21.07.2013 Views

Mga Pakigpulong sa Kinatibuk-ang Komperensya - The Church of ...

Mga Pakigpulong sa Kinatibuk-ang Komperensya - The Church of ...

Mga Pakigpulong sa Kinatibuk-ang Komperensya - The Church of ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ANG SIMBAHAN NI JESUKRISTO SA MGA SANTOS SA ULAHING MGA ADLAW • MAYO 2011<br />

<strong>Mga</strong> <strong>Pakigpulong</strong><br />

<strong>sa</strong> <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />

<strong>Komperensya</strong><br />

Ika-75 nga Aniber<strong>sa</strong>ryo<br />

<strong>sa</strong> Programa <strong>sa</strong> Welfare<br />

<strong>sa</strong> Simbahan<br />

Tulo ka Bag-ong mga<br />

Templo Gipahibalo


Sa Ania Kanako Hatagan Ko Ikaw, ni Walter Rane<br />

“Ug didtoy gidala nga u<strong>sa</strong> ka lalaki nga bakul sukad pa iy<strong>ang</strong> pagkahimugso . . .<br />

<strong>sa</strong> adlaw adlaw didto gibut<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pultahan <strong>sa</strong> templo . . . ;<br />

“Sa pagkakita niya k<strong>ang</strong> Pedro ug k<strong>ang</strong> Juan nga nagpaingon na <strong>sa</strong> sulod <strong>sa</strong> templo, siya n<strong>ang</strong>ayo kanilag limos. . . .<br />

“Apan si Pedro miingon kaniya, Ako walay <strong>sa</strong>lapi o bulawan, apan <strong>sa</strong> ania kanako hatagan ko ikaw;<br />

Sa ngalan ni Jesukristo nga Nazaretnon paglakaw.<br />

“Ug iy<strong>ang</strong> gikuptan siya <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tuong kamot ug gial<strong>sa</strong>: Ug diha-diha nabaskog<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> mga tiil ug mga buol-buol” (<strong>Mga</strong> Buhat 3:2–3, 6–7).<br />

SA MAAYONG KABUBUT-ON SA CHURCH HISTORY MUSEUM


2 Summary <strong>sa</strong> <strong>Komperensya</strong><br />

<strong>sa</strong> Ika-181 nga Tinuig nga<br />

<strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> <strong>Komperensya</strong><br />

SESYON SA SABADO SA BUNTAG<br />

4 <strong>Komperensya</strong> Na U<strong>sa</strong>b<br />

Presidente Thomas S. Monson<br />

6 Ang Adlaw nga Igpapahulay<br />

ug <strong>ang</strong> Sakrament<br />

Elder L. Tom Perry<br />

10 Mahimo nga <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong><br />

Gamay nga Bata<br />

Jean A. Stevens<br />

13 <strong>Mga</strong> Sumusunod ni Kristo<br />

Elder Walter F. González<br />

15 Ang Pag-ula Moayo <strong>sa</strong><br />

Tan<strong>ang</strong> Ka<strong>sa</strong>kit<br />

Elder Kent F. Richards<br />

18 Ang LDS nga mga<br />

Kababayen-an Talag<strong>sa</strong>on!<br />

Elder Quentin L. Cook<br />

22 <strong>Mga</strong> Oportunidad <strong>sa</strong><br />

Paghimo og Maayo<br />

Presidente Henry B. Eyring<br />

SESYON SA SABADO SA HAPON<br />

26 Ang Pagpaluyo <strong>sa</strong> mga<br />

Opisyales <strong>sa</strong> Simbahan<br />

Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />

28 Report <strong>sa</strong> Departamento <strong>sa</strong><br />

Pag-awdit <strong>sa</strong> Simbahan, 2010<br />

Robert W. Cantwell<br />

29 Estatistikanhong Report, 2010<br />

Brook P. Hales<br />

30 Gigiyahan <strong>sa</strong> Espiritu Santo<br />

Presidente Boyd K. Packer<br />

34 Atub<strong>ang</strong>a <strong>ang</strong> Umaabot<br />

uban <strong>sa</strong> Hugot nga Pagtuo<br />

Elder Russell M. Nelson<br />

37 Pag-establi<strong>sa</strong>r og u<strong>sa</strong> ka<br />

Kristohanon nga Panimalay<br />

Elder Richard J. Maynes<br />

40 Pagpamatuod<br />

Elder Cecil O. Samuelson Jr.<br />

42 Tinguha<br />

Elder Dallin H. Oaks<br />

46 Pagkaplag og Kalipay pinaagi<br />

<strong>sa</strong> Mahigugmaong Pagserbisyo<br />

Elder M. Russell Ballard<br />

SESYON SA PRIESTHOOD<br />

49 Pag-andam <strong>sa</strong> Kalibutan<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />

Elder Neil L. Andersen<br />

53 Paglaum<br />

Elder Steven E. Snow<br />

55 Sagradong mga Yawe <strong>sa</strong><br />

Aaronic Priesthood<br />

Larry M. Gibson<br />

58 Inyong Potensyal, Inyong Pribelihiyo<br />

Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />

62 Pagkat-on diha <strong>sa</strong> Priesthood<br />

Presidente Henry B. Eyring<br />

66 Gahum <strong>sa</strong> Priesthood<br />

Presidente Thomas S. Monson<br />

SESYON SA DOMINGGO SA BUNTAG<br />

70 Naghulat diha <strong>sa</strong> Dalan <strong>sa</strong><br />

Damasco<br />

Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />

78 Labaw Pa Ka Mananaug pinaagi<br />

Kaniya Nga Nahigugma Kanato<br />

Elder Paul V. Johnson<br />

81 Ang Makapabalaan<br />

nga Buhat <strong>sa</strong> Welfare<br />

Bishop H. David Burton<br />

84 Ang Tinuod nga Kinaiya<br />

<strong>sa</strong> Pagka-Disipulo<br />

Silvia H. Allred<br />

87 Ang Espiritu <strong>sa</strong> Pagpadayag<br />

Elder David A. Bednar<br />

90 Ang Balaan nga Templo—<br />

Ang Suga <strong>sa</strong> Kalibutan<br />

Presidente Thomas S. Monson<br />

SESYON SA DOMINGGO SA HAPON<br />

94 Ang Mah<strong>ang</strong>turong mga<br />

Panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Kaminyoon<br />

Elder Richard G. Scott<br />

97 “Ako Nagabadlong ug Nagapanton<br />

<strong>sa</strong> Akong Gihigugma”<br />

Elder D. Todd Christ<strong>of</strong>ferson<br />

101 Ang Labing Bililhon nga mga<br />

Panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Ginoo<br />

Elder Carl B. Pratt<br />

103 “Un<strong>sa</strong> nga Mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

Lalaki [ug mga Babaye] Kamo<br />

Mahi<strong>sa</strong>ma?”<br />

Elder Lynn G. Robbins<br />

106 Gitawag nga Mahimong Santos<br />

Elder Benjamín De Hoyos<br />

108 Ang Milagro <strong>sa</strong> Pag-ula<br />

Elder C. Scott Grow<br />

111 Bandila ngadto <strong>sa</strong> mga<br />

Nasud<br />

Elder Jeffrey R. Holland<br />

114 Sa Pagpanamilit<br />

Presidente Thomas S. Monson<br />

<strong>Mga</strong> Sulod Mayo 2011<br />

Volume 14 • Numero 5<br />

KINATIBUK-ANG MITING SA<br />

YOUNG WOMEN<br />

115 “Ako Nagtuo <strong>sa</strong> Pagkamatinuoron<br />

ug Pagkamatinud-anon”<br />

Ann M. Dibb<br />

118 “Hinumdumi kini: Pagkamabination<br />

Magagikan Kanako”<br />

Mary N. Cook<br />

121 <strong>Mga</strong> Magbalantay <strong>sa</strong> Hiyas<br />

Elaine S. Dalton<br />

125 U<strong>sa</strong> ka Buhing Pagpamatuod<br />

Presidente Henry B. Eyring<br />

72 General Authorities <strong>sa</strong> Ang<br />

Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga<br />

Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />

129 Indeks <strong>sa</strong> mga Istorya <strong>sa</strong><br />

<strong>Komperensya</strong><br />

130 Sila Namulong Kanato Paghimo<br />

<strong>sa</strong> <strong>Komperensya</strong> nga Kabahin<br />

<strong>sa</strong> Atong mga Kinabuhi<br />

132 <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> mga Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />

<strong>sa</strong> Auxiliary<br />

132 <strong>Mga</strong> Pagtulun-an al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> Atong Panahon<br />

133 <strong>Mga</strong> Balita <strong>sa</strong> Simbahan


Summary <strong>sa</strong> <strong>Komperensya</strong> <strong>sa</strong> Ika-181 nga<br />

Tinuig nga <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> <strong>Komperensya</strong><br />

SESYON SA SABADO SA BUNTAG, ABRIL 2,<br />

2011, KINATIBUK-ANG SESYON<br />

Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />

Conducting: Presidente Dieter F. Uchtdorf.<br />

P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder Allan F.<br />

Packer. Panapos nga pag-ampo: Elder<br />

Dale G. Renlund. Ang musika gidalit <strong>sa</strong><br />

Tabernacle Choir; Mack Wilberg ug Ryan<br />

Murphy, mga direktor; Clay Christiansen,<br />

organista: “Rejoice, the Lord Is King!”<br />

Hymns, no. 66; “Glory to God on High,”<br />

Hymns, no. 67; “We Listen to a Prophet’s<br />

Voice,” Hymns, no. 22, arr. Murphy, wala<br />

mamantala; “I Know That My Redeemer<br />

Lives,” Hymns, no. 136; “I Know That<br />

My Savior Loves Me,” Creamer/Bell, arr.<br />

Murphy, wala mamantala; “High on the<br />

Mountain Top,” Hymns, no. 5, arr. Wilberg,<br />

wala mamantala.<br />

SESYON SA SABADO SA HAPON, ABRIL 2,<br />

2011, KINATIBUK-ANG SESYON<br />

Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />

Conducting: Presidente Dieter F. Uchtdorf.<br />

P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder Kevin W.<br />

Pearson. Panapos nga pag-ampo: Elder<br />

Michael T. Ringwood. Ang musika pinaagi<br />

<strong>sa</strong> Tinipong Choir gikan <strong>sa</strong> Brigham Young<br />

University–Idaho; Eda Ashby ug Randall<br />

Kempton, mga direktor; Bonnie Goodliffe,<br />

organist: “How Firm a Foundation,”<br />

Hymns, no. 85, arr. Ashby, wala mamantala;<br />

“How Great the Wisdom and the Love,”<br />

Hymns, no. 195; “Press Forward, Saints,”<br />

Hymns, no. 81; “Let Zion in Her Beauty<br />

Rise,” Hymns, no. 41, arr. Kempton, wala<br />

mamantala.<br />

SABADO SA GABII, ABRIL 2, 2011, SESYON<br />

SA PRIESTHOOD<br />

Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />

Conducting: Presidente Henry B.<br />

Eyring. P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder<br />

Rafael E. Pino. Panapos nga pag-ampo:<br />

Elder Joseph W. Sitati. Musika pinaagi <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka priesthood choir gikan <strong>sa</strong> Ogden Utah<br />

ug Logan Utah Institutes; Jerald F. Simon,<br />

J. Nyles Salmond, ug Alan T. Simon, mga direktor;<br />

Andrew Unsworth, organist: “See the<br />

Mighty Priesthood Gathered,” Hymns, no.<br />

325; “Guide Me to <strong>The</strong>e,” Hymns, no. 101,<br />

arr. Unsworth, wala mamantala; “Redeemer<br />

<strong>of</strong> Israel,” Hymns, no. 6; “For the Strength <strong>of</strong><br />

the Hills,” Hymns, no. 35, arr. Durham, pub.<br />

Jackman.<br />

2 Liahona<br />

DOMINGGO SA BUNTAG, ABRIL 3, 2011,<br />

KINATIBUK-ANG SESYON<br />

Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />

Conducting: Presidente Henry B. Eying. P<strong>ang</strong>bukas<br />

nga pag-ampo: Elder Gary E. Stevenson.<br />

Panapos nga pag-ampo: Elder Tad R. Callister.<br />

Ang musika pinaagi <strong>sa</strong> Tabernacle Choir;<br />

Mack Wilberg, direktor; Richard Elliott ug Andrew<br />

Unsworth, mga organist: “O Thou Rock<br />

<strong>of</strong> Our Salvation,” Hymns, no. 258; “Sabbath<br />

Day,” Hymns, no. 148; “Hark, All Ye Nations!”<br />

Hymns, no. 264, arr. Wilberg, wala mamantala;<br />

“Let Us All Press On,” Hymns, no. 243; “Have I<br />

Done Any Good?” Hymns, no. 223, arr. Zabriskie,<br />

pub. Plum; “<strong>The</strong> Spirit <strong>of</strong> God,” Hymns,<br />

no. 2, arr. Wilberg, wala mamantala.<br />

DOMINGGO SA HAPON, ABRIL 3, 2011,<br />

KINATIBUK-ANG SESYON<br />

Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />

Conducting: Presidente Henry B. Eyring.<br />

P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder José A. Teixeira.<br />

Panapos nga pag-ampo: Elder Kent D.<br />

Watson. Ang musika gidalit <strong>sa</strong> Tabernacle<br />

Choir; Mack Wilberg ug Ryan Murphy, mga<br />

direktor; Linda Margetts ug Bonnie Goodliffe,<br />

mga organist: “I Saw a Mighty Angel Fly,”<br />

Hymns, no. 15, arr. Wilberg, wala mamantala;<br />

“I’m Trying to Be like Jesus,” Children’s Songbook,<br />

78–79, arr. Bradford, gimantala. Nature<br />

Sings; “Come, Ye Children <strong>of</strong> the Lord,”<br />

Hymns, no. 58; “More Holiness Give Me,”<br />

Hymns, no. 131, arr. Staheli, pub. Jackman.<br />

SABADO SA GABII, MARSO 26, 2011,<br />

KINATIBUK-ANG MITING SA YOUNG<br />

WOMEN<br />

Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />

Conducting: Elaine S. Dalton. P<strong>ang</strong>bukas nga<br />

pag-ampo: Emily Lewis. Panapos nga pagampo:<br />

Bethany Wright. Ang musika pinaagi<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka Young Women choir gikan <strong>sa</strong> Salt<br />

Lake City area; Merrilee Webb, director;<br />

Linda Margetts ug Bonnie Goodliffe, organist:<br />

“High on the Mountain Top,” Hymns, no. 5;<br />

“Guardians <strong>of</strong> Virtue,” Strength <strong>of</strong> Youth Media<br />

2011: We Believe, wala mamantala (cello:<br />

Jessica Hunt); “I Know That My Redeemer<br />

Lives,” Hymns, no. 136, arr. Lyon, pub.<br />

Jackman (harp: Hannah Cope); “How Firm<br />

a Foundation,” Hymns, no. 85, arr. Wilberg,<br />

wala mamantala.<br />

MGA PAKIGPULONG SA<br />

KOMPERENSYA ANAA SA INTERNET<br />

Sa pag-access <strong>sa</strong> mga pakigpulong <strong>sa</strong><br />

kinatibuk-<strong>ang</strong> komperensya <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong><br />

mga pinulongan, bisitaha <strong>ang</strong> conference<br />

.lds .org o l<strong>ang</strong>uages .lds .org. Dayon pagpili<br />

og pinulongan. Sa ka<strong>sa</strong>garan sulod <strong>sa</strong><br />

duha ka bulan human <strong>sa</strong> komperensya,<br />

<strong>ang</strong> audio recordings anaa <strong>sa</strong> mga sentro <strong>sa</strong><br />

pagp<strong>ang</strong>-apu-apod.<br />

MGA MENSAHE SA HOME<br />

UG VISITING TEACHING<br />

Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga men<strong>sa</strong>he <strong>sa</strong> home ug visiting<br />

teaching, palihug pagpili og pakigpulong<br />

nga labing makatubag <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

niadtong inyong gibisitahan.<br />

SA HAPIN<br />

Sa atub<strong>ang</strong>an: Gilitratohan ni Weston Colton.<br />

Sa luyo: Gilitratohan ni Les Nilsson.<br />

LITRATO SA KOMPERENSYA<br />

<strong>Mga</strong> talan-awon <strong>sa</strong> kinatibuk-<strong>ang</strong> komperensya<br />

<strong>sa</strong> Siyudad <strong>sa</strong> Salt Lake gilitratohan nila<br />

ni Craig Dimond, Welden C. Andersen, John<br />

Luke, Matthew Reier, Christina Smith, Cody<br />

Bell, Les Nilsson, Weston Colton, Sarah<br />

Jensen, ug Derek Israelsen; <strong>sa</strong> Argentina<br />

ni Marcelino Tossen; <strong>sa</strong> Brazil ni Laureni<br />

Fochetto, Ana Claudia Souza de Oliveira,<br />

ug Veruska Oliveira; <strong>sa</strong> Ecuador ni Alex<br />

Romney; <strong>sa</strong> Germany ni Mirko Kube; <strong>sa</strong><br />

Jamaica ni Alexia Pommells; <strong>sa</strong> Mexico ni<br />

Ericka González Lage; <strong>sa</strong> Philippines ni<br />

Wilmore La Torre; <strong>sa</strong> Portugal ni Juliana<br />

Oliveira; <strong>sa</strong> Romania ni Matei Florin; <strong>sa</strong><br />

Slovenia ni Ivan Majc; <strong>sa</strong> South Africa ni<br />

Kevin Cooney; <strong>sa</strong> Ukraine ni Marina Lukach;<br />

<strong>sa</strong> Maryland, USA, ni Sasha Rose; ug <strong>sa</strong> Zambia<br />

ni Tawanda Maruza.


MAYO 2011 VOL. 14 NO. 5<br />

LIAHONA 09685 853<br />

Opisyal nga magasin <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga<br />

Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw nga giimprinta <strong>sa</strong> Cebuano<br />

Ang Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan: Thomas S. Monson,<br />

Henry B. Eyring, Dieter F. Uchtdorf<br />

Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles:<br />

Boyd K. Packer, L. Tom Perry, Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks,<br />

M. Russell Ballard, Richard G. Scott, Robert D. Hales,<br />

Jeffrey R. Holland, David A. Bednar, Quentin L. Cook,<br />

D. Todd Christ<strong>of</strong>ferson, Neil L. Andersen<br />

Editor: Paul B. Pieper<br />

<strong>Mga</strong> Adviser: Stanley G. Ellis, Christ<strong>of</strong>fei Golden Jr.,<br />

Yoshihiko Kikuchi<br />

Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor: David L. Frischknecht<br />

Direktor <strong>sa</strong> Editoryal: Vincent A. Vaughn<br />

Direktor <strong>sa</strong> Grapiks: Allan R. Loyborg<br />

Tigdumal<strong>ang</strong> Editor: R. Val Johnson<br />

<strong>Mga</strong> Luyo-luyo <strong>sa</strong> Tigdumal<strong>ang</strong> Editor:<br />

Jenifer L. Greenwood, Adam C. Olson<br />

Kauban nga Editor: Ryan Carr<br />

Luyo-luyo <strong>sa</strong> Editor: Su<strong>sa</strong>n Barrett<br />

<strong>Mga</strong> Kawani <strong>sa</strong> Editorial: David A. Edwards, Matthew D.<br />

Flitton, LaRene Porter Gaunt, Larry Hiller, Carrie Kasten,<br />

Jennifer Maddy, Melis<strong>sa</strong> Merrill, Michael R. Morris, Sally J.<br />

Odekirk, Joshua J. Perkey, Chad E. Phares, Jan Pinborough,<br />

Richard M. Romney, Janet Thomas, Paul VanDenBerghe,<br />

Melis<strong>sa</strong> Zenteno<br />

Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor <strong>sa</strong> Art: J. Scott Knudsen<br />

Direktor <strong>sa</strong> Art: Scott Van Kampen<br />

Tigdumala <strong>sa</strong> Produksyon: Jane Ann Peters<br />

<strong>Mga</strong> Senior nga Tigdesinyo: C. Kimball Bott, Thomas S. Child,<br />

Colleen Hinckley, Eric P. Johnsen, Scott M. Mooy<br />

<strong>Mga</strong> Kawani <strong>sa</strong> Desenyo ug Produksyon: Collette<br />

Nebeker Aune, Howard G. Brown, Julie Burdett, Reginald<br />

J. Christensen, Gene Christiansen, Kim Fenstermaker,<br />

Kathleen Howard, Denise Kirby, Ginny J. Nilson, Ty Pilcher,<br />

Gayle Rafferty<br />

Prepress: Jeff L. Martin<br />

Direktor <strong>sa</strong> Pag-imprinta: Craig K. Sedgwick<br />

Direktor <strong>sa</strong> Pagp<strong>ang</strong>-apud-apod: Evan Larsen<br />

Paghubad: Francisco M. dela Cruz<br />

Ipadala <strong>ang</strong> subskripsyon, mga p<strong>ang</strong>utana, ug mga taho<br />

ngadto <strong>sa</strong> Dateline Philippines <strong>sa</strong> Liahona, <strong>The</strong> <strong>Church</strong> <strong>of</strong><br />

Jesus Christ <strong>of</strong> Latter-day Saints, Temple Drive, Greenmeadows<br />

Subdivision, Quezon City 1110, Metro Manila, Philippines o <strong>sa</strong><br />

P. O. Box 1505, Ortigas Center, Emerald Avenue, Pasig 1600,<br />

Metro Manila, Philippines. Numero <strong>sa</strong> telepono 635-9183.<br />

Presyo <strong>sa</strong> subskripsyon <strong>sa</strong> Pilipinas, P86.40 matag tuig, P4.00<br />

matag gula, gawas <strong>sa</strong> mga espesyal nga isyu.<br />

Ipadala <strong>ang</strong> mga manuskrito ug mga p<strong>ang</strong>utana ngadto<br />

<strong>sa</strong> Liahona, Room 2420, 50 East North Temple Street,<br />

Salt Lake City, UT 84150-0024, USA; o i-e-mail <strong>sa</strong>:<br />

liahona@ldschurch.org<br />

Ang Liahona (u<strong>sa</strong> ka termino <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon nga<br />

nagpa<strong>sa</strong>but nga “kompas o direktor” gimantala <strong>sa</strong> Albanian,<br />

Armenian, Bislama, Bulgarian, Cambodian, Cebuano,<br />

Chinese, Croatian, Czech, Danish, Dutch, English, Estonian,<br />

Fijian, Finnish, French, German, Greek, Hungarian, Icelandic,<br />

Indonesian, Italian, Japanese, Kiribati, Korean, Latvian,<br />

Lithuanian, Malagasy, Marshallese, Mongolian, Norwegian,<br />

Polish, Portuguese, Romanian, Russian, Samoan, Slovenian,<br />

Spanish, Swedish, Tagalog, Tahitian, Thai, Tongan, Ukrainian,<br />

Urdu, ug Vietnamese. (Ang ka<strong>sa</strong>gad magkalahi <strong>sa</strong> pinulongan.)<br />

© 2011 <strong>sa</strong> Intellectual Reserve, Inc. Tan<strong>ang</strong> mga katungod<br />

gigahin. Gigamit <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />

<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw nga may pagtugot. Gi-imprinta <strong>sa</strong><br />

Tinipong Ban<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Amerika.<br />

Ang teksto ug biswal nga materyal diha <strong>sa</strong> Liahona mahimong<br />

kopyahan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> sulagma, dili p<strong>ang</strong>komersyo nga pagga mit<br />

<strong>sa</strong> simbahan o panimalay. Ang biswal nga materyal dili<br />

mahimong kopyahan kon kini adunay mga pagdili diha <strong>sa</strong><br />

linya <strong>sa</strong> kredito <strong>sa</strong> maong artwork. Ang mga p<strong>ang</strong>utana<br />

kinah<strong>ang</strong>lan ipadala ngadto <strong>sa</strong> Intellectual Property Office,<br />

50 East North Temple Street, Salt Lake City, UT 84150, USA;<br />

e-mail: cor-intellectualproperty@ldschurch.org.<br />

For Readers in the United States and Canada:<br />

May 2011 Vol. 14 No. 5. LIAHONA (USPS 311-480)<br />

Cebuano (ISSN 1096-5114) is published monthly by <strong>The</strong> <strong>Church</strong><br />

<strong>of</strong> Jesus Christ <strong>of</strong> Latter-day Saints, 50 East North Temple, Salt<br />

Lake City, UT 84150. USA subscription price is $10.00 per year;<br />

Canada, $12.00 plus applicable taxes. Periodicals Postage Paid<br />

at Salt Lake City, Utah. Sixty days‘ notice required for ch<strong>ang</strong>e<br />

<strong>of</strong> address. Include address label from a recent issue; old and<br />

new address must be included. Send USA and Canadian<br />

subscriptions to Salt Lake Distribution Center at address below.<br />

Subscription help line: 1-800-537-5971. Credit card orders<br />

(Vi<strong>sa</strong>, MasterCard, American Express) may be taken by phone.<br />

(Canada Poste Information: Publication Agreement #40017431)<br />

POSTMASTER: Send address ch<strong>ang</strong>es to Salt Lake Distribution<br />

Center, <strong>Church</strong> Magazines, PO Box 26368, Salt Lake City, UT<br />

84126-0368.<br />

ANG MGA MAMULONG<br />

SA ALPABETO NGA<br />

PAGKAHAN-AY<br />

Allred, Silvia H., 84<br />

Andersen, Neil L., 49<br />

Ballard, M. Russell, 46<br />

Bednar, David A., 87<br />

Burton, H. David, 81<br />

Christ<strong>of</strong>ferson, D. Todd, 97<br />

Cook, Mary N., 118<br />

Cook, Quentin L., 18<br />

Dalton, Elaine S., 121<br />

De Hoyos, Benjamín, 106<br />

Dibb, Ann M., 115<br />

Eyring, Henry B., 22, 62, 125<br />

Gibson, Larry M., 55<br />

González, Walter F., 13<br />

Grow, C. Scott, 108<br />

Holland, Jeffrey R., 111<br />

Johnson, Paul V., 78<br />

Maynes, Richard J., 37<br />

Monson, Thomas S., 4, 66,<br />

90, 114<br />

Nelson, Russell M., 34<br />

Oaks, Dallin H., 42<br />

Packer, Boyd K., 30<br />

Perry, L. Tom, 6<br />

Pratt, Carl B., 101<br />

Richards, Kent F., 15<br />

Robbins, Lynn G., 103<br />

Samuelson, Cecil O., Jr., 40<br />

Scott, Richard G., 94<br />

Snow, Steven E., 53<br />

Stevens, Jean A., 10<br />

Uchtdorf, Dieter F., 26,<br />

58, 70<br />

INDEKS SA HILISGUTAN<br />

Aaronic Priesthood, 55<br />

Babaye, mga, 18<br />

Bag-ong Tugon, 6<br />

Bata, mga, 10, 37, 103<br />

Diborsyo, 66<br />

Ehemplo, 10, 121, 125<br />

Espiritu Santo, 30, 40, 58,<br />

70, 87, 111<br />

Gugma, 13, 22, 46, 62, 84, 94<br />

Gugma nga putli, 46, 53, 81<br />

Hiyas, 115, 121<br />

Hugot nga pagtuo, 18, 34,<br />

42, 53, 70, 78, 87, 101,<br />

106, 125<br />

Humanitarian nga Tab<strong>ang</strong>, 4<br />

Igpapahulay, 6<br />

Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi, 49<br />

Ikapulo, 10, 34, 101<br />

Jesukristo, 6, 13, 15, 30, 78,<br />

103, 108, 114<br />

Kabubut-on, 42<br />

Kahayag, 87<br />

Kalisdanan, 15, 34, 78, 106<br />

Kamatuoran, 40, 121<br />

Kaminyoon, 42, 66, 94<br />

Kasulatan, mga, 30<br />

Katungdanan, 55, 62<br />

<strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> komperensya,<br />

111, 114<br />

Konseho, mga, 18<br />

Koreksyon, 97<br />

Misyonaryo nga buhat, 4,<br />

46, 49<br />

Pag-ampo, 125<br />

Paghinulsol, 40, 97, 108<br />

Pagkadisipulo, 13, 84, 111<br />

Pagkaginikanan, 37, 94, 103<br />

Pagkainahan, 18<br />

Pagkamabination, 118<br />

Pagkam<strong>ang</strong>giloloy-on ., 118<br />

Pagkamapainub<strong>sa</strong>non,<br />

10, 15<br />

Pagkamasulundon, 10, 34,<br />

40, 87, 97, 101, 103, 125<br />

Pagkamatinuoron, 121<br />

Paglaum, 53<br />

Pagpadayag, 30, 87<br />

Pagpamatuod, 40, 66, 125<br />

Pagp<strong>ang</strong>andam, 49<br />

Pagp<strong>ang</strong>ulo, 55, 62<br />

Pagpaningkamot <strong>sa</strong> kaugalingon,<br />

22, 81, 84<br />

Pagserbisyo, 22, 46, 55, 58,<br />

70, 81, 84, 118<br />

Pagsimba, 6<br />

Pagtudlo, 37<br />

Pag-ula, 15, 40, 53, 106,<br />

108, 114<br />

Pailub, 15, 78<br />

Pakig<strong>sa</strong>ad, mga, 13, 90,<br />

94, 115<br />

Pamilya, 10, 18, 37, 90, 94<br />

Panal<strong>ang</strong>in, mga, 34, 78, 101<br />

Pasko <strong>sa</strong> Pagkabanhaw, 114<br />

Pioneer, mga, 53<br />

Prayoridad, mga, 42<br />

Priesthood, 30, 49, 58, 62, 66<br />

Programa <strong>sa</strong> Welfare, 22,<br />

81, 84<br />

Propeta, mga, 111<br />

Relief Society, 84<br />

Sakrament, 6<br />

Sakripisyo, 90<br />

Santos, mga, 106<br />

Sumbanan, mga, 111<br />

Templo, mga, 4, 90, 115<br />

Tinguha, mga, 42<br />

Trabaho, 84<br />

Mayo 2011<br />

3


SESYON SA SABADO SA BUNTAG | Abril 2, 2011<br />

Sa dih<strong>ang</strong> kini nga building<br />

giplano, abi namo nga dili kini<br />

nato mapuno. Tan-awa l<strong>ang</strong> kini<br />

karon.<br />

Akong minahal nga mga kaigsoonan,<br />

pagkanindot nga magkapundok<br />

na u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> atong sugdan <strong>ang</strong><br />

ika-181 nga Tinuig nga <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />

4 Liahona<br />

Ni Presidente Thomas S. Monson<br />

<strong>Komperensya</strong><br />

Na U<strong>sa</strong>b<br />

Nagpa<strong>sa</strong>lamat ko kaninyo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong hugot nga pagtuo<br />

ug debosyon <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo, <strong>sa</strong> gugma ug pag-atiman nga<br />

inyong gipakita <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, ug <strong>sa</strong> serbisyo nga inyong<br />

gihatag.<br />

<strong>Komperensya</strong> <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni<br />

Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />

mga Adlaw.<br />

Ang miaging unom ka bulan daw<br />

paspas kaayong milabay <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

na-busy ko <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga responsibilidad.<br />

U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dakong mga panal<strong>ang</strong>in<br />

niining panahona mao <strong>ang</strong><br />

pagpahinungod pag-u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> maanindot<br />

nga Templo <strong>sa</strong> Laie Hawaii, nga<br />

gipanindot og maayo sulod <strong>sa</strong> hapit<br />

duha ka tuig. Gikuyugan ko nila ni<br />

Presidente ug Sister Henry B. Eyring,<br />

Elder ug Sister Quentin L. Cook, ug Elder<br />

ug Sister William R. Walker. Pagkagabii<br />

<strong>sa</strong> wala pa <strong>ang</strong> pagpahinungod<br />

pag-u<strong>sa</strong>b, nga nahitabo pagka- Nobyembre,<br />

nanan-aw kami <strong>sa</strong> 2,000 ka<br />

mga batan-on gikan <strong>sa</strong> temple district<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> gipuno nila <strong>ang</strong> Cannon Activities<br />

Center <strong>sa</strong> BYU–Hawaii campus<br />

ug mipasundayag al<strong>ang</strong> kanamo. Ang


il<strong>ang</strong> pasundayag giulohan og “Ang<br />

Dapit nga Pundukanan” ug <strong>sa</strong> mamugnaon<br />

ug <strong>sa</strong> hanas nga paagi mi<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>y<br />

pag-u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> mahinungdanong mga<br />

p<strong>ang</strong>hitabo <strong>sa</strong> lokal nga ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong><br />

Simbahan ug <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> templo.<br />

Pagkanindot nian<strong>ang</strong> gabhiona!<br />

Ang sunod nga adlaw nahimong<br />

u<strong>sa</strong> ka espirituhanong pagbusog<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> templo gipahinungod<br />

pag-u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> tulo ka mga sesyon. Ang<br />

Espiritu <strong>sa</strong> Ginoo anaa uban kanamo<br />

<strong>sa</strong> hilabihan gayud kakusog.<br />

Nagpadayon kita <strong>sa</strong> pagtukod og<br />

mga templo. Pribelihiyo nako karong<br />

buntaga <strong>sa</strong> pagpahibalo og tulo ka<br />

dug<strong>ang</strong> nga mga templo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

dapit nga karon palitunon ug diin,<br />

<strong>sa</strong> umaabut nga mga bulan ug tuig,<br />

pagatukuron <strong>sa</strong> mosunod nga mga<br />

dapit: Fort Collins, Colorado; Meridian,<br />

Idaho; ug Winnipeg, Manitoba, Canada.<br />

Panal<strong>ang</strong>in gayud kini <strong>sa</strong> atong<br />

mga miyembro niini nga mga dapit.<br />

Kada tuig minilyon ka mga ordinan<strong>sa</strong><br />

<strong>ang</strong> gipahigayon diha <strong>sa</strong> mga<br />

templo. Unta magpadayon kita nga<br />

magmatinud-anon <strong>sa</strong> pagpahigayon <strong>sa</strong><br />

ingon nga mga ordinan<strong>sa</strong>, dili lam<strong>ang</strong><br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong kaugalingon apan<br />

al<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> atong namatay na nga<br />

mga minahal kin<strong>sa</strong> dili makabuhat <strong>sa</strong><br />

ingon al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon.<br />

Ang Simbahan nagpadayon <strong>sa</strong> paghatag<br />

og tawhanon nga tab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

panahon <strong>sa</strong> katalagman. Bag-ohay pa<br />

l<strong>ang</strong> mibati kita og kasubo ug mihatag<br />

og tab<strong>ang</strong> ngadto <strong>sa</strong> Japan human <strong>sa</strong><br />

makapagun-ob nga linog ug tsunami<br />

ug <strong>sa</strong> mga hagit nga may kalabutan <strong>sa</strong><br />

nuclear. Nakaapud-apod kita og sobra<br />

<strong>sa</strong> 70 ka tonelada nga mga suplay,<br />

Mayo 2011<br />

5


lakip <strong>ang</strong> pagkaon, tubig, mga habol,<br />

mga hapin <strong>sa</strong> higdaanan, mga but<strong>ang</strong><br />

para p<strong>ang</strong>-hygiene, mga sinina ug<br />

petrolyo. Ang atong mga young single<br />

adult miboluntaryo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> oras <strong>sa</strong><br />

pagp<strong>ang</strong>ita niadtong n<strong>ang</strong>awala nga<br />

mga miyembro gamit <strong>ang</strong> Internet,<br />

social media, ug uban p<strong>ang</strong> moderno<br />

nga mga pamaagi <strong>sa</strong> komunikasyon.<br />

Ang mga miyembro mitab<strong>ang</strong> gamit<br />

<strong>ang</strong> mga scooter nga gihatag <strong>sa</strong> Simbahan<br />

ngadto <strong>sa</strong> mga dapit nga lisud<br />

maadtoan <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kyanan. <strong>Mga</strong> proyekto<br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo aron <strong>sa</strong> pagtipon-tipon<br />

<strong>sa</strong> mga gamit nga p<strong>ang</strong>-hygiene ug<br />

mga gamit nga p<strong>ang</strong>limpyo gi-organi<strong>sa</strong>r<br />

<strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga stake ug mga<br />

ward <strong>sa</strong> Tokyo, Nagoya, ug O<strong>sa</strong>ka. Sa<br />

pagkakaron, sobra <strong>sa</strong> 40,000 ka oras<br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>ang</strong> nahatag <strong>sa</strong> sobra<br />

<strong>sa</strong> 4,000 ka mga boluntaryo. Ang<br />

atong tab<strong>ang</strong> magpadayon didto <strong>sa</strong><br />

Japan ug <strong>sa</strong> uban p<strong>ang</strong> mga dapit diin<br />

adunay p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Akong mga kaigsoonan, nagpa<strong>sa</strong>lamat<br />

ko kaninyo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong<br />

hugot nga pagtuo ug debosyon <strong>sa</strong><br />

eb<strong>ang</strong>helyo, <strong>sa</strong> gugma ug pag-atiman<br />

nga inyong gipakita <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, ug<br />

<strong>sa</strong> serbisyo nga inyong gihatag diha<br />

<strong>sa</strong> inyong mga ward ug mga branch<br />

ug mga stake ug mga district. Salamat<br />

u<strong>sa</strong>b, al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong kamatinud-anon<br />

<strong>sa</strong> pagbayad <strong>sa</strong> inyong mga ikapulo<br />

ug mga halad ug <strong>sa</strong> inyong kam<strong>ang</strong>gihatagon<br />

<strong>sa</strong> pagtampo ngadto <strong>sa</strong> uban<br />

p<strong>ang</strong> mga pundo <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Sa pagkatapos <strong>sa</strong> tuig <strong>sa</strong> 2010,<br />

adunay 52,225 ka mga misyonaryo<br />

nga nagserbisyo <strong>sa</strong> 340 ka mga misyon<br />

<strong>sa</strong> tibuok kalibutan. Ang misyonaryo<br />

nga buhat mao <strong>ang</strong> kinabuhi<br />

<strong>sa</strong> gingharian. Mahimo ba nga ako<br />

mosugyot nga kon kamo makahimo,<br />

tingali inyong ikonsiderar <strong>ang</strong> pagtampo<br />

ngadto <strong>sa</strong> General Missionary<br />

Fund <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Karon, mga kaigsoonan, naghinamhinam<br />

kita nga maminaw <strong>sa</strong> mga men<strong>sa</strong>he<br />

nga ipresentar ngari kanato karon<br />

ug ugma. Kadtong mamulong kanato<br />

n<strong>ang</strong>ayo <strong>sa</strong> panab<strong>ang</strong> ug giya <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> n<strong>ang</strong>andam sila <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

men<strong>sa</strong>he. Nga kita unta mapuno <strong>sa</strong><br />

Espiritu <strong>sa</strong> Ginoo ug mabayaw ug madasig<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> maminaw ug magkat-on<br />

kita mao <strong>ang</strong> akong pag-ampo. Sa<br />

p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />

6 Liahona<br />

Akong mga igsoon, <strong>sa</strong> tibuok kalibutan<br />

karong buntaga mianhi<br />

kita aron maminaw <strong>sa</strong> tingog<br />

<strong>sa</strong> propeta. Akong ipamatuod nga <strong>ang</strong><br />

tingog nga bag-o natong nadungog tingog<br />

<strong>sa</strong> buhing propeta <strong>sa</strong> Dios dinhi<br />

<strong>sa</strong> yuta karon, si Presidente Thomas S.<br />

Monson. Pagkabulahan nato nga<br />

ma<strong>ang</strong>kon <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> mga pagtulun-an<br />

ug ehemplo!<br />

Karong tuiga kit<strong>ang</strong> tanan may<br />

oportunidad <strong>sa</strong> pagtuon <strong>sa</strong> pulong<br />

<strong>sa</strong> mga propeta <strong>sa</strong> Bag-ong Tugon <strong>sa</strong><br />

Sunday School. Samt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> Da<strong>ang</strong><br />

Tugon mao <strong>ang</strong> pagtuon kabahin <strong>sa</strong><br />

mga propeta ug <strong>sa</strong> katawhan, <strong>ang</strong><br />

Bag-ong Tugon nag-focus <strong>sa</strong> kinabuhi<br />

ug impluwensya <strong>sa</strong> bugtong nga Tawo<br />

kin<strong>sa</strong> mianhi <strong>sa</strong> mortalidad nga dunay<br />

duha ka nasyonalidad <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it ug <strong>sa</strong><br />

yuta—atong Manluluwas ug Manunubos,<br />

si Jesukristo.<br />

Ang kalibutan karon natuhop <strong>sa</strong><br />

mga doktrina <strong>sa</strong> katawhan nga <strong>sa</strong>yon<br />

na l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> pagkalimot ug pagkawala<br />

<strong>sa</strong> pagtuo nian<strong>ang</strong> importante kaayo<br />

nga asoy <strong>sa</strong> kinabuhi ug p<strong>ang</strong>alagad<br />

Ni Elder L. Tom Perry<br />

Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

Ang Adlaw nga<br />

Igpapahulay ug<br />

<strong>ang</strong> Sakrament<br />

Pun-a <strong>ang</strong> inyong pamilya <strong>sa</strong> gugma <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> ibalaan<br />

ninyo <strong>ang</strong> Igpapahulay <strong>sa</strong> tibuok adlaw ug <strong>sa</strong> pagsinati<br />

<strong>sa</strong> espirituhanong mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> tibuok semana.<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas—<strong>ang</strong> Bag-ong Tugon.<br />

Kining <strong>sa</strong>grado nga volume mao <strong>ang</strong><br />

sentro <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> kasulatan,<br />

<strong>sa</strong>ma nga <strong>ang</strong> Manluluwas Mismo<br />

kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> mao <strong>ang</strong> sentro <strong>sa</strong> atong<br />

kinabuhi. Kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> mopa<strong>sa</strong>lig<br />

kita <strong>sa</strong> atong kaugalingon <strong>sa</strong> pagtuon<br />

niini ug pagbahandi niini!<br />

Adunay bililhon kaayong mga<br />

perlas <strong>sa</strong> kaalam nga makaplagan <strong>sa</strong><br />

atong pagtuon <strong>sa</strong> Bag-ong Tugon.<br />

Kanunay kong malingaw og ba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />

mga asoy ni Pablo <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> mibiyahe<br />

siya ug miorgani<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong><br />

Manluluwas, labi na <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pagtulun-an<br />

ngadto ni Timoteo. Sa ikaupat<br />

nga kapitulo <strong>sa</strong> mga sinulat ni Pablo<br />

k<strong>ang</strong> Timoteo, atong maba<strong>sa</strong>: “Isugo<br />

ug itudlo mo kining mga but<strong>ang</strong>a. . . .<br />

Sa mga magtutuo, pagkinabuhi ingon<br />

nga panig-ingnan <strong>sa</strong> sinultihan, ug<br />

<strong>sa</strong> paggawi, <strong>sa</strong> gugma, <strong>sa</strong> pagtuo, <strong>sa</strong><br />

kaputli.” 1 Ako walay mahunahuna<strong>ang</strong><br />

mas maayong paagi <strong>sa</strong> atong pagsugod<br />

o pagpadayon nga mahimong panigingnan<br />

<strong>sa</strong> mga magtutuo kay <strong>sa</strong> atong<br />

pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw nga Igpapahulay.


Sugod <strong>sa</strong> Paglal<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kalibutan,<br />

u<strong>sa</strong> ka adlaw <strong>ang</strong> gigahin nga lahi<br />

<strong>sa</strong> uban. “Ug gipanal<strong>ang</strong>inan <strong>sa</strong> Dios<br />

<strong>ang</strong> adlaw nga ikapito, ug nagbalaan<br />

niini.” 2 Gani <strong>ang</strong> Dios mipahulay gikan<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga buluhaton niini nga<br />

adlaw, ug Siya naglaum nga <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

mga anak mosunod. Ngadto <strong>sa</strong> mga<br />

anak <strong>sa</strong> Israel, Iy<strong>ang</strong> gihatag <strong>ang</strong> sugo:<br />

“Hinumduman mo <strong>ang</strong> Adlaw nga<br />

Igpapahulay, aron <strong>sa</strong> pagbalaan niini.<br />

“Sa unom ka adlaw magbuhat ka,<br />

ug buhaton mo <strong>ang</strong> tanan nga imong<br />

buluhaton:<br />

“Apan <strong>ang</strong> adlaw nga ikapito maoy<br />

u<strong>sa</strong> ka adlaw nga igpapahulay al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> Ginoo nga imong Dios. . . .<br />

“. . . Bu<strong>sa</strong> gipanal<strong>ang</strong>inan <strong>sa</strong> Ginoo<br />

<strong>ang</strong> adlaw nga igpapahulay, ug gibalaan<br />

niya kini.” 3<br />

Ang sumbanan <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw<br />

nga Igpapahulay <strong>ang</strong>ay nga kanunayng<br />

maglakip <strong>sa</strong> pagsimba. Human<br />

si Adan ug si Eva nahimong mortal, gisugo<br />

sila nga “mosimba <strong>sa</strong> Ginoo nga<br />

il<strong>ang</strong> Dios, ug . . . mohalad <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong><br />

mga anak <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga kahayopan<br />

[isip] u<strong>sa</strong> ka halad ngadto <strong>sa</strong> Ginoo . . .<br />

[pagka] <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Bugtong<br />

Anak <strong>sa</strong> Amahan.” 4 Ang <strong>sa</strong>kripisyo gamit<br />

<strong>ang</strong> mga hayop nagpahinumdom<br />

<strong>sa</strong> kaliwatan ni Adan nga moabut <strong>ang</strong><br />

adlaw nga <strong>ang</strong> Kordero <strong>sa</strong> Dios, si Jesukristo,<br />

mo<strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> kaugalingon<br />

Niya nga kinabuhi al<strong>ang</strong> kanato.<br />

Sa tibuok Niy<strong>ang</strong> kinabuhi <strong>ang</strong><br />

Manluluwas namulong kabahin niana<br />

nga <strong>sa</strong>kripisyo. 5 Sa bisperas <strong>sa</strong> paglan<strong>sa</strong>ng<br />

Kaniya, <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga pulong<br />

nagsugod <strong>sa</strong> pagkatuman. Iy<strong>ang</strong><br />

gipundok <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo <strong>sa</strong><br />

kwarto <strong>sa</strong> taas, layo <strong>sa</strong> mga kalinga <strong>sa</strong><br />

kalibutan. Iy<strong>ang</strong> gipasiugdahan <strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong>krament <strong>sa</strong> Panihapon <strong>sa</strong> Ginoo.<br />

“Ug <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> n<strong>ang</strong>aon sila, si Jesus<br />

mikuhag tinapay, ug <strong>sa</strong> nakapanal<strong>ang</strong>in<br />

na niini, kini iy<strong>ang</strong> gipikaspikas,<br />

ug ngadto <strong>sa</strong> mga tinun-an, gihatag<br />

niya nga nag-ingon, Kumuha, ug<br />

kumaon kamo; kini mao <strong>ang</strong> akong<br />

lawas.<br />

“Ug gikuha niya <strong>ang</strong> kopa, ug <strong>sa</strong><br />

nakapa<strong>sa</strong>lamat na siya, kanila gihatag<br />

kini niya, nga nag-ingon, Uminom<br />

kamo niini kamong tanan;<br />

“Kay kini mao akong dugo <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad,<br />

nga igaula al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> daghan <strong>sa</strong><br />

kapa<strong>sa</strong>yloan <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>la.” 6<br />

Sukad niadto, <strong>ang</strong> Pag-ula <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

nahimo nga mahinungdanon<br />

ug katapu<strong>sa</strong>ng <strong>sa</strong>kripisyo. Sa dih<strong>ang</strong><br />

Siya mipakita didto <strong>sa</strong> kontinente <strong>sa</strong><br />

Amerika human <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pagkabanhaw,<br />

Iy<strong>ang</strong> gitugyan <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> priesthood<br />

ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo<br />

ug gipaila <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>krament pinaagi <strong>sa</strong><br />

pag-ingon:<br />

“Ug kini kamo <strong>sa</strong> kanunay maninguha<br />

<strong>sa</strong> pagtuman, . . . gani ingon<br />

nga Ako mibuhat <strong>sa</strong> pagpikas-pikas <strong>sa</strong><br />

pan ug pagpanal<strong>ang</strong>in niini ug paghatag<br />

niini nganha kaninyo.<br />

“. . . Ug kini mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka pagpamatuod<br />

ngadto <strong>sa</strong> Amahan nga kamo<br />

<strong>sa</strong> kanunay mahinumdom kanako. Ug<br />

kon kamo <strong>sa</strong> kanunay mahinumdom<br />

kanako kamo maka<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> akong<br />

Espiritu uban kaninyo.” 7<br />

Talag<strong>sa</strong>on kadto nga bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> tum<strong>ang</strong><br />

kalibug panahon <strong>sa</strong> apostasiya,<br />

kini nga sumbanan <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong><br />

adlaw nga Igpapahulay ug <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />

padayon nga gibuhat <strong>sa</strong> lain-<br />

laing paagi.<br />

Dih<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo gipahiuli,<br />

sila si Pedro, Santiago, ug Juan, tulo <strong>sa</strong><br />

mga Apostoles kin<strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> nakadawat<br />

<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament gikan <strong>sa</strong> Manluluwas,<br />

mipakita k<strong>ang</strong> Joseph Smith<br />

ug ni Oliver Cowdery. Ubos <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

direksyon, gipahiuli <strong>ang</strong> awtoridad<br />

<strong>sa</strong> priesthood nga gikinah<strong>ang</strong>alan <strong>sa</strong><br />

pag-administrar <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament ngadto<br />

<strong>sa</strong> mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan. 8<br />

Gitugyan <strong>sa</strong> Manluluwas ngadto <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> mga propeta ug mga apostoles<br />

ug gikan kanila ngari kanato, kana<br />

nga awtoridad <strong>sa</strong> priesthood padayon<br />

nga anaa <strong>sa</strong> yuta karon. Ang mga<br />

batan-ong tighupot <strong>sa</strong> priesthood <strong>sa</strong><br />

tibuok kalibutan mipa<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

kaugalingon <strong>sa</strong> paggamit <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong><br />

priesthood pinaagi <strong>sa</strong> matinguhaon<br />

nga pagtuman <strong>sa</strong> mga sugo ug pagsunod<br />

<strong>sa</strong> mga sumbanan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo.<br />

Samt<strong>ang</strong> kining batan-ong mga lalaki<br />

limpyo og mga kamot ug kasingkasing<br />

<strong>sa</strong> espirituhanong paagi, sila moandam<br />

ug mopanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />

diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Manluluwas—<strong>sa</strong><br />

paagi nga Iy<strong>ang</strong> gihimo <strong>sa</strong> sobra <strong>sa</strong><br />

2,000 ka tuig nga milabay.<br />

Ang pag-ambit <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament maoy<br />

sentro <strong>sa</strong> atong pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw<br />

nga Igpapahulay. Sa Doktrina ug mga<br />

Pakig<strong>sa</strong>ad, <strong>ang</strong> Ginoo nagsugo kanatong<br />

tanan:<br />

“Ug nga kamo mahimo unta nga<br />

labaw nga moamping <strong>sa</strong> inyong mga<br />

kaugalingon nga walay buling gikan<br />

<strong>sa</strong> kalibutan, ug kamo moadto <strong>sa</strong> balay<br />

alampoanan ug mohalad <strong>sa</strong> inyong<br />

mga <strong>sa</strong>kramento diha <strong>sa</strong> akong balaan<br />

nga adlaw;<br />

Mayo 2011<br />

7


“Kay <strong>sa</strong> pagkatinuod kini mao <strong>ang</strong><br />

adlaw nga gitudlo ngadto kaninyo<br />

<strong>sa</strong> pagpahulay gikan <strong>sa</strong> inyong mga<br />

kahago, ug mohatag og mga paghalad<br />

<strong>sa</strong> inyong mga pag-ampo ngadto <strong>sa</strong><br />

Labing Hal<strong>ang</strong>don. . . .<br />

“Ug niini nga adlaw kamo dili mobuhat<br />

og bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> nga but<strong>ang</strong>.” 9<br />

Samt<strong>ang</strong> atong gikonsiderar <strong>ang</strong><br />

sundanan <strong>sa</strong> Igpapahulay ug <strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong>krament <strong>sa</strong> atong kinabuhi, makita<br />

nga adunay tulo ka but<strong>ang</strong> nga gikinah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> Ginoo kanato: una, <strong>sa</strong> pagmatngon<br />

