Pobierz plik - Sumi Agro

B e z p ł a t n y i n f o r m a t o r d l a g o s p o d a r s t w r o l n y c h 

Nr 2, czer wiec 2011 

Problem obrotu podrobionym środkiem 

ochrony roślin MOSPILAN 20 SP 

Tomasz Malczewski, Prezes Zarządu SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O. 

Sumi Agro Poland Sp. z o. o. jest wyłącznym importerem i dystrybutorem w Polsce środka ochrony roślin MOSPILAN 20 SP produkowanego przez japońską spółkę Nippon 

Soda Co., Ltd. Nasza spółka ma wyłączną licencję na posługiwanie się w Polsce słownym znakiem towarowym MOSPILAN oraz wyłączne prawo wprowadzania preparatu 

MOSPILAN 20 SP na rynek na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Niestety jego podróbki coraz częściej pojawiają się na polskim rynku. 

W związku z rozpoczęciem tegorocznego 

sezonu stosowania MOSPILANU 

zaczęły do nas masowo napływać informacje 

o coraz liczniejszych przypadkach 

pojawiania się na rynku podróbek 

tego produktu. W większości 

przypadków dotyczą one produktów 

nielegalnie przywożonych do Polski 

z Ukrainy. Według naszych informacji, 

są to środki nieoryginalne, opatrzone 

podrobionymi znakami towarowymi, 

z oznaczeniami i instrukcjami pisanymi 

cyrylicą, które w żadnym razie 

nie mogą być przedmiotem obrotu 

w Polsce. Większość zgłaszanych przypadków 

dotyczy województw podlaskiego 

i lubelskiego oraz powiatów 

grójeckiego i wareckiego w województwie 

mazowieckim. 

Badania kilku próbek produktów nieoryginalnych, 

wykonane w wyspecjalizowanych 

laboratoriach producenta 

w Japonii, wykazały wiele niezgodności 

w porównaniu ze składem oryginalnego 

produktu, np. zbyt małą ilość 

substancji aktywnej lub jej całkowity 

brak oraz obecność różnych zanieczyszczeń. 

W próbkach stwierdzono 

obecność substancji, których charakterystyka 

chemiczna i toksykologiczna 

nie jest do końca poznana. Mogą one 

zagrażać zdrowiu i życiu ludzi oraz bezpieczeństwu 

środowiska. 

MOSPILAN 20 SP dostępny jest 

w handlu w następujących opakowaniach 

jednostkowych (saszetkach): 

20 g; 40 g; 80 g; 125 g; 200 

g ; 600 g i 1,2 kg (opakowania produktu 

oryginalnego - fot. 1). Mają 

one charakterystyczną szatę graficzną. 

Przód opakowania ma fioletowe 

tło oraz kolorową falę w dolnej 

części. Na odwrocie opakowania 

znajduje się tekst etykiety na białym 

tle, a pod tekstem – fioletowy 

napis MOSPILAN. Dla porównania 

zamieszczamy także przykładowe 

zdjęcia opakowań produktów podrobionych 

(fot. 2). 

Przypadków pojawiania się podróbek 

nie należy mylić z tzw. importem 

równoległym środków ochrony roślin. 

Import równoległy może odbywać się 

wyłącznie na podstawie zezwolenia 

wydanego przez Ministra Rolnictwa 

i Rozwoju Wsi i może dotyczyć jedynie 

środków ochrony roślin: 

•• 

dopuszczonych do obrotu w innym 

państwie Unii Europejskiej 

lub Europejskiego Porozumienia 

o Wolnym Handlu (EFTA) i identycznych 

z preparatem zarejestrowanym 

w Polsce (zawierających te 

same substancje aktywne i w takiej 

samej ilości, mających jednakową 

formę użytkową oraz właściwości 

fizyczne i chemiczne); 

•• 

sklasyfikowanych pod względem 

stwarzania przez nie zagrożeń dla 

zdrowia ludzi, pszczół i organizmów 

wodnych zgodnie z przepisami UE; 

•• 

mających zakres stosowania nie 

szerszy niż zakres stosowania środka 

zarejestrowanego w Polsce; 

•• 

oznakowanych i opakowanych 

zgodne z obowiązującymi w Polsce 

przepisami o substancjach i preparatach 

chemicznych. 

Substancje o nieznanym składzie 

i pochodzeniu mogą doprowadzić 

do zniszczenia upraw, skażenia 

środowiska naturalnego, a przede 

wszystkim stwarzają zagrożenie dla 

życia i zdrowia ludzi i zwierząt. 

Obrót towarami opatrzonymi podrobionymi 

znakami towarowymi jest 

przestępstwem, za które może grozić 

kara grzywny, ograniczenia wolności 

lub pozbawienia wolności. Sąd 

może również orzec przepadek podrobionych 

towarów i urządzeń/materiałów 

służących do ich wytwarzania. 

Dodatkowo, dokonywanie obrotu 

towarami opatrzonymi podrobionymi 

znakami towarowymi stanowi cywilnoprawne 

naruszenie przepisów 

Prawa własności przemysłowej i czyn 

nieuczciwej konkurencji. 

Ponadto konfekcjonowanie oraz obrót 

środkami ochrony roślin są w polskim 

porządku prawnym poddane regulacjom 

rangi ustawowej oraz ścisłej 

kontroli państwa dokonywanej przez 

wyspecjalizowane organy, w szczególności 

Główny Inspektorat Ochrony 

Roślin i Nasiennictwa i inspektoraty 

wojewódzkie ORiN. Ten szczególny 

OSTRY FUNGICYD ZBOŻOWY 

Szlachetna broń w zwalczaniu chorób zbóż 

Ostry, zapobiegawczy i wyniszczający sposób działania 

Jednym skutecznym cięciem likwiduje mączniaka prawdziwego zbóż 

sztuka walki również z mączniakiem! 

Czy wiesz, że… Kendo (jap. 剣道 kendō, pol. droga miecza) – to sztuka walki wywodząca się z szermierki japońskich samurajów. 

dokończenie na stronie 2

2 

reżim jest uzasadniony koniecznością zapewnienia 

bezpieczeństwa wytwarzania żywności 

i ochrony zdrowia i życia obywateli: 

•• 

zgodnie z przepisami ustawy o ochronie roślin 

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin 

i Nasiennictwa dysponuje prawem nakładania 

na osoby sprzedające środki ochrony 

roślin niedopuszczone do obrotu (a więc 

m. in. środki podrobione) bardzo wysokich 

kary pieniężnych. 

