jenerik Odymetri 2. Baskı

İşitme ve Ölçümü
Vestibüler Sistem
Nörootoloji
ODYOMETRİ
2. BASKI
Doç. Dr. Ahmet Hamdi KEPEKÇİ
NOBEL TIP KİTABEVLERİ

© 2023 Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti.
ODYOMETRİ İşitme ve Ölçümü,Vestibüler Sistem, Nörootoloji
2. Baskı
Doç. Dr. Ahmet Hamdi KEPEKÇİ
ISBN: 978-605-335-727-8
1. Baskı: Mart 2018
5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri yasası hükümleri gereğince herhangi bir bölümü, resmi veya
yazısı, yazarların ve yayınlayıcısının yazılı izni alınmadan tekrarlanamaz, basılamaz, kopyası çıkarılamaz,
fotokopisi alınamaz veya kopya anlamı taşıyabilecek hiçbir işlem yapılamaz. Kitap içerisinde yer alan bilgi
ve görsel materyaller ile ilgili sorumluluk yazarına aittir.
NOBEL TIP KİTABEVLERİ TİC. LTD. ŞTİ.
Millet Cad. No: 111 Çapa-İstanbul
Tel : (0212) 632 83 33
E-posta : destek@nobeltip.com
DAĞITIM
Tel : (0212) 771 52 11 - (0212) 771 33 09
E-posta : hasannazli@nobeltip.com
Yayımcı
Yayımcı Sertifika No : 50192
Baskı / Cilt
Matbaa Sertifika No : 47479
: Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti.
Millet Cad. No:111 34104 Fatih-İstanbul
: Vadi Grafik Tasarım ve Reklamcılık Ltd. Şti.
İvedik Org. San. 1420. Cad. No: 58/1
Yenimahalle/Ankara
Sayfa Tasarımı - Düzenleme : Nobel Tıp Kitabevleri
Kapak Tasarım
Baskı Tarihi
: Gamze YILMAZ
: Ekim 2022 - İstanbul

Daha güzele, daha doğruya ulaşmak için bilimsel araştırmalarda
bize ilham kaynağı olan Prof. Dr. Haydar Baş hocamızı
minnet, hasret ve saygıyla anıyorum.
(2. baskı Ekim 2022)
Sahip olduğu ilmi ve erdemi insanlık ile paylaşmaya ömrünü
adayan bilim insanı saygıdeğer Prof. Dr. Haydar Baş hocama
ithaf olunur.
(1. baskı Mart 2018)

İKİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ
Odyometri kitabımızın ikinci baskısının vakti gelmişti. Bilimsel gelişmeler,
teşhis ve tedavi algoritmalardaki yenilikler ve standartların değişmesi bunu zorunlu
kılmıştır. İlk baskıyı yaptığımız günden bugüne kadar Odyometri kitabı,
odyometrist arkadaşlarımızın el kitabı olarak kabul gördü. Odyolog arkadaşlarımız
ve kulak burun boğaz camiasının değerli mensupları da kitaptan istifade
ettiklerini dile getirdiler.
Düzenleme kurulu başkanı olarak İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi bünyesinde
her yıl düzenlediğimiz Ulusal Otoloji&Odyoloji kongreleri bu anlamda ufuk
açıcı oldu. Kongreye katılan Kulak burun boğaz, nöroloji, otoloji ve odyometri sahalarından
seçkin hocalarımız güncel gelişmeleri gündem ettiler. Düzenlediğimiz
otoloji ve odyoloji kongrelerinde her iki branşın eşgüdüm ilerlediğine şahit olduk.
Kulak Burun Boğaz branşının alt dallarından birisi de Otoloji - Nörootoloji ‘dir.
Bu kitapta otoloji ve nörootoloji konularına da yer verilmiştir.
Entelektüel, akademik ve sosyal gelişimin temelindeki ana unsurlardan birisi
işitmedir. İşitmenin korunması, teşhis ve tedavisi bir sağlık problemi olmanın yanında
sosyal, psikolojik ve sosyolojik bir realitedir. Odyometri kitabında İşitme ve
Ölçümü, Pediatrik Odyometri, İşitme Cihazları, Vestibüler Sistem, Denge Testleri,
Elektrofizyolojik Vestibüler Testler, Nörootoloji, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları
ve Odyoloji, Odyometride yardımcı konular ana hatları ile konu edildi. Konuların
daha iyi anlaşılması için Soru Bankası eklendi. Kitapta geçen mesleki kelimelerin
daha iyi anlaşılması için kitabın sonuna Sözlük bölümü eklendi.
Bu baskıda anlatımın daha anlaşılır olması için, yeni konular ekledik var olan
konuları yeniden gözden geçirdik; resimler, şekiller ve tablolara daha çok ağırlık
verdik. Resimler ile anlatılan konuların bir bakıma altını çizmiş olduk.
Kitabın ikinci baskısının hazırlanmasında bana asistanlık yapan öğrencim odyometrist
Betül Karataş’a, teknik destek veren Coşkun Çoban’a, Gamze Yılmaz,
Mehmet Seylan’a ve Diyar Tunç’a kitabın baskıya hazırlanmasında özel gayretlev

