GAPŞehir 6. Sayı
GAP Şehir Dergisi; 6. sayısıyla ve dopdolu içerikleriyle huzurlarınızda olmayı sürdürüyor GAP Şehir Dergisi; 6. sayısıyla ve dopdolu içerikleriyle huzurlarınızda olmayı sürdürüyor
ŞANLIURFA | Urfalı Bir Şair: Mehmet Ragıp Karcı36çizgisinde, Mavera şairlerini (BunaYedi Güzel Adam da diyebiliriz)andıran duyarlıkta, yer yer AhmetAr'in şiir üslubunu hatırlatan fakatkendini ele vermeyen bir şiirinşairidir. Hilmi Yavuz'un Kazışiirinde dile getirdiği“ben şairim: bir yeraltıyım benacıyımkazdıkçave derine indikçe...şiirler kazılmalı: o incegurbetlerin gömdüğüsöz başları kırmızıyazmayı gördüm sandınızkırgın kâğıtlar buldunuzhüznü donmuş, külü meşinve birdenacısı acınıza değdikçe”9Şair tanımlamasıyla birebir örtüşenbir şiir poetikasına (sanatanlayışı...) sahiptir Ragıp Karcı. Bunedenle onun şiiri belirli bir dinibilgi, şiir kültürü ve gönül gözünesahip olmayanlarca hissedilemez.Anlaşılma yerine hissedilmekelimesini tercihimizde temeletmen şudur: Kadim şehirler gibisanat eserleri de, hususen şiirlerhissedilir ve şairiyle empatikurularak duyumsanır;anlaşılmazlar.Bundan olsa gerek büyük DivanŞairi Şeyh Galib:“Eş'arımıfehmeylememek ayb olmaz”dememiş midir? Zira nitelikli şiirbelirli zamana hapsedilemez, herdönemde farklı bir çehreye veanlama sahip olur. Durum böyleolunca aklın çilingiri olan mantıksilsilesinden uzaktır. Anlaşılmanınhedef kılındığı şiir daha ziyaderetoriğe dayanır, bu nedenle dedüzyazısal bir mantık örgüsüyleinşa edilir. Oysa Ragıp Karcı gibilirik şairler nesrin (düzyazı)mantığa dayalı retoriğinden uzakdururlar.Ragıp Karcı'nın ŞiirlerindenKesitlerİçlenmeler / Bir Başkasının Şiiri“...Akşamın kıyısında bir çocukÇocuğun tenhalığında bir anneRüyaları yatağa girmeden hazırBirazdan geceye döküleceklerEvlerigüya babalarıdenizbalıklarSabah olursa birine tabir e ireceklerBiri dedikleri kim?Elbet dağlarında divane umutlarıylabizim İsmailBir kalbi var dünyada bir kendiBir de kefen yerine taşıdığı yazmalımendil...”9Gecede Bir Ateş Eğlencesi“Benim bir zamanlar şafağın ardındaaradıklarımŞimdi parmaklarımın ruhuma değdiğiyerdeYüzünü bilmeden narına yandıklarımAvuçları terli bir gecenin seherinde...”9Kuşatma“Yine benim ellerim mi koynumdakalacakben mi duyacağım yalnıziçimin sesiniey hayatey mukadder bîçârelikellerim mahzûn ve mükeddertürkülerin ortasında yanıyorhülyalarımın sokaklarındapusuya yatmış eşkiyalar gibikalbim ve ben sesini ve senibekliyorumYine sen kazanacaksınben mi yanacağım ey umutey azîz divânelik."9Bana Bir Şey Söyle“Ya sen söyle ben yazayımYa al bu sözlerimi götür biryerde vurOlmadık bir yerinde girgecelerimeUykularına serin seherler bulupgetireyimYa beni ayağa kaldırAnla kederlerimiYa adını söyle kimse gidip onayalvarayım.”9