<strong>sa</strong> atong kaugalingon nga<br />

8 Liahona<br />

dili mabulingan <strong>sa</strong> kalibutan; ikaduha,<br />

<strong>sa</strong> pag-adto <strong>sa</strong> balay alampoanan ug<br />

<strong>sa</strong> paghalad <strong>sa</strong> atong mga <strong>sa</strong>krament;<br />

ug ikatulo, pagpahulay gikan <strong>sa</strong> atong<br />

mga kahago.<br />

U<strong>sa</strong> ka talag<strong>sa</strong>ong but<strong>ang</strong> nga<br />

mahimong Kristiyano ug magpuyo<br />

isip tinuod nga disipulo ni Kristo.<br />

Kanato Siya miingon, “Sila dili iya <strong>sa</strong><br />

kalibutan, maingon nga ako dili iya <strong>sa</strong><br />

kalibutan.” 10 Sa pagmatngon nga dili<br />

mabulingan <strong>ang</strong> atong kaugalingon gikan<br />

<strong>sa</strong> kalibutan, Siya naglaum kanato<br />

nga maglikay <strong>sa</strong> ingon ka kalibutanon<br />

nga kalingawan <strong>sa</strong> negosyo ug <strong>sa</strong> mga<br />

kalingawan <strong>sa</strong> adlaw nga Igpapahulay.<br />

Nagtuo ko nga gusto <strong>sa</strong>b Niya<br />

nga kita magsinina og tarung. Ang<br />

atong kabatan-onan tingali nagtuo<br />

<strong>sa</strong> kara<strong>ang</strong> panultihon “P<strong>ang</strong>simba<br />

nga sinina” dili na uso. Sa gihapon,<br />

nahibalo kita nga kon <strong>ang</strong> p<strong>ang</strong>-<br />

Dominggo nga sinina makap<strong>ang</strong>il-ad<br />

<strong>sa</strong> inadlawng sininaan, <strong>ang</strong> mga kinaiya<br />

ug buhat mosunod. Siyempre, dili<br />

kinah<strong>ang</strong>lan nga magpormal og sinina<br />

<strong>ang</strong> mga bata <strong>sa</strong> Dominggo h<strong>ang</strong>tud<br />

inig <strong>sa</strong>lop <strong>sa</strong> adlaw. Apan, pinaagi <strong>sa</strong><br />

sinina nga atong giawhag nga il<strong>ang</strong><br />

sul-ubon ug <strong>sa</strong> mga kalihokan nga<br />

atong giplano, sila atong gitab<strong>ang</strong>an<br />

nga maandam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament ug<br />

<strong>sa</strong> pagtagamtam <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />

niini <strong>sa</strong> tibuok adlaw.<br />

Un<strong>sa</strong>y ipa<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> paghalad <strong>sa</strong> atong<br />

mga <strong>sa</strong>kramento ngadto <strong>sa</strong> Ginoo?<br />

Atong gidawat nga tanan kita ma<strong>sa</strong>yop.<br />

Ang matag u<strong>sa</strong> kanato may p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> pagkumpi<strong>sa</strong>l ug <strong>sa</strong> pagbiya<br />

<strong>sa</strong> atong mga <strong>sa</strong>la ug ka<strong>sa</strong>ypanan<br />

ngadto <strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />

ug <strong>sa</strong> uban nga tingali atong napa<strong>sa</strong>kitan.<br />

Ang Adlaw nga Igpapahulay<br />

naghatag kanato og bililhong oportunidad<br />

<strong>sa</strong> paghalad niining—atong mga<br />

<strong>sa</strong>krament—ngadto <strong>sa</strong> Ginoo. Miingon<br />

Siya, “Hinumdumi nga dinhi niini, nga<br />

adlaw <strong>sa</strong> Ginoo, kamo mohalad <strong>sa</strong><br />

inyong mga halad ug <strong>sa</strong> inyong mga<br />

<strong>sa</strong>kramento ngadto <strong>sa</strong> Labing Hal<strong>ang</strong>don,<br />

mokumpi<strong>sa</strong>l <strong>sa</strong> inyong mga <strong>sa</strong>la<br />

ngadto <strong>sa</strong> inyong mga kaigsoonan, ug<br />

<strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Ginoo.” 11<br />

Si Elder Melvin J. Ballard misugyot,<br />

“Buot kami nga <strong>ang</strong> matag miyembro<br />

moduol <strong>sa</strong> lame<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />

tungod kay dapit kini al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagimbistiga<br />

<strong>sa</strong> kaugalingon, pagsusi <strong>sa</strong><br />

kaugalingon, diin kita makakat-on <strong>sa</strong><br />

paghusto <strong>sa</strong> atong dalan ug <strong>sa</strong> paghusto<br />

<strong>sa</strong> atong kinabuhi, <strong>ang</strong> pagdala<br />

<strong>sa</strong> atong kaugalingon nga uyon <strong>sa</strong><br />

mga pagtulun-an <strong>sa</strong> Simbahan ug <strong>sa</strong><br />

atong mga kaigsoonan.” 12<br />

Samt<strong>ang</strong> takus kit<strong>ang</strong> moambit<br />

<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament, nag<strong>sa</strong>ksi kita nga<br />

kita andam <strong>sa</strong> pagdala <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas ngari kanato ug <strong>sa</strong><br />

pagsunod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo ug mohimo<br />

<strong>sa</strong> kanunay nga mohinumdom<br />

Kaniya, nga kita unta makabaton <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> Espiritu uban kanato. Niini nga


paagi <strong>ang</strong> pakig<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> atong bunyag<br />

nabag-o. Ang Ginoo misiguro <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

mga disipulo, “Kon kamo magbuhat<br />

niini <strong>sa</strong> kanunay kamo mahinumdom<br />

niini nga takna nga Ako nag-uban<br />

kaninyo.” 13<br />

U<strong>sa</strong>hay maghunahuna kita <strong>sa</strong> pagpahulay<br />

gikan <strong>sa</strong> atong mga paghago<br />

nga pa<strong>sa</strong>gdan l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> galingan <strong>sa</strong> dagami<br />

nga mag-urong o magbut<strong>ang</strong> og<br />

pahibalo nga Sarado diha <strong>sa</strong> pultahan.<br />

Apan <strong>sa</strong> kalibutan karon, <strong>ang</strong> paghago<br />

naglakip <strong>sa</strong> inadlaw nga trabaho <strong>sa</strong><br />

atong kinabuhi. Nagpa<strong>sa</strong>but kini og<br />

mga kalihokan <strong>sa</strong> negosyo nga atong<br />

humanon <strong>sa</strong> panimalay, mga kompetisyon<br />

<strong>sa</strong> dula, ug ub<strong>ang</strong> tinguha<br />

nga mopalayo kanato <strong>sa</strong> pagsimba <strong>sa</strong><br />

adlawng Igpapahulay ug <strong>sa</strong> oportunidad<br />

<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad <strong>sa</strong> uban.<br />

“Ayaw pagtiaw-tiaw <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>gradong<br />

mga but<strong>ang</strong>,” 14 <strong>ang</strong> Ginoo mipadayag<br />

ngadto <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />

Adlaw, ingon og nagpahinumdom<br />

kanato kon un<strong>sa</strong>y Iy<strong>ang</strong> gisulti ngadto<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo: “Ang adlaw<br />

nga igpapahulay gibuhat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

tawo, dili <strong>ang</strong> tawo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> adlaw nga<br />

igpapahulay.” 15<br />

<strong>Mga</strong> kaigsoonan, <strong>sa</strong> ulahing mga<br />

adlaw <strong>ang</strong> kaaway molampos kon<br />

kita molugak <strong>sa</strong> atong mga pa<strong>sa</strong>lig<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas, mobaliwala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

mga pagtulun-an nga anaa <strong>sa</strong> Bagong<br />

Tugon ug <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> kasulatan,<br />

ug mohunong <strong>sa</strong> pagsunod Kaniya.<br />

<strong>Mga</strong> ginikanan, karon <strong>ang</strong> panahon<br />

<strong>sa</strong> pagtudlo <strong>sa</strong> atong mga anak nga<br />

mahimong panig-ingnan <strong>sa</strong> mga<br />

tumutuo pinaagi <strong>sa</strong> pagtambong og<br />

miting <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament. Inigka Dominggo<br />

<strong>sa</strong> buntag, tab<strong>ang</strong>i sil<strong>ang</strong> makapahulay<br />

og tarung, makasinina og tarung, ug <strong>sa</strong><br />

espirituhanong paagi andam <strong>sa</strong> pagambit<br />

<strong>sa</strong> mga simbolo <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament ug<br />

pagdawat <strong>sa</strong> makapadan-ag, makapalig-on,<br />

mapakatuboy nga gahum <strong>sa</strong><br />

Espiritu Santo. Pun-a <strong>ang</strong> inyong pamilya<br />

<strong>sa</strong> gugma <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> ibalaan ninyo<br />

<strong>ang</strong> Igpapahulay <strong>sa</strong> tibuok adlaw ug<br />

<strong>sa</strong> pagsinati <strong>sa</strong> espirituhanong mga<br />

panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> tibuok semana. Dapita<br />

<strong>ang</strong> inyong mga anak <strong>sa</strong> “pagtindog ug<br />

pagpakita” pinaagi <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw<br />

nga Igpapahulay, nga <strong>ang</strong> “[il<strong>ang</strong>]<br />

kahayag mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka sukaranan<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> tanan nga mga nasud.” 16<br />

Paglabay <strong>sa</strong> katuigan, padayon<br />

akong namalandong <strong>sa</strong> mga adlaw<br />

nga Igpapahulay <strong>sa</strong> akong kabatan-on.<br />

Kahinumdom gihapon ko <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong><br />

adlaw nga mipa<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />

isip deacon ug <strong>sa</strong> gagmayng baso nga<br />

akong gipa<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga miyembro <strong>sa</strong><br />

among ward. Pila ka tuig <strong>ang</strong> milabay<br />

u<strong>sa</strong> ka building <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> akong<br />

dapit gibag-o. U<strong>sa</strong> ka compartment<br />

diha <strong>sa</strong> pulpito nasilyohan. Dih<strong>ang</strong><br />

giablihan kini, dihay pipila niining<br />

gagmay nga baso nga natago sulod <strong>sa</strong><br />

katuigan. U<strong>sa</strong> niini gihatag ngari nako<br />

isip u<strong>sa</strong> ka handumanan.<br />

Nakahinumdom u<strong>sa</strong>b ko <strong>sa</strong> green<br />

nga footlocker nga among gidala <strong>sa</strong><br />

U.S. Marine Corps. Sa sulod niadto<br />

nga footlocker mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka kahoy<br />

nga tray ug pinutos nga mga baso <strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong>krament aron kami mapanal<strong>ang</strong>inan<br />

og kalinaw ug paglaum <strong>sa</strong> Panihapon<br />

<strong>sa</strong> Ginoo bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> kagubot ug kasubo<br />

tungod <strong>sa</strong> gubat.<br />

Kon maghunahuna ko niadtong<br />

mga baso <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament <strong>sa</strong> akong kabatan-on,<br />

diha <strong>sa</strong> akong pinuy-anan <strong>sa</strong><br />

natago nga walog ug <strong>sa</strong> laing liboan<br />

ka milya <strong>ang</strong> gilay-on diha <strong>sa</strong> Pasipiko,<br />

napuno ako <strong>sa</strong> pa<strong>sa</strong>lamat nga<br />

<strong>ang</strong> Manluluwas <strong>sa</strong> kalibutan andam<br />

<strong>sa</strong> pag-inom <strong>sa</strong> “pait nga kopa” 17 al<strong>ang</strong><br />

kanako. Ug kay Siya mihimo, ako<br />

makasulti uban <strong>sa</strong> Salmista, “Akong<br />

kopa nagaawas” 18 uban <strong>sa</strong> panal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> walay kinutoban ug mah<strong>ang</strong>turon<br />

nga Pag-ula.<br />

Niining adlawa <strong>sa</strong> wala pa <strong>ang</strong><br />

Igpapahulay, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> gisugdan nato<br />

Kyiv, Ukraine<br />

kining talag<strong>sa</strong>ong komperensya, atong<br />

hinumduman <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in ug<br />

mga oportunidad nga atoa <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

manambong kita <strong>sa</strong> miting <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />

matag semana <strong>sa</strong> atong mga<br />

ward ug branch. M<strong>ang</strong>andam kita ug<br />

ipahaum <strong>ang</strong> atong kaugalingon <strong>sa</strong><br />

Igpapahulay <strong>sa</strong> paagi nga makabu-bu<br />

<strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in nga gi<strong>sa</strong>ad ngari<br />

kanato ug <strong>sa</strong> atong mga pamilya.<br />

Akong ihatag <strong>ang</strong> akong linain nga<br />

pag<strong>sa</strong>ksi nga <strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong kalipay<br />

nga atong madawat niining kinabuhia<br />

anaa <strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Unta magtuman kita <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />

sugo pinaagi <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

adlaw mao <strong>ang</strong> akong pag-ampo <strong>sa</strong><br />

p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. 1 Timoteo 4:11–12.<br />

2. Genesis 2:3.<br />

3. Exodo 20:8–11.<br />

4. Moises 5:5, 7.<br />

5. Tan-awa, al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> panig-ingnan, Marcos<br />

10:32–34; Juan 2:19; 10:17; 12:32.<br />

6. Mateo 26:26–28.<br />

7. 3 Nephi 18:6–7.<br />

8. Tan-awa <strong>sa</strong> Joseph Smith—Ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan<br />

1:68–69, 72; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Doktrina<br />

ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 27:12–13.<br />

9. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 59:9–10, 13.<br />

10. Juan 17:16.<br />

11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 59:12.<br />

12. Sa Bryant S. Hinckley, Sermons and<br />

Missionary Services <strong>of</strong> Melvin Joseph<br />

Ballard (1949), 150.<br />

13. Hubad ni Joseph Smith, Marcos 14:21,<br />

<strong>sa</strong> Biblia appendix.<br />

14. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 6:12.<br />

15. Marcos 2:27.<br />

16. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 115:5.<br />

17. 3 Nephi 11:11.<br />

18. Salmo 23:5.<br />

Mayo 2011<br />

9


Ang atong Amahan <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>it,<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> dakong kaalam ug<br />

gugma, nagpadala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

espiritung anak nga mga lalaki ug mga<br />

babaye nganhi <strong>sa</strong> yuta isip mga bata.<br />

Sila moabut <strong>sa</strong> mga pamilya isip bililhon<br />

nga mga ga<strong>sa</strong> nga adunay balaan<br />

nga kinaiya ug padulngan. Na<strong>sa</strong>yud<br />

<strong>ang</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan nga<br />

<strong>ang</strong> mga bata mahinungdanon <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />

kanato nga mahimong <strong>sa</strong>ma<br />

Kaniya. Adunay daghan kaayo natong<br />

makat-unan gikan <strong>sa</strong> mga bata.<br />

Kining importante nga kamatuoran<br />

gipakita pipila ka tuig <strong>ang</strong> milabay<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> Seventy<br />

diha <strong>sa</strong> buluhaton <strong>sa</strong> Hong Kong. Gibisitahan<br />

niya <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka ka<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong><strong>ang</strong><br />

ward nga naningkamut <strong>sa</strong> daghan<br />

nga mga paagi, wala makahimo <strong>sa</strong><br />

pag<strong>sa</strong>ngkap al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaugalingon<br />

niining mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Samt<strong>ang</strong><br />

gihulagway <strong>sa</strong> bishop <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />

sitwasyon, gibati <strong>sa</strong> General Authority<br />

nga pabayron <strong>ang</strong> mga miyembro <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> ikapulo. Ang bishop, na<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> makalolooy nga mga kahimt<strong>ang</strong>,<br />

nabalaka mahitungod kon un<strong>sa</strong>on<br />

niya pagtuman kana nga tambag. Gihunahuna<br />

niya kini ug mihukom nga<br />

makigsulti ngadto <strong>sa</strong> labing puno <strong>sa</strong><br />

10 Liahona<br />

Ni Jean A. Stevens<br />

Un<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />

Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Primary<br />

Mahimo nga <strong>sa</strong>ma<br />

<strong>sa</strong> Gamay nga Bata<br />

Kon kita adunay kasingkasing <strong>sa</strong> pagkat-on ug andam <strong>sa</strong><br />

pagsunod <strong>sa</strong> ehemplo <strong>sa</strong> mga bata, <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong> hiyas<br />

makaabli <strong>sa</strong> atong kaugalingon nga espirituhanong pagtubo.<br />

hugot nga pagtuo nga mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> ward ug moh<strong>ang</strong>yo kanila <strong>sa</strong><br />

pagbayad <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> ikapulo. Pagkasunod<br />

Dominggo miadto siya <strong>sa</strong> Primary.<br />

Mitudlo siya <strong>sa</strong> mga bata mahitungod<br />

<strong>sa</strong> balaod <strong>sa</strong> ikapulo <strong>sa</strong> Ginoo ug<br />

n<strong>ang</strong>utana kon sila andam ba <strong>sa</strong> pagbayad<br />

<strong>sa</strong> ikapulo <strong>sa</strong> kwarta nga il<strong>ang</strong><br />

kinitaan. Ang mga bata miingon nga<br />

il<strong>ang</strong> himoon. Ug il<strong>ang</strong> gihimo.<br />

Sa wala madugay <strong>ang</strong> bishop miadto<br />

<strong>sa</strong> mga hamtong diha <strong>sa</strong> ward ug<br />

mipakigbahin ngadto kanila nga sulod<br />

<strong>sa</strong> milabay nga unom ka bulan <strong>ang</strong><br />

il<strong>ang</strong> matinud-anong mga anak nagbayad<br />

og ikapulo. N<strong>ang</strong>utana siya kanila<br />

kon sila ba andam <strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong><br />

ehemplo niining mga bata ug buhaton<br />

<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma. Natandog pag-ayo <strong>ang</strong> mga<br />

tawo <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kripisyo nga andam<br />

nga gip<strong>ang</strong>himo <strong>sa</strong> mga bata nga il<strong>ang</strong><br />

gibuhat un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> <strong>ang</strong>ay aron makabayad<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> ikapulo. Ug <strong>ang</strong> tamboanan<br />

<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it nabuk<strong>sa</strong>n. Uban <strong>sa</strong><br />

ehemplo niining matinud-anong mga<br />

bata, u<strong>sa</strong> ka ward <strong>ang</strong> mitubo <strong>sa</strong> pagkamasulundon<br />

ug <strong>sa</strong> pagpamatuod.<br />

Si Jesukristo Mismo nagtudlo<br />

kanato <strong>sa</strong> pagtan-aw <strong>sa</strong> mga bata isip<br />

u<strong>sa</strong> ka ehemplo. Ang Bag-ong Tugon<br />

nagrekord <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> tubag <strong>sa</strong> diha nga<br />

<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga Apostoles naglantugi<br />

kon kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> <strong>ang</strong>ay nga mahimong<br />

labing dako didto <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong><br />

l<strong>ang</strong>it. Gitubag ni Jesus <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />

p<strong>ang</strong>utana uban <strong>sa</strong> gamay apan<br />

gamhanan nga leksyon nga mogamit<br />

og but<strong>ang</strong>. Gitawag niya <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

gamay nga bata ngadto Kaniya ug gipalingkod<br />

siya diha <strong>sa</strong> taliwala kanila<br />

ug miingon:<br />

“Gawas kon m<strong>ang</strong>au<strong>sa</strong>b kamo, ug<br />

m<strong>ang</strong>ahimong <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> mga gagmayng<br />

bata, dili gyud kamo makasulod <strong>sa</strong><br />

gingharian <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it.<br />

“Bu<strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga magpakaubos<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon <strong>sa</strong>ma niining<br />

gamayng bata, siya mao <strong>ang</strong> labing<br />

dako <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it” (Mateo<br />

18:3–4).<br />

Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> atong kinah<strong>ang</strong>lan nga<br />

makat-unan gikan <strong>sa</strong> mga bata? Un<strong>sa</strong><br />

nga mga kinaiya nga il<strong>ang</strong> gibatunan<br />

ug un<strong>sa</strong> nga mga ehemplo <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />

gipakita nga makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong<br />

kaugalingon nga espirituhanong<br />

kalamboan?<br />

Kining bililhon nga mga bata <strong>sa</strong><br />

Dios moabut kanato uban <strong>sa</strong> matuohon<br />

nga mga kasingkasing. Puno<br />

sila <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo ug andam<br />

nga modawat <strong>sa</strong> mga pagdasig <strong>sa</strong><br />

Espiritu. Sila naghulagway <strong>sa</strong> pagkamapainub<strong>sa</strong>non,<br />

pagkamasulundon,<br />

ug paghigugma. Sila <strong>sa</strong> kanunay mao<br />

<strong>ang</strong> un<strong>ang</strong> mohigugma ug un<strong>ang</strong><br />

mopa<strong>sa</strong>ylo.<br />

Tuguti ako <strong>sa</strong> pagpakigbahin og pipila<br />

ka mga kasinatian kon <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng<br />

paagi nga <strong>ang</strong> mga bata makapanal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> atong mga kinabuhi uban <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> inosente apan gamhanan nga<br />

mga ehemplo <strong>sa</strong> Kristohanong mga<br />

hiyas.<br />

Si Todd, u<strong>sa</strong> ka gamay nga bat<strong>ang</strong><br />

lalaki nga dos anyos, bag-ohay l<strong>ang</strong><br />

mikuyog <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> inahan ngadto <strong>sa</strong> art<br />

museum nga nagpakita og espesyal<br />

nga exhibit <strong>sa</strong> nindot nga mga painting<br />

kabahin <strong>sa</strong> Manluluwas. Samt<strong>ang</strong><br />

il<strong>ang</strong> giagian <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>grado nga mga<br />

imahe, nadungog niya <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />

gamay nga bat<strong>ang</strong> lalaki nga matinahurong<br />

nagsulti <strong>sa</strong> ngal<strong>ang</strong> “Jesus.”<br />

Miduko siya nga nakakita kaniya nga<br />

nagkyugpos ug nagduko <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> siya<br />

nagtan-aw <strong>sa</strong> mga painting. Makakat-on<br />

ba kita og u<strong>sa</strong> ka but<strong>ang</strong> gikan<br />

ni Todd mahitungod <strong>sa</strong> kinaiya nga


mapainub<strong>sa</strong>non, <strong>sa</strong> balaan nga pagtahud,<br />

ug <strong>sa</strong> gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo?<br />

Sa miaging tinglarag gibantayan ko<br />

<strong>ang</strong> ehemplo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka 10 anyos nga<br />

bat<strong>ang</strong> lalaki <strong>sa</strong> Armenia. Samt<strong>ang</strong><br />

nagpaabut kami nga magsugod <strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong>krament miting, namatikdan niya<br />

<strong>ang</strong> labing tigul<strong>ang</strong> nga miyembro <strong>sa</strong><br />

branch nga miabut. Siya <strong>ang</strong> daling<br />

miduol ngadto kaniya, gitunol <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> bukton aron makalakaw <strong>ang</strong><br />

tigul<strong>ang</strong> og tarung. Iy<strong>ang</strong> gitab<strong>ang</strong>an<br />

siya ngadto <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an nga laray <strong>sa</strong><br />

chapel, diin siya mas makadungog.<br />

Ang iy<strong>ang</strong> gamay nga lihok <strong>sa</strong> kalooy<br />

nagtudlo ba kanato nga kadtong kin<strong>sa</strong><br />

labing dako diha <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> Dios<br />

mao kadtong kin<strong>sa</strong> nagbantay og mga<br />

oportunidad <strong>sa</strong> pag-alagad <strong>sa</strong> uban?<br />

Si Katie, u<strong>sa</strong> ka gamay nga bata,<br />

mitudlo kanato <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> atong makita<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> impluwensya diha <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

pamilya. Mitambong siya <strong>sa</strong> Primary<br />

ug nadani <strong>sa</strong> mga pagtulun-an <strong>sa</strong><br />

eb<strong>ang</strong>helyo. Uban <strong>sa</strong> nagtubo nga<br />

hugot nga pagtuo ug pagpamatuod,<br />

si Katie nagbilin og mubo nga sulat<br />

diha <strong>sa</strong> unlan <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga ginikanan.<br />

Gisulat niya nga <strong>ang</strong> mga kamatuoran<br />

<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo adunay “luna <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kasingkasing.” Gipakigbahin niya <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> dakong tinguha nga masuod<br />

ngadto <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan, magmasulundon<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo, ug<br />

mabugkos <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya didto <strong>sa</strong><br />

templo. Ang yano nga pagpamatuod<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> buot<strong>ang</strong> anak nga babaye mitandog<br />

<strong>sa</strong> mga kasingkasing <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

mga ginikanan <strong>sa</strong> gamhanan kaayong<br />

paagi. Si Katie ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya<br />

nakadawat gayud <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>gradong mga<br />

ordinan<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> templo nga nagbugkos<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> pamilya <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan. Ang<br />

matuohon nga kasingkasing ug ehemplo<br />

<strong>sa</strong> hugot nga pagtuo nakatab<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> pagdala og mah<strong>ang</strong>turon nga mga<br />

panal<strong>ang</strong>in ngadto <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya.<br />

Makahimo ba <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> sinserong<br />

pagpamatuod ug tinguha <strong>sa</strong> pagsunod<br />

<strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> Ginoo nga makagiya<br />

kanato <strong>sa</strong> pagtan-aw og mas klaro kon<br />

un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> labing importante?<br />

Ang among pamilya nagkat-on<br />

gikan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka suod nga paryente, <strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong>is anyos nga si Liam. Niining milabay<br />

nga tuig nakigbisog siya <strong>sa</strong> grabe<br />

nga kanser <strong>sa</strong> utok. Human <strong>sa</strong> duha<br />

ka malisud nga operasyon, nadesisyunan<br />

nga siya nagkinah<strong>ang</strong>lan u<strong>sa</strong>b og<br />

radiation. Sa panahon niining pagtambal<br />

gamit <strong>ang</strong> radiation, gikinah<strong>ang</strong>lan<br />

siya <strong>sa</strong> hingpit nga mag-inu<strong>sa</strong>ra ug<br />

maghigda nga dili gayud molihok.<br />

Si Liam dili gusto <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>pakatulog<br />

tungod kay lainan siya <strong>sa</strong> bation<br />

niya niini. Determinado siya nga kon<br />

makadungog lam<strong>ang</strong> siya <strong>sa</strong> tingog<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> amahan diha <strong>sa</strong> intercom,<br />

makahigda siya nga dili maglihok nga<br />

walay p<strong>ang</strong>pakatulog.<br />

Sulod niining kulba nga mga panahon,<br />

misulti <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> papa ngadto<br />

kaniya uban <strong>sa</strong> mga pulong <strong>sa</strong> pagdasig<br />

ug paghigugma. “Liam, bi<strong>sa</strong>n tuod ikaw<br />

dili makakita kanako, ako ania ra dinhi.<br />

Na<strong>sa</strong>yud ako nga ikaw makahimo niini.<br />

Gihigugma ko ikaw.” Malampuson nga<br />

gihuman ni Liam <strong>ang</strong> 33 nga gikinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga mga tambal <strong>sa</strong> radiation<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagpabiling hingpit nga wala<br />

maglihok, u<strong>sa</strong> ka kalampu<strong>sa</strong>n nga <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> mga doktor nagtuo nga imposible<br />

nga walay p<strong>ang</strong>pakatulog tungod<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> linghod nga edad. Sulod <strong>sa</strong><br />

mga bulan nga ka<strong>sa</strong>kit ug kalisud, <strong>ang</strong><br />

makapatakod nga pagkapositibo ni<br />

Liam nahimong gamhan<strong>ang</strong> ehemplo<br />

<strong>sa</strong> pagpakigbisug <strong>sa</strong> kalisdanan uban<br />

<strong>sa</strong> paglaum ug gani kalipay. Ang iy<strong>ang</strong><br />

mga doktor, mga nurse, ug <strong>ang</strong> uban<br />

nga dili maihap nadasig <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaisug.<br />

Nagkat-on kit<strong>ang</strong> tanan og importante<br />

nga mga leksyon gikan ni<br />

Liam—mga leksyon mahitungod <strong>sa</strong><br />

hugot nga pagtuo ug pag<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> Ginoo.<br />

Sama ni Liam, dili kita makakita<br />

<strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan, apan<br />

kita makapaminaw <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> tingog<br />

<strong>sa</strong> paghatag kanato og kalig-on nga<br />

atong gikinah<strong>ang</strong>lan aron <strong>sa</strong> paglahutay<br />

<strong>sa</strong> mga hagit <strong>sa</strong> kinabuhi.<br />

Ang ehemplo ba ni Liam makatab<strong>ang</strong><br />

kanato nga mas maka<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong><br />

mga pulong ni Haring Benjamin nga<br />

mahimong ingon <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka bata—manunuton,<br />

maaghup, mapainub<strong>sa</strong>non,<br />

Mayo 2011<br />

11


mapailubon, ug puno <strong>sa</strong> gugma? (tanawa<br />

<strong>sa</strong> Mosiah 3:19).<br />

Ang mga bata naghatag og mga<br />

ehemplo <strong>sa</strong> mga kinaiya nga <strong>sa</strong>ma<br />

<strong>sa</strong> bata nga kinah<strong>ang</strong>lan natong<br />

ipalambo o balikon <strong>sa</strong> pagdiskubre<br />

diha <strong>sa</strong> atong mga kaugalingon aron<br />

makasulod ngadto <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong><br />

l<strong>ang</strong>it. Sila putli nga mga espiritu kin<strong>sa</strong><br />

walay lama <strong>sa</strong> kalibutan—matudloan<br />

ug puno <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo. Kini<br />

dili kahibudngan nga <strong>ang</strong> Manluluwas<br />

adunay linain nga gugma ug pagdayeg<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gagmay nga mga bata.<br />

Taliwala <strong>sa</strong> dili ordinaryo nga mga<br />

hitabo <strong>sa</strong> pagbisita <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

ngadto <strong>sa</strong> Amerika, <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> malumo<br />

nga pagp<strong>ang</strong>alagad ngadto <strong>sa</strong> mga<br />

bata lahi. Sa makapatandog nga paagi<br />

Siya mikuha <strong>sa</strong> matag bata.<br />

“Ug siya mikuha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> gagmay<br />

nga mga bata, <strong>sa</strong> tinag<strong>sa</strong>, ug mipanal<strong>ang</strong>in<br />

kanila, ug nag-ampo ngadto <strong>sa</strong><br />

Amahan al<strong>ang</strong> kanila.<br />

“Ug <strong>sa</strong> diha nga siya nakahimo na<br />

niini siya mihilak. . . .<br />

“Ug siya namulong ngadto <strong>sa</strong><br />

12 Liahona<br />

pundok <strong>sa</strong> mga katawhan, ug miingon<br />

ngadto kanila: Tan-awa <strong>ang</strong> inyong<br />

gagmay nga mga bata” (3 Nephi<br />

17:21–23).<br />

Nagtudlo si Elder M. Russell Ballard<br />

kanato <strong>sa</strong> importansya <strong>sa</strong> pahim<strong>ang</strong>no<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas nga “tan-awa <strong>ang</strong> inyong<br />

gagmay nga mga bata” <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong><br />

siya miingon: “Timan-i nga Siya wala<br />

moingon ‘pasiplati sila’ o <strong>sa</strong> ‘yano nga<br />

obserbahi sila’ o ‘tan-aw panag<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>garan nga nahimut<strong>ang</strong>ankinatibuk-<strong>ang</strong><br />

lihok.’ Miingon Siya<br />

tan-awa sila. Al<strong>ang</strong> kanako kana n<strong>ang</strong>ahulugan<br />

nga kinah<strong>ang</strong>lan ato sil<strong>ang</strong><br />

gakson uban <strong>sa</strong> atong mga mata ug<br />

uban <strong>sa</strong> atong mga kasingkasing; kita<br />

kinah<strong>ang</strong>lan nga motan-aw ug modayeg<br />

kanila kon kin<strong>sa</strong> gayud sila: espiritu<br />

nga mga anak <strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong<br />

Amahan, nga adunay bala<strong>ang</strong> mga<br />

hiyas” (“Behold Your Little Ones,” Tambuli,<br />

Okt. 1994, 40; empasis gidug<strong>ang</strong>).<br />

Walay hingpit nga dapit <strong>sa</strong> pagtan-aw<br />

<strong>sa</strong> atong gagmay nga mga bata<br />

kay <strong>sa</strong> diha <strong>sa</strong> atong mga pamilya.<br />

Ang panimalay maoy u<strong>sa</strong> ka dapit diin<br />

kit<strong>ang</strong> tanan makakat-on ug makatubo<br />

og dungan. U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> atong matahum<br />

nga kanta <strong>sa</strong> Primary nagtudlo kanato:<br />

Ang pamilya gihatag <strong>sa</strong> Dios<br />

Aron pagtab<strong>ang</strong> kanato—<br />

Ingon niini gayud <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

paghigugma,<br />

Ang pamilya iya <strong>sa</strong> Dios.<br />

(“Ang Pamilya Iya <strong>sa</strong> Dios,” Liahona,<br />

Okt. 2008, H12–13.)<br />

Anaa <strong>sa</strong> atong mga pamilya, diha <strong>sa</strong><br />

palibut <strong>sa</strong> gugma ug hugot nga pagtuo,<br />

diin atong makita ug madayeg <strong>sa</strong><br />

mas personal nga paagi <strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong><br />

mga hiyas <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> espiritu nga mga<br />

anak. Anaa <strong>sa</strong> atong mga pamilya diin<br />

<strong>ang</strong> mga kasingkasing mapahumok ug<br />

<strong>sa</strong> pagpaubos kita magtinguha <strong>sa</strong> pagu<strong>sa</strong>b,<br />

nga mahimong mas labaw nga<br />

<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> bata. Kini <strong>ang</strong> proseso diin<br />

kita mamahimong mas Kristohanon.<br />

Aduna bay pipila ka mga kasinatian<br />

<strong>sa</strong> kinabuhi nga nakuha gikan<br />

kanimo nga matuohong kasingkasing<br />

ug <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> bat<strong>ang</strong> hugot og pagtuo<br />

diha kanimo kaniadto? Kon aduna,<br />

tan-awa <strong>ang</strong> mga bata nga nagpalibut<br />

<strong>sa</strong> inyong kinabuhi. Ug dayon tan-awa<br />

pag-u<strong>sa</strong>b: Sila mahimong mga bata <strong>sa</strong><br />

inyong pamilya, <strong>sa</strong> kal<strong>sa</strong>da, o <strong>sa</strong> Primary<br />

<strong>sa</strong> inyong ward. Kon kita adunay<br />

kasingkasing <strong>sa</strong> pagkat-on ug andam<br />

<strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> ehemplo <strong>sa</strong> mga bata,<br />

<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong> hiyas makaabli <strong>sa</strong><br />

atong kaugalingon nga espirituhanong<br />

pagtubo.<br />

Mapa<strong>sa</strong>lamaton ako kanunay <strong>sa</strong><br />

mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> akong kaugalingong<br />

mga anak. Ang ehemplo <strong>sa</strong> matag<br />

u<strong>sa</strong> nagtudlo nako og mga leksyon<br />

nga akong gikinah<strong>ang</strong>lan. Nakatab<strong>ang</strong><br />

sila nako nga mau<strong>sa</strong>b al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mas<br />

maayo.<br />

Ako mapainub<strong>sa</strong>non apan sigurado<br />

nga mopamatuod nga si Jesus<br />

mao <strong>ang</strong> Kristo. Siya mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

hingpit nga Anak—manunuton, maaghup,<br />

mapainub<strong>sa</strong>non, mapailubon, ug<br />

puno <strong>sa</strong> gugma. Unta <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong><br />

kanato adunay kasingkasing <strong>sa</strong> pagsunod<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> ehemplo, nga mahimong<br />

<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka bata, ug <strong>sa</strong> ingon niana<br />

makabalik ngadto <strong>sa</strong> atong l<strong>ang</strong>itnong<br />

panimalay, ako nag-ampo diha <strong>sa</strong><br />

p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼


Ni Elder Walter F. González<br />

Sa Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Seventy<br />

<strong>Mga</strong> Sumusunod<br />

ni Kristo<br />

Ang mga sumusunod ni Kristo nagsunod <strong>sa</strong> sumbanan<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas diha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinabuhi nga naglakaw<br />

diha <strong>sa</strong> kahayag.<br />

Sa miaging Oktubre <strong>ang</strong> akong<br />

a<strong>sa</strong>wa ug ako mikuyog nila ni<br />

Elder ug Sister Neil L. Andersen<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> groundbreaking <strong>sa</strong> bag-ong<br />

templo didto <strong>sa</strong> Córdoba, Argentina.<br />

Sama <strong>sa</strong> naandan, u<strong>sa</strong> ka komperensya<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga mamahayag<br />

<strong>ang</strong> misunod <strong>sa</strong> seremonya. U<strong>sa</strong> ka<br />

journalist, dili miyembro <strong>sa</strong> simbahan,<br />

mikomentaryo nga nakaobserbar siya<br />

kon un<strong>sa</strong> kanindot <strong>ang</strong> pagtagad <strong>sa</strong><br />

mga kalalakin-an <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga a<strong>sa</strong>wa.<br />

Dayon wala damha siya n<strong>ang</strong>utana,<br />

“Tininuod ba kana o pakaaron-ingnon<br />

l<strong>ang</strong>?” Sigurado ko nga aduna siyay<br />

lahi nga nakita ug gibati diha <strong>sa</strong> atong<br />

mga miyembro. Tingali nakita niya<br />

<strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong> atong mga miyembro<br />

nga mosunod ni Kristo. Ang mga<br />

miyembro <strong>sa</strong> tibuok kalibutan adunay<br />

ingon nga tinguha. Sa <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> higayon,<br />

minilyon ka mga tawo kin<strong>sa</strong> dili<br />

mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan adunay<br />

tinguha u<strong>sa</strong>b nga mosunod Kaniya.<br />

Bag-ohay l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> akong a<strong>sa</strong>wa<br />

ug ako nakadayeg <strong>sa</strong> mga tawo didto<br />

<strong>sa</strong> Ghana ug <strong>sa</strong> Nigeria. Kadaghanan<br />

dili mga miyembro <strong>sa</strong> atong simbahan.<br />

Nalipay kaayo kami nga makita <strong>ang</strong><br />

il<strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong> pagsunod ni Kristo<br />

nga gipahayag diha <strong>sa</strong> kadaghanan <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga panag-istoryahanay <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga panimalay, <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>kyanan,<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga bongbong, ug <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga billboard. Wala pa kami makakita<br />

sukad og hilabihan ka daghan<br />

nga mga simbahan <strong>sa</strong> Kristiyano nga<br />

dug-ol kaayo.<br />

Isip mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />

Adlaw, katungdanan nato <strong>ang</strong> pagdapit<br />

<strong>sa</strong> minilyon nga <strong>sa</strong>ma niini aron<br />

moanhi ug motan-aw kon un<strong>sa</strong>y madug<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> atong simbahan <strong>sa</strong> maayo<br />

nga mga but<strong>ang</strong> nga anaa na kanila. Si<br />

bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga gikan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> nga<br />

kontinente, klima, o kultura mahimong<br />

ma<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon<br />

nga si Propeta Joseph Smith nakakita<br />

<strong>sa</strong> Amahan ug <strong>sa</strong> Anak diha <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

panan-awon. Mahimo siy<strong>ang</strong> ma<strong>sa</strong>yud<br />

nga <strong>ang</strong> l<strong>ang</strong>itnong mga sinugo<br />

mipahiuli <strong>sa</strong> priesthood ug nga <strong>ang</strong><br />

Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon laing tugon ni<br />

Jesukristo. Sa mga pulong <strong>sa</strong> Ginoo<br />

ngadto k<strong>ang</strong> Enoch, “Pagkamatarung<br />

[gipakanaog] gikan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it; ug kamatuoran<br />

[gipadala] gikan <strong>sa</strong> yuta aron <strong>sa</strong><br />

[pagpamatuod] <strong>sa</strong> Bugtong Anak [<strong>sa</strong><br />

Amahan].” 1<br />

Ang Manluluwas mi<strong>sa</strong>ad, “Siya nga<br />

magasunod kanako dili gayud magalakaw<br />

<strong>sa</strong> k<strong>ang</strong>itngit, hinonoa magabaton<br />

siya <strong>sa</strong> kahayag nga magahatag og<br />

kinabuhi.” 2 Ang mga sumusunod ni<br />

Kristo nagsunod <strong>sa</strong> sumbanan <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

diha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinabuhi nga<br />

naglakaw diha <strong>sa</strong> kahayag. Duha ka<br />

mga kinaiya <strong>ang</strong> makatab<strong>ang</strong> kanato<br />

<strong>sa</strong> pag-ila kon a<strong>sa</strong> kutob <strong>ang</strong> atong<br />

pagsunod Kaniya. Una, <strong>ang</strong> mga sumusunod<br />

ni Kristo mahigugmaon nga<br />

mga tawo. Ikaduha, <strong>ang</strong> mga sumusunod<br />

ni Kristo naghimo ug nagtuman<br />

<strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad.<br />

Ang un<strong>ang</strong> kinaiya, <strong>ang</strong> pagkamahigugmaon,<br />

tingali mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

but<strong>ang</strong> nga namatikdan <strong>sa</strong> journalist<br />

didto <strong>sa</strong> Córdoba diha <strong>sa</strong> atong mga<br />

miyembro <strong>sa</strong> Simbahan. Nagsunod<br />

kita ni Kristo tungod kay naghigugma<br />

kita Kaniya. Kon kita nagsunod <strong>sa</strong><br />

Manunubos tungod <strong>sa</strong> gugma, nagsunod<br />

kita <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kaugalingong<br />

ehemplo. Pinaagi <strong>sa</strong> gugma <strong>ang</strong><br />

Manluluwas masulundon ngadto <strong>sa</strong><br />

kabubut-on <strong>sa</strong> Amahan ubos <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

un<strong>sa</strong> pa nga kahimt<strong>ang</strong>. Ang atong<br />

Manluluwas masulundon bi<strong>sa</strong>n kon<br />

kini n<strong>ang</strong>ahulugan og hilabihan nga<br />

ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> pisikal ug emosyonal, bi<strong>sa</strong>n<br />

kon kini n<strong>ang</strong>ahulugan nga pagalatuson<br />

ug pagabugal-bugalan, bi<strong>sa</strong>n kon<br />

kini n<strong>ang</strong>ahulugan nga <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

mga kaaway mo<strong>sa</strong>kit Kaniya <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga higala mobiya Kaniya.<br />

Ang maulaong <strong>sa</strong>kripisyo, nga talag<strong>sa</strong>on<br />

<strong>sa</strong> misyon <strong>sa</strong> Manluluwas, mao<br />

<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>on kaayo nga pagpahayag<br />

<strong>sa</strong> gugma sukad. “Ang silot <strong>sa</strong><br />

atong pakigdait diha <strong>sa</strong> ibabaw niya;<br />

ug tungod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga labod kita<br />

n<strong>ang</strong>aayo.” 3<br />

Ingon nga si Kristo misunod <strong>sa</strong><br />

Amahan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> pa man nga<br />

kahimt<strong>ang</strong>, kita kinah<strong>ang</strong>lan u<strong>sa</strong>b nga<br />

mosunod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Anak. Kon kita<br />

mohimo <strong>sa</strong> ingon, dili kini ig<strong>sa</strong>payan<br />

kon un<strong>sa</strong> nga mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>lutos,<br />

pag-antus, ka<strong>sa</strong>kit, o “tunok dinhi<br />

<strong>sa</strong> lawas” 4 <strong>ang</strong> atong atub<strong>ang</strong>on. Wala<br />

kita mag-inu<strong>sa</strong>ra. Si Kristo motab<strong>ang</strong><br />

kanato. Ang Iy<strong>ang</strong> malumo nga kalooy<br />

molig-on kanato diha <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> pa<br />

man nga kahimt<strong>ang</strong>. 5<br />

Ang pagsunod ni Kristo mahimong<br />

m<strong>ang</strong>ahulugan og pag<strong>sa</strong>likway <strong>sa</strong><br />

dagh<strong>ang</strong> mahal nga mga but<strong>ang</strong>, <strong>sa</strong>ma<br />

<strong>sa</strong> gibuhat ni Ruth nga Moabihanon.<br />

Isip u<strong>sa</strong> ka bag-ong kinabig, tungod <strong>sa</strong><br />

gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Dios ug k<strong>ang</strong> Noemi,<br />

Mayo 2011<br />

13


gibiyaan niya <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> mga but<strong>ang</strong><br />

aron mosunod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> relihiyon. 6<br />

Kini mahimong m<strong>ang</strong>ahulugan<br />

u<strong>sa</strong>b og pagpakigbatok kalisdanan ug<br />

tintasyon. Sa iy<strong>ang</strong> kabatan-on, si Jose<br />

gibaligya ngadto <strong>sa</strong> pagkaulipon. Gipalayo<br />

siya gikan <strong>sa</strong> tanan nga iy<strong>ang</strong><br />

gihigugma. Sa wala madugay gitintal<br />

siya aron maka<strong>sa</strong>la <strong>sa</strong> pagpanapaw.<br />

Iy<strong>ang</strong> gibuntog <strong>ang</strong> tintasyon ug<br />

miingon, “Bu<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>on ko paghimo<br />

kining dakong pagkadautan, ug maka<strong>sa</strong>la<br />

batok <strong>sa</strong> Dios?” 7 Ang iy<strong>ang</strong> gugma<br />

<strong>sa</strong> Dios mas gamhanan kay <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

un<strong>sa</strong> nga kalisdanan o tintasyon.<br />

Karon kita adunay moderno nga<br />

mga Ruth ug mga Jose <strong>sa</strong> tibuok<br />

kalibutan. Sa dih<strong>ang</strong> si Brother Jimmy<br />

Olvera gikan <strong>sa</strong> Guayaquil, Ecuador,<br />

nakadawat <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mission call, <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> pamilya naglisud og maayo. Sa<br />

adlaw nga mobiya na siya, giingnan<br />

siya nga kon molakaw siya, mawad-an<br />

siya og pamilya. Uban <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong><br />

dughan milakaw siya. Samt<strong>ang</strong> didto<br />

pa siya <strong>sa</strong> misyon, <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> inahan<br />

mih<strong>ang</strong>yo kaniya <strong>sa</strong> pagpabilin og<br />

dugay-dugay didto <strong>sa</strong> misyon tungod<br />

kay nakadawat sila og daghan<br />

kaayong mga panal<strong>ang</strong>in. Karon si<br />

Brother Olvera nagserbisyo isip u<strong>sa</strong> ka<br />

patriarch <strong>sa</strong> stake<br />

Ang tinuod nga paghigugma k<strong>ang</strong><br />

Kristo mo<strong>sa</strong>ngkap <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga kalig-on aron <strong>sa</strong> pagsunod Kaniya.<br />

Ang Ginoo Mismo mipakita niini<br />

<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> gip<strong>ang</strong>utana Niya si Pedro<br />

katulo ka mga higayon, “Gihigugma<br />

mo ba ako?” Human nga gipamatuod<br />

pag-u<strong>sa</strong>b ni Pedro <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gugma<br />

al<strong>ang</strong> Kaniya, <strong>ang</strong> Ginoo misulti<br />

ngadto ni Pedro mahitungod <strong>sa</strong> umaabut<br />

nga mga kalisdanan. Dayon <strong>ang</strong><br />

panawagan miabut: “Sumunod ka kanako.”<br />

Ang p<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

ngadto k<strong>ang</strong> Pedro mahimo u<strong>sa</strong>b nga<br />

ip<strong>ang</strong>utana ngari kanato: “Gihigugma<br />

mo ba ako?” Gisundan <strong>sa</strong> panawagan<br />

<strong>sa</strong> paglihok: “Sumunod ka kanako.” 8<br />

Ang gugma u<strong>sa</strong> ka gamhanan<br />

nga impluwensya <strong>sa</strong> atong kasingkasing<br />

diha <strong>sa</strong> atong paningkamot nga<br />

magmasulundon. Ang gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

atong Manluluwas makapadasig kanato<br />

<strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo.<br />

Ang gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inahan, amahan,<br />

o kapikas makapadasig u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> atong<br />

pagkamasulundon <strong>sa</strong> mga baruganan<br />

14 Liahona<br />

<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Ang paagi <strong>sa</strong> atong<br />

pagtagad <strong>sa</strong> uban mopakita kon<br />

un<strong>sa</strong> ka maayo <strong>ang</strong> atong pagsunod<br />

<strong>sa</strong> atong Manluluwas diha <strong>sa</strong> paghigugma<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>. 9 Atong mapakita<br />

<strong>ang</strong> atong gugma al<strong>ang</strong> Kaniya kon<br />

kita mohunong aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

uban, kon kita “hingpit nga matinuoron<br />

ug matarung diha <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga<br />

but<strong>ang</strong>,” 10 ug kon kita mohimo ug motuman<br />

<strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad.<br />

Ang ikaduha nga kinaiya nga anaa<br />

<strong>sa</strong> mga sumusunod ni Kristo mao <strong>ang</strong><br />

paghimo ug pagtuman <strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad,<br />

<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gibuhat. Si Moroni<br />

mipa<strong>sa</strong>but og maayo nga “<strong>ang</strong> pagpaagas<br />

<strong>sa</strong> dugo ni Kristo . . . anaa <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad<br />

<strong>sa</strong> Amahan ngadto <strong>sa</strong> kapa<strong>sa</strong>yloan<br />

<strong>sa</strong> inyong mga <strong>sa</strong>la, nga kamo mahimo<br />

nga balaan, nga walay lama.” 11<br />

Si Propeta Joseph Smith mitudlo<br />

nga bi<strong>sa</strong>n gani <strong>sa</strong> wala pa mamugna<br />

kini nga yuta, <strong>ang</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad gihimo<br />

na didto <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it. 12 Ang karaan<br />

nga mga propeta ug mga patriyarka<br />

mihimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad.<br />

Ang Manluluwas Mismo mipakita<br />

<strong>sa</strong> ehemplo. Siya gibunyagan aron <strong>sa</strong><br />

pagtuman <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> pagkamatarung<br />

pinaagi <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo nga adunay<br />

tukma nga awtoridad. Pinaagi <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

bunyag, <strong>ang</strong> Manluluwas mi<strong>sa</strong>ksi<br />

ngadto <strong>sa</strong> Amahan nga Siya magmasulundon<br />

<strong>sa</strong> pagtuman <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga<br />

sugo <strong>sa</strong> Amahan. 13 Sama <strong>sa</strong> kara<strong>ang</strong><br />

panahon, kita u<strong>sa</strong>b nagsunod ni Kristo<br />

ug naghimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad pinaagi<br />

<strong>sa</strong> mga ordinan<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> priesthood.<br />

Ang paghimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad<br />

mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka but<strong>ang</strong> nga <strong>ang</strong><br />

minilyon ka mga tawo kin<strong>sa</strong> dili mga<br />

miyembro <strong>sa</strong> atong simbahan mahimo<br />

nga idug<strong>ang</strong> ngadto <strong>sa</strong> maayo nga<br />

mga but<strong>ang</strong> nga anaa na kanila. Ang<br />

paghimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad u<strong>sa</strong> ka<br />

pagpahayag <strong>sa</strong> gugma. Kini u<strong>sa</strong> ka<br />

paagi <strong>sa</strong> pagpahayag ngadto Kaniya,<br />

“Oo, mosunod ko Kanimo tungod kay<br />

nahigugma ko Kanimo.”.<br />

Ang mga pakig<strong>sa</strong>ad naglakip og<br />

mga <strong>sa</strong>ad, “gani kinabuhing dayon.” 14<br />

Ang tanan nga mga but<strong>ang</strong> molihok<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong kaayohan kon kita mohinumdom<br />

<strong>sa</strong> atong mga pakig<strong>sa</strong>ad. 15<br />

Kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> gayud nga kini pagahimoon<br />

ug pagatumanon aron hingpit<br />

nga madawat <strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>ad nga ihatag<br />

niini. Ang gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

ug <strong>ang</strong> paghinumdom <strong>sa</strong> atong<br />

mga pakig<strong>sa</strong>ad makatab<strong>ang</strong> kanato<br />

<strong>sa</strong> pagtuman niini. Ang pag-ambit<br />

<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament u<strong>sa</strong> ka paagi <strong>sa</strong> paghinumdom<br />

niini. 16 Ang laing paagi mao<br />

<strong>ang</strong> pagtambong kanunay <strong>sa</strong> templo.<br />

Akong nahinumduman <strong>ang</strong> bag-ong<br />

magtiayon didto <strong>sa</strong> South America nga<br />

gustong magbulag tungod kay dili<br />

sila magkasinabut. U<strong>sa</strong> ka maalamon<br />

nga lider <strong>sa</strong> priesthood mitambag<br />

kanila nga motambong <strong>sa</strong> templo ug<br />

maminaw og maayo <strong>sa</strong> mga pulong<br />

ug mga <strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad nga<br />

gihimo didto. Mibuhat sila <strong>sa</strong> ingon<br />

ug naluwas <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> kaminyoon. Ang<br />

gahum <strong>sa</strong> atong mga pakig<strong>sa</strong>ad mas<br />

mahinungdanon kay <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong><br />

nga hagit nga atong giatub<strong>ang</strong> o mahimong<br />

atong atub<strong>ang</strong>on.<br />

Niadtong mga miyembro nga dili<br />

aktibo <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo, palihug balik.<br />

Batyagi <strong>ang</strong> panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> paghinumdom<br />

ug pagbag-o <strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad<br />

pinaagi <strong>sa</strong> pagtambong <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />

ug <strong>sa</strong> templo. Ang pagbuhat <strong>sa</strong> ingon<br />

u<strong>sa</strong> ka pagpahayag <strong>sa</strong> gugma ug<br />

nagpakita og kaandam nga mamahimong<br />

u<strong>sa</strong> ka tinuod nga sumusunod


ni Kristo. Makapa<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> kini kaninyo<br />

<strong>sa</strong> pagdawat <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> gi<strong>sa</strong>ad nga mga<br />

panal<strong>ang</strong>in.<br />

Niadtong kin<strong>sa</strong> dili mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> among simbahan, ako modapit<br />

kaninyo <strong>sa</strong> pagban<strong>sa</strong>y og hugot nga<br />

pagtuo, paghinulsol, ug pagmahimong<br />

<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagdawat <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong><br />

bunyag diha <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo<br />

<strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />

Adlaw. Sa pagbuhat <strong>sa</strong> ingon, inyong<br />

mapakita <strong>ang</strong> inyong gugma ngadto <strong>sa</strong><br />

atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan ug <strong>ang</strong> inyong<br />

kaandam <strong>sa</strong> pagsunod ni Kristo.<br />

Ako mopamatuod nga kita mas<br />

magmalipayon kon atong sundon <strong>ang</strong><br />

mga pagtulun-an <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni<br />

Jesukristo. Samt<strong>ang</strong> maningkamot kita<br />

<strong>sa</strong> pagsunod Kaniya, <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it moabut kanato. Na<strong>sa</strong>yud<br />

ko nga <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>ad matuman<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kita naghimo ug nagtuman<br />

<strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad ug mamahimong<br />

tinuod nga mga sumusunod ni Kristo.<br />

Ako mopamatuod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> dakong<br />

gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato, ug<br />

ako naghimo <strong>sa</strong> ingon <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni<br />

Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. Moises 7:62.<br />

2. Juan 8:12.<br />

3. I<strong>sa</strong>ias 53:5.<br />

4. 2 <strong>Mga</strong> Taga-Corinto 12:7.<br />

5. Tan-awa <strong>sa</strong> 1 Nephi 1:20.<br />

6. Tan-awa <strong>sa</strong> Ruth 1:16.<br />

7. Tan-awa <strong>sa</strong> Genesis 39:7–9.<br />

8. Tan-awa <strong>sa</strong> Juan 21:15–19.<br />

9. Tan-awa <strong>sa</strong> Juan 13:35.<br />

10. Alma 27:27.<br />

11. Moroni 10:33.<br />

12. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Pagtulun-an <strong>sa</strong> mga<br />

Presidente <strong>sa</strong> Simbahan: Joseph Smith<br />

(2007), 42; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Spencer W.<br />

Kimball, “Be Ye <strong>The</strong>refore Perfect”<br />

(pamulong <strong>sa</strong> debosyonal, Salt Lake<br />

Institute <strong>of</strong> Religion, Ene. 10, 1975):<br />

“Naghimo kita og mga panumpa, balaan<br />

nga mga panumpa, didto <strong>sa</strong> kal<strong>ang</strong>itan<br />

<strong>sa</strong> wala pa kita moanhi niining mortal<br />

nga kinabuhi.” . . . Mihimo kita og mga<br />

pakig<strong>sa</strong>ad. Mihimo kita niini <strong>sa</strong> wala pa kita<br />

modawat <strong>sa</strong> atong kahimt<strong>ang</strong> dinhi <strong>sa</strong> yuta.”<br />

13. Tan-awa <strong>sa</strong> 2 Nephi 31:5–7.<br />

14. Abraham 2:11. Tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> John A.<br />

Widtsoe, “Temple Worship” (lecture,<br />

Assembly Hall, Salt Lake City, Okt. 12, 1920),<br />

10: “Ang pakig<strong>sa</strong>ad naghatag og kinabuhi<br />

ngadto <strong>sa</strong> kamatuoran; ug nakapahimong<br />

posible <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in nga iganti <strong>sa</strong><br />

tanan niadtong kin<strong>sa</strong> naggamit <strong>sa</strong> kahibalo<br />

<strong>sa</strong> tukm<strong>ang</strong> paagi.”<br />

15. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

90:24.<br />

16. Tan-awa, al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> panig-ingnan, 3 Nephi<br />

18:7–11.<br />

Ni Elder Kent F. Richards<br />

Sa Seventy<br />

Ang Pag-ula Moayo<br />

<strong>sa</strong> Tan<strong>ang</strong> Ka<strong>sa</strong>kit<br />

Ang atong dako nga personal nga hagit dinhi <strong>sa</strong><br />

mortalidad mao <strong>ang</strong> mahimong “u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>ntos<br />

pinaagi <strong>sa</strong> pag-ula ni Kristo.”<br />

Isip u<strong>sa</strong> ka doktor, akong na<strong>sa</strong>yran<br />

nga u<strong>sa</strong> ka mahinungdanong bahin<br />

<strong>sa</strong> akong panahon <strong>sa</strong> propesyon<br />

nagahin <strong>sa</strong> pagkat-on <strong>sa</strong> hilisgutan kabahin<br />

<strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit. Tungod kay gikinah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>-opera ako kining<br />

gidapat hapit kada adlaw—ug daghan<br />

<strong>sa</strong> akong paningkamot gigahin <strong>sa</strong> pagsulay<br />

og kontrolar ug pagpakunhod <strong>sa</strong><br />

ka<strong>sa</strong>kit.<br />

Nakapamalandong ko mahitungod<br />

<strong>sa</strong> katuyoan <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit. Walay u<strong>sa</strong><br />

kanato <strong>ang</strong> naanad gikan <strong>sa</strong> pagsinati<br />

og ka<strong>sa</strong>kit. Nakakita ko og mga tawo<br />

nga nakasugakod niini <strong>sa</strong> lahi kaayong<br />

paagi. Ang uban mibiya <strong>sa</strong> Dios nga<br />

nasuko, ug <strong>ang</strong> uban mitugot nga <strong>ang</strong><br />

il<strong>ang</strong> pag-antus mas makapaduol nila<br />

<strong>sa</strong> Dios.<br />

Sama kaninyo, ako mismo nakasinati<br />

og ka<strong>sa</strong>kit. Ang ka<strong>sa</strong>kit mao <strong>ang</strong><br />

sukdanan <strong>sa</strong> proseso <strong>sa</strong> pagkaayo.<br />

Sa kanunay nagtudlo kini kanato og<br />

pasensya. Tingali mao kana kon nganong<br />

gigamit nato <strong>ang</strong> termino nga<br />

pasyente nga nagpa<strong>sa</strong>but ngadto <strong>sa</strong><br />

ma<strong>sa</strong>kiton.<br />

Si Elder Orson F. Whitney misulat:<br />

“Walay ka<strong>sa</strong>kit nga atong naantus,<br />

walay pagsulay nga atong nasinati <strong>ang</strong><br />

nakaw<strong>ang</strong>. Kini nakapakat-on kanato,<br />

<strong>sa</strong> pagpalambo <strong>sa</strong> mga kinaiya <strong>sa</strong>ma<br />

<strong>sa</strong> pagpasensya, hugot nga pagtuo,<br />

kalig-on, ug pagkamapainub<strong>sa</strong>non.<br />

. . . Pinaagi <strong>sa</strong> kasubo ug pag-antus,<br />

panlimbasug ug kalisdanan, nga atong<br />

ma<strong>ang</strong>kon <strong>ang</strong> edukasyon nga atong<br />

gianhi dinhi aron ma<strong>ang</strong>kon.” 1<br />

Su<strong>sa</strong>ma u<strong>sa</strong>b, si Elder Robert D.<br />

Hales miingon:<br />

“Ang ka<strong>sa</strong>kit makahimo kaninyo<br />

nga magpaubos nga nagtugot kaninyo<br />

<strong>sa</strong> pagpamalandong. Kini u<strong>sa</strong> ka kasinatian<br />

nga ako mapa<strong>sa</strong>lamaton nga<br />

nakalahutay. . . .<br />

“Akong nakat-unan nga <strong>ang</strong> pisikal<br />

nga ka<strong>sa</strong>kit ug <strong>ang</strong> pagkaayo <strong>sa</strong> lawas<br />

human <strong>sa</strong> dakong operasyon su<strong>sa</strong>ma<br />

gayud <strong>sa</strong> espirituhanon nga ka<strong>sa</strong>kit ug<br />

pagkaayo <strong>sa</strong> kalag diha <strong>sa</strong> proseso <strong>sa</strong><br />

paghinulsol.” 2<br />

Kadaghanan <strong>sa</strong> atong pag-antus<br />

dili gayud atong <strong>sa</strong>yop. Ang wala<br />

damha nga mga p<strong>ang</strong>hitabo, sukwahi<br />

o maka<strong>sa</strong>gmuyo nga mga kahimt<strong>ang</strong>,<br />

makabalda nga mga <strong>sa</strong>kit, ug gani <strong>ang</strong><br />

kamatayon naglibut kanato ug mosulod<br />

<strong>sa</strong> atong mortal nga kasinatian.<br />

Agig dug<strong>ang</strong>, kita mahimong magantus<br />

og mga ka<strong>sa</strong>kit tungod <strong>sa</strong> mga<br />

binuhatan <strong>sa</strong> uban. 3 Si Lehi mihatag<br />

og gibug-aton nga si Jacob “nag-antus<br />

Mayo 2011<br />

15


. . . hilabihan nga kasubo, tungod <strong>sa</strong><br />

kapintas <strong>sa</strong> [iy<strong>ang</strong>] igsoon nga lalaki.” 4<br />

Ang oposisyon kabahin <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong><br />

kalipay <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Kit<strong>ang</strong><br />

tanan igong makasinati nga makadala<br />

kanato ngadto <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>yuran <strong>sa</strong> gugma<br />

<strong>sa</strong> atong Amahan ug <strong>sa</strong> atong p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> tab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Ang Manluluwas dili u<strong>sa</strong> ka nagpakahilum<br />

nga tig-obserbar. Siya Mismo<br />

na<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong> personal ug <strong>sa</strong> walay<br />

kinutuban nga paagi mahitungod <strong>sa</strong><br />

ka<strong>sa</strong>kit nga atong giatub<strong>ang</strong>.<br />

“Siya miantus <strong>sa</strong> mga ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong><br />

tanan nga mga tawo, oo, <strong>ang</strong> mga<br />

ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> tanan nga mga buhi nga<br />

binuhat, mga lalaki, mga babaye, ug<br />

mga bata.” 5<br />

“Sa ingon niana, uban <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>lig<br />

manuol kita <strong>sa</strong> trono <strong>sa</strong> grasya,<br />

aron makadawat kitag kaluoy,<br />

ug makakaplag kitag grasya nga<br />

makatab<strong>ang</strong> kanato panahon <strong>sa</strong><br />

pagp<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.” 6<br />

U<strong>sa</strong>hay <strong>sa</strong> hilabihan natong ka<strong>sa</strong>kit,<br />

kita matintal <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>utana, “Wala<br />

bay bal<strong>sa</strong>mo <strong>sa</strong> Galaad; wala bay mananambal<br />

didto?” 7 Ako mopamatuod<br />

nga aduna, adunay mananambal. Ang<br />

Pag-ula ni Jesukristo moayo <strong>sa</strong> tanan<br />

niini nga mga kahimt<strong>ang</strong> ug mga katuyoan<br />

<strong>sa</strong> pagkamortal.<br />

Adunay laing mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit nga<br />

kita mao <strong>ang</strong> hinungdan. Ang espirituhanon<br />

nga ka<strong>sa</strong>kit anaa <strong>sa</strong> atong mga<br />

kalag ug mabati nga dili mawala <strong>ang</strong><br />

kapait, gani mi<strong>sa</strong>kit uban <strong>sa</strong> “dili matukib<br />

nga kahadlok,” <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gihulagway<br />

ni Alma. 8 Kini nagagikan <strong>sa</strong> atong<br />

maka<strong>sa</strong><strong>sa</strong>la nga mga binuhatan ug<br />

kakul<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paghinulsol. Al<strong>ang</strong> niining<br />

ka<strong>sa</strong>kit adunay tambal nga al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

tanan ug sigurado gayud. Gikan kini<br />

<strong>sa</strong> Amahan, pinaagi <strong>sa</strong> Anak, ug al<strong>ang</strong><br />

kini <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato kin<strong>sa</strong> andam<br />

<strong>sa</strong> pagbuhat <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan<br />

aron maghinulsol. Miingon si Kristo,<br />

“Dili ba kamo mobalik ngari kanako,<br />

. . . ug makabig, nga aron unta Ako<br />

moayo kaninyo?” 9<br />

Si Kristo Mismo mitudlo:<br />

“Ug <strong>ang</strong> akong Amahan mipadala<br />

kanako nga Ako unta ituboy nganha<br />

<strong>sa</strong> krus; ug human niana nga Ako<br />

matuboy diha <strong>sa</strong> krus, nga Ako unta<br />

makadala <strong>sa</strong> tanan nga mga tawo<br />

ngari kanako. . . .<br />

“Bu<strong>sa</strong>, sumala <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Amahan<br />

16 Liahona<br />

Ako modala <strong>sa</strong> tanan nga mga tawo<br />

ngari kanako.” 10<br />

Tingali <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> labing mahinungdanon<br />

nga buhat mao <strong>ang</strong><br />

nagpadayon nga buluhaton diin kita<br />

tag<strong>sa</strong>-tag<strong>sa</strong> nga motab<strong>ang</strong>, mopanal<strong>ang</strong>in,<br />

molig-on, mopaluyo, mogiya, ug<br />

mopa<strong>sa</strong>ylo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />

Sama <strong>sa</strong> nakita ni Nephi <strong>sa</strong> pananawon,<br />

<strong>ang</strong> dakong bahin <strong>sa</strong> mortal<br />

nga p<strong>ang</strong>alagad ni Kristo gigahin <strong>sa</strong><br />

pagpanal<strong>ang</strong>in ug pagp<strong>ang</strong>-ayo <strong>sa</strong><br />

mga ma<strong>sa</strong>kiton <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga mat<strong>ang</strong><br />

nga mga <strong>sa</strong>kit—pisikal, emosyonal, ug<br />

espiritwal. “Ug ako nakakita <strong>sa</strong> daghan<br />

nga pundok <strong>sa</strong> mga katawhan kin<strong>sa</strong><br />

mga ma<strong>sa</strong>kiton, ug kin<strong>sa</strong> gitakbuyan<br />

<strong>sa</strong> tanan nga mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kit. . . .<br />

Ug sila n<strong>ang</strong>aayo pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong><br />

Kordero <strong>sa</strong> Dios.” 11<br />

Si Alma u<strong>sa</strong>b nanagna nga “siya<br />

magpadayon, mag-antus <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kit<br />

ug mga ka<strong>sa</strong>kit ug mga pagtintal <strong>sa</strong><br />

matag mat<strong>ang</strong>; ug . . . siya modala<br />

diha kaniya <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kit ug mga balatian<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga katawhan. . . .<br />

“Nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kasingkasing mahimo<br />

nga mapuno uban <strong>sa</strong> kalooy, . . .<br />

nga siya mahimo nga ma<strong>sa</strong>yud sumala<br />

<strong>sa</strong> unod un<strong>sa</strong>on pagtab<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />

mga katawhan sumala <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

kahuy<strong>ang</strong>.” 12<br />

U<strong>sa</strong> ka lawom nga kagabhion<br />

naghigda <strong>sa</strong> higdaanan <strong>sa</strong> ospital,<br />

niining higayuna isip u<strong>sa</strong> ka pasyente<br />

ug dili u<strong>sa</strong> ka doktor, gibalik-balik<br />

nako og ba<strong>sa</strong> kadto nga mga bersikulo.<br />

Namalandong ko: “Giun<strong>sa</strong> kini<br />

paghimo? Al<strong>ang</strong> k<strong>ang</strong> kin<strong>sa</strong>? Un<strong>sa</strong><br />

Guayaquil, Ecuador<br />

<strong>ang</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan aron maka<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong>?<br />

Sama ba kini <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>ylo <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>la?<br />

Kinah<strong>ang</strong>lan ba natong mabatunan<br />

<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> paghigugma ug panab<strong>ang</strong>?”<br />

Samt<strong>ang</strong> namalandong ko, akong<br />

na<strong>sa</strong>btan nga panahon <strong>sa</strong> mortal Niya<br />

nga kinabuhi si Kristo mipili <strong>sa</strong> pagsinati<br />

<strong>sa</strong> mga ka<strong>sa</strong>kit ug mga kalisdanan<br />

aron maka<strong>sa</strong>but kanato. Tingali<br />

kinah<strong>ang</strong>lan u<strong>sa</strong>b kita nga makasinati<br />

<strong>sa</strong> malisud nga mga kasinatian <strong>sa</strong> mortalidad<br />

aron maka<strong>sa</strong>but Kaniya ug <strong>sa</strong><br />

atong mah<strong>ang</strong>turong mga katuyoan. 13<br />

Si Presidente Henry B. Eyring<br />

mitudlo: “Makahupay kini kanato kon<br />

kinah<strong>ang</strong>lan gayud kita nga maghulat<br />

diha <strong>sa</strong> kalisdanan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gi<strong>sa</strong>ad<br />

nga kahupayan <strong>sa</strong> Manluluwas nga<br />

Iy<strong>ang</strong> na<strong>sa</strong>yran, gikan <strong>sa</strong> kasinatian,<br />

kon un<strong>sa</strong>on <strong>sa</strong> pag-ayo ug pagtab<strong>ang</strong><br />

kanato. . . . Ug <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo<br />

niana nga gahum makahatag kanato<br />

<strong>sa</strong> pailub <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kita nag-ampo ug<br />

motrabaho ug maghulat <strong>sa</strong> tab<strong>ang</strong>.<br />

Mahimo unta Niya <strong>ang</strong> pagka<strong>sa</strong>yud<br />

kon un<strong>sa</strong>on <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> kanato<br />

pinaagi lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagpadayag, apan<br />

Iy<strong>ang</strong> gipili <strong>ang</strong> pagkat-on pinaagi<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kaugalingong personal nga<br />

kasinatian.” 14<br />

Gibati nako <strong>ang</strong> gakus <strong>sa</strong> mga<br />

bukton <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gugma nian<strong>ang</strong><br />

gabhiona. 15 Naba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga luha <strong>ang</strong><br />

akong unlan tungod <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>lamat.<br />

Sa kaulahian, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagba<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong><br />

Mateo kabahin <strong>sa</strong> mortal nga p<strong>ang</strong>alagad<br />

ni Kristo, may nadiskubrihan<br />

na u<strong>sa</strong>b ko: “Sa pagka<strong>sa</strong>womsom na,<br />

il<strong>ang</strong> gipanagdala ngadto kaniya <strong>ang</strong>


dagh<strong>ang</strong> . . . ug iy<strong>ang</strong> . . . giayo <strong>ang</strong><br />

tan<strong>ang</strong> mga ma<strong>sa</strong>kiton.” 16 Iy<strong>ang</strong> giayo<br />

<strong>ang</strong> tanan nga miduol Kaniya. Walay<br />

gibalibaran.<br />

Sama <strong>sa</strong> gitudlo ni Elder Dallin H.<br />

Oaks: “Ang mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong><br />

pagkaayo moabut <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga<br />

paagi, <strong>ang</strong> kada u<strong>sa</strong> ipahi<strong>ang</strong>ay <strong>sa</strong><br />

atong matag u<strong>sa</strong> nga mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan,<br />

nga nahibaloan Niya kin<strong>sa</strong><br />

nahigugma kaayo kanato. U<strong>sa</strong>hay <strong>ang</strong><br />

‘pagkaayo’ nagtambal <strong>sa</strong> atong mga<br />

<strong>sa</strong>kit o nagt<strong>ang</strong>t<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong pala<strong>sa</strong>non.<br />

Apan u<strong>sa</strong>hay kita ‘n<strong>ang</strong>aayo’<br />

<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> gihatagan kita’g kalig-on o<br />

pagkamasinabuton o pagkamapailubon<br />

<strong>sa</strong> pagpas-an <strong>sa</strong> mga palas-anon<br />

nga gi<strong>sa</strong>ngon kanato.” 17 Ang tanan<br />

nga moduol mahimong “gakson diha<br />

<strong>sa</strong> mga bukton ni Jesus.” 18 Ang tan<strong>ang</strong><br />

kalag maayo <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gahum. Ang<br />

tan<strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>kit mahimong mahupay.<br />

Diha Kaniya, kita “makakaplag og<br />

pahulay al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> [atong] mga kalag.” 19<br />

Ang atong mortal nga mga kahimt<strong>ang</strong><br />

mahimong dili mau<strong>sa</strong>b diha-diha dayon,<br />

apan <strong>ang</strong> atong ka<strong>sa</strong>kit, kabalaka,<br />

pag-antus, ug kahadlok mahimong<br />

matuhop diha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kalinaw ug<br />

makaayo nga tambal.<br />

Akong namatikdan nga <strong>ang</strong> mga<br />

bata mas natural nga modawat <strong>sa</strong><br />

ka<strong>sa</strong>kit ug pag-antus. Hilum l<strong>ang</strong> sila<br />

nga moantus uban <strong>sa</strong> pagkamapainub<strong>sa</strong>non<br />

ug kaaghop. Akong nabati<br />

<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka matahum, maanindot nga<br />

pagbati nga naglibut niining gagmay<br />

nga mga bata.<br />

Ang trese anyos nga si Sherrie<br />

mi<strong>sa</strong>gub<strong>ang</strong> og 14 ka oras nga<br />

operasyon <strong>sa</strong> tumor <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> spinal<br />

cord. Sa dih<strong>ang</strong> nakamatngon na siya<br />

og buot didto <strong>sa</strong> intensive care unit,<br />

miingon siya: “Papa, ania dinhi si Tiya<br />

Cheryl, . . . ug . . . si Lolo Norman . . .<br />

ug si Lola Brown . . . ania dinhi. Ug<br />

Papa, kin<strong>sa</strong> man kan<strong>ang</strong> nagbarug<br />

<strong>sa</strong> imong tupad? . . . Pareho siya og<br />

dagway nimo, mas taas l<strong>ang</strong>. . . . Siya<br />

nag-ingon nga imo siy<strong>ang</strong> igsoong<br />

lalaki, si Jimmy.” Ang iy<strong>ang</strong> uyoan nga<br />

si Jimmy namatay <strong>sa</strong> edad nga 13 <strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong>kit nga cystic fibrosis.<br />

“Hapit u<strong>sa</strong> ka oras, si Sherrie . . .<br />

mihulagway <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga bisita, <strong>ang</strong><br />

tanan mga <strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> pamilya nga n<strong>ang</strong>amatay<br />

na. Sa kakapoy, nakatulog<br />

dayon siya.”<br />

Sa wala madugay gisultihan niya<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> amahan, “Papa, <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong><br />

mga bata nga ania dinhi <strong>sa</strong> intensive<br />

care unit adunay mga <strong>ang</strong>hel nga nagtab<strong>ang</strong><br />

kanila.” 20<br />

Al<strong>ang</strong> kanatong tanan <strong>ang</strong> Manluluwas<br />

miingon:<br />

“Tan-awa, kamo gagmay nga mga<br />

bata ug kamo dili makaantus <strong>sa</strong> tanan<br />

nga mga but<strong>ang</strong> karon; kamo kinah<strong>ang</strong>lan<br />

motubo diha <strong>sa</strong> grasya ug<br />

diha <strong>sa</strong> kamatuoran.<br />

“Ayaw kahadlok, gagmay nga mga<br />

bata, kay kamo ako. . . .<br />

“Bu<strong>sa</strong>, anaa ako <strong>sa</strong> inyong taliwala,<br />

ug Ako <strong>ang</strong> maayo nga<br />

magbalantay.” 21<br />

Ang atong dako nga personal<br />

nga hagit dinhi <strong>sa</strong> mortalidad mao<br />

<strong>ang</strong> mahimong “u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>ntos<br />

pinaagi <strong>sa</strong> pag-ula ni Kristo.” 22 Ang<br />

ka<strong>sa</strong>kit nga nasinati ninyo ug nako<br />

mahimong mao <strong>ang</strong> proseso diin<br />

gisukod kita pag-ayo. Diha <strong>sa</strong> hilabihan<br />

ka lisud nga mga kahimt<strong>ang</strong>,<br />

kita mamahimong mga bata diha <strong>sa</strong><br />

atong mga kasingkasing, magpaubos<br />

<strong>sa</strong> atong kaugalingon, ug “magampo<br />

ug motrabaho ug maghulat” 23<br />

<strong>sa</strong> mapailubon nga paagi al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

pagkaayo <strong>sa</strong> atong mga lawas ug<br />

<strong>sa</strong> atong mga kalag. Sama ni Job,<br />

human mahashasi pinaagi <strong>sa</strong> atong<br />

mga pagsulay, kita “mogula ingon <strong>sa</strong><br />

bulawan.” 24<br />

Ako mopamatuod nga Siya <strong>ang</strong><br />

atong Manunubos, atong Higala,<br />

atong Tigpataliwala, <strong>ang</strong> Bantugan<br />

nga Mananambal, <strong>ang</strong> Bantugan nga<br />

Tig-ayo. Diha Kaniya kita makakaplag<br />

og kalinaw ug kahupayan <strong>sa</strong><br />

atong mga ka<strong>sa</strong>kit ug mga <strong>sa</strong>la kon<br />

kita moduol Kaniya uban <strong>sa</strong> mapainub<strong>sa</strong>non<br />

nga mga kasingkasing. Ang<br />

iy<strong>ang</strong> “grasya igo.” 25 Sa p<strong>ang</strong>alan ni<br />

Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. Orson F. Whitney, <strong>sa</strong> Spencer W. Kimball,<br />

Faith Precedes the Miracle (1972), 98.<br />

2. Robert D. Hales, “Healing Soul and Body,”<br />

Ensign, Nob. 1998, 14.<br />

3. Tan-awa <strong>sa</strong> Alma 31:31, 33.<br />

4. 2 Nephi 2:1.<br />

5. 2 Nephi 9:21.<br />

6. <strong>Mga</strong> Hebreohanon 4:16. Si Pablo<br />

nagtudlo kanato nga motan-aw ngadto <strong>sa</strong><br />

Manluluwas isip ehemplo <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>gub<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> “pagsupak <strong>sa</strong> mga maka<strong>sa</strong><strong>sa</strong>la batok<br />

[kanato], aron [kita] dili managkataka ni<br />

[kita] managtalaw” (<strong>Mga</strong> Hebreohanon<br />

12:3).<br />

7. Jeremias 8:22.<br />

8. Alma 36:14.<br />

9. 3 Nephi 9:13.<br />

10. 3 Nephi 27:14–15; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />

11. 1 Nephi 11:31.<br />

12. Alma 7:11–12; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />

13. Tan-wa <strong>sa</strong> John Taylor, <strong>The</strong> Mediation and<br />

Atonement (1882), 97. Si Presidente Taylor<br />

misulat mahitungod <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka “pakig<strong>sa</strong>ad”<br />

nga gisudlan tali <strong>sa</strong> Amahan ug <strong>sa</strong> Anak<br />

didto <strong>sa</strong> mga konseho <strong>sa</strong> wala pa dinhi<br />

<strong>sa</strong> yuta al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> katumanan <strong>sa</strong> maulaong<br />

pagtubos <strong>sa</strong> katawhan. Ang boluntaryong<br />

pag-antus ni Kristo panahon <strong>sa</strong> kinabuhi<br />

maoy agig dug<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-antus didto<br />

<strong>sa</strong> tanaman ug didto <strong>sa</strong> krus (tan-awa <strong>sa</strong><br />

Mosiah 3:5–8).<br />

14. Henry B. Eyring, “Kalisdanan,” Liahona,<br />

Mayo 2009, 24; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />

15. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

6:20.<br />

16. Mateo 8:16; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />

17. Dallin H. Oaks, “Iy<strong>ang</strong> Papahulayon <strong>ang</strong><br />

Nag-antus,” Liahona, Nob. 2006, 7–8.<br />

18. Mormon 5:11.<br />

19. Mateo 11:29.<br />

20. Tan-awa <strong>sa</strong> Michael R. Morris, “Sherrie’s<br />

Shield <strong>of</strong> Faith,” Ensign, Hunyo 1995, 46.<br />

21. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 50:40–41, 44.<br />

22. Mosiah 3:19.<br />

23. Henry B. Eyring, Liahona, Mayo 2009,<br />

24.<br />

24. Job 23:10.<br />

25. 2 <strong>Mga</strong> Taga-Corinto 12:9; tan-awa u<strong>sa</strong>b<br />

<strong>sa</strong> Ether 12:26–27; Doktrina ug mga<br />

Pakig<strong>sa</strong>ad 18:31.<br />

Mayo 2011<br />

17


Ang tigsulat ug historian nga si<br />

Wallace Stegner misulat mahitungod<br />

<strong>sa</strong> paglalin <strong>sa</strong> Mormon<br />

ug <strong>sa</strong> panagpundok didto <strong>sa</strong> Walog<br />

<strong>sa</strong> Salt Lake. Wala niya dawata <strong>ang</strong><br />

atong tinuohan ug <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> paagi<br />

nanaway; bi<strong>sa</strong>n pa, nadani siya <strong>sa</strong> debosyon<br />

ug kabayanihon <strong>sa</strong> atong nagun<strong>ang</strong><br />

mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan,<br />

ilabi na <strong>sa</strong> mga babaye. Siya misulat,<br />

“Ang il<strong>ang</strong> mga babaye talag<strong>sa</strong>on.” 1<br />

akong ipalanog kan<strong>ang</strong> sentimento<br />

karon. Ang atong kababayen-an nga<br />

mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />

talag<strong>sa</strong>on!<br />

Ang Dios mihatag <strong>sa</strong> mga kababayen-an<br />

og bala<strong>ang</strong> mga kalidad <strong>sa</strong><br />

kusog, hiyas, gugma, ug kaandam <strong>sa</strong><br />

pag<strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>nay og mga<br />

henerasyon <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> espiritu nga mga<br />

anak.<br />

Ang bag-o l<strong>ang</strong> nga pagtuon <strong>sa</strong><br />

Estados Unidos nagpahayag nga <strong>ang</strong><br />

mga kababayen-an <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> tinuohan<br />

“mas hugot og pagtuo <strong>sa</strong> Dios” ug<br />

mas motambong <strong>sa</strong> relihiyusong mga<br />

serbisyo kay<strong>sa</strong> mga lalaki. “Hapit <strong>sa</strong><br />

tan<strong>ang</strong> paagi sila mas relihiyuso.” 2<br />

Wala ako masurpri<strong>sa</strong> niini nga<br />

18 Liahona<br />

Ni Elder Quentin L. Cook<br />

Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

Ang LDS nga mga<br />

Kababayen-an<br />

Talag<strong>sa</strong>on!<br />

Daghan <strong>sa</strong> atong nahimo <strong>sa</strong> Simbahan nahitabo tungod<br />

<strong>sa</strong> dili hinakog nga pagserbisyo <strong>sa</strong> kababayen-an.<br />

resulta, ilabi na <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> akong gipamalandungan<br />

<strong>ang</strong> labing taas nga tahas<br />

<strong>sa</strong> mga pamilya ug <strong>sa</strong> kababayen-an<br />

<strong>sa</strong> atong tinuohan. Ang atong doktrina<br />

tin-aw: Ang kababayen-an mga anak<br />

<strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan, kin<strong>sa</strong><br />

nahigugma kanila. Ang mga a<strong>sa</strong>wa ug<br />

<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga bana patas l<strong>ang</strong>. Ang<br />

kaminyoon nagkinah<strong>ang</strong>lan og hingpit<br />

nga pagpakig-uban diin <strong>ang</strong> mga<br />

a<strong>sa</strong>wa ug bana magtambayayong <strong>sa</strong><br />

pagkab-ot <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong><br />

pamilya. 3<br />

Na<strong>sa</strong>yud kita nga adunay dagh<strong>ang</strong><br />

hagit <strong>sa</strong> mga kababayen-an, lakip<br />

kadtong naningkamot <strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong><br />

eb<strong>ang</strong>helyo.<br />

Panulundon <strong>sa</strong> mga Sister nga Pioneer<br />

Ang pinakaun<strong>ang</strong> hiyas diha <strong>sa</strong><br />

kinabuhi <strong>sa</strong> kaliwatan natong mga<br />

pioneer mao <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />

mga sister. Ang kababayen-an <strong>sa</strong> bala<strong>ang</strong><br />

kinaiyahan adunay mas dako nga<br />

ga<strong>sa</strong> ug responsibilidad <strong>sa</strong> panimalay<br />

ug <strong>sa</strong> mga anak ug <strong>sa</strong> pag-alima ug<br />

<strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga kahimt<strong>ang</strong>. Sa katinawan<br />

niini, <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />

mga sister <strong>sa</strong> kaandam nga mobiya <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga panimalay aron <strong>sa</strong> pagtabok<br />

<strong>sa</strong> mga wala mahibaloing kapatagan<br />

makapadasig kaayo. Kon <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

tawo mokategoriya <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> makahuluganon<br />

kaayong hiyas, kana mao<br />

<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> dili mapaling nga pagtuo <strong>sa</strong><br />

gipahiuli nga eb<strong>ang</strong>helyo <strong>sa</strong> Ginoo<br />

nga si Jesukristo.<br />

Ang bayanihon nga asoy kon un<strong>sa</strong><br />

<strong>ang</strong> gi<strong>sa</strong>kripisyo niining mga kababayen-an<br />

nga pioneer ug natuman<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> mitabok sila <strong>sa</strong> kapatagan<br />

maoy u<strong>sa</strong> ka bililhong panulundon<br />

<strong>sa</strong> Simbahan. Natandog ko <strong>sa</strong> asoy ni<br />

Elizabeth Jackson, kan<strong>sa</strong>ng bana si<br />

Aaron namatay human <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>ng<br />

pagtabok didto <strong>sa</strong> Platte River kuyog<br />

<strong>sa</strong> Martin handcart company. Siya<br />

misulat:<br />

“Dili ko mosulay <strong>sa</strong> paghulagway<br />

<strong>sa</strong> akong mga pagbati <strong>sa</strong> pagkahimong<br />

biyuda uban <strong>sa</strong> tulo ka anak,<br />

<strong>sa</strong> ingon kalisud nga mga kahimt<strong>ang</strong>.<br />

. . . Nagtuo ako . . . nga <strong>ang</strong> akong<br />

mga pag-antus al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Eb<strong>ang</strong>helyo<br />

mopanal<strong>ang</strong>in kanako al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> akong<br />

kaayohan. . . .<br />

“Ako [mih<strong>ang</strong>yo] <strong>sa</strong> Ginoo, . . . Siya<br />

kin<strong>sa</strong> mi<strong>sa</strong>ad nga mahimong bana<br />

<strong>sa</strong> biyuda, ug amahan <strong>sa</strong> mga walay<br />

amahan. Mih<strong>ang</strong>yo ako kaniya ug siya<br />

miabut <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> kanako.” 4<br />

Si Elizabeth miingon nga gisulat<br />

niya <strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan al<strong>ang</strong> niadtong<br />

may su<strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> kasinatian uban <strong>sa</strong><br />

paglaum nga <strong>ang</strong> kaliwatan unta<br />

andam nga moantus ug mo<strong>sa</strong>kripisyo<br />

<strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> but<strong>ang</strong> al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gingharian<br />

<strong>sa</strong> Dios. 5<br />

Ang Kababayen-an <strong>sa</strong> Simbahan Karon<br />

<strong>Mga</strong> Lig-on ug Maisug<br />

Nagtuo ako nga <strong>ang</strong> kababayen-an<br />

<strong>sa</strong> Simbahan karon moatub<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

hagit ug <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> but<strong>ang</strong> lig-on ug<br />

matinud-anon. Ang mga lider <strong>sa</strong> priesthood<br />

niining Simbahan <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> bahin<br />

mapa<strong>sa</strong>lamatong miila <strong>sa</strong> serbisyo,<br />

<strong>sa</strong>kripisyo, pa<strong>sa</strong>lig, ug kontribusyon <strong>sa</strong><br />

mga sister.<br />

Daghan <strong>sa</strong> atong nahimo <strong>sa</strong> Simbahan<br />

nahitabo tungod <strong>sa</strong> dili hinakog<br />

nga pagserbisyo <strong>sa</strong> kababayen-an. Sa<br />

Simbahan man o <strong>sa</strong> balay, maanindot<br />

tan-awon nga <strong>ang</strong> priesthood ug <strong>ang</strong><br />

Relief Society hingpit nga nagtambayayong.<br />

Ang ingon nga relasyon<br />

su<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> nindot nga paminawon nga


orkestra, ug <strong>ang</strong> tukar niini nagdasig<br />

kanatong tanan.<br />

Sa bag-o pa l<strong>ang</strong> ko nga gi<strong>sa</strong>ngunan<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka komperensya <strong>sa</strong> Mission<br />

Viejo California Stake, natandog ako<br />

<strong>sa</strong> asoy <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> upat ka stake nga<br />

kalihokan <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yaw <strong>sa</strong> kabatan-onan<br />

<strong>sa</strong> Bisperas <strong>sa</strong> Bag-ong Tuig. Human<br />

<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yaw, u<strong>sa</strong> ka gamayng bag <strong>ang</strong><br />

nakit-an nga walay ngalan <strong>sa</strong> gawas.<br />

Akong ipaambit kaninyo <strong>ang</strong> gisulat ni<br />

Sister Monica Sedgwick, <strong>ang</strong> presidente<br />

<strong>sa</strong> Young Women <strong>sa</strong> Laguna<br />

Niguel stake: “Dili mi gustong m<strong>ang</strong>inlabot,<br />

personal nga gamit kini <strong>sa</strong><br />

u<strong>sa</strong> ka tawo! Mao nga mainampingon<br />

namo kining giablihan ug gikuha <strong>ang</strong><br />

naa <strong>sa</strong> ibabaw—unta, mailhan kini.<br />

Duna gyud, apan <strong>sa</strong> laing bahin—kini<br />

u<strong>sa</strong> ka pamphlet <strong>sa</strong> Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Kalig-on<br />

<strong>sa</strong> Kabatan-onan. Wow! Nagpaila kini<br />

ngari kanamo kon un<strong>sa</strong> siya. Dayon<br />

among gikuot <strong>ang</strong> sunod nga but<strong>ang</strong>,<br />

u<strong>sa</strong> ka gamayng notebook. Siguradong<br />

makahatag kini og mga tubag,<br />

apan lahi ra kay <strong>sa</strong> gipaabut. Ang<br />

un<strong>ang</strong> pahina mao <strong>ang</strong> lista <strong>sa</strong> paboritong<br />

mga kasulatan. Adunay lima pa<br />

ka pahina nga maayong pagkasulat<br />

nga mga kasulatan ug personal nga<br />

mubong mga sulat.”<br />

Ang mga sister gusto dayong<br />

makighimamat niining matinud-anon<br />

nga batan-ong babaye. Gihiling nila<br />

<strong>ang</strong> gamay nga bag aron <strong>sa</strong> pag-ila <strong>sa</strong><br />

tag-iya. Nakakuha sila og p<strong>ang</strong>presko<br />

<strong>sa</strong> ginhawa, <strong>sa</strong>bon, lotion ug brush.<br />

Ganahan ko <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga komentaryo:<br />

“Oh, maayo <strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>gawas <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

ba-ba; duna siyay limpyo og lumo<br />

nga mga kamot; ug giatiman niya <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> kaugalingon.”<br />

Mahinamon sil<strong>ang</strong> naghulat <strong>sa</strong><br />

sunod nga bahandi. Anaa <strong>ang</strong> nindot<br />

nga hinimo gikan <strong>sa</strong> balay nga pitaka<br />

<strong>sa</strong> sinsilyo nga gamit <strong>ang</strong> karton <strong>sa</strong><br />

juice, ug dunay gamay nga kwarta<br />

<strong>sa</strong> gi-zipper nga bul<strong>sa</strong>. Sila miingon,<br />

“Ahh, mamugnaon siya ug andam!”<br />

Mora sila og mga gagmayng bata<br />

nian<strong>ang</strong> kabuntagon <strong>sa</strong> Pasko. Un<strong>sa</strong>y<br />

sunod nil<strong>ang</strong> nakuha mas nakapasurpri<strong>sa</strong><br />

kanila: resipe al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paghimo<br />

og Black Forest chocolate cake, ug<br />

mubong sulat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> birthday <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka higala. Daw makasinggit sila, “U<strong>sa</strong><br />

siya ka HOMEMAKER! Mahunahunaon<br />

ug maalagaron.” Dayon, oo, <strong>sa</strong><br />

katapu<strong>sa</strong>n pipila ka ilhanan. Ang mga<br />

lider <strong>sa</strong> kabatan-onan miingon nga<br />

gibati gayud nil<strong>ang</strong> napanal<strong>ang</strong>inan<br />

“nga makakita <strong>sa</strong> hilum nga ehemplo<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka batan-ong dalaga nga nagsunod<br />

<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo.” 6<br />

Kini nga asoy naghulagway <strong>sa</strong><br />

pa<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> atong batan-ong kababayen-an<br />

<strong>sa</strong> Simbahan kabahin <strong>sa</strong> mga<br />

sumbanan. 7 Ehemplo u<strong>sa</strong>b kini <strong>sa</strong> maamumahon,<br />

intere<strong>sa</strong>do, mapahinungurong<br />

mga lider <strong>sa</strong> Young Women <strong>sa</strong><br />

tibuok kalibutan. Sila mga talag<strong>sa</strong>on!<br />

Ang mga sister adunay mahinungdanong<br />

tahas <strong>sa</strong> Simbahan, <strong>sa</strong> pamilya,<br />

ug isip mga indibidwal <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong><br />

L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Daghan niini nga<br />

mga responsibilidad walay suweldo<br />

apan naghatag og katagbawan ug walay<br />

katapu<strong>sa</strong>n <strong>ang</strong> kamahinungdanon.<br />

Bag-ohay l<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka ma<strong>sa</strong>nagon ug<br />

maantigo kaayo nga babaye nga <strong>sa</strong>kop<br />

<strong>sa</strong> editorial board <strong>sa</strong> newspaper n<strong>ang</strong>ayo<br />

og deskripsyon un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> tahas<br />

<strong>sa</strong> mga kababayen-an diha <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Gipa<strong>sa</strong>but nga <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> mga<br />

lider <strong>sa</strong> among kongregasyon walay<br />

suweldo. Mi<strong>sa</strong>lga siya <strong>sa</strong> pag-ingon nga<br />

dili na kaayo siya intere<strong>sa</strong>do. Miingon<br />

siya, “Dili ko motuo nga <strong>ang</strong> mga kababayen-an<br />

nagkinah<strong>ang</strong>lan og walay<br />

bayad nga mga trabaho.”<br />

Among gipa<strong>sa</strong>but nga <strong>ang</strong> pinakaimportante<br />

nga organi<strong>sa</strong>syon <strong>sa</strong><br />

yuta mao <strong>ang</strong> pamilya, diin “<strong>ang</strong> mga<br />

amahan ug mga inahan . . . magkauban.”<br />

8 Walay bi<strong>sa</strong>n u<strong>sa</strong> nga gisuwelduhan,<br />

apan <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in lisud<br />

ihulagway. Kami dayag l<strong>ang</strong> misulti<br />

kaniya mahitungod <strong>sa</strong> mga organi<strong>sa</strong>syon<br />

<strong>sa</strong> Relief Society, Young Women,<br />

ug Primary nga gip<strong>ang</strong>ulohan og mga<br />

babaye nga presidente. Atong nakita<br />

nga gikan <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>ang</strong><br />

mga lalaki ug mga babaye mag-ampo,<br />

mopasundayag og musika, mowali, ug<br />

mokanta <strong>sa</strong> choir, bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> miting <strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong>krament, <strong>ang</strong> atong pinaka<strong>sa</strong>grado<br />

nga miting.<br />

Ang bag-ohay nga gidayeg kaayo<br />

nga ba<strong>sa</strong>hon American Grace naghisgot<br />

<strong>sa</strong> mga kababayen-an <strong>sa</strong> lain-laing<br />

mga tinuohan. Nagpakita kini nga<br />

<strong>ang</strong> mga kababayen-an nga Santos<br />

<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw lahi tungod<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> katagbawan <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> tahas <strong>sa</strong><br />

pagp<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> Simbahan. 9 Dug<strong>ang</strong> pa,<br />

<strong>ang</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />

<strong>sa</strong> kinatibuk-an, mga lalaki ug mga<br />

babaye, adunay mas lig-on nga pagbati<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> tinuohan kay <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong><br />

gitun-an nga mga relihiyon. 10<br />

Ang atong mga kababayen-an dili<br />

talag<strong>sa</strong>on tungod l<strong>ang</strong> kay nakahimo<br />

sila <strong>sa</strong> paglikay <strong>sa</strong> mga kalisud <strong>sa</strong><br />

kinabuhi—ingon og sukwahi. Talag<strong>sa</strong>on<br />

sila tungod <strong>sa</strong> paagi kon giun<strong>sa</strong><br />

nila <strong>sa</strong> pag-atub<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga pagsulay<br />

Mayo 2011<br />

19


<strong>sa</strong> kinabuhi. Bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> mga hagit ug mga<br />

pagsulay nga gitanyag <strong>sa</strong> kinabuhi—<br />

gikan <strong>sa</strong> kaminyoon o dili maayo nga<br />

panag-uban, mga pagpili <strong>sa</strong> mga anak,<br />

dili maayong p<strong>ang</strong>lawas, kakul<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

mga oportunidad, ug uban p<strong>ang</strong> dagh<strong>ang</strong><br />

problema—padayon sil<strong>ang</strong> lig-on<br />

ug dili matarug ug matinuoron <strong>sa</strong> tinuohan.<br />

Ang atong mga sister <strong>sa</strong> tibuok<br />

Simbahan padayon nga “nagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

maluyahon, pagpataas <strong>sa</strong> mga kamot<br />

<strong>sa</strong> nawad-an og paglaum, ug paglig-on<br />

<strong>sa</strong> mga tuhod nga huy<strong>ang</strong>.” 11<br />

U<strong>sa</strong> ka presidente <strong>sa</strong> Relief Society<br />

kin<strong>sa</strong> nagpasidungog niining dili ka<strong>sa</strong>garan<br />

nga pagserbisyo miingon, “Bi<strong>sa</strong>n<br />

kon <strong>ang</strong> mga sister nagserbisyo, naghunahuna<br />

sila nga, ‘Kon ako makahimo<br />

pa l<strong>ang</strong> unta og mas daghan<br />

pa!’” Bi<strong>sa</strong>n og dili sila perpekto ug <strong>ang</strong><br />

tanan n<strong>ang</strong>limbasug, <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> hugot<br />

nga pagtuo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka mahigugmaong<br />

Amahan <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>it ug <strong>ang</strong> kasiguroan<br />

<strong>sa</strong> maulaon nga <strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

mikuyanap <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinabuhi.<br />

Ang Tahas <strong>sa</strong> mga Sister <strong>sa</strong> Simbahan<br />

Sa miaging tulo ka tuig, <strong>ang</strong> Un<strong>ang</strong><br />

Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong><br />

Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

n<strong>ang</strong>ayo og giya, inspirasyon, ug pagpadayag<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kami nakigtambag<br />

uban <strong>sa</strong> mga lider <strong>sa</strong> priesthood ug <strong>sa</strong><br />

mga lider <strong>sa</strong> auxilliary ug mitrabaho <strong>sa</strong><br />

bag-ong mga handbook <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Niini nga proseso akong gibati <strong>ang</strong><br />

hilabihan nga pa<strong>sa</strong>lamat tungod <strong>sa</strong><br />

mahinungdanong tahas <strong>sa</strong> mga sister,<br />

mga minyo ug dili minyo, nga il<strong>ang</strong><br />

gidala <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan ug karon diha <strong>sa</strong><br />

panimalay ug <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Ang tan<strong>ang</strong> miyembro <strong>sa</strong> Simbahan<br />

ni Jesukristo “maghago diha <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

uba<strong>sa</strong>n al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> mga<br />

kalag <strong>sa</strong> mga tawo.” 12 “[Ang] buhat <strong>sa</strong><br />

kaluwa<strong>sa</strong>n naglakip <strong>sa</strong> misyonaryo nga<br />

buhat uban <strong>sa</strong> mga miyembro, retensyon<br />

<strong>sa</strong> kinabig, pagpaaktibo <strong>sa</strong> dili<br />

aktibong mga miyembro, templo ug<br />

buhat <strong>sa</strong> family history, . . . pagtudlo <strong>sa</strong><br />

eb<strong>ang</strong>helyo,” 13 ug pag-atiman <strong>sa</strong> mga<br />

kabus ug n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. 14 Kini un<strong>ang</strong><br />

iadministrar diha <strong>sa</strong> ward council. 15<br />

Sa piho nga paagi, tuyo diha <strong>sa</strong> bagong<br />

mga handbook nga <strong>ang</strong> mga bishop,<br />

nga dunay dagh<strong>ang</strong> palas-anon,<br />

modelegar <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga responsibilidad.<br />

Ang mga miyembro kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />

20 Liahona<br />

mahibalo nga <strong>ang</strong> bishop gitudloan <strong>sa</strong><br />

pagdelegar. Ang mga miyembro kinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga mopaluyo ug mosuporta<br />

kaniya <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> siya nagsunod niini<br />

nga tambag. Makagahin og dakong<br />

panahon <strong>ang</strong> bishop al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

batan-on, mga young single adult, ug<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya. Iy<strong>ang</strong> idelegar <strong>ang</strong><br />

ub<strong>ang</strong> importante nga responsibilidad<br />

ngadto <strong>sa</strong> mga lider <strong>sa</strong> priesthood,<br />

mga presidente <strong>sa</strong> auxiliary, ug <strong>sa</strong> matag<br />

lalaki ug babaye. Sa Simbahan <strong>ang</strong><br />

tahas <strong>sa</strong> mga kababayen-an diha <strong>sa</strong><br />

panimalay gitahud pag-ayo. 16 Kon <strong>ang</strong><br />

inahan makadawat og calling <strong>sa</strong> Simbahan<br />

nga nagkinah<strong>ang</strong>lan og dakong<br />

panahon, <strong>ang</strong> amahan <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>garan<br />

hatagan og mas gaan nga calling aron<br />

mamentinar <strong>ang</strong> kabalanse <strong>sa</strong> kinabuhing<br />

pamilya.<br />

<strong>Mga</strong> tuig n<strong>ang</strong> milabay mitambong<br />

ko og stake conference <strong>sa</strong> Tonga.<br />

Pagka Dominggo <strong>sa</strong> buntag <strong>ang</strong> tulo<br />

ka laray <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong><strong>ang</strong> lingkuranan<br />

napuno <strong>sa</strong> mga lalaki nga nanag-edad<br />

og 26 ngadto <strong>sa</strong> 35. Nagtuo ko nga<br />

choir <strong>sa</strong> mga kalalakin-an sila. Apan<br />

<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> giba<strong>sa</strong> na <strong>ang</strong> business <strong>sa</strong><br />

komperensya, <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

lalaki, 63 <strong>ang</strong> gidaghanon, mibarug<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> ngalan giba<strong>sa</strong> ug<br />

gipaluyohan <strong>sa</strong> ordinasyon <strong>sa</strong> Melchizedek<br />

Priesthood. Nalipay ako ug<br />

ingon man nahing<strong>ang</strong>ha.<br />

Human <strong>sa</strong> sesyon akong gip<strong>ang</strong>utana<br />

si Presidente Mateaki, <strong>ang</strong><br />

presidente <strong>sa</strong> stake, kon giun<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />

pagkahitabo kini nga milagro. Miingon<br />

siya nako nga <strong>sa</strong> miting <strong>sa</strong> stake<br />

council gihisgutan <strong>ang</strong> pagpaaktibo.<br />

Ang iy<strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> Relief Society<br />

<strong>sa</strong> stake, si Sister Leinata Va’enuku,<br />

n<strong>ang</strong>utana kon tukma ba nga siya<br />

mosulti og gamay. Samt<strong>ang</strong> nagsulti<br />

siya, <strong>ang</strong> Espiritu mipamatuod ngadto<br />

<strong>sa</strong> presidente nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gisugyot<br />

tinuod. Mipa<strong>sa</strong>but siya nga adunay<br />

dagh<strong>ang</strong> maayo nga mga batan-ong<br />

lalaki hapit na mag-20 ug ngadto <strong>sa</strong> 30<br />

<strong>ang</strong> edad diha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> stake nga wala<br />

pa magserbisyo og misyon. Miingon<br />

siya nga daghan kanila <strong>ang</strong> nahibalo<br />

nga gipakyas nila <strong>ang</strong> mga bishop ug<br />

mga lider <strong>sa</strong> priesthood kin<strong>sa</strong> midasig<br />

gayud kanila nga makaserbisyo<br />

og misyon, ug sila karon mibati nga<br />

ikaduha l<strong>ang</strong> [second-class] sila nga<br />

mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan. Gipa<strong>sa</strong>but<br />

niya nga sila mga batan-ong lalaki<br />

lapas na <strong>ang</strong> edad <strong>sa</strong> pagmisyon.<br />

Iy<strong>ang</strong> gipahayag <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gugma ug<br />

kabalaka al<strong>ang</strong> kanila. Gipa<strong>sa</strong>but niya<br />

nga <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> makaluwas nga mga<br />

ordinan<strong>sa</strong> ma<strong>ang</strong>kon gihapon nila ug<br />

<strong>ang</strong> focus mao <strong>ang</strong> pag-orden ngadto<br />

<strong>sa</strong> priesthood ug <strong>sa</strong> mga ordinan<strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong> templo. Iy<strong>ang</strong> nakita nga <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

