Aytek Sever - Hiperbor - V

Aytek Sever 

HİPERBOR - V

AYTEK SEVER 

Şair, çevirmen. 1981 yılında Bursa’da doğdu. Üniversite ve yüksek 

lisans öğrenimini Boğaziçi Üniversitesi ve ODTÜ’de tamamladı. E- 

kitap halinde yayımlayacağı, çeşitli alt kitaplardan oluşan Hiperbor, 

Siòn, Moto Perpetuo, Anka adlı şiir toplamlarının yanı sıra, yayımlanmış 

veya e-kitap halinde yayımlanacak olan Emerson (Yaşamın İdaresi), 

Thoreau (Doğa ve Yürüyüş Üzerine Seçme Denemeler), Whitman (Ben, 

Jack Engle; Çimen Yaprakları; Benliğimin Şarkısı), Kandinsky (Sesler), 

Tagore (Firari; Gitanjali; Meyve Hasadı), D. H. Lawrence (İnsanlar ve 

Öteki Yaratıklar) çevirileri vardır.


HİPERBOR - V

Hiperbor - V 


Kapak Resmi: 

‘Narkissos’ 

Caravaggio, c. 1597-1599 

1. Baskı: 

© İşaret Ateşi, Aralık 2018 

E-kitap olarak www.isaretatesi.com sitesinde yayımlanmıştır. 

Her hakkı saklıdır. Eserin tamamı veya bölümleri hiçbir yolla 

basılamaz, kopyalanamaz, eser sahibinin izni olmadan başka bir 

mecra veya internet sitesi üzerinden yayımlanamaz. Alıntılar için 

lütfen kaynak gösteriniz. 

www.isaretatesi.com 

isaretatesi@gmail.com

Deniz’e

İÇİNDEKİLER 

Hiperbor - V 

Hava Kararırken ……………………………………………………... 17 

Polisiye Dönem ……………………………………………………..... 18 

Dinleyici ………………………………………………………………. 21 

Kurdun Yüzü ………………………………………………………… 25 

Yerliler ………………………………………………………………... 26 

Ses Varlık - I ………………………………………………………….. 28 

Femininissima ………………………………………………………... 30 

Yönünü Bilen ………………………………………………………… 33 

Ses Varlık - II …………………………………………………………. 35 

Nabız ………………………………………………………………….. 37 

Ses Varlık - III ………………………………………………………... 40 

Poyraz ………………………………………………………………… 42 

Ermiş ve Satyr ……………………………………………………….. 43 

Ses Varlık - IV ………………………………………………………... 46 

Uyku Özlemi ………………………………………………………… 47 

Tayyızaman - I ………………………………………………………. 49 

Tayyızaman - II …………………………………………………….... 50

Düğme ………………………………………………………………… 52 

Dağlar …………………………………………………………………. 54 

Merkezde ……………………………………………………………... 55 

Ters ……………………………………………………………………. 56 

Fantasia ……………………………………………………………….. 57 

Jazz ……………………………………………………………………. 59 

Kut …………………………………………………………………….. 60 

Balık …………………………………………………………………... 62 

Ölçülü ………………………………………………………………… 63 

Sisyphos Yok, Ephesos Yok ………………………………………… 64 

Yeni Ev ………………………………………………………………... 65 

Koku Varlık …………………………………………………………... 67 

Dolunay Gecesi ………………………………………………………. 69 

Hiper Zapping ……………………………………………………….. 71 

Bedenler, Hareketler ………………………………………………… 73 

Hurra ………………………………………………………………….. 75 

Seçim ………………………………………………………………….. 76 

Kalıp …………………………………………………………………... 77 

Oda Müziği …………………………………………………………... 78 

Şifre ……………………………………………………………………. 79 

Enlem ………………………………………………………………….. 82 

Ünlem …………………………………………………………………. 84 

Görev ………………………………………………………………….. 86 

Dünyaya Dönüş ……………………………………………………… 88

Anahtar ……………………………………………………………….. 90 

Konser ………………………………………………………………… 91 

Feyyür + + ……………………………………………………………… 93 

Dönüşüm ……………………………………………………………... 96 

Ultra …………………………………………………………………... 99 

Oda …………………………………………………………………… 103 

Direnç …………………………………………………………………. 105 

Fiyaka …………………………………………………………………. 106 

Çatı Katından Gece Manzarası ……………………………………... 107 

Seyir …………………………………………………………………… 110


“Sehen wir uns ins Gesicht. Wir sind 

Hyperboräer, – wir wissen gut genug, wie 

abseits wir leben. ‘Weder zu Lande noch zu 

Wasser wirst du den Weg zu den Hyperboräern 

finden’: das hat schon Pindar von uns gewusst. 

Jenseits des Nordens, des Eises, des Todes – 

unser Leben, unser Glück...” 

“Kendimize karşı dürüst olalım. Hiperborluyuz 

biz, – pek iyi biliriz ne denli kopuk 

yaşadığımızı. ‘Hiperborlulara giden yolu ne 

karadan, ne denizden bulabilirsin’: Daha 

Pindaros söylemişti bunu bizim için. Kuzeyin 

ötesinde, buzun ötesinde, ölümün ötesinde – 

bizim yaşamımız, bizim mutluluğumuz…” 

13


14


HİPERBOR - V 

(2010-2012) 

15


16


HAVA KARARIRKEN 

Sinirleri yağmura hazırlayan elektriklenme. 

Titreyen göl. 

Kara bulutun altındaki yayvan dağ zirvesi; külrengi 

gökte o zirvenin ardında daha yüksek, daha dik ve daha koyu 

renkli ikinci bir zirve olması. 

Akşamdan önce son kuş geçip gidiyor, ötüşüyle zamanın 

muamma dolu dokusunu uyararak. 

Yabancı bir ot kokusuyla değişiyor suya inmiş karacanın 

gözündeki bakış. 

Karanlığın aynı tonunda buluşuyor bölge ağır ağır. 

Suda sürüklenen ağaç kabuğu, ormanda kıpırtı, 

hayvansal soluklar, vadiden duyulan alâmet gibi bir ayı 

böğürtüsü. Suda küçük küçük şıpırtılar. 

Olup hiç iz bırakmadan yokolanların, geçmiş tüm 

oluşların uzandığı doğrultuda, – sonsuzda kesişim noktası. 

17


POLİSİYE DÖNEM 

bir gizem/gerilim şiiri 

Beğeniye ve keyfe dayalı bir seçicilik yerine katılık ve 

korkunun yönlendirdiği sakınım dolu haftalardan sonra, 

bulunduğu yerden hoşnutsuzlukla ve aynı anda birçok yerde 

olma isteğiyle günlerini harcamışken, şimdi, nereden türediği 

belli olmayan böyle basit ve beklenmedik bir temayla zinciri 

kırarak zamanını anlamlandırabiliyor olmayı garip buluyor: 

Bir film sekansı ve orada çalan müzik; parlak gün ışığının 

vurduğu mahkeme salonu; sanık cinayetle itham ediliyor; 

saksofon dramayı arttırırken zaman neredeyse duracak gibi; ve 

nihayet, sanığın yüzünün donup kalıverdiği an… 

Bu öykü kendisini ne ilgilendirir bilmiyor, ama üzerine 

alıyor onu, benimsiyor, saksofon çalındıkça zihninde beliren 

imgede kendisini yaşamın kurgularına tanıtacak bir kimlik 

buluyor. İnanıyor bu kimliğe, büsbütün ona bürünüyor, o 

oluyor. 

Aynı dramatik tavırla bakıyor albümlerde siyah-beyaz 

fotoğraflara, eprimiş vesikalıklara, sahildeki boş şezlonglara, 

limanda demirli yelkenlilere, geniş ve uzun, tenha sokaklara, 

18


inşaat makinelerine, hurdası çıkmış traktörlere. Polisiye bir 

mercekten görüyor, esrarlı bir zevkle, resmi büroları, arşiv 

dolaplarını, telefonları, ahşap sehpaları, abajurları. Satende 

ilerliyor. 

Araştırıcı bakışın yer ettiği dikkatli gözlerle geçiyor 

kentten, suça ve adalete yakın. – Öyle ki, polisiye tema 

pekiştikçe, insanın dünyasının inanç ve değerler bir tarafa 

bırakıldığında ve kültür katmanı buharlaştığında nasıl da 

kaba, haşin ve ölümcül kurallarla işlediğini görüyor. 

“İnsan her güne bir düş bulmalı,” dediği zaman, naif bir 

iyimserlikle söylemiyor bunu; tam aksine, düşsüz ve 

yanılsamasız kalmanın, belirli bir durumda belirli bir nesneye 

yaklaşabilmek için gereken en temel perspektiften ve 

araçlılıktan mahrum kalmanın ne demek olduğunu iyi bilen 

bir kişinin sinik tavrıyla konuşuyor. “Ve bulduğu düşü 

sürdürmeli değil sadece, sömürmeli de o düşü sonuna kadar,” 

diyecek belki de sözüne devam edecek olsa: Kullanabileceği 

temayı bir kere bulmuşken, onunla düşünmekte, o temaya 

bürünerek düşünmekte sınır tanımamaktan yana oluşu onun 

en ayırt edici özelliğidir. 

Bu haliyle onu kesintisizce takibe alan bir kamera olsa, 

belki de, geniş bir duygulanım yelpazesiyle düşünürken 

yüzüne ara sıra yansıyan birtakım tuhaf ışıkları ve derin, kuyu 

gibi karanlıkları, alacalı renkleri ve kötülükleri yakalayabilir. 

19


Tümden içine gömüldüğü polisiye kimliğiyle, bir ara, 

yeraltı tünelinin karanlık ucuna doğru bakarken yüzünün 

donup kalıverdiği an… 

20


DİNLEYİCİ 

Şarap, diyordu herkes. Kimsenin dilinden düşmüyordu 

sarhoşluk. “Su,” diyordu o ise: “Sadece su.” 

En baştan beri su vardı. İçti, düzenli içti, su kıldı 

bedenini, düşüncelerini, yaşamını. Berraklığı, akıcılığı, 

kendiliğindenliği, sade ve gerçek oluşunu aldı sudan. Ruhu 

sularda gezindi. Durağanlığı ve hareketi sudan öğrendi; 

ilerlemeyi, beklemeyi; özsel ve arı olmayı, kalmayı. Öyle 

olduğu sürece, suyu buldu hep. Suydu dünya. 

Ve onun suyu, müzikti. Her gün kahvaltıdan sonra bir iki 

saat aylaklık eder, sonra saat on bire doğru dışarının 

gürültülerinin ulaşamadığı loş arka odaya geçer, kanepeye 

uzanırdı. Karşı koltukta teyp olur, o gün için seçtiği müzik 

parçası çalardı. Bazen bir Wagner uvertürü dinlerdi, bazen bir 

Brahms adagio non troppo’su, bazense bir Chopin 

impromptu’su, ya da baştan sona bir Rahmaninof varyasyonu, 

Weber’den sonat parçaları. 

Tam bir dinleyiciydi o. Müzik çalmaya başladığında, 

müthiş bir dikkatle dinlemeye hazır olurdu; kulak kesilirdi, 

hatta kendi tümden kulak kesilirdi: Baştan sona, notaları değil, 

21


notaların karşılıklarını duyarak kendini yapıta öyle bir verişi 

vardı; müzikteki detayların, geçişlerin, keskinliklerin, 

oyalanmaların, ilerleyen armonideki bölgesel değerlerin, üstü 

örtülü sürprizlerin, yanıltmacaların derinine inmekte, ses ve 

sessizliğin anlık ilişkisini, birtakım ilgileri, ayrımları, karşıtlık 

ve bütünlükleri yakalamakta öyle ileri giderdi ki; orada 

duyum, benlik, yaşam ve fizik gerçekliğin özüne dair bir içerik 

bulmak ve o içeriği doğal dünyaya tekrar aktarmak (canlı 

sanatın nabzını tutmak) adına çok defalar müziğin 

yaratıcılarının bile ötesine geçtiğini, doğrudan doğruya 

yaratımın ardındaki güçlerin âlemine girdiğini hisseder, tarifi 

imkânsız bir doyumla ürperirdi. 

Fakat zaman geçti, araya pek çok olaylar girdi; mekân 

değişti, uğraşlar değişti, yaşantı değişti. Koşullar bambaşka 

olunca “saat on bir ritüeli” sona erdi. Daha doğrusu, dinleyici 

için, ritüel nitelik değiştirdi. Artık açık havadadır müzik, tıpkı 

içeriği gibi, dışarıdadır – nesnelerin çılgın yoğunluklarıyla ve 

havada boşluğun ani derinliğiyle, duyumun keskinliği, 

karmaşıklığı ve tekrarlılığıyla, belleğin ve dağarcığın 

zikzakları ve sıçramalarıyla, sabırsız istemle, nakışların gizemi, 

hareketin heyecanı, zamanın tiniyle, koku manzaralarıyla, gece 

girdaplarıyla, düş gücünün ve sağlığın döngüleriyle. – Ritüel 

artık dışarıdadır. Tatlı bir tedirginlik ve eşsiz bir başdönmesi 

vardır akşam yaklaşırken doğada ve kentlerde. 

Böylece, örneğin, dinleyici yaz günü bir bisiklet gezisine 

çıkar ve sahil boyunda pedal çevirirken tanıksız bir akışla 

ezberden ilerletir Dvorak birinci senfonideki allegro’yu. 

22


Müziği fizik dünyaya uyarlamayı ve armoninin yabanıl 

havasını solumayı iyi bilen biri olarak, bisiklet ilerledikçe, 

yapıtın genel hareket duygusundaki sığayı ne yapıp edip 

korur – ve ses renklerini birbiri ardına, dalgalı deniz 

yüzeyindeki ışıklı parçalarla, çamlı koya yaklaşırkenki Orta 

Avrupa havasıyla, ceviz ağaçlarındaki rüzgârlı savruluş ve 

hışırtılarla, tozların ortasında heykel gibi duran köpeklerle, yol 

kenarı böğürtlenleriyle ve yeşilde kırpışan akşamsefaları ve 

çan çiçekleriyle eşler. 