Sen Beni Sayma“Sizin oralarda bulduk Kerembeni ben KeremiKerem aslıyı andı ben seniYani ey taze güneşEy doğan hayal, ey yürüyenhakikatNe kendimizi hatırlarız negecemiziNe rüyalarımızı umutla sararızNe bir söz büyür aramızda senolmadanNe biz türküleri bırakırız netürküler bizim yakamızı”9Kainatın Efendisine“Senin bir tek hatırınaBütün aşklarımı bağışlayabilirimKederli ve memnun türkülerimi,çiçeklerimle, ağaçlarımla,gözyaşlarımlaÖvgüleri geçirip damarlarımınkaranlığındanSözlerin ve kalbimin el pençedivan durduğuBakışına, zaman ve toprağadayanıp alnımı ve ellerimiSen parmaklarından güneşleremziren çeşme doyur beni...”Türkü Diyarının Dervişi, RagıpKarcıGönül adamı olmanın yanında birTürkü icracısı ve yorumcusudurRagıp Karcı. “Türkü Temrinleri”(Temrin: Alıştırma, Talim) adlıeserinde Türkünün sadecehikmete dair yönü üzerindedurmayıp, okurlarını Türküdinlerken düşünmeye de daveteder. Türkülerle kendine hem şiirhem de düşünce/felsefe dünyasıkuran Karcı, bir temrinin deşunları söyler: “Türkü yakılır,yakıldığı için de yakmak içinyürek arar. Bu yürek birpervanenin kanadı, bir âşığınsevgilisinin saçmalarına takılıkalmış gönlü, bir yerlerdekapanmış bir yara olabilir…Türkü bir yerlerde kapanmış biryarayı deşmiyor, bir gönülde yenibir yara açmıyor ve en önemlisibir yaraya merhem olmuyor…”(Türkü Dinleme Temrinleri, HeceYayınları, 2019, s. 9).Kitabından aldığımız bucümleleri ancak Türküyüdinlemeyi ve idrakini tefekküredönüştüren bir dil söyler. Heryüreğe seslenmez Türkü,yankılanacağı kalbi iyi bilir.Türkü Temrinleri adlı eseri birtemrinden öte, Türkü FelsefesineGiriş olarak okumak yeridir.Çoğu şiirinde, hareket noktasıolarak türkülere başvururRagıp Karcı, Türkülerle fal tutan,bahtına yoldaş eden Anadolu'nunbir evladı olarak gönlüyledinlediği Türkülerle şiirlerini debesler. Çoğu şiirinde hareketnoktası veya kendisini şiiryazmaya iten tetikleyici (birbakıma şiirsel matris) unsurolarak Türkülere başvurur. Gereksanatını gerekse şahsiyetiniTürkülerle beslemesi onu biryönüyle rind şairimiz YahyaKemal'e yakın kılar. Bilindiğiüzere büyük usta Beyatlı'nınşiirlerinin bir kısmını kadim dostuMünir Nurettin Selçuk bestelerve seslendirir. Türk sanatmüziğinin büyük ustasının buicralarının asıl nedeni YahyaKemal ile dostluğu değil,Rindlerin Akşamı şairininilhamını Türk SanatMusikisinden almasıdır. NitekimBeyatlı bir medeniyet tasavvuruolarak bu musiki için şunları dilegetirir:“Çok insan anlayamaz eskimûsıkîmizdenVe ondan anlamayan bir şeyanlamaz bizden.”Halkı anlamak için aydınakılavuz olarak Türküleri işaretederBir halk insanı olan Rağıp Karcıise bu tasavvuru Türkülerüzerinde düşünür. Halkımızıanlamak için aydına kılavuzolarak Türküleri işaret eder. Birtemrin yazısında; “Türkülerneden hem sesleriyle hem desözleriyle ümmi ve melüldürler:Taşıdığı melâlin mutlaka ilâhigurbet hissinden kaynaklanmasıgerekir mi? İnsanın kendisiylearasındaki ruh mesafesiyle ilgilimidir? Türkünün hiçbir kelam veahenk hazırlığı olmadan veihtiyaç da duymadan dil ve gönülhazinesinden ne bulduysa onudışarı verir. Hz. Yunus'un (Emre)ya ben öleyim mi söylemeyinceifadesi bu halin habercisidir.”