Telematyka jako nowoczesne narzędzie wsparcia działalności firm ...

Zeszyty Naukowe 2/2006
Telematyka jako nowoczesne narzędzie
wsparcia działalności firm branży TSL
Henryk Miszczyk
Wprowadzenie
Odpowiedzi na pytania, co to jest telematyka? i jakie jest jej zastosowanie,
pozwoli na przedstawienie, jak powstawała infrastruktura i jaki ma wpływ na rozwój
i działanie branży Transport Spedycja Logistyka. Wykorzystanie telematyki jest
ściśle związane ze specyfiką tej branży, czyli kompresją czasu i zwiększaniem
jakości świadczonych usług. Ciągłe skracanie czasu usługi i wysoka jej jakość może
być osiągnięta najszybciej przy wykorzystaniu telematyki i najnowocześniejszych
technologii z nią powiązanych.
Telematyka to dziedzina, której zastosowanie jest coraz szerzej zauważane
i doceniane przez kadry zarządzające. W branży TSL najważniejszym składnikiem
przewagi konkurencyjnej jest czas, w jakim towar przebywa drogę producent
a odbiorca finalny. Kolejne to bezpieczeństwo ładunku i wiedza na temat, gdzie
znajduje się w danej chwili?
W tym celu niezbędna okazuje się telematyka. Stosowane przez nią
najnowocześniejsze rozwiązania z dziedzin, takich jak telekomunikacja czy
informatyka, powodują, że jest to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi
branży TSL. Wykorzystanie najnowocześniejszych technologii jest niezbędne
i wszechobecne.
W niniejszym artykule przedstawione zostaną główne części systemu
telematyki i korzyści płynące dzięki niej dla zwiększenia konkurencyjności firm.
Telematyka – nowoczesna koncepcja działania
Telematyka to termin określający szerokie zastosowanie narzędzi
telekomunikacyjnych do przekazywania i wykorzystywania informacji. Pojawił się
w kręgu specjalistów i jak wiele innych nowinek technicznych szybko został
zaakceptowany przez organizacje.

224
Henryk Miszczyk
Termin „telematyka” wprowadzony został przez Komitet Konsultacyjny ds.
Międzynarodowej Telefonii i Telegrafii (CCITT), będący częścią Międzynarodowej
Unii Telekomunikacyjnej, i pochodzi od francuskiego słowa telematique, co oznacza
połączenie technologii obliczeniowej z technologią komunikacyjną (z łącznością) 1 .
Jest to dział telekomunikacji zajmujący się przekazywaniem, wymianą lub
rozpowszechnieniem informacji pod postacią nieruchomego obrazu,
przedstawiającego tekst alfanumeryczny, znaki graficzne, pismo, rysunki lub
fotografie; przykładem usług telematycznych są: teletekst, telefaks, wideotekst
i poczta elektroniczna 2 .
Termin ten występuje zazwyczaj z przymiotnikiem, określającym dziedzinę
zastosowania, np.: telematyka transportu, telematyka medyczna, telematyka
biblioteczna, telematyka operacyjna, telematyka przemysłowa.
Można więc przyjąć, że telematyka oznacza rozwiązania telekomunikacyjne,
informatyczne i informacyjne oraz rozwiązania automatycznego sterowania,
dostosowane do potrzeb obsługiwanych systemów fizycznych, oraz rozwiązania
automatycznego sterowania, dostosowane do potrzeb obsługiwanych systemów
fizycznych – wynikających z ich zadań, infrastruktury, organizacji, procesów
utrzymania oraz zarządzania – i zintegrowane z tymi systemami 3 . System
telematyczny powinien zawierać w sobie dążenie od osiągania tych samych celów,
co wymusza zastosowanie kompatybilnych składników. Ważne jest, aby przy
tworzeniu systemu przyszli jego uczestnicy uzgodnili wspólnie cele i zadania,
ponieważ jakiekolwiek błędy mogą spowodować wadliwe działanie. Ważne też
jest, aby dane w systemie były aktualizowane na bieżąco. W systemach telematyki
transportu niezbędne jest jak najszybsze reagowanie, np. na takie składowe, jak
pogoda czy natężenie ruchu. Telematyka logistyki duży nacisk kładzie np. na to,
gdzie znajduje się w danej chwili ładunek czy przesyłka. Przykład takiego
zastosowania można zobaczyć na każdej ze stron internetowych firm kurierskich.