Ya da, bir kasım günüdür, yağan yağmura dikkat kesilir, 

yarı uyur yarı uyanık bir yoğunlaşmayla, kentin genel 

karanlığında, yatayda, ağırdan ağıra, bir katar gibi ilerletir 

duyum çizgisini: Park koruluğunda can alıcı bir gece düğümü 

bulur, tarih müzesi civarındaki yapay aydınlıkta bir cızırdama, 

koku takıntısını andıran bir aksama yakalar, sanki bir maden 

yatağıymışçasına cevher ışıltıları saçan konut şantiyesini 

görür. – Bu, largo’dur. 

Bir başka zaman, avlulardan, sokaklardan, dere 

kıyısından, ormandan geçer; bir taraçada durup düzlüklere 

bakar; taş bir duvarın kıyısında sarmaşıkları ve yosunları 

inceler; sabah erken vakit kendini bahar güneşinin altında 

duymaktan hoşlanır. Mevsimin inceliklerini araştırırken, 

aklında hep müziğin her an kurulan planı vardır. Evirip 

çevirip, bir ileri bir geri, scherzo’yla oynar. 

Ya da kış ortasında bir yolcudur su üzerinde. Gemi 

günlerdir körfezde demirlemiş dururken ve kıyıya yanaşma 

izni beklerken, saatlerin marazi sıkıntısının ve dakikaların 

23


alâmetsiz genişliğinin orta yerinde birkaç notalık bir temaya 

tutunur, durup durup birtakım ses dizilerini tekrarlayıp uç uca 

eklemeyi dener: Müziksel bir anlam birimini, çağrıştıra 

çağrıştıra doğurtmak ister gibidir. – Bir an için bir kıvılcım, 

özgün bir kıpırtı yakalar, sabredemez, birdenbire kamarasında 

yattığı yerden ayağa fırlar ve lombozdan bakar eflatun gök, 

erken dolunay, mavi dağlar, birkaç gökdelen ve ışıkları yanmış 

boz bir apartman sırasının oluşturduğu görünüm bütününe. – 

Bu, maestoso’dur. 

Dahası, dinleyici artık en çok kendini duyar. Müziğe 

kulak kabarttığında, kaçınılmaz bir şekilde, sesi uyarladığı 

görüntüdeki etkileri o an nasıl düzenlediğini dinler. Aslında 

bu da tıpkı ötekiler gibi bir dinlemedir, – yalnızca küçük bir 

farkla: Bu etkiler ve kendisi arasında hangisinin diğerinden 

önce geldiğini, dinlediğinin müzik mi kendi yaptığı işlemler 

mi olduğunu bazen fena halde karıştırır ve bunun, içinde 

bulunduğu koşullardan hoşlanabilmek adına çözülmesi 

gereken bir mesele olduğunu düşünürken zaman zaman 

müziği büsbütün kaçırdığı olur. 

24


KURDUN YÜZÜ 

Dosdoğru geçiyor ormanın içinden. Bir uğrak 

aramaksızın ilerliyor. Kendi bölgesinden ayrılarak geldiği 

yabancı bir bölge burası. 

Alıcılarını dört açmış, çevreyi tarıyor. Anlamazmışçasına 

bakıyor boşluğa. Havayı kokluyor; belirgin bir koku 

seçilemiyor. İnce bir sis var. Etrafta yer yer kar birikintileri. 

Aşınmış yamaçlardan, çukurluk, yarık yarık mevkilerden 

geçiyor. Cılız, kupkuru çalılara, yere saçılmış dal parçalarına, 

hiçbir işine yaramayacak kozalaklara, pörsümüş yapraklara, 

tuhaf köklere rastlıyor. Soğuk, puslu, dumanlı havada kara 

kara ağaçlar çıkıyor karşısına. Patikalar düzensiz; kayalar, 

uçurumlar, dereler sık sık engel oluşturuyor. Geçitlerden 

süzülüp gidiyor. Tek başına. Soluğunu duyan yok. Gölge gibi 

geçiyor fundalıklardan. Tuttuğu yol muamma dolu; çamurda 

ve karda bıraktığı ayak izlerinden anlaşılamaz çizdiği eğri ya 

da ördüğü ağ. Henüz kendi de, kendisinin ipucu olabilecek 

anlamlı bir işaret görmedi. – Henüz hiçbir şeye başlayamadı. 

Planını gerçekleştiremediği sürece kafası karmakarışık 

kalacak kurdun: Emareler yüzünün vahşi geometrisinde. 

25


YERLİLER 

Ateş yakıyorlar. Dumanın çevresinde toplanıyorlar. Bu 

alan ağaç kütükleri, hasır, yapraklar ve kamışlarla çatılmış ve 

zemini yerden bir karış yüksek tutulmuş çepeçevre 

kulübelerin orta yerinde, köyün meydanıdır. Şamanın bir 

işaretiyle susuyorlar ve önemli eylemi göz kırpmadan 

izliyorlar. Anlama kapılıp gitmeleri çok da zaman almıyor. 

Seslere ve dumana ayak uydurarak mırıldanıyorlar. 

Tepiniyorlar, ayaklarını kızıl toprağa vurarak ayin dansı 

yapıyorlar. 

Bu köyün insanları avlanmaz. Fazlalıkları toplarlar 

sadece. Su kıyısına gitseler de balık tutmadan dönerler; ama 

uzun süre kalırlar orada. Dalgındırlar, derin düşüncelere 

gömülürler, ama neyi düşündükleri bilinmez. Bazen 

burunlarının ucundakini göremezler; dumanlı, bulanık, 

hülyalı, mahmur bir yaşayışı yeğliyor gibidirler; bir bütün 

olarak aldıkları dünyadan parçalar seçmek onların yaşam 

düzeni ve zaman kavramına terstir sanki. Oluş halindeki 

şeyleri tanımaz, tanımlamazlar. Hep başladıkları yerdedirler. 

Aylaktırlar. Bundan çıkıp buna dönerler. 

26


Oyunu iyi bilirler! Çocukturlar! Bebektirler hatta, – 

eylemde yeni, ilk ve ilkel. Saçmanın ve gelişigüzelin dilini 

doğal bir ustalıkla konuşurlar. Usdışı ve bâtıl olana sonsuz bir 

tin katarlar. Sayısız çeşitlemelere dökerler satirik neşeyi! 

Kendilerini verimli kılan meyveyi günde bir kez, o da 

bulurlarsa yerler. İşler uğraşlarla eğlence arasında bölünmeler, 

kopuşlar yoktur onlar için, birinden diğerine geçerken haz 

akıcılığını kaybetmezler. 

Bu sene onlar arasından ormanda orkideyi gören olmadı. 

Loş ormana yolu düşenler sık ve yüksek ağaçların altında 

gezinirken şaşkın şaşkın bakındılar, yeşil gövdeler boyunca 

parlak gün ışığına doğru tırmanan sarmaşıkları seyrederken 

başları döndü, yere yığıldılar. 

Biri bir gün avucunda bir parça firuze ile çıkageldi. 

27


SES VARLIK - I 

Kollarını yukarının bolluğuna 

açmış gibi duran yamaçlara yağıyor 

kızıl toprakla, çamlarla, sivri kayalarla, 

lahit kalıntılarıyla ve çınar ağaçlarıyla beraber 

yabanıl dokuyu tamamlayan 

–– böcek cırıltısı. 

Dere boyundaki kuytu mevkinin 

otlar, çakıl taşları, dikenli çalılar, 

iri çiçekler ve kuşlar gibi 

ayrılmaz bir parçasıdır 

–– su şırıltısı. 

Şimşek çakıyor, 

loş kayalık boğazda 

cisimlerin ve havanın içinden 

simyasal boya gibi geçiyor 

–– gökgürültüsü. 

28


Yavan ve bomboş 

alacakaranlık saatinde 

donuk vadi kesitine birdenbire 

abartılı bir olay karakteriyle doğuyor 

–– horozun ötüşü. 

29


FEMİNİNİSSİMA 

Kadın en çok neden sakınır? Bilincin dünyayı 

karartmasından. – Akıp gidiyordur zaman, kadın 

yakalamıştır elektriği, özgürce davranıyor, geleni 

karşılıyordur, hoşnuttur, bozulsun istemez bu. Hem sonra 

sıcaklık vardır, nefes, kıpırtı, kıvraklık, buz ve ateş ve 

ürperiş. Gölge düşsün istemez spontan yaşama; deneyim, 

görü, bellek kararsın hiç istemez. Sakınır böyle bir eril 

kararmayı getirenden: En şeytani görür onu, iter 

kendinden. 

Kadın bir erdem görmez yabancılaşmakta; bunun bir 

erdem olduğunu telkin edenlere inanmaz. Noksan, 

kusurlu, tuhaf, eğri büğrü, saçma, cüzî de olsa, akıldışı ve 

istemsiz de olsa tüm şeylerin toplamının insanı insan, 

hayatı hayat yaptığını; geçmişin bütün ıvır zıvırının ve en 

can alıcı olarak da olağan, vasat, bayağı olanın bugünü, 

şimdiyi, ânı yarattığını ve sonranın yolunu hazırlayıp açık 

tuttuğunu bilir. Büyük bir dili konuşmaz kadın; yumuşak, 

küçük ve emin adımlar basar. Doldura doldura ilerler ve 

bu arada yaşayarak bilir hem zorunlu hem rastlantısal 

30


olanlarla bizzat şekillendiğini. – Bilmese de bilir bunu: 

Yanıltılamaz kadın, yabancılaştırılamaz. 

Dahası, kadın içeriden yaşar: Her şeyin içinden beden 

olarak geçildiğini bilir. Yoksa renklerle ve desenlerle 

konuşamazdı, üzerindeki aksesuarlara bir kerelik içrek 

nitelikler aktaramazdı, bir eda sahibi olamazdı. Bunu 

ondan iyi kim yapabilir? Kadının bedensel varoluşu nasıl 

kalbinden yakaladığını anlayabilmek için onun rutin 

kımıltıları, duruşu, oturup kalkmayı, geçip gitmeyi, her 

türlü ifadeyi, jesti ve mimiği zamansal çizgide 

(zamanlamalar!) nasıl da etkili kullandığına bakmak ve 

bunlarda en geçici, anlık ve tin-beden ilişkisinin tamlığı 

adına bir o kadar da gerçek sanat olan dansın çekirdeğinin 

barındığını görmek gerek. – Üstelik kadın farkında bile 

değildir bütün bunların: İçindedir çünkü, farkında olması 

gerekmez. (Neredeyse, denebilir ki, üstbilinç’tir kadın 

dünyasının öbür adı.) 

Kendini erkeğe tanıtmanın yollarını arar kadın, hatta 

tiranca dayatır kendini. Gelgelelim, bu konusunda erkeğin 

durumu ümitsizdir; kadındaki bedensel varoluşu, o, 

ancak salt tensellik olarak algılayabilir. Ahmaktır erkek, 

kadın dünyasının gizeminin eşiğinde, şehvet düşkünü 

olabilir en iyi ihtimalle. Örneğin bir kokuya takılır kalır. O 

zaman da içindeki kestirmeci yan zirveye çıkar: Zamanı, 

akışı ihlâl eder; çatışır üstbilinçle (çünkü, bilinç’tir erkek). 

Oysa bekletecektir kadın – üstbilinçte buluşma 

olanağı yakalanana kadar. Çünkü ölçüleri gözetir o, 

31


zamanın nabzını tutar, aralıkları sayar, müzikolojik bir 

düzen arar. Erken olan da geç olan kadar kötüdür 

(zamansızlık tümden kötüdür); birinden korkar kadın, 

ötekinden içi geçer; işlerliği, çarkların dönüyor ve 

momentumun korunuyor olmasını her şeyden çok 

önemser; ve kulağı hep ölçülerdedir; ölçüleri yakalamak, 

ritmi kaçırmamak, boşa oyalanmamak hayatidir. Kadın 

bekler, ama zamanında gelmeyeni karşılamayı reddeder, 

tanımazlıktan gelir. Üstelik kurallarını da asla tartışmaya 

açmaz; sadece kendi kuralları olduğunu varsayar, başka 

türlüsü gelmez elinden. 

Dahası, kadın kendi koşulları içinde kendini öyle 

benzersiz bir kesinlikle tanır; güzelliği, zekâyı, sağlığı, 

içinden yetiştiği çevreyi, ikna, yanıltma ve kafa karıştırma 

becerilerini, yani elindeki türlü kişisel olanakları, sahip 

olduğu gücü ve yaratabileceği etkiyi öyle somut bir 

şekilde öğrenir ki, yeri geldiğinde sihirli değneğini çıkarıp 

o etkiyi yaratıvermesi onun için işten bile değildir. 

Bence kadının baktığı yöndedir derin orman, gölün 

dibi, zümrüt façetasındaki toz. 

