Mga Pakigpulong sa Kinatibuk-ang Komperensya - The Church of ...
Mga Pakigpulong sa Kinatibuk-ang Komperensya - The Church of ...
Mga Pakigpulong sa Kinatibuk-ang Komperensya - The Church of ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ANG SIMBAHAN NI JESUKRISTO SA MGA SANTOS SA ULAHING MGA ADLAW • MAYO 2011<br />
<strong>Mga</strong> <strong>Pakigpulong</strong><br />
<strong>sa</strong> <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />
<strong>Komperensya</strong><br />
Ika-75 nga Aniber<strong>sa</strong>ryo<br />
<strong>sa</strong> Programa <strong>sa</strong> Welfare<br />
<strong>sa</strong> Simbahan<br />
Tulo ka Bag-ong mga<br />
Templo Gipahibalo
Sa Ania Kanako Hatagan Ko Ikaw, ni Walter Rane<br />
“Ug didtoy gidala nga u<strong>sa</strong> ka lalaki nga bakul sukad pa iy<strong>ang</strong> pagkahimugso . . .<br />
<strong>sa</strong> adlaw adlaw didto gibut<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pultahan <strong>sa</strong> templo . . . ;<br />
“Sa pagkakita niya k<strong>ang</strong> Pedro ug k<strong>ang</strong> Juan nga nagpaingon na <strong>sa</strong> sulod <strong>sa</strong> templo, siya n<strong>ang</strong>ayo kanilag limos. . . .<br />
“Apan si Pedro miingon kaniya, Ako walay <strong>sa</strong>lapi o bulawan, apan <strong>sa</strong> ania kanako hatagan ko ikaw;<br />
Sa ngalan ni Jesukristo nga Nazaretnon paglakaw.<br />
“Ug iy<strong>ang</strong> gikuptan siya <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tuong kamot ug gial<strong>sa</strong>: Ug diha-diha nabaskog<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> mga tiil ug mga buol-buol” (<strong>Mga</strong> Buhat 3:2–3, 6–7).<br />
SA MAAYONG KABUBUT-ON SA CHURCH HISTORY MUSEUM
2 Summary <strong>sa</strong> <strong>Komperensya</strong><br />
<strong>sa</strong> Ika-181 nga Tinuig nga<br />
<strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> <strong>Komperensya</strong><br />
SESYON SA SABADO SA BUNTAG<br />
4 <strong>Komperensya</strong> Na U<strong>sa</strong>b<br />
Presidente Thomas S. Monson<br />
6 Ang Adlaw nga Igpapahulay<br />
ug <strong>ang</strong> Sakrament<br />
Elder L. Tom Perry<br />
10 Mahimo nga <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong><br />
Gamay nga Bata<br />
Jean A. Stevens<br />
13 <strong>Mga</strong> Sumusunod ni Kristo<br />
Elder Walter F. González<br />
15 Ang Pag-ula Moayo <strong>sa</strong><br />
Tan<strong>ang</strong> Ka<strong>sa</strong>kit<br />
Elder Kent F. Richards<br />
18 Ang LDS nga mga<br />
Kababayen-an Talag<strong>sa</strong>on!<br />
Elder Quentin L. Cook<br />
22 <strong>Mga</strong> Oportunidad <strong>sa</strong><br />
Paghimo og Maayo<br />
Presidente Henry B. Eyring<br />
SESYON SA SABADO SA HAPON<br />
26 Ang Pagpaluyo <strong>sa</strong> mga<br />
Opisyales <strong>sa</strong> Simbahan<br />
Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />
28 Report <strong>sa</strong> Departamento <strong>sa</strong><br />
Pag-awdit <strong>sa</strong> Simbahan, 2010<br />
Robert W. Cantwell<br />
29 Estatistikanhong Report, 2010<br />
Brook P. Hales<br />
30 Gigiyahan <strong>sa</strong> Espiritu Santo<br />
Presidente Boyd K. Packer<br />
34 Atub<strong>ang</strong>a <strong>ang</strong> Umaabot<br />
uban <strong>sa</strong> Hugot nga Pagtuo<br />
Elder Russell M. Nelson<br />
37 Pag-establi<strong>sa</strong>r og u<strong>sa</strong> ka<br />
Kristohanon nga Panimalay<br />
Elder Richard J. Maynes<br />
40 Pagpamatuod<br />
Elder Cecil O. Samuelson Jr.<br />
42 Tinguha<br />
Elder Dallin H. Oaks<br />
46 Pagkaplag og Kalipay pinaagi<br />
<strong>sa</strong> Mahigugmaong Pagserbisyo<br />
Elder M. Russell Ballard<br />
SESYON SA PRIESTHOOD<br />
49 Pag-andam <strong>sa</strong> Kalibutan<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />
Elder Neil L. Andersen<br />
53 Paglaum<br />
Elder Steven E. Snow<br />
55 Sagradong mga Yawe <strong>sa</strong><br />
Aaronic Priesthood<br />
Larry M. Gibson<br />
58 Inyong Potensyal, Inyong Pribelihiyo<br />
Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />
62 Pagkat-on diha <strong>sa</strong> Priesthood<br />
Presidente Henry B. Eyring<br />
66 Gahum <strong>sa</strong> Priesthood<br />
Presidente Thomas S. Monson<br />
SESYON SA DOMINGGO SA BUNTAG<br />
70 Naghulat diha <strong>sa</strong> Dalan <strong>sa</strong><br />
Damasco<br />
Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />
78 Labaw Pa Ka Mananaug pinaagi<br />
Kaniya Nga Nahigugma Kanato<br />
Elder Paul V. Johnson<br />
81 Ang Makapabalaan<br />
nga Buhat <strong>sa</strong> Welfare<br />
Bishop H. David Burton<br />
84 Ang Tinuod nga Kinaiya<br />
<strong>sa</strong> Pagka-Disipulo<br />
Silvia H. Allred<br />
87 Ang Espiritu <strong>sa</strong> Pagpadayag<br />
Elder David A. Bednar<br />
90 Ang Balaan nga Templo—<br />
Ang Suga <strong>sa</strong> Kalibutan<br />
Presidente Thomas S. Monson<br />
SESYON SA DOMINGGO SA HAPON<br />
94 Ang Mah<strong>ang</strong>turong mga<br />
Panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Kaminyoon<br />
Elder Richard G. Scott<br />
97 “Ako Nagabadlong ug Nagapanton<br />
<strong>sa</strong> Akong Gihigugma”<br />
Elder D. Todd Christ<strong>of</strong>ferson<br />
101 Ang Labing Bililhon nga mga<br />
Panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Ginoo<br />
Elder Carl B. Pratt<br />
103 “Un<strong>sa</strong> nga Mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />
Lalaki [ug mga Babaye] Kamo<br />
Mahi<strong>sa</strong>ma?”<br />
Elder Lynn G. Robbins<br />
106 Gitawag nga Mahimong Santos<br />
Elder Benjamín De Hoyos<br />
108 Ang Milagro <strong>sa</strong> Pag-ula<br />
Elder C. Scott Grow<br />
111 Bandila ngadto <strong>sa</strong> mga<br />
Nasud<br />
Elder Jeffrey R. Holland<br />
114 Sa Pagpanamilit<br />
Presidente Thomas S. Monson<br />
<strong>Mga</strong> Sulod Mayo 2011<br />
Volume 14 • Numero 5<br />
KINATIBUK-ANG MITING SA<br />
YOUNG WOMEN<br />
115 “Ako Nagtuo <strong>sa</strong> Pagkamatinuoron<br />
ug Pagkamatinud-anon”<br />
Ann M. Dibb<br />
118 “Hinumdumi kini: Pagkamabination<br />
Magagikan Kanako”<br />
Mary N. Cook<br />
121 <strong>Mga</strong> Magbalantay <strong>sa</strong> Hiyas<br />
Elaine S. Dalton<br />
125 U<strong>sa</strong> ka Buhing Pagpamatuod<br />
Presidente Henry B. Eyring<br />
72 General Authorities <strong>sa</strong> Ang<br />
Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga<br />
Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />
129 Indeks <strong>sa</strong> mga Istorya <strong>sa</strong><br />
<strong>Komperensya</strong><br />
130 Sila Namulong Kanato Paghimo<br />
<strong>sa</strong> <strong>Komperensya</strong> nga Kabahin<br />
<strong>sa</strong> Atong mga Kinabuhi<br />
132 <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> mga Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />
<strong>sa</strong> Auxiliary<br />
132 <strong>Mga</strong> Pagtulun-an al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> Atong Panahon<br />
133 <strong>Mga</strong> Balita <strong>sa</strong> Simbahan
Summary <strong>sa</strong> <strong>Komperensya</strong> <strong>sa</strong> Ika-181 nga<br />
Tinuig nga <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> <strong>Komperensya</strong><br />
SESYON SA SABADO SA BUNTAG, ABRIL 2,<br />
2011, KINATIBUK-ANG SESYON<br />
Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />
Conducting: Presidente Dieter F. Uchtdorf.<br />
P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder Allan F.<br />
Packer. Panapos nga pag-ampo: Elder<br />
Dale G. Renlund. Ang musika gidalit <strong>sa</strong><br />
Tabernacle Choir; Mack Wilberg ug Ryan<br />
Murphy, mga direktor; Clay Christiansen,<br />
organista: “Rejoice, the Lord Is King!”<br />
Hymns, no. 66; “Glory to God on High,”<br />
Hymns, no. 67; “We Listen to a Prophet’s<br />
Voice,” Hymns, no. 22, arr. Murphy, wala<br />
mamantala; “I Know That My Redeemer<br />
Lives,” Hymns, no. 136; “I Know That<br />
My Savior Loves Me,” Creamer/Bell, arr.<br />
Murphy, wala mamantala; “High on the<br />
Mountain Top,” Hymns, no. 5, arr. Wilberg,<br />
wala mamantala.<br />
SESYON SA SABADO SA HAPON, ABRIL 2,<br />
2011, KINATIBUK-ANG SESYON<br />
Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />
Conducting: Presidente Dieter F. Uchtdorf.<br />
P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder Kevin W.<br />
Pearson. Panapos nga pag-ampo: Elder<br />
Michael T. Ringwood. Ang musika pinaagi<br />
<strong>sa</strong> Tinipong Choir gikan <strong>sa</strong> Brigham Young<br />
University–Idaho; Eda Ashby ug Randall<br />
Kempton, mga direktor; Bonnie Goodliffe,<br />
organist: “How Firm a Foundation,”<br />
Hymns, no. 85, arr. Ashby, wala mamantala;<br />
“How Great the Wisdom and the Love,”<br />
Hymns, no. 195; “Press Forward, Saints,”<br />
Hymns, no. 81; “Let Zion in Her Beauty<br />
Rise,” Hymns, no. 41, arr. Kempton, wala<br />
mamantala.<br />
SABADO SA GABII, ABRIL 2, 2011, SESYON<br />
SA PRIESTHOOD<br />
Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />
Conducting: Presidente Henry B.<br />
Eyring. P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder<br />
Rafael E. Pino. Panapos nga pag-ampo:<br />
Elder Joseph W. Sitati. Musika pinaagi <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka priesthood choir gikan <strong>sa</strong> Ogden Utah<br />
ug Logan Utah Institutes; Jerald F. Simon,<br />
J. Nyles Salmond, ug Alan T. Simon, mga direktor;<br />
Andrew Unsworth, organist: “See the<br />
Mighty Priesthood Gathered,” Hymns, no.<br />
325; “Guide Me to <strong>The</strong>e,” Hymns, no. 101,<br />
arr. Unsworth, wala mamantala; “Redeemer<br />
<strong>of</strong> Israel,” Hymns, no. 6; “For the Strength <strong>of</strong><br />
the Hills,” Hymns, no. 35, arr. Durham, pub.<br />
Jackman.<br />
2 Liahona<br />
DOMINGGO SA BUNTAG, ABRIL 3, 2011,<br />
KINATIBUK-ANG SESYON<br />
Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />
Conducting: Presidente Henry B. Eying. P<strong>ang</strong>bukas<br />
nga pag-ampo: Elder Gary E. Stevenson.<br />
Panapos nga pag-ampo: Elder Tad R. Callister.<br />
Ang musika pinaagi <strong>sa</strong> Tabernacle Choir;<br />
Mack Wilberg, direktor; Richard Elliott ug Andrew<br />
Unsworth, mga organist: “O Thou Rock<br />
<strong>of</strong> Our Salvation,” Hymns, no. 258; “Sabbath<br />
Day,” Hymns, no. 148; “Hark, All Ye Nations!”<br />
Hymns, no. 264, arr. Wilberg, wala mamantala;<br />
“Let Us All Press On,” Hymns, no. 243; “Have I<br />
Done Any Good?” Hymns, no. 223, arr. Zabriskie,<br />
pub. Plum; “<strong>The</strong> Spirit <strong>of</strong> God,” Hymns,<br />
no. 2, arr. Wilberg, wala mamantala.<br />
DOMINGGO SA HAPON, ABRIL 3, 2011,<br />
KINATIBUK-ANG SESYON<br />
Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />
Conducting: Presidente Henry B. Eyring.<br />
P<strong>ang</strong>bukas nga pag-ampo: Elder José A. Teixeira.<br />
Panapos nga pag-ampo: Elder Kent D.<br />
Watson. Ang musika gidalit <strong>sa</strong> Tabernacle<br />
Choir; Mack Wilberg ug Ryan Murphy, mga<br />
direktor; Linda Margetts ug Bonnie Goodliffe,<br />
mga organist: “I Saw a Mighty Angel Fly,”<br />
Hymns, no. 15, arr. Wilberg, wala mamantala;<br />
“I’m Trying to Be like Jesus,” Children’s Songbook,<br />
78–79, arr. Bradford, gimantala. Nature<br />
Sings; “Come, Ye Children <strong>of</strong> the Lord,”<br />
Hymns, no. 58; “More Holiness Give Me,”<br />
Hymns, no. 131, arr. Staheli, pub. Jackman.<br />
SABADO SA GABII, MARSO 26, 2011,<br />
KINATIBUK-ANG MITING SA YOUNG<br />
WOMEN<br />
Nagdumala: Presidente Thomas S. Monson.<br />
Conducting: Elaine S. Dalton. P<strong>ang</strong>bukas nga<br />
pag-ampo: Emily Lewis. Panapos nga pagampo:<br />
Bethany Wright. Ang musika pinaagi<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka Young Women choir gikan <strong>sa</strong> Salt<br />
Lake City area; Merrilee Webb, director;<br />
Linda Margetts ug Bonnie Goodliffe, organist:<br />
“High on the Mountain Top,” Hymns, no. 5;<br />
“Guardians <strong>of</strong> Virtue,” Strength <strong>of</strong> Youth Media<br />
2011: We Believe, wala mamantala (cello:<br />
Jessica Hunt); “I Know That My Redeemer<br />
Lives,” Hymns, no. 136, arr. Lyon, pub.<br />
Jackman (harp: Hannah Cope); “How Firm<br />
a Foundation,” Hymns, no. 85, arr. Wilberg,<br />
wala mamantala.<br />
MGA PAKIGPULONG SA<br />
KOMPERENSYA ANAA SA INTERNET<br />
Sa pag-access <strong>sa</strong> mga pakigpulong <strong>sa</strong><br />
kinatibuk-<strong>ang</strong> komperensya <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong><br />
mga pinulongan, bisitaha <strong>ang</strong> conference<br />
.lds .org o l<strong>ang</strong>uages .lds .org. Dayon pagpili<br />
og pinulongan. Sa ka<strong>sa</strong>garan sulod <strong>sa</strong><br />
duha ka bulan human <strong>sa</strong> komperensya,<br />
<strong>ang</strong> audio recordings anaa <strong>sa</strong> mga sentro <strong>sa</strong><br />
pagp<strong>ang</strong>-apu-apod.<br />
MGA MENSAHE SA HOME<br />
UG VISITING TEACHING<br />
Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga men<strong>sa</strong>he <strong>sa</strong> home ug visiting<br />
teaching, palihug pagpili og pakigpulong<br />
nga labing makatubag <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
niadtong inyong gibisitahan.<br />
SA HAPIN<br />
Sa atub<strong>ang</strong>an: Gilitratohan ni Weston Colton.<br />
Sa luyo: Gilitratohan ni Les Nilsson.<br />
LITRATO SA KOMPERENSYA<br />
<strong>Mga</strong> talan-awon <strong>sa</strong> kinatibuk-<strong>ang</strong> komperensya<br />
<strong>sa</strong> Siyudad <strong>sa</strong> Salt Lake gilitratohan nila<br />
ni Craig Dimond, Welden C. Andersen, John<br />
Luke, Matthew Reier, Christina Smith, Cody<br />
Bell, Les Nilsson, Weston Colton, Sarah<br />
Jensen, ug Derek Israelsen; <strong>sa</strong> Argentina<br />
ni Marcelino Tossen; <strong>sa</strong> Brazil ni Laureni<br />
Fochetto, Ana Claudia Souza de Oliveira,<br />
ug Veruska Oliveira; <strong>sa</strong> Ecuador ni Alex<br />
Romney; <strong>sa</strong> Germany ni Mirko Kube; <strong>sa</strong><br />
Jamaica ni Alexia Pommells; <strong>sa</strong> Mexico ni<br />
Ericka González Lage; <strong>sa</strong> Philippines ni<br />
Wilmore La Torre; <strong>sa</strong> Portugal ni Juliana<br />
Oliveira; <strong>sa</strong> Romania ni Matei Florin; <strong>sa</strong><br />
Slovenia ni Ivan Majc; <strong>sa</strong> South Africa ni<br />
Kevin Cooney; <strong>sa</strong> Ukraine ni Marina Lukach;<br />
<strong>sa</strong> Maryland, USA, ni Sasha Rose; ug <strong>sa</strong> Zambia<br />
ni Tawanda Maruza.
MAYO 2011 VOL. 14 NO. 5<br />
LIAHONA 09685 853<br />
Opisyal nga magasin <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga<br />
Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw nga giimprinta <strong>sa</strong> Cebuano<br />
Ang Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan: Thomas S. Monson,<br />
Henry B. Eyring, Dieter F. Uchtdorf<br />
Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles:<br />
Boyd K. Packer, L. Tom Perry, Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks,<br />
M. Russell Ballard, Richard G. Scott, Robert D. Hales,<br />
Jeffrey R. Holland, David A. Bednar, Quentin L. Cook,<br />
D. Todd Christ<strong>of</strong>ferson, Neil L. Andersen<br />
Editor: Paul B. Pieper<br />
<strong>Mga</strong> Adviser: Stanley G. Ellis, Christ<strong>of</strong>fei Golden Jr.,<br />
Yoshihiko Kikuchi<br />
Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor: David L. Frischknecht<br />
Direktor <strong>sa</strong> Editoryal: Vincent A. Vaughn<br />
Direktor <strong>sa</strong> Grapiks: Allan R. Loyborg<br />
Tigdumal<strong>ang</strong> Editor: R. Val Johnson<br />
<strong>Mga</strong> Luyo-luyo <strong>sa</strong> Tigdumal<strong>ang</strong> Editor:<br />
Jenifer L. Greenwood, Adam C. Olson<br />
Kauban nga Editor: Ryan Carr<br />
Luyo-luyo <strong>sa</strong> Editor: Su<strong>sa</strong>n Barrett<br />
<strong>Mga</strong> Kawani <strong>sa</strong> Editorial: David A. Edwards, Matthew D.<br />
Flitton, LaRene Porter Gaunt, Larry Hiller, Carrie Kasten,<br />
Jennifer Maddy, Melis<strong>sa</strong> Merrill, Michael R. Morris, Sally J.<br />
Odekirk, Joshua J. Perkey, Chad E. Phares, Jan Pinborough,<br />
Richard M. Romney, Janet Thomas, Paul VanDenBerghe,<br />
Melis<strong>sa</strong> Zenteno<br />
Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor <strong>sa</strong> Art: J. Scott Knudsen<br />
Direktor <strong>sa</strong> Art: Scott Van Kampen<br />
Tigdumala <strong>sa</strong> Produksyon: Jane Ann Peters<br />
<strong>Mga</strong> Senior nga Tigdesinyo: C. Kimball Bott, Thomas S. Child,<br />
Colleen Hinckley, Eric P. Johnsen, Scott M. Mooy<br />
<strong>Mga</strong> Kawani <strong>sa</strong> Desenyo ug Produksyon: Collette<br />
Nebeker Aune, Howard G. Brown, Julie Burdett, Reginald<br />
J. Christensen, Gene Christiansen, Kim Fenstermaker,<br />
Kathleen Howard, Denise Kirby, Ginny J. Nilson, Ty Pilcher,<br />
Gayle Rafferty<br />
Prepress: Jeff L. Martin<br />
Direktor <strong>sa</strong> Pag-imprinta: Craig K. Sedgwick<br />
Direktor <strong>sa</strong> Pagp<strong>ang</strong>-apud-apod: Evan Larsen<br />
Paghubad: Francisco M. dela Cruz<br />
Ipadala <strong>ang</strong> subskripsyon, mga p<strong>ang</strong>utana, ug mga taho<br />
ngadto <strong>sa</strong> Dateline Philippines <strong>sa</strong> Liahona, <strong>The</strong> <strong>Church</strong> <strong>of</strong><br />
Jesus Christ <strong>of</strong> Latter-day Saints, Temple Drive, Greenmeadows<br />
Subdivision, Quezon City 1110, Metro Manila, Philippines o <strong>sa</strong><br />
P. O. Box 1505, Ortigas Center, Emerald Avenue, Pasig 1600,<br />
Metro Manila, Philippines. Numero <strong>sa</strong> telepono 635-9183.<br />
Presyo <strong>sa</strong> subskripsyon <strong>sa</strong> Pilipinas, P86.40 matag tuig, P4.00<br />
matag gula, gawas <strong>sa</strong> mga espesyal nga isyu.<br />
Ipadala <strong>ang</strong> mga manuskrito ug mga p<strong>ang</strong>utana ngadto<br />
<strong>sa</strong> Liahona, Room 2420, 50 East North Temple Street,<br />
Salt Lake City, UT 84150-0024, USA; o i-e-mail <strong>sa</strong>:<br />
liahona@ldschurch.org<br />
Ang Liahona (u<strong>sa</strong> ka termino <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon nga<br />
nagpa<strong>sa</strong>but nga “kompas o direktor” gimantala <strong>sa</strong> Albanian,<br />
Armenian, Bislama, Bulgarian, Cambodian, Cebuano,<br />
Chinese, Croatian, Czech, Danish, Dutch, English, Estonian,<br />
Fijian, Finnish, French, German, Greek, Hungarian, Icelandic,<br />
Indonesian, Italian, Japanese, Kiribati, Korean, Latvian,<br />
Lithuanian, Malagasy, Marshallese, Mongolian, Norwegian,<br />
Polish, Portuguese, Romanian, Russian, Samoan, Slovenian,<br />
Spanish, Swedish, Tagalog, Tahitian, Thai, Tongan, Ukrainian,<br />
Urdu, ug Vietnamese. (Ang ka<strong>sa</strong>gad magkalahi <strong>sa</strong> pinulongan.)<br />
© 2011 <strong>sa</strong> Intellectual Reserve, Inc. Tan<strong>ang</strong> mga katungod<br />
gigahin. Gigamit <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />
<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw nga may pagtugot. Gi-imprinta <strong>sa</strong><br />
Tinipong Ban<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Amerika.<br />
Ang teksto ug biswal nga materyal diha <strong>sa</strong> Liahona mahimong<br />
kopyahan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> sulagma, dili p<strong>ang</strong>komersyo nga pagga mit<br />
<strong>sa</strong> simbahan o panimalay. Ang biswal nga materyal dili<br />
mahimong kopyahan kon kini adunay mga pagdili diha <strong>sa</strong><br />
linya <strong>sa</strong> kredito <strong>sa</strong> maong artwork. Ang mga p<strong>ang</strong>utana<br />
kinah<strong>ang</strong>lan ipadala ngadto <strong>sa</strong> Intellectual Property Office,<br />
50 East North Temple Street, Salt Lake City, UT 84150, USA;<br />
e-mail: cor-intellectualproperty@ldschurch.org.<br />
For Readers in the United States and Canada:<br />
May 2011 Vol. 14 No. 5. LIAHONA (USPS 311-480)<br />
Cebuano (ISSN 1096-5114) is published monthly by <strong>The</strong> <strong>Church</strong><br />
<strong>of</strong> Jesus Christ <strong>of</strong> Latter-day Saints, 50 East North Temple, Salt<br />
Lake City, UT 84150. USA subscription price is $10.00 per year;<br />
Canada, $12.00 plus applicable taxes. Periodicals Postage Paid<br />
at Salt Lake City, Utah. Sixty days‘ notice required for ch<strong>ang</strong>e<br />
<strong>of</strong> address. Include address label from a recent issue; old and<br />
new address must be included. Send USA and Canadian<br />
subscriptions to Salt Lake Distribution Center at address below.<br />
Subscription help line: 1-800-537-5971. Credit card orders<br />
(Vi<strong>sa</strong>, MasterCard, American Express) may be taken by phone.<br />
(Canada Poste Information: Publication Agreement #40017431)<br />
POSTMASTER: Send address ch<strong>ang</strong>es to Salt Lake Distribution<br />
Center, <strong>Church</strong> Magazines, PO Box 26368, Salt Lake City, UT<br />
84126-0368.<br />
ANG MGA MAMULONG<br />
SA ALPABETO NGA<br />
PAGKAHAN-AY<br />
Allred, Silvia H., 84<br />
Andersen, Neil L., 49<br />
Ballard, M. Russell, 46<br />
Bednar, David A., 87<br />
Burton, H. David, 81<br />
Christ<strong>of</strong>ferson, D. Todd, 97<br />
Cook, Mary N., 118<br />
Cook, Quentin L., 18<br />
Dalton, Elaine S., 121<br />
De Hoyos, Benjamín, 106<br />
Dibb, Ann M., 115<br />
Eyring, Henry B., 22, 62, 125<br />
Gibson, Larry M., 55<br />
González, Walter F., 13<br />
Grow, C. Scott, 108<br />
Holland, Jeffrey R., 111<br />
Johnson, Paul V., 78<br />
Maynes, Richard J., 37<br />
Monson, Thomas S., 4, 66,<br />
90, 114<br />
Nelson, Russell M., 34<br />
Oaks, Dallin H., 42<br />
Packer, Boyd K., 30<br />
Perry, L. Tom, 6<br />
Pratt, Carl B., 101<br />
Richards, Kent F., 15<br />
Robbins, Lynn G., 103<br />
Samuelson, Cecil O., Jr., 40<br />
Scott, Richard G., 94<br />
Snow, Steven E., 53<br />
Stevens, Jean A., 10<br />
Uchtdorf, Dieter F., 26,<br />
58, 70<br />
INDEKS SA HILISGUTAN<br />
Aaronic Priesthood, 55<br />
Babaye, mga, 18<br />
Bag-ong Tugon, 6<br />
Bata, mga, 10, 37, 103<br />
Diborsyo, 66<br />
Ehemplo, 10, 121, 125<br />
Espiritu Santo, 30, 40, 58,<br />
70, 87, 111<br />
Gugma, 13, 22, 46, 62, 84, 94<br />
Gugma nga putli, 46, 53, 81<br />
Hiyas, 115, 121<br />
Hugot nga pagtuo, 18, 34,<br />
42, 53, 70, 78, 87, 101,<br />
106, 125<br />
Humanitarian nga Tab<strong>ang</strong>, 4<br />
Igpapahulay, 6<br />
Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi, 49<br />
Ikapulo, 10, 34, 101<br />
Jesukristo, 6, 13, 15, 30, 78,<br />
103, 108, 114<br />
Kabubut-on, 42<br />
Kahayag, 87<br />
Kalisdanan, 15, 34, 78, 106<br />
Kamatuoran, 40, 121<br />
Kaminyoon, 42, 66, 94<br />
Kasulatan, mga, 30<br />
Katungdanan, 55, 62<br />
<strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> komperensya,<br />
111, 114<br />
Konseho, mga, 18<br />
Koreksyon, 97<br />
Misyonaryo nga buhat, 4,<br />
46, 49<br />
Pag-ampo, 125<br />
Paghinulsol, 40, 97, 108<br />
Pagkadisipulo, 13, 84, 111<br />
Pagkaginikanan, 37, 94, 103<br />
Pagkainahan, 18<br />
Pagkamabination, 118<br />
Pagkam<strong>ang</strong>giloloy-on ., 118<br />
Pagkamapainub<strong>sa</strong>non,<br />
10, 15<br />
Pagkamasulundon, 10, 34,<br />
40, 87, 97, 101, 103, 125<br />
Pagkamatinuoron, 121<br />
Paglaum, 53<br />
Pagpadayag, 30, 87<br />
Pagpamatuod, 40, 66, 125<br />
Pagp<strong>ang</strong>andam, 49<br />
Pagp<strong>ang</strong>ulo, 55, 62<br />
Pagpaningkamot <strong>sa</strong> kaugalingon,<br />
22, 81, 84<br />
Pagserbisyo, 22, 46, 55, 58,<br />
70, 81, 84, 118<br />
Pagsimba, 6<br />
Pagtudlo, 37<br />
Pag-ula, 15, 40, 53, 106,<br />
108, 114<br />
Pailub, 15, 78<br />
Pakig<strong>sa</strong>ad, mga, 13, 90,<br />
94, 115<br />
Pamilya, 10, 18, 37, 90, 94<br />
Panal<strong>ang</strong>in, mga, 34, 78, 101<br />
Pasko <strong>sa</strong> Pagkabanhaw, 114<br />
Pioneer, mga, 53<br />
Prayoridad, mga, 42<br />
Priesthood, 30, 49, 58, 62, 66<br />
Programa <strong>sa</strong> Welfare, 22,<br />
81, 84<br />
Propeta, mga, 111<br />
Relief Society, 84<br />
Sakrament, 6<br />
Sakripisyo, 90<br />
Santos, mga, 106<br />
Sumbanan, mga, 111<br />
Templo, mga, 4, 90, 115<br />
Tinguha, mga, 42<br />
Trabaho, 84<br />
Mayo 2011<br />
3
SESYON SA SABADO SA BUNTAG | Abril 2, 2011<br />
Sa dih<strong>ang</strong> kini nga building<br />
giplano, abi namo nga dili kini<br />
nato mapuno. Tan-awa l<strong>ang</strong> kini<br />
karon.<br />
Akong minahal nga mga kaigsoonan,<br />
pagkanindot nga magkapundok<br />
na u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> atong sugdan <strong>ang</strong><br />
ika-181 nga Tinuig nga <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />
4 Liahona<br />
Ni Presidente Thomas S. Monson<br />
<strong>Komperensya</strong><br />
Na U<strong>sa</strong>b<br />
Nagpa<strong>sa</strong>lamat ko kaninyo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong hugot nga pagtuo<br />
ug debosyon <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo, <strong>sa</strong> gugma ug pag-atiman nga<br />
inyong gipakita <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, ug <strong>sa</strong> serbisyo nga inyong<br />
gihatag.<br />
<strong>Komperensya</strong> <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni<br />
Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />
mga Adlaw.<br />
Ang miaging unom ka bulan daw<br />
paspas kaayong milabay <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
na-busy ko <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga responsibilidad.<br />
U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dakong mga panal<strong>ang</strong>in<br />
niining panahona mao <strong>ang</strong><br />
pagpahinungod pag-u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> maanindot<br />
nga Templo <strong>sa</strong> Laie Hawaii, nga<br />
gipanindot og maayo sulod <strong>sa</strong> hapit<br />
duha ka tuig. Gikuyugan ko nila ni<br />
Presidente ug Sister Henry B. Eyring,<br />
Elder ug Sister Quentin L. Cook, ug Elder<br />
ug Sister William R. Walker. Pagkagabii<br />
<strong>sa</strong> wala pa <strong>ang</strong> pagpahinungod<br />
pag-u<strong>sa</strong>b, nga nahitabo pagka- Nobyembre,<br />
nanan-aw kami <strong>sa</strong> 2,000 ka<br />
mga batan-on gikan <strong>sa</strong> temple district<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> gipuno nila <strong>ang</strong> Cannon Activities<br />
Center <strong>sa</strong> BYU–Hawaii campus<br />
ug mipasundayag al<strong>ang</strong> kanamo. Ang
il<strong>ang</strong> pasundayag giulohan og “Ang<br />
Dapit nga Pundukanan” ug <strong>sa</strong> mamugnaon<br />
ug <strong>sa</strong> hanas nga paagi mi<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>y<br />
pag-u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> mahinungdanong mga<br />
p<strong>ang</strong>hitabo <strong>sa</strong> lokal nga ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong><br />
Simbahan ug <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> templo.<br />
Pagkanindot nian<strong>ang</strong> gabhiona!<br />
Ang sunod nga adlaw nahimong<br />
u<strong>sa</strong> ka espirituhanong pagbusog<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> templo gipahinungod<br />
pag-u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> tulo ka mga sesyon. Ang<br />
Espiritu <strong>sa</strong> Ginoo anaa uban kanamo<br />
<strong>sa</strong> hilabihan gayud kakusog.<br />
Nagpadayon kita <strong>sa</strong> pagtukod og<br />
mga templo. Pribelihiyo nako karong<br />
buntaga <strong>sa</strong> pagpahibalo og tulo ka<br />
dug<strong>ang</strong> nga mga templo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />
dapit nga karon palitunon ug diin,<br />
<strong>sa</strong> umaabut nga mga bulan ug tuig,<br />
pagatukuron <strong>sa</strong> mosunod nga mga<br />
dapit: Fort Collins, Colorado; Meridian,<br />
Idaho; ug Winnipeg, Manitoba, Canada.<br />
Panal<strong>ang</strong>in gayud kini <strong>sa</strong> atong<br />
mga miyembro niini nga mga dapit.<br />
Kada tuig minilyon ka mga ordinan<strong>sa</strong><br />
<strong>ang</strong> gipahigayon diha <strong>sa</strong> mga<br />
templo. Unta magpadayon kita nga<br />
magmatinud-anon <strong>sa</strong> pagpahigayon <strong>sa</strong><br />
ingon nga mga ordinan<strong>sa</strong>, dili lam<strong>ang</strong><br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong kaugalingon apan<br />
al<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> atong namatay na nga<br />
mga minahal kin<strong>sa</strong> dili makabuhat <strong>sa</strong><br />
ingon al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon.<br />
Ang Simbahan nagpadayon <strong>sa</strong> paghatag<br />
og tawhanon nga tab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />
panahon <strong>sa</strong> katalagman. Bag-ohay pa<br />
l<strong>ang</strong> mibati kita og kasubo ug mihatag<br />
og tab<strong>ang</strong> ngadto <strong>sa</strong> Japan human <strong>sa</strong><br />
makapagun-ob nga linog ug tsunami<br />
ug <strong>sa</strong> mga hagit nga may kalabutan <strong>sa</strong><br />
nuclear. Nakaapud-apod kita og sobra<br />
<strong>sa</strong> 70 ka tonelada nga mga suplay,<br />
Mayo 2011<br />
5
lakip <strong>ang</strong> pagkaon, tubig, mga habol,<br />
mga hapin <strong>sa</strong> higdaanan, mga but<strong>ang</strong><br />
para p<strong>ang</strong>-hygiene, mga sinina ug<br />
petrolyo. Ang atong mga young single<br />
adult miboluntaryo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> oras <strong>sa</strong><br />
pagp<strong>ang</strong>ita niadtong n<strong>ang</strong>awala nga<br />
mga miyembro gamit <strong>ang</strong> Internet,<br />
social media, ug uban p<strong>ang</strong> moderno<br />
nga mga pamaagi <strong>sa</strong> komunikasyon.<br />
Ang mga miyembro mitab<strong>ang</strong> gamit<br />
<strong>ang</strong> mga scooter nga gihatag <strong>sa</strong> Simbahan<br />
ngadto <strong>sa</strong> mga dapit nga lisud<br />
maadtoan <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kyanan. <strong>Mga</strong> proyekto<br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo aron <strong>sa</strong> pagtipon-tipon<br />
<strong>sa</strong> mga gamit nga p<strong>ang</strong>-hygiene ug<br />
mga gamit nga p<strong>ang</strong>limpyo gi-organi<strong>sa</strong>r<br />
<strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga stake ug mga<br />
ward <strong>sa</strong> Tokyo, Nagoya, ug O<strong>sa</strong>ka. Sa<br />
pagkakaron, sobra <strong>sa</strong> 40,000 ka oras<br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>ang</strong> nahatag <strong>sa</strong> sobra<br />
<strong>sa</strong> 4,000 ka mga boluntaryo. Ang<br />
atong tab<strong>ang</strong> magpadayon didto <strong>sa</strong><br />
Japan ug <strong>sa</strong> uban p<strong>ang</strong> mga dapit diin<br />
adunay p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Akong mga kaigsoonan, nagpa<strong>sa</strong>lamat<br />
ko kaninyo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong<br />
hugot nga pagtuo ug debosyon <strong>sa</strong><br />
eb<strong>ang</strong>helyo, <strong>sa</strong> gugma ug pag-atiman<br />
nga inyong gipakita <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, ug<br />
<strong>sa</strong> serbisyo nga inyong gihatag diha<br />
<strong>sa</strong> inyong mga ward ug mga branch<br />
ug mga stake ug mga district. Salamat<br />
u<strong>sa</strong>b, al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong kamatinud-anon<br />
<strong>sa</strong> pagbayad <strong>sa</strong> inyong mga ikapulo<br />
ug mga halad ug <strong>sa</strong> inyong kam<strong>ang</strong>gihatagon<br />
<strong>sa</strong> pagtampo ngadto <strong>sa</strong> uban<br />
p<strong>ang</strong> mga pundo <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Sa pagkatapos <strong>sa</strong> tuig <strong>sa</strong> 2010,<br />
adunay 52,225 ka mga misyonaryo<br />
nga nagserbisyo <strong>sa</strong> 340 ka mga misyon<br />
<strong>sa</strong> tibuok kalibutan. Ang misyonaryo<br />
nga buhat mao <strong>ang</strong> kinabuhi<br />
<strong>sa</strong> gingharian. Mahimo ba nga ako<br />
mosugyot nga kon kamo makahimo,<br />
tingali inyong ikonsiderar <strong>ang</strong> pagtampo<br />
ngadto <strong>sa</strong> General Missionary<br />
Fund <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Karon, mga kaigsoonan, naghinamhinam<br />
kita nga maminaw <strong>sa</strong> mga men<strong>sa</strong>he<br />
nga ipresentar ngari kanato karon<br />
ug ugma. Kadtong mamulong kanato<br />
n<strong>ang</strong>ayo <strong>sa</strong> panab<strong>ang</strong> ug giya <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> n<strong>ang</strong>andam sila <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
men<strong>sa</strong>he. Nga kita unta mapuno <strong>sa</strong><br />
Espiritu <strong>sa</strong> Ginoo ug mabayaw ug madasig<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> maminaw ug magkat-on<br />
kita mao <strong>ang</strong> akong pag-ampo. Sa<br />
p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />
6 Liahona<br />
Akong mga igsoon, <strong>sa</strong> tibuok kalibutan<br />
karong buntaga mianhi<br />
kita aron maminaw <strong>sa</strong> tingog<br />
<strong>sa</strong> propeta. Akong ipamatuod nga <strong>ang</strong><br />
tingog nga bag-o natong nadungog tingog<br />
<strong>sa</strong> buhing propeta <strong>sa</strong> Dios dinhi<br />
<strong>sa</strong> yuta karon, si Presidente Thomas S.<br />
Monson. Pagkabulahan nato nga<br />
ma<strong>ang</strong>kon <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> mga pagtulun-an<br />
ug ehemplo!<br />
Karong tuiga kit<strong>ang</strong> tanan may<br />
oportunidad <strong>sa</strong> pagtuon <strong>sa</strong> pulong<br />
<strong>sa</strong> mga propeta <strong>sa</strong> Bag-ong Tugon <strong>sa</strong><br />
Sunday School. Samt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> Da<strong>ang</strong><br />
Tugon mao <strong>ang</strong> pagtuon kabahin <strong>sa</strong><br />
mga propeta ug <strong>sa</strong> katawhan, <strong>ang</strong><br />
Bag-ong Tugon nag-focus <strong>sa</strong> kinabuhi<br />
ug impluwensya <strong>sa</strong> bugtong nga Tawo<br />
kin<strong>sa</strong> mianhi <strong>sa</strong> mortalidad nga dunay<br />
duha ka nasyonalidad <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it ug <strong>sa</strong><br />
yuta—atong Manluluwas ug Manunubos,<br />
si Jesukristo.<br />
Ang kalibutan karon natuhop <strong>sa</strong><br />
mga doktrina <strong>sa</strong> katawhan nga <strong>sa</strong>yon<br />
na l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> pagkalimot ug pagkawala<br />
<strong>sa</strong> pagtuo nian<strong>ang</strong> importante kaayo<br />
nga asoy <strong>sa</strong> kinabuhi ug p<strong>ang</strong>alagad<br />
Ni Elder L. Tom Perry<br />
Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
Ang Adlaw nga<br />
Igpapahulay ug<br />
<strong>ang</strong> Sakrament<br />
Pun-a <strong>ang</strong> inyong pamilya <strong>sa</strong> gugma <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> ibalaan<br />
ninyo <strong>ang</strong> Igpapahulay <strong>sa</strong> tibuok adlaw ug <strong>sa</strong> pagsinati<br />
<strong>sa</strong> espirituhanong mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> tibuok semana.<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas—<strong>ang</strong> Bag-ong Tugon.<br />
Kining <strong>sa</strong>grado nga volume mao <strong>ang</strong><br />
sentro <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> kasulatan,<br />
<strong>sa</strong>ma nga <strong>ang</strong> Manluluwas Mismo<br />
kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> mao <strong>ang</strong> sentro <strong>sa</strong> atong<br />
kinabuhi. Kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> mopa<strong>sa</strong>lig<br />
kita <strong>sa</strong> atong kaugalingon <strong>sa</strong> pagtuon<br />
niini ug pagbahandi niini!<br />
Adunay bililhon kaayong mga<br />
perlas <strong>sa</strong> kaalam nga makaplagan <strong>sa</strong><br />
atong pagtuon <strong>sa</strong> Bag-ong Tugon.<br />
Kanunay kong malingaw og ba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />
mga asoy ni Pablo <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> mibiyahe<br />
siya ug miorgani<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong><br />
Manluluwas, labi na <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pagtulun-an<br />
ngadto ni Timoteo. Sa ikaupat<br />
nga kapitulo <strong>sa</strong> mga sinulat ni Pablo<br />
k<strong>ang</strong> Timoteo, atong maba<strong>sa</strong>: “Isugo<br />
ug itudlo mo kining mga but<strong>ang</strong>a. . . .<br />
Sa mga magtutuo, pagkinabuhi ingon<br />
nga panig-ingnan <strong>sa</strong> sinultihan, ug<br />
<strong>sa</strong> paggawi, <strong>sa</strong> gugma, <strong>sa</strong> pagtuo, <strong>sa</strong><br />
kaputli.” 1 Ako walay mahunahuna<strong>ang</strong><br />
mas maayong paagi <strong>sa</strong> atong pagsugod<br />
o pagpadayon nga mahimong panigingnan<br />
<strong>sa</strong> mga magtutuo kay <strong>sa</strong> atong<br />
pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw nga Igpapahulay.