vi
Önsöz
riyle destek veren Uzman Odyolog Levent Küfeciler’e ve destek, katkı ve önerileri için
Prof. Dr. Ayşe Sanem Şahlı’ya müteşekkirim.
Ayrıca Nobel Tıp Kitabevi’ne, Meltem Hastanesi’ne ve İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi
öğretim üyesi arkadaşlarıma ve öğrencilerime de teşekkür ediyorum.
Doç. Dr. Ahmet Hamdi KEPEKÇİ
İstanbul, 2022
http://www.ahmethamdikepekci.com

BİRİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ
Odyometri son yıllarda bilimsel sahada yerini alan bir program. Aslında elde ettiği
bu haklı yeri çoktan haketmişti. Odyometristler yapacakları doğru ölçümlerle
teşhis ve tedavi sürecinde klinisyenin alacağı kararlara katkı sağlarlar.
Kulak Burun Boğaz (KBB) asistanlık yıllarımda odyometristlerin fonksiyonunu
çömez asistanlar yapardı. Poliklinikte teşhis mi konacak, klinikte tedavi
süreci mi takip edilecek; odyometri ölçümleri uygulanacak, bu asistanın görevi
idi. Yapılan iş önemliydi, ancak odyometri eğitimi almış teknikerler tarafından
bu ölçümlerin yapılması daha doğru olacaktı. Odyolojinin bir bilim dalı olarak
kendini ispatlaması güzel bir gelişme olmuştur. Bu konuda hatırı sayılır uzmanlar
yetişmiştir. Bilimsel çalışmalar ve klinik çalışmaların birlikte yürümesi gelişimin
hızını arttırmıştır. Özellikle KBB Cemiyetleri ile ortak yapılan çalışmalar bu inkişafta
önemli bir yere sahiptir.
Odyometri bölümünde ders vermeye başladığım ilk günlerden itibaren sağlık
hizmetleri sahasına adım atan Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin
kaynak kitap ihtiyacı dikkatimi çekti. Öğrencilerimiz yurdumuzun dört bir
yanından gelen pırıl pırıl gençlerdi. Bu arkadaşlarımız her fırsatta bizden ders
slaytları, ders notlarını istediler. Evet, piyasada yayınlanmış odyoloji ile ilgili kitaplar
vardı, internet ortamında dokümanlar mevcuttu, hatta yabancı dille yazılmış
bilgiler de bolca bulunuyordu. Ancak daha önce sağlıkla ilgili bir alt yapısı
olmayan öğrencilerimiz de vardı. Üstelik odyometri teknikeri olacak bu gençler
için adı geçen eserler karmaşık ve mesleki ihtiyaçları ile uyumlu değildi. Bunun
üzerine öğrencilerimin teşviki ile bütün odyometristlerin başucu kitabı olacak bir
eser yazmaya kararı verdik.
Kitabın yazımında yol gösteren, emek sarfeden Prof. Dr. Mehmet Ömür hocama,
odyolog Bilal Kaya’ya, odyometri programı mezunlarımdan Elif Burçin
Özyücel, Ali Gündüz, Ahsen Cort’a; tahsil hayatı devam eden öğrencilerimden
Emine Betül, Fehmi Yeşilağaç, M. Enes Erçin, Yasin Şenlik ve teşrik-i mesai içinde
olduğum odyometrist İnci Çavuşoğlu, Ziya Çelik’e, Op. Dr. Cengiz Çelikyurt’a
teşekkür etmek isterim.
vii

viii
Önsöz
Nobel Tıp Kitabevi benim öğrencilik yıllarımdan beri tanıdığım ulusal ölçekte bir
yayınevi. Bu güne kadar ihtiyaç duyulan eserleri sağlık bilimlerine kazandırma heyecanlarını
hiç kaybetmediler. Odyometri sahasında da ilk olan bu eserin akademik hayata
kazandırılmasında ki katkılarından dolayı başta Erol Biroğlu Bey olmak üzere bütün
kadrolarına teşekkür ederim.
Bu arada grafik tasarım konusunda Muharrem Aydın’a, kitabın her aşamasında bana
destek veren Coşkun Çoban’a teşekkür ediyorum.
Akademik çalışmalarda desteklerini arkamda gördüğüm Prof. Dr. Mustafa Yavuz
Köker’e, Yrd. Doç. Dr. Ali Bestami Kepekçi’ye, eşim Saliha, çocuklarım Kübra ve
Haydar’a; dualarını her zaman arkamda hissetiğim annem ve babama da teşekkürü bir
borç bilirim.
Eser, okuyuculardan gelecek geri bildirimler dikkate alınarak, sonraki baskılarda
daha kapsamlı hale getirilecektir. Eserden kaynak kitap olarak faydalanacak, tüm gençlerimize
ve odyometrist arkadaşlarımıza başarılar diliyorum.
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Hamdi Kepekçi
İstanbul, 2018
http://www.ahmethamdikepekci.com

