kozhakanova-dissertacia.pdf

Р.МакКейннің аудармасы: «Nowadays, two hundred people hanker after a
hundred head of livestock. Will they live in peace before they have destroyed one
another in this scramble?».
Р.МакКейннің «hanker after» деген баламасы «армандау, тілеу, қалау»
деген мағыналарды береді. Аудармашының «сұғын қадауға» қолданған
баламасы сҽтсіздеу шыққан. «Аузынан қан ағызу» фразеологизмі бұрыннан
бар, ақын бұл фразеологизмге «қара» сҿзін қосып «аузынан қара қан ағызу» деп
нақтылайды.
Отыз жетінші сҿз – Абай афоризмдерінен тұрады. Афоризмдерден де
образды фразеологизмдерді кҿруге болады. «Ашулы адамның сҿзі аз болса,
ыза, қуаты артында болғаны. Егер де аузынан қара қан ағызса, домбыт
мақтаншақ, я қорқақ».
С.Санбаевтың аудармасы: «Безвреден - кто в гневе кричит. Бойся того,
кто в гневе молчит».
К.Серикбаеваның аудармасы: «Если некто молчит в гневе, значит всю силу
гнева он затаил в себе. Извергающий черную брань – обычно хвастун или
трус».
В.Шкловскийдың аудармасы: «Кричащий в гневе – смешон, молчащий в
гневе – страшен».
С.Санбаев пен В.Шкловский түпнұсқа мҽтінді қысқартқан, сондықтан
«аузынан қара қан ағызу» фразеологизмінің дискурсы ашылмаған, орнына
қарапайым түрде С.Санбаев «кричит», В.Шкловский «кричащий» деп алады.
К.Серикбаеваның аудармасы «извергающий черную брань» түпнұсқаға
ҽлдеқайда жақын. Орыс тіліндегі «бобы разводить», «точить лясы» деген
фразеологизмдер бар. Аудармашы түпнұсқадағы былапыт кҿп сҿйлеуге
осындай фразеологизмдерді қолдануы қажет болатын.
Р.МакКейннің аудармасы: «He who keeps silent in his anger contains his
fury within himself. He who spits abuse is either a braggart or a coward».
Р.МакКейннің аудармасын қазақ тіліне кері аударатын болсақ «балағат
сҿз айту» деген мағына шығады.
«Сүттей ұю» фразеологизмі «қалтықсыз сену, шын илану, шын беріле,
ықыласы түсе қалу» дегенді білдіреді. Жалпы, автор қазақтың кемшілігін
кҿрсете отырып, фразеологизмдер арқылы ҿз эмоциясын білдіріп отырған.
Абай ҿзінің қасында жақын жүрген шҽкірт достарына, үміт еткен жақсы
жастарына аса бір жылы жүрекпен ағалық ҿсиет етіп айтқан.
Ақын қырқыншы қарасҿзінде: «Қазақтың шын сҿзге нанбай, құлақ та
қоймай, тыңдауға қолы да тимей, пҽлелі сҿзге, ҿтірікке сүттей ұйып, бар
шаруасы судай ақса да, соны ҽбден естіп ұқпай кетпейтұғыны қалай?».
С.Санбаевтың аудармасы: «Но стоит появиться вымыслу, как они
сбиваются вокруг него, подобно молоку, в которое брошена закваска. И не
уйдут, пока не дослушают все до последнего слова, даже если все их
собственные дела с концами уйдут под воду».
72