978-605-335-690-5 Kalp Sağlığı ve Spor JEN

Kalp Sağlığı
ve Spor
Editör
Dr. Ersin İBİŞOĞLU
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
İstanbul
NOBEL TIP KİTABEVLERİ

Önsöz
Hareketsiz yaşamın günümüzde yol açtığı hastalıklar göz önüne alındığında fiziksel aktivite ve
sporun bir çok hastalığın önlenmesinde, özellikle de kalp hastalıklarına karşı korunmada ne kadar
önemli olduğunu görmekteyiz. Geçtiğimiz yıllarda tüm dünya olarak pandemi döneminin
insanları izolasyona maruz bırakarak hareketsiz yaşama daha fazla neden olduğuna şahit olduk.
Geçmiş yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar ile sporun veya egzersizin kalp üzerine sayısız faydalarının
olduğu bilinmektedir. Ancak bu konuyla ilgili spesifik kaynaklar sınırlı olmakla birlikte
bir çoğu da dağınık durumda olduğundan ulaşılabilmesi nispeten zordur. Hem hekimler için
hem de toplum için bu konuda daha bilimsel bir standardizasyona katkıda bulunmak adına, alanında
uzman bir çok seçkin yazarın emeği ve araştırmalarıyla bu eserimizi ortaya çıkardık. Gerek
hekimlerin toplumu egzersiz ve spor konusunda bilinçlendirirken kullanacakları bir kaynak olması
açısından, gerekse özellikle de kalp hastalığı olan kişilerin hangi egzersizleri ve hangi sporları
yapabilecekleri veya yapamayacakları konusunda toplumu bilgilendirmeyi amaçladık. Bu eseri
planlarken manevi desteklerini esirgemeyen Dr. Hacı Murat Güneş abim ile Dr. Can Özlü’ye ve
emekleri için Nobel Tıp Kitabevleri ailesine teşekkür ederim.
Dr. Ersin İBİŞOĞLU
v

İçindekiler
Önsöz
İçindekiler
Yazarlar
v
vii
ix
1. Egzersiz Sırasında Kardiyak Fizyoloji 1
Uzm. Dr. Hasan Murat Uğurlu
2. Sporcularda Kalp Dostu Beslenme ve Vegan Diyet 9
Uzm. Dr. Gökhan DEMİRCİ
3. Kalp Sağlığını Korumak İçin Gerekli Egzersizler 17
Uzm. Dr. Engin Algül
4. Sporcularda Kalp Hastalıklarında Tanı Yöntemleri 23
Uzm. Dr. Bedrettin Boyraz, Uzm. Dr. Tezcan Peker
5. Sporcularda Kalp Hastalıklarında Tedavi Yöntemleri 29
Uzm. Dr. Tezcan Peker
6. Sporcularda Sık Görülen Ritim Bozuklukları 33
Uzm. Dr. Sevil Tuğrul Yavuz
7. Sporcularda Ani Kardiyak Ölüm 47
Uzm. Dr. Onur Kılıçarslan
8. Hipertansiyon ve Spor İlişkisi 51
Uzm. Dr. Arzu Yazar
9. Koroner Arter Hastalığı Varlığında Spor 61
Uzm. Dr. Anar Mammadli
10. Miyokardit/Perikardit Spor İlişkisi 77
Uzm. Dr. Ümeyir Savur
vii

viii
İçindekiler
11. Dilate Kardiyomiyopati ve Spor 83
Uzm. Dr. Mehmet Nail Bilen
12. Non-Compaction Kardiyomiyopatisi ve Spor 87
Uzm. Dr. Deniz Dilan Naki Tekin
13. Hipertrofik Kardiyomyopati ve Spor 93
Uzm. Dr. Fatih Erkam Olgun
14. Aritmojenik Sağ Ventrikül Kardiyomiyopatisi ve Spor 103
Uzm. Dr. Mehmet Rasih Sonsöz
15. Kalp Kapak Hastalıkları ve Spor 111
Uzm. Dr. Adnan Duha Cömert
16. Konjenital Kalp Hastalıklarında Fiziksel Aktivite 127
Uzm. Dr. Güngör Üstün
17. Atletizm ve Kalp 143
Uzm. Dr. Sevim Türkday Derebey
18. Futbol ve Kalp Hastalıkları 153
Uzm. Dr. Muhammed Raşit TANIRCAN
19. Vücut Geliştirme ve Kalp Hastalıkları 163
Uzm. Dr. Ali Evsen
20. Sualtı Sporları ve Kalp Hastalıkları 185
Uzm. Dr. Gamze Çebi
21. Kalp Hastalıkları ve Efor Gerektiren Meslekler 199
Uzm. Dr. Adem Aktan
22. Kalp Hastalıkları ve Cinsel Aktivite 215
Uzm. Dr. İlyas Çetin
23. TSK Askerlik Fiziksel Eğitimleri ve Kalp Hastalıkları 223
Uzm. Dr. Ahmet Taş
24. Doping ve Kalp 233
Uzm. Dr. Burhan Aslan
25. Akut Koroner Sendrom Sonrası Egzersiz ve Spora Dönüş Süreci 241
Uzm. Dr. Yeliz Güler
26. Kardiyak Cerrahi Sonrası Spora Dönüş Önerileri 247
Uzm. Dr. Özcan Ekin Kayan
27. Kalp Transplantasyonu Sonrası ve Mekanik Kardiyak
Destek Varlığında Egzersiz 251
Uzm. Dr. Yelda Saltan Özateş

Yazarlar
Uzm. Dr. Adem AKTAN
Mardin Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Engin ALGÜL
Ankara Dışkapı Eğitim ve Araştırma
Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Burhan ASLAN
Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Mehmet Nail BİLEN
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Bedrettin BOYRAZ
Bursa Doruk Hospital, Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Adnan Duha CÖMERT
Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Gamze ÇEBİ
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Sualtı hekimliği ve hiperbarik tıp Kliniği
Uzm. Dr. İlyas ÇETİN
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Gökhan DEMİRCİ
Mehmet Akif Ersoy Kalp Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Ali EVSEN
Diyarbakır Dağkapı Devlet Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Yeliz GÜLER
İstanbul Medipol Üniversitesi Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Özcan Ekin KAYAN
UKGM Marburg/Almanya, Kalp ve Torakal
Damar Cerrahisi
Uzm. Dr. Onur KILIÇARSLAN
Bursa Doruk Hospital, Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Anar MAMMADLİ
Ankara Söğütgözü Bayındır Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
ix

x
Yazarlar
Uzm. Dr. Deniz Dilan NAKİ TEKİN
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Muhammed Raşit TANIRCAN
Mardin Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Sevil TUĞRUL YAVUZ
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Sevim TÜRKDAY DEREBEY
Siyami Ersek Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Fatih Erkam OLGUN
İstanbul Medipol Üniversitesi Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Tezcan PEKER
Bursa Doruk Hospital, Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Yelda SALTAN ÖZATEŞ
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Ümeyir SAVUR
İstanbul Medipol Üniversitesi Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Mehmet Rasih SONSÖZ
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Ahmet TAŞ
Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Hasan Murat UĞURLU
Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Güngör ÜSTÜN
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği
Uzm. Dr. Arzu YAZAR
İstanbul Medipol Üniversitesi Hastanesi,
Kardiyoloji Kliniği