Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...
Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...
Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
PALÇIQ VULKANI – Vulkan<br />
palçığı materiallarından əmələ<br />
gəlmiş, zirvəsində krateri olan<br />
yastı konus formalı təpə. Fasiləsiz<br />
və yaxud vaxtaşırı vulkan palçığı,<br />
(brekçi) qaz, süxur qırıntıları, su<br />
(bəzən neftli) püskürür.<br />
Abşeronda Lökbatan P.-v-ı<br />
ətrafdakı sahələrdən 300 m<br />
yüksələn konus əmələ gətirmişdir,<br />
konusun zirvəsindəki kraterin<br />
diametri isə 400 m-ə çatır.<br />
Azərbaycan Respublikasında 220dən<br />
artıq P.v. (dünyada ən çox)<br />
var. Bakı arxipelaqında 8 ada<br />
(Qarasu, Gil, Zənbil, Sənki-Muğan<br />
və s.) P.v-nın fəaliyyəti<br />
nəticəsində əmələ gəlmişdir.<br />
Ümumiyyətlə Xəzər dənizində 140dan<br />
çox sualtı P.v. məlumdur. P.v.<br />
mənşəcə neft və ya qaz yataqları<br />
ilə əlaqədar olub, əsasən cavan<br />
qırışıqlıq zonalarında yayılmışır.<br />
PALEOCOĞRAFİYA – keçmiş<br />
geoloji epoxaların fiziki-coğrafi<br />
şəraiti haqqında elm. Yer qabığı və<br />
ümumiyyətlə Yerin inkişaf tarixinə<br />
aid material əldə etdiyi üçün tarixigeologiyanın,<br />
keçmişin fizikicoğrafi<br />
şəraitini öyrəndiyi üçün isə<br />
ümumi fiziki coğrafiyanın bir<br />
hissəsi hesab edilir. Azərb. EA.<br />
Coğrafiya institutunda P. şöbəsi<br />
var.<br />
PALEOİQLİMŞÜNASLIQ –<br />
Yerin geoloji və tarixi keçmişinin<br />
iqlimi haqqında elm.<br />
Paleocoğrafiyanın mühüm sahəsi<br />
olub stratiqrafiya, paleontologiya,<br />
P<br />
154<br />
geomorfologiya, paleobotanika,<br />
paleozoologiya və s. elmlərlə sıx<br />
əlaqədardır. Yaxın geoloji<br />
dövrlərin iqlimi müasir coğrafi<br />
landşaftın vəziyyətinə, ağacların<br />
illik halqalarına, son yüzilliklərdə<br />
aparılan müşahidələrə və s. görə<br />
təyin edilir. P.-nın əldə etdiyi<br />
məlumatlar gələcəyin iqlim<br />
proqnozunu verməyə imkan<br />
yaradır.<br />
PALEONTOLOGİYA – Qazıntı<br />
qalıqları şəklində mühafizə<br />
olunmuş keçmiş geoloji dövrlərin<br />
orqanizmləri, onların həyat fəaliyyətinin<br />
izləri və oriktosenozlar<br />
haqqında elm. Müasir P-ya geoloji<br />
keçmişdə həyat hadisələrini<br />
orqanizm, populyasiya və<br />
ekosistem (biogeosenoz)<br />
səviyyələrində öyrənən bir elm<br />
kimi baxmaq olar.<br />
PALEOZOY ERASI,<br />
PALEOZOY – Yerin geoloji<br />
tarixində 570 milyon il bundan<br />
qabaq başlamış və 350 milyon il<br />
davam etmiş era. P.e. 6 dövrə –<br />
gembri, ordovik, silur, devon,<br />
karbon və perm dövrlərinə<br />
bölünür.<br />
PARABİOSFER (yun. paro -<br />
yanında) – Atmosferin, canlı orqanizmlərin<br />
təsadüfən düşdüyü, orada<br />
yalnız müvəqqəti yaşaya bildiyi,<br />
normal həyat sürməsi və çoxalması<br />
mümkün olmadığı qatları (Yer<br />
səthindən 6-7 km-lə 60-80 km<br />
arası). P.-ə həmçinin Yerdən öz<br />
orbiti ətrafında fırlanaraq uçan
Change language