Sugod <strong>sa</strong> Paglal<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kalibutan,<br />
u<strong>sa</strong> ka adlaw <strong>ang</strong> gigahin nga lahi<br />
<strong>sa</strong> uban. “Ug gipanal<strong>ang</strong>inan <strong>sa</strong> Dios<br />
<strong>ang</strong> adlaw nga ikapito, ug nagbalaan<br />
niini.” 2 Gani <strong>ang</strong> Dios mipahulay gikan<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga buluhaton niini nga<br />
adlaw, ug Siya naglaum nga <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
mga anak mosunod. Ngadto <strong>sa</strong> mga<br />
anak <strong>sa</strong> Israel, Iy<strong>ang</strong> gihatag <strong>ang</strong> sugo:<br />
“Hinumduman mo <strong>ang</strong> Adlaw nga<br />
Igpapahulay, aron <strong>sa</strong> pagbalaan niini.<br />
“Sa unom ka adlaw magbuhat ka,<br />
ug buhaton mo <strong>ang</strong> tanan nga imong<br />
buluhaton:<br />
“Apan <strong>ang</strong> adlaw nga ikapito maoy<br />
u<strong>sa</strong> ka adlaw nga igpapahulay al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> Ginoo nga imong Dios. . . .<br />
“. . . Bu<strong>sa</strong> gipanal<strong>ang</strong>inan <strong>sa</strong> Ginoo<br />
<strong>ang</strong> adlaw nga igpapahulay, ug gibalaan<br />
niya kini.” 3<br />
Ang sumbanan <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw<br />
nga Igpapahulay <strong>ang</strong>ay nga kanunayng<br />
maglakip <strong>sa</strong> pagsimba. Human<br />
si Adan ug si Eva nahimong mortal, gisugo<br />
sila nga “mosimba <strong>sa</strong> Ginoo nga<br />
il<strong>ang</strong> Dios, ug . . . mohalad <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong><br />
mga anak <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga kahayopan<br />
[isip] u<strong>sa</strong> ka halad ngadto <strong>sa</strong> Ginoo . . .<br />
[pagka] <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Bugtong<br />
Anak <strong>sa</strong> Amahan.” 4 Ang <strong>sa</strong>kripisyo gamit<br />
<strong>ang</strong> mga hayop nagpahinumdom<br />
<strong>sa</strong> kaliwatan ni Adan nga moabut <strong>ang</strong><br />
adlaw nga <strong>ang</strong> Kordero <strong>sa</strong> Dios, si Jesukristo,<br />
mo<strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> kaugalingon<br />
Niya nga kinabuhi al<strong>ang</strong> kanato.<br />
Sa tibuok Niy<strong>ang</strong> kinabuhi <strong>ang</strong><br />
Manluluwas namulong kabahin niana<br />
nga <strong>sa</strong>kripisyo. 5 Sa bisperas <strong>sa</strong> paglan<strong>sa</strong>ng<br />
Kaniya, <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga pulong<br />
nagsugod <strong>sa</strong> pagkatuman. Iy<strong>ang</strong><br />
gipundok <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo <strong>sa</strong><br />
kwarto <strong>sa</strong> taas, layo <strong>sa</strong> mga kalinga <strong>sa</strong><br />
kalibutan. Iy<strong>ang</strong> gipasiugdahan <strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong>krament <strong>sa</strong> Panihapon <strong>sa</strong> Ginoo.<br />
“Ug <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> n<strong>ang</strong>aon sila, si Jesus<br />
mikuhag tinapay, ug <strong>sa</strong> nakapanal<strong>ang</strong>in<br />
na niini, kini iy<strong>ang</strong> gipikaspikas,<br />
ug ngadto <strong>sa</strong> mga tinun-an, gihatag<br />
niya nga nag-ingon, Kumuha, ug<br />
kumaon kamo; kini mao <strong>ang</strong> akong<br />
lawas.<br />
“Ug gikuha niya <strong>ang</strong> kopa, ug <strong>sa</strong><br />
nakapa<strong>sa</strong>lamat na siya, kanila gihatag<br />
kini niya, nga nag-ingon, Uminom<br />
kamo niini kamong tanan;<br />
“Kay kini mao akong dugo <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad,<br />
nga igaula al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> daghan <strong>sa</strong><br />
kapa<strong>sa</strong>yloan <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>la.” 6<br />
Sukad niadto, <strong>ang</strong> Pag-ula <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
nahimo nga mahinungdanon<br />
ug katapu<strong>sa</strong>ng <strong>sa</strong>kripisyo. Sa dih<strong>ang</strong><br />
Siya mipakita didto <strong>sa</strong> kontinente <strong>sa</strong><br />
Amerika human <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pagkabanhaw,<br />
Iy<strong>ang</strong> gitugyan <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> priesthood<br />
ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo<br />
ug gipaila <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>krament pinaagi <strong>sa</strong><br />
pag-ingon:<br />
“Ug kini kamo <strong>sa</strong> kanunay maninguha<br />
<strong>sa</strong> pagtuman, . . . gani ingon<br />
nga Ako mibuhat <strong>sa</strong> pagpikas-pikas <strong>sa</strong><br />
pan ug pagpanal<strong>ang</strong>in niini ug paghatag<br />
niini nganha kaninyo.<br />
“. . . Ug kini mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka pagpamatuod<br />
ngadto <strong>sa</strong> Amahan nga kamo<br />
<strong>sa</strong> kanunay mahinumdom kanako. Ug<br />
kon kamo <strong>sa</strong> kanunay mahinumdom<br />
kanako kamo maka<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> akong<br />
Espiritu uban kaninyo.” 7<br />
Talag<strong>sa</strong>on kadto nga bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> tum<strong>ang</strong><br />
kalibug panahon <strong>sa</strong> apostasiya,<br />
kini nga sumbanan <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong><br />
adlaw nga Igpapahulay ug <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />
padayon nga gibuhat <strong>sa</strong> lain-<br />
laing paagi.<br />
Dih<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo gipahiuli,<br />
sila si Pedro, Santiago, ug Juan, tulo <strong>sa</strong><br />
mga Apostoles kin<strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> nakadawat<br />
<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament gikan <strong>sa</strong> Manluluwas,<br />
mipakita k<strong>ang</strong> Joseph Smith<br />
ug ni Oliver Cowdery. Ubos <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
direksyon, gipahiuli <strong>ang</strong> awtoridad<br />
<strong>sa</strong> priesthood nga gikinah<strong>ang</strong>alan <strong>sa</strong><br />
pag-administrar <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament ngadto<br />
<strong>sa</strong> mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan. 8<br />
Gitugyan <strong>sa</strong> Manluluwas ngadto <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> mga propeta ug mga apostoles<br />
ug gikan kanila ngari kanato, kana<br />
nga awtoridad <strong>sa</strong> priesthood padayon<br />
nga anaa <strong>sa</strong> yuta karon. Ang mga<br />
batan-ong tighupot <strong>sa</strong> priesthood <strong>sa</strong><br />
tibuok kalibutan mipa<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
kaugalingon <strong>sa</strong> paggamit <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong><br />
priesthood pinaagi <strong>sa</strong> matinguhaon<br />
nga pagtuman <strong>sa</strong> mga sugo ug pagsunod<br />
<strong>sa</strong> mga sumbanan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo.<br />
Samt<strong>ang</strong> kining batan-ong mga lalaki<br />
limpyo og mga kamot ug kasingkasing<br />
<strong>sa</strong> espirituhanong paagi, sila moandam<br />
ug mopanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />
diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Manluluwas—<strong>sa</strong><br />
paagi nga Iy<strong>ang</strong> gihimo <strong>sa</strong> sobra <strong>sa</strong><br />
2,000 ka tuig nga milabay.<br />
Ang pag-ambit <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament maoy<br />
sentro <strong>sa</strong> atong pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw<br />
nga Igpapahulay. Sa Doktrina ug mga<br />
Pakig<strong>sa</strong>ad, <strong>ang</strong> Ginoo nagsugo kanatong<br />
tanan:<br />
“Ug nga kamo mahimo unta nga<br />
labaw nga moamping <strong>sa</strong> inyong mga<br />
kaugalingon nga walay buling gikan<br />
<strong>sa</strong> kalibutan, ug kamo moadto <strong>sa</strong> balay<br />
alampoanan ug mohalad <strong>sa</strong> inyong<br />
mga <strong>sa</strong>kramento diha <strong>sa</strong> akong balaan<br />
nga adlaw;<br />
Mayo 2011<br />
7
“Kay <strong>sa</strong> pagkatinuod kini mao <strong>ang</strong><br />
adlaw nga gitudlo ngadto kaninyo<br />
<strong>sa</strong> pagpahulay gikan <strong>sa</strong> inyong mga<br />
kahago, ug mohatag og mga paghalad<br />
<strong>sa</strong> inyong mga pag-ampo ngadto <strong>sa</strong><br />
Labing Hal<strong>ang</strong>don. . . .<br />
“Ug niini nga adlaw kamo dili mobuhat<br />
og bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> nga but<strong>ang</strong>.” 9<br />
Samt<strong>ang</strong> atong gikonsiderar <strong>ang</strong><br />
sundanan <strong>sa</strong> Igpapahulay ug <strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong>krament <strong>sa</strong> atong kinabuhi, makita<br />
nga adunay tulo ka but<strong>ang</strong> nga gikinah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> Ginoo kanato: una, <strong>sa</strong> pagmatngon<br />
<strong>sa</strong> atong kaugalingon nga<br />
8 Liahona<br />
dili mabulingan <strong>sa</strong> kalibutan; ikaduha,<br />
<strong>sa</strong> pag-adto <strong>sa</strong> balay alampoanan ug<br />
<strong>sa</strong> paghalad <strong>sa</strong> atong mga <strong>sa</strong>krament;<br />
ug ikatulo, pagpahulay gikan <strong>sa</strong> atong<br />
mga kahago.<br />
U<strong>sa</strong> ka talag<strong>sa</strong>ong but<strong>ang</strong> nga<br />
mahimong Kristiyano ug magpuyo<br />
isip tinuod nga disipulo ni Kristo.<br />
Kanato Siya miingon, “Sila dili iya <strong>sa</strong><br />
kalibutan, maingon nga ako dili iya <strong>sa</strong><br />
kalibutan.” 10 Sa pagmatngon nga dili<br />
mabulingan <strong>ang</strong> atong kaugalingon gikan<br />
<strong>sa</strong> kalibutan, Siya naglaum kanato<br />
nga maglikay <strong>sa</strong> ingon ka kalibutanon<br />
nga kalingawan <strong>sa</strong> negosyo ug <strong>sa</strong> mga<br />
kalingawan <strong>sa</strong> adlaw nga Igpapahulay.<br />
Nagtuo ko nga gusto <strong>sa</strong>b Niya<br />
nga kita magsinina og tarung. Ang<br />
atong kabatan-onan tingali nagtuo<br />
<strong>sa</strong> kara<strong>ang</strong> panultihon “P<strong>ang</strong>simba<br />
nga sinina” dili na uso. Sa gihapon,<br />
nahibalo kita nga kon <strong>ang</strong> p<strong>ang</strong>-<br />
Dominggo nga sinina makap<strong>ang</strong>il-ad<br />
<strong>sa</strong> inadlawng sininaan, <strong>ang</strong> mga kinaiya<br />
ug buhat mosunod. Siyempre, dili<br />
kinah<strong>ang</strong>lan nga magpormal og sinina<br />
<strong>ang</strong> mga bata <strong>sa</strong> Dominggo h<strong>ang</strong>tud<br />
inig <strong>sa</strong>lop <strong>sa</strong> adlaw. Apan, pinaagi <strong>sa</strong><br />
sinina nga atong giawhag nga il<strong>ang</strong><br />
sul-ubon ug <strong>sa</strong> mga kalihokan nga<br />
atong giplano, sila atong gitab<strong>ang</strong>an<br />
nga maandam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament ug<br />
<strong>sa</strong> pagtagamtam <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />
niini <strong>sa</strong> tibuok adlaw.<br />
Un<strong>sa</strong>y ipa<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> paghalad <strong>sa</strong> atong<br />
mga <strong>sa</strong>kramento ngadto <strong>sa</strong> Ginoo?<br />
Atong gidawat nga tanan kita ma<strong>sa</strong>yop.<br />
Ang matag u<strong>sa</strong> kanato may p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> pagkumpi<strong>sa</strong>l ug <strong>sa</strong> pagbiya<br />
<strong>sa</strong> atong mga <strong>sa</strong>la ug ka<strong>sa</strong>ypanan<br />
ngadto <strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />
ug <strong>sa</strong> uban nga tingali atong napa<strong>sa</strong>kitan.<br />
Ang Adlaw nga Igpapahulay<br />
naghatag kanato og bililhong oportunidad<br />
<strong>sa</strong> paghalad niining—atong mga<br />
<strong>sa</strong>krament—ngadto <strong>sa</strong> Ginoo. Miingon<br />
Siya, “Hinumdumi nga dinhi niini, nga<br />
adlaw <strong>sa</strong> Ginoo, kamo mohalad <strong>sa</strong><br />
inyong mga halad ug <strong>sa</strong> inyong mga<br />
<strong>sa</strong>kramento ngadto <strong>sa</strong> Labing Hal<strong>ang</strong>don,<br />
mokumpi<strong>sa</strong>l <strong>sa</strong> inyong mga <strong>sa</strong>la<br />
ngadto <strong>sa</strong> inyong mga kaigsoonan, ug<br />
<strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Ginoo.” 11<br />
Si Elder Melvin J. Ballard misugyot,<br />
“Buot kami nga <strong>ang</strong> matag miyembro<br />
moduol <strong>sa</strong> lame<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />
tungod kay dapit kini al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagimbistiga<br />
<strong>sa</strong> kaugalingon, pagsusi <strong>sa</strong><br />
kaugalingon, diin kita makakat-on <strong>sa</strong><br />
paghusto <strong>sa</strong> atong dalan ug <strong>sa</strong> paghusto<br />
<strong>sa</strong> atong kinabuhi, <strong>ang</strong> pagdala<br />
<strong>sa</strong> atong kaugalingon nga uyon <strong>sa</strong><br />
mga pagtulun-an <strong>sa</strong> Simbahan ug <strong>sa</strong><br />
atong mga kaigsoonan.” 12<br />
Samt<strong>ang</strong> takus kit<strong>ang</strong> moambit<br />
<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament, nag<strong>sa</strong>ksi kita nga<br />
kita andam <strong>sa</strong> pagdala <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas ngari kanato ug <strong>sa</strong><br />
pagsunod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo ug mohimo<br />
<strong>sa</strong> kanunay nga mohinumdom<br />
Kaniya, nga kita unta makabaton <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> Espiritu uban kanato. Niini nga
paagi <strong>ang</strong> pakig<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> atong bunyag<br />
nabag-o. Ang Ginoo misiguro <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
mga disipulo, “Kon kamo magbuhat<br />
niini <strong>sa</strong> kanunay kamo mahinumdom<br />
niini nga takna nga Ako nag-uban<br />
kaninyo.” 13<br />
U<strong>sa</strong>hay maghunahuna kita <strong>sa</strong> pagpahulay<br />
gikan <strong>sa</strong> atong mga paghago<br />
nga pa<strong>sa</strong>gdan l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> galingan <strong>sa</strong> dagami<br />
nga mag-urong o magbut<strong>ang</strong> og<br />
pahibalo nga Sarado diha <strong>sa</strong> pultahan.<br />
Apan <strong>sa</strong> kalibutan karon, <strong>ang</strong> paghago<br />
naglakip <strong>sa</strong> inadlaw nga trabaho <strong>sa</strong><br />
atong kinabuhi. Nagpa<strong>sa</strong>but kini og<br />
mga kalihokan <strong>sa</strong> negosyo nga atong<br />
humanon <strong>sa</strong> panimalay, mga kompetisyon<br />
<strong>sa</strong> dula, ug ub<strong>ang</strong> tinguha<br />
nga mopalayo kanato <strong>sa</strong> pagsimba <strong>sa</strong><br />
adlawng Igpapahulay ug <strong>sa</strong> oportunidad<br />
<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad <strong>sa</strong> uban.<br />
“Ayaw pagtiaw-tiaw <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>gradong<br />
mga but<strong>ang</strong>,” 14 <strong>ang</strong> Ginoo mipadayag<br />
ngadto <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />
Adlaw, ingon og nagpahinumdom<br />
kanato kon un<strong>sa</strong>y Iy<strong>ang</strong> gisulti ngadto<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo: “Ang adlaw<br />
nga igpapahulay gibuhat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
tawo, dili <strong>ang</strong> tawo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> adlaw nga<br />
igpapahulay.” 15<br />
<strong>Mga</strong> kaigsoonan, <strong>sa</strong> ulahing mga<br />
adlaw <strong>ang</strong> kaaway molampos kon<br />
kita molugak <strong>sa</strong> atong mga pa<strong>sa</strong>lig<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas, mobaliwala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
mga pagtulun-an nga anaa <strong>sa</strong> Bagong<br />
Tugon ug <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> kasulatan,<br />
ug mohunong <strong>sa</strong> pagsunod Kaniya.<br />
<strong>Mga</strong> ginikanan, karon <strong>ang</strong> panahon<br />
<strong>sa</strong> pagtudlo <strong>sa</strong> atong mga anak nga<br />
mahimong panig-ingnan <strong>sa</strong> mga<br />
tumutuo pinaagi <strong>sa</strong> pagtambong og<br />
miting <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament. Inigka Dominggo<br />
<strong>sa</strong> buntag, tab<strong>ang</strong>i sil<strong>ang</strong> makapahulay<br />
og tarung, makasinina og tarung, ug <strong>sa</strong><br />
espirituhanong paagi andam <strong>sa</strong> pagambit<br />
<strong>sa</strong> mga simbolo <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament ug<br />
pagdawat <strong>sa</strong> makapadan-ag, makapalig-on,<br />
mapakatuboy nga gahum <strong>sa</strong><br />
Espiritu Santo. Pun-a <strong>ang</strong> inyong pamilya<br />
<strong>sa</strong> gugma <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> ibalaan ninyo<br />
<strong>ang</strong> Igpapahulay <strong>sa</strong> tibuok adlaw ug<br />
<strong>sa</strong> pagsinati <strong>sa</strong> espirituhanong mga<br />
panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> tibuok semana. Dapita<br />
<strong>ang</strong> inyong mga anak <strong>sa</strong> “pagtindog ug<br />
pagpakita” pinaagi <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong> adlaw<br />
nga Igpapahulay, nga <strong>ang</strong> “[il<strong>ang</strong>]<br />
kahayag mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka sukaranan<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> tanan nga mga nasud.” 16<br />
Paglabay <strong>sa</strong> katuigan, padayon<br />
akong namalandong <strong>sa</strong> mga adlaw<br />
nga Igpapahulay <strong>sa</strong> akong kabatan-on.<br />
Kahinumdom gihapon ko <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong><br />
adlaw nga mipa<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />
isip deacon ug <strong>sa</strong> gagmayng baso nga<br />
akong gipa<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga miyembro <strong>sa</strong><br />
among ward. Pila ka tuig <strong>ang</strong> milabay<br />
u<strong>sa</strong> ka building <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> akong<br />
dapit gibag-o. U<strong>sa</strong> ka compartment<br />
diha <strong>sa</strong> pulpito nasilyohan. Dih<strong>ang</strong><br />
giablihan kini, dihay pipila niining<br />
gagmay nga baso nga natago sulod <strong>sa</strong><br />
katuigan. U<strong>sa</strong> niini gihatag ngari nako<br />
isip u<strong>sa</strong> ka handumanan.<br />
Nakahinumdom u<strong>sa</strong>b ko <strong>sa</strong> green<br />
nga footlocker nga among gidala <strong>sa</strong><br />
U.S. Marine Corps. Sa sulod niadto<br />
nga footlocker mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka kahoy<br />
nga tray ug pinutos nga mga baso <strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong>krament aron kami mapanal<strong>ang</strong>inan<br />
og kalinaw ug paglaum <strong>sa</strong> Panihapon<br />
<strong>sa</strong> Ginoo bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> kagubot ug kasubo<br />
tungod <strong>sa</strong> gubat.<br />
Kon maghunahuna ko niadtong<br />
mga baso <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament <strong>sa</strong> akong kabatan-on,<br />
diha <strong>sa</strong> akong pinuy-anan <strong>sa</strong><br />
natago nga walog ug <strong>sa</strong> laing liboan<br />
ka milya <strong>ang</strong> gilay-on diha <strong>sa</strong> Pasipiko,<br />
napuno ako <strong>sa</strong> pa<strong>sa</strong>lamat nga<br />
<strong>ang</strong> Manluluwas <strong>sa</strong> kalibutan andam<br />
<strong>sa</strong> pag-inom <strong>sa</strong> “pait nga kopa” 17 al<strong>ang</strong><br />
kanako. Ug kay Siya mihimo, ako<br />
makasulti uban <strong>sa</strong> Salmista, “Akong<br />
kopa nagaawas” 18 uban <strong>sa</strong> panal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> walay kinutoban ug mah<strong>ang</strong>turon<br />
nga Pag-ula.<br />
Niining adlawa <strong>sa</strong> wala pa <strong>ang</strong><br />
Igpapahulay, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> gisugdan nato<br />
Kyiv, Ukraine<br />
kining talag<strong>sa</strong>ong komperensya, atong<br />
hinumduman <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in ug<br />
mga oportunidad nga atoa <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
manambong kita <strong>sa</strong> miting <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />
matag semana <strong>sa</strong> atong mga<br />
ward ug branch. M<strong>ang</strong>andam kita ug<br />
ipahaum <strong>ang</strong> atong kaugalingon <strong>sa</strong><br />
Igpapahulay <strong>sa</strong> paagi nga makabu-bu<br />
<strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in nga gi<strong>sa</strong>ad ngari<br />
kanato ug <strong>sa</strong> atong mga pamilya.<br />
Akong ihatag <strong>ang</strong> akong linain nga<br />
pag<strong>sa</strong>ksi nga <strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong kalipay<br />
nga atong madawat niining kinabuhia<br />
anaa <strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Unta magtuman kita <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />
sugo pinaagi <strong>sa</strong> pagbalaan <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
adlaw mao <strong>ang</strong> akong pag-ampo <strong>sa</strong><br />
p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. 1 Timoteo 4:11–12.<br />
2. Genesis 2:3.<br />
3. Exodo 20:8–11.<br />
4. Moises 5:5, 7.<br />
5. Tan-awa, al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> panig-ingnan, Marcos<br />
10:32–34; Juan 2:19; 10:17; 12:32.<br />
6. Mateo 26:26–28.<br />
7. 3 Nephi 18:6–7.<br />
8. Tan-awa <strong>sa</strong> Joseph Smith—Ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan<br />
1:68–69, 72; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Doktrina<br />
ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 27:12–13.<br />
9. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 59:9–10, 13.<br />
10. Juan 17:16.<br />
11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 59:12.<br />
12. Sa Bryant S. Hinckley, Sermons and<br />
Missionary Services <strong>of</strong> Melvin Joseph<br />
Ballard (1949), 150.<br />
13. Hubad ni Joseph Smith, Marcos 14:21,<br />
<strong>sa</strong> Biblia appendix.<br />
14. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 6:12.<br />
15. Marcos 2:27.<br />
16. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 115:5.<br />
17. 3 Nephi 11:11.<br />
18. Salmo 23:5.<br />
Mayo 2011<br />
9
Ang atong Amahan <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>it,<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> dakong kaalam ug<br />
gugma, nagpadala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
espiritung anak nga mga lalaki ug mga<br />
babaye nganhi <strong>sa</strong> yuta isip mga bata.<br />
Sila moabut <strong>sa</strong> mga pamilya isip bililhon<br />
nga mga ga<strong>sa</strong> nga adunay balaan<br />
nga kinaiya ug padulngan. Na<strong>sa</strong>yud<br />
<strong>ang</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan nga<br />
<strong>ang</strong> mga bata mahinungdanon <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />
kanato nga mahimong <strong>sa</strong>ma<br />
Kaniya. Adunay daghan kaayo natong<br />
makat-unan gikan <strong>sa</strong> mga bata.<br />
Kining importante nga kamatuoran<br />
gipakita pipila ka tuig <strong>ang</strong> milabay<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> Seventy<br />
diha <strong>sa</strong> buluhaton <strong>sa</strong> Hong Kong. Gibisitahan<br />
niya <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka ka<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong><strong>ang</strong><br />
ward nga naningkamut <strong>sa</strong> daghan<br />
nga mga paagi, wala makahimo <strong>sa</strong><br />
pag<strong>sa</strong>ngkap al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaugalingon<br />
niining mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Samt<strong>ang</strong><br />
gihulagway <strong>sa</strong> bishop <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />
sitwasyon, gibati <strong>sa</strong> General Authority<br />
nga pabayron <strong>ang</strong> mga miyembro <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> ikapulo. Ang bishop, na<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> makalolooy nga mga kahimt<strong>ang</strong>,<br />
nabalaka mahitungod kon un<strong>sa</strong>on<br />
niya pagtuman kana nga tambag. Gihunahuna<br />
niya kini ug mihukom nga<br />
makigsulti ngadto <strong>sa</strong> labing puno <strong>sa</strong><br />
10 Liahona<br />
Ni Jean A. Stevens<br />
Un<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />
Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Primary<br />
Mahimo nga <strong>sa</strong>ma<br />
<strong>sa</strong> Gamay nga Bata<br />
Kon kita adunay kasingkasing <strong>sa</strong> pagkat-on ug andam <strong>sa</strong><br />
pagsunod <strong>sa</strong> ehemplo <strong>sa</strong> mga bata, <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong> hiyas<br />
makaabli <strong>sa</strong> atong kaugalingon nga espirituhanong pagtubo.<br />
hugot nga pagtuo nga mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> ward ug moh<strong>ang</strong>yo kanila <strong>sa</strong><br />
pagbayad <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> ikapulo. Pagkasunod<br />
Dominggo miadto siya <strong>sa</strong> Primary.<br />
Mitudlo siya <strong>sa</strong> mga bata mahitungod<br />
<strong>sa</strong> balaod <strong>sa</strong> ikapulo <strong>sa</strong> Ginoo ug<br />
n<strong>ang</strong>utana kon sila andam ba <strong>sa</strong> pagbayad<br />
<strong>sa</strong> ikapulo <strong>sa</strong> kwarta nga il<strong>ang</strong><br />
kinitaan. Ang mga bata miingon nga<br />
il<strong>ang</strong> himoon. Ug il<strong>ang</strong> gihimo.<br />
Sa wala madugay <strong>ang</strong> bishop miadto<br />
<strong>sa</strong> mga hamtong diha <strong>sa</strong> ward ug<br />
mipakigbahin ngadto kanila nga sulod<br />
<strong>sa</strong> milabay nga unom ka bulan <strong>ang</strong><br />
il<strong>ang</strong> matinud-anong mga anak nagbayad<br />
og ikapulo. N<strong>ang</strong>utana siya kanila<br />
kon sila ba andam <strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong><br />
ehemplo niining mga bata ug buhaton<br />
<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma. Natandog pag-ayo <strong>ang</strong> mga<br />
tawo <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kripisyo nga andam<br />
nga gip<strong>ang</strong>himo <strong>sa</strong> mga bata nga il<strong>ang</strong><br />
gibuhat un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> <strong>ang</strong>ay aron makabayad<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> ikapulo. Ug <strong>ang</strong> tamboanan<br />
<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it nabuk<strong>sa</strong>n. Uban <strong>sa</strong><br />
ehemplo niining matinud-anong mga<br />
bata, u<strong>sa</strong> ka ward <strong>ang</strong> mitubo <strong>sa</strong> pagkamasulundon<br />
ug <strong>sa</strong> pagpamatuod.<br />
Si Jesukristo Mismo nagtudlo<br />
kanato <strong>sa</strong> pagtan-aw <strong>sa</strong> mga bata isip<br />
u<strong>sa</strong> ka ehemplo. Ang Bag-ong Tugon<br />
nagrekord <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> tubag <strong>sa</strong> diha nga<br />
<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga Apostoles naglantugi<br />
kon kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> <strong>ang</strong>ay nga mahimong<br />
labing dako didto <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong><br />
l<strong>ang</strong>it. Gitubag ni Jesus <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />
p<strong>ang</strong>utana uban <strong>sa</strong> gamay apan<br />
gamhanan nga leksyon nga mogamit<br />
og but<strong>ang</strong>. Gitawag niya <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
gamay nga bata ngadto Kaniya ug gipalingkod<br />
siya diha <strong>sa</strong> taliwala kanila<br />
ug miingon:<br />
“Gawas kon m<strong>ang</strong>au<strong>sa</strong>b kamo, ug<br />
m<strong>ang</strong>ahimong <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> mga gagmayng<br />
bata, dili gyud kamo makasulod <strong>sa</strong><br />
gingharian <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it.<br />
“Bu<strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga magpakaubos<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon <strong>sa</strong>ma niining<br />
gamayng bata, siya mao <strong>ang</strong> labing<br />
dako <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it” (Mateo<br />
18:3–4).<br />
Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> atong kinah<strong>ang</strong>lan nga<br />
makat-unan gikan <strong>sa</strong> mga bata? Un<strong>sa</strong><br />
nga mga kinaiya nga il<strong>ang</strong> gibatunan<br />
ug un<strong>sa</strong> nga mga ehemplo <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />
gipakita nga makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong<br />
kaugalingon nga espirituhanong<br />
kalamboan?<br />
Kining bililhon nga mga bata <strong>sa</strong><br />
Dios moabut kanato uban <strong>sa</strong> matuohon<br />
nga mga kasingkasing. Puno<br />
sila <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo ug andam<br />
nga modawat <strong>sa</strong> mga pagdasig <strong>sa</strong><br />
Espiritu. Sila naghulagway <strong>sa</strong> pagkamapainub<strong>sa</strong>non,<br />
pagkamasulundon,<br />
ug paghigugma. Sila <strong>sa</strong> kanunay mao<br />
<strong>ang</strong> un<strong>ang</strong> mohigugma ug un<strong>ang</strong><br />
mopa<strong>sa</strong>ylo.<br />
Tuguti ako <strong>sa</strong> pagpakigbahin og pipila<br />
ka mga kasinatian kon <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng<br />
paagi nga <strong>ang</strong> mga bata makapanal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> atong mga kinabuhi uban <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> inosente apan gamhanan nga<br />
mga ehemplo <strong>sa</strong> Kristohanong mga<br />
hiyas.<br />
Si Todd, u<strong>sa</strong> ka gamay nga bat<strong>ang</strong><br />
lalaki nga dos anyos, bag-ohay l<strong>ang</strong><br />
mikuyog <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> inahan ngadto <strong>sa</strong> art<br />
museum nga nagpakita og espesyal<br />
nga exhibit <strong>sa</strong> nindot nga mga painting<br />
kabahin <strong>sa</strong> Manluluwas. Samt<strong>ang</strong><br />
il<strong>ang</strong> giagian <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>grado nga mga<br />
imahe, nadungog niya <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />
gamay nga bat<strong>ang</strong> lalaki nga matinahurong<br />
nagsulti <strong>sa</strong> ngal<strong>ang</strong> “Jesus.”<br />
Miduko siya nga nakakita kaniya nga<br />
nagkyugpos ug nagduko <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> siya<br />
nagtan-aw <strong>sa</strong> mga painting. Makakat-on<br />
ba kita og u<strong>sa</strong> ka but<strong>ang</strong> gikan<br />
ni Todd mahitungod <strong>sa</strong> kinaiya nga
mapainub<strong>sa</strong>non, <strong>sa</strong> balaan nga pagtahud,<br />
ug <strong>sa</strong> gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo?<br />
Sa miaging tinglarag gibantayan ko<br />
<strong>ang</strong> ehemplo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka 10 anyos nga<br />
bat<strong>ang</strong> lalaki <strong>sa</strong> Armenia. Samt<strong>ang</strong><br />
nagpaabut kami nga magsugod <strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong>krament miting, namatikdan niya<br />
<strong>ang</strong> labing tigul<strong>ang</strong> nga miyembro <strong>sa</strong><br />
branch nga miabut. Siya <strong>ang</strong> daling<br />
miduol ngadto kaniya, gitunol <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> bukton aron makalakaw <strong>ang</strong><br />
tigul<strong>ang</strong> og tarung. Iy<strong>ang</strong> gitab<strong>ang</strong>an<br />
siya ngadto <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an nga laray <strong>sa</strong><br />
chapel, diin siya mas makadungog.<br />
Ang iy<strong>ang</strong> gamay nga lihok <strong>sa</strong> kalooy<br />
nagtudlo ba kanato nga kadtong kin<strong>sa</strong><br />
labing dako diha <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> Dios<br />
mao kadtong kin<strong>sa</strong> nagbantay og mga<br />
oportunidad <strong>sa</strong> pag-alagad <strong>sa</strong> uban?<br />
Si Katie, u<strong>sa</strong> ka gamay nga bata,<br />
mitudlo kanato <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> atong makita<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> impluwensya diha <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
pamilya. Mitambong siya <strong>sa</strong> Primary<br />
ug nadani <strong>sa</strong> mga pagtulun-an <strong>sa</strong><br />
eb<strong>ang</strong>helyo. Uban <strong>sa</strong> nagtubo nga<br />
hugot nga pagtuo ug pagpamatuod,<br />
si Katie nagbilin og mubo nga sulat<br />
diha <strong>sa</strong> unlan <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga ginikanan.<br />
Gisulat niya nga <strong>ang</strong> mga kamatuoran<br />
<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo adunay “luna <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kasingkasing.” Gipakigbahin niya <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> dakong tinguha nga masuod<br />
ngadto <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan, magmasulundon<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo, ug<br />
mabugkos <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya didto <strong>sa</strong><br />
templo. Ang yano nga pagpamatuod<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> buot<strong>ang</strong> anak nga babaye mitandog<br />
<strong>sa</strong> mga kasingkasing <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
mga ginikanan <strong>sa</strong> gamhanan kaayong<br />
paagi. Si Katie ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya<br />
nakadawat gayud <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>gradong mga<br />
ordinan<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> templo nga nagbugkos<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> pamilya <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan. Ang<br />
matuohon nga kasingkasing ug ehemplo<br />
<strong>sa</strong> hugot nga pagtuo nakatab<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> pagdala og mah<strong>ang</strong>turon nga mga<br />
panal<strong>ang</strong>in ngadto <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya.<br />
Makahimo ba <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> sinserong<br />
pagpamatuod ug tinguha <strong>sa</strong> pagsunod<br />
<strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> Ginoo nga makagiya<br />
kanato <strong>sa</strong> pagtan-aw og mas klaro kon<br />
un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> labing importante?<br />
Ang among pamilya nagkat-on<br />
gikan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka suod nga paryente, <strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong>is anyos nga si Liam. Niining milabay<br />
nga tuig nakigbisog siya <strong>sa</strong> grabe<br />
nga kanser <strong>sa</strong> utok. Human <strong>sa</strong> duha<br />
ka malisud nga operasyon, nadesisyunan<br />
nga siya nagkinah<strong>ang</strong>lan u<strong>sa</strong>b og<br />
radiation. Sa panahon niining pagtambal<br />
gamit <strong>ang</strong> radiation, gikinah<strong>ang</strong>lan<br />
siya <strong>sa</strong> hingpit nga mag-inu<strong>sa</strong>ra ug<br />
maghigda nga dili gayud molihok.<br />
Si Liam dili gusto <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>pakatulog<br />
tungod kay lainan siya <strong>sa</strong> bation<br />
niya niini. Determinado siya nga kon<br />
makadungog lam<strong>ang</strong> siya <strong>sa</strong> tingog<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> amahan diha <strong>sa</strong> intercom,<br />
makahigda siya nga dili maglihok nga<br />
walay p<strong>ang</strong>pakatulog.<br />
Sulod niining kulba nga mga panahon,<br />
misulti <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> papa ngadto<br />
kaniya uban <strong>sa</strong> mga pulong <strong>sa</strong> pagdasig<br />
ug paghigugma. “Liam, bi<strong>sa</strong>n tuod ikaw<br />
dili makakita kanako, ako ania ra dinhi.<br />
Na<strong>sa</strong>yud ako nga ikaw makahimo niini.<br />
Gihigugma ko ikaw.” Malampuson nga<br />
gihuman ni Liam <strong>ang</strong> 33 nga gikinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga mga tambal <strong>sa</strong> radiation<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagpabiling hingpit nga wala<br />
maglihok, u<strong>sa</strong> ka kalampu<strong>sa</strong>n nga <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> mga doktor nagtuo nga imposible<br />
nga walay p<strong>ang</strong>pakatulog tungod<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> linghod nga edad. Sulod <strong>sa</strong><br />
mga bulan nga ka<strong>sa</strong>kit ug kalisud, <strong>ang</strong><br />
makapatakod nga pagkapositibo ni<br />
Liam nahimong gamhan<strong>ang</strong> ehemplo<br />
<strong>sa</strong> pagpakigbisug <strong>sa</strong> kalisdanan uban<br />
<strong>sa</strong> paglaum ug gani kalipay. Ang iy<strong>ang</strong><br />
mga doktor, mga nurse, ug <strong>ang</strong> uban<br />
nga dili maihap nadasig <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaisug.<br />
Nagkat-on kit<strong>ang</strong> tanan og importante<br />
nga mga leksyon gikan ni<br />
Liam—mga leksyon mahitungod <strong>sa</strong><br />
hugot nga pagtuo ug pag<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> Ginoo.<br />
Sama ni Liam, dili kita makakita<br />
<strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan, apan<br />
kita makapaminaw <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> tingog<br />
<strong>sa</strong> paghatag kanato og kalig-on nga<br />
atong gikinah<strong>ang</strong>lan aron <strong>sa</strong> paglahutay<br />
<strong>sa</strong> mga hagit <strong>sa</strong> kinabuhi.<br />
Ang ehemplo ba ni Liam makatab<strong>ang</strong><br />
kanato nga mas maka<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong><br />
mga pulong ni Haring Benjamin nga<br />
mahimong ingon <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka bata—manunuton,<br />
maaghup, mapainub<strong>sa</strong>non,<br />
Mayo 2011<br />
11
mapailubon, ug puno <strong>sa</strong> gugma? (tanawa<br />
<strong>sa</strong> Mosiah 3:19).<br />
Ang mga bata naghatag og mga<br />
ehemplo <strong>sa</strong> mga kinaiya nga <strong>sa</strong>ma<br />
<strong>sa</strong> bata nga kinah<strong>ang</strong>lan natong<br />
ipalambo o balikon <strong>sa</strong> pagdiskubre<br />
diha <strong>sa</strong> atong mga kaugalingon aron<br />
makasulod ngadto <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong><br />
l<strong>ang</strong>it. Sila putli nga mga espiritu kin<strong>sa</strong><br />
walay lama <strong>sa</strong> kalibutan—matudloan<br />
ug puno <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo. Kini<br />
dili kahibudngan nga <strong>ang</strong> Manluluwas<br />
adunay linain nga gugma ug pagdayeg<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gagmay nga mga bata.<br />
Taliwala <strong>sa</strong> dili ordinaryo nga mga<br />
hitabo <strong>sa</strong> pagbisita <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
ngadto <strong>sa</strong> Amerika, <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> malumo<br />
nga pagp<strong>ang</strong>alagad ngadto <strong>sa</strong> mga<br />
bata lahi. Sa makapatandog nga paagi<br />
Siya mikuha <strong>sa</strong> matag bata.<br />
“Ug siya mikuha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> gagmay<br />
nga mga bata, <strong>sa</strong> tinag<strong>sa</strong>, ug mipanal<strong>ang</strong>in<br />
kanila, ug nag-ampo ngadto <strong>sa</strong><br />
Amahan al<strong>ang</strong> kanila.<br />
“Ug <strong>sa</strong> diha nga siya nakahimo na<br />
niini siya mihilak. . . .<br />
“Ug siya namulong ngadto <strong>sa</strong><br />
12 Liahona<br />
pundok <strong>sa</strong> mga katawhan, ug miingon<br />
ngadto kanila: Tan-awa <strong>ang</strong> inyong<br />
gagmay nga mga bata” (3 Nephi<br />
17:21–23).<br />
Nagtudlo si Elder M. Russell Ballard<br />
kanato <strong>sa</strong> importansya <strong>sa</strong> pahim<strong>ang</strong>no<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas nga “tan-awa <strong>ang</strong> inyong<br />
gagmay nga mga bata” <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong><br />
siya miingon: “Timan-i nga Siya wala<br />
moingon ‘pasiplati sila’ o <strong>sa</strong> ‘yano nga<br />
obserbahi sila’ o ‘tan-aw panag<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>garan nga nahimut<strong>ang</strong>ankinatibuk-<strong>ang</strong><br />
lihok.’ Miingon Siya<br />
tan-awa sila. Al<strong>ang</strong> kanako kana n<strong>ang</strong>ahulugan<br />
nga kinah<strong>ang</strong>lan ato sil<strong>ang</strong><br />
gakson uban <strong>sa</strong> atong mga mata ug<br />
uban <strong>sa</strong> atong mga kasingkasing; kita<br />
kinah<strong>ang</strong>lan nga motan-aw ug modayeg<br />
kanila kon kin<strong>sa</strong> gayud sila: espiritu<br />
nga mga anak <strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong<br />
Amahan, nga adunay bala<strong>ang</strong> mga<br />
hiyas” (“Behold Your Little Ones,” Tambuli,<br />
Okt. 1994, 40; empasis gidug<strong>ang</strong>).<br />
Walay hingpit nga dapit <strong>sa</strong> pagtan-aw<br />
<strong>sa</strong> atong gagmay nga mga bata<br />
kay <strong>sa</strong> diha <strong>sa</strong> atong mga pamilya.<br />
Ang panimalay maoy u<strong>sa</strong> ka dapit diin<br />
kit<strong>ang</strong> tanan makakat-on ug makatubo<br />
og dungan. U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> atong matahum<br />
nga kanta <strong>sa</strong> Primary nagtudlo kanato:<br />
Ang pamilya gihatag <strong>sa</strong> Dios<br />
Aron pagtab<strong>ang</strong> kanato—<br />
Ingon niini gayud <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
paghigugma,<br />
Ang pamilya iya <strong>sa</strong> Dios.<br />
(“Ang Pamilya Iya <strong>sa</strong> Dios,” Liahona,<br />
Okt. 2008, H12–13.)<br />
Anaa <strong>sa</strong> atong mga pamilya, diha <strong>sa</strong><br />
palibut <strong>sa</strong> gugma ug hugot nga pagtuo,<br />
diin atong makita ug madayeg <strong>sa</strong><br />
mas personal nga paagi <strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong><br />
mga hiyas <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> espiritu nga mga<br />
anak. Anaa <strong>sa</strong> atong mga pamilya diin<br />
<strong>ang</strong> mga kasingkasing mapahumok ug<br />
<strong>sa</strong> pagpaubos kita magtinguha <strong>sa</strong> pagu<strong>sa</strong>b,<br />
nga mahimong mas labaw nga<br />
<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> bata. Kini <strong>ang</strong> proseso diin<br />
kita mamahimong mas Kristohanon.<br />
Aduna bay pipila ka mga kasinatian<br />
<strong>sa</strong> kinabuhi nga nakuha gikan<br />
kanimo nga matuohong kasingkasing<br />
ug <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> bat<strong>ang</strong> hugot og pagtuo<br />
diha kanimo kaniadto? Kon aduna,<br />
tan-awa <strong>ang</strong> mga bata nga nagpalibut<br />
<strong>sa</strong> inyong kinabuhi. Ug dayon tan-awa<br />
pag-u<strong>sa</strong>b: Sila mahimong mga bata <strong>sa</strong><br />
inyong pamilya, <strong>sa</strong> kal<strong>sa</strong>da, o <strong>sa</strong> Primary<br />
<strong>sa</strong> inyong ward. Kon kita adunay<br />
kasingkasing <strong>sa</strong> pagkat-on ug andam<br />
<strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> ehemplo <strong>sa</strong> mga bata,<br />
<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong> hiyas makaabli <strong>sa</strong><br />
atong kaugalingon nga espirituhanong<br />
pagtubo.<br />
Mapa<strong>sa</strong>lamaton ako kanunay <strong>sa</strong><br />
mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> akong kaugalingong<br />
mga anak. Ang ehemplo <strong>sa</strong> matag<br />
u<strong>sa</strong> nagtudlo nako og mga leksyon<br />
nga akong gikinah<strong>ang</strong>lan. Nakatab<strong>ang</strong><br />
sila nako nga mau<strong>sa</strong>b al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mas<br />
maayo.<br />
Ako mapainub<strong>sa</strong>non apan sigurado<br />
nga mopamatuod nga si Jesus<br />
mao <strong>ang</strong> Kristo. Siya mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
hingpit nga Anak—manunuton, maaghup,<br />
mapainub<strong>sa</strong>non, mapailubon, ug<br />
puno <strong>sa</strong> gugma. Unta <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong><br />
kanato adunay kasingkasing <strong>sa</strong> pagsunod<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> ehemplo, nga mahimong<br />
<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka bata, ug <strong>sa</strong> ingon niana<br />
makabalik ngadto <strong>sa</strong> atong l<strong>ang</strong>itnong<br />
panimalay, ako nag-ampo diha <strong>sa</strong><br />
p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼
Ni Elder Walter F. González<br />
Sa Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Seventy<br />
<strong>Mga</strong> Sumusunod<br />
ni Kristo<br />
Ang mga sumusunod ni Kristo nagsunod <strong>sa</strong> sumbanan<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas diha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinabuhi nga naglakaw<br />
diha <strong>sa</strong> kahayag.<br />
Sa miaging Oktubre <strong>ang</strong> akong<br />
a<strong>sa</strong>wa ug ako mikuyog nila ni<br />
Elder ug Sister Neil L. Andersen<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> groundbreaking <strong>sa</strong> bag-ong<br />
templo didto <strong>sa</strong> Córdoba, Argentina.<br />
Sama <strong>sa</strong> naandan, u<strong>sa</strong> ka komperensya<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga mamahayag<br />
<strong>ang</strong> misunod <strong>sa</strong> seremonya. U<strong>sa</strong> ka<br />
journalist, dili miyembro <strong>sa</strong> simbahan,<br />
mikomentaryo nga nakaobserbar siya<br />
kon un<strong>sa</strong> kanindot <strong>ang</strong> pagtagad <strong>sa</strong><br />
mga kalalakin-an <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga a<strong>sa</strong>wa.<br />
Dayon wala damha siya n<strong>ang</strong>utana,<br />
“Tininuod ba kana o pakaaron-ingnon<br />
l<strong>ang</strong>?” Sigurado ko nga aduna siyay<br />
lahi nga nakita ug gibati diha <strong>sa</strong> atong<br />
mga miyembro. Tingali nakita niya<br />
<strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong> atong mga miyembro<br />
nga mosunod ni Kristo. Ang mga<br />
miyembro <strong>sa</strong> tibuok kalibutan adunay<br />
ingon nga tinguha. Sa <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> higayon,<br />
minilyon ka mga tawo kin<strong>sa</strong> dili<br />
mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan adunay<br />
tinguha u<strong>sa</strong>b nga mosunod Kaniya.<br />
Bag-ohay l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> akong a<strong>sa</strong>wa<br />
ug ako nakadayeg <strong>sa</strong> mga tawo didto<br />
<strong>sa</strong> Ghana ug <strong>sa</strong> Nigeria. Kadaghanan<br />
dili mga miyembro <strong>sa</strong> atong simbahan.<br />
Nalipay kaayo kami nga makita <strong>ang</strong><br />
il<strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong> pagsunod ni Kristo<br />
nga gipahayag diha <strong>sa</strong> kadaghanan <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga panag-istoryahanay <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga panimalay, <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>kyanan,<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga bongbong, ug <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga billboard. Wala pa kami makakita<br />
sukad og hilabihan ka daghan<br />
nga mga simbahan <strong>sa</strong> Kristiyano nga<br />
dug-ol kaayo.<br />
Isip mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />
Adlaw, katungdanan nato <strong>ang</strong> pagdapit<br />
<strong>sa</strong> minilyon nga <strong>sa</strong>ma niini aron<br />
moanhi ug motan-aw kon un<strong>sa</strong>y madug<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> atong simbahan <strong>sa</strong> maayo<br />
nga mga but<strong>ang</strong> nga anaa na kanila. Si<br />
bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga gikan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> nga<br />
kontinente, klima, o kultura mahimong<br />
ma<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon<br />
nga si Propeta Joseph Smith nakakita<br />
<strong>sa</strong> Amahan ug <strong>sa</strong> Anak diha <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
panan-awon. Mahimo siy<strong>ang</strong> ma<strong>sa</strong>yud<br />
nga <strong>ang</strong> l<strong>ang</strong>itnong mga sinugo<br />
mipahiuli <strong>sa</strong> priesthood ug nga <strong>ang</strong><br />
Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon laing tugon ni<br />
Jesukristo. Sa mga pulong <strong>sa</strong> Ginoo<br />
ngadto k<strong>ang</strong> Enoch, “Pagkamatarung<br />
[gipakanaog] gikan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it; ug kamatuoran<br />
[gipadala] gikan <strong>sa</strong> yuta aron <strong>sa</strong><br />
[pagpamatuod] <strong>sa</strong> Bugtong Anak [<strong>sa</strong><br />
Amahan].” 1<br />
Ang Manluluwas mi<strong>sa</strong>ad, “Siya nga<br />
magasunod kanako dili gayud magalakaw<br />
<strong>sa</strong> k<strong>ang</strong>itngit, hinonoa magabaton<br />
siya <strong>sa</strong> kahayag nga magahatag og<br />
kinabuhi.” 2 Ang mga sumusunod ni<br />
Kristo nagsunod <strong>sa</strong> sumbanan <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
diha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinabuhi nga<br />
naglakaw diha <strong>sa</strong> kahayag. Duha ka<br />
mga kinaiya <strong>ang</strong> makatab<strong>ang</strong> kanato<br />
<strong>sa</strong> pag-ila kon a<strong>sa</strong> kutob <strong>ang</strong> atong<br />
pagsunod Kaniya. Una, <strong>ang</strong> mga sumusunod<br />
ni Kristo mahigugmaon nga<br />
mga tawo. Ikaduha, <strong>ang</strong> mga sumusunod<br />
ni Kristo naghimo ug nagtuman<br />
<strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad.<br />
Ang un<strong>ang</strong> kinaiya, <strong>ang</strong> pagkamahigugmaon,<br />
tingali mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
but<strong>ang</strong> nga namatikdan <strong>sa</strong> journalist<br />
didto <strong>sa</strong> Córdoba diha <strong>sa</strong> atong mga<br />
miyembro <strong>sa</strong> Simbahan. Nagsunod<br />
kita ni Kristo tungod kay naghigugma<br />
kita Kaniya. Kon kita nagsunod <strong>sa</strong><br />
Manunubos tungod <strong>sa</strong> gugma, nagsunod<br />
kita <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kaugalingong<br />
ehemplo. Pinaagi <strong>sa</strong> gugma <strong>ang</strong><br />
Manluluwas masulundon ngadto <strong>sa</strong><br />
kabubut-on <strong>sa</strong> Amahan ubos <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
un<strong>sa</strong> pa nga kahimt<strong>ang</strong>. Ang atong<br />
Manluluwas masulundon bi<strong>sa</strong>n kon<br />
kini n<strong>ang</strong>ahulugan og hilabihan nga<br />
ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> pisikal ug emosyonal, bi<strong>sa</strong>n<br />
kon kini n<strong>ang</strong>ahulugan nga pagalatuson<br />
ug pagabugal-bugalan, bi<strong>sa</strong>n kon<br />
kini n<strong>ang</strong>ahulugan nga <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
mga kaaway mo<strong>sa</strong>kit Kaniya <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga higala mobiya Kaniya.<br />
Ang maulaong <strong>sa</strong>kripisyo, nga talag<strong>sa</strong>on<br />
<strong>sa</strong> misyon <strong>sa</strong> Manluluwas, mao<br />
<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>on kaayo nga pagpahayag<br />
<strong>sa</strong> gugma sukad. “Ang silot <strong>sa</strong><br />
atong pakigdait diha <strong>sa</strong> ibabaw niya;<br />
ug tungod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga labod kita<br />
n<strong>ang</strong>aayo.” 3<br />
Ingon nga si Kristo misunod <strong>sa</strong><br />
Amahan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> pa man nga<br />
kahimt<strong>ang</strong>, kita kinah<strong>ang</strong>lan u<strong>sa</strong>b nga<br />
mosunod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Anak. Kon kita<br />
mohimo <strong>sa</strong> ingon, dili kini ig<strong>sa</strong>payan<br />
kon un<strong>sa</strong> nga mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>lutos,<br />
pag-antus, ka<strong>sa</strong>kit, o “tunok dinhi<br />
<strong>sa</strong> lawas” 4 <strong>ang</strong> atong atub<strong>ang</strong>on. Wala<br />
kita mag-inu<strong>sa</strong>ra. Si Kristo motab<strong>ang</strong><br />
kanato. Ang Iy<strong>ang</strong> malumo nga kalooy<br />
molig-on kanato diha <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> pa<br />
man nga kahimt<strong>ang</strong>. 5<br />
Ang pagsunod ni Kristo mahimong<br />
m<strong>ang</strong>ahulugan og pag<strong>sa</strong>likway <strong>sa</strong><br />
dagh<strong>ang</strong> mahal nga mga but<strong>ang</strong>, <strong>sa</strong>ma<br />
<strong>sa</strong> gibuhat ni Ruth nga Moabihanon.<br />
Isip u<strong>sa</strong> ka bag-ong kinabig, tungod <strong>sa</strong><br />
gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Dios ug k<strong>ang</strong> Noemi,<br />
Mayo 2011<br />
13
gibiyaan niya <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> mga but<strong>ang</strong><br />
aron mosunod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> relihiyon. 6<br />
Kini mahimong m<strong>ang</strong>ahulugan<br />
u<strong>sa</strong>b og pagpakigbatok kalisdanan ug<br />
tintasyon. Sa iy<strong>ang</strong> kabatan-on, si Jose<br />
gibaligya ngadto <strong>sa</strong> pagkaulipon. Gipalayo<br />
siya gikan <strong>sa</strong> tanan nga iy<strong>ang</strong><br />
gihigugma. Sa wala madugay gitintal<br />
siya aron maka<strong>sa</strong>la <strong>sa</strong> pagpanapaw.<br />
Iy<strong>ang</strong> gibuntog <strong>ang</strong> tintasyon ug<br />
miingon, “Bu<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>on ko paghimo<br />
kining dakong pagkadautan, ug maka<strong>sa</strong>la<br />
batok <strong>sa</strong> Dios?” 7 Ang iy<strong>ang</strong> gugma<br />
<strong>sa</strong> Dios mas gamhanan kay <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
un<strong>sa</strong> nga kalisdanan o tintasyon.<br />
Karon kita adunay moderno nga<br />
mga Ruth ug mga Jose <strong>sa</strong> tibuok<br />
kalibutan. Sa dih<strong>ang</strong> si Brother Jimmy<br />
Olvera gikan <strong>sa</strong> Guayaquil, Ecuador,<br />
nakadawat <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mission call, <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> pamilya naglisud og maayo. Sa<br />
adlaw nga mobiya na siya, giingnan<br />
siya nga kon molakaw siya, mawad-an<br />
siya og pamilya. Uban <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong><br />
dughan milakaw siya. Samt<strong>ang</strong> didto<br />
pa siya <strong>sa</strong> misyon, <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> inahan<br />
mih<strong>ang</strong>yo kaniya <strong>sa</strong> pagpabilin og<br />
dugay-dugay didto <strong>sa</strong> misyon tungod<br />
kay nakadawat sila og daghan<br />
kaayong mga panal<strong>ang</strong>in. Karon si<br />
Brother Olvera nagserbisyo isip u<strong>sa</strong> ka<br />
patriarch <strong>sa</strong> stake<br />
Ang tinuod nga paghigugma k<strong>ang</strong><br />
Kristo mo<strong>sa</strong>ngkap <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga kalig-on aron <strong>sa</strong> pagsunod Kaniya.<br />
Ang Ginoo Mismo mipakita niini<br />
<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> gip<strong>ang</strong>utana Niya si Pedro<br />
katulo ka mga higayon, “Gihigugma<br />
mo ba ako?” Human nga gipamatuod<br />
pag-u<strong>sa</strong>b ni Pedro <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gugma<br />
al<strong>ang</strong> Kaniya, <strong>ang</strong> Ginoo misulti<br />
ngadto ni Pedro mahitungod <strong>sa</strong> umaabut<br />
nga mga kalisdanan. Dayon <strong>ang</strong><br />
panawagan miabut: “Sumunod ka kanako.”<br />
Ang p<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
ngadto k<strong>ang</strong> Pedro mahimo u<strong>sa</strong>b nga<br />
ip<strong>ang</strong>utana ngari kanato: “Gihigugma<br />
mo ba ako?” Gisundan <strong>sa</strong> panawagan<br />
<strong>sa</strong> paglihok: “Sumunod ka kanako.” 8<br />
Ang gugma u<strong>sa</strong> ka gamhanan<br />
nga impluwensya <strong>sa</strong> atong kasingkasing<br />
diha <strong>sa</strong> atong paningkamot nga<br />
magmasulundon. Ang gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
atong Manluluwas makapadasig kanato<br />
<strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo.<br />
Ang gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inahan, amahan,<br />
o kapikas makapadasig u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> atong<br />
pagkamasulundon <strong>sa</strong> mga baruganan<br />
14 Liahona<br />
<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Ang paagi <strong>sa</strong> atong<br />
pagtagad <strong>sa</strong> uban mopakita kon<br />
un<strong>sa</strong> ka maayo <strong>ang</strong> atong pagsunod<br />
<strong>sa</strong> atong Manluluwas diha <strong>sa</strong> paghigugma<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>. 9 Atong mapakita<br />
<strong>ang</strong> atong gugma al<strong>ang</strong> Kaniya kon<br />
kita mohunong aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
uban, kon kita “hingpit nga matinuoron<br />
ug matarung diha <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga<br />
but<strong>ang</strong>,” 10 ug kon kita mohimo ug motuman<br />
<strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad.<br />
Ang ikaduha nga kinaiya nga anaa<br />
<strong>sa</strong> mga sumusunod ni Kristo mao <strong>ang</strong><br />
paghimo ug pagtuman <strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad,<br />
<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gibuhat. Si Moroni<br />
mipa<strong>sa</strong>but og maayo nga “<strong>ang</strong> pagpaagas<br />
<strong>sa</strong> dugo ni Kristo . . . anaa <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad<br />
<strong>sa</strong> Amahan ngadto <strong>sa</strong> kapa<strong>sa</strong>yloan<br />
<strong>sa</strong> inyong mga <strong>sa</strong>la, nga kamo mahimo<br />
nga balaan, nga walay lama.” 11<br />
Si Propeta Joseph Smith mitudlo<br />
nga bi<strong>sa</strong>n gani <strong>sa</strong> wala pa mamugna<br />
kini nga yuta, <strong>ang</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad gihimo<br />
na didto <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it. 12 Ang karaan<br />
nga mga propeta ug mga patriyarka<br />
mihimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad.<br />
Ang Manluluwas Mismo mipakita<br />
<strong>sa</strong> ehemplo. Siya gibunyagan aron <strong>sa</strong><br />
pagtuman <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> pagkamatarung<br />
pinaagi <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo nga adunay<br />
tukma nga awtoridad. Pinaagi <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
bunyag, <strong>ang</strong> Manluluwas mi<strong>sa</strong>ksi<br />
ngadto <strong>sa</strong> Amahan nga Siya magmasulundon<br />
<strong>sa</strong> pagtuman <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga<br />
sugo <strong>sa</strong> Amahan. 13 Sama <strong>sa</strong> kara<strong>ang</strong><br />
panahon, kita u<strong>sa</strong>b nagsunod ni Kristo<br />
ug naghimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad pinaagi<br />
<strong>sa</strong> mga ordinan<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> priesthood.<br />
Ang paghimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad<br />
mao <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka but<strong>ang</strong> nga <strong>ang</strong><br />
minilyon ka mga tawo kin<strong>sa</strong> dili mga<br />
miyembro <strong>sa</strong> atong simbahan mahimo<br />
nga idug<strong>ang</strong> ngadto <strong>sa</strong> maayo nga<br />
mga but<strong>ang</strong> nga anaa na kanila. Ang<br />
paghimo og mga pakig<strong>sa</strong>ad u<strong>sa</strong> ka<br />
pagpahayag <strong>sa</strong> gugma. Kini u<strong>sa</strong> ka<br />
paagi <strong>sa</strong> pagpahayag ngadto Kaniya,<br />
“Oo, mosunod ko Kanimo tungod kay<br />
nahigugma ko Kanimo.”.<br />
Ang mga pakig<strong>sa</strong>ad naglakip og<br />
mga <strong>sa</strong>ad, “gani kinabuhing dayon.” 14<br />
Ang tanan nga mga but<strong>ang</strong> molihok<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong kaayohan kon kita mohinumdom<br />
<strong>sa</strong> atong mga pakig<strong>sa</strong>ad. 15<br />
Kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> gayud nga kini pagahimoon<br />
ug pagatumanon aron hingpit<br />
nga madawat <strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>ad nga ihatag<br />
niini. Ang gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
ug <strong>ang</strong> paghinumdom <strong>sa</strong> atong<br />
mga pakig<strong>sa</strong>ad makatab<strong>ang</strong> kanato<br />
<strong>sa</strong> pagtuman niini. Ang pag-ambit<br />
<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament u<strong>sa</strong> ka paagi <strong>sa</strong> paghinumdom<br />
niini. 16 Ang laing paagi mao<br />
<strong>ang</strong> pagtambong kanunay <strong>sa</strong> templo.<br />
Akong nahinumduman <strong>ang</strong> bag-ong<br />
magtiayon didto <strong>sa</strong> South America nga<br />
gustong magbulag tungod kay dili<br />
sila magkasinabut. U<strong>sa</strong> ka maalamon<br />
nga lider <strong>sa</strong> priesthood mitambag<br />
kanila nga motambong <strong>sa</strong> templo ug<br />
maminaw og maayo <strong>sa</strong> mga pulong<br />
ug mga <strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad nga<br />
gihimo didto. Mibuhat sila <strong>sa</strong> ingon<br />
ug naluwas <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> kaminyoon. Ang<br />
gahum <strong>sa</strong> atong mga pakig<strong>sa</strong>ad mas<br />
mahinungdanon kay <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong><br />
nga hagit nga atong giatub<strong>ang</strong> o mahimong<br />
atong atub<strong>ang</strong>on.<br />
Niadtong mga miyembro nga dili<br />
aktibo <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo, palihug balik.<br />
Batyagi <strong>ang</strong> panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> paghinumdom<br />
ug pagbag-o <strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad<br />
pinaagi <strong>sa</strong> pagtambong <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament<br />
ug <strong>sa</strong> templo. Ang pagbuhat <strong>sa</strong> ingon<br />
u<strong>sa</strong> ka pagpahayag <strong>sa</strong> gugma ug<br />
nagpakita og kaandam nga mamahimong<br />
u<strong>sa</strong> ka tinuod nga sumusunod
ni Kristo. Makapa<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> kini kaninyo<br />
<strong>sa</strong> pagdawat <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> gi<strong>sa</strong>ad nga mga<br />
panal<strong>ang</strong>in.<br />
Niadtong kin<strong>sa</strong> dili mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> among simbahan, ako modapit<br />
kaninyo <strong>sa</strong> pagban<strong>sa</strong>y og hugot nga<br />
pagtuo, paghinulsol, ug pagmahimong<br />
<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagdawat <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong><br />
bunyag diha <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo<br />
<strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />
Adlaw. Sa pagbuhat <strong>sa</strong> ingon, inyong<br />
mapakita <strong>ang</strong> inyong gugma ngadto <strong>sa</strong><br />
atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan ug <strong>ang</strong> inyong<br />
kaandam <strong>sa</strong> pagsunod ni Kristo.<br />
Ako mopamatuod nga kita mas<br />
magmalipayon kon atong sundon <strong>ang</strong><br />
mga pagtulun-an <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni<br />
Jesukristo. Samt<strong>ang</strong> maningkamot kita<br />
<strong>sa</strong> pagsunod Kaniya, <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it moabut kanato. Na<strong>sa</strong>yud<br />
ko nga <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>ad matuman<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kita naghimo ug nagtuman<br />
<strong>sa</strong> mga pakig<strong>sa</strong>ad ug mamahimong<br />
tinuod nga mga sumusunod ni Kristo.<br />
Ako mopamatuod <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> dakong<br />
gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato, ug<br />
ako naghimo <strong>sa</strong> ingon <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni<br />
Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. Moises 7:62.<br />
2. Juan 8:12.<br />
3. I<strong>sa</strong>ias 53:5.<br />
4. 2 <strong>Mga</strong> Taga-Corinto 12:7.<br />
5. Tan-awa <strong>sa</strong> 1 Nephi 1:20.<br />
6. Tan-awa <strong>sa</strong> Ruth 1:16.<br />
7. Tan-awa <strong>sa</strong> Genesis 39:7–9.<br />
8. Tan-awa <strong>sa</strong> Juan 21:15–19.<br />
9. Tan-awa <strong>sa</strong> Juan 13:35.<br />
10. Alma 27:27.<br />
11. Moroni 10:33.<br />
12. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Pagtulun-an <strong>sa</strong> mga<br />
Presidente <strong>sa</strong> Simbahan: Joseph Smith<br />
(2007), 42; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Spencer W.<br />
Kimball, “Be Ye <strong>The</strong>refore Perfect”<br />
(pamulong <strong>sa</strong> debosyonal, Salt Lake<br />
Institute <strong>of</strong> Religion, Ene. 10, 1975):<br />
“Naghimo kita og mga panumpa, balaan<br />
nga mga panumpa, didto <strong>sa</strong> kal<strong>ang</strong>itan<br />