•• 

Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin 

i Nasiennictwa w drodze decyzji nakazuje 

wycofanie środka ochrony roślin z obrotu na 

koszt posiadacza, jeżeli środek ten nie jest dopuszczony 

do obrotu lub sprzedawany jest 

w nieoryginalnych opakowaniach. 

Pragniemy uczulić Państwa na opisane zjawisko 

i przestrzec przed podejmowaniem działań, które 

mogłyby prowadzić do wejścia w kolizję z prawem. 

Należy podkreślić, że odpowiedzialności 

prawnej związanej ze obrotem podrobionymi 

środkami ochrony roślin mogą podlegać nie 

tylko ich producenci, importerzy i dystrybutorzy, 

ale w uzasadnionych wypadkach także 

osoby świadomie zakupujące i stosujące tego 

typu preparaty. 

Warto również wspomnieć, że rolnicy korzystający 

z dopłat bezpośrednich, w przypadku stwierdzenia 

stosowania niezarejestrowanych środków 

ochrony roślin, tracą prawo do ich pobierania. 

Każdy przypadek zetknięcia się z MOSPILANEM 

budzącym podejrzenia co do swojej oryginalności 

winien być odnotowywany i zgłaszany 

do naszej firmy, która deklaruje wolę wszelkiej 

współpracy w zakresie walki z przedstawionym 

zjawiskiem. 

Fot. 2. Przykłady opakowań produktów podrobionych lub nielegalnych 

Fot. 1. Przykłady opakowań oryginalnego preparatu MOSPILAN 20 SP 

Mospilan – bezwzględnie 

skuteczny i niezwykle bezpieczny 

Paweł Banach, Dyrektor Działu Rejestracji i Rozwoju Produktów SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O. 

W związku z rozwojem produkcji biopaliw 

w ostatniej dekadzie obserwuje się rosnące zapotrzebowanie 

na rośliny oleiste. Według danych 

statystycznych pierwsza dekada XXI wieku 

charakteryzowała się dynamicznym wzrostem 

produkcji rzepaku i rzepiku od 437 tys. ha w roku 

2000 do 810 tys. w roku 2009 (dane GUS). Jedynie 

w 2010 roku zaobserwowano niewielki 5% spadek 

produkcji wynikający głównie z warunków 

pogodowych w 2010 roku, tj. niskich temperatur 

powietrza i niedoborów opadu w kwietniu i maju, 

a także dwukrotnej powodzi w maju i czerwcu, 

a dalej wynikających z tego lokalnych strat spowodowanych 

podtopieniami plantacji. 

Przy wzroście areału zasiewów tym bardziej istotna 

jest właściwa ochrona przed ważnymi szkodnikami 

tych upraw. Nadal dotychczas najważniejszą, 

podstawową, najskuteczniejszą i „ostateczną 

bronią” pozostaje stosowanie chemicznych 

środków ochrony roślin. Za najważniejsze szkodniki 

rzepaku uważa się m.in. chowacza czterozębnego 

(Ceutorhynchus quadridens Panz.), chowacza 

brukwiaczka (Ceutorhynchus napi Gyll.), chowacza 

podobnika (Ceutorhynchus assimilis Payk.), pryszczarka 

kapustnika (Dasyneura brassicae Winn.) 

i słodyszka rzepakowego (Meligethes aeneus F.). 

Stosowanie integrowanej metodyki ochrony 

roślin ma też coraz większe znaczenie gospodarcze 

i ekonomiczne. Wdrożenie do praktyki 

ochrony roślin przepisów Dyrektywy Parlamentu 

Europejskiego i Rady 2009/128/WE wręcz nakłada 

od 1 stycznia 2014 roku na rolnika we wszystkich 

krajach członkowskich wymóg ochrony integrowanej. 

Tym samym przyjmuje się, że środki 

dopuszczone do obrotu będą o coraz wyższym 

stopniu bezpieczeństwa dla człowieka i zwierząt 

oraz coraz bardziej selektywne w odniesieniu do 

organizmów pożytecznych. 

Jednym z takich środków nowej generacji jest 

Mospilan 20 SP, którego substancją biologicznie 

czynną jest acetamipryd – związek z grupy pochodnych 

neonikotynoidów. Są to neurotoksyny 

działające na centralny układ nerwowy owadów w 

sposób odmienny od innych grup chemicznych. 

W ostatnich latach wiele mówiło się o tych nowych 

insektycydach neonikotynoidowych. Należy jednak 

zwrócić uwagę, że jest to grupa niejednorodna. 

Należą do niej insektycydy nitroguanidynowe, 

a więc bardzo toksyczne i niebezpieczne dla 

pszczół (imidachlopryd, 

chlotianidyna 

czy tiametoksam) 

oraz 

insektycydy 

z grupy pirydylometyloaminowej, 

które 

są bezpieczne 

dla pszczół. 

Do tej drugiej 

grupy należy 

acetamipryd 

i tiachlopryd. 

Acetamipryd 

jest insektycydem 

o dobrze 

poznanej aktualnej 

charakterystyce 

ekotoksykologicznej 

i selektywności 

działania zarówno w odniesieniu do owadów 

szkodliwych, jak i pożytecznych. Jedną z najważniejszych 

zalet środka jest jego bardzo niska toksyczność 

ostra dla pszczoły miodnej, co pozwala 

na przeprowadzanie zabiegów chemicznych nawet 

podczas kwitnienia rzepaku. Rozpoznane są 

dobrze procesy biotransformacji, metabolizmu 

i zanikania acetamiprydu w organizmach żywych 

i w środowisku. Preparat Mospilan 20 SP należy 

do nielicznej grupy insektycydów najbezpieczniejszych 

obecnie dla środowiska i zdrowia człowieka. 

