CHEM-ENG 4
PDF'lerinizi Online dergiye dönüştürün ve gelirlerinizi artırın!
SEO uyumlu Online dergiler, güçlü geri bağlantılar ve multimedya içerikleri ile görünürlüğünüzü ve gelirlerinizi artırın.
CHEM-ENG 4.0
B İ R M Ü H E N D İ S L İ K D E R G İ S İ
M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ N E Ğ L E N C E L İ
H A L İ Y L E T A N I Ş I N !
O C A K 2 0 2 4 | S A Y I N O . 1
Emeği Geçenler
ÖNSÖZ
Kurucu Üyeler
Efe YAZGI
Sevgili Okuyucular,
Yeni yılın coşkusuyla sizlere CHEM-ENG 4.0'ın bu özel sayısını
sunuyoruz! 2025'in ilham dolu ve başarılarla dolu bir yıl olmasını
dileriz.
Bu sayımızda, kimya mühendisliğinin ilgi çekici yönlerini keşfedecek,
güncel gelişmelere ve eğlenceli içeriklere göz atma fırsatı
bulacaksınız. Her bir sayfa, kulübümüzün emeği ve heyecanını
yansıtıyor.
Keyifli okumalar diler, yeni yılınızı kutlarız!
Yazarlar &
Tasarım
İlayda DİRİER
Pelinsu YAZİCİ
Eren GÖÇBEN
Gözde KALE
Nazrin MAMMADOVA
Emel EKİM
Şevval KOL
Biz kimiz?
Bizler,
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi bünyesinde kurulan Kimya
Mühendisliği Kulübü’yüz.
Bölümümüzü, okulumuzu ve her bir kimya mühendisi adayını
sosyalleştirecek etkinlikler, organizasyonlar düzenlemek üzere
toplandık ve bunu sürdürmeye çalışmaktayız.
2
3
S İ Z İ N E L E R
B E K L İ Y O R ?
Havacılıkta Hafif ve Dayanıklı Malzemelerin Rolü 06
Süperkritik Akışkan Ekstraksiyonu 11
İÇİNDEKİLER
Geleceğin Enerji Kaynakları 11
Kimyasal Tepkime Kazaları 16
Kimya Mühendisliğinin Sıradışı Dünyası
Biyokimya ve Biyoteknoloji Çalışmaları
21
24
Laboratuvarda Kullanılan İlginç Ekipmanlar 28
Sektör Testi
36
Yılın Kelimesi
38
Bilim İnsanı Köşesi 39
Kaynakça 40
C H E M - E N G 4 . 0
Editör’ün Notu
Sevgili okuyucular, bu dergideki her bir konu, değerli
yazarlarımız tarafından özenle yazıldı.
Dergimizi oluştururken her bir kesime hitap edecek bir
dergi olmasına çok özen gösterdik. Umarım hoşunuza
gider!
Dergimizin sonuna eklediğimiz eğlence kısmına da göz
atmayı unutmayın! Zira o kısımda ufak easter egg’lerimiz
olabilir.
Bu bizim ilk sayımız ve yeni yıla böyle güzel bir eserle
başlangıç yapmak istedik, sizlerin de fikirleriyle çok daha
iyi sayılar çıkartmayı amaçlamaktayız.
Dergide öncelikle emeği geçen yazar arkadaşlarıma, daha
sonrasında her konuda bize desteğini hiçbir zaman
esirgemeyen Sayın Prof. Dr. Demet Topaloğlu Yazıcı
hocamıza teşekkür ediyorum.
Hepinize mutlu yıllar diliyorum!
4
5
HAVACILIKTA HAFİF VE
DAYANIKLI
MALZEMELERİN ROLÜ
İLAYDA DİRİER
KİMYA MÜHENDİSLİĞİ 3. SINIF
6
Gökyüzünde
Devrim: Uçaklarda
Hafif ve Dayanıklı
Malzemelerin Rolü
Bu ileri düzey malzemeler, yakıt tüketimini
azaltarak çevresel etkileri minimize ediyor ve
havayolu şirketlerinin operasyonel maliyetlerini
düşürüyor. Özellikle karbon fiberler, alüminyum
gibi geleneksel malzemelere kıyasla çok daha
hafif ve sağlam yapısıyla öne çıkıyor. Hafiflik,
uçakların daha az yakıtla daha uzun mesafeler
kat etmesini sağlarken, dayanıklılık ise güvenlik
standartlarını üst seviyelere taşıyor.
BÖLÜM 1: Havacılığın
dönüşen Yüzü
Havacılık sektörü, güvenlik, verimlilik ve
sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda hızla
dönüşüyor. Bu değişimin merkezinde, uçaklarda
kullanılan malzemelerin hafifliği ve dayanıklılığı
yer alıyor. Günümüz havacılığı yalnızca
mühendislik açısından değil, aynı zamanda
malzeme biliminin en ileri teknolojilerini de temsil
ediyor. Uçakların yapılarında kullanılan ileri düzey
kompozit malzemeler, titanyum alaşımlar ve
karbon fiberler, hem uçuş performansını artırıyor
hem de daha güvenli bir uçuş deneyimi sağlıyor.
7
BÖLÜM 2: Uçaklarda Kullanılan Yenilikçi
Malzemeler
1. Kompozit Malzemeler
Kompozit malzemeler, iki veya daha fazla farklı
malzemenin bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Uçak
gövdesi, kanatlar ve diğer yapısal elemanlarda yaygın
olarak kullanılır.
Karbon Fiber Takviyeli Polimer (CFRP): Hafiflik ve
yüksek mukavemet sunar. Boeing 787 Dreamliner ve
Airbus A350 gibi modern uçaklarda yoğun olarak
kullanılır.
2. Titanyum Alaşımları
Titanyum, yüksek mukavemet-ağırlık oranı ve
korozyon direnci sayesinde motor parçalarında, iniş
takımlarında ve yapısal bileşenlerde kullanılır.
3. Alüminyum-Lityum Alaşımları
Geleneksel alüminyum alaşımlarına kıyasla daha hafif
ve dayanıklı bir yapıya sahiptir.Hafifliği sayesinde yakıt
tasarrufu sağlar, çatlamaya karşı daha dayanıklıdır.
4. Nanoteknoloji ve Kompozit Malzemeler:
Nanoteknoloji, malzemelerin moleküler düzeyde
tasarlanmasını sağlayarak hafif ancak son derece
dayanıklı malzemelerin üretimine olanak tanımaktadır.
