p17h2g1g9g1ndmk9g32q1q1gf9a4.pdf

Recommendations

Info

söyleşi Kürt sorununda barışçıl çözüm ümidinin yükseldiği yeni bir süreçteyiz. Herkes İmralı’daki görüşmeleri, PKK’nin silah bırakıp bırakmayacağını, yeni anayasa ve seçim yasaları dâhil Türkiye’nin demokratikleşmesi için bu görüşmelerin sonuç alıcı müzakerelere dönüşüp dönüşmeyeceğini merak ediyor. Gelecek gazetesi olarak, Kürt sorununun barışçıl çözümü için Türk ve Kürt annelerine ithaf ettiği ‘Gerillanın Barışı’ isimli kitabın yazarı Metin Yeğin’le bu soruların yanıtlarını aramaya çalıştık. METİN YEĞİN: Öncelikle, ayağınızın tozuyla henüz gelmiş olduğunuz Havana’dan FARC ile Kolombiya devleti arasındaki barış görüşmelerine dair izlenimlerinizi alalım. Kolombiya sürecini özetlersek şöyle ilerledi: RicardoTéllez’in söylediği gibi, gizli görüşmeler oldu. Sonra Oslo’da doğrudan açıkça görüşüldü, ardından görüşmelere Havana’da devam edilmesi kararı alındı. Yani öncelikle temaslar oldu, o temasların ardından açıkça görüşme ilan edildi. En son durum ise şuydu: Bir ajanda çıkarmaya çalışıyorlardı. Çıkardıkları ajandayla da neyi tartışacaklarına, hangi sorunları ne zaman tartışacaklarına karar vermeye çalışıyorlardı. Bu sayede devam eden bir müzakere süreci başlamış oldu. Müzakere sürecinin başlaması barış olacağı anlamına gelmiyor. Kolombiya’da iki kere açık müzakere süreci oldu. Hatta neredeyse barış sağlanıyordu, seçime katıldılar ve parlamenterler çıkardılar ama sonrasında parlamenterler tutuklandı. Hatta bu süreçlerden birinde, M16 adlı gerilla örgütü silah bıraktı. Dolayısıyla her şeyi olup bitmiş olarak görmemek lazım. Ama burada önemli bir şey var. Birincisi, Kolombiya devleti niye barış istiyor? Herhalde Latin Amerika’nın en vahşi devleti. Birçok Latin Amerika ülkesinde kapitalizm var. Kapitalizm her yerde yozlaştırıcı, yok edici, hele neoliberalizm, dehşet verici. Bütün Latin Amerika’da böyle. Ama Kolombiya’da bu elli kat daha beter. Diğer Latin Amerika ülkelerinde kısmen de olsa sendikal mücadeleler verebiliyorsunuz ancak Kolombiya’da böyle bir şey yok. Dünyada sendikacıların en fazla öldürüldüğü ülke Kolombiya. Böyle bir faşizmin egemen olduğu bir ülkede, devlet müzakere masasına nasıl oturuyor? Sorulardan biri bu olmalı. Yanıtına gelirsek, Kolombiya’da gerillanın elinde olan bölge çok önemli. Hem maden açısından yeni doğalgaz rezervlerinin olduğu yer, hem ilaç sanayinin dünyada en fazla hammaddesinin elde edildiği yer. Dolayısıyla uluslararası burjuvazi istikrar istiyor çünkü orada yatırım yapacak. Aynı zamanda Kolombiya da ‘klasik burjuvazi’ olarak tanımlayabileceğimiz kesimde de barış istiyor. Çünkü onların da kendi güvenliği yok. ABD de böyle bir barışı ya da en azından müzakereyi destekliyor. Çünkü gerillayı ortadan kaldıramayacaklarını bir kez daha anladılar. O bölge onlar için çok önemli. Gerillanın kontrolünde olan bölgenin hemen kıyısında doğalgaz var. Bunların hepsi uluslararası burjuvazinin ağzını su- landırıyor. Ve bunun için biraz daha barış istiyor. Peki, gerilla neden barış istiyor? Ya da neden masaya oturuyor en azından? Gerilla diyor ki: “Biz kan dökülmesinin durmasını istiyoruz. Tutuklanmaların durmasını istiyoruz. Çünkü biz politika yapmak istiyoruz. Biz politikayı başka şekliyle sürdüremediğimiz için silahlı mücadele yürüttük. Onun için bize doğru düzgün politika sürdürme zemini sağlandığında, daha açık bir