Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...
Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...
Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
metal güzgünün öz oxu ətrafında<br />
dönməsi hadisəsinə əsaslanan<br />
kondensasiya H-i şeh nöqtəsini<br />
təyin edir. Ən çox tüklü H-dən<br />
istifadə edilir.<br />
HİQROSKOPİKLİK – (hiqro…+yun.<br />
Skopeo-müşahidə<br />
edirəm)-maddənin nəmi havadan<br />
udma qabiliyyəti. Su ilə islanan<br />
kapilyar-məsaməli strukturlu<br />
materiallar (oduncaq, taxıl və s.),<br />
habelə suda yaxşı həll olan<br />
maddələr (qənd, qatılaşdırılmış<br />
sulfat turşusu və s.), xüsusilə su<br />
ilə kristalhidrat əmələ gətirən<br />
kimyəvi birlşmələr H.qabiliyyətinə<br />
malikdir. H. konstruksiyaların<br />
hidroizolyasiya hesablamalarında<br />
işlədilən və iş qabilliyyətinin<br />
saxlama xassələrini<br />
qiymətləndirmək üçün mühüm<br />
göstəricidir. Materialı uzun müddət<br />
saxladıqda və onun nəqlində<br />
(xüsusilə dəniz yolu ilə) H.nəzərə<br />
alınır.<br />
HİPOLİMNİON – dərin göllərin<br />
soyuq, oksigenlə zəngin olmayan<br />
dərin qatı. H.-də yaşıl bitki yoxdur,<br />
belə ki, ora atmosferin oksigeni<br />
daxil olmur. Bununla bərabər<br />
qışda su kütləsinin üst və orta<br />
hissələrinə nisbətən yüksək<br />
temperatur olduğundan su<br />
hövzəsinin üst qatında yaşayan<br />
orqanizmlər üçün özünəməxsus<br />
sığınacaq hesab olunur.<br />
HİPONEYSTON – suyun üst<br />
qatında (5 sm qalınlığında)<br />
yaşayan orqanizmlərin məcmusu.<br />
HOLOSEN – buzlaqlardan<br />
sonrakı epoxa-müasir geoloji<br />
86<br />
epoxa. Yerin geoloji tarixinin<br />
Antropogen dövrünün sonuncu,<br />
bitməmiş hissəsidir. Təqr. 10 min<br />
il vaxtı əhatə edir.<br />
HOMOSFER – Atmosferin Yer<br />
səthindən 90-95 km hündürlüyə<br />
qədər olan qatı, burada hava yaxşı<br />
qarışmış və qazların faizlə qarşılıqlı<br />
nisbəti yer səthi sahələrdəki kimi<br />
qalır.<br />
HOMOTERMİYA – su<br />
kütləsində temperaturun səthdən<br />
dibə kimi eyni olması. Göllərdə<br />
bahar və payız temperatur<br />
stratifikasiyasından sonra<br />
formalaşır.<br />
HORİZONTALLAR-topoqrafiq<br />
xəritələrdə d.s.-ndən eyni<br />
hündürlükdə yerləşən nöqtələri<br />
birləşdirən xətlərə deyilir. H.<br />
vasitəsilə xəritələrdə relyef əks<br />
etdirilir.<br />
HÖVZƏ – 1) Səth axını olmayan<br />
alçaq sahə (axarsız hövzə). 2)<br />
Dəniz dibinin bu və ya digər<br />
dərəcədə izometrik formaya malik<br />
alçaq sahəsi, çökəklik. 3)<br />
Yağıntının yerə hopduğu və<br />
yığıldığı sahə. 4) Yer qabığının<br />
çökmə örtüyünün əyilmiş iri<br />
strukturu. 5) Forması və təşkil<br />
olunduğu süxurların<br />
xüsusiyyətlərinə əsasən suları<br />
özündə toplayan relyef forması və<br />
ya yeraltı struktur (məs. Artezian<br />
hövzəsi). 6) Buzlaq və onun<br />
qollarının qidalandığı sahə. 7)<br />
Ayrıca çaya və ya çay sisteminə<br />
axan suların əhatə etdiyi yer<br />
səthinin bir hissəsi.<br />
HUMİD İQLİM (lat. humidus
Change language