Nanokompozit malzemeler, karbon nanotüpler veya
grafen gibi nanomaddelerle güçlendirilmiş matris
malzemelerini içerir ve bu, hafiflik, mukavemet ve
dayanıklılık açısından üstün özelliklere sahip
malzemelerin geliştirilmesine olanak tanır. [1]
5. 3D Baskı Teknolojisi: Özelleştirilebilir ve Hafif
Parçalar
Havacılık endüstrisindeki en son yeniliklerden biri, 3D
baskı teknolojisinin malzeme üretiminde kullanılmasıdır.
Bu teknoloji, özellikle karmaşık geometrili ve hafif
parçaların üretiminde büyük bir esneklik sağlar. Uçak
parçalarını katman katman oluşturarak üreten 3D baskı,
malzeme israfını azaltır ve özel tasarımlara olanak tanır.
[1]
8
BÖLÜM 3: Airbus
A350- Boeing 787
Günümüzde yeni nesil geniş gövdeli uçaklardan
olan Airbus A350 ve Boeing 787 ağırlığının
yarısından fazla kompozit malzemelerden
oluşuyor. Alüminyum gibi geleneksel
malzemelere göre kompozitler bu uçaklar
üzerinde daha fazla avantaj sağlıyor.
Airbus A350 XWB (Extra Wide Body) uzun
menzilli, çift motorlu jet yolcu uçağıdır.İlk olarak
Airbus A330 modifikasyonu ile Airbus A330- 200
LİTE olarak Boeing 787 ‘ ye rakip olma fikri ile
doğmuştur. Sektörde talep görmemesi nedeniyle
sıfırdan bir tasarımla Airbus A350 olarak çıkış
yapmıştır.
Boeing 787 ismi ile de dikkat çeken bir
uçaktır.Airbus A380 ‘’ The giant of the skies’’
Boeing 747 ‘’Queen of the skies ‘’ olarak ikonik
isimler ile tanınırken 787 ‘Dreamliner’ olarak
bilinmektedir. Uzun menzilli, orta boy, geniş
gövdeli, çift motorlu olan bu uçak; gövde
yapısında birincil malzeme olarak kompozit
malzemeler kullanan öncü bir yolcu uçağıdır.
2008 yılında üretilen Boeing 787 ile çok daha büyük
bir adım atıldı ve bu uçağın %50 ve daha fazlası
kompozitten üretidi. Böylelikle hafif ama yüksek
verim sunan, uzun menzilli uçaklar çokça tercih
edilmeye başlandı. 2013 yılında üretilen Airbus A350
ise %53’ten fazla kompozit malzeme kullanılarak
üretildi.[2] Kompozit malzemelerin kullanımında akla
gelen ilk uçaklar A350 ve B787 olsa da 1980 de
üretilen Airbus A320 de kuyrukta kullanılan %15
kompozitle tasarruf sağlanmıştır. Ayrıca 2005 yılında
üretilen Airbus A380 sadece kanatların bağlandığı
‘’wingbox’’ adı verilen merkez tankta kullanılan CFRP
malzemeli kompozit 1.5 tona yakın ağırlıktan tasarruf
edilmesini sağladı. [2]
Kompoziterin sağladığı avantajlarla tercih edilemeye
başlayan bu uçaklar Pandemi dönemi ile Airbus
A380 ve Boeing 747 gibi uçakların gökyüzüne veda
etmeye başlaması ve yaşanan 737 Max krizleri ile
daha çok tercih edilerek ivme kazanmıştır.
9
BÖLÜM 4: İnovasyon
Ve Sürdürülebilirlik
Boeing ve Airbus sürdürülebilirlik ve
çevre yönetimi destekleyen yenilikçi
tasarımlar ve aerodinamik iyileştirmeler
ile havacılığa yön vermeye devam ediyor.
Yenilenebilir yakıt kullanımıdaki ilerleyiş.
Biyoyakıt hedefleri ve karbon kompozit
malzemler gibi yenilikçi teknolojiler
üzerine yapılan stratejik yatırımlar
havacılığın yalnızca bugünkü ihtiyaçları
değil, gelecekteki talepleri karşılamak için
de sürekli yenilik ve gelişim içinde
olacağını gösteriyor.
10
SÜPERKRİTİK AKIŞKAN
EKSTRAKSİYONU
Kafeinsiz Kahve Olur Mu Hiç?
Kafein denilince akla ilk gelen kahve günümüzde
sıkça tüketilmektedir. Ancak yoğun kafein
kullanımının insan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri
olduğu kanıtlanmıştır. Bu durum kafeinsiz kahvenin
üretilmesine sebep olmuştur. Bunun ilk örneği,
babasının çok fazla kafein yüzünden öldüğünü
düşünen Ludwig Roselius’un “zehir” olduğunu
düşündüğü şey olmadan tüm tada sahip bir karışım
yaratmayı kendine görev edinmesiyle başlamıştır. [1]
Kafeinsiz Kahve Nasıl Üretilir?
Yeşil, kavrulmamış kahve çekirdekleri, kafein
çıkarımını kolaylaştırmak için gözeneklerini
açmak amacıyla suya batırılır veya buharda
yaklaşık 30 dakika bekletilir. Daha sonra
çekirdekler, paslanmaz çelik bir kapalı kaba
yerleştirilir ve su ile karbondioksit gazı
(temelde karbonatlı su) karışımı kaba
pompalanır.
Pelinsu YAZİCİ
11
12
Kabın içindeki basınç, normal atmosfer
basıncının 300 katına kadar yükselir. Bu
koşullarda, karbondioksit ne gaz ne de sıvı
olan bir maddeye dönüşür. Karbondioksit
çekirdeklerle etkileşime girdikçe, diğer
aroma bileşenlerini korurken seçici bir
şekilde kafeini çıkarır.
Kafeinle dolu karbondioksit daha sonra kafein moleküllerini yakalayan aktif
karbon filtresinden geçirilir.
Kabın içindeki basınç serbest bırakılır ve karbondioksit gaz haline geri
döner.
Kafeini alınmış çekirdekler, nem oranı %9-12’ye düşürülene kadar kurutulur
ve ardından kavuruculara gönderilir. [2]
Süperkritik Akışkan Ekstraksiyonunda Kimya Mühendislerinin Rolü
Peki bu proseste kimya mühendislerinin rolü var mı? Elbette!
Süperkritik akışkan ekstraksiyonu ile kafeinsizleştirme işlemi faz dengesiyle
ilgilidir. Tüm süreçte akışkanlar mekaniği, termodinamik ve ısı aktarımı
bilgileri kullanılır. Dolayısıyla kimya mühendisliği ve süperkritik akışkan
ekstraksiyonu birbiriyle doğrudan ilişkilidir.
GELECEĞİN
ENERJİ
KAYNAKLARI
Dünya genelinde artan enerji talebi ve
fosil yakıt rezervlerinin hızla
tükenmesi, enerji sektöründe köklü bir
dönüşüm ihtiyacını ortaya
koymaktadır.