<strong>sa</strong> wala pa kita moanhi niining mortal<br />
nga kinabuhi.” . . . Mihimo kita og mga<br />
pakig<strong>sa</strong>ad. Mihimo kita niini <strong>sa</strong> wala pa kita<br />
modawat <strong>sa</strong> atong kahimt<strong>ang</strong> dinhi <strong>sa</strong> yuta.”<br />
13. Tan-awa <strong>sa</strong> 2 Nephi 31:5–7.<br />
14. Abraham 2:11. Tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> John A.<br />
Widtsoe, “Temple Worship” (lecture,<br />
Assembly Hall, Salt Lake City, Okt. 12, 1920),<br />
10: “Ang pakig<strong>sa</strong>ad naghatag og kinabuhi<br />
ngadto <strong>sa</strong> kamatuoran; ug nakapahimong<br />
posible <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in nga iganti <strong>sa</strong><br />
tanan niadtong kin<strong>sa</strong> naggamit <strong>sa</strong> kahibalo<br />
<strong>sa</strong> tukm<strong>ang</strong> paagi.”<br />
15. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
90:24.<br />
16. Tan-awa, al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> panig-ingnan, 3 Nephi<br />
18:7–11.<br />
Ni Elder Kent F. Richards<br />
Sa Seventy<br />
Ang Pag-ula Moayo<br />
<strong>sa</strong> Tan<strong>ang</strong> Ka<strong>sa</strong>kit<br />
Ang atong dako nga personal nga hagit dinhi <strong>sa</strong><br />
mortalidad mao <strong>ang</strong> mahimong “u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>ntos<br />
pinaagi <strong>sa</strong> pag-ula ni Kristo.”<br />
Isip u<strong>sa</strong> ka doktor, akong na<strong>sa</strong>yran<br />
nga u<strong>sa</strong> ka mahinungdanong bahin<br />
<strong>sa</strong> akong panahon <strong>sa</strong> propesyon<br />
nagahin <strong>sa</strong> pagkat-on <strong>sa</strong> hilisgutan kabahin<br />
<strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit. Tungod kay gikinah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>-opera ako kining<br />
gidapat hapit kada adlaw—ug daghan<br />
<strong>sa</strong> akong paningkamot gigahin <strong>sa</strong> pagsulay<br />
og kontrolar ug pagpakunhod <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>kit.<br />
Nakapamalandong ko mahitungod<br />
<strong>sa</strong> katuyoan <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit. Walay u<strong>sa</strong><br />
kanato <strong>ang</strong> naanad gikan <strong>sa</strong> pagsinati<br />
og ka<strong>sa</strong>kit. Nakakita ko og mga tawo<br />
nga nakasugakod niini <strong>sa</strong> lahi kaayong<br />
paagi. Ang uban mibiya <strong>sa</strong> Dios nga<br />
nasuko, ug <strong>ang</strong> uban mitugot nga <strong>ang</strong><br />
il<strong>ang</strong> pag-antus mas makapaduol nila<br />
<strong>sa</strong> Dios.<br />
Sama kaninyo, ako mismo nakasinati<br />
og ka<strong>sa</strong>kit. Ang ka<strong>sa</strong>kit mao <strong>ang</strong><br />
sukdanan <strong>sa</strong> proseso <strong>sa</strong> pagkaayo.<br />
Sa kanunay nagtudlo kini kanato og<br />
pasensya. Tingali mao kana kon nganong<br />
gigamit nato <strong>ang</strong> termino nga<br />
pasyente nga nagpa<strong>sa</strong>but ngadto <strong>sa</strong><br />
ma<strong>sa</strong>kiton.<br />
Si Elder Orson F. Whitney misulat:<br />
“Walay ka<strong>sa</strong>kit nga atong naantus,<br />
walay pagsulay nga atong nasinati <strong>ang</strong><br />
nakaw<strong>ang</strong>. Kini nakapakat-on kanato,<br />
<strong>sa</strong> pagpalambo <strong>sa</strong> mga kinaiya <strong>sa</strong>ma<br />
<strong>sa</strong> pagpasensya, hugot nga pagtuo,<br />
kalig-on, ug pagkamapainub<strong>sa</strong>non.<br />
. . . Pinaagi <strong>sa</strong> kasubo ug pag-antus,<br />
panlimbasug ug kalisdanan, nga atong<br />
ma<strong>ang</strong>kon <strong>ang</strong> edukasyon nga atong<br />
gianhi dinhi aron ma<strong>ang</strong>kon.” 1<br />
Su<strong>sa</strong>ma u<strong>sa</strong>b, si Elder Robert D.<br />
Hales miingon:<br />
“Ang ka<strong>sa</strong>kit makahimo kaninyo<br />
nga magpaubos nga nagtugot kaninyo<br />
<strong>sa</strong> pagpamalandong. Kini u<strong>sa</strong> ka kasinatian<br />
nga ako mapa<strong>sa</strong>lamaton nga<br />
nakalahutay. . . .<br />
“Akong nakat-unan nga <strong>ang</strong> pisikal<br />
nga ka<strong>sa</strong>kit ug <strong>ang</strong> pagkaayo <strong>sa</strong> lawas<br />
human <strong>sa</strong> dakong operasyon su<strong>sa</strong>ma<br />
gayud <strong>sa</strong> espirituhanon nga ka<strong>sa</strong>kit ug<br />
pagkaayo <strong>sa</strong> kalag diha <strong>sa</strong> proseso <strong>sa</strong><br />
paghinulsol.” 2<br />
Kadaghanan <strong>sa</strong> atong pag-antus<br />
dili gayud atong <strong>sa</strong>yop. Ang wala<br />
damha nga mga p<strong>ang</strong>hitabo, sukwahi<br />
o maka<strong>sa</strong>gmuyo nga mga kahimt<strong>ang</strong>,<br />
makabalda nga mga <strong>sa</strong>kit, ug gani <strong>ang</strong><br />
kamatayon naglibut kanato ug mosulod<br />
<strong>sa</strong> atong mortal nga kasinatian.<br />
Agig dug<strong>ang</strong>, kita mahimong magantus<br />
og mga ka<strong>sa</strong>kit tungod <strong>sa</strong> mga<br />
binuhatan <strong>sa</strong> uban. 3 Si Lehi mihatag<br />
og gibug-aton nga si Jacob “nag-antus<br />
Mayo 2011<br />
15
. . . hilabihan nga kasubo, tungod <strong>sa</strong><br />
kapintas <strong>sa</strong> [iy<strong>ang</strong>] igsoon nga lalaki.” 4<br />
Ang oposisyon kabahin <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong><br />
kalipay <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Kit<strong>ang</strong><br />
tanan igong makasinati nga makadala<br />
kanato ngadto <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>yuran <strong>sa</strong> gugma<br />
<strong>sa</strong> atong Amahan ug <strong>sa</strong> atong p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> tab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Ang Manluluwas dili u<strong>sa</strong> ka nagpakahilum<br />
nga tig-obserbar. Siya Mismo<br />
na<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong> personal ug <strong>sa</strong> walay<br />
kinutuban nga paagi mahitungod <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>kit nga atong giatub<strong>ang</strong>.<br />
“Siya miantus <strong>sa</strong> mga ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong><br />
tanan nga mga tawo, oo, <strong>ang</strong> mga<br />
ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> tanan nga mga buhi nga<br />
binuhat, mga lalaki, mga babaye, ug<br />
mga bata.” 5<br />
“Sa ingon niana, uban <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>lig<br />
manuol kita <strong>sa</strong> trono <strong>sa</strong> grasya,<br />
aron makadawat kitag kaluoy,<br />
ug makakaplag kitag grasya nga<br />
makatab<strong>ang</strong> kanato panahon <strong>sa</strong><br />
pagp<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.” 6<br />
U<strong>sa</strong>hay <strong>sa</strong> hilabihan natong ka<strong>sa</strong>kit,<br />
kita matintal <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>utana, “Wala<br />
bay bal<strong>sa</strong>mo <strong>sa</strong> Galaad; wala bay mananambal<br />
didto?” 7 Ako mopamatuod<br />
nga aduna, adunay mananambal. Ang<br />
Pag-ula ni Jesukristo moayo <strong>sa</strong> tanan<br />
niini nga mga kahimt<strong>ang</strong> ug mga katuyoan<br />
<strong>sa</strong> pagkamortal.<br />
Adunay laing mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit nga<br />
kita mao <strong>ang</strong> hinungdan. Ang espirituhanon<br />
nga ka<strong>sa</strong>kit anaa <strong>sa</strong> atong mga<br />
kalag ug mabati nga dili mawala <strong>ang</strong><br />
kapait, gani mi<strong>sa</strong>kit uban <strong>sa</strong> “dili matukib<br />
nga kahadlok,” <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gihulagway<br />
ni Alma. 8 Kini nagagikan <strong>sa</strong> atong<br />
maka<strong>sa</strong><strong>sa</strong>la nga mga binuhatan ug<br />
kakul<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paghinulsol. Al<strong>ang</strong> niining<br />
ka<strong>sa</strong>kit adunay tambal nga al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
tanan ug sigurado gayud. Gikan kini<br />
<strong>sa</strong> Amahan, pinaagi <strong>sa</strong> Anak, ug al<strong>ang</strong><br />
kini <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato kin<strong>sa</strong> andam<br />
<strong>sa</strong> pagbuhat <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan<br />
aron maghinulsol. Miingon si Kristo,<br />
“Dili ba kamo mobalik ngari kanako,<br />
. . . ug makabig, nga aron unta Ako<br />
moayo kaninyo?” 9<br />
Si Kristo Mismo mitudlo:<br />
“Ug <strong>ang</strong> akong Amahan mipadala<br />
kanako nga Ako unta ituboy nganha<br />
<strong>sa</strong> krus; ug human niana nga Ako<br />
matuboy diha <strong>sa</strong> krus, nga Ako unta<br />
makadala <strong>sa</strong> tanan nga mga tawo<br />
ngari kanako. . . .<br />
“Bu<strong>sa</strong>, sumala <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Amahan<br />
16 Liahona<br />
Ako modala <strong>sa</strong> tanan nga mga tawo<br />
ngari kanako.” 10<br />
Tingali <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> labing mahinungdanon<br />
nga buhat mao <strong>ang</strong><br />
nagpadayon nga buluhaton diin kita<br />
tag<strong>sa</strong>-tag<strong>sa</strong> nga motab<strong>ang</strong>, mopanal<strong>ang</strong>in,<br />
molig-on, mopaluyo, mogiya, ug<br />
mopa<strong>sa</strong>ylo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />
Sama <strong>sa</strong> nakita ni Nephi <strong>sa</strong> pananawon,<br />
<strong>ang</strong> dakong bahin <strong>sa</strong> mortal<br />
nga p<strong>ang</strong>alagad ni Kristo gigahin <strong>sa</strong><br />
pagpanal<strong>ang</strong>in ug pagp<strong>ang</strong>-ayo <strong>sa</strong><br />
mga ma<strong>sa</strong>kiton <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga mat<strong>ang</strong><br />
nga mga <strong>sa</strong>kit—pisikal, emosyonal, ug<br />
espiritwal. “Ug ako nakakita <strong>sa</strong> daghan<br />
nga pundok <strong>sa</strong> mga katawhan kin<strong>sa</strong><br />
mga ma<strong>sa</strong>kiton, ug kin<strong>sa</strong> gitakbuyan<br />
<strong>sa</strong> tanan nga mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kit. . . .<br />
Ug sila n<strong>ang</strong>aayo pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong><br />
Kordero <strong>sa</strong> Dios.” 11<br />
Si Alma u<strong>sa</strong>b nanagna nga “siya<br />
magpadayon, mag-antus <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kit<br />
ug mga ka<strong>sa</strong>kit ug mga pagtintal <strong>sa</strong><br />
matag mat<strong>ang</strong>; ug . . . siya modala<br />
diha kaniya <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>kit ug mga balatian<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga katawhan. . . .<br />
“Nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kasingkasing mahimo<br />
nga mapuno uban <strong>sa</strong> kalooy, . . .<br />
nga siya mahimo nga ma<strong>sa</strong>yud sumala<br />
<strong>sa</strong> unod un<strong>sa</strong>on pagtab<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />
mga katawhan sumala <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
kahuy<strong>ang</strong>.” 12<br />
U<strong>sa</strong> ka lawom nga kagabhion<br />
naghigda <strong>sa</strong> higdaanan <strong>sa</strong> ospital,<br />
niining higayuna isip u<strong>sa</strong> ka pasyente<br />
ug dili u<strong>sa</strong> ka doktor, gibalik-balik<br />
nako og ba<strong>sa</strong> kadto nga mga bersikulo.<br />
Namalandong ko: “Giun<strong>sa</strong> kini<br />
paghimo? Al<strong>ang</strong> k<strong>ang</strong> kin<strong>sa</strong>? Un<strong>sa</strong><br />
Guayaquil, Ecuador<br />
<strong>ang</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan aron maka<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong>?<br />
Sama ba kini <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>ylo <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>la?<br />
Kinah<strong>ang</strong>lan ba natong mabatunan<br />
<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> paghigugma ug panab<strong>ang</strong>?”<br />
Samt<strong>ang</strong> namalandong ko, akong<br />
na<strong>sa</strong>btan nga panahon <strong>sa</strong> mortal Niya<br />
nga kinabuhi si Kristo mipili <strong>sa</strong> pagsinati<br />
<strong>sa</strong> mga ka<strong>sa</strong>kit ug mga kalisdanan<br />
aron maka<strong>sa</strong>but kanato. Tingali<br />
kinah<strong>ang</strong>lan u<strong>sa</strong>b kita nga makasinati<br />
<strong>sa</strong> malisud nga mga kasinatian <strong>sa</strong> mortalidad<br />
aron maka<strong>sa</strong>but Kaniya ug <strong>sa</strong><br />
atong mah<strong>ang</strong>turong mga katuyoan. 13<br />
Si Presidente Henry B. Eyring<br />
mitudlo: “Makahupay kini kanato kon<br />
kinah<strong>ang</strong>lan gayud kita nga maghulat<br />
diha <strong>sa</strong> kalisdanan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gi<strong>sa</strong>ad<br />
nga kahupayan <strong>sa</strong> Manluluwas nga<br />
Iy<strong>ang</strong> na<strong>sa</strong>yran, gikan <strong>sa</strong> kasinatian,<br />
kon un<strong>sa</strong>on <strong>sa</strong> pag-ayo ug pagtab<strong>ang</strong><br />
kanato. . . . Ug <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo<br />
niana nga gahum makahatag kanato<br />
<strong>sa</strong> pailub <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kita nag-ampo ug<br />
motrabaho ug maghulat <strong>sa</strong> tab<strong>ang</strong>.<br />
Mahimo unta Niya <strong>ang</strong> pagka<strong>sa</strong>yud<br />
kon un<strong>sa</strong>on <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> kanato<br />
pinaagi lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagpadayag, apan<br />
Iy<strong>ang</strong> gipili <strong>ang</strong> pagkat-on pinaagi<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kaugalingong personal nga<br />
kasinatian.” 14<br />
Gibati nako <strong>ang</strong> gakus <strong>sa</strong> mga<br />
bukton <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gugma nian<strong>ang</strong><br />
gabhiona. 15 Naba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga luha <strong>ang</strong><br />
akong unlan tungod <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>lamat.<br />
Sa kaulahian, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagba<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong><br />
Mateo kabahin <strong>sa</strong> mortal nga p<strong>ang</strong>alagad<br />
ni Kristo, may nadiskubrihan<br />
na u<strong>sa</strong>b ko: “Sa pagka<strong>sa</strong>womsom na,<br />
il<strong>ang</strong> gipanagdala ngadto kaniya <strong>ang</strong>
dagh<strong>ang</strong> . . . ug iy<strong>ang</strong> . . . giayo <strong>ang</strong><br />
tan<strong>ang</strong> mga ma<strong>sa</strong>kiton.” 16 Iy<strong>ang</strong> giayo<br />
<strong>ang</strong> tanan nga miduol Kaniya. Walay<br />
gibalibaran.<br />
Sama <strong>sa</strong> gitudlo ni Elder Dallin H.<br />
Oaks: “Ang mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong><br />
pagkaayo moabut <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga<br />
paagi, <strong>ang</strong> kada u<strong>sa</strong> ipahi<strong>ang</strong>ay <strong>sa</strong><br />
atong matag u<strong>sa</strong> nga mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan,<br />
nga nahibaloan Niya kin<strong>sa</strong><br />
nahigugma kaayo kanato. U<strong>sa</strong>hay <strong>ang</strong><br />
‘pagkaayo’ nagtambal <strong>sa</strong> atong mga<br />
<strong>sa</strong>kit o nagt<strong>ang</strong>t<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong pala<strong>sa</strong>non.<br />
Apan u<strong>sa</strong>hay kita ‘n<strong>ang</strong>aayo’<br />
<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> gihatagan kita’g kalig-on o<br />
pagkamasinabuton o pagkamapailubon<br />
<strong>sa</strong> pagpas-an <strong>sa</strong> mga palas-anon<br />
nga gi<strong>sa</strong>ngon kanato.” 17 Ang tanan<br />
nga moduol mahimong “gakson diha<br />
<strong>sa</strong> mga bukton ni Jesus.” 18 Ang tan<strong>ang</strong><br />
kalag maayo <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gahum. Ang<br />
tan<strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>kit mahimong mahupay.<br />
Diha Kaniya, kita “makakaplag og<br />
pahulay al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> [atong] mga kalag.” 19<br />
Ang atong mortal nga mga kahimt<strong>ang</strong><br />
mahimong dili mau<strong>sa</strong>b diha-diha dayon,<br />
apan <strong>ang</strong> atong ka<strong>sa</strong>kit, kabalaka,<br />
pag-antus, ug kahadlok mahimong<br />
matuhop diha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kalinaw ug<br />
makaayo nga tambal.<br />
Akong namatikdan nga <strong>ang</strong> mga<br />
bata mas natural nga modawat <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>kit ug pag-antus. Hilum l<strong>ang</strong> sila<br />
nga moantus uban <strong>sa</strong> pagkamapainub<strong>sa</strong>non<br />
ug kaaghop. Akong nabati<br />
<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka matahum, maanindot nga<br />
pagbati nga naglibut niining gagmay<br />
nga mga bata.<br />
Ang trese anyos nga si Sherrie<br />
mi<strong>sa</strong>gub<strong>ang</strong> og 14 ka oras nga<br />
operasyon <strong>sa</strong> tumor <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> spinal<br />
cord. Sa dih<strong>ang</strong> nakamatngon na siya<br />
og buot didto <strong>sa</strong> intensive care unit,<br />
miingon siya: “Papa, ania dinhi si Tiya<br />
Cheryl, . . . ug . . . si Lolo Norman . . .<br />
ug si Lola Brown . . . ania dinhi. Ug<br />
Papa, kin<strong>sa</strong> man kan<strong>ang</strong> nagbarug<br />
<strong>sa</strong> imong tupad? . . . Pareho siya og<br />
dagway nimo, mas taas l<strong>ang</strong>. . . . Siya<br />
nag-ingon nga imo siy<strong>ang</strong> igsoong<br />
lalaki, si Jimmy.” Ang iy<strong>ang</strong> uyoan nga<br />
si Jimmy namatay <strong>sa</strong> edad nga 13 <strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong>kit nga cystic fibrosis.<br />
“Hapit u<strong>sa</strong> ka oras, si Sherrie . . .<br />
mihulagway <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga bisita, <strong>ang</strong><br />
tanan mga <strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> pamilya nga n<strong>ang</strong>amatay<br />
na. Sa kakapoy, nakatulog<br />
dayon siya.”<br />
Sa wala madugay gisultihan niya<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> amahan, “Papa, <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong><br />
mga bata nga ania dinhi <strong>sa</strong> intensive<br />
care unit adunay mga <strong>ang</strong>hel nga nagtab<strong>ang</strong><br />
kanila.” 20<br />
Al<strong>ang</strong> kanatong tanan <strong>ang</strong> Manluluwas<br />
miingon:<br />
“Tan-awa, kamo gagmay nga mga<br />
bata ug kamo dili makaantus <strong>sa</strong> tanan<br />
nga mga but<strong>ang</strong> karon; kamo kinah<strong>ang</strong>lan<br />
motubo diha <strong>sa</strong> grasya ug<br />
diha <strong>sa</strong> kamatuoran.<br />
“Ayaw kahadlok, gagmay nga mga<br />
bata, kay kamo ako. . . .<br />
“Bu<strong>sa</strong>, anaa ako <strong>sa</strong> inyong taliwala,<br />
ug Ako <strong>ang</strong> maayo nga<br />
magbalantay.” 21<br />
Ang atong dako nga personal<br />
nga hagit dinhi <strong>sa</strong> mortalidad mao<br />
<strong>ang</strong> mahimong “u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>ntos<br />
pinaagi <strong>sa</strong> pag-ula ni Kristo.” 22 Ang<br />
ka<strong>sa</strong>kit nga nasinati ninyo ug nako<br />
mahimong mao <strong>ang</strong> proseso diin<br />
gisukod kita pag-ayo. Diha <strong>sa</strong> hilabihan<br />
ka lisud nga mga kahimt<strong>ang</strong>,<br />
kita mamahimong mga bata diha <strong>sa</strong><br />
atong mga kasingkasing, magpaubos<br />
<strong>sa</strong> atong kaugalingon, ug “magampo<br />
ug motrabaho ug maghulat” 23<br />
<strong>sa</strong> mapailubon nga paagi al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
pagkaayo <strong>sa</strong> atong mga lawas ug<br />
<strong>sa</strong> atong mga kalag. Sama ni Job,<br />
human mahashasi pinaagi <strong>sa</strong> atong<br />
mga pagsulay, kita “mogula ingon <strong>sa</strong><br />
bulawan.” 24<br />
Ako mopamatuod nga Siya <strong>ang</strong><br />
atong Manunubos, atong Higala,<br />
atong Tigpataliwala, <strong>ang</strong> Bantugan<br />
nga Mananambal, <strong>ang</strong> Bantugan nga<br />
Tig-ayo. Diha Kaniya kita makakaplag<br />
og kalinaw ug kahupayan <strong>sa</strong><br />
atong mga ka<strong>sa</strong>kit ug mga <strong>sa</strong>la kon<br />
kita moduol Kaniya uban <strong>sa</strong> mapainub<strong>sa</strong>non<br />
nga mga kasingkasing. Ang<br />
iy<strong>ang</strong> “grasya igo.” 25 Sa p<strong>ang</strong>alan ni<br />
Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. Orson F. Whitney, <strong>sa</strong> Spencer W. Kimball,<br />
Faith Precedes the Miracle (1972), 98.<br />
2. Robert D. Hales, “Healing Soul and Body,”<br />
Ensign, Nob. 1998, 14.<br />
3. Tan-awa <strong>sa</strong> Alma 31:31, 33.<br />
4. 2 Nephi 2:1.<br />
5. 2 Nephi 9:21.<br />
6. <strong>Mga</strong> Hebreohanon 4:16. Si Pablo<br />
nagtudlo kanato nga motan-aw ngadto <strong>sa</strong><br />
Manluluwas isip ehemplo <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>gub<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> “pagsupak <strong>sa</strong> mga maka<strong>sa</strong><strong>sa</strong>la batok<br />
[kanato], aron [kita] dili managkataka ni<br />
[kita] managtalaw” (<strong>Mga</strong> Hebreohanon<br />
12:3).<br />
7. Jeremias 8:22.<br />
8. Alma 36:14.<br />
9. 3 Nephi 9:13.<br />
10. 3 Nephi 27:14–15; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />
11. 1 Nephi 11:31.<br />
12. Alma 7:11–12; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />
13. Tan-wa <strong>sa</strong> John Taylor, <strong>The</strong> Mediation and<br />
Atonement (1882), 97. Si Presidente Taylor<br />
misulat mahitungod <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka “pakig<strong>sa</strong>ad”<br />
nga gisudlan tali <strong>sa</strong> Amahan ug <strong>sa</strong> Anak<br />
didto <strong>sa</strong> mga konseho <strong>sa</strong> wala pa dinhi<br />
<strong>sa</strong> yuta al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> katumanan <strong>sa</strong> maulaong<br />
pagtubos <strong>sa</strong> katawhan. Ang boluntaryong<br />
pag-antus ni Kristo panahon <strong>sa</strong> kinabuhi<br />
maoy agig dug<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-antus didto<br />
<strong>sa</strong> tanaman ug didto <strong>sa</strong> krus (tan-awa <strong>sa</strong><br />
Mosiah 3:5–8).<br />
14. Henry B. Eyring, “Kalisdanan,” Liahona,<br />
Mayo 2009, 24; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />
15. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
6:20.<br />
16. Mateo 8:16; empasis gidug<strong>ang</strong>.<br />
17. Dallin H. Oaks, “Iy<strong>ang</strong> Papahulayon <strong>ang</strong><br />
Nag-antus,” Liahona, Nob. 2006, 7–8.<br />
18. Mormon 5:11.<br />
19. Mateo 11:29.<br />
20. Tan-awa <strong>sa</strong> Michael R. Morris, “Sherrie’s<br />
Shield <strong>of</strong> Faith,” Ensign, Hunyo 1995, 46.<br />
21. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 50:40–41, 44.<br />
22. Mosiah 3:19.<br />
23. Henry B. Eyring, Liahona, Mayo 2009,<br />
24.<br />
24. Job 23:10.<br />
25. 2 <strong>Mga</strong> Taga-Corinto 12:9; tan-awa u<strong>sa</strong>b<br />
<strong>sa</strong> Ether 12:26–27; Doktrina ug mga<br />
Pakig<strong>sa</strong>ad 18:31.<br />
Mayo 2011<br />
17
Ang tigsulat ug historian nga si<br />
Wallace Stegner misulat mahitungod<br />
<strong>sa</strong> paglalin <strong>sa</strong> Mormon<br />
ug <strong>sa</strong> panagpundok didto <strong>sa</strong> Walog<br />
<strong>sa</strong> Salt Lake. Wala niya dawata <strong>ang</strong><br />
atong tinuohan ug <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> paagi<br />
nanaway; bi<strong>sa</strong>n pa, nadani siya <strong>sa</strong> debosyon<br />
ug kabayanihon <strong>sa</strong> atong nagun<strong>ang</strong><br />
mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan,<br />
ilabi na <strong>sa</strong> mga babaye. Siya misulat,<br />
“Ang il<strong>ang</strong> mga babaye talag<strong>sa</strong>on.” 1<br />
akong ipalanog kan<strong>ang</strong> sentimento<br />
karon. Ang atong kababayen-an nga<br />
mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />
talag<strong>sa</strong>on!<br />
Ang Dios mihatag <strong>sa</strong> mga kababayen-an<br />
og bala<strong>ang</strong> mga kalidad <strong>sa</strong><br />
kusog, hiyas, gugma, ug kaandam <strong>sa</strong><br />
pag<strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>nay og mga<br />
henerasyon <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> espiritu nga mga<br />
anak.<br />
Ang bag-o l<strong>ang</strong> nga pagtuon <strong>sa</strong><br />
Estados Unidos nagpahayag nga <strong>ang</strong><br />
mga kababayen-an <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> tinuohan<br />
“mas hugot og pagtuo <strong>sa</strong> Dios” ug<br />
mas motambong <strong>sa</strong> relihiyusong mga<br />
serbisyo kay<strong>sa</strong> mga lalaki. “Hapit <strong>sa</strong><br />
tan<strong>ang</strong> paagi sila mas relihiyuso.” 2<br />
Wala ako masurpri<strong>sa</strong> niini nga<br />
18 Liahona<br />
Ni Elder Quentin L. Cook<br />
Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
Ang LDS nga mga<br />
Kababayen-an<br />
Talag<strong>sa</strong>on!<br />
Daghan <strong>sa</strong> atong nahimo <strong>sa</strong> Simbahan nahitabo tungod<br />
<strong>sa</strong> dili hinakog nga pagserbisyo <strong>sa</strong> kababayen-an.<br />
resulta, ilabi na <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> akong gipamalandungan<br />
<strong>ang</strong> labing taas nga tahas<br />
<strong>sa</strong> mga pamilya ug <strong>sa</strong> kababayen-an<br />
<strong>sa</strong> atong tinuohan. Ang atong doktrina<br />
tin-aw: Ang kababayen-an mga anak<br />
<strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan, kin<strong>sa</strong><br />
nahigugma kanila. Ang mga a<strong>sa</strong>wa ug<br />
<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga bana patas l<strong>ang</strong>. Ang<br />
kaminyoon nagkinah<strong>ang</strong>lan og hingpit<br />
nga pagpakig-uban diin <strong>ang</strong> mga<br />
a<strong>sa</strong>wa ug bana magtambayayong <strong>sa</strong><br />
pagkab-ot <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong><br />
pamilya. 3<br />
Na<strong>sa</strong>yud kita nga adunay dagh<strong>ang</strong><br />
hagit <strong>sa</strong> mga kababayen-an, lakip<br />
kadtong naningkamot <strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong><br />
eb<strong>ang</strong>helyo.<br />
Panulundon <strong>sa</strong> mga Sister nga Pioneer<br />
Ang pinakaun<strong>ang</strong> hiyas diha <strong>sa</strong><br />
kinabuhi <strong>sa</strong> kaliwatan natong mga<br />
pioneer mao <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />
mga sister. Ang kababayen-an <strong>sa</strong> bala<strong>ang</strong><br />
kinaiyahan adunay mas dako nga<br />
ga<strong>sa</strong> ug responsibilidad <strong>sa</strong> panimalay<br />
ug <strong>sa</strong> mga anak ug <strong>sa</strong> pag-alima ug<br />
<strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga kahimt<strong>ang</strong>. Sa katinawan<br />
niini, <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />
mga sister <strong>sa</strong> kaandam nga mobiya <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga panimalay aron <strong>sa</strong> pagtabok<br />
<strong>sa</strong> mga wala mahibaloing kapatagan<br />
makapadasig kaayo. Kon <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
tawo mokategoriya <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> makahuluganon<br />
kaayong hiyas, kana mao<br />
<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> dili mapaling nga pagtuo <strong>sa</strong><br />
gipahiuli nga eb<strong>ang</strong>helyo <strong>sa</strong> Ginoo<br />
nga si Jesukristo.<br />
Ang bayanihon nga asoy kon un<strong>sa</strong><br />
<strong>ang</strong> gi<strong>sa</strong>kripisyo niining mga kababayen-an<br />
nga pioneer ug natuman<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> mitabok sila <strong>sa</strong> kapatagan<br />
maoy u<strong>sa</strong> ka bililhong panulundon<br />
<strong>sa</strong> Simbahan. Natandog ko <strong>sa</strong> asoy ni<br />
Elizabeth Jackson, kan<strong>sa</strong>ng bana si<br />
Aaron namatay human <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>ng<br />
pagtabok didto <strong>sa</strong> Platte River kuyog<br />
<strong>sa</strong> Martin handcart company. Siya<br />
misulat:<br />
“Dili ko mosulay <strong>sa</strong> paghulagway<br />
<strong>sa</strong> akong mga pagbati <strong>sa</strong> pagkahimong<br />
biyuda uban <strong>sa</strong> tulo ka anak,<br />
<strong>sa</strong> ingon kalisud nga mga kahimt<strong>ang</strong>.<br />
. . . Nagtuo ako . . . nga <strong>ang</strong> akong<br />
mga pag-antus al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Eb<strong>ang</strong>helyo<br />
mopanal<strong>ang</strong>in kanako al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> akong<br />
kaayohan. . . .<br />
“Ako [mih<strong>ang</strong>yo] <strong>sa</strong> Ginoo, . . . Siya<br />
kin<strong>sa</strong> mi<strong>sa</strong>ad nga mahimong bana<br />
<strong>sa</strong> biyuda, ug amahan <strong>sa</strong> mga walay<br />
amahan. Mih<strong>ang</strong>yo ako kaniya ug siya<br />
miabut <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> kanako.” 4<br />
Si Elizabeth miingon nga gisulat<br />
niya <strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan al<strong>ang</strong> niadtong<br />
may su<strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> kasinatian uban <strong>sa</strong><br />
paglaum nga <strong>ang</strong> kaliwatan unta<br />
andam nga moantus ug mo<strong>sa</strong>kripisyo<br />
<strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> but<strong>ang</strong> al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gingharian<br />
<strong>sa</strong> Dios. 5<br />
Ang Kababayen-an <strong>sa</strong> Simbahan Karon<br />
<strong>Mga</strong> Lig-on ug Maisug<br />
Nagtuo ako nga <strong>ang</strong> kababayen-an<br />
<strong>sa</strong> Simbahan karon moatub<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
hagit ug <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> but<strong>ang</strong> lig-on ug<br />
matinud-anon. Ang mga lider <strong>sa</strong> priesthood<br />
niining Simbahan <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> bahin<br />
mapa<strong>sa</strong>lamatong miila <strong>sa</strong> serbisyo,<br />
<strong>sa</strong>kripisyo, pa<strong>sa</strong>lig, ug kontribusyon <strong>sa</strong><br />
mga sister.<br />
Daghan <strong>sa</strong> atong nahimo <strong>sa</strong> Simbahan<br />
nahitabo tungod <strong>sa</strong> dili hinakog<br />
nga pagserbisyo <strong>sa</strong> kababayen-an. Sa<br />
Simbahan man o <strong>sa</strong> balay, maanindot<br />
tan-awon nga <strong>ang</strong> priesthood ug <strong>ang</strong><br />
Relief Society hingpit nga nagtambayayong.<br />
Ang ingon nga relasyon<br />
su<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> nindot nga paminawon nga
orkestra, ug <strong>ang</strong> tukar niini nagdasig<br />
kanatong tanan.<br />
Sa bag-o pa l<strong>ang</strong> ko nga gi<strong>sa</strong>ngunan<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka komperensya <strong>sa</strong> Mission<br />
Viejo California Stake, natandog ako<br />
<strong>sa</strong> asoy <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> upat ka stake nga<br />
kalihokan <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yaw <strong>sa</strong> kabatan-onan<br />
<strong>sa</strong> Bisperas <strong>sa</strong> Bag-ong Tuig. Human<br />
<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yaw, u<strong>sa</strong> ka gamayng bag <strong>ang</strong><br />
nakit-an nga walay ngalan <strong>sa</strong> gawas.<br />
Akong ipaambit kaninyo <strong>ang</strong> gisulat ni<br />
Sister Monica Sedgwick, <strong>ang</strong> presidente<br />
<strong>sa</strong> Young Women <strong>sa</strong> Laguna<br />
Niguel stake: “Dili mi gustong m<strong>ang</strong>inlabot,<br />
personal nga gamit kini <strong>sa</strong><br />
u<strong>sa</strong> ka tawo! Mao nga mainampingon<br />
namo kining giablihan ug gikuha <strong>ang</strong><br />
naa <strong>sa</strong> ibabaw—unta, mailhan kini.<br />
Duna gyud, apan <strong>sa</strong> laing bahin—kini<br />
u<strong>sa</strong> ka pamphlet <strong>sa</strong> Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Kalig-on<br />
<strong>sa</strong> Kabatan-onan. Wow! Nagpaila kini<br />
ngari kanamo kon un<strong>sa</strong> siya. Dayon<br />
among gikuot <strong>ang</strong> sunod nga but<strong>ang</strong>,<br />
u<strong>sa</strong> ka gamayng notebook. Siguradong<br />
makahatag kini og mga tubag,<br />
apan lahi ra kay <strong>sa</strong> gipaabut. Ang<br />
un<strong>ang</strong> pahina mao <strong>ang</strong> lista <strong>sa</strong> paboritong<br />
mga kasulatan. Adunay lima pa<br />
ka pahina nga maayong pagkasulat<br />
nga mga kasulatan ug personal nga<br />
mubong mga sulat.”<br />
Ang mga sister gusto dayong<br />
makighimamat niining matinud-anon<br />
nga batan-ong babaye. Gihiling nila<br />
<strong>ang</strong> gamay nga bag aron <strong>sa</strong> pag-ila <strong>sa</strong><br />
tag-iya. Nakakuha sila og p<strong>ang</strong>presko<br />
<strong>sa</strong> ginhawa, <strong>sa</strong>bon, lotion ug brush.<br />
Ganahan ko <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga komentaryo:<br />
“Oh, maayo <strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>gawas <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
ba-ba; duna siyay limpyo og lumo<br />
nga mga kamot; ug giatiman niya <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> kaugalingon.”<br />
Mahinamon sil<strong>ang</strong> naghulat <strong>sa</strong><br />
sunod nga bahandi. Anaa <strong>ang</strong> nindot<br />
nga hinimo gikan <strong>sa</strong> balay nga pitaka<br />
<strong>sa</strong> sinsilyo nga gamit <strong>ang</strong> karton <strong>sa</strong><br />
juice, ug dunay gamay nga kwarta<br />
<strong>sa</strong> gi-zipper nga bul<strong>sa</strong>. Sila miingon,<br />
“Ahh, mamugnaon siya ug andam!”<br />
Mora sila og mga gagmayng bata<br />
nian<strong>ang</strong> kabuntagon <strong>sa</strong> Pasko. Un<strong>sa</strong>y<br />
sunod nil<strong>ang</strong> nakuha mas nakapasurpri<strong>sa</strong><br />
kanila: resipe al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paghimo<br />
og Black Forest chocolate cake, ug<br />
mubong sulat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> birthday <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka higala. Daw makasinggit sila, “U<strong>sa</strong><br />
siya ka HOMEMAKER! Mahunahunaon<br />
ug maalagaron.” Dayon, oo, <strong>sa</strong><br />
katapu<strong>sa</strong>n pipila ka ilhanan. Ang mga<br />
lider <strong>sa</strong> kabatan-onan miingon nga<br />
gibati gayud nil<strong>ang</strong> napanal<strong>ang</strong>inan<br />
“nga makakita <strong>sa</strong> hilum nga ehemplo<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka batan-ong dalaga nga nagsunod<br />
<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo.” 6<br />
Kini nga asoy naghulagway <strong>sa</strong><br />
pa<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> atong batan-ong kababayen-an<br />
<strong>sa</strong> Simbahan kabahin <strong>sa</strong> mga<br />
sumbanan. 7 Ehemplo u<strong>sa</strong>b kini <strong>sa</strong> maamumahon,<br />
intere<strong>sa</strong>do, mapahinungurong<br />
mga lider <strong>sa</strong> Young Women <strong>sa</strong><br />
tibuok kalibutan. Sila mga talag<strong>sa</strong>on!<br />
Ang mga sister adunay mahinungdanong<br />
tahas <strong>sa</strong> Simbahan, <strong>sa</strong> pamilya,<br />
ug isip mga indibidwal <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong><br />
L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Daghan niini nga<br />
mga responsibilidad walay suweldo<br />
apan naghatag og katagbawan ug walay<br />
katapu<strong>sa</strong>n <strong>ang</strong> kamahinungdanon.<br />
Bag-ohay l<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka ma<strong>sa</strong>nagon ug<br />
maantigo kaayo nga babaye nga <strong>sa</strong>kop<br />
<strong>sa</strong> editorial board <strong>sa</strong> newspaper n<strong>ang</strong>ayo<br />
og deskripsyon un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> tahas<br />
<strong>sa</strong> mga kababayen-an diha <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Gipa<strong>sa</strong>but nga <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> mga<br />
lider <strong>sa</strong> among kongregasyon walay<br />
suweldo. Mi<strong>sa</strong>lga siya <strong>sa</strong> pag-ingon nga<br />
dili na kaayo siya intere<strong>sa</strong>do. Miingon<br />
siya, “Dili ko motuo nga <strong>ang</strong> mga kababayen-an<br />
nagkinah<strong>ang</strong>lan og walay<br />
bayad nga mga trabaho.”<br />
Among gipa<strong>sa</strong>but nga <strong>ang</strong> pinakaimportante<br />
nga organi<strong>sa</strong>syon <strong>sa</strong><br />
yuta mao <strong>ang</strong> pamilya, diin “<strong>ang</strong> mga<br />
amahan ug mga inahan . . . magkauban.”<br />
8 Walay bi<strong>sa</strong>n u<strong>sa</strong> nga gisuwelduhan,<br />
apan <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in lisud<br />
ihulagway. Kami dayag l<strong>ang</strong> misulti<br />
kaniya mahitungod <strong>sa</strong> mga organi<strong>sa</strong>syon<br />
<strong>sa</strong> Relief Society, Young Women,<br />
ug Primary nga gip<strong>ang</strong>ulohan og mga<br />
babaye nga presidente. Atong nakita<br />
nga gikan <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>ang</strong><br />
mga lalaki ug mga babaye mag-ampo,<br />
mopasundayag og musika, mowali, ug<br />
mokanta <strong>sa</strong> choir, bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> miting <strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong>krament, <strong>ang</strong> atong pinaka<strong>sa</strong>grado<br />
nga miting.<br />
Ang bag-ohay nga gidayeg kaayo<br />
nga ba<strong>sa</strong>hon American Grace naghisgot<br />
<strong>sa</strong> mga kababayen-an <strong>sa</strong> lain-laing<br />
mga tinuohan. Nagpakita kini nga<br />
<strong>ang</strong> mga kababayen-an nga Santos<br />
<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw lahi tungod<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> katagbawan <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> tahas <strong>sa</strong><br />
pagp<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> Simbahan. 9 Dug<strong>ang</strong> pa,<br />
<strong>ang</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />
<strong>sa</strong> kinatibuk-an, mga lalaki ug mga<br />
babaye, adunay mas lig-on nga pagbati<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> tinuohan kay <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong><br />
gitun-an nga mga relihiyon. 10<br />
Ang atong mga kababayen-an dili<br />
talag<strong>sa</strong>on tungod l<strong>ang</strong> kay nakahimo<br />
sila <strong>sa</strong> paglikay <strong>sa</strong> mga kalisud <strong>sa</strong><br />
kinabuhi—ingon og sukwahi. Talag<strong>sa</strong>on<br />
sila tungod <strong>sa</strong> paagi kon giun<strong>sa</strong><br />
nila <strong>sa</strong> pag-atub<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga pagsulay<br />
Mayo 2011<br />
19
<strong>sa</strong> kinabuhi. Bi<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> mga hagit ug mga<br />
pagsulay nga gitanyag <strong>sa</strong> kinabuhi—<br />
gikan <strong>sa</strong> kaminyoon o dili maayo nga<br />
panag-uban, mga pagpili <strong>sa</strong> mga anak,<br />
dili maayong p<strong>ang</strong>lawas, kakul<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
mga oportunidad, ug uban p<strong>ang</strong> dagh<strong>ang</strong><br />
problema—padayon sil<strong>ang</strong> lig-on<br />
ug dili matarug ug matinuoron <strong>sa</strong> tinuohan.<br />
Ang atong mga sister <strong>sa</strong> tibuok<br />
Simbahan padayon nga “nagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
maluyahon, pagpataas <strong>sa</strong> mga kamot<br />
<strong>sa</strong> nawad-an og paglaum, ug paglig-on<br />
<strong>sa</strong> mga tuhod nga huy<strong>ang</strong>.” 11<br />
U<strong>sa</strong> ka presidente <strong>sa</strong> Relief Society<br />
kin<strong>sa</strong> nagpasidungog niining dili ka<strong>sa</strong>garan<br />
nga pagserbisyo miingon, “Bi<strong>sa</strong>n<br />
kon <strong>ang</strong> mga sister nagserbisyo, naghunahuna<br />
sila nga, ‘Kon ako makahimo<br />
pa l<strong>ang</strong> unta og mas daghan<br />
pa!’” Bi<strong>sa</strong>n og dili sila perpekto ug <strong>ang</strong><br />
tanan n<strong>ang</strong>limbasug, <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> hugot<br />
nga pagtuo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka mahigugmaong<br />
Amahan <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>it ug <strong>ang</strong> kasiguroan<br />
<strong>sa</strong> maulaon nga <strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
mikuyanap <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinabuhi.<br />
Ang Tahas <strong>sa</strong> mga Sister <strong>sa</strong> Simbahan<br />
Sa miaging tulo ka tuig, <strong>ang</strong> Un<strong>ang</strong><br />
Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong><br />
Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
n<strong>ang</strong>ayo og giya, inspirasyon, ug pagpadayag<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kami nakigtambag<br />
uban <strong>sa</strong> mga lider <strong>sa</strong> priesthood ug <strong>sa</strong><br />
mga lider <strong>sa</strong> auxilliary ug mitrabaho <strong>sa</strong><br />
bag-ong mga handbook <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Niini nga proseso akong gibati <strong>ang</strong><br />
hilabihan nga pa<strong>sa</strong>lamat tungod <strong>sa</strong><br />
mahinungdanong tahas <strong>sa</strong> mga sister,<br />
mga minyo ug dili minyo, nga il<strong>ang</strong><br />
gidala <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan ug karon diha <strong>sa</strong><br />
panimalay ug <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Ang tan<strong>ang</strong> miyembro <strong>sa</strong> Simbahan<br />
ni Jesukristo “maghago diha <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
uba<strong>sa</strong>n al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> mga<br />
kalag <strong>sa</strong> mga tawo.” 12 “[Ang] buhat <strong>sa</strong><br />
kaluwa<strong>sa</strong>n naglakip <strong>sa</strong> misyonaryo nga<br />
buhat uban <strong>sa</strong> mga miyembro, retensyon<br />
<strong>sa</strong> kinabig, pagpaaktibo <strong>sa</strong> dili<br />
aktibong mga miyembro, templo ug<br />
buhat <strong>sa</strong> family history, . . . pagtudlo <strong>sa</strong><br />
eb<strong>ang</strong>helyo,” 13 ug pag-atiman <strong>sa</strong> mga<br />
kabus ug n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. 14 Kini un<strong>ang</strong><br />
iadministrar diha <strong>sa</strong> ward council. 15<br />
Sa piho nga paagi, tuyo diha <strong>sa</strong> bagong<br />
mga handbook nga <strong>ang</strong> mga bishop,<br />
nga dunay dagh<strong>ang</strong> palas-anon,<br />
modelegar <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga responsibilidad.<br />
Ang mga miyembro kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />
20 Liahona<br />
mahibalo nga <strong>ang</strong> bishop gitudloan <strong>sa</strong><br />
pagdelegar. Ang mga miyembro kinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga mopaluyo ug mosuporta<br />
kaniya <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> siya nagsunod niini<br />
nga tambag. Makagahin og dakong<br />
panahon <strong>ang</strong> bishop al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga<br />
batan-on, mga young single adult, ug<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya. Iy<strong>ang</strong> idelegar <strong>ang</strong><br />
ub<strong>ang</strong> importante nga responsibilidad<br />
ngadto <strong>sa</strong> mga lider <strong>sa</strong> priesthood,<br />
mga presidente <strong>sa</strong> auxiliary, ug <strong>sa</strong> matag<br />
lalaki ug babaye. Sa Simbahan <strong>ang</strong><br />
tahas <strong>sa</strong> mga kababayen-an diha <strong>sa</strong><br />
panimalay gitahud pag-ayo. 16 Kon <strong>ang</strong><br />
inahan makadawat og calling <strong>sa</strong> Simbahan<br />
nga nagkinah<strong>ang</strong>lan og dakong<br />
panahon, <strong>ang</strong> amahan <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>garan<br />
hatagan og mas gaan nga calling aron<br />
mamentinar <strong>ang</strong> kabalanse <strong>sa</strong> kinabuhing<br />
pamilya.<br />
<strong>Mga</strong> tuig n<strong>ang</strong> milabay mitambong<br />
ko og stake conference <strong>sa</strong> Tonga.<br />
Pagka Dominggo <strong>sa</strong> buntag <strong>ang</strong> tulo<br />
ka laray <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong><strong>ang</strong> lingkuranan<br />
napuno <strong>sa</strong> mga lalaki nga nanag-edad<br />
og 26 ngadto <strong>sa</strong> 35. Nagtuo ko nga<br />
choir <strong>sa</strong> mga kalalakin-an sila. Apan<br />
<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> giba<strong>sa</strong> na <strong>ang</strong> business <strong>sa</strong><br />
komperensya, <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga<br />
lalaki, 63 <strong>ang</strong> gidaghanon, mibarug<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> ngalan giba<strong>sa</strong> ug<br />
gipaluyohan <strong>sa</strong> ordinasyon <strong>sa</strong> Melchizedek<br />
Priesthood. Nalipay ako ug<br />
ingon man nahing<strong>ang</strong>ha.<br />
Human <strong>sa</strong> sesyon akong gip<strong>ang</strong>utana<br />
si Presidente Mateaki, <strong>ang</strong><br />
presidente <strong>sa</strong> stake, kon giun<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />
pagkahitabo kini nga milagro. Miingon<br />
siya nako nga <strong>sa</strong> miting <strong>sa</strong> stake<br />
council gihisgutan <strong>ang</strong> pagpaaktibo.<br />
Ang iy<strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> Relief Society<br />
<strong>sa</strong> stake, si Sister Leinata Va’enuku,<br />
n<strong>ang</strong>utana kon tukma ba nga siya<br />
mosulti og gamay. Samt<strong>ang</strong> nagsulti<br />
siya, <strong>ang</strong> Espiritu mipamatuod ngadto<br />
<strong>sa</strong> presidente nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gisugyot<br />
tinuod. Mipa<strong>sa</strong>but siya nga adunay<br />
dagh<strong>ang</strong> maayo nga mga batan-ong<br />
lalaki hapit na mag-20 ug ngadto <strong>sa</strong> 30<br />
<strong>ang</strong> edad diha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> stake nga wala<br />
pa magserbisyo og misyon. Miingon<br />
siya nga daghan kanila <strong>ang</strong> nahibalo<br />
nga gipakyas nila <strong>ang</strong> mga bishop ug<br />
mga lider <strong>sa</strong> priesthood kin<strong>sa</strong> midasig<br />
gayud kanila nga makaserbisyo<br />
og misyon, ug sila karon mibati nga<br />
ikaduha l<strong>ang</strong> [second-class] sila nga<br />
mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan. Gipa<strong>sa</strong>but<br />
niya nga sila mga batan-ong lalaki<br />
lapas na <strong>ang</strong> edad <strong>sa</strong> pagmisyon.<br />
Iy<strong>ang</strong> gipahayag <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gugma ug<br />
kabalaka al<strong>ang</strong> kanila. Gipa<strong>sa</strong>but niya<br />
nga <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> makaluwas nga mga<br />
ordinan<strong>sa</strong> ma<strong>ang</strong>kon gihapon nila ug<br />
<strong>ang</strong> focus mao <strong>ang</strong> pag-orden ngadto<br />
<strong>sa</strong> priesthood ug <strong>sa</strong> mga ordinan<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> templo. Iy<strong>ang</strong> nakita nga <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
<strong>ang</strong> pipila niini nga mga batan-ong<br />
lalaki wala pa maminyo, <strong>ang</strong> kadaghanan<br />
kanila naminyo <strong>sa</strong> buot<strong>ang</strong><br />
mga babaye—<strong>ang</strong> uban aktibo, <strong>ang</strong><br />
uban dili aktibo, ug <strong>ang</strong> uban dili mga<br />
miyembro.<br />
Human <strong>sa</strong> ganid nga diskusyon<br />
<strong>sa</strong> stake council, nahukman nga <strong>ang</strong><br />
kalalakin-an <strong>sa</strong> priesthood ug <strong>ang</strong><br />
kababayen-an <strong>sa</strong> Relief Society molihok<br />
<strong>sa</strong> pagduol niining mga lalaki ug<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga a<strong>sa</strong>wa, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga<br />
bishop migahin og daghan <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
oras ngadto <strong>sa</strong> mga kabatan-on<strong>ang</strong> lalaki<br />
ug mga babaye <strong>sa</strong> mga ward. Ang<br />
apil <strong>sa</strong> pagluwas miuna <strong>sa</strong> pag-focus<br />
<strong>sa</strong> pag-andam kanila al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> priesthood,<br />
mah<strong>ang</strong>turon nga kaminyoon,<br />
ug <strong>sa</strong> makaluwas nga mga ordinan<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> templo. Sulod <strong>sa</strong> misunod nga duha<br />
ka tuig hapit tan<strong>ang</strong> 63 ka mga lalaki
Kyiv, Ukraine<br />
kin<strong>sa</strong> gipaluyon ngadto <strong>sa</strong> Melchizedek<br />
Priesthood <strong>sa</strong> komperensya nga<br />
akong gitambungan na-endowed <strong>sa</strong><br />
templo ug na-sealed <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
a<strong>sa</strong>wa ngadto kanila. Kini nga asoy<br />
u<strong>sa</strong> ka ehemplo kon un<strong>sa</strong> ka importante<br />
<strong>ang</strong> atong mga sister <strong>sa</strong> buhat<br />
<strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> among mga ward ug<br />
stake ug <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng paagi kini nagpad<strong>ang</strong>at<br />
og pagpadayag, ilabi na <strong>sa</strong> mga<br />
konseho <strong>sa</strong> pamilya ug Simbahan. 17<br />
Ang Tahas <strong>sa</strong> mga Sister <strong>sa</strong> Pamilya<br />
Atong giila nga naay dagh<strong>ang</strong> pundok<br />
<strong>ang</strong> gipahimut<strong>ang</strong> batok <strong>sa</strong> mga<br />
kababayen-an ug <strong>sa</strong> mga pamilya. Sa<br />
bag-ong pagtuon nakita nga nagkahuy<strong>ang</strong><br />
<strong>ang</strong> debosyon <strong>sa</strong> kaminyoon,<br />
uban <strong>sa</strong> nagkaminus nga gidaghanon<br />
<strong>sa</strong> mga hingkod nga magminyo. 18<br />
Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pipila, <strong>ang</strong> kaminyoon ug<br />
<strong>ang</strong> pamilya nahimo na nga “opsyonal<br />
nga kapilian kay <strong>sa</strong> maoy pinakabaruganan<br />
<strong>sa</strong> pag-organi<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> atong<br />
katilingban.” 19 Ang mga kababayen-an<br />
nag-atub<strong>ang</strong> og dagh<strong>ang</strong> opsyon ug<br />
n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> mainampoong<br />
pagkonsiderar <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga pagpili ug<br />
<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng paagi kini nakaapekto <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> pamilya.<br />
Sa didto ko <strong>sa</strong> New Zealand <strong>sa</strong><br />
miaging tuig, nakaba<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
Auckland newspaper kabahin <strong>sa</strong> mga<br />
babaye, nga dili <strong>sa</strong> atong tinuohan,<br />
nga n<strong>ang</strong>limbasug bahin niining mga<br />
but<strong>ang</strong>a. U<strong>sa</strong> ka inahan miingon nga<br />
nakaamgo siya nga <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> sitwasyon,<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pagpili kon manarbaho<br />
ba siya o <strong>sa</strong> balay nahimo tungod <strong>sa</strong><br />
bag-o nga carpet ug <strong>sa</strong> second hand<br />
nga <strong>sa</strong>kyanan nga dili gayud niya<br />
kinah<strong>ang</strong>lan. Laing babaye, bi<strong>sa</strong>n pa,<br />
mibati nga <strong>ang</strong> “kinadak-<strong>ang</strong> kaaway<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka malipayong pamilya dili <strong>ang</strong><br />
trabaho nga sweldado—kondili <strong>ang</strong><br />
telebisyon.” Miingon siya nga <strong>ang</strong> mga<br />
pamilya adto <strong>sa</strong> TV ug <strong>ang</strong> oras <strong>sa</strong><br />
pamilya kul<strong>ang</strong> kaayo. 20<br />
Kini mga emosyonal kaayo, personal<br />
nga mga desisyon, apan dunay<br />
duha ka baruganan nga <strong>ang</strong>ay natong<br />
hinumduman. Una, walay babaye nga<br />
<strong>ang</strong>ay m<strong>ang</strong>ayog pa<strong>sa</strong>ylo o mobati<br />
nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kontribusyon gamay ra<br />
tungod kay iy<strong>ang</strong> gigahin <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />
un<strong>ang</strong> paningkamot <strong>sa</strong> pagpadagko<br />
ug pag-atiman <strong>sa</strong> mga anak. Walay<br />
laing mas makahuluganon <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong><br />
atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Ikaduha,<br />
kit<strong>ang</strong> tanan magmatngon gayud nga<br />
dili magmahukmanon o maghunahuna<br />
nga <strong>ang</strong> mga sister minus <strong>sa</strong> kaisug<br />
kon nakadesisyon nga manarbaho<br />
gawas <strong>sa</strong> panimalay. Panag<strong>sa</strong> ra kit<strong>ang</strong><br />
maka<strong>sa</strong>but o hingpit nga makadayeg<br />
<strong>sa</strong> mga kahimt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> katawhan. Ang<br />
mga bana ug mga a<strong>sa</strong>wa kinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga mainampoong magtinambagay,<br />
<strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>but nga sila may tulubagon <strong>sa</strong><br />
Dios <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga desisyon.<br />
Kamong mahalaron nga mga sister<br />
nag-inu<strong>sa</strong>ra nga ginikanan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
un<strong>sa</strong>ng rason, <strong>ang</strong> among mga pagbati<br />
anaa kaninyo uban <strong>sa</strong> pagdayeg. Ang<br />
propeta miklaro niini “nga dagh<strong>ang</strong><br />
kamot andam <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> kaninyo.<br />
Ang Ginoo wala makalimot kaninyo.<br />
Ni <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> Simbahan.” 21 M<strong>ang</strong>hinaut<br />
ko nga <strong>ang</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />
mga Adlaw mag-una <strong>sa</strong> pagmugna og<br />
u<strong>sa</strong> ka palibut <strong>sa</strong> trabahoan nga mas<br />
bukas ug maabi-abihon ngadto <strong>sa</strong> mga<br />
babaye ug lalaki <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga responsibilidad<br />
isip mga ginikanan.<br />
Kamong mga maisug ug matinudanong<br />
dili minyo nga mga sister, palihug<br />
hibaloi nga kami nahigugma ug<br />
nagdayeg kaninyo, ug kami mosiguro<br />
kaninyo nga walay mah<strong>ang</strong>turong<br />
panal<strong>ang</strong>in <strong>ang</strong> ihikaw kaninyo.<br />
Ang talag<strong>sa</strong>ong babaye nga pioneer<br />
si Emily H. Woodmansee misulat <strong>sa</strong><br />
teksto <strong>sa</strong> himno “As Sisters in Zion.”<br />
Husto kaayo <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pagpahayag<br />
nga “<strong>ang</strong> buhat <strong>sa</strong> mga <strong>ang</strong>hel gipabuhat<br />
<strong>sa</strong> mga babaye.” 22 Gihulagway kini<br />
nga “walay kalainan <strong>sa</strong> paghimo <strong>sa</strong><br />
direkta ug diha-diha dayon nga pagh<strong>ang</strong>yo<br />
<strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan,<br />
ug ‘kini mao <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> ga<strong>sa</strong> nga . . .<br />
ma<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> . . . mga sister’” 23<br />
Minahal nga mga sister, nahigugma<br />
ug nagadayeg kami kaninyo. Among<br />
gipa<strong>sa</strong>lamatan <strong>ang</strong> inyong pagserbisyo<br />
<strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> Ginoo. Kamo<br />
mga talag<strong>sa</strong>on! Akong ipahayag <strong>ang</strong><br />
akong pa<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong> kababayen-an <strong>sa</strong><br />
akong kinabuhi. Ako mopamatuod <strong>sa</strong><br />
katinuod <strong>sa</strong> Pag-ula, <strong>sa</strong> kabalaan <strong>sa</strong><br />
Manluluwas, ug <strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
Simbahan, <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo,<br />
amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. Wallace Stegner, <strong>The</strong> Gathering <strong>of</strong> Zion:<br />
<strong>The</strong> Story <strong>of</strong> the Mormon Trail (1971), 13.<br />
2. Robert D. Putnam ug David E. Campbell,<br />
American Grace: How Religion Divides<br />
and Unites Us (2010), 233.<br />
3. Tan-awa <strong>sa</strong> Handbook 2: Administering<br />
the <strong>Church</strong> (2010), 1.3.1; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong><br />
Moises 5:1, 4, 12, 27.<br />
Mayo 2011<br />
21
4. Sa Andrew D. Olsen, <strong>The</strong> Price We Paid:<br />
<strong>The</strong> Extraordinary Story <strong>of</strong> the Willie and<br />
Martin Handcart Pioneers (2006), 445.<br />
5. Tan-awa <strong>sa</strong> “Leaves from the Life <strong>of</strong><br />
Elizabeth Horrocks Jackson Kingsford,”<br />
Utah State Historical Society, Manuscript<br />
A 719; <strong>sa</strong> “Remembering the Rescue,”<br />
Ensign, Ago. 1997, 47.<br />
6. Gihiu<strong>sa</strong> ug gipamubo gikan <strong>sa</strong> e-mail nga<br />
gisulat ni Monica Sedgwick, presidente <strong>sa</strong><br />
Young Women <strong>sa</strong> stake <strong>sa</strong> Laguna Niguel<br />
California Stake, ug <strong>sa</strong> pamulong nga<br />
gihatag ni Leslie Mortensen, presidente <strong>sa</strong><br />
Young Women <strong>sa</strong> stake <strong>sa</strong> Mission Viejo<br />
California Stake.<br />
7. Sa artikulo nga giulohan og “Why Do We<br />
Let <strong>The</strong>m Dress Like That?” (Wall Street<br />
Journal, Mar. 19–20, 2011, C3), u<strong>sa</strong> ka<br />
m<strong>ang</strong>gihunahunaon nga Judeo nga inahan<br />
milaban <strong>sa</strong> sumbanan <strong>sa</strong> sininaan ug<br />
kaligdong ug mipasidungog <strong>sa</strong> ehemplo<br />
<strong>sa</strong> kababayen-an nga mga Mormon.<br />
8. “Ang Pamilya: U<strong>sa</strong> ka Pamahayag ngadto<br />
<strong>sa</strong> Kalibutan,” Liahona, Nob. 2010, 129.<br />
9. Tan-awa <strong>sa</strong> Putnam ug Campbell,<br />
American Grace, 244–45.<br />
10. Tan-aw <strong>sa</strong> Putnam ug Campbell, American<br />
Grace, 504.<br />
11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 81:5; tan-awa<br />
u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Mosiah 4:26.<br />
12. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 138:56.<br />
13. Handbook 2: Administering the <strong>Church</strong><br />
(2010), pahina 22.<br />
14. Tan-awa <strong>sa</strong> Handbook 2, 6.1.<br />
15. Tan-awa <strong>sa</strong> Handbook 2, 4.5.<br />
16. Tan-awa <strong>sa</strong> Emily Matchar, “Why I Can’t<br />
Stop Reading Mormon Housewife Blogs,”<br />
<strong>sa</strong>lon.com/life/feature/2011/01/15/<br />
feminist_obsessed_with_mormon_blogs.<br />
Kining paghulagway <strong>sa</strong> kaugalingon<br />
nga feminist ug atheist miila niini nga<br />
hilisgutan ug miingon nga adik siya <strong>sa</strong><br />
pagba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Mormon housewife blogs.<br />
17. Gikan <strong>sa</strong> panag-istoryahanay uban <strong>sa</strong><br />
presidente <strong>sa</strong> Nuku’al<strong>of</strong>a Tonga Ha’akame<br />
Stake nga si Lehonitai Mateaki (kin<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />
wala madugay miserbisyo isip presidente<br />
<strong>sa</strong> Papua New Guinea Port Moresby<br />
Mission) ug <strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> Relief<br />
Society <strong>sa</strong> stake nga si Leinata Va’enuku.<br />
18. Tan-awa <strong>sa</strong> D’Vera Cohn ug Richard Fry,<br />
“Women, Men, and the New Economics<br />
<strong>of</strong> Marriage,” Pew Research Center, Social<br />
and Demographic Trends, pewsocialtrends<br />
.org. Ang gidaghanon <strong>sa</strong> mga bata nga<br />
natawo mikunhod u<strong>sa</strong>b og dako <strong>sa</strong><br />
dagh<strong>ang</strong> mga nasud. Gitawag kini og<br />
demographic winter.<br />
19. “A Troubling Marriage Trend,” Deseret<br />
News, Nob. 22, 2010, A14, gikutlo gikan<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka report <strong>sa</strong> msnbc.com.<br />
20. Tan-awa <strong>sa</strong> Simon Collins, “Put Family<br />
before Moneymaking Is Mes<strong>sa</strong>ge from<br />
Festival,” New Zealand Herald, Peb. 1,<br />
2010, A2.<br />
21. Gordon B. Hinckley, “Women <strong>of</strong> the<br />
<strong>Church</strong>,” Ensign, Nob. 1996, 69; tan-awa<br />
u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Spencer W. Kimball, “Our Sisters<br />
in the <strong>Church</strong>,” Ensign, Nob. 1979, 48–49.<br />
22. “As Sisters in Zion,” Hymns, nu. 309.<br />
23. Karen Lynn Davidson, Our Latter-day<br />
Hymns: <strong>The</strong> Stories and the Mes<strong>sa</strong>ges, rev.<br />
ed. (2009), 338–39.<br />
22 Liahona<br />
Akong minahal nga mga kaigsoonan,<br />
<strong>ang</strong> katuyoan <strong>sa</strong> akong<br />
men<strong>sa</strong>he mao <strong>ang</strong> pagpasidungog<br />
ug pag<strong>sa</strong>ulog <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y<br />
nahimo ug gihimo <strong>sa</strong> Ginoo aron <strong>sa</strong><br />
pagserbisyo <strong>sa</strong> mga kabus ug timawa<br />
taliwala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga anak dinhi <strong>sa</strong><br />
yuta. Nahigugma siya <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />
anak nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan ug u<strong>sa</strong>b niadtong<br />
kin<strong>sa</strong> gusto nga motab<strong>ang</strong>. Ug<br />
nagmugna Siya og mga pamaagi aron<br />
<strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in niadtong nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />
og tab<strong>ang</strong> ug niadtong kin<strong>sa</strong><br />
mohatag niini.<br />
Ang atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />
naminaw <strong>sa</strong> mga pag-ampo <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
mga anak <strong>sa</strong> tibuok yuta nga n<strong>ang</strong>amuyo<br />
<strong>sa</strong> mga pagkaon aron kaunon,<br />
<strong>sa</strong> mga sinina aron itabon <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga lawas, ug <strong>sa</strong> dignidad nga magagikan<br />
<strong>sa</strong> pagkahimong maka<strong>sa</strong>ngkap<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon. Kadto nga mga<br />
p<strong>ang</strong>amuyo gidungog Niya sukad nga<br />
Siya mibut<strong>ang</strong> og mga lalaki ug mga<br />
babaye dinhi <strong>sa</strong> yuta.<br />
Kamo nahibalo niadto nga mga<br />
p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan diha <strong>sa</strong> inyong gipuy-an<br />
ug gikan <strong>sa</strong> tibuok kalibutan.<br />
Ang inyong kasingkasing kanunayng<br />
natandog uban <strong>sa</strong> mga pagbati og<br />
Ni Presidente Henry B. Eyring<br />
Un<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />
<strong>Mga</strong> Oportunidad <strong>sa</strong><br />
Paghimo og Maayo<br />
Ang pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> niadtong anaa <strong>sa</strong><br />
temporal nga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan nagkinah<strong>ang</strong>lan og mga tawo<br />
kin<strong>sa</strong> tungod <strong>sa</strong> gugma mipahinungod <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon ug<br />
<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y aana kanila ngadto <strong>sa</strong> Dios ug ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> buhat.<br />
simpatiya. Kon kamo makahimamat<br />
og tawo nga naglisud <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita<br />
og trabaho, bation ninyo kan<strong>ang</strong><br />
tinguha <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong>. Bation ninyo<br />
kini kon moadto kamo <strong>sa</strong> panimalay<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka balo ug makita nga siya<br />
walay pagkaon. Bation ninyo kini<br />
kon kamo makakita og mga litrato <strong>sa</strong><br />
naghilak nga mga bata nga nanaglingkod<br />
<strong>sa</strong> naguba nila nga panimalay nga<br />
nagun-ob tungod <strong>sa</strong> linog o tungod <strong>sa</strong><br />
sunog.<br />
Tungod kay <strong>ang</strong> Ginoo naminaw <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>aliyupo ug nabati <strong>ang</strong><br />
inyong dakong kalooy al<strong>ang</strong> kanila,<br />
gikan pa <strong>sa</strong> sinugdanan <strong>sa</strong> panahon<br />
Siya mihatag og mga pamaagi aron<br />
<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo makatab<strong>ang</strong>.<br />
Gidapit Niya <strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong><br />
pagpahinungod <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> panahon,<br />
il<strong>ang</strong> kap<strong>ang</strong>uhaan, ug il<strong>ang</strong> kaugalingon<br />
aron moapil Kaniya <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />
<strong>sa</strong> uban.<br />
Ang Iy<strong>ang</strong> pamaagi <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />
gitawag <strong>sa</strong> una og pagsunod <strong>sa</strong> balaod<br />
<strong>sa</strong> pagpahinungod. Sa laing panahon<br />
<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> pamaagi gitawag og<br />
nagkahiu<strong>sa</strong>ng kapunongan. Sa atong<br />
panahon gitawag kini og programa <strong>sa</strong><br />
welfare <strong>sa</strong> Simbahan.