demokrasi oluşturulduğunda biz bunu kabul ederiz.” Ayrıca gerillanın en azından müzakere için söylediği en önemli şey; “Şimdi sen bana daha düne kadar terörist diyordun, birden masaya oturdun benimle, be- sayfa 12 | 10 ocak 2013 | gelecek Anlaşma dediğimiz şey kağıt üzerinde olan bir şey değildir, somut olarak ne yaşandığıdır. Devlet meşruiyet üzerinden var olur. Saldırmayacağım dediğinde verdikleri sözü tutmazlarsa zaten meşruiyet yıkılır. nim bir özgürlük hareketi olduğumu kabul ettin artık.” Yani bu görüşmeler nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, masaya oturur oturmaz gerillanın avantajı var zaten. Bunu Türkiye için de genelleyebilir miyiz? Evet, burası için de geçerli. Burada önemli bir noktaya değineceğim. Geçen hafta El-Salvador’da “Barıştan sonraki 21 yıl” adlı bir panel vardı. El-Salvador’daki gerilla hareketi ile devlet arasında 89 yılında Meksika’da ilk görüşmeler başladı. 91 yılında barış imzaladılar. O barış görüşmelerini yürüten delegelerin konuşmacı olduğu bir panel vardı. Görüşmeleri anlatıyorlardı. Şöyle ki, hem faşist parti ARENA’nın delegesi hem de o dönemin gerilla komutanı, gerillanın delegesi Roberto Canas var. Bunlar ilk görüşmede bir masaya oturup tartıştıktan sonra öğle yemeğinde Meksika devleti gerillaya ayrı masalar hazırlıyor. Çünkü gerillaya haydut olarak baktıklarından, onlarla aynı masada yemek yenmez diye düşünüyorlar. Buna karşı bence Kürt hareketinin burada yapması gereken şey, Zapatistaların yaptığı gibi bütün görüşmeleri doğrudan açıklamaktır. Kolombiya’daki görüşmelerde oluyor mu bu söylediğiniz? Şu an basına kapalı oradaki görüşmeler. Ama FARC’ın son bir deklarasyonu var. Diyor ki: “Biz burada görüşüyoruz ama bu iş masada bitmez. Esas mesele sizin masanın ardından harekete geçmeniz. Biz buradan köylülere, hareketimize, öğrencilere, arabuluculara, akademisyenlere, aydınlara sesleniyoruz: Mesela tarım sorununun ne olduğunu bize sizin söylemeniz gerekiyor. Çünkü bu masada ancak sizin düşüncelerinizi de birlikte aktarabilirsek sürdürebiliriz. Biz sadece sizin delegeleriniziz, bu masada oturup kendi kendimize kararlar vermeyeceğiz.”
sayfa 13 | 10 ocak 2013 | gelecek Silahlar hiçbir yerde barış anlaşması imzalanmadan bırakılmaz. ETA dar bir örgüttür, belki PKK ile kıyaslanamaz bile ama silah bıraktığını söylemesine rağmen silahları teslim etmedi. Kürt hareketinin de bunu böyle yapması gerekiyor dolayısıyla? Ben her zaman Zapatistaların görüşmelerini örnek verdim. Çok önemli çünkü Zapatistaların delegeleri “Biz bu masada konuşulanları gidip halka soracağız,” dediler. “Bu uzun sürer” dediklerinde “Bizim sizin gibi bankalarımız, mesai saatlerimiz yok, bizim Maya saatimiz var. Biz bunu halka sormadan yapmayız,” dediler. Ve her şeyi halka sordular. Barış imzalanmadı ama bir ateşkes gerçekleşti. Ayrıca Kolombiya’daki görüşmelerde, basına kapalı yapılan kısımlarda zabıt tutulmasına karar verildi. Yani her gelişmeden sonra iki tarafın da imzaladığı, “Biz bu şekilde görüşmüştük” dediği tutanaklar tutuldu. Türkiye’de biraz daha farklı. Bence bu günlerde görüşmeler olabilir tabi ama karşılıklı güven çok önemli. Bir taraftan görüşeceksin, bir taraftan da operasyonlar devam edecek… Buna kim inanır? Bu hükümetin durumu. Kürt hareketi açısından durum nasıl? Kürt hareketi kendi durumunun, gücünün farkında değil. Hâlâ her yerde Kürtlerin nasıl ezildiğini, nasıl