Dzięki oryginalnej formie użytkowej preparat 

tworzy nielotny roztwór wodny substancji 

aktywnej, przez co opóźnia parowanie środka z 

powierzchni roślin oraz pozwala na stosowanie 

niskich koncentracji. W myśl nowych integrowanych 

programów ochrony nowoczesny insektycyd 

powinien zadziałać szybko i skutecznie, ale jednocześnie 

bezpiecznie dla środowiska i selektywnie, 

a następnie jak najszybciej zniknąć – najlepiej bez 

śladu w postaci metabolitów. W taki sposób działa 

i zachowuje się Mospilan 20 SP. Transformacja 

acetamiprydu w glebie w zależności od rodzaju 

gleby, temperatury, wilgotności i innych czynników 

trwa średnio 2-8 dni. Acetamipryd łatwo 

przenika przez lipidy i woski okryw ciała owadów 

oraz kutykulę roślin. Na roślinie wykazuje działanie 

wgłębne, translaminarne i systemiczne działanie 

w roślinie, co chroni substancję aktywną 

przed degradacją fotochemiczną, parowaniem 

i zmywaniem przez deszcz. Dodatkowo poprzez 

specyficzne działanie translaminarne i wgłębne 

produkt utrzymuje się w roślinie nawet do 10 dni 

w zależności od gatunku i fazy rozwojowej rośliny. 

Dla porównania insektycydy pyretroidowe 

czy fosforoorganiczne dają spektakularny efekt 

tzw. „knock-down”, ale ich działanie jest krótkie 

i np. nie chronią przed kolejnymi nalotami chowaczy. 

Decydując się na użycie pyretroidu, musimy 

pamiętać by zabieg przeprowadzić bardzo 

precyzyjnie, w optymalnej fazie wzrostu rośliny, 

w warunkach optymalnej temperatury i przy prognozie 

bezdeszczowej pogody przez minimum 

24 godziny. Efekt działania chloropiryfosu może 

satysfakcjonować przeciętnego rolnika, gdyż w 

łanie nie widać i nie słychać odgłosów życia żadnych 

innych owadów, wśród nich niestety również 

pszczół i innych zapylaczy. Wysoka toksyczność 

związków fosforoorganicznych dla entomofauny i 

dla człowieka jest powodem, dla którego w wielu 

krajach, między innymi w Niemczech, wycofano 

je z ochrony rzepaku. Długi okres prewencji dla 

pszczół tych preparatów praktycznie uniemożliwia 

zabiegi w uprawach kwitnących rzepaku. 

Kolejnym ważnym zagadnieniem dotyczącym stosowania 

środków chemicznych do ochrony upraw 

jest odporność szkodników. Populacje agrofagów 

występują zwykle w bardzo dużej liczebności, 

co przyczynia się do łatwiejszego wykształcania 

przez nie odporności. Dlatego też należy 

mieć na uwadze, jakie preparaty były stosowane

w ubiegłych latach, a wręcz niedopuszczalne 

jest stosowanie wielokrotnie w jednym sezonie 

wegetacyjnym środków z tej samej grupy 

chemicznej. Dla dobrej ochrony rzepaku potrzebne 

są 2, 3, a nawet 4 chemiczne zabiegi 

w sezonie, choć zdarza się, że i to nie wystarcza. 

Nawet jeśli stosowany przez nas środek 

jest skuteczny, należy bezwzględnie wymieniać 

go na inny, aby stosowaniem jednego 

preparatu nie doprowadzić do wykształcenia 

się u szkodnika odporności. Aktualnie mamy 

do czynienia z szeroką paletą środków ochrony 

roślin z różnych grup chemicznych. 

Najbardziej popularną grupą insektycydów są 

pyrytroidy i związki fosforoorganiczne. Warto 

zwrócić uwagę na stosowanie innych środków. 

Opisane powyżej cechy związane z ekotoksykologią 

i własnościami fizyko-chemicznymi insektycydu 

Mospilan 20 SP wskazują, że środek 

ten może być użyty do zwalczania szkodników 

w każdej fazie wegetacji roślin bez względu 

na panujące temperatury. Ogromnym atutem 

jest bezpieczeństwo dla pszczół, które całkowicie 

tolerują stosowane dawki acetamiprydu. 

Mospilan 20 SP jest nowoczesnym insektycydem 

przydatnym w strategii zapobiegania 

odporności szkodników jako wymiennik pyretroidów, 

związków fosforoorganicznych oraz 

insektycydów z innych grup chemicznych. Dla 

zachowania jego skuteczności i przydatności 

w ochronie roślin w latach przyszłych konieczne 

jest rozważne jego stosowanie. 

cyjna ograniczała również dostęp do rzepaku 

wszystkim zapylaczom. 

Na pozostałych trzech poletkach zastosowano 

trzy różne insektycydy – Mospilan 20 

SP, związek fosforoorganiczny i pyretroid. 

Zaobserwowano, że na liczbę nasion w łuszczynie 

ma istotne znaczenie obecność zapylaczy 

w uprawie. Najmniej nasion wytworzyły 

łuszczyny na poletkach z izolatorem, 

następnie na poletkach po zabiegu chloropiryfosem 

i lambda-cyhalotryną. Najwięcej 

zaś było na poletku kontrolnym i po zastosowaniu 

selektywnego insektycydu Mospilan 

20 SP. Również, zgodnie z oczekiwaniami, na 

poletku kontrolnym, a więc niechronionym 

żadnymi środkami, plon rzepaku był o 20% 

niższy w porównaniu z poletkiem po zastosowaniu 

środka Mospilan 20 SP lub poletku 

z izolatorami. Na poletkach po aplikacji środkami 

zawierającymi lambda-cyhalotrynę i 

chloropiryfos zaobserwowano wzrost plonu 

w porównaniu z kontrolą, jednak był on 

niższy o 5-8% w porównaniu do poletek z 

izolatorami lub poletek, na których zastosowano 

insektycyd Mospilan 20 SP. Powyższe 

doświadczenie potwierdza po raz kolejny, 

że warunkiem bezwzględnie koniecznym 

do uzyskania dobrych plonów w uprawie 

rzepaku jest obecność owadów zapylaczy. 

W tym przypadku otrzymujemy dodatkowy 

dowód uzasadniający stosowanie środków 

bezpiecznych dla pszczół zwłaszcza w okresie 

kwitnienia rzepaku. 