Bununla birlikte, geleneksel fosil
yakıtların çevresel zararları gün
geçtikçe daha belirgin hale
gelmektedir. Bu nedenle, daha temiz,
daha verimli ve yenilenebilir enerji
kaynaklarının geliştirilmesi, modern
toplumlar için bir zorunluluk haline
gelmiştir.
Bu yazıda, hidrojen enerjisi ve yakıt
hücreleri geleceğin enerji çözümleri
olarak sunduğu olanaklara ve bu
teknolojilerin karşılaştığı zorlukların
üzerinden geçelim. [3]
13
Hidrojen Enerjisi
Hidrojen enerjisi, hidrojenin moleküllerinin ayrışması
sonucunda açığa çıkan kimyasal enerjidir. Hidrojen,
Güneş ve diğer yıldızların ısı vermesine yardımcı
olan en temel enerji kaynaklarından biri olup farklı
yöntemlerle elektrik ve ısı formuna dönüştürüp
sanayinin birçok kolunda kullanılabilmektedir. [1]
Hidrojen Enerjisi nasıl üretilir?
Yeşil
Hidrojen
Sarı
Hidrojen
Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmiş elektrik ile
suyun elektrolizinden üretilmektedir.
Sıfıra yakın sera gazı emisyonuna sebep olmaktadır.
Nükleer enerji ile üretilen elektrik elektrolizi ile üretilir.
Sıfıra yakın sera gazı emisyonuna sebep olmaktadır.
Mavi
Hidrojen
Nükleer enerji ile üretilen elektrik elektrolizi ile üretilir.
Sıfıra yakın sera gazı emisyonuna sebep olmaktadır.
Turkuaz
Hidrojen
Gri
Hidrojen
Karbon siyahının pirolizi sırasında yan ürün olarak
üretilmektedir.
Az miktarda sera gazı emisyonuna sebep olmaktadır.
Buhar metan reformasyonunda doğalgaz kullanımı ile
oluşmaktadır.
Yüksek miktarda sera gazı emisyonuna sebep
olmaktadır. [1]
14
HİDROJEN ENERJİSİ AVANTAJLARI
Temiz bir enerji kaynağıdır.
Hidrojenin yanması sonucu ortaya çıkan ürünün su olması.
Taşınması sırasında kayıpların diğer enerjilere göre daha az .
Sızıntı oluşması durumunda hızlıca atmosfere karışacağı için
patlama ve yangın ihtimali düşüktür.
Fosil yakıtlardan %39 daha verimlidir.
Gaz sıvı ve metal hidrat şeklinde depolanabilir. [2]
HİDROJEN ENERJİSİ DEZAVANTAJLARI
Pahalıdır.
Yanan hidrojen alevi görünmemektedir.
Kokusuz bir gaz olduğu için sızıntıların tespiti zordur.
Havadan hafif bir gaz olduğu için hızlıca atmosfere
yükselmektedir. Bu sebeple oluşan kayıplar hızlı
gerçekleşmektedir. Erken tespit edilmemesi durumunda yüksek
ekonomik kayıplara sebep olur. [2]
15
Eren GÖÇBEN
KİMYASAL TEPKİME KAZALARI
Tarihteki önemli kazalar ve bu kazaların
kimya mühendisliğine katkıları
Gözde KALE | Kimya Mühendisliği 3. Sınıf
Kimyasal Tepkime Kazalarının
Toplum Üzerindeki Etkileri
Can Kayıpları ve İnsan Sağlığı:
Bhopal Faciası gibi trajediler, binlerce insanın
hayatını kaybetmesine ve ciddi sağlık sorunlarına
yol açmıştır. Shrivastava (1987), bu olayın, dünya
genelinde kimyasal tesislere yönelik güvensizliği
artırdığına dikkat çekmektedir.
Ekonomik Yıkım:
Büyük kazalar, yalnızca tesislerin kendisinde
değil, çevredeki toplumlarda da ekonomik
yıkımlara neden olmuştur. [4]
Toplumsal Algı:
Bu tür olaylar, toplumların kimya endüstrilerine
yönelik tutumlarında kalıcı değişikliklere neden
olmuş ve düzenleyici politikalara yönelik kamu
talebini artırmıştır. [2]
Kimyasal Tepkime Kazalarının
Mühendislik Disiplinleri
Üzerindeki Etkileri
Güvenlik Standartlarının Gelişimi:
Flixborough kazası, mühendislik süreçlerinde
güvenlik değerlendirmelerinin önemini ortaya
koymuştur. Bu durum, HAZOP gibi analiz
yöntemlerinin geliştirilmesine yol açmıştır. [3]
Yasal Düzenlemeler ve Politikalar:
ABD'de OSHA ve EPA, Avrupa’da SEVESO
Direktifleri gibi düzenlemeler, kimyasal kazaların
ardından daha etkin bir şekilde uygulanmıştır. [4]
Eğitim ve Farkındalık:
Mühendislik eğitim müfredatlarına güvenlik
derslerinin eklenmesi, gelecekte benzer kazaların
önlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. [2]
Teknolojik Gelişmeler:
Kazaların ardından, proses kontrol teknolojilerinin
geliştirilmesi ve otomasyon sistemlerinin
yaygınlaşması sağlanmıştır. [4]
17
Kimyasal Tepkime Kazalarının
Çevresel Farkındalık ve
Sürdürülebilirlik
Çevre Üzerindeki Etkiler:
Deepwater Horizon petrol sızıntısı, çevresel
tahribatın boyutlarını gözler önüne sermiş ve bu
tür kazaların ekosistemler üzerindeki yıkıcı
etkilerine dikkat çekmiştir. [6]
Sürdürülebilirlik Yaklaşımları:
Bu olaylar, kimya endüstrisinde çevre dostu ve
sürdürülebilir yaklaşımların benimsenmesini
teşvik etmiştir. [2]
Kimyasal Tepkime Kazalarının
Genel Değerlendirilnesi
Kimyasal tepkime kazaları, trajik sonuçlarına
rağmen, mühendislik disiplinlerinde güvenlik
bilincini artırmış ve çevre koruma yaklaşımlarının
gelişmesine katkı sağlamıştır. Tarihten çıkarılan
bu dersler, modern mühendislik uygulamalarının
daha güvenli, verimli ve sürdürülebilir bir şekilde
ilerlemesini mümkün kılmıştır.
Kimyasal Tepkime Kazalarının
Kİmya Mühendisliğine Katkıları
Kimyasal tepkime kazaları, kimya mühendisliğine
önemli katkılarda bulunmuş ve güvenlik alanında
yeni standartların geliştirilmesine olanak sağlamıştır.