(Türkü Dinleme Temrinleri, HeceYayınları, 2019, s. 19) der.Güzel ülkemizin her diyarı biraşka güzeldir, bunda şüphemizyok; ancak Urfalı olmak birbaşkadır. Belki de Urfalı olmayaşans demek daha doğruolacaktır. Yahya Kemal'inSüleymaniye'de BayramSabahı'nda, SüleymaniyeCamii'nin mana-yı manevisi vetemsil ettiği değerler için dilegetirdiği:Ulu mâbed! Seni ancak busabah anlıyorumBen de bir vârisin olmaklabugün mağrurummısralarını tadil ederek iftiharlaUrfa için de söyleyebiliriz. Hz.İbrahim'den bugüne Rağıp Karcıgibi nice değerler bu aziz şahreaidiyeti anlamlı ve onurlukılmaktadır.ŞANLIURFA | Urfalı Bir Şair: Mehmet Ragıp Karcı37
- Page 1 and 2: GAP ŞehirKültür • Şehir ve Tu
- Page 6 and 7: 1434Zeugma Mozaik MüzesiPandemi ö
- Page 8 and 9: Veysel POLATbaşlarkenıymetli yaza
- Page 10 and 11: KÜLTÜREvliya ÇelebiVE URFA EFSAN
- Page 12 and 13: ŞANLIURFA | Evliya Çelebi ve Urfa
- Page 14 and 15: ŞANLIURFA | Evliya Çelebi ve Urfa
- Page 16 and 17: KÜLTÜRPerre Antik Kenti'nde1600 y
- Page 18 and 19: KÜLTÜRGAZİANTEP | Zeugma Mozaik
- Page 20 and 21: KÜLTÜRHamaç Höyük'teOrta Çağ
- Page 22 and 23: KÜLTÜRBirKentlininHakları...ŞAN
- Page 24 and 25: ŞANLIURFA | Bir Kentlinin Hakları
- Page 26 and 27: ŞEHİRŞANLIURFA AYAKKABI ÜRETİM
- Page 28 and 29: Şanlıurfa'da yeni bir ekosistemol
- Page 30 and 31: ŞEHİRKızılay MeydanıPROJE YARI
- Page 32 and 33: ŞANLIURFA |28MEYDANIN İSMİNİ VA
- Page 34 and 35: ŞEHİRTarihi hanlarGün yüzüne
- Page 36 and 37: H lvanlı GençlerKütüphaneler ne
- Page 38 and 39: KÜLTÜRUrfalı Bir ŞairMehmet Rag
- Page 42 and 43: ŞEHİRSuleymansahGençlik Merkezi'
- Page 44 and 45: ŞEHİRYarı Ol mp kYüzme HavuzuA
- Page 46 and 47: KÜLTÜRŞANLIURFA | İlk yerleşik
- Page 48 and 49: Resim 8ŞANLIURFA | İlk yerleşikl
- Page 50 and 51: SayburçB z m ç n çok önemlSaybu
- Page 52 and 53: ŞEHİRBa ani Bilim MerkeziÖğrenc
- Page 54 and 55: El emeği halılarBüyük lg görü
- Page 56 and 57: KÜLTÜRÇölŞANLIURFA | Şanlıur
- Page 58 and 59: ŞEHİRGöbekl tepe2021'de yen b r
- Page 60 and 61: ŞEHİRİbrah m TatlısesKültür M
- Page 62 and 63: ŞEHİR“Büyük Kalkınma Hamlesi
- Page 64 and 65: ŞEHİRBeklenen İmzalar AtıldıHa
- Page 66 and 67: KÜLTÜR“Kamuoyunda 28 Şubat dar
- Page 68 and 69: ŞANLIURFA | Duyumsamak (İbrahim H
- Page 70: simaya benzetiyorum. Bircaddeyi, so
- Page 73 and 74: Birçok devletin tarihikalıntılar
- Page 75 and 76: büyük Sin Tapınağı'nın ve Sab
- Page 77 and 78: içinde bıraktı. Göbeklitepe; ta
- Page 79 and 80: kapsamında 9 ilimizi tek bir çat
- Page 81 and 82: TARİHİ VE DOĞALGÜZELLİKLER BAK
- Page 83 and 84: MARAKEŞFas'ın en popüler şehrid
- Page 85 and 86: DİYARBAKIR | Yedikardeş Burcu Yen
- Page 87 and 88: DİYARBAKIR | Fiskaya Cam Teras Hiz
- Page 89 and 90: DİYARBAKIR | Doğa ve Tarihe Yür
ŞANLIURFA | Urfalı Bir Şair: Mehmet Ragıp Karcı
36
çizgisinde, Mavera şairlerini (Buna
Yedi Güzel Adam da diyebiliriz)
andıran duyarlıkta, yer yer Ahmet
Ar'in şiir üslubunu hatırlatan fakat
kendini ele vermeyen bir şiirin
şairidir. Hilmi Yavuz'un Kazı
şiirinde dile getirdiği
“ben şairim: bir yeraltıyım ben
acıyım
kazdıkça
ve derine indikçe
...