SÖZLÜK
ix
KİTAP HAKKINDA GÖRÜŞLER
1. Baskı
“Bugüne kadar odyometristleri eğitimi için türkçe eğitim materyalı yeterli sayıda olmadığından
bu kitabınızın önemi büyüktür. Kitapta odyometristlere yönelik anatomi testler muayeneler en
anlaşılır ölçüde anlatıldığından eğitime büyük katkı verecektir. Emeklerinize teşekkür eder başarılar
dilerim..”
Prof. Dr. Kemal DEĞER
“Türk KBB camiasına kazandırdığın bu kıymetli eser için seni kutluyorum. Yolun açık olsun.”
Prof. Dr. Mehmet ÖMÜR
“Yrd. Doç. Dr. Ahmet Hamdi KEPEKÇİ’nin Odyometristlerin eğitimi için yararlı bir kaynak eser
yazmış olmasından dolayı kutlarım.”
Prof. Dr. Orhan ÖZTURAN
“Otoloji ve Odyoloji alanında sade ve öz bilgileri içeren bu kaynağı Odyometri teknikerlerinin
eğitimine kazandırdığın için seni kutlar bilimsel hayatında başarılar dilerim.”
Prof. Dr. Burhan DADAŞ
“Büyük emek verilerek yazılan bu kitabın alanında bir eksiği kapatacağı aşikardır. Eseriniz Türk
KBB ve Odyoloji bilim dünyasında duvarda bir tuğladır. Sizi tebrik ediyor ve başarılarınızın devamını
diliyorum.”
Prof. Dr. İbrahim ERCAN
2. Baskı
“Odyoloji, işitme ve işitme kayıplarının değerlendirilmesinden tanı, tedavi ve rehabilitasyonuna
kadar oldukça geniş bir yelpazeye sahip, çok önemli bir bilim dalıdır. Odyoloji meslek mensuplarının
sorumluluğunda olan bu bilim dalı içerisinde Kulak Burun Boğaz hekiminin rolü de yadsınamaz
bir gerçektir. Odyoloji bilimine duyduğu ilgiye istinaden, Odyoloji ve KBB birlikteliğinin
önemini hazırlamış olduğu bu eserle bir kez daha vurgulayan Sayın Doç. Dr. Ahmet Hamdi
Kepekçi’yi kutluyor, başarılarının devamını diliyorum.”
Prof. Dr. A. Sanem ŞAHLI
ix

SİMGE VE KISALTMALAR
AR: Acoustic Reflex
AP: Aksiyon Potansiyeli
AOM: Akut Otitis Media
ABD: Amerika Birleşik devletleri
AOA: Amerikan Odyoloji Akademisi
HBO2T: Hiperbarik Oksijen Tedavisi
AİK: Ani İşitme Kaybı
AİD: Ankara işaret dili
ABLB: Alternate Binaural Loudness Balance Test
AVKN: Anteroventral Koklear Nukleus
ASSR: Audiotory Steady-State Response
ABR: Auditory Brainstem Responses
AEPs: Auditory Evoked Potentials
DFNB30: Autosomal recessive deafness 30
BTE: Behind The Ear
BPPV: Benign Pozisyonel Proksismal Vertigo
BDP: Bilgisayarlı Dinamik Posturografi
BT: Bilgisayarlı Tomografi
BOR: Brankio-Oto-Renal
CI: Cochlear Implant
CIC: Completely in the canal
Covid-19: Coronavirus Disease 19
CMV: Cytomegalovirus
DFN: Deafness
dB: Desibel
DTH: Dış tüylü hücreler
DPOAEs: Distortion Product Otoacoustic Emissions
DPOAE: Distortion Product Otoakustik Emission
DN: Dorsal Nukleus
xi

