Przemyślanie – uczestnicy bitwy pod Monte Cassino

„wielkiego sprzątania" miejsca ostatniego spoczynku 411 bohaterów. Robił wszystko, co
mógł jako kapłan, aby stało się ono godnym wiecznego „snu" synów odległej ojczyzny.
A jeden z nich, w 25-lat po swej śmierci, do niej powrócił. To major Henryk Sucharski —
dowódca załogi Westerplatte.
Choćby na najuboższym cmentarzu…
To przede wszystkim dzięki księdzu Mercie,.— .jego uporowi i żelaznej konsekwencji
w wypełnieniu ostatniej woli umierającego człowieka, wyrażonej podczas spowiedzi .przed
kapłanem w neapolitańskim szpitalu, — prochy mjr, Sucharskiego sprowadzono po latach do
Polski. Mówi o tym ksiądz Merta na kartach książki Stanisławy Górniakiewicz „Lwy
z Westerplatte" (Wydawnictwo Morskie Gdańsk 1983).
Obaj kapelani z majorem poznali się wcześniej na ślubie jednego z oficerów. Drugie i ostatnie
spotkanie odbyto się w sali, gdzie w angielskim szpitalu leżało sześciu ciężko chorych
Polaków. Odwiedził ich wysłany przypadkowo do Neapolu ks. Merta.
Za pierwszym razem nie poznał majora, znajdującego się w bardzo ciężkim, wręcz
beznadziejnym stanie (zapalenie otrzewnej).
— Wyspowiadałem go. miał ręce złożone na piersiach, był mocno wychudzony i słabym
głosem odezwał się: „Księże kapelanie, chciałbym, aby po śmierci przywieźli mnie do
Polski". Jeszcze nie kojarzyłem, że to on, ale zdanie to tak mnie. wzruszyło, że zacząłem
go jakoś szczególnie gorliwie i serdecznie pocieszać: Nie gadaj głupstw, chłopie, na własnych
nogach dojdziesz do kraju razem z innymi, niebawem będziesz tam maszerować, a bo to nic
wiesz, jak jest w polskim hymnie; że z ziemi włoskiej do Polski ?
— On słabym głosem na to; „Och nie, nic, ja już nie...".
— Wychodząc z sali, już na, szpitalnym korytarzu, kapelan dowiedział się od pielęgniarki
kim jest ów żołnierz i biegiem powrócił do niego.
Próbował podtrzymać cierpiącego na duchu na wszelkie możliwe sposoby. Ten zaś —
umęczonym, słabym głosem— wyszeptał przy rozstaniu: — Oby mnie tylko po śmierci
pochowali w kraju... choćby" na najuboższym cmentarzu wiejskim, ale w Polsce— Ach, ta
Polska.
W kilka dni później mjr Sucharski już nie żył, o czym jego spowiednik nie wiedział. Zajęty
był wówczas pracami na cmentarzu w Casamassima, grzebiąc nieustannie coraz to nowe,
ekshumowane w całej Italii zwłoki Polaków. Pewnego dnia pomagający księdzu
w tej smutnej powinności starszy sierżant Sztandera zapytał go: Kapelanie, a tego, no
Sucharskiego, kaj pochowamy?
— Stanąłem jak wryty. Tak, w szarej, zaplombowanej trumnie przepasanej biało
czerwoną wstęgą spoczywał major Henryk Sucharski.
Więc jednak- Wybrałem miejsca najbliżej cmentarnego ołtarza przy głównej alei z tą myślą,
by ewentualne delegacje z Polski czy przedstawiciele z naszej ambasady w Rzymie nie
musieli szukać grobu bohatera z Westerplatte. Tylko tyle mogłem wtedy dla niego zrobić—
Wkrótce potem kapelan podjął energiczne starania o miejsce dla prochów majora na
najbiedniejszym nawet, ale polskim cmentarzu. Nie było łatwo. Przez długie lata prośby
i apele pozostawały bez echa, ale ks. Merta walczył dalej. Po 22 latach opieki nad
cmentarzem w Casamassima wyruszył wreszcie i on z ziemi włoskiej do Polski.
Natychmiast wznowił swoją „batalię" o mjra Sucharskiego i w końcu postawił na swoim.
Poszedłem do samego ministra Wieczorka, przekazując mu ostatnią wolę majora. Wreszcie
zostałem zrozumiany! W sierpniu 1971 roku prochy majora powróciły do ojczyzny,
i l września' ( w 24 rocznicę pogrzebu w Casamassima i 32 rocznicę salwy pancernika