3 

W IOR Poznań w latach 2007-2008 prowadzono 

szereg doświadczeń mających na celu porównanie 

różnych parametrów plonu rzepaku w 

zależności od stosowanych środków ochrony 

roślin. Utworzono kilku rodzajów poletek. W 

jednej z kombinacji kontrolnej – bez zabiegów 

chemicznych – wszystkie owady zapylające, 

w tym najważniejsze szkodniki, m.in. takie jak 

słodyszek, miały swobodny dostęp do roślin. 

W pozostałych kombinacjach wyodrębniono 

poletko z izolatorem, gdzie nie stosowano żadnych 

zabiegów chemicznych, ale siatka izola- 

Reasumując, jak wynika z powyższych badań, 

stosowanie środków ochrony roślin jest 

niezbędnym warunkiem uzyskania dobrych 

i wysokiej jakości plonów rzepaku. Według 

nowych wymogów UE preparat Mospilan 20 

SP jest insektycydem absolutnie niezbędnym 

w strategii zapobiegania odporności 

szkodników. Wykazuje się bardzo dobrymi 

właściwościami fizycznymi i chemicznymi, 

dzięki którym działa niezależnie od 

temperatury powietrza w czasie zabiegu. 

Dzięki swojej formie użytkowej tworzy nielotny 

roztwór wodny substancji aktywnej, 

przez co opóźnia parowanie z powierzchni 

roślin, a jednocześnie działa dłużej niż popularne 

insektycydy, chroniąc uprawę dłużej 

przed kolejnymi nalotami szkodników. 

Charakteryzuje się dobrym profilem toksykologicznym 

i ekotoksykologicznym. Jest 

produktem wysoce bezpiecznym dla pszczół 

i innych owadów zapylających. Poprzez działanie 

powierzchniowe zwalcza agrofagi żołądkowo 

i kontaktowo. Poprzez działanie 

translaminarne i systemiczne w roślinie może 

chronić uprawę dłużej przed kolejnymi nalotami 

szkodników. Nie ma żadnych ograniczeń 

w stosowaniu, a więc może być także 

stosowany w uprawach roślin kwitnących. 

Kolejnym korzystnym aspektem produktu 

jest brak kaucji. Zawiera substancję aktywną 

zgodną z najnowszymi wymogami unijnymi 

i metodykami IP. 

PROMOCJA 

wykonane z lateksu na wkładzie bawełnianym 

szorstka powierzchnia ułatwia chwytanie mokrych, 

śliskich przedmiotów 

elastyczne oraz odporne na rozdarcie i przecieranie 

izolują w średnich i niskich temperaturach 

odporne na detergenty 

Zabójczy dla SZKODNIKÓW, bezpieczny dla pszczół – to jest mi na rękę! 

* Oferta dostępna tylko w najlepszych sklepach ze środkami ochrony roślin do wyczerpania zapasów. O szczegóły pytaj sprzedawcę. Lista sklepów dostępna na stronie www.sumiagro.pl

4 

Właściwie sformułowane zasady nawożenia 

Firma Phosyn specjalizuje się w formulacji i produkcji mikroskładników odżywczych dla wielu upraw – od zbóż i ziemniaków po różne rodzaju uprawy sadownicze. 

Jednym z kluczy do opłacalności produkcji jest zapewnienie roślinom dostępu do mikroelementów, gdyż zrównoważone odżywianie pomaga zapobiegać chorobom. 

Nawozy dolistne firmy Phosyn to wysoko skoncentrowane odżywki, które są bezpieczne, łatwe w użyciu i odpowiednie do stosowania w mieszankach, np. ze środkami 

ochrony roślin. Nawozy produkowane są w zakładach w Pocklington w Wielkiej Brytanii. Od wielu lat dystrybutorem nawozów firmy Phosyn na rynku polskim jest 

firma SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O. 

Nawożenie pozakorzeniowe zapewnia 

precyzyjną aplikację 

kluczowych elementów odżywczych 

we właściwym czasie, czyli 

w krytycznych fazach wzrostu 

i rozwoju roślin uprawnych. 

Dokarmiane mogą być liście, 

owoce, czy też ich zawiązki, w zależności 

od tego, jakiego efektu 

oczekujemy. Nawozy firmy Phosyn 

formułowane są z wysokiej jakości 

komponentów, których dobór 

zależy od formy ostatecznego produktu 

oraz jego zastosowania. 

Określenie „nawóz formułowany” 

oznacza, iż w toku jego produkcji 

wykorzystano substancje 

poprawiające walory użytkowe, 

zwiększające przyswajalność 

pierwiastków oraz wspomagające 

jego stosowanie (rys. 1). Do 

takich dodatków należą emulgatory, 

substancje obniżające napięcie 

powierzchniowe, zwiększające 

przyczepność oraz substancje rozpulchniające 

kutikulę. 

Emulgatory pozwalają na trwałe 

utrzymanie jednorodności roztworu, 

polepszają rozpuszczalność, 

zwiększają możliwość mieszania 

(fot. 1, 2) oraz poprawiają 

jakość opryskiwania. 

Substancje obniżające napięcie 

powierzchniowe gwarantują dobre 

pokrycie wszystkich liści cieczą 

roboczą, przez co zwiększają 

powierzchnię wchłaniania z liścia 

i zapobiegają przypaleniom. 

Substancje zwiększające przyczepność 

zapewniają odporność 

roztworu nawozu na zmywanie 

przez deszcz. 

Substancje rozpulchniające kutikulę 

ułatwiają wchłanianie mikroelementów 

przez warstwę wosku 

okrywającą liść (rys. 3) 

Nawozy do aplikacji dolistnej firmy 

Phosyn łatwo jest włączyć 

w istniejący w danym gospodarstwie 

system ochrony roślin, 

dzięki ich dobremu profilowi 

mieszania zbiornikowego 

z pestycydami. Na powszechnie 

dostępnej stronie internetowej 

www.tankmix.com znajduje się 

baza zawierająca wyniki ponad 

30 000 testów mieszalności nawozów 

ze środkami ochrony roślin. 