xii
Simge ve Kısaltmalar
SSPL: Doymuş ses basınç seviyesi
DSÖ: Dünya Sağlık Örgütü
EOM: Efüzyonlu Otitis Media
ECochG: Elektrokokleografi
ENG: Elektronistagmografi
EOAEs: Evoked Otoacoustic Emissions
Hz.: Hertz
GBİK: Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı
HHIE-S: Hearing Handicap Inventory for the Elderly
ITC: In The Concha
ITE: In the ear
IA: Interaural Attenuation
IIC: Invisible in The Canal
İTH: İç tüylü hücreler
İİD: İstanbul işaret dili
İDB: İşaret dili birliği
Auditory Cortex: İşitme Korteksi
ABI: İşitsel Beyin Sapı İmplantı
İNSB: İşitsel Nöropati Spektrum Bozukluğu
JCIH: Joint Committe on Infant Hearing
RITE: Kanal İçi Hoparlör
KYİC: Kemik Yolu İşitme Cihazları
Kİ: Koklear İmplant
CM: Koklear Mikrofonik
KM: Koklear Mikrofonik
KAE: Konuşmayı Alma Eşiği
SRT: Konuşmayı Alma Eşiği
SDS: Konuşmayı Ayırt Etme
KTT: Konuşmayı Tanıma Testi
KOM: Kronik Otitis Media
KBB: Kulak Burun Boğaz
Cross Hearing: Kulaklar Arası Ses Geçişi
MR: Manyetik Resonans
MSS: Merkezi Sinir Sistemi
mV: Milivolt
msec: Millisecond
MCL: Most Comfortable Level
NBN: Narrow band noise
N. Akustikus: Nervus Akustikus
NSAİİ: Non steroidal antienflamatuar ilaçlar
DFNB1: Nonsyndromic hearing loss and deafness

Simge ve Kısaltmalar
xiii
OAE: Otoakustik emisyon
AGC: Otomatik Kazanç Kontrol
ÖSYM: Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi
PVCN: Posterolateral Koklear Nukleus
UCL: Rahatsız Edici Ses Seviyesi
SSO: Saf Ses Ortalaması
SUT: Sağlık Uygulama Tebliği
SSK: Semisirküler Kanallar
SNİK: Sensörinöral İşitme Kaybı
SOM: Seröz Otitis Media
SPL: Ses Basınç Seviyesi
Na-K: Sodyum-Potasyum
SD: Speech Discrimination
SPT: Speech Reception Threshold
SRT: Speech Reception Threshold
SVH: Subjektif Vizüel Horizontal
SP: Sumasyon Potansiyeli
SARS-CoV-2: Şiddetli Akut Solunum Sendromu-Koronavirüsler - 2
IIC: Tam Kanal İçi
T-ABR: Tarama Amaçlı Otomatize Beyin Sapı İşitsel Uyarılmış Cevabı
T-OAEs: Tarama Oto Akustik Emisyon
TM: Tectorial Membrane
TME: Temporomandibuler Eklem
TEK: Test Edilmeyen Kulak
TK: Test kulağı
TEOAEs: Transient Evoked Otoacoustic Emissions
TEOAE: transient evoked otoakustik emisyon
TİD: Türk İşaret Dili
BERA: Uyarılmış Beyin Sapı Potansiyelleri
VN: Ventral Nukleus
VR: Vestibuler Rehabilitasyon
VPT: Vestibüler Fizik Tedavi
VOR: Vestibülo-Oküler Refleks
VHİT: Video Head Impulse Test
VNG: Videonistagmografi
VRA: Visual Reinforcement Audiometry
YİTP: Yenidoğan İşitme Tarama Protokolü

SÖZLÜK
xv
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1 İŞİTME VE ÖLÇÜMÜ...................................................................................................... 1
1. İŞİTME VE ÖLÇÜMÜNE GİRİŞ..................................................................................................................3
1.1 ODYOLOJİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ...........................................................................................3
1.2 ODYOLOG...........................................................................................................................................4
1.2.1 Odyologların iş tanımı...........................................................................................................4
1.2.2 Odyologların iş imkanları......................................................................................................5
1.3 ODYOMETRİ TEKNİKERİ...............................................................................................................5
1.3.1 Odyometri teknikerleri iş tanımı..........................................................................................5
1.3.2 Çalışma Ortamı.......................................................................................................................5
1.3.3 İş İmkânları..............................................................................................................................6
1.3.4 Odyometri programını bitirdikten sonra hangi lisans
programlarına geçiş yapılabilir?........................................................................................................6
1.4 SES FİZİĞİ VE AKUSTİK..................................................................................................................8
1.4.1 Sesin tanımıa...........................................................................................................................8
1.5 İŞİTME ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ.......................................................................................10
1.5.1 PERİFERİK İŞİTME SİSTEMİ............................................................................................11
Dış Kulak................................................................................................................................12
Orta Kulak..............................................................................................................................13
İç Kulak...................................................................................................................................17
1.5.2 SANTRAL İŞİTME SİSTEMİ..............................................................................................20
Santral İşitme Yolları.............................................................................................................20
1.6 KULAK MUAYENESİ......................................................................................................................23
1.6.1 KAFA LAMBASI...................................................................................................................23
1.6.2 OTOSKOP.............................................................................................................................24
1.6.3 MİKROSKOPİK MUAYENE..............................................................................................26
1.6.4 ENDOSKOBİK MUAYENE................................................................................................26
1.7 DİYAPOZON TESTLERİ.................................................................................................................27
1.7.1 WEBER TESTİ......................................................................................................................28
1.7.2 RİNNE TESTİ........................................................................................................................29
1.7.3 SCHWABACH TESTİ..........................................................................................................30
1.7.4 GELLE TESTİ........................................................................................................................30
2. SUBJEKTİF İŞİTME TESTLERİ..................................................................................................................31
2.1 SAF SES ODYOMETRİ....................................................................................................................31
2.2 SESSİZ KABİN...................................................................................................................................31
xv

