Milli Mücadele Gazetesi

More documents

Recommendations

Info

MİLLİ MÜCADELE GAZETESİ, 16 Mayıs 1919 8 İzmir katliamını yaşayanlar anlattı Vali hayatını kurtarmak için oğlunu sıkıştırıyordu: “Seyfi oğlum Zito bağır” ESİR DİYE GEMİLERE SÜRÜKLENEN SİVİL MEMURLARA, LİSE TALEBELERİNE RUM EVLERİNDEN KİREMİTLER TAŞLAR ATILDI. İZMİR İZMİR’İN Yunan ordusu tarafından işgal edilmeyeceğini, Paris Barış Konferansının hakkımızda “hayırlı” neticeler aldığını son dakikaya kadar ilan eden Vali İzzet Efendi de dün vilayet konağını basan Yunan birlikleri tarafından yakalanmış ve: “Ben valiyim. Bana dokunmayın.” demesine rağmen diğer memurlarla beraber esir kafilesi haline rıhtıma doğru sürüklenmiştir. Yakınındakilerin anlattıklarına göre vali, hayatını kurtarmak için, yanında bulunan oğlunu devamlı sıkıştırmış: “- Seyfi oğlum, zito bağır, zito bağır” diye ihtarlarda bulunmuştur. Fakat yarı yolda bir Yunan memuru arabası ile yetişerek valiyi alıp götürmüştür. ELLERİNE GEÇENİ SAVURDULAR Kafilede bulunanlar, yürüyüş sırasında, Yunan askeri tarafından öldürülen ve parklarda serili yatan cesetlerin soyulduğunu, henüz can çekişenlerin de süngülendiklerini görmüşlerdir. SUBAY ve memur kafilelerine, Efzun askerlerinin tecavüzlerinden başka, yollardaki Rum ahali ile evlerinin balkonlarında yer alan Rum kadınları “Yuha” nidalarıyla ellerine geçen kiremit ve taş parçalarını atmak ve bazıları da rövolverle ateş etmek suretiyle taarruz ve hakarette bulundular. İzmir Lisesi talebeleri de bu kafile içinde hakarete ve işkenceye uğradılar. DÜN sabah, gümrük müfettişi olan kayınpederinin yanına gümrük binasına sığınmış olanlardan Eşref Bey, gümrük binasındakiler Efzunlar tarafından esir alınıp götürülüşünü de şöyle anlattı: “Süngüler arasında ellerimiz yukarıda yürümeye başladık. Kordon’a çıkar çıkmaz evvela birçok Rum çocuğu üzerimize hücumla başımızdaki fesleri alıp yırttılar. Bizi Borsa Dairesin’e götürdüler. Borsa Dairesi’nde ve yanındaki Anadolu Bankası’nın geniş antreposuna ve Rumlara ait diğer depolara sokakta ve iş başında bulundukları Türkleri doldurmuş olduklarından bizi binanın önünde çember içinde bıraktılar. Yarım saat sonra yine ellerimiz yukarıda olarak pasaporta doğru götürmeye başladılar. O sırada şiddetli yağmur yağdığından yerli Rumlar kahve gazinolara dolmuşlardı. Fakat biz Kordon’dan geçirilirken kahvelerden fırladılar, ellerindeki sandalyeleri galiz küfür ve naralarla başımıza çarptılar. Bardaktan boşalırcasına yağan yağmur hayatımızı kurtardı. Yoksa linç edilirdik. Efzunlar zulmü teşyi ediyordu. Bu zulümlerini birinci Kordon’daki evlerde oturan ecnebilere ve konsoloslara göstermeden yapabilmek için kafileyi Sporting Kulüp önünden İkinci Kordon’a saptırdılar. İşte bundan sonra dipçiklemeler sertleşti, yağan şiddetli yağmurdan yürüyemeyip sendeleyenler süngüleniyordu. Bu arada gümrük veznedarı Nazım Efendi de kulağına isabet eden bir darbe ile sendeledi, süngü darbesi le de şehit edildi. Kafilemiz Birinci Kordon’un en tenha kısmına geldiğinde bu defa soygun başladı. Durdurdular ve üzerimizde ne varsa çekip aldılar.” Eşref Bey, Patris vapurunun ambarına sürüklenirken kendini kaybedip denize atlayanlar olduğunu, bunlardan Mustafa Enver Efendi’nin yakalanıp tekrar kafileye alındığını da anlatmıştır. “FESLERİMİZ ALIP