BaÅŸarÄ±lÄ± bir yÄ±lÄ± geride bÄ±raktÄ±k - Dem Gazetesi

More documents

Recommendations

Info

Bir Mevsim-3 Sayý 11 Mart 2002 www.dem-ajans.de EDEBÝYAT 12 redaktion@dem-ajans.de sayfa roman ÝBRAM ERDEM Aðustos sýcaðý soyu bitmiþ bir hayvan gibi topraða çöküyor. Canlý cansýz ayýrmadan, hasta, çocuk düþünmeden, yeþil kuru demeden her þeyi altýnda eziyor. Ýnsanlar bezgin, birbirlerine söz söyleyecek, gülümseyecek, hatta nefes alacak takatlarý yok. Ýlkel bir makina gibi aðýr aðýr terlerini siliyorlar. Güneþ, emperyalist bir devlet gibi yaþamý tutuklamýþ. Kimsenin kýpýrdama þansý yok. “Kahramanlar uygun zamaný beklemez.” Tüm gece derin derin solurken bu cümleyi söyleyip durmuþum. Uygun zaman bilincin ýþýdýðý, yüreðin ayaða kalktýðý andýr. Yoksa yapma kahramanlýktan sonuçta bir þey kalmaz. Düþüncelerim netleþtiðinde yola çýktým. Geceye nazaran sabah serinliði iç açýcýydý. Güneþ doðmadan uzun bir yol alýrdým. Baðlamýþ olmak beni kurtaracaktý. Çýktým yola. Acele ediyordum. Günlerdir hazýrdým. Kendimi hazýrlamýþtým. O uygun aný arýyordum boþu boþuna. Ýçimi deli bir sevinç kapladý. Kenti arkamda býraktýðýmda bitimsiz bir þarkýya baþladým. Güneþ doðana kadar sürdü bu halim. Sonra oturdum bir tepeye güneþin doðuþunu izledim. Hiç de korkutucu bir yaný yoktu. Hatta sevecen görünüyordu. Dün öðlen üzeri takýndýðý saldýrganlýðýný atmýþtý. Kan portakalý gibi orada asýlý kalmýþtý. Birden susadýðýmý hissettim. Yöreme bakýndým. Bir þey bulamadým. Bir çeþme, koyak bulsam da su içmeyecektim. Çünkü güneþ birazdan saldýrmaya baþlayacak su içme gereksinimim artacak. Daha yolun baþýnda geri dönme isteðiyle karþý karþýya kalmak istemiyordum. Ben aranýrken güneþin o kýzýl sevimliliði bitti. Saldýrgan bir parlaklýða büründü. Sýrtýmý ona döndüm. Çantamý onunla aramýza koydum, yoluma saldýrdým yeniden. Nerede yazýyordu ve ilk kim bulacaktý acaba. Ýlk kahraman kimdi? Ne yapmýþtý? Ateþi bulan mýydý? Ýlk yýrtýcý hayvaný öldüren miydi? Ýlk resim yapan mý? Ýlk þiir okuyan mý? Ýlk örtünmeyi beceren miydi? Bir yerde tutunamadý düþüncelerim. Hiç birini seçemedim. Ýlk çað kahramanlarý hep olmazlarla savaþmýþlar, olaðanüstü güç yüklenmiþ kahramanlardý. Okuduklarým beni koþullandýrýyor, düþüncemi özgürleþtiremiyordum. Bundan ki hep destanlardaki kahramanlara takýlýp kalýyordum. Masal kahramanlarý da ayný durumdaydýlar. Yine de gelecek yüzyýllarýn bilgisiyle donanmamýþ olduðuma üzüldüm. Ne güzel olacaktý o zamanlar. Ýnsanlar dilediði düþünceyi ortaya koyacaklar, dilediklerini yaþayacaklardý. Belki yýldýzlar arasý serüvenler baþlayacak, belki gökteki sesler toplanacak, yaþanmýþ görüntüler saptanacaktý. Ýnsan soyunun çektiði acýlar gözler önene serilecekti birer birer. Bilinmezlik kalmayacak, her þey bulunacak, üzüntü, acý, keder, açlýk silinecek dillerden. Sevinç çaðý baþlayacak. Ýnsanlar mutluluklarýna mutluluk ekleme savaþýný yaþayacaklar. Sevda gözleri kuþatacak. Kim bilir yeni dünyalara mutluluk taþýnacak, sevda aþýlanacak… ACIYI BAL EYLEDIK „Pir Sultan ölür dirilir“ bak ºu bebelerin güzelligine kaºdestan gözü destan elleri kan içinde kör olasýn demiyorum kör olma da gör beni damda birlikte yatmýþz öküzü hoþça tutmusuz koyun degil su daglarda san kendimizi gütmüþüz hor baktýk mý karýncaya kýrdýk mý kanadýný serçenin vurduk karacanýn yavrulusunu ya nasýl kýyarýz insana sen olmazsan öldürmek ne çürümek ne zindanlarda özlem ne ayrýlýk ne yokluk ne yoksulluk ne ilenmek ne dilenmek ne ilenmek ne dilenmek ne iþsiz güçsüz dolanmak ne gün gün ile barýþmalý kardeþkardeþduruþmalý koklaþmalý söyleþmeli korka korka yaþamak ne KÝTABIN ADI : UMUDA YOLCULUK YAZARI : DANIELLE STEEL ORJÝNAL ADI : JOURNEY ÇEVÝRMEN : FATOÞ DÝLBER TÜRÜ : MACERA-ROMAN Güzel bir kadýn olan Madelaine Hunter zeki, baþarýlý ve çevresindeki herkesin sevdiði bir haber spikeridir. Baþarmak ve yükselmek için çok çalýþmýþtýr. Maddy’e göre bulunduðu noktaya gelebilmesinde en büyük etken kocasýdýr. Çünkü, mutlu ve sevgi dolu bir hayat yaþadýðýný