xvi
İçindekiler
2.3 ODYOMETRE................................................................................................................................................ 33
2.3.1 HAVA YOLU İŞİTME ÖLÇÜMÜ............................................................................................... 35
2.3.2 KEMİK YOLU ODYOMETRİSİ.................................................................................................. 38
2.3.3 KONUŞMA (SPEECH) ODYOMETRİSİ................................................................................. 40
2.4 ODYOGRAM (AUDIOGRAM)................................................................................................................ 58
2.5 ODYOGRAM YORUMLAMA.................................................................................................................. 60
2.6 Sağırlık Simulasyonunun (Fonksiyonel İşitme Kaybı)
Odyometrik Metodlarla Tespiti.......................................................................................................61
2.7 EŞİK ÜSTÜ (SUPRALİMİNER) TESTLER........................................................................................... 61
3. İŞİTME KAYBI TİPLERİ.......................................................................................................................................... 63
3.1 İletim Tipi İşitme Kaybı (Conductive Hearing Loss).......................................................................... 63
3.2 Sensörinöral İşitme Kaybı (Sensorineural Hearing Loss)................................................................. 66
3.3 Gürültüye Bağlı İşitme Kayıpları (Noise İnduced Hearing Loss).................................................... 68
3.4 Mikst Tip İşitme Kaybı (Mixed Hearing Loss)..................................................................................... 71
3.5 Santral İşitme Kaybı (Central Hearing Loss)......................................................................................... 71
3.6 Fonksiyonel İşitme Kayıpları (Functional Hearing Loss).................................................................. 72
3.7 Konfigürasyon Tipine Göre İşitme Kayıpları........................................................................................ 72
3.8 İşitme Kaybı Dereceleri................................................................................................................................ 76
4. OBJEKTİF İŞİTME TESTLERİ............................................................................................................................... 78
4.1 Objektif İşitme Testlerine Giriş................................................................................................................. 78
4.2 İmmitansmetrik Değerlendirme Yöntemleri (İmmitansmetric Evaluation Method)............... 78
4.3 Timpanometri................................................................................................................................................. 78
4.4 Akustik Refleks (Acoustic Reflex - AR).................................................................................................. 82
4.5 Otoakustik Emisyon (Otoacoustic Emission-OAE)............................................................................ 86
4.5.1 OAE Testinin Özellikleri................................................................................................................ 87
4.5.2 OAE Testinin Kullanım Alanlar.................................................................................................. 88
4.6 İşitsel Beyinsapı Cevabı (Auditory Brainstem Response - ABR).................................................... 88
4.6.1 ABR’nin Klinikteki Kullanım Alanları....................................................................................... 92
4.7 İşitsel Sürekli Durum Cevapları (Audiotory Steady-State Response- ASSR).............................. 93
4.7.1 Odyolojide ASSR’nin yeri.............................................................................................................. 93
4.7.2 ASSR’nin Analizi.............................................................................................................................. 94
4.8 Elektrokokleografi (Electrocochleography- EcochG)........................................................................ 95
4.9 İşitsel Uyarılmış Potansiyeller (Auditory Evoked Potantials)........................................................... 97
4.9.1 Uzak saha potansiyelleri................................................................................................................. 98
Erken latans cevaplar...................................................................................................................... 98
Orta latans cevaplar......................................................................................................................... 98
Geç latans cevaplar.......................................................................................................................... 98
4.9.2 Yakın saha potansiyelleri......................................................................................................99
Koklear mikrofonikler..........................................................................................................99
Sumasyon potansiyeli...........................................................................................................99
Aksiyon potansiyelleri (AP)..............................................................................................100
5. KAYNAKLAR..............................................................................................................................................101