32


YÖNÜNÜ BİLEN 

İşte Laos! Kendi dumanı içinde, loş, içten sıcak. Şu 

karanlık çabalayanların, kan ter içinde, tanıyamayacağı. – 

Sürükleyici uğraştan çıktım, inanmıştım, dışarıdayım şimdi, 

yürüyorum, yeni öğreniyorum dünyayı: ışıklı tabelalar, yokuş 

aşağı hızla geçişi arabaların, yüzler, lekeli kaldırımlar, adım 

atan bacağım, yere basan ayağım. Çocuk duyum! Yukarıda, 

cadde üzerinde, kapalı kış başı havasının yoğun karnı. – Laos 

orada! (Orman, taşkın doğa, sulak toprak, tüm Budist 

tapınakların silueti.) Görüyorum buradan oraya doğru uzanan, 

yapay bir ışık çizgisinin belirlediği dolaysız yolu. – Yol yerinde 

kalacak. İstediğim an tutabilirim o yolu. Yerinde olmasından 

hoşnutum. Şimdi buranın kokularını, soğuğunu duyuyorum, 

buranın çalpara şıkırtılarını. Tanıyorum, geçtiğim sokakta, iç 

sessizliğimin geniş tropik yapraklarını; omurgam sazlıktaki bir 

kamış gibi dik ve düzgün; yogi bileklerimdeki tüy hafifliğiyle 

tartarak yatıştırıyorum sağda solda kontrolsüz kıpırtıları; 

uyumu kalabalıkta hep kaval sesiyle taklit ediyorum; 

duracakmış gibi yavaşlayan zamanla ilerliyorum ulu çınarın 

saçakları altından; capcanlı yağlı boya renklerle, kayganlıkla, 

şıpırtılarla yürüyorum. 

33


Yolun ucunda gördüğüm Laos kadar yakınım, 

başlangıçtaki Laos’a. 

34


SES VARLIK - II 

alışveriş merkezi 

Bu ne ses cangılı! Tanrı dünyayı askıda duran satılık deri 

yelekleriyle, alüminyum folyolarla, oyuncak bebeklerle, 

market köşelerindeki renkli ambiyans lambalarıyla, yıpranmış 

dinlenme koltuklarında oturup sırnaşan pasaklı sevgililerle, 

naylon poşetlerdeki organik desenlerle, plastik çiçeklerle, 

parfüm kokularıyla, mekânın ilintilerle dolu çağdaş dokusuyla 

yarattı! AVM’nin üçüncü katının yankılı boşluğunda kadın 

kikirtileri, yürüyen merdivenlerin harekete geçme tıkırtıları, 

asansör katta ikazı ve topuk takırtıları bir araya geldiğinde 

anladım bunu. 

Bu ne ses cangılı! Gömüldüğüm koltukta 

kımıldandığımda, kadife kılıfa sürtününce hışırdayan 

kıyafetlerimden tanıdım yabancı olduğum bedendeki ben’i. 

Ama ne ses cangılı! Ekrandaki animasyona dalmıştım, 

dijital çağın yapay evrenlerinden nesnel dünyanın gerçekliğine 

kademe kademe dönerken, arada kalmanın köklü yer/yön, 

öz/özne karmaşalarıyla salladım varlığın zeminini, – sonra, 

soluğumu tuttum, arı kovanı gibi olmuş geniş salonun ses 

35


kalabalığından zar zor sıyrılarak, açığa, köşeye, uzağa doğru 

kaçan duyusal kavisin işaretlediği dördüncü boyutu 

yakaladım. 

Hep vardık. 

36


NABIZ 

-üç paralel akışlı senfonik poem- 

37


38


39


SES VARLIK - III 

Duvarlar ince. Apartman, ses yalıtımı pek düşünülmeden 

yapılmış. Sesler dörtduvarın dışından, kapalı pencerelerden de 

nüfuz ediyor içeri. Kalabalık bir apartman burası; yanda, altta, 

üstte komşuların hareketliliğini duyabiliyoruz. Bu dairenin 

sessiz boşluğu dış seslerin rastgele trafiği için açık bir zemin. 

Hele de korunmaya çalışılan, üzerine titrenen bir ruh 

durumu söz konusuyken! Biliyorum: Olaylar ses dalgalarıyla, 

sudaki halkalar gibi yayılır; (bağırışlar, ünlemler, iniltiler––) 

seslerle taşınır öfke ve acı; seslerle ister istemez ortak oluruz 

başka kötülüklere, bayağılıklara, başkalarının uzak dünyasına, 

bize yabancı olduğundan bizim için kafa karıştırıcı olana. – 

Duymak istemiyorum. Kapatıyorum kendimi, iç ritmimi 

korumak istiyorum. Bilincim, müzik olmayan her şeyi 

yadırgayan kulaklarım için kalkan olmuş: Ama başıma 

sinekler gibi musallat oluyor parkede mobilyaların sürtünme 

gıcırtıları, homurtulu diyaloglar, yere düşürülen sert cisim 

tıkırtıları, güm ederek çarpan kapılar, borularda su uğultuları, 

çocuk çığlıkları, kırılan bir camın şangırtısı, sokakta 

yankılanan ısrarlı bir korna sesi. 

40


Bir yandan suskunluğum, aylaklığım, bir yandan da 

uyarılmışlığım, aşırı hassaslığım. Ya da buna kedicil bir 

hassaslık, yapısal bir iç huzursuzluk demek daha doğru olur. 

Bunun neye karşılık geldiğini en iyi bilen de evin kedisi M.; bu 

apartman dairesinin günün yirmi dört saati burada olan tek 

sakini. Başımı usulca çeviriyorum, bakışları üzerimdeymiş, 

göz göze geliyoruz. Böyle anlarda gözlerini hiç ayırmaz, insanı 

tedirgin edecek kadar uzun bakar. Garip hislerle, ânın 

erişilmez gizemiyle dolup ürperirim. Belki de evin bu gerçek 

sahibine sormak gerek, bu dörtduvarın arasında bilinci ne gibi 

güçlerin yönettiğini. 

Hassaslığından, iç huzursuzluğundan dem vurduğum, 

her türlü çıtırtıya kulak kesilmiş, her sese irkilen bu sarışın 

kürklü hanımefendi, o uyanık, güvensiz, her an tetikte 

bekleyen tavrıyla belki de, yakaladığı ruh durumunu korumak 

için çabalayan benimle çok benzer bir kaygıyı paylaşıyordur: 

Olumlu, sürekliliği olan, alışıldık koşulların ufacık bir dış 

etkenle bozulup tersine dönebileceği ihtimali hep aklındadır 

onun. 

41


POYRAZ 

42


ERMİŞ VE SATYR 

Mahremiyet örtüsü kalkmış. İşte sere serpe uzanıyor dişi 

beden. 

İstenmiş, bilinçli, uzatmalı bir içedönükleşme ve 

durgunluk döneminin ucunda, senin canlanma ânında belirdi, 

gözbebeğinin kıvılcımında, bu oda, bu kadın. Kişiliğinin 

ekonomisi, sağlam beğenin, seçici ilkelerin, yaşantındaki gizli 

işleyiş, katı perhizler ve kararlı birtakım yönelmeler senin için 

bu zirve deneyimin koşullarını yarattı. Kendini sana sunmuş 

dişi beden. Dingin bir düşünce zeminiyle, düzene girip 

yenilenmiş bir tinsellikle, dinç bir bedenle ve keskin duyularla 

yaşayacaksın bu tabula rasa sevi dakikalarını. Masumsun, 

lekesizsin; bütünlüğün ve coşkun tümden meşru kılıyor seni. 

Duvarlara gölgeler vuruyor. Hava dumanlı, nefes yoğun. 

Zaman duracak gibi, öyle ağır ilerliyor. En ufak bir kımıltı bile 

önemli, en küçük bir ses bile işitilmekte: çıtırtılar, eklem 

kıtırdamaları, belli belirsiz yutkunmalar, iniltiler, kumaşa 

sürtünme sesleri. Ve sonra, kıpırtısız uzun aralıklar. – Duya 

duya ilerliyor, bilincin insanüstü düzeylerinden de, insancıl 

düzeylerden de geçiyorsun. Doğanla konuşuyor beden. 

43


Alışıyorsun seninle soluyan öteki varlığa. Abajurun 

solgun ışığında görüntüler besliyor ruhunu. Bedenin ayrımına 

vardığın her bölgesi, uzuvların farklı farklı her pozu bir 

şeylere dokunuyor içinde. Doymaz bir açlıkla, sonsuz bir 

hevesle bakıyorsun. Masumiyetinin sınırı yok. Duyuların 

yönlendiriyor seni. Giderek artan bir hassaslıkla görüyorsun 

çukurlukları, kabarıklıkları, gölgelerin oyunlarını, renk 

tonlarını; tendeki geçişleri yakalıyorsun; inceliyorsun benleri, 

şeftali tüylerini, eşsiz kırışıklıkları. 

İlk kez temas edermiş gibi öğreniyorsun kıvrımları; her 

dokunuş yeni, beden hep bakir. Adaleler, kaba et, eklemler, 

kemikler ve yumuşacık dolgunluklardaki ifadeyi, benliğin 

somut sırlarını milim milim keşfediyorsun. Gezinen 

parmaklarına rastgelen kayganlık, pütürler ve izler, bütün 

bunlara türlü şekillerde dokunmak veya dokunmamak, 

dokunmayı ertelemek seni ayrı ayrı uyarıyor, uyuşturuyor, 

ayıltıyor, oyalıyor. 

Uzatıyorsun dakikaları; zamanın yavaşlığı bir lütuf. 

Duyum zevki neden aceleye gelsin? Bir kez bulunmuşken, ne 

diye geçiştirilsin bu yoğun saat? Tenin öteki tene dalga dalga 

akışındaki hoş tedirginliğin, tazelenmenin, uzlaşmanın, ve 

onay dolu, rengârenk bir geçmiş ve bir gelecek düşününün 

zamansız bir döngüde buluştuğu canlılık ve esenlik ölçeği bu. 

Ve kokular! En esaslısı etkilerin… Bedeni en olağan 

haliyle duyarken, koskoca bir burunsun sen! Enseyi, kürek 

kemiklerinin arasını, belin çukurluğunu, kalçaları, baldırları, 

topukları ve sonra avuç içlerini, kolları, omuzları tararken, 

44


saçlara gömülürken, kulaklara ve dudaklara sokulurken, 

benzersiz bir kokular atlasında geziniyor, sarhoş oluyorsun. 

Geçişler, akış, takılıp kalmalar, tüm hislerin karmaşık 

birlikteliği ve doğal devridaim, dişi bedenin yakınlığında 

ruhun ahenkli zenginliğini ateşlemiştir. 

Bedenin en mahrem bölgelerinde, en özel ara noktalarda, 

oralara ait doku berrak bir açıklıkla görülmektedir: Bu uç 

ayrıntılarda, hem şehvani yanın keskin bir karşılığının, hem de 

bireyi türünün yapısal kökenleri üzerinden dünyaya bağlayan 

kozmik bilginin olduğu bilinmektedir. 

45


SES VARLIK - IV 

İnsan gözlerini yumar ve mekânın kültürel ilgileri aşan 

nesnelliğini duyar: Bilinç, sesler yardımıyla, maddeyi belirleyen 

boşluklardan akar. 

Gözümü yumuyorum: Metalik, insani, mekanik, 

hayvansal, elektronik ve rüzgârsı seslerin geçişleriyle 

işaretlenen karanlık bir ses fanusundayım ve boşluğu tarayan 

seslerle bir bir doluyor işlek caddelerin ucuna kireç kokusu, 

madenlere pelte, gökyüzüne kümülüs tarlasının belirsiz bir 

noktasında kaybolan bir kerelik yay ve gece kentine toprağı en 

uzak tepeye kadar yoklayan pathos dokusu. – Sonra, bunların 

en yoğun olduğu ânın hemen ardından, sular çekilirmişçesine 

boşalıyor dünya; geriye karanlık bir zemin kalıyor: varlık, 

mekân, madde. 

Dokunabiliyoruz zamana. 

46


UYKU ÖZLEMİ 

uzun uykulara duyduğum özlem 

susuzluğumu gece yarısı 

ücra mağaraların 

derin karanlıklarına uzattı. 

baktım pencereden, 

çıktım lambasız balkona, 

panoramik manzaradan 

kaotik kapkara siluetler, 

suretsiz çalkantılar geçti. 

koşturmacaların, gürültü patırtıların, 

arbedelerin hamur gibi yoğrulan 

hummalı kentini 

floresan vadide zorbaca inciledim, 

ışıksız mahalleler beni hınçla karşıladı. 

47


mavi at heykelini 

silindirik gökdelenin 

açmazına koydum, 

bir kriz çıktı yarım yamalak. 

kent merkezine 

abartılı bir nabız yakıştırdım, 

bina yığınları 

soluksuz kaldı. 

ziftlendi toprak, 

patlıcan moru bulut 

doğu göğüne mıhlandı. 

uzun uykulara duyduğum özlem 

asla uyunamayan bir dünyanın 

hiçliğine yolladı beni ışık hızıyla –– 

en yakıcı uçta kavrulunca 

kendimi geri çağırdım dehşetle. 

48


TAYYIZAMAN - I 

Kumardan önce ateş geldi. Burada ateş! Günü geldi. 

Madem öyle neden sentetik bu deri? Hınç geldi. 

Suyu saldık. Geriden takip etti buharlı soluk. Kuyu 

boyunda maden ısısı. Manyetik bordürden geçtik, birdenbire 

maviliğe kavuşan vitrine vardık. Yavaşlayan bir hızla 

karanlığa gömülen tüm nesneler işlek caddenin erişilmez 

köşelerinde kendilerine doğru yolculuk etti. Esti meltem. 

Mırıltı raylarında aktı trenler. Grotesk kesitler belirdi – nergis 

gözlere. Spot ışığında balta! Tınlayan nal! Sesin dokunduğu 

uzak oda: turuncu, kovuk gibi, çilek kokulu. Tıpkı kilit 

vurulmuş atölyede kalan son vidanın cevheri gibi. Viva la 

vida! Tüm dünya akiktir, ama her şeyin akikliği öteki şeylere 

gizlidir. Amazon ormanlarına kaçıyor elektriğin aryası… 

Gecede ip koptu! 

Önceye döndük. Yitiverdi her şey. 

Duruyoruz öylece. Ateş yok. İşimiz kumara 

kaldı. Zar atalım bari. 