Klient w czasie rzeczywistym może śledzić swoją przesyłkę, co pozwala mu na
skuteczne dostosowanie do niej swoich działań. Przykładem tego typu rozwiązania
telematycznego jest usługa firmy kurierskiej DHL:
– DHL Expressis – umożliwia w ciągu kilku sekund dostęp do informacji
o statusie przesyłki w wiadomości sms po przesłaniu numeru listu
przewozowego;
– DHL ExpressWap – daje dostęp do informacji o przesyłkach i usługach za
pomocą telefonu komórkowego;
– DHL Toolbar – daje dostęp do informacji o nadanej przesyłce z przeglądarki
internetowej;
1 W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Muza, Warszawa 2001.
2 Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa, PWN, 2004.
3 K.B. Wydro, Telematyka – znaczenia i definicje terminu. Telekomunikacja i techniki
informacyjne 1-2/2005 s. 117.

Telematyka jako nowoczesne narzędzie wsparcia działalności firm branży TSL 225
– DHL eTrack – sprawdzanie przesyłek przy użyciu poczty elektronicznej bez
potrzeby stałego dostępu do Internetu. 4
Zastosowanie tej i innych usług telematycznych przyciąga wielu klientów ze
względu na kompresje czasu świadczonych usług i praktycznie wyeliminowanie
sytuacji zaginięcia przesyłki. Tego typu usługi najczęściej powstawały dla potrzeb
samych firm ale szerokie ich zastosowanie i powszechność urządzeń
teleinformatycznych wśród klientów doprowadziło do udostępnienia tego typu usług.
Rynek TSL W Polsce
Przemiany polityczne w Polsce po 1989 roku spowodowały szybki rozwój
wymiany towarów zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym. Dostęp do
handlu międzynarodowego został z demonopolizowany, co zachęciło polskie firmy
do rozszerzenia działalności. Kolejnym krokiem było uwolnienie transportu spod
monopolu państwa. Przez długie lata dostęp do prowadzenia działalności
transportowej miał praktycznie każdy przedsiębiorca. Sytuacja ta zmieniła się
w 2004 roku. Każdy, kto chce prowadzić działalność transportową musi uzyskać
licencję. Licencje podzielono na krajowy i międzynarodowy przewóz towarów
i osób. Do uzyskania jej niezbędny jest Certyfikat Kompetencji Zawodowych,
zgodny z ustawą o transporcie drogowym 5 .
Od 2004 roku, to jest od momentu naszego wstąpienia do Unii Europejskiej,
licencja jest obowiązkowa. Przepisy dotyczące spedycji też do niedawna były
nieuregulowane. Sytuację w tym przypadku wymusiła, jak twierdzą zgodnie
wszyscy w branży, nie tyle Unia Europejska, co zbyt duża liczba nieuczciwych
spedytorów. Zgodnie z nowymi przepisami od 2006 roku spedytorzy też muszą
posiadać licencje.
Działalność logistyczna, jeżeli nie obejmuje wcześniej wymienionych form
działania, jest prowadzona na zasadach ogólnych i niewymagana jest licencja.