Ang mga p<strong>ang</strong>alan ug mga detalye<br />
<strong>sa</strong> pagpalihok giu<strong>sa</strong>b aron mahaum <strong>sa</strong><br />
mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan ug mga kahimt<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> mga tawo. Apan <strong>sa</strong> kanunay<br />
<strong>ang</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />
niadtong anaa <strong>sa</strong> temporal nga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
nagkinah<strong>ang</strong>lan og mga<br />
tawo kin<strong>sa</strong> tungod <strong>sa</strong> gugma mipahinungod<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon ug <strong>sa</strong><br />
un<strong>sa</strong>y aana kanila ngadto <strong>sa</strong> Dios ug<br />
ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> buhat.<br />
Siya midapit ug misugo kanato <strong>sa</strong><br />
pag-apil diha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> buhat aron <strong>sa</strong><br />
pagbayaw niadtong n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Naghimo kita og pakig<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> pagbuhat<br />
niana diha <strong>sa</strong> pagbunyag ug <strong>sa</strong><br />
sulod <strong>sa</strong> balaan nga mga templo <strong>sa</strong><br />
Dios. Bag-uhon nato <strong>ang</strong> pakig<strong>sa</strong>ad<br />
ma-Dominggo <strong>sa</strong> higayon nga kita<br />
moambit <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>krament.<br />
Ang akong katuyoan karon mao<br />
<strong>ang</strong> paghulagway <strong>sa</strong> pipila ka mga<br />
oportunidad nga Iy<strong>ang</strong> gihatag kanato<br />
aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> uban nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Dili ko makasulti <strong>sa</strong> tanan<br />
niini dinhi <strong>sa</strong> atong mubong oras <strong>sa</strong><br />
panag-uban. Ang akong gilauman<br />
mao nga mabag-o ug malig-on <strong>ang</strong><br />
inyong pa<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> pagbuhat.<br />
Adunay u<strong>sa</strong> ka himno mahitungod<br />
<strong>sa</strong> imbitasyon <strong>sa</strong> Ginoo niini nga<br />
buhat nga gikanta na nako sukad <strong>sa</strong><br />
bata pa ko. Sa bata pa ko mas hatagan<br />
nako og pagtagad <strong>ang</strong> kaalegri <strong>sa</strong> tono<br />
kay <strong>sa</strong> kahulugan <strong>sa</strong> mga pulong. Nagampo<br />
ko nga bation ninyo <strong>ang</strong> mga<br />
pulong diha <strong>sa</strong> inyong mga kasingkasing<br />
karon. Paminawon nato og u<strong>sa</strong>b<br />
<strong>ang</strong> mga pulong:<br />
Nakabuhat ba ko’g maayo karon?<br />
May natab<strong>ang</strong>an ba ako?<br />
Nakapalipay ba ko <strong>sa</strong> masulub-on?<br />
Kon wala, pakyas ako.<br />
May nagpas-an b<strong>ang</strong> akong<br />
napagaan.<br />
Kay andam kong matab<strong>ang</strong>an?<br />
Ang subo ug nagluya natab<strong>ang</strong>an ba?<br />
Dih<strong>ang</strong> kinah<strong>ang</strong>lan nila?<br />
Pagmata dayon lihok na<br />
Kay <strong>sa</strong> magadamgo lam<strong>ang</strong>.<br />
Maayong binuhatan, kalipayng di<br />
tupngan<br />
Ang makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> uban. 1<br />
Ang Ginoo kanunay nga nagpadala<br />
og mga panawagan kanatong tanan.<br />
U<strong>sa</strong>hay mahimong u<strong>sa</strong> kini <strong>sa</strong> kalit<br />
nga pagbati og simpatiya <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
tawo nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Ang u<strong>sa</strong><br />
ka amahan mahimong mibati niini <strong>sa</strong><br />
dih<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> nakita <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka bata<br />
nga nahulog ug na<strong>sa</strong>mdan <strong>ang</strong> tuhod.<br />
Ang u<strong>sa</strong> ka inahan mahimong mibati<br />
niini <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> nadungog <strong>ang</strong><br />
hilak <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> anak nga nahadlok<br />
panahon <strong>sa</strong> kagabhion. Ang u<strong>sa</strong> ka<br />
anak nga lalaki o babaye mahimong<br />
mibati og simpatiya <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />
nga daw masulub-on o nahadlok diha<br />
<strong>sa</strong> eskwelahan.<br />
Kit<strong>ang</strong> tanan natandog <strong>sa</strong> pagbati<br />
og simpatiya niadtong uban nga<br />
wala gani kita makaila. Pan<strong>ang</strong>litan,<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nakadungog kamo og balita<br />
mahitungod <strong>sa</strong> tsunami nga miigo<br />
<strong>sa</strong> Pasipiko human <strong>sa</strong> linog <strong>sa</strong> Japan<br />
gibati ninyo <strong>ang</strong> kabalaka al<strong>ang</strong> niadtong<br />
kin<strong>sa</strong> mahimong ma<strong>sa</strong>kitan.<br />
<strong>Mga</strong> pagbati <strong>sa</strong> simpatiya <strong>ang</strong> miabut<br />
nganha <strong>sa</strong> liboan kaninyo kin<strong>sa</strong><br />
na<strong>sa</strong>yud mahitungod <strong>sa</strong> pagbaha didto<br />
<strong>sa</strong> Queensland, Australia. Ang mga report<br />
<strong>sa</strong> balita ka<strong>sa</strong>garan nagbana-bana<br />
<strong>sa</strong> gidaghanon niadtong mga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Apan daghan kaninyo <strong>ang</strong><br />
mibati <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> mga tawo. Ang<br />
panawagan gitubag <strong>sa</strong> 1,500 o sobra<br />
pa ka mga boluntaryo nga mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> Simbahan didto <strong>sa</strong> Australia<br />
nga miabut aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> ug<br />
paghupay.<br />
Il<strong>ang</strong> gibaling <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
pagbati <strong>sa</strong> simpatiya ngadto <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
desisyon <strong>sa</strong> pagbuhat <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
pakig<strong>sa</strong>ad. Akong nakita <strong>ang</strong> mga<br />
panal<strong>ang</strong>in nga miabut ngadto <strong>sa</strong> tawo<br />
nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan kin<strong>sa</strong> nakadawat<br />
og tab<strong>ang</strong> ug <strong>sa</strong> tawo kin<strong>sa</strong> midawat<br />
<strong>sa</strong> oportunidad <strong>sa</strong> paghatag niini.<br />
Ang maalamon nga mga ginikanan<br />
nagtan-aw <strong>sa</strong> matag p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> uban nga u<strong>sa</strong> ka pamaagi <strong>sa</strong><br />
pagdala og mga panal<strong>ang</strong>in ngadto <strong>sa</strong><br />
kinabuhi <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> anak nga mga lalaki<br />
ug anak nga mga babaye. Tulo ka mga<br />
bata bag-ohay l<strong>ang</strong> nagbitbit og mga<br />
sudlanan nga gisudlan <strong>sa</strong> lami<strong>ang</strong> panihapon<br />
diha <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> among<br />
pultahan. Ang il<strong>ang</strong> mga ginikanan<br />
na<strong>sa</strong>yud nga nagkinah<strong>ang</strong>lan kami<br />
og tab<strong>ang</strong>, ug il<strong>ang</strong> gipaapil <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga anak <strong>sa</strong> oportunidad <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />
kanamo.<br />
Ang mga ginikanan mipanal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> among pamilya pinaagi <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> madagayaon nga pagserbisyo.<br />
Tungod kay il<strong>ang</strong> gipili nga paapilon<br />
<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>hatag,<br />
gipad<strong>ang</strong>at nila <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />
ngadto <strong>sa</strong> umaabut nil<strong>ang</strong> mga apo.<br />
Ang mga pahiyom <strong>sa</strong> mga bata <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
mibiya sila <strong>sa</strong> among panimalay<br />
nakahatag kanako og kasigurohan<br />
nga kana mahitabo. Il<strong>ang</strong> sultihan <strong>ang</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong> kalipay nga il<strong>ang</strong><br />
gibati <strong>sa</strong> paghatag og mabinationg<br />
pagserbisyo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo. Akong<br />
nahinumduman kana nga pagbati<br />
og hilum nga kalipay <strong>sa</strong> bata pa ko<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> n<strong>ang</strong>ibut <strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>gbut <strong>sa</strong><br />
silingan tungod <strong>sa</strong> h<strong>ang</strong>yo <strong>sa</strong> akong<br />
amahan. Sa higayon nga dapiton ko<br />
nga mahimong tighatag, akong mahinumduman<br />
ug nagtuo <strong>sa</strong> mga pulong<br />
<strong>sa</strong> himno nga, “Nindot <strong>ang</strong> buhat,<br />
akong Dios, akong Hari.” 2<br />
Nahibalo ko nga kadtong mga pulonga<br />
gisulat aron <strong>sa</strong> paghulagway <strong>sa</strong><br />
kalipay nga nagagikan <strong>sa</strong> pagsimba <strong>sa</strong><br />
Dios panahon <strong>sa</strong> Igpapahulay. Apan<br />
kadtong mga bata nga may dal<strong>ang</strong><br />
pagkaon diha <strong>sa</strong> among pultahan<br />
mibati og kalipay <strong>sa</strong> nian<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
adlaw <strong>sa</strong> semana <strong>sa</strong> paghimo <strong>sa</strong> buhat<br />
<strong>sa</strong> Ginoo. Ug <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> mga ginikanan<br />
nakakita <strong>sa</strong> oportunidad <strong>sa</strong> paghimo<br />
og maayo ug <strong>sa</strong> pagpakatap <strong>sa</strong> kalipay<br />
nganha <strong>sa</strong> mga henerasyon.<br />
Ang pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> pag-atiman<br />
<strong>sa</strong> mga timawa naghatag og laing<br />
oportunidad <strong>sa</strong> mga ginikanan <strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak. Nakita<br />
ko kini <strong>sa</strong> chapel u<strong>sa</strong> ka Dominggo.<br />
U<strong>sa</strong> ka gamayng bata <strong>ang</strong> mihatag <strong>sa</strong><br />
bishop og u<strong>sa</strong> ka sobre <strong>sa</strong> donasyon<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya dih<strong>ang</strong> misulod siya<br />
<strong>sa</strong> chapel <strong>sa</strong> wala pa <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>krament<br />
miting.<br />
Nakaila ko <strong>sa</strong> pamilya ug <strong>sa</strong> bat<strong>ang</strong><br />
lalaki. Ang pamilya bag-o l<strong>ang</strong> nahibalo<br />
kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo <strong>sa</strong> ward<br />
nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Ang amahan <strong>sa</strong><br />
bata misulti og <strong>sa</strong>ma niini ngadto <strong>sa</strong><br />
anak <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> siya mibut<strong>ang</strong> og mas<br />
dako-dako nga halad <strong>sa</strong> pua<strong>sa</strong> kay <strong>sa</strong><br />
naandan diha <strong>sa</strong> sobre. “Kita nagpua<strong>sa</strong><br />
karon ug nag-ampo al<strong>ang</strong> niadtong<br />
n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. Palihug ko og hatag<br />
niining sobre ngadto <strong>sa</strong> bishop al<strong>ang</strong><br />
namo. Kahibalo ko nga ihatag niya<br />
kini aron itab<strong>ang</strong> niadtong adunay<br />
mas dagh<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
kay kanato.”<br />
Mayo 2011<br />
23
Imbis kagutom <strong>ang</strong> bation niana<br />
nga Dominggo, mahinumduman <strong>sa</strong><br />
bat<strong>ang</strong> lalaki kan<strong>ang</strong> adlawa uban<br />
<strong>ang</strong> mainitong pagbati <strong>sa</strong> kalipay. Sa<br />
iy<strong>ang</strong> pahiyom ug <strong>sa</strong> paagi paggunit<br />
niya og maayo <strong>sa</strong> sobre makaingon ko<br />
nga iy<strong>ang</strong> gibati <strong>ang</strong> dakong pag<strong>sa</strong>lig<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> amahan aron padad-on <strong>sa</strong><br />
halad <strong>sa</strong> pamilya al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga kabus.<br />
Mahinumduman niya kan<strong>ang</strong> adlawa<br />
kon siya mahimong u<strong>sa</strong> ka deacon ug<br />
tingali h<strong>ang</strong>tud <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan.<br />
Nakita ko kan<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma nga kalipay<br />
diha <strong>sa</strong> mga panagway <strong>sa</strong> mga tawo<br />
kin<strong>sa</strong> mitab<strong>ang</strong> al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo didto<br />
<strong>sa</strong> Idaho mga katuigan na <strong>ang</strong> milabay.<br />
Ang Teton Dam niawas niadtong<br />
Sabado, Hunyo 5, 1976. Onse ka tawo<br />
<strong>ang</strong> namatay. Liboan <strong>ang</strong> kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />
mobiya <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga panimalay<br />
sulod <strong>sa</strong> pipila ka oras. Pipila <strong>sa</strong> mga<br />
balay n<strong>ang</strong>aanod. Ug gatu<strong>sa</strong>n ka mga<br />
panimalay mapuy-an lam<strong>ang</strong> pinaagi<br />
<strong>sa</strong> paningkamot ug kap<strong>ang</strong>uhaan nga<br />
dili makaya <strong>sa</strong> mga tag-iya.<br />
24 Liahona<br />
Kadtong mga nakadungog <strong>sa</strong><br />
trahedya mibati og simpatiya, ug <strong>ang</strong><br />
uban mibati <strong>sa</strong> panawagan <strong>sa</strong> paghimo<br />
og maayo. Ang mga silingan,<br />
mga bishop, mga presidente <strong>sa</strong> Relief<br />
Society, mga lider <strong>sa</strong> korum, mga<br />
home teacher, ug mga visiting teacher<br />
mibiya <strong>sa</strong> mga balay ug <strong>sa</strong> mga trabahoan<br />
aron m<strong>ang</strong>limpyo <strong>sa</strong> nabahaan<br />
nga mga balay <strong>sa</strong> uban.<br />
U<strong>sa</strong> ka magtiayon mibalik ngadto<br />
<strong>sa</strong> Rexburg gikan <strong>sa</strong> bakasyon human<br />
gayud <strong>sa</strong> baha. Wala sila moadto<br />
aron motan-aw <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingong<br />
balay. Hinoon, gip<strong>ang</strong>ita nila <strong>ang</strong><br />
il<strong>ang</strong> bishop aron m<strong>ang</strong>utana kon<br />
a<strong>sa</strong> sila mahimong motab<strong>ang</strong>. Gitudlo<br />
niya sila ngadto <strong>sa</strong> pamilya nga<br />
n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Human <strong>sa</strong> pipila ka adlaw miadto<br />
sila aron <strong>sa</strong> pagsusi kon naun<strong>sa</strong> na<br />
<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> balay. Nawala na, gianod<br />
<strong>sa</strong> baha. Yano ra nga mibalik sila <strong>sa</strong><br />
bishop ug n<strong>ang</strong>utana, “Karon, un<strong>sa</strong>y<br />
gusto nimong ipabuhat namo?”<br />
Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> man kamo nagpuyo,<br />
nakakita na kamo niana nga milagro<br />
<strong>sa</strong> simpatiya nga nahimong dili hinakog<br />
nga buhat. Mahimong dili kini<br />
panahon <strong>sa</strong> grabe nga kalamidad <strong>sa</strong><br />
kinaiyahan. Nakita ko kini diha <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka korum <strong>sa</strong> priesthood diin <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka brother mibarug aron ihulagway<br />
<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
lalaki o u<strong>sa</strong> ka babaye kin<strong>sa</strong> n<strong>ang</strong>ita<br />
og oportunidad <strong>sa</strong> pagpanarbaho aron<br />
masuportahan <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon<br />
ug <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> pamilya. Mabati nako <strong>ang</strong><br />
simpatiya diha <strong>sa</strong> lawak, <strong>ang</strong> pipila<br />
misugyot og mga p<strong>ang</strong>alan nga mahimong<br />
modawat niini nga tawo kin<strong>sa</strong><br />
nagkinah<strong>ang</strong>lan og trabaho.<br />
Ang nahitabo diha nian<strong>ang</strong> korum<br />
<strong>sa</strong> priesthood ug <strong>ang</strong> nahitabo didto<br />
<strong>sa</strong> nabahaan nga mga balay didto <strong>sa</strong><br />
Idaho u<strong>sa</strong> ka pagpakita <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong><br />
Ginoo <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> niadtong n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
kaayo nga mahimong<br />
mapaningkamuton <strong>sa</strong> kaugalingon.<br />
Mobati kita og kalooy, ug nahibalo<br />
kita kon un<strong>sa</strong>on paglihok diha <strong>sa</strong> pamaagi<br />
<strong>sa</strong> Ginoo aron makatab<strong>ang</strong>.<br />
Nag<strong>sa</strong>ulog kita <strong>sa</strong> ika-75 nga<br />
aniber<strong>sa</strong>ryo <strong>sa</strong> programa <strong>sa</strong> welfare<br />
<strong>sa</strong> Simbahan niining tuiga. Gisugdan<br />
kini aron <strong>sa</strong> pagtubag <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
niadtong nawad-an og<br />
trabaho, mga umahan, ug gani mga<br />
panimalay isip resulta <strong>sa</strong> nailhan nga<br />
<strong>ang</strong> Grabe nga Kalisud.<br />
Ang dakong temporal nga mga<br />
p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong<br />
Amahan miabut na u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong><br />
atong panahon karon <strong>sa</strong>ma nga kini<br />
anaa kaniadto ug <strong>sa</strong>ma nga maanaa<br />
kini <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> panahon. Ang mga baruganan<br />
<strong>sa</strong> pundasyon <strong>sa</strong> programa <strong>sa</strong><br />
welfare <strong>sa</strong> Simbahan dili lam<strong>ang</strong> al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka panahon o <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka dapit.<br />
Al<strong>ang</strong> kini <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> panahon ug <strong>sa</strong><br />
tan<strong>ang</strong> dapit.<br />
Kadto nga mga baruganan mga<br />
espirituhanon ug mah<strong>ang</strong>turon. Tungod<br />
niana nga rason, <strong>ang</strong> pag<strong>sa</strong>but<br />
niini ug <strong>ang</strong> pagkulit niini <strong>sa</strong> atong<br />
mga kasingkasing makapahimong<br />
posible al<strong>ang</strong> kanato nga makita ug<br />
madawat <strong>ang</strong> mga oportunidad <strong>sa</strong><br />
pagtab<strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong>ng panahona<br />
ug bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong>ng dapita nga <strong>ang</strong> Ginoo<br />
modapit kanato.<br />
Ania <strong>ang</strong> pipila ka mga baruganan<br />
nga naggiya kanako kon gusto ko nga
motab<strong>ang</strong> diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo<br />
ug <strong>sa</strong> panahon nga ako gitab<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />
uban.<br />
Una, <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong> tawo mas malipay<br />
ug mas mobati og pagrespeto <strong>sa</strong><br />
kaugalingon kon sila maka<strong>sa</strong>ngkap<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon ug <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
pamilya ug dayon motab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagatiman<br />
<strong>sa</strong> uban. Mapa<strong>sa</strong>lamaton ako<br />
niadtong mitab<strong>ang</strong> kanako nga matubag<br />
<strong>ang</strong> akong mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Mas mapa<strong>sa</strong>lamaton ako sulod<br />
<strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> katuigan niadtong kin<strong>sa</strong><br />
mitab<strong>ang</strong> kanako nga mahimong<br />
mapaningkamuton <strong>sa</strong> kaugalingon.<br />
Ug dayon labi kong mapa<strong>sa</strong>lamaton<br />
niadtong kin<strong>sa</strong> mipakita kanako kon<br />
un<strong>sa</strong>on nako paggamit <strong>ang</strong> akong<br />
sobra aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> uban.<br />
Akong nakat-unan nga <strong>ang</strong> paagi<br />
aron adunay sobra mao <strong>ang</strong> paggasto<br />
og mas gamay kay <strong>sa</strong> akong kinitaan.<br />
Uban niana nga sobra akong nasulayan<br />
gikan <strong>sa</strong> malipayon nga mga<br />
kasinatian nga <strong>sa</strong> tinuoray mas maayo<br />
nga mohatag kay <strong>sa</strong> modawat. Sa laing<br />
bahin kana tungod kay kon kita mohatag<br />
diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo, Siya<br />
mopanal<strong>ang</strong>in kanato.<br />
Si Presidente Marion G. Romney<br />
miingon kabahin <strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> welfare,<br />
“Niini nga buhat kamo dili makahatag<br />
og daghan kon kamo mismo kabus.”<br />
Ug dayon iy<strong>ang</strong> gikutlo <strong>ang</strong> gisulti <strong>sa</strong><br />
iy<strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> misyon, si Melvin<br />
J. Ballard, niini nga paagi: “Ang u<strong>sa</strong><br />
ka tawo dili makahatag og gamayng<br />
but<strong>ang</strong> ngadto <strong>sa</strong> Ginoo nga dili makadawat<br />
og dagh<strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />
agig balus.” 3<br />
Napamatud-an nako <strong>sa</strong> akong<br />
kinabuhi nga kana tinuod. Kon ako<br />
m<strong>ang</strong>gihatagon ngadto <strong>sa</strong> mga anak<br />
<strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan,<br />
Siya m<strong>ang</strong>gihatagon ngari<br />
kanako.<br />
Ang ikaduh<strong>ang</strong> baruganan <strong>sa</strong><br />
eb<strong>ang</strong>helyo nga nahimo nakong giya<br />
<strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> welfare mao <strong>ang</strong> gahum<br />
ug panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> panaghiu<strong>sa</strong>. Kon kita<br />
maghiu<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>sa</strong> mga tawo<br />
nga n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan, <strong>ang</strong> Ginoo mohiu<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> atong mga kasingkasing. Si Presidente<br />
J. Reuben Clark Jr. misulti <strong>sa</strong><br />
niining paagi: “Kana nga paghatag . . .<br />
nakadala . . . <strong>sa</strong> kadaghanan og u<strong>sa</strong><br />
ka pagbati <strong>sa</strong> panag-igsoonay <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
<strong>ang</strong> mga kalalakin-an <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong><br />
mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagban<strong>sa</strong>y ug pagtrabaho<br />
magtinab<strong>ang</strong>ay diha <strong>sa</strong> Welfare garden<br />
o <strong>sa</strong> uban nga proyekto.” 4<br />
Kan<strong>ang</strong> nagtubo nga pagbati <strong>sa</strong> panag-igsoonay<br />
bation <strong>sa</strong> tigdawat ingon<br />
man u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> tighatag. H<strong>ang</strong>tud karon,<br />
<strong>ang</strong> tawo nga akong gitab<strong>ang</strong>an og<br />
pala <strong>sa</strong> lapok <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> nabahaan nga<br />
balay <strong>sa</strong> Rexburg mibati og kasuod<br />
kanako. Ug mibati siya og mas dakong<br />
dignidad <strong>sa</strong> kaugalingon tungod <strong>sa</strong><br />
pagbuhat <strong>sa</strong> tanan kutob <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
mahimo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon<br />
ug al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pamilya. Kon kami<br />
nag-inu<strong>sa</strong>ra pa <strong>sa</strong> pagtrabaho, kaming<br />
duha mawad-an unta og espirituhanong<br />
panal<strong>ang</strong>in.<br />
Kana <strong>ang</strong> nagdala ngadto <strong>sa</strong> ikatulong<br />
baruganan <strong>sa</strong> aksyon diha <strong>sa</strong><br />
buhat <strong>sa</strong> welfare al<strong>ang</strong> kanako: Apila<br />
<strong>ang</strong> inyong pamilya <strong>sa</strong> buhat uban<br />
kaninyo aron makakat-on sila <strong>sa</strong> pagatiman<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> pagatiman<br />
<strong>sa</strong> uban. Ang inyong anak nga<br />
mga lalaki ug anak nga mga babaye<br />
nga nagtrabaho uban kaninyo aron <strong>sa</strong><br />
pagserbisyo <strong>sa</strong> uban kalagmitan mas<br />
magtinab<strong>ang</strong>ay <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> kon sila<br />
anaa <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Ang ikaupat nga mahinungdanong<br />
baruganan <strong>sa</strong> welfare <strong>sa</strong> Simbahan<br />
akong nakat-unan <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> ako u<strong>sa</strong><br />
ka bishop. Nagagikan kini <strong>sa</strong> pagsunod<br />
<strong>sa</strong> sugo <strong>sa</strong> kasulatan nga p<strong>ang</strong>itaon<br />
<strong>ang</strong> mga kabus. Katungdanan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka bishop <strong>ang</strong> pagp<strong>ang</strong>ita ug paghatag<br />
og tab<strong>ang</strong> niadtong kin<strong>sa</strong> n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
pa gihapon og tab<strong>ang</strong> human<br />
<strong>sa</strong> tanan nga nahimo nila ug <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga pamilya. Akong na<strong>sa</strong>yran nga <strong>ang</strong><br />
Ginoo mopadala <strong>sa</strong> Espiritu Santo aron<br />
mahimo kining posible nga “m<strong>ang</strong>ita,<br />
ug kamo makakaplag” 5 <strong>sa</strong> pag-atiman<br />
<strong>sa</strong> mga kabus <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gibuhat<br />
<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita <strong>sa</strong> kamatuoran. Ug ako<br />
nakat-on u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> pagpaapil <strong>sa</strong> presidente<br />
<strong>sa</strong> Relief Society <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita.<br />
Mahimong mauna niya og dawat <strong>ang</strong><br />
pagpadayag kay kaninyo.<br />
Ang uban kaninyo m<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
niana nga pagdasig <strong>sa</strong> umaabut nga<br />
mga bulan. Sa pag<strong>sa</strong>ulog <strong>sa</strong> ika-75 nga<br />
aniber<strong>sa</strong>ryo <strong>sa</strong> programa <strong>sa</strong> welfare<br />
<strong>sa</strong> Simbahan, <strong>ang</strong> mga miyembro <strong>sa</strong><br />
tibuok kalibutan dapiton <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>lmot<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka adlaw <strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />
Ang mga lider ug mga miyembro<br />
magtinguha og pagpadayag <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
magplano sila kon un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> mahimong<br />
mga proyekto.<br />
Mohimo ko og tulo ka mga sugyot<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> magplano kamo <strong>sa</strong> inyong<br />
proyekto <strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />
Una, andama <strong>ang</strong> inyong kaugalingon<br />
ug kadtong inyong giyahan <strong>sa</strong><br />
espirituhanong paagi. Gawas lam<strong>ang</strong><br />
kon <strong>ang</strong> mga kasingkasing nahimong<br />
malumo pinaagi <strong>sa</strong> Pag-ula <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
nga kamo klaro nga makakita<br />
nga <strong>ang</strong> tumong <strong>sa</strong> proyekto mao <strong>ang</strong><br />
pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> mga<br />
anak <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan <strong>sa</strong> espirituhanon<br />
ug temporal nga paagi.<br />
Ang akong ikaduh<strong>ang</strong> sugyot mao<br />
<strong>ang</strong> pagpili og mga tawo isip dumadawat<br />
<strong>sa</strong> inyong serbisyo nga anaa <strong>sa</strong><br />
gingharian o <strong>sa</strong> komunidad kan<strong>sa</strong>ng<br />
mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan makapatandog<br />
<strong>sa</strong> mga kasingkasing niadtong kin<strong>sa</strong><br />
mohatag <strong>sa</strong> serbisyo. Ang mga tawo<br />
nga il<strong>ang</strong> serbisyohan mobati <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
gugma. Kana makadug<strong>ang</strong> aron sila<br />
mobati og kalipay, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gi<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong><br />
kanta, kay <strong>sa</strong> pagtubag l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
temporal nga mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan.<br />
Ang akong katapu<strong>sa</strong>ng sugyot mao<br />
<strong>ang</strong> pagplano <strong>sa</strong> paggamit <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong><br />
kasuod <strong>sa</strong> mga pamilya, <strong>sa</strong> mga korum,<br />
<strong>sa</strong> mga organi<strong>sa</strong>syon <strong>sa</strong> auxiliary, ug<br />
<strong>sa</strong> mga tawo nga inyong nailhan diha<br />
<strong>sa</strong> inyong mga komunidad. Ang mga<br />
pagbati <strong>sa</strong> panaghiu<strong>sa</strong> mopalambo <strong>sa</strong><br />
maayo nga mga epekto <strong>sa</strong> serbisyo nga<br />
inyong ihatag. Ug kadtong mga pagbati<br />
<strong>sa</strong> panaghiu<strong>sa</strong> diha <strong>sa</strong> mga pamilya,<br />
diha <strong>sa</strong> Simbahan, ug diha <strong>sa</strong> mga komunidad<br />
motubo ug mahimong u<strong>sa</strong> ka<br />
malungtarong kabilin bi<strong>sa</strong>n dugay n<strong>ang</strong><br />
nahuman <strong>ang</strong> proyekto.<br />
Kini mao <strong>ang</strong> akong oportunidad<br />
<strong>sa</strong> pagsulti kaninyo kon un<strong>sa</strong> ka dako<br />
<strong>ang</strong> akong pa<strong>sa</strong>lamat kaninyo. Pinaagi<br />
<strong>sa</strong> mahigugmaong serbisyo nga inyong<br />
nahatag al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo, nahimo<br />
ko nga dumadawat <strong>sa</strong> mga pa<strong>sa</strong>lamat<br />
<strong>sa</strong> mga tawo nga inyong gitab<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />
dih<strong>ang</strong> nahimamat nako sila <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
a<strong>sa</strong>ng dapit <strong>sa</strong> kalibutan.<br />
Nakakita kamo og paagi <strong>sa</strong> paglipay<br />
kanila <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kamo mitab<strong>ang</strong><br />
diha <strong>sa</strong> pamaagi <strong>sa</strong> Ginoo. Kamo ug<br />
<strong>ang</strong> mapainub<strong>sa</strong>nong mga disipulo <strong>sa</strong><br />
Manluluwas <strong>sa</strong>ma kaninyo gawasnong<br />
mihatag <strong>sa</strong> inyong pagserbisyo, ug<br />
<strong>ang</strong> mga tawo nga inyong gitab<strong>ang</strong>an<br />
naningkamot <strong>sa</strong> paghatag kanako og<br />
Mayo 2011<br />
25
abunda nga pa<strong>sa</strong>lamat agig balus.<br />
Nakadawat u<strong>sa</strong>b ako og <strong>sa</strong>ma niana<br />
nga pagpahayag <strong>sa</strong> pa<strong>sa</strong>lamat gikan<br />
<strong>sa</strong> mga tawo nga nakauban ninyo <strong>sa</strong><br />
pagtrabaho. Nakahinumdom ko kau<strong>sa</strong><br />
nga nagbarug tupad ni Presidente Ezra<br />
Taft Benson. Nag-istoryahanay kami<br />
kalabut <strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>sa</strong> welfare<br />
diha <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> Ginoo. Nasurpri<strong>sa</strong><br />
ko <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> batan-on<br />
nga kalagsik <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> siya miingon,<br />
nga madasigong mipalihok <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kamot, “Ganahan ko niini nga buhat,<br />
ug kini maoy buhat!”<br />
Sa ngalan <strong>sa</strong> Agalon akong ipaabut<br />
<strong>ang</strong> pa<strong>sa</strong>lamat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong buhat<br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo <strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong> atong<br />
L<strong>ang</strong>itnong Amahan. Nakaila Siya<br />
kaninyo, ug nakita Niya <strong>ang</strong> inyong<br />
paningkamot, kakugi, ug <strong>sa</strong>kripisyo.<br />
Ako nag-ampo nga Siya mohatag kaninyo<br />
og panal<strong>ang</strong>in nga makita <strong>ang</strong><br />
bunga <strong>sa</strong> inyong mga paghago diha <strong>sa</strong><br />
kalipay niadtong inyong gitab<strong>ang</strong>an<br />
ug uban niadtong inyong natab<strong>ang</strong>an<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ginoo.<br />
Na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong> Dios nga<br />
Amahan buhi ug naminaw <strong>sa</strong> atong<br />
mga pag-ampo. Na<strong>sa</strong>yud ko nga si<br />
Jesus mao <strong>ang</strong> Kristo. Kamo ug kadtong<br />
inyong giserbisyohan mahimong<br />
malimpyohan ug mapalig-on pinaagi<br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo Kaniya ug <strong>sa</strong> pagsunod<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo. Mahimo kamong<br />
ma<strong>sa</strong>yud ingon nga ako na<strong>sa</strong>yud, pinaagi<br />
<strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Espiritu Santo, nga<br />
si Joseph Smith mao <strong>ang</strong> propeta <strong>sa</strong><br />
Dios <strong>sa</strong> pagpahiuli <strong>sa</strong> tinuod ug buhi<br />
nga Simbahan, nga mao kini. Ako mopamatuod<br />
nga si Presidente Thomas<br />
S. Monson mao <strong>ang</strong> buhing propeta <strong>sa</strong><br />
Dios. Siya mao <strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong ehemplo<br />
un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> nabuhat <strong>sa</strong> Ginoo: <strong>sa</strong><br />
paghimo og kaayohan. Nag-ampo ko<br />
nga kita mopahimulos <strong>sa</strong> mga oportunidad<br />
nga “ipataas <strong>ang</strong> mga kamot [<strong>sa</strong>]<br />
nawad-an og paglaum, ug lig-una <strong>ang</strong><br />
mga tuhod nga mahuy<strong>ang</strong>.” 6 Sa <strong>sa</strong>gradong<br />
p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. “Have I Done Any Good?” Hymns, nu. 223.<br />
2. “Sweet Is the Work,” Hymns, nu. 147.<br />
3. Marion G. Romney, “Welfare Services: <strong>The</strong><br />
Savior’s Program,” Ensign, Nob. 1980, 93.<br />
4. J. Reuben Clark Jr., <strong>sa</strong> Conference Report,<br />
Okt. 1943, 13.<br />
5. Tan-awa <strong>sa</strong> Mateo 7:7–8; Lucas 11:9–10;<br />
3 Nephi 14:7–8.<br />
6. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 81:5.<br />
26 Liahona<br />
SESYON SA SABADO SA HAPON | Abril 2, 2011<br />
Gisugyot nga atong paluyohan<br />
si Thomas Spencer Monson<br />
isip propeta, manalagna, ug<br />
tigpadayag ug Presidente <strong>sa</strong> Ang<br />
Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />
<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw; si Henry<br />
Bennion Eyring isip Un<strong>ang</strong> magtatambag<br />
<strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan;<br />
ug si Dieter Friedrich Uchtdorf isip<br />
Ikaduh<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong><br />
Kap<strong>ang</strong>ulohan.<br />
Kadtong uyon mahimong mopakita<br />
niini.<br />
Kadtong supak, kon aduna, mahimong<br />
mopakita niini.<br />
Gisugyot nga kita mopaluyo k<strong>ang</strong><br />
Boyd Kenneth Packer isip Presidente<br />
<strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga<br />
Apostoles, ug <strong>ang</strong> mosunod isip <strong>sa</strong>kop<br />
niana nga korum: Boyd K. Packer,<br />
L. Tom Perry, Russell M. Nelson,<br />
Dallin H. Oaks, M. Russell Ballard,<br />
Richard G. Scott, Robert D. Hales,<br />
Jeffrey R. Holland, David A.<br />
Bednar, Quentin L. Cook, D. Todd<br />
Christ<strong>of</strong>ferson, ug Neil L. Andersen.<br />
Kadtong uyon, palihug ipakita kini.<br />
Si bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga mosupak mahimong<br />
mopakita niini.<br />
Gisugyot nga atong paluyohan<br />
<strong>ang</strong> mga magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong><br />
Gipresentar ni Presidente Dieter F. Uchtdorf<br />
Ikaduh<strong>ang</strong> Magtatambag <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />
Ang Pagpaluyo<br />
<strong>sa</strong> mga Opisyales<br />
<strong>sa</strong> Simbahan<br />
Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>ang</strong> Napulog Duha<br />
ka mga Apostoles isip mga propeta,<br />
manalagna, ug tigpadayag.<br />
Ang tan<strong>ang</strong> uyon, palihug ipakita<br />
kini.<br />
Ang dili uyon, kon aduna, <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong><br />
paagi.<br />
Gisugyot nga atong i-release <strong>ang</strong> mosunod<br />
isip mga Area Seventy sugod <strong>sa</strong><br />
Mayo 1, 2011: José L. Alonso, Nelson L.<br />
Altamirano, John S. Anderson, Ian S.<br />
Ardern, Sergio E. Avila, David R. Brown,<br />
D. Fraser Bullock, Donald J. Butler,<br />
Vladimiro J. Campero, Daniel M.<br />
Cañoles, Carl B. Cook, I. Poloski<br />
Cordon, J. Devn Cornish, Federico F.<br />
Costales, LeGrand R. Curtis Jr., Heber O.<br />
Diaz, Andrew M. Ford, Julio G. Gaviola,<br />
Manuel Gonzalez, Daniel M. Jones,<br />
Donald J. Keyes, Domingos S. Linhares,<br />
B. Renato Maldonado, Raymundo<br />
Morales, J. Michel Paya, Stephen D.<br />
Posey, Juan M. Rodriguez, Gerardo L.<br />
Rubio, Jay L. Sitterud, Dirk Smibert,<br />
Eivind Sterri, Ysrael A. Tolentino,<br />
W. Christopher Waddell, ug Gary W.<br />
Walker.<br />
Kadtong kin<strong>sa</strong> moapil kanamo <strong>sa</strong><br />
pagpadayag <strong>sa</strong> atong pa<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> maayo kaayo nga pagserbisyo<br />
palihug ipakita kini.