İçindekiler
xvii
BÖLÜM 2 ODYOLOJİ ALT DALLARI............................................................................................ 105
1. PEDİATRİK ODYOLOJİYE GİRİŞ...........................................................................................................107
1.1. Çocuklarda Dil Gelişimi.................................................................................................................107
1.2. Yenidoğanda İşitme Kaybı Riskini Arttıran Faktörler................................................................111
1.3. Dil Bozuklukları..............................................................................................................................111
1.4. Bebek ve Çocuklarda Uygulanan Subjektif Testler.....................................................................113
1.4.1. Davranış Gözlem Odyometrisi (Behavioral Observation Audiometry-BOA)...........113
1.4.2. Görsel Pekiştireç Odyometrisi (Visual Reinforcement Audiometry; VRA)...............114
1.4.3. Oyun Odyometrisi..............................................................................................................115
1.4.4. Serbest Alan Odyometrisi..................................................................................................116
1.5. Bebek ve Çocuklarda Uygulanan Objektif Testler......................................................................116
1.5.1. Otoakustik Emisyon (OAE)..............................................................................................116
1.5.2. İşitsel Beyin Sapı Cevabı (ABR)........................................................................................116
1.5.3. İmmitansmetrik Değerlendirme.......................................................................................118
1.6. Yenidoğan Bebeklerde İşitme Taraması........................................................................................119
1.6.1. Ulusal Yenidoğan İşitme Taraması...................................................................................120
1.6.2. Tarama Programında Kullanılan Testler..........................................................................122
Tarama Amaçlı Oto Akustik Emisyon (T-OAEs)...........................................................122
Tarama Amaçlı Otomatize Beyin Sapı İşitsel Uyarılmış Cevabı (T-ABR)...................122
ABR’nin Sonucunu Olumsuz Etkileyen Faktörler..........................................................122
1.6.3. Yenidoğan İşitme Taramalarında Kullanılan Teknikler.............................................................123
İşitsel beyin sapı yanıtları (Auditory Brainstem Response, ABR).............................................123
Odyolojik Değerlendirmenin Temel Basamakları......................................................................123
2. GERİATRİK (YAŞLI GRUBU) ODYOLOJİ.............................................................................................124
3. ENDÜSTRİYEL ODYOLOJİ (GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBI -GBİK)..................................126
3.1. GBİK’nın Karakteristik Özellikleri...................................................................................126
3.2. Odyolojik Değerlendirme..................................................................................................126
4. KAYNAKLAR..............................................................................................................................................134
BÖLÜM 3 İŞİTME CİHAZLARI..................................................................................................... 137
1. İŞİTME CİHAZLARI..................................................................................................................................139
1.1. İŞİTME CİHAZI PARÇALARI.....................................................................................................141
1.1.1. Mikrofon..............................................................................................................................142
1.1.2. Mikroçip...............................................................................................................................142
1.1.3. Amplifikatör........................................................................................................................142
1.1.4. Hoparlör...............................................................................................................................142
1.1.5. Güç Kaynağı (Pil)................................................................................................................142
2. İŞİTME CİHAZININ ELEKTROAKUSTİK ÖZELLİKLERİ................................................................142
2.1. Kazanç (Gain)..................................................................................................................................142
2.2. Doymuş Ses Basınç Seviyesi (Saturation Sound Pressure Level)..............................................143
2.3. Frekans Cevabı.................................................................................................................................143
2.4. Harmonik Distorsiyon....................................................................................................................143

xviii İçindekiler
2.5. İç Gürültü Düzeyi........................................................................................................................................143
2.6. Çıkış Gücünün Limitlenmesi...................................................................................................................143
3. İŞİTME CİHAZLARININ SINIFLANDIRILMASI........................................................................................143
3.1. Analog İşitme Cihazları.............................................................................................................................144
3.2. Dijital Olarak Kontrol Edilen Analog Sinyal İşleyici........................................................................144
3.3. Dijital İşitme Cihazları...............................................................................................................................144
4. TİPİNE GÖRE İŞİTME CİHAZLARI.................................................................................................................144
4.1. Hava Yolu İşitme Cihazları.......................................................................................................................144
4.1.1. Kulak Arkası (Behind The Ear - BTE).....................................................................................144
4.1.2. Konka (In The Concha - ITC)xxx.............................................................................................145
4.1.3. Kulak İçi (In The Ear – ITE).......................................................................................................145
4.1.4. Kanal İçi (Completely In The Canal - CIC)............................................................................145
4.1.5. Açık Uygulama (Open-fit)..........................................................................................................147
4.2. Kemik Yolu İşitme Cihazları (KYİC).....................................................................................................147
4.2.1. Gözlük Tipi KYİC........................................................................................................................147
4.2.2. Baş Bandı ile Kullanılan KYİC...................................................................................................148
4.2.3. Sound Bite........................................................................................................................................148
5. İŞİTME CİHAZI UYGULAMA VE DEĞERLENDİRME............................................................................148
5.1. İletim Tipi İşitme Kaybı.............................................................................................................................149
5.2. Sensörinöral Tip İşitme Kaybı.................................................................................................................149
5.3. Etkili Cihaz Seçiminde ve Uygulamasında Dikkat Edilecek Noktalar........................................149
5.4. Cihaz Seçimi ve Uygulamasına Etki Eden Faktörler.........................................................................149
5.5. İşitme Cihazından Beklenenler...............................................................................................................149
5.6. Monaural (tek kulak) ve Binauraal (çift kulak) Amplifikasyon.....................................................150
5.7. Çift İşitme Cihazı Kullanmanın Faydaları............................................................................................150
5.8. Fitting uygulaması.......................................................................................................................................150
5.9. FM Sistemler ve Yardımcı Dinleme Cihazları.....................................................................................151
6. KULAK KALIBI.........................................................................................................................................................151
6.1. OTOSKOP MUAYENESİ..........................................................................................................................151
6.2. Kulak Kalıbı Alırken Dikkat Edilecek Noktalar.................................................................................151
6.3. Kulak Kalıbının Fonksiyonları.................................................................................................................152
6.4. FEEDBACK NEDENLERİ........................................................................................................................153
6.5. VENTİLASYON...........................................................................................................................................153
7. ÖZEL DURUMLAR.................................................................................................................................................154
7.1. CROS (Contralateral routing of signal)................................................................................................154
7.2. BICROS (Bilateral Contralateral Routing of Offside Signals)........................................................154
8. KEMİĞE İMPLANTE EDİLEN İŞİTME CİHAZI
(BONE ANCHORED HEARİNG AID- BAHA).............................................................................................157
9. ORTA KULAK İMPLANTI...................................................................................................................................159
10. KOKLEAR İMPLANT (COCHLEAR IMPLANT - CI)................................................................................160
10.1. Koklear İmplantın Parçaları.....................................................................................................................161
10.1.1. Dış parçalar......................................................................................................................................161
10.1.2. İç parçalar.........................................................................................................................................161

