Å UMARSKI LIST 7-9/1958

stabala udaljeni do 1 m. U ostalim istraživanim sastojinama, koje su in&če
rijeđega obrasta, ovaj je odnos nepovoljniji za žive panjeve. (V. tabelu l.J.
Primorski bor (P. pinaster). — Istraživanja smo vršili u šumi
P o d ž a r kod Stona. Ona je nastala »lazinanjem« t. j. sjetvom buhača sa
sjemenom primorskog bora i pinjola. U sloju drveća su spomenute vrste
borova, a u sloju grmlja je degradirana makija. Geološki supstrat je krečnjak
kredine formacije. Tlo je skeletna do skeletoidna braunizirana crvenica.
Mi smo evidentirali 228 panjeva primorskog bora. Na živim panjevima
je kora u svemu ista kao na prizemnom dijelu debla živih stabala.
Živi panjevi su potpuno rezistentni prema truljenju, dok je na njima,
ispod reza, izumrlo kambijalno tkivo (v. si. 1). Širina toga pojasa bez kambija
povećava se sa starošću živoga panja, pa smo ustanovili, da ona iznosi
7 do 10 cm na panjevima starim oko 40 godina.
Korijenje primorskog bora srašćuje do 5 m međusobne udaljenosti
stabala. Postotak broja živih panjeva u odnosu na broj mrtvih panjeva je
znatno velik samo do 3 m međusobne udaljenosti drveća. Tako je u spomenutoj
sastojini taj odnos slijedeći: na 1 m udaljenosti od najbližeg
drveća živih panjeva ima 92% i mrtvih panjeva 8%, na 2 m udaljenosti
je živih panjeva 82°/« i mrtvih 18 0/ °, te na 3 m živih panjeva je 71°/»
prema 29% mrtvih panjeva, ali već na 4 m udaljenosti od susjednih stabala
živih panjeva ima samo 28% i mrtvih panjeva 72% (v. tabelu 1).
Slika 1. -r- Zivi panj primorskog bora u šu
mi Podžar kod Stona. Ispod reza je vidljiv
dio bez kore i kamibija.
Snimljeno 16. VIII. 1957.
Foto: M. Simunović
Pinjol (P. pine a). — Istraživanja i za ovu vrstu smo vršili u naprijed
pomenutoj mješovitoj sastojini primorskog bora i pinjola. Evidentirali smo
ukupno 208 panjeva.
270