49


TAYYIZAMAN - II 

alışveriş merkezi 

Yapay ışıklarla tezgâhlar, vitrinler, karolar, panolar, 

şeritler, pervazlar boyunca caz kovalamacası! Dizi dizi kapalı 

mekânlar, endüstriyel iç mimari, göz alıcı dekorasyon. İnsanın 

karşısına birbiri ardına türlü türlü nesneler, alaca renkler, 

melez dokular getiren büyük mağaza. Piyasa safarisi! Hızla 

işleyen zihin, her an eşleşecek öğeler bulan göz, yüklü duyum. 

Uyarımların kalabalığı, öngörülmemiş karmaşık etkiler, yoğun 

hava. Raflardaki şekilli simli mumlara bakarken, ya da palto 

beğenirken! İnsanlar doluşuyor her yandan; küçük spotların 

güçlü ışıkları, tempolu müzik, parfüm kokuları, ürün bilgileri, 

uğultular. Ortamın ad hoc bombardımanıyla tatlı tatlı 

ürpermenin yolunu bulmuşken, tüm nesneleri uzlaştıran 

zemini koruyorum, hipnotik bir halde mağazada uzun süre 

oyalanıyorum. 

Sonra birden dışarı çıkıyor, yakaladığım ritmi 

sürdürerek, sıcacık düşüncelerle otopark asfaltının karanlığına 

doğru yürüyorum, kısa sürede âdeta en uzak ormanların 

ötesine ışınlanıyorum. 

50


Eski zamanların Sankt-Peterburg’u burası; 

Nevski Praspekt’te geziniyor gece bekçisi: 

Sokak lambası alevinin camın içinde yanışını 

ömrühayatında ilk kez, bir dakika boyunca 

gözlerini hiç ayırmadan seyrediyor. 

51


DÜĞME 

ufukta puslu günbatımının 

yapbozu tamamlandığında 

beride kemik bir düğme 

parlıyor yaş çimenlerde. 

dikkat dağıtıcı 

bir kemik düğme –– 

tali bir noktadan 

bulandırıyor manzarayı. 

karanlık huzmelerle 

lekeleyip perdeliyor 

ağaçlar arasındaki açıklıktan 

güneydeki allı morlu tepeleri 

gören daracık hattı. 

alacakaranlıkta 

havanın tütünsü kokusunu 

52


uğursuz salgılarla 

zehirliyor. 

sanki lanet bir göz –– 

bulunduğu yerde kötücül, tekinsiz, 

şeytani bakışlı. 

karartı içinde 

tavus yeşilini andıran 

yakıcı bir matlığa bürünmüş, 

histerik, hipnotik. 

pul kadar bir alandan 

halka halka yayılarak devleşiyor, 

trajik karanlığı 

zifte boğuyor. 

koro uğultuları, 

vahşi iniltiler, çığlıklar 

ve ürkünç fısıltılar arasında 

küçücük kemik düğme 

geceden daha büyük 

bir hiçliğin kıyametini duyuruyor. 

53


DAĞLAR 

-Himalaya interlüdü- 

Aşkın yükseklikler, ıssız gök boşluğu. 

Dağların çatısı: Parçalı zirveler; sivri, kırık kırık 

kayalıklar; aşınmış, çıplak, yarık yarık, dilim dilim yamaçlar; 

inişli çıkışlı, çanaklar oluşturup eğri büğrü konilerde buluşan, 

kâh sıra sıra uzanıp kâh kopuk kopuk duran, parlak, boz, 

damalı, her yöne dönük girift mevkiler kurmuş sayısız yüzey. 

Yerin en yükseğinde ve göğün en yakınında her türlü 

şekil ve engebeyle dolu bu yamru yumru, büyüğün en büyüğü 

kütle, bitimsizce uzanacakmış gibi görünürken, – işte, 

birdenbire başlayan bir bulut deniziyle sınırlanıyor: Pamuk 

gibi bulutlar; yoğun, engin, tekdüze bir beyazlık, ufukla bir. 

Ne ki, hemen ileride, başka bir doğrultuda yeniden 

başlıyor dağlar. 

54


MERKEZDE 

55


TERS 

-impromptu- 

Solaklar yakınlarda. 

Uğursuz ahlâk masası – platin sarısı boyatmışlar 

ofislerini! Evimizde nasıl oturalım şimdi hardal sarısı? 

Sığdırmaz ettiler. Gölgeleri düşüyor bu uğultusuz odalara. 

Uğursuz ahlâk masası! – Ve burada, salonun köşesinde rustik 

masa, ahşap dalgaları, boğuntu. Çiçek desenli berjer, 

dışarıdaki gece renklerine göre hiç olmadığı kadar âtıl şimdi. 

ŞİMDİ!! Büyük bir vakum sıkıştırdıkça en özel köşeyi, 

özelliksiz kalıyorum. Canıma düştüler. Abajur aydınlığında 

bulaşıcı uyuşukluk: Solaklar yakınlarda! 

“Sonraya sakladığım senfoni lekelenmese bari.” 

56


FANTASİA 

“İhtiyarı görün.” 

Bitkinsiniz, içiniz kararmış. Aç, susuz, uykusuz, – ihtiyarı 

görün. 

Yerdeki yuvarlağa basın. Rengi atmış panelin önüne 

geçin, heykel gibi durun. Yapışkan adımlarla, yerden 

kalkmayan ayaklarla geldiniz buraya. Ihlamurlar renklerinden 

bir şey kaybetmemişse de, kaldırımların suyu büsbütün 

çekilmiş. Yan yana getiremezsiniz bunları. Boynunuza çelengi 

atıp kaçtı hoşgeldin heyeti. Tek başınızasınız. Bakın şimdi 

ırmağa; ölgün bir buhar tütüyor sudan. Buraya gelirken, anlık 

bir sarsıntı tuhaf göstermişti size gerçekliği. Uyuşuk, sersem, 

hantal vaziyette bir şeyler yapmalısınız bundan, – gövdeniz 

sert bir kabukla kaplı, içten içe pelte de olsanız. 

Görün ırmaktaki cıvıklığı. Havada pis bir duman. 

Etrafınıza bir an bakın. İrkilip bir uykudan ayıldınız sanki. 

Kavakların kıpırtısını yakalayın; ördekler hipnotize ediyor. 

Âtıl kalamazsınız. Zamanın dışından seslenin zamanın içine. 

Sarmaşıklar iniyor binanın parşömen renkli cephesine. Güz 

ikindisi duvarda yağ gibi akıyor. Kırlangıç öttü. 

57


Görememişlerdi sizi, duyamamışlardı! Sanmışlardı ki, 

apokaliptik bir bekleyişin eşiğinde takılıp kalmışsınız; 

sanmışlardı ki çürümeye kurulusunuz. O halde kendinizi 

duyurun şimdi: Aladdin’in Şenlik Marşı çalıyordu hep, 

dinliyordunuz! 

Gürbüz pancarlar oluşadursun, varlık anlatsın kendini, – 

dinleyin, dinletin. 

58


JAZZ 

to a commuter on the bus, by the window 

You are there and this is a novel feel I get out of you. 

American girl! Play well with the strap of your bag. (Your 

nature thus translates into our mainstream reality. In a 

character that I know of all living. Of myself.) — Electric soul! 

Ticktock rhythm! Latent boom! Dreamy night thoughts! Flash 

vision! Free-flowing profile before the city lights! Busy heart of 

the dark! — You are the moment: either left out of time or 

enclosed back in time. Blue wiz! Net of patterns! Spark-catcher 

of desires! Cute plot! My belief in easy presence! Lovelike! 

Sneeze gently where you are — and I will perpetually spread 

out your being in slow jazz tempo. 

59


KUT 

Sislerden hayalet gibi beliriyor kule yıkıntısı. 

Şimdi başlıyor her şey. Burada, şu an. 

Çarpıcı bir deneyimde büyüklüğü inatla kovalarken 

küçülen ve büyük bir öyküyü küçücük bir deneyimde 

sürdürürken bunu bilmeyen sen, şimdi, olmayan bir özü 

aramayı bırakıp, etrafta bulduğun işaretlerden yola çıkarak, 

uyandırabilirsin benliğini adım adım. 


Havada yoğun bir nem, toprak ve ağaç kokusu. Köpek 

havlamaları, kuş ve horoz ötüşleri duyuluyor. Kuşluk vakti 

ışığa doyuyor puslu dünya. Kendi ifadesini bulmuş tin. Yeniye 

doğru açılan tatlı bir belirsizlikle, dingin kıpırtıların 

beşiğindesin. 

Biliyorsun, büyük bir uykudur yaşamın: Uykudadır her 

şey; bir düştür gördüğün. – Ve Parsifal’sin sen bugün, müziğin 

yankılanıyor havada, leitmotiflerinin sonsuz tekrarları! 


60


Yürüyorsun geniş vadiye karşı. Hızla seyreliyor sis. 

Yamaçların uzantısını, vadinin genişliğini ve dönemeçlerini 

tanıyorsun. Beden dinç, soluk doyurucu, uzuvlar sağlık dolu, 

güç dolu. 

Toprağın ve ağaçların renklerini, göğün tavanındaki 

bulutları inceliyorsun. Yeniden öğreniyorsun bakışlarını 

gölden geçirmeyi; alışıyorsun. Karşı yamaçta çarpıcı bir 

kabarıklıkla kalkan gibi duran kayalık, ardındaki koskoca 

dünyayı buruk buruk perdeliyor. 

Uzak dağlara bakıyorsun; akşam üstleri alev alev yanan 

dağlardı bunlar. Öyle tanımıştın onları. Klarnet, trombon, tuba 

sesleri duyardın, yaylıların ince tınıları. Görüyorsun ufkun 

geçidinden yansıyan pırıltıyı: tapınağını arayan bir geçit. Böyle 

tanıyorsun ufku, tapınakları. 

Çığırında akıyor yaşamın. Duyuyorsun sesi, devinimi, 

sürekliliği. Sıradan bir öyküyle, sudan sebeplerle kuruluyor 

gün. Alışkanlıkların, becerilerin ve zaaflarınla; dürtülerin, 

tutkunluğun ve sabrınla ilerliyorsun adım adım, – Baba’nın 

kaprislerinden ve gazabından, Oğul’un meziyetini 

doğuruyorsun. 

61


BALIK 

Balık hafızaymış! Neymiş efendim, balığın hafızası 

anlıkmış, olanı hemen unutuyormuş. Şöyle mi yani: Kesit kesit 

yaşıyor balık, her an kendini bir yerde buluyor? – Bu bize 

balığa dair neyi anlatır ki? Hangi canlı için, olmak, kesintisiz 

bir hafızayı gerektirir? Ya da, hareket bilince mi denktir? 

Harekete yön veren, varlığın bütünsel momentumu değil 

midir, – içten ve dıştan bir toplam? 

Balığın hafızası, sudur. 

62


ÖLÇÜLÜ 

Müziği duydun. Çimenlere ayak bastın, yürüdün. 

Yaylılar geriliyordu: ana ses. Tarhların yanından geçtin. 

Arabalar aktı yoldan. Flüt duyuldu. Duvar boyunda kış 

güneşine uydun; taşlara, yosunlara, sarmaşıklara dokundun. 

Fıskiye şırıldıyordu parkta. Koşturan, bekleyen insanlar, canlı 

jestlerle konuşan kadınlar. Ziller, davul, glockenspiel. Uçak 

pistleri geride kaldı. Uzayıp giden raylar. Ağaç sıraları. Tuba, 

fagot, korno. Dere boyu ıslık. Bodur çalılar. Tepecikler. Gölet. 

İki durak arası süre. Piyano çalındı. Hız, tempo, akış. Ölçüyü 

tutturdun. Ufukta kızıl bir çizgi. Soğuk esinti boşlukta. Yine 

yaylılar, hep birden. 

Durma, bekleme: Kaçıverir müziğin ritmi. 

63


SİSYPHOS YOK, EPHESOS YOK 

Ephesos ziyareti 

Hani bakır, hani fırıldak, hani telek? Hani nar, hani gül, 

hani ipek? Hani yakut, hani kertenkele, hani gülle? Yok, hiçbiri 

yok! Hani kadeh, hani mermer? Hani zırh, gölge, renkler? 

Mendil – – mendilde elmas? Yok! Yok! 

Hani mumu yakan tesadüf? Ateşin karnı gibi düşünce 

tutulması? Hani aşkın buğu; üzerimizde nefes kesici kemer? 

Ağzımızı bıçak açmazkenki sırrımız? Yok! Hani leke, hani 

pürüz, hani yumrular? – Sisyphos? Adına Sisyphos dediğimiz 

tuhaflık, cilve, cazibe? Yok! 

Ephesos ayağıma kadar gelmiş olabilir. Sisyphos yoksa, 

Ephesos da yok. 

64


YENİ EV 

İşte yeni eviniz. Seçtiğiniz plan, odaların düzeni. 

Duvarlar, boyattığınız pastel renkler. Mobilyalar, halılar, satın 

aldığınız bilumum eşya. Parke zemin, işlemeli alçı kornişler, 

duvar lambaları, tablolar, saten perdeler. Salonda çepeçevre 

kitaplık, şömine ve televizyon; sehpalarda hayvan heykelleri, 

vazolar ve kâseler. Abajur, köşe koltuğu, minderler. Çeşitli 

oran ve ölçülerle pekişecek bir denge ve uyum düşünülmüş 

evin her köşesinde; ortak bir tarzın yansımaları üzerinden belli 

bir oturmuşluk ve dinginlik aranmış; uğraşlar ve alışkanlıklar 

için alanlar yaratılmış. Sanki en küçük detayına kadar tüm 

eşyalar ölçe biçe, bir sisteme göre yerleştirilmiş. Net bir yön 

duygusu hâkim iç mekâna. Koridorların ürpertici bir derinliği 

var. Arka bahçeye bakan odalar diğer taraftaki caddenin tüm 

seslerinden yalıtılmış. Çalışma odasındaki berjer sanki sırf 

düşünülüp kalınsın diye konmuş köşeye. Fotoğraf çerçeveleri 

soluk yansılar saçıyor. İçerinin sessizliği ve kıpırtısızlığı 

çağrışımlarla dolduruyor yalnızlığı. Bir ruhu var bu evin. 