Głównymi czynnikami rozpatrywanymi w firmach TSL są:
– stan i poziom szeroko rozumianej infrastruktury (drogowej, teleinformatycznej
i prawnej),
– wskaźniki makroekonomiczne (m.in. tempo wzrostu, PKB, PKB per capita,
poziom stopy bezrobocia, inflacja),
– ogólnie rozumiana kultura gospodarcza, w której mieszczą się takie czynniki,
jak: przedsiębiorczość, (wydajność), poziom wykształcenia kadry
menedżerskiej oraz dostęp do różnych form kształcenia. 6
Struktura telematyczna ma również duży wpływ na formy kształcenia.
W firmach często rozproszonych na dużym obszarze wykorzystuje się
4 WWW.dhl.pl 28.07.2006 (to niejedna usługa telematyczna świadczona przez DHL).
5 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.
6 Transport, (red.) W. Rydzykowski i K. Wojewódzka-Król, PWN, Warszawa 2006, s. 262

226
Henryk Miszczyk
infrastrukturę telematyczną do szkolenia pracowników. Jest to przykład jak ważne
jest sprzężenie tych czynników dla poprawy i rozwoju branży.
Infrastruktura telematyczna wspierająca TSL
Nierozłączną częścią ogólnej infrastruktury logistycznej na świecie stają się
urządzenia do odbioru, przetwarzania, magazynowania i przesyłania informacji.
Zarówno urządzenia, jak i ich oprogramowanie stały się niezbędne do prowadzenia
działalności logistycznej. Rozwój tego typu infrastruktury jest niezbędny ze
względu na rosnące wymagania klienta (czas, bezpieczeństwo czy zasięg usług).
Dynamiczne rozszerzanie rynków zbytu i chęć zdobywania ich przez firmy
wymuszają na operatorach logistycznych podążanie za klientem.
Transport, magazynowanie, produkcja i obsługa klienta wchodzą w skład
zintegrowanego łańcucha dostaw i wraz z technologią informacyjną zmierzają do
stworzenia logistycznego systemu informacji.
Rys. 1. Logistyczny System Informacyjny
Źródło: R. Gołembska M. Szymczak Logistyka międzynarodowa, PWE, Warszawa
2004, s. 112
LIS (Logistics Information System) to połączenie najnowszych urządzeń
i oprogramowania w celu skoordynowania systemu logistyki w płaszczyznach
zaopatrzenia, produkcji, magazynowania i dystrybucji. Przepływy informacyjne
w logistyce i ich objętość stają się punktem wyjścia do rozważań na temat
logistycznego systemu informacji. Aby wybrać informacje najistotniejsze z punktu

Telematyka jako nowoczesne narzędzie wsparcia działalności firm branży TSL 227
trafności decydowania, o największej wartości w krótkim czasie, należy
zastosować odpowiednie środki i techniki informacyjne. 7 Najważniejsze są tu: ilość
zmiennych i niezbędna szybkość przeliczeniowa, którą mogą zapewnić urządzenia
telematyczne.
Elektroniczna Wymiana Dokumentacji
Ścisłe powiązanie handlu z procesami transportu, pośrednictwa (spedycji) czy
magazynowania wytwarza proces masowego przepływu informacji i związanych
z tym dokumentów. Przygotowanie procesu wiąże się z dużą ilością dokumentów
takich jak przewozowe, ubezpieczeniowe czy finansowe.
Proces ten często przygotowywany jest przy użyciu urządzeń telematycznych
np. komputera, telefonu, faxu (poszukiwanie transportu/ładunku wystawienie
faktury itp.), w końcowej fazie dokumenty przesyłane są każdy osobno tradycyjną
pocztą. W efekcie sam proces znalezienia ładunku w firmie transportowej trwa
kilka minut, dopełnienie formalności resztę dnia, a rozliczenie do kilku dni.
W 1960 roku przy Komitecie EWG do Rozwoju Handlu powstała grupa
robocza, której zadaniem było badanie sposobów uproszczenia i standaryzacji
dokumentów eksportowych. Rezultaty prac tej grupy są obecnie znane jako
UN/EDIFACT (United Nation Elektronic Data Interchange for Administration,
Commerce and Transport), czyli Elektroniczna Wymiana Danych w Administracji,
Handlu i Transporcie 8 .