Tarihteki büyük kazalar, mühendislik süreçlerinin
daha güvenli hale gelmesi için kritik dersler sunmuş
ve tepkimelerin kontrolü, güvenlik önlemleri ve risk
yönetimi konusunda önemli gelişmelere yol açmıştır.
Örneğin, Bhopal Gaz Felaketi (1984) sonrası, kimyasal
tesislerde daha sıkı denetimler ve tehlikeli maddelerle
çalışırken risklerin minimize edilmesine yönelik
yenilikçi çözümler ortaya çıkmıştır. Bu kazalar, kimya
mühendisliğinde güvenlik kültürünün yerleşmesine
ve mühendislerin, işletmelerin her aşamasında
güvenliği ön planda tutmalarını sağlayan bir anlayışın
gelişmesine neden olmuştur (Smith, 2005). Ayrıca,
tepkimelerin daha doğru modellenmesi ve süreçlerin
simülasyonları, kazaların önlenmesinde etkili bir araç
olarak kullanılmıştır. [7]
18
KİMYASAL TEPKİME KAZALARI VE KİMYA
MÜHENDİSLİĞİNE KATKILARI
Texas City Felaketi (1947)
Olay: ABD’nin Texas City limanında, amonyum
nitrat yüklenmiş bir gemide meydana gelen
patlama, şehrin büyük bir kısmını yok etmiş ve
yüzlerce insanın hayatına mal olmuştur. Patlama,
amonyum nitratın bir yanıcı maddeyle teması
sonucu özellikle hızlı yayılan bir zincirleme
reaksiyonu tetiklemiştir. [4]
Kimya Mühendisliğine Katkıları:
Tehlikeli maddelerin sevkiyatında sıkı
denetim prosedürlerinin geliştirilmesi. [4]
Depolama tankları ve gemilerde patlamaya
dayanıklı tasarımlar. [4]
Endüstriyel tesislerde proses güvenliği ile ilgili
yasal düzenlemelerin artması. [4]
Flixborough Patlaması (1974)
Olay: İngiltere’de bir sikloheksan oksidasyon
tesisi’nde, bir boru hattında meydana gelen
tasarım hatası sonucu büyük bir patlama
yaşanmıştır. Bu olay, tesisin çalışanları ve çevresi
için büyük kayıplara yol açmıştır. [1]
Kimya Mühendisliğine Katkıları:
Proses tasarımında hata tespiti ve risk analizi
tekniklerinin iyileştirilmesi. [1]
Boru hatlarının ve ekipmanın montajı için
standartlaşma çalışmaları. [1]
Tehlikeli kimyasallarla çalışılan tesislerde
daha sıkı şartnameler ve gözetim. [1]
19
Bhopal Felaketi (1984)
Olay: Hindistan’daki Union Carbide tesisinde
metil izosiyanat (MIC) gazının atmosfere
yayılması, tarihteki en büyük endüstriyel
felaketlerden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Bu
kazada gaz sızıntısı, vana ve soğutma
sistemindeki eksikliklerden kaynaklanmıştır. [5]
Kimya Mühendisliğine Katkıları:
Toksik gazlarla çalışılan tesisler için emniyet
sistemlerinin yeniden düzenlenmesi. [5]
Gaz kaçaklarını önlemek için dedektör ve acil
kapatma mekanizmaları. [5]
Yerel toplulukları bilgilendirme ve endüstriyel
kirlilik standartlarının artması. [5]
Seveso Kazası (1976)
Olay: İtalya’nın Seveso kasabasında bulunan bir
kimya tesisinde, 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-pdioxin
(TCDD) maddesi içeren toksik bir gazın
atmosfere yayılması sonucu meydana gelen bu
kazada çevre halkı ciddi biçimde etkilenmiştir.
Gazın yayılımına, bir reaktörde meydana gelen
kontrolsüz bir tepkime ve buhar genleşmesi sebep
olmuştur. [4]
Kimya Mühendisliğine Katkıları:
Tehlikeli maddelerin envanter ve risk analizi
tekniklerinin geliştirilmesi. [4]
Acil durum planlaması ve topluluk
bilgilendirme sistemlerinin önemi.[4]
Dioxin ve benzeri toksik maddelerin
depolanması ve bertarafı için yeni standartlar.
[4]
20
KİMYA
MÜHENDİSLİĞİNİN
SIRADIŞI DÜNYASI
Kimya mühendisliği, yalnızca üretim süreçlerini tasarlamak ve
optimize etmekle kalmaz; aynı zamanda teknolojiyi ve bilimi
birleştirerek hayatımızın her alanında fark yaratır. Bu alandaki
profesyoneller, sadece laboratuvarlar ve fabrikalarla sınırlı kalmaz,
çok çeşitli ve merak uyandıran sektörlerde yer alırlar.
Koku uzmanlarından patlayıcı mühendislerine kadar uzanan sıra
dışı meslekler, kimya mühendisliğinin ne kadar geniş ve heyecan verici
bir alan olduğunu kanıtlar nitelikte. [1]
21
KİMYANIN
DUYUSAL YÖNÜ:
KOKU UZMANLIĞI
Koku uzmanları, kimyanın en gizemli ve büyüleyici yönlerinden
biriyle ilgilenir: Kokuların insan üzerindeki etkisi.
Bu profesyoneller, parfümden temizlik ürünlerine kadar pek çok
sektörde, duyularımızı harekete geçiren ürünlerin arkasındaki
kimyasal bileşenleri tasarlarlar. [2]
Koku uzmanlarının işi, yalnızca hoş kokular yaratmakla sınırlı
değildir aynı zamanda bu kokuların insan psikolojisi ve davranışları
üzerindeki etkisini incelemek de görevlerinin bir parçasıdır.
Moleküllerin beyinle etkileşimini detaylı bir şekilde analiz eder,
insanlarda duygusal tepkiler yaratacak bileşimler geliştirirler. Yani,
her bir parfüm damlası, aslında bilim ve sanatın kesişim noktasıdır.
[3]
22
Patlayıcı
Mühendisleri:
Gücün Güvenli
Kontrolü
Patlayıcı mühendisliği, hem büyük riskleri hem de inanılmaz fırsatları
barındıran, adrenalin dolu bir meslek alanıdır. Bu uzmanlar, patlayıcı
maddelerin üretimi, güvenli kullanımı ve çevreye zarar vermeden
bertaraf edilmesi gibi kritik süreçleri yönetirler.
