Aşı Politikaları ve Erasmus Kitapçığı

Aşı Politikaları

&

Erasmus

Kitapçığı

1 / Aşı Politikaları & Erasmus Kitapçığı

1. Koronavirüs Nedir? 7

1.1 Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Nedir? 9

1.1.1 Belirtileri Nelerdir? 9

1.1.2 Nasıl Bulaşır? 9

1.1.3 Kimler Daha Fazla Risk Altında? 9

1.1.4 Hastalıktan En Çok Etkilenen Kişiler 10

1.1.5 Korunma Yolları Nelerdir? 10

2. Viral Varyant Nedir? 11

2.1 Covid-19 Varyantları 11

3. Pandemi Döneminde Aşı Denemeleri 11

3.1 Moderna ve “mRNA-1273” 12

3.2 Oxford Aşısı 12

3.3 BioNTech ve “BNT162b1” Aşısı 12

3.4 Rusya’nın Sputnik V Aşısı 13

3.5 Çin’deki Aşı Çalışmaları 13

3.6 Sinopharm’ın Virüs Temelli Aşı Adayları 13

3.7 Sinovac ve Coronavac 13

3.8 Janssen ve “Ad26COVS1” 13

3.9 Bharat Biotech ve “Covaxin” 14

3.10 Cansino ve “Ad5-ncov” 14

3.11 Novavax ve “NVX-CoV2373” 14

3.12 Türkiye’de İlk Yerli Aşı 14

4. Covid-19 Aşıları ve Varyantlar Üzerindeki Etkileri 15

4.1 Pfizer-BioNTech Aşısı 15

4.2 Moderna Aşısı 15

5. Dünyada Aşılama Süreci 16

6. Dünyada Covid-19 Pandemisi 16

7. Covid-19’un Turizme Etkileri 16

8. TÜRKİYE’DE COVID-19 PANDEMİSİ 17

8.1 Salgının Türkiye’deki Sosyal Hayata Etkileri 17

8.2 Salgının Türkiye’deki Ekonomik Etkileri 18

8.3 Koronavirüs Bilim Kurulu 18

8.4 Türkiye’deki Aşılama Çalışmaları 18

Aşı Politikaları & Erasmus Kitapçığı / 2

9. Ülkelerin Pandemi Önlemleri 19

9.1 Almanya 19

9.2 Polonya 20

9.3 Fransa 20

9.4 İtalya 21

9.5 Birleşik Krallık 22

9.6 İspanya 22

9.7 Norveç 23

9.8 Amerika Birleşik Devletleri 24

9.9 Japonya 24

9.10 Brezilya 24

9.11 Hindistan 25

9.12 Güney Afrika Cumhuriyeti 25

10. Ülkelerin Aşı Politikaları 26

10.1 En Çok Aşılama Yapan Ülkeler 26

10.2 Dünya Sağlık Örgütü Raporu 27

11. ERASMUS 101 28

11.1 Erasmus Nedir 28

11.2 Erasmus Ne Değildir 28

11.3 Erasmus Programının Amacı 29

11.4 Erasmus Altında Yürütülen Faaliyetler 29

11.5 Program Kapsamında Desteklenen Etkinlikler 30

11.6 Katılım İçin Yapılması Gerekenler 30

11.7 Değişim Öğrencisi Olma Kriterleri 31

11.8 Katılımcı ülkeler 32

11.9 Ülkelerin Erasmus Süreçleri 32

11.9.1 Almanya Erasmus Vizesi 33

11.9.2 Portekiz Erasmus Vizesi 34

11.9.3 Çek Cumhuriyeti Erasmus Vizesi 34

11.9.4 Fransa Erasmus Vizesi 35

11.9.5 İtalya Erasmus Vizesi 36

11.9.6 İspanya Erasmus Vizesi 37-38

11.10 Erasmus Hakkında Sıkça Sorulan Sorular 39-40

İnternet Kaynakları 41

Yazılı Kaynaklar 41


Hazırlayanlar:

Hasan Sadık MAYDA - EMSA Karadeniz

Orhan Rasim ŞENER -ESN Dokuz Eylül

Uğurcan ÖZAYDIN - EMSA Gazi

Berra Nur ACAY - ESN Hacettepe

Pelin ÇOLAK - ESN Sakarya

Erdem ÖZEK - EMSA Samsun

Uğurcan ÖZCAN - ESN Anadolu

Metehan AYAZ - EMSA Karadeniz

Atılay MATPAN - EMSA İkçü

Ahmet Berkan ÇİFTÇİ - EMSA Acıbadem

Tasarım:

Kadir Osman ÜST - ESN Türkiye

Önsöz

Yaklaşık 1,5 yıldır içinde bulunduğumuz pandemi sürecinde hepimiz çok defa bir bilinmezliğin içinde

olduğumuzu hissettik. Mevcut pandemiye sebep olan Corona Virüs’ün vücutta yol açtığı hastalıkların bilinmezliği,

tedavisinin bilinmezliği, aşıların ne zaman üretileceğinin ve normale ne zaman döneceğimizin

bilinmezliği gibi pek çok bilinmezlikle karşı karşıya kaldık.Bu bilinmezlikler çözülmeye başladıkça konuştuğumuz

konular değişti. Pandeminin başında hastalığa karşı silahsız olduğumuz o zamanlarda yayılımının

nasıl engelleneceğini konuşurken , şu günlerde elimizdeki çok güçlü silah olan aşıların yeni normal hayatımıza

etkilerini konuşuyoruz. Tüm bu süreçlerin sonunda bu pandemiden kurtuluş yolumuz aşılar ortaya çıktı.

Ve artık sıra ülkelerin aşı politikalarını ve öğrenci değişimleri konuşulmaya başlanmasına gelmişti.

Yaklaşık iki ay önce çalışmalarına başladığımız Aşı Politikaları Çalışma grubu olarak, süreç boyunca yaptığımız

anketlerle sizlerin Aşı Politikaları ve Öğrenci Değişim Programları konuları hakkındaki öğrenmek

istediğiniz konuları tespit etmek ve bu konular üzerinde çalışarak bilinmezlikleri aydınlatmak istedik. Tüm

bu süreçler sonucunda Aşı Politikaları Çalışma grubumuzun büyük bir özveriyle oluşturduğu Aşı Politikaları

ve Öğrenci Değişimleri Kitapçığımızı sizlerle paylaşmayı çok büyük bir gurur ve mutluluk kaynağı olarak

görüyorum.

Çok büyük emekler vererek bu çok kıymetli ve bir o kadar da önemli çalışmayı ortaya çıkaran canım çalışma

arkadaşlarım çalışma grubu üyelerine, bu çalışma grubunun oluşmasında öncülük eden ESN Turkey başkanımı

Ayberk Yavuz’a ve EMSA Türkiye Dış ilişkiler Koordinatörü Seray Başak Bozkurt’a, bu süreçte bizlere

destek olan başta Aslan Kazemi Khosrowshahi ve İç ilişkiler departmanı olmak üzere tüm EMSA Türkiye

yönetimine ve başta PR komitesi olmak üzere tüm ESN yönetimine en içten teşekkürlerimi iletmeyi bir borç

bilirim.

Aşı Politikaları Çalışma Grubu adına;

HASAN SADIK MAYDA

Aşı Politikaları Çalışma Grubu Koordinatörü


Önsöz

İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde özellikle yabancı öğrencilerimizin belirsizlikler yaşadığını gördük.

Herkes için çok yeni olan bu virüsün insanlık açısından hazırlıksız yakalanılan bir felaket olduğu apaçık

ortadadır. Tam da bu sebeple EMSA Türkiye ve ESN Türkiye olarak değişim öğrencilerinin ihtiyaçlarını

karşılamak açısından detaylı bir şekilde bu konuyu ele almaya çalıştık.

İki aydır yürüttüğümüz Aşı Politikaları projemiz , öncelikle yapılan anketler ışığında ihtiyaçlarını belirledi.

Sonrasında bu ihtiyaçlar ışığında sizlere bu araştırmayı sunmayı uygun gördük. Aşı politikaları çalışma grubunda

çalışan ekip arkadaşlarımın muhteşem özverisi sonucunda rapor hem değişim öğrencilerine hem de

bu rapora ilgi duyan herkese gerekli bilgileri sunmaktadır.

Her ne kadar fizikselden uzak bir dönemde olsak da bizlerden ilgisini esirgemeyen EMSA Türkiye gönüllülerine

ve ESN Türkiye gönüllülerine teşekkürü bir borç bilirim. Bu projenin oluşturulmasında ön ayak

olan EMSA Türkiye Dış ilişkiler Koordinatörü Seray Başak Bozkurt’a, bu süreçte bizlere destek olan başta İç

ilişkiler departmanı olmak üzere tüm EMSA Türkiye yönetimine özellikle çalışmanın başından sonuna kadar

koordinesinde büyük rol oynayan Aşı Politikaları Çalışma grubu koordinatörü Hasan Sadık Mayda’ya ve başta

PRCOMM’ Chairing team olmak üzere tüm Strateji ve Proje komitesi Eğitim takımı çalışanlarına en içten

teşekkürlerimi iletmeyi bir borç bilirim.

Umarım siz değerli okurlarımız bir nebze olsun çalışmamızdan faydalanıp bu pandemide soru işaretlerine

cevap bulabilir. Tüm değerli okurlara en derin saygılarımı iletiyorum.

ESN Türkiye Adına

Muhammed Ayberk Yavuz

ESN Türkiye Ulusal Başkanı


Önsöz

Sevgili EMSA Türkiye ve ESN Türkiye Gönüllüleri,

2020 yılına adım atarken dünya, Çin’in Hubei eyaletinin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve o zaman sebebi henüz

bilinmeyen bir enfeksiyon ile çalkalanmaya başladı. Bu konuda araştırmalara başlandı ve 7 Ocak 2020’de

vakalardaki etkenin daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir Koronavirüs (2019-nCOV) olduğu

belirlendi. Araştırmalara devam edilirken bu hastalığa COVID-19 ismi verildi ve küresel çapta ortak bir isim

üzerinden gündeme oturdu. Bu hastalığın ülkemizdeki ilk vakasının görülmesi biraz zaman aldı. Bu gecikme,

ülkemize bu duruma hazırlıklı olması için zaman kazandırdı. İlk COVID-19 vakası, ülkemizde resmi olarak

11 Mart 2020’de tespit edildi ve ardından ne yazık ki 17 Mart 2020 tarihinde ülkemizde COVID-19 nedeni ile

vefat eden ilk hasta kayıtlara geçti.

Türkiye’de ilk vakanın görüldüğü 11 Mart 2020 tarihinden Nisan 2020 başına kadarki vaka artış hızını diğer

ülkelerle kıyasladığımız zaman, ülkemizin en hızlı vaka artışının yaşandığı ülke olduğu görülmektedir. Bu

durum, aslında ilk vakanın olması gerekenden geç tespit edilmesi ve o tarihte ülkemizde tanı konulmamış

başka vakalar olmasından kaynaklanabilir. Genel olarak pandemideki temel yaklaşım, toplum içindeki teması

azaltmak, topluma yaygın olarak test uygulamak, bulunan vakaları izole etmek, temaslıları tespit etmek ve en

önemlisi de toplumun belli bir yüzdesini aşılamaktır. Pandemide esas olan en önemli nokta, vakaların artmasını

engellemektir. Dolayısı ile her türlü bulaşma aracının engellenmesi gereklidir.

Muhtemeldir ki, enfeksiyonun seyri ile ilgili, özellikle ilk zamanlarında, toplumda oluşan kaygı ve belirsizlik,

birçok medya ve basın tarafından bu konunun gündeme taşınmasını arttırmıştır. Çok konuşuldu, çok

tartışıldı ancak bu bilgilerin ve gündemlerin hangisi doğru hangisi yanlış maalesef dikkat edilmedi ve arada

kaynadı.