Odalarda tedirgin adımlar yönlendiriyor insanı; güven 

duygusunun kesinliği ötelerin gerilimine karışıyor. Boşluktan 

kadanslar doğuruyor hava akımı. Heykel gibi duruyor insan 

65


yatak odasında. Dürtüler düzene giriyor, düşünce akışkanlık 

kazanıyor; uykunun meziyeti elektriklendiriyor gardırobu, 

avizeyi, yastıkları, battaniyeyi, kilimleri. 

Belki de bir Big Bang başlamak üzere bu yeni evde, – 

benlik tüm sağlığı ve sayrılığıyla saçılacak mekâna… 

66


KOKU VARLIK 

Ağır ağır kendime geliyorum. 

Kentin keşmekeşinden bitkin düşmüştüm; harekete 

koşullanmış bir halde sürekli yanlış çalışan bedenimi 

peyderpey terk etmişti dirim. Fakat evimin dörtduvarının 

arasına döndüğümde içgüdüsel olarak yaptığım birtakım 

danslar, spor bile sayılamayacak acayip atlama zıplamalar, 

orgiastik figür ve hareketler, kısacık bir zaman aralığında 

enerji düzenleyici bir refleks görevi görerek beni kendime 

getirdi. 

Önce bedenimi tamamen yorup enerjimi tüketmem 

gerekiyordu. Sonra, bir dakika bile oturup dinlenmeden, art 

arda soğuk ve sıcak duş, yoğun bir buhar banyosu. Deri 

değiştirmiş gibi oluyorum şoklanınca, canlanıyorum. 

Ardından, oda ısısına, durgunluğa dönüş. Arp tınıları. 

Yiyebileceğim kırmızı bir elma var meyve kâsesinde. Ağır 

hareketlerle, öteberiyi oradan oraya usulca koyarken çıkan 

tıkırtılara kulak vererek hazırlıyorum bir fincan çayı. 

Bacaklarıma sürtünüyor kedi. 

67


Elmayı kemirişim, çayı yudumlayışım, sessiz sakin 

oturuşum bir tür ayin havasında. Ayaklarımı hafifçe 

oynatıyorum, bileklerim kıtırdıyor. Kaslarım, kemiklerim, 

organlarım tazelenmiş; gerilim dalga dalga terkediyor tenimi. 

Ferah, derin nefesler alıyorum. Kanım sımsıcak. Kulaklarımda 

tatlı bir uğultu. İnce bir ter boşanıyor üzerimden. Fincanı saran 

parmaklarımda olağan dokunuşun engin gücü. 

Yumuyorum gözlerimi; kendimi duyuyorum mekânda: 

bedenim somut ve bütün. Nefes alıyorum, hışırtılar 

duyuyorum: dışarıdaki ağaçların hışırtıları; biliyorum, 

oradalar. 

Boşluğun ve varlığın içten içe kutsanışı bu. Günün 

saatinin aşıladığı iyimser, meraklı ve tedirgin etkilerle yoğun 

bir duygulanım atlasına doğru aralanıyor kapılarım; 

ürperiyorum. 

Ve eşiği nihayet aşıyorum: Genzime yürüyüp beni 

ayıltıveren odunsu bir kokuyla, nesnelerin gerçekliğine 

gözlerimi açıyorum. 

68


DOLUNAY GECESİ 

Kaba inşaat halindeki 

beş apartman bloğunun 

ortasında kalan boş arazide 

karanlıkta bembeyaz parlayan pus 

dolunaya işaret ediyor. 

Upuzun prodüktivite merkezi binasının 

ön cephesinden yansımalarla 

havalanan bir milyon pervane 

biçimsiz öncünün dümen suyuna 

kapılıp gidiyor. 

Köşelerde kaybolan 

ve geceye karışan 

her karaltı 

derin kaynaklara değiyor. 

69


Yayvan tümsekteki 

Maya tapınağını andıran müzenin 

geniş dümdüz terası üzerinde kalan boşlukta 

kaynağı belirsiz 

boğuk iniltiler, ünlemler. 

Issız trafo alanında 

elektriksel gizemler 

bas seslerle dalga dalga tınlıyor; 

dikenli telin öte yanında 

zifirî karanlıktan 

kara dağın ardına kadar inen 

keskin bir eğri. 

Baktığım yerden 

somut varlığa 

vahşi bir dirim yayıyorum 

buharlı nefesimle dolunay gibi. 

70


HİPER ZAPPİNG 

ekranda uzay görüntüleri, 

düşüncem ultra mor 

dokunuyorum okyanus kıyılarına, 

kum tanelerim altın 

derinleşiyor sıcak sular, 

ateş balığıyım karanlığa 

boşluğu kaplamış platin, 

densité 21,5 

ışıkta çaputlar kutsal, 

sancım esrik 

kilde kavruluyor güneş, 

mekân fırdolayı yazıt 

71


parıltıları yutuyor ırmak, 

yaş alacakaranlıkta çiy elmas 

amforada sessiz girdap, 

eşikte beliriyorum alaca 

değiyorum elektriğe, 

levha yuttum karnımda ışınım 

72


BEDENLER, HAREKETLER 

Sen eve gelince kafam karıştı. 

Gelişinin duygusal bir ağırlığı yok aslında; burada olman 

sıradan, günlük bir durum. Evdesin, dönmüşsün, bu kadar 

basit. Ama sen geldin ve benim için ortamın havası değişti. 

Bocalıyorum. Eve alışmıştım. Şimdi yeniden, başka türlü 

alışmam gerekiyor. Az bir değişiklik bile yeter bazen benim 

gibilere, aksayabilirim, bilirsin. Değişimin hep gerisinde 

kalanlardanımdır ben. 

Bir mimik var sende tanımlayamadığım. Bu mimik – bir 

ilk sanırım. Yeni, aniden beliren, biricik. Nereden belirdi, nedir 

o, neyi anlatır, neden anlatır, – yahut bir şey anlatır mı? Öncesi 

nedir, sonrası nedir, tekrarlanabilir mi, tekrarlansa veya 

tekrarlanmasa neyi gösterir? – Duyamıyorum mimiğini. Zaten 

ben ya çok fazla duyarım, ya da hiç duyamam, ikisinin arası 

yoktur, bilirsin. 

Bilir misin? – Anlayamadım seni. Mimiğin geçti, gitti. 

Tepkisiz kaldım. Bu arada sen çantanı bıraktın, atkını ve 

eldivenlerini attın, mantonu çıkardın, konuşmaya başladın. 

Sonra yan odaya geçtin, oradan anlatmaya devam ediyorsun. – 

73


Buradasın. Beklememiştim seni. Her gün eve gelirsin zaten, ne 

var ki bunda? Ama alışamadım. Oysa hemen alışmalıydım: 

Sen yanımda, en yakınımdaki kişi değil misin? 

Bulunduğum odada gezinen bir bedensin. Pasif gözlerle 

izliyorum ara ara seni. Çerçevede beliriveriyorsun, duyu 

alanıma arkadan ya da yandan yaklaşıyorsun, şaşalıyorum. 

Kediyi de garipsiyorum bazen böyle, koltukların üzerinde 

yürüdüğünde, yalandığında, gözlerini dikip baktığında. Buna 

dikkatimi verdiğim zaman, garipsiyorum. Kapanmaz bir 

boşluk, bir mesafe vardır insanın başkalarıyla arasında, ister 

kendi türünden olsun, ister başka türden, ötekinin başka bir 

canlı olması yeter. – Canlılığımı ayakta tutan koşulları bir tek 

ben bilirim. Başkasının canlılığını, başkasının koşullarını 

yabancılayışımın asal değerini sorgulayacak değilim. 

Hem sonra, yabancılarım tabii: Kim bilir ki bedeni? – 

Kendi bedenimi bile bir yabancılayışım vardır benim. Her an 

yeniden tanımıyor muyum onu? Garipliği içindeyim. Ben 

bedenim değilim de ondan; – ama bedenimi 

yabancılayışımdaki tavır beni anlatıyor olabilir. 

Beden dili bedenimin dilidir, benim dilim değil: Kim 

kendini bedeninin diline yansıttığını söyleyebilir? Bilemez ki 

neyi yansıttığını. Belki de duruşuyla, tavrıyla hiç istemediği, 

hatta hiç bilmediği bir şeyi gösteriyordur başkalarına! 

Dışarıya dış olarak yansıyan içiz biz. 

74


HURRA 

-impromptu- 

Bartók savaşları! Metalik zıtlıklar – soluyan renklerle. 

Güneybatının toz mavisine marul yaprağı dalgaları, kristal küre 

bâtın, ıslak koku, su ekber. Sokağı ölçen 23 anekdot! – Atlet 

ruhlu bir yaratıcı o: Uykusuna, beslenmesine 

dikkat ediyor, disiplini, düzeni, kişisel bir 

ekonomiyi önplana almış, sıkı çalışıyor, 

bedeni sapasağlam, ciğerindeki nefes ve 

damarındaki kan esenlik dolu, sinirleri çelik 

gibi, yüklenebilir her türlü ağırlığı, koruyor 

döngüyü, biliyor ne istediğini, aşamaları 

geçiyor, hedeflere ulaşıyor, bir sonrakine 

daima hazır, formunu ve moralini hep en üst 

düzeyde tutuyor ve bunu hep tam kapasite 

çalışarak ve kendini son raddeye kadar 

zorlayarak yapıyor, dinlenmeler bile sırf 

kendi ritmini korumak için, içinde harıl harıl 

işleyen bir süper makine var onun, durmuyor. – 

Kaldırımlar cevher. Biber satılıyor sokakta. Bir ardı var seyyar 

satıcının… Ve tezgâhındaki biberler! Salve saliva. Yapraksız kayın. 

Kuş kuşku. Düş kilim. Dişler kamaşıyor. 

75


SEÇİM 

76


KALIP 

Üst üste biniyor horoz, tabanca horozu, rüzgâr gülü 

horozu, horoz şekeri. 

Kopyalanıyor suretler; lekeler ve desenler tek tip; yapboz 

parçaları, inek postları, duvarda yosunlar ve gökte bulutlar 

birörnek. Tüm ızgara çerçevelerin, artı işaretleri ve koordinat 

eksenlerinin ucu çarmıha çıkıyor! 

Denek taşım berbat bir kalıp; uzak durun şimdi benden; 

ister manken başı, ister büst, ister kukla, isterse insan kafası, – 

birer kopyadır hepsi, denktir ve yapaydır – bu, aynılığın sonu 

gelmeyen faciasıdır. 

77


ODA MÜZİĞİ 

Üç gitar, bir tombul akordeon. Şen şakraklar. İspanyollar, 

buradalar. Flaş! Gerisi karanlık. Bir dans enstantanesi: 

gözbebeğinde sabit imge, bilince leke. Suskuyu hassasça tartıp 

ayarlıyoruz an çıpalarıyla; gerisi müzik. Yatayda ilerliyor 

fitilin kıvılcımı, izliyoruz gayri ihtiyari. Sığınacağı nihai bir 

kovuk arıyor kendine uyku, kutu gibi odalarda, derinde, dipte. 

Rüzgârla, girdapçıklarla, kutsal taşa duran çarpıntıyla. 

Aynaların kıstırdığı örgü koltuğu köşede iki büklüm. Kalıyor 

orada ekose desenlerle sonsuza dek. Işığa kristal filtre. Başka 

İspanyol tınılar – ve yamru yumru bir broş! Gitarların ve 

akordeonun şen gerilimi artık tutamaz bizi burada. Çıt ve çın! 

– Kalıyorlar; ve güneş gibi büyüyerek geçiyorum evin ulu 

kapılardan, çıkıyorum şehre. Kapı alınlıklarından aldığım atlı 

aslanlı manzaralarla. Ses karmaşası olan ne varsa, baskın 

gelerek boğsun onları müzik. Çıkıyorum şehre, – güney şehre, 

– sızı şehre, – azgın bir tufanla içine bembeyaz, hıncahınç 

dolacağım şehre: – dış seslerin bir ayine doğru derinleştiğine 

inandığım şehre, (bunun için varolduğuna inandığım şehre,) – 

gündüzdüşü bulutuna bürülü, sürat kokan, kınalı, lüks, 

delifişek şehre. 

78


ŞİFRE 

Üzerimde hiçbir filtrenin göstermediği şifre, sonunda ters 

ışıkta belli oldu. 

Bu belirsiz işaret, gün boyu kendimle taşıdığım 

sembollerin, armaların, amblemlerin hepsinden farklıydı. Beni 

tanıtan onlardı belki ama, asıl kodum bambaşkaydı. Ben de 

tanımıyordum onu; özümde değil, dışımda, üzerimdeydi. 

Fakat ne etkileniyordu, ne de etkide bulunabiliyordu. Onay 

beklemiyordu. Görülemiyordu. Asla bilemeyeceğim 

underground yanımdı, asla kopamadığım oversoul’um. Tenimdi 

direnen. Sezebiliyordum. Bemollere kulak kabartmıştım. 

Habersizdim yaydığım ışıktan. Benlerimde kişisel bir anlatım 

gizliymiş. 

İnsan nasıl kapılmaz kendi varlığının darlığına! – 

Çöldeydim, hamsin baskınlarının ortasındaydım; görünüşteki 

genel amaçsızlığımı koşullayan iç mantığın bile yabancısı 

olduğu bir tür bedevilik çökmüştü üzerime. Soluk yolumda, 

burnumda, genzimde, boğazımda, ciğerlerimde kekremsi bir 

hastalık belirtisi gibi gezen glossolalia sızısı gitgide pekişti. 

Ayırt edemiyordum neyin hastalık neyin nekâhet olduğunu; 

79


en marazi anlarda algım birdenbire keskinleşip kafam müthiş 

hızlı çalışmaya başlıyordu, rahat bir nefes alıyordum. 