<strong>ang</strong> pipila niini nga mga batan-ong<br />

lalaki wala pa maminyo, <strong>ang</strong> kadaghanan<br />

kanila naminyo <strong>sa</strong> buot<strong>ang</strong><br />

mga babaye—<strong>ang</strong> uban aktibo, <strong>ang</strong><br />

uban dili aktibo, ug <strong>ang</strong> uban dili mga<br />

miyembro.<br />

Human <strong>sa</strong> ganid nga diskusyon<br />

<strong>sa</strong> stake council, nahukman nga <strong>ang</strong><br />

kalalakin-an <strong>sa</strong> priesthood ug <strong>ang</strong><br />

kababayen-an <strong>sa</strong> Relief Society molihok<br />

<strong>sa</strong> pagduol niining mga lalaki ug<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga a<strong>sa</strong>wa, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga<br />

bishop migahin og daghan <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

oras ngadto <strong>sa</strong> mga kabatan-on<strong>ang</strong> lalaki<br />

ug mga babaye <strong>sa</strong> mga ward. Ang<br />

apil <strong>sa</strong> pagluwas miuna <strong>sa</strong> pag-focus<br />

<strong>sa</strong> pag-andam kanila al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> priesthood,<br />

mah<strong>ang</strong>turon nga kaminyoon,<br />

ug <strong>sa</strong> makaluwas nga mga ordinan<strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong> templo. Sulod <strong>sa</strong> misunod nga duha<br />

ka tuig hapit tan<strong>ang</strong> 63 ka mga lalaki


Kyiv, Ukraine<br />

kin<strong>sa</strong> gipaluyon ngadto <strong>sa</strong> Melchizedek<br />

Priesthood <strong>sa</strong> komperensya nga<br />

akong gitambungan na-endowed <strong>sa</strong><br />

templo ug na-sealed <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

a<strong>sa</strong>wa ngadto kanila. Kini nga asoy<br />

u<strong>sa</strong> ka ehemplo kon un<strong>sa</strong> ka importante<br />

<strong>ang</strong> atong mga sister <strong>sa</strong> buhat<br />

<strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> among mga ward ug<br />

stake ug <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng paagi kini nagpad<strong>ang</strong>at<br />

og pagpadayag, ilabi na <strong>sa</strong> mga<br />

konseho <strong>sa</strong> pamilya ug Simbahan. 17<br />

Ang Tahas <strong>sa</strong> mga Sister <strong>sa</strong> Pamilya<br />

Atong giila nga naay dagh<strong>ang</strong> pundok<br />

<strong>ang</strong> gipahimut<strong>ang</strong> batok <strong>sa</strong> mga<br />

kababayen-an ug <strong>sa</strong> mga pamilya. Sa<br />

bag-ong pagtuon nakita nga nagkahuy<strong>ang</strong><br />

<strong>ang</strong> debosyon <strong>sa</strong> kaminyoon,<br />

uban <strong>sa</strong> nagkaminus nga gidaghanon<br />

<strong>sa</strong> mga hingkod nga magminyo. 18<br />

Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pipila, <strong>ang</strong> kaminyoon ug<br />

<strong>ang</strong> pamilya nahimo na nga “opsyonal<br />

nga kapilian kay <strong>sa</strong> maoy pinakabaruganan<br />

<strong>sa</strong> pag-organi<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> atong<br />

katilingban.” 19 Ang mga kababayen-an<br />

nag-atub<strong>ang</strong> og dagh<strong>ang</strong> opsyon ug<br />

n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> mainampoong<br />

pagkonsiderar <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga pagpili ug<br />

<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng paagi kini nakaapekto <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> pamilya.<br />

Sa didto ko <strong>sa</strong> New Zealand <strong>sa</strong><br />

miaging tuig, nakaba<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

Auckland newspaper kabahin <strong>sa</strong> mga<br />

babaye, nga dili <strong>sa</strong> atong tinuohan,<br />

nga n<strong>ang</strong>limbasug bahin niining mga<br />

but<strong>ang</strong>a. U<strong>sa</strong> ka inahan miingon nga<br />

nakaamgo siya nga <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> sitwasyon,<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pagpili kon manarbaho<br />

ba siya o <strong>sa</strong> balay nahimo tungod <strong>sa</strong><br />

bag-o nga carpet ug <strong>sa</strong> second hand<br />

nga <strong>sa</strong>kyanan nga dili gayud niya<br />

kinah<strong>ang</strong>lan. Laing babaye, bi<strong>sa</strong>n pa,<br />

mibati nga <strong>ang</strong> “kinadak-<strong>ang</strong> kaaway<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka malipayong pamilya dili <strong>ang</strong><br />

trabaho nga sweldado—kondili <strong>ang</strong><br />

telebisyon.” Miingon siya nga <strong>ang</strong> mga<br />

pamilya adto <strong>sa</strong> TV ug <strong>ang</strong> oras <strong>sa</strong><br />

pamilya kul<strong>ang</strong> kaayo. 20<br />

Kini mga emosyonal kaayo, personal<br />

nga mga desisyon, apan dunay<br />

duha ka baruganan nga <strong>ang</strong>ay natong<br />

hinumduman. Una, walay babaye nga<br />

<strong>ang</strong>ay m<strong>ang</strong>ayog pa<strong>sa</strong>ylo o mobati<br />

nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kontribusyon gamay ra<br />

tungod kay iy<strong>ang</strong> gigahin <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />

un<strong>ang</strong> paningkamot <strong>sa</strong> pagpadagko<br />

ug pag-atiman <strong>sa</strong> mga anak. Walay<br />

laing mas makahuluganon <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong><br />

atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Ikaduha,<br />

kit<strong>ang</strong> tanan magmatngon gayud nga<br />

dili magmahukmanon o maghunahuna<br />

nga <strong>ang</strong> mga sister minus <strong>sa</strong> kaisug<br />

kon nakadesisyon nga manarbaho<br />

gawas <strong>sa</strong> panimalay. Panag<strong>sa</strong> ra kit<strong>ang</strong><br />

maka<strong>sa</strong>but o hingpit nga makadayeg<br />

<strong>sa</strong> mga kahimt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> katawhan. Ang<br />

mga bana ug mga a<strong>sa</strong>wa kinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga mainampoong magtinambagay,<br />

<strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>but nga sila may tulubagon <strong>sa</strong><br />

Dios <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga desisyon.<br />

Kamong mahalaron nga mga sister<br />

nag-inu<strong>sa</strong>ra nga ginikanan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

un<strong>sa</strong>ng rason, <strong>ang</strong> among mga pagbati<br />

anaa kaninyo uban <strong>sa</strong> pagdayeg. Ang<br />

propeta miklaro niini “nga dagh<strong>ang</strong><br />

kamot andam <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> kaninyo.<br />

Ang Ginoo wala makalimot kaninyo.<br />

Ni <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> Simbahan.” 21 M<strong>ang</strong>hinaut<br />

ko nga <strong>ang</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />

mga Adlaw mag-una <strong>sa</strong> pagmugna og<br />

u<strong>sa</strong> ka palibut <strong>sa</strong> trabahoan nga mas<br />

bukas ug maabi-abihon ngadto <strong>sa</strong> mga<br />

babaye ug lalaki <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga responsibilidad<br />

isip mga ginikanan.<br />

Kamong mga maisug ug matinudanong<br />

dili minyo nga mga sister, palihug<br />

hibaloi nga kami nahigugma ug<br />

nagdayeg kaninyo, ug kami mosiguro<br />

kaninyo nga walay mah<strong>ang</strong>turong<br />

panal<strong>ang</strong>in <strong>ang</strong> ihikaw kaninyo.<br />

Ang talag<strong>sa</strong>ong babaye nga pioneer<br />

si Emily H. Woodmansee misulat <strong>sa</strong><br />

teksto <strong>sa</strong> himno “As Sisters in Zion.”<br />

Husto kaayo <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pagpahayag<br />

nga “<strong>ang</strong> buhat <strong>sa</strong> mga <strong>ang</strong>hel gipabuhat<br />

<strong>sa</strong> mga babaye.” 22 Gihulagway kini<br />

nga “walay kalainan <strong>sa</strong> paghimo <strong>sa</strong><br />

direkta ug diha-diha dayon nga pagh<strong>ang</strong>yo<br />

<strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan,<br />

ug ‘kini mao <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> ga<strong>sa</strong> nga . . .<br />

ma<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> . . . mga sister’” 23<br />

Minahal nga mga sister, nahigugma<br />

ug nagadayeg kami kaninyo. Among<br />

gipa<strong>sa</strong>lamatan <strong>ang</strong> inyong pagserbisyo<br />

<strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> Ginoo. Kamo<br />

mga talag<strong>sa</strong>on! Akong ipahayag <strong>ang</strong><br />

akong pa<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong> kababayen-an <strong>sa</strong><br />

akong kinabuhi. Ako mopamatuod <strong>sa</strong><br />

katinuod <strong>sa</strong> Pag-ula, <strong>sa</strong> kabalaan <strong>sa</strong><br />

Manluluwas, ug <strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

Simbahan, <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo,<br />

amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. Wallace Stegner, <strong>The</strong> Gathering <strong>of</strong> Zion:<br />

<strong>The</strong> Story <strong>of</strong> the Mormon Trail (1971), 13.<br />

2. Robert D. Putnam ug David E. Campbell,<br />

American Grace: How Religion Divides<br />

and Unites Us (2010), 233.<br />

3. Tan-awa <strong>sa</strong> Handbook 2: Administering<br />

the <strong>Church</strong> (2010), 1.3.1; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong><br />

Moises 5:1, 4, 12, 27.<br />

Mayo 2011<br />

21


4. Sa Andrew D. Olsen, <strong>The</strong> Price We Paid:<br />

<strong>The</strong> Extraordinary Story <strong>of</strong> the Willie and<br />

Martin Handcart Pioneers (2006), 445.<br />

5. Tan-awa <strong>sa</strong> “Leaves from the Life <strong>of</strong><br />

Elizabeth Horrocks Jackson Kingsford,”<br />

Utah State Historical Society, Manuscript<br />

A 719; <strong>sa</strong> “Remembering the Rescue,”<br />

Ensign, Ago. 1997, 47.<br />

6. Gihiu<strong>sa</strong> ug gipamubo gikan <strong>sa</strong> e-mail nga<br />

gisulat ni Monica Sedgwick, presidente <strong>sa</strong><br />

Young Women <strong>sa</strong> stake <strong>sa</strong> Laguna Niguel<br />

California Stake, ug <strong>sa</strong> pamulong nga<br />

gihatag ni Leslie Mortensen, presidente <strong>sa</strong><br />

Young Women <strong>sa</strong> stake <strong>sa</strong> Mission Viejo<br />

California Stake.<br />

7. Sa artikulo nga giulohan og “Why Do We<br />

Let <strong>The</strong>m Dress Like That?” (Wall Street<br />

Journal, Mar. 19–20, 2011, C3), u<strong>sa</strong> ka<br />

m<strong>ang</strong>gihunahunaon nga Judeo nga inahan<br />

milaban <strong>sa</strong> sumbanan <strong>sa</strong> sininaan ug<br />

kaligdong ug mipasidungog <strong>sa</strong> ehemplo<br />

<strong>sa</strong> kababayen-an nga mga Mormon.<br />

8. “Ang Pamilya: U<strong>sa</strong> ka Pamahayag ngadto<br />

<strong>sa</strong> Kalibutan,” Liahona, Nob. 2010, 129.<br />

9. Tan-awa <strong>sa</strong> Putnam ug Campbell,<br />

American Grace, 244–45.<br />

10. Tan-aw <strong>sa</strong> Putnam ug Campbell, American<br />

Grace, 504.<br />

11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 81:5; tan-awa<br />

u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Mosiah 4:26.<br />

12. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 138:56.<br />

13. Handbook 2: Administering the <strong>Church</strong><br />

(2010), pahina 22.<br />

14. Tan-awa <strong>sa</strong> Handbook 2, 6.1.<br />

15. Tan-awa <strong>sa</strong> Handbook 2, 4.5.<br />

16. Tan-awa <strong>sa</strong> Emily Matchar, “Why I Can’t<br />

Stop Reading Mormon Housewife Blogs,”<br />

<strong>sa</strong>lon.com/life/feature/2011/01/15/<br />

feminist_obsessed_with_mormon_blogs.<br />

Kining paghulagway <strong>sa</strong> kaugalingon<br />

nga feminist ug atheist miila niini nga<br />

hilisgutan ug miingon nga adik siya <strong>sa</strong><br />

pagba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Mormon housewife blogs.<br />

17. Gikan <strong>sa</strong> panag-istoryahanay uban <strong>sa</strong><br />

presidente <strong>sa</strong> Nuku’al<strong>of</strong>a Tonga Ha’akame<br />

Stake nga si Lehonitai Mateaki (kin<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />

wala madugay miserbisyo isip presidente<br />

<strong>sa</strong> Papua New Guinea Port Moresby<br />

Mission) ug <strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> Relief<br />

Society <strong>sa</strong> stake nga si Leinata Va’enuku.<br />

18. Tan-awa <strong>sa</strong> D’Vera Cohn ug Richard Fry,<br />

“Women, Men, and the New Economics<br />

<strong>of</strong> Marriage,” Pew Research Center, Social<br />

and Demographic Trends, pewsocialtrends<br />

.org. Ang gidaghanon <strong>sa</strong> mga bata nga<br />

natawo mikunhod u<strong>sa</strong>b og dako <strong>sa</strong><br />

dagh<strong>ang</strong> mga nasud. Gitawag kini og<br />

demographic winter.<br />

19. “A Troubling Marriage Trend,” Deseret<br />

News, Nob. 22, 2010, A14, gikutlo gikan<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka report <strong>sa</strong> msnbc.com.<br />

20. Tan-awa <strong>sa</strong> Simon Collins, “Put Family<br />

before Moneymaking Is Mes<strong>sa</strong>ge from<br />

Festival,” New Zealand Herald, Peb. 1,<br />

2010, A2.<br />

21. Gordon B. Hinckley, “Women <strong>of</strong> the<br />

<strong>Church</strong>,” Ensign, Nob. 1996, 69; tan-awa<br />

u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Spencer W. Kimball, “Our Sisters<br />

in the <strong>Church</strong>,” Ensign, Nob. 1979, 48–49.<br />

22. “As Sisters in Zion,” Hymns, nu. 309.<br />

23. Karen Lynn Davidson, Our Latter-day<br />

Hymns: <strong>The</strong> Stories and the Mes<strong>sa</strong>ges, rev.<br />

ed. (2009), 338–39.<br />

22 Liahona<br />

Akong minahal nga mga kaigsoonan,<br />

<strong>ang</strong> katuyoan <strong>sa</strong> akong<br />

men<strong>sa</strong>he mao <strong>ang</strong> pagpasidungog<br />

ug pag<strong>sa</strong>ulog <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y<br />

nahimo ug gihimo <strong>sa</strong> Ginoo aron <strong>sa</strong><br />

pagserbisyo <strong>sa</strong> mga kabus ug timawa<br />

taliwala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga anak dinhi <strong>sa</strong><br />

yuta. Nahigugma siya <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />

anak nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan ug u<strong>sa</strong>b niadtong<br />

kin<strong>sa</strong> gusto nga motab<strong>ang</strong>. Ug<br />

nagmugna Siya og mga pamaagi aron<br />

<strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in niadtong nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />

og tab<strong>ang</strong> ug niadtong kin<strong>sa</strong><br />

mohatag niini.<br />

Ang atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />

naminaw <strong>sa</strong> mga pag-ampo <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

mga anak <strong>sa</strong> tibuok yuta nga n<strong>ang</strong>amuyo<br />

<strong>sa</strong> mga pagkaon aron kaunon,<br />

<strong>sa</strong> mga sinina aron itabon <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga lawas, ug <strong>sa</strong> dignidad nga magagikan<br />

<strong>sa</strong> pagkahimong maka<strong>sa</strong>ngkap<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon. Kadto nga mga<br />

p<strong>ang</strong>amuyo gidungog Niya sukad nga<br />

Siya mibut<strong>ang</strong> og mga lalaki ug mga<br />

babaye dinhi <strong>sa</strong> yuta.<br />

Kamo nahibalo niadto nga mga<br />

p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan diha <strong>sa</strong> inyong gipuy-an<br />

ug gikan <strong>sa</strong> tibuok kalibutan.<br />

Ang inyong kasingkasing kanunayng<br />

natandog uban <strong>sa</strong> mga pagbati og<br />

Ni Presidente Henry B. Eyring<br />

Un<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />

<strong>Mga</strong> Oportunidad <strong>sa</strong><br />

Paghimo og Maayo<br />

Ang pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> niadtong anaa <strong>sa</strong><br />

temporal nga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan nagkinah<strong>ang</strong>lan og mga tawo<br />

kin<strong>sa</strong> tungod <strong>sa</strong> gugma mipahinungod <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon ug<br />

<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y aana kanila ngadto <strong>sa</strong> Dios ug ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> buhat.<br />

simpatiya. Kon kamo makahimamat<br />

og tawo nga naglisud <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita<br />

og trabaho, bation ninyo kan<strong>ang</strong><br />

tinguha <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong>. Bation ninyo<br />

kini kon moadto kamo <strong>sa</strong> panimalay<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka balo ug makita nga siya<br />

walay pagkaon. Bation ninyo kini<br />

kon kamo makakita og mga litrato <strong>sa</strong><br />

naghilak nga mga bata nga nanaglingkod<br />

<strong>sa</strong> naguba nila nga panimalay nga<br />

nagun-ob tungod <strong>sa</strong> linog o tungod <strong>sa</strong><br />

sunog.<br />

Tungod kay <strong>ang</strong> Ginoo naminaw <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>aliyupo ug nabati <strong>ang</strong><br />

inyong dakong kalooy al<strong>ang</strong> kanila,<br />

gikan pa <strong>sa</strong> sinugdanan <strong>sa</strong> panahon<br />

Siya mihatag og mga pamaagi aron<br />

<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo makatab<strong>ang</strong>.<br />

Gidapit Niya <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong><br />

pagpahinungod <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> panahon,<br />

il<strong>ang</strong> kap<strong>ang</strong>uhaan, ug il<strong>ang</strong> kaugalingon<br />

aron moapil Kaniya <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />

<strong>sa</strong> uban.<br />

Ang Iy<strong>ang</strong> pamaagi <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />

gitawag <strong>sa</strong> una og pagsunod <strong>sa</strong> balaod<br />

<strong>sa</strong> pagpahinungod. Sa laing panahon<br />

<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> pamaagi gitawag og<br />

nagkahiu<strong>sa</strong>ng kapunongan. Sa atong<br />

panahon gitawag kini og programa <strong>sa</strong><br />

welfare <strong>sa</strong> Simbahan.


Ang mga p<strong>ang</strong>alan ug mga detalye<br />

<strong>sa</strong> pagpalihok giu<strong>sa</strong>b aron mahaum <strong>sa</strong><br />

mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan ug mga kahimt<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> mga tawo. Apan <strong>sa</strong> kanunay<br />

<strong>ang</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />

niadtong anaa <strong>sa</strong> temporal nga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

nagkinah<strong>ang</strong>lan og mga<br />

tawo kin<strong>sa</strong> tungod <strong>sa</strong> gugma mipahinungod<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon ug <strong>sa</strong><br />

un<strong>sa</strong>y aana kanila ngadto <strong>sa</strong> Dios ug<br />

ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> buhat.<br />

Siya midapit ug misugo kanato <strong>sa</strong><br />

pag-apil diha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> buhat aron <strong>sa</strong><br />

pagbayaw niadtong n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Naghimo kita og pakig<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> pagbuhat<br />

niana diha <strong>sa</strong> pagbunyag ug <strong>sa</strong><br />

sulod <strong>sa</strong> balaan nga mga templo <strong>sa</strong><br />

Dios. Bag-uhon nato <strong>ang</strong> pakig<strong>sa</strong>ad<br />

ma-Dominggo <strong>sa</strong> higayon nga kita<br />

moambit <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament.<br />

Ang akong katuyoan karon mao<br />

<strong>ang</strong> paghulagway <strong>sa</strong> pipila ka mga<br />

oportunidad nga Iy<strong>ang</strong> gihatag kanato<br />

aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> uban nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Dili ko makasulti <strong>sa</strong> tanan<br />

niini dinhi <strong>sa</strong> atong mubong oras <strong>sa</strong><br />

panag-uban. Ang akong gilauman<br />

mao nga mabag-o ug malig-on <strong>ang</strong><br />

inyong pa<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> pagbuhat.<br />

Adunay u<strong>sa</strong> ka himno mahitungod<br />

<strong>sa</strong> imbitasyon <strong>sa</strong> Ginoo niini nga<br />

buhat nga gikanta na nako sukad <strong>sa</strong><br />

bata pa ko. Sa bata pa ko mas hatagan<br />

nako og pagtagad <strong>ang</strong> kaalegri <strong>sa</strong> tono<br />

kay <strong>sa</strong> kahulugan <strong>sa</strong> mga pulong. Nagampo<br />

ko nga bation ninyo <strong>ang</strong> mga<br />

pulong diha <strong>sa</strong> inyong mga kasingkasing<br />

karon. Paminawon nato og u<strong>sa</strong>b<br />

<strong>ang</strong> mga pulong:<br />

Nakabuhat ba ko’g maayo karon?<br />

May natab<strong>ang</strong>an ba ako?<br />

Nakapalipay ba ko <strong>sa</strong> masulub-on?<br />

Kon wala, pakyas ako.<br />

May nagpas-an b<strong>ang</strong> akong<br />

napagaan.<br />

Kay andam kong matab<strong>ang</strong>an?<br />

Ang subo ug nagluya natab<strong>ang</strong>an ba?<br />

Dih<strong>ang</strong> kinah<strong>ang</strong>lan nila?<br />

Pagmata dayon lihok na<br />

Kay <strong>sa</strong> magadamgo lam<strong>ang</strong>.<br />

Maayong binuhatan, kalipayng di<br />

tupngan<br />

Ang makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> uban. 1<br />

Ang Ginoo kanunay nga nagpadala<br />

og mga panawagan kanatong tanan.<br />

U<strong>sa</strong>hay mahimong u<strong>sa</strong> kini <strong>sa</strong> kalit<br />

nga pagbati og simpatiya <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

tawo nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Ang u<strong>sa</strong><br />

ka amahan mahimong mibati niini <strong>sa</strong><br />

dih<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> nakita <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka bata<br />

nga nahulog ug na<strong>sa</strong>mdan <strong>ang</strong> tuhod.<br />

Ang u<strong>sa</strong> ka inahan mahimong mibati<br />

niini <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> nadungog <strong>ang</strong><br />

hilak <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> anak nga nahadlok<br />

panahon <strong>sa</strong> kagabhion. Ang u<strong>sa</strong> ka<br />

anak nga lalaki o babaye mahimong<br />

mibati og simpatiya <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />

nga daw masulub-on o nahadlok diha<br />

<strong>sa</strong> eskwelahan.<br />

Kit<strong>ang</strong> tanan natandog <strong>sa</strong> pagbati<br />

og simpatiya niadtong uban nga<br />

wala gani kita makaila. Pan<strong>ang</strong>litan,<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nakadungog kamo og balita<br />

mahitungod <strong>sa</strong> tsunami nga miigo<br />

<strong>sa</strong> Pasipiko human <strong>sa</strong> linog <strong>sa</strong> Japan<br />

gibati ninyo <strong>ang</strong> kabalaka al<strong>ang</strong> niadtong<br />

kin<strong>sa</strong> mahimong ma<strong>sa</strong>kitan.<br />

<strong>Mga</strong> pagbati <strong>sa</strong> simpatiya <strong>ang</strong> miabut<br />

nganha <strong>sa</strong> liboan kaninyo kin<strong>sa</strong><br />

na<strong>sa</strong>yud mahitungod <strong>sa</strong> pagbaha didto<br />

<strong>sa</strong> Queensland, Australia. Ang mga report<br />

<strong>sa</strong> balita ka<strong>sa</strong>garan nagbana-bana<br />

<strong>sa</strong> gidaghanon niadtong mga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Apan daghan kaninyo <strong>ang</strong><br />

mibati <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> mga tawo. Ang<br />

panawagan gitubag <strong>sa</strong> 1,500 o sobra<br />

pa ka mga boluntaryo nga mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> Simbahan didto <strong>sa</strong> Australia<br />

nga miabut aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> ug<br />

paghupay.<br />

Il<strong>ang</strong> gibaling <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

pagbati <strong>sa</strong> simpatiya ngadto <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

desisyon <strong>sa</strong> pagbuhat <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

pakig<strong>sa</strong>ad. Akong nakita <strong>ang</strong> mga<br />

panal<strong>ang</strong>in nga miabut ngadto <strong>sa</strong> tawo<br />

nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan kin<strong>sa</strong> nakadawat<br />

og tab<strong>ang</strong> ug <strong>sa</strong> tawo kin<strong>sa</strong> midawat<br />

<strong>sa</strong> oportunidad <strong>sa</strong> paghatag niini.<br />

Ang maalamon nga mga ginikanan<br />

nagtan-aw <strong>sa</strong> matag p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> uban nga u<strong>sa</strong> ka pamaagi <strong>sa</strong><br />

pagdala og mga panal<strong>ang</strong>in ngadto <strong>sa</strong><br />

kinabuhi <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> anak nga mga lalaki<br />

ug anak nga mga babaye. Tulo ka mga<br />

bata bag-ohay l<strong>ang</strong> nagbitbit og mga<br />

sudlanan nga gisudlan <strong>sa</strong> lami<strong>ang</strong> panihapon<br />

diha <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> among<br />

pultahan. Ang il<strong>ang</strong> mga ginikanan<br />

na<strong>sa</strong>yud nga nagkinah<strong>ang</strong>lan kami<br />

og tab<strong>ang</strong>, ug il<strong>ang</strong> gipaapil <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga anak <strong>sa</strong> oportunidad <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />

kanamo.<br />

Ang mga ginikanan mipanal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> among pamilya pinaagi <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> madagayaon nga pagserbisyo.<br />

Tungod kay il<strong>ang</strong> gipili nga paapilon<br />

<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>hatag,<br />

gipad<strong>ang</strong>at nila <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />

ngadto <strong>sa</strong> umaabut nil<strong>ang</strong> mga apo.<br />

Ang mga pahiyom <strong>sa</strong> mga bata <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

mibiya sila <strong>sa</strong> among panimalay<br />

nakahatag kanako og kasigurohan<br />

nga kana mahitabo. Il<strong>ang</strong> sultihan <strong>ang</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong> kalipay nga il<strong>ang</strong><br />

gibati <strong>sa</strong> paghatag og mabinationg<br />

pagserbisyo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo. Akong<br />

nahinumduman kana nga pagbati<br />

og hilum nga kalipay <strong>sa</strong> bata pa ko<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> n<strong>ang</strong>ibut <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>gbut <strong>sa</strong><br />

silingan tungod <strong>sa</strong> h<strong>ang</strong>yo <strong>sa</strong> akong<br />

amahan. Sa higayon nga dapiton ko<br />

nga mahimong tighatag, akong mahinumduman<br />

ug nagtuo <strong>sa</strong> mga pulong<br />

<strong>sa</strong> himno nga, “Nindot <strong>ang</strong> buhat,<br />

akong Dios, akong Hari.” 2<br />

Nahibalo ko nga kadtong mga pulonga<br />

gisulat aron <strong>sa</strong> paghulagway <strong>sa</strong><br />

kalipay nga nagagikan <strong>sa</strong> pagsimba <strong>sa</strong><br />

Dios panahon <strong>sa</strong> Igpapahulay. Apan<br />

kadtong mga bata nga may dal<strong>ang</strong><br />

pagkaon diha <strong>sa</strong> among pultahan<br />

mibati og kalipay <strong>sa</strong> nian<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

adlaw <strong>sa</strong> semana <strong>sa</strong> paghimo <strong>sa</strong> buhat<br />

<strong>sa</strong> Ginoo. Ug <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga ginikanan<br />

nakakita <strong>sa</strong> oportunidad <strong>sa</strong> paghimo<br />

og maayo ug <strong>sa</strong> pagpakatap <strong>sa</strong> kalipay<br />

nganha <strong>sa</strong> mga henerasyon.<br />

Ang pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> pag-atiman<br />

<strong>sa</strong> mga timawa naghatag og laing<br />

oportunidad <strong>sa</strong> mga ginikanan <strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak. Nakita<br />

ko kini <strong>sa</strong> chapel u<strong>sa</strong> ka Dominggo.<br />

U<strong>sa</strong> ka gamayng bata <strong>ang</strong> mihatag <strong>sa</strong><br />

bishop og u<strong>sa</strong> ka sobre <strong>sa</strong> donasyon<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya dih<strong>ang</strong> misulod siya<br />

<strong>sa</strong> chapel <strong>sa</strong> wala pa <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>krament<br />

miting.<br />

Nakaila ko <strong>sa</strong> pamilya ug <strong>sa</strong> bat<strong>ang</strong><br />

lalaki. Ang pamilya bag-o l<strong>ang</strong> nahibalo<br />

kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo <strong>sa</strong> ward<br />

nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Ang amahan <strong>sa</strong><br />

bata misulti og <strong>sa</strong>ma niini ngadto <strong>sa</strong><br />

anak <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> siya mibut<strong>ang</strong> og mas<br />

dako-dako nga halad <strong>sa</strong> pua<strong>sa</strong> kay <strong>sa</strong><br />

naandan diha <strong>sa</strong> sobre. “Kita nagpua<strong>sa</strong><br />

karon ug nag-ampo al<strong>ang</strong> niadtong<br />

n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Palihug ko og hatag<br />

niining sobre ngadto <strong>sa</strong> bishop al<strong>ang</strong><br />

namo. Kahibalo ko nga ihatag niya<br />

kini aron itab<strong>ang</strong> niadtong adunay<br />

mas dagh<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

kay kanato.”<br />

Mayo 2011<br />

23


Imbis kagutom <strong>ang</strong> bation niana<br />

nga Dominggo, mahinumduman <strong>sa</strong><br />

bat<strong>ang</strong> lalaki kan<strong>ang</strong> adlawa uban<br />

<strong>ang</strong> mainitong pagbati <strong>sa</strong> kalipay. Sa<br />

iy<strong>ang</strong> pahiyom ug <strong>sa</strong> paagi paggunit<br />

niya og maayo <strong>sa</strong> sobre makaingon ko<br />

nga iy<strong>ang</strong> gibati <strong>ang</strong> dakong pag<strong>sa</strong>lig<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> amahan aron padad-on <strong>sa</strong><br />

halad <strong>sa</strong> pamilya al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga kabus.<br />

Mahinumduman niya kan<strong>ang</strong> adlawa<br />

kon siya mahimong u<strong>sa</strong> ka deacon ug<br />

tingali h<strong>ang</strong>tud <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan.<br />

Nakita ko kan<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma nga kalipay<br />

diha <strong>sa</strong> mga panagway <strong>sa</strong> mga tawo<br />

kin<strong>sa</strong> mitab<strong>ang</strong> al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo didto<br />

<strong>sa</strong> Idaho mga katuigan na <strong>ang</strong> milabay.<br />

Ang Teton Dam niawas niadtong<br />

Sabado, Hunyo 5, 1976. Onse ka tawo<br />

<strong>ang</strong> namatay. Liboan <strong>ang</strong> kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />

mobiya <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga panimalay<br />

sulod <strong>sa</strong> pipila ka oras. Pipila <strong>sa</strong> mga<br />

balay n<strong>ang</strong>aanod. Ug gatu<strong>sa</strong>n ka mga<br />

panimalay mapuy-an lam<strong>ang</strong> pinaagi<br />

<strong>sa</strong> paningkamot ug kap<strong>ang</strong>uhaan nga<br />

dili makaya <strong>sa</strong> mga tag-iya.<br />

24 Liahona<br />

Kadtong mga nakadungog <strong>sa</strong><br />

trahedya mibati og simpatiya, ug <strong>ang</strong><br />

uban mibati <strong>sa</strong> panawagan <strong>sa</strong> paghimo<br />

og maayo. Ang mga silingan,<br />

mga bishop, mga presidente <strong>sa</strong> Relief<br />

Society, mga lider <strong>sa</strong> korum, mga<br />

home teacher, ug mga visiting teacher<br />

mibiya <strong>sa</strong> mga balay ug <strong>sa</strong> mga trabahoan<br />

aron m<strong>ang</strong>limpyo <strong>sa</strong> nabahaan<br />

nga mga balay <strong>sa</strong> uban.<br />

U<strong>sa</strong> ka magtiayon mibalik ngadto<br />

<strong>sa</strong> Rexburg gikan <strong>sa</strong> bakasyon human<br />

gayud <strong>sa</strong> baha. Wala sila moadto<br />

aron motan-aw <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingong<br />

balay. Hinoon, gip<strong>ang</strong>ita nila <strong>ang</strong><br />

il<strong>ang</strong> bishop aron m<strong>ang</strong>utana kon<br />

a<strong>sa</strong> sila mahimong motab<strong>ang</strong>. Gitudlo<br />

niya sila ngadto <strong>sa</strong> pamilya nga<br />

n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Human <strong>sa</strong> pipila ka adlaw miadto<br />

sila aron <strong>sa</strong> pagsusi kon naun<strong>sa</strong> na<br />

<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> balay. Nawala na, gianod<br />

<strong>sa</strong> baha. Yano ra nga mibalik sila <strong>sa</strong><br />

bishop ug n<strong>ang</strong>utana, “Karon, un<strong>sa</strong>y<br />

gusto nimong ipabuhat namo?”<br />

Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> man kamo nagpuyo,<br />

nakakita na kamo niana nga milagro<br />

<strong>sa</strong> simpatiya nga nahimong dili hinakog<br />

nga buhat. Mahimong dili kini<br />

panahon <strong>sa</strong> grabe nga kalamidad <strong>sa</strong><br />

kinaiyahan. Nakita ko kini diha <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka korum <strong>sa</strong> priesthood diin <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka brother mibarug aron ihulagway<br />

<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

lalaki o u<strong>sa</strong> ka babaye kin<strong>sa</strong> n<strong>ang</strong>ita<br />

og oportunidad <strong>sa</strong> pagpanarbaho aron<br />

masuportahan <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon<br />

ug <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> pamilya. Mabati nako <strong>ang</strong><br />

simpatiya diha <strong>sa</strong> lawak, <strong>ang</strong> pipila<br />

misugyot og mga p<strong>ang</strong>alan nga mahimong<br />

modawat niini nga tawo kin<strong>sa</strong><br />

nagkinah<strong>ang</strong>lan og trabaho.<br />

Ang nahitabo diha nian<strong>ang</strong> korum<br />

<strong>sa</strong> priesthood ug <strong>ang</strong> nahitabo didto<br />

<strong>sa</strong> nabahaan nga mga balay didto <strong>sa</strong><br />

Idaho u<strong>sa</strong> ka pagpakita <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong><br />

Ginoo <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> niadtong n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

kaayo nga mahimong<br />

mapaningkamuton <strong>sa</strong> kaugalingon.<br />

Mobati kita og kalooy, ug nahibalo<br />

kita kon un<strong>sa</strong>on paglihok diha <strong>sa</strong> pamaagi<br />

<strong>sa</strong> Ginoo aron makatab<strong>ang</strong>.<br />

Nag<strong>sa</strong>ulog kita <strong>sa</strong> ika-75 nga<br />

aniber<strong>sa</strong>ryo <strong>sa</strong> programa <strong>sa</strong> welfare<br />

<strong>sa</strong> Simbahan niining tuiga. Gisugdan<br />

kini aron <strong>sa</strong> pagtubag <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

niadtong nawad-an og<br />

trabaho, mga umahan, ug gani mga<br />

panimalay isip resulta <strong>sa</strong> nailhan nga<br />

<strong>ang</strong> Grabe nga Kalisud.<br />

Ang dakong temporal nga mga<br />

p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong<br />

Amahan miabut na u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong><br />

atong panahon karon <strong>sa</strong>ma nga kini<br />

anaa kaniadto ug <strong>sa</strong>ma nga maanaa<br />

kini <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> panahon. Ang mga baruganan<br />

<strong>sa</strong> pundasyon <strong>sa</strong> programa <strong>sa</strong><br />

welfare <strong>sa</strong> Simbahan dili lam<strong>ang</strong> al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka panahon o <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka dapit.<br />

Al<strong>ang</strong> kini <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> panahon ug <strong>sa</strong><br />

tan<strong>ang</strong> dapit.<br />

Kadto nga mga baruganan mga<br />

espirituhanon ug mah<strong>ang</strong>turon. Tungod<br />

niana nga rason, <strong>ang</strong> pag<strong>sa</strong>but<br />

niini ug <strong>ang</strong> pagkulit niini <strong>sa</strong> atong<br />

mga kasingkasing makapahimong<br />

posible al<strong>ang</strong> kanato nga makita ug<br />

madawat <strong>ang</strong> mga oportunidad <strong>sa</strong><br />

pagtab<strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong>ng panahona<br />

ug bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong>ng dapita nga <strong>ang</strong> Ginoo<br />

modapit kanato.<br />

Ania <strong>ang</strong> pipila ka mga baruganan<br />

nga naggiya kanako kon gusto ko nga


motab<strong>ang</strong> diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo<br />

ug <strong>sa</strong> panahon nga ako gitab<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />

uban.<br />

Una, <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> tawo mas malipay<br />

ug mas mobati og pagrespeto <strong>sa</strong><br />

kaugalingon kon sila maka<strong>sa</strong>ngkap<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon ug <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

pamilya ug dayon motab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagatiman<br />

<strong>sa</strong> uban. Mapa<strong>sa</strong>lamaton ako<br />

niadtong mitab<strong>ang</strong> kanako nga matubag<br />

<strong>ang</strong> akong mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Mas mapa<strong>sa</strong>lamaton ako sulod<br />

<strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> katuigan niadtong kin<strong>sa</strong><br />

mitab<strong>ang</strong> kanako nga mahimong<br />

mapaningkamuton <strong>sa</strong> kaugalingon.<br />

Ug dayon labi kong mapa<strong>sa</strong>lamaton<br />

niadtong kin<strong>sa</strong> mipakita kanako kon<br />

un<strong>sa</strong>on nako paggamit <strong>ang</strong> akong<br />

sobra aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> uban.<br />

Akong nakat-unan nga <strong>ang</strong> paagi<br />

aron adunay sobra mao <strong>ang</strong> paggasto<br />

og mas gamay kay <strong>sa</strong> akong kinitaan.<br />

Uban niana nga sobra akong nasulayan<br />

gikan <strong>sa</strong> malipayon nga mga<br />

kasinatian nga <strong>sa</strong> tinuoray mas maayo<br />

nga mohatag kay <strong>sa</strong> modawat. Sa laing<br />

bahin kana tungod kay kon kita mohatag<br />

diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo, Siya<br />

mopanal<strong>ang</strong>in kanato.<br />

Si Presidente Marion G. Romney<br />

miingon kabahin <strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> welfare,<br />

“Niini nga buhat kamo dili makahatag<br />

og daghan kon kamo mismo kabus.”<br />

Ug dayon iy<strong>ang</strong> gikutlo <strong>ang</strong> gisulti <strong>sa</strong><br />

iy<strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> misyon, si Melvin<br />

J. Ballard, niini nga paagi: “Ang u<strong>sa</strong><br />

ka tawo dili makahatag og gamayng<br />

but<strong>ang</strong> ngadto <strong>sa</strong> Ginoo nga dili makadawat<br />

og dagh<strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />

agig balus.” 3<br />

Napamatud-an nako <strong>sa</strong> akong<br />

kinabuhi nga kana tinuod. Kon ako<br />

m<strong>ang</strong>gihatagon ngadto <strong>sa</strong> mga anak<br />

<strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan,<br />

Siya m<strong>ang</strong>gihatagon ngari<br />

kanako.<br />

Ang ikaduh<strong>ang</strong> baruganan <strong>sa</strong><br />

eb<strong>ang</strong>helyo nga nahimo nakong giya<br />

<strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> welfare mao <strong>ang</strong> gahum<br />

ug panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> panaghiu<strong>sa</strong>. Kon kita<br />

maghiu<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>sa</strong> mga tawo<br />

nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan, <strong>ang</strong> Ginoo mohiu<strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong> atong mga kasingkasing. Si Presidente<br />

J. Reuben Clark Jr. misulti <strong>sa</strong><br />

niining paagi: “Kana nga paghatag . . .<br />

nakadala . . . <strong>sa</strong> kadaghanan og u<strong>sa</strong><br />

ka pagbati <strong>sa</strong> panag-igsoonay <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

<strong>ang</strong> mga kalalakin-an <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong><br />

mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagban<strong>sa</strong>y ug pagtrabaho<br />

magtinab<strong>ang</strong>ay diha <strong>sa</strong> Welfare garden<br />

o <strong>sa</strong> uban nga proyekto.” 4<br />

Kan<strong>ang</strong> nagtubo nga pagbati <strong>sa</strong> panag-igsoonay<br />

bation <strong>sa</strong> tigdawat ingon<br />

man u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> tighatag. H<strong>ang</strong>tud karon,<br />

<strong>ang</strong> tawo nga akong gitab<strong>ang</strong>an og<br />

pala <strong>sa</strong> lapok <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> nabahaan nga<br />

balay <strong>sa</strong> Rexburg mibati og kasuod<br />

kanako. Ug mibati siya og mas dakong<br />

dignidad <strong>sa</strong> kaugalingon tungod <strong>sa</strong><br />

pagbuhat <strong>sa</strong> tanan kutob <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

mahimo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon<br />

ug al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya. Kon kami<br />

nag-inu<strong>sa</strong>ra pa <strong>sa</strong> pagtrabaho, kaming<br />

duha mawad-an unta og espirituhanong<br />

panal<strong>ang</strong>in.<br />

Kana <strong>ang</strong> nagdala ngadto <strong>sa</strong> ikatulong<br />

baruganan <strong>sa</strong> aksyon diha <strong>sa</strong><br />

buhat <strong>sa</strong> welfare al<strong>ang</strong> kanako: Apila<br />

<strong>ang</strong> inyong pamilya <strong>sa</strong> buhat uban<br />

kaninyo aron makakat-on sila <strong>sa</strong> pagatiman<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> pagatiman<br />

<strong>sa</strong> uban. Ang inyong anak nga<br />

mga lalaki ug anak nga mga babaye<br />

nga nagtrabaho uban kaninyo aron <strong>sa</strong><br />

pagserbisyo <strong>sa</strong> uban kalagmitan mas<br />

magtinab<strong>ang</strong>ay <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> kon sila<br />

anaa <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Ang ikaupat nga mahinungdanong<br />

baruganan <strong>sa</strong> welfare <strong>sa</strong> Simbahan<br />

akong nakat-unan <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> ako u<strong>sa</strong><br />

ka bishop. Nagagikan kini <strong>sa</strong> pagsunod<br />

<strong>sa</strong> sugo <strong>sa</strong> kasulatan nga p<strong>ang</strong>itaon<br />

<strong>ang</strong> mga kabus. Katungdanan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka bishop <strong>ang</strong> pagp<strong>ang</strong>ita ug paghatag<br />

og tab<strong>ang</strong> niadtong kin<strong>sa</strong> n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

pa gihapon og tab<strong>ang</strong> human<br />

<strong>sa</strong> tanan nga nahimo nila ug <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga pamilya. Akong na<strong>sa</strong>yran nga <strong>ang</strong><br />

Ginoo mopadala <strong>sa</strong> Espiritu Santo aron<br />

mahimo kining posible nga “m<strong>ang</strong>ita,<br />

ug kamo makakaplag” 5 <strong>sa</strong> pag-atiman<br />

<strong>sa</strong> mga kabus <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gibuhat<br />

<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita <strong>sa</strong> kamatuoran. Ug ako<br />

nakat-on u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> pagpaapil <strong>sa</strong> presidente<br />

<strong>sa</strong> Relief Society <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita.<br />

Mahimong mauna niya og dawat <strong>ang</strong><br />

pagpadayag kay kaninyo.<br />

Ang uban kaninyo m<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

niana nga pagdasig <strong>sa</strong> umaabut nga<br />

mga bulan. Sa pag<strong>sa</strong>ulog <strong>sa</strong> ika-75 nga<br />

aniber<strong>sa</strong>ryo <strong>sa</strong> programa <strong>sa</strong> welfare<br />

<strong>sa</strong> Simbahan, <strong>ang</strong> mga miyembro <strong>sa</strong><br />

tibuok kalibutan dapiton <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>lmot<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka adlaw <strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />

Ang mga lider ug mga miyembro<br />

magtinguha og pagpadayag <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

magplano sila kon un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> mahimong<br />

mga proyekto.<br />

Mohimo ko og tulo ka mga sugyot<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> magplano kamo <strong>sa</strong> inyong<br />

proyekto <strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />

Una, andama <strong>ang</strong> inyong kaugalingon<br />

ug kadtong inyong giyahan <strong>sa</strong><br />

espirituhanong paagi. Gawas lam<strong>ang</strong><br />

kon <strong>ang</strong> mga kasingkasing nahimong<br />

malumo pinaagi <strong>sa</strong> Pag-ula <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

nga kamo klaro nga makakita<br />

nga <strong>ang</strong> tumong <strong>sa</strong> proyekto mao <strong>ang</strong><br />

pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> mga<br />

anak <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan <strong>sa</strong> espirituhanon<br />

ug temporal nga paagi.<br />

Ang akong ikaduh<strong>ang</strong> sugyot mao<br />

<strong>ang</strong> pagpili og mga tawo isip dumadawat<br />

<strong>sa</strong> inyong serbisyo nga anaa <strong>sa</strong><br />

gingharian o <strong>sa</strong> komunidad kan<strong>sa</strong>ng<br />

mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan makapatandog<br />

<strong>sa</strong> mga kasingkasing niadtong kin<strong>sa</strong><br />

mohatag <strong>sa</strong> serbisyo. Ang mga tawo<br />

nga il<strong>ang</strong> serbisyohan mobati <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

gugma. Kana makadug<strong>ang</strong> aron sila<br />

mobati og kalipay, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gi<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong><br />

kanta, kay <strong>sa</strong> pagtubag l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

temporal nga mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />

Ang akong katapu<strong>sa</strong>ng sugyot mao<br />

<strong>ang</strong> pagplano <strong>sa</strong> paggamit <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong><br />

kasuod <strong>sa</strong> mga pamilya, <strong>sa</strong> mga korum,<br />

<strong>sa</strong> mga organi<strong>sa</strong>syon <strong>sa</strong> auxiliary, ug<br />

<strong>sa</strong> mga tawo nga inyong nailhan diha<br />

<strong>sa</strong> inyong mga komunidad. Ang mga<br />

pagbati <strong>sa</strong> panaghiu<strong>sa</strong> mopalambo <strong>sa</strong><br />

maayo nga mga epekto <strong>sa</strong> serbisyo nga<br />

inyong ihatag. Ug kadtong mga pagbati<br />

<strong>sa</strong> panaghiu<strong>sa</strong> diha <strong>sa</strong> mga pamilya,<br />

diha <strong>sa</strong> Simbahan, ug diha <strong>sa</strong> mga komunidad<br />

motubo ug mahimong u<strong>sa</strong> ka<br />

malungtarong kabilin bi<strong>sa</strong>n dugay n<strong>ang</strong><br />

nahuman <strong>ang</strong> proyekto.<br />

Kini mao <strong>ang</strong> akong oportunidad<br />

<strong>sa</strong> pagsulti kaninyo kon un<strong>sa</strong> ka dako<br />

<strong>ang</strong> akong pa<strong>sa</strong>lamat kaninyo. Pinaagi<br />

<strong>sa</strong> mahigugmaong serbisyo nga inyong<br />

nahatag al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo, nahimo<br />

ko nga dumadawat <strong>sa</strong> mga pa<strong>sa</strong>lamat<br />

<strong>sa</strong> mga tawo nga inyong gitab<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />

dih<strong>ang</strong> nahimamat nako sila <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

a<strong>sa</strong>ng dapit <strong>sa</strong> kalibutan.<br />

Nakakita kamo og paagi <strong>sa</strong> paglipay<br />

kanila <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kamo mitab<strong>ang</strong><br />

diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo. Kamo ug<br />

<strong>ang</strong> mapainub<strong>sa</strong>nong mga disipulo <strong>sa</strong><br />

Manluluwas <strong>sa</strong>ma kaninyo gawasnong<br />

mihatag <strong>sa</strong> inyong pagserbisyo, ug<br />

<strong>ang</strong> mga tawo nga inyong gitab<strong>ang</strong>an<br />

naningkamot <strong>sa</strong> paghatag kanako og<br />

Mayo 2011<br />

25


abunda nga pa<strong>sa</strong>lamat agig balus.<br />

Nakadawat u<strong>sa</strong>b ako og <strong>sa</strong>ma niana<br />

nga pagpahayag <strong>sa</strong> pa<strong>sa</strong>lamat gikan<br />

<strong>sa</strong> mga tawo nga nakauban ninyo <strong>sa</strong><br />

pagtrabaho. Nakahinumdom ko kau<strong>sa</strong><br />

nga nagbarug tupad ni Presidente Ezra<br />

Taft Benson. Nag-istoryahanay kami<br />

kalabut <strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>sa</strong> welfare<br />

diha <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> Ginoo. Nasurpri<strong>sa</strong><br />

ko <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> batan-on<br />

nga kalagsik <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> siya miingon,<br />

nga madasigong mipalihok <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kamot, “Ganahan ko niini nga buhat,<br />

ug kini maoy buhat!”<br />

Sa ngalan <strong>sa</strong> Agalon akong ipaabut<br />

<strong>ang</strong> pa<strong>sa</strong>lamat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong buhat<br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong> atong<br />

L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Nakaila Siya<br />

kaninyo, ug nakita Niya <strong>ang</strong> inyong<br />

paningkamot, kakugi, ug <strong>sa</strong>kripisyo.<br />

Ako nag-ampo nga Siya mohatag kaninyo<br />

og panal<strong>ang</strong>in nga makita <strong>ang</strong><br />

bunga <strong>sa</strong> inyong mga paghago diha <strong>sa</strong><br />

kalipay niadtong inyong gitab<strong>ang</strong>an<br />

ug uban niadtong inyong natab<strong>ang</strong>an<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo.<br />

Na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong> Dios nga<br />

Amahan buhi ug naminaw <strong>sa</strong> atong<br />

mga pag-ampo. Na<strong>sa</strong>yud ko nga si<br />

Jesus mao <strong>ang</strong> Kristo. Kamo ug kadtong<br />

inyong giserbisyohan mahimong<br />

malimpyohan ug mapalig-on pinaagi<br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo Kaniya ug <strong>sa</strong> pagsunod<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo. Mahimo kamong<br />

ma<strong>sa</strong>yud ingon nga ako na<strong>sa</strong>yud, pinaagi<br />

<strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Espiritu Santo, nga<br />

si Joseph Smith mao <strong>ang</strong> propeta <strong>sa</strong><br />

Dios <strong>sa</strong> pagpahiuli <strong>sa</strong> tinuod ug buhi<br />

nga Simbahan, nga mao kini. Ako mopamatuod<br />

nga si Presidente Thomas<br />

S. Monson mao <strong>ang</strong> buhing propeta <strong>sa</strong><br />

Dios. Siya mao <strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong ehemplo<br />

un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> nabuhat <strong>sa</strong> Ginoo: <strong>sa</strong><br />

paghimo og kaayohan. Nag-ampo ko<br />

nga kita mopahimulos <strong>sa</strong> mga oportunidad<br />

nga “ipataas <strong>ang</strong> mga kamot [<strong>sa</strong>]<br />

nawad-an og paglaum, ug lig-una <strong>ang</strong><br />

mga tuhod nga mahuy<strong>ang</strong>.” 6 Sa <strong>sa</strong>gradong<br />

p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. “Have I Done Any Good?” Hymns, nu. 223.<br />

2. “Sweet Is the Work,” Hymns, nu. 147.<br />

3. Marion G. Romney, “Welfare Services: <strong>The</strong><br />

Savior’s Program,” Ensign, Nob. 1980, 93.<br />

4. J. Reuben Clark Jr., <strong>sa</strong> Conference Report,<br />

Okt. 1943, 13.<br />

5. Tan-awa <strong>sa</strong> Mateo 7:7–8; Lucas 11:9–10;<br />

3 Nephi 14:7–8.<br />

6. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 81:5.<br />

26 Liahona<br />

SESYON SA SABADO SA HAPON | Abril 2, 2011<br />

Gisugyot nga atong paluyohan<br />

si Thomas Spencer Monson<br />

isip propeta, manalagna, ug<br />

tigpadayag ug Presidente <strong>sa</strong> Ang<br />

Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />

<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw; si Henry<br />

Bennion Eyring isip Un<strong>ang</strong> magtatambag<br />

<strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan;<br />

ug si Dieter Friedrich Uchtdorf isip<br />

Ikaduh<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong><br />

Kap<strong>ang</strong>ulohan.<br />

Kadtong uyon mahimong mopakita<br />

niini.<br />

Kadtong supak, kon aduna, mahimong<br />

mopakita niini.<br />

Gisugyot nga kita mopaluyo k<strong>ang</strong><br />

Boyd Kenneth Packer isip Presidente<br />

<strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga<br />

Apostoles, ug <strong>ang</strong> mosunod isip <strong>sa</strong>kop<br />

niana nga korum: Boyd K. Packer,<br />

L. Tom Perry, Russell M. Nelson,<br />

Dallin H. Oaks, M. Russell Ballard,<br />

Richard G. Scott, Robert D. Hales,<br />

Jeffrey R. Holland, David A.<br />

Bednar, Quentin L. Cook, D. Todd<br />

Christ<strong>of</strong>ferson, ug Neil L. Andersen.<br />

Kadtong uyon, palihug ipakita kini.<br />

Si bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga mosupak mahimong<br />

mopakita niini.<br />

Gisugyot nga atong paluyohan<br />

<strong>ang</strong> mga magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong><br />

Gipresentar ni Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />

Ikaduh<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />

Ang Pagpaluyo<br />

<strong>sa</strong> mga Opisyales<br />

<strong>sa</strong> Simbahan<br />

Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>ang</strong> Napulog Duha<br />

ka mga Apostoles isip mga propeta,<br />

manalagna, ug tigpadayag.<br />

Ang tan<strong>ang</strong> uyon, palihug ipakita<br />

kini.<br />

Ang dili uyon, kon aduna, <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong><br />

paagi.<br />

Gisugyot nga atong i-release <strong>ang</strong> mosunod<br />

isip mga Area Seventy sugod <strong>sa</strong><br />

Mayo 1, 2011: José L. Alonso, Nelson L.<br />

Altamirano, John S. Anderson, Ian S.<br />

Ardern, Sergio E. Avila, David R. Brown,<br />

D. Fraser Bullock, Donald J. Butler,<br />

Vladimiro J. Campero, Daniel M.<br />

Cañoles, Carl B. Cook, I. Poloski<br />

Cordon, J. Devn Cornish, Federico F.<br />

Costales, LeGrand R. Curtis Jr., Heber O.<br />

Diaz, Andrew M. Ford, Julio G. Gaviola,<br />

Manuel Gonzalez, Daniel M. Jones,<br />

Donald J. Keyes, Domingos S. Linhares,<br />

B. Renato Maldonado, Raymundo<br />

Morales, J. Michel Paya, Stephen D.<br />

Posey, Juan M. Rodriguez, Gerardo L.<br />

Rubio, Jay L. Sitterud, Dirk Smibert,<br />

Eivind Sterri, Ysrael A. Tolentino,<br />

W. Christopher Waddell, ug Gary W.<br />

Walker.<br />

Kadtong kin<strong>sa</strong> moapil kanamo <strong>sa</strong><br />

pagpadayag <strong>sa</strong> atong pa<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> maayo kaayo nga pagserbisyo<br />

palihug ipakita kini.