Baza danych jest aktualizowana 

niemal codziennie, a wyszukiwanie 

produktu ułatwia możliwość 

wyboru według substancji 

aktywnej. 

Fot. 1. Nawóz formułowany dobrze 

miesza się z pestycydami 

Fot. 2. Przeciętne nawozy często nie 

nadają się do mieszania, tworząc 

z pestycydami nierozpuszczalny 

„skrzep’” 

Rys. 1. Porównanie działania nawozów formułowanych oraz nieformułowanych 

na poziom pierwiastków w roślinie 

Rys. 2. Lepsze wchłanianie mikroelementów dzięki zwiększonej powierzchni 

przylegania cieczy 

Nawozy dla rolnictwa oferowane przez SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O. 

Nawóz 

Bortrac (B 150 g/l) 

Składniki 

Bor (B) Wapń(Ca) Magnez (Mg) Mangan(Mn) Azot (N) Fosfor (P 2 

O 5 

) Cynk (Zn) Siarka (S) Molibden (Mo) 

 

Hydromag (MgO 500 g/l) 

Mantrac (Mn 500 g/l) 

 

Photrel Rzepak i Burak 

Seniphos (Fosfor + Wapń) 

Teprosyn (Mn 500 g/l) 

Zintrac (Zn 700 g/l) 

 

Rys. 3. Lepsze wnikanie do wnętrza rośliny dzięki substancjom rozmiękczającym 

kutikulę 

Kompleksowa oferta nawozów SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O.

Bortrac (B 150 g/l) 

Nawóz formułowany do stosowania nalistnego lub doglebowego. Zaleca się stosowanie w zapobieganiu 

niedoborom boru oraz dla poprawy wysokości i jakości plonu. 

Zawartość: 150 g/l boru (B) 

Boroetanolamina 

DAWKI I TERMINY STOSOWANIA 

Burak cukrowy, burak ćwikłowy: Produkt można stosować jednokrotnie: w fazie 4 liści właściwych 

1-3 l/ha, lub dwukrotnie: w fazie 4-6 liści właściwych 1 l/ha oraz przed zwarciem międzyrzędzi 2 l/ha. Zalecana 

ilość wody: 200 l/ha. 

Rzepak ozimy, rzepak jary: Produkt można stosować jednokrotnie: w fazie wzrostu pędu głównego 

3 l/ha, lub dwukrotnie: w fazie 4-6 liści właściwych 1 l/ha oraz w fazie wzrostu pędu głównego 1-2 l/ha. Nie 

stosować w okresie kwitnienia. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Ziemniaki: Oprysk dawką 1 l/ha tydzień po całkowitych wschodach roślin na plantacji. Przy silniejszych 

niedoborach zabieg powtórzyć po 10-14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Kukurydza: 2-3 l/ha w fazie 6 liści właściwych. Przy silniejszych niedoborach zabieg powtórzyć po 10-14 

dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

STOSOWANIE DOGLEBOWE 

Wszystkie uprawy: 5 l/ha przed sadzeniem lub przed wschodami w odpowiedniej ilości wody. 

Najważniejsze zalety: 

•• 

Wysoka jakość i trwałość roztworu 

•• 

Najwyższe stężenie boru 

•• 

Duże możliwości mieszania z innymi nawozami i środkami ochrony roślin 

•• 

Szybkie pobieranie i przemieszczanie się wewnątrz rośliny 

•• 

Łatwy w stosowaniu (nie wymaga wstępnego mieszania), pomaga zredukować nakłady pracy 

Hydromag (MgO 500 g/l) 

Nawóz formułowany do stosowania nalistnego. Zaleca się stosowanie w zapobieganiu niedoborom magnezu 

oraz dla poprawy wysokości i jakości plonu. 

Zawartość: 33,1% = 500 g/l tlenek magnezu (MgO) 

Zawiesina wodorotlenku magnezu 


Burak cukrowy, burak pastewny: 2-4 l/ha w fazie 4-6 liści właściwych. W przypadku silnych niedoborów 

zabieg powtórzyć po 10-14 dniach. Zalecana ilość wody 200 l/ha. 

Rzepak ozimy, rzepak jary, kapustne: zabieg jednokrotny – w początkowej fazie wzrostu pędu głównego 

(BBCH 31-33) w dawce 2-4 l/ha. Nie stosować w czasie kwitnienia. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Zboża ozime, jare: 2-4 l/ha od fazy drugiego liścia właściwego do fazy widocznego pierwszego kolanka (BBCH 

12-31). W przypadku silnych niedoborów zabieg powtórzyć po 10-14 dniach. Możliwe jest również wykonanie 

zabiegu w dawce 2 l/ha od fazy liścia flagowego do końca kłoszenia (BBCH 39-69). Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Ziemniaki: 1-2 l/ha nie wcześniej niż tydzień po całkowitych wschodach roślin na plantacji. W przypadku 

silnych niedoborów zabieg powtórzyć po 10-14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 


•• 

Najwyższej klasy roztwór magnezu o wysokiej koncentracji 

•• 

Zawiera 8-10 razy więcej Mg niż płynny chelat i 3-4 więcej niż produkty na bazie azotanów 

•• 

Poprawia wysokość i jakość plonu 

•• 

Bezpieczny dla roślin 

•• 

Ma dobry profil mieszania ze środkami roślin – doskonale uzupełnia różne programy ochrony 

upraw 

Mantrac (Mn 500 g/l) 

Nawóz formułowany do stosowania nalistnego. Zaleca się stosowanie w zapobieganiu niedoborom manganu 


Zawartość: 500 g/l mangan (Mn) 


Zboża: 1 l/ha od fazy 2 liści do fazy widocznego pierwszego kolanka (BBCH 12-31) – najczęściej w okresie 

pełni krzewienia. W przypadku poważnych niedoborów zabieg należy powtórzyć po 10-14 dniach. Zalecana 

ilość wody: 200 l/ha. W przypadku ozimin wskazany jest wcześniejszy, jesienny zabieg korzystnie wpływający 

na zdolność przezimowania. 