EDIFACT to nic innego jak wymuszony przez „życie” i kurczący się czas
świadczenia usług, standard przepływu informacji, skracający trwanie szeregu
procesów do kilku sekund i ograniczający wykorzystanie ludzi.
Komunikaty (dokumenty) standardu EDIFACT umożliwiają przesyłanie
informacji niezbędnych do realizacji transakcji handlowych. Komunikaty te
możemy podzielić na trzy grupy:
– komunikaty handlowe (katalog cenowy, zamówienie, faktura), które
umożliwiają wymianę informacji pomiędzy sprzedającym i kupującym;
– komunikaty transportowe (zlecenie transportowe, awizo dostawy), używane
w celu organizacji dostaw towaru;
– komunikaty finansowe (przelew, informacja o ruchu na koncie), używane do
realizowania płatności i informowania o ruchach pieniężnych 9 .
Do zalet systemu EDIFACT zaliczymy eliminację dokumentacji papierowej,
ręcznego wprowadzania danych, ponowne wprowadzanie danych, błędy
7 I. Garabar, Integracja procesów gospodarczych warunkiem efektywnej działalności
polskich przedsiębiorstw przyszłości WWW.zti.com.pl, 30.07.2006.
8 Elektroniczna wymiana danych w transporcie. Praca zbiorowa. Instytut Transportu
Samochodowego, Warszawa 1993, s. 127.
9 WWW.edi.pl, 26.07.2006.

228
Henryk Miszczyk
informacji, koszty administracji i czasu cyklu transakcji handlowych 10 . EDIFACT
to również krok do procedur just in time, skrócenie czasu rozliczenia co ma wpływ
na płynność finansową organizacji, lepszą wymianę informacji z otoczeniem.
Pracownik używający EDI jest tylko operatorem systemu dostosowanego do
wszystkich jego elementów, co pozwala na wyeliminowanie wielu błędów
proceduralnych. Procedury są tylko koordynowane przez pracownika.
EDIFACT usprawnia:
– wydajność,
– konkurencyjność,
– wymianę danych 11 .
Używając metafory organizacji 12 , jako część systemu telematycznego
EDIFACT jest jak „krew” branży TSL. Metafora „organizmu” pasuje tu najlepiej,
gdyż EDIFACT transportuje wszystko, co potrzebne jest do życia i sprawnego
funkcjonowania organizacji.
System EDI łączy się z techniką AI automatycznej identyfikacji. Tandem
EDI/AI stanowi dzisiaj jedną nierozerwalną technikę znakowania towarów. Dzisiaj
oznakowanie towaru kodem EAN/UCC 13 i naniesienie nań kodu kreskowego jest
warunkiem dopuszczenia go do obrotu w nowoczesnych i ponadkrajowych
systemach dystrybucji. Nieprzypadkowo więc o systemie EAN/UCC mówi się jako
o „uniwersalnym międzynarodowym języku biznesu” 14 . EDIFACT to podwalina
i główna siła napędzająca Logistyczny System Informacyjny.
Nawigacja obiektów ruchomych
Potrzeba posiadania informacji, gdzie znajduje się w danej chwili statek i czy
zmierza we właściwym kierunku, było początkiem nawigacji. Pierwsze tego typu
pomiary określające pozycję ustalano względem punktów odniesienia na lądzie (po
dziś dzień na niewielkich wyspach, np. na Morzu Północnym, stoją drewniane
wieże o odpowiednim kształcie określające kierunek, z którego statek się zbliża),
a po wyjściu na morze za pomocą kompasu, sekstansu i położenie względem
gwiazd czy słońca.