Akabinde kara kara, çarşaf çarşaf yayılan tedirgin düş 

düşünceleri, tekinsiz fısıltılar, karmakarışık, oya gibi imgeler… 

Fenalaşma ve iyileşme belirtileri birbirini kronik tekrarlarla 

izledi. 

Çok fazla belirsizlik vardı. Ne yapıp ettiysem, baktığım 

şişkin yamaçlar üzerindeki nuages gris’den, köhne maden 

ocaklarından, karanlıktaki yaratıkvari kayın ağaçlarından ve 

uzak mor tepelerden bir kış anlatısı çıkaramadım. Şaşı şaşı 

baktı bana tüm acayipliğiyle elime aldığım malakit küreler; 

sancıdı ufku incelediğim teleskopun merceği. 

Dünyayla içrek bir ilişki kurmaya bel bağlayıp bundan 

bir türlü somut sonuç elde edemeyince nihayet dümeni ters 

tarafı kırdım, ama yeniden olağan bir benliğe bürünmeme 

gidecek yolun neredeyse jeolojik oluşumlar kadar ağır işleyen 

bir süreçten geçeceğine hemen ikna oldum. – Belki de tam o 

sırada, davranış kalıplarımın benim içeriden algılayamadığım 

basitliğini gözlemliyordu kedim. 

Sonu gelmeyen bir değişimsizlik algısı içinde, kopuk 

kopuk da olsa, her biri kendi uzayında derinlik kazanan pek 

çok şey denedim art arda: Bir Sultanahmet fotoğrafında gökte 

art nouveau desenler gördüm sözgelimi; bir Rus günbatımı 

tablosundan cıss sesi duydum; Britten’ın impromptu-andante 

lento’sunu, Ives’ın Central Park in the Dark’ını, Villa-Lobos’un 

New York Skyline’ını, Copland’ın Quiet City’sini şekilden şekle 

girerek dinledim ve alacakaranlıktaki birtakım kıpırtılara 

80


doğru, belki tılsım olur diye bir kuvars kristali tuttum. Ardı 

arkası kesilmeyen bir silsilenin, anlamsız bir yığın zırvanın, 

abuk sabuk bir curcunanın içinde kaybolup gittim böylece; 

elimden başka türlüsü gelmedi. 

Ama ne zaman ki, gecenin bir yarısı vardığım gizli 

tapınakta tonozun altından geçerek taş koridorun ucuna kadar 

yürüdüm ve esrarlı mahzenin kapısında durdum, işte o 

zaman, günün keşmekeşi başarılı bir sona doğru uzanan 

büyülü bir zincirin halkaları olarak aydınlanıverdi birden: 

Erişilmeze doğru erişmiştim, ve karşıdan kaynağı belirsiz 

kuvvetli bir ışığın vurmasıyla o an üzerimde bir saniyeliğine 

göründü şifrem. 

81


ENLEM 

Varèse için libretto 

hınk. dıdık. hıdı. hınk. gıpıt. ıyıp. nurt. 

hınkk! melekût-ttt. hınk. çıkırt. cır cır cır cır cır cır. 

fıt fıt ftfıt. gohhrr : ardıç kuşunun gerçek yaşamı, en 

uçlarda. ŞU AN. indd – grurulek: krlrr krlik glk 

civ yiv vii i .şenlendirilen yabanlıklar oldu. 

dolunay sana bakar 

Anlamı elden bırakma. 

kum kum kum kum kum kum kum kum kum kum 

kum kum kum kum kum kum kum kum kum kum kum 




kum kum kum – kumsalda – – kum saatinde. 

tziiyyyyk : güneye güneye. uzuyor hadisenin 

çizgisi – kıtırt kıtırt’a dek. AĞAÇ KABUĞU ıfff ıfıf 

ıfff .nefesin tamlığına dağılmadan gidebilirse 

kişi. yaman 


82


Şçe içeçeçe he hı ehıhe hh. tayf. alize. girdap. 

GAFFAR SETTAR CABBAR – .nokta bâb. 

hedef tahtası! daireler! daireler! daireler, daireler, 

daireler!!! viyu viyu viyu iv uuv SETTAR GAFFAR 

.özgür bâb. hâlesinin içinde hâle hâle – 

inanılan hâle : thereminle 


rımpampampam tımtım rımramramramramgımgamgamgam 

[pizzicato] “Yüceltilme sırası şimdi kimde? Hı, 

Kalavun? Kandinski, ha? Heredia? Hah, 

Barenboim. – Ama sen hep aşağılanmak 

istiyorsun Gülfem, kusura bakma, bu düşkün 

amor fatine ayak uyduramam! Şu sevimli 

kafatasın da olmasa mazur görmem seni asla.” 

araz arz azur .bilmem nasıl doğuyor sizdeki 

öğle karanlığından bu yön oku denizaşırılığın. 

bu cümle boyunca lontano for large orchestra 

atoller hariç. 


bambu mirketi perdeliyor. 

83


ÜNLEM 

Duvar saatine bakıyorsunuz. Evinizde. Pencereden dışarı 

sarı bir lamba ışığı gösteren, üst mahalledeki evinizde. İçerisi 

ılık. Etrafta kataloglardan seçerek, severek satın aldığınız 

eşyalar. Mesai bitmiş, dönmüşsünüz eve: ezberlediğiniz eve; 

her sabah çıktığınız ve her akşam döndüğünüz eve. Bağlısınız 

işinize ve ailenize. İlkeleriniz var. Tanınırsınız. Yaşamda 

yerinizi bulmuşsunuz. Önünüze dosya gelir, imzayı atarsınız. 

Fotoğraf çekinilir, resme siz de girersiniz. Sakallı haliniz size 

daha çok yakıştı. Bugünlere çalışarak geldiniz. Görevinizi 

sizden iyi kimse yapamaz. Düşünceliyken elinizi çenenize 

götürürsünüz. O ağız, o burun; başınızın o eğikliği; ayağa 

kalkışınız. Akşam göğünün altında dikilen karaltısınız. Parkta 

yürüdünüz, banklarda oturdunuz. Fotoğrafını çektiniz 

arabanın. Gür saçlarınız havalanıyor rüzgârda. Mevsim kış. 

Kereviz aldınız, mutfakta masaya bıraktınız. Kızıl elmayı 

evirip çevirdiniz elinizde; yüzeyinde yansımalar vardı. Kemire 

kemire yediniz. Duvarda asılı kılıç dedenizden kalma. 

Senelerdir sizde. Kitaplar sıralanıyor raflarda; okumaya 

vaktiniz pek yok. Puronuzu okuma koltuğunda içersiniz. 

Planlarınız var. Uzun bir ömür gerek. Sağlığınızı koruyun. 

84


Güncel gelişmeleri takip edin. Fırsatları iyi değerlendirmeli. 

Zamanı yakalamalı. Ortak akıl işliyor. Geçen yıl bu zamanlar 

Uzak Doğu’ya gitmiştiniz. Pasaportunuzda bir sürü damga. 

Kaydınız tutuluyor. Bilgileriniz giriliyor sisteme. İşte, vesikalık 

resminiz. Düzenleniyor belgeler. Bekleme salonunda 

saksılarda iri bitkiler. Dakikalar geçiyor. Geniş kadranları var 

duvar saatlerinin. 

Siz! İçinde bulunduğunuz koşulları ebedî bir düzenin 

görünümü sayıp, nasıl da ölmeyecekmiş gibi yaşadınız! 

85


GÖREV 

Araştır göğü. İncele taşları, yaprakları, ağaç kabuklarını. 

Karıştır havayı. Oyna maddeyle, ısıt bulutları, bük caddeleri 

ufka göre. Çık merdivenleri, bak güneşe. 

Yetmez ama bunlar, sana daha fazlası gerek. Çarkları 

tersine çevir, uzaklaş ataletten, takın kurnazlığını, seç 

ayrımları, yön ver akışa. Tam ortasındasın her şeyin. Kaynak 

ve dayanak sensin. 

Sezgilerin meşale. Suskunluğun çıpa. İçgüdün sihirli bir 

asa. Görünümler aynan. Eriş, dokun, dönüştür. Yanıt veriyor 

nesneler. Soluğun yaşam soluğu varlıklara. 

Dönüyor çarkların, saç pırıltılarını; durumlar yoğun, 

olaylar senin buluşların. Yollar koy ortaya, yürü o yolları, 

yarat yolculuğu. Bir kilit yarat – ve bir anahtar. 

Türet ilkeleri, çıkar denek taşını ortaya, hazırla simyayı: 

Işık kıl dünyayı. 

* * * 

Ateşlendi devinim, yağıyor sorular, sıralanıyor 

görevlerin: “Hangi akışın kilidini ne tür anahtar açar? Eşyanın 

86


atlasında nasıl gezinilir, istenilen etkiler duyumlardan nasıl 

elde edilir? Hangi deneyim hangi edimden uç verir; edimlerin 

sıralanışında nasıl bir matematik gizlidir; sağlıklı işleyişin sırrı 

nedir? Hazla örtüşmeyen deneyimin sarmalından nasıl kaçılır; 

deneyim birden tükeniverdiğinde neyle geçiş yapılır? 

Edimlerin zehiri nasıl akıtılır; nefes kesici deneyimde 

boğulmamak adına nasıl nefes alınır? Mekânların folkloru 

hangi şifrelerle örülür; yoğun durumun labirentinden nasıl 

çıkılır? Kültür ve hayvansal bilinç nasıl bağdaşır? Zamanın 

dokusu nasıl okunur; söylemler, paradigmalar, dönemler 

hangi kozmik kodlarla yazılıdır? Tarih ile tarihdışı nasıl bir 

üstbilinçte buluşur; bilim ve sanat en yüksek döngülere nasıl 

çıkarılır, teknoloji nasıl tinsel kılınır? – Benliğin gücüyle çoğalt 

doğayı, esrik kentler yarat! Ayrımların büyüsünü tutuştur, 

ilintilerin aydınlık zincirini kur, yeryüzüne bir değerler 

cümbüşü saç! Çılgın haz dansını başlat, kesintisiz yapım 

sürecini ilerlet! Günbatımından, denizlerden ve bulutlardan 

şaşmaz derecede gerçek, esgeçilemeyecek bir esas bulup çıkar, 

varoluşa armağan sun onu, daima sonsuzun dehasını 

esinleyen parlak sözlerle konuş, evrene hep kut taşı!” 

87


DÜNYAYA DÖNÜŞ 

Unutuyor çeliği, kromu, titanyumu; uzaklaşıyor 

platformların, tünellerin, yerçekimsiz kabinlerin, kontrol 

panellerinin evreninden. Yıldızlara, boşluğa ve gezegenlere 

bilimsel gözle bakışı sona erdi. Dünyaya dönüyor. 

Dijital sinyaller kalabalığından, mekanik arı kovanından 

çıktı. Yeryüzüne iniyor. 

İlkin dağ yığınlarını gördü; zirveleri ve yamaçları 

küflenmiş, pul pul dökülür bir halde buldu. Ama yırtıyor 

çeperi hemen, sıyrılıyor yabancılığından. 

Sürükleniyor havada. Geride bırakıyor yanardağları, 

kalderaları, dipsiz kanyonları, acı gölleri, bozkırları. Bir parça 

yeşil yakalıyor ufukta. Ani bir kuzey çığlığı duyuyor. Kar 

kokusu alıyor. 

Tadıyor havanın nemini. Rüzgârlara bırakıyor kendini 

okyanus boyunca. Sahillere, vadilere, nehirlere kayıyor. Çiçek 

tarlalarını, çayırları, ormanları aşıyor. 

Hayvan sürüleri görüyor. Mandalar, gazeller, zürafalar, 

kazlar, turnalar parlak birer mühür gözbebeğine. Yoğun 

baharat kokuları geziniyor havada. Şırıltılar, uğultular, ötüşler, 

88


ulumalar, vızıltılar yankılanıyor. Canlılık ve dürtüyle gürül 

gürül yerküre. Böcekler ve kelebekler ışıkta trilyonlarca 

kıvılcım. Güneş lekeleri nasıl da uzak. Ufuk kıpkızıl. 

Kayıyor boşlukta. Bulutların ötesine, çöle. Alabildiğine 

kum, göz kamaştırıcı huzmeler, palmiyeler. 

Kanı ve canıyla, kendini baştan beri içinde hayal ettiği 

dünyaya kavuşuyor nihayet. Son bir nefesle kumulları aşıp, 

kutlu vahaya ayak basıyor nihayet: yerçekimi nihayet… 

89


ANAHTAR 

Klişede tekili gördüm. 

Belirsiz, değişken, canlı bir tekrarsızlıklar bütünüdür 

kültür – ve o kültürün içindeki yaşamımız. İlkelerin 

yanardönerliği yerini hazır tutar yeninin ve dirimin. 

Kapalı havanın rengine bürünmüş ayna camlı kulelerle, 

tarihî mezarlık parseline vuran güneş ışınıyla, koruluktaki 

pusla, metal çitteki keskin yansımayla uyuyorum günün barok 

trajedi armonisine. 

Kiler köşesinde petrol yeşili, bambaşka bir aydınlık 

buldum. Banyo armatürlerinin gelecek gizemleriyle dolu 

soyluluğunu apaçık duydum. Kabuki oynayan adamlar, kovuk 

sahnelerde, duvarlar içre. Televizyon ekranında gördüğüm 

somonun sırtı gümüş işaretten yoksun değildi. Sırrı 

uzaysallaştı aynaların. 

Ne garip! İnsan bazen içinden düğme teyelleyerek çıktığı 

yüksek döngüye limon dişleyerek dönebiliyor, – kendi 

içeriklerinin göstergesini yakından takip ederek… 

90


KONSER 

“Daha açılışta yoldan çıkan armoniyi böyle toparlayabileceğimi 

düşünmemiştiniz.” 