mazlum ve kurban olduğunu anlatıyor. Elbette Kürtler çok ezildi, çok mağdur oldu. Ancak Kürt hareketi artık Silahları bırakma meselesine gelirsek? Silahlar hiçbir yerde barış anlaşması imzalanmadan bırakılmaz. ETA dar bir örgüttür, belki PKK ile kıyaslanamaz bile ama silah bıraktığını söylemesine rağmen silahları teslim etmedi. Zaten önce ateşkes olur, sonra barış imzalanır, barış imzalandıktan sonra ancak silahlar teslim edilir. Ki onda da bir yol haritası çerçevesinde olur. Hatta Kolombiya’da görüşmeler devam etmesine rağmen ateşkes bile ilan edilmedi. Masaya oturuyorsun ama aynı gün dünyanın en önemli isyan ve direniş hareketlerinden biridir. Kürt hareketinin önerdiği Demokratik Özerklik yani özgür komünler ve aynı zamanda cinsiyet özgürlükçü bir toplum yani bana göre kadın cumhuriyeti, ekolojik demokrasi… Bunlar sadece Ortadoğu için değil, bütün dünya için en iyi önerilerden bir tanesidir. Kürt Hareketi bunu yeterince anlatmıyor. Meksika’dayken Subcomandante Marcos’un bir karikatürünü görmüştüm; melek gibi çizmişlerdi, kafasında hale var, kollarında da gazete kâğıdından kesilmiş kanatları vardı. Çünkü Marcos’u Marcos yapan düşünsel gücüdür. Yani “Ben iktidarı değil dans edecek bir bölge istiyorum” demesidir. Kürt hareketi anlamında da mesela demokratik özerklik Suriye’de ilk defa yavaş yavaş ortaya çıktı. Yeni bir durum ortaya çıktı, bunu anlatmak zorundasın bütün dünyaya. Latin Amerika’da FARC’ın müzakere süreci ile Ortadoğu’da PKK’nin müzakere sürecini karşılaştırırsak avantajları ve dezavantajları nelerdir? Şu anda Kolombiya’da masaya oturdular. Fakat ben burada barışın daha yakın olduğunu düşünüyorum. Çünkü uluslararası konjonktür de barışı zorluyor. İki tarafı da, hükümeti de gerillayı da zorluyor. Türkiye Cumhuriyeti PKK ile barış imzalamak zorunda. En azından kendi açısından böyle bir şey varmış gibi yapmalı. PKK’yi de zorlayan bir süreç var. Dört ülkede gücü var ama Güney Kürdistan gibi bir durum var, İran durumu var… Demokratik özerkliği hayata geçirecek bir durum var. Böyle bir durumda daha barışçıl politika yapabileceği bir alana ihtiyacı var. PKK açısından da ateşkes ilan edilmesi olumludur. Bölgesel koşullar anlamında da barış için çok uygun bir durum var. Kıyaslarsak? Garip gelebilir ama bana göre burada barışın olması daha gerçekçi. Öbür taraf masaya oturduğu halde bana burada barışın sağlanması daha yakın geliyor. Bu bir tahlil tabi, ne olacağını bilemezsin. Uluslararası konjonktür haricinde iç dinamikler açısından durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Kürt hareketi demokratik özerkliği, ikili hukuku kabul ediyor, ayrı bir devlet istemiyoruz diyor. Kolombiya’da ise ben sosyalist bir Kolombiya istiyorum, bölgesel değil, bütünsel bir değişim istiyorum ve ben sağlık ve eğitim konusunda ödün vermeyeceğim diyorlar. Bir de bence Kolombiya’da şöyle önemli bir durum var; bütün barış anlaşmalarında önce insan hakları ihlallerinin, sorumlularının yargılanması konusunda imzalar atılır. Kısmen de yargılanırlar. Ama Kolombiya Devlet Başkanı Santos, daha önce “Ölüm Timleri”nin komutanıydı. Asıl yargılanması gereken biri varsa onun, Santos’un yargılanması gerekir. Bir de burada esas mesele şu: Görüşmeler sırasında öyle bir durum oluşuyor ki sanki insan hakları ihlallerinden sadece ordu sorumluymuş… Türkiye’de de böyle bir algı var, ordunun arkasında esas burjuvazi yokmuş gibi algılanıyor. Şimdi 12 Eylül’ü yapan burjuvazi değilmiş gibi algılanıyor. 