Kukurydza: 1 l/ha w fazie 4-8 liści właściwych. W przypadku silnych niedoborów zabieg powtórzyć po 10-14 


Rzepak: zabieg jednorazowy – 1 l/ha w fazie wzrostu pędu głównego (BBCH 30-39). W przypadku silnych niedoborów 

pierwszy zabieg wykonać w fazie 4-6 liści właściwych, drugi w fazie wzrostu pędu głównego – oba zabiegi dawką 1 l/ha. 

Jeżeli występują silne objawy niedoboru, można dodatkowo wykonać trzeci zabieg 10-14 dni po drugim zabiegu 

– dawka 1 l/ha. Nie stosować w okresie kwitnienia. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Burak cukrowy: 1 l/ha w fazie 4-6 liści właściwych. W przypadku silnych niedoborów zabieg powtórzyć po 10- 

14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Ziemniaki: 1 l/ha tydzień po całkowitych wschodach roślin na plantacji. W przypadku silnych niedoborów 

zabieg powtórzyć po 10-14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 


•• 

Najwyższe stężenie manganu 

– 8 razy większe od standardowego chelatu 

– 4 razy większe od standardowego płynnego nawozu Mn 

•• 

Pozwala na dużą elastyczność w zaleceniach polowych 

•• 

Doskonale wchłaniania się i przemieszcza wewnątrz rośliny 

•• 

Zapewnia długotrwały efekt odżywiania 

•• 

Bezpieczniejszy dla roślin od tradycyjnych nawozów manganowych (siarczan manganu, azotan 

manganu) 

Photrel Rzepak i Burak 

Nawóz dolistny przeznaczony do stosowania w rzepaku, roślinach kapustnych i buraku. Zawiera magnez, 

siarkę, bor, mangan i molibden. Zaleca się stosowanie w zapobieganiu niedoboru składników oraz dla poprawy 

wysokości i jakości plonu. 

Zawartość: 5% bor (B), 7% mangan (Mn), 0,4% molibden (Mo), 13,3% tlenek magnezu (MgO), 36,3% trójtlenek 

siarki (SO 3 

) 

Mieszanina mikroskładników pokarmowych boru (B), manganu (Mn) i molibdenu (Mo) z dodatkiem 

magnezu (Mg) i siarki (S) 


Rzepak ozimy: Jesienią w dawce 1-2 kg/ha (zabieg ten korzystnie wpływa na przezimowanie rzepaku) 

i ponownie wiosną w dawce 1-3 kg/ha. Zabieg wiosenny wykonać przed kwitnieniem. Zalecana ilość 

wody: 200 l/ha. 

Rzepak jary: Zabieg w fazie 4-9 liści właściwych w dawce 1-3 kg/ha. Zaleca się powtórzenie zabiegu po 

10-14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Kapustne: Pierwszy zabieg wykonać w fazie umożliwiającej prawidłowe przyjęcie oprysku (np. faza 4-6 liści 

właściwych) w dawce 2-3 kg/ha. Zaleca się powtórzenie zabiegu po 10-14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Burak: Zabieg w fazie 4-6 liści właściwych w dawce 2-3 kg/ha. Zaleca się powtórzenie zabiegu po 10-14 dniach. 

Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 


•• 

Mieszanina mikroskładników pokarmowych stworzona specjalnie dla rzepaku 

•• 

Skład i formulacja zapewniają skuteczne przejście przez okresy krytyczne w rozwoju rzepaku z pełną 

perspektywą na udany plon 

•• 

Istotna zwyżka plonu rzepaku (średnio ok. 10% przy jednokrotnym zastosowaniu wiosną 

w dawce 3 kg/ha) 

•• 

Istotne podniesienie zaolejenia 

•• 

Powtarzalność efektów stosowania w Polsce, Europie i na świecie 

•• 

Wysokie zawartości składników w produkcie, w tym molibdenu (najdroższego i niezbędnego w prawidłowym 

odżywieniu roślin z rodziny kapustowatych) 

•• 

Doskonale wchłania się i przemieszcza wewnątrz rośliny 

•• 

Długotrwały efekt odżywiania 

•• 

Bardzo bezpieczna formulacja 

Seniphos (Fosfor + Wapń) 

Nawóz formułowany do stosowania nalistnego. Zaleca się stosowanie w zapobieganiu niedoborom fosforu 

i wapnia oraz dla poprawy wysokości i jakości plonu. 

Zawartość: 3% azot (N) całkowitego [1% azot azotanowy, 2% azot amonowy], 23,6% = 310 g/l pięciotlenek 

fosforu (P 2 

O 5 

), 4,3% tlenek wapnia (CaO) 


Ziemniaki: W celu przyspieszenia wzrostu po wschodach stosować 10 l/ha tydzień po całkowitych wschodach 

roślin na plantacji. W celu zwiększenia ilości bulw: zastosować 15 l/ha w okresie tworzenia bulw (tj. 

kiedy 50% zakończeń stolonów ma większą średnicę niż reszta stolonów). W celu zwiększania wielkości 

bulw: minimum 2 zabiegi w dawce 5-10 l/ha. Pierwszy zabieg wykonać w czasie powiększania się bulw 

(tzn. kiedy pierwsze wykształcone bulwy mają średnicę większą niż 10 mm), kolejne zabiegi wykonywać 

co 10-14 dni. Zalecana ilość wody: 200-400 l/ha. 


•• 

Zapewnia odpowiednie proporcje fosforu i wapnia (czynnik ten jest jeszcze ważniejszy, gdy gleba 

w sadzie jest zbyt kwaśna lub zbyt zasadowa, zawiera małą ilość materii organicznej lub gdy pogoda 

jest zimna i deszczowa) 

•• 

Przyczynia się do większych plonów 

•• 

Pozytywnie wpływa na jakość owoców 

•• 

Poprawia odporność roślin na niskie temperatury 

•• 

Poprawia trwałość owoców i ich zdolność przechowalniczą 

•• 

Wzmacnia odporność owoców na choroby 

•• 

Możliwość mieszania z innymi nawozami i środkami ochrony roślin 

•• 

Łatwy w stosowaniu (nie wymaga wstępnego mieszania), pomaga zredukować nakłady pracy 

•• 

Produkt opatentowany 

Teprosyn (Mn 500 g/l) 

Skoncentrowany manganowy nawóz donasienny. 