Pierwsze technologicznie zaawansowane urządzenia do namierzania jednostek
to okres II wojny światowej i wykorzystanie radaru. Radar działał na zasadzie
wysłania fal radiowych, które po odbiciu się od obiektu powracały, i po obliczeniu
czasu i kierunku można było zlokalizować obiekt. Krokiem na przód były systemy
10 Transport, pod red. W. Rydzkowskiego..., op. cit., s. 404.
11 Tamże, s. 405
12 Szerzej na ten temat G. Morgan, Obrazy organizacji, PWN 2005.
13
EAN-European Article Numbering – europejska numeracja artykułów w obrocie
detalicznym.
14 E. Gołembska, M. Szymczak, Logistyka międzynarodowa, PWE 2004, s. 117.

Telematyka jako nowoczesne narzędzie wsparcia działalności firm branży TSL 229
Decca i LORAN. Decca to system nadajników umieszczonych na stałe, z których
każdy wysyła ciągłą falę radiową (CW) o innej, ale synchronizowanej
częstotliwości. W odbiorniku bada się zależności fazowe między poszczególnymi
parami odbieranych sygnałów. Na specjalnej mapie, gdzie zaznaczono zależności
fazowe dla danego regionu, należy odnaleźć punkty, gdzie ten warunek jest
spełniony 15 .
Nieco inaczej działa system LORAN. Hiperboliczny system nawigacyjny
LORAN (LOng RAnge Nawigation) wywodzi się ze słynnego z czasów II wojny
światowej systemu Gee. Radiolatarnie LORAN są zorganizowane w łańcuchy:
stacja główna (master) i stacje podległe (slave). Stacja główna inicjuje nadawanie
grup impulsów pomiarowych, wyzwalając tym samym nadawanie stacji
podległej 16 . Pozwala to na dokładniejsze określenie pozycji obiektu, LORAN
został wprowadzony do lotnictwa w celu określania pozycji samolotów.
Te dwa systemy dały podwalinę do rozpoczęcia dalszych prac nad problemem
położenia obiektu, lecz posiadały wiele wad, np. zakłócenia propagacji fal pod
wpływem warunków meteorologicznych, co wypaczało odczyty. Przełomowym
okresem okazał się wyścig w kosmos. Wystrzelenie w 1957 roku pierwszego
sztucznego satelity rosyjskiego SPUTNIKA pozwoliło na opracowanie
namierzania sygnału satelity i na tej podstawie określenie położenia odbiornika, tak
powstał wojskowy system TRANSIT.
W roku 1973 opracowano doskonalszy system NAVSTAR GPS (Globar
Positioning System), udostępniony do celów cywilnych w 1983 r. (pełną
sprawność system uzyskał dopiero w 1995 r.). Obecnie wykorzystuje on 24 satelity
okrążające Ziemię oraz 2 zapasowe satelity na Ziemi gotowe do wystrzelenia 17 .
„Zimna wojna” i wyścig zbrojeń doprowadził do powstanie „Glonassa”
(Globalnaja Nawigacjonnaja Sputnikowaja Sistiema).
W latach 80. kraje europejskie rozpoczęły prace nad własnym systemem
i w odróżnieniu od poprzedników jest on od początku dedykowany służbie
cywilnej i wykorzystaniu jako telematyczny system wsparcia biznesu. W konkretną
inicjatywę Unii Europejskiej przerodziły się jednak dopiero w 1994 r. Jej efektem
będzie pierwszy cywilny system nawigacji satelitarnej Galileo, którego
uruchomienie planowane jest na 2008 r. 18 .