Kimya mühendisleri, bu maddelerin kimyasal yapılarını derinlemesine
anlayarak, patlayıcı enerjinin kontrollü bir şekilde nasıl yönetileceğini
çözerler. Madencilikten inşaata, askeri operasyonlardan enerji üretimine
kadar geniş bir yelpazede çalışan patlayıcı mühendisleri, risklerin
minimize edilmesi ve verimliliğin maksimize edilmesi için hayati roller
üstlenirler.
Bu alandaki en önemli yetkinlik ise patlayıcı maddelerin tepkilerini
öngörmek ve bu enerjiyi güvenli bir şekilde yönlendirmektir. Patlayıcı
mühendisliği, sadece teknik bilgi değil, aynı zamanda stratejik düşünme
gerektiren bir sanat olarak da karşımıza çıkar. [4]
EMEL EKİM
23
24
Nazrin Mammadova | Kimya Mühendisliği 1.Sınıf Öğrencisi
Biyokimya ve biyoteknoloji,
doğanın en küçük yapı taşlarını
inceleyerek devasa çözümler
sunuyor. Genetik mühendislik,
sentetik biyoloji gibi alanlarda
yapılan çalışmalar; gıda, sağlık ve
çevre gibi hayatımızın her alanında
devrim niteliğinde. Geleceğin
dünyasına bir pencere açmak ister
misiniz?
Biyokimyasal Süreçlerin
Mühendislik Perspektifi
Hayal edin: Küçücük
mikroorganizmalar, biyoyakıt
üretiyor ve plastik yerine geçen
çevre dostu malzemeler yaratıyor.
İşte biyokimyanın ve
biyoteknolojinin gücü burada
yatıyor [1, 2]. Enzim
mühendisliğiyle endüstriyel
fabrikalar daha az enerji harcıyor
ve çevreye zararlı yan ürünler
minimuma iniyor [2].
Örneğin, bilim insanları glikozu
etanol gibi yakıtlara dönüştüren
bir enzim geliştirdi. Bu teknoloji,
fosil yakıtların yerini alabilir mi?
Şimdiden bunun üzerinde çalışan
birçok startup var [1]!
Tıp Alanında
Biyoteknoloji
Gen düzenleme teknolojileri, genetik
hastalıkların tedavisinde çığır
açıyor. Örneğin, geçen yıl CRISPR-
Cas9 yöntemiyle doğuştan gelen
körlüğe sahip bir hasta, yeniden
görme yetisini kazandı [3]. Bilim
kurgu gibi mi geliyor? Artık değil!
Kanser tedavisinde de büyük
gelişmeler var. İmmünoterapiler,
bağışıklık sistemini adeta bir
"koruma ordusu" gibi güçlendiriyor
[5]. Doktorlar, tedavinin bireye özel
tasarlandığı "kişiselleştirilmiş tıp"
sayesinde hastalıklarla daha etkili
bir şekilde mücadele ediyor [5].
25
Gıda Endüstrisinde
Biyoteknoloji
Gıda sektöründe de büyük bir
dönüşüm var. Laboratuvarda
üretilen yapay etler artık
restoran menülerinde yer alıyor.
Daha geçenlerde, bir girişim
firması bu eti piyasaya sürdü ve
çevre dostu yapısıyla büyük ilgi
topladı [6].
Genetiği değiştirilmiş organizmalar
(GDO’lar), mahsul verimliliğini
artırarak açlık sorununa çözüm
getiriyor [4].
Fonksiyonel gıdalar ise ayrı bir
devrim. Probiyotik içeceklerin, sadece
sindirimi değil, ruh halini bile olumlu
etkileyebileceğini biliyor muydunuz?
Bu, bilim dünyasında “mikrobiyom
devrimi” olarak adlandırılıyor [4].
Gelecek Perspektifleri
Biyoteknoloji ve yapay zeka
birleştiğinde neler olur? Örneğin,
yapay zeka destekli biyosensörler
sayesinde, bir hastalık
semptomları oluşmadan önce
teşhis edilebiliyor [5]. Sentetik
biyoloji ise adeta bir Lego seti gibi,
yeni biyolojik sistemler yaratmayı
mümkün kılıyor [1].
Bilim insanları şu an çevre
kirliliğini temizleyebilen bakteriler
üzerinde çalışıyor. Hayal edin, bir
gün plastik atıklarınızı "yiyerek"
temizleyen mikroorganizmalar
gerçek olabilir [6]!
26
Gelecek Bizimle Şekilleniyor
Biyokimya ve biyoteknoloji, sürdürülebilir ve sağlıklı bir dünya için
anahtar bir rol oynuyor. Ancak bu yenilikleri hayata geçirirken etik ve
güvenlik konularına dikkat etmek şart. Geçmişte başarıyla uygulanan
örnekler, gelecekte daha büyük değişimlerin kapısını aralıyor.
Daha temiz bir çevre, daha sağlıklı bir yaşam ve daha verimli bir
üretim süreci...
Tüm bunlar biyoteknolojinin sunduğu birer vaat.
Şimdi, bu heyecan verici yolculuğun bir parçası olmaya hazır mısınız?
27
LABORATUVARDA
KULLANILAN
İLGİNÇ
EKİPMANLAR
VE İŞLEVLERİ
Ş E V V A L K O L
K İ M Y A M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ
3 . S I N I F
Kimya mühendisliği, doğanın en karmaşık sırlarını çözmek ve bu sırları
insanlığın hizmetine sunmak için bilimi ustalıkla şekillendiren bir sanattır!
Bu sayımızda, laboratuvarlardaki yaratıcı zekayı hayata geçiren
ekipmanlara göz atarak, mesleğimizin neden bu kadar büyüleyici ve heyecan
verici olduğunu bir kez daha keşfedeceğiz!