Zaleca się stosowanie dla lepszego rozwoju systemu korzeniowego. Teprosyn zwiększa pobieranie i wykorzystanie 

przez rośliny składników pokarmowych oraz korzystnie wpływa na kondycję ozimin, przygotowując je 

do lepszego przezimowania 

Zawartość: 500 g/l mangan (Mn) 


Rzepak: 10 l/tonę nasion. 

Zboża: 3 l/tonę ziarna (300 ml/q). 

Kukurydza: 4 l/tonę ziarna. 

Groch, fasola: 3 l/tonę nasion. 


•• 

Unikalny manganowy nawóz donasienna 

•• 

Dostarcza roślinom manganu już od kiełkowania 

•• 

Wspomaga kiełkowanie 

•• 

Dostarcza roślinom mangan jesienią, kiedy opryski mogą nie być możliwe 

•• 

Odżywia uprawy w krytycznych momentach rozwoju 

•• 

Wzmacnia odporność roślin na patogeny grzybowe 

•• 

Może być aplikowany łącznie z pestycydowymi zaprawami nasiennymi 

Zintrac (Zn 700 g/l) 

Nawóz formułowany do stosowania nalistnego. Zaleca się stosowanie w zapobieganiu niedoborom cynku 


Zawartość: 700 g/l cynku (Zn) 


Kukurydza: 1 l/ha w fazie 3-8 liści właściwych. W przypadku silnych niedoborów zabieg powtórzyć po 10-14 


Zboża: 0,5-1 l/ha od fazy 2 liści właściwych do fazy widocznego pierwszego kolanka (BBCH 12-31). W przypadku 

poważnych niedoborów, zabieg należy powtórzyć po 10-14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 

Ziemniaki: 1 l/ha tydzień po całkowitych wschodach roślin na plantacji. W przypadku silnych niedoborów 

zabieg powtórzyć po 10-14 dniach. Zalecana ilość wody: 200 l/ha. 


•• 

Najwyższe stężenie cynku 

– Prawie 8 razy większe od standardowego chelatu 

– 4-5 razy większe od standardowego płynnego nawozu Zn 

•• 

Nadaje się do niemal wszystkich mieszalników 

•• 

Pozwala na większą elastyczność w zaleceniach polowych 

•• 

Doskonale wchłania się i przemieszcza wewnątrz rośliny 

•• 

Długotrwały efekt odżywiania 

5

6 

Nowa sztuka walki z mączniakiem 

Dr inż. Bożena Kozera-Sucharda, SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O. 

Erysiphe graminis lub Blumeria graminis – patogen 

wywołujący mączniaka prawdziwego zbóż 

jest grzybem z rodzaju Ascomycota, który poraża 

wszystkie zboża oraz wiele gatunków traw. 

Powoduje jedną z najpowszechniejszych i najlepiej 

rozpoznawalnych chorób zbóż. Blumeria 

graminis jest pasożytem bezwzględnym rozwijającym 

się jedynie na żywych roślinach. Patogen 

zarodnikuje w temperaturze 10-15°C, a nawet już 

od temp. 5°C. Nie potrzebuje wody do rozwoju, 

gdyż zarodniki zawierają jej aż 70%. Do rozmnażania 

wystarcza mu powietrze o wysokiej 

wilgotności i dodatnie temperatury. Zimuje na 

samosiewach i oziminach stanowiących wiosną 

źródło infekcji. 

Pierwsze objawy choroby mogą być zauważalne 

już jesienią we wcześniej wysiewanych zbożach. 

Na pierwszych liściach lub pochwach liściowych 

mogą pojawiać się białe skupiska grzybni z niewidocznymi 

gołym okiem zarodnikami. Rośliny 

rozwijają się początkowo pozornie prawidłowo. 

Nawet jeśli objawy nie pojawią się jesienią, 

to już wraz z ruszeniem wiosennej wegetacji 

grzyb szybko opanowuje zdrowe liście i przemieszcza 

się w górę wraz ze wzrostem roślin. 

W warunkach sprzyjających rozwojowi grzyba 

na początku lata całe blaszki liściowe, pochwy 

liściowe i źdźbła dolnych części roślin pokrywa 

brudnobiała pleśń. Przy silnym rozwoju choroby 

blaszki liści szybko żółkną i zasychają. W tym 

czasie w grzybni tworzą się ciemnobrunatne lub 

czarne drobne kuleczki, które są otoczniami zawierającymi 

worki z zarodnikami workowymi, 

a z nich sypie się białawy pył. Warunkami sprzyjającymi 

rozwojowi mączniaka jest wczesny 

i zbyt gęsty siew, intensywne nawożenie oraz 

ciepło. 

W zależności od warunków pogodowych panujących 

w danym roku obserwuje się zróżnicowane 

zagrożenie patogenem. W ostatnim 10-leciu 

zaobserwowano pewne anomalia w rozwoju 

tej choroby. Po pierwsze, stał się bardziej agresywny. 

Przyczyną tego były prawdopodobnie 

zmieniające się warunki pogodowe. Patogen 

stawał się także coraz bardziej odporny na fungicydy, 

co jest zapewne wynikiem stosowania 

od lat preparatów opartych na tym samym mechanizmie 

działania. Realne zagrożenie na skalę 

epidemii wystąpiło w Wielkopolsce w 2004 r. 

oraz na terenie całej Polsce w sezonie 2009/10. 

Mączniak spowodował wówczas bardzo duże 

straty w plonie ziarna, czasami przekraczające 

nawet 15% ogólnego plonu, a dodatkowo 

obniżył parametry jakościowe ziarna. W tym 

krytycznym dla Wielkopolski sezonie (2003- 

2005) naukowcy z Instytutu Ochrony Roślin 

w Poznaniu podjęli się próby wyjaśnienia występowania 

tego zjawiska (Jańczak C. i Pawlak A., 

2005 i 2006). Stwierdzono, że mączniak prawdziwy 

był chorobą dominującą w tych latach 

i to zarówno pod względem nasilenia, jak i czasu 

trwania patogenezy. Analiza przebiegu warunków 

pogodowych w okresach oceny wskazuje, 

że rozwój Blumeria graminis coraz rzadziej jest 

zbieżny z wilgotnością powietrza. Bardzo duże 

nasilenie choroby obserwuje się w okresach 

deficytu wody i niskiej wilgotności powietrza. 

