GAPŞehir 6. Sayı

yer aldığı zamanlardan İslami
döneme kadar felsefe, hikmet ve
müspet ilimlerin tedris edildiği
okullar ve medreseler ismen ve
ziki kalıntı olarak varlıklarını
günümüze kadar muhafaza
etmişlerdir.
Urfa'nın çok büyük ve geniş bir
ilmi kimliği bulunmaktadır
Urfa ve Harran okullarında
yetişen Hıristiyan, Sabii, Hanif ve
Müslüman âlimlerin; felsefe,
matematik, cebir, hendese, fıkıh,
kelam üzerine yazmış oldukları
kitaplar, yüzyıllarca Batı ve Doğu
medreselerinde/üniversitelerinde
ders kitabı olarak okutulmuştur.
Urfa'yı kimlik sözcüğüyle aynı
cümle içinde kullandığımızda
aklımıza bu geniş ilmi kimlik
gelmektedir.
Bu ilim birikiminin yanına çok
geniş bir şiir, müzik ve edebiyat
külliyatını da eklemek gerekir.
Süryani papaz-vakanüvislerin,
Arap ve Osmanlı
tarihçi/edebiyatçılarının yazdığı
vakayinameler, tarih risaleleri;
Türk, Kürt, Arap, Fars, Süryani
müziklerinin meydana getirdiği
ve varlığını günümüzde de
sürdüren özgün Urfa müziği,
divanları günümüze kadar gelen
şairler… Bir Urfa kimliğinden söz
ediyorsak, bu kimliği meydana
getiren, ilk elde aklımıza gelen
öğelerdir.
Urfa karakterinin 2 başat
kaynağı
Zaman içinde belirginleşmiş bir
Urfa karakterinden de söz etmek
gerekir. Urfa karakterini
anlatırken 2 başat kaynağa
değinmeden geçmemek lazım.
Bu kaynaklardan biri şudur: Urfa,
20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar 3
büyük ilahi dine mensup
insanların iç içe, yan yana
yaşadığı, ilahi dinlerin hoşgörü,
sabır, dayanışma ve
yardımlaşmayı vazeden; din, dil,
mezhep farklılıklarını tolere eden
bir hayat standardını reel hayatta
yüzyıllarca yaşatan bir
coğrafyadır.
Urfa karakterini besleyen ikinci
kaynak ise, Türk, Kürt, Arap,
Süryani gibi farklı kültürlerin
folklor, sözlü ve yazılı edebiyat,
mitlerle kahramanlık,
civanmertlik, misarperverlik gibi
özellikleri haiz bir mizacı
kuşaktan kuşağa aktaran
mekanizmadır. Bu mekanizmanın
yeni kuşaklara aktarılmasında
dil, kültür, hatta inanç gibi
etkenler çok da belirleyici ve
caydırıcı değildir. Bir kahramanlık
hikâyesinin, destanının,
türküsünün ve masalının kentte
olan ve konuşulan 3 dilde de
(Kürtçe, Türkçe, Arapça)
versiyonları bulunmaktadır.
28 Şubat darbesinin hem
müsebbiplerinden, hem de
mağdurlarındanım
Ben uzun süredir Ankara'da, yani
Urfa dışında yaşıyorum. Ama
taziyeler, hasta ziyaretleri ve hala
canlı şekilde süren eski
arkadaşlarla özlem gidermek
amacıyla neredeyse ay aşırı
Urfa'ya geliyorum. Urfa'yla
ilişkilerim hala canlıdır. O kadar
canlı ki, dolaşırken, bir daracık
sokakta yapılmış küçük bir detay
değişikliğini bile fark
edebiliyorum.
Post-modern denilen 28 Şubat
darbesinin hem
müsebbiplerinden, hem de
mağdurlarındanım.
Mağduriyetim, bir dönem (4 yıl
gibi bir süre) Avrupa ülkelerinde
yaşamış olmam dolayısıyladır.
Gerek Ankara ve İstanbul başta
olmak üzere ülke içinde, gerekse
de Avrupa'da oldukça büyük bir
dost ve kirdaş çevrem var.
Bir başka kente, bir ayrı ülkeye
gitmek hafızamızı, o bizi biz
yapan hasılayı terk ettiğimiz
yerde bırakmak anlamına
gelmiyor. O hasılanın meydana
getirdiği kişiliğimizi de bir valiz
gibi taşıyoruz yanımızda.
Hüzünlerimiz, acılarımız,
sevinçlerimiz, yani valizimizdeki
her şeyimiz bizimle beraber,
gittiğimiz her yere gidiyor.
Nereye gidersem gideyim,
Urfa'yı da yanı başımda
buluyorum
Koku olarak, fotoğraf olarak, ses
olarak Urfa'da yanı başımda
benle yürüyor her yerde. Meryem
anamın emek ve fedakarlık
kokan kokusu, uyanınca
unuttuğum öz annem Adile'nin o
tarif edilmez kokusu, İsotçu
pazarının, Bedestenin ve diğer
çarşıların baharat, kebap kokuları
da valizimde benle beraber
geziyor.
Avrupa metropollerinde
dolaşırken rastladığım bir insanı,
bir bakıyorum Urfa'daki bir
ŞANLIURFA | Duyumsamak (İbrahim Halil ÇELİK)
65