Inovatif Kimya Dergisi Sayi 54
İnovatif Kimya Dergisi Sayi 54
İnovatif Kimya Dergisi Sayi 54
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
35<br />
AFLATOKSİN<br />
AFLATOKSİN NEDİR?<br />
Aflatoksin Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus gibi küflerden<br />
üreyen, gıdalarda ve yemlerde bulunan zehirli, toksik ve birikimi sonucu<br />
kansere dahi neden olabilen mikotoksin çeşitlerinin belki de en bilineni,<br />
hakkında en çok araştırma yapılan mikotoksin çeşididir. Bahsi geçen küf<br />
çeşidini gözümüz ile görmemiz mümkün olmadığı için aflatoksinin gıda<br />
ya da yemdeki varlığını ancak laboratuvar ortamında yapılan analizler ile<br />
ölçebiliyoruz.<br />
ORTAYA ÇIKIŞI<br />
1960 yılında İngiltere’de hindi başta olmak üzere<br />
yaklaşık 100.000 kümes hayvanının ani ölümü<br />
sonrasında geniş ve hızlı bir araştırma süreci<br />
başlatıldı. Hindilere öldüren bu hastalığa ‘Hastalık X’<br />
ismi verildi. Yapılan araştırmalar kısa sürede sonuç<br />
verdi ve ölüm nedeni olarak Brezilya’dan ithal edilen<br />
yer fıstığı ununda bulunan zehir olduğu ortaya çıktı.<br />
Araştırmalar derinleştiğinde Aspergillus küflerinin<br />
bu felakete neden olduğu anlaşıldı. Yıllar süren<br />
araştırmalar sonucunda aflatoksinin oluşmasında<br />
sıcaklık ve nem gibi çevre şartlarının büyük rolü<br />
olduğu kanıtlandı. Aflatoksin sıklıkla hasattan önce<br />
tarlada ekinlerde oluşur. Eğer ekinin kurutulması<br />
aksatılırsa ve depolama esnasında küf gelişimi için<br />
su miktarının kritik değerleri aşılırsa hasat sonrası<br />
kontaminasyonu gözlenir. Böcek ve kemirgen<br />
istilası da bazı depolanmış ürünlerde küf gelişimini<br />
kolaylaştırır. Küf istilası ve toksin üretimi için su,<br />
yüksek sıcaklık ve bitkinin böcekler tarafından<br />
zarar görmesi başlıca belirleyici faktörlerdir. Benzer<br />
olarak küf gelişimini ve toksin oluşumunu, özel<br />
ekin büyüme aşamaları, zayıf gübreleme, yüksek<br />
ekin yoğunluğu ve yabani otlar da etkilemektedir.<br />
Aflatoksin oluşumu ayrıca diğer küf ve mikropların<br />
gelişimi ile de etkilenmektedir. Örneğin yer fıstığı<br />
ve mısırın hasat öncesi aflatoksin kontaminasyonu<br />
yüksek sıcaklık, uzun süreli kuraklık ve yüksek böcek<br />
aktivitesi ile alakalı iken, mısır ve yer fıstığının hasat<br />
sonrası aflatoksin kontaminasyonu ılık sıcaklık ve<br />
yüksek nem ile alakalıdır.<br />
<strong>Kimya</strong>sal Yapısı ve Çeşitleri<br />
Aflatoksinler difuranokumarin türevleri olup yaklaşık<br />
olarak 20 çeşidi bulunmaktadır. Bu toksinler<br />
birbirlerine çok benzer yapılara sahiptirler ve<br />
yüksek derecede oksijenlenmiş biçimde benzersiz bir<br />
gruptur ve doğal olarak heterosiklik bileşiklerden<br />
meydana gelirler. En bilinen çeşitleri B1,B2,G1,G2<br />
ve M1’dir.
Change language