Powstawanie systemów namiaru satelitarnego nie wykluczyło wcześniejszych
działań poprzedników. Często można spotkać urządzenia łączące funkcje systemu
LORAN i GPS w celu weryfikacji i dokładniejszego namiaru. Od momentu
wprowadzenia mikrokomputerów urządzenia do pozycjonowania nie zajmują już
kajuty na statku. Można je spotkać jako jedną z funkcji telefonu mobilnego czy
15 Poznaj się z GPS, Elektronika dla Wszystkich 1/97, s. 31 (autor red.).
16 www.heding.enter.net.pl
17 E. Gołembska, M. Szymczak, Logistyka międzynarodowa..., op. cit., s. 118.
18 www.galileo.kosmos.gov.pl

230
Henryk Miszczyk
niewielkiego panelu w samochodzie. Producenci już przygotowują urządzenia,
które jednocześnie będą w stanie wykorzystywać wszystkie systemy, a nam
pozostaje tylko wyobrazić sobie jak dokładnie możemy określić gdzie jest nasz
samochód czy przesyłka.
Sieci łączności telekomunikacyjnych i satelitarnych
jako przykład usprawnień telematycznych
W tej części krótko scharakteryzowane zostaną główne systemy służące do
łączności i przesyłania informacji niezbędnych w telematyce. Wykorzystanie
nawigacji satelitarnej jest niezbędne do włączenia do procesów logistycznych
łączności satelitarnej. Szczególne znaczenie ma w przypadku transportu dalekiego
zasięgu, często z wykorzystaniem wielu środków transportu na obszarze całego
świata.
Jednym z nowatorskich projektów był projekt Iridium, stworzony przez firmę
Motorola. System składał się z 66 satelitów. Każdy satelita wyposażony był
w anteny do komunikacji z czterema sąsiednimi satelitami, oraz z 48-wiązkową
anteną do łączności z Ziemią. 19
System dzięki swoim możliwością przesyłania głosu i transmisji danych miał
przyciągnąć klientów biznesowych, którzy są w ciągłej podróży, i firmy
obsługujące dalekie trasy, oraz administracje rządowe. System został stworzony do
szybkiej łączności bez ograniczeń spowodowanych odległością. Jednak koszty
połączeń w ciągle taniejących usługach sieci komórkowych doprowadziły do
upadłości projektu Iridium w 1999 roku.
Drugim systemem łączności satelitarnej jest Globalstar, który został stworzony
przez specjalistów firm Loral i Qualcomm. Opiera się on na systemie 48 satelitów
niskoorbitujących i dołączonych 4 satelitów geostacjonarnych nadzorujących pracę
systemu. W odróżnieniu od systemu Iridium nie przewidziano łączności między
satelitami, ale tylko z naziemną bramką (Gateway), a potem tradycyjnymi kablami.
Plany firmy Globalstar są wiąże się w większym stopniu z obsługą podróżujących
w granicach danego kraju. Szybki i dynamiczny rozwój sieci doprowadził nawet do
tego, że w 2001 roku z roamingu satelitarnego Globalstar mogli korzystać abonenci
sieci Idea. W tym czasie był to pierwszy w Polsce powszechnie dostępny dla
abonentów sieci GSM system, mający cechy zarówno naziemnej łączności
komórkowej, jak i satelitarnej łączności komórkowej 20 . Podobnie jak Iridium
Globalstar nie wytrzymał konkurencji szybko rozwijających się sieci, GSM
i ogłosił w 2002 r. bankructwo.
Najbliższy naszemu sercu jest system Inmarsat, ze względu na lokalizację
jednego z naziemnych punktów w Psarach k. Kielc. Inmarsat rozpoczął pracę
19 WWW.kt.agh.edu.pl, 30.07.2006
20 Transport…, op. cit., s. 390.

Telematyka jako nowoczesne narzędzie wsparcia działalności firm branży TSL 231
operacyjną w 1982 r. jako system oferujący usługi umożliwiające łączność
telefoniczną i tekstową ze statkami na całym obszarze pomiędzy 75º szer. geogr.
płn. a 75º szer. geogr. płd. W chwili obecnej urządzenia tego standardu są
wykorzystywane również na lądzie jako instalacje przewoźne lub stacjonarne
w miejscach trudno dostępnych. Aktualnie oferowany przez Internet pakiet
standardów: Inmarsat-A, Inmarsat-C, Inmarsat Aero, Inmarsat-D/D+(Paging),
Inmarsat-B, Inmarsat-M i mini-M, który umożliwia świadczenie usług dla
obiektów ruchomych na morzu, lądzie i w powietrzu w zakresie telefonii, tekstu,
transmisji danych, faksu, usług przywoławczych oraz łączności „na ratunek” 21 . Jest
to najwyższy dostępny standard łączności na świecie dzięki swojemu zasięgowi
i wykorzystaniu najnowszych technologii.