şiirler kazılmalı: o ince
gurbetlerin gömdüğü
söz başları kırmızı
yazmayı gördüm sandınız
kırgın kâğıtlar buldunuz
hüznü donmuş, külü meşin
ve birden
acısı acınıza değdikçe”
9
Şair tanımlamasıyla birebir örtüşen
bir şiir poetikasına (sanat
anlayışı...) sahiptir Ragıp Karcı. Bu
nedenle onun şiiri belirli bir dini
bilgi, şiir kültürü ve gönül gözüne
sahip olmayanlarca hissedilemez.
Anlaşılma yerine hissedilme
kelimesini tercihimizde temel
etmen şudur: Kadim şehirler gibi
sanat eserleri de, hususen şiirler
hissedilir ve şairiyle empati
kurularak duyumsanır;
anlaşılmazlar.
Bundan olsa gerek büyük Divan
Şairi Şeyh Galib:“Eş'arımı
fehmeylememek ayb olmaz”
dememiş midir? Zira nitelikli şiir
belirli zamana hapsedilemez, her
dönemde farklı bir çehreye ve
anlama sahip olur. Durum böyle
olunca aklın çilingiri olan mantık
silsilesinden uzaktır. Anlaşılmanın
hedef kılındığı şiir daha ziyade
retoriğe dayanır, bu nedenle de
düzyazısal bir mantık örgüsüyle
inşa edilir. Oysa Ragıp Karcı gibi
lirik şairler nesrin (düzyazı)
mantığa dayalı retoriğinden uzak
dururlar.
Ragıp Karcı'nın Şiirlerinden
Kesitler
İçlenmeler / Bir Başkasının Şiiri
“...
Akşamın kıyısında bir çocuk
Çocuğun tenhalığında bir anne
Rüyaları yatağa girmeden hazır
Birazdan geceye dökülecekler
Evleri
güya babaları
deniz
balıklar
Sabah olursa birine tabir e irecekler
Biri dedikleri kim?
Elbet dağlarında divane umutlarıyla
bizim İsmail
Bir kalbi var dünyada bir kendi
Bir de kefen yerine taşıdığı yazmalı
mendil...”
9
Gecede Bir Ateş Eğlencesi
“Benim bir zamanlar şafağın ardında
aradıklarım
Şimdi parmaklarımın ruhuma değdiği
yerde
Yüzünü bilmeden narına yandıklarım
Avuçları terli bir gecenin seherinde...”
9
Kuşatma
“Yine benim ellerim mi koynumda
kalacak
ben mi duyacağım yalnız
içimin sesini
ey hayat
ey mukadder bîçârelik
ellerim mahzûn ve mükedder
türkülerin ortasında yanıyor
hülyalarımın sokaklarında
pusuya yatmış eşkiyalar gibi
kalbim ve ben sesini ve seni
bekliyorum
Yine sen kazanacaksın
ben mi yanacağım ey umut
ey azîz divânelik."
9Bana Bir Şey Söyle
“Ya sen söyle ben yazayım
Ya al bu sözlerimi götür bir
yerde vur
Olmadık bir yerinde gir
gecelerime
Uykularına serin seherler bulup
getireyim
Ya beni ayağa kaldır
Anla kederlerimi
Ya adını söyle kimse gidip ona
yalvarayım.”
9
Change language