Yaptığımız bu çalışmada EMSA Türkiye ve ESN Türkiye olarak COVID-19 pandemisini farklı boyutlarıyla

ele aldık. Henüz ülkemizde pandemi seyri devam ediyor ve aşılama hızı günden güne artıyorken doğru bilgiye,

gündeme ve kaynaklara ihtiyaç vardır. Bu elzem ve doğru bilgilerin kaynağının oluşması için çalışan “Aşı

Politikaları” çalışma grubu üyelerine sonsuz teşekkürlerimi sunarım. İlgili çalışma grubu koordinatörü sevgili

Hasan Sadık Mayda’ya bu çalışmayı titizlikle koordine ettiği için kendisine, aynı zamanda her türlü desteği

esirgemeyen EMSA Türkiye Dış İlişkiler Departmanı’na teşekkürlerimi sunmak isterim. Bu çalışma sürecinde

bizlerle beraber olan sevgili ESN Türkiye’ye ve çok değerli ESN Türkiye başkanı Muhammed Ayberk Yavuz’a

da emekleri ve destekleri için teşekkür ederim.

Tüm okuyucularımıza sağlıklı ve başarılı günler dilerim.

En derin Sevgilerimle,

EMSA Türkiye 2020-2021 İç İlişkiler Koordinatörü

Aslan KAZEMI KHOSROWSHAHI


1. Koronavirüs Nedir?

Koronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. İnsanlarda,

birkaç koronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum

Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu bilinmektedir.

Yeni Koronavirüs Hastalığına SARS-CoV-2 virüsü neden olur.

Koronavirüsler, elektron mikroskobuyla bakıldığında yuvarlak ve üzerinde çıkıntıları olan bir taça benzetildiği

için, Latince’de taç anlamına gelen “corona” kelimesiyle adlandırılmışlardır.

Toplumumuzda yıllardır koronavirüsler görülmektedir. Bunların en basitleri ve en sık görüleni nezledir.

Burun akıntısıyla birlikte üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan, 20 farklı virüs türünün bir grubu da

koronavirüstür.

Zaman zaman koronavirüsler insanlar ve hayvanlar arasında geçiş gösterebilmektedir. Virüslerin genetik

bilgisi, RNA’sının mutasyona uğraması sebebiyle değişiklik göstermektedir. Özellikle yüzey proteinlerinde

hücreye tutunup, içeriye girmekte kullandığı proteinlerde değişiklik yaratarak, daha önce oluşmuş bağışıklık

sisteminden kaçmakta, hem de daha hızlı çoğalıp hücrelere çok daha fazla zarar verebilmektedir.


Koronavirüs ailesinden pek çok diğer koronavirüs, yeni koronavirüse göre daha hafif semptomların görüldüğü,

daha hafif seyirli hastalıklara neden olmaktadır. Bu nedenle koronavirüsler, konu soğuk algınlığı gibi

hastalıklar olduğunda herhangi bir paniğe yol açmamıştır.

Daha önce SARS adı verilen virüs, bugünkü yeni koronavirüse çok benzer bir hastalık oluşturmuştu. SARS

ismi, şiddetli akut solunum sendromunun İngilizce karşılığının baş harfleri kullanılarak oluşturulmuş isimdir.

Günümüzde gündemde olan koronavirüs için de, ikinci SARS virüsü benzetmesi kullanılmaktadır.

(SARS-CoV-2)

Bunun dışında koronavirüs ailesinden bir başka virüs de ciddi hastalık oluşturabilme potansiyeli ve neden

olduğu salgınlarla dünya gündemine gelmişti. MERS ismi verilen, Orta Doğu Solunum Sendromu, develerden

insanlara geçiş gösteren bir koronavirüs türünün neden olduğu hastalık, bir süre Orta Doğu bölgesinde

bir epidemi oluşturmuştur.

Ancak MERS’in hastalık bakımından etkileri bütün dünyada görülmediği için pandemi olarak adlandırılmamıştır.

MERS hala daha Orta doğu bölgesinde belirli aralıklarla görülmektedir.

Şu anda etkilerini gördüğümüz koronavirüs hastalığının, ilk olarak 2019 yılında tanımlanması nedeniyle,

küresel olarak kabul gören adı CoViD-19’dur.


1.1 Yeni Koronavirüs Hastalığı

(COVID-19) Nedir?

1.1.1 Belirtileri Nelerdir?

Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19), ilk olarak Çin’in Wuhan

Eyaleti’nde aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş,

öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda

13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür. Hastalığın damlacık

ve temas yoluyla bulaştığı bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)

11 Şubat’ta koronavirüs kaynaklı hastalığa Covid-19 adını verdi. Daha

sonra oluşturduğu küresel salgın durumundan ötürü “pandemi” olarak

ilan edildi.

Belirtisiz olgular olabileceği bildirilmekle birlikte, bunların oranı bilinmemektedir.

En çok karşılaşılan belirtiler ateş, öksürük ve nefes darlığıdır.

Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve

ölüm gelişebilmektedir.

Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarlarında

tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Wuhan başta

olmak üzere Hubei eyaletindeki diğer şehirlere ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin

diğer eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayılmıştır.

1.1.2 Nasıl Bulaşır?

Hasta bireylerin öksürmeleri ve hapşırmaları ile ortama saçılan damlacıkların

solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş

yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya

ağıza götürülmesi ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza

temas etmek risklidir.

1.1.3 Kimler Daha

Fazla Risk Altında?

COVID-19 enfeksiyonu ile ilgili şimdiye kadar edinilen bilgiler,

bazı insanların daha fazla hastalanma ve ciddi semptomlar

geliştirme riski altında olduğunu göstermiştir.

- Vakaların %80’i hastalığı hafif geçirmektedir.

- Vakaların %20’si hastane koşullarında tedavi edilmektedir.

- Hastalık, genellikle 60 yaş ve üzerindeki kişileri daha fazla

etkilemektedir.


1.1.4 Hastalıktan En Çok

Etkilenen Kişiler

- 60 yaş üstü olanlar

- Sağlık Çalışanları

- Ciddi kronik tıbbi rahatsızlıkları olan insanlar

- Kalp hastalığı

- Hipertansiyon

- Diyabet

- Kronik Solunum yolu hastalığı

- Kanser gibi

1.1.5 Korunma Yolları Nelerdir?

Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs

Hastalığı (COVID-19) için de geçerlidir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;

-El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun

olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun

kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.

- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.

- Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).

- Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir

- Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna

gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.

- Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin

bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek

zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.

- Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.

- Çiftlikler, canlı hayvan pazarları ve hayvanların kesilebileceği alanlar gibi genel enfeksiyonlar açısından

yüksek riskli alanlardan kaçınılmalıdır.

- Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık

kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.


2. Viral Varyant Nedir?

Bir virüsün genetik kodunda meydana gelen çok küçük değişiklikler

sonucu ortaya çıkan yeni türlere viral varyant denir.

Salgın döneminde de normal şekilde bir çok genetik mutasyon ve

çok sayıda viral varyant ortaya çıktı. Bunlar arasında daha kolay

yayılanlar ve insan vücuduna uyum sağlayabilenler salgının baskın

virüs varyantı haline gelirken diğer büyük çoğunluğu yok oldu. Gelin

bu baskın varyantlara kısaca göz atalım.

2.1 Covid-19 Varyantları

Aralık 2020 ve Ocak 2021 boyunca, yeni koronavirüsün (SARS-CoV-2) üç yeni varyantı, belirli özellikleri

nedeniyle endişe yarattı. B.1.1.7 adlı varyant ilk olarak Birleşik Krallık’ta Aralık 2020’de tespit edildi ve bu arada

30 Mart 2021 itibarıyla 120 ülkede aktif vaka olarak doğrulandı. Bu varyantın temel değişikliğinin oranının,

yüzde 40 ile 50 arasında olduğu söylenmektedir. Güney Afrika’daki yeni varyant için ve Brezilya’dan henüz

bilinmeyen varyant için artmış olabilecek bir bulaşabilirlik oranının mümkün olduğu söylense de, bu ikisinin

bağışıklıktan kaçma potansiyeline sahip olduğu görülüyor. Bu, mevcut aşıları potansiyel olarak daha az etkili

hale getirebilecekleri anlamına geleceği ama aşıların hala işe yarayacağı da uzmanlar tarafından söylenmekte.

3. Pandemi Döneminde

Aşı Denemeleri

Yeni Tip Koronavirus (Kovid-19) salgını tüm dünyayı etkisi altına alırken aşı geliştirme çalışmaları ise aynı

anda birçok ülkede yürütülüyor.

Devlet kurumları, biyoteknoloji, araştırma kuruluşları ve ilaç şirketleri Kovid-19’a karşı bağışıklık sağlayacak

bir aşı geliştirmek üzere yoğun çalışmalar yürütüyor. Devletler ve uluslararası kuruluşlar aşı çalışmalarına

daha önce görülmemiş miktarda mali kaynak sağlarken, şirketler henüz klinik deneme aşamasında olan

aşılardan yüz milyonlarca doz üretmektedir.

Olağan koşullarda bir aşının geliştirilebilmesi uzun süren bir çalışma gerektirirken, Kovid-19’a karşı aşı

geliştirme çalışmalarında hızlı mesafe kat edilmesinde, dünya çapında etki gösteren pandeminin yarattığı

aciliyetin yanı sıra DNA teknolojisindeki ilerlemelerin de etkisi oldu.

Çin’in Yeni Tip Koronavirüs DNA dizilimini

açıklamasının ardından dünyanın

farklı ülkelerindeki araştırmacılar, genetik

kopyasını ürettikleri virüs üzerinde laboratuvarlarda

çalışmaya başladı.

Virüsün genetik diziliminin bilinmesi ve

daha önce Çin’den dünyaya yayılan SARS

virüsünün koronavirüsle örtüşmesi aşı

geliştirme sürecinin hazırlık safhasını hızlandırarak

klinik denemelere hızla geçebilmesinin

yolunu açtı.


3.1 Moderna ve “mRNA-1273”

Moderna, Çin’in koronavirüsün genetik dizilimini açıklamasından

yalnızca iki gün sonra potansiyel bir aşı geliştirdiğini açıklamıştı.

ABD’de Moderna ilaç firmasının Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar

Enstitüsü (NIAID) iş birliği ile geliştirdiği “mRNA-1273” adlı aşı

adayı için 27 Temmuz’da üçüncü aşama klinik denemelerin başladığı

duyuruldu.

Ribonükleik Asit (RNA) temelli aşı, virüsün insan hücresine tutunmasını

sağlayan “çivi proteini” adı verilen enzimi baskılayarak

vücutta bağışıklık sağlamayı amaçlıyordu.

Moderna, 16 Kasım’da yaptığı açıklamada, devam eden çalışmadan

elde edilen ilk verilere göre aşı adayının yüzde 95,4 etkili olduğunu

ortaya koyduğunu bildirdi.

3.2 Oxford Aşısı

Oxford Aşı Grubu ile Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü iş birliğinde geliştirilen ve üretim lisansı İngiliz-İsveç

ilaç şirketi AstraZeneca tarafından satın alınan aşı adayı “AZD1222” için, İngiltere, Hindistan,

Brezilya, Güney Afrika ve ABD gibi bir çok ülkede klinik denemeler yürütüldü.

AZD1222 aşı adayı, insanlarda basit soğuk algınlığına yol açan bir adenovirüsün zayıflatılmış, kendini

çoğaltamayan bir versiyonunu içeriyor. Aşı adayı, koronavirüsün insan hücrelerine tutunmasını sağlayan çivi

proteininin yapay şekilde ortaya çıkmasını ve vücudun buna karşı koruyucu antikorlar üreterek gerçek virüse

bağışıklık kazanmasını amaçlıyor.

Oxford Üniversitesi, süren klinik denemelerde çalışmalardan elde edilen verilere göre, aşı adayının tek doz

uygulanması halinde yüzde 70, önce yarım doz, ardından tam doz uygulanması halinde ise yüzde 90 ‘a kadar

etkili olduğunu bildirdi.

3.3 BioNTech ve “BNT162b1” Aşısı

Almanya’da Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu biyoteknoloji

firması BioNTech’in geliştirdiği

“BNT162b1” adı verilen aşı adayı, 3’üncü

aşama denemelere başlayan ilk aşı adaylarından

biri olmuştu.

