Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...

ərazidə yerləşib hər iki zonanın
flora və fauna elementlərinin birliyi
müşahidə olunur.
– Tayqa zonası – meşə
zonasının şimal hissəsi – mülayim
qurşağın iynəyarpaqlı meşələri,
özünəməxsus torpaq örtüyü və
heyvanat aləmi var.
– Qarışıq meşələr zonası –
mülayim qarşaqda qarışıq
iynəyarpaqlı və enliyarpaqlı
meşələrin ərazisi.
– Meşə zonası – mülayim,
subtropik, tropik, subekvator və
ekvator qurşaqlarında müxtəlif
meşə tipləri zonası. Mülayim
qurşaqda tayqa, qarışıq və
enliyarpaqlı meşələr zonası ayrıca
zona kimi ayrılır.
– Meşə-çöl zonası – mülayim və
subtropik qurşağın meşə və çöl
əraziləri bir-birini əvəz edən zona.
– Çöl (bozqır) zonası –
mülayim və subtropik qurşaqlarda
meşəsiz kserofit xarakterli sıx ot
örtüyünə malik olan ərazilər.
– Aralıq dənizi zonası –
subtropik qurşaqda yerləşib ilboyu
rütubətliyin qeyri barəbər olmasilə
(əsasən qış yağıntısı) səciyyələnir.
Bitki örtüyü həmişəyaşıl meşələr
və kserofit kolluqlardan ibarətdir.
– Subtropik zona – Yerin
subtropik qurşaqlarına daxil olan
bir sıra zonalar (şimal və cənub
yarımkürələrdə): həmişəyaşıl
subtropik meşələr və kolluqlar,
subtropik qarışıq musson meşələri,
subtropik meşə-çöl, çöl, (bozqır)
yarımsəhra və səhralar.
– Yarımsəhra zonası –
37
mülayim, subtropik və tropik
qurşaqlarda çöl zonasından səhra
zonasına keçid ərazilərdə yerləşib
(quru-kontinental iqlim şəraitində)
münbit olmayan, çox vaxt şorakət
torpaqlarda seyrək kserofit bitki
örtüyünə malikdir.
– Səhra zonası – mülayim,
subtropik və tropik qurşaqların çox
quru kontinental iqlimi şəraitində,
əksər halda şorlaşmış torpaqlarda
seyrək bitki örtüyü.
– Savanna zonası – tropik və
subtropik qurşaqlarda tək-tək
ağac və kolluqlar ot bitkiləri
fonunda.
– Tropik zona – Yerin şimal və
cənub yarımkürəsinin tropik
qurşaqlarında rütubətli sıx tropik
meşələri, tropik seyrək meşələri,
quru çöl və savannalar, tropik
yarımsəhra və səhraları.
COĞRAFİYA – Təbii və istehsal
ərazi komplekslərini və onların
komponentlərini tədqiq edən
təbiət və ictimai elmlər sistemi.
Təbiət və ictimai coğrafiya
elmlərinin vahid sistem şəkilindəki
birliyi. C. elmləri sisteminə təbiət
və ya fiziki coğrafiya (ümumi fiziki
coğrafiya, geomorfologiya,
paleocoğrafiya, iqlimşünaslıq,
hidrologiya, torpaq C.-sı, siyasi
C.), həmçinin tədqiqat üsullarına
görə texnika elmlərinə aid edilən
kartoqrafiya da daxildir. C.-ya
ölkəşünaslıq və digər elmlərin
materialları ilə yanaşı, coğrafiya və
kartoqrafik məlumatlardan istifadə
edən tibbi C. və hərbi C. da aiddir.
COĞRAFİYA XƏRİTƏLƏRİ –