Gisugyot nga atong paluyohan <strong>ang</strong><br />

mosunod isip bag-ong mga <strong>sa</strong>kop<br />

<strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong> Seventy Don R.<br />

Clarke, José L. Alonso, Ian S. Ardern,<br />

Carl B. Cook, LeGrand R. Curtis Jr.,<br />

W. Christopher Waddell, ug Kazuhiko<br />

Yamashita; ug isip bag-ong mga <strong>sa</strong>kop<br />

<strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong> Seventy<br />

Randall K. Bennett, J. Devn Cornish,<br />

O. Vincent Haleck, ug Larry Y. Wilson.<br />

Ang tan<strong>ang</strong> uyon, palihug ipakita<br />

kini.<br />

Ang dili uyon, <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> paagi.<br />

Gisugyot nga atong paluyohan<br />

<strong>ang</strong> mosunod isip bag-ong mga Area<br />

Seventy: Kent J. Allen, Stephen B.<br />

Allen, Winsor Balderrama, R. Randall<br />

Bluth, Hans T. Boom, Patrick M.<br />

Boutoille, Marcelo F. Chappe,<br />

Eleazer S. Collado, Jeffrey D.<br />

Cummings, Nicolas L. Di Giovanni,<br />

Jorge S. Dominguez, Gary B. Doxey,<br />

David G. Fernandes, Hernán D.<br />

Ferreira, Ricardo P. Giménez, Allen D.<br />

Haynie, Douglas F. Higham, Robert W.<br />

Hymas, Lester F. Johnson, Matti T.<br />

Jouttenus, Ch<strong>ang</strong> Ho Kim, Alfred<br />

Kyungu, Remegio E. Meim Jr., Ismael<br />

Mendoza, Ce<strong>sa</strong>r A. Morales, Rulon D.<br />

Munns, Ramon C. Nobleza, Abenir V.<br />

Pajaro, Gary B. Porter, José L. Reina,<br />

Esteban G. Resek, George F. Rhodes<br />

Jr., Lynn L. Summerhays, Craig B.<br />

Terry, David J. Thomson, Ernesto R.<br />

Toris, Arnulfo Valenzuela, Ricardo<br />

Valladares, Fabian I. Vallejo, Emer<br />

Villalobos, ug Terry L. Wade.<br />

Ang tanan nga uyon, palihug ipakita<br />

kini.<br />

Dunay supak.<br />

Gisugyot nga atong paluyohan <strong>ang</strong><br />

ub<strong>ang</strong> mga General Authority, mga<br />

Area Seventy, ug kinatibuk-<strong>ang</strong> mga<br />

kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> auxiliary ingon nga<br />

nagl<strong>ang</strong>kob karon.<br />

Kadtong uyon, palihug ipakita kini.<br />

Ang supak mahimong mopakita<br />

niini.<br />

Presidente Monson, <strong>sa</strong> akong<br />

na-obserbahan, <strong>ang</strong> pagbotar sulod<br />

<strong>sa</strong> Conference Center nagkahiu<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />

pagpaluyo <strong>sa</strong> mga sugyot nga gihimo.<br />

Salamat kaninyo, mga kaigsoonan,<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong mapaluyuhon nga<br />

boto ug <strong>sa</strong> inyong nagpadayon nga<br />

hugot nga pagtuo, debosyon, ug mga<br />

pag-ampo. ◼<br />

Mayo 2011<br />

27


Report <strong>sa</strong><br />

Departamento<br />

<strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />

Simbahan, 2010<br />

Gipresentar ni Robert W. Cantwell<br />

Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor, Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong> Simbahan<br />

Ngadto <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni<br />

Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />

Pinal<strong>ang</strong>g<strong>ang</strong> Kaigsoonan: Sigun<br />

<strong>sa</strong> gilatid <strong>sa</strong> pinadayag diha <strong>sa</strong><br />

seksyon 120 <strong>sa</strong> Doktrina ug mga<br />

Pakig<strong>sa</strong>ad, <strong>ang</strong> Konseho <strong>sa</strong> Paggasto<br />

<strong>sa</strong> mga Ikapulo mao <strong>ang</strong> magtugot <strong>sa</strong><br />

paggasto <strong>sa</strong> mga pundo <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Kini nga konseho gil<strong>ang</strong>koban <strong>sa</strong><br />

Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan, <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong><br />

Napulog Duha ka mga Apostoles, ug<br />

28 Liahona<br />

<strong>sa</strong> Presiding Bishopric. Kini nga konseho<br />

moaprobar <strong>sa</strong> mga badyet al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> mga departamento <strong>sa</strong> Simbahan,<br />

<strong>sa</strong> mga operasyon, ug <strong>sa</strong> paggahin og<br />

badyet ngadto <strong>sa</strong> eklesiastikanhong<br />

mga yunit. Ang mga departamento <strong>sa</strong><br />

Simbahan mogasto <strong>sa</strong> mga pundo nga<br />

pinasubay <strong>sa</strong> giaprubahan nga mga<br />

badyet ug sumala <strong>sa</strong> mga palisiya ug<br />

mga pamaagi <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Ang Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit<br />

<strong>sa</strong> Simbahan gihatagan og katungod<br />

<strong>sa</strong> pag-abli <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga rekord ug<br />

mga sistema nga gikinah<strong>ang</strong>lan aron<br />

<strong>sa</strong> pagtimb<strong>ang</strong>-timb<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kahusto <strong>sa</strong><br />

pagkontrol kalabut <strong>sa</strong> mga resibo ug<br />

paggasto <strong>sa</strong> mga pundo, ug pagbantay<br />

<strong>sa</strong> mga kabt<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Ang Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />

Simbahan gawasnon <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> ub<strong>ang</strong><br />

mga departamento ug mga kalihokan<br />

<strong>sa</strong> Simbahan, ug <strong>ang</strong> mga kawani<br />

nagl<strong>ang</strong>kob <strong>sa</strong> mga certified public<br />

accountant, certified internal auditors,<br />

certified information systems auditors,<br />

ug uban p<strong>ang</strong> kwalipikadong mga<br />

propesyonal.<br />

Basi <strong>sa</strong> mga pag-awdit nga gihimo,<br />

<strong>ang</strong> Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />

Simbahan nagtuo nga, <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong><br />

mga materyal nga but<strong>ang</strong>, mga amot<br />

nga nadawat, mga paggasto nga<br />

nahimo, ug mga kap<strong>ang</strong>uhaan <strong>sa</strong><br />

Simbahan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> tuig 2010 narekord<br />

ug nadumala sumala <strong>sa</strong> tukm<strong>ang</strong> mga<br />

pamaagi <strong>sa</strong> pagsubay, gitugutan nga<br />

mga badyet, ug mga palisiya ug mga<br />

pamaagi <strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Matinahurong gisumiter,<br />

Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />

Simbahan<br />

Robert W. Cantwell<br />

Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor ◼


Estatistikanhong Report,<br />

2010<br />

Gipresentar ni Brook P. Hales<br />

Secretary <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />

Ang Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan miisyu<br />

<strong>sa</strong> mosunod nga estatistikanhong<br />

report <strong>sa</strong> Simbahan<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> 2010. Kutob <strong>sa</strong> Disyembre<br />

31, 2010, dihay 2,896 ka mga stake,<br />

340 ka mga mission, 614 ka mga<br />

district, ug 28,660 ka mga ward ug<br />

branch.<br />

Total nga gidaghanon nga mga<br />

miyembro <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />

<strong>sa</strong> 2010 mga 14,131,467.<br />

Dihay 120,528 ka bag-ong tubo <strong>sa</strong><br />

mga bata nga anaa <strong>sa</strong> rekord <strong>sa</strong> Simbahan,<br />

ug 272,814 ka mga kinabig nga<br />

nabunyagan niadtong 2010.<br />

Ang gidaghanon <strong>sa</strong> full-time nga<br />

mga misyonaryo nga nagserbisyo <strong>sa</strong><br />

katapu<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> tuig mga 52,225.<br />

Ang gidaghanon <strong>sa</strong> mga <strong>Church</strong>service<br />

missionaries nga nagserbisyo<br />

mga 20,813, kadaghanan kanila nagpuyo<br />

ra <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> balay ug gitawag <strong>sa</strong><br />

pagsuporta <strong>sa</strong> lain-laing mga kalihokan<br />

<strong>sa</strong> Simbahan.<br />

Upat ka templo <strong>ang</strong> napahinungod<br />

sulod <strong>sa</strong> tuig: <strong>ang</strong> Templo <strong>sa</strong> Vancouver<br />

British Columbia <strong>sa</strong> Canada;<br />

Ang Templo <strong>sa</strong> Gila Valley Arizona <strong>sa</strong><br />

Estados Unidos; <strong>ang</strong> Templo <strong>sa</strong> Cebu<br />

City Philippines; ug <strong>ang</strong> Templo <strong>sa</strong><br />

Kyiv Ukraine.<br />

Ang Laie Hawaii Temple <strong>sa</strong> Estados<br />

Unidos gipahinungod pag-u<strong>sa</strong>b niadtong<br />

2010.<br />

Ang total nga gidaghanon <strong>sa</strong> mga<br />

templo nga gigamit <strong>sa</strong> tibuok kalibutan<br />

mga 134.<br />

Kanhi <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> mga Opisyal <strong>sa</strong><br />

Simbahan ug <strong>ang</strong> Uban Kin<strong>sa</strong> Namatay<br />

na sukad <strong>sa</strong> Miaging <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />

<strong>Komperensya</strong> <strong>sa</strong> Abril<br />

Elders W. Grant B<strong>ang</strong>erter,<br />

Adney Y. Komatsu, Hans B. Ringger,<br />

LeGrand R. Curtis, Richard P.<br />

Lind<strong>sa</strong>y, Donald L. Staheli, ug<br />

Richard B. Wirthlin, kanhi mga<br />

<strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong> Seventy;<br />

Barbara B. Smith, kanhi kinatibuk<strong>ang</strong><br />

presidente <strong>sa</strong> Relief Society;<br />

Ruth H. Funk, kanhi kinatibuk-<strong>ang</strong><br />

presidente <strong>sa</strong> Young Women;<br />

Norma Jane B. Smith, kanhi magtatambag<br />

<strong>sa</strong> kinatibuk-<strong>ang</strong> kap<strong>ang</strong>ulohan<br />

<strong>sa</strong> Young Women; Helen<br />

Fyans, biyuda ni Elder J. Thomas<br />

Fyans, u<strong>sa</strong> ka emeritus nga General<br />

Authority; Arnold D. Friberg, artist<br />

ug illustrator; ug J. Elliot Cameron,<br />

kanhi komisyoner <strong>sa</strong> edukasyon <strong>sa</strong><br />

Simbahan. ◼<br />

Mayo 2011<br />

29


Gigiyahan <strong>sa</strong><br />

Espiritu Santo<br />

M ga<br />

400 ka tuig na <strong>ang</strong> milabay<br />

sukad gimantala <strong>ang</strong> Biblia<br />

nga King James, uban <strong>sa</strong> importanting<br />

mga kontribusyon gikan ni<br />

William Tyndale, talag<strong>sa</strong>on nga bayani<br />

<strong>sa</strong> akong pagtan-aw.<br />

Ang kaparian dili gusto nga <strong>ang</strong><br />

Biblia imantala <strong>sa</strong> komon nga Iningles.<br />

Il<strong>ang</strong> gigukod si Tyndale <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

a<strong>sa</strong>ng dapit. Siya miingon kanila, “Kon<br />

buhion pa ko Dios, akong himoon<br />

nga <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka bata nga tigdaro makakat-on<br />

og daghan <strong>sa</strong> mga Kasulatan<br />

kay <strong>sa</strong> kaninyo.” 1<br />

Si Tyndale gibudhian ug git<strong>ang</strong>gong<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka ngit-ngit, tugnaw<br />

kaayo nga prisohan didto <strong>sa</strong> Brussels<br />

kapin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tuig. Mora na og<br />

nuog <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gisul-ob. Mih<strong>ang</strong>yo<br />

siya <strong>sa</strong> mga midakop kaniya al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> coat ug kalo ug kandila,<br />

nga nag-ingon, “Makaluya <strong>sa</strong> tinuod<br />

nga mag-inu<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> maglingkod <strong>sa</strong><br />

ngit-ngit.” 2 Gihikaw kini kaniya. Sa<br />

kadugayan, gipagawas siya <strong>sa</strong> prisohan<br />

ug atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> tawo<br />

gituok ug gisunog <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> gigapos<br />

<strong>sa</strong> tuod. Apan <strong>ang</strong> buhat ni William<br />

Tyndale ug pagkamartir wala<br />

makaw<strong>ang</strong>.<br />

Tungod kay <strong>ang</strong> mga bata nga<br />

mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />

30 Liahona<br />

Ni Presidente Boyd K. Packer<br />

Presidente <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

Matag u<strong>sa</strong> kanato magiyahan pinaagi <strong>sa</strong> espiritu<br />

<strong>sa</strong> pagpadayag ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo.<br />

gitudloan gikan <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kabatan-on<br />

aron mahibalo <strong>sa</strong> mga kasulatan, sila<br />

<strong>sa</strong> pipila ka bahin nakatuman <strong>sa</strong> panagna<br />

nga gihimo ni William Tyndale<br />

mga upat na ka siglo.<br />

Ang atong mga kasulatan karon<br />

nagl<strong>ang</strong>kob <strong>sa</strong> Biblia, <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni<br />

Mormon: Lain nga Tugon ni Jesukristo,<br />

<strong>sa</strong> Perlas nga Labing Bililhon,<br />

ug <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad.<br />

Tungod <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon, ka<strong>sa</strong>garan<br />

gitawag kita og Simbahan nga<br />

Mormon, u<strong>sa</strong> ka tawag nga wala nato<br />

ikasuko, apan dili haum.<br />

Sa Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon, <strong>ang</strong> Ginoo<br />

mibisita og balik <strong>sa</strong> mga Nephites tungod<br />

kay nag-ampo sila <strong>sa</strong> Amahan <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> ngalan. Ug <strong>ang</strong> Ginoo miingon:<br />

“Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> buot ninyo nga Ako<br />

mohatag nganha kaninyo?<br />

“Ug sila miingon ngadto kaniya: Ginoo,<br />

kami buot unta nga ikaw mosulti<br />

kanamo <strong>sa</strong> ngalan diin kami motawag<br />

niini nga simbahan; kay dihay mga<br />

panaglalis taliwala <strong>sa</strong> mga katawhan<br />

mahitungod niini nga but<strong>ang</strong>.<br />

“Ug <strong>ang</strong> Ginoo miingon . . . , ngano<br />

nga <strong>ang</strong> mga katawhan magbagulbol<br />

ug maglalis tungod niini nga but<strong>ang</strong>?<br />

“Wala ba sila magba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga<br />

kasulatan, diin nag-ingon nga kamo<br />

kinah<strong>ang</strong>lan modala nganha kaninyo<br />

<strong>sa</strong> ngalan ni Kristo . . . ? Kay pinaagi<br />

niini nga ngalan kamo pagatawgon <strong>sa</strong><br />

katapu<strong>sa</strong>n nga adlaw. . . .<br />

“Bu<strong>sa</strong>, bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> inyong buhaton,<br />

kamo mobuhat niini pinaagi <strong>sa</strong><br />

akong ngalan; bu<strong>sa</strong> kamo motawag <strong>sa</strong><br />

simbahan <strong>sa</strong> akong ngalan; ug motawag<br />

kamo <strong>sa</strong> akong Amahan diha <strong>sa</strong><br />

akong ngalan aron siya manal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong><br />

simbahan al<strong>ang</strong> kanako.<br />

“Ug un<strong>sa</strong>on kining akong simbahan<br />

kon kini dili pagatawgon <strong>sa</strong> akong<br />

ngalan? Kay kon <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka simbahan<br />

pagatawgon <strong>sa</strong> ngalan ni Moises niana<br />

kini simbahan ni Moises; o kon kini<br />

pagatawgon <strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />

niana kini simbahan <strong>sa</strong> tawo; apan<br />

kon kini pagatawgon <strong>sa</strong> akong ngalan<br />

niana kini mao <strong>ang</strong> akong simbahan,<br />

kon kini mao nga sila natukod diha <strong>sa</strong><br />

akong eb<strong>ang</strong>helyo.” 3<br />

Sa pagtuman <strong>sa</strong> gipadayag, atong<br />

gitawag <strong>ang</strong> atong kaugalingon nga<br />

Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga<br />

Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw kay<strong>sa</strong><br />

Simbahan nga Mormon. Walay kaso<br />

kon <strong>ang</strong> uban motawag niini og Simbahan<br />

nga Mormon o tawagon kita og<br />

mga Mormon; apan dili maayo kon<br />

kita <strong>ang</strong> mohimo niini.<br />

Ang Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />

mipahayag:<br />

“Ang paggamit <strong>sa</strong> gipadayag nga<br />

ngalan nga, Ang Simbahan ni Jesukristo<br />

<strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />

mga Adlaw (D&P 115:4), importante<br />

kaayo <strong>sa</strong> atong responsibilidad <strong>sa</strong><br />

pag<strong>sa</strong>ngyaw <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan <strong>sa</strong> Manluluwas<br />

ngadto <strong>sa</strong> tibuok kalibutan. Bu<strong>sa</strong>,<br />

moh<strong>ang</strong>yo kami nga kon magpa<strong>sa</strong>but<br />

man kita <strong>sa</strong> Simbahan atong gamiton<br />

<strong>ang</strong> tibuok ngalan niini kutob <strong>sa</strong><br />

mahimo. . . .<br />

“Kon magpa<strong>sa</strong>but man kita <strong>sa</strong><br />

mga miyembro <strong>sa</strong> simbahan, among<br />

isugyot nga ‘mga miyembro <strong>sa</strong> Ang<br />

Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />

<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw.’ Sa pinamubo<br />

nga pagsulti, ‘mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />

mga Adlaw’ <strong>ang</strong> mas maayo.” 4<br />

“[Ang mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />

Adlaw] naghisgot k<strong>ang</strong> Kristo, kami<br />

nalipay diha k<strong>ang</strong> Kristo, kami nag<strong>sa</strong>ngyaw<br />

k<strong>ang</strong> Kristo, kami nanagna<br />

k<strong>ang</strong> Kristo, ug kami nagsulat sumala<br />

<strong>sa</strong> among mga panagna, nga <strong>ang</strong><br />

among mga anak mahimo nga ma<strong>sa</strong>yud<br />

<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong> nga tinubdan sila mahimo


nga m<strong>ang</strong>ita al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kapa<strong>sa</strong>yloan <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>la.” 5<br />

Ang kalibutan mahimong motawag<br />

og bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> ngari kanato, apan<br />

<strong>sa</strong> atong pagpamulong, hinumdumi<br />

kanunay nga mga miyembro kita <strong>sa</strong><br />

Simbahan ni Jesukristo.<br />

Ang uban m<strong>ang</strong><strong>ang</strong>kon nga dili kita<br />

mga Kristiyanos. Sila posibling wala<br />

makaila kanato o <strong>sa</strong>yop <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />

pag<strong>sa</strong>but.<br />

Sa Simbahan <strong>ang</strong> matag ordinan<strong>sa</strong><br />

ipahigayon pinaagi <strong>sa</strong> awtoridad ug <strong>sa</strong><br />

p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo. 6 Kita adunay<br />

<strong>sa</strong>ma nga kapunongan <strong>sa</strong> karaan nga<br />

Simbahan, nga adunay mga apostoles<br />

ug mga propeta. 7<br />

Sa karaan <strong>ang</strong> Ginoo mitawag ug<br />

mi-orden og Napulog Duha ka mga<br />

Apostoles. Gibudhian siya ug gilan<strong>sa</strong>ng<br />

<strong>sa</strong> krus. Human <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pagkabanhaw,<br />

<strong>ang</strong> Manluluwas mitudlo<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo sulod <strong>sa</strong> 40 ka<br />

adlaw ug dayon gibayaw ngadto <strong>sa</strong><br />

l<strong>ang</strong>it. 8<br />

Apan adunay kul<strong>ang</strong>. Human <strong>sa</strong><br />

pipila ka adlaw <strong>ang</strong> Napulog Duha<br />

nagpundok <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka balay, ug “<strong>sa</strong><br />

kalit may miabut nga dahunog gikan<br />

<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it ingon <strong>sa</strong> huros <strong>sa</strong> makusog<br />

nga h<strong>ang</strong>in, ug kini mipuno <strong>sa</strong> tibuok<br />

balay. . . . mga dila . . . daw kalayo<br />

[mipatong] ibabaw <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong><br />

kanila. Ug sila . . . napuno <strong>sa</strong> Espiritu<br />

Santo.” 9 Ang Iy<strong>ang</strong> mga Apostoles<br />

karon aduna nay gahum. Naka<strong>sa</strong>but<br />

sila nga <strong>ang</strong> awtoridad nga gihatag <strong>sa</strong><br />

Manluluwas ug <strong>ang</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu<br />

Santo mga importante <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Simbahan. Gisugo sila<br />

<strong>sa</strong> pagpamunyag ug <strong>sa</strong> pagtugyan <strong>sa</strong><br />

ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo. 10<br />

Sulod <strong>sa</strong> panahon <strong>ang</strong> mga Apostoles<br />

ug <strong>ang</strong> priesthood nga il<strong>ang</strong> gihuptan<br />

nawala. Ang awtoridad ug <strong>ang</strong><br />

gahum <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad kinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga ipahiuli. Sulod <strong>sa</strong> mga siglo <strong>ang</strong><br />

katawhan nagpaabut <strong>sa</strong> pagbalik niana<br />

nga awtoridad ug <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r<br />

<strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> Ginoo.<br />

Niadtong 1829 <strong>ang</strong> priesthood gipahiuli<br />

ngadto ni Joseph Smith ug ni Oliver<br />

Cowdery pinaagi ni Juan Bautista<br />

ug <strong>sa</strong> mga Apostoles nga sila si Pedro,<br />

Santiago, ug Juan. Karon <strong>ang</strong> takus<br />

nga mga lalaki nga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan<br />

i-orden ngadto <strong>sa</strong> priesthood.<br />

Kini nga awtoridad ug <strong>ang</strong> kauban<br />

nga ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo, nga itugyan<br />

nganha <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> miyembro <strong>sa</strong> Simbahan<br />

human <strong>sa</strong> bunyag, nakapalahi<br />

kanato <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga simbahan.<br />

Ang un<strong>ang</strong> pagpadayag nagmando<br />

nga “<strong>ang</strong> matag tawo unta mamulong<br />

<strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> Dios <strong>ang</strong> Ginoo, gani <strong>ang</strong><br />

Manluluwas <strong>sa</strong> kalibutan.” 11 Ang buhat<br />

<strong>sa</strong> Simbahan karon gipahigayon <strong>sa</strong> ordinaryong<br />

mga lalaki ug mga babaye<br />

nga gitawag ug gipaluyohan <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ulo,<br />

<strong>sa</strong> pagtudlo, ug <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad.<br />

Pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> pagpadayag<br />

ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo kadtong<br />

mga gitawag gigiyahan aron makahibalo<br />

<strong>sa</strong> kabubut-on <strong>sa</strong> Ginoo. Ang<br />

uban mahimong dili modawat nian<strong>ang</strong><br />

mga but<strong>ang</strong>a isip panagna, pagpadayag,<br />

ug ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo, apan<br />

kon sila maka<strong>sa</strong>but gayud kanato,<br />

kinah<strong>ang</strong>lan sil<strong>ang</strong> maka<strong>sa</strong>but nga kita<br />

midawat niadtong mga but<strong>ang</strong>a.<br />

Ang Ginoo mipadayag k<strong>ang</strong> Joseph<br />

Smith <strong>sa</strong> lagda <strong>sa</strong> maayong p<strong>ang</strong>lawas,<br />

<strong>ang</strong> Pulong <strong>sa</strong> Kaalam, dugay<br />

na <strong>sa</strong> wala pa mailhi <strong>sa</strong> kalibutan <strong>ang</strong><br />

mga peligro. Ang tanan gitudloan <strong>sa</strong><br />

paglikay <strong>sa</strong> t<strong>sa</strong>, kape, bino, tabako,<br />

ug siyempre lain-laing mga drugas<br />

ug makaadik nga mga but<strong>ang</strong>, nga<br />

kanunay giatub<strong>ang</strong> karon <strong>sa</strong> atong<br />

kabatan-onan. Kadtong mosunod niini<br />

nga pagpadayag gi<strong>sa</strong>raan nga sila “makadawat<br />

og maayo nga p<strong>ang</strong>lawas ug<br />

uyok <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga kabukogan;<br />

“Ug makakita og kaalam ug dako<br />

Mayo 2011<br />

31


nga bahandi <strong>sa</strong> kahibalo, gani <strong>ang</strong><br />

mga tinago nga mga bahandi;<br />

“Ug modagan ug dili maluya, ug<br />

molakaw ug dili makuyapan.” 12<br />

Sa laing pagpadayag, <strong>ang</strong> sumbanan<br />

<strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> mortalidad nagmando<br />

nga <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>gradong mga gahum <strong>sa</strong><br />

pagmugna og kinabuhi mapanalipdan<br />

ug magamit lam<strong>ang</strong> tali <strong>sa</strong> babaye ug<br />

<strong>sa</strong> lalaki, bana ug a<strong>sa</strong>wa. 13 Ang <strong>sa</strong>yop<br />

nga paggamit niini nga gahum hilabihan<br />

ka dakong <strong>sa</strong>la gawas lam<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> pagpaagas <strong>sa</strong> dugo <strong>sa</strong> mga walay<br />

<strong>sa</strong>la ug paglimod <strong>sa</strong> Espiritu Santo. 14<br />

Kon <strong>ang</strong> tawo makalapas <strong>sa</strong> balaod,<br />

<strong>ang</strong> doktrina <strong>sa</strong> paghinulsol nagtudlo<br />

un<strong>sa</strong>on <strong>sa</strong> pagpapas <strong>sa</strong> epekto niini<br />

nga kalapa<strong>sa</strong>n.<br />

Ang matag u<strong>sa</strong> sulayan. Tingali <strong>ang</strong><br />

u<strong>sa</strong> ka tawo magtuo nga dili maki<strong>ang</strong>ayon<br />

nga siya gisulayan ug ubos <strong>sa</strong><br />

u<strong>sa</strong> ka piho nga tintasyon, apan mao<br />

kini <strong>ang</strong> katuyoan <strong>sa</strong> mortal nga kinabuhi—aron<br />

masulayan. Ug <strong>ang</strong> tubag<br />

su<strong>sa</strong>ma ra al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> tanan: kinah<strong>ang</strong>lan<br />

kit<strong>ang</strong> mohimo, ug kita makahimo,<br />

<strong>sa</strong> pagbatok <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

tintasyon.<br />

“Ang talag<strong>sa</strong>ong plano <strong>sa</strong> kalipay” 15<br />

nagsentro <strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> pamilya. Ang<br />

bana maoy p<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> panimalay ug<br />

<strong>ang</strong> a<strong>sa</strong>wa mao <strong>ang</strong> kasingkasing <strong>sa</strong><br />

panimalay. Ug <strong>ang</strong> kaminyoon patas<br />

nga magkauban. Ang u<strong>sa</strong> ka Santos<br />

<strong>sa</strong> Ulahing Adlaw nga lalaki u<strong>sa</strong> ka<br />

respon<strong>sa</strong>ble nga tawo <strong>sa</strong> pamilya,<br />

São Luís, Brazil<br />

32 Liahona<br />

matinud-anon <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Siya<br />

mapin<strong>ang</strong>gaon, mapahinunguron<br />

nga bana ug amahan. Motahud siya<br />

<strong>sa</strong> pagkababaye. Ang a<strong>sa</strong>wa mosuporta<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> bana. Sil<strong>ang</strong> duha mga<br />

ginikanan nga moatiman <strong>sa</strong> espirituhanong<br />

paglambo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak.<br />

Ang mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />

Adlaw gitudloan <strong>sa</strong> paghigugmaay <strong>sa</strong><br />

u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> ug tinuoray nga mopa<strong>sa</strong>ylo.<br />

Ang akong kinabuhi nau<strong>sa</strong>b tungod<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka matarung nga amahan.<br />

Gipakaslan niya <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> hinigugma.<br />

Naghigugmaay gayud sila, ug <strong>sa</strong> wala<br />

madugay nagpaabut <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> un<strong>ang</strong><br />

anak.<br />

Sa gabii nga natawo <strong>ang</strong> bata, adunay<br />

mga komplikasyon. Ang bugtong<br />

doktor didto anaa <strong>sa</strong> laing lungsod<br />

nag-atiman pa og ma<strong>sa</strong>kiton. Sulod <strong>sa</strong><br />

mga oras <strong>sa</strong> pagbati, nagkagrabe <strong>ang</strong><br />

kahimt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> umaabut nga inahan. Sa<br />

katapu<strong>sa</strong>n, nakit-an ra <strong>ang</strong> doktor. Kay<br />

emerhensya, dali siy<strong>ang</strong> milihok ug<br />

<strong>sa</strong> wala madugay natawo <strong>ang</strong> bata, ug<br />

<strong>ang</strong> problema, mora og, nasulbad na.<br />

Apan pipila ka adlaw human niadto,<br />

<strong>ang</strong> batan-ong inahan namatay tungod<br />

<strong>sa</strong> mismong impeksyon nga gitambalan<br />

<strong>sa</strong> doktor <strong>sa</strong> laing balay nian<strong>ang</strong><br />

gabhiona.<br />

Nagun-ob <strong>ang</strong> kalibutan <strong>sa</strong> batanong<br />

lalaki. Paglabay <strong>sa</strong> mga semana,<br />

migrabe <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kasubo. Siya wala<br />

nay laing gihunahuna, ug <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kapungot nahimo siy<strong>ang</strong> hulga <strong>sa</strong><br />

mga tawo. Kon <strong>sa</strong> karon pa, walay<br />

pagduha-duha, tingali mapugos siya<br />

<strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>ka og kaso <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yop nga<br />

pag-asikaso <strong>sa</strong> doktor, mora gyud og<br />

<strong>ang</strong> kwarta makasulbad <strong>sa</strong> tanan.<br />

U<strong>sa</strong> ka gabii may nanuktok <strong>sa</strong><br />

iy<strong>ang</strong> pultahan. U<strong>sa</strong> ka gamayng bat<strong>ang</strong><br />

babaye yanong miingon, “gusto<br />

k<strong>ang</strong> paadtoon ni Papa. Gusto siy<strong>ang</strong><br />

makigsulti kanimo.”<br />

Ang “papa” mao <strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong><br />

stake. Ang tambag gikan <strong>sa</strong> mas maalamong<br />

lider yano l<strong>ang</strong> “John, pa<strong>sa</strong>gdi<br />

na kana. Wala ka nay mabuhat pa nga<br />

makapabalik kaniya. Tanan nga imong<br />

buhaton makapagrabe lam<strong>ang</strong> niini.<br />

John, pa<strong>sa</strong>gdi na kana.”<br />

Mao kini <strong>ang</strong> pagsulay <strong>sa</strong> akong<br />

higala. Un<strong>sa</strong>on man niya <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>gad<br />

niini? U<strong>sa</strong> ka grabe nga <strong>sa</strong>yop <strong>ang</strong><br />

nahimo. Naningkamot siya <strong>sa</strong> pagpugong<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon ug <strong>sa</strong><br />

katapu<strong>sa</strong>n mihukom nga kinah<strong>ang</strong>lan<br />

siy<strong>ang</strong> motuman ug mosunod <strong>sa</strong> tambag<br />

<strong>sa</strong> maalamong presidente <strong>sa</strong> stake.<br />

Pa<strong>sa</strong>gdahan na lam<strong>ang</strong> niya kini.<br />

Miingon siya, “Tigul<strong>ang</strong> na ako una<br />

pa nako na<strong>sa</strong>btan ug <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />

nakita <strong>ang</strong> looy nga doktor <strong>sa</strong> lungsod<br />

—sobra ra <strong>ang</strong> trabaho, gamay og<br />

sweldo, kapoy <strong>sa</strong> pag-adto <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong><br />

pasyente, diyutay ra <strong>ang</strong> medisina,<br />

walay ospital, diyutay ra og ka<strong>sa</strong>ngkapan,<br />

n<strong>ang</strong>limbasug <strong>sa</strong> pagluwas<br />

og kinabuhi, ug <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>garan milampos.<br />

Miabut siya panahon <strong>sa</strong> kalisud,<br />

dih<strong>ang</strong> duha ka kinabuhi <strong>ang</strong> nagungaw<br />

<strong>sa</strong> kamatayon, ug milihok <strong>sa</strong><br />

walay l<strong>ang</strong>an. Sa katapu<strong>sa</strong>n naka<strong>sa</strong>but<br />

ko!” Miingon siya, “Ang akong kinabuhi<br />

naguba unta ug ingon man <strong>ang</strong><br />

kinabuhi <strong>sa</strong> uban.”<br />

Dagh<strong>ang</strong> higayon nga nagluhod<br />

siya nga nagpa<strong>sa</strong>lamat siya <strong>sa</strong> Ginoo<br />

tungod <strong>sa</strong> maalamong lider <strong>sa</strong> priesthood<br />

kin<strong>sa</strong> mihatag og yano nga<br />

tambag, “John, pa<strong>sa</strong>gdi na kana.”<br />

Palibut kanato atong makita <strong>ang</strong><br />

mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan nga<br />

n<strong>ang</strong>asilo. Ang pipila masilo <strong>sa</strong> mga<br />

n<strong>ang</strong>hitabo <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> Simbahan<br />

o <strong>sa</strong> mga lider ug nag-antus <strong>sa</strong><br />

tibuok nil<strong>ang</strong> kinabuhi, wala makapa<strong>sa</strong>ylo<br />

<strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>yop <strong>sa</strong> uban. Wala na<br />

lam<strong>ang</strong> kini nila pa<strong>sa</strong>gdi. Dili na sila<br />

mga aktibo.<br />

Kana nga kinaiya ingon og su<strong>sa</strong>ma<br />

<strong>sa</strong> tawo nga naigo <strong>sa</strong> bunal. Nasilo,


mikuha <strong>sa</strong> bunal ug gibunalan <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> kaugalingong ulo niini <strong>sa</strong> tibuok<br />

niy<strong>ang</strong> kinabuhi. Pagkabu<strong>ang</strong> gyud!<br />

Pagkasubo! Kana nga mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> panimalos<br />

mao <strong>ang</strong> pagpa<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> kaugalingon.<br />

Kon kamo nasilo man, pa<strong>sa</strong>yloa,<br />

kalimti kini, ug pa<strong>sa</strong>gdi na kini.<br />

Ang Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon aduna niining<br />

pasidaan: “Ug karon, kon adunay<br />

mga ka<strong>sa</strong>ypanan kini mao <strong>ang</strong> mga<br />

<strong>sa</strong>yop <strong>sa</strong> mga tawo; bu<strong>sa</strong>, ayaw ip<strong>ang</strong>himaraut<br />

<strong>ang</strong> mga but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Dios, nga<br />

kamo unta makaplagan nga walay<br />

lama <strong>sa</strong> hukmanan ni Kristo.” 16<br />

Ang u<strong>sa</strong> ka Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />

Adlaw <strong>sa</strong> tinuod u<strong>sa</strong> ka ordinaryo<br />

l<strong>ang</strong> nga indibidwal. Kita karon anaa<br />

bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kalibutan, 14 ka milyon<br />

kanato. Kini sinugdanan pa lam<strong>ang</strong>.<br />

Gitudloan kita <strong>sa</strong> pagpakabuhi <strong>sa</strong><br />

kalibutan apan dili <strong>sa</strong> pagkakalibutanon.<br />

17 Bu<strong>sa</strong>, nagpuyo kita og ordinaryong<br />

mga kinabuhi <strong>sa</strong> ordinaryong<br />

mga pamilya <strong>sa</strong>gol <strong>sa</strong> kinatibuk-<strong>ang</strong><br />

populasyon.<br />

Gitudloan kita nga dili mamakak<br />

o m<strong>ang</strong>awat o manikas. 18 Dili kita<br />

manamastamas. <strong>Mga</strong> positibo kita<br />

ug malipayon ug walay kahadlok <strong>sa</strong><br />

kinabuhi.<br />

Kita andam “<strong>sa</strong> pagb<strong>ang</strong>utan uban<br />

niadto nga nagb<strong>ang</strong>utan . . . ug <strong>sa</strong><br />

paghupay niadto nga nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> kahupayan, ug mobarug ingon nga<br />

mga <strong>sa</strong>ksi <strong>sa</strong> Dios <strong>sa</strong> tanan nga mga<br />

panahon ug diha <strong>sa</strong> tanan nga mga<br />

but<strong>ang</strong>, ug diha <strong>sa</strong> tanan nga mga<br />

dapit.” 19<br />

Kon duna may nagp<strong>ang</strong>ita og<br />

simbahan nga gamay ra <strong>ang</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan,<br />

dili kini nga simbahan. Dili<br />

<strong>sa</strong>yon nga mahimong u<strong>sa</strong> ka Santos<br />

<strong>sa</strong> Ulahing Adlaw, apan <strong>sa</strong> kadugayan<br />

mao lam<strong>ang</strong> kini <strong>ang</strong> husto nga<br />

dalan.<br />

Dili ig<strong>sa</strong>payan <strong>ang</strong> oposisyon o<br />

“mga gubat, hungihong <strong>sa</strong> mga gubat,<br />

ug mga linog <strong>sa</strong> nagkalain-lain nga<br />

mga dapit,” 20 walay gahum o impluwensya<br />

<strong>ang</strong> makapahunong niini nga<br />

buhat. Matag u<strong>sa</strong> kanato magiyahan<br />

pinaagi <strong>sa</strong> espiritu <strong>sa</strong> pagpadayag<br />

ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo. “Maayo<br />

pa <strong>sa</strong> tawo nga molugway <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

walay kusog nga kamot <strong>sa</strong> pagpahunong<br />

<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>pa <strong>sa</strong> Missouri <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

walay pagkabalhin nga agianan, o <strong>sa</strong><br />

pagpabalik niini, kay <strong>sa</strong> pagpugong <strong>sa</strong><br />

Makagagahum <strong>sa</strong> pagbu-bu <strong>sa</strong> kahibalo<br />

gikan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it diha <strong>sa</strong> mga ulo <strong>sa</strong><br />

mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw.” 21<br />

Kon kamo adunay mga palas-anon,<br />

kalimti kini, pa<strong>sa</strong>gdi kini. Pagpa<strong>sa</strong>ylo<br />

og kadaghan ug diyutay nga paghinulsol,<br />

ug kamo pagadasigon <strong>sa</strong> Espiritu<br />

Santo ug isiguro kaninyo pinaagi <strong>sa</strong><br />

pagpamatuod nga wala ninyo ma<strong>sa</strong>yri<br />

nga anaa. Kamo pagabantayan ug<br />

mapanal<strong>ang</strong>inan—kamo gayud. Kini<br />

u<strong>sa</strong> ka imbitasyon <strong>sa</strong> pagduol ngadto<br />

Kaniya. Kini nga simbahan—Ang Simbahan<br />

ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong><br />

Ulahing mga Adlaw, “mao lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong><br />

tinuod ug buhi nga simbahan diha <strong>sa</strong><br />

ibabaw <strong>sa</strong> tibuok yuta,” 22 pinaagi <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> kaugalingong deklarasyon—<br />

dinhi atong makit-an “<strong>ang</strong> mahinungdanon<br />

nga laraw <strong>sa</strong> kalipay.” 23 Niini<br />

ako mopamatuod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni<br />

Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. Sa David Daniell, pasiuna <strong>sa</strong> Tyndale’s New<br />

Testament (1989), viii.<br />

2. Sa David Daniell, pasiuna <strong>sa</strong> Tyndale’s New<br />

Testament, ix.<br />

3. 3 Nephi 27:2–5, 7–8.<br />

4. Sulat <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan, Peb. 23,<br />

2001.<br />

5. 2 Nephi 25:26.<br />

6. Tan-aw <strong>sa</strong> Moises 5:8; bunyag: tan-awa<br />

<strong>sa</strong> 2 Nephi 31:12; 3 Nephi 11:27; 18:16;<br />

pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> ma<strong>sa</strong>kiton: tan-awa<br />

<strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 42:44;<br />

pagtugyan <strong>sa</strong> Espiriitu Santo: tan-awa<br />

<strong>sa</strong> Moroni 2:2; pag-orden <strong>sa</strong> priesthood:<br />

tan-awa <strong>sa</strong> Moroni 3:1–3; <strong>sa</strong>krament:<br />

tan-awa <strong>sa</strong> Moroni 4:1–3; mga milagro:<br />

tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

84:66–69.<br />

7. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Artikulo <strong>sa</strong> Hugot nga<br />

Pagtuo 1:6.<br />

8. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Buhat 1:3–11.<br />

9. <strong>Mga</strong> Buhat 2:2–4.<br />

10. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Buhat 2:38.<br />

11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 1:20.<br />

12. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 89:18–20.<br />

13. Tan-awa <strong>sa</strong> “Ang Pamilya: U<strong>sa</strong> ka<br />

Pamahayag ngadto <strong>sa</strong> Kalibutan,” Liahona,<br />

Nob. 2010, 129.<br />

14. Tan-awa <strong>sa</strong> Alma 39:4–6.<br />

15. Alma 42:8.<br />

16. Uloh<strong>ang</strong> pahina <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon.<br />

17. Tan-awa <strong>sa</strong> Juan 17:14–19.<br />

18. Tan-awa <strong>sa</strong> Exodo 20:15–16.<br />

19. Mosiah 18:9.<br />

20. Mormon 8:30.<br />

21. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 121:33.<br />

22. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 1:30.<br />

23. Alma 42:8.<br />

Mayo 2011<br />

33


34 Liahona<br />

Ni Elder Russell M. Nelson<br />

Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

Atub<strong>ang</strong>a <strong>ang</strong><br />

Umaabut uban <strong>sa</strong><br />

Hugot nga Pagtuo<br />

Ang kamatuoran, mga pakig<strong>sa</strong>ad, ug mga ordinan<strong>sa</strong><br />

makahimo kanato <strong>sa</strong> pagbuntog <strong>sa</strong> kahadlok ug <strong>sa</strong><br />

pag-atub<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> umaabut uban <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo!<br />

Akong minahal nga mga kaigsoonan,<br />

<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong> inyong<br />

nagpaluyong impluwensya, dili<br />

l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-i<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> inyong kamot apan<br />

<strong>sa</strong> inyong makapadasig u<strong>sa</strong>b nga serbisyo<br />

<strong>sa</strong> panimalay, <strong>sa</strong> Simbahan, ug<br />

<strong>sa</strong> inyong mga komunidad. Ganahan<br />

kaming makig-uban kaninyo ug makita<br />

kamo kauban <strong>sa</strong> inyong mga pamilya<br />

ug mga higala. Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> kamo<br />

nagpuyo, among naobserbahan <strong>ang</strong><br />

inyong mga paningkamot <strong>sa</strong> paghimo<br />

niining kalibutan nga mas maayo nga<br />

dapit. Kami nagpaluyo kaninyo! Kami<br />

nahigugma kaninyo! Samt<strong>ang</strong> kamo<br />

nag-ampo al<strong>ang</strong> kanamo, kami u<strong>sa</strong>b<br />

nag-ampo al<strong>ang</strong> kaninyo!<br />

Among nalantaw <strong>ang</strong> inyong<br />

mga pamilya nga nanag-alirong <strong>sa</strong><br />

telebisyon o gamit <strong>ang</strong> internet aron<br />

pagtan-aw <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>hitabo <strong>sa</strong><br />

kinatibuk-<strong>ang</strong> komperensya diha <strong>sa</strong><br />

panimalay. U<strong>sa</strong> ka alerto nga inahan<br />

ug amahan mipadala kanako og u<strong>sa</strong><br />

ka kopya <strong>sa</strong> litrato nga il<strong>ang</strong> gikuha<br />

panahon <strong>sa</strong> komperensya. Il<strong>ang</strong> namatikdan<br />

<strong>ang</strong> reaksyon <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> 18 ka<br />

bulan nga anak nga lalaki, nga nakaila<br />

<strong>sa</strong> panagway ug tingog <strong>sa</strong> mamumulong.<br />

Ang bata misugod paghimo og<br />

mga halok padulong <strong>sa</strong> TV. Gusto niya<br />

nga magpaduol. Mao nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />

m<strong>ang</strong>gihunahunaon nga magul<strong>ang</strong><br />

nga babaye misung-ay <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>hud<br />

nga lalaki ug gipaduol siya. Ania<br />

kana nga litrato.<br />

Oo, <strong>ang</strong> nawong nga anaa <strong>sa</strong> TV<br />

akoa, ug kadto nga mga bata among<br />

mga apo. Sa pipila ka tuig kining bata<br />

nga lalaki mamahimong elder nga maendowed<br />

<strong>sa</strong> templo ug andam al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon. Dayon ma-sealed<br />

siya ngadto <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka mah<strong>ang</strong>turon<br />

nga kauban nga iy<strong>ang</strong> mapili. Makita<br />

ba ninyo siya nga u<strong>sa</strong> unya ka adlaw<br />

isip u<strong>sa</strong> ka bana ug amahan, nga adunay<br />

kaugalingon niy<strong>ang</strong> mga anak? Ug<br />

u<strong>sa</strong> unya ka adlaw siya manamilit <strong>sa</strong><br />

iy<strong>ang</strong> mga apohan, uban <strong>sa</strong> sigurado<br />

nga kahibalo nga <strong>ang</strong> kamatayon<br />

kabahin <strong>sa</strong> kinabuhi.<br />

Tinuod kini. Kita nabuhi aron<br />

mamatay, ug kita mamatay aron<br />

mabuhi pag-u<strong>sa</strong>b. Gikan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

mah<strong>ang</strong>turong p<strong>ang</strong>lantaw, <strong>ang</strong> wala<br />

<strong>sa</strong> panahon nga kamatayon mao<br />

lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> kamatayon <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> nga dili<br />

pa andam <strong>sa</strong> pagsugat <strong>sa</strong> Dios.<br />

Isip mga apostoles ug mga propeta,<br />

kami nahingawa dili lam<strong>ang</strong><br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> among mga anak ug mga<br />

apo apan al<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> inyoha—ug<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> nga anak <strong>sa</strong> Dios.<br />

Tanan nga giandam <strong>sa</strong> umaabut al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> matag <strong>sa</strong>grado nga anak <strong>sa</strong> Dios<br />

mahulma pinaagi <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga ginikanan,<br />

pamilya, mga higala, ug mga<br />

magtutudlo. Mao nga, <strong>ang</strong> atong hugot<br />

nga pagtuo karon mamahimo unya<br />

nga kabahin <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />

atong kaliwatan.<br />

Matag u<strong>sa</strong> mosubay <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingong<br />

dalan diha <strong>sa</strong> kanunayng<br />

nag-u<strong>sa</strong>b-u<strong>sa</strong>b nga kalibutan—u<strong>sa</strong><br />

ka kalibutan <strong>sa</strong> nag-indigay nga mga<br />

ideyolohiya. Ang mga pwer<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dautan<br />

kanunay gayud nga nakigbatok<br />

<strong>sa</strong> mga pwer<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> maayo. Si Satanas<br />

makanunayong nagtinguha <strong>sa</strong> pagimpluwensya<br />

kanato nga mosunod <strong>sa</strong><br />

iy<strong>ang</strong> mga paagi ug mohimo kanato<br />

nga mauyamot, gani <strong>sa</strong>ma ngadto kaniya.<br />

1 Ug <strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>gar<strong>ang</strong> mga peligro<br />

<strong>sa</strong> kinabuhi, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kit, kadaut, ug<br />

aksidente, anaa kanunay.<br />

Kita nagpuyo <strong>sa</strong> panahon <strong>sa</strong><br />

ka<strong>sa</strong>mok. <strong>Mga</strong> linog ug mga tsunami<br />

naghimo og kalaglagan, mga gobyerno<br />

napukan, grabeng problema <strong>sa</strong><br />

ekonomiya, <strong>ang</strong> pamilya giataki, ug<br />

<strong>ang</strong> diborsyo nagkadaghan. Aduna<br />

kitay <strong>ang</strong>ay nga kabalak-an. Apan dili<br />

nato <strong>ang</strong>ay<strong>ang</strong> tugutan <strong>ang</strong> atong mga<br />

kahadlok nga mowagt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong<br />

hugot nga pagtuo. Atong masuklan<br />

kan<strong>ang</strong> mga kahadlok pinaagi <strong>sa</strong> paglig-on<br />

<strong>sa</strong> atong pagtuo.<br />

Sugdi diha <strong>sa</strong> inyong mga anak.<br />

Kamong mga ginikanan nagbaton <strong>sa</strong><br />

nag-un<strong>ang</strong> responsibilidad <strong>sa</strong> pagpalig-on<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> pagtuo. Ipabati kanila<br />

<strong>ang</strong> inyong hugot nga pagtuo, bi<strong>sa</strong>n<br />

pa <strong>sa</strong> ma<strong>sa</strong>kit nga mga pagsulay nga<br />

moabut kaninyo. Itumong <strong>ang</strong> inyong<br />

hugot nga pagtuo ngadto <strong>sa</strong> atong mahigugmaon<br />

nga L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />

ug <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pinal<strong>ang</strong>ga nga Anak, si<br />

Ginoong Jesukristo. Itudlo kan<strong>ang</strong><br />

hugot nga pagtuo uban <strong>sa</strong> halawum<br />

nga konbiksyon. Tudloi <strong>ang</strong> matag<br />

bililhong bat<strong>ang</strong> lalaki ug babaye<br />

nga siya anak <strong>sa</strong> Dios, gilal<strong>ang</strong> diha


<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> panagway, nga may <strong>sa</strong>gradong<br />

katuyoan ug potensyal. Ang<br />

matag u<strong>sa</strong> gipakatawo nga may mga<br />

hagit nga <strong>sa</strong>gub<strong>ang</strong>on ug pagtuo nga<br />

palamboon. 2<br />

Itudlo <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo diha<br />

<strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> Dios. Itudlo<br />

nga <strong>ang</strong> atong pagpuyo <strong>sa</strong> pagkamortal<br />

u<strong>sa</strong> ka panahon <strong>sa</strong> pagsulay,<br />

panahon aron makita kon buhaton<br />

ba nato <strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> nga isugo <strong>sa</strong><br />

Ginoo kanato. 3<br />

Itudlo <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />

pagsunod <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga sugo <strong>sa</strong><br />

Dios, kay nakahibalo nga kini gihatag<br />

aron <strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />

anak ug paghatag kanila <strong>sa</strong> hingpit<br />

nga kalipay. 4 Pahim<strong>ang</strong>no-i sila nga<br />

makasugat sila og mga tawo nga pilion<br />

l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga sugo nga il<strong>ang</strong> tumanon<br />

ug mobaliwala <strong>sa</strong> uban nga il<strong>ang</strong><br />

gipiling supakon. Gitawag ko kini nga<br />

p<strong>ang</strong>karinderya nga pagkamasulundon.<br />

Kini nga binuhatan <strong>sa</strong> pagpili-pili<br />

dili magsilbi. Mopadulong kini ngadto<br />

<strong>sa</strong> kauyamot. Aron andam nga mosugat<br />

<strong>sa</strong> Dios, kita motuman <strong>sa</strong> tanan<br />

Niy<strong>ang</strong> mga sugo. Nagkinah<strong>ang</strong>lan og<br />

hugot nga pagtuo <strong>ang</strong> pagtuman niini,<br />

ug <strong>ang</strong> pagtuman <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo<br />

makapalig-on niana nga pagtuo.<br />

Ang pagkamasulundon mopadagayday<br />

<strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Dios nga<br />

walay pagpugong. Siya mopanal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> masulundon nga mga anak<br />

og kagawa<strong>sa</strong>n gikan <strong>sa</strong> pagkaulipon<br />

ug pagkauyamot. Ug Siya mopanal<strong>ang</strong>in<br />

kanila og dug<strong>ang</strong> pa nga kahayag.<br />

Pan<strong>ang</strong>litan, <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />

mosunod <strong>sa</strong> Pulong <strong>sa</strong> Kaalam <strong>sa</strong><br />

ka<strong>sa</strong>yuran nga <strong>ang</strong> pagkamasulundon<br />

dili lam<strong>ang</strong> makahatag og kagawa<strong>sa</strong>n<br />

gikan <strong>sa</strong> pagka-adik, apan modug<strong>ang</strong><br />

u<strong>sa</strong>b kini og mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> kaalam<br />

ug mga bahandi <strong>sa</strong> kahibalo. 5<br />

Itudlo <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo aron<br />

ma<strong>sa</strong>yud nga <strong>ang</strong> pagkamasulundon<br />

<strong>sa</strong> mga sugo <strong>sa</strong> Dios makahatag og pisikal<br />

ug espirituhanong panalipod. Ug<br />

hinumdumi, <strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong> mga <strong>ang</strong>hel<br />

