Sefer-i İdrak 3

Güneşin En Güzel Battığı Yer
Tanzanya
26
Sefer - i İdrak
Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti doğu Afrika’da bir ülkedir. Afrika büyük göller bölgesindedir:
Tanganika Gölü, Victoria Gölü, Albert Gölü, Edward Gölü, Kivu Gölü, Malawi Gölü’dür.
%38 Müslüman, %30 Hıristiyan, %30 Animist, %2 diğer dinlere mensuptur. (Ayrıca
Zanzibar ve Pemba Adalarının tamamı Müslümanlardan oluşmaktadır.) Tanzanya İslamiyet’le
çok erken bir dönemde Hicrî 1.yüzyıla Doğu Afrika’ya gelen Müslüman Araplar aracılığıyla
tanışmıştır. Berâve ve Zengibar gibi şehir devletleri sayesinde Müslümanlık ile tanıştılar. Müslüman
Arapların yerli kadınlar ile evliliği sonucunda melezi nesiller oluşmuştur. Arap-İran-Hintli
nesiller oluşmuş ve doğu Afrika kıtasında yeni kültürler ortaya çıktı. Yeni kültürün beraberliğinde
Arapça ve farsça karışımında yeni bir dil ortaya çıktı.
Halkın çoğu Şafii mezhebine mensuptur. Portekiz sömürgeciliğinin Doğu Afrika’daki en büyük
rakibi olan bu hanedan Doğu Afrika Müslümanlarına rahat bir nefes aldırdı ve Kilve yeniden
önem kazandı. Bölgedeki şehirleri gezen İbn Battuta, Kilve’yi dünyanın en güzel ve mamur şehirlerinden
biri diye tanıtır ve şehir halkının Şâfiî mezhebine mensup, dindar, iffet sahibi kişiler
olduğunu, şehirde sağlam yapılmış ahşap mescitlerin bulunduğunu yazar. Bölgede Müslümanların
sayısının giderek artmasını büyük ölçüde Umman’ın başşehri Maskat’taki taht merkezini
Zengibar adasına taşıyan Bû Saîd Hanedanı sağladı. 1880’li yıllarda Zengibar sultanının Mamboya’da
bir askerî üs kurmasının ardından Tabora dahil pek çok yerde müslüman sayısı arttı.
Müslümanlar oranın yerli kadınları ile evlendiklerinden daha etkili oldu. İslami kuruluşlar
İngiltere’nin sömürgeciliği yüzünden artan Hristiyanlık dini nedeniyle dernekler kurarak
mücadele etti. 1929’da başşehir Dârüsselâm’da Afrika Derneği ve 1933’te Tanzanya İslâm Cemiyeti
ilk kurulan teşkilâtlardır. Sömürgecilik sonrasında bu teşkilâtlar ülkede birliği sağlamak
için çalıştılar.1964’te İslâm Üniversitesi’nin açılması için kampanya başlatıldı ve seçilen heyet
Mısır, Ürdün, Irak, Kuveyt ve Lübnan’a giderek destek istedi. Fakat desteğe karşılık o zamanın
başkanı Nyerere hükümette yenilik yaparak el-Cem‘iyyetü’l-İslâmiyye Başkanı Tewa Sâid’i
hükümetteki görevinden alarak cemiyetin çalışmalarını sonuçsuz bırakmaya çalıştı. Nyerere
1967’de Müslümanlarla ilgili işleri de kendi güdümündeki bir öğretmene havale etti.
Şu anki Müslümanlık durumu %95 tir. Tanzanya’nın en çok Müslüman olan bölgesidir. Zanzibar,
10. Yüzyılın başında adaya gelen Araplar vasıtasıyla İslam ile tanışıyor. İran’ın Şiraz ve
Umman bölgesinden gelen Müslümanlar, adanın dini ve tarihi köklerini oluşturmuş. 400 yıl
Arapların hakimiyetinde oluyor. İngiliz ve Portekizlilerin adaya gelişi Müslüman ve Hristiyan-