Gisugyot nga atong paluyohan <strong>ang</strong><br />
mosunod isip bag-ong mga <strong>sa</strong>kop<br />
<strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong> Seventy Don R.<br />
Clarke, José L. Alonso, Ian S. Ardern,<br />
Carl B. Cook, LeGrand R. Curtis Jr.,<br />
W. Christopher Waddell, ug Kazuhiko<br />
Yamashita; ug isip bag-ong mga <strong>sa</strong>kop<br />
<strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong> Seventy<br />
Randall K. Bennett, J. Devn Cornish,<br />
O. Vincent Haleck, ug Larry Y. Wilson.<br />
Ang tan<strong>ang</strong> uyon, palihug ipakita<br />
kini.<br />
Ang dili uyon, <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> paagi.<br />
Gisugyot nga atong paluyohan<br />
<strong>ang</strong> mosunod isip bag-ong mga Area<br />
Seventy: Kent J. Allen, Stephen B.<br />
Allen, Winsor Balderrama, R. Randall<br />
Bluth, Hans T. Boom, Patrick M.<br />
Boutoille, Marcelo F. Chappe,<br />
Eleazer S. Collado, Jeffrey D.<br />
Cummings, Nicolas L. Di Giovanni,<br />
Jorge S. Dominguez, Gary B. Doxey,<br />
David G. Fernandes, Hernán D.<br />
Ferreira, Ricardo P. Giménez, Allen D.<br />
Haynie, Douglas F. Higham, Robert W.<br />
Hymas, Lester F. Johnson, Matti T.<br />
Jouttenus, Ch<strong>ang</strong> Ho Kim, Alfred<br />
Kyungu, Remegio E. Meim Jr., Ismael<br />
Mendoza, Ce<strong>sa</strong>r A. Morales, Rulon D.<br />
Munns, Ramon C. Nobleza, Abenir V.<br />
Pajaro, Gary B. Porter, José L. Reina,<br />
Esteban G. Resek, George F. Rhodes<br />
Jr., Lynn L. Summerhays, Craig B.<br />
Terry, David J. Thomson, Ernesto R.<br />
Toris, Arnulfo Valenzuela, Ricardo<br />
Valladares, Fabian I. Vallejo, Emer<br />
Villalobos, ug Terry L. Wade.<br />
Ang tanan nga uyon, palihug ipakita<br />
kini.<br />
Dunay supak.<br />
Gisugyot nga atong paluyohan <strong>ang</strong><br />
ub<strong>ang</strong> mga General Authority, mga<br />
Area Seventy, ug kinatibuk-<strong>ang</strong> mga<br />
kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> auxiliary ingon nga<br />
nagl<strong>ang</strong>kob karon.<br />
Kadtong uyon, palihug ipakita kini.<br />
Ang supak mahimong mopakita<br />
niini.<br />
Presidente Monson, <strong>sa</strong> akong<br />
na-obserbahan, <strong>ang</strong> pagbotar sulod<br />
<strong>sa</strong> Conference Center nagkahiu<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />
pagpaluyo <strong>sa</strong> mga sugyot nga gihimo.<br />
Salamat kaninyo, mga kaigsoonan,<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong mapaluyuhon nga<br />
boto ug <strong>sa</strong> inyong nagpadayon nga<br />
hugot nga pagtuo, debosyon, ug mga<br />
pag-ampo. ◼<br />
Mayo 2011<br />
27
Report <strong>sa</strong><br />
Departamento<br />
<strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />
Simbahan, 2010<br />
Gipresentar ni Robert W. Cantwell<br />
Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor, Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong> Simbahan<br />
Ngadto <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni<br />
Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />
Pinal<strong>ang</strong>g<strong>ang</strong> Kaigsoonan: Sigun<br />
<strong>sa</strong> gilatid <strong>sa</strong> pinadayag diha <strong>sa</strong><br />
seksyon 120 <strong>sa</strong> Doktrina ug mga<br />
Pakig<strong>sa</strong>ad, <strong>ang</strong> Konseho <strong>sa</strong> Paggasto<br />
<strong>sa</strong> mga Ikapulo mao <strong>ang</strong> magtugot <strong>sa</strong><br />
paggasto <strong>sa</strong> mga pundo <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Kini nga konseho gil<strong>ang</strong>koban <strong>sa</strong><br />
Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan, <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong><br />
Napulog Duha ka mga Apostoles, ug<br />
28 Liahona<br />
<strong>sa</strong> Presiding Bishopric. Kini nga konseho<br />
moaprobar <strong>sa</strong> mga badyet al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> mga departamento <strong>sa</strong> Simbahan,<br />
<strong>sa</strong> mga operasyon, ug <strong>sa</strong> paggahin og<br />
badyet ngadto <strong>sa</strong> eklesiastikanhong<br />
mga yunit. Ang mga departamento <strong>sa</strong><br />
Simbahan mogasto <strong>sa</strong> mga pundo nga<br />
pinasubay <strong>sa</strong> giaprubahan nga mga<br />
badyet ug sumala <strong>sa</strong> mga palisiya ug<br />
mga pamaagi <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Ang Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit<br />
<strong>sa</strong> Simbahan gihatagan og katungod<br />
<strong>sa</strong> pag-abli <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga rekord ug<br />
mga sistema nga gikinah<strong>ang</strong>lan aron<br />
<strong>sa</strong> pagtimb<strong>ang</strong>-timb<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kahusto <strong>sa</strong><br />
pagkontrol kalabut <strong>sa</strong> mga resibo ug<br />
paggasto <strong>sa</strong> mga pundo, ug pagbantay<br />
<strong>sa</strong> mga kabt<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Ang Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />
Simbahan gawasnon <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> ub<strong>ang</strong><br />
mga departamento ug mga kalihokan<br />
<strong>sa</strong> Simbahan, ug <strong>ang</strong> mga kawani<br />
nagl<strong>ang</strong>kob <strong>sa</strong> mga certified public<br />
accountant, certified internal auditors,<br />
certified information systems auditors,<br />
ug uban p<strong>ang</strong> kwalipikadong mga<br />
propesyonal.<br />
Basi <strong>sa</strong> mga pag-awdit nga gihimo,<br />
<strong>ang</strong> Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />
Simbahan nagtuo nga, <strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong><br />
mga materyal nga but<strong>ang</strong>, mga amot<br />
nga nadawat, mga paggasto nga<br />
nahimo, ug mga kap<strong>ang</strong>uhaan <strong>sa</strong><br />
Simbahan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> tuig 2010 narekord<br />
ug nadumala sumala <strong>sa</strong> tukm<strong>ang</strong> mga<br />
pamaagi <strong>sa</strong> pagsubay, gitugutan nga<br />
mga badyet, ug mga palisiya ug mga<br />
pamaagi <strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Matinahurong gisumiter,<br />
Departamento <strong>sa</strong> Pag-awdit <strong>sa</strong><br />
Simbahan<br />
Robert W. Cantwell<br />
Tigdumal<strong>ang</strong> Direktor ◼
Estatistikanhong Report,<br />
2010<br />
Gipresentar ni Brook P. Hales<br />
Secretary <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />
Ang Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan miisyu<br />
<strong>sa</strong> mosunod nga estatistikanhong<br />
report <strong>sa</strong> Simbahan<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> 2010. Kutob <strong>sa</strong> Disyembre<br />
31, 2010, dihay 2,896 ka mga stake,<br />
340 ka mga mission, 614 ka mga<br />
district, ug 28,660 ka mga ward ug<br />
branch.<br />
Total nga gidaghanon nga mga<br />
miyembro <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />
<strong>sa</strong> 2010 mga 14,131,467.<br />
Dihay 120,528 ka bag-ong tubo <strong>sa</strong><br />
mga bata nga anaa <strong>sa</strong> rekord <strong>sa</strong> Simbahan,<br />
ug 272,814 ka mga kinabig nga<br />
nabunyagan niadtong 2010.<br />
Ang gidaghanon <strong>sa</strong> full-time nga<br />
mga misyonaryo nga nagserbisyo <strong>sa</strong><br />
katapu<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> tuig mga 52,225.<br />
Ang gidaghanon <strong>sa</strong> mga <strong>Church</strong>service<br />
missionaries nga nagserbisyo<br />
mga 20,813, kadaghanan kanila nagpuyo<br />
ra <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> balay ug gitawag <strong>sa</strong><br />
pagsuporta <strong>sa</strong> lain-laing mga kalihokan<br />
<strong>sa</strong> Simbahan.<br />
Upat ka templo <strong>ang</strong> napahinungod<br />
sulod <strong>sa</strong> tuig: <strong>ang</strong> Templo <strong>sa</strong> Vancouver<br />
British Columbia <strong>sa</strong> Canada;<br />
Ang Templo <strong>sa</strong> Gila Valley Arizona <strong>sa</strong><br />
Estados Unidos; <strong>ang</strong> Templo <strong>sa</strong> Cebu<br />
City Philippines; ug <strong>ang</strong> Templo <strong>sa</strong><br />
Kyiv Ukraine.<br />
Ang Laie Hawaii Temple <strong>sa</strong> Estados<br />
Unidos gipahinungod pag-u<strong>sa</strong>b niadtong<br />
2010.<br />
Ang total nga gidaghanon <strong>sa</strong> mga<br />
templo nga gigamit <strong>sa</strong> tibuok kalibutan<br />
mga 134.<br />
Kanhi <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong> mga Opisyal <strong>sa</strong><br />
Simbahan ug <strong>ang</strong> Uban Kin<strong>sa</strong> Namatay<br />
na sukad <strong>sa</strong> Miaging <strong>Kinatibuk</strong>-<strong>ang</strong><br />
<strong>Komperensya</strong> <strong>sa</strong> Abril<br />
Elders W. Grant B<strong>ang</strong>erter,<br />
Adney Y. Komatsu, Hans B. Ringger,<br />
LeGrand R. Curtis, Richard P.<br />
Lind<strong>sa</strong>y, Donald L. Staheli, ug<br />
Richard B. Wirthlin, kanhi mga<br />
<strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong> Seventy;<br />
Barbara B. Smith, kanhi kinatibuk<strong>ang</strong><br />
presidente <strong>sa</strong> Relief Society;<br />
Ruth H. Funk, kanhi kinatibuk-<strong>ang</strong><br />
presidente <strong>sa</strong> Young Women;<br />
Norma Jane B. Smith, kanhi magtatambag<br />
<strong>sa</strong> kinatibuk-<strong>ang</strong> kap<strong>ang</strong>ulohan<br />
<strong>sa</strong> Young Women; Helen<br />
Fyans, biyuda ni Elder J. Thomas<br />
Fyans, u<strong>sa</strong> ka emeritus nga General<br />
Authority; Arnold D. Friberg, artist<br />
ug illustrator; ug J. Elliot Cameron,<br />
kanhi komisyoner <strong>sa</strong> edukasyon <strong>sa</strong><br />
Simbahan. ◼<br />
Mayo 2011<br />
29
Gigiyahan <strong>sa</strong><br />
Espiritu Santo<br />
M ga<br />
400 ka tuig na <strong>ang</strong> milabay<br />
sukad gimantala <strong>ang</strong> Biblia<br />
nga King James, uban <strong>sa</strong> importanting<br />
mga kontribusyon gikan ni<br />
William Tyndale, talag<strong>sa</strong>on nga bayani<br />
<strong>sa</strong> akong pagtan-aw.<br />
Ang kaparian dili gusto nga <strong>ang</strong><br />
Biblia imantala <strong>sa</strong> komon nga Iningles.<br />
Il<strong>ang</strong> gigukod si Tyndale <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
a<strong>sa</strong>ng dapit. Siya miingon kanila, “Kon<br />
buhion pa ko Dios, akong himoon<br />
nga <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka bata nga tigdaro makakat-on<br />
og daghan <strong>sa</strong> mga Kasulatan<br />
kay <strong>sa</strong> kaninyo.” 1<br />
Si Tyndale gibudhian ug git<strong>ang</strong>gong<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka ngit-ngit, tugnaw<br />
kaayo nga prisohan didto <strong>sa</strong> Brussels<br />
kapin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tuig. Mora na og<br />
nuog <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> gisul-ob. Mih<strong>ang</strong>yo<br />
siya <strong>sa</strong> mga midakop kaniya al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> coat ug kalo ug kandila,<br />
nga nag-ingon, “Makaluya <strong>sa</strong> tinuod<br />
nga mag-inu<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> maglingkod <strong>sa</strong><br />
ngit-ngit.” 2 Gihikaw kini kaniya. Sa<br />
kadugayan, gipagawas siya <strong>sa</strong> prisohan<br />
ug atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> tawo<br />
gituok ug gisunog <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> gigapos<br />
<strong>sa</strong> tuod. Apan <strong>ang</strong> buhat ni William<br />
Tyndale ug pagkamartir wala<br />
makaw<strong>ang</strong>.<br />
Tungod kay <strong>ang</strong> mga bata nga<br />
mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw<br />
30 Liahona<br />
Ni Presidente Boyd K. Packer<br />
Presidente <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
Matag u<strong>sa</strong> kanato magiyahan pinaagi <strong>sa</strong> espiritu<br />
<strong>sa</strong> pagpadayag ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo.<br />
gitudloan gikan <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kabatan-on<br />
aron mahibalo <strong>sa</strong> mga kasulatan, sila<br />
<strong>sa</strong> pipila ka bahin nakatuman <strong>sa</strong> panagna<br />
nga gihimo ni William Tyndale<br />
mga upat na ka siglo.<br />
Ang atong mga kasulatan karon<br />
nagl<strong>ang</strong>kob <strong>sa</strong> Biblia, <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni<br />
Mormon: Lain nga Tugon ni Jesukristo,<br />
<strong>sa</strong> Perlas nga Labing Bililhon,<br />
ug <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad.<br />
Tungod <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon, ka<strong>sa</strong>garan<br />
gitawag kita og Simbahan nga<br />
Mormon, u<strong>sa</strong> ka tawag nga wala nato<br />
ikasuko, apan dili haum.<br />
Sa Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon, <strong>ang</strong> Ginoo<br />
mibisita og balik <strong>sa</strong> mga Nephites tungod<br />
kay nag-ampo sila <strong>sa</strong> Amahan <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> ngalan. Ug <strong>ang</strong> Ginoo miingon:<br />
“Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> buot ninyo nga Ako<br />
mohatag nganha kaninyo?<br />
“Ug sila miingon ngadto kaniya: Ginoo,<br />
kami buot unta nga ikaw mosulti<br />
kanamo <strong>sa</strong> ngalan diin kami motawag<br />
niini nga simbahan; kay dihay mga<br />
panaglalis taliwala <strong>sa</strong> mga katawhan<br />
mahitungod niini nga but<strong>ang</strong>.<br />
“Ug <strong>ang</strong> Ginoo miingon . . . , ngano<br />
nga <strong>ang</strong> mga katawhan magbagulbol<br />
ug maglalis tungod niini nga but<strong>ang</strong>?<br />
“Wala ba sila magba<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga<br />
kasulatan, diin nag-ingon nga kamo<br />
kinah<strong>ang</strong>lan modala nganha kaninyo<br />
<strong>sa</strong> ngalan ni Kristo . . . ? Kay pinaagi<br />
niini nga ngalan kamo pagatawgon <strong>sa</strong><br />
katapu<strong>sa</strong>n nga adlaw. . . .<br />
“Bu<strong>sa</strong>, bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> inyong buhaton,<br />
kamo mobuhat niini pinaagi <strong>sa</strong><br />
akong ngalan; bu<strong>sa</strong> kamo motawag <strong>sa</strong><br />
simbahan <strong>sa</strong> akong ngalan; ug motawag<br />
kamo <strong>sa</strong> akong Amahan diha <strong>sa</strong><br />
akong ngalan aron siya manal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong><br />
simbahan al<strong>ang</strong> kanako.<br />
“Ug un<strong>sa</strong>on kining akong simbahan<br />
kon kini dili pagatawgon <strong>sa</strong> akong<br />
ngalan? Kay kon <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka simbahan<br />
pagatawgon <strong>sa</strong> ngalan ni Moises niana<br />
kini simbahan ni Moises; o kon kini<br />
pagatawgon <strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />
niana kini simbahan <strong>sa</strong> tawo; apan<br />
kon kini pagatawgon <strong>sa</strong> akong ngalan<br />
niana kini mao <strong>ang</strong> akong simbahan,<br />
kon kini mao nga sila natukod diha <strong>sa</strong><br />
akong eb<strong>ang</strong>helyo.” 3<br />
Sa pagtuman <strong>sa</strong> gipadayag, atong<br />
gitawag <strong>ang</strong> atong kaugalingon nga<br />
Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga<br />
Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw kay<strong>sa</strong><br />
Simbahan nga Mormon. Walay kaso<br />
kon <strong>ang</strong> uban motawag niini og Simbahan<br />
nga Mormon o tawagon kita og<br />
mga Mormon; apan dili maayo kon<br />
kita <strong>ang</strong> mohimo niini.<br />
Ang Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan<br />
mipahayag:<br />
“Ang paggamit <strong>sa</strong> gipadayag nga<br />
ngalan nga, Ang Simbahan ni Jesukristo<br />
<strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />
mga Adlaw (D&P 115:4), importante<br />
kaayo <strong>sa</strong> atong responsibilidad <strong>sa</strong><br />
pag<strong>sa</strong>ngyaw <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan <strong>sa</strong> Manluluwas<br />
ngadto <strong>sa</strong> tibuok kalibutan. Bu<strong>sa</strong>,<br />
moh<strong>ang</strong>yo kami nga kon magpa<strong>sa</strong>but<br />
man kita <strong>sa</strong> Simbahan atong gamiton<br />
<strong>ang</strong> tibuok ngalan niini kutob <strong>sa</strong><br />
mahimo. . . .<br />
“Kon magpa<strong>sa</strong>but man kita <strong>sa</strong><br />
mga miyembro <strong>sa</strong> simbahan, among<br />
isugyot nga ‘mga miyembro <strong>sa</strong> Ang<br />
Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />
<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw.’ Sa pinamubo<br />
nga pagsulti, ‘mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />
mga Adlaw’ <strong>ang</strong> mas maayo.” 4<br />
“[Ang mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />
Adlaw] naghisgot k<strong>ang</strong> Kristo, kami<br />
nalipay diha k<strong>ang</strong> Kristo, kami nag<strong>sa</strong>ngyaw<br />
k<strong>ang</strong> Kristo, kami nanagna<br />
k<strong>ang</strong> Kristo, ug kami nagsulat sumala<br />
<strong>sa</strong> among mga panagna, nga <strong>ang</strong><br />
among mga anak mahimo nga ma<strong>sa</strong>yud<br />
<strong>sa</strong> un<strong>sa</strong> nga tinubdan sila mahimo
nga m<strong>ang</strong>ita al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kapa<strong>sa</strong>yloan <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>la.” 5<br />
Ang kalibutan mahimong motawag<br />
og bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> ngari kanato, apan<br />
<strong>sa</strong> atong pagpamulong, hinumdumi<br />
kanunay nga mga miyembro kita <strong>sa</strong><br />
Simbahan ni Jesukristo.<br />
Ang uban m<strong>ang</strong><strong>ang</strong>kon nga dili kita<br />
mga Kristiyanos. Sila posibling wala<br />
makaila kanato o <strong>sa</strong>yop <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />
pag<strong>sa</strong>but.<br />
Sa Simbahan <strong>ang</strong> matag ordinan<strong>sa</strong><br />
ipahigayon pinaagi <strong>sa</strong> awtoridad ug <strong>sa</strong><br />
p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo. 6 Kita adunay<br />
<strong>sa</strong>ma nga kapunongan <strong>sa</strong> karaan nga<br />
Simbahan, nga adunay mga apostoles<br />
ug mga propeta. 7<br />
Sa karaan <strong>ang</strong> Ginoo mitawag ug<br />
mi-orden og Napulog Duha ka mga<br />
Apostoles. Gibudhian siya ug gilan<strong>sa</strong>ng<br />
<strong>sa</strong> krus. Human <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pagkabanhaw,<br />
<strong>ang</strong> Manluluwas mitudlo<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga disipulo sulod <strong>sa</strong> 40 ka<br />
adlaw ug dayon gibayaw ngadto <strong>sa</strong><br />
l<strong>ang</strong>it. 8<br />
Apan adunay kul<strong>ang</strong>. Human <strong>sa</strong><br />
pipila ka adlaw <strong>ang</strong> Napulog Duha<br />
nagpundok <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka balay, ug “<strong>sa</strong><br />
kalit may miabut nga dahunog gikan<br />
<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it ingon <strong>sa</strong> huros <strong>sa</strong> makusog<br />
nga h<strong>ang</strong>in, ug kini mipuno <strong>sa</strong> tibuok<br />
balay. . . . mga dila . . . daw kalayo<br />
[mipatong] ibabaw <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong><br />
kanila. Ug sila . . . napuno <strong>sa</strong> Espiritu<br />
Santo.” 9 Ang Iy<strong>ang</strong> mga Apostoles<br />
karon aduna nay gahum. Naka<strong>sa</strong>but<br />
sila nga <strong>ang</strong> awtoridad nga gihatag <strong>sa</strong><br />
Manluluwas ug <strong>ang</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu<br />
Santo mga importante <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Simbahan. Gisugo sila<br />
<strong>sa</strong> pagpamunyag ug <strong>sa</strong> pagtugyan <strong>sa</strong><br />
ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo. 10<br />
Sulod <strong>sa</strong> panahon <strong>ang</strong> mga Apostoles<br />
ug <strong>ang</strong> priesthood nga il<strong>ang</strong> gihuptan<br />
nawala. Ang awtoridad ug <strong>ang</strong><br />
gahum <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad kinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga ipahiuli. Sulod <strong>sa</strong> mga siglo <strong>ang</strong><br />
katawhan nagpaabut <strong>sa</strong> pagbalik niana<br />
nga awtoridad ug <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r<br />
<strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong> Ginoo.<br />
Niadtong 1829 <strong>ang</strong> priesthood gipahiuli<br />
ngadto ni Joseph Smith ug ni Oliver<br />
Cowdery pinaagi ni Juan Bautista<br />
ug <strong>sa</strong> mga Apostoles nga sila si Pedro,<br />
Santiago, ug Juan. Karon <strong>ang</strong> takus<br />
nga mga lalaki nga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan<br />
i-orden ngadto <strong>sa</strong> priesthood.<br />
Kini nga awtoridad ug <strong>ang</strong> kauban<br />
nga ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo, nga itugyan<br />
nganha <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> miyembro <strong>sa</strong> Simbahan<br />
human <strong>sa</strong> bunyag, nakapalahi<br />
kanato <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga simbahan.<br />
Ang un<strong>ang</strong> pagpadayag nagmando<br />
nga “<strong>ang</strong> matag tawo unta mamulong<br />
<strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> Dios <strong>ang</strong> Ginoo, gani <strong>ang</strong><br />
Manluluwas <strong>sa</strong> kalibutan.” 11 Ang buhat<br />
<strong>sa</strong> Simbahan karon gipahigayon <strong>sa</strong> ordinaryong<br />
mga lalaki ug mga babaye<br />
nga gitawag ug gipaluyohan <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ulo,<br />
<strong>sa</strong> pagtudlo, ug <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad.<br />
Pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> pagpadayag<br />
ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo kadtong<br />
mga gitawag gigiyahan aron makahibalo<br />
<strong>sa</strong> kabubut-on <strong>sa</strong> Ginoo. Ang<br />
uban mahimong dili modawat nian<strong>ang</strong><br />
mga but<strong>ang</strong>a isip panagna, pagpadayag,<br />
ug ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo, apan<br />
kon sila maka<strong>sa</strong>but gayud kanato,<br />
kinah<strong>ang</strong>lan sil<strong>ang</strong> maka<strong>sa</strong>but nga kita<br />
midawat niadtong mga but<strong>ang</strong>a.<br />
Ang Ginoo mipadayag k<strong>ang</strong> Joseph<br />
Smith <strong>sa</strong> lagda <strong>sa</strong> maayong p<strong>ang</strong>lawas,<br />
<strong>ang</strong> Pulong <strong>sa</strong> Kaalam, dugay<br />
na <strong>sa</strong> wala pa mailhi <strong>sa</strong> kalibutan <strong>ang</strong><br />
mga peligro. Ang tanan gitudloan <strong>sa</strong><br />
paglikay <strong>sa</strong> t<strong>sa</strong>, kape, bino, tabako,<br />
ug siyempre lain-laing mga drugas<br />
ug makaadik nga mga but<strong>ang</strong>, nga<br />
kanunay giatub<strong>ang</strong> karon <strong>sa</strong> atong<br />
kabatan-onan. Kadtong mosunod niini<br />
nga pagpadayag gi<strong>sa</strong>raan nga sila “makadawat<br />
og maayo nga p<strong>ang</strong>lawas ug<br />
uyok <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga kabukogan;<br />
“Ug makakita og kaalam ug dako<br />
Mayo 2011<br />
31
nga bahandi <strong>sa</strong> kahibalo, gani <strong>ang</strong><br />
mga tinago nga mga bahandi;<br />
“Ug modagan ug dili maluya, ug<br />
molakaw ug dili makuyapan.” 12<br />
Sa laing pagpadayag, <strong>ang</strong> sumbanan<br />
<strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong> mortalidad nagmando<br />
nga <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>gradong mga gahum <strong>sa</strong><br />
pagmugna og kinabuhi mapanalipdan<br />
ug magamit lam<strong>ang</strong> tali <strong>sa</strong> babaye ug<br />
<strong>sa</strong> lalaki, bana ug a<strong>sa</strong>wa. 13 Ang <strong>sa</strong>yop<br />
nga paggamit niini nga gahum hilabihan<br />
ka dakong <strong>sa</strong>la gawas lam<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> pagpaagas <strong>sa</strong> dugo <strong>sa</strong> mga walay<br />
<strong>sa</strong>la ug paglimod <strong>sa</strong> Espiritu Santo. 14<br />
Kon <strong>ang</strong> tawo makalapas <strong>sa</strong> balaod,<br />
<strong>ang</strong> doktrina <strong>sa</strong> paghinulsol nagtudlo<br />
un<strong>sa</strong>on <strong>sa</strong> pagpapas <strong>sa</strong> epekto niini<br />
nga kalapa<strong>sa</strong>n.<br />
Ang matag u<strong>sa</strong> sulayan. Tingali <strong>ang</strong><br />
u<strong>sa</strong> ka tawo magtuo nga dili maki<strong>ang</strong>ayon<br />
nga siya gisulayan ug ubos <strong>sa</strong><br />
u<strong>sa</strong> ka piho nga tintasyon, apan mao<br />
kini <strong>ang</strong> katuyoan <strong>sa</strong> mortal nga kinabuhi—aron<br />
masulayan. Ug <strong>ang</strong> tubag<br />
su<strong>sa</strong>ma ra al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> tanan: kinah<strong>ang</strong>lan<br />
kit<strong>ang</strong> mohimo, ug kita makahimo,<br />
<strong>sa</strong> pagbatok <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
tintasyon.<br />
“Ang talag<strong>sa</strong>ong plano <strong>sa</strong> kalipay” 15<br />
nagsentro <strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> pamilya. Ang<br />
bana maoy p<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> panimalay ug<br />
<strong>ang</strong> a<strong>sa</strong>wa mao <strong>ang</strong> kasingkasing <strong>sa</strong><br />
panimalay. Ug <strong>ang</strong> kaminyoon patas<br />
nga magkauban. Ang u<strong>sa</strong> ka Santos<br />
<strong>sa</strong> Ulahing Adlaw nga lalaki u<strong>sa</strong> ka<br />
respon<strong>sa</strong>ble nga tawo <strong>sa</strong> pamilya,<br />
São Luís, Brazil<br />
32 Liahona<br />
matinud-anon <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Siya<br />
mapin<strong>ang</strong>gaon, mapahinunguron<br />
nga bana ug amahan. Motahud siya<br />
<strong>sa</strong> pagkababaye. Ang a<strong>sa</strong>wa mosuporta<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> bana. Sil<strong>ang</strong> duha mga<br />
ginikanan nga moatiman <strong>sa</strong> espirituhanong<br />
paglambo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak.<br />
Ang mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga<br />
Adlaw gitudloan <strong>sa</strong> paghigugmaay <strong>sa</strong><br />
u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> ug tinuoray nga mopa<strong>sa</strong>ylo.<br />
Ang akong kinabuhi nau<strong>sa</strong>b tungod<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka matarung nga amahan.<br />
Gipakaslan niya <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> hinigugma.<br />
Naghigugmaay gayud sila, ug <strong>sa</strong> wala<br />
madugay nagpaabut <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> un<strong>ang</strong><br />
anak.<br />
Sa gabii nga natawo <strong>ang</strong> bata, adunay<br />
mga komplikasyon. Ang bugtong<br />
doktor didto anaa <strong>sa</strong> laing lungsod<br />
nag-atiman pa og ma<strong>sa</strong>kiton. Sulod <strong>sa</strong><br />
mga oras <strong>sa</strong> pagbati, nagkagrabe <strong>ang</strong><br />
kahimt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> umaabut nga inahan. Sa<br />
katapu<strong>sa</strong>n, nakit-an ra <strong>ang</strong> doktor. Kay<br />
emerhensya, dali siy<strong>ang</strong> milihok ug<br />
<strong>sa</strong> wala madugay natawo <strong>ang</strong> bata, ug<br />
<strong>ang</strong> problema, mora og, nasulbad na.<br />
Apan pipila ka adlaw human niadto,<br />
<strong>ang</strong> batan-ong inahan namatay tungod<br />
<strong>sa</strong> mismong impeksyon nga gitambalan<br />
<strong>sa</strong> doktor <strong>sa</strong> laing balay nian<strong>ang</strong><br />
gabhiona.<br />
Nagun-ob <strong>ang</strong> kalibutan <strong>sa</strong> batanong<br />
lalaki. Paglabay <strong>sa</strong> mga semana,<br />
migrabe <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kasubo. Siya wala<br />
nay laing gihunahuna, ug <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kapungot nahimo siy<strong>ang</strong> hulga <strong>sa</strong><br />
mga tawo. Kon <strong>sa</strong> karon pa, walay<br />
pagduha-duha, tingali mapugos siya<br />
<strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>ka og kaso <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yop nga<br />
pag-asikaso <strong>sa</strong> doktor, mora gyud og<br />
<strong>ang</strong> kwarta makasulbad <strong>sa</strong> tanan.<br />
U<strong>sa</strong> ka gabii may nanuktok <strong>sa</strong><br />
iy<strong>ang</strong> pultahan. U<strong>sa</strong> ka gamayng bat<strong>ang</strong><br />
babaye yanong miingon, “gusto<br />
k<strong>ang</strong> paadtoon ni Papa. Gusto siy<strong>ang</strong><br />
makigsulti kanimo.”<br />
Ang “papa” mao <strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong><br />
stake. Ang tambag gikan <strong>sa</strong> mas maalamong<br />
lider yano l<strong>ang</strong> “John, pa<strong>sa</strong>gdi<br />
na kana. Wala ka nay mabuhat pa nga<br />
makapabalik kaniya. Tanan nga imong<br />
buhaton makapagrabe lam<strong>ang</strong> niini.<br />
John, pa<strong>sa</strong>gdi na kana.”<br />
Mao kini <strong>ang</strong> pagsulay <strong>sa</strong> akong<br />
higala. Un<strong>sa</strong>on man niya <strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>gad<br />
niini? U<strong>sa</strong> ka grabe nga <strong>sa</strong>yop <strong>ang</strong><br />
nahimo. Naningkamot siya <strong>sa</strong> pagpugong<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon ug <strong>sa</strong><br />
katapu<strong>sa</strong>n mihukom nga kinah<strong>ang</strong>lan<br />
siy<strong>ang</strong> motuman ug mosunod <strong>sa</strong> tambag<br />
<strong>sa</strong> maalamong presidente <strong>sa</strong> stake.<br />
Pa<strong>sa</strong>gdahan na lam<strong>ang</strong> niya kini.<br />
Miingon siya, “Tigul<strong>ang</strong> na ako una<br />
pa nako na<strong>sa</strong>btan ug <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />
nakita <strong>ang</strong> looy nga doktor <strong>sa</strong> lungsod<br />
—sobra ra <strong>ang</strong> trabaho, gamay og<br />
sweldo, kapoy <strong>sa</strong> pag-adto <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong><br />
pasyente, diyutay ra <strong>ang</strong> medisina,<br />
walay ospital, diyutay ra og ka<strong>sa</strong>ngkapan,<br />
n<strong>ang</strong>limbasug <strong>sa</strong> pagluwas<br />
og kinabuhi, ug <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>garan milampos.<br />
Miabut siya panahon <strong>sa</strong> kalisud,<br />
dih<strong>ang</strong> duha ka kinabuhi <strong>ang</strong> nagungaw<br />
<strong>sa</strong> kamatayon, ug milihok <strong>sa</strong><br />
walay l<strong>ang</strong>an. Sa katapu<strong>sa</strong>n naka<strong>sa</strong>but<br />
ko!” Miingon siya, “Ang akong kinabuhi<br />
naguba unta ug ingon man <strong>ang</strong><br />
kinabuhi <strong>sa</strong> uban.”<br />
Dagh<strong>ang</strong> higayon nga nagluhod<br />
siya nga nagpa<strong>sa</strong>lamat siya <strong>sa</strong> Ginoo<br />
tungod <strong>sa</strong> maalamong lider <strong>sa</strong> priesthood<br />
kin<strong>sa</strong> mihatag og yano nga<br />
tambag, “John, pa<strong>sa</strong>gdi na kana.”<br />
Palibut kanato atong makita <strong>ang</strong><br />
mga miyembro <strong>sa</strong> Simbahan nga<br />
n<strong>ang</strong>asilo. Ang pipila masilo <strong>sa</strong> mga<br />
n<strong>ang</strong>hitabo <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> Simbahan<br />
o <strong>sa</strong> mga lider ug nag-antus <strong>sa</strong><br />
tibuok nil<strong>ang</strong> kinabuhi, wala makapa<strong>sa</strong>ylo<br />
<strong>sa</strong> mga <strong>sa</strong>yop <strong>sa</strong> uban. Wala na<br />
lam<strong>ang</strong> kini nila pa<strong>sa</strong>gdi. Dili na sila<br />
mga aktibo.<br />
Kana nga kinaiya ingon og su<strong>sa</strong>ma<br />
<strong>sa</strong> tawo nga naigo <strong>sa</strong> bunal. Nasilo,
mikuha <strong>sa</strong> bunal ug gibunalan <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> kaugalingong ulo niini <strong>sa</strong> tibuok<br />
niy<strong>ang</strong> kinabuhi. Pagkabu<strong>ang</strong> gyud!<br />
Pagkasubo! Kana nga mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> panimalos<br />
mao <strong>ang</strong> pagpa<strong>sa</strong>kit <strong>sa</strong> kaugalingon.<br />
Kon kamo nasilo man, pa<strong>sa</strong>yloa,<br />
kalimti kini, ug pa<strong>sa</strong>gdi na kini.<br />
Ang Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon aduna niining<br />
pasidaan: “Ug karon, kon adunay<br />
mga ka<strong>sa</strong>ypanan kini mao <strong>ang</strong> mga<br />
<strong>sa</strong>yop <strong>sa</strong> mga tawo; bu<strong>sa</strong>, ayaw ip<strong>ang</strong>himaraut<br />
<strong>ang</strong> mga but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Dios, nga<br />
kamo unta makaplagan nga walay<br />
lama <strong>sa</strong> hukmanan ni Kristo.” 16<br />
Ang u<strong>sa</strong> ka Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />
Adlaw <strong>sa</strong> tinuod u<strong>sa</strong> ka ordinaryo<br />
l<strong>ang</strong> nga indibidwal. Kita karon anaa<br />
bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kalibutan, 14 ka milyon<br />
kanato. Kini sinugdanan pa lam<strong>ang</strong>.<br />
Gitudloan kita <strong>sa</strong> pagpakabuhi <strong>sa</strong><br />
kalibutan apan dili <strong>sa</strong> pagkakalibutanon.<br />
17 Bu<strong>sa</strong>, nagpuyo kita og ordinaryong<br />
mga kinabuhi <strong>sa</strong> ordinaryong<br />
mga pamilya <strong>sa</strong>gol <strong>sa</strong> kinatibuk-<strong>ang</strong><br />
populasyon.<br />
Gitudloan kita nga dili mamakak<br />
o m<strong>ang</strong>awat o manikas. 18 Dili kita<br />
manamastamas. <strong>Mga</strong> positibo kita<br />
ug malipayon ug walay kahadlok <strong>sa</strong><br />
kinabuhi.<br />
Kita andam “<strong>sa</strong> pagb<strong>ang</strong>utan uban<br />
niadto nga nagb<strong>ang</strong>utan . . . ug <strong>sa</strong><br />
paghupay niadto nga nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> kahupayan, ug mobarug ingon nga<br />
mga <strong>sa</strong>ksi <strong>sa</strong> Dios <strong>sa</strong> tanan nga mga<br />
panahon ug diha <strong>sa</strong> tanan nga mga<br />
but<strong>ang</strong>, ug diha <strong>sa</strong> tanan nga mga<br />
dapit.” 19<br />
Kon duna may nagp<strong>ang</strong>ita og<br />
simbahan nga gamay ra <strong>ang</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan,<br />
dili kini nga simbahan. Dili<br />
<strong>sa</strong>yon nga mahimong u<strong>sa</strong> ka Santos<br />
<strong>sa</strong> Ulahing Adlaw, apan <strong>sa</strong> kadugayan<br />
mao lam<strong>ang</strong> kini <strong>ang</strong> husto nga<br />
dalan.<br />
Dili ig<strong>sa</strong>payan <strong>ang</strong> oposisyon o<br />
“mga gubat, hungihong <strong>sa</strong> mga gubat,<br />
ug mga linog <strong>sa</strong> nagkalain-lain nga<br />
mga dapit,” 20 walay gahum o impluwensya<br />
<strong>ang</strong> makapahunong niini nga<br />
buhat. Matag u<strong>sa</strong> kanato magiyahan<br />
pinaagi <strong>sa</strong> espiritu <strong>sa</strong> pagpadayag<br />
ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo. “Maayo<br />
pa <strong>sa</strong> tawo nga molugway <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
walay kusog nga kamot <strong>sa</strong> pagpahunong<br />
<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>pa <strong>sa</strong> Missouri <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
walay pagkabalhin nga agianan, o <strong>sa</strong><br />
pagpabalik niini, kay <strong>sa</strong> pagpugong <strong>sa</strong><br />
Makagagahum <strong>sa</strong> pagbu-bu <strong>sa</strong> kahibalo<br />
gikan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it diha <strong>sa</strong> mga ulo <strong>sa</strong><br />
mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw.” 21<br />
Kon kamo adunay mga palas-anon,<br />
kalimti kini, pa<strong>sa</strong>gdi kini. Pagpa<strong>sa</strong>ylo<br />
og kadaghan ug diyutay nga paghinulsol,<br />
ug kamo pagadasigon <strong>sa</strong> Espiritu<br />
Santo ug isiguro kaninyo pinaagi <strong>sa</strong><br />
pagpamatuod nga wala ninyo ma<strong>sa</strong>yri<br />
nga anaa. Kamo pagabantayan ug<br />
mapanal<strong>ang</strong>inan—kamo gayud. Kini<br />
u<strong>sa</strong> ka imbitasyon <strong>sa</strong> pagduol ngadto<br />
Kaniya. Kini nga simbahan—Ang Simbahan<br />
ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong><br />
Ulahing mga Adlaw, “mao lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong><br />
tinuod ug buhi nga simbahan diha <strong>sa</strong><br />
ibabaw <strong>sa</strong> tibuok yuta,” 22 pinaagi <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> kaugalingong deklarasyon—<br />
dinhi atong makit-an “<strong>ang</strong> mahinungdanon<br />
nga laraw <strong>sa</strong> kalipay.” 23 Niini<br />
ako mopamatuod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni<br />
Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. Sa David Daniell, pasiuna <strong>sa</strong> Tyndale’s New<br />
Testament (1989), viii.<br />
2. Sa David Daniell, pasiuna <strong>sa</strong> Tyndale’s New<br />
Testament, ix.<br />
3. 3 Nephi 27:2–5, 7–8.<br />
4. Sulat <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan, Peb. 23,<br />
2001.<br />
5. 2 Nephi 25:26.<br />
6. Tan-aw <strong>sa</strong> Moises 5:8; bunyag: tan-awa<br />
<strong>sa</strong> 2 Nephi 31:12; 3 Nephi 11:27; 18:16;<br />
pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> ma<strong>sa</strong>kiton: tan-awa<br />
<strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 42:44;<br />
pagtugyan <strong>sa</strong> Espiriitu Santo: tan-awa<br />
<strong>sa</strong> Moroni 2:2; pag-orden <strong>sa</strong> priesthood:<br />
tan-awa <strong>sa</strong> Moroni 3:1–3; <strong>sa</strong>krament:<br />
tan-awa <strong>sa</strong> Moroni 4:1–3; mga milagro:<br />
tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
84:66–69.<br />
7. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Artikulo <strong>sa</strong> Hugot nga<br />
Pagtuo 1:6.<br />
8. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Buhat 1:3–11.<br />
9. <strong>Mga</strong> Buhat 2:2–4.<br />
10. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Buhat 2:38.<br />
11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 1:20.<br />
12. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 89:18–20.<br />
13. Tan-awa <strong>sa</strong> “Ang Pamilya: U<strong>sa</strong> ka<br />
Pamahayag ngadto <strong>sa</strong> Kalibutan,” Liahona,<br />
Nob. 2010, 129.<br />
14. Tan-awa <strong>sa</strong> Alma 39:4–6.<br />
15. Alma 42:8.<br />
16. Uloh<strong>ang</strong> pahina <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon.<br />
17. Tan-awa <strong>sa</strong> Juan 17:14–19.<br />
18. Tan-awa <strong>sa</strong> Exodo 20:15–16.<br />
19. Mosiah 18:9.<br />
20. Mormon 8:30.<br />
21. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 121:33.<br />
22. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 1:30.<br />
23. Alma 42:8.<br />
Mayo 2011<br />
33
34 Liahona<br />
Ni Elder Russell M. Nelson<br />
Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
Atub<strong>ang</strong>a <strong>ang</strong><br />
Umaabut uban <strong>sa</strong><br />
Hugot nga Pagtuo<br />
Ang kamatuoran, mga pakig<strong>sa</strong>ad, ug mga ordinan<strong>sa</strong><br />
makahimo kanato <strong>sa</strong> pagbuntog <strong>sa</strong> kahadlok ug <strong>sa</strong><br />
pag-atub<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> umaabut uban <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo!<br />
Akong minahal nga mga kaigsoonan,<br />
<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong> inyong<br />
nagpaluyong impluwensya, dili<br />
l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-i<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> inyong kamot apan<br />
<strong>sa</strong> inyong makapadasig u<strong>sa</strong>b nga serbisyo<br />
<strong>sa</strong> panimalay, <strong>sa</strong> Simbahan, ug<br />
<strong>sa</strong> inyong mga komunidad. Ganahan<br />
kaming makig-uban kaninyo ug makita<br />
kamo kauban <strong>sa</strong> inyong mga pamilya<br />
ug mga higala. Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> kamo<br />
nagpuyo, among naobserbahan <strong>ang</strong><br />
inyong mga paningkamot <strong>sa</strong> paghimo<br />
niining kalibutan nga mas maayo nga<br />
dapit. Kami nagpaluyo kaninyo! Kami<br />
nahigugma kaninyo! Samt<strong>ang</strong> kamo<br />
nag-ampo al<strong>ang</strong> kanamo, kami u<strong>sa</strong>b<br />
nag-ampo al<strong>ang</strong> kaninyo!<br />
Among nalantaw <strong>ang</strong> inyong<br />
mga pamilya nga nanag-alirong <strong>sa</strong><br />
telebisyon o gamit <strong>ang</strong> internet aron<br />
pagtan-aw <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>hitabo <strong>sa</strong><br />
kinatibuk-<strong>ang</strong> komperensya diha <strong>sa</strong><br />
panimalay. U<strong>sa</strong> ka alerto nga inahan<br />
ug amahan mipadala kanako og u<strong>sa</strong><br />
ka kopya <strong>sa</strong> litrato nga il<strong>ang</strong> gikuha<br />
panahon <strong>sa</strong> komperensya. Il<strong>ang</strong> namatikdan<br />
<strong>ang</strong> reaksyon <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> 18 ka<br />
bulan nga anak nga lalaki, nga nakaila<br />
<strong>sa</strong> panagway ug tingog <strong>sa</strong> mamumulong.<br />
Ang bata misugod paghimo og<br />
mga halok padulong <strong>sa</strong> TV. Gusto niya<br />
nga magpaduol. Mao nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />
m<strong>ang</strong>gihunahunaon nga magul<strong>ang</strong><br />
nga babaye misung-ay <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>hud<br />
nga lalaki ug gipaduol siya. Ania<br />
kana nga litrato.<br />
Oo, <strong>ang</strong> nawong nga anaa <strong>sa</strong> TV<br />
akoa, ug kadto nga mga bata among<br />
mga apo. Sa pipila ka tuig kining bata<br />
nga lalaki mamahimong elder nga maendowed<br />
<strong>sa</strong> templo ug andam al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon. Dayon ma-sealed<br />
siya ngadto <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka mah<strong>ang</strong>turon<br />
nga kauban nga iy<strong>ang</strong> mapili. Makita<br />
ba ninyo siya nga u<strong>sa</strong> unya ka adlaw<br />
isip u<strong>sa</strong> ka bana ug amahan, nga adunay<br />
kaugalingon niy<strong>ang</strong> mga anak? Ug<br />
u<strong>sa</strong> unya ka adlaw siya manamilit <strong>sa</strong><br />
iy<strong>ang</strong> mga apohan, uban <strong>sa</strong> sigurado<br />
nga kahibalo nga <strong>ang</strong> kamatayon<br />
kabahin <strong>sa</strong> kinabuhi.<br />
Tinuod kini. Kita nabuhi aron<br />
mamatay, ug kita mamatay aron<br />
mabuhi pag-u<strong>sa</strong>b. Gikan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
mah<strong>ang</strong>turong p<strong>ang</strong>lantaw, <strong>ang</strong> wala<br />
<strong>sa</strong> panahon nga kamatayon mao<br />
lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> kamatayon <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> nga dili<br />
pa andam <strong>sa</strong> pagsugat <strong>sa</strong> Dios.<br />
Isip mga apostoles ug mga propeta,<br />
kami nahingawa dili lam<strong>ang</strong><br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> among mga anak ug mga<br />
apo apan al<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> inyoha—ug<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> nga anak <strong>sa</strong> Dios.<br />
Tanan nga giandam <strong>sa</strong> umaabut al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> matag <strong>sa</strong>grado nga anak <strong>sa</strong> Dios<br />
mahulma pinaagi <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga ginikanan,<br />
pamilya, mga higala, ug mga<br />
magtutudlo. Mao nga, <strong>ang</strong> atong hugot<br />
nga pagtuo karon mamahimo unya<br />
nga kabahin <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />
atong kaliwatan.<br />
Matag u<strong>sa</strong> mosubay <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingong<br />
dalan diha <strong>sa</strong> kanunayng<br />
nag-u<strong>sa</strong>b-u<strong>sa</strong>b nga kalibutan—u<strong>sa</strong><br />
ka kalibutan <strong>sa</strong> nag-indigay nga mga<br />
ideyolohiya. Ang mga pwer<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dautan<br />
kanunay gayud nga nakigbatok<br />
<strong>sa</strong> mga pwer<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> maayo. Si Satanas<br />
makanunayong nagtinguha <strong>sa</strong> pagimpluwensya<br />
kanato nga mosunod <strong>sa</strong><br />
iy<strong>ang</strong> mga paagi ug mohimo kanato<br />
nga mauyamot, gani <strong>sa</strong>ma ngadto kaniya.<br />
1 Ug <strong>ang</strong> ka<strong>sa</strong>gar<strong>ang</strong> mga peligro<br />
<strong>sa</strong> kinabuhi, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kit, kadaut, ug<br />
aksidente, anaa kanunay.<br />
Kita nagpuyo <strong>sa</strong> panahon <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>mok. <strong>Mga</strong> linog ug mga tsunami<br />
naghimo og kalaglagan, mga gobyerno<br />
napukan, grabeng problema <strong>sa</strong><br />
ekonomiya, <strong>ang</strong> pamilya giataki, ug<br />
<strong>ang</strong> diborsyo nagkadaghan. Aduna<br />
kitay <strong>ang</strong>ay nga kabalak-an. Apan dili<br />
nato <strong>ang</strong>ay<strong>ang</strong> tugutan <strong>ang</strong> atong mga<br />
kahadlok nga mowagt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong<br />
hugot nga pagtuo. Atong masuklan<br />
kan<strong>ang</strong> mga kahadlok pinaagi <strong>sa</strong> paglig-on<br />
<strong>sa</strong> atong pagtuo.<br />
Sugdi diha <strong>sa</strong> inyong mga anak.<br />
Kamong mga ginikanan nagbaton <strong>sa</strong><br />
nag-un<strong>ang</strong> responsibilidad <strong>sa</strong> pagpalig-on<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> pagtuo. Ipabati kanila<br />
<strong>ang</strong> inyong hugot nga pagtuo, bi<strong>sa</strong>n<br />
pa <strong>sa</strong> ma<strong>sa</strong>kit nga mga pagsulay nga<br />
moabut kaninyo. Itumong <strong>ang</strong> inyong<br />
hugot nga pagtuo ngadto <strong>sa</strong> atong mahigugmaon<br />
nga L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />
ug <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pinal<strong>ang</strong>ga nga Anak, si<br />
Ginoong Jesukristo. Itudlo kan<strong>ang</strong><br />
hugot nga pagtuo uban <strong>sa</strong> halawum<br />
nga konbiksyon. Tudloi <strong>ang</strong> matag<br />
bililhong bat<strong>ang</strong> lalaki ug babaye<br />
nga siya anak <strong>sa</strong> Dios, gilal<strong>ang</strong> diha
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> panagway, nga may <strong>sa</strong>gradong<br />
katuyoan ug potensyal. Ang<br />
matag u<strong>sa</strong> gipakatawo nga may mga<br />
hagit nga <strong>sa</strong>gub<strong>ang</strong>on ug pagtuo nga<br />
palamboon. 2<br />
Itudlo <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo diha<br />
<strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> Dios. Itudlo<br />
nga <strong>ang</strong> atong pagpuyo <strong>sa</strong> pagkamortal<br />
u<strong>sa</strong> ka panahon <strong>sa</strong> pagsulay,<br />
panahon aron makita kon buhaton<br />
ba nato <strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> nga isugo <strong>sa</strong><br />
Ginoo kanato. 3<br />
Itudlo <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo <strong>sa</strong><br />
pagsunod <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga sugo <strong>sa</strong><br />
Dios, kay nakahibalo nga kini gihatag<br />
aron <strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />
anak ug paghatag kanila <strong>sa</strong> hingpit<br />
nga kalipay. 4 Pahim<strong>ang</strong>no-i sila nga<br />
makasugat sila og mga tawo nga pilion<br />
l<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga sugo nga il<strong>ang</strong> tumanon<br />
ug mobaliwala <strong>sa</strong> uban nga il<strong>ang</strong><br />
gipiling supakon. Gitawag ko kini nga<br />
p<strong>ang</strong>karinderya nga pagkamasulundon.<br />
Kini nga binuhatan <strong>sa</strong> pagpili-pili<br />
dili magsilbi. Mopadulong kini ngadto<br />
<strong>sa</strong> kauyamot. Aron andam nga mosugat<br />
<strong>sa</strong> Dios, kita motuman <strong>sa</strong> tanan<br />
Niy<strong>ang</strong> mga sugo. Nagkinah<strong>ang</strong>lan og<br />
hugot nga pagtuo <strong>ang</strong> pagtuman niini,<br />
ug <strong>ang</strong> pagtuman <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga sugo<br />
makapalig-on niana nga pagtuo.<br />
Ang pagkamasulundon mopadagayday<br />
<strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Dios nga<br />
walay pagpugong. Siya mopanal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> masulundon nga mga anak<br />
og kagawa<strong>sa</strong>n gikan <strong>sa</strong> pagkaulipon<br />
ug pagkauyamot. Ug Siya mopanal<strong>ang</strong>in<br />
kanila og dug<strong>ang</strong> pa nga kahayag.<br />
Pan<strong>ang</strong>litan, <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />
mosunod <strong>sa</strong> Pulong <strong>sa</strong> Kaalam <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>yuran nga <strong>ang</strong> pagkamasulundon<br />
dili lam<strong>ang</strong> makahatag og kagawa<strong>sa</strong>n<br />
gikan <strong>sa</strong> pagka-adik, apan modug<strong>ang</strong><br />
u<strong>sa</strong>b kini og mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> kaalam<br />
ug mga bahandi <strong>sa</strong> kahibalo. 5<br />
Itudlo <strong>ang</strong> hugot nga pagtuo aron<br />
ma<strong>sa</strong>yud nga <strong>ang</strong> pagkamasulundon<br />
<strong>sa</strong> mga sugo <strong>sa</strong> Dios makahatag og pisikal<br />
ug espirituhanong panalipod. Ug<br />
hinumdumi, <strong>ang</strong> bala<strong>ang</strong> mga <strong>ang</strong>hel<br />
<strong>sa</strong> Dios anaa kanunay aron motab<strong>ang</strong><br />
kanato. Ang Ginoo mipadayag: “Ako<br />
molakaw diha <strong>sa</strong> inyong atub<strong>ang</strong>an.<br />
Ako anaa <strong>sa</strong> inyong tuo nga kamot ug<br />
<strong>sa</strong> inyong wala, ug <strong>ang</strong> akong Espiritu<br />
mahimo nga anaa <strong>sa</strong> inyong mga kasingkasing,<br />
ug <strong>ang</strong> akong mga <strong>ang</strong>hel<br />
anaa libut kaninyo, aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />
kaninyo.” 6 Pagkaanindot nga <strong>sa</strong>ad!<br />
Kon kita matinud-anon, Siya ug <strong>ang</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> mga <strong>ang</strong>hel motab<strong>ang</strong> kanato.<br />
Ang dili mapaling nga pagtuo<br />
mapalig-on pinaagi <strong>sa</strong> pag-ampo. Ang<br />
inyong kinasingkasing nga mga p<strong>ang</strong>amuyo<br />
importante Kaniya. Hunahunaa<br />
og maayo ug hinuklugi <strong>ang</strong> mga<br />
pag-ampo ni Propeta Joseph Smith<br />
niadtong makalili<strong>sa</strong>ng nga mga adlaw<br />
nga siya gipriso didto <strong>sa</strong> Liberty Jail.<br />
Ang Ginoo mitubag pinaagi <strong>sa</strong> pagu<strong>sa</strong>b<br />
<strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lantaw <strong>sa</strong> Propeta. Siya<br />
miingon, “Ikaw ma<strong>sa</strong>yud, akong anak,<br />
nga kining tanan nga mga but<strong>ang</strong><br />
makahatag kanimo og kasinatian, ug<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> imong kaayohan.” 7<br />
Kon kita mag-ampo uban <strong>sa</strong><br />
mah<strong>ang</strong>turong p<strong>ang</strong>lantaw, dili nato<br />
<strong>ang</strong>ay nga ikahibulong kon <strong>ang</strong> atong<br />
gipaaga<strong>sa</strong>n og luha ug kinasingkasing<br />
nga mga p<strong>ang</strong>amuyo dunggon. Kini<br />
nga <strong>sa</strong>ad gikan <strong>sa</strong> Ginoo nahisulat<br />
diha <strong>sa</strong> seksyon 98 <strong>sa</strong> Doktrina ug<br />
mga Pakig<strong>sa</strong>ad:<br />
“Ang inyong mga pag-ampo misulod<br />
ngadto <strong>sa</strong> mga dunggan <strong>sa</strong> Ginoo<br />
. . . ug natala uban niini nga silyo ug<br />
tugon—<strong>ang</strong> Ginoo nanumpa ug nagtakda<br />
nga sila pagahatagan.<br />
“Bu<strong>sa</strong>, naghatag siya niini nga <strong>sa</strong>ad<br />
nganha kaninyo, uban <strong>sa</strong> dili mau<strong>sa</strong>b<br />
nga pakig<strong>sa</strong>ad nga sila pagatumanon;<br />
ug <strong>ang</strong> tanan nga mga but<strong>ang</strong><br />
diin kamo gipaantus molihok al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> inyong kaayohan, ug ngadto <strong>sa</strong><br />
himaya <strong>sa</strong> akong ngalan, nag-ingon<br />
<strong>ang</strong> Ginoo.” 8<br />
Ang Ginoo mipili <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> labing<br />
kusganong mga pulong aron<br />
<strong>sa</strong> pagpa<strong>sa</strong>lig kanato! Silyo! Tugon!<br />
Nanumpa! Nagtakda! Dili mau<strong>sa</strong>b<br />
nga pakig<strong>sa</strong>ad! <strong>Mga</strong> kaigsoonan, tuo<br />
Kaniya! Ang Dios maminaw <strong>sa</strong> inyong<br />
tinud-anay ug kinasingkasing nga<br />
mga pag-ampo, ug <strong>ang</strong> inyong pagtuo<br />
mapalig-on.<br />
Aron <strong>sa</strong> pagpalambo og malungtaron<br />
nga hugot nga pagtuo, <strong>ang</strong><br />
malungtarong pa<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> pagbayad og<br />
hingpit nga ikapulo gikinah<strong>ang</strong>lan.<br />
Sa sinugdan <strong>ang</strong> paghatag og ikapulo<br />
nagkinah<strong>ang</strong>lan og hugot nga pagtuo.<br />
Unya <strong>ang</strong> tigbayad og ikapulo<br />
mopalambo og mas hugot nga pagtuo<br />
h<strong>ang</strong>tud nga <strong>ang</strong> pagbayad og ikapulo<br />
nahimo na nga bililhong pribilehiyo.<br />
Ang ikapulo u<strong>sa</strong> ka kara<strong>ang</strong> balaod<br />
gikan <strong>sa</strong> Dios. 9 Siya mi<strong>sa</strong>ad <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
mga anak nga Iy<strong>ang</strong> buk<strong>sa</strong>n “<strong>ang</strong><br />
mga tamboanan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it, ug bu-boan<br />
. . . <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in, nga wala na<br />
unyay dapit nga igong kabut<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />
pagdawat niini.” 10 Dili l<strong>ang</strong> kana, <strong>ang</strong><br />
ikapulo mohimo <strong>sa</strong> inyong ngalan nga<br />
mahi<strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> mga katawhan <strong>sa</strong> Dios<br />
ug mopanalipod kaninyo “<strong>sa</strong> adlaw <strong>sa</strong><br />
panimalos ug pagsunog.” 11<br />
Nganong nagkinah<strong>ang</strong>lan man kita<br />
nian<strong>ang</strong> malahutayon nga hugot nga<br />
pagtuo? Tungod kay <strong>ang</strong> malisud nga<br />
mga adlaw anaa <strong>sa</strong> unahan. Panag<strong>sa</strong><br />
ra unya <strong>sa</strong> umaabut nga mahimong<br />
<strong>sa</strong>yon o sikat <strong>ang</strong> mamahimong<br />
Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw. Matag<br />
u<strong>sa</strong> kanato pagasulayan. Si Apostol<br />
Mayo 2011<br />
35
Pablo mipahim<strong>ang</strong>no nga <strong>sa</strong> ulahing<br />
mga adlaw, kadtong matinguhaon<br />
nga nagsunod <strong>sa</strong> Ginoo “pagalutoson<br />
gayud.” 12 Kana nga paglutos mahimong<br />
mobitad kaninyo ngadto <strong>sa</strong><br />
pagkahuy<strong>ang</strong> o modasig kaninyo nga<br />
mas sulundon ug maisugon <strong>sa</strong> inyong<br />
inadlaw-adlaw nga kinabuhi.<br />
Kon giun<strong>sa</strong> ninyo <strong>sa</strong> pag-atub<strong>ang</strong><br />
<strong>ang</strong> mga pagsulay <strong>sa</strong> kinabuhi maoy<br />
kabahin <strong>sa</strong> pagpalambo <strong>sa</strong> inyong<br />
pagtuo. Ang kalig-on moabut kon<br />
kamo makahinumdom nga kamo<br />
adunay balaanon nga kinaiya, u<strong>sa</strong> ka<br />
panulundon nga labing bililhon. Ang<br />
Ginoo mipahinumdom kaninyo, <strong>sa</strong><br />
inyong mga anak, ug <strong>sa</strong> inyong mga<br />
apo nga kamo <strong>ang</strong> tinuod nga mga<br />
manununod, nga kamo gitagana <strong>sa</strong><br />
l<strong>ang</strong>it nga matawo <strong>sa</strong> inyong pihong<br />
panahon ug lugar, motubo ug mamahimong<br />
Iy<strong>ang</strong> mga tiggunit <strong>sa</strong> bandila<br />
ug katawhan <strong>sa</strong> pakig<strong>sa</strong>ad. Sa inyong<br />
paglakaw diha <strong>sa</strong> dalan <strong>sa</strong> Ginoo <strong>sa</strong><br />
pagkamatarung, kamo mapanal<strong>ang</strong>inan<br />
nga mopadayon diha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
pagkamaayo ug mahimong kahayag<br />
ug manluluwas ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
katawhan. 13<br />
Giandam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kaninyo<br />
mga kaigsoonan <strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in<br />
nga makuha pinaagi <strong>sa</strong> gahum<br />
<strong>sa</strong> balaan nga Melchizedek Priesthood.<br />
Kini nga mga panal<strong>ang</strong>in makau<strong>sa</strong>b<br />
<strong>sa</strong> mga kahimt<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> inyong kinabuhi,<br />
<strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lawas,<br />
pakig-uban <strong>sa</strong> Espiritu Santo, personal<br />
nga mga relasyon, ug mga kahigayunan<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> umaabut. Ang gahum ug<br />
awtoridad niini nga priesthood naghupot<br />
<strong>sa</strong> mga yawe <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> espirituhanong<br />
mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> Simbahan. 14<br />
36 Liahona<br />
Ug labawng talag<strong>sa</strong>on, <strong>ang</strong> Ginoo namahayag<br />
nga Siya mopadayon niana<br />
nga mga panal<strong>ang</strong>in, sumala <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
kabubut-on. 15<br />
Ang pinakamahinungdanon <strong>sa</strong><br />
tan<strong>ang</strong> mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> priesthood<br />
ihatag diha <strong>sa</strong> bala<strong>ang</strong> mga templo <strong>sa</strong><br />
Ginoo. Ang pagkamatinuoron <strong>sa</strong> mga<br />
pakig<strong>sa</strong>ad nga gihimo didto mohimo<br />
kaninyo ug <strong>sa</strong> inyong pamilya nga<br />
takus al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> mga panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong><br />
kinabuhing dayon. 16<br />
Ang inyong mga ganti moabut dili<br />
lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> sunod kinabuhi. Dagh<strong>ang</strong><br />
mga panal<strong>ang</strong>in <strong>ang</strong> ma-inyo niining<br />
kinabuhia, diha <strong>sa</strong> inyong mga anak<br />
ug mga apo. Kamong matinud-anon<br />
nga mga Santos dili <strong>ang</strong>ay nga maginu<strong>sa</strong>ra<br />
<strong>sa</strong> pakigbisog <strong>sa</strong> mga away<br />
<strong>sa</strong> kinabuhi. Hunahunaa kana! Ang<br />
Ginoo namahayag, “Ako makig-away<br />
kaniya nga makig-away kaninyo, ug<br />
Ako moluwas <strong>sa</strong> inyong mga anak.” 17<br />
Dayon miabut kini nga <strong>sa</strong>ad ngadto<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> matinud-anon nga katawhan:<br />
“Ako, <strong>ang</strong> Ginoo, makigbisog <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga pakig-away, ug <strong>sa</strong> mga gubat <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga anak, ug <strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga anak, . . . ngadto <strong>sa</strong> ikatulo<br />
ug ikaupat nga kaliwatan.” 18<br />
Ang atong minahal nga si Presidente<br />
Thomas S. Monson mihatag<br />
kanato <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mapanagnaong<br />
pag<strong>sa</strong>ksi. Siya miingon, “Ako mopamatuod<br />
kaninyo nga <strong>ang</strong> atong mga<br />
panal<strong>ang</strong>in nga gi<strong>sa</strong>ad dili masukod.<br />
Bi<strong>sa</strong>n og <strong>ang</strong> unos nga mga p<strong>ang</strong>anud<br />
magpundok, bi<strong>sa</strong>n og <strong>ang</strong> ulan<br />
mobundak kanato, <strong>ang</strong> atong kahibalo<br />
<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ug <strong>ang</strong> atong gugma <strong>sa</strong><br />
atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan ug <strong>sa</strong> atong<br />
Manluluwas mohupay ug molig-on<br />
kanato ug mohatag og kalipay <strong>sa</strong><br />
atong mga kasingkasing <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> kita<br />
maglakaw nga matarung ug mosunod<br />
<strong>sa</strong> mga sugo.”<br />
Si Presidente Monson mipadayon,<br />
“Minahal kong mga kaigsoonan, ayaw<br />
kahadlok. Pagmaya. Ang umaabut<br />
<strong>sa</strong>ma kahayag <strong>sa</strong> inyong hugot nga<br />
pagtuo.” 19<br />
Diha <strong>sa</strong> gamhan<strong>ang</strong> pamahayag ni<br />
Presidente Monson ako modug<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
akong kaugalingon. Ako mopamatuod<br />
nga <strong>ang</strong> Dios atong Amahan. Si Jesus<br />
mao <strong>ang</strong> Kristo. Ang iy<strong>ang</strong> Simbahan<br />
napahiuli na dinhi <strong>sa</strong> yuta. Ang Iy<strong>ang</strong><br />
kamatuoran, mga pakig<strong>sa</strong>ad, ug mga<br />
ordinan<strong>sa</strong> makahimo kanato <strong>sa</strong> pagbuntog<br />
<strong>sa</strong> kahadlok ug moatub<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
umaabut uban <strong>sa</strong> hugot nga pagtuo!<br />
Niini ako mopamatuod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni<br />
Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. Tan-awa <strong>sa</strong> 2 Nephi 2:27.<br />
2. Si Pedro nagtudlo niini nga konsepto<br />
<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> siya mipahayag <strong>sa</strong> paglaum<br />
nga “kamo managpakaikyas gikan <strong>sa</strong><br />
pagp<strong>ang</strong>adunot nga ania <strong>sa</strong> kalibutan<br />
tungod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>ibog, ug m<strong>ang</strong>ahimo<br />
kamong mag-aambit <strong>sa</strong> diosnong kinaiya”<br />
(2 Pedro 1:4).<br />
3. Tan-awa <strong>sa</strong> Abraham 3:25.<br />
4. Tan-awa <strong>sa</strong> 2 Nephi 2:25.<br />
5. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
89:19; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> I<strong>sa</strong>ias 45:3.<br />
6. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 84:88.<br />
7. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 122:7. Laing<br />
pan<strong>ang</strong>litan <strong>sa</strong> kau<strong>sa</strong>ban <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lantaw<br />
natala diha <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Salmo: “Bantayi <strong>ang</strong><br />
akong kalag; . . . Dios ko, luwa<strong>sa</strong> kining<br />
imong alagad nga naga<strong>sa</strong>lig kanimo.<br />
Magmaloloy-on ka kanako, O Ginoo:<br />
Kay kanimo nagatu-aw ako <strong>sa</strong> tibuok<br />
nga adlaw. . . . Pagadayegon ko ikaw,<br />
O Ginoo nga Dios ko, uban <strong>sa</strong> bug-os ko<br />
nga kasingkasing: Ug pagahimayaon ko<br />
<strong>ang</strong> imong ngalan <strong>sa</strong> walay katapu<strong>sa</strong>n.”<br />
(Salmo 86:2–3, 12).<br />
8. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 98:2–3.<br />
9. Ang ikapulo nahisgutan <strong>sa</strong> walo ka mga<br />
libro <strong>sa</strong> Da<strong>ang</strong> Tugon: Genesis, Levitico,<br />
Numeros, Deuteronomio, 2 Cronicas,<br />
Nehemias, Amos, ug Malaquias.<br />
10. Malaquias 3:10.<br />
11. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 85:3.<br />
12. 2 Timoteo 3:12.<br />
13. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
86:8–11.<br />
14. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
107:18.<br />
15. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
132:47, 59.<br />
16. Tan-awa <strong>sa</strong> Abraham 2:11.<br />
17. I<strong>sa</strong>ias 49:25; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Doktrina ug<br />
mga Pakig<strong>sa</strong>ad 105:14.<br />
18. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 98:37.<br />
19. Thomas S. Monson, “Pagmaya,” Liahona,<br />
Mayo 2009, 92.
