GAPŞehir 6. Sayı

GAP Şehir Dergisi; 6. sayısıyla ve dopdolu içerikleriyle huzurlarınızda olmayı sürdürüyor GAP Şehir Dergisi; 6. sayısıyla ve dopdolu içerikleriyle huzurlarınızda olmayı sürdürüyor

31.01.2022 Views

KÜLTÜRMadenc l k Tar h ne Işık TutacakUluslararası Taş Kongresi Yürütme Kurulu, doğaltaş işletmeciliğinin en az 6 bin500 yıl önce başladığı Şanlıurfa'nın Harran ilçesindeki Bazda Mağaralarını”“dünya gündemine taşımak için harekete geçtiamuoyunda BazdaKMağaraları olarak bilinenalanın aslında yeraltıdoğaltaş işletmeleri yani madenolduğunun 2004 yılında Prof. Dr.Sey Kulaksız ve arkadaşlarıtarafından ortaya konulduğunubelirten Uluslararası TaşKongresi Yürütme KuruluBaşkanı Prof. Dr. FarukÇalapkulu, “Bu bulgular yeraltıişletmeciliği açısından milatoluşturuyor. Dünya madenciliktarihi incelendiğinde metalişlemeciliğin ilk olarak Ortadoğucoğrafyasında geliştiği bilinen birgerçekti. Yapılan çalışmada iseyeraltı doğaltaş işletmeciliğininde ilk defa Şanlıurfa'nın Harranİlçesinde Bazda'da başladığıbulgularına ulaşıldı” diyerek sözkonusu bulguların özellikleAvrupa'da büyük yankıuyandırdığını dile getirdi.TEKNOLOJİ TARİHİNİNBAŞLANGICI OLARAK KABULEDİLEBİLİRBazda için özel bir oturumgerçekleştirdiklerini aktaranÇalapkulu, “Günümüzden en az6 bin 500 yıl önce ŞanlıurfaHarran ilçesi Bazda' da odatopuk yöntemi ile yapılan yeraltıişletmesi ile İtalya Carrara'dagünümüzde faal olan yeraltıişletmesinin karşılaştırılmasıkongre katılımcılarını hayretler72

içinde bıraktı. Göbeklitepe; taşın çıkartılması, taşınması,yapıda kullanımı ve üzerindeki işlemeler ve günümüzeaktardığı resimli bilgilerle insanlık tarihinde bir milatoluşturdu. Bazda'dan numuneler aldık. Bazda yeraltıişletmesi ile Göbeklitepe ilgisini bulabilirsek, Bazda,yeraltı doğaltaş işletmeciliğinin tarihini günümüzden16.000 yıl geriye taşıyacak. Bununla da Homosapiens'inkültürel ve teknolojik tarihinde dünya kamu oyununa yenibir sayfa açılacağı inancını taşıyoruz” diye konuştu.Cumhuriyetin 100. yılında 7. Taş Kongresini Marbel İzmirFuarı ile eş zamanlı olarak gerçekleştireceklerini aktaranÇalapkulu, yapacakları çalışmaların sonucunu buradapaylaşmayı hedeediklerini aktardı.Bazda MağaralarıHarran, Han el-Ba'rür, Şuayb Antik kenti, Soğmatar turizmyolunun 15. ve 16. km'lerinde yolun solundaki vesağındaki dağlarda tarihi taş ocakları bulunmaktadır.Bunlardan 16. km'de yolun sağındaki köy içersinde"Bazda", "Albazdu", "Elbazde" ya da "Bozdağ Mağaraları"adıyla anılan iki taş ocağı görülmeye değer özelliklertaşımaktadır. Çevredeki Harran, Şuayp Şehri ve Han el-Ba'rur yapıları için yüzlerce yıl taş alınması neticesinde heriki mağarada çok sayıda meydan, tünel ve galerilermeydana gelmiştir. Bunlardan özellikle büyük olanı yer yeriki katlı bir şekilde oyulmuş ve yükseklikleri 10–15metreye varan ayaklar bırakılarak ortada meydanlaroluşturulmuştur. Ayrıca uzun galeri ve tünellerle dağınçeşitli yönlerine doğru çıkışlar sağlanmıştır.Çok geniş bir alana yayılan dağın dış cephelerinde taşkesilmesi nedeniyle büyük oyuklar meydana gelmiştir.Anadolu'nun belki de en büyük ve en gizemli, gezilmeyedeğer bu tarihi taş ocağının belli bölümlerinin 13. yüzyılda"Abdurrahman el-Hakkâri", "Muhammet İbn-i Bakır","Muhammed el-'Uzzar" gibi şahıslar tarafından işletildiğikayalara yazılmış Arapça kitabelerden anlaşılmaktadır.73

KÜLTÜR

Madenc l k Tar h ne Işık Tutacak

Uluslararası Taş Kongresi Yürütme Kurulu, doğaltaş işletmeciliğinin en az 6 bin

500 yıl önce başladığı Şanlıurfa'nın Harran ilçesindeki Bazda Mağaralarını

“dünya gündemine taşımak için harekete geçti

amuoyunda Bazda

KMağaraları olarak bilinen

alanın aslında yeraltı

doğaltaş işletmeleri yani maden

olduğunun 2004 yılında Prof. Dr.

Sey Kulaksız ve arkadaşları

tarafından ortaya konulduğunu

belirten Uluslararası Taş

Kongresi Yürütme Kurulu

Başkanı Prof. Dr. Faruk

Çalapkulu, “Bu bulgular yeraltı

işletmeciliği açısından milat

oluşturuyor. Dünya madencilik

tarihi incelendiğinde metal

işlemeciliğin ilk olarak Ortadoğu

coğrafyasında geliştiği bilinen bir

gerçekti. Yapılan çalışmada ise

yeraltı doğaltaş işletmeciliğinin

de ilk defa Şanlıurfa'nın Harran

İlçesinde Bazda'da başladığı

bulgularına ulaşıldı” diyerek söz

konusu bulguların özellikle

Avrupa'da büyük yankı

uyandırdığını dile getirdi.

TEKNOLOJİ TARİHİNİN

BAŞLANGICI OLARAK KABUL

EDİLEBİLİR

Bazda için özel bir oturum

gerçekleştirdiklerini aktaran

Çalapkulu, “Günümüzden en az

6 bin 500 yıl önce Şanlıurfa

Harran ilçesi Bazda' da oda

topuk yöntemi ile yapılan yeraltı

işletmesi ile İtalya Carrara'da

günümüzde faal olan yeraltı

işletmesinin karşılaştırılması

kongre katılımcılarını hayretler

72

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!