You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Uzayuçsuzbucaksız,boşlukolaraktarifedilenbirkavram.Bukavramınneolduğu,<br />
AMAÇLARIYLAYAŞAYANLAR<br />
nelerbarındırdığıhakkındaaraştırmalaryapmakmühim meselelerdenbiridir.Uzun<br />
seneleröncesinebakıldığındaincelemeyapabilmekiçinrasathanelerkuruluyordu.<br />
Rasathanelergünümüzgözlemevleriileaynımantığıtaşıyorvebirbakımaonların<br />
temelinioluşturuyordu.Rasathanelerenüstkatındaaçıkbirkubbebarındıran,içi<br />
birçokrasataletiiledoldurulmuşbiryerdi.<br />
RasathanetarihinebakıldığındaBabil,EskiYunanveMısırMedeniyetinedek<br />
dayanıyorolsada,Avrupa’da1400senesindeortayaçıkmayabaşlamıştır.İslam<br />
Medeniyetinde829yılındaçıkmış,Osmanlı’yaise1421senesindekatılmıştır.<br />
Rasathanelerdebirçokinsanaraştırmayapmış,eserleryazmışveonlarıdevlet<br />
yöneticileriilehalkasunmuşlardı.Avrupadahernekadardinetersdüşüldüğü<br />
savunulupbilim insanlarıcezayatabitutulsalarda,budönemlerdeİslam Medeniyeti<br />
akademikkazanımlareldeediyordu.Nitekim,İslam inancınagöreAlah’ıtanıyabilmek<br />
içinevrenitanımakgerekiyordu.<br />
İslamiyetbağındayönetilenOsmanlıyabakıldığında,ilkrasathanesi1421yılındaUluğ<br />
Beytarafındanbüyükarzususayesindekurulmuştur.UluğBey,Azerbaycan’dadoğmuş,<br />
gençyaşındaHorasanveMaveraünnehirbölgelerininyönetiminielinealmıştı.Siyasi<br />
göreviniustalıklayerinegetirirkenaynızamandaiçindeyananilim aşkıiçinde<br />
uğraşıyordu.O zamanınünlüisimlerindenolanBursalıKadızadeRumivebilgeastronom<br />
GıyasuddinCemşitsayesindematematikveastronomiilimlerindeyolkateti.Onun<br />
ışığındayapılançalışmalargünümüzastronomisineçokyakındır.UluğBey,astronomi<br />
ilmiüzerindeuğraşırkenmatematiğintrigonometridalındanilerleyerekçeşitli<br />
hesaplamalardayaptı.Çalışmalarındacebirilematematiğipekyaygınolarak<br />
kulandıvebusayedematematiğeyenibirkulvardahakazandırdı.<br />
Batıbilim adamlarıbelkidebizim hiçtanımıyorolduğumuzbilim insanımızı‘OnBeşinci<br />
YüzyılAstronomu’olaraknitelendirmişveMiletlerarasıAstronomiDerneği(IAU),Ay’ın<br />
görünmeyenyüzündekibirbölgeye‘UluğBeyKrateri’lisanınıvermiştir.
Change language