<strong>sa</strong> Dios anaa kanunay aron motab<strong>ang</strong><br />

kanato. Ang Ginoo mipadayag: “Ako<br />

molakaw diha <strong>sa</strong> inyong atub<strong>ang</strong>an.<br />

Ako anaa <strong>sa</strong> inyong tuo nga kamot ug<br />

<strong>sa</strong> inyong wala, ug <strong>ang</strong> akong Espiritu<br />

mahimo nga anaa <strong>sa</strong> inyong mga kasingkasing,<br />

ug <strong>ang</strong> akong mga <strong>ang</strong>hel<br />

anaa libut kaninyo, aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />

kaninyo.” 6 Pagkaanindot nga <strong>sa</strong>ad!<br />

Kon kita matinud-anon, Siya ug <strong>ang</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> mga <strong>ang</strong>hel motab<strong>ang</strong> kanato.<br />

Ang dili mapaling nga pagtuo<br />

mapalig-on pinaagi <strong>sa</strong> pag-ampo. Ang<br />

inyong kinasingkasing nga mga p<strong>ang</strong>amuyo<br />

importante Kaniya. Hunahunaa<br />

og maayo ug hinuklugi <strong>ang</strong> mga<br />

pag-ampo ni Propeta Joseph Smith<br />

niadtong makalili<strong>sa</strong>ng nga mga adlaw<br />

nga siya gipriso didto <strong>sa</strong> Liberty Jail.<br />

Ang Ginoo mitubag pinaagi <strong>sa</strong> pagu<strong>sa</strong>b<br />

<strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lantaw <strong>sa</strong> Propeta. Siya<br />

miingon, “Ikaw ma<strong>sa</strong>yud, akong anak,<br />

nga kining tanan nga mga but<strong>ang</strong><br />

makahatag kanimo og kasinatian, ug<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> imong kaayohan.” 7<br />

Kon kita mag-ampo uban <strong>sa</strong><br />

mah<strong>ang</strong>turong p<strong>ang</strong>lantaw, dili nato<br />

<strong>ang</strong>ay nga ikahibulong kon <strong>ang</strong> atong<br />

gipaaga<strong>sa</strong>n og luha ug kinasingkasing<br />

nga mga p<strong>ang</strong>amuyo dunggon. Kini<br />

nga <strong>sa</strong>ad gikan <strong>sa</strong> Ginoo nahisulat<br />

diha <strong>sa</strong> seksyon 98 <strong>sa</strong> Doktrina ug<br />

mga Pakig<strong>sa</strong>ad:<br />

“Ang inyong mga pag-ampo misulod<br />

ngadto <strong>sa</strong> mga dunggan <strong>sa</strong> Ginoo<br />

. . . ug natala uban niini nga silyo ug<br />

tugon—<strong>ang</strong> Ginoo nanumpa ug nagtakda<br />

nga sila pagahatagan.<br />

“Bu<strong>sa</strong>, naghatag siya niini nga <strong>sa</strong>ad<br />

nganha kaninyo, uban <strong>sa</strong> dili mau<strong>sa</strong>b<br />

nga pakig<strong>sa</strong>ad nga sila pagatumanon;<br />

ug <strong>ang</strong> tanan nga mga but<strong>ang</strong><br />

diin kamo gipaantus molihok al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> inyong kaayohan, ug ngadto <strong>sa</strong><br />

himaya <strong>sa</strong> akong ngalan, nag-ingon<br />

<strong>ang</strong> Ginoo.” 8<br />

Ang Ginoo mipili <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> labing<br />

kusganong mga pulong aron<br />

<strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>lig kanato! Silyo! Tugon!<br />

Nanumpa! Nagtakda! Dili mau<strong>sa</strong>b<br />

nga pakig<strong>sa</strong>ad! <strong>Mga</strong> kaigsoonan, tuo<br />

Kaniya! Ang Dios maminaw <strong>sa</strong> inyong<br />

tinud-anay ug kinasingkasing nga<br />

mga pag-ampo, ug <strong>ang</strong> inyong pagtuo<br />

mapalig-on.<br />

Aron <strong>sa</strong> pagpalambo og malungtaron<br />

nga hugot nga pagtuo, <strong>ang</strong><br />

malungtarong pa<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> pagbayad og<br />

hingpit nga ikapulo gikinah<strong>ang</strong>lan.<br />

Sa sinugdan <strong>ang</strong> paghatag og ikapulo<br />

nagkinah<strong>ang</strong>lan og hugot nga pagtuo.<br />

Unya <strong>ang</strong> tigbayad og ikapulo<br />

mopalambo og mas hugot nga pagtuo<br />

h<strong>ang</strong>tud nga <strong>ang</strong> pagbayad og ikapulo<br />

nahimo na nga bililhong pribilehiyo.<br />

Ang ikapulo u<strong>sa</strong> ka kara<strong>ang</strong> balaod<br />

gikan <strong>sa</strong> Dios. 9 Siya mi<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

mga anak nga Iy<strong>ang</strong> buk<strong>sa</strong>n “<strong>ang</strong><br />

mga tamboanan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it, ug bu-boan<br />

. . . <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in, nga wala na<br />

unyay dapit nga igong kabut<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />

pagdawat niini.” 10 Dili l<strong>ang</strong> kana, <strong>ang</strong><br />

ikapulo mohimo <strong>sa</strong> inyong ngalan nga<br />

mahi<strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> mga katawhan <strong>sa</strong> Dios<br />

ug mopanalipod kaninyo “<strong>sa</strong> adlaw <strong>sa</strong><br />

panimalos ug pagsunog.” 11<br />

Nganong nagkinah<strong>ang</strong>lan man kita<br />

nian<strong>ang</strong> malahutayon nga hugot nga<br />

pagtuo? Tungod kay <strong>ang</strong> malisud nga<br />

mga adlaw anaa <strong>sa</strong> unahan. Panag<strong>sa</strong><br />

ra unya <strong>sa</strong> umaabut nga mahimong<br />

<strong>sa</strong>yon o sikat <strong>ang</strong> mamahimong<br />

Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw. Matag<br />

u<strong>sa</strong> kanato pagasulayan. Si Apostol<br />

Mayo 2011<br />

35


Pablo mipahim<strong>ang</strong>no nga <strong>sa</strong> ulahing<br />

mga adlaw, kadtong matinguhaon<br />

nga nagsunod <strong>sa</strong> Ginoo “pagalutoson<br />

gayud.” 12 Kana nga paglutos mahimong<br />

mobitad kaninyo ngadto <strong>sa</strong><br />

pagkahuy<strong>ang</strong> o modasig kaninyo nga<br />

mas sulundon ug maisugon <strong>sa</strong> inyong<br />

inadlaw-adlaw nga kinabuhi.<br />

Kon giun<strong>sa</strong> ninyo <strong>sa</strong> pag-atub<strong>ang</strong><br />

<strong>ang</strong> mga pagsulay <strong>sa</strong> kinabuhi maoy<br />

kabahin <strong>sa</strong> pagpalambo <strong>sa</strong> inyong<br />

pagtuo. Ang kalig-on moabut kon<br />

kamo makahinumdom nga kamo<br />

adunay balaanon nga kinaiya, u<strong>sa</strong> ka<br />

panulundon nga labing bililhon. Ang<br />

Ginoo mipahinumdom kaninyo, <strong>sa</strong><br />

inyong mga anak, ug <strong>sa</strong> inyong mga<br />

apo nga kamo <strong>ang</strong> tinuod nga mga<br />

manununod, nga kamo gitagana <strong>sa</strong><br />

l<strong>ang</strong>it nga matawo <strong>sa</strong> inyong pihong<br />

panahon ug lugar, motubo ug mamahimong<br />

Iy<strong>ang</strong> mga tiggunit <strong>sa</strong> bandila<br />

ug katawhan <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad. Sa inyong<br />

paglakaw diha <strong>sa</strong> dalan <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong><br />

pagkamatarung, kamo mapanal<strong>ang</strong>inan<br />

nga mopadayon diha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

pagkamaayo ug mahimong kahayag<br />

ug manluluwas ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

katawhan. 13<br />

Giandam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kaninyo<br />

mga kaigsoonan <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />

nga makuha pinaagi <strong>sa</strong> gahum<br />

<strong>sa</strong> balaan nga Melchizedek Priesthood.<br />

Kini nga mga panal<strong>ang</strong>in makau<strong>sa</strong>b<br />

<strong>sa</strong> mga kahimt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong kinabuhi,<br />

<strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lawas,<br />

pakig-uban <strong>sa</strong> Espiritu Santo, personal<br />

nga mga relasyon, ug mga kahigayunan<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> umaabut. Ang gahum ug<br />

awtoridad niini nga priesthood naghupot<br />

<strong>sa</strong> mga yawe <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> espirituhanong<br />

mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Simbahan. 14<br />

36 Liahona<br />

Ug labawng talag<strong>sa</strong>on, <strong>ang</strong> Ginoo namahayag<br />

nga Siya mopadayon niana<br />

nga mga panal<strong>ang</strong>in, sumala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

kabubut-on. 15<br />

Ang pinakamahinungdanon <strong>sa</strong><br />

tan<strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> priesthood<br />

ihatag diha <strong>sa</strong> bala<strong>ang</strong> mga templo <strong>sa</strong><br />

Ginoo. Ang pagkamatinuoron <strong>sa</strong> mga<br />

pakig<strong>sa</strong>ad nga gihimo didto mohimo<br />

kaninyo ug <strong>sa</strong> inyong pamilya nga<br />

takus al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong><br />

kinabuhing dayon. 16<br />

Ang inyong mga ganti moabut dili<br />

lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> sunod kinabuhi. Dagh<strong>ang</strong><br />

mga panal<strong>ang</strong>in <strong>ang</strong> ma-inyo niining<br />

kinabuhia, diha <strong>sa</strong> inyong mga anak<br />

ug mga apo. Kamong matinud-anon<br />

nga mga Santos dili <strong>ang</strong>ay nga maginu<strong>sa</strong>ra<br />

<strong>sa</strong> pakigbisog <strong>sa</strong> mga away<br />

<strong>sa</strong> kinabuhi. Hunahunaa kana! Ang<br />

Ginoo namahayag, “Ako makig-away<br />

kaniya nga makig-away kaninyo, ug<br />

Ako moluwas <strong>sa</strong> inyong mga anak.” 17<br />

Dayon miabut kini nga <strong>sa</strong>ad ngadto<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> matinud-anon nga katawhan:<br />

“Ako, <strong>ang</strong> Ginoo, makigbisog <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga pakig-away, ug <strong>sa</strong> mga gubat <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga anak, ug <strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga anak, . . . ngadto <strong>sa</strong> ikatulo<br />

ug ikaupat nga kaliwatan.” 18<br />

Ang atong minahal nga si Presidente<br />

Thomas S. Monson mihatag<br />

kanato <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mapanagnaong<br />

pag<strong>sa</strong>ksi. Siya miingon, “Ako mopamatuod<br />

kaninyo nga <strong>ang</strong> atong mga<br />

panal<strong>ang</strong>in nga gi<strong>sa</strong>ad dili masukod.<br />

Bi<strong>sa</strong>n og <strong>ang</strong> unos nga mga p<strong>ang</strong>anud<br />

magpundok, bi<strong>sa</strong>n og <strong>ang</strong> ulan<br />

mobundak kanato, <strong>ang</strong> atong kahibalo<br />

<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ug <strong>ang</strong> atong gugma <strong>sa</strong><br />

atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan ug <strong>sa</strong> atong<br />

Manluluwas mohupay ug molig-on<br />

kanato ug mohatag og kalipay <strong>sa</strong><br />

atong mga kasingkasing <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kita<br />

maglakaw nga matarung ug mosunod<br />

<strong>sa</strong> mga sugo.”<br />

Si Presidente Monson mipadayon,<br />

“Minahal kong mga kaigsoonan, ayaw<br />

kahadlok. Pagmaya. Ang umaabut<br />

<strong>sa</strong>ma kahayag <strong>sa</strong> inyong hugot nga<br />

pagtuo.” 19<br />

Diha <strong>sa</strong> gamhan<strong>ang</strong> pamahayag ni<br />

Presidente Monson ako modug<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

akong kaugalingon. Ako mopamatuod<br />

nga <strong>ang</strong> Dios atong Amahan. Si Jesus<br />

mao <strong>ang</strong> Kristo. Ang iy<strong>ang</strong> Simbahan<br />

napahiuli na dinhi <strong>sa</strong> yuta. Ang Iy<strong>ang</strong><br />

kamatuoran, mga pakig<strong>sa</strong>ad, ug mga<br />

ordinan<strong>sa</strong> makahimo kanato <strong>sa</strong> pagbuntog<br />

<strong>sa</strong> kahadlok ug moatub<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

umaabut uban <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo!<br />

Niini ako mopamatuod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni<br />

Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. Tan-awa <strong>sa</strong> 2 Nephi 2:27.<br />

2. Si Pedro nagtudlo niini nga konsepto<br />

<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> siya mipahayag <strong>sa</strong> paglaum<br />

nga “kamo managpakaikyas gikan <strong>sa</strong><br />

pagp<strong>ang</strong>adunot nga ania <strong>sa</strong> kalibutan<br />

tungod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>ibog, ug m<strong>ang</strong>ahimo<br />

kamong mag-aambit <strong>sa</strong> diosnong kinaiya”<br />

(2 Pedro 1:4).<br />

3. Tan-awa <strong>sa</strong> Abraham 3:25.<br />

4. Tan-awa <strong>sa</strong> 2 Nephi 2:25.<br />

5. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

89:19; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> I<strong>sa</strong>ias 45:3.<br />

6. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 84:88.<br />

7. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 122:7. Laing<br />

pan<strong>ang</strong>litan <strong>sa</strong> kau<strong>sa</strong>ban <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lantaw<br />

natala diha <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Salmo: “Bantayi <strong>ang</strong><br />

akong kalag; . . . Dios ko, luwa<strong>sa</strong> kining<br />

imong alagad nga naga<strong>sa</strong>lig kanimo.<br />

Magmaloloy-on ka kanako, O Ginoo:<br />

Kay kanimo nagatu-aw ako <strong>sa</strong> tibuok<br />

nga adlaw. . . . Pagadayegon ko ikaw,<br />

O Ginoo nga Dios ko, uban <strong>sa</strong> bug-os ko<br />

nga kasingkasing: Ug pagahimayaon ko<br />

<strong>ang</strong> imong ngalan <strong>sa</strong> walay katapu<strong>sa</strong>n.”<br />

(Salmo 86:2–3, 12).<br />

8. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 98:2–3.<br />

9. Ang ikapulo nahisgutan <strong>sa</strong> walo ka mga<br />

libro <strong>sa</strong> Da<strong>ang</strong> Tugon: Genesis, Levitico,<br />

Numeros, Deuteronomio, 2 Cronicas,<br />

Nehemias, Amos, ug Malaquias.<br />

10. Malaquias 3:10.<br />

11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 85:3.<br />

12. 2 Timoteo 3:12.<br />

13. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

86:8–11.<br />

14. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

107:18.<br />

15. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

132:47, 59.<br />

16. Tan-awa <strong>sa</strong> Abraham 2:11.<br />

17. I<strong>sa</strong>ias 49:25; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Doktrina ug<br />

mga Pakig<strong>sa</strong>ad 105:14.<br />

18. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 98:37.<br />

19. Thomas S. Monson, “Pagmaya,” Liahona,<br />

Mayo 2009, 92.


Ni Elder Richard J. Maynes<br />

Sa Seventy<br />

Pag-establi<strong>sa</strong>r og<br />

u<strong>sa</strong> ka Kristohanon<br />

nga Panimalay<br />

Kita naka<strong>sa</strong>but ug nagtuo <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turon nga kinaiyahan<br />

<strong>sa</strong> pamilya. Kini nga panabut ug pagtuo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />

modasig kanato <strong>sa</strong> pagbuhat kutob <strong>sa</strong> atong mahimo <strong>sa</strong><br />

pag-establi<strong>sa</strong>r og Kristohanong panimalay.<br />

Sayo <strong>sa</strong> akong pagserbisyo isip batan-ong<br />

misyonaryo <strong>sa</strong> Uruguay<br />

ug Paraguay, akong nahibaloan<br />

nga <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> nakadani kaayo niadtong<br />

nagtinguha nga ma<strong>sa</strong>yud og dug<strong>ang</strong><br />

pa mahitungod <strong>sa</strong> Ang Simbahan<br />

ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />

mga Adlaw mao <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> interes <strong>sa</strong><br />

atong doktrina kabahin <strong>sa</strong> pamilya. Sa<br />

pagkatinuod, sukad <strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong><br />

eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo, <strong>ang</strong> nagp<strong>ang</strong>ita<br />

<strong>sa</strong> kamatuoran nga mga investigator<br />

nadani <strong>sa</strong> doktrina nga <strong>ang</strong> mga<br />

pamilya mahimong magkauban <strong>sa</strong><br />

kah<strong>ang</strong>turan.<br />

Ang baruganan kabahin <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turong<br />

mga pamilya u<strong>sa</strong> ka importanting<br />

elemento <strong>sa</strong> mahinungdanong<br />

plano <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga anak. Ang pinakaimportante<br />

niana nga plano mao <strong>ang</strong><br />

pag<strong>sa</strong>but nga kita adunay l<strong>ang</strong>itnong<br />

pamilya ingon man yutan-ong pamilya.<br />

Si Apostol Pablo nagtudlo kanato<br />

nga <strong>ang</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan mao<br />

<strong>ang</strong> amahan <strong>sa</strong> atong mga espiritu:<br />

“Aron sila m<strong>ang</strong>ita <strong>sa</strong> Ginoo . . . ug<br />

ila siy<strong>ang</strong> makaplagan, . . .<br />

“Kay diha kaniya kita n<strong>ang</strong>abuhi,<br />

ug nagalihok, ug nagalungtad; . . . Kay<br />

<strong>sa</strong> pagkatinuod kita iy<strong>ang</strong> kaliwat.” 1<br />

Ang pagkahimong kaliwat <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka mapin<strong>ang</strong>gaong L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />

u<strong>sa</strong> ka mahinungdanon kaayong<br />

baruganan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo<br />

nga bi<strong>sa</strong>n <strong>ang</strong> atong mga anak nag<strong>sa</strong>ngyaw<br />

<strong>sa</strong> kamatuoran niini <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

m<strong>ang</strong>anta sila <strong>sa</strong> kanta <strong>sa</strong> Primary,<br />

“Ako Anak <strong>sa</strong> Dios.” Nahinumdom mo<br />

<strong>sa</strong> mga pulong?<br />

Ako anak <strong>sa</strong> Dios,<br />

Gipadala dinhi,<br />

Panimalay, ginikanan<br />

Ako gihatagan.<br />

Agaka ko, tudloi ko,<br />

Un<strong>sa</strong>y buhaton.<br />

Nga makabalik ko <strong>sa</strong><br />

Amah<strong>ang</strong> L<strong>ang</strong>itnon. 2<br />

Ang pag-ila nga kita adunay l<strong>ang</strong>itnong<br />

pamilya makatab<strong>ang</strong> kanato nga<br />

maka<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turong kinaiyahan<br />

<strong>sa</strong> atong yutan-ong mga pamilya.<br />

Ang Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad nagtudlo<br />

kanato nga <strong>ang</strong> pamilya mahinungdanon<br />

<strong>sa</strong> kapunongan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it:<br />

“Ug kana nga panag-uban nga ania<br />

kanato dinhi maanaa kanato didto,<br />

lam<strong>ang</strong> kini pagaubanan <strong>sa</strong> walay<br />

katapu<strong>sa</strong>n nga himaya.” 3<br />

Ang pag<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turong kinaiyahan<br />

<strong>sa</strong> pamilya importante kaayo<br />

nga elemento <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> plano<br />

<strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

Mayo 2011<br />

37


mga anak. Ang kaaway, <strong>sa</strong> laing bahin,<br />

gustong mohimo diha <strong>sa</strong> tanan niy<strong>ang</strong><br />

gahum <strong>sa</strong> pagguba <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong<br />

Amahan. Sa iy<strong>ang</strong> pagsulay <strong>sa</strong><br />

pagsumpo <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> Dios, n<strong>ang</strong>ulo<br />

siya og lahi kaayong mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagatake<br />

<strong>sa</strong> institusyon <strong>sa</strong> pamilya. Pipila<br />

<strong>sa</strong> mas gamhan<strong>ang</strong> hinagiban nga<br />

iy<strong>ang</strong> gigamit <strong>sa</strong> pag-atake mao <strong>ang</strong><br />

kahakog, kadawo, ug pornograpiya.<br />

Ang atong mah<strong>ang</strong>turon nga kalipay<br />

dili maoy u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga tumong ni<br />

Satanas. Na<strong>sa</strong>yud Siya nga <strong>ang</strong> importanting<br />

paagi <strong>sa</strong> paghimo <strong>sa</strong> mga lalaki<br />

ug mga babaye nga miserable <strong>sa</strong>ma<br />

kaniya mao <strong>ang</strong> paghikaw kanila <strong>sa</strong><br />

mga relasyon <strong>sa</strong> pamilya nga adunay<br />

mah<strong>ang</strong>turon nga potensyal. Tungod<br />

kay naka<strong>sa</strong>but si Satanas nga <strong>ang</strong><br />

tinuod nga kalipay niining kinabuhia<br />

ug <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan anaa man <strong>sa</strong><br />

pamilya, buhaton niya <strong>ang</strong> tanan <strong>sa</strong><br />

pagguba niini.<br />

Ang kara<strong>ang</strong> propeta nga si Alma<br />

mitawag <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> Dios al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> mga anak og “mahinungdanon<br />

nga laraw <strong>sa</strong> kalipay.” 4 Ang Un<strong>ang</strong><br />

Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong> Napulog<br />

Duha ka mga Apostoles, kin<strong>sa</strong><br />

atong gipaluyohan isip mga propeta,<br />

mga manalagna, ug mga tigpadayag,<br />

mitanyag kanato niining dinasig nga<br />

tambag kabahin <strong>sa</strong> kalipay ug <strong>sa</strong><br />

kinabuhi <strong>sa</strong> pamilya: “Ang pamilya<br />

gi-orden <strong>sa</strong> Dios. Ang kaminyoon tali<br />

<strong>sa</strong> lalaki ug babaye mahinungdanon<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mah<strong>ang</strong>turon nga<br />

plano. Ang mga anak may katungod<br />

nga matawo sulod <strong>sa</strong> kaminyoon,<br />

ug maamumahan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka amahan<br />

ug inahan kin<strong>sa</strong> nagtahud <strong>sa</strong> mga<br />

panaad <strong>sa</strong> kaminyoon uban <strong>sa</strong> hingpit<br />

nga pagkamaunungon. Ang kalipay<br />

<strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> pamilya mahimong<br />

makab-ot kon gitukod diha <strong>sa</strong> mga<br />

pagtulun-an ni Ginoong Jesukristo.” 5<br />

Kining kalipay nga gihisgutan ni<br />

Alma ug daghan pa bag-o l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong><br />

Napulog Duha ka mga Apostoles sigurado<br />

kaayong makaplagan diha <strong>sa</strong> panimalay<br />

uban <strong>sa</strong> pamilya. Makaplagan<br />

kini <strong>sa</strong> kaabunda kon buhaton nato<br />

<strong>ang</strong> tanan kutob <strong>sa</strong> atong mahimo <strong>sa</strong><br />

pag-establi<strong>sa</strong>r og u<strong>sa</strong> ka Kristohanon<br />

nga panimalay.<br />

Si Sister Maynes ug ako nakakat-on<br />

og pipila ka importanting mga<br />

38 Liahona<br />

baruganan <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagsugod kami <strong>sa</strong><br />

proseso <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r og Kristohanong<br />

panimalay <strong>sa</strong>yo <strong>sa</strong> among<br />

kaminyoon. Among gisugdan pinaagi<br />

<strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> tambag <strong>sa</strong> atong mga<br />

lider <strong>sa</strong> Simbahan. Among gipundok<br />

<strong>ang</strong> among mga anak ug mihimo <strong>sa</strong><br />

sinemana nga mga family home evening<br />

ingon man u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> inadlaw nga<br />

pag-ampo ug pagtuon <strong>sa</strong> kasulatan.<br />

Sa kanunay dili kini <strong>sa</strong>yon, hayahay,<br />

o malampuson, apan <strong>sa</strong> kadugayan<br />

kining yano nga mga panagtigum<br />

nahimong bililhon nga mga tradisyon<br />

<strong>sa</strong> pamilya.<br />

Nahibaloan namo nga <strong>ang</strong> among<br />

mga anak mahimong dili makahinumdom<br />

<strong>sa</strong> tanan kalabut <strong>sa</strong> leksyon<br />

<strong>sa</strong> family home evening <strong>sa</strong> kaulahian<br />

<strong>sa</strong> semana, apan makahinumdom sila<br />

nga naghimo kami niini. Nahibaloan<br />

namo nga inig abut nila <strong>sa</strong> eskwelahan<br />

tingali dili sila makahinumdom<br />

<strong>sa</strong> tukm<strong>ang</strong> mga pulong <strong>sa</strong> mga<br />

kasulatan o <strong>sa</strong> pag-ampo, apan makahinumdom<br />

sila nga kami miba<strong>sa</strong><br />

gayud <strong>sa</strong> mga kasulatan ug kami<br />

mihimo gayud <strong>sa</strong> pag-ampo. <strong>Mga</strong><br />

kaigsoonan, adunay dakong gahum<br />

ug proteksyon al<strong>ang</strong> kanato ug <strong>sa</strong><br />

atong mga kabatan-onan <strong>sa</strong> pag-<br />

establi<strong>sa</strong>r og balaanong mga tradisyon<br />

<strong>sa</strong> panimalay.<br />

Ang pagkat-on, pagtudlo, ug pagsunod<br />

<strong>sa</strong> mga baruganan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />

ni Jesukristo diha <strong>sa</strong> atong mga<br />

panimalay makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagmugna<br />

og kultura diin <strong>ang</strong> Espiritu mahimong<br />

mopuyo. Pinaagi <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r niining<br />

balaanong mga tradisyon diha <strong>sa</strong><br />

atong mga panimalay, atong mabuntog<br />

<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>yop nga mga tradisyon <strong>sa</strong><br />

kalibutan ug makakat-on nga unahon<br />

<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan ug mga<br />

problema <strong>sa</strong> uban.<br />

Ang responsibilidad <strong>sa</strong> pag-<br />

establi<strong>sa</strong>r og u<strong>sa</strong> ka Kristohanon nga<br />

panimalay mag-agad <strong>sa</strong> mga ginikanan<br />

ug mga anak. Ang mga ginikanan<br />

maoy respon<strong>sa</strong>ble <strong>sa</strong> pagtudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga anak diha <strong>sa</strong> gugma ug pagkamatarung.<br />

Ang mga ginikanan mao<br />

<strong>ang</strong> manubag atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Ginoo<br />

kon giun<strong>sa</strong> nila <strong>sa</strong> paghimo <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong>


<strong>sa</strong>gradong mga responsibilidad. Ang<br />

mga ginikanan motudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

anak uban <strong>sa</strong> mga pulong ug pinaagi<br />

<strong>sa</strong> ehemplo. Kini nga balak ni C. C.<br />

Miller nga giulohan og “<strong>The</strong> Echo,”<br />

naghulagway <strong>sa</strong> kaimportante ug<br />

epekto <strong>sa</strong> mga ginikanan <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagimpluwensya<br />

sila <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak:<br />

Karnerong dako kadto dili gamay<br />

Ang nahi<strong>sa</strong>laag nga gisugilon ni Jesus<br />

<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>mbingay,<br />

Dakong karnero nga nahilayo<br />

Gikan <strong>sa</strong> kasiyaman ug siyam diha <strong>sa</strong><br />

panon.<br />

Ug nganong <strong>ang</strong> karnero atong<br />

p<strong>ang</strong>itaon<br />

Ug naglaum ug nag-ampo <strong>sa</strong> paaging<br />

matinguhaon?<br />

Kay kon <strong>ang</strong> dagkong karnero mahi<strong>sa</strong>laag<br />

aduna kini peligro:<br />

Mopahi<strong>sa</strong>laag kini <strong>sa</strong> gagmayng mga<br />

karnero.<br />

Mosunod lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> gagmayng mga<br />

karnero,<br />

Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> dagko moadto.<br />

Sa higayon nga mahi<strong>sa</strong>laag <strong>ang</strong> dagkong<br />

karnero,<br />

Dili madugay mahi<strong>sa</strong>laag u<strong>sa</strong>b <strong>ang</strong><br />

gagmay.<br />

Ug bu<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dagkong karnero kita<br />

nagh<strong>ang</strong>yo<br />

Tungod ug al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> karon nga gagmayng<br />

karnero,<br />

Kay kon <strong>ang</strong> dagkong karnero<br />

mawala<br />

Pagkadako <strong>sa</strong> kantidad<br />

Nga <strong>sa</strong> gagmayng karnero<br />

pagabayran. 6<br />

Ang d<strong>ang</strong>atan <strong>sa</strong> mga ginikanan<br />

kin<strong>sa</strong> mopahi<strong>sa</strong>laag <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak<br />

gihatag <strong>sa</strong> Ginoo kanato diha <strong>sa</strong> Doktrina<br />

ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad: “Ug u<strong>sa</strong>b, tungod<br />

kay <strong>ang</strong> mga ginikanan adunay<br />

mga anak <strong>sa</strong> Zion . . . nga wala magtudlo<br />

kanila <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> doktrina <strong>sa</strong><br />

paghinulsol, hugot nga pagtuo diha ni<br />

Kristo <strong>ang</strong> Anak <strong>sa</strong> buhi nga Dios, ug<br />

<strong>sa</strong> bunyag ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo<br />

pinaagi <strong>sa</strong> pagpandong <strong>sa</strong> mga kamot,<br />

. . . <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>la anaa <strong>sa</strong> mga ulo <strong>sa</strong> mga<br />

ginikanan.” 7<br />

Lisud nga mapalabihan og sulti <strong>ang</strong><br />

kaimportante <strong>sa</strong> mga ginikanan <strong>sa</strong><br />

pagtudlo og balaanong mga tradisyon<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak pinaagi <strong>sa</strong> pulong<br />

ug ehemplo. Ang mga bata u<strong>sa</strong>b<br />

adunay importanting tahas <strong>sa</strong> pagestabli<strong>sa</strong>r<br />

og u<strong>sa</strong> ka Kristohanon nga<br />

panimalay. Mopaambit ako og gamay<br />

<strong>sa</strong> bag-ohay l<strong>ang</strong> gihatag ni Will, <strong>ang</strong><br />

akong otso anyos nga apong lalaki,<br />

nga naghulagway niini nga baruganan:<br />

“Gusto kong mo<strong>sa</strong>kay og mga<br />

kabayo ug m<strong>ang</strong>bitik og kabayo uban<br />

<strong>sa</strong> akong papa. Ang pisi adunay dagh<strong>ang</strong><br />

hilo nga gi<strong>sa</strong>pid aron mahimong<br />

lig-on. Kon <strong>ang</strong> pisi may u<strong>sa</strong> lam<strong>ang</strong><br />

ka hilo, dili kini makapahuman <strong>sa</strong><br />

buluhaton. Apan tungod kay daghan<br />

<strong>ang</strong> hilo niini, kini atong magamit <strong>sa</strong><br />

lain-laing paagi ug kini lig-on.<br />

“Ang mga pamilya mahimong <strong>sa</strong>ma<br />

<strong>sa</strong> mga pisi. Kon u<strong>sa</strong> ra ka tawo <strong>ang</strong><br />

nagkugi og maayo ug nagbuhat <strong>sa</strong><br />

un<strong>sa</strong>y husto, <strong>ang</strong> pamilya dili kaayo<br />

<strong>sa</strong>ma kalig-on kon <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong><br />

magtambayayong <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />

“Na<strong>sa</strong>yud ko nga kon mohimo<br />

ko <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y husto, nagtab<strong>ang</strong> ko<br />

<strong>sa</strong> akong pamilya. Kon maayo <strong>ang</strong><br />

akong pagtagad <strong>sa</strong> akong igsoong<br />

babaye, si I<strong>sa</strong>belle, malingaw kaming<br />

duha ug makalipay kini <strong>sa</strong> akong<br />

mama ug papa. Kon si mama may<br />

kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> buhaton, makatab<strong>ang</strong><br />

ko niya pinaagi <strong>sa</strong> pagpakigdula <strong>sa</strong><br />

akong m<strong>ang</strong>hod, si Joey. Makatab<strong>ang</strong><br />

u<strong>sa</strong>b ako <strong>sa</strong> akong pamilya pinaagi<br />

<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>limpyo kanunay <strong>sa</strong> akong<br />

kwarto ug pagtab<strong>ang</strong> kutob <strong>sa</strong> akong<br />

Dortmund, Germany<br />

mahimo <strong>sa</strong> maayong buot. Kay ako<br />

man <strong>ang</strong> kinamagul<strong>ang</strong><strong>ang</strong> anak <strong>sa</strong><br />

among pamilya, na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong><br />

pagkamaayong ehemplo importante.<br />

Makapaningkamot ko kutob <strong>sa</strong> akong<br />

mahimo <strong>sa</strong> pagpili <strong>sa</strong> husto ug pagsunod<br />

<strong>sa</strong> mga sugo.<br />

“Na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong> mga bata<br />

makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paglig-on <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga pamilya <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka lig-on<br />

nga pisi. Kon <strong>ang</strong> tanan mohimo <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> pinakamaayo ug magtinab<strong>ang</strong>ay,<br />

<strong>ang</strong> mga pamilya magmalipayon ug<br />

lig-on.”<br />

Kon <strong>ang</strong> mga ginikanan m<strong>ang</strong>ulo<br />

<strong>sa</strong> pamilya pinaagi <strong>sa</strong> gugma ug pagkamatarung<br />

ug motudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

anak <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo pinaagi<br />

<strong>sa</strong> pulong ug pinaagi <strong>sa</strong> ehemplo,<br />

ug kon <strong>ang</strong> mga bata mohigugma<br />

ug mosuporta <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga ginikanan<br />

pinaagi <strong>sa</strong> pagkat-on ug paggamit <strong>sa</strong><br />

mga baruganan nga gitudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga ginikanan, <strong>ang</strong> resulta mao <strong>ang</strong><br />

pagka-establi<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka Kristohanon<br />

nga panimalay.<br />

<strong>Mga</strong> kaigsoonan, isip mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong><br />

mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw,<br />

kita naka<strong>sa</strong>but ug nagtuo <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turon<br />

nga kinaiyahan <strong>sa</strong> pamilya.<br />

Kini nga panabut ug pagtuo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />

modasig kanato <strong>sa</strong> pagbuhat<br />

<strong>sa</strong> tanan kutob <strong>sa</strong> atong mahimo<br />

<strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r og Kristohanong<br />

panimalay. Akong ipamatuod kaninyo<br />

nga kon kita maningkamot <strong>sa</strong> paghimo<br />

niini, atong magamit <strong>sa</strong> hingpit<br />

<strong>ang</strong> gugma ug serbisyo nga gipakita<br />

pinaagi <strong>sa</strong> kinabuhi ug Pag-ula <strong>sa</strong><br />

atong Manluluwas, si Jesukristo, ug<br />

isip resulta <strong>ang</strong> atong mga panimalay<br />

mahimong mabati nga daw <strong>sa</strong>ma gayud<br />

<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it dinhi <strong>sa</strong> yuta. Sa p<strong>ang</strong>alan<br />

ni Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. <strong>Mga</strong> Buhat 17:27–28.<br />

2. “Ako Anak <strong>sa</strong> Dios,” <strong>Mga</strong> Himno ug mga<br />

Awit <strong>sa</strong> mga Bata, nu. 58.<br />

3. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 130:2; tan-awa<br />

u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Robert D. Hales, “<strong>The</strong> Eternal<br />

Family,” Ensign, Nob. 1996, 64.<br />

4. Alma 42:8.<br />

5. “Ang Pamilya: U<strong>sa</strong> ka Pamahayag ngadto<br />

<strong>sa</strong> Kalibutan,” Liahona Nob. 2010, 129.<br />

6. C. C. Miller, “<strong>The</strong> Echo,” <strong>sa</strong> Best-Loved<br />

Poems <strong>of</strong> the LDS People, ed. Jack M. Lyon<br />

ug kaubanan (1996), 312–13.<br />

7. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 68:25; empasis<br />

gidug<strong>ang</strong>.<br />

Mayo 2011<br />

39


U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dakong mga panal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> akong kinabuhi sulod <strong>sa</strong><br />

dagh<strong>ang</strong> katuigan mao <strong>ang</strong><br />

oportunidad nga mapalibutan ug<br />

makatrabaho <strong>ang</strong> mga kabatan-onan<br />

<strong>sa</strong> Simbahan. Akong gikonsiderar kini<br />

nga mga panag-uban ug mga panaghigalaay<br />

nga nalakip <strong>sa</strong> pinakanindot ug<br />

pinakabililhon <strong>sa</strong> akong kinabuhi. Kini<br />

u<strong>sa</strong>b <strong>ang</strong> kadaghanan nga gibasihan<br />

<strong>sa</strong> akong pagkamalaumon al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

kaugmaon <strong>sa</strong> Simbahan, <strong>sa</strong> katilingban<br />

ug <strong>sa</strong> kalibutan.<br />

Atol niini nga mga pakig-uban<br />

nakahigayon u<strong>sa</strong>b ako <strong>sa</strong> pagpakigsulti<br />

ngadto <strong>sa</strong> uban nga adunay mga<br />

pagduha-duha o mga hagit <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

mga pagpamatuod. Samt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga<br />

detalye managlahi ug u<strong>sa</strong>hay talag<strong>sa</strong>on,<br />

kadaghanan <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>utana<br />

ug mga hinungdan <strong>sa</strong> kalibug ingon<br />

og manag<strong>sa</strong>ma ra. Sa <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> paagi,<br />

mga isyu kini ug mga kabalaka nga<br />

dili lam<strong>ang</strong> kutob <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka pundok <strong>sa</strong><br />

katawhan o kaedad. Mahimo kining<br />

mohasol niadtong kin<strong>sa</strong> mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> Simbahan <strong>ang</strong> mga kagikan,<br />

ingon man <strong>sa</strong> bag-ong mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> Simbahan, ug u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> nagpamilyar<br />

pa lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni<br />

Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />

mga Adlaw. Ang il<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>utana<br />

<strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>garan maoy resulta <strong>sa</strong> tinuoray<br />

nga pagp<strong>ang</strong>utana o kakuryuso.<br />

40 Liahona<br />

Ni Elder Cecil O. Samuelson Jr.<br />

Sa Seventy<br />

Pagpamatuod<br />

Ang mga sukaranan <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon ug pagpatunhay <strong>sa</strong><br />

pagpamatuod <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo mao <strong>ang</strong> walay<br />

liko-liko, klaro, ug madala ra <strong>sa</strong> kapasidad <strong>sa</strong> matag tawo.<br />

Tungod kay <strong>ang</strong> mga implikasyon makahuluganon<br />

kaayo ug seryuso al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato, ingon og tukma<br />

<strong>ang</strong> paghisgot kabahin <strong>sa</strong> atong mga<br />

pagpamatuod. Sa sitwasyon natong<br />

mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw,<br />

atong gi<strong>sa</strong>but <strong>ang</strong> atong mga pagpamatuod<br />

isip sigurado nga pag<strong>sa</strong>ksi <strong>sa</strong><br />

katinuod <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo,<br />

nga ma<strong>ang</strong>kon pinaagi <strong>sa</strong> pagpadayag<br />

<strong>sa</strong> Espiritu Santo.<br />

Samt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka pagpamatuod<br />

yano ug klaro dinhi niining importante<br />

nga pahayag, motumaw gikan niini<br />

<strong>ang</strong> dagh<strong>ang</strong> kalagmitan nga mga<br />

p<strong>ang</strong>utana, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong>: Kin<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong><br />

may katungod <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod?<br />

Un<strong>sa</strong>on man pag-<strong>ang</strong>kon<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan nga<br />

pagpadayag? Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> mga lak<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod? Ang<br />

pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod ba u<strong>sa</strong><br />

ka hitabo o padayon nga proseso? Ang<br />

matag u<strong>sa</strong> niini nga mga p<strong>ang</strong>utana<br />

ug uban pa may kaugalingon nga<br />

hugpong <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>utana, apan<br />

<strong>ang</strong> mga sukaranan <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon<br />

ug pagpatunhay <strong>sa</strong> pagpamatuod <strong>sa</strong><br />

eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo mao <strong>ang</strong><br />

walay liko-liko, klaro ug madala ra <strong>sa</strong><br />

kapasidad <strong>sa</strong> matag tawo.<br />

Patubaga ako kadali niining posible<br />

nga mga pagduha-duha ug dayon<br />

motandi ngadto <strong>sa</strong> mga ideya nga<br />

gipaambit bag-ohay l<strong>ang</strong> pinaagi <strong>sa</strong><br />

ka<strong>sa</strong>ligan nga mga higal<strong>ang</strong> young<br />

adult kin<strong>sa</strong> adunay mga personal nga<br />

kasinatian <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />

pagpamatuod. Sila u<strong>sa</strong>b adunay mga<br />

oportunidad <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad <strong>sa</strong><br />

uban nga adunay mga hagit o mga kalisud<br />

<strong>sa</strong> pipila ka mga aspeto <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

pagtuo ug gituohan.<br />

Una, kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> may katungod <strong>sa</strong><br />

pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod? Ang<br />

tanan nga andam mobayad <strong>sa</strong> bugti—<br />

buot ipa<strong>sa</strong>but nagsunod <strong>sa</strong> mga<br />

sugo—maka<strong>ang</strong>kon og papamatuod.<br />

“Bu<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> tingog <strong>sa</strong> Ginoo mod<strong>ang</strong>at<br />

ngadto <strong>sa</strong> mga lumulupyo <strong>sa</strong> yuta,<br />

nga <strong>ang</strong> tanan nga maminaw makadungog”<br />

(D&P 1:11). U<strong>sa</strong> ka sukaranan<br />

nga rason <strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />

mao nga “<strong>ang</strong> matag tawo unta mamulong<br />

<strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> Dios <strong>ang</strong> Ginoo,<br />

gani <strong>ang</strong> Manluluwas <strong>sa</strong> kalibutan; nga<br />

<strong>ang</strong> hugot nga pagtuo u<strong>sa</strong>b molambo<br />

<strong>sa</strong> yuta” (D&P 1:20–21).<br />

Ikaduha, un<strong>sa</strong>on man pag-<strong>ang</strong>kon<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan nga<br />

pagpadayag, ug un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> sukaran<strong>ang</strong><br />

mga lak<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagkab-ot niini? Ang<br />

sumbanan klaro ug mao gihapon <strong>sa</strong><br />

tan<strong>ang</strong> mga panahon. Ang <strong>sa</strong>ad nga<br />

gihatag <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og u<strong>sa</strong> ka<br />

pagpamatuod <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon<br />

magamit u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> tanan:<br />

“Ug kon kamo makadawat niini<br />

nga mga but<strong>ang</strong>”—pa<strong>sa</strong>but nga kamo<br />

naminaw, nagba<strong>sa</strong>, nagtuon ug namalandong<br />

<strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>utana nga anaa—<br />

“p<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> Dios, <strong>ang</strong> Amahan <strong>sa</strong><br />

Kah<strong>ang</strong>turan, <strong>sa</strong> ngalan ni Kristo, kon<br />

kini nga mga but<strong>ang</strong> dili ba tinuod”—<br />

nagpa<strong>sa</strong>but nga kamo mag-ampo <strong>sa</strong><br />

paagi nga mahunahunaon, piho, ug<br />

may bala<strong>ang</strong> pagtahud uban <strong>sa</strong> ligong<br />

pa<strong>sa</strong>lig nga mosunod <strong>sa</strong> tubag<br />

<strong>sa</strong> inyong pag-ampo—“ug kon kamo<br />

m<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> kinasingkasing, uban <strong>sa</strong><br />

tinuod nga katuyoan, nga may hugot<br />

nga pagtuo k<strong>ang</strong> Kristo, siya mopakita<br />

<strong>sa</strong> kamatuoran niini nganha kaninyo,<br />

pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Espiritu Santo.<br />

“Ug pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Espiritu<br />

Santo kamo mahimo nga ma<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong><br />

kamatuoran <strong>sa</strong> tanan nga mga but<strong>ang</strong>”<br />

(Moroni 10:4–5).<br />

Ikatulo, <strong>ang</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod<br />

ba u<strong>sa</strong> ra ka p<strong>ang</strong>hitabo o padayon<br />

nga proseso? Ang pagpamatuod<br />

<strong>sa</strong>ma ra <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka buhi nga but<strong>ang</strong>


nga motubo ug molambo kon maayo<br />

<strong>ang</strong> pagkaatiman. Nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />

kini og padayon nga pag-alima,<br />

pag-atiman, ug pagpanalipod aron<br />

molig-on ug molambo. Sa <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong><br />

paagi, <strong>ang</strong> pagpa<strong>sa</strong>gad o kapakyas<br />

<strong>sa</strong> pag-alima niana nga pagpamatuod<br />

mo<strong>sa</strong>ngput <strong>sa</strong> pagkahanaw niini o<br />

pagkunhod. Nagpahim<strong>ang</strong>no <strong>ang</strong> mga<br />

kasulatan nga <strong>ang</strong> paglapas o pagsupak<br />

<strong>sa</strong> mga sugo <strong>sa</strong> Dios mo<strong>sa</strong>ngput<br />

<strong>sa</strong> pagkawala <strong>sa</strong> Espiritu ug gani<br />

ngadto <strong>sa</strong> paglimud <strong>sa</strong> pagpamatuod<br />

nga kau<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> na<strong>ang</strong>kon (tan-awa<br />

<strong>sa</strong> D&P 42:23).<br />

Karon tuguti kong ipaambit <strong>ang</strong> 10<br />

<strong>sa</strong> mga obserbasyon ug mga sugyot<br />

<strong>sa</strong> akong bililhon ug matinud-anong<br />

batan-on nga mga higala. Ang mga<br />

ideya nga il<strong>ang</strong> gipaambit komon <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> p<strong>ang</strong>hunahuna ug kasinatian; <strong>sa</strong><br />

ingon, kini dili makapatingala ni bi<strong>sa</strong>n<br />

kin<strong>sa</strong> kanato. Sa walay palad ug ilabi<br />

na <strong>sa</strong> mga panahon <strong>sa</strong> kaugalingon<br />

natong panlimbasug ug kasub-anan,<br />

tingali temporaryo natong makalimtan<br />

o dili kini magamit <strong>sa</strong> atong<br />

kaugalingon.<br />

Una, <strong>ang</strong> tanan adunay bili tungod<br />

kay kit<strong>ang</strong> tanan mga anak <strong>sa</strong><br />

Dios. Nakaila Siya kanato, nahigugma<br />

kanato, ug gusto nga molampus kita<br />

ug makabalik ngadto Kaniya. Kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />

makakat-on kita nga mo<strong>sa</strong>lig<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gugma ug <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ktong<br />

panahon kay <strong>sa</strong> atong kaugalingon<br />

nga u<strong>sa</strong>hay walay pailub ug dili hingpit<br />

nga mga tinguha.<br />

Ikaduha, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> hingpit kit<strong>ang</strong><br />

mituo <strong>sa</strong> dakong kau<strong>sa</strong>ban <strong>sa</strong> kasingkasing<br />

nga gihulagway diha <strong>sa</strong><br />

mga kasulatan (tan-awa <strong>sa</strong> Mosiah<br />

5:2; Alma 5:12–14, 26), <strong>ang</strong>ay kit<strong>ang</strong><br />

maka<strong>sa</strong>but nga <strong>sa</strong>gad kining mahitabo<br />

<strong>sa</strong> hinay-hinay, kay <strong>sa</strong> diha-diha dayon<br />

o naa dayon <strong>ang</strong> tanan, ug agig tubag<br />

<strong>sa</strong> piho nga mga p<strong>ang</strong>utana, mga<br />

kasinatian, ug mga kabalaka ingon<br />

man pinaagi <strong>sa</strong> atong pagtuon ug<br />

pag-ampo.<br />

Ikatulo, kinah<strong>ang</strong>lan kit<strong>ang</strong><br />

mahinumdom nga <strong>ang</strong> sukaranan<br />

nga katuyoan <strong>sa</strong> kinabuhi mao <strong>ang</strong><br />

pagasulayan ug pagahagiton, ug <strong>sa</strong><br />

ingon kinah<strong>ang</strong>lan kit<strong>ang</strong> makakat-on<br />

<strong>sa</strong> paglambo gikan <strong>sa</strong> atong mga<br />

hagit ug magmapa<strong>sa</strong>lamaton <strong>sa</strong> mga<br />

lekyon nga nakat-unan nga dili nato<br />

Khayelitsha, South Africa<br />

ma<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> mas <strong>sa</strong>yon nga paagi.<br />

Ikaupat, kinah<strong>ang</strong>lan kit<strong>ang</strong> makakat-on<br />

<strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong><br />

nga atong gituohan o nahibaloan <strong>sa</strong><br />

pagpatunhay kanato panahon <strong>sa</strong> pagduha-duha<br />

o <strong>sa</strong> mga problema diin<br />

kita nanlimbasug.<br />

Ikalima, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gitudlo ni Alma,<br />

<strong>ang</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod<br />

ka<strong>sa</strong>garan u<strong>sa</strong> ka paglambo subay <strong>sa</strong><br />

mga but<strong>ang</strong> nga makahatag <strong>sa</strong> paglaum,<br />

pagtuo, ug h<strong>ang</strong>tud ngadto <strong>sa</strong><br />

kahibalo <strong>sa</strong> kamatuoran <strong>sa</strong> piho nga<br />

baruganan, doktrina o <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />

mismo (tan-awa <strong>sa</strong> Alma 32).<br />

Ikaunom, <strong>ang</strong> pagtudlo <strong>sa</strong> laing<br />

tawo <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y atong nahibaloan<br />

makapalig-on <strong>sa</strong> atong kaugalingong<br />

pagpamatuod <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> naglig-on kita<br />

<strong>sa</strong> lain. Kon kamo mohatag <strong>sa</strong> laing<br />

tawo og kwarta o pagkaon, dyutay<br />

nal<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mabilin kaninyo. Hinoon,<br />

kon kamo mopaambit <strong>sa</strong> inyong<br />

pagpamatuod, mopalig-on kini ug mopalambo<br />

<strong>sa</strong> naghatag ug <strong>sa</strong> naminaw.<br />

Ikapito, kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> buhaton nato<br />

<strong>ang</strong> ginagmay apan kinah<strong>ang</strong>lanong<br />

mga but<strong>ang</strong> matag adlaw ug <strong>sa</strong> kanunay.<br />

Ang mga pag-ampo, pagtuon <strong>sa</strong><br />

kasulatan ug <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo, pagtambong<br />

<strong>sa</strong> mga miting <strong>sa</strong> Simbahan,<br />

pagsimba diha <strong>sa</strong> templo, pagtuman<br />

<strong>sa</strong> visiting teaching, home teaching, ug<br />

<strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga buluhaton kining tanan<br />

naglig-on <strong>sa</strong> atong pagtuo ug nagdapit<br />

<strong>sa</strong> Espiritu <strong>sa</strong> atong kinabuhi. Kon<br />

mapa<strong>sa</strong>gdan nato <strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> niini<br />

nga mga pribilehiyo, mamiligro <strong>ang</strong><br />

atong mga pagpamatuod.<br />

Ikawalo, kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> dili kaayo<br />

taas <strong>ang</strong> atong sumbanan al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> uban kay <strong>sa</strong> atong kaugalingon.<br />