düþünmektedir. Ne var ki sevgi dolu olduðunu düþündüðü evliliði ve kusursuz bulduðu kocasý aslýnda yedi yýldýr fark edemediði bir yalanlar dünyasýndan ibarettir. Maddy Bildiðim destanlar, masallarýn çaðrýþýmý bitince romanlara daldým. Onlar daha bir ete kemiðe bürünmüþ yaratýklardý. Bana daha yakýndýlar. Daha tanýdýk bir dünyaydý bunlarýn içinde anlatýlan dünya. Tabii insanýn içine yolculuk en büyük serüvendi. Bu tür kahramanlarý daha çok seviyordum. Oradaki anahtarlardan birinin benim kapýma da uymasý beni sevindiriyordu. Karanlýk bir kapýnýn açýlýp oradan bir aydýnlýðýn yansýmasý ne güzel bir sevinçti. Don Kiþot’u, Þvayk’ý ve Murtaza’yý böyle bir yaz günü okuduðumu çok iyi biliyorum. Bu sevimli deliler, onlar mýydý, somut halleriyle, kiþilikleriyle; yoksa biz miydik. Ben hepsinden yüzlerce parça buluyordum kendime ait. Madam Bovary’i, Anna Karanina’yý, Daþa’yý Cemile’yi de bir aðustos ayýnda okumuþtum. Onlardan da kendimde yüzlerce parça buldum. Onlarla da bütünleþtim. Onlarýn da birbirine benzeyen yanlarý vardý. Coðrafyalarý deðiþik olsa da ayný biyolojinin unsuruydular. Ben de onlardan biriydim. Yüzlerce roman okudum. O yazarlar nereden biliyorlardý benim onlarýn kahramanlarýndan biri olduðumu ya da onlarýn kahramanlarýnýn bir parçalarýnýn bana ait olduðunu. Bu ortak noktayý bulunca da sevincim arttý. Ýnsanlarýn özellikle de kahramanlarýn kardeþiydim, onlar gibi yaþamalýydým. Raskolnikof da Gregory Samsa da benim parçamdý. Ama ben daha çok doða üstü kahramanlara öykünüyordum. Destanlarýn ve masallarýn beni çekmesi belki de bu yüzdendi. Ben yürüyüþe çýkmýþsam bir solukta Ankara’yý Ýstanbul’u aþmalýydým. Sinop’tan dalmýþsam Kýrým’dan çýkmalýydým. Bir kaç solukta Atlas Okyanusu’nun kýyýlarýna ulaþmalý sýcaktan sýkýlmýþsam dönüp bir solukta Alp’leri týrmanmalýydým. En çok da çöl dinginliðini ve korkutucu sessizliðini ve deryanýn çýldýrtýcý rengini ve sesini duymaya çalýþmalýydým. Bunlar niçin zordu bilmiyorum. Yemek ve su gereksinimini kahramanlar yaþamamalýydý. Uyku onlarýn gözlerine takýlmamalýydý. Bunlardan delicesine tedirgin oluyordum. Bedenimin sýradn bir biçimde örgütlenmiþ olmasýna da içerliyordum. Beni ýþýk þeffaflýðýnda ve gücünde donatmalýydýlar. Düþünceden hýzlý akmalýydým kýyý bucaða. Evrenin geniþ karnýný bir kaç saniyede dolaþmalýydým. Sonra bana milyonlarca yýl ömür verilmeliydi ve bu galaksinin, diðer galaksilerin evrenin tüm zamanlarýný yaþamalýydým. Yoksa ne anlamý vardý dar bir gel gitin içinde dönenip durmanýn. Bu sýkýþtýrýlmýþlýk da derecesiz aðýrýma gidiyordu. Gölgem kýsalana dek yürüdüm. Gözüme kestirdiðim bir tepeyi aþtým. Tabi hile yaptým. Bozkýrda nerede yaþam olduðunu çok iyi biliyordum. Orta Anadolu’yu, tüm Anadolu’yu hata Orta Batý’yý Avrupa’yý da biliyordum. Yolumu kestirmem hep olanaklýydý. Yeþilliðin kývrýlarak aktýðý bir tepede bir ahlat aðacýnýn dibine yerleþtim. Karþýda baðlar bahçeler vardý. Ýnsan göremiyordum ama onlara yakýndým. Gölgeler uzayana dek uyumalýydým. Gecelerdir uyumuyordum. Aðacýn çevresini düzelttim. Terlemiþtim. Gömleðimi çýkardým. Güneþe serdim. Biliyordum buralarda çýplak uyunmaz. Çantamdan bir baþka gömlek çýkardým ve giyindim. Postallarýmý da çýkardým. Çoraplarýmý güneþe serdim. Çantamý yastýk yapýp uyudum. kahrolasýn demiyorum kahrolma da gör beni kanadýk toprak olduk çekildik bayrak olduk döküldük yaprak olduk geldik bugüne ekmegi bol eyledik acýyý bal eyledik sýratý yol eyledik geldik bugüne ekilir ekin geliriz ezilir un geliriz bir gider bin geliriz beni vurmak kurtuluºmu kör olasýn demiyorum kör olma da gör beni Hasan Hüseyin Korkmazgil çok geç görebildiði bu sanal dünyanýn bir parçasý olduðu için kendini aldatýlmýþ hisseder ve tüm bu çeliþkiler onu geçmiþin derinliklerine uzanan bir kendi kendiyle hesaplaþmaya zorlar. YAZAR HAKKINDA : „Sevgi Bildirisi“, „Tutku Yýllarý“, „Yaz Bitmesin“, „Özel Dokunuþlar“, „Soylu ve Onurlu“ gibi 40‘ýn üzerinde unutulmaz esere imzasýný atan Danielle Steel, özellikle