RNA temelli aşı, koronavirüsü etkisiz

kılan kan şekeri enzimleri ile alımlayıcı-bağlayıcı

İmmunoglobulin G antikorlarını

harekete geçirmeyi, hücre düzeyinde

bağışıklık tepkisi yaratan CD4+

ve CD8+ glikoproteinlerini artırmayı

amaçlıyor.

Pfizer ve Biontech’in 3’üncü aşama klinik

denemelerini tamamlanması sonucu

aşı adayının denemelerde yüzde 95 etkili

olduğu bildirildi.


3.4 Rusya’nın Sputnik V Aşısı

Gamaleya Ulusal Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Enstitüsünün geliştirdiği

“Sputnik V” adlı Covid-19 aşı adayı, Oxford aşısı gibi soğuk algınlığına

yol açan bir adenovirüsten alınan, kendini çoğaltmayan, ayrı

dozlar halinde uygulanan iki virüs bileşeni (rAd26 ve rAd5) içeriyor.

Aşı çalışmasını destekleyen Rus Doğrudan Yatırım Fonu, Sputnik

V’in 3’üncü aşama klinik denemelerin ilk sonuçlarına göre, 20 gönüllü

üzerinde yapılan ön incelemede aşı adayının bağışıklık tepkilerini

uyandırmada yüzde 92 başarılı olduğunun tespit edildiğini duyurdu.

3.5 Çin’deki Aşı Çalışmaları

Koronavirüsün ortaya çıktığı Çin’de 10 aşı adayının klinik denemeleri sürüyor. Bunlardan

3’ü birinci, 3’ü ikinci, 4’ü ise üçüncü aşamada insanlar üzerinde test ediliyor.

Sinopharm, CanSino ve Sinovac gibi kamuya ait ilaç firmaları, Çin Askeri Tıp Akademisi,

Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü, Wuhan Viroloji Enstitüsü gibi kurumlarla iş birliği

içinde aşı çalışmaları yürütüyor. SinoVac’ın geliştirdiği “CoronaVac”, Sinopharm’ın Pekin

Biyolojik Ürünler Enstitüsü ve Wuhan Viroloji Enstitüsü ile geliştirdiği 2 aşı adayı ile

CanSino’nun Çin Askeri Tıp Akademisi ile iş birliğinde geliştirdiği “Ad5-NCov” adlı aşı

adayı, en fazla umut bağlanan çalışmalar arasında görülüyor.

3.6 Sinopharm’ın Virüs Temelli Aşı

Adayları

Sinopharm’ın ürettiği isimsiz iki aşı adayı, formüllerinde Covid-19’un

“etkisizleştirilmiş” bir hali olan virüs bileşeni bulunduruyor ve vücudun

güçsüzleştirilmiş virüse karşı doğal korumalarını canlandırmayı,

bu yolla bağışıklık tepkisi yaratmayı hedefliyor.

3.7 Sinovac ve Coronavac

Çinli ilaç şirketi Sinovac’ın geliştirdiği CoronaVac da 22 Temmuz’da

1’inci ve 2’nci aşama denemelerde etkinliği kanıtlanan ve ciddi bir yan

etkiye rastlanmayan aşı adayının acil durum kullanımına izin verdi.

Formülünde virüsün etkisizleştirilmiş bir versiyonunu içeren aşı adayı

Türkiye’de denenen ilk koronavirüs aşısı oldu.

3.8 Janssen ve “Ad26COVS1”

Amerikan ilaç devi Johnson & Johnson’ın bağlı iştiraki Belçikalı

Janssen ilaç şirketinin potansiyel aşı adayı Ad26COVS1, “Adenovirüs

serotip 26” adı verilen tekil bir virüs bileşeni içeriyor

ve coronavirüsün insan hücrelerine tutunmasını sağlayan “çivi

proteine” istikrarlı bir yapay ifade kazandırarak, vücutta virüsü

körelten ve etkisizleştiren antikorları canlandırmayı amaçlıyor.


3.9 Bharat Biotech ve “Covaxin”

Hint ilaç şirketi Bharat Biotech’in Hindistan Tıbbi Araştırma Konseyi ve Ulusal Viroloji Enstitüsü

iş birliğiyle geliştirdiği “Covaxin” adlı coronavirüs aşı adayının formülünde Covid-19’un

etkisi azaltılmış bir versiyonunu içeriyor ve bu potansiyel aşı adayı Hindistan’ın ilk yerli üretim

aşı adayı olmuştu.

Hindistan Genel İlaç Kontrolörlüğü (DCGI), 3 Temmuz’da aşı adayının insanlar üzerinde test

edilmesine onay vermişti.

Hindistan’da Bharat Biotech dışında Zydus Cadila, Panacea Biotec şirketleri ve Hindistan

Serum Enstitüsü (SII) de yerli aşı geliştirmek üzere çalışmalar yürütüyor. Zydus Cadila, “Zy-

CoV-D” adlı koronavirüs aşı adayını, klinik denemelerde insanlar üzerinde test ediyor.

3.10 Cansino ve “Ad5-ncov”

CanSino’nun Çin Askeri Tıp Akademisi ile iş birliğinde geliştirdiği “Ad5-NCov” aşısı

soğuk algınlığına yol açan zararsız bir adenovirüsle insan vücuduna Covid-19’un

genetik bileşenlerini aktararak bağışıklık tepkilerini uyandırmayı hedefliyor.

3.11 Novavax ve “NVX-CoV2373”

ABD’li ilaç firması Novavax’ın aşı adayı “NVX-CoV2373” de klinik denemelere başlayan potansiyel Covid-19

aşıları arasında yer aldı.

Genetik mühendisliğiyle üretilmiş Kovid-19 glikoprotein partikülünü içeren aşı adayı, şirketin diğer aşılarında

kullandığı güçlendirici katkı maddesiyle (adjuvan) daha fazla antikor ve daha uzun süreli bağışıklık

üreterek, bağışıklık tepkisini artırmayı hedefliyor.

3.12 Türkiye’de İlk Yerli Aşı

Erciyes Üniversitesi Aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezinde (ERA-

GEM) Yeni Tip Koronavirüse karşı geliştirilen, Koçak Farma şirketi tarafından üretimi yapılan

ve Sağlık Bakanlığı’nca desteklenen “ERUCOV-VAC” adı verilen aşı adayı 5 Kasım’da gönüllüler

üzerinde test edilmeye başlandı. Virüsün etkisizleştirilmiş bir versiyonunu içeren (inaktif) aşı,

Türkiye’de insanlar üzerinde test edilmeye başlanan ilk yerli Covid-19 aşı adayı oldu.

BBC Türkçe’ye konuşan Kayseri Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalışkan, Nisan

sonu itibarıyla yerli aşının etkinlik sonuçlarına dair raporun Sağlık Bakanlığı’na iletileceğini

söylüyor.

Ayrıca Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma

Kurumu’nun (TÜBİTAK) desteğiyle 17 yerli aşı çalışması yürütülüyor.


4. Covid-19 Aşıları ve Varyantlar

Üzerindeki Etkileri

Mevcut aşıların ilk olarak Güney Afrika’da tanımlanan varyant olan B.1.351 için daha az

etkili olabileceği anlaşılıyor.

Orijinal virüs B.1.1.7 B.1.351 P.1 B.1.617

Pfizer-Biontech %95 %87 %75 Evet Evet:70-

75%

Moderna %94 Evet,Benzer Evet Evet Evet

etki

J&J %72 Evet,Benzer %64 Evet: 61% Evet

etki

AstraZeneca %76 Evet,Benzer

etki

%10 Evet Evet

Sinovac %67 Evet,Benzer

etki

Hayır %51 Evet

4.1 Pfizer-BioNTech Aşısı

Bu aşının B.1.351’de bulunan mutasyonları içeren test virüsleri için etkinliği araştırıldı.

Bunu yapmak için Pfizer-BioNTech aşısı ile aşılanmış bireylerden alınan serum kullanıldı.

Araştırmacılar, antikor içeren bu serumun B.1.351’e karşı etkisinde düşük düzeyde bir

azalma olsa da hala etkili olduğunu buldular.

4.2 Moderna Aşısı

Test virüslerinin denendiği serumlarda, B.1.351’in başak proteini ile nötralizasyonunun

6.4 kat daha düşük olduğu sonucuna ulaşıldı.

Johnson & Johnson aşısı ve diğerlerinde de etkililikleri sürüyor

fakat etkinlik oranları azalmış görünüyor.


5. Dünyada Aşılama Süreci

Gerekli faz denemelerinin ardından başarılı olan aşılar dünya genelinde uygulanmaya başlandı.

Türkiye’de de Çin’den gelen aşıların uygulanması tamamlanırken, BioNTech ile yapılan yeni anlaşma

ile birinci ve ikinci doz aşılar uygulanmaya devam ediyor. Çin 777 milyon, ardından gelen Amerika

Birleşik Devletleri 301 milyon aşılama yapmasına rağmen aşılanan kişilerin yüzdesel oranına

baktığımızda ABD’de daha büyük bir yüzdenin aşılandığı görülüyor. ABD’deki aşılama politikası ilk

aşamada sağlık çalışanları, huzurevi ve bakımevlerinde kalan yaşlılar ve üst düzey hükümet yetkililerini

kapsıyor. ABD’de halkın yüzde 42’si çift doz yüzde 9,5’i tek doz olarak aşılanmış durumda.

Dünyanın en büyük nüfusuna sahip olan ülkesi Çin’de şu ana kadar 777 milyon doz aşı yapıldı. Bu

alanda Çin’in ardından dünyada nüfusun en fazla olduğu ikinci ülke Hindistan’da 8 Haziran 2021

tarihi itibariyle 225 milyon 220 bin kişiye koronavirüs aşısı yapıldı.

Avrupa’da ise en fazla aşının yapıldığı ülke Birleşik Krallık oldu. Çeşitli virüs varyantlarıyla gündeme

gelen ada ülkesinde 5 Haziran 2021 tarihi itibariyle 27 milyonu aşkın insan çift doz, 12 milyon

insan da tek doz aşı yaptırdı. AB’de en fazla aşının yapıldığı ülke Almanya oldu. Almanya’da 6

Haziran tarihi itibariyle toplam 54,2 milyon doz aşılama yapıldı. Bu alanda Almanya’nın ardından

Fransa (40.1 milyon doz), İtalya (38.2 milyon doz), İspanya (28.8 milyon doz) ve Polonya (22.1

milyon doz) geliyor.

En az bir doz aşılanmış kişi oranında ise İsrail açık ara zirvede. Halkın yüzde 63’ü en az bir doz

yüzde 59’u çift doz aşılanan İsrail’i Kanada takip ediyor.

6. Dünyada Covid-19

Pandemisi

Johns Hopkins Üniversitesi’nin yayımladığı verilere göre, dünyada

Covid-19 pandemisinde ölenlerin sayısı Haziran 2021 itibariyle 3,74

milyona ulaştı ve toplamda vaka sayısı da 174 milyonu buldu. Pandemi,

sağlık sistemlerine ve sağlık çalışanlarına ciddi bir yük oluşturmaya

tüm hızıyla devam etse de düzenleyiciler güvenli tedavileri onaylamaya

başladı ve birçok ülke aşılama programlarını başlattı.

7. Covid-19’un Turizme Etkileri

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (BMDTÖ) verilerine

göre, 2020’nin ilk 10 ayında bir önceki yıla oranla uluslararası

seyahat eden turistlerin oranı yüzde 72 düştü.

Covid-19 sebebiyle devletlerin uyguladığı seyahat kısıtlamaları

ve düşük tüketici güveni dolayısıyla 2020 yılının ocak-ekim döneminde

uluslararası turist sayısının 2019’un aynı dönemine oranla

900 milyon kişi azaldığını belirten BMDTÖ, turizmdeki toplam

gelir hacmi kaybının da 935 milyar dolar olduğunu duyurdu. Turizmin

en olumsuz etkilendiği bölgeler yüzde 82’lik düşüşle Asya

ve Pasifik, Orta Doğu’da yüzde 73, Afrika’da yüzde 69, Avrupa ve

Amerika’da ise yüzde 68 olarak tespit edildiği kaydedildi.


