Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
Investimet e Jashtme Direkte në Kosovë - Riinvest
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Lidhjet personale (63.2%),<br />
Rekomandimet e miqëve (21.1%),<br />
Interneti (2.6%),<br />
Organizatat e konsaltingut (2.6%), dhe<br />
Kanalet tjera (10.5%).<br />
Motivet themelor për inevstim ka<strong>në</strong> të bëj<strong>në</strong> me trgeun (48%) dhe fuqi<strong>në</strong> më të lirë<br />
pu<strong>në</strong>tore (20%). Diçka intensitet më të ultë ka pentrimi <strong>në</strong> tregje të reja (15%), kthimi <strong>në</strong> <strong>Kosovë</strong><br />
(9%) dhe motivet e tjera (8%). Është intersant se shumica e investitorëve ka<strong>në</strong> deklarura se 89% të<br />
tregut të tyre ka të bëjë me <strong>Kosovë</strong>n, 5% me vendet e tjera të Ballkanit, dhe 5% me vendet e tjera.<br />
Kjo mund të shpjegohet me faktin se investimet për nga kapaciteti ka<strong>në</strong> qe<strong>në</strong> modeste dhe të<br />
motivuara për të përmbushur kërkesen <strong>në</strong> tregun Kosovar. Përmdryshe është për t’u pritur se<br />
inevstimet më serioze domosdo do të reflektoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> tregun rajonal për shkak të madhësisë së tregut<br />
të <strong>Kosovë</strong>s. Edhe nga përgjegjjet përshkruese <strong>në</strong> pyetjen e hapur se cilat ja<strong>në</strong> shkaqet për investim<br />
<strong>në</strong> <strong>Kosovë</strong> dhe se si është marrë informata e nevojshme për destinimin e investimit <strong>në</strong> <strong>Kosovë</strong>,<br />
duket se kryesore ka<strong>në</strong> qe<strong>në</strong> nevojat emergjente të tergut dhe sepse “tregu është I favorshëm”,<br />
ndërsa investitorët të shumtën ka<strong>në</strong> mësuar nga miqët që ka<strong>në</strong> punauar <strong>në</strong> rajon (Bosne, Shqipëri)<br />
ose vetë ka<strong>në</strong> krijuar kontakte të drejtpërdrejta me <strong>Kosovë</strong>n duke punuar <strong>në</strong> Kosvë pas luftës ose<br />
edhe duke e vizituar atë.<br />
(4) Perceptimet mbi barazi<strong>në</strong> ekonomike, legjislacionin, mbrojtjen gjyqësore dhe<br />
mbështetjen institucionale: Legjislacioni i aprovuar lidhur me investimet e huaja është <strong>në</strong> favor<br />
të promovimit të barazisë së investitorëve të vendit dhe të jashtëm <strong>në</strong> të gjitha aspektet e qasjes <strong>në</strong><br />
privatizim, treg dhe informata. Edhe bizneset e anketuara ja<strong>në</strong> <strong>në</strong> favor të kësaj zgjidhje:<br />
- 50% e të anketuarve preferoj<strong>në</strong> “status plotësisht të njejtë <strong>në</strong> mes të investitorëve të<br />
vendit dhe të atij të jashtëm”,<br />
- afër 29% status më të favorshëm për investitorët e jashtëm,<br />
- 13% status më të favorshem të investitorëve vendas,<br />
- afër 8% nuk ja<strong>në</strong> përgjegjur <strong>në</strong> këtë pyetje<br />
Percepcioni mbi nivelin e mbrojtjes gjyqësore dhe ligjore shprehë një pasiguri të<br />
konsiderueshme. Pergjigjet e kompanive të anketuara reflektoj<strong>në</strong> qëndrimin se ende nuk është<br />
siguruar një mbrojtje adekuate e investitorëve dhe kapitalit të tyre. Sipas mendimeve të tyre<br />
legjislacioni i <strong>Kosovë</strong>s ende nuk është i qendrueshem dhe efektiv <strong>në</strong> aspekt të mbrojtjes së<br />
interesave <strong>në</strong> investime dhe zhvillimin e bizneseve. Pjesa më e madhe e investitorëve ka<strong>në</strong><br />
ndjenjen e pasigurisë ose sigurisë së pjesërishme (67%). Lidhur me ata se sa investitorët e anketuar<br />
konsiderohen të mbrojtur nga legjislacioni ekzistues dëshmoj<strong>në</strong> përgjegjet e mëposhtme:<br />
- të mbrojtur plotësisht (2.6%),<br />
- mbrojtje e kënaqëshme (21.1%),<br />
- mbrojtje e pjesërishme (34.2%),<br />
- ndihen të pasigurtë (36.8%),<br />
- pa qëndrim (5.3%).<br />
Për investitorin e jashtëm rendësi shumë të madhe ka efikasiteti i gjyqeve dhe besimi ndaj<br />
tyre <strong>në</strong> sistemin gjyqësor. Perceptimi i të anketuarve lidhur me mbrojtjen gjyqësore të të drejtave<br />
të tyre është më pozitiv. Në pyetjen se “<strong>në</strong>se kontrata e juaj vëhët <strong>në</strong> kontest” a do të kishit besim<br />
<strong>në</strong> mbrojtje të gjyqësisë, rreth 63% ka<strong>në</strong> shprehur besim <strong>në</strong> mbrojtje të sistemit gjyqësor të<br />
<strong>Kosovë</strong>s, ndërsa 29% ja<strong>në</strong> shprehur skeptik lidhur me këtë (rreth 8% nuk ja<strong>në</strong> përgjegjur).<br />
17
Change language