kadýn okurlarýn beðenisini kazanmýþ bir yazardýr. Eserleri bütün dünyada 370 milyondan fazla satmýþ ve her kitabý çeþitli ülkelerde en çok satan kitaplar listesine girmiþtir. Steel, ailesiyle birlikte sakin bir yaþam sürmekte ve zamanýnýn büyük bir bölümünü yazmaya ayýrmaktadýr. K Ý T A P ERKEKLER MARSTAN, KADINLAR VENÜSTEN, ÇOCUKLAR CENNETTEN ORÝJÝNAL ADI : MEN ARE FROM MARS, WOMEN ARE FROM VENUS, CHILDREN ARE FROM HEAVEN YAZARI : JOHN GRAY TÜRÜ : AÝLE ve YAÞAM ÇEVÝRMEN : FATOÞ DÝLBER Toplumun en küçük yapý taþý dediðimiz aile kurumunun ayrýlmaz parçasý olan çocuklarýmýzla iliþkilerimizde istesek de istemesek de pek çok sorun yaþýyoruz. Venüs’lü ve Mars’lý annebabalar olarak çocuklarýmýzý yetiþtirirken yaþadýðýmýz sorunlarýn neler olduðu ve bunlara nasýl çözüm bulacaðýmýz konusunda John Gray pek çok yeni öneri sunuyor. „Çocuklar Cennetten“ adlý yapýtýnda John Gray diyor ki; Çocuklarýnýzýn kendilerine özgü içsel potansiyelini geliþtirebilmeleri için onlara hoþgörülü davranýn. Çocuklarýnýzýn hata yapmasýna izin verin ki, hatalarýndan Ardýmdan yazdýðým þiirlerle geçti zaman Ardýmdan yazdýðým þiirlerle geçti zaman Ben yoktum Sen yanýmda yoktun Filmin þeridi koptu Ýkinci mevkideki yolculuk bitti Mavinin denizi Denizin mavisi Kanýn kýrmýzýsý Kýrmýzýnýn kan tadýndaki ilahisi Sadece ahriman döllerini doðurdu, sefasý Yokluk tadýnda koynuma girdiðinde, öptüðünde Mitoloji Gelene (Kalainai) krallýðýnda Marsyas isimli bir genç pýnarýn (SUCIKAN) etrafýnda dolaþýrken bir flüt bulur. Günlerce uðraþarak flütü çalmayý öðrenir.Aslýnda bu flüt tanrýca Athena’ nýndýr. Athena flüt çalarken yüzünün çirkinleþtiðini sudaki yansýmalardan görerek, flütü buraya fýrlatýp atmýþtýr. Marsyas o kadar güzel çalmayý öðrenmiþtir ki herkes onu dinlerken kendinden geçmektedir. Ünü kýsa surede tüm çevreye yayýlmýþ ve herkes onu dinlemek için akýn akin Gelene’ye g e l m e k t e d i r . Derken þöhreti Ayakkabýlarýmý istiyorum Bayramlar, Çocuklarýn göz bebeklerine baktýðým günler... Hep çocukluðumda kalan bir ýþýðý arar dururum. Ayaklarýna bakarým çocuklarýn, bayramlarda çocuklarýn ayakkabýlarý yeni olur çünkü Hani son akþam baþucuna alýnýp yatýlan ayakkabýlarý hangi çocuðun ayaðýnda görebilirim umuduyla ayaklarýna bakarým çocuklarýn önce, sonra da gözlerine... Öyle üç otuzunda bir adam falan deðilim. Anneannemi en son 18 yaþýnda bir delikanlý iken 1978 yýlýnda gördüm. Her türlü gýda maddesi için uzun kuyruklarýn olduðu yýllardan biriydi. 78 yaþýnda, hafýzasý yerinde, her þeyi dün gibi hatýrlayan bir Karadeniz kadýnýydý. Her bayram olduðu gibi, o bayramda, o meþhur sözünü söyledi kendi kendine. “Ýyi güne kalmadýk! Kimbilir kaç ananýn bu bayram da elleri koynundadýr.. Geçen bayram, —kim öle kim kala- dediydim ders alarak, baþarýya ulaþabilsinler. Çocuklarýnýz olumsuz duygularýný dýþa vurarak, duygularýný yönetmeyi ve duygularýnýn farkýna varmayý öðrenirler. Çocuklarýnýzýn isteklerini hoþgörüyle karþýlayýn. Onlarý dayak ve korkuyla sindirmeyin. MIDAS’IN KULAKLARI tanrý Apollon’un kulaðýna gider. Apollon’da Marsyas gibi müziðe düþkündür ve Lir çalmakta çok ustadýr.Kimse onunla yarýþmaya cesaret edemez. Tanrý Apollon , Marsyas’in müzikteki þöhretini kýskanmaya baþlamýþ ve onu herkesin önünde yarýþmaya davet etmiþtir. Yenen yenilene istediði cezayý verebileceðini belirtmiþtir. Yarýþma yeþil cayýrlarla süslü TMOLOS daðý eteklerinde yapýlýr. Üç kiþilik jüri heyetine kral Midas baþkanlýk eder. Apollon lir’iyle tanrýsal ezgiler çalarken sanat ve su perileri olan muz’ler ona koro halinde eslik ederler.Marsyas flüt çalmaya baþlayýnca tanrý Apollon’dan aþaðý kalmamýþ çok güzel ezgiler çalmýþtýr. Halk Marsyas’ý çýlgýnlar gibi alkýþlayýp, tempo tutmuþtur.Jüri kararýný açýkladýðýnda Kral MIDAS adil davranarak oyunu Marsyas’a vermiþ, Fakat Marsyas yarýþmayý de hepiniz gözümün içine bakmýþtýnýz!” dedi. Bu yýl da ölmedim dercesine... O bayramdan sonra anneannemle görüþemedik bir daha.. Hep kendi çocukluðunda