okul dergisi

dev bir gözün hassasiyetini andırmaktadır. Bilinen örneğiyle, sinemadaki
sessizlik bile çoğu zaman yönetmenin sessizlikten koparmayı başarabileceği
bir ses, hatta çığlık olmalıdır. Her halükarda seyircinin tüm duyuları
açıktır. Belli bir süre sonra o, filmdeki karakterlerle kurduğu ilişkiyle
mutlak özdeşleşme halini yaşayacaktır. Oyuncular konuştuğunda seyirci
de konuşur, onlarla birlikte sevinir ya da öfkelenir, ahlaki ve vicdani bir
tutum geliştirir ki, tüm bu etkileşimler bir filmin başarı öyküsüdür aslında.
Sinemanın kendine özgü bir gerçeklik yaratması, bir düşünce tarzı olması
ve yeri geldiğinde çoğu edebi, felsefi ve psikolojik içerikli yazı dilinin
önüne geçmesinde, hareketi ve imajı tıpkı bir yazar ve düşünür gibi
sunan yönetmenlerin büyük payı vardır. Belirtmek gerekir ki, sinema ile
isimleri özdeş kılınan usta yönetmenler sanatlarını birtakım kavramlar
üzerinden açıklamaktan sakınmışlar, yaptıkları şeylerin imaj/görüntüde
yazılı olduğuna işaret etmişlerdir.
Sinema üzerinde düşünen/sinema ile düşünen ve düşündüklerini yazan
yönetmenler, öncelikle sinemayı varoluşsal bir sorun haline getiren kimselerdir.
Sinema tarihinde öne çıkan yönetmenler güçlü iddialan ve eleştirileri
olan kişilerdi. Ve elbette son aşamada tüm itirazlarını, eleştirilerini
dile getirirlerken bunu bir renk, ses, görüntü, imaj, dekor çerçevesinde sinemanın
teknik ve estetik kurallarına sadık kalarak ve neredeyse kendilerine
özgü bir bilim seviyesinde sunmuşlardı.
Türk sinemasına birkaç cümle ile değinecek olursak, Türk modernleşmesinin
ikilemlerini en belirgin şekilde takip edebileceğimiz saha Türk
sinemasıdır. Sinema gerçekliğinin yapısal bir bütünlük içinde kavranamaması,
bu farkındalığın bir avuç dahi yönetmenimizle sınırlı olması, toplumsal
meselelere değinen filmlerde iktidar eleştirisinin slogan düzeyinde
kalması, psikolojik/felsefi/estetik kaygıların taşınmaması Türk sinemasının
belli başlı sorunları arasındadır. Ayrıca dünya sinemasında öne çıkan
örneklere bir hayranlık düzeyinde yaklaşılırken, birbirinin kopyası Türk
filmlerinin yetersizliklerinin araştırılmaması, hatta böyle bir gündemin
hiç olmaması Türkiye'deki entelektüel ortamın tarihsel ve toplumsal gerçekliklerden
ne denli uzak olduğunu gösterir.
Doğu Batı'nın dört ciltte tasarlanan sinema özel dosyasında kuşatıcı
bir bakış açısı geliştirilmeye çalışıldı. Sinemaya tek tek film eleştirilerinden
ziyade daha geniş düzeyde kurulabilecek metinlerle yaklaşma imkanımız
olabilir ancak. Bu sebeple tarihsel veya kronolojik bir tasnife gidilmedi,
daha çok bir sentezden hareketle yazıların niteliği öne çıkarıldı ve
önceki sayılarımıza uygun bir şekilde derginin yaklaşımı, üslubu korundu.
Taşkın Takış