Ni Elder Richard J. Maynes<br />
Sa Seventy<br />
Pag-establi<strong>sa</strong>r og<br />
u<strong>sa</strong> ka Kristohanon<br />
nga Panimalay<br />
Kita naka<strong>sa</strong>but ug nagtuo <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turon nga kinaiyahan<br />
<strong>sa</strong> pamilya. Kini nga panabut ug pagtuo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />
modasig kanato <strong>sa</strong> pagbuhat kutob <strong>sa</strong> atong mahimo <strong>sa</strong><br />
pag-establi<strong>sa</strong>r og Kristohanong panimalay.<br />
Sayo <strong>sa</strong> akong pagserbisyo isip batan-ong<br />
misyonaryo <strong>sa</strong> Uruguay<br />
ug Paraguay, akong nahibaloan<br />
nga <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> nakadani kaayo niadtong<br />
nagtinguha nga ma<strong>sa</strong>yud og dug<strong>ang</strong><br />
pa mahitungod <strong>sa</strong> Ang Simbahan<br />
ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />
mga Adlaw mao <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> interes <strong>sa</strong><br />
atong doktrina kabahin <strong>sa</strong> pamilya. Sa<br />
pagkatinuod, sukad <strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong><br />
eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo, <strong>ang</strong> nagp<strong>ang</strong>ita<br />
<strong>sa</strong> kamatuoran nga mga investigator<br />
nadani <strong>sa</strong> doktrina nga <strong>ang</strong> mga<br />
pamilya mahimong magkauban <strong>sa</strong><br />
kah<strong>ang</strong>turan.<br />
Ang baruganan kabahin <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turong<br />
mga pamilya u<strong>sa</strong> ka importanting<br />
elemento <strong>sa</strong> mahinungdanong<br />
plano <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga anak. Ang pinakaimportante<br />
niana nga plano mao <strong>ang</strong><br />
pag<strong>sa</strong>but nga kita adunay l<strong>ang</strong>itnong<br />
pamilya ingon man yutan-ong pamilya.<br />
Si Apostol Pablo nagtudlo kanato<br />
nga <strong>ang</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan mao<br />
<strong>ang</strong> amahan <strong>sa</strong> atong mga espiritu:<br />
“Aron sila m<strong>ang</strong>ita <strong>sa</strong> Ginoo . . . ug<br />
ila siy<strong>ang</strong> makaplagan, . . .<br />
“Kay diha kaniya kita n<strong>ang</strong>abuhi,<br />
ug nagalihok, ug nagalungtad; . . . Kay<br />
<strong>sa</strong> pagkatinuod kita iy<strong>ang</strong> kaliwat.” 1<br />
Ang pagkahimong kaliwat <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka mapin<strong>ang</strong>gaong L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />
u<strong>sa</strong> ka mahinungdanon kaayong<br />
baruganan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo<br />
nga bi<strong>sa</strong>n <strong>ang</strong> atong mga anak nag<strong>sa</strong>ngyaw<br />
<strong>sa</strong> kamatuoran niini <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
m<strong>ang</strong>anta sila <strong>sa</strong> kanta <strong>sa</strong> Primary,<br />
“Ako Anak <strong>sa</strong> Dios.” Nahinumdom mo<br />
<strong>sa</strong> mga pulong?<br />
Ako anak <strong>sa</strong> Dios,<br />
Gipadala dinhi,<br />
Panimalay, ginikanan<br />
Ako gihatagan.<br />
Agaka ko, tudloi ko,<br />
Un<strong>sa</strong>y buhaton.<br />
Nga makabalik ko <strong>sa</strong><br />
Amah<strong>ang</strong> L<strong>ang</strong>itnon. 2<br />
Ang pag-ila nga kita adunay l<strong>ang</strong>itnong<br />
pamilya makatab<strong>ang</strong> kanato nga<br />
maka<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turong kinaiyahan<br />
<strong>sa</strong> atong yutan-ong mga pamilya.<br />
Ang Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad nagtudlo<br />
kanato nga <strong>ang</strong> pamilya mahinungdanon<br />
<strong>sa</strong> kapunongan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it:<br />
“Ug kana nga panag-uban nga ania<br />
kanato dinhi maanaa kanato didto,<br />
lam<strong>ang</strong> kini pagaubanan <strong>sa</strong> walay<br />
katapu<strong>sa</strong>n nga himaya.” 3<br />
Ang pag<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turong kinaiyahan<br />
<strong>sa</strong> pamilya importante kaayo<br />
nga elemento <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> plano<br />
<strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
Mayo 2011<br />
37
mga anak. Ang kaaway, <strong>sa</strong> laing bahin,<br />
gustong mohimo diha <strong>sa</strong> tanan niy<strong>ang</strong><br />
gahum <strong>sa</strong> pagguba <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong<br />
Amahan. Sa iy<strong>ang</strong> pagsulay <strong>sa</strong><br />
pagsumpo <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> Dios, n<strong>ang</strong>ulo<br />
siya og lahi kaayong mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagatake<br />
<strong>sa</strong> institusyon <strong>sa</strong> pamilya. Pipila<br />
<strong>sa</strong> mas gamhan<strong>ang</strong> hinagiban nga<br />
iy<strong>ang</strong> gigamit <strong>sa</strong> pag-atake mao <strong>ang</strong><br />
kahakog, kadawo, ug pornograpiya.<br />
Ang atong mah<strong>ang</strong>turon nga kalipay<br />
dili maoy u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga tumong ni<br />
Satanas. Na<strong>sa</strong>yud Siya nga <strong>ang</strong> importanting<br />
paagi <strong>sa</strong> paghimo <strong>sa</strong> mga lalaki<br />
ug mga babaye nga miserable <strong>sa</strong>ma<br />
kaniya mao <strong>ang</strong> paghikaw kanila <strong>sa</strong><br />
mga relasyon <strong>sa</strong> pamilya nga adunay<br />
mah<strong>ang</strong>turon nga potensyal. Tungod<br />
kay naka<strong>sa</strong>but si Satanas nga <strong>ang</strong><br />
tinuod nga kalipay niining kinabuhia<br />
ug <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan anaa man <strong>sa</strong><br />
pamilya, buhaton niya <strong>ang</strong> tanan <strong>sa</strong><br />
pagguba niini.<br />
Ang kara<strong>ang</strong> propeta nga si Alma<br />
mitawag <strong>sa</strong> plano <strong>sa</strong> Dios al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> mga anak og “mahinungdanon<br />
nga laraw <strong>sa</strong> kalipay.” 4 Ang Un<strong>ang</strong><br />
Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>ang</strong> Korum <strong>sa</strong> Napulog<br />
Duha ka mga Apostoles, kin<strong>sa</strong><br />
atong gipaluyohan isip mga propeta,<br />
mga manalagna, ug mga tigpadayag,<br />
mitanyag kanato niining dinasig nga<br />
tambag kabahin <strong>sa</strong> kalipay ug <strong>sa</strong><br />
kinabuhi <strong>sa</strong> pamilya: “Ang pamilya<br />
gi-orden <strong>sa</strong> Dios. Ang kaminyoon tali<br />
<strong>sa</strong> lalaki ug babaye mahinungdanon<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mah<strong>ang</strong>turon nga<br />
plano. Ang mga anak may katungod<br />
nga matawo sulod <strong>sa</strong> kaminyoon,<br />
ug maamumahan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka amahan<br />
ug inahan kin<strong>sa</strong> nagtahud <strong>sa</strong> mga<br />
panaad <strong>sa</strong> kaminyoon uban <strong>sa</strong> hingpit<br />
nga pagkamaunungon. Ang kalipay<br />
<strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> pamilya mahimong<br />
makab-ot kon gitukod diha <strong>sa</strong> mga<br />
pagtulun-an ni Ginoong Jesukristo.” 5<br />
Kining kalipay nga gihisgutan ni<br />
Alma ug daghan pa bag-o l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan ug <strong>sa</strong> Korum <strong>sa</strong><br />
Napulog Duha ka mga Apostoles sigurado<br />
kaayong makaplagan diha <strong>sa</strong> panimalay<br />
uban <strong>sa</strong> pamilya. Makaplagan<br />
kini <strong>sa</strong> kaabunda kon buhaton nato<br />
<strong>ang</strong> tanan kutob <strong>sa</strong> atong mahimo <strong>sa</strong><br />
pag-establi<strong>sa</strong>r og u<strong>sa</strong> ka Kristohanon<br />
nga panimalay.<br />
Si Sister Maynes ug ako nakakat-on<br />
og pipila ka importanting mga<br />
38 Liahona<br />
baruganan <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagsugod kami <strong>sa</strong><br />
proseso <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r og Kristohanong<br />
panimalay <strong>sa</strong>yo <strong>sa</strong> among<br />
kaminyoon. Among gisugdan pinaagi<br />
<strong>sa</strong> pagsunod <strong>sa</strong> tambag <strong>sa</strong> atong mga<br />
lider <strong>sa</strong> Simbahan. Among gipundok<br />
<strong>ang</strong> among mga anak ug mihimo <strong>sa</strong><br />
sinemana nga mga family home evening<br />
ingon man u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> inadlaw nga<br />
pag-ampo ug pagtuon <strong>sa</strong> kasulatan.<br />
Sa kanunay dili kini <strong>sa</strong>yon, hayahay,<br />
o malampuson, apan <strong>sa</strong> kadugayan<br />
kining yano nga mga panagtigum<br />
nahimong bililhon nga mga tradisyon<br />
<strong>sa</strong> pamilya.<br />
Nahibaloan namo nga <strong>ang</strong> among<br />
mga anak mahimong dili makahinumdom<br />
<strong>sa</strong> tanan kalabut <strong>sa</strong> leksyon<br />
<strong>sa</strong> family home evening <strong>sa</strong> kaulahian<br />
<strong>sa</strong> semana, apan makahinumdom sila<br />
nga naghimo kami niini. Nahibaloan<br />
namo nga inig abut nila <strong>sa</strong> eskwelahan<br />
tingali dili sila makahinumdom<br />
<strong>sa</strong> tukm<strong>ang</strong> mga pulong <strong>sa</strong> mga<br />
kasulatan o <strong>sa</strong> pag-ampo, apan makahinumdom<br />
sila nga kami miba<strong>sa</strong><br />
gayud <strong>sa</strong> mga kasulatan ug kami<br />
mihimo gayud <strong>sa</strong> pag-ampo. <strong>Mga</strong><br />
kaigsoonan, adunay dakong gahum<br />
ug proteksyon al<strong>ang</strong> kanato ug <strong>sa</strong><br />
atong mga kabatan-onan <strong>sa</strong> pag-<br />
establi<strong>sa</strong>r og balaanong mga tradisyon<br />
<strong>sa</strong> panimalay.<br />
Ang pagkat-on, pagtudlo, ug pagsunod<br />
<strong>sa</strong> mga baruganan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />
ni Jesukristo diha <strong>sa</strong> atong mga<br />
panimalay makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagmugna<br />
og kultura diin <strong>ang</strong> Espiritu mahimong<br />
mopuyo. Pinaagi <strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r niining<br />
balaanong mga tradisyon diha <strong>sa</strong><br />
atong mga panimalay, atong mabuntog<br />
<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>yop nga mga tradisyon <strong>sa</strong><br />
kalibutan ug makakat-on nga unahon<br />
<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan ug mga<br />
problema <strong>sa</strong> uban.<br />
Ang responsibilidad <strong>sa</strong> pag-<br />
establi<strong>sa</strong>r og u<strong>sa</strong> ka Kristohanon nga<br />
panimalay mag-agad <strong>sa</strong> mga ginikanan<br />
ug mga anak. Ang mga ginikanan<br />
maoy respon<strong>sa</strong>ble <strong>sa</strong> pagtudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga anak diha <strong>sa</strong> gugma ug pagkamatarung.<br />
Ang mga ginikanan mao<br />
<strong>ang</strong> manubag atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Ginoo<br />
kon giun<strong>sa</strong> nila <strong>sa</strong> paghimo <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong>
<strong>sa</strong>gradong mga responsibilidad. Ang<br />
mga ginikanan motudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
anak uban <strong>sa</strong> mga pulong ug pinaagi<br />
<strong>sa</strong> ehemplo. Kini nga balak ni C. C.<br />
Miller nga giulohan og “<strong>The</strong> Echo,”<br />
naghulagway <strong>sa</strong> kaimportante ug<br />
epekto <strong>sa</strong> mga ginikanan <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagimpluwensya<br />
sila <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak:<br />
Karnerong dako kadto dili gamay<br />
Ang nahi<strong>sa</strong>laag nga gisugilon ni Jesus<br />
<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>mbingay,<br />
Dakong karnero nga nahilayo<br />
Gikan <strong>sa</strong> kasiyaman ug siyam diha <strong>sa</strong><br />
panon.<br />
Ug nganong <strong>ang</strong> karnero atong<br />
p<strong>ang</strong>itaon<br />
Ug naglaum ug nag-ampo <strong>sa</strong> paaging<br />
matinguhaon?<br />
Kay kon <strong>ang</strong> dagkong karnero mahi<strong>sa</strong>laag<br />
aduna kini peligro:<br />
Mopahi<strong>sa</strong>laag kini <strong>sa</strong> gagmayng mga<br />
karnero.<br />
Mosunod lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> gagmayng mga<br />
karnero,<br />
Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> dagko moadto.<br />
Sa higayon nga mahi<strong>sa</strong>laag <strong>ang</strong> dagkong<br />
karnero,<br />
Dili madugay mahi<strong>sa</strong>laag u<strong>sa</strong>b <strong>ang</strong><br />
gagmay.<br />
Ug bu<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dagkong karnero kita<br />
nagh<strong>ang</strong>yo<br />
Tungod ug al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> karon nga gagmayng<br />
karnero,<br />
Kay kon <strong>ang</strong> dagkong karnero<br />
mawala<br />
Pagkadako <strong>sa</strong> kantidad<br />
Nga <strong>sa</strong> gagmayng karnero<br />
pagabayran. 6<br />
Ang d<strong>ang</strong>atan <strong>sa</strong> mga ginikanan<br />
kin<strong>sa</strong> mopahi<strong>sa</strong>laag <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak<br />
gihatag <strong>sa</strong> Ginoo kanato diha <strong>sa</strong> Doktrina<br />
ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad: “Ug u<strong>sa</strong>b, tungod<br />
kay <strong>ang</strong> mga ginikanan adunay<br />
mga anak <strong>sa</strong> Zion . . . nga wala magtudlo<br />
kanila <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>but <strong>sa</strong> doktrina <strong>sa</strong><br />
paghinulsol, hugot nga pagtuo diha ni<br />
Kristo <strong>ang</strong> Anak <strong>sa</strong> buhi nga Dios, ug<br />
<strong>sa</strong> bunyag ug <strong>sa</strong> ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> Espiritu Santo<br />
pinaagi <strong>sa</strong> pagpandong <strong>sa</strong> mga kamot,<br />
. . . <strong>ang</strong> <strong>sa</strong>la anaa <strong>sa</strong> mga ulo <strong>sa</strong> mga<br />
ginikanan.” 7<br />
Lisud nga mapalabihan og sulti <strong>ang</strong><br />
kaimportante <strong>sa</strong> mga ginikanan <strong>sa</strong><br />
pagtudlo og balaanong mga tradisyon<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga anak pinaagi <strong>sa</strong> pulong<br />
ug ehemplo. Ang mga bata u<strong>sa</strong>b<br />
adunay importanting tahas <strong>sa</strong> pagestabli<strong>sa</strong>r<br />
og u<strong>sa</strong> ka Kristohanon nga<br />
panimalay. Mopaambit ako og gamay<br />
<strong>sa</strong> bag-ohay l<strong>ang</strong> gihatag ni Will, <strong>ang</strong><br />
akong otso anyos nga apong lalaki,<br />
nga naghulagway niini nga baruganan:<br />
“Gusto kong mo<strong>sa</strong>kay og mga<br />
kabayo ug m<strong>ang</strong>bitik og kabayo uban<br />
<strong>sa</strong> akong papa. Ang pisi adunay dagh<strong>ang</strong><br />
hilo nga gi<strong>sa</strong>pid aron mahimong<br />
lig-on. Kon <strong>ang</strong> pisi may u<strong>sa</strong> lam<strong>ang</strong><br />
ka hilo, dili kini makapahuman <strong>sa</strong><br />
buluhaton. Apan tungod kay daghan<br />
<strong>ang</strong> hilo niini, kini atong magamit <strong>sa</strong><br />
lain-laing paagi ug kini lig-on.<br />
“Ang mga pamilya mahimong <strong>sa</strong>ma<br />
<strong>sa</strong> mga pisi. Kon u<strong>sa</strong> ra ka tawo <strong>ang</strong><br />
nagkugi og maayo ug nagbuhat <strong>sa</strong><br />
un<strong>sa</strong>y husto, <strong>ang</strong> pamilya dili kaayo<br />
<strong>sa</strong>ma kalig-on kon <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong><br />
magtambayayong <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />
“Na<strong>sa</strong>yud ko nga kon mohimo<br />
ko <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y husto, nagtab<strong>ang</strong> ko<br />
<strong>sa</strong> akong pamilya. Kon maayo <strong>ang</strong><br />
akong pagtagad <strong>sa</strong> akong igsoong<br />
babaye, si I<strong>sa</strong>belle, malingaw kaming<br />
duha ug makalipay kini <strong>sa</strong> akong<br />
mama ug papa. Kon si mama may<br />
kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> buhaton, makatab<strong>ang</strong><br />
ko niya pinaagi <strong>sa</strong> pagpakigdula <strong>sa</strong><br />
akong m<strong>ang</strong>hod, si Joey. Makatab<strong>ang</strong><br />
u<strong>sa</strong>b ako <strong>sa</strong> akong pamilya pinaagi<br />
<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>limpyo kanunay <strong>sa</strong> akong<br />
kwarto ug pagtab<strong>ang</strong> kutob <strong>sa</strong> akong<br />
Dortmund, Germany<br />
mahimo <strong>sa</strong> maayong buot. Kay ako<br />
man <strong>ang</strong> kinamagul<strong>ang</strong><strong>ang</strong> anak <strong>sa</strong><br />
among pamilya, na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong><br />
pagkamaayong ehemplo importante.<br />
Makapaningkamot ko kutob <strong>sa</strong> akong<br />
mahimo <strong>sa</strong> pagpili <strong>sa</strong> husto ug pagsunod<br />
<strong>sa</strong> mga sugo.<br />
“Na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong> mga bata<br />
makatab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paglig-on <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga pamilya <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka lig-on<br />
nga pisi. Kon <strong>ang</strong> tanan mohimo <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> pinakamaayo ug magtinab<strong>ang</strong>ay,<br />
<strong>ang</strong> mga pamilya magmalipayon ug<br />
lig-on.”<br />
Kon <strong>ang</strong> mga ginikanan m<strong>ang</strong>ulo<br />
<strong>sa</strong> pamilya pinaagi <strong>sa</strong> gugma ug pagkamatarung<br />
ug motudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
anak <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo pinaagi<br />
<strong>sa</strong> pulong ug pinaagi <strong>sa</strong> ehemplo,<br />
ug kon <strong>ang</strong> mga bata mohigugma<br />
ug mosuporta <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga ginikanan<br />
pinaagi <strong>sa</strong> pagkat-on ug paggamit <strong>sa</strong><br />
mga baruganan nga gitudlo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga ginikanan, <strong>ang</strong> resulta mao <strong>ang</strong><br />
pagka-establi<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka Kristohanon<br />
nga panimalay.<br />
<strong>Mga</strong> kaigsoonan, isip mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> Ang Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong><br />
mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw,<br />
kita naka<strong>sa</strong>but ug nagtuo <strong>sa</strong> mah<strong>ang</strong>turon<br />
nga kinaiyahan <strong>sa</strong> pamilya.<br />
Kini nga panabut ug pagtuo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />
modasig kanato <strong>sa</strong> pagbuhat<br />
<strong>sa</strong> tanan kutob <strong>sa</strong> atong mahimo<br />
<strong>sa</strong> pag-establi<strong>sa</strong>r og Kristohanong<br />
panimalay. Akong ipamatuod kaninyo<br />
nga kon kita maningkamot <strong>sa</strong> paghimo<br />
niini, atong magamit <strong>sa</strong> hingpit<br />
<strong>ang</strong> gugma ug serbisyo nga gipakita<br />
pinaagi <strong>sa</strong> kinabuhi ug Pag-ula <strong>sa</strong><br />
atong Manluluwas, si Jesukristo, ug<br />
isip resulta <strong>ang</strong> atong mga panimalay<br />
mahimong mabati nga daw <strong>sa</strong>ma gayud<br />
<strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it dinhi <strong>sa</strong> yuta. Sa p<strong>ang</strong>alan<br />
ni Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. <strong>Mga</strong> Buhat 17:27–28.<br />
2. “Ako Anak <strong>sa</strong> Dios,” <strong>Mga</strong> Himno ug mga<br />
Awit <strong>sa</strong> mga Bata, nu. 58.<br />
3. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 130:2; tan-awa<br />
u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Robert D. Hales, “<strong>The</strong> Eternal<br />
Family,” Ensign, Nob. 1996, 64.<br />
4. Alma 42:8.<br />
5. “Ang Pamilya: U<strong>sa</strong> ka Pamahayag ngadto<br />
<strong>sa</strong> Kalibutan,” Liahona Nob. 2010, 129.<br />
6. C. C. Miller, “<strong>The</strong> Echo,” <strong>sa</strong> Best-Loved<br />
Poems <strong>of</strong> the LDS People, ed. Jack M. Lyon<br />
ug kaubanan (1996), 312–13.<br />
7. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 68:25; empasis<br />
gidug<strong>ang</strong>.<br />
Mayo 2011<br />
39
U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dakong mga panal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> akong kinabuhi sulod <strong>sa</strong><br />
dagh<strong>ang</strong> katuigan mao <strong>ang</strong><br />
oportunidad nga mapalibutan ug<br />
makatrabaho <strong>ang</strong> mga kabatan-onan<br />
<strong>sa</strong> Simbahan. Akong gikonsiderar kini<br />
nga mga panag-uban ug mga panaghigalaay<br />
nga nalakip <strong>sa</strong> pinakanindot ug<br />
pinakabililhon <strong>sa</strong> akong kinabuhi. Kini<br />
u<strong>sa</strong>b <strong>ang</strong> kadaghanan nga gibasihan<br />
<strong>sa</strong> akong pagkamalaumon al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
kaugmaon <strong>sa</strong> Simbahan, <strong>sa</strong> katilingban<br />
ug <strong>sa</strong> kalibutan.<br />
Atol niini nga mga pakig-uban<br />
nakahigayon u<strong>sa</strong>b ako <strong>sa</strong> pagpakigsulti<br />
ngadto <strong>sa</strong> uban nga adunay mga<br />
pagduha-duha o mga hagit <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
mga pagpamatuod. Samt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga<br />
detalye managlahi ug u<strong>sa</strong>hay talag<strong>sa</strong>on,<br />
kadaghanan <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>utana<br />
ug mga hinungdan <strong>sa</strong> kalibug ingon<br />
og manag<strong>sa</strong>ma ra. Sa <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> paagi,<br />
mga isyu kini ug mga kabalaka nga<br />
dili lam<strong>ang</strong> kutob <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka pundok <strong>sa</strong><br />
katawhan o kaedad. Mahimo kining<br />
mohasol niadtong kin<strong>sa</strong> mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> Simbahan <strong>ang</strong> mga kagikan,<br />
ingon man <strong>sa</strong> bag-ong mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> Simbahan, ug u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> nagpamilyar<br />
pa lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ang Simbahan ni<br />
Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing<br />
mga Adlaw. Ang il<strong>ang</strong> mga p<strong>ang</strong>utana<br />
<strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>garan maoy resulta <strong>sa</strong> tinuoray<br />
nga pagp<strong>ang</strong>utana o kakuryuso.<br />
40 Liahona<br />
Ni Elder Cecil O. Samuelson Jr.<br />
Sa Seventy<br />
Pagpamatuod<br />
Ang mga sukaranan <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon ug pagpatunhay <strong>sa</strong><br />
pagpamatuod <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo mao <strong>ang</strong> walay<br />
liko-liko, klaro, ug madala ra <strong>sa</strong> kapasidad <strong>sa</strong> matag tawo.<br />
Tungod kay <strong>ang</strong> mga implikasyon makahuluganon<br />
kaayo ug seryuso al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato, ingon og tukma<br />
<strong>ang</strong> paghisgot kabahin <strong>sa</strong> atong mga<br />
pagpamatuod. Sa sitwasyon natong<br />
mga Santos <strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw,<br />
atong gi<strong>sa</strong>but <strong>ang</strong> atong mga pagpamatuod<br />
isip sigurado nga pag<strong>sa</strong>ksi <strong>sa</strong><br />
katinuod <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo,<br />
nga ma<strong>ang</strong>kon pinaagi <strong>sa</strong> pagpadayag<br />
<strong>sa</strong> Espiritu Santo.<br />
Samt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka pagpamatuod<br />
yano ug klaro dinhi niining importante<br />
nga pahayag, motumaw gikan niini<br />
<strong>ang</strong> dagh<strong>ang</strong> kalagmitan nga mga<br />
p<strong>ang</strong>utana, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong>: Kin<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong><br />
may katungod <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod?<br />
Un<strong>sa</strong>on man pag-<strong>ang</strong>kon<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan nga<br />
pagpadayag? Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> mga lak<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod? Ang<br />
pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod ba u<strong>sa</strong><br />
ka hitabo o padayon nga proseso? Ang<br />
matag u<strong>sa</strong> niini nga mga p<strong>ang</strong>utana<br />
ug uban pa may kaugalingon nga<br />
hugpong <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>utana, apan<br />
<strong>ang</strong> mga sukaranan <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon<br />
ug pagpatunhay <strong>sa</strong> pagpamatuod <strong>sa</strong><br />
eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo mao <strong>ang</strong><br />
walay liko-liko, klaro ug madala ra <strong>sa</strong><br />
kapasidad <strong>sa</strong> matag tawo.<br />
Patubaga ako kadali niining posible<br />
nga mga pagduha-duha ug dayon<br />
motandi ngadto <strong>sa</strong> mga ideya nga<br />
gipaambit bag-ohay l<strong>ang</strong> pinaagi <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>ligan nga mga higal<strong>ang</strong> young<br />
adult kin<strong>sa</strong> adunay mga personal nga<br />
kasinatian <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga<br />
pagpamatuod. Sila u<strong>sa</strong>b adunay mga<br />
oportunidad <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>alagad <strong>sa</strong><br />
uban nga adunay mga hagit o mga kalisud<br />
<strong>sa</strong> pipila ka mga aspeto <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
pagtuo ug gituohan.<br />
Una, kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> may katungod <strong>sa</strong><br />
pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod? Ang<br />
tanan nga andam mobayad <strong>sa</strong> bugti—<br />
buot ipa<strong>sa</strong>but nagsunod <strong>sa</strong> mga<br />
sugo—maka<strong>ang</strong>kon og papamatuod.<br />
“Bu<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> tingog <strong>sa</strong> Ginoo mod<strong>ang</strong>at<br />
ngadto <strong>sa</strong> mga lumulupyo <strong>sa</strong> yuta,<br />
nga <strong>ang</strong> tanan nga maminaw makadungog”<br />
(D&P 1:11). U<strong>sa</strong> ka sukaranan<br />
nga rason <strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />
mao nga “<strong>ang</strong> matag tawo unta mamulong<br />
<strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> Dios <strong>ang</strong> Ginoo,<br />
gani <strong>ang</strong> Manluluwas <strong>sa</strong> kalibutan; nga<br />
<strong>ang</strong> hugot nga pagtuo u<strong>sa</strong>b molambo<br />
<strong>sa</strong> yuta” (D&P 1:20–21).<br />
Ikaduha, un<strong>sa</strong>on man pag-<strong>ang</strong>kon<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan nga<br />
pagpadayag, ug un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> sukaran<strong>ang</strong><br />
mga lak<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagkab-ot niini? Ang<br />
sumbanan klaro ug mao gihapon <strong>sa</strong><br />
tan<strong>ang</strong> mga panahon. Ang <strong>sa</strong>ad nga<br />
gihatag <strong>sa</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og u<strong>sa</strong> ka<br />
pagpamatuod <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon<br />
magamit u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> tanan:<br />
“Ug kon kamo makadawat niini<br />
nga mga but<strong>ang</strong>”—pa<strong>sa</strong>but nga kamo<br />
naminaw, nagba<strong>sa</strong>, nagtuon ug namalandong<br />
<strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>utana nga anaa—<br />
“p<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> Dios, <strong>ang</strong> Amahan <strong>sa</strong><br />
Kah<strong>ang</strong>turan, <strong>sa</strong> ngalan ni Kristo, kon<br />
kini nga mga but<strong>ang</strong> dili ba tinuod”—<br />
nagpa<strong>sa</strong>but nga kamo mag-ampo <strong>sa</strong><br />
paagi nga mahunahunaon, piho, ug<br />
may bala<strong>ang</strong> pagtahud uban <strong>sa</strong> ligong<br />
pa<strong>sa</strong>lig nga mosunod <strong>sa</strong> tubag<br />
<strong>sa</strong> inyong pag-ampo—“ug kon kamo<br />
m<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> kinasingkasing, uban <strong>sa</strong><br />
tinuod nga katuyoan, nga may hugot<br />
nga pagtuo k<strong>ang</strong> Kristo, siya mopakita<br />
<strong>sa</strong> kamatuoran niini nganha kaninyo,<br />
pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Espiritu Santo.<br />
“Ug pinaagi <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> Espiritu<br />
Santo kamo mahimo nga ma<strong>sa</strong>yud <strong>sa</strong><br />
kamatuoran <strong>sa</strong> tanan nga mga but<strong>ang</strong>”<br />
(Moroni 10:4–5).<br />
Ikatulo, <strong>ang</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod<br />
ba u<strong>sa</strong> ra ka p<strong>ang</strong>hitabo o padayon<br />
nga proseso? Ang pagpamatuod<br />
<strong>sa</strong>ma ra <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka buhi nga but<strong>ang</strong>
nga motubo ug molambo kon maayo<br />
<strong>ang</strong> pagkaatiman. Nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />
kini og padayon nga pag-alima,<br />
pag-atiman, ug pagpanalipod aron<br />
molig-on ug molambo. Sa <strong>sa</strong>m<strong>ang</strong><br />
paagi, <strong>ang</strong> pagpa<strong>sa</strong>gad o kapakyas<br />
<strong>sa</strong> pag-alima niana nga pagpamatuod<br />
mo<strong>sa</strong>ngput <strong>sa</strong> pagkahanaw niini o<br />
pagkunhod. Nagpahim<strong>ang</strong>no <strong>ang</strong> mga<br />
kasulatan nga <strong>ang</strong> paglapas o pagsupak<br />
<strong>sa</strong> mga sugo <strong>sa</strong> Dios mo<strong>sa</strong>ngput<br />
<strong>sa</strong> pagkawala <strong>sa</strong> Espiritu ug gani<br />
ngadto <strong>sa</strong> paglimud <strong>sa</strong> pagpamatuod<br />
nga kau<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> na<strong>ang</strong>kon (tan-awa<br />
<strong>sa</strong> D&P 42:23).<br />
Karon tuguti kong ipaambit <strong>ang</strong> 10<br />
<strong>sa</strong> mga obserbasyon ug mga sugyot<br />
<strong>sa</strong> akong bililhon ug matinud-anong<br />
batan-on nga mga higala. Ang mga<br />
ideya nga il<strong>ang</strong> gipaambit komon <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> p<strong>ang</strong>hunahuna ug kasinatian; <strong>sa</strong><br />
ingon, kini dili makapatingala ni bi<strong>sa</strong>n<br />
kin<strong>sa</strong> kanato. Sa walay palad ug ilabi<br />
na <strong>sa</strong> mga panahon <strong>sa</strong> kaugalingon<br />
natong panlimbasug ug kasub-anan,<br />
tingali temporaryo natong makalimtan<br />
o dili kini magamit <strong>sa</strong> atong<br />
kaugalingon.<br />
Una, <strong>ang</strong> tanan adunay bili tungod<br />
kay kit<strong>ang</strong> tanan mga anak <strong>sa</strong><br />
Dios. Nakaila Siya kanato, nahigugma<br />
kanato, ug gusto nga molampus kita<br />
ug makabalik ngadto Kaniya. Kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />
makakat-on kita nga mo<strong>sa</strong>lig<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> gugma ug <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>ktong<br />
panahon kay <strong>sa</strong> atong kaugalingon<br />
nga u<strong>sa</strong>hay walay pailub ug dili hingpit<br />
nga mga tinguha.<br />
Ikaduha, <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> hingpit kit<strong>ang</strong><br />
mituo <strong>sa</strong> dakong kau<strong>sa</strong>ban <strong>sa</strong> kasingkasing<br />
nga gihulagway diha <strong>sa</strong><br />
mga kasulatan (tan-awa <strong>sa</strong> Mosiah<br />
5:2; Alma 5:12–14, 26), <strong>ang</strong>ay kit<strong>ang</strong><br />
maka<strong>sa</strong>but nga <strong>sa</strong>gad kining mahitabo<br />
<strong>sa</strong> hinay-hinay, kay <strong>sa</strong> diha-diha dayon<br />
o naa dayon <strong>ang</strong> tanan, ug agig tubag<br />
<strong>sa</strong> piho nga mga p<strong>ang</strong>utana, mga<br />
kasinatian, ug mga kabalaka ingon<br />
man pinaagi <strong>sa</strong> atong pagtuon ug<br />
pag-ampo.<br />
Ikatulo, kinah<strong>ang</strong>lan kit<strong>ang</strong><br />
mahinumdom nga <strong>ang</strong> sukaranan<br />
nga katuyoan <strong>sa</strong> kinabuhi mao <strong>ang</strong><br />
pagasulayan ug pagahagiton, ug <strong>sa</strong><br />
ingon kinah<strong>ang</strong>lan kit<strong>ang</strong> makakat-on<br />
<strong>sa</strong> paglambo gikan <strong>sa</strong> atong mga<br />
hagit ug magmapa<strong>sa</strong>lamaton <strong>sa</strong> mga<br />
lekyon nga nakat-unan nga dili nato<br />
Khayelitsha, South Africa<br />
ma<strong>ang</strong>kon <strong>sa</strong> mas <strong>sa</strong>yon nga paagi.<br />
Ikaupat, kinah<strong>ang</strong>lan kit<strong>ang</strong> makakat-on<br />
<strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong><br />
nga atong gituohan o nahibaloan <strong>sa</strong><br />
pagpatunhay kanato panahon <strong>sa</strong> pagduha-duha<br />
o <strong>sa</strong> mga problema diin<br />
kita nanlimbasug.<br />
Ikalima, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gitudlo ni Alma,<br />
<strong>ang</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og pagpamatuod<br />
ka<strong>sa</strong>garan u<strong>sa</strong> ka paglambo subay <strong>sa</strong><br />
mga but<strong>ang</strong> nga makahatag <strong>sa</strong> paglaum,<br />
pagtuo, ug h<strong>ang</strong>tud ngadto <strong>sa</strong><br />
kahibalo <strong>sa</strong> kamatuoran <strong>sa</strong> piho nga<br />
baruganan, doktrina o <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />
mismo (tan-awa <strong>sa</strong> Alma 32).<br />
Ikaunom, <strong>ang</strong> pagtudlo <strong>sa</strong> laing<br />
tawo <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y atong nahibaloan<br />
makapalig-on <strong>sa</strong> atong kaugalingong<br />
pagpamatuod <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> naglig-on kita<br />
<strong>sa</strong> lain. Kon kamo mohatag <strong>sa</strong> laing<br />
tawo og kwarta o pagkaon, dyutay<br />
nal<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mabilin kaninyo. Hinoon,<br />
kon kamo mopaambit <strong>sa</strong> inyong<br />
pagpamatuod, mopalig-on kini ug mopalambo<br />
<strong>sa</strong> naghatag ug <strong>sa</strong> naminaw.<br />
Ikapito, kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> buhaton nato<br />
<strong>ang</strong> ginagmay apan kinah<strong>ang</strong>lanong<br />
mga but<strong>ang</strong> matag adlaw ug <strong>sa</strong> kanunay.<br />
Ang mga pag-ampo, pagtuon <strong>sa</strong><br />
kasulatan ug <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo, pagtambong<br />
<strong>sa</strong> mga miting <strong>sa</strong> Simbahan,<br />
pagsimba diha <strong>sa</strong> templo, pagtuman<br />
<strong>sa</strong> visiting teaching, home teaching, ug<br />
<strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong> mga buluhaton kining tanan<br />
naglig-on <strong>sa</strong> atong pagtuo ug nagdapit<br />
<strong>sa</strong> Espiritu <strong>sa</strong> atong kinabuhi. Kon<br />
mapa<strong>sa</strong>gdan nato <strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> niini<br />
nga mga pribilehiyo, mamiligro <strong>ang</strong><br />
atong mga pagpamatuod.<br />
Ikawalo, kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> dili kaayo<br />
taas <strong>ang</strong> atong sumbanan al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> uban kay <strong>sa</strong> atong kaugalingon.<br />
Ka<strong>sa</strong>garan gayud kita motugot nga<br />
<strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>yop o mga kapakya<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong><br />
uban, ilabi na <strong>sa</strong> mga lider o mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> Simbahan, moimpluwensya<br />
kon un<strong>sa</strong>y gibati nato <strong>sa</strong> atong kaugalingon<br />
o <strong>sa</strong> atong mga pagpamatuod.<br />
Ang mga kalisdanan <strong>sa</strong> uban dili u<strong>sa</strong><br />
ka katarungan <strong>sa</strong> atong kaugalingong<br />
mga pagkul<strong>ang</strong>.<br />
Ikasiyam, mas maayo <strong>ang</strong> paghinumdom<br />
nga <strong>ang</strong> paglisud-lisud <strong>sa</strong><br />
inyong kaugalingon kon ma<strong>sa</strong>yop<br />
kamo mahimong dili maayo <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong><br />
pagbaliwala kon <strong>ang</strong> tinuoray nga<br />
paghinulsol gikinah<strong>ang</strong>lan.<br />
Ug ikanapulo, kinah<strong>ang</strong>lan kita nga<br />
sigurado kanunay nga <strong>ang</strong> Pag-ula ni<br />
Kristo hingpit ug nagpadayong aktibo<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato kon kini<br />
atong tugutan. Dayon <strong>ang</strong> tanan mohaum<br />
ra <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> dapit bi<strong>sa</strong>n kon kita<br />
padayon nga manlimbasug <strong>sa</strong> ub<strong>ang</strong><br />
but<strong>ang</strong>, <strong>sa</strong> mga kinaiya, o <strong>sa</strong> ingon og<br />
nawala nga mga bahin <strong>sa</strong> atong hugot<br />
nga pagtuo.<br />
Mapa<strong>sa</strong>lamaton ko <strong>sa</strong> mga ideya,<br />
mga kalig-on, ug mga pagpamatuod<br />
<strong>sa</strong> daghan kaayo nakong dalaygon<br />
nga batan-ong mga higala ug kaubanan.<br />
Kon kauban ko nila, ako<br />
malig-on, ug kon ako mahibalo nga<br />
kauban sila <strong>sa</strong> lain, madasig ako nga<br />
Mayo 2011<br />
41
mahibalo <strong>sa</strong> maayo nga il<strong>ang</strong> gibuhat<br />
ug <strong>sa</strong> serbisyo nga il<strong>ang</strong> gihatag<br />
<strong>sa</strong> ngalan <strong>sa</strong> Manluluwas nga il<strong>ang</strong><br />
gisimba ug gipaningkamutan nga<br />
masunod.<br />
Ang mga tawo maghimo <strong>sa</strong> maayo<br />
ug importanting mga but<strong>ang</strong> tungod<br />
kay sila adunay mga pagpamatuod.<br />
Samt<strong>ang</strong> tinuod kini, maka<strong>ang</strong>kon<br />
u<strong>sa</strong>b kita og mga pagpamatuod<br />
tungod <strong>sa</strong> atong gibuhat. Si Jesus<br />
miingon:<br />
“Ang gitudlo ko dili akong kaugalingon,<br />
kondili iya <strong>sa</strong> nagpadala<br />
kanako.<br />
“Kon tuyoon ni bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong><br />
pagbuhat <strong>sa</strong> kabubut-on <strong>sa</strong> Dios, nan,<br />
iy<strong>ang</strong> mahibaloan kon <strong>ang</strong> akong<br />
gitudlo gikan ba <strong>sa</strong> Dios, o nagsulti<br />
ba lam<strong>ang</strong> ako <strong>sa</strong> kinaugalingon kong<br />
pagbulot-an” ( Juan 7:16–17).<br />
“Kon nahigugma kamo kanako,<br />
inyong pagatumanon <strong>ang</strong> akong mga<br />