geçen bayramlara özlem duyardý, benim þu anda duyduðum gibi. Her þeye raðmen 1970’li yýllarla mukayese edildiðinde anneannemin çocukluk yýllarý daha yoksulluk içinde geçmiþ olmasý gerekirdi, anlattýðýna göre öyleydi de zaten. -Bu kadýn bu yaþta neden ve neye özlem duyar ki- der, bir türlü anlamazdým. O’nun özlem duyduðu þeyin aslýnda akýp giden zamana olduðunu yaþým kemale erdikçe anlýyorum. Su gibi, rüzgar gibi elimizden, ömrümüzden akýp gidenlere... Baþucumda sabahladýðým ayakkabýlarýn sýrrýný þimdi-þimdi çözebiliyorum. O ayakkabýlar nitelik olarak ayaða giyilen bir nesneydi belki ama ayakkabýlarda ertesi gün toplayacaðým ve tadý bile o gün- Yazar hakkýnda: Felsefe doktoru olan John Gray on adet kitap yazmýþtýr. „Erkekler Mars’tan Kadýnlar Venüs’ten“ adlý eseri bütün dünyada on milyondan fazla satmýþtýr. Ýletiþim ve iliþkiler dalýnda dünya çapýnda haklý bir üne sahiptir. Yirmi altý yýldýr büyük kentlerde „Ýliþkilerinizde Ýstediðinizi Elde Etmek“ konusunda seminerler düzenlemektedir.Uluslararasý Evlilik ve Aile Danýþmanlýðý Derneði’nin saygýn bir üyesidir. Ayrýca Amerikan Psikoterapistleri Psiko Tanýmlar Derneði Yönetim Kurulu üyesidir. Karýsý Bonnie ve üç çocuðuyla birlikte Kuzey California’da yaþamaktadýr. duduklarý kurumuþ bir yosmanýn gözlerinde yaþamak bitti kendini kandýrma zamanlarýndaki futursuz týraþ geride kaldý saç sakal bayram zamanýndadýr toprak saklar gizimi .... bilir gelmiyeceðini boþuna aþk þarkýlarý öðrenirim tanrýcalar hep kandýrmak için vardýrlar seni onun için bu günde kurban olarak aldýlar güle güle bilmediðim o yere git... me. Benden kimseye selam söyleme Þükrü Yýldýz/ 15.10.1999 lere has þekerler vardý. Komþumuz Gönül yenge’nin verdiði mendilin yumuþaklýðý,Yusuf abi’nin avucuma sýkýþtýrdýðý kaðýt beþlira’nýn rengi, babamýn alýn terinin kokusu, baðcýklarý sanki aðabeyimin ilkokuldan sonra torna atelyelerinde alet tutan küçük parmaklarý gibiydi o ayakkabýlarýn. Ben o yüzden severmiþim demek ki ayakkabýlarýmý. Hepsiyle birden yatarmýþým bayram akþamýndan sabaha kadar tüm sevdiklerimle koyun koyuna. O zamanlar bayramlar kýþ aylarýna denk gelirdi. Sokaklar çamurlarla kaplýydý. Bastýðýmýz yerlerde izleri kalýrdý ayakkabýlarýn. Býrakýlan her iz bir arkadaþýmýn yüzüymüþ meðers ve herbirinde adýlarý kalýrmýþ; çamurlu sokaklarda cývýl cývýl ve sýmsýcak.. Çocuktuk, “Kurtlar kuþlar bile bu gün oruç” derdi anneannem. Biz de arife günü oruç tutuyorduk. Kurtlar kuþlar kadar olamýyor muyduk. Çocuktuk. Ertesi gün bayramdý çünkü; çok çok heyecanlý, tarifi mümkün olmayan, tarifi bayramlarla Eflatun Eflatun bir rüzgar esti yüzüme Azrail gülümseyerek geçti önüme Bir sonbahar akþamý idi Aþký ateþe verdiðimde Yüreðime resmini çizdim Kulaklarýma sessini Beynimin maphusluðunda Çýlgýnlýða demir attým artýk ölebilirim... Þükrü Yýldýz Ateþi Yakar Güneþim Ateþi yakar Güneþim Yýldýzlarý Avuçlarým Doðmadan bin yýllýk yaþým Ýnsanlýðý Amaçlarým Dolu aktým,boþa doldum Denizlere buhar oldum Güze kýþa bahar oldum Düze çýkar Yamaçlarým ÞahTurna þakýr dalýnda Rengim var gülün alýnda Mazlum insanlýk yolunda Çekildi tel tel saçlarým!... Söz ve Müzik: Ozan ÞahTurna KURBAN BAYRAMI Her bir yavru bir köþede sýzlar Bu acýyla nasýl bayram yapýlýr Parça parça bölünmüþtür kuzular Bu acýyla nasýl bayram yapýlýr Hepside bir yerinde yaralý Çok yýl oldu felek bize vurdu Mutsuz olmuþlardýr bahtý karalý Bu acýyla nasýl bayram yapýlýr Herkes kaderine boyun eðiyor Güneþ vurmuþ karlar gibi eriyor Kim bizlere bir teselli veriyor Bu acýyla nasýl bayram yapýlýr Ana harabe baba viraneye dönmüþ Yýkýlmýþ yuvasý ocaðý sönmüþ Sanki yuvamýza baykuþlar konmuþ Bu acýyla nasýl bayram yapýlýr FERYADIYAM derki derindir yaram Kesilmiþtir umudum kalmamýþ çarem Yaþantý olmuþtur bizlere haram Bu acýyla nasýl bayram yapýlýr kaybetmiþtir.Tanrý Apollon MIDAS’ýn oyunu Marsyas’a verdiðini görünce çýlgýna dönmüþ ve Marsyas’ýn derisini yüzdürerek su kaynaðýndaki maðaraya asýlmasýný emretmiþtir. Tanrý Apollon Kral