YIRTTILAR” FECAATİ yaşayanlardan Gümrük İdaresi Başmüdürü Agâh Bey de gümrük binasından dışarıya çıkarılmaları ile başlayan olaylar hakkında şunları anlattı: “Sokağa çıkınca hemen feslerimizi alıp yırttılar. Ellerimizi havaya kaldırarak, “Zito Venizelos” diye bağırmamızı emrettiler. Bu surette bağıra bağıra rıhtım üzerine çıktık. Zahire borsası önüne geldiğimiz zaman yağmur durmuştu. Yürümüyor, koşuyorduk. Benim gibi şişman yahut takati bulunmayanlar mütemadiyen dipçik yiyordu. (Resim altı yazı) “Zito Venizelos” diye bağırmayı reddettiği için Efzunlar tarafından süngülenerek şehit edilen Albay Süleyman Fethi Bey “Zito” diye bağırmadı süngülendi. Albay Süleyman Fethi dün kışladan Yunan vapuruna sürüklenirken, Efzunların ve yerli Rumların Zito diye bağırması için yaptıkları baskıya karşı koymuş “Bir Türk askeri ancak milletinin büyüklerine ihtiram için ağzını açar, elini kaldırır.” demiş, bunun üzerine de süngülenmiştir. Resimde kahraman şehidimiz görülmektedir. Böylece kahvelerin önünden geçerken sivillerin çok kaba küfürlerine uğradık. İtalyan Mektebinin önünden saparak İkinci Kordon üzerinde şiddetli yağmurun altında bir sokakta, bizi götüren askerler birer birer nemiz var, nemiz yok hepsini aldılar. Hatta madeni tütün tabakalarına, benzin çakmaklarına varıncaya kadar. Üzerimizde bir şey bulmak için elbiselerimizi kâmilen yırttılar. Biraz sonra yine rıhtım üzerine çıktık. Ve aynı tarzda, yani eller yukarıda “Zito Venizelos” diye avazımız çıktığı kadar bağırarak koşa koşa dipçikler ve tokatlarla Aydın demiryolu kumpanyasının Punta iskelesine vardık. Veznedar Nazım Efendi süngülendi. Diğer arkadaşlarımızın çoğu yaralandı. Hakkımızda yapılan şenaatin en şiddetlisi burada oldu. Punta iskelesinde deniz askerleri çıkarak tokatlarla subaylarının huzurunda hepimizi dövdüler. Başımıza atılan taş, kömür, kiremitlerle yaralanmayan kimse kalmadı.” YUNAN İSTİLASINA KARŞI KONULACAK BİRÇOK VATANSEVER GENÇLERİMİZ ANADOLU İÇ- LERİNE ÇEKİLİYORLAR, 60.’NCI FIRKA KUMANDANI KAZIM BEY DE DÜN GECE MENEMEN’E GEÇTİ. BİRÇOK vatanseverlerin, Yunan işgaline karşı Anadolu içlerinde mücadeleye devam etmek azmi ile işgal bölgesi dışına çıkmaya muvaffak oldukları öğrenilmiştir. Yunan işgaline karşı gazetesi ile amansız bir mücadele yapmış olan ANADOLU Başyazarı Haydar Rüştü Beyi dün yerli silahlı Rumlar aramışlar, matbaasını ve evini basmışlar, fakat bulamamışlardır. Haydar Rüştü Bey’in, Mustafa Necati Bey’in, öğretmenlerimizden İsmail Habib Bey’in, Vasıf Bey’in Balıkesir’e kaçmaya muvaffak oldukları öğrenilmiştir. Bu arada miting gecesi şehrimizde bulunan 60.’ncı Fırka Kumandanı Kazım Bey de dün gece Menemen’e geçebilmiştir. İşgalden hemen önce şehrimizdeki subaylardan ve askerlerden mühim bir grubun da içerilere çekildikleri bilinmektedir. Nadir Paşa’ya Yunan teğmeni tokadı savurdu. PAŞA KIPIRDAMADI, KÜFÜR YEDİ, SUSTU. PATRİ VAPURUNUN HAYVAN PİSLİĞİ DOLU AMBARINA ATTILAR. DÜNKÜ günün en elemli sahnelerinden biri, şerefli Türk ordusunun bir kumandanı Nadir Paşa’nın davranışı oldu. Kışla kapısından elinde beyaz bayrağı ile ilk çıkan oydu. Kendisine yaklaşan Yunanlı bir teğmenden birkaç tokat yedi, kıpırdamadı. Küfür yedi, sustu. Nadir Paşa, maiyetinde kalmış subaylarla birlikte Kordon Boyuna doğru yürüyüşe geçirildi. Kafilenin etrafında