sugo” ( Juan 14:15).<br />
Sama k<strong>ang</strong> Nephi ug k<strong>ang</strong> Mormon<br />
<strong>sa</strong> karaan, “Ako wala ma<strong>sa</strong>yud<br />
<strong>sa</strong> kahulugan <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga but<strong>ang</strong>”<br />
(1 Nephi 11:17; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong><br />
Pulong ni Mormon 1:7), apan sultihan<br />
ko kamo un<strong>sa</strong> gayud <strong>ang</strong> akong<br />
nahibaloan.<br />
Na<strong>sa</strong>yud ko nga <strong>ang</strong> Dios nga<br />
atong L<strong>ang</strong>itnong Amahan buhi ug<br />
nahigugma kanato. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />
<strong>ang</strong> Iy<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong espesyal nga<br />
Anak, si Jesukristo, mao <strong>ang</strong> atong<br />
Manluluwas ug Manunubos ug <strong>ang</strong><br />
p<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> Simbahan, nga nagdala<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> p<strong>ang</strong>alan. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />
si Joseph Smith nakasinati <strong>sa</strong> tanan<br />
nga iy<strong>ang</strong> gisulti ug gitudlo mahitungod<br />
<strong>sa</strong> Pagpahiuli <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />
<strong>sa</strong> atong panahon. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />
gigiyahan kita og mga apostoles ug<br />
mga pro pteta karon ug si Presidente<br />
Thomas S. Monson naghupot <strong>sa</strong><br />
tan<strong>ang</strong> mga yawe <strong>sa</strong> priesthood nga<br />
kinah<strong>ang</strong>lanon aron <strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in<br />
<strong>sa</strong> atong kinabuhi ug <strong>sa</strong> pagpadayon<br />
<strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> Ginoo. Na<strong>sa</strong>yud ko nga<br />
kit<strong>ang</strong> tanan may katungod al<strong>ang</strong><br />
niini nga kahibalo, ug kon kamo<br />
nanlimbasug, maka<strong>sa</strong>lig kamo <strong>sa</strong><br />
katinuod <strong>sa</strong> mga pagpamatuod nga<br />
inyong nabati gikan niini nga pulpito<br />
niini nga komperensya. Niini nga mga<br />
but<strong>ang</strong> ako na<strong>sa</strong>yud ug nagpamatuod<br />
<strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />
42 Liahona<br />
Tinguha<br />
Gipili nako nga mamulong<br />
mahitungod <strong>sa</strong> kaimportante<br />
<strong>sa</strong> tinguha. M<strong>ang</strong>hinaut ko nga<br />
<strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong> kanato mosusi <strong>sa</strong> atong<br />
mga kasingkasing aron <strong>sa</strong> pagtino kon<br />
un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> atong tinuoray nga tinguha<br />
ug kon un<strong>sa</strong>on nato <strong>sa</strong> paghan-ay<br />
<strong>ang</strong> atong labing importante nga mga<br />
tinguha.<br />
Ang mga tinguha <strong>ang</strong> momando<br />
<strong>sa</strong> atong mga prayoridad, <strong>ang</strong> mga<br />
prayoridad mohulma <strong>sa</strong> atong mga<br />
pagpili, ug <strong>ang</strong> mga pagpili motino<br />
<strong>sa</strong> atong mga binuhatan. Ang mga<br />
tinguha nga atong gihimo motino <strong>sa</strong><br />
atong kau<strong>sa</strong>ban, <strong>sa</strong> atong kalampu<strong>sa</strong>n,<br />
ug kon un<strong>sa</strong> kita mamahimo.<br />
Una mamulong ko kabahin <strong>sa</strong><br />
komon nga mga tinguha. Isip mortal<br />
nga mga binuhat kita adunay pisikal<br />
nga mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan. <strong>Mga</strong><br />
tinguha <strong>sa</strong> pagtagamtam niining mga<br />
p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan mopugos <strong>sa</strong> atong<br />
mga pagpili ug motino <strong>sa</strong> atong mga<br />
binuhatan. Tulo ka mga ehemplo <strong>ang</strong><br />
mopakita kon <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>ng paagi nga<br />
kita u<strong>sa</strong>hay mopalabaw niining mga<br />
tinguha kay <strong>sa</strong> laing mga tinguha<br />
nga atong gikonsiderar nga mas<br />
importante.<br />
Una, pagkaon. Kita adunay nagun<strong>ang</strong><br />
p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan og pagkaon,<br />
apan u<strong>sa</strong>hay kana nga tinguha<br />
Ni Elder Dallin H. Oaks<br />
Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
Aron makab-ot <strong>ang</strong> atong mah<strong>ang</strong>turong padulngan,<br />
kita magtinguha ug maningkamot <strong>sa</strong> pagbaton og mga<br />
kinaiya nga gikinah<strong>ang</strong>lan aron mamahimong u<strong>sa</strong> ka<br />
mah<strong>ang</strong>turong binuhat.<br />
malabwan <strong>sa</strong> mas lig-on nga tinguha<br />
<strong>sa</strong> pagpua<strong>sa</strong>.<br />
Ikaduha, kapuy-an. Isip 12 anyos<br />
nga bata akong gi<strong>sa</strong>likway <strong>ang</strong><br />
tinguha al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kapuy-an tungod <strong>sa</strong><br />
akong mas dakong tinguha <strong>sa</strong> pagtuman<br />
<strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> Boy Scout<br />
nga matulog og u<strong>sa</strong> ka gabii didto<br />
<strong>sa</strong> mga kakahoyan. U<strong>sa</strong> ko <strong>sa</strong> pipila<br />
ka mga bat<strong>ang</strong> lalaki kin<strong>sa</strong> mibiya <strong>sa</strong><br />
komportable nga mga tolda ug n<strong>ang</strong>ita<br />
og paagi nga makatukod og u<strong>sa</strong><br />
ka kapasilongan ug naghimo og kinaraan<br />
nga higdaanan gikan <strong>sa</strong> yano nga<br />
mga materyales nga among nakit-an.<br />
Ikatulo, pagkatulog. Bi<strong>sa</strong>n kining<br />
nag-una nga tinguha mahimong<br />
temporaryo nga malabwan <strong>sa</strong> mas<br />
importante nga tinguha. Isip u<strong>sa</strong> ka<br />
batan-ong sundalo <strong>sa</strong> Utah National<br />
Guard, akong nakat-unan <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
ehemplo kabahin niini gikan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka opisyal <strong>sa</strong> sundalo nga anad na <strong>sa</strong><br />
gubat.<br />
Sa un<strong>ang</strong> mga bulan <strong>sa</strong> Gubat <strong>sa</strong><br />
Korea, <strong>ang</strong> yunit <strong>sa</strong> Richfield, Utah<br />
National Guard nga nahimut<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />
mga armas gitawag <strong>sa</strong> aktibo nga pagserbisyo.<br />
Kini nga yunit, anaa ubos <strong>sa</strong><br />
pagmando ni Captain Ray Cox, gil<strong>ang</strong>kuban<br />
<strong>sa</strong> hapit 40 ka mga kalalakin-an<br />
nga Mormon. Human <strong>sa</strong> dug<strong>ang</strong> nga<br />
pagban<strong>sa</strong>y ug suporta <strong>sa</strong> mga reservist
gikan <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong>ng dapita, sila<br />
gipadala ngadto <strong>sa</strong> Korea, diin il<strong>ang</strong><br />
nasinati <strong>ang</strong> pipila <strong>sa</strong> kinagrabihan<br />
nga pakiggubat. Sa u<strong>sa</strong> ka pakig-away<br />
kinah<strong>ang</strong>lan nil<strong>ang</strong> pugngan <strong>ang</strong><br />
direkta nga pagp<strong>ang</strong>-ataki <strong>sa</strong> grupo <strong>sa</strong><br />
gatu<strong>sa</strong>n ka mga kaaway, <strong>ang</strong> mat<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> pag-ataki nga miilog ug miguba <strong>sa</strong><br />
uban nga mga yunit nga nahimut<strong>ang</strong>an<br />
<strong>sa</strong> mga armas.<br />
Un<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong> kalabutan niini <strong>sa</strong><br />
pagbuntog <strong>sa</strong> tinguha <strong>sa</strong> pagkatulog?<br />
Atol <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka kritikal nga kagabhion,<br />
<strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> grupo <strong>sa</strong> mga kaaway<br />
nagkatap diha <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an ug <strong>sa</strong><br />
likod nga mga dapit nga nahimut<strong>ang</strong>an<br />
<strong>sa</strong> mga armas, gipabut<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong><br />
Captain og mga linya <strong>sa</strong> telepono <strong>ang</strong><br />
field ngadto <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tolda ug gimandoan<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> dagh<strong>ang</strong> mga sundalo<br />
<strong>sa</strong> lugar <strong>sa</strong> pagtawag niya mismo kada<br />
oras <strong>sa</strong> tibuok gabii. Kini <strong>ang</strong> nakapahimo<br />
<strong>sa</strong> mga sundalo nga magpabiling<br />
magmata, apan nagpa<strong>sa</strong>but u<strong>sa</strong>b kini<br />
nga si Captain Cox kanunayng nabalda<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> pagkatulog. “Nganong<br />
gihimo man nimo kana?” N<strong>ang</strong>utana<br />
ko niya. Ang iy<strong>ang</strong> tubag nagpakita <strong>sa</strong><br />
gahum <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka nagpatigbabaw nga<br />
tinguha.<br />
“Na<strong>sa</strong>yud ko nga kon makapauli<br />
man gani kami, mahimong masugatan<br />
nako <strong>ang</strong> mga ginikanan niadtong<br />
mga kalalakin-an diha <strong>sa</strong> kadalanan<br />
<strong>sa</strong> among gamay nga lungsod, ug<br />
dili ko gusto nga moatub<strong>ang</strong> ni bi<strong>sa</strong>n<br />
kin<strong>sa</strong> kanila kon <strong>ang</strong> il<strong>ang</strong> anak nga<br />
lalaki wala makapauli tungod <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
un<strong>sa</strong>ng but<strong>ang</strong> nga ako napakyas <strong>sa</strong><br />
paghimo isip iy<strong>ang</strong> commander.” 1<br />
Pagkanindot nga ehemplo <strong>sa</strong> gahum<br />
<strong>sa</strong> pagbuntog <strong>sa</strong> tinguha kalabut<br />
<strong>sa</strong> mga prayoridad ug mga binuhatan!<br />
Pagkanindot nga ehemplo al<strong>ang</strong> kanatong<br />
tanan kin<strong>sa</strong> mao <strong>ang</strong> respon<strong>sa</strong>ble<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaayohan <strong>sa</strong> uban—mga<br />
ginikanan, mga lider <strong>sa</strong> Simbahan ug<br />
mga magtutudlo!<br />
Agig pagtapos niana nga paghulagway,<br />
<strong>sa</strong>yo <strong>sa</strong> buntag human <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
hapit walay tulog nga kagabhion si<br />
Captain Cox n<strong>ang</strong>ulo <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> katawhan<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka pakiggubat <strong>sa</strong> grupo<br />
<strong>sa</strong> mga kaaway. Nakadala sila og 800<br />
ka mga bihag ug duha lam<strong>ang</strong> ka<br />
<strong>sa</strong>maran <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> habig. Si Cox gipasidunggan<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kaisug, ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />
yunit nakadawat og Presidential Unit<br />
Citation al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>on nga<br />
kabayanihon. Ug, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> batan-ong<br />
mga sundalo ni Helaman (tan-awa<br />
<strong>sa</strong> Alma 57:25–26), nakapauli sil<strong>ang</strong><br />
tanan. 2<br />
Ang Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon nagl<strong>ang</strong>kob<br />
og dagh<strong>ang</strong> mga pagtulun-an<br />
kalabut <strong>sa</strong> kaimportante <strong>sa</strong> tinguha.<br />
Human <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> mga oras <strong>sa</strong><br />
pagp<strong>ang</strong>amuyo ngadto <strong>sa</strong> Ginoo, si<br />
Enos giingnan nga <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> mga<br />
<strong>sa</strong>la napa<strong>sa</strong>ylo. Dayon siya “misugod<br />
<strong>sa</strong> pagbati og u<strong>sa</strong> ka tinguha” al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> kaayohan <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga kaigsoonan<br />
(Enos 1:9). Siya misulat: “Ug . . .<br />
human ako mag-ampo ug maghago<br />
uban <strong>sa</strong> tanan nga kakugi, <strong>ang</strong> Ginoo<br />
miingon ngari kanako: Ako motugyan<br />
nganha kanimo sumala <strong>sa</strong> imong mga<br />
tinguha, tungod <strong>sa</strong> imong hugot nga<br />
pagtuo” (b. 12). Timan-i <strong>ang</strong> tulo ka<br />
mahinungdanong mga but<strong>ang</strong> nga<br />
nag-una <strong>sa</strong> gi<strong>sa</strong>ad nga mga panal<strong>ang</strong>in:<br />
tinguha, paghago, ug hugot nga<br />
pagtuo.<br />
Sa iy<strong>ang</strong> wali kabahin <strong>sa</strong> hugot<br />
nga pagtuo, si Alma nagtudlo nga <strong>ang</strong><br />
hugot nga pagtuo mahimong magsugod<br />
<strong>sa</strong> “kutob ra <strong>sa</strong> [u<strong>sa</strong> ka] tinguha <strong>sa</strong><br />
pagtuo” kon kita “motugot niini nga<br />
tinguha nga molihok diha [kanato]”<br />
(Alma 32:27).<br />
Laing maanindot nga pagtulun-an<br />
kalabut <strong>sa</strong> tinguha, ilabi na mahitungod<br />
kon un<strong>sa</strong> gayud <strong>ang</strong> atong<br />
labing gitinguha, nahitabo diha <strong>sa</strong><br />
kasinatian <strong>sa</strong> hari <strong>sa</strong> mga Lamanite<br />
nga gitudloan <strong>sa</strong> misyonaryo, si Aaron.<br />
Sa dih<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> pagtudlo ni Aaron<br />
nakapaikag kaniya, <strong>ang</strong> hari n<strong>ang</strong>utana,<br />
“Un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> akong buhaton nga<br />
ako mahimo nga matawo <strong>sa</strong> Dios”<br />
ug “maka<strong>ang</strong>kon niining kinabuhi<br />
nga dayon?” (Alma 42:15). Si Aaron<br />
mitubag: “Kon ikaw nagtinguha niini<br />
nga but<strong>ang</strong>, . . . kon ikaw maghinulsol<br />
<strong>sa</strong> tanan nimo nga mga <strong>sa</strong>la, ug<br />
moyukbo <strong>sa</strong> atub<strong>ang</strong>an <strong>sa</strong> Dios, ug<br />
motawag <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> ngalan <strong>sa</strong> hugot nga<br />
pagtuo, matuohon nga ikaw makadawat,<br />
niana ikaw makadawat <strong>sa</strong> paglaum<br />
diin ikaw nagtinguha” (b. 16).<br />
Ang hari mibuhat <strong>sa</strong> ingon ug diha<br />
<strong>sa</strong> kusganon nga pag-ampo namahayag,<br />
“Ako mobiya <strong>sa</strong> tanan kong<br />
mga <strong>sa</strong>la aron makaila kanimo . . .<br />
ug maluwas <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n nga adlaw”<br />
(bersikulo 18). Tungod niana nga pa<strong>sa</strong>lig<br />
ug niana nga pagpakita <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
labing gitinguha, <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> pag-ampo<br />
gidungog <strong>sa</strong> milagrosong paagi.<br />
Si propeta Alma adunay dakong<br />
tinguha <strong>sa</strong> pag<strong>sa</strong>ngyaw og paghinulsol<br />
ngadto <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> katawhan, apan<br />
iy<strong>ang</strong> na<strong>sa</strong>btan nga kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> dili<br />
siya magtinguha <strong>sa</strong> mapug<strong>sa</strong>non nga<br />
gahum nga gikinah<strong>ang</strong>lan niini tungod<br />
kay, siya miingon, “u<strong>sa</strong> ka maki<strong>ang</strong>ayon<br />
nga Dios . . . mohatag ngadto <strong>sa</strong><br />
mga tawo sumala <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> gitinguha,<br />
Mayo 2011<br />
43
kon kini ngadto ba <strong>sa</strong> kamatayon o<br />
ngadto ba <strong>sa</strong> kinabuhi” (Alma 29:4). Sa<br />
<strong>sa</strong>m<strong>ang</strong> paagi, <strong>sa</strong> bag-o nga pagpadayag<br />
<strong>ang</strong> Ginoo namahayag nga Siya<br />
“mohukom <strong>sa</strong> tanan nga mga tawo<br />
sumala <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga buhat, sumala <strong>sa</strong><br />
tinguha <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mga kasingkasing”<br />
(D&P 137:9).<br />
Andam ba gayud kita nga <strong>ang</strong><br />
atong Mah<strong>ang</strong>turong Maghuhukom<br />
mobut<strong>ang</strong> niining hilabihan ka mahinungdanong<br />
but<strong>ang</strong> diha <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y<br />
tinuoray natong gitinguha?<br />
Dagh<strong>ang</strong> mga kasulatan <strong>ang</strong> naghisgut<br />
mahitungod <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y atong<br />
gitinguha kalabut <strong>sa</strong> un<strong>sa</strong>y atong<br />
gip<strong>ang</strong>ita. “Siya nga n<strong>ang</strong>ita kanako<br />
<strong>sa</strong> <strong>sa</strong>yo makakaplag kanako, ug dili<br />
i<strong>sa</strong>likway” (D&P 88:83). “P<strong>ang</strong>itaa <strong>sa</strong><br />
matinguhaon nga paagi <strong>ang</strong> labing<br />
maayo nga mga ga<strong>sa</strong>” (D&P 46:8).<br />
“Kay siya nga <strong>sa</strong> makugihon nga paagi<br />
m<strong>ang</strong>ita makakaplag” (1 Nephi 10:19).<br />
“Paduol ngari kanako ug Ako mopaduol<br />
nganha kaninyo; p<strong>ang</strong>ita kanako<br />
nga makugihon ug kamo makakita kanako;<br />
p<strong>ang</strong>ayo, ug kamo makadawat;<br />
tuktok, ug kini pagabuk<strong>sa</strong>n nganha<br />
kaninyo” (D&P 88:63).<br />
Ang pagpahi<strong>ang</strong>ay <strong>sa</strong> atong mga<br />
tinguha aron <strong>sa</strong> paghatag og labing<br />
dako nga prayoridad <strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong><br />
kalabut <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan dili <strong>sa</strong>yon.<br />
Matintal kit<strong>ang</strong> tanan <strong>sa</strong> pagtinguha<br />
nian<strong>ang</strong> upat ka kalibutanon nga mga<br />
but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kabt<strong>ang</strong>an, pasidungog,<br />
garbo, ug gahum. Tingali nagtinguha<br />
44 Liahona<br />
kita niini, apan kinah<strong>ang</strong>lan dili nato<br />
kini ibut<strong>ang</strong> isip mao <strong>ang</strong> atong labing<br />
dako nga mga prayoridad.<br />
Kadtong kan<strong>sa</strong>ng labing dako nga<br />
tinguha mao <strong>ang</strong> pag-<strong>ang</strong>kon og mga<br />
kabt<strong>ang</strong>an malit-ag <strong>sa</strong> pagkamateryalismo.<br />
Napakyas sila <strong>sa</strong> pagpaminaw<br />
<strong>sa</strong> pasidaan: “Ayaw p<strong>ang</strong>itaa <strong>ang</strong> mga<br />
katigayunan ni <strong>ang</strong> mga kaw<strong>ang</strong> nga<br />
mga but<strong>ang</strong> niini nga kalibutan” (Alma<br />
39:14; tan-awa u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Jacob 2:18).<br />
Kadtong kin<strong>sa</strong> nagtinguha og<br />
pasidungog o gahum kinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga mosunod <strong>sa</strong> ehemplo <strong>sa</strong> maisugon<br />
nga si Captain Moroni, kan<strong>sa</strong>ng<br />
pagserbisyo dili “al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> gahum”<br />
o al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> “pagtahud <strong>sa</strong> kalibutan”<br />
(Alma 60:36).<br />
Un<strong>sa</strong>on nato <strong>sa</strong> pagpalambo og<br />
mga tinguha? Diyutay lam<strong>ang</strong> <strong>ang</strong><br />
aduna <strong>sa</strong> mat<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kalisud nga<br />
nakapaaghat ni Aron Ralston, 3 apan<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kasinatian makahatag og<br />
bililhong leksyon mahitungod <strong>sa</strong><br />
pagpalambo og mga tinguha. Samt<strong>ang</strong><br />
nag-hike si Ralston <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka hilit nga<br />
canyon <strong>sa</strong> Southern Utah, <strong>ang</strong> 360 ka<br />
kilo nga bato kalit nga naligid ug napiit<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> tuo nga bukton. Sulod<br />
<strong>sa</strong> lima ka adlaw siya nag-inu<strong>sa</strong>r<strong>ang</strong><br />
nanlimbasug aron mapalingkawas <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> kaugalingon. Sa dih<strong>ang</strong> mohunong<br />
ug modawat na l<strong>ang</strong> unta siya<br />
<strong>sa</strong> kamatayon, nakakita siya og u<strong>sa</strong><br />
ka panan-awon kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka 3<br />
anyos nga bat<strong>ang</strong> lalaki nga nagdagan<br />
paingon niya ug napandol <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
wala nga bukton. Sa pag<strong>sa</strong>but niini<br />
isip u<strong>sa</strong> ka panan-awon mahitungod<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> umaabut nga anak nga lalaki<br />
ug u<strong>sa</strong> ka kasiguroan nga mabuhi pa<br />
siya, si Ralston mipakita og kaisug ug<br />
mihimo og makusog nga paglihok<br />
aron <strong>sa</strong> pagluwas <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kinabuhi<br />
<strong>sa</strong> dili pa mahurot <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kusog.<br />
Iy<strong>ang</strong> gibali <strong>ang</strong> duha ka mga bukog<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> napiit nga tuong bukton ug<br />
dayon gigamit <strong>ang</strong> kutsilyo nga anaa<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kamot aron putlon kadtong<br />
bukton. Dayon mipakita siya og kalig-on<br />
<strong>sa</strong> paglakaw og 8 ka kilometro<br />
aron m<strong>ang</strong>ayo og tab<strong>ang</strong>. 4 Pagkaanindot<br />
nga ehemplo <strong>sa</strong> gahum <strong>sa</strong> dakong<br />
tinguha! Kon kita adunay p<strong>ang</strong>lantaw<br />
kon un<strong>sa</strong> kita nga mamahimo, <strong>ang</strong><br />
atong tinguha ug atong gahum <strong>sa</strong><br />
pagbuhat molambo pag-ayo.<br />
Kadaghanan kanato dili gayud<br />
makasinati og ingon ka grabe nga<br />
kalisud, apan kit<strong>ang</strong> tanan makasinati<br />
og potensyal nga mga la<strong>ang</strong> nga makapugong<br />
<strong>sa</strong> pag-uswag paingon <strong>sa</strong><br />
atong mah<strong>ang</strong>turong padulngan. Kon<br />
<strong>ang</strong> atong matarung nga mga tinguha<br />
lig-on kaayo, kini moaghat kanato <strong>sa</strong><br />
pagputol ug pagpalingkawas <strong>sa</strong> atong<br />
kaugalingon gikan <strong>sa</strong> mga pagkaadik<br />
ug <strong>sa</strong> uban pa nga maka<strong>sa</strong><strong>sa</strong>la nga<br />
mga pagpamugos ug mga prayoridad<br />
nga nakapugong <strong>sa</strong> atong mah<strong>ang</strong>turong<br />
pag-uswag.<br />
Kinah<strong>ang</strong>lan nga atong hinumduman<br />
nga <strong>ang</strong> matarung nga mga<br />
tinguha dili mahimong pakaaron-ingnon,<br />
mapug<strong>sa</strong>non, o temporaryo. Kini<br />
kinah<strong>ang</strong>lan nga kinasingkasing, dili<br />
mapaling, ug permanente. Nadasig<br />
pag-ayo, kita magtinguha niana nga<br />
kondisyon nga gihulagway ni Propeta<br />
Joseph Smith, diin kita “kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />
mobuntog <strong>sa</strong> mga kadautan <strong>sa</strong><br />
[<strong>sa</strong> atong kinabuhi] ug mawala <strong>ang</strong><br />
matag tinguha <strong>sa</strong> pagpaka<strong>sa</strong>la.” 5 Kana<br />
personal kaayo nga desisyon. Sama <strong>sa</strong><br />
giingon ni Elder Neal A. Maxwell:<br />
“Kon <strong>ang</strong> mga tawo gihulagway<br />
isip ‘nawad-an <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong><br />
pagpaka<strong>sa</strong>la,’ kini sila, ug sila lam<strong>ang</strong>,<br />
kin<strong>sa</strong> mituyo <strong>sa</strong> pagdesisyon nga<br />
wagt<strong>ang</strong>on kadtong <strong>sa</strong>yop nga mga<br />
tinguha pinaagi <strong>sa</strong> pagkaandam nga<br />
‘mobiya <strong>sa</strong> tanan [nil<strong>ang</strong>] mga <strong>sa</strong>la’<br />
aron makaila <strong>sa</strong> Dios.<br />
“Bu<strong>sa</strong>, un<strong>sa</strong>y atong gitinguha og<br />
maayo, <strong>sa</strong> dili madugay, mao <strong>ang</strong>
atong d<strong>ang</strong>atan ug <strong>ang</strong> atong madawat<br />
didto <strong>sa</strong> kah<strong>ang</strong>turan.” 6<br />
Ingon nga kini importante nga<br />
mawala <strong>ang</strong> matag tinguha <strong>sa</strong> pagpaka<strong>sa</strong>la,<br />
<strong>ang</strong> kinabuhing dayon<br />
nagkinah<strong>ang</strong>lan pa og dug<strong>ang</strong>.<br />
Aron makab-ot <strong>ang</strong> atong mah<strong>ang</strong>turong<br />
padulngan, kita magtinguha<br />
ug maningkamot <strong>sa</strong> pagbaton og<br />
mga kinaiya nga gikinah<strong>ang</strong>lan aron<br />
mamahimong u<strong>sa</strong> ka mah<strong>ang</strong>turong<br />
binuhat. Sama pan<strong>ang</strong>lit, <strong>ang</strong> mah<strong>ang</strong>turong<br />
mga binuhat mopa<strong>sa</strong>ylo<br />
<strong>sa</strong> tanan nga naka<strong>sa</strong>la kanila. Il<strong>ang</strong><br />
unahon <strong>ang</strong> kaayohan <strong>sa</strong> uban kay<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingon. Ug nahigugma<br />
sila <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> mga anak <strong>sa</strong> Dios.<br />
Kon kini mora og lisud kaayo—ug<br />
<strong>sa</strong> pagkatinuod dili kini <strong>sa</strong>yon al<strong>ang</strong><br />
ni bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> kanato—nan atong<br />
sugdan uban <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka tinguha al<strong>ang</strong><br />
niana nga mga kinaiya ug m<strong>ang</strong>ayo<br />
og tab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> atong mahigugmaon<br />
nga L<strong>ang</strong>itnong Amahan kalabut <strong>sa</strong><br />
atong mga pagbati. Ang Ba<strong>sa</strong>hon ni<br />
Mormon nagtudlo kanato nga kita<br />
kinah<strong>ang</strong>lan nga “mag-ampo ngadto<br />
<strong>sa</strong> Amahan uban <strong>sa</strong> tibuok kusog <strong>sa</strong><br />
kasingkasing, nga [kita] unta mapuno<br />
niini nga gugma, diin siya mitugyan<br />
diha <strong>sa</strong> tanan kin<strong>sa</strong> tinuod nga mga<br />
sumusunod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> Anak, nga si<br />
Jesukristo” (Moroni 7:48).<br />
Akong tapuson uban <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />
nga ehemplo kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
tinguha nga labawng tinguhaon <strong>sa</strong><br />
tan<strong>ang</strong> mga lalaki ug mga babaye—<br />
kadtong kin<strong>sa</strong> bag-ohay l<strong>ang</strong> naminyo<br />
ug kadtong kin<strong>sa</strong> dili pa minyo. Ang<br />
tanan kinah<strong>ang</strong>lan nga magtinguha ug<br />
maningkamot og maayo aron masiguro<br />
<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka kaminyoon al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
kah<strong>ang</strong>turan. Kadtong kin<strong>sa</strong> naminyo<br />
na didto <strong>sa</strong> templo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> il<strong>ang</strong><br />
buhaton kutob <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> mahimo aron<br />
mapreserbar kini. Kadtong kin<strong>sa</strong> wala<br />
pa maminyo kinah<strong>ang</strong>lan nga magtinguha<br />
nga maminyo didto <strong>sa</strong> templo<br />
ug maningkamot <strong>sa</strong> paghatag og<br />
prayoridad nga ma<strong>ang</strong>kon kini. Ang<br />
mga kabatan-onan ug mga batan-on<br />
nga wala pa maminyo kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong><br />
makigbatok <strong>sa</strong> konsepto nga <strong>sa</strong>kto <strong>sa</strong><br />
politikanhong paagi apan <strong>sa</strong>yop <strong>sa</strong><br />
mah<strong>ang</strong>turong paagi nga midaut <strong>sa</strong><br />
kaimportante <strong>sa</strong> pagminyo ug pagbaton<br />
og mga anak. 7<br />
<strong>Mga</strong> ulitawo, palihug hunahunaa<br />
<strong>ang</strong> hagit dinhi niini nga sulat nga<br />
gisulat <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka dalaga. Siya n<strong>ang</strong>aliyupo<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> “matarung nga anak<br />
nga mga babaye <strong>sa</strong> Dios nga tinuoray<br />
nga n<strong>ang</strong>ita og u<strong>sa</strong> ka takus nga<br />
kapikas, apan <strong>ang</strong> mga kalalakin-an<br />
daw nabutaan ug naglibog kon kini<br />
responsibilidad ba nila o dili nga m<strong>ang</strong>ita<br />
niining talag<strong>sa</strong>on, pinili nga anak<br />
nga mga babaye <strong>sa</strong> atong L<strong>ang</strong>itnong<br />
Amahan ug m<strong>ang</strong>ulitawo kanila ug<br />
magmahimong andam <strong>sa</strong> paghimo ug<br />
pagtuman <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>grado nga mga pakig<strong>sa</strong>ad<br />
diha <strong>sa</strong> balay <strong>sa</strong> Ginoo.” Siya mitapos,<br />
“Adunay dagh<strong>ang</strong> LDS nga mga<br />
ulitawo dinhi nga malipayon kaayong<br />
magsuroy-suroy ug maglipay-lipay,<br />
ug makig-date ug maglingaw-lingaw,<br />
apan wala gayuy tinguha nga mohimo<br />
og bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong> nga pa<strong>sa</strong>lig ngadto <strong>sa</strong><br />
u<strong>sa</strong> ka babaye.” 8<br />
Sigurado ko nga <strong>ang</strong> ub<strong>ang</strong> batanong<br />
mga lalaki nga matinguhaon<br />
nga n<strong>ang</strong>ita gusto nga modug<strong>ang</strong> ko<br />
nga adunay pipila ka batan-ong mga<br />
babaye kan<strong>sa</strong>ng mga tinguha al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
takus nga kaminyoon ug <strong>sa</strong> pagbaton<br />
og mga anak minus ra kaayo kay <strong>sa</strong><br />
il<strong>ang</strong> mga tinguha al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> propesyon<br />
o uban nga tawhanong mga pasidungog.<br />
Ang mga lalaki ug mga babaye<br />
parehong nagkinah<strong>ang</strong>lan og matarung<br />
nga mga tinguha nga modala<br />
kanila ngadto <strong>sa</strong> kinabuhing dayon.<br />
Atong hinumduman nga <strong>ang</strong> mga<br />
tinguha <strong>ang</strong> momando <strong>sa</strong> atong mga<br />
prayoridad, <strong>ang</strong> mga prayoridad<br />
mohulma <strong>sa</strong> atong mga pagpili, ug<br />
<strong>ang</strong> mga pagpili motino <strong>sa</strong> atong mga<br />
binuhatan. Agig dug<strong>ang</strong>, <strong>ang</strong> atong<br />
mga binuhatan ug <strong>ang</strong> atong mga<br />
tinguha mao <strong>ang</strong> hinungdan nga kita<br />
mamahimong ingon niana nga mat<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> tawo, u<strong>sa</strong> ka tinuod nga higala, u<strong>sa</strong><br />
ka talag<strong>sa</strong>on nga magtutudlo, o u<strong>sa</strong> ka<br />
tawo nga nahimong <strong>sa</strong>r<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> kinabuhing<br />
dayon.<br />
Ako mopamatuod kabahin ni Jesukristo,<br />
kan<strong>sa</strong>ng gugma, kan<strong>sa</strong>ng mga<br />
pagtulun-an ug kan<strong>sa</strong>ng pag-ula <strong>ang</strong><br />
naghimo niining tanan nga posible.<br />
Labaw <strong>sa</strong> tanan ako nag-ampo nga<br />
kita magtinguha nga mahimong <strong>sa</strong>ma<br />
Kaniya aron moabut <strong>ang</strong> adlaw nga<br />
kita makabalik <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> presensya<br />
aron <strong>sa</strong> pagdawat <strong>sa</strong> kahingpitan <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> kalipay. Sa p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo,<br />
amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. Ray Cox, interbyu <strong>sa</strong> tagsulat, Ago. 1, 1985,<br />
Mount Plea<strong>sa</strong>nt, Utah, <strong>sa</strong> pagkumpirmar <strong>sa</strong><br />
un<strong>sa</strong>y gisulti kanako didto <strong>sa</strong> Provo, Utah,<br />
niadtong mga 1953.<br />
2. Tan-awa <strong>sa</strong> Richard C. Roberts, Legacy:<br />
<strong>The</strong> History <strong>of</strong> the Utah National Guard<br />
(2003), 307–14; “Self-Propelled Task Force,”<br />
National Guardsman, May 1971, likod nga<br />
hapin; Miracle at Kapyong: <strong>The</strong> Story <strong>of</strong> the<br />
213th (<strong>sa</strong>lida nga gihimo <strong>sa</strong> Southern Utah<br />
University, 2002).<br />
3. Tan-awa <strong>sa</strong> Aron Ralston, Between a Rock<br />
and a Hard Place (2004).<br />
4. Ralston, Between a Rock and a Hard Place,<br />
248.<br />
5. Tan-awa <strong>sa</strong> <strong>Mga</strong> Pagtulun-an <strong>sa</strong> mga<br />
Presidente <strong>sa</strong> Simbahan: Joseph Smith<br />
(2007), 251–252.<br />
6. Neal A. Maxwell, “According to the Desire<br />
<strong>of</strong> [Our] Hearts,” Ensign, Nob. 1996, 22, 21.<br />
7. Tan-awa <strong>sa</strong> Julie B. Beck, “Pagtudlo <strong>sa</strong><br />
Doktrina kabahin <strong>sa</strong> Pamilya,” Liahona,<br />
Mar. 2011, 32–37.<br />
8. Letter, Sept. 14, 2006.<br />
Mayo 2011<br />
45
<strong>Mga</strong> kaigsoonan, n<strong>ang</strong>hinaut ko<br />
nga kamong mibisita dinhi <strong>sa</strong><br />
Salt Lake may higayon aron<br />
malingaw <strong>sa</strong> nagkalain-laing mga<br />
kolor ug kahumot <strong>sa</strong> matahum nga<br />
mga bulak atol <strong>sa</strong> tingpamulak nga<br />
naglibut <strong>sa</strong> Temple Square.<br />
Ang tingpamulak nagdala og<br />
kabag-ohan <strong>sa</strong> kahayag ug <strong>sa</strong><br />
kinabuhi—nagpahinumdom kanato,<br />
pinaagi <strong>sa</strong> liyok <strong>sa</strong> mga panahon, <strong>sa</strong><br />
kinabuhi, <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>kripisyo, ug Pagkabanhaw<br />
<strong>sa</strong> atong Ginoo ug Manunubos,<br />
si Jesukristo, kay “<strong>ang</strong> tan<strong>ang</strong><br />
but<strong>ang</strong> nagpamatuod [Kaniya]”<br />
(Moises 6:63).<br />
Ang sukwahi niining matahum<br />
nga talan-awon <strong>sa</strong> tingpamulak ug<br />
<strong>sa</strong> simbolo niini <strong>sa</strong> paglaum, anaa<br />
<strong>ang</strong> kalibutan <strong>sa</strong> kawalay kasiguroan,<br />
kalisud, ug kalibug. Ang mga kahasol<br />
<strong>sa</strong> inadlawng kinabuhi—edukasyon,<br />
panarbaho, pagpadako <strong>sa</strong> mga anak,<br />
p<strong>ang</strong>alagad <strong>sa</strong> Simbahan ug mga<br />
46 Liahona<br />
Ni Elder M. Russell Ballard<br />
Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
Pagkaplag og<br />
Kalipay pinaagi<br />
<strong>sa</strong> Mahigugmaong<br />
Pagserbisyo<br />
Unta magpakita kita <strong>sa</strong> atong gugma ug pa<strong>sa</strong>lamat al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> maulaon nga <strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Manluluwas pinaagi <strong>sa</strong> atong<br />
yano, m<strong>ang</strong>giloloy-on nga mga buhat <strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />
calling, kalibutanong mga kalihokan,<br />
ug gani <strong>ang</strong> mga ka<strong>sa</strong>kit ug kasubanan<br />
<strong>sa</strong> wala damha nga mga <strong>sa</strong>kit<br />
ug trahedya—makapaluya kanato.<br />
Un<strong>sa</strong>on man nato <strong>sa</strong> paglingkawas<br />
niining gubot nga mga hagit ug walay<br />
kasiguro<strong>ang</strong> pagp<strong>ang</strong>ita og kalinaw <strong>sa</strong><br />
p<strong>ang</strong>hunahuna ug kalipay?<br />
U<strong>sa</strong>hay <strong>sa</strong>ma kita <strong>sa</strong> batan-ong<br />
negosyante gikan <strong>sa</strong> Boston, kin<strong>sa</strong><br />
niadtong 1849, sigun <strong>sa</strong> istorya, naagni<br />
<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>uykoy og bulawan <strong>sa</strong><br />
California. Gibaligya niya <strong>ang</strong> tanan<br />
niy<strong>ang</strong> mga kabt<strong>ang</strong>an aron <strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> swerte didto <strong>sa</strong> mga<br />
<strong>sa</strong>pa <strong>sa</strong> California, nga giingon nga<br />
puno <strong>sa</strong> mga tibuok nga bulawan nga<br />
<strong>sa</strong> kadako <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo maglisud<br />
<strong>sa</strong> pag-al<strong>sa</strong> niini.<br />
Human <strong>sa</strong> adlawng tanan, <strong>ang</strong><br />
batan-on mituslob <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> ayagan<br />
diha <strong>sa</strong> <strong>sa</strong>pa ug walay nakuha.<br />
Ang bugtong niya nga ganti mao ra<br />
<strong>ang</strong> nagtipun-og nga mga bato. Sa<br />
kahiubos ug kapurdoy, andam na<br />
siy<strong>ang</strong> mohunong h<strong>ang</strong>tud nga u<strong>sa</strong><br />
ka adlaw u<strong>sa</strong> ka tigul<strong>ang</strong>, hanas nga<br />
tigsuhid miingon kaniya, “Daghan na<br />
gayud n<strong>ang</strong> mga batoha <strong>ang</strong> natigum<br />
nimo, dong.”<br />
Ang batan-ong lalaki mitubag,<br />
“Wala may bulawan dinhi. Mopauli na<br />
l<strong>ang</strong> ko.”<br />
Naglakaw ibabaw <strong>sa</strong> nagtipun-og<br />
nga mga bato, <strong>ang</strong> tigul<strong>ang</strong> nga tigsuhid<br />
miingon “O, tinuod gayud nga<br />
adunay bulawan dinhi. Kinah<strong>ang</strong>lan<br />
l<strong>ang</strong> nga makamao ka a<strong>sa</strong> m<strong>ang</strong>ita<br />
niini.” Mipunit siya og duha ka bato<br />
ug gipak<strong>ang</strong> kini. U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> mga bato<br />
nabuak, nagpakita og pipila ka pinong<br />
tipaka <strong>sa</strong> bulawan nga migilak <strong>sa</strong><br />
hayag <strong>sa</strong> adlaw.<br />
Nakamatikod <strong>sa</strong> nagbugol nga bag<br />
nga gihigot <strong>sa</strong> hawak <strong>sa</strong> tigsuhid, <strong>ang</strong><br />
batan-on miingon, “N<strong>ang</strong>ita ko og mga<br />
tibuok <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> naa <strong>sa</strong> imong bag, dili<br />
kay pinong tipaka.”<br />
Ang tigul<strong>ang</strong> nga tigsuhid mitunol<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> bag ngadto <strong>sa</strong> batan-on,<br />
kin<strong>sa</strong> mitan-aw <strong>sa</strong> sulod, naglaum<br />
nga makakita og dagh<strong>ang</strong> tibuok nga<br />
bulawan. Natingala siya nga makita<br />
<strong>ang</strong> bag nga puno <strong>sa</strong> liboan ka pinong<br />
tipaka <strong>sa</strong> bulawan.<br />
Ang tigul<strong>ang</strong> nga tigsuhid miingon,<br />
“Dong, akong nakita nga busy kaayo<br />
ka nga nagp<strong>ang</strong>ita og dagkong buok<br />
nga bulawan nga wala na hinoon<br />
nimo masudli <strong>ang</strong> imong bag niining<br />
bililhon nga mga pinong tipaka <strong>sa</strong><br />
bulawan. Ang mapailubong pagtigum<br />
niining pinong mga tipaka nagpaadunahan<br />
gayud kanako.”<br />
Kini nga istorya naghulagway <strong>sa</strong> espirituhanong<br />
kamatuoran nga gitudlo<br />
ni Alma <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> anak nga si Helaman:<br />
“Pinaagi <strong>sa</strong> gagmay ug yano nga<br />
mga but<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> mga dagko nga but<strong>ang</strong><br />
ipahinabo. . . .<br />
“. . . Ug pinaagi <strong>sa</strong> gagmay nga mga<br />
pamaagi <strong>ang</strong> Ginoo . . . mopahigayon<br />
<strong>sa</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n <strong>sa</strong> daghan nga mga<br />
kalag” (Alma 37:6–7).<br />
<strong>Mga</strong> kaigsoonan, <strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo<br />
ni Jesukristo yano, bi<strong>sa</strong>n lisud-lisuron<br />
pa nato kini. Atong paningkamutan<br />
<strong>ang</strong> paghimo <strong>sa</strong> atong kinabuhi nga<br />
yano, nga dili mahan-ukan <strong>sa</strong> dili maayong<br />
mga impluwensya, mag-focus<br />
niana nga mga but<strong>ang</strong> nga labing<br />
mapuslanon.