Midas’a dönerek „Sen benim Lirimin sesini dinlemekten acizsin. Duymayan o kulaklarýný eþek kulaklarý gibi yapayýmda gör „ demiþtir. Bir süre sonra Kral Midas’ýn kulaklarý eþek kulaklarý gibi olur. Bundan utanan kral baþýna özel bir þapka yaptýrýr.Bu sýrrýný sadece berberine söyler. Onu da ölümle tehdit ederek kimseye söylememesini saðlar.Berber uzun süre bu sýrrý saklamýþ ama dayanamamýþtýr. Bir gün su kenarýna giderek düþünmüþ, baðýrmak istediði halde korkusundan bir duyan olur diye baðýramamýþtýr.Suyun kenarýna bir çukur acar çukura eðilir „ Kral Midas’ýn kulaðý eþek kulaðý gibi“ der ve çukuru kapatýr.Böylece berber biraz olsun rahatlamýþtýr. Aradan uzun zaman geçer,çukurun üstünde kamýþlar biter. Rüzgarlar estikçe onlardan fýsýltýlar gelmeye baþlar.“KRAL MIDAS’IN KULAKLARI ESEK KULA- KLARI GIBI“diye etrafa yayýlýr. Böylece bu sýrrý bütün halk öðrenir. özdeþ, heyecanýmýz ölçüsünde mutluyduk. Kuþ oluyorduk hepimiz, evet birer kuþ, kuþlarla birlikte; hatta onlardan daha þen, daha þakrak uçuyorduk.. Þimdi gözlerine bakýyorum çocukalarýn. Iþýðý arýyorum çocukluðumda kalan... Hayatýmýn 30 yýl öncesini aydýnlatacak ýþýk, çocuklarýn gözlerinde biliyorumda acaba hangisinde? Yoksa hepsinde bir den de gözlerim kamaþýyor, göremiyor muyum... Ve ayakakabýlarýna bakýyorum çocuklarýn her bayram sabahý... Babamýn alýnteri kokusu, aðabeyimin parmaklarý, arkadaþlarýmýn ayak izleri, mendilin yumuþaklýðý, beþlira’nýn rengi, ablamýn sevgisi, annemin nasihatý- öpücüðü hangi ayakkabýnýn içinde gizli acaba. Nice nice bayramlara dostlar, mutlulukla saðlýcakla, huzurla... Mübarek olsun; önce çocuklara ve ayakkabýlarýný arayanlara. Yavuz Nufel/ ROTTERDAM
Sayý 11 Mart 2002 www.dem-ajans.de ROPÖRTAJ 13 redaktion@dem-ajans.de sayfa Haldun AÇIKSÖZLÜ „En önemli zenginliðimiz ezilenlerin estetiðini yaratma sürecinde tam onbir yýlý geride býrakmýþ olmamýz“ SEVGÝLÝ DEM DOSTLARI Her ay yeter ki kararmasýn köþesinde sizlere kendi yürek atýþlarýmla seslenmeye çalýþýrken bundan böyle yine belirli aralýklarla sanatýn her alanýnda üretimleriyle geniþ kitle yýðýnlarýnýn yanýnda yaný baþýnda olma çabasýný taþýyan dostlarýmýzý sizlerle buluþturmaya baþlýyoruz. Ýlk konuðumuz, Türkiye emekçilerinin yakýndan tanýdýðý tiyatro CANÞENLÝÐÝ OYUNCULAR’ ý ve kurucularýndan 14 yýldýr profesyonel olarak tiyatro yapan, alaylý tiyatroculuðunun yanýnda Dil Tarih ve Coðrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü mezunu sevgili Haldun AÇIKSÖZLÜ. Olgun Þensoy Sayýn AÇIKSÖZLÜ neden tiyatro, neden Canþenliði ? Bir çok tiyatronun kuruculuðunu yaptým ancak kurucusu olduðum Canþenliði kendi tiyatro serüvenimin de birebir karþýlýðý oldu. Tiyatro çünkü diyalektik, tez-antitez ve sentez. Tez oyundur, antitez seyirci ve bu ikilinin buluþtuðu an sentez olur. Ve bu böylece sürer gider. Tiyatro, çünkü insan var. Ýnsanýn en ilkel yanýyla var olduðunu görürüz. Ýnsan apaçýk ortadadýr, bu bireyin cesaretidir. Toplumun karþýsýna geçen birey, Deniz gibi, Che gibi... Kollektivizm var çünkü birlikte üretim var. Paylaþým var, tiyatro sanatý ancak seyirciyle buluþtuðu anda oluþan bir sanattýr. Canþenliði çünkü kapitalist sistem ‘can’ý öldürür, yabancýlaþtýrýr, emeðini beynini ve içini soðurur. Can ölü topraðýný ancak þenlikle aþabilir. Bu nedenle Can’ýn þenliðine merhaba. Can’ýn þenlenme süreci hangi tarihte ve nasýl baþladý? 1991 ocak ayýnda altý arkadaþ olarak kurduðumuz topluluðumuza içerden ve dýþardan birçok dostumuz katkýda bulundu. Canþenliði sadece içinde çalýþan, oyunlarda yer alan insanlarýn tiyatrosu deðildir. Ezilenlerden yana, emeðin dünyasýný kurma mücadelesi veren her insanýn topluluðumuza katkýsý vardý. Can’ýn þenlenme sürecinde ilk turneyi ne zaman ve nereye gerçekleþtirdiniz? Ýlk turnemizi 1991 yýlýnýn Nisan ayýnda Denizli-Sarayköy ilçesine yapmýþtýk. “Herþey Dilince Güldü” adlý çocuk oyunu ve doðaçlamayla hazýrladýðýmýz “Sarayköy” adlý sokak oyunumuzla gittik. Çocuk oyunumuzda ki coþku ve meydanda oynadýðýmýz