Yunan süngülüleri vardı. Dipçik darbeleri altında “Zito” diye bağıranlar da görülüyordu. Kafilenin başında, boynunu bükmüş elinde beyaz bayrağı Nadir Paşa yürüyordu. BU kafile ile sürüklenip, Patris vapurunun ambarına atılan ve dün akşam geç vakit Nadir Paşa ile birlikte kışlaya geri gönderilenlerden Yarbay Arif şunları anlattı: “- Hepimizin başları açıldı. İki kollarımız havaya kaldırıldı. Allah’ımıza, Peygamber’imize, Kur’anımıza velhasıl bütün mukaddesetamıza en çirkin ve galiz kelimelerle sövüldü. Üzerimizde silah aramak bahanesiyle ne buldularsa aldılar. Anahtar zincirine varıncaya kadar soyulduk. Parktan “dörder” olarak hareketimizde kumandanımız da dahil olduğumuz halde eller yukarıda “Zito Venizelos” diye bağırtılmak suretiyle şiddetli bir yağmur altında yürüyüşe devam ettirildik. Bunları az gören Yunan askerli ve Rum ahalisi tarafından kurşun, süngü, dipçik, rövolver, kama ve bıçak gibi her çeşit alet ile öldürülmekte ve yaralanmaktaydı. Bu fecaat içinde gümrük önüne getirildik.” Görenlerin anlattıklarına göre, kafileye nasıl karıştığı anlaşılamayan şehit Kolağası Necati Bey’in 8 yaşlarındaki oğlu, babasının kanlar içinde yere yuvarlandığını görünce “Ah babam” feryadı ile üzerine kapanmış o da insafsız bir darbe ile yaralanıp orada kalmıştır. Milli Mücadelemizin 100. yılı anısına FMV Ispartakule Işık Lisesi & Fen Lisesi öğrencilerinden oluşan “ARŞİVE IŞIK TUTANLAR” ekibi tarafından derlenmiştir.
MİLLİ MÜCADELE GAZETESİ, 16 Mayıs 1919 9 Anadolu halkı kanının son damlasına kadar savaşacak YURDUN HER KÖŞESİNDEN HÜKÜMETE VE İNGİLİZ AMİRALI KALTROP’A YÜZLERCE PROTESTO TELGRAFI GÖNDERİLİYOR. MÜCADELE AZMİ BELİRTİLİYOR. “İĞRENÇ DRAM…” İZMİR’DE önceki gün yapılan mitingden sonra “Redd-i İlhak Milli Komitesi” tarafından bütün vilayet, sancak, kaza ve nahiyelere gönderilmiş olan telgraf, Anadolu’nun her köşesinde tepki bulunmuştur. Bu telgraflarda, “Sizden gelecek destek yegane yardımımızdır. Toplantılar tertip edin, her yerlere telgraflar gönderin ve vatan ordusuna girmek için hazırlanın.” deniliyordu. Bu telgraf ve İzmir’in işgalinin başladığı haberleri bütün Anadolu’yu hareketlendirmiştir. Hükümete ve Padişah’a yüzlerce telgraf gelmektedir. İşgali hazırlayan notaları veren İngiliz Amirali Kaltrop’a da protesto telgrafları yağdırılmaktadır. Bu telgraflarda, Yunan istilasına karşı savaşılacağı bildirilmekte ve Birleşik Amerika Başkanı Wilson’un kendi prensiplerine ihanet etmiş olduğu da ilave edilmektedir. Dün gönderilen ve Karaman’dan gelen ilk telgraf şöyle denilmektedir: “Bugün Karaman ahalisi İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edildiği haberini almakla pek müteessirdir. İlçe ahalisi adına Mösyö Wilson prensiplerinin bu suretle alenen bozulmasını bütün varlığımızla protesto ederiz. Büyük çoğunluğu İslam ahalisi olan memleketlerin Osmanlı Hükümeti elinde kalması en birinci arzumuzdur. Barışın yapılması da adalet dağıtmaktan söz eden hükümetlerin bu hale kayıtsız kalması barışın devamını bozar. Biz Karaman ilçesi ahalisi bu suretle cebren yapılacak istilaları kanımızın son damlasına kadar menetmeye karar verdik. Hak ve adalet uygulanmaz ise barış ayakta tutulamaz. Hükümetimizin bu hususta acele teşebbüslerde bulunmasına intizar eylediğimizi arz eyleriz.” ILGIN ilçesinden Belediye Reisi