İçindekiler
xix
11. BEYİN SAPI İMPLANTI........................................................................................................................................162
11.1. Koklear İmplantasyonda Preoperatif Değerlendirme.......................................................................165
12. İŞİTSEL RE/HABİLİTASYON..............................................................................................................................165
13. KAYNAKLAR.............................................................................................................................................................167
BÖLÜM 4 KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI.................................................................... 169
1. VERTİGO....................................................................................................................................................................171
2. AKUT OTİTİS MEDİA (AOM)............................................................................................................................173
3. EFÜZYONLU OTİTİS MEDİA (EOM) / SERÖZ OTİTİS MEDİA (SOM)............................................175
4. KRONİK OTİTİS MEDİA (KOM)......................................................................................................................177
5. MENİERE HASTALIĞI...........................................................................................................................................178
6. OTOSKLEROZ..........................................................................................................................................................180
7. GÜRÜLTÜYE BAĞLI İŞİTME KAYBI (GBİK)...............................................................................................181
8. PRESBİAKUZİ...........................................................................................................................................................183
9. İŞİTSEL NÖROPATİ SPEKTRUM BOZUKLUĞU (İNSB).........................................................................184
10. OTOTOKSİSİTE.......................................................................................................................................................187
11. ANİ İŞİTME KAYBI (AİK)....................................................................................................................................188
12. HİPERBARİK OKSİJEN TEDAVİSİ...................................................................................................................190
13. ÖSTAKİ BORUSU(ÖB) FONKSİYONU VE DİSFONKSİYONU.............................................................193
14. KORONAVİRÜS İŞİTSEL - VESTİBÜLER SİSTEM ÜZERİNDE ETKİLERİ.......................................196
15. KAYNAKLAR.............................................................................................................................................................197
BÖLÜM 5 VESTİBÜLER SİSTEM VE DENGE................................................................................ 199
1. VESTİBÜLER SİSTEMLERİN ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ................................................................201
1.1. Periferik Vestibüler Sistem........................................................................................................................202
1.1.1. Semisirküler Kanallar...................................................................................................................202
1.1.2. Otolit Organlar...............................................................................................................................204
1.1.3. Vestibüler Sinir...............................................................................................................................205
1.2. Santral Vestibüler Sistem...........................................................................................................................206
1.2.1. Vestibüler Çekirdekler..................................................................................................................206
1.2.2. Santral Vestibüler Yollar...............................................................................................................206
2. VESTİBÜLER SİSTEMDE DENGE.....................................................................................................................207
2.1. Vestibülo-Oküler Refleks (VOR)............................................................................................................207
2.2. Vestibulo-Spinal Refleks.................................................................................................................207