SOĞUTUCU
Laboratuvarın Buzdolabı! Soğutucunun işi
hep soğutmak üzerine! Buhar haline gelen
sıvıları tekrardan yoğunlaştırır. Düz,
boğumlu ya da spiralli türleriyle farklı
tarzları sevenlere hitap eder. Dışından su
akar, içinden buhar. "Bilimle dans ederim"
diyorsan kesinlikle tanışmalısın.[1]
29
ETÜV
Sıcak Bırak, Kurut Gitsin! İşte laboratuvarın olmazsa olmazı. Isıtma, kurutma, hatta mikrop
yetiştirme gibi şeylerde uzman. 60-250°C arasında değişen sıcaklıklarla çalışır. Bilimsel fırın
dediğin ancak bu kadar havalı olabilir.[1]
AYIRMA HUNİSİ
Sıvıların Terapisti! Birbiriyle karışmayan sıvıları
incelikle ayıran uzman. Kapaklı, musluklu ve her
hacimde bulunabilir. Önce çalkala, sonra ayır;
alttan yoğun olanı, üstten hafif olanı al. Gerçek
anlamda bir barış elçisi![1]
pH METRE
Asit mi Baz mı Dedektifi! Sıvıların pH
değerini anında söyler. Ama dikkat:
Her kullanımdan önce kalibrasyon
şart! Hassas ve dakik bir çalışkan.[1]
30
KÜL FIRINI
Ateşin Ustası! 1000°C ve üzeri sıcaklıklarıyla "kimse benimle başa
çıkamaz" diyenlerden. Gıda, plastik, seramik ve daha nicesinde
yakarak analiz yapar. Kül oranı tayini mi? Onun işi![1]
SANTRİFÜJ
Dön Dön, Ayrış! Yoğunluk farkı olan
maddeleri merkezkaç kuvvetiyle
ayırarak sınırları zorlar. Sütte yağ tayini
mi yapılacak? Gerber santrifüjü iş
başında![1]
31
YÜKSEK PERFORMANSLI SIVI
KROMATOGRAFİ (HPLC)
Karışım Ayrımının Nobel Adayı! Karışımlardaki her bir bileseni
ayırır, tanımlar ve miktarını belirler. Gıdadan ilaca, çevre
analizlerinden kimya endüstrisine kadar her yerde o var.[2]
32
FOURİER DÖNÜŞÜMLÜ KIZILÖTESİ SPEKTROMETRESİ (FTIR)
Molekülerle Sohbet Eden Cihaz! Fonksiyonel grupları tespit eder,
yapıları analiz eder. Katıdan gaza her tür malzemeyi inceleyebilir.
"Kimyasalların dili" desek abartmış olmayız.[2]
NÜKLEER MANYAETİK
REZONANS SPEKTROMETRESİ
(NMR)
Moleküler Arası Bağlantı Ustalarının Dostu!
Manyetik alan içinde moleküllerin rezonansını
inceleyerek yapı ve bağlanma bilgilerini verir.
Organik kristallerden polimerlere kadar her şeyi
analiz eder.[2]
GAZ KROMATOGRAFİ-
KÜTLE SPEKTROMETRESİ
(GC-MS)
Uçucu Maddelerin Şifresini Çözer!
Gaz kromatografisi ve kütle
spektrometresinin ortak gücüyle bilinmeyen
maddeleri analiz eder. "Adli tıpın altın
standardı" olarak bilinir.[2]
33
RAMAN SPEKTROMETRESİ
Molekülerle Işık Dansı! Moleküllerin ışıkla etkileşiminden bilgi
çıkarır. Kimyasal yapı analizi, kristal kalite tespiti ve daha nicelerinde
ustalık sergiler.[2]
SIVI KROMATOGRAFİ-
KÜTLE SPEKTROMETRESİ
(LC-MS/MS)
Çift Etkili Dedektif! Sıvı
kromatografisinin fiziksel ayırma
gücünü kütle spektrometresinin
analitik hassasiyetiyle birleştirir.
Çoklu analiz tayini, eser maddelerin
tespiti ve biyolojik numunelerin
analizi gibi alanlarda vazgeçilmezdir.
İlaç metabolitlerinden pestisit
analizlerine kadar geniş bir yelpazede
çalışır ve her seferinde kesin sonuçlar
sunar.[2]
34
X-IŞINI FLORESANS
SPEKTROMETRESİ (XRF)
Elementlerin İmzalarını Okuyan Usta! Katı veya sıvı numunelerde element analizi yapar.
Az numune ile kesin sonuç, hızlı ve duyarlı bir şekilde. [2]
X-IŞINI DİFRAKTOMETRESİ (XRD)
Kristal Parmak İzi Uzmanı! Kristal yapıların kendine has düzenini analiz eder. Kristal
boyutu, fazlar ve latis parametreleri hakkında bilgi verir. "Bilimsel sanatın doruğu!" [2]
MORÖTESİ-GÖRÜNÜR IŞIK
SPEKTROFOTOMETRESİ
(UV-VIS)
Taşınabilir Işık Sanatçısı! Bu cihaz, UV,
görünür ve IR bölgelerinde ışık yoğunluğunu
ölçer. Portatif yapısı ve yansıtma-prob
seçenekleriyle sıvılar, tozlar ve yüzeylerde
detaylı spektral analizler yapar. Kimyasal
bileşenlerin konsantrasyonunu belirlemek veya
yüzey rengini ölçmek mi? Onun işi! İhtiyacınız
olan ışığı taşınabilir hale getiren bir teknoloji
harikası. [2]
35
Peki hangi sektöre
./-. -..
uygunsunuz?
Kimya mühendisliği birbirinden farklı alanları kapsayan geniş bir
dünyadır. Peki, sizin için hangi sektör daha uygun? Aşağıdaki soruları
cevaplayın, puanları toplayın ve keşfedin!
Boş bir gününde en çok ne
Grup projesinde seni nasıl
yaparsın?
tanımlarlar?
10
İlginç içerikler tüketirim.
10
"Tüm araştırmayı o yaptı!"
20
Puzzle veya strateji oyunları oynarım.
20
"Herkesi organize edip işi yoluna koydu!"
30
Arkadaşlarla buluşup uzun uzun sohbet ederim.
30
"En havalı sunumları yapar!"
40
Teknolojik cihazları kurcalarım, bozup tamir
ederim.
40
"Teknik sorunları saniyeler içinde çözer!"
Yemek yaparken seni
Bir tatil seçeneği seçmen
izleyen biri ne der?
gerekse?
10
"Laboratuvar gibi çalışıyor, gram gram ölçüyor!"
10
Tarihi bir şehirde keşfe çıkmak.
20
30
40
"Ne yaparsa mükemmel bir düzene oturuyor."
"Çevresindekilere sürekli tattırıyor ve yorum
alıyor."
"Yemeği sıradan yapmıyor, hep yeni şeyler
deniyor."
20
30
40
Teknoloji temalı bir müze gezisi yapmak.
Doğada kamp kurup yıldızları izlemek.
Büyük bir metropolde alışveriş ve eğlence dolu bir
tatil.
B İ R S O N R A K İ S A Y F A D A S O N U Ç L A R I G Ö R E B İ L İ R S İ N İ Z !
36
becerilerinizi ve profesyonel rehberliği göz önünde bulundurmayı unutmayın! ?
..-- ...
İlaç ve Biyoteknoloji
Puan
Bilimsel merakın ve
dikkatli yapınla
laboratuvar ortamı tam
sana göre!
Proses ve Üretim
Planlama becerinle
üretim hatlarında
harikalar
yaratabilirsin.
Puan
Proje ve Teknoloji
Yönetimi
Puan
Doğaya ve geleceğe
duyduğun ilgiyle
sürdürülebilir çözümler
geliştirebilirsin!