8. TÜRKİYE’DE COVID-19

PANDEMİSİ

Dünya genelinde hızla yayılan COVID-19 vakalarının

Türkiye’deki başlangıcı, Sağlık Bakanlığı

tarafından 11 Mart akşamı açıklandı. Virüse bağlı

olarak ilk ölüm ise bundan 4 gün sonra, 15 Mart’ta

kaydedildi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 1 Nisan’da

yaptığı açıklamada, vakaların Türkiye’deki

bütün illere yayıldığını açıkladı.

Salgın Türkiye’de askeri, dini, hukuki, siyasi,

iktisadi, sosyal ve kültürel alanlarda çok çarpıcı

etkilere yol açtı.

8.1 Salgının Türkiye’deki Sosyal

Hayata Etkileri

Ülkede ilköğretim-ortaöğretim-lise kademelerindeki eğitim askıya alınırken üniversitelerde de bahar dönemi

dersleri durduruldu. Tüm kafelerin, restoranların, müzelerin, eğitim kurslarının, alışveriş merkezlerinin,

berber ve kuaförlerin, kahvehanelerin, spor salonlarının, gece kulüplerinin, lokallerin ve düğün salonlarının

hizmetleri geçici olmak üzere durduruldu. Milli Savunma Bakanlığı askeri kışlalarda tüm celp, sevk

ve terhis işlemlerinin durdurulduğunu duyurdu. Ülkedeki bütün ligler ertelendi ve bir sonraki duyuruya

kadar bütün spor karşılaşmaları iptal edildi. Salgının cezaevlerinde de yayılması üzerine infaz indirimini

öngören yasanın kabul edilmesi ile terör, cinayet, uyuşturucu ve cinsel suçlar dışında yargılanmış birçok

mahkûmun tahliyesine başlandı. Başta Türk Hava Yolları olmak üzere bütün yurt içi ve yurt dışı uçuşlar

ikinci bir duyuruya kadar durduruldu. Pazar ve meydanlar gibi umumi alanlarda maske kullanma zorunluluğu

getirildi. Valilik izni olmaksızın şehirler arası seyahat etmek yasaklandı ve toplu taşıma araçlarında

seyrek oturma düzenine gidildi. Yüzlerce yerleşim bölgesi, pandemi kapsamında karantinaya alınarak giriş

çıkışları kapatıldı.

Salgının yayılım hızının düşürülebilmesi amacıyla 20 yaş altı ve 65 yaş üstü kişilere sokağa çıkma yasağı

uygulaması başlatıldı. Halkın mümkün olduğunca evden çıkmaması ve sosyal hareketliliği azaltmak amacıyla

seyahat etmemeleri telkin edildi.

23 Nisan 2020’de TBMM’nin kuruluşunun 100. yıldönümü salgın günlerinde sokağa çıkma yasağı esnasında

balkonlardan İstiklal Marşı söylenerek kutlandı.


8.2 Salgının Türkiye’deki

Ekonomik Etkileri

Salgının Türkiye’deki ekonomik etkilerini azaltmak için hükümet tarafından birçok ekonomik destek

paketi açıklandı ve yürürlüğe girdi. Özel ve kamusal sektörde esnek çalışma sistemine geçiş süreci hızlandırıldı

ve vatandaşların bazı vergi borçları affedildi veya ertelendi. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler

Bakanlığı tarafından işverenlere üç ay boyunca işten çıkarma yasağı getirildi.

Bu süreçte 103 farklı ülkeden 65.000’den fazla Türk vatandaşı, tahliye edilerek Türkiye’ye getirildi. 116

ülke Türkiye’den yardım talebinde bulunurken aralarında dünyanın en büyük ekonomilerinden ABD,

Birleşik Krallık ve İtalya gibi ülkelerin de bulunduğu 44 ülkeye maske, koruyucu malzeme, solunum

cihazı, test kiti ve tulum gibi tıbbi yardım malzemeleri gönderildi.

8.3 Koronavirüs Bilim Kurulu

10 Ocak 2020 tarihinde, Türkiye’de ilk COVID-19 vakası görülmesinden

2 ay kadar önce, pandemi ile mücadele etmek için Sağlık Bakanlığı’na

bağlı bir Koronavirüs Bilim Kurulu oluşturuldu.

Bilim Kurulu ilk olarak Çin’den gelen uçakların peronlarına termal

kamera kurulmasında ve COVID-19 semptomları gösteren kişilerin de

karantina altında tutulmaları konusunda aktif rol aldı.

8.4 Türkiye’deki Aşılama

Çalışmaları

25 Kasım 2020’de yapılan açıklamaya göre 50 milyon doz CoronaVac aşısı için Çin menşeili firma

Sinovac ile sözleşme imzalandı. 30 Aralık 2020 tarihinde de ilk CoronaVac aşıları uçakla Türkiye’ye

getirildi. Getirilen aşılar 14 gün ‘Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ tarafından analiz edildi. 13 Ocak

2021’de acil kullanım onayı alan aşı ilk olarak Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Koronavirüs Bilim Kurulu

üyelerine uygulandı.

15 Mayıs 2021 itibariyle de uygulanan aşı sayısı 25 milyonu geçti.


9. Ülkelerin Pandemi Önlemleri

2019 yılının son aylarında başlayan ve tüm dünyayı neredeyse etkisi altına alan

COVID-19 salgınına yönelik olarak birçok ülkede virüsün yayılmasını durdurmak

için bir dizi önlemler alındı ve kısmen de olsa etkili oldu. Pandeminin ilk

dönemlerinde birçok ülkede öncelikle, vakaların merkezi kabul edilen Çin’in

Wuhan şehri ve birkaç komşu şehirden gelen yolculara karantina uygulaması

başlatıldı. Sonrasında epideminin Çin’in çoğu bölgesinde ciddileşmesi sonucu bu

karantinaların kapsamı ve ciddiyeti artırıldı.

Bir sonraki süreç içerisinde ise uluslararası arenada yolcu transferi bakımından

aktif olan ülkeler başta olmak üzere yavaş yavaş ülkeler ilk vakalarını duyurmaya

başladılar. Bu vaka artışlarının hızını bir nebze olsun yavaşlatmak için dünya çapında

geniş çaplı önlemler alınmaya başlandı. Bunların başında ise; maske takma

zorunluluğu, sokağa çıkma yasakları, eğitim-öğretime bir sonraki emre kadar ara

verilmesi, kafe ve türevi restoranların hareketliliği azaltması amacıyla az sayıda

kişiye hizmet verebilmesi veya tamamen hizmetinin durdurulması, spor salonlarının

kapatılması, kişi sayısının yoğun olduğu konser, park, bahçe gibi mekanlara

kişi sınırı getirilmesi gelmektedir.

9.1 Almanya

Almanya Federal Cumhuriyeti, ilk COVID-19 vakasının 27 Ocak 2020 tarihinde görüldüğünü

açıkladı. Alman sağlık bakanlığının yaptığı açıklamaya göre ilk vaka Bavyera eyaletinin

Münih kentinde görüldü. Bu ilk vakayı, Münih şehrinde görülen birkaç vaka daha

takip etti ve Ocak-Şubat sezonunun en sık vaka görülen bölgesi, ilk vakanın ve bu bölgede

araba parçası üretimi yapan fabrikanın çevresi olarak tespit edildi. 25 ve 26 Şubat tarihlerinde

de Almanya’nın 16 eyaletinden biri olan Baden-Württemberg’de bu sefer de İtalya’da

büyük bir hızla ilerleyen COVID-19 dalgası kaynaklı vakalar tespit edildi. Bir başka eyalet

olan Nord-Rhine Westphalia’da o tarihlerde yapılan bir festival sonucunda COVID-19

vakaları ilgili lokasyonda kümelendi ve Federal Almanya’daki ilk ölüm de bu lokasyondan,

9 Mart 2020’de duyuruldu.

Pandemiler ile ilgili çeşitli çalışmalar yapmış Robert Koch Institut, şu an Almanya’da

halen süren pandemiyi de yönetmekle görevlendirildi. Bu enstitü, ilk olarak kümelenmeyi

azaltmak amacıyla çevrelenme programı üzerinden pandemi yönetim planı oluşturdu.

Almanya yönetimi ve ülkenin önde gelen sağlık görevlileri, Almanya’nın bu tip bir krize

hazır olduğunu ve ekstra hiçbir önlem almaya gerek olmadığını açıkladı.

Fakat 13 Mart itibariyle ülke pandemiyle mücadele kapsamında RKI’nın ikinci evre pandemi

planı olan “koruma planı” üzerine odaklandı, devlet peşpeşe çıkardığı acil genelgelerle

anaokullarını ve tüm eğitim-öğretim veren kurumları kapattı, yaşlıların sağlık güvencelerini

sağlamak amacıyla huzurevi gibi yaşlı insanların çoğunlukta bulunduğu yerlerin

ziyaretini ikinci bir emre kadar durdurdu. Sadece birkaç gün sonra, Almanya birçok sınır

komşusuyla olan sınır kapılarını kapattı ve ülkeye giriş çıkışı durdurdu. Hala kontrol altına

alınamayan ve giderek artan vakalar üzerine 22 Mart tarihinde tüm Almanya anakarasında

geçerli olacak bir sokağa çıkma yasağı başlattı. Kişilerin yaşam alanlarını sadece belli

gerekli sebeplerle terk etmelerine izin verildi; aynı evi paylaşmayan iki veya daha fazla

kişinin herhangi bir amaçla buluşmasının yasaklanması, market dışında tüm işletmelerin

kapanması da bu önlemlere örnektir.


9.2 Polonya

Polonya, COVID-19 pandemisinin ilk deneyimini Şubat-Mart aylarında

yurtdışından getirilen 7 kişide yaşadı. Polonya sınırları içerisinde

bu enfeksiyonun resmi olarak bir vatandaşta görülmesi 4 Mart

2020’de gerçekleşti. Hastanın Zielona Góra’da hastaneye yatırıldığı

fakat genel durumumun hayati olmadığı ve iyi olduğu duyuruldu.

Mart ayı biterken, COVID-19 şüphesi sebebiyle yaklaşık 270.000

kişi izolasyondaydı. Vakalar arttıkça her ülke gibi önlem almaya başlayan

Polonya, bireyler arası uzaklığın umumi yerlerde 2 metreden

fazla olması gerektiğinin uyarısını verdi. Hükümet kararnamesiyle

parklara, geniş bulvarlara, kadın bakım salonlarına, restoranlara ve

kafelere giriş tamamen yasaklandı. Nisanın 2. haftası içerisinde kısıtlamalarını

gevşeten Polonya, ölüm ve düğün günlerinin özel izinle

ve 50 kişiye kadar katılımcı sayısı ile yapılmasına izin verdi.

9.3 Fransa

Dünya genelinde çok hızlı bir şekilde yayılan COVID-19 pandemisinin Fransa’da ilk defa

görülmesi 24 Ocak 2020 tarihinde gerçekleşti. Aynı şekilde başka vakaları da izleyen bu süreçte

ülke ve kıta genelinde ilk ölüm, 14 Şubat tarihinde Paris’te gerçekleşti.

13 Nisan’da halka sesleniş konuşması yapan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ilan ettikleri

sokağa çıkma yasağının 11 Mayıs’a kadar süreceğini açıkladı. Bu süreç dolduktan sonra

tüm Fransa topraklarında ilk normalleşme süreci de yavaş yavaş kısıtlamaların gevşetilmesi ile

başladı. İlk ilan edilen gevşeme kararı, sokağa çıkarken artık izin kağıdının gerekliliğini ortadan

kaldıran karardı. Vakalar hala düşme eğiliminde olduğu için 2. normalleşme sürecine de

geçildi ve 2 Haziran tarihine kadar çoğu sektörün kapılarını açacağı sözü verildi.

Fransa’da yaşanan en önemli gelişmelerden biri, yüzyıllardır durmaksızın hizmet vermekte

olan tarihin en önemli müze, sergi ve sanat galerilerinin hizmet vermeyi 14 Mart 2020 tarihi

itibariyle geçici olarak durdurmasıdır.