Rozwój technologii i jej miniaturyzacja pozwoliły na umieszczanie tego typu
urządzeń w dowolnego typu jednostkach transportowych. Archaiczne szafy
radionadawcze z okrętów i olbrzymie systemy namierzania satelitów montowane
na okrętach wojennych dziś można zmieścić w komputerze przenośnym.
Podnoszenie konkurencyjności branży TSL przez szerokie
zastosowanie telematyki
Opisane powyżej różnego rodzaju techniki powstały w wojsku i w łączności.
W miarę ich rozwoju zauważono możliwości szerokiego zastosowania ich w takich
dziedzinach, jak: transport, spedycja czy logistyka. Współczesnym wyzwaniem dla
firm transportu samochodowego i spedycji jest czas i jakość. 22 Obecnie te firmy
które wdrożą koncepcje konkurowania czasem zapewniają sobie warunki rozwoju.
Osoba nadzorująca transport może w każdej chwili kontaktować się z kierowcą,
kapitanem statku czy pilotem samolotu, i na odwrót, i znać ich pozycje.
Dowodzący jednostką może dużo wcześniej zdobyć informacje, np. na temat
pogody, czasu rozładunku, zmiany trasy/miejsca wyładunku, utrudnień
spowodowanych przez zdarzenia drogowe. Wymaga to wyższych umiejętności od
kierowcy. Obsługa jest udogodnieniem, ale tylko wtedy, gdy nie jest kłopotliwa.
Systemy te często wprowadzane są w firmach dla potrzeb bezpieczeństwa.
Częste napady rabunkowe nie tylko na samochody ciężarowe a nawet piractwo
w wielu częściach świata, wymusza stosowanie urządzeń telematycznych do
zabezpieczenia pracownika i ładunku. Często kierowca nie zdąży złożyć zeznań na
policji, kiedy skradziony zestaw jest już odzyskany. Wszystko to dzięki
telepatycznemu wykorzystaniu nawigacji satelitarnej i łączy telekomunikacyjnych.
Odpowiednie połączenie konsoli łączności z komputerom pokładowym i sensorami
w zbiorniku paliw pozwala sprawdzić i uniknąć kradzieży paliwa, a w momencie
21 WWW.psary.tpsa.pl
22 Transport..., op. cit., s. 387.

232
Henryk Miszczyk
gdy kierowca przekracza czas pracy, tachograf po informacji do nadzorującego
może za jego zgodą zatrzymać pojazd.
Dla klienta to spełnienie wymagań, że wysyła przesyłkę i od początku do końca
wie, co się z nią dzieje i kiedy dotrze do adresata. Więc nie będzie ryzykował i np.
wysyłając drogie i szybko psujące się towary wybierze firmę wykorzystującą
telematykę. Telematyka to interdyscyplinarne wykorzystanie osiągnięć
telekomunikacyjnych i informatycznych. Dzięki szybkiemu rozwojowi telefonii
GSM i jej zastosowaniu branża TLS zwiększa swój wachlarz usług i jakość ich
świadczenia.