Enerji ve Çevre
Teknolojileri
Pratik zekan ve inovatif
yapınla teknolojiye dayalı
projelerde başarı
kaçınılmaz.
Puan
37
Efe YAZGI
Bu test yalnızca eğlence amaçlı hazırlanmıştır. Kariyer planlamanızı yaparken kişisel ilgi alanlarınızı,
Oxford Üniversitesi
tarafından seçilmiştir.
YILIN
KELİMESİ
Brain rot nedir?
Ara
İsim
Brain rot
/breɪn rɒt/
Aşırı ekran süresinin neden olduğu zihinsel yorgunluk,
halsizlik, odak kaybı ve zihinsel becerilerde gerileme
durumlarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
- .-. ..
38
Kimya, yalnızca maddelerin
birleşimiyle ilgilenmez; aynı
zamanda evrenin sırlarını
keşfetmenin anahtarıdır.
-Câbir bin Hayyân
39
KAYNAKÇA
Havacılıkta Hafif ve Dayanıklı Malzemelerin Rolü:
1.Ferline Aviation. (n.d.). Yeni nesil uçak malzemeleri: Hafif ve dayanıklı. Retrieved December 22,
2024, from https://www.ferlineaviation.com/yeni-nesil-ucak-malzemeleri-hafif-ve-dayanikli/ [1]
2.BoardingInfo. (n.d.). Kompozit malzemeler ticari havacılık sektörünü nasıl değiştirdi?. Retrieved December 22,
2024, from https://boardinginfo.com/kompozit-malzemeler-ticari-havacilik-sektorunu- nasil-degistirdi/
3.Kompozit Pazarı. (n.d.). Havacılık sektöründe kompozit malzemelere dair bilmeniz gerekenler. Retrieved
December 22, 2024, from [2] https://www.kompozitpazari.com/blog/icerik/havacilik- sektorunde-kompozitmalzemelere-dair-bilmeniz-gerekenler
4.BoardingInfo. (n.d.). Airbus A350’nin hikayesinden öne çıkan detaylar. Retrieved December 22,
2024, from https://boardinginfo.com/airbus-a350nin-hikayesinden-one-cikan-detaylar/
5.GlobalAir. (n.d.). Aircraft specifications. Retrieved December 22,
https://www.globalair.com/aircraft-for-sale/specifications?specid=1535
6.UTED. (n.d.). Havacılıkta sürdürülebilirlik ve çevre. Retrieved December 22, 2024, from
https://www.uted.org/havacilikta-surdurulebilirlik-ve-cevre
7.Pinterest. (n.d.). Yeni nesil uçak malzemeleri görselleri. Retrieved December 22, 2024, from
https://tr.pinterest.com/pin/3025924735287834/
8.Pinterest. (n.d.). Havacılık ve malzeme bilimi. Retrieved December 22, 2024, from
https://tr.pinterest.com/pin/1337074880357688/
10.Pinterest. (n.d.). Havacılık sektörü trendleri. Retrieved December 22,
https://tr.pinterest.com/pin/85638830385416354/
11.Pinterest. (n.d.). Uçak yapımında kullanılan malzemeler. Retrieved December 22, 2024, from
https://tr.pinterest.com/pin/361836151329281740/
12.Pinterest. (n.d.). Kompozit malzemelerin avantajları. Retrieved December 22, 2024, from
https://tr.pinterest.com/pin/708965166375489722/
13.STRASAM. (n.d.). Uçak yapımında kullanılan malzemeler. Retrieved December 22, 2024, from
9.Herkes için Havacılık. (2024). Gelecekte havacılık endüstrisinde beklenen gelişmeler. Retrieved December 22,
2024, from https://herkesicinhavacilik.com/wp-content/uploads/2024/04/Gelecekte- havacilik-endustrisindebeklenen-gelismeler-nelerdir-1.jpg
https://strasam.org/savunma/havacilik-ve-uzay-sanayii/ucak-yapiminda-kullanilan-malzemeler-
1744#google_vignette
14.Pinterest. (n.d.). Yeni uçak teknolojileri. Retrieved December 22,
https://tr.pinterest.com/pin/15692298696494847/
Süperkritik Akışkan Ekstraksiyonu:
[1] "Origins of decaf coffee" nescafe, https://www.nescafe.com/mena/en-ae/coffeeculture/knowledge/what-decaf-coffee.
Erişim tarihi 25.12.2024
[2] "The CO2 Decaffeination Process" mission coffee works,
https://www.missioncoffeeworks.com. Erişim tarihi 25.12.2024
Geleceğin Enerji Kaynakları:
1. Sustainable Future. (n.d.). Hidrojen enerjisi nedir?. Sustainable Future. Retrieved December 27, 2024, from
https://sustainablefuture.com.tr/hidrojen-enerjisi-nedir/
2. EIF 2050. (n.d.). Hidrojen enerjisi nedir? Avantajları ve dezavantajları nelerdir?. EIF 2050. Retrieved December 27, 2024, from
https://www.eif2050.com/tr/blog/hidrojen-enerjisi-nedir-avantajlari-ve-dezavantajlari-nelerdir
3. Yeşil Büyüme. (n.d.). Bugünün ve geleceğin enerji sistemleri. Yeşil Büyüme. Retrieved December 27, 2024, from
https://yesilbuyume.org/bugunun-ve-gelecegin-enerji-sistemleri/
40
Kimyasal Tepkime Kazaları:
41
Abbott, J., & Rogers, H. (1980). Flixborough: The causes and consequences of the disaster. Chemical Engineering Progress. [1]
Crowl, D. A., & Louvar, J. F. (2020). Kimyasal proses güvenliği: Uygulamalı temeller (4. baskı). Pearson Eğitimi. [2]
Kletz, T. A. (1999). Neler ters gitti? Proses tesisi felaketlerinin vaka geçmişleri ve bunların nasıl önlenebileceği (4. baskı). Gulf Professional Publishing. [3]
Lees, F. P. (2012). Proses endüstrilerinde kayıp önleme: Tehlike tanımlama, değerlendirme ve kontrol (3. baskı). Butterworth-Heinemann. [4]
Shrivastava, P. (1987). Bhopal: Bir krizin anatomisi. Ballinger Yayıncılık Şirketi. [5]
BP Deepwater Horizon Petrol Sızıntısı Ulusal Komisyonu. (2011). Derin su: Körfez petrol felaketi ve açık deniz sondajının geleceği. ABD Hükümet Basımevi. [6]
Jones, M. (2010). Process safety and reaction engineering. Chemical Engineering Review, 12(3), 89-102. [7]
Web kaynakları
Artemis Arıtım. (t.y.). Çevre felaketleri. https://www.artemisaritim.com/cevre-felaketleri (Erişim Tarihi: 19 Aralık 2024).