Bu tip kapanan yerlere örnek olarak Louvre Müzesi, eski Cumhurbaşkanı George Pompidou

Meydanı, Eifel Kulesi, Orsay Müzesi ve Versay Sarayı örnek gösterilebilir.


9.4 İtalya

İtalya COVID-19 pandemisinde en erken vaka ilan eden ülkelerden oldu. Roma’da bulunan 2 Çin

kökenli turistte COVID-19 semptomları görülmesi ve pozitif çıkması sonucunda İtalya anakarasında

ilk vaka tespit edilmiş oldu. Bir hafta kadar hiç vaka çıkmamasına karşın, bir hafta sonra Wuhan’dan

dönen bir erkek İtalyan vatandaşı aynı semptomlarla hastaneye başvurunca İtalyan ilk vaka

ve İtalya’daki 3. vaka tespit edilmiş oldu. Şubat’ın 3. haftası İtalya’nın kuzeydeki eyaletlerinden biri

olan Lombardiya’da ardı ardına bir günde 16 vaka görüldü. Hemen ertesi günü eyaletteki vaka sayısı

60’a çıktı ve aynı zamanda 2 haftadır hastanede tedavi almakta olan 78 yaşında bir İtalyan vatandaşı

hastanın hayatını kaybetmesiyle ülkede ilk ölüm görülmüş oldu.

- Önemli gelir getirse bile Venedik’teki bazı muhtelif etkinlikler tamamen iptal edildi.

- Mart ayının ikinci haftası Lombardiya eyaleti kırmızı bölge ilan edildi ve 14 kent tamamen

karantinaya alındı.

- Birkaç gün sonrasında tüm İtalya kırmızı kategoriye girdi ve ulusal karantina dönemi başladı.

- Okullar en az 1 ay süreliğine kapatıldı.

- Tüm stadyum müsabakaları ve kalabalık oluşturabilecek ulusal etkinlikler tamamen iptal

edildi.

- Cenaze, düğün, kutlama ve anma etkinlikleri ikinci bir emre kadar yasaklandı.

- Halkın toplu bir şekilde eğlenmesini sağlayan konser salonları, kafeler, sinemalar, tiyatrolar,

gazinolar, saunalar kapatıldı, partiler iptal edildi.

- Yakınları hapiste olanların yüz yüze görüşmesi ikinci bir emre kadar yasaklandı. Bu karar

üzerine cezaevlerinde çıkan ayaklanmalarda 6 kişi yaşamını yitirdi.

- Tatile çıkmak veya yazlık banliyölere gitmek yasaklandı.

- Göl kenarları ve kalabalık istasyonlardaki büfeler kapatıldı.


9.5 Birleşik Krallık

Birleşik Krallık genelinde ilk vaka, ocak ayı sonunda

Birleşik Krallık’a gelen ve York şehrinde konaklayan iki

Çinli turistin solunum güçlüğü ile hastaneye başvurması

sonucu çıktı. O haftalarda DSÖ tarafından tüm ülkelere

Wuhan şehrinden yayılan hastalık ile ilgili bilgilendirme

gönderilince Çinli iki turist karantinaya alındı ve Birleşik Krallık acil

laboratuvar çalışmalarına başladı. Londra Heathrow Airport, acil klinik desteği

alırken hükümet de Wuhan’dan gelen uçakları bu havalimanına yönlendirmeye

başladı. DSÖ’nün pandemi ilan etmesiyle birlikte Birleşik Krallık kendi içinde

bulunduğu risk düzeyini ortadan yüksek seviyeye çıkardı.

Hızlı bir iş birliği ile COVID-19 tanı merkezleri ve Coronavirüs üzerine çalışma

yapacak laboratuvarların kurulumuna başlandı. Ülkenin önde gelen tıbbi destek ve

yardım uzmanları, yeni ortaya çıkan pandemiyi sorunsuz atlatmak için içerme-gecikme-araştırma-azaltma

hedeflerinin bulunduğu akademik bir strateji planını

halka sundu. İlk süreçte şubat ayının sonuna kadar Birleşik Krallık topraklarında

görülen tüm vakalar yurtdışında hastalık kapmışlardı ve büyük bir risk yok gibi

görünüyordu. Fakat mart ayının ilk günleri İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey

İrlanda’dan art arda gelen vakalar ile risk artmaya başladı. Canlı yayınla tüm halka

seslenen İngiltere Başbakanı hükümete güvenmelerini istedi ve “Salgına Karşı

Hareket Planı” hazırladıklarını ve bu olayın hükümet için “4. evre bir olay” olduğunu

açıkladı. Mart’ın 2. haftası dünya genelinde pandemi ilanıyla birlikte okullar

ve eğitim kurumları acil bir genelgeyle kapatıldı.İngiltere ana dağıtım kaynakları,

halkın olağan ortalamanın kat kat üzerinde bir sipariş ilanı aldıklarını açıkladı.

Pandemi ilanının ertesi günü risk seviyesi çok yüksek olarak değiştirildi. Bir hafta

kadar sonra tüm devlet kurumları bütün vatandaşlarına kalabalık ortamlardan

uzak durulması önerisinde bulundu. Yaşlı bireyler ve hamile kadınlar gibi bağışıklığı

düşük olan kişilerin kendilerini evde izole etmeleri önerildi.

9.6 İspanya

Ocak sonunda Almanya’dan dönen turistlerden birinin CO-

VID pozitif çıkmasıyla İspanya anakarasında ilk vaka görülmüş

oldu. İkinci vaka bundan birkaç hafta sonra, İspanya’nın

Balear Adaları’na Fransa’dan gelen İngiliz uyruklu bir kişi

olarak kaydedildi. Bundan bir hafta sonrasında ise İspanya’da

ilk ölüm gerçekleşti. Yine aynı gün, İtalya’daki

COVID-19 pandemisinden İspanya’ya kaçan İtalyan

doktorun testi pozitif çıktı. Bunu izleyen günlerde İspanya’daki

çoğu vakanın İtalya kaynaklı olduğu ortaya çıktı. İspanya’nın

özerk bölge hükümetlerinden biri olan Katalan hükümeti de

İspanyol hükümetinin aldığı önlemler doğrultusunda kendi bölgesindeki

etkinlikleri ve festivalleri iptal etti.

İspanyol Başbakan Pedro Sanchez, karantina tedbirleri ile gelen

ekonomik bunalıma karşı ekonomik destek paketi hazırladıklarını

açıkladı. Yıllık tutarı birkaç milyar euroyu bulacak destekten daha

çok çocuklu ailelerin yararlanabileceği belirtildi.

Ülkenin Temmuz 2020’den itibaren turist kabul etmeye hazır ve

güvenli bir ülke olduğu belirtildi.


9.7 Norveç

Norveç genelinde ilk vakalar şubat ayı sonunda görüldü ve 12 Mart tarihinde ilan edilen

önlemler sürecine kadar oldukça hızlı ilerledi. Yine önlemlerin ilan edildiği ilk gün, CO-

VID-19 kaynaklı ilk ölüm de tespit edildi. Varış rotaları araştırılan vakaların kaynaklarının

genellikle İtalya ve Avusturya kökenli olduğu görüldü.

Norveç Ulusal Sağlık Müdürlüğünün hazırladığı COVID-19 bildirgesine göre:

- Tüm eğitim öğretim faaliyetleri durduruldu ve karşılaşmalara ara verildi.

- Sosyal, kültürel veya kalabalık ortamda yapılabilecek her türlü etkinlik yasaklandı ve

uymayanlar istisnasız bir şekilde ağır cezalara çarptırıldı.

- Otel vb. yerler dışında ülkedeki tüm yemek servis noktaları, elden satışları, restoran

bölmeleri ve kafeler tamamen kapatıldı.

- İtalya’da görülen sağlık sistemi sıkıntısını yaşamamak için sağlık çalışanlarının ülke

dışarısına çıkma yasağı konuldu.

- Diğer iki İskandinav ülkesi dışındaki tüm ülkelerden dönen vatandaşların, gitme sebebi,

kalma süresi veya makamına bakılmaksızın 14 gün karantinada kalmaları zorunluluğu

getirildi.

- Amaçsız yere yapılan yolculuklar yasaklandı.

- Uzaktan çalışma imkânı olan sektörlerde işe gitmek yasaklandı. Aynı şekilde toplu

taşımaya binmemek de önerildi.

- Bağışıklığı düşük olan insanlara fazla yaklaşılmaması ve bu vatandaşların kendisini

koruması istendi. Bakımevlerine giriş çıkışlar yasaklandı.

- Toplu taşıma programı, istasyonlarda kalabalıklar oluşturmamak için genişletildi.

Bundan bir hafta kadar sonra da:

- Norveç’te ikamet etmeyen kişilerin ülkeye girişi yasaklandı.

- Norveç ülkesi sakinlerinin ikametlerinden ayrılıp sayfiye yerlerine gitmesi, kayıtlı

oldukları belediyeden çıkmaları yasaklandı.

- COVID enfeksiyonundan şüphelenilen kişiler için karantina ve kurallara uymama

durumunda ağır para ve hapis cezaları getirildi.


9.8 Amerika Birleşik

Devletleri

İlk vakasını 21.01.2020’de ilan eden Amerika Birleşik Devletleri

hastalıktan kaynaklı ilk ölümünü 29.02.2020’de açıkladı.

Ülkede 13 Mart’ta ulusal acil durum ilan edildi. CDC; Schengen Bölgesi

ülkeleri olan 26 Avrupa ülkesi ile Birleşik Krallık ve İrlanda’ya zorunlu

olmayan seyahatlere karşı uyarılarda bulundu. Amerika Birleşik Devletleri

ayrıca son 14 gün içinde bu bölgelerden birinde bulunmuş vatandaşı olmayan

kişilerin ülkeye girişini yapmayı reddetti.

Salgına karşı okulların ve diğer eğitim kurumlarının kapatılması, ticaret

fuarlarının, müzik ve sanat festivallerinin iptal edilmesi ve spor etkinliklerinin

ve liglerinin iptal edilmesi ve askıya alınması da dahil olmak üzere

büyük ölçekli toplantıların yasaklanması ve iptal edilmesi gibi önlemler de

alındı.

9.9 Japonya

15 Ocak günü Japonya ülkesindeki ilk koronavirüs

vakasını doğruladı. Japon hükümeti salgının

önüne geçebilmek için çeşitli önlemler aldı. 30 Ocak’ta

Başbakan Shinzo Abe, hükümetin salgına karşı aldığı önlemleri

denetlemek ve uygulanmasını incelemek amacıyla ulusal görev gücü adı

verilen bir birim kurdu. 27 Şubat’ta eğitim kurumlarının orta öğretime kadar

tamamının Nisan ayının başına kadar geçici olarak kapatılması teklif edildi.

Salgın 2020 Yaz Olimpiyatları için büyük bir sorun oluşturdu. Bu amaçla

Japon hükümeti ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi 2021’e ertelenmesi için

müzakerelere başladı. 7 Nisan tarihinde Abe, Tokyo ve Kanagawa, Saitama,

Chiba, Osaka, Hyogo ve Fukuoka’nın eyaletlerinde bir aylığına olağanüstü hal

ilan etti. 16 Nisan itibariyle olağanüstü hâl kararı ülkenin tamamında uygulanmaya

başlandı.

9.10 Brezilya

25 Şubat 2020 de ilk aktif vakayı tanımlayan Brezilya’da

virüs 21 Mart’a kadar ülkenin her tarafına

yayıldı. Nisan 2021 itibariyle 14 milyondan fazla vaka

bildiren Brezilya, Amerika Birleşik Devletleri ve Hindistan’dan

sonra en çok vaka bildiren 3. ülke konumundadır.

Diğer devletler gibi eğitimde, çevrede, sağlıkta ve ekonomide birçok problemle

karşılaşan Brezilya da ekonomik destek paketleri ve eğitim kısıtlamaları ilan etti.