Un<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong> bililhon, yanong<br />
mga but<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo nga maghatag<br />
og katin-awan ug katuyoan <strong>sa</strong><br />
atong kinabuhi? Un<strong>sa</strong> man kan<strong>ang</strong><br />
giingon nga pinong mga tipaka <strong>sa</strong><br />
bulawan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo kan<strong>sa</strong>ng<br />
mapailubon nga pagtigum <strong>sa</strong> atong<br />
paglakaw niining kinabuhia moganti<br />
kanato <strong>sa</strong> kinadak-<strong>ang</strong> bahandi—<strong>ang</strong><br />
bililhong ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kinabuhing dayon?<br />
Mituo ako nga adunay u<strong>sa</strong> ka<br />
yano apan tulukibon—gani makadasig—nga<br />
baruganan nga nagl<strong>ang</strong>kob<br />
<strong>sa</strong> kinatibuk-an <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ni<br />
Jesukristo. Kon kining mga baruganan<br />
kinasingkasing natong h<strong>ang</strong>upon ug<br />
himoon nga maoy focus <strong>sa</strong> atong kinabuhi,<br />
mopalun<strong>sa</strong>y kini ug mobalaan<br />
kanato aron makapuyo kita og balik<br />
<strong>sa</strong> presensya <strong>sa</strong> Dios.<br />
Ang Manluluwas namulong niini<br />
nga baruganan dih<strong>ang</strong> gitubag Niya<br />
<strong>ang</strong> Pariseo nga n<strong>ang</strong>utana, “Magtutudlo,<br />
un<strong>sa</strong> man <strong>ang</strong> dakong sugo <strong>sa</strong><br />
kasugoan?<br />
“Ug si Jesus miingon ngadto kaniya,<br />
Higugmaa <strong>ang</strong> Ginoo nga imong<br />
Dios <strong>sa</strong> tibuok mong kasingkasing, ug<br />
<strong>sa</strong> tibuok mong kalag, ug <strong>sa</strong> tibuok<br />
mong <strong>sa</strong>labutan.<br />
“Mao kana <strong>ang</strong> dako ug un<strong>ang</strong><br />
sugo.<br />
“Ug <strong>ang</strong> ikaduha sulo<strong>sa</strong>ma ra,<br />
Higugmaa <strong>ang</strong> imong silingan <strong>sa</strong>ma<br />
<strong>sa</strong> imong kaugalingon” (Mateo<br />
22:36–40).<br />
Pinaagi lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> paghigugma <strong>sa</strong><br />
Dios ug k<strong>ang</strong> Kristo <strong>sa</strong> tibuok natong<br />
kasingkasing, kalag, ug hunahuna nga<br />
kita makahimo <strong>sa</strong> pagpakigbahin niini<br />
nga gugma ngadto <strong>sa</strong> atong mga silingan<br />
pinaagi <strong>sa</strong> mga buhat <strong>sa</strong> kamabination<br />
ug pagserbisyo—<strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> paagi<br />
nga <strong>ang</strong> Manluluwas mohigugma ug<br />
moserbisyo kanatong tanan kon ania<br />
pa Siya kauban nato karon.<br />
Kon kining tiunay nga gugma ni<br />
Kristo—o gugm<strong>ang</strong> putli—moputos<br />
kanato, kita maghunahuna, mobati, ug<br />
molihok nga <strong>sa</strong>ma gayud <strong>sa</strong> paghunahuna,<br />
pagbati, ug paglihok <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong<br />
Amahan ug ni Jesus. Ang atong<br />
kadasig ug kinasingkasing nga tinguha<br />
mahi<strong>sa</strong>ma nian<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Iy<strong>ang</strong> gipakigbahin kini nga tinguha<br />
ngadto <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga Apostoles <strong>sa</strong><br />
bisperas <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Paglan<strong>sa</strong>ng <strong>sa</strong> Krus.<br />
Siya miingon:<br />
“Ako magahatag kaninyog bag-ong<br />
sugo, Nga kinah<strong>ang</strong>lan maghigugmaay<br />
kamo <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>; maingon nga<br />
ako nahigugma kaninyo. . . .<br />
“Ang tan<strong>ang</strong> tawo makaila nga<br />
kamo mga tinun-an ko pinaagi niini<br />
kon kamo maghigugmaay <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong><br />
u<strong>sa</strong>” ( Juan 13:34–35).<br />
Ang gugma nga gihulagway <strong>sa</strong><br />
Manluluwas u<strong>sa</strong> ka aktibo nga gugma.<br />
Dili kini makita pinaagi <strong>sa</strong> dagko ug<br />
bayanihong mga binuhatan hinoon<br />
pinaagi <strong>sa</strong> yanong mga buhat <strong>sa</strong> kamabination<br />
ug pagserbisyo.<br />
Anaay dili maihap nga mga pamaagi<br />
ug mga kahimt<strong>ang</strong> diin makaserbisyo<br />
ug makahigugma kita <strong>sa</strong> uban.<br />
Mosugyot ako og pipila niini.<br />
Una, <strong>ang</strong> gugma nga putli magsugod<br />
<strong>sa</strong> panimalay. Ang labing importante<br />
lam<strong>ang</strong> nga baruganan nga<br />
<strong>ang</strong>ay<strong>ang</strong> maghari <strong>sa</strong> matag panimalay<br />
mao <strong>ang</strong> pagsunod <strong>sa</strong> Bulawanong<br />
Lagda—<strong>ang</strong> pahim<strong>ang</strong>no <strong>sa</strong> Ginoo<br />
nga “buhati <strong>ang</strong> mga tawo <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
un<strong>sa</strong>y buot ninyo nga il<strong>ang</strong> pagabuhaton<br />
kaninyo” (Mateo 7:12). Hunong <strong>sa</strong><br />
makadiyot ug hunahunaa un<strong>sa</strong> kahay<br />
inyong bation kon kamo makadawat<br />
og ngil-ad nga mga sinultihan o mga<br />
binuhatan. Pinaagi <strong>sa</strong> atong ehemplo,<br />
atong tudloan <strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>kop <strong>sa</strong> atong<br />
pamilya <strong>sa</strong> paghigugma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />
Ang laing dapit diin kita adunay<br />
igong oportunidad <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />
mao <strong>ang</strong> Simbahan. Ang atong mga<br />
ward ug mga branch <strong>ang</strong>ay nga<br />
himoong dapit diin <strong>ang</strong> Bulawanong<br />
Lagda kanunay nga mogiya <strong>sa</strong> atong<br />
mga pulong ug mga buhat ngadto<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>. Pinaagi <strong>sa</strong> mabinationg<br />
pagtratar <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, pagsulti og mga<br />
pulong <strong>sa</strong> pagsuporta ug pagdasig,<br />
ug <strong>sa</strong> pagkasensitibo <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>, makatab<strong>ang</strong><br />
kita <strong>sa</strong> pagmugna og panaghiu<strong>sa</strong> tali<br />
<strong>sa</strong> mga miyembro <strong>sa</strong> ward. Diin naa<br />
<strong>ang</strong> gugm<strong>ang</strong> putli, wala nay dapit<br />
al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>libak o ngil-ad nga mga<br />
sinultihan.<br />
Ang mga miyembro <strong>sa</strong> ward, mga<br />
adult ug mga kabatan-onan, magkahiu<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> makahuluganong serbisyo aron<br />
<strong>sa</strong> pagpanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> kinabuhi <strong>sa</strong> uban.<br />
Duha l<strong>ang</strong> ka semana <strong>ang</strong> milabay,<br />
<strong>ang</strong> presidente <strong>sa</strong> South America<br />
Northwest Area, si Elder Marcus B.<br />
Nash <strong>sa</strong> Seventy, mireport nga <strong>sa</strong><br />
pag-assign “<strong>sa</strong> mga lig-on <strong>sa</strong> espiritu<br />
ngadto <strong>sa</strong> mga huy<strong>ang</strong>,” nakaluwas<br />
sila og gatu<strong>sa</strong>n ka mga dili aktibo nga<br />
mga adult ug mga kabatan-onan. Pinaagi<br />
<strong>sa</strong> gugma ug pagserbisyo, “anamanam”<br />
sila namalik. Kining mga buhat<br />
<strong>sa</strong> kamabination nagmugna og lig-on<br />
ug malungtaron nga kasuod ngadto<br />
<strong>sa</strong> tanan nga miapil—<strong>sa</strong> mga mitab<strong>ang</strong><br />
ug <strong>sa</strong> mga gitab<strong>ang</strong>an. Daghan<br />
kaayong bililhon nga mga handumanan<br />
<strong>ang</strong> nasentro <strong>sa</strong> ingon niana nga<br />
serbisyo.<br />
Kon akong hunahunaon <strong>ang</strong><br />
akong dagh<strong>ang</strong> katuigan nga pagp<strong>ang</strong>alagad<br />
<strong>sa</strong> Simbahan, pipila <strong>sa</strong><br />
Mayo 2011<br />
47
pinakatulukibon nakong mga handumanan<br />
mao <strong>ang</strong> mga panahon nga<br />
nakig-uban ako <strong>sa</strong> mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> ward aron <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
tawo.<br />
Sama pan<strong>ang</strong>lit, nakahinumdom<br />
ko <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka bishop nga nakigtambayayong<br />
<strong>sa</strong> aktibong mga miyembro<br />
<strong>sa</strong> akong ward <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> among<br />
gilimpyohan <strong>ang</strong> kanal <strong>sa</strong> among<br />
stake welfare farm. Dili kini <strong>sa</strong>yon nga<br />
buluhaton! U<strong>sa</strong> ka dili kaayo aktibong<br />
miyembro nga <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> katuigan<br />
wala magsimbahan gidapit <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong><br />
kanamo. Tungod <strong>sa</strong> gugma ug<br />
<strong>sa</strong> pakigdait nga iy<strong>ang</strong> gibati uban<br />
kanamo <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagtrabaho ug nagistoryahanay<br />
kami didto <strong>sa</strong> baho nga<br />
kanal, misimba na siya og balik ug<br />
wala madugay na-sealed <strong>sa</strong> templo<br />
ngadto <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> a<strong>sa</strong>wa ug mga anak.<br />
Ang among panagdait pinaagi <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />
mipanal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> mga<br />
anak, mga apo, ug karon <strong>sa</strong> mga apo<br />
<strong>sa</strong> tuhod. Daghan kanila nakaserbisyo<br />
og misyon, naminyo sulod <strong>sa</strong> templo,<br />
ug nagpadako og mah<strong>ang</strong>turong mga<br />
pamilya—talag<strong>sa</strong>ong buhat <strong>ang</strong> nahitabo<br />
tungod <strong>sa</strong> yano nga buhat, u<strong>sa</strong> ka<br />
gamayng tipak <strong>sa</strong> bulawan.<br />
Laing dapit diin kita makaserbisyo<br />
mao <strong>ang</strong> atong mga komunidad.<br />
Isip u<strong>sa</strong> ka lun<strong>sa</strong>y nga pagpahayag<br />
<strong>sa</strong> atong gugma ug pagpakabana,<br />
makatab<strong>ang</strong> kita niadtong mga<br />
48 Liahona<br />
n<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> atong tab<strong>ang</strong>.<br />
Daghan kaninyo <strong>ang</strong> misul-ob <strong>sa</strong><br />
Helping Hands T-shirt ug mitrabaho<br />
nga walay pagkaluya aron <strong>sa</strong> paghupay<br />
<strong>sa</strong> mga nag-antus ug <strong>sa</strong> pagpalambo<br />
<strong>sa</strong> atong mga komunidad. Ang<br />
mga young single adult <strong>sa</strong> Sendai<br />
Japan Stake bag-o l<strong>ang</strong> mihatag og<br />
dili mabayran og <strong>sa</strong>lapi nga serbisyo<br />
<strong>sa</strong> pagp<strong>ang</strong>ita <strong>sa</strong> mga miyembro<br />
human <strong>sa</strong> makagun-ob nga linog ug<br />
tsunami. Adunay dagh<strong>ang</strong> mga paagi<br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo.<br />
Pinaagi <strong>sa</strong> atong kinasingkasing<br />
nga kamabination ug pagserbisyo, makahimo<br />
kita og mga higala niadtong<br />
kin<strong>sa</strong> atong giserbisyohan. Gumikan<br />
niini nga mga pagpakighigala moabut<br />
<strong>ang</strong> maayong panabut <strong>sa</strong> atong<br />
debosyon <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo ug u<strong>sa</strong> ka<br />
tinguha nga makakat-on og dug<strong>ang</strong><br />
mahitungod nato.<br />
Ang buotan nakong higala nga si<br />
Elder Joseph B. Wirthlin namulong kabahin<br />
<strong>sa</strong> gahum niini nga baruganan<br />
dih<strong>ang</strong> siya miingon: “Ang pagkamabination<br />
mao <strong>ang</strong> mahinungdanon <strong>sa</strong><br />
pagkahal<strong>ang</strong>don. . . . [Kini] mao <strong>ang</strong><br />
yawe nga moabli <strong>sa</strong> mga pultahan ug<br />
momugna og mga higala. Mopahumok<br />
kini <strong>sa</strong> mga kasingkasing ug moumol<br />
<strong>sa</strong> mga relasyon nga mahimong<br />
molungtad <strong>sa</strong> tibuok kinabuhi” (“Ang<br />
Hiyas <strong>sa</strong> Pagkamabination,” Liahona<br />
Mayo 2005, 26).<br />
Laing paagi nga kita makaserbisyo<br />
<strong>sa</strong> mga anak <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan<br />
mao <strong>ang</strong> misyonaryo nga pagserbisyo—dili<br />
lam<strong>ang</strong> isip full-time nga<br />
mga misyonaryo apan u<strong>sa</strong>b isip mga<br />
higala ug mga silingan. Ang umaabut<br />
nga paglambo <strong>sa</strong> Simbahan dili<br />
mahitabo pinaagi lam<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pagpanuktok<br />
<strong>sa</strong> mga panimalay <strong>sa</strong> mga dili<br />
nato kaila. Mahitabo kini kon <strong>ang</strong><br />
mga miyembro, uban <strong>sa</strong> atong mga<br />
misyonaryo, puno <strong>sa</strong> gugma <strong>sa</strong> Dios<br />
ug ni Kristo makakita <strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan<br />
ug mo<strong>sa</strong>nong niadto nga<br />
mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan diha <strong>sa</strong> diwa <strong>sa</strong><br />
m<strong>ang</strong>giloloy-on nga pagserbisyo.<br />
Kon kita mobuhat niini, mga<br />
kaigsoonan, <strong>ang</strong> mga matinuoron <strong>sa</strong><br />
kasingkasing mobati <strong>sa</strong> atong sinseridad<br />
ug <strong>sa</strong> atong gugma. Daghan <strong>ang</strong><br />
magtinguha nga makahibalo pa og<br />
dug<strong>ang</strong> mahitungod nato. Ug niana<br />
lam<strong>ang</strong> nga paagi nga <strong>ang</strong> Simbahan<br />
molambo gayud aron molukop <strong>sa</strong><br />
tibuok yuta. Dili kini matuman pinaagi<br />
<strong>sa</strong> mga misyonaryo lam<strong>ang</strong> apan nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />
<strong>sa</strong> interes ug pagserbisyo<br />
<strong>sa</strong> matag miyembro.<br />
Sa tanan natong pagserbisyo, kinah<strong>ang</strong>lan<br />
mahimo kit<strong>ang</strong> sensitibo <strong>sa</strong><br />
mga pag-aghat <strong>sa</strong> Espiritu Santo. Ang<br />
ligdong, hinay nga tingog mopahibalo<br />
kanato kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> nagkinah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong><br />
atong tab<strong>ang</strong> ug un<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> atong mahimo<br />
aron matab<strong>ang</strong>an sila.<br />
Si Presidente Spencer W. Kimball<br />
miingon: “Importante kaayo nga moserbisyo<br />
kita <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> gingharian.<br />
. . . Kanunay gayud, <strong>ang</strong> atong<br />
mga buhat <strong>sa</strong> pagserbisyo nagl<strong>ang</strong>kob<br />
<strong>sa</strong> yano nga pagdasig o <strong>sa</strong> paghatag<br />
og . . . tab<strong>ang</strong> uban <strong>sa</strong> kalibutanon<br />
nga tahas, apan un<strong>sa</strong> ka mahimayaon<br />
nga <strong>sa</strong>ngputanan <strong>ang</strong> mahitabo . . . gikan<br />
<strong>sa</strong> gamay apan kinabubut-on nga<br />
mga buhat!” <strong>Mga</strong> Pagtulun-an <strong>sa</strong> mga<br />
Presidente <strong>sa</strong> Simbahan: Spencer W.<br />
Kimball (2006), 103).<br />
Ug si Presidente Thomas S. Monson<br />
mitambag:<br />
“Ang mga p<strong>ang</strong>inah<strong>ang</strong>lan <strong>sa</strong> uban<br />
kanunayng anaa, ug <strong>ang</strong> matag u<strong>sa</strong><br />
kanato makahimo og but<strong>ang</strong> aron <strong>sa</strong><br />
pagtab<strong>ang</strong> og u<strong>sa</strong> ka tawo.<br />
“. . . Gawas kon kalimtan nato <strong>ang</strong><br />
atong kaugalingon diha <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />
<strong>sa</strong> uban, gamay ra <strong>ang</strong> katuyoan<br />
<strong>sa</strong> atong kaugalingong kinabuhi”
(“Un<strong>sa</strong> may Akong Nabuhat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
U<strong>sa</strong> ka Tawo Karon?” Liahona Nob.<br />
2009, 85).<br />
<strong>Mga</strong> kaigsoonan, akong ipa<strong>sa</strong>but<br />
pag-u<strong>sa</strong>b nga <strong>ang</strong> labing importanting<br />
hiyas <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan ug<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Pinal<strong>ang</strong>ga nga Anak nga<br />
kinah<strong>ang</strong>lan natong tinguhaon ug<br />
<strong>ang</strong>kunon <strong>sa</strong> atong kinabuhi mao <strong>ang</strong><br />
ga<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> gugm<strong>ang</strong> putli, “<strong>ang</strong> tiunay<br />
nga gugma ni Kristo” (Moroni 7:47).<br />
Gikan niini nga ga<strong>sa</strong> motubod <strong>ang</strong><br />
atong kapasidad <strong>sa</strong> paghigugma ug<br />
pagserbisyo <strong>sa</strong> uban <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> gihimo<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Si propet<strong>ang</strong> Mormon mitudlo kanato<br />
<strong>sa</strong> dakong importansya niini nga<br />
ga<strong>sa</strong> ug misulti kanato un<strong>sa</strong>on nga<br />
kita makadawat niini: “Bu<strong>sa</strong>, akong<br />
hinigugma nga mga kaigsoonan,<br />
pag-ampo ngadto <strong>sa</strong> Amahan uban<br />
<strong>sa</strong> tibuok kusog <strong>sa</strong> kasingkasing, nga<br />
kamo unta mapuno niini nga gugma,<br />
diin siya mitugyan diha <strong>sa</strong> tanan kin<strong>sa</strong><br />
tinuod nga mga sumusunod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
Anak, nga si Jesukristo; aron mahimo<br />
kamo nga mga anak <strong>sa</strong> Dios; nga kon<br />
siya moabut kita mahi<strong>sa</strong>ma kaniya,<br />
kay kita makakita kaniya nga mao gihapon;<br />
nga kita mahimo nga makabaton<br />
niini nga paglaum; aron mahimo<br />
kita nga putli ingon nga siya putli”<br />
(Moroni 7:48).<br />
Dagkong mga but<strong>ang</strong> mapahinabo<br />
pinaagi <strong>sa</strong> gagmay ug yanong mga<br />
but<strong>ang</strong>. Sama <strong>sa</strong> pinong tipaka <strong>sa</strong><br />
bulawan nga matigum <strong>sa</strong> kadugayan<br />
ngadto <strong>sa</strong> dakong bahandi, <strong>ang</strong> atong<br />
gagmay ug yanong mga buhat <strong>sa</strong><br />
kamabination ug pagserbisyo matigum<br />
ngadto <strong>sa</strong> kinabuhi nga puno <strong>sa</strong><br />
gugma al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>itnong Amahan,<br />
debosyon <strong>sa</strong> buhat ni Ginoong<br />
Jesukristo, ug pagbati <strong>sa</strong> kalinaw ug<br />
kalipay <strong>sa</strong> matag higayon nga kita<br />
motab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong>g u<strong>sa</strong>.<br />
Samt<strong>ang</strong> nagkaduol <strong>ang</strong> panahon<br />
<strong>sa</strong> Pasko <strong>sa</strong> Pagkabanhaw, unta<br />
magpakita kita <strong>sa</strong> atong gugma ug<br />
pa<strong>sa</strong>lamat al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> maulaon nga<br />
<strong>sa</strong>kripisyo <strong>sa</strong> Manluluwas pinaagi <strong>sa</strong><br />
atong yano, m<strong>ang</strong>giloloy-on nga mga<br />
buhat <strong>sa</strong> pagserbisyo ngadto <strong>sa</strong> atong<br />
mga kaigsoonan diha <strong>sa</strong> panimalay, <strong>sa</strong><br />
simbahan, ug <strong>sa</strong> atong mga komunidad.<br />
Al<strong>ang</strong> niini ako mapainub<strong>sa</strong>nong<br />
nag-ampo <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo,<br />
amen. ◼<br />
SESYON SA PRIESTHOOD | Abril 2, 2011<br />
Ni Elder Neil L. Andersen<br />
Sa Korum <strong>sa</strong> Napulog Duha ka mga Apostoles<br />
Pag-andam <strong>sa</strong><br />
Kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />
Ang inyong misyon mahimong u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>grado nga<br />
oportunidad <strong>sa</strong> pagdala <strong>sa</strong> uban ngadto ni Kristo ug <strong>sa</strong><br />
pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-andam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
M amulong<br />
ako karong gabhiona<br />
ilabi na ngadto <strong>sa</strong> mga<br />
nag-edad og 12 h<strong>ang</strong>tud 25<br />
kin<strong>sa</strong> naghupot <strong>sa</strong> priesthood <strong>sa</strong> Dios.<br />
Kami naghunahuna kaninyo <strong>sa</strong> kanunay<br />
ug kami nag-ampo al<strong>ang</strong> kaninyo.<br />
Kau<strong>sa</strong> ako naistoryahan kabahin <strong>sa</strong><br />
among kwatro anyos nga apo nga<br />
lalaki nga giduot <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>hud<br />
nga lalaki. Human maam-ami <strong>ang</strong><br />
naglihak nga bata, <strong>ang</strong> akong a<strong>sa</strong>wa,<br />
si Kathy, miduol <strong>sa</strong> kwatro anyos ug<br />
n<strong>ang</strong>utana, “Nganong imong giduot<br />
<strong>ang</strong> imong m<strong>ang</strong>hud?” Iy<strong>ang</strong> gitan-aw<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> lola ug mitubag, “Mimi,<br />
pa<strong>sa</strong>yloa ko. Nawala <strong>ang</strong> akong CTR<br />
nga singsing, ug dili na ko makapili<br />
<strong>sa</strong> husto.” Kami na<strong>sa</strong>yud nga ikaw<br />
kanunay nga naningkamot <strong>sa</strong> pagpili<br />
<strong>sa</strong> husto. Pin<strong>ang</strong>ga kaayo ka namo.<br />
Naghunahuna ba kamo kon nganong<br />
gipadala kamo dinhi <strong>sa</strong> yuta<br />
niining panahona? Wala kamo natawo<br />
<strong>sa</strong> panahon nila ni Adan ug Eva<br />
o <strong>sa</strong> panahon nga <strong>ang</strong> mga paraon<br />
mao <strong>ang</strong> nagamando <strong>sa</strong> Ehipto o <strong>sa</strong><br />
panahon <strong>sa</strong> Ming Dynasty. Mianhi<br />
kamo <strong>sa</strong> yuta niining panahona, 20<br />
ka mga siglo human <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> paganhi<br />
ni Kristo. Ang priesthood <strong>sa</strong><br />
Dios gipahiuli dinhi <strong>sa</strong> yuta, ug <strong>ang</strong><br />
Ginoo mipahimut<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> kamot<br />
<strong>sa</strong> pag-andam <strong>sa</strong> kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> mahimayaong pagbalik. Mao<br />
kini <strong>ang</strong> mga adlaw <strong>sa</strong> dagkong<br />
oportunidad ug importante nga mga<br />
responsibilidad. Mao kini <strong>ang</strong> inyong<br />
mga adlaw.<br />
Sa inyong bunyag, inyong gipahayag<br />
<strong>ang</strong> inyong hugot nga pagtuo diha<br />
ni Jesukristo. Sa inyong ordinasyon<br />
nganha <strong>sa</strong> priesthood, <strong>ang</strong> inyong<br />
mga talento ug espirituhanon nga mga<br />
kapasidad napalambo. U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> inyong<br />
importante nga mga responsibilidad<br />
mao <strong>ang</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-andam <strong>sa</strong><br />
kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Mayo 2011<br />
49
Ang Ginoo mipili og u<strong>sa</strong> ka propeta,<br />
si Presidente Thomas S. Monson,<br />
aron modumala <strong>sa</strong> buhat <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
priesthood. Kaninyo, si Presidente<br />
Monson miingon: “Ang Ginoo nagkinah<strong>ang</strong>lan<br />
og mga misyonaryo.” 1<br />
“Kada takus, makahimo nga batanong<br />
lalaki kinah<strong>ang</strong>lan m<strong>ang</strong>andam<br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo og misyon. Ang<br />
misyonaryo nga pagserbisyo u<strong>sa</strong> ka<br />
katungdanan <strong>sa</strong> priesthood—u<strong>sa</strong> ka<br />
obligasyon nga gipaabut <strong>sa</strong> Ginoo<br />
[kaninyo] kin<strong>sa</strong> gihatagan og hilabihan<br />
ka daghan.” 2<br />
Ang misyonaryo nga pagserbisyo<br />
nagkinah<strong>ang</strong>lan og <strong>sa</strong>kripisyo. Sa<br />
kanunay adunay but<strong>ang</strong> nga inyong<br />
biyaan <strong>sa</strong> higayon nga kamo motubag<br />
<strong>sa</strong> tawag <strong>sa</strong> propeta aron moserbisyo.<br />
Kadtong kin<strong>sa</strong> nagsunod <strong>sa</strong> dula<br />
nga rugby nahibalo nga <strong>ang</strong> All Blacks<br />
<strong>sa</strong> New Zealand, u<strong>sa</strong> ka p<strong>ang</strong>alan<br />
nga gihatag tungod <strong>sa</strong> kolor <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong><br />
uniporme, mao <strong>ang</strong> kinasikatan nga<br />
rugby team sukad. 3 Ang mapili nga<br />
maapil <strong>sa</strong> All Blacks didto <strong>sa</strong> New Zealand<br />
mahimong makomparar <strong>sa</strong> pagdula<br />
<strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka football <strong>sa</strong> Superbowl<br />
team o <strong>sa</strong> World Cup soccer team.<br />
Niadtong 1961, <strong>sa</strong> edad nga 18<br />
ug naghupot <strong>sa</strong> Aaronic Priesthood,<br />
si Sidney Going, padulong na nga<br />
mahimong star <strong>sa</strong> rugby <strong>sa</strong> New<br />
Zealand. Tungod <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> talag<strong>sa</strong>ong<br />
mga abilidad, daghan <strong>ang</strong> naghunahuna<br />
nga siya <strong>ang</strong> mapili inig sunod<br />
tuig al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> nasyonal nga All Blacks<br />
rugby team.<br />
Pag-edad og 19, niining kritikal nga<br />
50 Liahona<br />
panahon <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> nagkanindot nga<br />
rugby career, si Sid mipahayag nga<br />
iy<strong>ang</strong> biyaan <strong>ang</strong> dula nga rugby aron<br />
magmisyon. Ang pipila mitawag kaniya<br />
og h<strong>ang</strong>gaw. Ang uban mitawag<br />
kaniya og bu<strong>ang</strong>. 4 Mireklamo sila nga<br />
<strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> oportunidad <strong>sa</strong> dula nga<br />
rugby basin dili na gayud moabut pa.<br />
Al<strong>ang</strong> k<strong>ang</strong> Sid dili mahinungdanon<br />
<strong>ang</strong> un<strong>sa</strong>y iy<strong>ang</strong> biyaan—<strong>ang</strong> mahinungdanon<br />
mao <strong>ang</strong> oportunidad<br />
ug responsibilidad nga nagpaabut.<br />
Siya adunay katungdanan <strong>sa</strong> priesthood<br />
nga mohatag og duha ka tuig<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kinabuhi aron i<strong>sa</strong>ngyaw <strong>ang</strong><br />
katinuod ni Ginoong Jesukristo ug <strong>sa</strong><br />
Iy<strong>ang</strong> gipahiuli nga eb<strong>ang</strong>helyo. Walay<br />
bi<strong>sa</strong>n un<strong>sa</strong>—bi<strong>sa</strong>n <strong>ang</strong> kahigayunan<br />
nga makadula <strong>sa</strong> national team uban<br />
<strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> pasidungog nga mahatag<br />
niini—<strong>ang</strong> makababag kaniya gikan<br />
niana nga katungdanan. 5<br />
Gitawag siya <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka propeta <strong>sa</strong><br />
Dios <strong>sa</strong> pagserbisyo didto <strong>sa</strong> Western<br />
Canada Mission. Niining bulana<br />
kwarenta ka tuig na <strong>ang</strong> milabay, <strong>ang</strong><br />
19 anyos nga si Elder Sidney Going<br />
mibiya <strong>sa</strong> New Zealand aron moserbisyo<br />
isip u<strong>sa</strong> ka misyonaryo <strong>sa</strong> Ang<br />
Simbahan ni Jesukristo <strong>sa</strong> mga Santos<br />
<strong>sa</strong> Ulahing mga Adlaw.<br />
Si Sid misulti kanako og u<strong>sa</strong> ka<br />
kasinatian nga iy<strong>ang</strong> nasinati didto<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon. Gabii kadto, ug siya<br />
ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong> kompanyon mopauli<br />
na unta <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> apartment. Nakahukom<br />
sila nga mobisita og u<strong>sa</strong> pa<br />
ka pamilya. Ang amahan mipasulod<br />
kanila. Si Elder Going ug <strong>ang</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kompanyon mipamatuod <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Ang pamilya midawat <strong>sa</strong> Ba<strong>sa</strong>hon<br />
ni Mormon. Ang amahan nagba<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> tibuok gabii. Pagkahuman <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka semana ug tunga nahurot niya og<br />
ba<strong>sa</strong> <strong>ang</strong> tibuok Ba<strong>sa</strong>hon ni Mormon,<br />
<strong>ang</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad, ug<br />
<strong>ang</strong> Perlas nga Labing Bililhon. Pipila<br />
ka semana <strong>ang</strong> milabay <strong>ang</strong> pamilya<br />
nabunyagan. 6<br />
U<strong>sa</strong> ka misyon imbis moapil <strong>sa</strong> All<br />
Blacks team <strong>sa</strong> New Zealand? Mitubag<br />
si Sid, “Ang panal<strong>ang</strong>in <strong>sa</strong> [pagdala <strong>sa</strong><br />
uban] ngadto <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo mas labaw<br />
ka mahinungdanon kay <strong>sa</strong> bi<strong>sa</strong>n<br />
un<strong>sa</strong>ng but<strong>ang</strong> nga [inyo] gayud nga<br />
i<strong>sa</strong>kripisyo.” 7<br />
Tingali naghunahuna kamo kon<br />
un<strong>sa</strong>y nahitabo ni Sid Going human<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon? Labing importante:<br />
<strong>ang</strong> mah<strong>ang</strong>turong kaminyoon ngadto<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> minahal, si Colleen; lima ka<br />
hal<strong>ang</strong>don nga mga anak; ug <strong>ang</strong><br />
henerasyon <strong>sa</strong> mga apo. Nagpakabuhi<br />
siya nga nag<strong>sa</strong>lig <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> Amahan<br />
<strong>sa</strong> L<strong>ang</strong>it, nagsunod <strong>sa</strong> mga sugo, ug<br />
nagserbisyo <strong>sa</strong> uban.<br />
Ug <strong>ang</strong> rugby? Human <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
misyon, si Sid Going nahimong u<strong>sa</strong><br />
<strong>sa</strong> labing bantugan nga magdudula <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> All Blacks, nga midula<br />
sulod <strong>sa</strong> 11 ka mga season ug nagserbisyo<br />
sulod <strong>sa</strong> dagh<strong>ang</strong> katuigan isip<br />
il<strong>ang</strong> captain <strong>sa</strong> team. 8<br />
Un<strong>sa</strong> ka maayo si Sid Going? Maayo<br />
kaayo siya nga <strong>ang</strong> mga iskedyul<br />
<strong>sa</strong> pagban<strong>sa</strong>y ug pagdula nau<strong>sa</strong>b<br />
tungod kay dili siya modula og<br />
Dominggo. 9 Maayo kaayo si Sid nga<br />
<strong>ang</strong> Rayna <strong>sa</strong> England miila <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kontribusyon <strong>sa</strong> dula nga rugby. 10<br />
Maayo kaayo siya nga <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka<br />
libro gisulat mahitungod kaniya nga<br />
giulohan og Super Sid.<br />
Un<strong>sa</strong> kaha kon kadto nga mga pasidungog<br />
wala moabut ni Sid human<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> misyon? U<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> dakong mga<br />
milagro <strong>sa</strong> misyonaryo nga pagserbisyo<br />
niini nga Simbahan mao nga<br />
si Sid Going ug <strong>ang</strong> liboan nga <strong>sa</strong>ma<br />
kaniya wala m<strong>ang</strong>utana, “Un<strong>sa</strong>y akong<br />
makuha gikan <strong>sa</strong> akong misyon?” kondili,<br />
“Un<strong>sa</strong>y akong mahatag?”<br />
Ang inyong misyon mahimong<br />
u<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>grado nga oportunidad <strong>sa</strong><br />
pagdala <strong>sa</strong> uban ngadto ni Kristo ug<br />
<strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> pag-andam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi <strong>sa</strong> Manluluwas.
Ang Ginoo dugay n<strong>ang</strong> misulti<br />
kalabut <strong>sa</strong> gikinah<strong>ang</strong>lan nga mga<br />
pagp<strong>ang</strong>andam al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> Ikaduh<strong>ang</strong><br />
Pag-anhi. Ngadto k<strong>ang</strong> Enoch,<br />
Siya namahayag, “Pagkamatarung Ako<br />
mopakanaog gikan <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it; ug kamatuoran<br />
Ako mopadala gikan <strong>sa</strong> yuta,<br />
. . . ug pagkamatarung ug kamatuoran<br />
Ako mosugo nga mosilhig <strong>sa</strong> yuta<br />
ingon <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka lunop, aron pagpundok<br />
<strong>sa</strong> akong pinili gikan <strong>sa</strong> upat ka<br />
mga suok <strong>sa</strong> yuta.” 11 Si propeta Daniel<br />
nanagna nga <strong>sa</strong> ulahing mga adlaw<br />
<strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo mokaylap ngadto <strong>sa</strong><br />
mga kinatumyan <strong>sa</strong> yuta, <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka “bukid [nga] gi<strong>sa</strong>p<strong>sa</strong>p nga walay<br />
kamot <strong>ang</strong> [u<strong>sa</strong> ka] bato.” 12 Si Nephi<br />
naghisgut mahitungod <strong>sa</strong> Simbahan <strong>sa</strong><br />
ulahing mga adlaw ingon <strong>ang</strong> gidaghanon<br />
diyutay ra, mikatap <strong>sa</strong> tibuok<br />
yuta. 13 Ang Ginoo namahayag niini<br />
nga dispen<strong>sa</strong>syon, “Kamo gitawag<br />
<strong>sa</strong> pagpahinabo <strong>sa</strong> pagpundok <strong>sa</strong><br />
akong pinili.” 14 Akong batan-on nga<br />
mga kaigsoonan, <strong>ang</strong> inyong misyon<br />
u<strong>sa</strong> ka talag<strong>sa</strong>on nga oportunidad<br />
ug responsibilidad, nga importante<br />
niining gi<strong>sa</strong>ad nga pagpundok ug may<br />
kalabutan <strong>sa</strong> inyong mah<strong>ang</strong>turong<br />
padulngan.<br />
Gikan <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong> mga adlaw <strong>sa</strong><br />
Pagpahiuli, <strong>ang</strong> mga Kaigsoonan<br />
seryoso kaayo <strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> buluhaton <strong>sa</strong><br />
pag<strong>sa</strong>ngyaw <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Niadtong<br />
1837, pito pa lam<strong>ang</strong> ka tuig human<br />
<strong>sa</strong> pag-organi<strong>sa</strong>r <strong>sa</strong> Simbahan, atol <strong>sa</strong><br />
panahon <strong>sa</strong> kakabus ug pagp<strong>ang</strong>gukod,<br />
<strong>ang</strong> mga misyonaryo gipadala<br />
aron itudlo <strong>ang</strong> eb<strong>ang</strong>helyo didto<br />
<strong>sa</strong> England. Sa nagsunod nga pipila<br />
ka katuigan, <strong>ang</strong> mga misyonaryo<br />
nag<strong>sa</strong>ngyaw didto <strong>sa</strong> nagkalainlaing<br />
mga dapit <strong>sa</strong>ma <strong>sa</strong> Austria, French<br />
Polynesia, India, Barbados, Chile, ug<br />
<strong>sa</strong> China. 15<br />
Gipanal<strong>ang</strong>inan <strong>sa</strong> Ginoo kini nga<br />
buhat, ug <strong>ang</strong> Simbahan na-establi<strong>sa</strong>r<br />
<strong>sa</strong> tibuok kalibutan. Kini nga miting<br />
gihubad ngadto <strong>sa</strong> 92 ka mga pinulongan.<br />
Mapa<strong>sa</strong>lamaton kita <strong>sa</strong> 52,225<br />
ka full time nga mga misyonaryo nga<br />
nagserbisyo <strong>sa</strong> sobra <strong>sa</strong> 150 ka mga<br />
nasud. 16 Bi<strong>sa</strong>n a<strong>sa</strong> <strong>sa</strong> kalibutan adunay<br />
matarung nga mga misyonaryo nga<br />
nagpamatuod kabahin <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Hunahunaa <strong>ang</strong> espirituhanong<br />
gahum <strong>sa</strong> 52,000 ka mga misyonaryo,<br />
hinatagan <strong>sa</strong> Espiritu <strong>sa</strong> Ginoo, lig-ong<br />
namahayag nga “walay lain nga ngalan<br />
nga gihatag ni lain nga mga agianan<br />
ni mga paagi diin <strong>ang</strong> kaluwa<strong>sa</strong>n mod<strong>ang</strong>at<br />
. . . , lam<strong>ang</strong> diha ug pinaagi <strong>sa</strong><br />
ngalan ni Kristo.” 17 Among ipahayag<br />
<strong>ang</strong> among pa<strong>sa</strong>lamat <strong>sa</strong> napulo ka<br />
liboan ka mga returned missionary<br />
kin<strong>sa</strong> mihatag ug padayong naghatag<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kinamaayohan. Ang kalibutan<br />
giandam na al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong><br />
Pag-anhi <strong>sa</strong> Manluluwas tungod <strong>sa</strong><br />
buhat <strong>sa</strong> Ginoo pinaagi <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> mga<br />
misyonaryo.<br />
Ang misyonaryo nga pagserbisyo<br />
u<strong>sa</strong> ka espirituhanon nga buhat. Ang<br />
katakus ug pagp<strong>ang</strong>andam mahinungdanon.<br />
Si Presidente Monson<br />
nag-ingon, “Batan-ong mga lalaki, ako<br />
kamong gi-awhag <strong>sa</strong> pag-andam al<strong>ang</strong><br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo isip u<strong>sa</strong> ka misyonaryo.<br />
Ipabilin <strong>ang</strong> inyong kaugalingon nga<br />
limpyo ug putli ug takus nga morepresentar<br />
<strong>sa</strong> Ginoo.” 18 Sa katuigan <strong>sa</strong> dili<br />
pa kamo magmisyon, palihug hinumdumi<br />
<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>grado nga buluhaton nga<br />
nagpaabut kaninyo. Ang inyong mga<br />
binuhatan <strong>sa</strong> dili pa kamo magmisyon<br />
dako kaayo og impluwensya <strong>sa</strong> gahum<br />
<strong>sa</strong> priesthood nga inyong dad-on<br />
ngadto <strong>sa</strong> misyon. Andama og maayo<br />
<strong>ang</strong> inyong kaugalingon.<br />
Si Presidente Monson namulong<br />
kabahin <strong>sa</strong> “kada takus, makahimo<br />
nga batan-ong lalaki [nga n<strong>ang</strong>andam]<br />
<strong>sa</strong> pagserbisyo og misyon.” 19 U<strong>sa</strong>hay,<br />
tungod <strong>sa</strong> p<strong>ang</strong>lawas o <strong>sa</strong> uban nga<br />
mga hinungdan, <strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka tawo<br />
tingali dili makaserbisyo. Ma<strong>sa</strong>yran<br />
ninyo <strong>ang</strong> inyong abilidad <strong>sa</strong> pagserbisyo<br />
kon makig-istorya kamo <strong>sa</strong><br />
inyong mga ginikanan ug <strong>sa</strong> inyong<br />
bishop. Kon ingon man niini <strong>ang</strong><br />
inyong sitwasyon, palihug ayaw batia<br />
nga dili kaayo kamo importante diha<br />
<strong>sa</strong> mahinungdanon nga buluhaton<br />
nga nagpaabut kaninyo. Ang Ginoo<br />
m<strong>ang</strong>gihatagon kaayo niadtong naghigugma<br />
Kaniya, ug Siya mohatag og<br />
laing mga oportunidad al<strong>ang</strong> kaninyo.<br />
Ang uban tingali maghunahuna<br />
kon sila tigul<strong>ang</strong> na ba kaayo aron<br />
moserbisyo. U<strong>sa</strong> nako ka higala gikan<br />
<strong>sa</strong> China nakakaplag <strong>sa</strong> Simbahan<br />
didto <strong>sa</strong> Cambodia <strong>sa</strong> dih<strong>ang</strong> nagedad<br />
pa siya og sobra <strong>sa</strong> 20. Naghunahuna<br />
siya kon mahimo pa ba<br />
gihapon siya nga magmisyon. Human<br />
<strong>sa</strong> pag-ampo ug pakig-istorya <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
bishop, gitawag siya ug matinudanong<br />
miserbisyo didto <strong>sa</strong> Siyudad <strong>sa</strong><br />
New York. Kon <strong>ang</strong> inyong edad mao<br />
<strong>ang</strong> inyong gikabalak-an, pag-ampo<br />
ug pakig-istorya <strong>sa</strong> inyong bishop.<br />
Siya mogiya kaninyo.<br />
Singkwenta porsento <strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong><br />
mga misyonaryo nagserbisyo diha<br />
<strong>sa</strong> il<strong>ang</strong> kaugalingong nasud. Sakto<br />
lam<strong>ang</strong> kana. Ang Ginoo mi<strong>sa</strong>ad nga<br />
“<strong>ang</strong> matag tawo makapaminaw <strong>sa</strong><br />
kahingpitan <strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kaugalingon nga dila, ug <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kaugalingon nga pinulongan.” 20 Kamo<br />
pagatawgon pinaagi <strong>sa</strong> panagna ug<br />
magserbisyo <strong>sa</strong> dapit diin kamo labing<br />
gikinah<strong>ang</strong>lan.<br />
Ganahan kaayo ko nga makighimamat<br />
og mga misyonaryo <strong>sa</strong> tibuok<br />
kalibutan. Bag-ohay l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong><br />
nagbisita ko <strong>sa</strong> Australia Sydney<br />
Mission, kahibalo ba mo kin<strong>sa</strong> <strong>ang</strong><br />
akong nakit-an? Si Elder Sidney<br />
Going—<strong>ang</strong> sikat <strong>sa</strong> rugby <strong>sa</strong> New<br />
Zealand. Nag-edad na og 67 karon,<br />
<strong>sa</strong> makau<strong>sa</strong> pa nahimo na u<strong>sa</strong>b<br />
siy<strong>ang</strong> u<strong>sa</strong> ka misyonaryo, apan<br />
niining higayuna kauban <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka kompanyon nga iy<strong>ang</strong> kaugalingong<br />
pinili: si Sister Colleen Going.<br />
Gisultihan ko niya kabahin <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka pamilya nga il<strong>ang</strong> natudloan. Ang<br />
mga ginikanan mga miyembro apan<br />
nahimong dili kaayo aktibo <strong>sa</strong> Simbahan<br />
sulod <strong>sa</strong> daghan na kaayong<br />
katuigan. Sila si Elder ug Sister Going<br />
mitab<strong>ang</strong> nga mabalik <strong>ang</strong> hugot<br />
nga pagtuo <strong>sa</strong> pamilya. Si Elder<br />
Mayo 2011<br />
51
Going misulti kanako <strong>sa</strong> gahum nga<br />
iy<strong>ang</strong> gibati <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> nagbarug <strong>sa</strong><br />
bunyaganan tupad <strong>sa</strong> amahan <strong>sa</strong><br />
pamilya <strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> <strong>ang</strong> kinamagul<strong>ang</strong>an<br />
nga anak nga lalaki, nga karon<br />
naghupot na og priesthood, mibunyag<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> m<strong>ang</strong>hud nga lalaki ug<br />
babaye. Mipahayag siya <strong>sa</strong> kalipay<br />
nga maka<strong>sa</strong>ksi <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka nagkahiu<strong>sa</strong><br />
nga pamilya nga manag-uban <strong>sa</strong><br />
pag-<strong>ang</strong>kon og kinabuhing dayon. 21<br />
Namulong nganha kaninyo, <strong>ang</strong><br />
Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan miingon:<br />
“Kamo [u<strong>sa</strong>] ka pinili nga [espiritu]<br />
nga natawo niining panahona nga <strong>ang</strong><br />
mga responsibilidad ug mga kahigayunan,<br />
ingon man u<strong>sa</strong>b <strong>ang</strong> mga<br />
tintasyon, hilabihan kaayo. . . .<br />
“Kami nag-ampo al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> matag<br />
u<strong>sa</strong> kaninyo . . . [nga] inyong mahimo<br />
<strong>ang</strong> mahinungdanong buhat nga<br />
nagpaabut kaninyo . . . nga kamo<br />
mahimong takus [ug andam] <strong>sa</strong> pagpadayon<br />
<strong>sa</strong> mga responsibilidad <strong>sa</strong><br />
pagtukod <strong>sa</strong> gingharian <strong>sa</strong> Dios ug <strong>sa</strong><br />
pag-andam <strong>sa</strong> kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong><br />
Pag-anhi <strong>sa</strong> Manluluwas.” 22<br />
Ganahan ko <strong>sa</strong> painting ni Harry<br />
Anderson <strong>sa</strong> Ikaduh<strong>ang</strong> Pag-anhi <strong>sa</strong><br />
Manluluwas. Nagpahinumdom kini<br />
kanako nga Siya moanhi diha <strong>sa</strong> pagkahal<strong>ang</strong>don<br />
ug gahum. Ang katingalahan<br />
nga mga p<strong>ang</strong>hitabo ipakita diha<br />
<strong>sa</strong> taas <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it, ug <strong>sa</strong> ubos <strong>sa</strong> yuta. 23<br />
Kadtong nagpaabut <strong>sa</strong> pag-anhi<br />
<strong>sa</strong> Manluluwas “m<strong>ang</strong>ita [Kaniya].”<br />
Ug Siya mi<strong>sa</strong>ad, “Ako moabut”! Ang<br />
mga matarung makakita Kaniya “diha<br />
<strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>anod <strong>sa</strong> l<strong>ang</strong>it [uban<br />
<strong>sa</strong> tan<strong>ang</strong> balaan nga mga <strong>ang</strong>hel],<br />
gisul-uban <strong>sa</strong> gahum ug dako nga<br />
himaya.” 24 “Ang <strong>ang</strong>hel magpatingog<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> trumpeta, ug <strong>ang</strong> mga <strong>sa</strong>ntos<br />
. . . gikan <strong>sa</strong> upat ka mga suok <strong>sa</strong><br />
yuta” 25 “paga<strong>sa</strong>kgawon aron <strong>sa</strong> pagsugat<br />
kaniya.” 26 Kadtong “nakatulog,”<br />
nagpa<strong>sa</strong>but nga kadtong takus nga<br />
mga Santos kin<strong>sa</strong> n<strong>ang</strong>amatay na,<br />
“mob<strong>ang</strong>on [u<strong>sa</strong>b] aron <strong>sa</strong> pagsugat<br />
[Kaniya].” 27<br />
Ang mga kasulatan maba<strong>sa</strong>, “Ang<br />
Ginoo [mo]tunob <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tiil <strong>sa</strong> ibabaw<br />
[<strong>sa</strong>] bungtod,” 28 ug “[Siya] mopadungog<br />
<strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> tingog, ug <strong>ang</strong> tanan<br />
nga mga lumulupyo <strong>sa</strong> yuta makadungog<br />
niini.” 29<br />
Akong batan-ong kaigsoonan<br />
<strong>sa</strong> priesthood, ako mopamatuod <strong>sa</strong><br />
52 Liahona<br />
kahal<strong>ang</strong>don, apan labaw <strong>sa</strong> tanan, <strong>sa</strong><br />
katinuod niining maanindot nga p<strong>ang</strong>hitabo.<br />
Ang Manluluwas buhi. Mobalik<br />
Siya nganhi <strong>sa</strong> yuta. Ug kon dinhi<br />
man niining kinabuhia o <strong>sa</strong> sunod<br />
nga kinabuhi, kamo ug ako magmaya<br />
<strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> pag-anhi ug magpa<strong>sa</strong>lamat<br />
<strong>sa</strong> Ginoo nga Siya mipadala kanato<br />
dinhi <strong>sa</strong> yuta niining panahona aron<br />
<strong>sa</strong> pagtuman <strong>sa</strong> atong <strong>sa</strong>grado nga<br />
katungdanan <strong>sa</strong> pagtab<strong>ang</strong> og andam<br />
<strong>sa</strong> kalibutan al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong> pagbalik.<br />
Sa p<strong>ang</strong>alan ni Jesukristo, amen. ◼<br />
MUBO NGA MGA SULAT<br />
1. Thomas S. Monson, “Ang Ginoo<br />
Nagkinah<strong>ang</strong>lan og mga Misyonaryo,”<br />
Liahona Ene. 2011, 4.<br />
2. Thomas S. Monson, “Samt<strong>ang</strong> Kita<br />
Nagkatigum Pag-u<strong>sa</strong>b,” Liahona Nob. 2010,<br />
5–6.<br />
3. Tan-awa <strong>sa</strong> stats.allblacks.com.<br />
4. Tan-awa <strong>sa</strong> Bob Howitt, Super Sid: <strong>The</strong><br />
Story <strong>of</strong> a Great All Black (1978), 27.<br />
5. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ni Presidente<br />
Maxwell Horsford, Kaikohe New Zealand<br />
Stake, Mar. 2011.<br />
6. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ngadto ni Elder<br />
Sidney Going, Mar. 2011.<br />
7. <strong>Mga</strong> sulat <strong>sa</strong> e-mail gikan ni Elder Sidney<br />
Going, Mar. 2011.<br />
8. Tan-awa <strong>sa</strong> stats.allblacks.com/asp/pr<strong>of</strong>ile<br />
.asp?ABID=324.<br />
9. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ni Presidente<br />
Maxwell Horsford, Kaikohe New Zealand<br />
Stake, Mar. 2011.<br />
10. Si Sid Going gihatagan og award nga<br />
MBE (Member <strong>of</strong> the Order <strong>of</strong> the British<br />
Empire) niadtong 1978 al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
kontribusyon <strong>sa</strong> sport nga rugby (tan-awa<br />
<strong>sa</strong> Howitt, Super Sid, 265).<br />
11. Moises 7:62.<br />
12. Daniel 2:45.<br />
13. Tan-awa <strong>sa</strong> 1 Nephi 14:12–14.<br />
14. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 29:7.<br />
15. Tan-awa <strong>sa</strong> Deseret News 2011 <strong>Church</strong><br />
Almanac (2011), 430, 432, 458, 463,<br />
487, 505.<br />
16. Sa Disyembre 31, 2010.<br />
17. Mosiah 3:17.<br />
18. Thomas S. Monson, Liahona Ene. 2011, 4.<br />
19. Thomas S. Monson, Liahona Nob. 2010, 5–6.<br />
20. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 90:11.<br />
21. Pakig-istorya <strong>sa</strong> telepono ngadto ni Elder<br />
Sidney Going, Mar. 2011.<br />
22. “Men<strong>sa</strong>he gikan <strong>sa</strong> Un<strong>ang</strong> Kap<strong>ang</strong>ulohan,”<br />
Al<strong>ang</strong> <strong>sa</strong> Kalig-on <strong>sa</strong> mga Kabatan-onan:<br />
Pagtuman <strong>sa</strong> Atong Katungdanan ngadto<br />
<strong>sa</strong> Dios (booklet, 2001), 2–3.<br />
23. Tan-awa <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad<br />
43:18; 45:40.<br />
24. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:44.<br />
25. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:45, 46.<br />
26. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 88:96.<br />
27. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:45; tan-awa<br />
u<strong>sa</strong>b <strong>sa</strong> Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 29:13;<br />
88:96–97.<br />
28. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:48.<br />
29. Doktrina ug mga Pakig<strong>sa</strong>ad 45:49.
Paglaum<br />
Ni Elder Steven E. Snow<br />
Sa Kap<strong>ang</strong>ulohan <strong>sa</strong> Seventy<br />
Ang atong paglaum <strong>sa</strong> Pag-ula mohatag kanato og gahum<br />
pinaagi <strong>sa</strong> paghatag kanato og mah<strong>ang</strong>turong p<strong>ang</strong>lantaw.<br />
A ng<br />
among pamilya nagtubo<br />
didto <strong>sa</strong> bukid nga disyerto <strong>sa</strong><br />
habagat<strong>ang</strong> Utah. Talag<strong>sa</strong> ra<br />
<strong>ang</strong> ulan, ug naglaum og maayo nga<br />
adunay igo nga ulan <strong>sa</strong> umaabut nga<br />
kainit <strong>sa</strong> summer. Dayon, <strong>sa</strong>ma karon,<br />
naglaum kami nga moulan, nag-ampo<br />
kami nga moulan, ug <strong>sa</strong> panahon <strong>sa</strong><br />
kawalay paglaum, nagpua<strong>sa</strong> kami nga<br />
moulan.<br />
Ang istorya gisugilon didto mahitungod<br />
<strong>sa</strong> apoh<strong>ang</strong> lalaki nga midala <strong>sa</strong><br />
iy<strong>ang</strong> singko anyos nga apong lalaki<br />
aron maglakaw-lakaw libut <strong>sa</strong> lungsod.<br />
Kadugayan, miabut sila <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong><br />
ka gamayng <strong>sa</strong>ri-<strong>sa</strong>ri nga tindahan <strong>sa</strong><br />
Main Street diin mihunong sila aron<br />
m<strong>ang</strong>inom og s<strong>of</strong>tdrink. U<strong>sa</strong> ka <strong>sa</strong>kyanan<br />
<strong>ang</strong> miabut gikan <strong>sa</strong> laing lungsod<br />
ug <strong>ang</strong> drayber miduol <strong>sa</strong> apohan.<br />
Mitudlo <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka gamayng p<strong>ang</strong>anod,<br />
<strong>ang</strong> estr<strong>ang</strong>hero n<strong>ang</strong>utana, “Sa imong<br />
hunahuna moulan kaha?”<br />
“N<strong>ang</strong>hinaut gayud ako,” mitubag<br />
<strong>ang</strong> tigul<strong>ang</strong> nga lalaki, “bi<strong>sa</strong>g dili na<br />
l<strong>ang</strong> para nako, bi<strong>sa</strong>g para na l<strong>ang</strong> <strong>sa</strong><br />
bata. Kay nakita nako nga nag-ulan na.”<br />
Ang paglaum u<strong>sa</strong> ka pagbati nga<br />
naghatag og kadasig <strong>sa</strong> atong inadlawadlaw<br />
nga kinabuhi. Gihulagway kini<br />
isip “<strong>ang</strong> pagbati nga . . . makapahimo<br />
<strong>sa</strong> mga p<strong>ang</strong>hitabo nga labing maayo.”<br />
Kon kita adunay paglaum, kita “madasigong<br />
magpaabut . . . uban <strong>sa</strong> tinguha<br />
ug makatarunganon nga pag<strong>sa</strong>lig”<br />
(dictionary.reference.com/browse/<br />
hope). Sa ingon, <strong>ang</strong> paglaum naghatag<br />
og u<strong>sa</strong> ka piho nga makapakalma<br />
nga impluwensya <strong>sa</strong> atong kinabuhi<br />
<strong>sa</strong>mt<strong>ang</strong> ma<strong>sa</strong>ligon kita nga nagpaabut<br />
<strong>sa</strong> umaabut nga mga p<strong>ang</strong>hitabo.<br />
U<strong>sa</strong>hay naglaum kita <strong>sa</strong> mga but<strong>ang</strong><br />
diin kita dili kaayo makakontrolar<br />
o dili makontrolar. Naglaum kita og<br />
maayo nga panahon. Naglaum kita og<br />
<strong>sa</strong>yo nga tingpamulak. Naglaum kita<br />
nga <strong>ang</strong> atong paborito nga sports<br />
team modaug <strong>sa</strong> World Cup, <strong>sa</strong> Super<br />
Bowl o <strong>sa</strong> World Series.<br />
Ang ingon nga mga paglaum nakapahimong<br />
nindot <strong>sa</strong> atong kinabuhi<br />
ug ka<strong>sa</strong>garan mo<strong>sa</strong>ngput ngadto <strong>sa</strong><br />
dili <strong>sa</strong>gad, gani matuo-tuohon nga<br />
kinaiya. Sama pan<strong>ang</strong>lit, <strong>ang</strong> akong<br />
ug<strong>ang</strong>an nga lalaki ganahan kaayo<br />
<strong>sa</strong> mga sport, apan nakumbinser siya<br />
nga kon dili siya motan-aw <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong><br />
paboritong basketball team <strong>sa</strong> telebisyon,<br />
<strong>ang</strong> team ka<strong>sa</strong>garan modaug. Sa<br />
dih<strong>ang</strong> nag-edad pa ko og 12 anyos,<br />
namugos ko nga isul-ob <strong>ang</strong> mao<br />
gihapon nga pares <strong>sa</strong> wala pa malabhi<br />
nga mga medyas <strong>sa</strong> matag dula<br />
<strong>sa</strong> baseball <strong>sa</strong> Little League nga may<br />
paglaum nga modaug. Ang akong<br />
inahan mipatipig niini kanako <strong>sa</strong> luyo<br />
<strong>sa</strong> balkon.<br />
Sa laing mga higayon <strong>ang</strong> atong<br />
mga paglaum mo<strong>sa</strong>ngput ngadto <strong>sa</strong><br />
mga p<strong>ang</strong>andoy nga makapadasig<br />
kanato ug mopalihok kanato. Kon kita<br />
naglaum nga mahimong mas maayo<br />
<strong>sa</strong> eskwelahan, kana nga paglaum<br />
mahimong matuman pinaagi <strong>sa</strong> makugihon<br />
nga pagtuon ug pag<strong>sa</strong>kripisyo.<br />
Kon kita naglaum nga modula <strong>sa</strong> mananaog<br />
nga team, kana nga paglaum<br />
moresulta <strong>sa</strong> kanunay nga pagpraktis,<br />
dedikasyon, pagtinab<strong>ang</strong>ay ug <strong>sa</strong> katapu<strong>sa</strong>n<br />
kalampu<strong>sa</strong>n.<br />
Si Roger Bannister u<strong>sa</strong> ka estudyante<br />
<strong>sa</strong> pagka-doktor didto <strong>sa</strong><br />
England kin<strong>sa</strong> adunay dako nga paglaum.<br />
Nagtinguha siya nga mahimong<br />
un<strong>ang</strong> tawo nga modagan og u<strong>sa</strong> ka<br />
milya (1.6 km) nga dili maabtan og<br />
upat ka minuto. Tungod kay <strong>sa</strong> un<strong>ang</strong><br />
katunga <strong>sa</strong> ika-20 nga siglo, <strong>ang</strong> hilig<br />
kaayo <strong>sa</strong> lumba <strong>sa</strong> dagan madasigon<br />
nga nagpaabut <strong>sa</strong> adlaw nga may<br />
tawo nga modagan og u<strong>sa</strong> ka milya<br />
nga dili molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto.<br />
Sulod <strong>sa</strong> mga katuigan dagh<strong>ang</strong> sikat<br />
kaayo nga mga runner <strong>ang</strong> hapit<br />
makahimo, apan <strong>sa</strong> gihapon wala pay<br />
nakadagan og u<strong>sa</strong> ka milya nga dili<br />
molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto. Si Bannister<br />
migahin <strong>sa</strong> iy<strong>ang</strong> kaugalingon<br />
<strong>sa</strong> iskedyul <strong>sa</strong> grabe nga pagban<strong>sa</strong>y<br />
uban <strong>sa</strong> paglaum nga matuman <strong>ang</strong><br />
iy<strong>ang</strong> tumong <strong>sa</strong> paghimo og u<strong>sa</strong> ka<br />
bag-ong rekord <strong>sa</strong> kalibutan. Ang<br />
uban nga nahilambigit <strong>sa</strong> sport misugod<br />
<strong>sa</strong> pagduha-duha kon mahimo<br />
ba <strong>ang</strong> pagdagan <strong>sa</strong> u<strong>sa</strong> ka milya nga<br />
dili molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto. Ang<br />
mga tawo nga gikonsiderar nga mga<br />
eksperto gani miingon nga <strong>ang</strong> lawas<br />
<strong>sa</strong> tawo dili makahimo <strong>sa</strong> pagdagan<br />
og ingon nga gikusgon <strong>sa</strong> ingon ka<br />
layo. Sa map<strong>ang</strong>anuron nga adlaw<br />
niadtong Mayo 6, 1954, <strong>ang</strong> dakong<br />
paglaum ni Roger Bannister natuman!<br />
Miabut siya <strong>sa</strong> finish line sulod <strong>sa</strong><br />
3:59.4, naghimo og bag-ong rekord<br />
<strong>sa</strong> kalibutan. Ang iy<strong>ang</strong> paglaum <strong>sa</strong><br />
pagdagan og u<strong>sa</strong> ka milya nga dili<br />
molapas <strong>sa</strong> upat ka minuto nahimong<br />
p<strong>ang</strong>andoy nga natuman pinaagi <strong>sa</strong><br />
pagban<strong>sa</strong>y, kakugi ug dedikasyon.<br />
Ang paglaum makadasig og mga<br />
p<strong>ang</strong>andoy ug moawhag kanato <strong>sa</strong><br />
pagtuman niadto nga mga p<strong>ang</strong>andoy.<br />
Ang paglaum lam<strong>ang</strong>, hinoon, dili<br />
makapahimo kanatong malampuson.<br />
Dagh<strong>ang</strong> dalaygon nga mga paglaum<br />
<strong>ang</strong> wala m<strong>ang</strong>atuman, napugngan<br />
nga mahitabo bi<strong>sa</strong>n pa man <strong>sa</strong><br />
maayong mga intensyon tungod <strong>sa</strong><br />
katapulan.<br />
Mayo 2011<br />
53
Isip mga ginikanan, <strong>ang</strong> atong<br />
gihambin nga mga paglaum nakasentro<br />
<strong>sa</strong> atong mga anak. Naglaum kita<br />
nga sila managko nga respon<strong>sa</strong>bling<br />
modumala ug may matarung nga<br />
kinabuhi. Ang ingon nga mga paglaum<br />
dali ra kaayong maguba kon kita<br />
wala maghimo og maayo nga mga<br />
ehemplo. Ang paglaum lam<strong>ang</strong> wala<br />
magpa<strong>sa</strong>but nga <strong>ang</strong> atong mga anak<br />
magdako diha <strong>sa</strong> pagkamatarung. Kinah<strong>ang</strong>lan<br />
gayud nga mogahin kita og<br />
panahon uban kanila diha <strong>sa</strong> family<br />
home evening ug maanindot nga mga<br />
kalihokan <strong>sa</strong> pamilya. Kinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga kita motudlo kanila <strong>sa</strong> pag-ampo.<br />
Kinah<strong>ang</strong>lan nga kita moba<strong>sa</strong> uban<br />
kanila <strong>sa</strong> mga kasulatan ug motudlo<br />
kanila <strong>sa</strong> importante nga mga baruganan<br />
<strong>sa</strong> eb<strong>ang</strong>helyo. Pinaagi lam<strong>ang</strong> niini<br />
nga posibling matuman <strong>ang</strong> atong<br />
gihambin nga mga paglaum.<br />
Dili gayud kita motugot nga <strong>ang</strong><br />
paglaum mapulihan og pagkawalay<br />
kadasig. Si Apostol Pablo misulat nga<br />
kita “magadaro nga may paglaum”<br />
(1 <strong>Mga</strong> Taga-Corinto 9:10). Ang pagbaton<br />
og paglaum makapalambo <strong>sa</strong><br />
atong kinabuhi ug makatab<strong>ang</strong> kanato<br />
nga madasigong magpaabut <strong>sa</strong> umaabut.<br />
Nagdaro man kita <strong>sa</strong> umahan<br />
aron makatanom o nagpakabuhi, gikinah<strong>ang</strong>lan<br />
nga kita, isip mga Santos <strong>sa</strong><br />
Ulahing mga Adlaw, adunay paglaum.<br />
Sa eb<strong>ang</strong>helyo ni Jesukristo, <strong>ang</strong><br />
paglaum mao <strong>ang</strong> tinguha <strong>sa</strong> Iy<strong>ang</strong><br />
mga sumusunod aron maka<strong>ang</strong>kon og<br />
mah<strong>ang</strong>turong kaluwa<strong>sa</strong>n pinaagi <strong>sa</strong><br />
Pag-ula <strong>sa</strong> Manluluwas.<br />
Mao gayud kini <strong>ang</strong> paglaum nga<br />
kinah<strong>ang</strong>l<strong>ang</strong> anaa kanatong tanan.<br />
Mao kini <strong>ang</strong> nakapalahi kanato <strong>sa</strong><br />
uban dinhi <strong>sa</strong> kalibutan. Si Pedro<br />
miawhag <strong>sa</strong> nag-una nga mga sumusunod<br />
ni Kristo nga “andam kanunay<br />
<strong>sa</strong> pagtubag k<strong>ang</strong> bi<strong>sa</strong>n kin<strong>sa</strong> nga<br />
m<strong>ang</strong>utana <strong>sa</strong> hinungdan <strong>sa</strong> paglaum<br />
nga anaa kaninyo” (1 Pedro 3:15).<br />
Ang