Ne konser salonundaydım, ne de çalışma odamda, 

masada, portelerin başında. Müziği hareket halinde, kâh kapalı 

mekânda kâh açık havada kuruyor, dolayısıyla nota kâğıtlarını 

nereye gitsem yanımda taşıyordum. Yapıtı her yere 

götürdüğüme göre, tomar tomar kâğıdı yanımda taşımamda 

neden gariplik olsun? Çantamdan ara sıra çıkarıp kâğıtlara 

armoniler işliyordum. Böylece şekillenen yapıt, doğrudan 

doğruya zamansal çizgiye oturdu, akışın diline büründü. 

Notalarla olan ilişkim dışarıya nasıl göründü, tuhaf mıydım, 

bilmiyorum. İçrek bir düş görmüştüm. 

Tüm süreç boyunca, edimlere kattığım içerikleri belli bir 

göstergeden okudum: İçgüdümün zikzaklı ilerleyişindeki 

tutarlılığı, içi duymaya odaklı bir kararlılıkla takip ediyordum. 

– Ölçüleri hiç kaçırmadım. 

Yanından geçtiğim insanlar, “Bu çocuk belirsiz sosyal 

dünyamıza elle tutulurluğu, mahmur yaşayışımıza somut 

91


bilgiyi getiriyor,” dediler. Onaylayışım ve onaylanışım 

maddede ve zamanda, içten dışa ve dıştan içe örtüştü. 

Nereden nasıl geldiği anlaşılmaz bir esinle, âdeta ayin 

havasında nefes alıp veriyorum işte; sessiz, dingin, bas 

tınılarla, daha edilirken kabul olunan bir duayı 

mırıldanıyorum. – Passacaglia! Seferber ediyorum viyolonsel, 

keman, kontrbas, viyolaları; flüt, klarnet, fagot, korno, obua, 

trombon, trompet, tubaları; vurmalılar, arp, timpani, çelesta da 

eşlik ediyor. Tek ışık kaynağının küçük bir yarım ay olduğu 

noir dağ manzarasında, hızla olgunlaşan bir beceriyle, gümüş, 

loş ve aydınlık işaretleri yakalayıp çoğaltıyorum. Derken 

önümde, karanlığın içinde bir göl açılıyor. Kristal vahalar. 

Gece rüzgârı. Issızlık. Bitkiler. Derin ormana doğru uzanan 

yönde Hacerü’l-Esved… 

Beni üçle beşi çarpmayı beceremeyecek biri 

olarak görenleri hayrete düşüren sıradışı bir 

zekâm vardır: Evet, bazen gerçekten üçle beşi 

zor çarparım; ama bazen de çok daha zor bir 

işlemi, örneğin 128265719128 çarpı 44735044’ü, 

biraz zaman verilirse kafadan hesaplayıp 

söylerim: 5737972588882721632. 

92


FEYYÜR + + 

cuy – ya – feyyür. – Mıknatısın ruhusun sen. Ele avuca 

sığmaz. Hem çeken hem iten. Sendeki mum alevi karnından 

gümüş balık geçmez. 

İn evlere kapanıyoruz, kış uykusu mu, Hint fakiri uykusu 

mu ne. Kont Drakula uykusu mu? – İç odadayız, hep aynı 

duvara bakmaktan bıkmayarak: kireç beyazı, kötü yapılmış 

sıva ve badanayla yüzeyi dalga dalga, bomboş bir duvar. O 

kadar. İç odadayız. En iç oda. İçiz, dışımız yok. Sonraya 

ertelenmiş kaçışsız sorumluluklar da, keyifli alışkanlıklar da. 

Pinekleyen beden, kısa devre yapmış ruh, merkezcil girdap 

monoton: koza, metamorfozsuz. Evrensel yenilenmezlik. 

Dönümsüzlük. Hımbıllaşma. Panikleyen pudra: pejmürdelik, 

pasak, pesanteler, Vivaldi’de ölmüş primavera. 

corps raté. 

sgate – – kha – ajj – cuy – ya – feyyür. – Yine. Uç. Tuhaf. 

Sancı. Son. – Yaşamaya devam ederek. 

93


Yahut evden çıkmışız, dışarıdayız, – durağanlıkta 

hareketin geridönüşsüzce katılaşma eğilimi yerine, iki yönlü 

bir akışın kesitini görüyoruz; durgunluk hem dinlendiriyor 

hem erk aşılıyor; özelleştirerek geçiyoruz öncenin generic 

sokaklarından (bu sokaklar ki bize kültürümüzün özne 

yokkenki folklorsuzluğunu göstermişti); apartman 

yığınlarında çoğul detaylar var; yürüyoruz, uymuşuz mozaik 

dokuya, ilerliyoruz bahçelerin önünden ve sıra sıra 

balkonların, cumbaların altından; sardunyaların, demir 

parmaklıkların, türlü türlü perde desenleri ve lamba ışıklarının 

göründüğü pencerelere bakıyoruz; sonra, adımlarımızı 

hızlandırarak, geçiyoruz dönemeçlerden, pasajlardan, 

köprülerden, heykellerin, panoların, işaret levhalarının, 

şemsiyeli kadınların ve kara kedilerin önünden, ses 

manzaralarının, dokunsal vahaların, koku haritalarının 

içinden; – koşar adım dalıyoruz galeriye, Chagall tabloları var, 

krem rengi koridorun ucundaki kapıdan avluya çıkarak, karlı 

ağaç saçakları altından seğirtiyoruz – ve sonunda, andante 

cantabile ma non tanto: Sokak boyunca uzanan duvarın dibinde 

büyük dirimini bulan özne, bina kütlelerini, duvarların ardını, 

avluları, havayı ve yüksekleri yokluyor; savurgan Titan-irade, 

çağdaş kültürü silkeleyip etrafa cevherler saçıyor; ve işte o an, 

denenen tılsımlardan biri nihayet bir vanayı çeviriyor ve taşlar 

yerine oturuyor; – cilve bir orada bir değil; – ve yerkürenin 

üzerinde kalbinden yakalıyoruz cızırtılı girdabı; gözün 

hayvansal bakışlarıyla dosdoğru bakıyoruz dimdik yükselen 

dağa, kabaran doğaya; – nabız uğulduyor; çeperi zorluyoruz, 

94


zonkluyoruz, döngüler geri getiriyor çıt eden çekirdeği bize – – 

çıt! 

ıçg – gefühl – – feuer 

ujj – cuy – ya – feyyür. – Ele avuca sığmaz. Hem kem 

gözden sakınan uğur, hem kara lanet. Mıknatısın ruhusun sen, 

kuark oynağı! Sendeki mum alevi karnından gümüş balık 

geçmez. 

95


DÖNÜŞÜM 

“Sabahki gibi değil hiçbir şey. Oysa şafak vakti içimde doğal bir 

büyüklenme duygusu kabarmış, beni insan, güzellik, kültür, tin, 

tarih, gelecek, istem ve zirvelere dair sınırsız bir inançla 

doldurmuştu. Karmaşık duyularla içrek bir imge türeterek, onu bir 

mühür gibi her yere bastım. Ama araya ıvır zıvır girdi, dikkatim 

dağıldı, zihnim karıştı. Döngü kırıldı. Boşluktayım şimdi. – Acaba ne 

yana meyletsem? Örneğin yıldızları mı düşünsem? Cangılları? Ya 

da denizaltıları? Altmışlı yılları? Çınar ağaçlarını? Acaba kentin 

doğu yönündeki çukurluğu izleyen ana aksına bir Honegger armonisi 

mi düşürsem?” 

* * * 

Bunları ve daha pek çok şeyi özel birer işlev gibi deniyor. 

Çünkü erken saatlerde yakaladığı perspektifi ilerleyen 

saatlerle beraber kaybetmişse de, türeyen imgenin esaslarına 

tutunmakta diretir bellek adacıkları – ve kişi eylemsiz 

kalamaz, denemeler yapmadan duramaz. Hiçbir sofistike 

yöntemin gideremediği sıradan bir hata uyarısı zihnini teslim 

almıştır onun; buna bir karşılık bulmak zorundadır. 

96


Vasatlığın içinden güçlü imgeye rağmen dokunulmazca 

geçememiş olması, kolay uzlaşabileceği bir durum değildir. 

Gün ortasında tutulup kalır insan; muammanın kısır 

hesaplamalarına hapsolur; eli kolu bağlanır. 

* * * 

Felaketin kıyısında geziniyor, grotesk homurtular 

duyuyor. Tekinsiz bir kararlılıkla koruluğun kıyısındaki 

yamaca geliyor. Katı bir dürtü yönlendiriyor onu; ama bu öyle 

üstü kapalı, öyle alttan alta oluyor ki, birtakım güçlerin etkisi 

altında oradan oraya gezinmeyi âdeta kurban psikolojisiyle 

kabullenmek zorunda. 

Taraçada duruyor kış güneşine karşı. Geniş çatı 

tarlalarının ötesine, uzaklara doğru, yün çiğner gibi bir hisle 

bakıyor. Bir şey mi var beklediği? Öylece pineklerken, yatışıp 

dinmenin ya da arızayı geçiştirmenin dolaylı bir yolunu mu 

bulmayı umuyor? (Hiç masum değildir o; muhakkak bir hinlik 

düşünüyor.) 

Islak toprağın kokusunu soluyor. Su birikintilerine 

bakıyor: Hareler görüyor. Rüzgârın uğultularına kulak 

kesiliyor. Heykel gibi kaskatı duyuyor gövdesini. Ağacın 

dallarına tünemiş göçmen kuşları görüyor: Zamanın içindeler. 

Sanki her adımını sayıyor, her hamlesine dikkat ediyor. 

Her hareketinin arka planında bir incelik, bir niyet, bir strateji 

seziliyor. Belki de belleğin anlık bir işaretiyle ya da algının 

saniyelik bir keskinliğiyle, günün geri kalanı için 

yürüyebileceği yolu gördü, durumunu başka bir gözle 

97


değerlendirmeye başladı. Yoksa harekete geçmesinin bir 

anlamı olmaz zaten: Güce dayalı yoğun bir yaşam kurmaya 

dair deneyimleri ona yalnızca belli koşullarda kullanılabilecek 

bazı beceriler aşılamıştır, ve o yüzden gayet iyi bilir ki, 

ayrımları, ilintileri, zamanlılığı ve senkronları tinsel bir 

canlılıkla ele almasını sağlayacak avantajı elde edemezse, lirik 

bir kaosun uzağında kalıp yeni döngüler için görüş alanları ve 

hareket düzlemleri açabilmenin yolunu bulamayacaktır. Buna 

emin olana dek, sancılar içinde kıvransa ve durağanlığın 

amansız erozyonuna uğrasa bile beklemek zorunda. 

* * * 

Göl kıyısındaki çınara, suyun titrek yüzeyine, taşa konan 

kargaya bakıyor: à la haiku bir an için hâlâ çok mu erken? Kol 

saatine bakıyor, zamanın derinliğini arıyor, ibreler arası çöller 

görüyor. Honegger armonisinde yoğun bir içerik yerine, 

çığırından çıkış zikzakları ve müziğin dinlenemezliği ilkesi mi 

var? Manzarada tüm topoğrafyayla örtüşen kutlu bir duyum 

çarşafı mı dalgalanıyor, – yoksa hiçbir parseliyle asla yanıt 

vermeyecek kaskatı bir yığınla mı karşı karşıya? 

Sorulması gereken en yaman soruyu, kendine tam bu 

noktada soruyor: “Denemelerim bana Yeni’yi verebilir mi, yoksa 

tüm iradem bir dağarcığa, sınanıp denenmiş olana, Eski’ye 

mahkûmdur da, kaynağı kendimden aldığım sürece yalnızca onu mu 

yeniden üretebilirim?” 

98


ULTRA 

– "Sidre’yi geçtik sanki…" 

– "Hayırdır, öte doğru mu, beri doğru mu?" 

Ametist kırıkları, ulu orta, un ufak. Akordeon körüğünde 

gölgeler: notalara kendini veremeyen dinleyici için. 

Avucunda küre tutan imparator: karnı aç. – Derinden inci 

tanesi çıkaran dalgıç: karnı tok! Bambu filizi yemiş öğleye, 

kauçuk sanmamış. Sonra, sualtına güdümlüyken de şaşmamış: 

yekpare deneyimmiş. Kesintisizmiş. 

Resif tüm mercanlarıyla oluşmuş, tamamlanmış. Daha 

fazla olacağı yok. Denizşakayığını saran salyamsı sümüksü 

sıvıyı esgeçmeyen doğal ilintiler, ne hikmettir, kıymık kadar 

bir yosunda daha da yoğun. Dalgalanıyor yosun. Vay! Resif 

renk-ısı; kokusu kesif; gizemli bir solukla döneniyor. 

Sular bulanık. – Bulanık mavi. 

Yüzümden sular süzülürken duşta. Kökenimin okyanus 

olduğuna iyice inanmışken. Geride kısık bir sesle Penderecki 

metamorfozu duyuluyor. Ilık suyla, su dualarıyla: 

99


"Sudur dünya… İçinde yüzdüğüm… Ilıktır… İçi ılık, 

dışı ılık… Ben de ılık oluyorum onunla… Serindir… 

Sıcaktır… Benim için… Benim suyum… Ilık su… 

Suyum ben… Sularla bir… Suların içinde bir… 

Suların içinde bir akış… Akıyorum… Yine su 

olarak… Benakış… Kendim… Su davranışlı… En iyi 

bildiğim… Yatağımdan akarak… Sulara… 

Sudünyada… Dünyalar kadar su… Ilık… Ben… 

Su…" 

Öğlenin kapalı yunağında, sucul bir meditasyon türemiş 

kendiliğinden: İçinde tutar beni, berraktır, arıdır, akar, yıkar. 