9.11 Hindistan

Çin’den gelen bir yolcuda 30 Ocak 2020 tarihinde

ilk vaka bildirilmiştir ve Nisan 2021 itibariyle

dünyadaki ikinci en yüksek doğrulanmış vaka sayısına

sahiptir. Günlük vakaların Eylül ortasından itibaren günde

90.000 vakaya ulaşmasının ardından Mart 2021’den itibaren ikinci

bir dalga altında tekrar yükselmeden önce Ocak 2021’de 15.000’in altına

düştü. İkinci vaka dalgası birincisinden çok daha büyük oldu ve ülkenin çeşitli

yerlerinde aşı, hastane yatağı, oksijen tüpü ve diğer ilaç kıtlığı yaşandı.

Hindistan, aşılama programına 16 Ocak 2021’de başladı. Acil kullanım için İngiliz Oxford-AstraZeneca

aşısına (Covishield), Hint BBV152 (Covaxin) aşısına ve Rus Sputnik V

aşısına izin verdi. 19 Mart’ta, Kerala başbakanı (CM) Pınarayi Vijayan, devletin hem CO-

VID-19 salgını hem de bunun neden olduğu ekonomik zorlukların üstesinden gelmesine

yardımcı olmak için ₹ 20.000 Crore (2,8 milyar ABD Doları) tutarında bir teşvik paketini

açıkladı. Pandeminin ikinci dalgası sırasında Hindistan’da ciddi Remdesvir kıtlıkları yaşandı.

Bu kıtlıklar karşısında hükümet, diğer ülkelere ihracatını yasakladı.

9.12 Güney Afrika

Cumhuriyeti

İlk enfekte hastanın 5 Mart 2020’de Güney Afrika’ya geldiği doğrulandı

ve bilinen ilk hastanın İtalya’dan gelen bir kişi olduğu açıklandı. 15

Mart’ta Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ulusal bir acil durumu

ilan etti ve acil olarak seyahat kısıtlamaları, okulların kapatılması gibi tedbirleri yürürlüğe

koydu. 23 Mart’ta, 26 Mart 2020’den itibaren uygulanmaya başlanacak bir ulusal sokağa

çıkma kısıtlaması ilan edildi.


10. Ülkelerin Aşı Politikaları

10.1 En Çok Aşılama Yapan Ülkeler

ABD

ÇİN

HİNDİSTAN

İNGİLTERE

BREZİLYA

ALMANYA

TÜRKİYE

FRANSA

ENDONEZYA

İTALYA

MEKSİKA

ŞİLİ

İSPANYA

RUSYA

İSRAİL

KANADA

BAE

POLONYA

FAS

SUUDİ ARABİSTAN

Moderna-Pfizer/BioNTech-johnson& johnson

Sinopharm/Beijing- Sinopharm/Wuhan-Sinovac

Covexin- Oxford/AstraZeneca

Pfizer/BioNTech-Oxford/AstraZeneca

Oxford/AstraZeneca-Sinovac

Moderna-Oxford/AstraZeneca-Pfizer/BioN-

Tech

Pfizer/BioNTech-Sinovac


Tech

Oxford/AstraZeneca-Sinovac


Tech

CanSino-Oxford/AstraZeneca-Pfizer/BioN-

Tech-Sinovac-Sputnik V

Pfizer/BioNTech-Sinovac


Tech

EpiVacCorona-Sputnik V

Moderna-Pfizer/BioNTech

Moderna-Moderna-Oxford/AstraZeneca-Pfizer/BioNTech

Oxford/AstraZeneca-Pfizer/BioNTech-Sinopharm/Beijing-

Sinopharm/Wuhan-Sputnik V

Moderna-Moderna-Oxford/AstraZeneca-Pfizer/BioNTech

Oxford/AstraZeneca-Sinopharm/Beijing

Oxford/AstraZeneca-Pfizer/BioNTech


10.2 Dünya Sağlık Örgütü

Raporu

DSÖ raporunda, üç farklı hastalık epidemiyolojik yayılım süreci (toplumda yayılım, seyrek/bireysel yayılım

ve yayılımın olmaması) ile üç farklı aşılanma oranını (toplumun %1-10, %11-20 ve %21-50’sinin aşılanması)

inceleyerek farklı senaryolar geliştirmiştir. Uluslararası anlamda ülkeler bu öngörüler kapsamında karar

almaktadır.

Bu rapora göre toplumda yayılımın devam ettiği koşullarda

-Eğer toplumun %1-10’u aşılanabilecekse sağlık hizmetlerini devam ettirecek sağlık personelinin ve hastalığa

bağlı komplikasyonların ve ölüm oranlarının yüksek olacağı ileri yaş gruplarının önceliklendirilmesi

önerilmektedir. Aşılanma oranı arttıkça sosyal ve ekonomik olarak etkilenmeyi azaltacak şekilde aşılanacak

grupların genişletilebileceği belirtiliyor.

-Aşı bulunabilirlik oranı %11-20’e çıktığında ilk iki gruba ek olarak altta yatan başka hastalıkları olan ya da

ağır hastalık açısından riskli olabilecek hastalıkları olan bireylerin, göçmenler ve evsizler gibi hassas popülasyonların

ve anaokulu ya da ilköğretim gibi uzaktan eğitimin teknik olarak zor olacağı koşullarda hizmet

veren öğretmenlerin ve okul çalışanlarının öncelikli olarak aşılanması öneriliyor.

-Aşılanma oranı %21-50’ye çıktığında ilk gruplara ek olarak, diğer sağlık çalışanları ve okul personellerinin,

sağlık ve eğitim sektörleri haricinde belirlenecek kritik meslek gruplarının, gebelerin, aşı üretiminde çalışan

sağlık personelinin ve kendini fiziki olarak COVID-19’dan koruması zor olan diğer meslek gruplarının aşılanması

öneriliyor.

-Seyrek vakaların görüldüğü ya da toplumda enfeksiyonun kontrol altına alındığı senaryolarda ise aşıların

bir kısmının oluşacak yerel salgınların önlenmesi için saklanması gerektiği belirtilmiş. Bu durumda da ilk

aşılanacak gruplar arasında hastalığın yayılmasına neden olabilecek riskli kişiler ve yine sağlık çalışanları yer

alıyor.

-Enfeksiyonun kontrol altına alındığı son senaryoda gümrük görevlilerinin ve hastalık yükü yüksek olan

yerlerden gelen vatandaşların öncelik sırasında üst sıralara çıktığı gözleniyor.

Genel olarak öncelikli grupların sırayla aşılanması gerektiği öngörülmekteyken, birinci gruptakiler için

yeterince aşı yoksa ikinci gruba

geçilmesi önerilmemektedir. Bir

grup için planlanan aşı yetersiz

gelirse grup içinde etik ilkeler göz

önünde bulundurularak yeniden

önceliklendirme yapılması gereği

belirtilmektedir.


11. ERASMUS 101

11.1 Erasmus Nedir

Erasmus+ Programı (European Region Action Scheme for the Mobility of University

Students) 1987 yılında başlatılan Avrupa Birliği öğrenci değişim programıdır. Avrupa

Birliği ülkeleri ve aday ülkelerinde yer alan anlaşmalı üniversiteler arasında hibeli olarak

öğrenci ve öğretim elemanlarının katılabildiği değişim programının adıdır. Avrupa Birliği

tarafından eğitim, iş deneyimi ve sportif aktivite gibi alanlarda kişilerin kendilerini

geliştirmeleri için hazırlanmıştır. Lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin ve eğitim

görevlilerinin eğitimlerine yurtdışındaki bir üniversitede devam etmelerini sağlamaları ve

yeni iş olanakları elde edebilmeleri amacıyla kurulmuştur. 2007-2013 yılları arasında Hayat

Boyu Öğrenme Programları kapsamında uygulanmış, 2014 yılından itibaren ise Erasmus+

adıyla uygulanmaya devam etmektedir. Toplam bütçesi yarım milyar dolara yakın olan ve

Avrupa Birliği’nin katılımcı ülkelere ayırdığı fonlar tarafından finanse edilen bu programdan

250.000’e yakın öğrenci faydalanmakta. Katılımcılar programa en fazla 12, en az 3 ay

katılabilmektedirler. Katılan öğrenciler Avrupa hibe programından sadece 1 kere yararlanabilmektedirler.

11.2 Erasmus Ne Değildir

Erasmus programı bir “yabancı dil öğrenme programı”,tam anlamıyla

bir “burs” programı ,bir “diploma” programı veya bir araştırma

programı olarak ele alınamaz.


11.3 Erasmus Programının

Amacı

Programın amacı kısaca; Avrupa’da yüksek öğretimin kalitesini artırmak, Avrupa Birliği ülkeleriyle

aday ülkelerin yüksek öğretim kurumları arasındaki iş birliğini geliştirmek, yükseköğretimde

Avrupa ülkelerini geliştirmek ve ön plana çıkarmak, eğitim-öğretim ve gençlik çalışmalarını

çağdaş bir şekilde yürütmek, gençlerin kendi kişisel ve mesleki gelişimlerini desteklemek ve

kurumları ortaklık kurmak için teşvik etmek olarak belirtilebilir. Bu hedefler, üniversitelerarası

ve ülkeler arası iş birliğini teşvik ederek öğrencilerin ve eğitimcilerin Avrupa’da karşılıklı

değişimini sağlamak ve böylece programa katılan ülkelerdeki çalışmaların, alınan derecelerin

akademik olarak tanınmasına katkıda bulunarak belirtilen amaçları gerçekleştirmeye çalışmaktadır.

Erasmus hareketliliğini oluşturan hedefler arasında farklı kültürler ve yaşam biçimlerine

karşı toleranslı yaklaşabilme becerisini geliştirmek, küreselleşme sürecinde istihdam piyasasının

niteliklerine uygun eleman yetiştirebilmek, aktif vatandaşlık, sosyal dahil etme, uluslararası işbirliği,

kültür alışverişi, dil becerilerinin gelişimi, sürdürülebilir kalkınma vb. bireyden topluma

etkileşim sağlayan bir misyon bulunmaktadır. Bunlara ek olarak Erasmus+ programının genel

amaçları içerisinde; Avrupa 2020 hedefleri içerisindeki yükseköğretim katılım oranını %32’den

%40’a çıkarmak; okul terk etme oranını %14’ten %10’a indirmek gibi eğitim temelli konular,

azınlık gruplara ait kişilerin hakları da dahil, insan onuru, özgürlük, demokrasi, eşitlik, hukukun

egemenliği ve insan haklarına saygı, çoğulculuk ayrımcılık yapmama, tolerans, adalet, dayanışma

ve kadın-erkek eşitliği ile tanımlanan Avrupa değerlerinin üye devletlerce de tanınmasını

sağlamaya yönelik bağımsız bireyler oluşturma temelli faaliyetler de çok önemli bir role sahiptir.

11.4 Erasmus Altında

Yürütülen Faaliyetler

Erasmus programı altında iki ana başlık vardır. Bunlar “Öğrenci Hareketliliği”

ve “Personel Hareketliliği” olarak adlandırılır. Bizim genellikle ilgilendiğimiz

kısım ise öğrenci hareketliliğidir. Öğrenci Hareketliliği de kendi içince öğrenim

ve staj hareketliliği olarak ikiye ayrılmaktadır. Akademik değişim ve gençlik

değişim programlarının yanı sıra staj, iş ve spor alanında iş birliği projelerini de

içermektedir.


11.5 Program Kapsamında

Desteklenen Etkinlikler

* Öğrenci ve öğretim görevlisi değişimleri.

* Eğitim programlarının geliştirilmesine yönelik iş birlikleri.

* Müfredat geliştirme projeleri sonucunda elde edilen bilgilerin uygulamada yaygınlaştırılarak

kullanılmaya başlanması.

* Avrupa üniversitelerindeki bölüm veya fakültelerin belirli alanlarda yaptıkları çalışmaları

ortak/senkronize bir şekilde yürütebilecekleri bilimsel platformların oluşturulması.

* Dil kursları.

* Avrupa Kredi Transfer Sisteminin (AKTS) yerleştirilmesi.

11.6 Katılım İçin Yapılması

Gerekenler

Erasmus Programı’ndan yararlanmanın ön koşulu okuduğunuz bölüm ile programa katılan bir

başka ülkede bulunan bir üniversitenin ilgili bölümü arasında yapılmış bir kurumlar arası anlaşmanın

bulunmasıdır. Erasmus Programı vasıtasıyla yurtdışında eğitim görmek isteyen öğrenciler

öncelikle bölüm veya fakültelerindeki koordinatörleri ile görüşmeli ve yurtdışında değişime

gidebilecekleri eğitim kurumları hakkında bilgi edinmelidirler.


