25.06.2021 Views

Sefer-i İdrak 3

Arnavutköy YediHilal, Sefer-i İdrak Haziran 3. Sayı

Arnavutköy YediHilal, Sefer-i İdrak Haziran 3. Sayı

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

25

Sefer - i İdrak

Taşrada görev yapan bazı Defterdarların

kapı kethüdâları haricinde

“Kethüdâ-yı Defterdar”

adında yardımcıları da bulunurdu

bunlar mali işler ile ilgilenirdi.

Kethüdâlar maaş ile çalışmakta

bunun yanında “Atiyye” (Bahşiş)

de alırlardı. Bu kişiler görevlerinde

ki başarısına göre daha üst

memuriyete atanırlar ve çeşitli

nişanlar alırlardı. Bağlı oldukları

kuruma göre itibar ve caza

görürlerdi.

XVII ve XVIII. yüzyıllarda kaza

yöneticileri arasında kethüdâlar

önemli yere sahipti. Şehirlerde

Sancak Vekilliği görevi yapan

voyvodaların da birer vilayet

Kethüdâsı olarak bilinen yardımcısı

bulunurdu. Bu kişiler “Şehir

Kethüdası” olarakta bilinmekteydi.

Şehir kethüdâları halkın

hizmetlerini gidermek için

seçilirlerdi.

XVII. yüzyılda Şehir kethüdâları

sadece tüccar ve seçkin esnaftan

değil Askeri sınıf üyelerinden

ve şehir âyanlarından da seçilmekteydi.

Şehir âyanları 1735

yılında Bâbıâli tarafından lağvedilince

yerlerini secimle gelen

kethüdâlara bırakmıştı.

Şehir kethüdâlarını halk serbest

bir şekilde seçmekteydi. Daha

sonra önemli konuma gelen

Şehir kethüdâları şehrin vergi,

iltizam ve memur tayinlerinde de

etkili olmuştur. Bu hizmetleri yaptığı zaman kendisine “kethüdâiyye” adı verilen ücret ödenirdi.

Göçebe aşiretlerin, Gayrimüslim cemaatlerin aşiret/cemaat kethüdaları da vardı. Atamaları

bağlı bulundukları aşiretin beyi tarafından yapılırdı. Esnaf kethüdâları Lonca’yı devlete karşı

temsil etmek, haksız rekabeti önlemek gibi görevleri bulunmaktaydı. Gayrimüslim esnafın

kethüdâlarının görevi ise “Cizye” vergisini toplamaktı. Esnaf kethüdâlar muhtemel olarak bir

yıllığına seçilirler ve görevleri bittiğinde yeniden seçilme şansları bulunurdu. Esnaf kethüdâları

diğer adıyla esnaf Kâhyalarının bulunduğu kurul tarafından seçilen kişiye “Kâhyabaşı”

denirdi.

Kethüdâ unvanı 1826 yılından itibaren yapılan yenilikler ile beraber zamanla terk edilmiştir.

Muhammed DENİZ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!