Uzlaşmadır, sancıların dinişi ve uyku. Beni bir buhar kozasına 

sarar. Elmas gibi parlarım. 

Ama suyun elverişli koşullarından çıkan 

kişinin, karşı konulamaz bir dürtüye tutulup 

kendini sürekli kopyalamasına, her an elmas 

gibi parlamaya çalışmasına şaşmamak gerek. 

Çünkü, bu tuhaf ısrarda sakat bir yan olduğu 

kesinse de, bütün zamanını elmas peşinde 

geçirenlerin onu bulduğunda bu tür bir 

çılgınlığa kapılmasından daha doğal bir şey 

olamayacağı da kesindir. Üstelik içinden 

geçilen mekânların kendini kopyalayıp duran 

kişiyi sürekli yanlışlaması da bir şey 

değiştirmez: Onaylansa da onaylanmasa da, o 

kişinin işi elmasladır, parıltıyladır. 

100


Bir odadan diğer odaya geçiyor, her odada aynı telaşı 

kurguluyorum. Tuhaf gelgitler içindeyim. Kılcalda cıva bir 

yükseliyor, bir iniyor. 

Yağmurlu günün loşlaştırdığı salonda günlük işlere dair 

planlarımı, zaman çizelgemi, önceliklerimi ve gerekçelerimi 

düşsel düşüncelerle kuruyorum. Ama sonra, dolabın 

vitrinindeki, keskin parıltılar yakaladığım kadın heykeline 

bakarken, ensemin dibinde ters bir gölgenin beni izlediği 

hissine kapılıyorum. Parıltı neden kesiliyor birdenbire? Ters 

bir gölge işleri bozuyor; yoksa parlak değil mi heykel? 

Kurnazlığımı konuşturup masa üstündeki kır çiçeklerinin, 

meyve tabağının ve mumluğun natürmort ânını yakalıyorum, 

yine de parıltıdan giderilemiyor lekeler. 

Oda köşesini loş bir aydınlık sarmış: Sancıdır. 

Tarçın kokusu algı çölüne hapsolmuş. – Kokmuyor. 

Hayvansal özsu ölülükle kuşatılmış. 

Boşluğun ortasında bir Sibirya ormanı var; ama dışı yine 

boşluk, zifirî karanlık. 

Sisten kuş çıkıyor, seviniyorum. Uçup gidiyor, siste 

kayboluyorum. 

Boğucu yaz mevsiminin tüm gizli dengesini daldaki bir 

şeftalide bulmayı zorluyorum; onun yerine, demir bir bilyede 

en feci hafızasızlığı buluyorum. 

Hafız’ı örten kara beneği buluyorum. 

101


Rahat bile olsa iç taraf, – dışta aman 

vermeyen katılık, darlık... 

102


ODA 

Odanın duvarları bej renk. Ortada kiremit kırmızısı 

Afgan halısı, üzerinde kadmiyum sarısı eliptik sehpa. Halı 

karşı duvara göre hafif çapraz duruyor, sehpanın elipsi de 

öyle. Yan duvarlar karşıya göre geniş açılar yapıyor. Oda 

dikdörtgen değil, daha ziyade yamuk. Ve iki yanda tavandan 

örgü püsküller sarkıyor. Van Gogh odası perspektifiyle 

yerleştirilmiş koltuklar, abajur, toprak testi, çalışma masası. 

Senin odan bu. Gececil bir oda. Uzaklara değgin. Gizemi 

sımsıcak. Sessizliği tıs sesi; bemollerle belirsiz klarnet tizlerine 

doğru uzanan bir ıssızlıkla buruk. Kapalı ortam için fazlasıyla 

taze ve bakir bir hava var burada. Tarçın ve salatalık mı 

kokuyor? Abajurun ışığı tupturuncu, ateş gibi. Karşı duvardan 

mukarnasları andıran kıvrımlarla, dökümlü kara bir perde 

sarkıyor yere kadar. Ortasında şarap rengi bir açıklık, belki de 

yan odaya açılan alçak bir geçiş kapısı (ve o bilinmeyen yan 

oda; belki de bir hücre büyüklüğünde ve kıpkızıl). 

Hipnotik bir elektrik sarmış eşyayı. Koltuğun yanında, 

yerde, abartılı bir gramofon. Sehpadaki sedef tabakta, 

kaleydoskop. 

103


Geliyorsun, yerleşiyorsun odana, – her şeyiyle senin olan 

bu odaya: Des Esseintes değilsin, anbean pekişiyor içeride 

koşulların elverişliliği. 

104


DİRENÇ 

Aklından bir an bile çıkarmadın tempo primo’yu. Virdindi 

o senin, olaylar trafiğine karşı. Güne parlak bir başlangıç 

yaptın, gün boyu aynı kıvamı korudun, her şeyi kafes gibi 

saran yapıları çaprazlamasına katettin. – Anayoldaydın, 

ilerliyordun. Başkaları da vardı orada, başka insanlar. 

Karşılaşıyordun. Selamlar verildi sana, oralı olmadın. Soruları 

geçiştirdin, gittin: zihninde bir sabit fikir. Slalom yaptın 

kalabalıklar arasından. – Toplantı odasındaydın, tavanda 

manyetik bir enerji topağının varlığına inandın: Uğurlu gök 

cismin, korudun onu, ona bel bağladın. İnsanlar konuşurken, 

andante amoroso gecesinin mistik yaratıkları saydın onları: kara 

lehçeli söyleyişleri aslında bulut davranışlı. Bilmiyorlardı 

nelere ne büyük zararlar verebileceklerini: gökkubbede öyle 

Turangalîla bir fresko… 

Uğradığın her yerde sana ait o özel kıpırtıyı uyandırdın; 

gizlice sürdürdün onu, korudun. Üzerine titrediğin elektriği 

mekâna ve eşyaya yaydın. 

Korkunun cart yeşili konturlamış seni, – güzel ve masum 

gövdeni: Senin bulunmuş hazzın, vasatlığa hapsolacak diye 

ürperiyor. 

105


FİYAKA 

-impromptu- 

Seviyorum bu şaklabanı! Lades kemiklerini, cam 

bilyeleri, yüzükleri getirdi bana. Tamamla beni, ey gözleri 

sürmeli, çeyreğim ben! Kıvrılıp çınlayayım. Ne zaman ilkel 

olmadım ki? Buğumu takınayım güne karşı, ışıkta sarsılayım. 

İniyorum mahzenime. Suyun içinden gülümseyeceğim, bekle. 

Gör sırma saçlarımı. Parlak gözeneklerim balsamik. Telek 

konmuş omzuma. Kıpırtı durmaz. Ten üstün. Tirşe sulara 

gömülüyor gümüş halka. Yutkundukça açılıyorum. Gidişim 

akımla aynı doğrultuda. Yürek bu! Sorgucum asi. Altın toz 

bulaşmış paçama. Irmaklar diliyle mırıldanırken – içe doğru, 

vantrilokça. Hanelere döndüm yüzümü. Koşuşan fareler çizdi 

rotamı. Zikzaklar eşsizdir. Hohoyt! Eski manzara resmindeki 

patika. Bakışlıyım. Ensemden gıdıklıyor tahtakurusu. 

Yeter ki sürsün döngü, geçeyim dönüşümlerden, 

kalmayayım danssız, kokusuz. 

106


ÇATI KATINDAN GECE MANZARASI 

“Noktürn bize gecede önemli 

şeyler olduğunu söylüyor.” 

Uzak dağ yolunda araba farları parladığı an zihnimde bir 

ışık çakıyor, dolunayı çevreleyen bulutun şeklini ve renklerini 

incelemeye koyuluyorum. Gece manzarası capcanlı. 

Kentin yamaç tarafında sokak aydınlatmalarıyla renk 

renk olmuş semt âdeta pelteleşmiş, bir tür yağ bulanıklığıyla 

titreşiyor: fokur fokur, tuhaf bir çorba; ürpertici, karanlık bir 

bulamaç. Akışkanlığın ve kıvamın tılsımıyla kıpır kıpır; içinde 

sanki pitonlar, ejderhalar, şahmaranlar yoğruluyor. – Pembeli 

morlu bulutların deseni altında, üstteki taraçada devlet 

binaları El Greco Toledosu. 

Aşağıda, düzlükteki ızgara planlı loş sokaklarda, ara sıra 

geçip giden arabalardan karanlığın kılcal damarlarına sızıyor 

ışık. Köşebaşlarında, kavşaklarda alaca ambiyanslar. Her 

sokağın ucunda bir kuytu, derin bir temas, varlığı yoklamanın 

sıcaklığı. Heves uyandıran bir sessizlik. 

Beride, sanayi bölgesi. Geniş bir baraka, depo, hangar, 

ambar tarlası; uzayıp giden tesisler. Makrokozmos içinde bir 

107


mikrokozmos bu: zamanın ve mekânın mühendislikten 

geçirildiği, yazgıların bürokratikleştiği, korkunun matematiğe 

dökülüp kalıplaştığı. 

Sanayi bölgesinin uzak köşesinde genişçe bir ambardan 

beyaz bir ışık sızıyor dışarı. Orada, kim bilir, belki de 

palamarlar yahut yelken bezleri son bir işleme tâbi tutuluyor, 

belki yıkanıyorlar, hatta defalarca yıkanıp dezenfekte 

ediliyorlar, belki de işlem bir türlü durmuyor, materyal öyle 

çok beyazladı ki etrafa keskin bir ışınımı andıran bu kör edici 

beyazlık yayılıyor, zaman buz kesiyor. 

Kentin diğer tarafında geniş konut bölgesi. Lambalarla 

turkuaz ve kehribar rengi aydınlanmış park, orada uzaktan bal 

kokuyor, tuz kokuyor. Karanlıkta kalan koruluğun yahut 

mezarlık alanının bağrında sanki iri bir örümcek ya da akrep 

geziyor, karanlığı gıdıklıyor, ürpertiyor, irkiltiyor. 

Geniş bir inşaat alanı var oraya yakın; vinçler gecenin 

heybetli muhafızları gibi sıra sıra. Parlak aydınlatılmış temel 

çukurunda belki de cinler kafa kafaya vermiş, esrarlı taşlarla 

kıvılcımlar çaktırıyorlar, gecenin geri kalanı için başka yerlere 

taşıyacakları uğursuz pırıltıyı yakalıyorlar. Yankılanıyor 

koronun pes sesi; meçhul ayinin rahipleri doğunun kapısında, 

âlemler arası bir geçidin ağzında bekliyor. 

Kentin tam ortasında, dolunaya göre tuhaf, çarpık bir 

konumda, eğikmiş gibi duran bir gökdelen var. Üst katı bir 

araştırma merkezi belki de, pembe lambalı bir laboratuvar. 

Yan yana sıralanan odacıklarda sanki metal tezgâhlar, deney 

gereçleri, tüpler, solüsyon kavanozları seçilebiliyor. Tavşanlar 

108


var orada, sayısız tavşan, hepsi de en vahşi deneylere üstün 

geldi, sonsuz bir dehayı yaratarak ve tüm çağları aşarak, 

görülmedik bir kudretle Tanrı’yı tesbih ediyorlar. 

Doğu ufkunda, yerküreden bile daha geniş, incecik kızıl 

bir yay kabarıyor, aurora borealis’ini arayan eflatun göklere 

dokunuyor. En uzakta, masalsı kasaba ışıkları. Hayat veren 

ötelerin sınırı belki de oradan başlıyor. 

109


SEYİR 

Onun gördüğü tepeyi başka hiç kimse görmedi. 

Pat diye kalkıyor yerinden, tırmanıyor merdiveni, çıkıyor 

çatıya, manzaraya karşı dikiliyor, aniden hazırlıksız bir bakış 

seansı başlatıyor: Uzak dik yamaçta ve göl kıyısında daha 

evvel yakaladığı majör imgeyi tekrarlaması mümkün değil mi? 

Akşam ağır ağır inmekte, ve bölgeyi tararken kıyıdaki beyaz 

lambalı bina öbeğine vardığında imgenin ışığını yeniden 

yakıveriyor. 

Bu içrek duyarlılıkların kaynağını kendinde taşır o; 

geniştir dağarcığı: “Tanıştırayım, Bay Misfit,” – bir zamanlar, 

deneysel bir göz yumma hummasına tutulup dakikalarca 

odanın durum diliyle ürperen çocuktu o, – şimdi, sıkıntının 

eşiğinde açan dev nergis. 

Sonra aşağı iniyor, sokağa çıkıyor. Peşine takılan başıboş 

bir köpekle bahçedeki kızıl kordilini tavaf ediyor; bitkinin 

hava kararmadan önceki geçici renklerini inceliyor, onun her 

yöne yayılmış sivri yapraklarını çeşitli açılardan gözlemliyor. 

Derken alacakaranlıktan son serçe geçiyor; o saniye kendi 

karaltısını lacivertin ortasında, karanlığa doğru küçülen bir 

110


dişbudak gibi duyuyor. Güçlü bir işaret bu ona, bir komut: Hiç 

vakit kaybetmeden merdiveni tırmanıp kendini yine çatıda 

buluyor. 

Manzara için bu kez yüzünü doğuya değil, batıya 

dönmüş, – peçesini atmış, – oturuşu, duruşu ve bakışıyla 

ditirambik bir serinliğe yerleşmiş. Kulaklarına rüzgârın 

uğultusu doluyor. 

Batı ufkunu tarayıp oranın uyarım yoğunluğundan 

seçimler yaparken, gerekirse Mozart’ın masonik marşına ya da 

Bach passacaglia’sına bile başvurabilir: Araçları meşru kılan 

öznellik onda o denli belirgin ve edimsel mecaz becerisi öyle 

gelişmiş ki, bir an konuşacak olsa, ağzından birtakım sözler, 

antik bir lahdin panosunda yazılı, şifreli bir ibare gibi 

dökülüverir: 

“everything is manipulable” 

111


112

Aytek Sever - Hiperbor - V

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?