11.7 Değişim Öğrencisi

Olma Kriterleri

*Örgün eğitim veren, Erasmus Üniversite Beyannamesi sahibi bir yükseköğretim kurumunda

öğrenci olmak. Birçok üniversite öğrenciler için yurtdışında eğitim görmeden önce en az iki dönem

üniversite eğitimi görmüş olmalarını ayrıca istemektedir. (Hazırlık sınıfı buna dahil değildir.)

* Ön lisans / lisans / yüksek lisans / doktora düzeyinde öğrenci olunması.

* Ön lisans ve lisans öğrencileri için 1. yılın tamamlanması. (hazırlık sınıfları dahil değildir)

*Öğrencisi olduğunuz bölüme ait kurumlar arası anlaşma(lar) bulunması.

*Ulusal Ajans’ın her yıl akademik yıl başlamadan önce belirlediği ulusal öncelikler ve kriterlere

uygun olmanız.

* Daha önce Erasmus faaliyetlerine katılmamış olmanız

* Dilde yeterlilik olarak ise yabancı dil sınavını geçmeniz gerekmektedir. Erasmus’a başvurduğunuzda

sizden ilk olarak eğitim alacağınız dilde yeterli olup olmadığınızı kanıtlamanız beklenmektedir.

Birçok üniversite, özellikle de İngilizce konuşan ülkelerin okulları, TOEFL (Test of English as

a Foreign Language) ve benzeri bir dil sınavı sonucunu İngilizce yeterliliğinizin göstergesi olarak

görmektedir.

*Gideceğiniz ülkedeki eğitim süreniz bir yılı geçmemeli.

*Erasmus+ programlarından birine (Leonardo da Vinci gibi) daha önce katılmamış olmalısınız.

*Avrupa Birliği, Avrupa Ekonomik Topluluğu ülkelerinden birinin veya Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı

olmanız gerekmektedir.

*Üniversitenin, enstitünün ya da dengi bir eğitim kurumunun Erasmus Koordinatörlüğü’ne başvurabilirsiniz.

*Akademik başarı ortalamanızın şartlara uygun olması gerekmektedir. (2.5+/4)


11.8 Katılımcı ülkeler

Erasmus’a katılabilen ülkeler program ülkeleri ve partner ülkeler olarak iki temel gruba ayrılmıştır.

Program Ülkeleri;

Ülkeler Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Kıbrıs, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti,

Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan,

Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta,

Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya,

İsveç, Birleşik Krallık

Diğer Ülkeler Kuzey Makedonya, İzlanda, Lihtenştayn, Norveç, Sırbistan, Türkiye

Partner Ülkeler;

Batı Balkan ülkeleri (Bölge 1)

Doğu Ortaklığı ülkeleri (Bölge 2)

Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova, Karadağ

Ermenistan, Azerbaycan, Belarus, Gürcistan,

Moldova, Ukrayna (Uluslararası hukuk tarafından

tanınan bölge)

Güney Akdeniz ülkeleri (Bölge 3) Cezayir, Mısır, İsrail, Ürdün, Lübnan, Libya, Fas,

Filistin, Suriye, Tunus

Rusya Federasyonu (Bölge 4)

Uluslararası hukuk tarafından tanınan Rusya toprakları

11.9 Ülkelerin Erasmus

Süreçleri

Erasmus vizesi için sizden istenen evraklar güncel ve kimi

belgeler ise orijinal olmalıdır. Konsolosluk tarafından sunulan

listelerin, belirtilen hususlarına uyarak, eksiklikleri tam hale

getirmek önemli bir husustur.


11.9.1 Almanya Erasmus Vizesi

Avrupa Birliği Üniversite Öğrencileri Değişim Programı “Erasmus” programı kapsamında Almanya,

Türkiye’nin en önemli partner ülkesidir. Almanya’da Sokrates/Erasmus için DAAD (Alman Akademik

Değişim Servisi) Ulusal Ajans misyonunu üstlenmiştir. Türkiye’de Ulusal Ajans tüm AB-Eğitim programlarında

koordinasyon rolünü üstlenmektedir. Almanya’da 90 gün ve üzeri yüksek lisans, doktora,

Erasmus vb. eğitim programları almak amacıyla ulusal vize talebiniz için randevu olarak Almanya Konsolosluğuna

şahsen başvuru yapabilirsiniz.

Almanya Erasmus Öğrenci veya Staj Hareketliliği Genel Başvuru Şartları:

-Türkiye’de Erasmus Hareketliliği dahilinde faaliyet gösteren herhangi bir yükseköğretim kurumunda

örgün eğitim kademelerinin birinde (birinci, ikinci veya üçüncü) öğrenim görüyor olması,

-Birinci kademe öğrencilerinin kümülatif akademik not ortalamasının en az 2.20/4.00 olması,

-İkinci ve üçüncü kademe öğrencilerinin kümülatif not ortalamasının en az 2.50/4.00 olması gerekmektedir.

Almanya Erasmus Vize Başvurusu İçin İstenilen Evraklar:

- İki adet izin (müsaade) formu: Erasmus vizesi için istenen izin ya da müsaade formu, Almanca

olarak doldurulmaktadır. Eğer başvuru sahibi 18 yaşın altında ise ebeveyn ya da yasal vasi tarafından imzalanan

bir form olmalıdır. Bu form kişinin yapacağı seyahatin beyanını ifade etmektedir.

- Taahhütname: Sadece ebeveynler tarafından düzenlenen noter tasdikli bir taahhütnamenin aslı

ve 2 fotokopisi ve yeminli tercümandan Almanca tercümesi bulunmalıdır. Ebeveynlerin imzaladığı

taahhütname, Federal Eğitim Teşvik kanununda belirlenen garanti oranına göre düzenlenmeli ve belirtilen

ödemeyi garanti etmelidir. Ebeveynlere ait olan banka hesap özeti, maaş hesabı ya da banka kartı

gibi maddi kaynakları delil gösteren belgelerin 2 adet fotokopileri ödemenin yapılacağı güvence adına,

sunulacak olan belgeler arasında yer almaktadır.

- Fotoğraf: Biyometrik olarak çekilmiş 3 adet olarak belirlenmiş olan fotoğraflarınız ile Erasmus

programının başvuru için gerekli evraklar kısmını tamamlayabilirsiniz. Arka fonun beyaz olması ve

fotoğrafın son 3 ay içinde çekilmiş olmasına özen gösteriniz.

- Pasaport ve Pasaport Fotokopisi: Vize işlemlerinin yapılabilmesi adına boş bırakılan 2 sayfanın

olması, pasaportun deforme olmaması önemlidir.

- Almanya Kabul Belgesi: Eğitim programı hakkında bilgi verecek olan kabul yazısı gittiğiniz yer

ve aldığınız dersin bilgisini içerir.

- Acil Sağlık Sigortası: Acil durumlarda

tıbbi müdahale gerektiren hususlarda ve sağlık

sorunlarının başa çıkılmasını kolaylaştırmak

adına gerekmektedir. Almanya’ da kalış

süresini kapsayan ve tüm Schengen ülkelerinde

geçerli en az 30.000 Euro teminatlı orijinal

seyahat sağlık sigortasıdır.

- Türkiye’deki Üniversiteden Alınan

Yazı: Başvuru sahibinin gidiş amacına ifade

eden ve Erasmus-Sokrates burslu olarak bir

Alman Üniversiteden eğitim göreceğine dair

belgeler istenmektedir.

- Noter tasdikli Taahhütname: Almanca

tercümesi ile ve Tüm gelir kanıtlarının aslını

gösterene 2 adet fotokopi istenmektedir.


11.9.2 Portekiz Erasmus Vizesi

Portekiz Erasmus Vize Başvurusu İçin İstenilen Evraklar

-Pasaport

“Portekiz Erasmus vize işlemlerinde pasaportlar en detaylı incelenen evraklardır. Bu belge

içerisinde yırtık bir sayfa var ise ya da çok eski ise vize işlemleriniz kesintiye uğrayabilir. Bu

süreçte pasaportu yenilemeli, eski ve yeni pasaportunuzu dosyanıza eklemelisiniz”.

-Biyometrik Fotoğraf

-Üniversite Kabul Belgesi

-Öğrenci Belgesi (öğrenci belgesinin

aslı ve fotokopisi)

-Seyahat Sağlık Sigortası

11.9.3 Çek Cumhuriyeti

Erasmus Vizesi

Çek Cumhuriyeti Erasmus Vize Başvurusu İçin İstenilen Evraklar

-Pasaport

-Çek Cumhuriyeti Erasmus Vizesi Başvuru Formu

-Biometrik Fotoğraf

-Nüfus Cüzdanı: Şahıslara özel olan evlilik cüzdanı fotokopisi evrakları

arasında yer alması şarttır

-Finansal Durumu Kanıtlayan Belgeler: Banka hesap verileri ve seyahati

karşılayacak olan finansal belgeler bulunmalıdır.

-Tam Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği

-Mesleki/İş Durumunu Gösteren Resmi Belgeler

-Seyahat Planını Destekleyen Belgeler

-Çek Cumhuriyeti’nden kabul yazısı


11.9.4 Fransa Erasmus

Vizesi

Fransa Erasmus Vizesi İçin İstenilen Evraklar

-İkamet izni (oturum izni) başvuru formu

-Fotoğraf

-Pasaport

-Fransa’daki Üniversite/Yüksekokulun kabul belgesi

-Tam vukuatlı nüfus kayıt örneği ve nüfus cüzdanı fotokopisi

-Acil tıbbi bakım, hastane tedavisi ve sağlık nedenleri için hazırlanmış belge: Fransa vize işlemlerinde

bulunacak kişinin Fransa’ da kalış süresini kapsayan, tüm Schengen ülkelerinde geçerli, en

az 30.000 Euro teminata sahip orijinal seyahat sağlık sigortası.

-Türkiye’deki üniversiteden alınmış yazı: Başvuru sahibinin gidiş amacına ve Erasmus/Sokrates

burslu olarak bir Fransız Üniversitesinde eğitim göreceğine dair belgeler

-Noter tasdikli taahhütname: Fransızca tercümesi ve tüm gelir kanıtlarının aslı 2 fotokopisi

-Taahhütname: Sadece ebeveynler tarafından düzenlenen noter tasdikli bir taahhütnamenin aslı

ve 2 fotokopisi ve yeminli tercümandan Fransızcaya tercümesi

-Sponsor evrakları

-Muvafakatname: Başvuru sahibi 18 yaş altında ise yalnız ve/veya ebeveynleri ya da yasal vasi ile

seyahat ediyor ise beraber seyahat edilse de edilmese de, her iki yasal veli veya vasiler noterden 6

ay içerisinde çıkartılmış muvafakatname aslını ve fotokopisini vermek zorundadırlar.

-Eğitim programı sertifikası: Menşe ülkede takip edilen eğitim programı sertifikası.

-Konaklama masraflarının karşılanacağına dair teminatlar: Konaklanacak yer, otel rezervasyonu

ya da Fransa’da ikamet eden bir yabancının ya da Fransız vatandaşının beyanatı.

-Kurumca düzenlenen eğitim bursunu belgeleyen teminatlar

- Uçak bileti rezervasyonu


11.9.5 İtalya Erasmus

Vizesi

İtalya Erasmus Vizesi İçin İstenilen Evraklar

-Pasaport: Son 10 yıl içinde alınmış, seyahat sonrası en az 6 ay geçerli pasaport. Pasaportun en az 2

sayfasının boş olması şarttır.

-Kimlik Fotokopisi: İtalya Schengen vize işlemlerinde bulunacak kişi adına güncel tarihli, aile ve

ikamet etmekte olduğu adres bilgilerini içerecek şekilde düzenlenmiş tam vukuatlı nüfus kayıt örneği

ve ön ve arka yüz bilgilerini gösterir nüfus cüzdanı fotokopisi

-Başvuru Formu: Başvuru sahibi tarafından doldurulmuş 37. Maddesi ve son sayfadaki imza kutucuğu

imzalanmış, tarih atılmış Schengen vizesi başvuru formu.