sokak oyunu çiseleyen yaðmura raðmen bin kiþinin kendi hikayelerini merakla izlemeleri unutulmaz güzel bir andýr. Ülkemizde ve dünyamýzda haklý eylemliklerin yanýnda yaný baþýnda olan Canþenliði Oyuncularý bugüne dek ne tür zorluklarla karþý karþýya kaldý? Dünyada olduðu gibi ülkemizde de “Resmi” görüþlerin dýþýna çýktýðýnýz da hep ayný karþýlýðý alýyorsunuz. Mahkemeler yasaklamalar, baskýlarla karþýlaþýyorsunuz. Bizlerde bu anlamda bir çok mahkeme ve cezaevi uygulamalarýna maruz kaldýk. Fakat bu bizi üzmemiþtir. Çünkü sermayadarlarýn düzeninde emekten ve ezilenlerden yana olup da mülkün temeli olan adaletin çarklarýndan geçmemesi mümkün deðildir. Bu yargýlamalar, telefon dinlemeleri bizim için turnusol kaðýdýdýr. Karikatür 1-2 yýlda tiyatrocu kesilenlerin lüks içinde yaþadýðýmýz ülkemizde Canþenliði oyuncularýnýn zenginliði nedir ? Bizim zenginliðimiz Anadolu’yu karýþ karýþ dolaþmýþ olmak, gezdiðimiz yerlerde insanlarýmýzýn sorunlarýný tiyatroya aktarmýþ olmaktýr. Gerek Avrupa da yaptýðýmýz turnelerde gerekse Anadolu da olduðu gibi Canþenliði insanlarýný yaratmýþýzdýr. O insanlar bizim zenginliðimizdir. Bu zamana kadar Canþenliði eðitiminden geçen 1000’ e yakýn genç, yetiþkin bizim zenginlimizdir. Tabi en önemli zenginliðimiz ezilenlerin estetiðini yaratma sürecinde tam onbir yýlý geride býrakmýþ olmamýzdýr. Sanatýn yozlaþtýrýp, bir gecede sanatçýlarýn çoðaldýðý ülkemizdeki dramatik görüntülere neler söyleyeceksiniz ? Su gider kum kalýr. Materyalist tarih bilinci içinde insanlýk tarihinin bir taþý olabilmek daha önemlidir. Yukarýda söylediðim gibi her zaman emeðin yanýnda tavýr koymuþ, Canþenliði oyuncularý mahkeme kapýlarýndan da eksik olmadýnýz neden ? Can Baba’ nýn söylediði gibi “ hayatýn baþýna asýldýk “ da ondan galiba. Çünkü sistemin hakimlerini çok rahatsýz eden þey aykýrý olmak. Hele bu aykýrýlýk sosyalist kimliðimizden geliyorsa hiçbir tahammülleri yok. Her tiyatroya emek verenler gibi Canþenliði oyuncularýnda turnelerde unutmadýðý ilginç anýlarýnýz var mý? Varsa bizimle paylaþýr mýsýnýz? Bir çok aný var, ama ilginç bulduðum bir tanesini anlatayým. Avrupa’nýn bir çok kentinde de oynadýðýmýz “ Hür-Habil ile Kabil’ in Öyküsü “ adlý oyunumuzu Muðla’nýn Ortaca ilçesinin Fevziye adlý bir tahtacý köyünde duyurumuzu yapmýþ ve çim olan Futbol sahasýna insanlarý toplamýþtýk. Oyunumuz ilk kardeþ kanýn dökülmesinden, “ Kerbela Olayý’na” , oradan da günümüze uzanan savaþ karþýtý bir oyundu. Habil çobandýr, Kabil ise çiftçi, Kabil kardeþini kuraklýða karþý bolluk bereket ve iktidar için kendi topraðýnda boynunu keserek öldürür ve sonra gök gürler. Oyunda ki gök gürleme sahnesi ayný anda gerçeðe dönüþerek gökler gürlemeye þimþekler çakmaya baþladý. Oyunda biz ne dediysek doða da karþýlýðýný almaya baþladýk. Tabi ki güzel tesadüf... Temmuz ayýnda hiç yaðmur yaðmayan bölgede yaðmur bardaktan boþanýrcasýna yaðarken, insanlarýn oturmak için yanýnda getirdikleri sandalyeleri þemsiye gibi kullanarak, “devam, devam “ haykýrýþlarý arasýnda bizi yalnýz býrakmamalarý olayý daha da ilginç kýlýyordu. Bu ilginçlik hep bir aðýzdan “ kardeþliðin kazaný aþureyi kaynatana kadar savaþa hayýr” haykýrýþlarýyla devam etmiþti. O kadar sevilmiþtik ki, iki gün sonra ayný köy meydanýnda farklý bir oyunla kalabalýk köy halkýyla yeniden buluþtuk. Canþenliði oyunculara YÖK ‘e F tipine karþý dururken, yeni insan sokaklardan çýkacak þiarýyla sokak tiyatrosunu gecekondulara taþýdý. Bunda etkili olabildiniz mi ? Topluluðumuz tiyatronun her yerde olabileceðini ve sadece elit bir tabakanýn tatmin aracý olmayýp ezilenlerin ve üretenlerin, sorup sorgulayýp yeni bir dünya yürüyüþlerinde onlarla yan yana omuz omuza olabileceðini göstermiþtir. Bizi örnek olan birçok genç tiyatro kurulmuþtur. Ýstenen kadar olmasa da tarihin kendi seyrine Canþenliði öznesinin müdahalesi önemli olmuþtur. Yaþanan bu yoðunluk içinde Canþenliði oyuncularýnýn ýsrarla hayata geçirmek istediði bir projesi varmý ? Bir çok