Ka<strong>sa</strong>garan gayud kita motugot nga<br />

<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>yop o mga kapakya<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong><br />

uban, ilabi na <strong>sa</strong> mga lider o mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> Simbahan, moimpluwensya<br />

kon un<strong>sa</strong>y gibati nato <strong>sa</strong> atong kaugalingon<br />

o <strong>sa</strong> atong mga pagpamatuod.<br />

Ang mga kalisdanan <strong>sa</strong> uban dili u<strong>sa</strong><br />

ka katarungan <strong>sa</strong> atong kaugalingong<br />

mga pagkul<strong>ang</strong>.<br />

Ikasiyam, mas maayo <strong>ang</strong> paghinumdom<br />

nga <strong>ang</strong> paglisud-lisud <strong>sa</strong><br />

inyong kaugalingon kon ma<strong>sa</strong>yop<br />

kamo mahimong dili maayo <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong><br />

pagbaliwala kon <strong>ang</strong> tinuoray nga<br />

paghinulsol gikinah<strong>ang</strong>lan.<br />

Ug ikanapulo, kinah<strong>ang</strong>lan kita nga<br />

sigurado kanunay nga <strong>ang</strong> Pag-ula ni<br />

Kristo hingpit ug nagpadayong aktibo<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato kon kini<br />

atong tugutan. Dayon <strong>ang</strong> tanan mohaum<br />

ra <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> dapit bi<strong>sa</strong>n kon kita<br />

padayon nga manlimbasug <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong><br />

but<strong>ang</strong>, <strong>sa</strong> mga kinaiya, o <strong>sa</strong> ingon og<br />

nawala nga mga bahin <strong>sa</strong> atong hugot<br />

nga pagtuo.<br />

Mapa<strong>sa</strong>lamaton ko <strong>sa</strong> mga ideya,<br />

mga kalig-on, ug mga pagpamatuod<br />

<strong>sa</strong> daghan kaayo nakong dalaygon<br />

nga batan-ong mga higala ug kaubanan.<br />

Kon kauban ko nila, ako<br />

malig-on, ug kon ako mahibalo nga<br />

kauban sila <strong>sa</strong> lain, madasig ako nga<br />

Mayo 2011<br />

41


mahibalo <strong>sa</strong> maayo nga il<strong>ang</strong> gibuhat<br />

ug <strong>sa</strong> serbisyo nga il<strong>ang</strong> gihatag<br />

<strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> Manluluwas nga il<strong>ang</strong><br />

gisimba ug gipaningkamutan nga<br />

masunod.<br />

Ang mga tawo maghimo <strong>sa</strong> maayo<br />

ug importanting mga but<strong>ang</strong> tungod<br />

kay sila adunay mga pagpamatuod.<br />

Samt<strong>ang</strong> tinuod kini, maka<strong>ang</strong>kon<br />

u<strong>sa</strong>b kita og mga pagpamatuod<br />

tungod <strong>sa</strong> atong gibuhat. Si Jesus<br />

miingon:<br />

“Ang gitudlo ko dili akong kaugalingon,<br />

kondili iya <strong>sa</strong> nagpadala<br />

kanako.<br />

“Kon tuyoon ni bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong><br />

pagbuhat <strong>sa</strong> kabubut-on <strong>sa</strong> Dios, nan,<br />

iy<strong>ang</strong> mahibaloan kon <strong>ang</strong> akong<br />

gitudlo gikan ba <strong>sa</strong> Dios, o nagsulti<br />

ba lam<strong>ang</strong> ako <strong>sa</strong> kinaugalingon kong<br />

pagbulot-an” ( Juan 7:16–17).<br />

“Kon nahigugma kamo kanako,<br />

inyong pagatumanon <strong>ang</strong> akong mga<br />

sugo” ( Juan 14:15).<br />

Sama k<strong>ang</strong> Nephi ug k<strong>ang</strong> Mormon<br />

<strong>sa</strong> karaan, “Ako wala ma<strong>sa</strong>yud<br />

<strong>sa</strong> kahulugan <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga but<strong>ang</strong>”<br />

(1 Nephi 11:17; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong><br />

Pulong ni Mormon 1:7), apan sultihan<br />

ko kamo un<strong>sa</strong> gayud <strong>ang</strong> akong<br />

nahibaloan.<br />

Na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong> Dios nga<br />

atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan buhi ug<br />

nahigugma kanato. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />

<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong espesyal nga<br />

Anak, si Jesukristo, mao <strong>ang</strong> atong<br />

Manluluwas ug Manunubos ug <strong>ang</strong><br />

p<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> Simbahan, nga nagdala<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> p<strong>ang</strong>alan. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />

si Joseph Smith nakasinati <strong>sa</strong> tanan<br />

nga iy<strong>ang</strong> gisulti ug gitudlo mahitungod<br />

<strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />

<strong>sa</strong> atong panahon. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />

gigiyahan kita og mga apostoles ug<br />

mga pro pteta karon ug si Presidente<br />

Thomas S. Monson naghupot <strong>sa</strong><br />

tan<strong>ang</strong> mga yawe <strong>sa</strong> priesthood nga<br />

kinah<strong>ang</strong>lanon aron <strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in<br />

<strong>sa</strong> atong kinabuhi ug <strong>sa</strong> pagpadayon<br />

<strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> Ginoo. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />

kit<strong>ang</strong> tanan may katungod al<strong>ang</strong><br />

niini nga kahibalo, ug kon kamo<br />

nanlimbasug, maka<strong>sa</strong>lig kamo <strong>sa</strong><br />

katinuod <strong>sa</strong> mga pagpamatuod nga<br />

inyong nabati gikan niini nga pulpito<br />

niini nga komperensya. Niini nga mga<br />

but<strong>ang</strong> ako na<strong>sa</strong>yud ug nagpamatuod<br />

<strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />

42 Liahona<br />

Tinguha<br />

Gipili nako nga mamulong<br />

mahitungod <strong>sa</strong> kaimportante<br />

<strong>sa</strong> tinguha. M<strong>ang</strong>hinaut ko nga<br />

<strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato mosusi <strong>sa</strong> atong<br />

mga kasingkasing aron <strong>sa</strong> pagtino kon<br />

un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> atong tinuoray nga tinguha<br />

ug kon un<strong>sa</strong>on nato <strong>sa</strong> paghan-ay<br />

<strong>ang</strong> atong labing importante nga mga<br />

tinguha.<br />

Ang mga tinguha <strong>ang</strong> momando<br />

<strong>sa</strong> atong mga prayoridad, <strong>ang</strong> mga<br />

prayoridad mohulma <strong>sa</strong> atong mga<br />

pagpili, ug <strong>ang</strong> mga pagpili motino<br />

<strong>sa</strong> atong mga binuhatan. Ang mga<br />

tinguha nga atong gihimo motino <strong>sa</strong><br />

atong kau<strong>sa</strong>ban, <strong>sa</strong> atong kalampu<strong>sa</strong>n,<br />

ug kon un<strong>sa</strong> kita mamahimo.<br />

Una mamulong ko kabahin <strong>sa</strong><br />

komon nga mga tinguha. Isip mortal<br />

nga mga binuhat kita adunay pisikal<br />

nga mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. <strong>Mga</strong><br />

tinguha <strong>sa</strong> pagtagamtam niining mga<br />

p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan mopugos <strong>sa</strong> atong<br />

mga pagpili ug motino <strong>sa</strong> atong mga<br />

binuhatan. Tulo ka mga ehemplo <strong>ang</strong><br />

mopakita kon <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng paagi nga<br />

kita u<strong>sa</strong>hay mopalabaw niining mga<br />

tinguha kay <strong>sa</strong> laing mga tinguha<br />

nga atong gikonsiderar nga mas<br />

importante.<br />

Una, pagkaon. Kita adunay nagun<strong>ang</strong><br />

p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan og pagkaon,<br />

apan u<strong>sa</strong>hay kana nga tinguha<br />

Ni Elder Dallin H. Oaks<br />

Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

Aron makab-ot <strong>ang</strong> atong mah<strong>ang</strong>turong padulngan,<br />

kita magtinguha ug maningkamot <strong>sa</strong> pagbaton og mga<br />

kinaiya nga gikinah<strong>ang</strong>lan aron mamahimong u<strong>sa</strong> ka<br />

mah<strong>ang</strong>turong binuhat.<br />

malabwan <strong>sa</strong> mas lig-on nga tinguha<br />

<strong>sa</strong> pagpua<strong>sa</strong>.<br />

Ikaduha, kapuy-an. Isip 12 anyos<br />

nga bata akong gi<strong>sa</strong>likway <strong>ang</strong><br />

tinguha al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kapuy-an tungod <strong>sa</strong><br />

akong mas dakong tinguha <strong>sa</strong> pagtuman<br />

<strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> Boy Scout<br />

nga matulog og u<strong>sa</strong> ka gabii didto<br />

<strong>sa</strong> mga kakahoyan. U<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong> pipila<br />

ka mga bat<strong>ang</strong> lalaki kin<strong>sa</strong> mibiya <strong>sa</strong><br />

komportable nga mga tolda ug n<strong>ang</strong>ita<br />

og paagi nga makatukod og u<strong>sa</strong><br />

ka kapasilongan ug naghimo og kinaraan<br />

nga higdaanan gikan <strong>sa</strong> yano nga<br />

mga materyales nga among nakit-an.<br />

Ikatulo, pagkatulog. Bi<strong>sa</strong>n kining<br />

nag-una nga tinguha mahimong<br />

temporaryo nga malabwan <strong>sa</strong> mas<br />

importante nga tinguha. Isip u<strong>sa</strong> ka<br />

batan-ong sundalo <strong>sa</strong> Utah National<br />

Guard, akong nakat-unan <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

ehemplo kabahin niini gikan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka opisyal <strong>sa</strong> sundalo nga anad na <strong>sa</strong><br />

gubat.<br />

Sa un<strong>ang</strong> mga bulan <strong>sa</strong> Gubat <strong>sa</strong><br />

Korea, <strong>ang</strong> yunit <strong>sa</strong> Richfield, Utah<br />

National Guard nga nahimut<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />

mga armas gitawag <strong>sa</strong> aktibo nga pagserbisyo.<br />

Kini nga yunit, anaa ubos <strong>sa</strong><br />

pagmando ni Captain Ray Cox, gil<strong>ang</strong>kuban<br />

<strong>sa</strong> hapit 40 ka mga kalalakin-an<br />

nga Mormon. Human <strong>sa</strong> dug<strong>ang</strong> nga<br />

pagban<strong>sa</strong>y ug suporta <strong>sa</strong> mga reservist


gikan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong>ng dapita, sila<br />

gipadala ngadto <strong>sa</strong> Korea, diin il<strong>ang</strong><br />

nasinati <strong>ang</strong> pipila <strong>sa</strong> kinagrabihan<br />

nga pakiggubat. Sa u<strong>sa</strong> ka pakig-away<br />

kinah<strong>ang</strong>lan nil<strong>ang</strong> pugngan <strong>ang</strong><br />

direkta nga pagp<strong>ang</strong>-ataki <strong>sa</strong> grupo <strong>sa</strong><br />

gatu<strong>sa</strong>n ka mga kaaway, <strong>ang</strong> mat<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> pag-ataki nga miilog ug miguba <strong>sa</strong><br />

uban nga mga yunit nga nahimut<strong>ang</strong>an<br />

<strong>sa</strong> mga armas.<br />

Un<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong> kalabutan niini <strong>sa</strong><br />

pagbuntog <strong>sa</strong> tinguha <strong>sa</strong> pagkatulog?<br />

Atol <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka kritikal nga kagabhion,<br />

<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> grupo <strong>sa</strong> mga kaaway<br />

nagkatap diha <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an ug <strong>sa</strong><br />

likod nga mga dapit nga nahimut<strong>ang</strong>an<br />

<strong>sa</strong> mga armas, gipabut<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />

Captain og mga linya <strong>sa</strong> telepono <strong>ang</strong><br />

field ngadto <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tolda ug gimandoan<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> dagh<strong>ang</strong> mga sundalo<br />

<strong>sa</strong> lugar <strong>sa</strong> pagtawag niya mismo kada<br />

oras <strong>sa</strong> tibuok gabii. Kini <strong>ang</strong> nakapahimo<br />

<strong>sa</strong> mga sundalo nga magpabiling<br />

magmata, apan nagpa<strong>sa</strong>but u<strong>sa</strong>b kini<br />

nga si Captain Cox kanunayng nabalda<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pagkatulog. “Nganong<br />

gihimo man nimo kana?” N<strong>ang</strong>utana<br />

ko niya. Ang iy<strong>ang</strong> tubag nagpakita <strong>sa</strong><br />

gahum <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka nagpatigbabaw nga<br />

tinguha.<br />

“Na<strong>sa</strong>yud ko nga kon makapauli<br />

man gani kami, mahimong masugatan<br />

nako <strong>ang</strong> mga ginikanan niadtong<br />

mga kalalakin-an diha <strong>sa</strong> kadalanan<br />

<strong>sa</strong> among gamay nga lungsod, ug<br />

dili ko gusto nga moatub<strong>ang</strong> ni bi<strong>sa</strong>n<br />

kin<strong>sa</strong> kanila kon <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> anak nga<br />

lalaki wala makapauli tungod <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

un<strong>sa</strong>ng but<strong>ang</strong> nga ako napakyas <strong>sa</strong><br />

paghimo isip iy<strong>ang</strong> commander.” 1<br />

Pagkanindot nga ehemplo <strong>sa</strong> gahum<br />

<strong>sa</strong> pagbuntog <strong>sa</strong> tinguha kalabut<br />

<strong>sa</strong> mga prayoridad ug mga binuhatan!<br />

Pagkanindot nga ehemplo al<strong>ang</strong> kanatong<br />

tanan kin<strong>sa</strong> mao <strong>ang</strong> respon<strong>sa</strong>ble<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaayohan <strong>sa</strong> uban—mga<br />

ginikanan, mga lider <strong>sa</strong> Simbahan ug<br />

mga magtutudlo!<br />

Agig pagtapos niana nga paghulagway,<br />

<strong>sa</strong>yo <strong>sa</strong> buntag human <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

hapit walay tulog nga kagabhion si<br />

Captain Cox n<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> katawhan<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka pakiggubat <strong>sa</strong> grupo<br />

<strong>sa</strong> mga kaaway. Nakadala sila og 800<br />

ka mga bihag ug duha lam<strong>ang</strong> ka<br />

<strong>sa</strong>maran <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> habig. Si Cox gipasidunggan<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaisug, ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />

yunit nakadawat og Presidential Unit<br />

Citation al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>on nga<br />

kabayanihon. Ug, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> batan-ong<br />

mga sundalo ni Helaman (tan-awa<br />

<strong>sa</strong> Alma 57:25–26), nakapauli sil<strong>ang</strong><br />

tanan. 2<br />

Ang Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon nagl<strong>ang</strong>kob<br />

og dagh<strong>ang</strong> mga pagtulun-an<br />

kalabut <strong>sa</strong> kaimportante <strong>sa</strong> tinguha.<br />

Human <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga oras <strong>sa</strong><br />

pagp<strong>ang</strong>amuyo ngadto <strong>sa</strong> Ginoo, si<br />

Enos giingnan nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> mga<br />

<strong>sa</strong>la napa<strong>sa</strong>ylo. Dayon siya “misugod<br />

<strong>sa</strong> pagbati og u<strong>sa</strong> ka tinguha” al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> kaayohan <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga kaigsoonan<br />

(Enos 1:9). Siya misulat: “Ug . . .<br />

human ako mag-ampo ug maghago<br />

uban <strong>sa</strong> tanan nga kakugi, <strong>ang</strong> Ginoo<br />

miingon ngari kanako: Ako motugyan<br />

nganha kanimo sumala <strong>sa</strong> imong mga<br />

tinguha, tungod <strong>sa</strong> imong hugot nga<br />

pagtuo” (b. 12). Timan-i <strong>ang</strong> tulo ka<br />

mahinungdanong mga but<strong>ang</strong> nga<br />

nag-una <strong>sa</strong> gi<strong>sa</strong>ad nga mga panal<strong>ang</strong>in:<br />

tinguha, paghago, ug hugot nga<br />

pagtuo.<br />

Sa iy<strong>ang</strong> wali kabahin <strong>sa</strong> hugot<br />

nga pagtuo, si Alma nagtudlo nga <strong>ang</strong><br />

hugot nga pagtuo mahimong magsugod<br />

<strong>sa</strong> “kutob ra <strong>sa</strong> [u<strong>sa</strong> ka] tinguha <strong>sa</strong><br />

pagtuo” kon kita “motugot niini nga<br />

tinguha nga molihok diha [kanato]”<br />

(Alma 32:27).<br />

Laing maanindot nga pagtulun-an<br />

kalabut <strong>sa</strong> tinguha, ilabi na mahitungod<br />

kon un<strong>sa</strong> gayud <strong>ang</strong> atong<br />

labing gitinguha, nahitabo diha <strong>sa</strong><br />

kasinatian <strong>sa</strong> hari <strong>sa</strong> mga Lamanite<br />

nga gitudloan <strong>sa</strong> misyonaryo, si Aaron.<br />

Sa dih<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> pagtudlo ni Aaron<br />

nakapaikag kaniya, <strong>ang</strong> hari n<strong>ang</strong>utana,<br />

“Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> akong buhaton nga<br />

ako mahimo nga matawo <strong>sa</strong> Dios”<br />

ug “maka<strong>ang</strong>kon niining kinabuhi<br />

nga dayon?” (Alma 42:15). Si Aaron<br />

mitubag: “Kon ikaw nagtinguha niini<br />

nga but<strong>ang</strong>, . . . kon ikaw maghinulsol<br />

<strong>sa</strong> tanan nimo nga mga <strong>sa</strong>la, ug<br />

moyukbo <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Dios, ug<br />

motawag <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> ngalan <strong>sa</strong> hugot nga<br />

pagtuo, matuohon nga ikaw makadawat,<br />

niana ikaw makadawat <strong>sa</strong> paglaum<br />

diin ikaw nagtinguha” (b. 16).<br />

Ang hari mibuhat <strong>sa</strong> ingon ug diha<br />

<strong>sa</strong> kusganon nga pag-ampo namahayag,<br />

“Ako mobiya <strong>sa</strong> tanan kong<br />

mga <strong>sa</strong>la aron makaila kanimo . . .<br />

ug maluwas <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n nga adlaw”<br />

(bersikulo 18). Tungod niana nga pa<strong>sa</strong>lig<br />

ug niana nga pagpakita <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

labing gitinguha, <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pag-ampo<br />

gidungog <strong>sa</strong> milagrosong paagi.<br />

Si propeta Alma adunay dakong<br />

tinguha <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>ngyaw og paghinulsol<br />

ngadto <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> katawhan, apan<br />

iy<strong>ang</strong> na<strong>sa</strong>btan nga kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> dili<br />

siya magtinguha <strong>sa</strong> mapug<strong>sa</strong>non nga<br />

gahum nga gikinah<strong>ang</strong>lan niini tungod<br />

kay, siya miingon, “u<strong>sa</strong> ka maki<strong>ang</strong>ayon<br />

nga Dios . . . mohatag ngadto <strong>sa</strong><br />

mga tawo sumala <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> gitinguha,<br />

Mayo 2011<br />

43


kon kini ngadto ba <strong>sa</strong> kamatayon o<br />

ngadto ba <strong>sa</strong> kinabuhi” (Alma 29:4). Sa<br />

<strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> paagi, <strong>sa</strong> bag-o nga pagpadayag<br />

<strong>ang</strong> Ginoo namahayag nga Siya<br />

“mohukom <strong>sa</strong> tanan nga mga tawo<br />

sumala <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga buhat, sumala <strong>sa</strong><br />

tinguha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga kasingkasing”<br />

(D&P 137:9).<br />

Andam ba gayud kita nga <strong>ang</strong><br />

atong Mah<strong>ang</strong>turong Maghuhukom<br />

mobut<strong>ang</strong> niining hilabihan ka mahinungdanong<br />

but<strong>ang</strong> diha <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y<br />

tinuoray natong gitinguha?<br />

Dagh<strong>ang</strong> mga kasulatan <strong>ang</strong> naghisgut<br />

mahitungod <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y atong<br />

gitinguha kalabut <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y atong<br />

gip<strong>ang</strong>ita. “Siya nga n<strong>ang</strong>ita kanako<br />

<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yo makakaplag kanako, ug dili<br />

i<strong>sa</strong>likway” (D&P 88:83). “P<strong>ang</strong>itaa <strong>sa</strong><br />

matinguhaon nga paagi <strong>ang</strong> labing<br />

maayo nga mga ga<strong>sa</strong>” (D&P 46:8).<br />

“Kay siya nga <strong>sa</strong> makugihon nga paagi<br />

m<strong>ang</strong>ita makakaplag” (1 Nephi 10:19).<br />

“Paduol ngari kanako ug Ako mopaduol<br />

nganha kaninyo; p<strong>ang</strong>ita kanako<br />

nga makugihon ug kamo makakita kanako;<br />

p<strong>ang</strong>ayo, ug kamo makadawat;<br />

tuktok, ug kini pagabuk<strong>sa</strong>n nganha<br />

kaninyo” (D&P 88:63).<br />

Ang pagpahi<strong>ang</strong>ay <strong>sa</strong> atong mga<br />

tinguha aron <strong>sa</strong> paghatag og labing<br />

dako nga prayoridad <strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong><br />

kalabut <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan dili <strong>sa</strong>yon.<br />

Matintal kit<strong>ang</strong> tanan <strong>sa</strong> pagtinguha<br />

nian<strong>ang</strong> upat ka kalibutanon nga mga<br />

but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kabt<strong>ang</strong>an, pasidungog,<br />

garbo, ug gahum. Tingali nagtinguha<br />

44 Liahona<br />

kita niini, apan kinah<strong>ang</strong>lan dili nato<br />

kini ibut<strong>ang</strong> isip mao <strong>ang</strong> atong labing<br />

dako nga mga prayoridad.<br />

Kadtong kan<strong>sa</strong>ng labing dako nga<br />

tinguha mao <strong>ang</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og mga<br />

kabt<strong>ang</strong>an malit-ag <strong>sa</strong> pagkamateryalismo.<br />

Napakyas sila <strong>sa</strong> pagpaminaw<br />

<strong>sa</strong> pasidaan: “Ayaw p<strong>ang</strong>itaa <strong>ang</strong> mga<br />

katigayunan ni <strong>ang</strong> mga kaw<strong>ang</strong> nga<br />

mga but<strong>ang</strong> niini nga kalibutan” (Alma<br />

39:14; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Jacob 2:18).<br />

Kadtong kin<strong>sa</strong> nagtinguha og<br />

pasidungog o gahum kinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga mosunod <strong>sa</strong> ehemplo <strong>sa</strong> maisugon<br />

nga si Captain Moroni, kan<strong>sa</strong>ng<br />

pagserbisyo dili “al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gahum”<br />

o al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> “pagtahud <strong>sa</strong> kalibutan”<br />

(Alma 60:36).<br />

Un<strong>sa</strong>on nato <strong>sa</strong> pagpalambo og<br />

mga tinguha? Diyutay lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong><br />

aduna <strong>sa</strong> mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kalisud nga<br />

nakapaaghat ni Aron Ralston, 3 apan<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kasinatian makahatag og<br />

bililhong leksyon mahitungod <strong>sa</strong><br />

pagpalambo og mga tinguha. Samt<strong>ang</strong><br />

nag-hike si Ralston <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka hilit nga<br />

canyon <strong>sa</strong> Southern Utah, <strong>ang</strong> 360 ka<br />

kilo nga bato kalit nga naligid ug napiit<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> tuo nga bukton. Sulod<br />

<strong>sa</strong> lima ka adlaw siya nag-inu<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong><br />

nanlimbasug aron mapalingkawas <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> kaugalingon. Sa dih<strong>ang</strong> mohunong<br />

ug modawat na l<strong>ang</strong> unta siya<br />

<strong>sa</strong> kamatayon, nakakita siya og u<strong>sa</strong><br />

ka panan-awon kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka 3<br />

anyos nga bat<strong>ang</strong> lalaki nga nagdagan<br />

paingon niya ug napandol <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

wala nga bukton. Sa pag<strong>sa</strong>but niini<br />

isip u<strong>sa</strong> ka panan-awon mahitungod<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> umaabut nga anak nga lalaki<br />

ug u<strong>sa</strong> ka kasiguroan nga mabuhi pa<br />

siya, si Ralston mipakita og kaisug ug<br />

mihimo og makusog nga paglihok<br />

aron <strong>sa</strong> pagluwas <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kinabuhi<br />

<strong>sa</strong> dili pa mahurot <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kusog.<br />

Iy<strong>ang</strong> gibali <strong>ang</strong> duha ka mga bukog<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> napiit nga tuong bukton ug<br />

dayon gigamit <strong>ang</strong> kutsilyo nga anaa<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kamot aron putlon kadtong<br />

bukton. Dayon mipakita siya og kalig-on<br />

<strong>sa</strong> paglakaw og 8 ka kilometro<br />

aron m<strong>ang</strong>ayo og tab<strong>ang</strong>. 4 Pagkaanindot<br />

nga ehemplo <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> dakong<br />

tinguha! Kon kita adunay p<strong>ang</strong>lantaw<br />

kon un<strong>sa</strong> kita nga mamahimo, <strong>ang</strong><br />

atong tinguha ug atong gahum <strong>sa</strong><br />

pagbuhat molambo pag-ayo.<br />

Kadaghanan kanato dili gayud<br />

makasinati og ingon ka grabe nga<br />

kalisud, apan kit<strong>ang</strong> tanan makasinati<br />

og potensyal nga mga la<strong>ang</strong> nga makapugong<br />

<strong>sa</strong> pag-uswag paingon <strong>sa</strong><br />

atong mah<strong>ang</strong>turong padulngan. Kon<br />

<strong>ang</strong> atong matarung nga mga tinguha<br />

lig-on kaayo, kini moaghat kanato <strong>sa</strong><br />

pagputol ug pagpalingkawas <strong>sa</strong> atong<br />

kaugalingon gikan <strong>sa</strong> mga pagkaadik<br />

ug <strong>sa</strong> uban pa nga maka<strong>sa</strong><strong>sa</strong>la nga<br />

mga pagpamugos ug mga prayoridad<br />

nga nakapugong <strong>sa</strong> atong mah<strong>ang</strong>turong<br />

pag-uswag.<br />

Kinah<strong>ang</strong>lan nga atong hinumduman<br />

nga <strong>ang</strong> matarung nga mga<br />

tinguha dili mahimong pakaaron-ingnon,<br />

mapug<strong>sa</strong>non, o temporaryo. Kini<br />

kinah<strong>ang</strong>lan nga kinasingkasing, dili<br />

mapaling, ug permanente. Nadasig<br />

pag-ayo, kita magtinguha niana nga<br />

kondisyon nga gihulagway ni Propeta<br />

Joseph Smith, diin kita “kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />

mobuntog <strong>sa</strong> mga kadautan <strong>sa</strong><br />

[<strong>sa</strong> atong kinabuhi] ug mawala <strong>ang</strong><br />

matag tinguha <strong>sa</strong> pagpaka<strong>sa</strong>la.” 5 Kana<br />

personal kaayo nga desisyon. Sama <strong>sa</strong><br />

giingon ni Elder Neal A. Maxwell:<br />

“Kon <strong>ang</strong> mga tawo gihulagway<br />

isip ‘nawad-an <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong><br />

pagpaka<strong>sa</strong>la,’ kini sila, ug sila lam<strong>ang</strong>,<br />

kin<strong>sa</strong> mituyo <strong>sa</strong> pagdesisyon nga<br />

wagt<strong>ang</strong>on kadtong <strong>sa</strong>yop nga mga<br />

tinguha pinaagi <strong>sa</strong> pagkaandam nga<br />

‘mobiya <strong>sa</strong> tanan [nil<strong>ang</strong>] mga <strong>sa</strong>la’<br />

aron makaila <strong>sa</strong> Dios.<br />

“Bu<strong>sa</strong>, un<strong>sa</strong>y atong gitinguha og<br />

maayo, <strong>sa</strong> dili madugay, mao <strong>ang</strong>


atong d<strong>ang</strong>atan ug <strong>ang</strong> atong madawat<br />

didto <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan.” 6<br />

Ingon nga kini importante nga<br />

mawala <strong>ang</strong> matag tinguha <strong>sa</strong> pagpaka<strong>sa</strong>la,<br />

<strong>ang</strong> kinabuhing dayon<br />

nagkinah<strong>ang</strong>lan pa og dug<strong>ang</strong>.<br />

Aron makab-ot <strong>ang</strong> atong mah<strong>ang</strong>turong<br />

padulngan, kita magtinguha<br />

ug maningkamot <strong>sa</strong> pagbaton og<br />

mga kinaiya nga gikinah<strong>ang</strong>lan aron<br />

mamahimong u<strong>sa</strong> ka mah<strong>ang</strong>turong<br />

binuhat. Sama pan<strong>ang</strong>lit, <strong>ang</strong> mah<strong>ang</strong>turong<br />

mga binuhat mopa<strong>sa</strong>ylo<br />

<strong>sa</strong> tanan nga naka<strong>sa</strong>la kanila. Il<strong>ang</strong><br />

unahon <strong>ang</strong> kaayohan <strong>sa</strong> uban kay<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon. Ug nahigugma<br />

sila <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong> Dios.<br />

Kon kini mora og lisud kaayo—ug<br />

<strong>sa</strong> pagkatinuod dili kini <strong>sa</strong>yon al<strong>ang</strong><br />

ni bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> kanato—nan atong<br />

sugdan uban <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tinguha al<strong>ang</strong><br />

niana nga mga kinaiya ug m<strong>ang</strong>ayo<br />

og tab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong mahigugmaon<br />

nga L<strong>ang</strong>itnong Amahan kalabut <strong>sa</strong><br />

atong mga pagbati. Ang Ba<strong>sa</strong>hon ni<br />

Mormon nagtudlo kanato nga kita<br />

kinah<strong>ang</strong>lan nga “mag-ampo ngadto<br />

<strong>sa</strong> Amahan uban <strong>sa</strong> tibuok kusog <strong>sa</strong><br />

kasingkasing, nga [kita] unta mapuno<br />

niini nga gugma, diin siya mitugyan<br />

diha <strong>sa</strong> tanan kin<strong>sa</strong> tinuod nga mga<br />

sumusunod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> Anak, nga si<br />

Jesukristo” (Moroni 7:48).<br />

Akong tapuson uban <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />

nga ehemplo kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

tinguha nga labawng tinguhaon <strong>sa</strong><br />

tan<strong>ang</strong> mga lalaki ug mga babaye—<br />

kadtong kin<strong>sa</strong> bag-ohay l<strong>ang</strong> naminyo<br />

ug kadtong kin<strong>sa</strong> dili pa minyo. Ang<br />

tanan kinah<strong>ang</strong>lan nga magtinguha ug<br />

maningkamot og maayo aron masiguro<br />

<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka kaminyoon al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

kah<strong>ang</strong>turan. Kadtong kin<strong>sa</strong> naminyo<br />

na didto <strong>sa</strong> templo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />

buhaton kutob <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mahimo aron<br />

mapreserbar kini. Kadtong kin<strong>sa</strong> wala<br />

pa maminyo kinah<strong>ang</strong>lan nga magtinguha<br />

nga maminyo didto <strong>sa</strong> templo<br />

ug maningkamot <strong>sa</strong> paghatag og<br />

prayoridad nga ma<strong>ang</strong>kon kini. Ang<br />

mga kabatan-onan ug mga batan-on<br />

nga wala pa maminyo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />

makigbatok <strong>sa</strong> konsepto nga <strong>sa</strong>kto <strong>sa</strong><br />

politikanhong paagi apan <strong>sa</strong>yop <strong>sa</strong><br />

mah<strong>ang</strong>turong paagi nga midaut <strong>sa</strong><br />

kaimportante <strong>sa</strong> pagminyo ug pagbaton<br />

og mga anak. 7<br />

<strong>Mga</strong> ulitawo, palihug hunahunaa<br />

<strong>ang</strong> hagit dinhi niini nga sulat nga<br />

gisulat <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka dalaga. Siya n<strong>ang</strong>aliyupo<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> “matarung nga anak<br />

nga mga babaye <strong>sa</strong> Dios nga tinuoray<br />

nga n<strong>ang</strong>ita og u<strong>sa</strong> ka takus nga<br />

kapikas, apan <strong>ang</strong> mga kalalakin-an<br />

daw nabutaan ug naglibog kon kini<br />

responsibilidad ba nila o dili nga m<strong>ang</strong>ita<br />

niining talag<strong>sa</strong>on, pinili nga anak<br />

nga mga babaye <strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong<br />

Amahan ug m<strong>ang</strong>ulitawo kanila ug<br />

magmahimong andam <strong>sa</strong> paghimo ug<br />

pagtuman <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>grado nga mga pakig<strong>sa</strong>ad<br />

diha <strong>sa</strong> balay <strong>sa</strong> Ginoo.” Siya mitapos,<br />

“Adunay dagh<strong>ang</strong> LDS nga mga<br />

ulitawo dinhi nga malipayon kaayong<br />

magsuroy-suroy ug maglipay-lipay,<br />

ug makig-date ug maglingaw-lingaw,<br />

apan wala gayuy tinguha nga mohimo<br />

og bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> nga pa<strong>sa</strong>lig ngadto <strong>sa</strong><br />

u<strong>sa</strong> ka babaye.” 8<br />

Sigurado ko nga <strong>ang</strong> ub<strong>ang</strong> batanong<br />

mga lalaki nga matinguhaon<br />

nga n<strong>ang</strong>ita gusto nga modug<strong>ang</strong> ko<br />

nga adunay pipila ka batan-ong mga<br />

babaye kan<strong>sa</strong>ng mga tinguha al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

takus nga kaminyoon ug <strong>sa</strong> pagbaton<br />

og mga anak minus ra kaayo kay <strong>sa</strong><br />

il<strong>ang</strong> mga tinguha al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> propesyon<br />

o uban nga tawhanong mga pasidungog.<br />

Ang mga lalaki ug mga babaye<br />

parehong nagkinah<strong>ang</strong>lan og matarung<br />

nga mga tinguha nga modala<br />

kanila ngadto <strong>sa</strong> kinabuhing dayon.<br />

Atong hinumduman nga <strong>ang</strong> mga<br />

tinguha <strong>ang</strong> momando <strong>sa</strong> atong mga<br />

prayoridad, <strong>ang</strong> mga prayoridad<br />

mohulma <strong>sa</strong> atong mga pagpili, ug<br />

<strong>ang</strong> mga pagpili motino <strong>sa</strong> atong mga<br />

binuhatan. Agig dug<strong>ang</strong>, <strong>ang</strong> atong<br />

mga binuhatan ug <strong>ang</strong> atong mga<br />

tinguha mao <strong>ang</strong> hinungdan nga kita<br />

mamahimong ingon niana nga mat<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> tawo, u<strong>sa</strong> ka tinuod nga higala, u<strong>sa</strong><br />

ka talag<strong>sa</strong>on nga magtutudlo, o u<strong>sa</strong> ka<br />

tawo nga nahimong <strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kinabuhing<br />

dayon.<br />

Ako mopamatuod kabahin ni Jesukristo,<br />

kan<strong>sa</strong>ng gugma, kan<strong>sa</strong>ng mga<br />

pagtulun-an ug kan<strong>sa</strong>ng pag-ula <strong>ang</strong><br />

naghimo niining tanan nga posible.<br />

Labaw <strong>sa</strong> tanan ako nag-ampo nga<br />

kita magtinguha nga mahimong <strong>sa</strong>ma<br />

Kaniya aron moabut <strong>ang</strong> adlaw nga<br />

kita makabalik <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> presensya<br />

aron <strong>sa</strong> pagdawat <strong>sa</strong> kahingpitan <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> kalipay. Sa p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo,<br />

amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. Ray Cox, interbyu <strong>sa</strong> tagsulat, Ago. 1, 1985,<br />

Mount Plea<strong>sa</strong>nt, Utah, <strong>sa</strong> pagkumpirmar <strong>sa</strong><br />

un<strong>sa</strong>y gisulti kanako didto <strong>sa</strong> Provo, Utah,<br />

niadtong mga 1953.<br />

2. Tan-awa <strong>sa</strong> Richard C. Roberts, Legacy:<br />

<strong>The</strong> History <strong>of</strong> the Utah National Guard<br />

(2003), 307–14; “Self-Propelled Task Force,”<br />

National Guardsman, May 1971, likod nga<br />

hapin; Miracle at Kapyong: <strong>The</strong> Story <strong>of</strong> the<br />

213th (<strong>sa</strong>lida nga gihimo <strong>sa</strong> Southern Utah<br />

University, 2002).<br />

3. Tan-awa <strong>sa</strong> Aron Ralston, Between a Rock<br />

and a Hard Place (2004).<br />

4. Ralston, Between a Rock and a Hard Place,<br />

248.<br />

5. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Pagtulun-an <strong>sa</strong> mga<br />

Presidente <strong>sa</strong> Simbahan: Joseph Smith<br />

(2007), 251–252.<br />

6. Neal A. Maxwell, “According to the Desire<br />

<strong>of</strong> [Our] Hearts,” Ensign, Nob. 1996, 22, 21.<br />

7. Tan-awa <strong>sa</strong> Julie B. Beck, “Pagtudlo <strong>sa</strong><br />

Doktrina kabahin <strong>sa</strong> Pamilya,” Liahona,<br />

Mar. 2011, 32–37.<br />

8. Letter, Sept. 14, 2006.<br />

Mayo 2011<br />

45


<strong>Mga</strong> kaigsoonan, n<strong>ang</strong>hinaut ko<br />

nga kamong mibisita dinhi <strong>sa</strong><br />

Salt Lake may higayon aron<br />

malingaw <strong>sa</strong> nagkalain-laing mga<br />

kolor ug kahumot <strong>sa</strong> matahum nga<br />

mga bulak atol <strong>sa</strong> tingpamulak nga<br />

naglibut <strong>sa</strong> Temple Square.<br />

Ang tingpamulak nagdala og<br />

kabag-ohan <strong>sa</strong> kahayag ug <strong>sa</strong><br />

kinabuhi—nagpahinumdom kanato,<br />

pinaagi <strong>sa</strong> liyok <strong>sa</strong> mga panahon, <strong>sa</strong><br />

kinabuhi, <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kripisyo, ug Pagkabanhaw<br />

<strong>sa</strong> atong Ginoo ug Manunubos,<br />

si Jesukristo, kay “<strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong><br />

but<strong>ang</strong> nagpamatuod [Kaniya]”<br />

(Moises 6:63).<br />

Ang sukwahi niining matahum<br />

nga talan-awon <strong>sa</strong> tingpamulak ug<br />

<strong>sa</strong> simbolo niini <strong>sa</strong> paglaum, anaa<br />

<strong>ang</strong> kalibutan <strong>sa</strong> kawalay kasiguroan,<br />

kalisud, ug kalibug. Ang mga kahasol<br />

<strong>sa</strong> inadlawng kinabuhi—edukasyon,<br />

panarbaho, pagpadako <strong>sa</strong> mga anak,<br />

p<strong>ang</strong>alagad <strong>sa</strong> Simbahan ug mga<br />

46 Liahona<br />

Ni Elder M. Russell Ballard<br />

Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

Pagkaplag og<br />

Kalipay pinaagi<br />

<strong>sa</strong> Mahigugmaong<br />

Pagserbisyo<br />

Unta magpakita kita <strong>sa</strong> atong gugma ug pa<strong>sa</strong>lamat al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> maulaon nga <strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Manluluwas pinaagi <strong>sa</strong> atong<br />

yano, m<strong>ang</strong>giloloy-on nga mga buhat <strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />

calling, kalibutanong mga kalihokan,<br />

ug gani <strong>ang</strong> mga ka<strong>sa</strong>kit ug kasubanan<br />

<strong>sa</strong> wala damha nga mga <strong>sa</strong>kit<br />

ug trahedya—makapaluya kanato.<br />

Un<strong>sa</strong>on man nato <strong>sa</strong> paglingkawas<br />

niining gubot nga mga hagit ug walay<br />

kasiguro<strong>ang</strong> pagp<strong>ang</strong>ita og kalinaw <strong>sa</strong><br />

p<strong>ang</strong>hunahuna ug kalipay?<br />

U<strong>sa</strong>hay <strong>sa</strong>ma kita <strong>sa</strong> batan-ong<br />

negosyante gikan <strong>sa</strong> Boston, kin<strong>sa</strong><br />

niadtong 1849, sigun <strong>sa</strong> istorya, naagni<br />

<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>uykoy og bulawan <strong>sa</strong><br />

California. Gibaligya niya <strong>ang</strong> tanan<br />

niy<strong>ang</strong> mga kabt<strong>ang</strong>an aron <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> swerte didto <strong>sa</strong> mga<br />

<strong>sa</strong>pa <strong>sa</strong> California, nga giingon nga<br />

puno <strong>sa</strong> mga tibuok nga bulawan nga<br />

<strong>sa</strong> kadako <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo maglisud<br />

<strong>sa</strong> pag-al<strong>sa</strong> niini.<br />

Human <strong>sa</strong> adlawng tanan, <strong>ang</strong><br />

batan-on mituslob <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> ayagan<br />

diha <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>pa ug walay nakuha.<br />

Ang bugtong niya nga ganti mao ra<br />

<strong>ang</strong> nagtipun-og nga mga bato. Sa<br />

kahiubos ug kapurdoy, andam na<br />

siy<strong>ang</strong> mohunong h<strong>ang</strong>tud nga u<strong>sa</strong><br />

ka adlaw u<strong>sa</strong> ka tigul<strong>ang</strong>, hanas nga<br />

tigsuhid miingon kaniya, “Daghan na<br />

gayud n<strong>ang</strong> mga batoha <strong>ang</strong> natigum<br />

nimo, dong.”<br />

Ang batan-ong lalaki mitubag,<br />

“Wala may bulawan dinhi. Mopauli na<br />

l<strong>ang</strong> ko.”<br />

Naglakaw ibabaw <strong>sa</strong> nagtipun-og<br />

nga mga bato, <strong>ang</strong> tigul<strong>ang</strong> nga tigsuhid<br />

miingon “O, tinuod gayud nga<br />

adunay bulawan dinhi. Kinah<strong>ang</strong>lan<br />

l<strong>ang</strong> nga makamao ka a<strong>sa</strong> m<strong>ang</strong>ita<br />

niini.” Mipunit siya og duha ka bato<br />

ug gipak<strong>ang</strong> kini. U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga bato<br />

nabuak, nagpakita og pipila ka pinong<br />

tipaka <strong>sa</strong> bulawan nga migilak <strong>sa</strong><br />

hayag <strong>sa</strong> adlaw.<br />

Nakamatikod <strong>sa</strong> nagbugol nga bag<br />

nga gihigot <strong>sa</strong> hawak <strong>sa</strong> tigsuhid, <strong>ang</strong><br />

batan-on miingon, “N<strong>ang</strong>ita ko og mga<br />

tibuok <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> naa <strong>sa</strong> imong bag, dili<br />

kay pinong tipaka.”<br />

Ang tigul<strong>ang</strong> nga tigsuhid mitunol<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> bag ngadto <strong>sa</strong> batan-on,<br />

kin<strong>sa</strong> mitan-aw <strong>sa</strong> sulod, naglaum<br />

nga makakita og dagh<strong>ang</strong> tibuok nga<br />

bulawan. Natingala siya nga makita<br />

<strong>ang</strong> bag nga puno <strong>sa</strong> liboan ka pinong<br />

tipaka <strong>sa</strong> bulawan.<br />

Ang tigul<strong>ang</strong> nga tigsuhid miingon,<br />

“Dong, akong nakita nga busy kaayo<br />

ka nga nagp<strong>ang</strong>ita og dagkong buok<br />

nga bulawan nga wala na hinoon<br />

nimo masudli <strong>ang</strong> imong bag niining<br />

bililhon nga mga pinong tipaka <strong>sa</strong><br />

bulawan. Ang mapailubong pagtigum<br />

niining pinong mga tipaka nagpaadunahan<br />

gayud kanako.”<br />

Kini nga istorya naghulagway <strong>sa</strong> espirituhanong<br />

kamatuoran nga gitudlo<br />

ni Alma <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> anak nga si Helaman:<br />

“Pinaagi <strong>sa</strong> gagmay ug yano nga<br />

mga but<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga dagko nga but<strong>ang</strong><br />

ipahinabo. . . .<br />

“. . . Ug pinaagi <strong>sa</strong> gagmay nga mga<br />

pamaagi <strong>ang</strong> Ginoo . . . mopahigayon<br />

<strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> daghan nga mga<br />

kalag” (Alma 37:6–7).<br />

<strong>Mga</strong> kaigsoonan, <strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />

ni Jesukristo yano, bi<strong>sa</strong>n lisud-lisuron<br />

pa nato kini. Atong paningkamutan<br />

<strong>ang</strong> paghimo <strong>sa</strong> atong kinabuhi nga<br />

yano, nga dili mahan-ukan <strong>sa</strong> dili maayong<br />

mga impluwensya, mag-focus<br />

niana nga mga but<strong>ang</strong> nga labing<br />

mapuslanon.


Un<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong> bililhon, yanong<br />

mga but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo nga maghatag<br />

og katin-awan ug katuyoan <strong>sa</strong><br />

atong kinabuhi? Un<strong>sa</strong> man kan<strong>ang</strong><br />

giingon nga pinong mga tipaka <strong>sa</strong><br />

bulawan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo kan<strong>sa</strong>ng<br />

mapailubon nga pagtigum <strong>sa</strong> atong<br />

paglakaw niining kinabuhia moganti<br />

kanato <strong>sa</strong> kinadak-<strong>ang</strong> bahandi—<strong>ang</strong><br />

bililhong ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kinabuhing dayon?<br />

Mituo ako nga adunay u<strong>sa</strong> ka<br />

yano apan tulukibon—gani makadasig—nga<br />

baruganan nga nagl<strong>ang</strong>kob<br />

<strong>sa</strong> kinatibuk-an <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni<br />

Jesukristo. Kon kining mga baruganan<br />

kinasingkasing natong h<strong>ang</strong>upon ug<br />

himoon nga maoy focus <strong>sa</strong> atong kinabuhi,<br />

mopalun<strong>sa</strong>y kini ug mobalaan<br />

kanato aron makapuyo kita og balik<br />

<strong>sa</strong> presensya <strong>sa</strong> Dios.<br />

Ang Manluluwas namulong niini<br />

nga baruganan dih<strong>ang</strong> gitubag Niya<br />

<strong>ang</strong> Pariseo nga n<strong>ang</strong>utana, “Magtutudlo,<br />

un<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong> dakong sugo <strong>sa</strong><br />

kasugoan?<br />

“Ug si Jesus miingon ngadto kaniya,<br />

Higugmaa <strong>ang</strong> Ginoo nga imong<br />

Dios <strong>sa</strong> tibuok mong kasingkasing, ug<br />

<strong>sa</strong> tibuok mong kalag, ug <strong>sa</strong> tibuok<br />

mong <strong>sa</strong>labutan.<br />

“Mao kana <strong>ang</strong> dako ug un<strong>ang</strong><br />

sugo.<br />

“Ug <strong>ang</strong> ikaduha sulo<strong>sa</strong>ma ra,<br />

Higugmaa <strong>ang</strong> imong silingan <strong>sa</strong>ma<br />

<strong>sa</strong> imong kaugalingon” (Mateo<br />

22:36–40).<br />

Pinaagi lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paghigugma <strong>sa</strong><br />

Dios ug k<strong>ang</strong> Kristo <strong>sa</strong> tibuok natong<br />

kasingkasing, kalag, ug hunahuna nga<br />

kita makahimo <strong>sa</strong> pagpakigbahin niini<br />

nga gugma ngadto <strong>sa</strong> atong mga silingan<br />

pinaagi <strong>sa</strong> mga buhat <strong>sa</strong> kamabination<br />

ug pagserbisyo—<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> paagi<br />

nga <strong>ang</strong> Manluluwas mohigugma ug<br />

moserbisyo kanatong tanan kon ania<br />

pa Siya kauban nato karon.<br />

Kon kining tiunay nga gugma ni<br />

Kristo—o gugm<strong>ang</strong> putli—moputos<br />

kanato, kita maghunahuna, mobati, ug<br />

molihok nga <strong>sa</strong>ma gayud <strong>sa</strong> paghunahuna,<br />

pagbati, ug paglihok <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong<br />

Amahan ug ni Jesus. Ang atong<br />

kadasig ug kinasingkasing nga tinguha<br />

mahi<strong>sa</strong>ma nian<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Iy<strong>ang</strong> gipakigbahin kini nga tinguha<br />

ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga Apostoles <strong>sa</strong><br />

bisperas <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Paglan<strong>sa</strong>ng <strong>sa</strong> Krus.<br />

Siya miingon:<br />

“Ako magahatag kaninyog bag-ong<br />

sugo, Nga kinah<strong>ang</strong>lan maghigugmaay<br />

kamo <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>; maingon nga<br />

ako nahigugma kaninyo. . . .<br />

“Ang tan<strong>ang</strong> tawo makaila nga<br />

kamo mga tinun-an ko pinaagi niini<br />

kon kamo maghigugmaay <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />

u<strong>sa</strong>” ( Juan 13:34–35).<br />

Ang gugma nga gihulagway <strong>sa</strong><br />

Manluluwas u<strong>sa</strong> ka aktibo nga gugma.<br />

Dili kini makita pinaagi <strong>sa</strong> dagko ug<br />

bayanihong mga binuhatan hinoon<br />

pinaagi <strong>sa</strong> yanong mga buhat <strong>sa</strong> kamabination<br />

ug pagserbisyo.<br />

Anaay dili maihap nga mga pamaagi<br />

ug mga kahimt<strong>ang</strong> diin makaserbisyo<br />

ug makahigugma kita <strong>sa</strong> uban.<br />

Mosugyot ako og pipila niini.<br />

Una, <strong>ang</strong> gugma nga putli magsugod<br />

<strong>sa</strong> panimalay. Ang labing importante<br />

lam<strong>ang</strong> nga baruganan nga<br />

<strong>ang</strong>ay<strong>ang</strong> maghari <strong>sa</strong> matag panimalay<br />

mao <strong>ang</strong> pagsunod <strong>sa</strong> Bulawanong<br />

Lagda—<strong>ang</strong> pahim<strong>ang</strong>no <strong>sa</strong> Ginoo<br />

nga “buhati <strong>ang</strong> mga tawo <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

un<strong>sa</strong>y buot ninyo nga il<strong>ang</strong> pagabuhaton<br />

kaninyo” (Mateo 7:12). Hunong <strong>sa</strong><br />

makadiyot ug hunahunaa un<strong>sa</strong> kahay<br />

inyong bation kon kamo makadawat<br />

og ngil-ad nga mga sinultihan o mga<br />

binuhatan. Pinaagi <strong>sa</strong> atong ehemplo,<br />

atong tudloan <strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> atong<br />

pamilya <strong>sa</strong> paghigugma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />

Ang laing dapit diin kita adunay<br />

igong oportunidad <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />

mao <strong>ang</strong> Simbahan. Ang atong mga<br />

ward ug mga branch <strong>ang</strong>ay nga<br />

himoong dapit diin <strong>ang</strong> Bulawanong<br />

Lagda kanunay nga mogiya <strong>sa</strong> atong<br />

mga pulong ug mga buhat ngadto<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>. Pinaagi <strong>sa</strong> mabinationg<br />

pagtratar <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, pagsulti og mga<br />

pulong <strong>sa</strong> pagsuporta ug pagdasig,<br />

ug <strong>sa</strong> pagkasensitibo <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, makatab<strong>ang</strong><br />

kita <strong>sa</strong> pagmugna og panaghiu<strong>sa</strong> tali<br />

<strong>sa</strong> mga miyembro <strong>sa</strong> ward. Diin naa<br />

<strong>ang</strong> gugm<strong>ang</strong> putli, wala nay dapit<br />

al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>libak o ngil-ad nga mga<br />

sinultihan.<br />

Ang mga miyembro <strong>sa</strong> ward, mga<br />

adult ug mga kabatan-onan, magkahiu<strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong> makahuluganong serbisyo aron<br />

<strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> uban.<br />

Duha l<strong>ang</strong> ka semana <strong>ang</strong> milabay,<br />

<strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> South America<br />

Northwest Area, si Elder Marcus B.<br />

Nash <strong>sa</strong> Seventy, mireport nga <strong>sa</strong><br />

pag-assign “<strong>sa</strong> mga lig-on <strong>sa</strong> espiritu<br />

ngadto <strong>sa</strong> mga huy<strong>ang</strong>,” nakaluwas<br />

sila og gatu<strong>sa</strong>n ka mga dili aktibo nga<br />

mga adult ug mga kabatan-onan. Pinaagi<br />

<strong>sa</strong> gugma ug pagserbisyo, “anamanam”<br />

sila namalik. Kining mga buhat<br />

<strong>sa</strong> kamabination nagmugna og lig-on<br />

ug malungtaron nga kasuod ngadto<br />

<strong>sa</strong> tanan nga miapil—<strong>sa</strong> mga mitab<strong>ang</strong><br />

ug <strong>sa</strong> mga gitab<strong>ang</strong>an. Daghan<br />

kaayong bililhon nga mga handumanan<br />

<strong>ang</strong> nasentro <strong>sa</strong> ingon niana nga<br />

serbisyo.<br />

Kon akong hunahunaon <strong>ang</strong><br />

akong dagh<strong>ang</strong> katuigan nga pagp<strong>ang</strong>alagad<br />

<strong>sa</strong> Simbahan, pipila <strong>sa</strong><br />

Mayo 2011<br />

47


pinakatulukibon nakong mga handumanan<br />

mao <strong>ang</strong> mga panahon nga<br />

nakig-uban ako <strong>sa</strong> mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> ward aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

tawo.<br />

Sama pan<strong>ang</strong>lit, nakahinumdom<br />

ko <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka bishop nga nakigtambayayong<br />

<strong>sa</strong> aktibong mga miyembro<br />

<strong>sa</strong> akong ward <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> among<br />

gilimpyohan <strong>ang</strong> kanal <strong>sa</strong> among<br />

stake welfare farm. Dili kini <strong>sa</strong>yon nga<br />

buluhaton! U<strong>sa</strong> ka dili kaayo aktibong<br />

miyembro nga <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> katuigan<br />

wala magsimbahan gidapit <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />

kanamo. Tungod <strong>sa</strong> gugma ug<br />

<strong>sa</strong> pakigdait nga iy<strong>ang</strong> gibati uban<br />

kanamo <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagtrabaho ug nagistoryahanay<br />

kami didto <strong>sa</strong> baho nga<br />

kanal, misimba na siya og balik ug<br />

wala madugay na-sealed <strong>sa</strong> templo<br />

ngadto <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> a<strong>sa</strong>wa ug mga anak.<br />

