum Dönemi" ve"Gelişim ve Olgunluk Dönemi" şeklindeaçılan iki başlıkla, <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ınromancı yönü ve bu yönününgelişmesi ile ilgili olarak önemli bilgilereyer verilmektedir. <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ınroman yazmaya başlaması vebu yeteneğini geliştirmesi ile ilgilison derece önemli bilgi ve tespitierinyer aldığı bu bölümlerde, romanyazma olgusuna bakışı ile ilgili deçeşitli tespitler bulunmaktadır.Bunların yaru sıra bu bölüm içerisindeson olarak <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ın eserlerineait bilgiler yer almaktadır. ilhan'ıneserleri; "Şiir Kitap lan", "Romanlan","Deneme-Anı", "Aıular veAcılar", u<strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ın Defteri","Cumhuriyet Söyleşileri", "öyküu,"Çeviriler" başlıklan altında, yayımtarihleri ile birlikte verilınektedir.Ayrıca son olarak <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ın filmve dizi senaryoları ile yaptığı televizyonprogramlannın adları belirtilmektedir.Bunlar; Yalnızlar Rıhtınu(sinema senaryosu); Sekiz SütunaManşet, Kartallar Yüksek Uçar, YarınArtık Bugündür, Yıldızlar Gece Büyür,Tele Flaş, Baykuş (dizi senaryolan);Çalar Saat, <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'la Zamanınİçine Yolculuk (televizyonprogramları) biçiminde bir sıra ileokuyucuya sunulınaktadır.2. <strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ın RomanlarındaYapı ve Tema"<strong>Attila</strong> <strong>İlhan</strong>'ın Romanlannda Yapıve Tema" başlıklı ikinci bölüm;Topluma Yabancılaşnuş Aydın: TarihselBir Tekrar (Sokaktaki Adam,Zenciler Birbirine Benzemez), ToplumunYarubaşındaDuran Aydın(Kurtlar Sofrası), Türk Toplum Hayatırunİçindeki Aydın: "Aynanın İçindekiler"(Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı,Yaraya Tuz Basmak, Fena Halde Leman,Dersaadet'te Sabah Ezanları, O KaranlıktaBiz, Allah'ın Siingiileri-Reis Paşa,Allah'ın Süngüleri-Gazi Paşa), İnsarunÜçüncü Cinsiyeti ve Toplum (Fena330