oyun çalýþmamýz var hazýrlýklarýný yaptýðýmýz. Ama bütün bunlar emek ve zaman bileþiminin bir arada kullanýlmasýyla mümkündür. Bu ikilinin bir araya gelmesi ekonomik alt yapýyla ilintilidir. Sözü uzatmadan söyleyelim parasýz bu projeler hayata geçirilemez. Uzun süredir yapmaya çalýþtýðýmýz ; “Babailer Ayaklanmasý” ,”Hasan Sabah” gibi projeler var, ancak hepsi yukarý da belirttiðimiz gibi emek, zaman daha da önemlisi parayla mümkün kýlýnabilecek çalýþmalardýr. Temmuz 93 naklen yayýnda dünyanýn gözü önünde ikisi otel çalýþaný otuz beþ aydýný mýzý yitirdiðimiz ardýndan neler söyleyeceksiniz, o günün canlý tanýðý olarak. Bu konu da çok þey söyledik ve yazdýk.Onun içindir ki yargýlanýp ceza da aldým. Dün söyledim bugün de söylüyorum “Sivas Katliamý” planlý programlý þekilde karanlýk güçler tarafýndan çok önceden tasarlanarak 2 Temmuz da Sivas’ ta uygulamaya konulmuþtur. Otuz üçü aydýn 35 insanýmýzý yakýlmasýna Devlet seyirci kalýrken, o zamanýn yöne- ticileri de yakýlan aydýnlarýmýzý suçlama cabasý içine girmiþlerdi. O nedenlidir ki o dönemin bütün yöneticileri yargýlanacak gerekli cezaya çarptýrýlmalýdýr. Sevgili AÇIKSÖZLÜ sohbetimizin sonuna yaklaþýrken þu anda sahnelediðiniz oyunlar hakkýnda bilgi verir misiniz ? Bugünlerde, üç çocuk oyunu, iki büyük oyun ve sokak gösterisiyle süreklilik saðladýðýmýzý düþünüyorum. Kýsaca oyunlarýmýzla ilgili bilgi vermek istiyorum; “ Mavi Kuþ “, “ Baþýna Buyruk Kedi” ve “Püsküllü Deve” adlý çocuk oyunlarýmýzda çocuklarýn düþ dünyasýný, ütüyopyalarýný ve geleceðe olan umutlarýný artýrmak adýna dünyamýz gerçeklerini kavramalarýna katký sunmaya çalýþýyoruz. “ Axgh” adlý sokak gösterimizde küreselleþme karþýtý olarak, ilkel insandan günümüze, iktidarlarýn nasýl oluþtuðunu,emeðin dünyasýnýn “Ya barbarlýk, ya sosyalizm” þiarýyla oluþacaðýný söylüyoruz. “Her þeye raðmen” adlý sokak oyunumuzda F tipleriyle insanlarýmýzýn tabutluklara konmasýna karþýn her þeye raðmen yaþamak, yaþarken de ölümcül olmamanýn vurgusunu yapýyoruz. “ Ya Ýnek Ya...!” adlý oyunumuz ise N.Hikmet RAN ‘ýn yazdýðý ve “ aracýn amaçlaþmasý”nýn hicvi olan bir oyundur. 2002 Nazým yýlýný enternasyonelist-komünist vurgusuyla sahneye taþýmaya çalýþtýk.Amacýmýz þairin unutturulmaya çaþýlan komünist yanýný diri tutmaktýr. Bu sezon son olarak hazýrladýðýmýz “Gençlik hiçbir zaman yaþlanmýyor” adlý oyunumuz var. 16 Þubat 1969 Kanlý Pazar ile baþlayan 1974 genel affýna kadar geçen zamanda ülkemiz 68 kuþaðýnýn, yaþadýklarý tartýþtýklarý ve ödedikleri bedelleri belgeselci bir nitelikle, bir ailenin yaþadýklarýyla birlikte sunmaya çalýþýyoruz.Ve bu oyunu “politik olarak 68 kuþaðýný eleþtirebilirsiniz, ama etik olarak çok soylu davrandýlar.” Sözünün inancýyla seyirci ile buluþturmaya çalýyoruz. Sizleri gazetemiz DEM’ e konuk etmenin sevincini paylaþýyoruz. Ýnanýyoruz ki okuyan dostlarýmýzda ayný duyguyu paylaþacaklar. Yangýnsýz, yargýsýz güzel yarýnlar dileklerimizle teþekkürlerimizi sunuyoruz. DEM aracýlýðýyla Almanya’ da seyircilerimize, ve bizi merak edenlere ulaþabildiðimiz için biz teþekkür ediyor, gelecek güzel günlerin demokratik emekten yana olacaðý inancýyla sevgiyle kalýn diyoruz. FIKRALAR Yönetimler Baba hayat bilgisi dersinde yönetimleri isliyoruz, bana demokrasiyi anlatýr mýsýn?“ demiþ. Babasý: „anlatmasýna anlatýrýmda yavrum ama senin bazý tanýmlarý bilmen gerekiyor“ demiþ, „Bak simdi benim fabrikam var ve eve para getiriyorum, ben kapitalistim; paranýn nasýl harcanacaðýna annen karar verir,o hükümet; hepimiz senin için çalýþýyoruz, sen halksýn beþikteki kardeþin gelecek; hizmetçimiz ise isçi sýnýfý. Sen bunlarý öðren. Ben sana sabah demokrasiyi anlatýrým“ demiþ. Gece çocuk uyanmýþ bir bakmýþ ki küçük kardeþi altýný pisletmiþ ve ZÜLFÝKAR YALÇINKAYA zykaya@t-online.de Yol arkadaþlýðý Sözlerime Hz. Ali‘nin bir sözü ile baþlamak istiyorum. „ Cahile ilimden bahsetmek zulümdür, ilimi ilim sahibinden saklamak daha da zulümdür“. Çok çektim cahillerin elinden yeri geldi sitem