ABC Çevre. (t.y.). Endüstriyel kaza risk çalışmaları. https://www.abccevre.com/endustriyel-kaza-risk-calismalari/ (Erişim Tarihi: 21 Aralık 2024).
Demetekin. (t.y.). Sürdürülebilirlik yaklaşımının işletmelere sağladığı faydalar. https://www.demetekin.com.tr/surdurulebilirlik-yaklasiminin-isletmelere-sagladigifaydalar/
(Erişim Tarihi: 22 Aralık 2024).
Onedio. (t.y.). Dünya tarihinin tanık olduğu en devasa endüstriyel kazalardan biri: Teksas felaketi. https://onedio.com/haber/dunya-tarihinin-tanik-oldugu-en-devasaendustriyel-kazalardan-biri-teksas-felaketi-758686
(Erişim Tarihi: 24 Aralık 2024).
The National Archives. (t.y.). Flixborough, 1 June 1974. https://blog.nationalarchives.gov.uk/flixborough-1-june-1974/ (Erişim Tarihi: 24 Aralık 2024).
Ankara Üniversitesi. (t.y.). Bhopal Felaketi. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/103310/mod_resource/content/1/cevre%20s-Bhopal%20Felaketi.pdf (Erişim
Tarihi: 25 Aralık).
Seveso Faciası. (t.y.).
https://www.agcevre.com.tr/tr/seveso-bildirimi (Erişim Tarihi: 27 Aralık).
Bhopal Felaketi (t.y.).
https://www.theatlantic.com/photo/2014/12/bhopal-the-worlds-worst-industrial-disaster-30-years-later/100864/ (Erişim Tarihi: 29 Aralık)
Kimya Mühendisliğinin Sıradışı Dünyası:
[1] Perry's Chemical Engineers' Handbook, Robert H. Perry ve Don Green
[2] Perfume: The Alchemy of Scent, Jean-Claude Ellena
[3] The Secret of Scent, Luca Turin
[4] Explosives Engineering, Paul W. Cooper
Biyokimya ve Biyoteknoloji Çalışmaları:
Zhang, L., Kong, X., & Liu, Y. (2023). Advances in metabolic engineering for biofuels production. Nature Reviews Biotechnology, 41(5), 123–134.
Kong, X., Wang, H., & Zhao, J. (2022). Enzyme engineering and its application in biorefinery. Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, 10, 876543.
Wang, Y., Li, F., & Zhou, Q. (2024). CRISPR-Cas9 technologies in medical applications. Journal of Genetic Medicine, 12(3), 456–467.
Patel, S., Verma, R., & Singh, A. (2023). Biotechnology in sustainable agriculture and food production. Food Science and Biotechnology, 32(4), 890–902.
Gao, Z., Chen, L., & Xu, Y. (2023). Innovations in biotechnology for health and disease treatment. Biotechnology Advances, 42, 108456.
Sharma, A., Gupta, P., & Roy, D. (2023). Environmental sustainability in the food industry: A biotechnological approach. Journal of Environmental Biotechnology,
25(2), 342–353.
Görseller:
Greco, M. (2023). Drug Discovery [Image]. Retrieved from https://mikegrecomba.com/wp-content/uploads/2023/08/Drug-Discovery-2.png
Innovative Genomics Institute. (2021). CRISPR Technology [Image]. Retrieved from https://innovativegenomics.org/wp-content/uploads/2021/09/CRISPRpedia-
CRISPR-Technology-final-hero-1920x960.jpg
Dreamstime. (n.d.). Vegan Protein Source - Healthy Diet Concept [Image]. Retrieved from https://thumbs.dreamstime.com/b/vegan-protein-source-healthy-dietconcept-vegans-vegetarians-vegetables-milk-legumes-seeds-nuts-gray-concrete-167397957.jpg
UnivDatos Market Insights. (2021). Nanotechnology in Drug Delivery Market [Image]. Retrieved from https://univdatos.com/wpcontent/uploads/2021/09/Nanotechnology-in-Drug-Delivery-Market.jpg
Vecteezy. (n.d.). Hydrogen Bonds Between Nucleotide Base Pairs in a DNA Double Helix [Image]. Retrieved from
https://static.vecteezy.com/system/resources/previews/046/093/342/non_2x/detailed-illustration-of-the-hydrogen-bonds-between-nucleotide-base-pairs-in-a-dnadouble-helix-photo.jpg
National Health Executive. (2020). Future of Healthcare with Technology [Image]. Retrieved from
https://www.nationalhealthexecutive.com/sites/nhe/files/styles/banner/public/2020-11/iStock-1209427002.jpg?itok=go6cG26Y
Cornerstone Physiotherapy. (2017). Research lab [Görsel].
https://cornerstonephysio.com/wp-content/uploads/2017/02/research-lab-e1595080994342.jpg
Laboratuvarda Kullanılan İlginç Ekipmanlar:
[ 1 ] B a l ı k e s i r Ü n i v e r s i t e s i . ( t . y ) . G e n e l K i m y a L a b o r a t u v a r
M a l z e m e l e r i . h t t p s : / / k i m y a . b a l i k e s i r . e d u . t r / G e n e l K i m y a L a b / L a b o r a t u v a r M a l z e m e l e r i . p h p ( E r i ş i m T a r i h i :
2 1 . 1 2 . 2 0 2 4 )
[ 2 ] E s k i ş e h i r O s m a n g a z i Ü n i v e r s i t e s i . ( 2 0 2 0 ) . M e r k e z i A r a ş t ı r m a L a b o r a t u v a r ı U y g u l a m a v e A r a ş t ı r m a
M e r k e z i . h t t p s : / / a r u m . o g u . e d u . t r / ( E r i ş i m T a r i h i : 2 1 . 1 2 . 2 0 2 4 )
[ 3 ] h t t p s : / / w w w . h a m m a d d e l e r . c o m / u r u n / m i l w a u k e e - m a s a u s t u - t i p i - p h - m e t r e - m w - 1 5 0 ( E r i ş i m
T a r i h i : 2 8 . 1 2 . 2 0 2 4 )
[ 4 ] h t t p : / / w w w . a n a l i z k i m y a . c o m . t r / u r u n - d e t a y / 2 6 5 / d u z - s o g u t u c u . h t m l ( E r i ş i m T a r i h i : 2 8 . 1 2 . 2 0 2 4 )
[ 5 ] h t t p s : / / a n t i t e c k . c o m / t r / a y % C 4 % B 1 r m a - h u n i s i - 2 / ( E r i ş i m T a r i h i : 2 8 . 1 2 . 2 0 2 4 )