Przedstawione zagadnienia związane z telematyką odnoszą się głównie do
branży Transportu Spedycji i Logistyki, co nie wyklucza stosowania w innych
dziedzinach życia codziennego i gospodarki. Od zwykłych połączeń
wykonywanych przez sieć telefonów rozstawionych przy autostradach do
satelitarnej łączności pomiędzy fabryką producenta, środkiem transportu
a systemem zarządzającym magazynem odbiorcy. Telematyka staje się potężnym
narzędziem niezbędnym do wygranej na rynku. To również szansa dla młodych
ludzi wchodzących na rynek pracy. Pracodawcy w branży coraz częściej poszukują
osób posługujących się narzędziami telematycznymi i posiadających umiejętności
do szerszego ich rozumienia i zastosowania. Telematyka wkroczyła prawie do
wszystkich dyscyplin choć w różnym stopniu. Branża TSL to globalna sieć
obsługująca różnego rodzaju firmy na całym świecie. Telematyka i wprowadzanie
jej narzędzi niezbędne było w momencie otwierania się rynków całego świata.
Chyba największymi zaletami, które zauważamy, to skrócenie czasu procesu,
zmniejszenie ograniczeń związanych z przepływem informacji, międzynarodowe
standardy, minimalizacja kosztów. Rosnąca rola tej dyscypliny zauważalna jest
przy projektach, jakie są podejmowane i ich ponadnarodowy charakter. Nie tylko
firmy, ale i państwa inwestują w tę dziedzinę w celu polepszenia warunków życia
swoich obywateli. Telematyka to teraźniejszość branży TSL, która staje się
motorem napędowym nie tylko dla niej, ale i wszystkich organizacji z nią
związanych.
Bibliografia
1. Nowa encyklopedia powszechna PWN. Warszawa 2004.
2. W. Kopaliński Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Muza Warszawa
2001.
3. Transport, (red.) W. Rydzykowski i K. Wojewódzka-Król, PWN Warszawa 2006.
4. Elektroniczna wymiana danych w transporcie. Praca zbiorowa. Instytut Transportu
Samochodowego, Warszawa 1993.
5. E. Gołembska, M. Szymczak, Logistyka międzynarodowa, PWE 2004.

Telematyka jako nowoczesne narzędzie wsparcia działalności firm branży TSL 233
Czasopisma
1. K.B. Wydro, Telematyka- znaczenia i definicje terminu. Telekomunikacja i Techniki
Informacyjne 1-2/2005.
2. Poznaj się z GPS, Elektronika dla Wszystkich 1/97.
Akty prawne
1. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, DzU Nr 125
Netografia
1. WWW.DHL.pl
2. WWW.zti.com.pl, I. Garabar Integracja procesów gospodarczych warunkiem
efektywnej działalności polskich przedsiębiorstw przyszłości
3. WWW.edi.pl
4. www.heding.enter.net.pl
5. www.galileo.kosmos.gov.pl
6. WWW.kt.agh.edu.pl
7. WWW.psart.tpsa.pl
Mgr Henryk Miszczyk specjalizuje się w dziedzinie teorii
organizacji, w szczególności zarządzaniem rozwojem,
konkurencyjnością. W pracy zawodowej zarządzaniem projektami
w branżach: transport, logistyka. Jest absolwentem Akademii
Świętokrzyskiej w Kielcach Wydziału Zarządzania i Administracji,
a obecnie doktorantem Uniwersytetu Warszawskiego na Wydziale
Zarządzania. Uczestniczył w badaniach naukowych wg projektu
Ministerstwa Nauki i Informatyzacji i Komitetu Badań Naukowych nr
2H02D02122 „Instytucjonalizacja otoczenia biznesu a wzrost
konkurencyjności podmiotów gospodarczych regionu”. Prowadzi
zajęcia z Teorii Organizacji na Wydziale Zarządzania i Administracji
Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach. Jest członkiem
Świętokrzyskiego Towarzystwa Nauk Organizacji i Kierowania
i Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego. Obecnie jest Dyrektorem
ds. logistyki w firmie „Via” sp. z o.o. oraz Koordynatorem ds.
logistyki w Ś.P.R.D. TRAKT w Kielcach.