ettim, yeri geldi uzaklaþtým amma hiç kimse anlayacak kapasitede olmadýðý için öksüz çocuklar gibi boynu bükük kaldým. Tavsiyemdir bütün canlara alan alýr açmayana sözüm yoktur benim. · Yola çýktýðýn arkadaþýný iyi seçin ki yolda kalmayasýnýz. Bu kiþi kamillik mertebesinde deðilse uzak durun. Hele ilimden, bilimden, sanattan siyasetten, felsefeden yoksun ise hayýr gelmez. · Yola çýktýðýn arkadaþýn bencil, egoist, kýskanç ise vallah hayýr gelmez. · Yola çýktýðýn arkadaþýn YALANCI ISE her zaman aldanýrsýn. · Yola çýktýðýn arkadaþýn CÝMRÝ ise her zamaný aldanýrsýn. · Yola çýktýðýn arkadaþýn KORKAK ise her zaman yalnýz býrakýr kaçar. · Yola çýktýðýn arkadaþýn Riyakar ise, seni her lokma menfaat için satar. · Yola çýktýðýn senin baþarýndan dolayý destek olacaðý yerde köstek olursa, çoluða çocuða, ipe sapa gelmez cahillere ezdirmeye kalkýyorsa ondan yine hayýr gelmez. · Yola çýktýðýn arkadaþýn bir davanýn önemini kavramýyorsa, bu davada baþýna iþ gelince yalnýz býrakýp karþý taraf ile iþbirliði yaparak ihanet ediyorsa. Sen bir dava için mücadele verirken, DGM ve Askeri mahkemede yargýlanýrken, seni yýldýrmak için telefon ve faksla tehdit edilerek, býçaklý saldýrýya uðrarken, mahkemeye verilerek yolundan alýkoymak isteyenle iþbirliði yapan þerefsizlerle arkadaþlýk yapýlmayacaðý gibi bir çatý altýnda örgütlü mücadele yapýlamaz. Öyle ise arkadaþlýk sevgi, þefkat ve sadakat üzerine kurulurken, akýllý olmalýdýr. Akýlsýz bir arkadaþtan hiç bir fayda yoktur. Her zaman zararýna yol açar. Davayý ne kadar anlatýrsan anlat anlamaz çünkü beyni süngerlenmiþtir. Böylelerinden hayýr gelmez. „ Ne kendisi toplum adamý olur, nede seni toplum adamý yapar“. · Yola çýktýðýn arkadaþ akýl fikir ýsýsý olmalýdýr. Oturup tartýþmalý, sormalý, sorgulamalý, yargýlamalý, güvenmeli, ve gelecek için üretmelidir. Yoksa hazýra konmalý deðil. Bütün dostlara sevgilerimle ANADOLU MÜZÝK GRUBU ¯¯¯ ¯¯¯ Dügün, Nisan, Sünet ve Ballo´larýnýzda gönlünüzce eðlenmek için bizi arayýn. Telefonlarýmýz: Stuttgart, Ýbrahim: 0174-9218621 Mannheim, Mahsun: 0172-9129 979 ¯¯¯ T a v e r n e T i m b a l e s D i e k l e i n e g e m ü t l i c h e M u s i k k n e i p e Inh. Ali Osman „Alex“ Reitzensteinstrasse 36, 70190 Stuttgart (Ost) Tel: 0711 262 37 71 durmadan aðlýyor. Hemen anne ve babasýnýn odasýna gitmiþ. Annesi horul horul uyuyor. Uyandýrmaya çalýþmýþ ama baþaramamýþ. Babasý yatakta deðil, geçerken hizmetçinin odasýna bir bakmýþ ki hizmetçi ile babasý seviþiyor. Çaresiz donup yatmýþ. Ertesi sabah babasý“ gel oðlum sana demokrasiyi anlatayým“ demiþ. Çocuk: „gerek yok baba, ben artýk biliyorum“ yanýtýný vermiþ ve anlatmaya baþlamýþ: „Kapitalistler isçi sýnýfýný becerirken hükümet uyuyor, halk endiþeli, gelecek ise bok içinde“. Genetik uzmanlarý Hepside birbirinden iddialý 3 genetik uzmaný, yeni buluþlarýný karsýlaþtýrýyorlar. Hayvanlar konusunda uzman olan birincisi anlatýyor. „Ýnek ve tavuk genlerinden harikulade yeni bir hayvan meydana getirdim. Hem sut veriyor hem yumurtluyor, eti kýrmýzý et tadýnda ama beyaz et kadar faydalý, bence bu yüzyýlýn buluþu. Ýnsanlara istedikleri kadar saðlýklý; et, sut, yumurta yedireceðim“ Böcek genetiði uzmaný çalýþmasýný açýklýyor. „Ari ile bok böceði genlerini karýþtýrdým.Yeni türümüz pisliklerden bal yapýyor. Hem bol miktarda hem de inanýlmaz kaliteli bal imkanýna kavuþmuþ bulunuyoruz. Ýnsanlýk için çok faydalý bir geliþme saðladým“ Genel genetikçi Dr. Temel iki meslektaþýna bakýyor. „Valla bende karpuzla karafatma genlerini birleþtirdim. Þimdi karpuzu kesiyorsun, bütün çekirdekler yürüyüp gidiyor“
Page 1 and 2: AYLIK KÜLTÜR-SANAT VE ENFORMASYON
Page 3 and 4: Sayý 11 3 Mart 2002 www.dem-ajans.
Page 5 and 6: Sayý 11 Mart 2002 www.dem-ajans.de
Page 7 and 8: Martin‘ in yaptýðý yersiz hare
Page 11: DEM/Stuttgart Stuttgart’da 11 Þu
Page 19: Sayý 11 Mart 2002 www.dem-ajans.de

BaÅŸarÄ±lÄ± bir yÄ±lÄ± geride bÄ±raktÄ±k - Dem Gazetesi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?