-Biometrik Fotoğraf: 2 adet güncel (son 6 ay içinde çektirilmiş) biometrik fotoğrafın pasaport formatında

olması, yüzün görünmesini engelleyecek unsurların olmaması ve beyaz fon üstünde çektirilmiş

olması gerekir.

-Seyahat Sağlık Sigortası: Öngörülen yolculuk ve Schengen ülkelerinde kalınacak süreyi kapsayan,

sağlık sorunları, acil tedavi, hastanede yatış, hastalık ya da vefata bağlı yurda dönüş masraflarını karşılayabilecek,

en az 30.000 Euro teminatlı seyahat sağlık sigortası. Seyahat sağlık sigortası belgelenmiş

seyahat tarihlerinin önceki ve sonraki günlerini kapsamalıdır (yani gidiş tarihinden bir gün önce ve

dönüş tarihinden bir gün sonra). Teminat bedeli Euro olarak belirtilmiş olmalıdır.

-İtalya’daki Üniversite/Yüksekokulun kabul belgesi: Yazı, eğitim süresini ve hangi şehirde olduğunu

içermesi gerekmektedir. Fotokopi veya tarama çıktısı yeterlidir.

-Türkiye’deki Üniversiteden alınmış yazı: Başvuru sahibinin gidiş amacına ve Erasmus/Sokrates burslu

olarak bir İtalyan Üniversiteden eğitim göreceğine dair belgeler.

-Noter tasdikli Taahhütname: İtalyanca tercümesi ve tüm gelir kanıtlarının aslı 2 fotokopisi.

-Sponsor Evrakları: Öğrenciye Erasmus süresince sponsor olacak ebeveynlerin meslek durumu veya

maddi durumuna ilişkin evraklar.

-Eğitim programı sertifikası: Menşe ülkede takip edilen eğitim programı sertifikası

-Konaklama masraflarının karşılanacağına dair teminatlar: Konaklanacak yer, otel rezervasyonu ya

da İtalya’da ikamet eden bir yabancının ya da İtalyan vatandaşının beyanatı.

-Düzenlenen eğitim bursunu belgeleyen teminatlar.


11.9.6 İspanya Erasmus

Vizesi

İspanya Erasmus Vizesi İçin İstenilen Evraklar

-Vize başvuru formu

-Vize talep dilekçesi: İngilizce veya İspanyolca yazılmış seyahat amacınızı açıklayan dilekçe.

-Pasaport

-Fotoğraf: Fon beyaz ve 3 aydan eski olmayan 3,5 x 4,5 cm ebatlarında gözlüksüz biyometrik

2 adet fotoğraf.

-Kimlik fotokopisi

-Öğrenim kurumu tarafından kurs başlangıç-bitiş tarihleri ve haftalık ders saatlerini gösteren

belge.

-Eğitimin tamamının ödendiğine dair banka tarafından kaşeli ıslak imzalı orijinal dekont

ve okuldan eğitim masraflarının ödendiğine dair yazı. Bankadan alınan dekontta öğrencinin

ismi geçmelidir.

-Erasmus programlarına katılan başvuru sahiplerinin; “Agreement” sunması gerekmektedir

ve karşı taraf, gönderen kurum ve başvuru sahibi tarafından mutlaka kaşelenip imzalanmış

olması gereklidir. Hibe alınıyorsa, alınan hibe miktarı gönderen kurumdan alınan

resmi yazıda mutlaka görünmelidir. (İngilizce veya İspanyolca olmalıdır). Davet mektubu,

gönderen kurum yazısı ve “Agreement” olmadan başvuru yapılmamaktadır.

-Vize başvurusu yapan kişinin, bir AB programı kapsamında destekleniyorsa bunu gösteren;

Türkiye Ulusal Ajansı (AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi) veya TÜBİTAK

tarafından verilmiş mektup, hibe alınıyorsa alınan hibe miktarı resmi yazıda görünmelidir.

(İngilizce veya İspanyolca olmalıdır)

-Uçak veya ulaşım rezervasyonu: Planlanan seyahatin gidiş-dönüş bilgilerini ve yolcu

ismini içeren uçak ya da diğer ulaşım aracına ilişkin kanıtlayıcı belgeler. Uçak rezervasyonlarında

PNR kodunun olması gereklidir. Türkiye’den çıkış ve dönüşü göstermelidir.

Diğer ülkelere geçiliyor ise ulaşım araçlarının rezervasyonları sunulmalıdır. Otobüs, tren

gibi diğer araçlar kullanılacak ise; tren bileti rezervasyonu veya otobüs kiralama detayları,

araçların plakaları ve transfer ile ilgili diğer belgeler sunulmalıdır.


-Otel veya konaklama rezervasyonu: Tüm seyahat süresini kapsayan, otelin, kampüsün,

evin adı adresi ve yolcuların tümünün isimlerinin yer aldığı onaylı rezervasyonu.

Diğer Schengen ülkelerine geçiş yapılacak ise oradaki konaklama bilgileri de aynı

şekilde sunulmalıdır. Seyahat planında en uzun süre kalınacak ülkenin İspanya olması

gereklidir. E-posta çıktısı ya da ekran görüntüsü kabul edilmemektedir. (İngilizce veya

İspanyolca olmalıdır)

-Seyahat sağlık sigortası: Tüm seyahat süresini kapsayan, ayakta ve yatarak tüm tedavi

masraflarını karşılayan, vefat halinde cenazenin ülkeye naklini içeren minimum 30.000

Euro teminatlı (diğer para birimleri kabul edilmemektedir), antetli kâğıda basılmış

kaşeli imzalı poliçe. (İngilizce veya İspanyolca olmalıdır)

-İkametgâh: Başvuru sahibinin yaşı fark etmeksizin (bebekler ve çocuklar dâhil)

sunulması gerekir. Bu belge sadece muhtardan alınmış orijinal belge ya da e-devlet

hesabından alınmış barkotlu belge olarak kabul edilir. Yabancı başvuru sahiplerinin de

sunması şarttır. İkametgâh sunulmadan başvuru alınmaz.

-Vukuatlı nüfus kayıt örneği: E-devletten veya nüfus müdürlüğünden alınması gereklidir

(orijinal).

-Öğrenci belgesi: Üniversite öğrencilerinin yalnızca e-devletten aldığı barkotlu öğrenci

belgeleri kabul edilmektedir. Çalışmayan öğrenciler başvuru yapabilmek için sponsor

sunmalıdır. (Sadece anne-baba ya da eş sponsor olabilir, diğer kişilerin sponsorluğu

kabul edilmez) Sponsor dilekçesi mutlaka İngilizce veya İspanyolca olmalıdır.


11.10 Erasmus Hakkında Sıkça

Sorulan Sorular

S: Erasmus sürecinde dilimi geliştirmek için herhangi bir yardım alacak

mıyım?

C: Program sırasında dil becerisi için destek sağlanmaktadır.

S: Gittiğim üniversitede kaç tane ders almalıyım?

C: Programa katılan öğrenciler en az 30 AKTS değerinde ders almak zorundadırlar.

Ders sayısının önemi bulunmamaktadır.

S: Aldığım yabancı dil dersleri not ortalamamı nasıl etkiler?

C: Program boyunca alınan yabancı dil dersleri yalnızca istek dâhilinde

transkriptte yer alır ve öğrencinin not ortalamasını etkilemeyen bir faktördür.

S: Geçemediğim dersler ne olacak?

C: Program sırasında öğrenci geçemediği dersleri, Türkiye’deki üniversitede

tekrar alır.

S: Erasmus hibesi tam olarak nasıl ödenir. Geri alınma durumu var mı?

C: Programa katılan öğrenciler her ay, ülkeye göre 300, 400, 500 ve 600

Euro olarak değişen Erasmus hibesi alır. Erasmus öğrencileri, bütün prosedürleri

tamamladıktan sonra yurt dışına çıkmadan önce almaları gereken

hibenin %70’ini almaktadırlar. Geriye kalan %30’luk kısmını ise döndükten

sonra almaktadır. Yurtdışında aldığınız derslerin ECTS olarak en az üçte

ikisinden başarılı olmalısınız. Eğer bu şartı sağlayamazsanız döndüğünüzde

ödenecek hibenin %20’si ödenmez. Ancak öğrenime devam etmeyen öğrenciler

geri ödeme durumuyla karşı karşıya kalırlar.

S: Türkiye’de aldığım burs kesilir mi?

C: Öğrencilerin Türkiye’deki burs ve kredileri kesilmez.


S: Belirlenen süreyi doldurduktan sonra yurt dışındaki öğrenimime devam edebilir

miyim?

C: Erasmus Programı ile 1 dönemi ya da yılı dolan öğrenciler, anlaşmalarını ve belgelerini

yenileyerek bir sonraki dönem veya yıl gittikleri üniversitede eğitimlerine

devam edebilirler ancak Avrupa hibesinden yararlanamazlar.

S: Kalacak yeri kendim mi bulacağım?

C: Programa katılan öğrenciler kalacakları yeri kendileri bulurlar; ancak genelde gittikleri

üniversite bu konuda yardımcı olur.

S: Not ortalamam nasıl etkilenir?

C: Erasmus öğrencilerinin yurtdışında aldıkları dersler, orijinal isim, kredi, kod ve

notları ile birlikte transkriptlerinde yer alır.

S: Alttan derslerimi yurtdışında alabilir miyim?

C: Erasmus öğrencileri alttan derslerini yurtdışında alabilirler. Ancak bunun için bölüm

başkanlığının onay vermesi gerekmektedir.

S: Erasmus hibesi orada geçinebilmem için yeterli mi?

C: Erasmus hibesi, yurtdışında okurken oluşabilecek bütün masrafları karşılamayı

amaçlamaz. Erasmus hibesi size yurtdışında yaşamaktan dolayı oluşacak giderlerinizi

karşılar.

S: Türkiye’ye döndüğümde ne yapmalıyım?

C: Erasmus Programı ile giden öğrencilerin, eğitimlerini tamamlayıp Türkiye’ye geri

dönmeden önce gittikleri eğitim kurumundan mutlaka “Katılım Sertifikası” belgesini

ve “Transkript” belgesini almaları ve bu belgeleri dönünce Dış İlişkiler Ofisi’ne teslim

etmeleri gerekir. Erasmus hibesinin dönüşte ödenen %20’lik kısmı “Katılım Sertifikası”

üzerinde belirtilen tarihlere göre hesaplanır ve ödenir.

Karşı üniversiteden alınan “Transkript”, öğrencilerin orada aldıkları derslerin kendi

eğitim kurumlarında sayılabilmesi için Erasmus Bölüm/Fakülte Koordinatörüne iletilir.

Orada alınan notların kendi eğitim kurumunun kullandığı not sistemine çevirme işlemi

fakülte tarafından yapılır. Daha sonra Fakülte Yönetim Kurulu Kararı ile bu belge ve

notlar Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı’na gönderilir ve orada onaylanır. Öğrenciler, yurt

dışından döndükten sonra elektronik ortamda ellerine ulaşacak olan, standart bir rapor

formunu doldurmak zorundadır.


İnternet Kaynakları

-KAYNAKÇA-

www.who.int

www.cdc.gov

www.unwto.org

www.gov.uk

tuerkei.diplo.de

ancara.embaixadaportugal.mne.gov.pt

www.mzv.cz

www.istanbul.consulfrance.org

www.consistanbul.esteri.it

www.exteriores.gob.es

Yazılı Kaynaklar

Abu-Raddad, L. J., Chemaitelly, H., & Butt, A. A. (2021). Effectiveness of the

BNT162b2 Covid-19 Vaccine against the B. 1.1. 7 and B. 1.351 Variants. New

England Journal of Medicine.

Roser, M., Ritchie, H., Ortiz-Ospina, E., & Hasell, J. (2020). Coronavirus

disease (COVID-19)–Statistics and research. Our World in data, 4.

COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering

(CSSE) at Johns Hopkins University”


Aşı Politikaları ve Erasmus Kitapçığı

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?