ve müftünün imzaları ile yollanan bir telgrafta da duyulan teessür ifade edilerek, “Türklüğün tarihi egemenlik haklarının savunulması uğrunda bütün varlığımızla her türlü ve en yapılması güç fedakarlıkları yapmaya azmeylediğimizi ve İzmir’in hiçbir suretle işgaline Osmanlı ailesinden bölünmesine razı olamayacağımızı arz eyleriz” denilmektedir. Niğde’den “Redd-i İlhak Heyeti” adına da aşağıdaki telgraf Sadaret makamına yollanmıştır: “Adaletine bütün dünyanın ağız birliği ettiği Wilson prensiplerine boyun eğerek barış konferansının adaletine kalbimizi bağladığımız halde mütareke hükümlerine aykırı olarak İzmir ve dolaylarının Yunanistan’a ilhakı mahiyetinde işgal edildiği haberi yıldırım düşer gibi duyuldu. İnsanlık hayatının kurtarıcı umutlarla karşıladığı barışın yaşayabilmesi için konulan temellere aykırı olarak büyük devletlerin bu işgale razı oldukları doğru ise, ezici çoğunluğu Türk ve İslam olan ahaliye intihar etmekten başka vazife kalmıyor, evet intihar edeceğiz, lakin yalnız değil. İşgal ve ilhak olayını Niğde bütün ahalisi adına protesto eder, Mösyö Wilson’u ve büyük arkadaşlarını vaatlerine davet ve Girit’in feci tarihini hatırlatarak bir daha yad ederiz. Akıttığımız kanlarımız yeterli değil ise beş senedir verdiğimiz milyonlara katılmaya beşikteki çocuklarımız ile hazırız.” KEÇİBORLU ahalisi adına yollanan bir telgrafta da, “Bu millet, bu memleket hiçbir zaman Yunan yönetiminde kalamaz ve kalmayacaktır. Eğer İzmir’in işgalinde İtilaf Devletlerinin oyunun katıldığı doğru ise bu millet bilmek ister yoksa Yunanlılar pek çabuk çıkarılır, büyük bir istekle telgraf makinesi başında bütün millete yalnız neticeyi bildirmek kafidir” denilmektedir. Akşehir’den gönderilen telgrafta ise, “İzmir’in işgal altına alınmasına hiçbir İslam’ın göz yummayacağı ve bu uğurda kanlarını akıtmaktan çekinmeyeceği” bildirilmektedir. Antalya halkı adına yollanan telgraf şöyledir: “Tarihi bir Türk yurdu olan sevgili İzmirimizin bugün Yunanlılar tarafından işgali haberi kalpleri aşk ile coşan Antalya halkının kalbini kan ağlattı. Memleketin yüksek haklarını bozan ve Türk milletine büyük bir hakaret demek olan bu hareketin dünya düzenliğini yeniden bozmak istidadını alan bu türlü olaylara karşı boynu bükük vaziyette seyirci kalmaktan ise herhalde şerefle ölmeyi tercih ederiz. Hakkını genel barış konferansının adaletinden bekleyerek bir ümit ışığı karşısında zelillikle, sabır ve sükûn ile uymasına imkan kalmamıştır. Haklarımızı çiğneyenlere karşı hükümetin görüşünü sabırsızlıkla bekliyoruz. Yeis ve ümitsizliğin doğuracağı vahim akıbetlerin düşünülmesi hükümetimizi daha acele ve kat’i siyasi teşebbüslere başlamasına sebep olmalıdır, vatanın korunması için fiili gösterilere fedakar hareketlere hazırız, pek açık haklarımıza tecavüz etmek suretiyle ihlal edilen milletin namusu ya varlığını silerek tarih sayfalarına geçmek ve yaşamak hakkını haiz bulunduğunu ispat etmek ister.” YALVAÇ Müftüsü, Belediye Reisi ve ulema ile eşraftan 11 kişinin imzalayarak Sadaret makamına dün yolladıkları telgrafta da, “Bütün ahali heyecan ve galeyandadır. Hepimiz ahdüpeyman ettik, biz namusumuz ile yaşayacağız, namusumuz ile öleceğiz. Türk milleti zilletle yaşayamaz, bu kadar hakir bir zillete katlanarak yaşamak isteyen bir Türk ve Müslüman tasavvur