xx
İçindekiler
3. DENGENİN SAĞLANMASI.....................................................................................................................208
3.1. DENGE TESTLERİ.........................................................................................................................209
3.2. Romberg...........................................................................................................................................209
3.3. Unterberger......................................................................................................................................209
3.4. Past-Pointing Testi...........................................................................................................................209
3.5. POZİSYONEL TESTLER...............................................................................................................210
3.5.1. Dix-Hallpike Manevrası.....................................................................................................210
3.5.2. Side-Lying Testi...................................................................................................................211
3.5.3. Supin Roll Testi....................................................................................................................211
4. ELEKTROFİZYOLOJİK VESTİBÜLER TESTLER.................................................................................212
4.1. Elektronistagmografi (ENG)..........................................................................................................212
4.2. Videonistagmografi (VNG)...........................................................................................................213
4.2.1. Goggle Aygıtları...................................................................................................................214
4.2.2. Elektronistagmografi/Videonistagmografi Test Bataryası.............................................214
4.3. ENG - VNG Farkları.......................................................................................................................220
4.4. Barany Rotasyon Sandalyesi...........................................................................................................220
4.5. Posturografi......................................................................................................................................220
4.6. Kalorik Test...........................................................................................................................................220
4.7. Baş Sallama Testi (Head Shake Test).............................................................................................222
4.8. Vestibüler Uyarılmış Myojenik Potansiyaller
(Vestibular Evoked Myogenic Potentials - VEMP).................................................................... 222
4.9. Baş İtme Testi (Head Impulse Test)...............................................................................................222
5. VESTİBÜLER REHABİLİTASYON..........................................................................................................222
6. REHABİLİTASYON (KANALİT REPOZİSYON) MANEVRALARI..................................................222
6.1. POSTERİOR VE ANTERİOR SEMİSİRKÜLER KANAL
BPPV’Sİ İÇİN YAPILAN MANEVRALAR................................................................................ 222
6.2. LATERAL SEMİSİRKÜLER KANAL BPPV’Sİ İÇİN YAPILAN MANEVRALAR...............224
7. KAYNAKLAR..............................................................................................................................................227
BÖLÜM 6 NÖROOTOLOJİYE GİRİŞ............................................................................................. 229
1. İYON HOMEOSTAZI VE İÇ KULAK HASTALIKLARI......................................................................232
1.1. İyon....................................................................................................................................................232
1.2. Pasif Taşınım....................................................................................................................................233
1.3. Aktif Taşınım...................................................................................................................................233
1.4. Aksiyon Potansiyeli.........................................................................................................................235
1.5. İyon Homeostazisine Bağlı İç Kulak Hastalıkları........................................................................235
2. VESTİBÜLER FONKSİYON BOZUKLUKLARI....................................................................................236
2.1. PERİFERİK VESTİBÜLER HASTALIKLAR...............................................................................236
2.2. SANTRAL VESTİBÜLER HASTALIKLAR.................................................................................236
2.3. VESTİBÜLER HASTALIKLAR DIŞINDA NEDENLER...........................................................237

İçindekiler
xxi
3. DIZZINESS AND VERTIGO HASTASINA TANISAL YAKLAŞIM...................................................238
3.1. Otolojik Sebepli Nistagmus............................................................................................................239
3.2. Nörolojik Nistagmus.......................................................................................................................239
3.3. Medikal Vertigo...............................................................................................................................239
3.4. Psikojenik Vertigo...........................................................................................................................239
4. VESTİBÜLER SİSTEM BOZUKLUĞUNA YOL AÇAN SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR.............240
4.1. BPPV (BENİGN PAROKSİSMAL POZİSYONEL VERTİGO).................................................240
4.2. MENİERE HASTALIĞI (İDİYOPATİK ENDOLENFATİK HİDROPS).................................242
4.3. VESTİBÜLER NÖRİT....................................................................................................................242
4.4. VESTİBÜLER MİGREN.................................................................................................................243
5. TİNNİTUS....................................................................................................................................................245
5.1. SUBJEKTİF TİNNİTUS.................................................................................................................247
5.2. OBJEKTİF TİNNİTUS...................................................................................................................250
6. İÇ KULAK HASTALIKLARINDA REJENERATİF TEDAVİ...............................................................251
7. KAYNAKLAR..............................................................................................................................................254
BÖLÜM 7 ODYOMETRİDE YARDIMCI KONULAR....................................................................... 257
1. SAĞLIK İLETİŞİMİ.....................................................................................................................................259
1.1. HASTA İLE İLETİŞİM....................................................................................................................259
1.2. ENGELLİ BİREYLERLE İLETİŞİM..............................................................................................264
1.2.1. İşitme Engelli Hastalarla Nasıl İletişim Kurulur?...........................................................265
1.2.2. Konuşma Engelli Hastalarla Nasıl İletişim Kurulur?.....................................................265
1.3. SALGIN HASTALIKLARDA NASIL İLETİŞİM KURULUR?..................................................266
2. İŞARET DİLİ................................................................................................................................................267
3. İŞİTME CİHAZI MERKEZİ AÇILMASI.................................................................................................274
3.1. İŞİTME CİHAZI MERKEZİ AÇMAK İÇİN GEREKLİ BELGELER.......................................274
4. KAYNAKLAR..............................................................................................................................................277
SORU BANKASI................................................................................................................................279
CEVAP ANAHTARI................................................................................................................................................337
SÖZLÜK.............................................................................................................................................341
SÖZLÜK.............................................................................................................................................341
DİZİN ...............................................................................................................................................353