Inżynieria Ekologiczna Nr 2

TECHNOLOGIE ODOLEJANIA GRUNTÓW, ODPADÓW, ŒCIEKÓW
zaadsorbowanych przez zawiesiny oraz dostarczenie odpowiedniej iloœci tlenu atmosferycznego
celem mineralizacji substancji organicznych. Dyfuzory wykonano metod¹ zlepiania
ziaren piasku kwarcowego o œciœle okreœlonej granulacji (0,41– 0,55 mm) z ¿ywic¹
epoksydow¹ w stosunku 1:10. Wielkoœæ otrzymanych porów wynosi 20–150 µ.
Do napowietrzania jako materia³ badawczy wybrano œcieki z kopalñ (Równe, Grabownica,
Husów) o ró¿nej zawartoœci zanieczyszczeñ.
Efekty napowietrzania œcieków by³y zró¿nicowane. Œcieki z kopalni Równe, obfituj¹ce w
substancje ropopochodne (810 mg/dm 3 ) i powierzchniowo-czynne (4,6 mg/dm 3 ) szybko
wynios³y substancje ropopochodne i pianê. Po czterech godzinach napowietrzania (8 m 3 powietrza
na 1 m 3 œcieków) uzyskano 76% redukcji, 48,5% substancji powierzchniowo-czynnych,
39% fenoli. Zredukowano wartoœci: BZT 5 o 56%, utlenialnoœæ o 54%, ChZT o 48%.
Po czterogodzinnym napowietrzaniu œcieków kopalni Grabownica (substancji ropopochodnych
530 mg/dm 3 , SPCz 1,2 mg/dm 3 ) redukcja zanieczyszczeñ by³a nieco ni¿sza (60%
substancji ropopochodnych, 22% SPCz, fenoli 34%). Zredukowano wartoœci: ChZT o 32%,
utlenialnoœæ o 36% i BZT 5 o 45%. Œcieki z kopalni Husów o najwiêkszej zawartoœci substancji
ropopochodnych a nie zawieraj¹ce œrodków powierzchniowo-czynnych wymaga³y
piêciogodzinnego napowietrzania dla osi¹gniêcia analogicznego stopnia oczyszczenia.
Wyflotowane substancje ropopochodne usuwano za pomoc¹ zgarniaczy lub sorbentów,
z których najlepszym okaza³a siê w³óknina pneumotermiczna [3].
Przytoczone dane wskazuj¹, ¿e intensywne napowietrzanie silnie zanieczyszczonych
œcieków kopalnianych stanowi stosunkowo ³atw¹ i tani¹ drogê obni¿enia zawartoœci substancji
ropopochodnych. Po kilkugodzinnym napowietrzaniu osi¹ga siê co najmniej 50%
redukcjê zanieczyszczeñ. Efekt napowietrzania jest wiêkszy o 20% w obecnoœci substancji
powierzchniowo-czynnych, powoduj¹cych obni¿enie napiêcia powierzchniowego na granicy
faz ciecz-gaz.
Koagulacja
Do usuwania substancji ropopochodnych ze œcieków (po napowietrzaniu) z kopalni
Równe (zastosowano siarczan glinu i chlorek ¿elaza (III)).
Najwiêksz¹ efektywnoœæ da³a koagulacja siarczanem glinu przy 400 mg Al 2 (SO 4 ) 3 i 97
mg CaO, przy pH 7,9. Redukcja zanieczyszczeñ w œciekach po koagulacji wynosi³a: 74,6%
substancje ropopochodne, 49% SPCz, 46,7% fenole, 44,0% ChZT, 51,9% utlenialnoϾ,
32% BZT 5 . Zawartoœæ zawiesin uleg³a obni¿eniu z 500 do 50 mg/dm 3 , a ¿elaza ogólnego z
23,0 do 0,7 mg/dm 3 (rys. 1.).
Stosowanie wy¿szych dawek koagulanta uznano za niecelowe, gdy¿ tylko nieznacznie
poprawia³o efekt oczyszczania œcieków, natomiast powodowa³o zwiêkszenie objêtoœci osadu
pokoagulacyjnego i wprowadzenie do œcieków jonów koagulanta.
W doœwiadzczeniu z optymaln¹ dawk¹ chlorku ¿elaza uzyskano znacznie gorsze wskaŸniki
oczyszczania œcieków (500 mg FeCl 3 /dm 3 i 132 mg CaO/dm 3 , pH 9,2) ni¿ przy zastosowaniu
siarczanu glinu jako koagulanta (rys. 2). Ponadto œciek po koagulacji chlorkiem
¿elaza (III) mia³ barwê ¿ó³t¹, a osad pokoagulacyjny mia³ drobnocz¹stkow¹ postaæ, co dowodzi,
¿e korzystne by³oby zastosowanie polielektrolitu o dzia³aniu flokuluj¹cym [3].
15