5 milyonluk El-Salvador’da 1,5 milyon kişi göç etmek zorunda kaldı. Paramiliterler, yani bizim köy korucularının oradaki muadilleri, göç edenlerin topraklarını işgal ettiler. 15 yıl sonra köylüler geri geldi, korucular buraları geri verdiler mi? devlet 20 gerilla öldürüyor. Ateşkes ilan edilip, bu saldırılar devam etseydi, görüşmeler kesilebilirdi. Onun için aldıkları ilk karar, görüşmelerin kesintisiz devam etmesiydi. Bu aslında diğer yandan provokasyonu önlüyordu. Barış istemeyen güçlerin harekete geçmesinin önüne geçilmiş oluyordu böylece. Bizde Tayyip Erdoğan da “Ben saldırmaya devam edeceğim” diyor. Kürt hareketi de FARC-EP gibi açık görüşmeler yürütelim diyor. Devletin açıklık zeminine çekilmesi lazım. söyleşi Vermediler. Devlet topraklarına el konulan halka başka yerlerden toprak alıp verecekti ama vermedi. Bu sorun ne El-Salvador’da ne de Guatemala’da çözüldü. Daha geçen ay Guatemala’da 12 kişi öldü, kendi topraklarına geri döndükleri için. Guatemala’da URNG’den bir profesör anlatmıştı. ‘Avrupa’da bir meslektaşım, kaç yıl sonra geldiğinde de aynı şeyleri konuşuyorsunuz diyordu. Evet çünkü bir şey değişmedi ki. Toprağın dağılımı aynı. Zenginliğin dağılımı aynı… Burjuvazi her taleplere evet diyebilir ama hayata geçirilmesidir esas mesele. Türkiye’ye baktığımız zaman Kürt hareketinin talepleri daha çok kimlik üzerine olduğu için bazıları daha kabul edilebilir bence. Kandil’in de bu işe mutlaka dâhil edilmesi gerekiyor herhalde? Tabii ki. Ben seninle kavga ediyorum, sonra arkadaşınla barışmaya çalışıyorum. Eninde sonunda seninle barışmam lazım. Kandil olmazsa olmaz. Öcalan’ın olması çok önemli tabi ki. Daha önceki görüşlerinde “Kendileri karar verecek ve görüşecekler” demişti Öcalan. Dolayısıyla sürecin ilerleyebilmesi için Öcalan’ın koşullarının iyileştirilmesi, örgütün kendisiyle de görüşülmesi ve bu görüşmelerin şeffaf olması gibi şartlar vazgeçilmez? Bunun yöntemleri var. Mesela Simon Trinand ABD’de tutuklu. FARC’ın barış delegesi olarak görevlendirdiği isimlerden biri. FARC onun serbest bırakılmasını, en azından cezaevinden telekonferans ile görüşmelere katılmasını istiyor. Bu da bir yöntemdir. Kürt hareketi için önemli olan masaya oturduğunda Kürt halkının onu ne kadar desteklediğidir. Geçen süreçte Kürt hareketi her şeyi Öcalan’a endeksledi. Bir kişinin omzuna bu kadar yük yüklemek, onu yalnız bırakmak doğru mu? Barışı aşağıdan inşa etmek zorundasınız. Ancak siz bir güçseniz başarılı olursunuz. Barış süreci asıl sokakta işlenir ve sürdürülür. Ayrıca burada uluslararası konjonktür barış için çok uygun. Türkiye devletinin hâlihazırda kamuoyunu barışa hazırlaması çok eksik değil mi? Ben bunun da çok abartıldığını düşünüyorum. Artık herkes bıktı. Başında söylediğim düşmanca dil biraz kullanılmasın, bu bile hemen etkileyecektir. Son olarak ne söylemek istersiniz? Barış tabi ki ama Özgürlük, Eşitlik, Adalet ve Barış….
Page 4: güncel BDP Grubu Önce Basına Kap
Page 8: güncel 8 maden işçisinin ölüm
Page 14 and 15: dünya Sandıktan “bağımsızlı
Page 16 and 17: güncel Yok Artık! Avrupa Birliği
Page 18: yaşam Çok fazla antibiyotik reçe
Page 21 and 22: sayfa 21 | 10 ocak 2013 | gelecek e
Page 23: sayfa 23 | 10 ocak 2013 | gelecek F

p17h2g1g9g1ndmk9g32q1q1gf9a4.pdf

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?