Ang among panagdait pinaagi <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />

mipanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga<br />

anak, mga apo, ug karon <strong>sa</strong> mga apo<br />

<strong>sa</strong> tuhod. Daghan kanila nakaserbisyo<br />

og misyon, naminyo sulod <strong>sa</strong> templo,<br />

ug nagpadako og mah<strong>ang</strong>turong mga<br />

pamilya—talag<strong>sa</strong>ong buhat <strong>ang</strong> nahitabo<br />

tungod <strong>sa</strong> yano nga buhat, u<strong>sa</strong> ka<br />

gamayng tipak <strong>sa</strong> bulawan.<br />

Laing dapit diin kita makaserbisyo<br />

mao <strong>ang</strong> atong mga komunidad.<br />

Isip u<strong>sa</strong> ka lun<strong>sa</strong>y nga pagpahayag<br />

<strong>sa</strong> atong gugma ug pagpakabana,<br />

makatab<strong>ang</strong> kita niadtong mga<br />

48 Liahona<br />

n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> atong tab<strong>ang</strong>.<br />

Daghan kaninyo <strong>ang</strong> misul-ob <strong>sa</strong><br />

Helping Hands T-shirt ug mitrabaho<br />

nga walay pagkaluya aron <strong>sa</strong> paghupay<br />

<strong>sa</strong> mga nag-antus ug <strong>sa</strong> pagpalambo<br />

<strong>sa</strong> atong mga komunidad. Ang<br />

mga young single adult <strong>sa</strong> Sendai<br />

Japan Stake bag-o l<strong>ang</strong> mihatag og<br />

dili mabayran og <strong>sa</strong>lapi nga serbisyo<br />

<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita <strong>sa</strong> mga miyembro<br />

human <strong>sa</strong> makagun-ob nga linog ug<br />

tsunami. Adunay dagh<strong>ang</strong> mga paagi<br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />

Pinaagi <strong>sa</strong> atong kinasingkasing<br />

nga kamabination ug pagserbisyo, makahimo<br />

kita og mga higala niadtong<br />

kin<strong>sa</strong> atong giserbisyohan. Gumikan<br />

niini nga mga pagpakighigala moabut<br />

<strong>ang</strong> maayong panabut <strong>sa</strong> atong<br />

debosyon <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ug u<strong>sa</strong> ka<br />

tinguha nga makakat-on og dug<strong>ang</strong><br />

mahitungod nato.<br />

Ang buotan nakong higala nga si<br />

Elder Joseph B. Wirthlin namulong kabahin<br />

<strong>sa</strong> gahum niini nga baruganan<br />

dih<strong>ang</strong> siya miingon: “Ang pagkamabination<br />

mao <strong>ang</strong> mahinungdanon <strong>sa</strong><br />

pagkahal<strong>ang</strong>don. . . . [Kini] mao <strong>ang</strong><br />

yawe nga moabli <strong>sa</strong> mga pultahan ug<br />

momugna og mga higala. Mopahumok<br />

kini <strong>sa</strong> mga kasingkasing ug moumol<br />

<strong>sa</strong> mga relasyon nga mahimong<br />

molungtad <strong>sa</strong> tibuok kinabuhi” (“Ang<br />

Hiyas <strong>sa</strong> Pagkamabination,” Liahona<br />

Mayo 2005, 26).<br />

Laing paagi nga kita makaserbisyo<br />

<strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />

mao <strong>ang</strong> misyonaryo nga pagserbisyo—dili<br />

lam<strong>ang</strong> isip full-time nga<br />

mga misyonaryo apan u<strong>sa</strong>b isip mga<br />

higala ug mga silingan. Ang umaabut<br />

nga paglambo <strong>sa</strong> Simbahan dili<br />

mahitabo pinaagi lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagpanuktok<br />

<strong>sa</strong> mga panimalay <strong>sa</strong> mga dili<br />

nato kaila. Mahitabo kini kon <strong>ang</strong><br />

mga miyembro, uban <strong>sa</strong> atong mga<br />

misyonaryo, puno <strong>sa</strong> gugma <strong>sa</strong> Dios<br />

ug ni Kristo makakita <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />

ug mo<strong>sa</strong>nong niadto nga<br />

mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan diha <strong>sa</strong> diwa <strong>sa</strong><br />

m<strong>ang</strong>giloloy-on nga pagserbisyo.<br />

Kon kita mobuhat niini, mga<br />

kaigsoonan, <strong>ang</strong> mga matinuoron <strong>sa</strong><br />

kasingkasing mobati <strong>sa</strong> atong sinseridad<br />

ug <strong>sa</strong> atong gugma. Daghan <strong>ang</strong><br />

magtinguha nga makahibalo pa og<br />

dug<strong>ang</strong> mahitungod nato. Ug niana<br />

lam<strong>ang</strong> nga paagi nga <strong>ang</strong> Simbahan<br />

molambo gayud aron molukop <strong>sa</strong><br />

tibuok yuta. Dili kini matuman pinaagi<br />

<strong>sa</strong> mga misyonaryo lam<strong>ang</strong> apan nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />

<strong>sa</strong> interes ug pagserbisyo<br />

<strong>sa</strong> matag miyembro.<br />

Sa tanan natong pagserbisyo, kinah<strong>ang</strong>lan<br />

mahimo kit<strong>ang</strong> sensitibo <strong>sa</strong><br />

mga pag-aghat <strong>sa</strong> Espiritu Santo. Ang<br />

ligdong, hinay nga tingog mopahibalo<br />

kanato kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> nagkinah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong><br />

atong tab<strong>ang</strong> ug un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> atong mahimo<br />

aron matab<strong>ang</strong>an sila.<br />

Si Presidente Spencer W. Kimball<br />

miingon: “Importante kaayo nga moserbisyo<br />

kita <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> gingharian.<br />

. . . Kanunay gayud, <strong>ang</strong> atong<br />

mga buhat <strong>sa</strong> pagserbisyo nagl<strong>ang</strong>kob<br />

<strong>sa</strong> yano nga pagdasig o <strong>sa</strong> paghatag<br />

og . . . tab<strong>ang</strong> uban <strong>sa</strong> kalibutanon<br />

nga tahas, apan un<strong>sa</strong> ka mahimayaon<br />

nga <strong>sa</strong>ngputanan <strong>ang</strong> mahitabo . . . gikan<br />

<strong>sa</strong> gamay apan kinabubut-on nga<br />

mga buhat!” <strong>Mga</strong> Pagtulun-an <strong>sa</strong> mga<br />

Presidente <strong>sa</strong> Simbahan: Spencer W.<br />

Kimball (2006), 103).<br />

Ug si Presidente Thomas S. Monson<br />

mitambag:<br />

“Ang mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> uban<br />

kanunayng anaa, ug <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong><br />

kanato makahimo og but<strong>ang</strong> aron <strong>sa</strong><br />

pagtab<strong>ang</strong> og u<strong>sa</strong> ka tawo.<br />

“. . . Gawas kon kalimtan nato <strong>ang</strong><br />

atong kaugalingon diha <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />

<strong>sa</strong> uban, gamay ra <strong>ang</strong> katuyoan<br />

<strong>sa</strong> atong kaugalingong kinabuhi”


(“Un<strong>sa</strong> may Akong Nabuhat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

U<strong>sa</strong> ka Tawo Karon?” Liahona Nob.<br />

2009, 85).<br />

<strong>Mga</strong> kaigsoonan, akong ipa<strong>sa</strong>but<br />

pag-u<strong>sa</strong>b nga <strong>ang</strong> labing importanting<br />

hiyas <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan ug<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pinal<strong>ang</strong>ga nga Anak nga<br />

kinah<strong>ang</strong>lan natong tinguhaon ug<br />

<strong>ang</strong>kunon <strong>sa</strong> atong kinabuhi mao <strong>ang</strong><br />

ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> gugm<strong>ang</strong> putli, “<strong>ang</strong> tiunay<br />

nga gugma ni Kristo” (Moroni 7:47).<br />

Gikan niini nga ga<strong>sa</strong> motubod <strong>ang</strong><br />

atong kapasidad <strong>sa</strong> paghigugma ug<br />

pagserbisyo <strong>sa</strong> uban <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gihimo<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Si propet<strong>ang</strong> Mormon mitudlo kanato<br />

<strong>sa</strong> dakong importansya niini nga<br />

ga<strong>sa</strong> ug misulti kanato un<strong>sa</strong>on nga<br />

kita makadawat niini: “Bu<strong>sa</strong>, akong<br />

hinigugma nga mga kaigsoonan,<br />

pag-ampo ngadto <strong>sa</strong> Amahan uban<br />

<strong>sa</strong> tibuok kusog <strong>sa</strong> kasingkasing, nga<br />

kamo unta mapuno niini nga gugma,<br />

diin siya mitugyan diha <strong>sa</strong> tanan kin<strong>sa</strong><br />

tinuod nga mga sumusunod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

Anak, nga si Jesukristo; aron mahimo<br />

kamo nga mga anak <strong>sa</strong> Dios; nga kon<br />

siya moabut kita mahi<strong>sa</strong>ma kaniya,<br />

kay kita makakita kaniya nga mao gihapon;<br />

nga kita mahimo nga makabaton<br />

niini nga paglaum; aron mahimo<br />

kita nga putli ingon nga siya putli”<br />

(Moroni 7:48).<br />

Dagkong mga but<strong>ang</strong> mapahinabo<br />

pinaagi <strong>sa</strong> gagmay ug yanong mga<br />

but<strong>ang</strong>. Sama <strong>sa</strong> pinong tipaka <strong>sa</strong><br />

bulawan nga matigum <strong>sa</strong> kadugayan<br />

ngadto <strong>sa</strong> dakong bahandi, <strong>ang</strong> atong<br />

gagmay ug yanong mga buhat <strong>sa</strong><br />

kamabination ug pagserbisyo matigum<br />

ngadto <strong>sa</strong> kinabuhi nga puno <strong>sa</strong><br />

gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan,<br />

debosyon <strong>sa</strong> buhat ni Ginoong<br />

Jesukristo, ug pagbati <strong>sa</strong> kalinaw ug<br />

kalipay <strong>sa</strong> matag higayon nga kita<br />

motab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />

Samt<strong>ang</strong> nagkaduol <strong>ang</strong> panahon<br />

<strong>sa</strong> Pasko <strong>sa</strong> Pagkabanhaw, unta<br />

magpakita kita <strong>sa</strong> atong gugma ug<br />

pa<strong>sa</strong>lamat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> maulaon nga<br />

<strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Manluluwas pinaagi <strong>sa</strong><br />

atong yano, m<strong>ang</strong>giloloy-on nga mga<br />

buhat <strong>sa</strong> pagserbisyo ngadto <strong>sa</strong> atong<br />

mga kaigsoonan diha <strong>sa</strong> panimalay, <strong>sa</strong><br />

simbahan, ug <strong>sa</strong> atong mga komunidad.<br />

Al<strong>ang</strong> niini ako mapainub<strong>sa</strong>nong<br />

nag-ampo <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo,<br />

amen. ◼<br />

SESYON SA PRIESTHOOD | Abril 2, 2011<br />

Ni Elder Neil L. Andersen<br />

Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />

Pag-andam <strong>sa</strong><br />

Kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />

Ang inyong misyon mahimong u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>grado nga<br />

oportunidad <strong>sa</strong> pagdala <strong>sa</strong> uban ngadto ni Kristo ug <strong>sa</strong><br />

pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-andam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

M amulong<br />

ako karong gabhiona<br />

ilabi na ngadto <strong>sa</strong> mga<br />

nag-edad og 12 h<strong>ang</strong>tud 25<br />

kin<strong>sa</strong> naghupot <strong>sa</strong> priesthood <strong>sa</strong> Dios.<br />

Kami naghunahuna kaninyo <strong>sa</strong> kanunay<br />

ug kami nag-ampo al<strong>ang</strong> kaninyo.<br />

Kau<strong>sa</strong> ako naistoryahan kabahin <strong>sa</strong><br />

among kwatro anyos nga apo nga<br />

lalaki nga giduot <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>hud<br />

nga lalaki. Human maam-ami <strong>ang</strong><br />

naglihak nga bata, <strong>ang</strong> akong a<strong>sa</strong>wa,<br />

si Kathy, miduol <strong>sa</strong> kwatro anyos ug<br />

n<strong>ang</strong>utana, “Nganong imong giduot<br />

<strong>ang</strong> imong m<strong>ang</strong>hud?” Iy<strong>ang</strong> gitan-aw<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> lola ug mitubag, “Mimi,<br />

pa<strong>sa</strong>yloa ko. Nawala <strong>ang</strong> akong CTR<br />

nga singsing, ug dili na ko makapili<br />

<strong>sa</strong> husto.” Kami na<strong>sa</strong>yud nga ikaw<br />

kanunay nga naningkamot <strong>sa</strong> pagpili<br />

<strong>sa</strong> husto. Pin<strong>ang</strong>ga kaayo ka namo.<br />

Naghunahuna ba kamo kon nganong<br />

gipadala kamo dinhi <strong>sa</strong> yuta<br />

niining panahona? Wala kamo natawo<br />

<strong>sa</strong> panahon nila ni Adan ug Eva<br />

o <strong>sa</strong> panahon nga <strong>ang</strong> mga paraon<br />

mao <strong>ang</strong> nagamando <strong>sa</strong> Ehipto o <strong>sa</strong><br />

panahon <strong>sa</strong> Ming Dynasty. Mianhi<br />

kamo <strong>sa</strong> yuta niining panahona, 20<br />

ka mga siglo human <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> paganhi<br />

ni Kristo. Ang priesthood <strong>sa</strong><br />

Dios gipahiuli dinhi <strong>sa</strong> yuta, ug <strong>ang</strong><br />

Ginoo mipahimut<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kamot<br />

<strong>sa</strong> pag-andam <strong>sa</strong> kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> mahimayaong pagbalik. Mao<br />

kini <strong>ang</strong> mga adlaw <strong>sa</strong> dagkong<br />

oportunidad ug importante nga mga<br />

responsibilidad. Mao kini <strong>ang</strong> inyong<br />

mga adlaw.<br />

Sa inyong bunyag, inyong gipahayag<br />

<strong>ang</strong> inyong hugot nga pagtuo diha<br />

ni Jesukristo. Sa inyong ordinasyon<br />

nganha <strong>sa</strong> priesthood, <strong>ang</strong> inyong<br />

mga talento ug espirituhanon nga mga<br />

kapasidad napalambo. U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> inyong<br />

importante nga mga responsibilidad<br />

mao <strong>ang</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-andam <strong>sa</strong><br />

kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Mayo 2011<br />

49


Ang Ginoo mipili og u<strong>sa</strong> ka propeta,<br />

si Presidente Thomas S. Monson,<br />

aron modumala <strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

priesthood. Kaninyo, si Presidente<br />

Monson miingon: “Ang Ginoo nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />

og mga misyonaryo.” 1<br />

“Kada takus, makahimo nga batanong<br />

lalaki kinah<strong>ang</strong>lan m<strong>ang</strong>andam<br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo og misyon. Ang<br />

misyonaryo nga pagserbisyo u<strong>sa</strong> ka<br />

katungdanan <strong>sa</strong> priesthood—u<strong>sa</strong> ka<br />

obligasyon nga gipaabut <strong>sa</strong> Ginoo<br />

[kaninyo] kin<strong>sa</strong> gihatagan og hilabihan<br />

ka daghan.” 2<br />

Ang misyonaryo nga pagserbisyo<br />

nagkinah<strong>ang</strong>lan og <strong>sa</strong>kripisyo. Sa<br />

kanunay adunay but<strong>ang</strong> nga inyong<br />

biyaan <strong>sa</strong> higayon nga kamo motubag<br />

<strong>sa</strong> tawag <strong>sa</strong> propeta aron moserbisyo.<br />

Kadtong kin<strong>sa</strong> nagsunod <strong>sa</strong> dula<br />

nga rugby nahibalo nga <strong>ang</strong> All Blacks<br />

<strong>sa</strong> New Zealand, u<strong>sa</strong> ka p<strong>ang</strong>alan<br />

nga gihatag tungod <strong>sa</strong> kolor <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />

uniporme, mao <strong>ang</strong> kinasikatan nga<br />

rugby team sukad. 3 Ang mapili nga<br />

maapil <strong>sa</strong> All Blacks didto <strong>sa</strong> New Zealand<br />

mahimong makomparar <strong>sa</strong> pagdula<br />

<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka football <strong>sa</strong> Superbowl<br />

team o <strong>sa</strong> World Cup soccer team.<br />

Niadtong 1961, <strong>sa</strong> edad nga 18<br />

ug naghupot <strong>sa</strong> Aaronic Priesthood,<br />

si Sidney Going, padulong na nga<br />

mahimong star <strong>sa</strong> rugby <strong>sa</strong> New<br />

Zealand. Tungod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong<br />

mga abilidad, daghan <strong>ang</strong> naghunahuna<br />

nga siya <strong>ang</strong> mapili inig sunod<br />

tuig al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> nasyonal nga All Blacks<br />

rugby team.<br />

Pag-edad og 19, niining kritikal nga<br />

50 Liahona<br />

panahon <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> nagkanindot nga<br />

rugby career, si Sid mipahayag nga<br />

iy<strong>ang</strong> biyaan <strong>ang</strong> dula nga rugby aron<br />

magmisyon. Ang pipila mitawag kaniya<br />

og h<strong>ang</strong>gaw. Ang uban mitawag<br />

kaniya og bu<strong>ang</strong>. 4 Mireklamo sila nga<br />

<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> oportunidad <strong>sa</strong> dula nga<br />

rugby basin dili na gayud moabut pa.<br />

Al<strong>ang</strong> k<strong>ang</strong> Sid dili mahinungdanon<br />

<strong>ang</strong> un<strong>sa</strong>y iy<strong>ang</strong> biyaan—<strong>ang</strong> mahinungdanon<br />

mao <strong>ang</strong> oportunidad<br />

ug responsibilidad nga nagpaabut.<br />

Siya adunay katungdanan <strong>sa</strong> priesthood<br />

nga mohatag og duha ka tuig<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kinabuhi aron i<strong>sa</strong>ngyaw <strong>ang</strong><br />

katinuod ni Ginoong Jesukristo ug <strong>sa</strong><br />

Iy<strong>ang</strong> gipahiuli nga eb<strong>ang</strong>helyo. Walay<br />

bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong>—bi<strong>sa</strong>n <strong>ang</strong> kahigayunan<br />

nga makadula <strong>sa</strong> national team uban<br />

<strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> pasidungog nga mahatag<br />

niini—<strong>ang</strong> makababag kaniya gikan<br />

niana nga katungdanan. 5<br />

Gitawag siya <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka propeta <strong>sa</strong><br />

Dios <strong>sa</strong> pagserbisyo didto <strong>sa</strong> Western<br />

Canada Mission. Niining bulana<br />

kwarenta ka tuig na <strong>ang</strong> milabay, <strong>ang</strong><br />

19 anyos nga si Elder Sidney Going<br />

mibiya <strong>sa</strong> New Zealand aron moserbisyo<br />

isip u<strong>sa</strong> ka misyonaryo <strong>sa</strong> Ang<br />

Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />

<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw.<br />

Si Sid misulti kanako og u<strong>sa</strong> ka<br />

kasinatian nga iy<strong>ang</strong> nasinati didto<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon. Gabii kadto, ug siya<br />

ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kompanyon mopauli<br />

na unta <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> apartment. Nakahukom<br />

sila nga mobisita og u<strong>sa</strong> pa<br />

ka pamilya. Ang amahan mipasulod<br />

kanila. Si Elder Going ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kompanyon mipamatuod <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Ang pamilya midawat <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon<br />

ni Mormon. Ang amahan nagba<strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong> tibuok gabii. Pagkahuman <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka semana ug tunga nahurot niya og<br />

ba<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> tibuok Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon,<br />

<strong>ang</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad, ug<br />

<strong>ang</strong> Perlas nga Labing Bililhon. Pipila<br />

ka semana <strong>ang</strong> milabay <strong>ang</strong> pamilya<br />

nabunyagan. 6<br />

U<strong>sa</strong> ka misyon imbis moapil <strong>sa</strong> All<br />

Blacks team <strong>sa</strong> New Zealand? Mitubag<br />

si Sid, “Ang panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> [pagdala <strong>sa</strong><br />

uban] ngadto <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo mas labaw<br />

ka mahinungdanon kay <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />

un<strong>sa</strong>ng but<strong>ang</strong> nga [inyo] gayud nga<br />

i<strong>sa</strong>kripisyo.” 7<br />

Tingali naghunahuna kamo kon<br />

un<strong>sa</strong>y nahitabo ni Sid Going human<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon? Labing importante:<br />

<strong>ang</strong> mah<strong>ang</strong>turong kaminyoon ngadto<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> minahal, si Colleen; lima ka<br />

hal<strong>ang</strong>don nga mga anak; ug <strong>ang</strong><br />

henerasyon <strong>sa</strong> mga apo. Nagpakabuhi<br />

siya nga nag<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> Amahan<br />

<strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>it, nagsunod <strong>sa</strong> mga sugo, ug<br />

nagserbisyo <strong>sa</strong> uban.<br />

Ug <strong>ang</strong> rugby? Human <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

misyon, si Sid Going nahimong u<strong>sa</strong><br />

<strong>sa</strong> labing bantugan nga magdudula <strong>sa</strong><br />

ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> All Blacks, nga midula<br />

sulod <strong>sa</strong> 11 ka mga season ug nagserbisyo<br />

sulod <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> katuigan isip<br />

il<strong>ang</strong> captain <strong>sa</strong> team. 8<br />

Un<strong>sa</strong> ka maayo si Sid Going? Maayo<br />

kaayo siya nga <strong>ang</strong> mga iskedyul<br />

<strong>sa</strong> pagban<strong>sa</strong>y ug pagdula nau<strong>sa</strong>b<br />

tungod kay dili siya modula og<br />

Dominggo. 9 Maayo kaayo si Sid nga<br />

<strong>ang</strong> Rayna <strong>sa</strong> England miila <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kontribusyon <strong>sa</strong> dula nga rugby. 10<br />

Maayo kaayo siya nga <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />

libro gisulat mahitungod kaniya nga<br />

giulohan og Super Sid.<br />

Un<strong>sa</strong> kaha kon kadto nga mga pasidungog<br />

wala moabut ni Sid human<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon? U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dakong mga<br />

milagro <strong>sa</strong> misyonaryo nga pagserbisyo<br />

niini nga Simbahan mao nga<br />

si Sid Going ug <strong>ang</strong> liboan nga <strong>sa</strong>ma<br />

kaniya wala m<strong>ang</strong>utana, “Un<strong>sa</strong>y akong<br />

makuha gikan <strong>sa</strong> akong misyon?” kondili,<br />

“Un<strong>sa</strong>y akong mahatag?”<br />

Ang inyong misyon mahimong<br />

u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>grado nga oportunidad <strong>sa</strong><br />

pagdala <strong>sa</strong> uban ngadto ni Kristo ug<br />

<strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-andam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi <strong>sa</strong> Manluluwas.


Ang Ginoo dugay n<strong>ang</strong> misulti<br />

kalabut <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan nga mga<br />

pagp<strong>ang</strong>andam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Ikaduh<strong>ang</strong><br />

Pag-anhi. Ngadto k<strong>ang</strong> Enoch,<br />

Siya namahayag, “Pagkamatarung Ako<br />

mopakanaog gikan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it; ug kamatuoran<br />

Ako mopadala gikan <strong>sa</strong> yuta,<br />

. . . ug pagkamatarung ug kamatuoran<br />

Ako mosugo nga mosilhig <strong>sa</strong> yuta<br />

ingon <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka lunop, aron pagpundok<br />

<strong>sa</strong> akong pinili gikan <strong>sa</strong> upat ka<br />

mga suok <strong>sa</strong> yuta.” 11 Si propeta Daniel<br />

nanagna nga <strong>sa</strong> ulahing mga adlaw<br />

<strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo mokaylap ngadto <strong>sa</strong><br />

mga kinatumyan <strong>sa</strong> yuta, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka “bukid [nga] gi<strong>sa</strong>p<strong>sa</strong>p nga walay<br />

kamot <strong>ang</strong> [u<strong>sa</strong> ka] bato.” 12 Si Nephi<br />

naghisgut mahitungod <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong><br />

ulahing mga adlaw ingon <strong>ang</strong> gidaghanon<br />

diyutay ra, mikatap <strong>sa</strong> tibuok<br />

yuta. 13 Ang Ginoo namahayag niini<br />

nga dispen<strong>sa</strong>syon, “Kamo gitawag<br />

<strong>sa</strong> pagpahinabo <strong>sa</strong> pagpundok <strong>sa</strong><br />

akong pinili.” 14 Akong batan-on nga<br />

mga kaigsoonan, <strong>ang</strong> inyong misyon<br />

u<strong>sa</strong> ka talag<strong>sa</strong>on nga oportunidad<br />

ug responsibilidad, nga importante<br />

niining gi<strong>sa</strong>ad nga pagpundok ug may<br />

kalabutan <strong>sa</strong> inyong mah<strong>ang</strong>turong<br />

padulngan.<br />

Gikan <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> mga adlaw <strong>sa</strong><br />

Pagpahiuli, <strong>ang</strong> mga Kaigsoonan<br />

seryoso kaayo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> buluhaton <strong>sa</strong><br />

pag<strong>sa</strong>ngyaw <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Niadtong<br />

1837, pito pa lam<strong>ang</strong> ka tuig human<br />

<strong>sa</strong> pag-organi<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> Simbahan, atol <strong>sa</strong><br />

panahon <strong>sa</strong> kakabus ug pagp<strong>ang</strong>gukod,<br />

<strong>ang</strong> mga misyonaryo gipadala<br />

aron itudlo <strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo didto<br />

<strong>sa</strong> England. Sa nagsunod nga pipila<br />

ka katuigan, <strong>ang</strong> mga misyonaryo<br />

nag<strong>sa</strong>ngyaw didto <strong>sa</strong> nagkalainlaing<br />

mga dapit <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> Austria, French<br />

Polynesia, India, Barbados, Chile, ug<br />

<strong>sa</strong> China. 15<br />

Gipanal<strong>ang</strong>inan <strong>sa</strong> Ginoo kini nga<br />

buhat, ug <strong>ang</strong> Simbahan na-establi<strong>sa</strong>r<br />

<strong>sa</strong> tibuok kalibutan. Kini nga miting<br />

gihubad ngadto <strong>sa</strong> 92 ka mga pinulongan.<br />

Mapa<strong>sa</strong>lamaton kita <strong>sa</strong> 52,225<br />

ka full time nga mga misyonaryo nga<br />

nagserbisyo <strong>sa</strong> sobra <strong>sa</strong> 150 ka mga<br />

nasud. 16 Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kalibutan adunay<br />

matarung nga mga misyonaryo nga<br />

nagpamatuod kabahin <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Hunahunaa <strong>ang</strong> espirituhanong<br />

gahum <strong>sa</strong> 52,000 ka mga misyonaryo,<br />

hinatagan <strong>sa</strong> Espiritu <strong>sa</strong> Ginoo, lig-ong<br />

namahayag nga “walay lain nga ngalan<br />

nga gihatag ni lain nga mga agianan<br />

ni mga paagi diin <strong>ang</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n mod<strong>ang</strong>at<br />

. . . , lam<strong>ang</strong> diha ug pinaagi <strong>sa</strong><br />

ngalan ni Kristo.” 17 Among ipahayag<br />

<strong>ang</strong> among pa<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong> napulo ka<br />

liboan ka mga returned missionary<br />

kin<strong>sa</strong> mihatag ug padayong naghatag<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinamaayohan. Ang kalibutan<br />

giandam na al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong><br />

Pag-anhi <strong>sa</strong> Manluluwas tungod <strong>sa</strong><br />

buhat <strong>sa</strong> Ginoo pinaagi <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />

misyonaryo.<br />

Ang misyonaryo nga pagserbisyo<br />

u<strong>sa</strong> ka espirituhanon nga buhat. Ang<br />

katakus ug pagp<strong>ang</strong>andam mahinungdanon.<br />

Si Presidente Monson<br />

nag-ingon, “Batan-ong mga lalaki, ako<br />

kamong gi-awhag <strong>sa</strong> pag-andam al<strong>ang</strong><br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo isip u<strong>sa</strong> ka misyonaryo.<br />

Ipabilin <strong>ang</strong> inyong kaugalingon nga<br />

limpyo ug putli ug takus nga morepresentar<br />

<strong>sa</strong> Ginoo.” 18 Sa katuigan <strong>sa</strong> dili<br />

pa kamo magmisyon, palihug hinumdumi<br />

<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>grado nga buluhaton nga<br />

nagpaabut kaninyo. Ang inyong mga<br />

binuhatan <strong>sa</strong> dili pa kamo magmisyon<br />

dako kaayo og impluwensya <strong>sa</strong> gahum<br />

<strong>sa</strong> priesthood nga inyong dad-on<br />

ngadto <strong>sa</strong> misyon. Andama og maayo<br />

<strong>ang</strong> inyong kaugalingon.<br />

Si Presidente Monson namulong<br />

kabahin <strong>sa</strong> “kada takus, makahimo<br />

nga batan-ong lalaki [nga n<strong>ang</strong>andam]<br />

<strong>sa</strong> pagserbisyo og misyon.” 19 U<strong>sa</strong>hay,<br />

tungod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lawas o <strong>sa</strong> uban nga<br />

mga hinungdan, <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />

tingali dili makaserbisyo. Ma<strong>sa</strong>yran<br />

ninyo <strong>ang</strong> inyong abilidad <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />

kon makig-istorya kamo <strong>sa</strong><br />

inyong mga ginikanan ug <strong>sa</strong> inyong<br />

bishop. Kon ingon man niini <strong>ang</strong><br />

inyong sitwasyon, palihug ayaw batia<br />

nga dili kaayo kamo importante diha<br />

<strong>sa</strong> mahinungdanon nga buluhaton<br />

nga nagpaabut kaninyo. Ang Ginoo<br />

m<strong>ang</strong>gihatagon kaayo niadtong naghigugma<br />

Kaniya, ug Siya mohatag og<br />

laing mga oportunidad al<strong>ang</strong> kaninyo.<br />

Ang uban tingali maghunahuna<br />

kon sila tigul<strong>ang</strong> na ba kaayo aron<br />

moserbisyo. U<strong>sa</strong> nako ka higala gikan<br />

<strong>sa</strong> China nakakaplag <strong>sa</strong> Simbahan<br />

didto <strong>sa</strong> Cambodia <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> nagedad<br />

pa siya og sobra <strong>sa</strong> 20. Naghunahuna<br />

siya kon mahimo pa ba<br />

gihapon siya nga magmisyon. Human<br />

<strong>sa</strong> pag-ampo ug pakig-istorya <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

bishop, gitawag siya ug matinudanong<br />

miserbisyo didto <strong>sa</strong> Siyudad <strong>sa</strong><br />

New York. Kon <strong>ang</strong> inyong edad mao<br />

<strong>ang</strong> inyong gikabalak-an, pag-ampo<br />

ug pakig-istorya <strong>sa</strong> inyong bishop.<br />

Siya mogiya kaninyo.<br />

Singkwenta porsento <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong><br />

mga misyonaryo nagserbisyo diha<br />

<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingong nasud. Sakto<br />

lam<strong>ang</strong> kana. Ang Ginoo mi<strong>sa</strong>ad nga<br />

“<strong>ang</strong> matag tawo makapaminaw <strong>sa</strong><br />

kahingpitan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kaugalingon nga dila, ug <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kaugalingon nga pinulongan.” 20 Kamo<br />

pagatawgon pinaagi <strong>sa</strong> panagna ug<br />

magserbisyo <strong>sa</strong> dapit diin kamo labing<br />

gikinah<strong>ang</strong>lan.<br />

Ganahan kaayo ko nga makighimamat<br />

og mga misyonaryo <strong>sa</strong> tibuok<br />

kalibutan. Bag-ohay l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />

nagbisita ko <strong>sa</strong> Australia Sydney<br />

Mission, kahibalo ba mo kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong><br />

akong nakit-an? Si Elder Sidney<br />

Going—<strong>ang</strong> sikat <strong>sa</strong> rugby <strong>sa</strong> New<br />

Zealand. Nag-edad na og 67 karon,<br />

<strong>sa</strong> makau<strong>sa</strong> pa nahimo na u<strong>sa</strong>b<br />

siy<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka misyonaryo, apan<br />

niining higayuna kauban <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka kompanyon nga iy<strong>ang</strong> kaugalingong<br />

pinili: si Sister Colleen Going.<br />

Gisultihan ko niya kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka pamilya nga il<strong>ang</strong> natudloan. Ang<br />

mga ginikanan mga miyembro apan<br />

nahimong dili kaayo aktibo <strong>sa</strong> Simbahan<br />

sulod <strong>sa</strong> daghan na kaayong<br />

katuigan. Sila si Elder ug Sister Going<br />

mitab<strong>ang</strong> nga mabalik <strong>ang</strong> hugot<br />

nga pagtuo <strong>sa</strong> pamilya. Si Elder<br />

Mayo 2011<br />

51


Going misulti kanako <strong>sa</strong> gahum nga<br />

iy<strong>ang</strong> gibati <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagbarug <strong>sa</strong><br />

bunyaganan tupad <strong>sa</strong> amahan <strong>sa</strong><br />

pamilya <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> kinamagul<strong>ang</strong>an<br />

nga anak nga lalaki, nga karon<br />

naghupot na og priesthood, mibunyag<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>hud nga lalaki ug<br />

babaye. Mipahayag siya <strong>sa</strong> kalipay<br />

nga maka<strong>sa</strong>ksi <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka nagkahiu<strong>sa</strong><br />

nga pamilya nga manag-uban <strong>sa</strong><br />

pag-<strong>ang</strong>kon og kinabuhing dayon. 21<br />

Namulong nganha kaninyo, <strong>ang</strong><br />

Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan miingon:<br />

“Kamo [u<strong>sa</strong>] ka pinili nga [espiritu]<br />

nga natawo niining panahona nga <strong>ang</strong><br />

mga responsibilidad ug mga kahigayunan,<br />

ingon man u<strong>sa</strong>b <strong>ang</strong> mga<br />

tintasyon, hilabihan kaayo. . . .<br />

“Kami nag-ampo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag<br />

u<strong>sa</strong> kaninyo . . . [nga] inyong mahimo<br />

<strong>ang</strong> mahinungdanong buhat nga<br />

nagpaabut kaninyo . . . nga kamo<br />

mahimong takus [ug andam] <strong>sa</strong> pagpadayon<br />

<strong>sa</strong> mga responsibilidad <strong>sa</strong><br />

pagtukod <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> Dios ug <strong>sa</strong><br />

pag-andam <strong>sa</strong> kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong><br />

Pag-anhi <strong>sa</strong> Manluluwas.” 22<br />

Ganahan ko <strong>sa</strong> painting ni Harry<br />

Anderson <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi <strong>sa</strong><br />

Manluluwas. Nagpahinumdom kini<br />

kanako nga Siya moanhi diha <strong>sa</strong> pagkahal<strong>ang</strong>don<br />

ug gahum. Ang katingalahan<br />

nga mga p<strong>ang</strong>hitabo ipakita diha<br />

<strong>sa</strong> taas <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it, ug <strong>sa</strong> ubos <strong>sa</strong> yuta. 23<br />

Kadtong nagpaabut <strong>sa</strong> pag-anhi<br />

<strong>sa</strong> Manluluwas “m<strong>ang</strong>ita [Kaniya].”<br />

Ug Siya mi<strong>sa</strong>ad, “Ako moabut”! Ang<br />

mga matarung makakita Kaniya “diha<br />

<strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>anod <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it [uban<br />

<strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> balaan nga mga <strong>ang</strong>hel],<br />

gisul-uban <strong>sa</strong> gahum ug dako nga<br />

himaya.” 24 “Ang <strong>ang</strong>hel magpatingog<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> trumpeta, ug <strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>ntos<br />

. . . gikan <strong>sa</strong> upat ka mga suok <strong>sa</strong><br />

yuta” 25 “paga<strong>sa</strong>kgawon aron <strong>sa</strong> pagsugat<br />

kaniya.” 26 Kadtong “nakatulog,”<br />

nagpa<strong>sa</strong>but nga kadtong takus nga<br />

mga Santos kin<strong>sa</strong> n<strong>ang</strong>amatay na,<br />

“mob<strong>ang</strong>on [u<strong>sa</strong>b] aron <strong>sa</strong> pagsugat<br />

[Kaniya].” 27<br />

Ang mga kasulatan maba<strong>sa</strong>, “Ang<br />

Ginoo [mo]tunob <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tiil <strong>sa</strong> ibabaw<br />

[<strong>sa</strong>] bungtod,” 28 ug “[Siya] mopadungog<br />

<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tingog, ug <strong>ang</strong> tanan<br />

nga mga lumulupyo <strong>sa</strong> yuta makadungog<br />

niini.” 29<br />

Akong batan-ong kaigsoonan<br />

<strong>sa</strong> priesthood, ako mopamatuod <strong>sa</strong><br />

52 Liahona<br />

kahal<strong>ang</strong>don, apan labaw <strong>sa</strong> tanan, <strong>sa</strong><br />

katinuod niining maanindot nga p<strong>ang</strong>hitabo.<br />

Ang Manluluwas buhi. Mobalik<br />

Siya nganhi <strong>sa</strong> yuta. Ug kon dinhi<br />

man niining kinabuhia o <strong>sa</strong> sunod<br />

nga kinabuhi, kamo ug ako magmaya<br />

<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> pag-anhi ug magpa<strong>sa</strong>lamat<br />

<strong>sa</strong> Ginoo nga Siya mipadala kanato<br />

dinhi <strong>sa</strong> yuta niining panahona aron<br />

<strong>sa</strong> pagtuman <strong>sa</strong> atong <strong>sa</strong>grado nga<br />

katungdanan <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> og andam<br />

<strong>sa</strong> kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> pagbalik.<br />

Sa p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />

MUBO NGA MGA SULAT<br />

1. Thomas S. Monson, “Ang Ginoo<br />

Nagkinah<strong>ang</strong>lan og mga Misyonaryo,”<br />

Liahona Ene. 2011, 4.<br />

2. Thomas S. Monson, “Samt<strong>ang</strong> Kita<br />

Nagkatigum Pag-u<strong>sa</strong>b,” Liahona Nob. 2010,<br />

5–6.<br />

3. Tan-awa <strong>sa</strong> stats.allblacks.com.<br />

4. Tan-awa <strong>sa</strong> Bob Howitt, Super Sid: <strong>The</strong><br />

Story <strong>of</strong> a Great All Black (1978), 27.<br />

5. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ni Presidente<br />

Maxwell Horsford, Kaikohe New Zealand<br />

Stake, Mar. 2011.<br />

6. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ngadto ni Elder<br />

Sidney Going, Mar. 2011.<br />

7. <strong>Mga</strong> sulat <strong>sa</strong> e-mail gikan ni Elder Sidney<br />

Going, Mar. 2011.<br />

8. Tan-awa <strong>sa</strong> stats.allblacks.com/asp/pr<strong>of</strong>ile<br />

.asp?ABID=324.<br />

9. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ni Presidente<br />

Maxwell Horsford, Kaikohe New Zealand<br />

Stake, Mar. 2011.<br />

10. Si Sid Going gihatagan og award nga<br />

MBE (Member <strong>of</strong> the Order <strong>of</strong> the British<br />

Empire) niadtong 1978 al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

kontribusyon <strong>sa</strong> sport nga rugby (tan-awa<br />

<strong>sa</strong> Howitt, Super Sid, 265).<br />

11. Moises 7:62.<br />

12. Daniel 2:45.<br />

13. Tan-awa <strong>sa</strong> 1 Nephi 14:12–14.<br />

14. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 29:7.<br />

15. Tan-awa <strong>sa</strong> Deseret News 2011 <strong>Church</strong><br />

Almanac (2011), 430, 432, 458, 463,<br />

487, 505.<br />

16. Sa Disyembre 31, 2010.<br />

17. Mosiah 3:17.<br />

18. Thomas S. Monson, Liahona Ene. 2011, 4.<br />

19. Thomas S. Monson, Liahona Nob. 2010, 5–6.<br />

20. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 90:11.<br />

21. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ngadto ni Elder<br />

Sidney Going, Mar. 2011.<br />

22. “Men<strong>sa</strong>he gikan <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan,”<br />

Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Kalig-on <strong>sa</strong> mga Kabatan-onan:<br />

Pagtuman <strong>sa</strong> Atong Katungdanan ngadto<br />

<strong>sa</strong> Dios (booklet, 2001), 2–3.<br />

23. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />

43:18; 45:40.<br />

24. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:44.<br />

25. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:45, 46.<br />

26. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 88:96.<br />

27. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:45; tan-awa<br />

u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 29:13;<br />

88:96–97.<br />

28. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:48.<br />

29. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:49.


Paglaum<br />

Ni Elder Steven E. Snow<br />

Sa Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Seventy<br />

Ang atong paglaum <strong>sa</strong> Pag-ula mohatag kanato og gahum<br />

pinaagi <strong>sa</strong> paghatag kanato og mah<strong>ang</strong>turong p<strong>ang</strong>lantaw.<br />

A ng<br />

among pamilya nagtubo<br />

didto <strong>sa</strong> bukid nga disyerto <strong>sa</strong><br />

habagat<strong>ang</strong> Utah. Talag<strong>sa</strong> ra<br />

<strong>ang</strong> ulan, ug naglaum og maayo nga<br />

adunay igo nga ulan <strong>sa</strong> umaabut nga<br />

kainit <strong>sa</strong> summer. Dayon, <strong>sa</strong>ma karon,<br />

naglaum kami nga moulan, nag-ampo<br />

kami nga moulan, ug <strong>sa</strong> panahon <strong>sa</strong><br />

kawalay paglaum, nagpua<strong>sa</strong> kami nga<br />

moulan.<br />

Ang istorya gisugilon didto mahitungod<br />

<strong>sa</strong> apoh<strong>ang</strong> lalaki nga midala <strong>sa</strong><br />

iy<strong>ang</strong> singko anyos nga apong lalaki<br />

aron maglakaw-lakaw libut <strong>sa</strong> lungsod.<br />

Kadugayan, miabut sila <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />

ka gamayng <strong>sa</strong>ri-<strong>sa</strong>ri nga tindahan <strong>sa</strong><br />

Main Street diin mihunong sila aron<br />

m<strong>ang</strong>inom og s<strong>of</strong>tdrink. U<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>kyanan<br />

<strong>ang</strong> miabut gikan <strong>sa</strong> laing lungsod<br />

ug <strong>ang</strong> drayber miduol <strong>sa</strong> apohan.<br />

Mitudlo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka gamayng p<strong>ang</strong>anod,<br />

<strong>ang</strong> estr<strong>ang</strong>hero n<strong>ang</strong>utana, “Sa imong<br />

hunahuna moulan kaha?”<br />

“N<strong>ang</strong>hinaut gayud ako,” mitubag<br />

<strong>ang</strong> tigul<strong>ang</strong> nga lalaki, “bi<strong>sa</strong>g dili na<br />

l<strong>ang</strong> para nako, bi<strong>sa</strong>g para na l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />

bata. Kay nakita nako nga nag-ulan na.”<br />

Ang paglaum u<strong>sa</strong> ka pagbati nga<br />

naghatag og kadasig <strong>sa</strong> atong inadlawadlaw<br />

nga kinabuhi. Gihulagway kini<br />

isip “<strong>ang</strong> pagbati nga . . . makapahimo<br />

<strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>hitabo nga labing maayo.”<br />

Kon kita adunay paglaum, kita “madasigong<br />

magpaabut . . . uban <strong>sa</strong> tinguha<br />

ug makatarunganon nga pag<strong>sa</strong>lig”<br />

(dictionary.reference.com/browse/<br />

hope). Sa ingon, <strong>ang</strong> paglaum naghatag<br />

og u<strong>sa</strong> ka piho nga makapakalma<br />

nga impluwensya <strong>sa</strong> atong kinabuhi<br />

<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> ma<strong>sa</strong>ligon kita nga nagpaabut<br />

<strong>sa</strong> umaabut nga mga p<strong>ang</strong>hitabo.<br />

U<strong>sa</strong>hay naglaum kita <strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong><br />

diin kita dili kaayo makakontrolar<br />

o dili makontrolar. Naglaum kita og<br />

maayo nga panahon. Naglaum kita og<br />

<strong>sa</strong>yo nga tingpamulak. Naglaum kita<br />

nga <strong>ang</strong> atong paborito nga sports<br />

team modaug <strong>sa</strong> World Cup, <strong>sa</strong> Super<br />

Bowl o <strong>sa</strong> World Series.<br />

Ang ingon nga mga paglaum nakapahimong<br />

nindot <strong>sa</strong> atong kinabuhi<br />

ug ka<strong>sa</strong>garan mo<strong>sa</strong>ngput ngadto <strong>sa</strong><br />

dili <strong>sa</strong>gad, gani matuo-tuohon nga<br />

kinaiya. Sama pan<strong>ang</strong>lit, <strong>ang</strong> akong<br />

ug<strong>ang</strong>an nga lalaki ganahan kaayo<br />

<strong>sa</strong> mga sport, apan nakumbinser siya<br />

nga kon dili siya motan-aw <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />

paboritong basketball team <strong>sa</strong> telebisyon,<br />

<strong>ang</strong> team ka<strong>sa</strong>garan modaug. Sa<br />

dih<strong>ang</strong> nag-edad pa ko og 12 anyos,<br />

namugos ko nga isul-ob <strong>ang</strong> mao<br />

gihapon nga pares <strong>sa</strong> wala pa malabhi<br />

nga mga medyas <strong>sa</strong> matag dula<br />

<strong>sa</strong> baseball <strong>sa</strong> Little League nga may<br />

paglaum nga modaug. Ang akong<br />

inahan mipatipig niini kanako <strong>sa</strong> luyo<br />

<strong>sa</strong> balkon.<br />

Sa laing mga higayon <strong>ang</strong> atong<br />

mga paglaum mo<strong>sa</strong>ngput ngadto <strong>sa</strong><br />

mga p<strong>ang</strong>andoy nga makapadasig<br />

kanato ug mopalihok kanato. Kon kita<br />

naglaum nga mahimong mas maayo<br />

<strong>sa</strong> eskwelahan, kana nga paglaum<br />

mahimong matuman pinaagi <strong>sa</strong> makugihon<br />

nga pagtuon ug pag<strong>sa</strong>kripisyo.<br />

Kon kita naglaum nga modula <strong>sa</strong> mananaog<br />

nga team, kana nga paglaum<br />

moresulta <strong>sa</strong> kanunay nga pagpraktis,<br />

dedikasyon, pagtinab<strong>ang</strong>ay ug <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />

kalampu<strong>sa</strong>n.<br />

Si Roger Bannister u<strong>sa</strong> ka estudyante<br />

<strong>sa</strong> pagka-doktor didto <strong>sa</strong><br />

England kin<strong>sa</strong> adunay dako nga paglaum.<br />

Nagtinguha siya nga mahimong<br />

un<strong>ang</strong> tawo nga modagan og u<strong>sa</strong> ka<br />

milya (1.6 km) nga dili maabtan og<br />

upat ka minuto. Tungod kay <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong><br />

katunga <strong>sa</strong> ika-20 nga siglo, <strong>ang</strong> hilig<br />

kaayo <strong>sa</strong> lumba <strong>sa</strong> dagan madasigon<br />

nga nagpaabut <strong>sa</strong> adlaw nga may<br />

tawo nga modagan og u<strong>sa</strong> ka milya<br />

nga dili molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto.<br />

Sulod <strong>sa</strong> mga katuigan dagh<strong>ang</strong> sikat<br />

kaayo nga mga runner <strong>ang</strong> hapit<br />

makahimo, apan <strong>sa</strong> gihapon wala pay<br />

nakadagan og u<strong>sa</strong> ka milya nga dili<br />

molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto. Si Bannister<br />

migahin <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon<br />

<strong>sa</strong> iskedyul <strong>sa</strong> grabe nga pagban<strong>sa</strong>y<br />

uban <strong>sa</strong> paglaum nga matuman <strong>ang</strong><br />

iy<strong>ang</strong> tumong <strong>sa</strong> paghimo og u<strong>sa</strong> ka<br />

bag-ong rekord <strong>sa</strong> kalibutan. Ang<br />

uban nga nahilambigit <strong>sa</strong> sport misugod<br />

<strong>sa</strong> pagduha-duha kon mahimo<br />

ba <strong>ang</strong> pagdagan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka milya nga<br />

dili molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto. Ang<br />

mga tawo nga gikonsiderar nga mga<br />

eksperto gani miingon nga <strong>ang</strong> lawas<br />

<strong>sa</strong> tawo dili makahimo <strong>sa</strong> pagdagan<br />

og ingon nga gikusgon <strong>sa</strong> ingon ka<br />

layo. Sa map<strong>ang</strong>anuron nga adlaw<br />

niadtong Mayo 6, 1954, <strong>ang</strong> dakong<br />

paglaum ni Roger Bannister natuman!<br />

Miabut siya <strong>sa</strong> finish line sulod <strong>sa</strong><br />

3:59.4, naghimo og bag-ong rekord<br />

<strong>sa</strong> kalibutan. Ang iy<strong>ang</strong> paglaum <strong>sa</strong><br />

pagdagan og u<strong>sa</strong> ka milya nga dili<br />

molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto nahimong<br />

p<strong>ang</strong>andoy nga natuman pinaagi <strong>sa</strong><br />

pagban<strong>sa</strong>y, kakugi ug dedikasyon.<br />

Ang paglaum makadasig og mga<br />

p<strong>ang</strong>andoy ug moawhag kanato <strong>sa</strong><br />

pagtuman niadto nga mga p<strong>ang</strong>andoy.<br />

Ang paglaum lam<strong>ang</strong>, hinoon, dili<br />

makapahimo kanatong malampuson.<br />

Dagh<strong>ang</strong> dalaygon nga mga paglaum<br />

<strong>ang</strong> wala m<strong>ang</strong>atuman, napugngan<br />

nga mahitabo bi<strong>sa</strong>n pa man <strong>sa</strong><br />

maayong mga intensyon tungod <strong>sa</strong><br />

katapulan.<br />

Mayo 2011<br />

53


Isip mga ginikanan, <strong>ang</strong> atong<br />

gihambin nga mga paglaum nakasentro<br />

<strong>sa</strong> atong mga anak. Naglaum kita<br />

nga sila managko nga respon<strong>sa</strong>bling<br />

modumala ug may matarung nga<br />

kinabuhi. Ang ingon nga mga paglaum<br />

dali ra kaayong maguba kon kita<br />

wala maghimo og maayo nga mga<br />

ehemplo. Ang paglaum lam<strong>ang</strong> wala<br />

magpa<strong>sa</strong>but nga <strong>ang</strong> atong mga anak<br />

magdako diha <strong>sa</strong> pagkamatarung. Kinah<strong>ang</strong>lan<br />

gayud nga mogahin kita og<br />

panahon uban kanila diha <strong>sa</strong> family<br />

home evening ug maanindot nga mga<br />

kalihokan <strong>sa</strong> pamilya. Kinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga kita motudlo kanila <strong>sa</strong> pag-ampo.<br />

Kinah<strong>ang</strong>lan nga kita moba<strong>sa</strong> uban<br />

kanila <strong>sa</strong> mga kasulatan ug motudlo<br />

kanila <strong>sa</strong> importante nga mga baruganan<br />

<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Pinaagi lam<strong>ang</strong> niini<br />

nga posibling matuman <strong>ang</strong> atong<br />

gihambin nga mga paglaum.<br />

Dili gayud kita motugot nga <strong>ang</strong><br />

paglaum mapulihan og pagkawalay<br />

kadasig. Si Apostol Pablo misulat nga<br />

kita “magadaro nga may paglaum”<br />

(1 <strong>Mga</strong> Taga-Corinto 9:10). Ang pagbaton<br />

og paglaum makapalambo <strong>sa</strong><br />

atong kinabuhi ug makatab<strong>ang</strong> kanato<br />

nga madasigong magpaabut <strong>sa</strong> umaabut.<br />

Nagdaro man kita <strong>sa</strong> umahan<br />

aron makatanom o nagpakabuhi, gikinah<strong>ang</strong>lan<br />

nga kita, isip mga Santos <strong>sa</strong><br />

Ulahing mga Adlaw, adunay paglaum.<br />

Sa eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo, <strong>ang</strong><br />

paglaum mao <strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />

mga sumusunod aron maka<strong>ang</strong>kon og<br />

mah<strong>ang</strong>turong kaluwa<strong>sa</strong>n pinaagi <strong>sa</strong><br />

Pag-ula <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />

Mao gayud kini <strong>ang</strong> paglaum nga<br />

kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> anaa kanatong tanan.<br />

Mao kini <strong>ang</strong> nakapalahi kanato <strong>sa</strong><br />

uban dinhi <strong>sa</strong> kalibutan. Si Pedro<br />

miawhag <strong>sa</strong> nag-una nga mga sumusunod<br />

ni Kristo nga “andam kanunay<br />

<strong>sa</strong> pagtubag k<strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga<br />

m<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> hinungdan <strong>sa</strong> paglaum<br />

nga anaa kaninyo” (1 Pedro 3:15).<br />

Ang