edilemez” denilerek şunlar ilave edilmektedir: “Biz daha ölmedik. Büyük hakanımızın, şanlı tarihimizin son kurbanı olacağız. Gayret borcumuz, ya İzmir, ya ölümdür. Vatan için ölmeye amadeyiz ferman cevabı bekliyoruz.” KARACASU’DA da, İzmir’in işgali haber alınınca büyük bir miting yapılmış ve bunun müteakip Sadrazama yollanan telgrafta da “Milli varlığımıza ansızın ve layık olmadığımız ani bir darbe ile hayati bir merkezimize vurulan düşman hançerinin, hayatımıza verdiği vatansever azim ve Türklüğe has olan temizlik ve büyüklük ile hayatımızı fedaya bizi hazırladı.” denilmektedir. Işık Gazetesi soruyor: “Elinde adalet meşalesi, dilinde hürriyet akvam…” Cihana haykıranlar nerede? “ GİRESUN ŞEHRİMİZDE intişar etmekte olan Işık Gazetesi, İzmir’in Yunanlılar tarafından işgali münasebetiyle yazdığı bir makalesinde bunun “iğrenç bir dram” olduğunu belirtmekte ve şöyle demektedir: “Hak ve adalet niyetleriyle avutulan yetim Türkler pek acı ve müellim bir sarsıntı ile gözlerini açtılar. İzmir, bu Türk semasının parlak ülkesi şımarık bir palikaryanın kirli ve sefih aguşuna atılmak isteniyor. Göklerden şahikalar yağsa, dağlardan kanlı volkanlar fışkırsa, denizler taşsa da araziyi tufanlara boğsa idi Türklüğe, alemi İslamiyet’e belki o kadar tesir gösteremezdi. Hayat için güneş, görmek için göz, zulmet için ziya ne ise, İslamiyet, Türklük için de İzmir aynı kıymeti, aynı meziyeti haizdir. Elinde adalet meşalesi, dilinde hürriyeti akvam… Cihana haykıranlar nerede? Hani Büyük Britanya’nın mertliği, uhde-i vefayı temsil eden büyük insanları ne oldu? Asil Fransa evlatları nereye saklandı? Yoksa bu adaletler, bu mertlikler, bu iştiyaklar yalnız mağlupları aldatmak için icat edilmiş sahte bir gösteriş midir? HAYRET ! Paşalar dahil bütün Türk subayları yabancı bir dille yazılı hüviyet taşımak mecburiyetinde bırakıldılar. HARİBYE Nezareti’nin dün yayınladığı bir emrine göre, bundan böyle paşalar, yüksek rütbeli zabitler dahil bütün Türk ordusu mensupları (zabitler) hem Türkçe ve hem de Fransızca yazılı hüviyetler taşımak mecburiyetinde kalacaklar. Ayrıca bu hüviyetlerde ne gibi vazifeleri bulunduğu açık şekilde belirtilecek ve birer resimleri yapıştırılmış olacaktır. Türk ordusu tarihinde ilk defa Türk zabitleri yabancı bir dille de yazılmış hüviyet taşıyacaklardır. Harbiye Nezareti neden böyle bir şeye lüzum duyulduğunu açıklamamıştır. Fakat öğrendiğimize göre, talep, yabancı devlet temsilcilerinden ve İngiliz Başkumandanından gelmiş ve kabul edilmiştir. Söylendiğine göre, İtilaf Devletleri polisi ve zabitleri şehir içindeki kontrolleri Türk zabitlerini de durdurduğunda bu hüviyetlerle kontrol yapacaklardır. Milli Mücadelemizin 100. yılı anısına FMV Ispartakule Işık Lisesi & Fen Lisesi öğrencilerinden oluşan “ARŞİVE IŞIK TUTANLAR” ekibi tarafından derlenmiştir.
Page 1 and 2: 15 MAYIS 1919 Milli Mücadele 1 gaz
Page 3 and 4: MİLLİ MÜCADELE GAZETESİ, 15 May
Page 5 and 6: 16 MAYIS 1919 5 Milli Mücadele gaz
Page 7: MİLLİ MÜCADELE GAZETESİ, 16 May
Page 13 and 14: 17 MAYIS 1919 Milli Mücadele 13 ga
Page 17 and 18: 18 MAYIS 1919 17 Milli Mücadele ga
Page 25 and 26: 23 MAYIS 1919 Milli Mücadele 25 ga
Page 39 and 40: 2 HAZIRAN 1919 39 Milli Mücadele g

Milli Mücadele Gazetesi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?