Pomimo niekorzystnych warunków meteorologicznych 

choroba dynamicznie rozwijała się, 

a zarodniki grzyba kiełkowały często bez wody, 

wytwarzając kilka generacji patogena. W tym 

okresie inne choroby powodowane przez grzyby 

pojawiały się na liściach lub kłosach tylko na 

krótko i to w niewielkim nasileniu. Prewencyjną 

walkę z mączniakiem należy zatem zastosować 

niezależnie od warunków pogodowych. 

Spośród roślin zbożowych najsilniej na porażenie 

mączniakiem reaguje jęczmień w fazie od 

końca krzewienia do ukazania się liścia flagowego. 

Silnie porażana jest również pszenica, z 

największą szkodliwością w okresie od końca 

krzewienia do początku strzelania w źdźbło. 

W przypadku jęczmienia silne porażenie dolnych 

liści bardziej obniża plon, niż w uprawie 

pszenicy, gdzie plon budują liście podflagowy 

i flagowy. Nie oznacza to jednak, że nieistotny 

jest stan zdrowotny dolnych liści, ponieważ ich 

silna infekcja przyczynia się do porażania górnych 

partii roślin, co skutkuje obniżeniem plonu 

i pogorszeniem jego parametrów jakościowych. 

Mączniak prawdziwy 

W celu uzyskania wysokich i dobrych jakościowo 

plonów każdy producent powinien podjąć 

stosowne działania. Po pierwsze przy wyborze 

odmiany należy zwrócić uwagę na odmiany 

odporne na mączniaka. Z czynników agrotechnicznych 

istotne jest przeorywanie ścierniska, 

tak aby wyeliminować możliwość infekcji pozostałymi 

na polu resztkami roślin z obecnymi 

na nich patogenami. W celu zapobiegania 

wiosennemu porażeniu upraw jarych, należy 

unikać bezpośredniego sąsiedztwa upraw ozimych 

tego samego gatunku. Ważnym elementem 

profilaktycznym jest dobranie odpowiedniego 

przedplonu, który zredukowałby ryzyko 

infekcji grzybem. Również w celu ograniczenia 

rozprzestrzeniania się chorób zaleca się racjonalne 

nawożenie azotem oraz niezbyt gęsty siew 

Substancja aktywna preparatu Kendo 50 EW 

zbóż, gdyż mączniak najczęściej pojawia się 

w słabo przewiewnych, zagęszczonych łanach. 

Przede wszystkim należy prewencyjnie, co najmniej 

raz w tygodniu monitorować plantację. 

Jeśli na plantacjach pojawią się jakiekolwiek 

patogeny, rolnik powinien możliwie wcześnie 

wykryć ich objawy i zastosować odpowiedni 

zabieg. Oczywiście w przypadku mączniaka 

najskuteczniejszą metodą jest jego chemiczne 

zwalczanie. W tym celu należy uwzględnić progi 

ekonomicznej szkodliwości, które dla pszenicy 

ozimej przedstawiają się następująco: 

• od początku do końca krzewienia: 50-70% roślin 

z pierwszymi objawami choroby; 

• w fazie strzelania w źdźbło: 10% źdźbeł z pierwszymi 

objawami porażenia; 

• w fazie kłoszenia: pierwsze objawy choroby 

na liściu podflagowym, flagowym lub kłosie. 

Problemem w walce z mączniakiem jest niejednokrotnie 

wybór odpowiedniego preparatu. 

Przez wiele lat stosowano środki oparte na 

substancjach z jednej grupy chemicznej, co doprowadziło 

do podwyższenia progu odporności 

na zabiegi wykonywane przy użyciu preparatów 

opartych na podobnym mechanizmie działania. 

Ciekawym rozwiązaniem wydaje się w tej sytuacji 

zastosowanie zupełnie nowej substancji 

aktywnej – cyflufenamidu, pochodzącego 

z zupełnie nowej grupy chemicznej – fenyloacetamidów. 

Dokładny mechanizm działania 

cyflufenamidu nie jest do końca rozpoznany. 

Zaobserwowano jego wielopoziomowe działanie 

w cyklu rozwojowym mączniaka prawdziwego 

zbóż. Już na poziomie komórkowym 

substancja aktywna ogranicza wnikanie grzyba 

do komórki żywiciela, hamuje wytwarzanie haustorium, 

a także rozwój grzybni czy wytwarzanie 

konidiosporów. Preparat oparty na bazie cyflufenamidu 

został po raz pierwszy zarejestrowany w 

Japonii w 2002 r., a w Europie jest już stosowany 

w Belgii, Bułgarii, Niemczech, Francji, Rumunii 

i Wielkiej Brytanii. W grudniu 2010 r. został zarejestrowany 

w Polsce pierwszy produkt oparty 

Cyflufenamid 

to nowa substancja aktywna z grupy fenyloacetamidów o nowym mechanizmie 

działania – odmiennym od wszystkich innych fungicydów! Dokładny mechanizm 

działania cyflufenamidu jest wciąż nieznany. Został on zarejestrowany w 2002 r. 

w Japonii, a w Europie jest obecnie zarejestrowany w Belgii, Bułgarii, Niemczech, 

Francji, Rumunii i Wielkiej Brytanii. 

Miejsca działania substancji aktywnej preparatu Kendo w cyklu 

rozwojowym mączniaka 

na cyflufenamidzie – Kendo 50 EW. Fungicyd 

ten działa na mączniaka prawdziwego zarówno 

profilaktyczne, jak i interwencyjne oraz wyniszczająco, 

a działanie to utrzymuje się przez długi 

okres czasu. Efekt działania preparatu Kendo 

jest widoczny nawet do 45 dni po zabiegu i to 

praktycznie niezależnie od przebiegu warunków 

pogodowych. Preparat działa zarówno w wysokich, 

jak i niskich temperaturach. Stwierdzono 

niezwykle szybki i jednocześnie długi okres 

działania translaminarnego fungicydu Kendo. 

Zaobserwowano, że nawet niespodziewany 

opad deszczu pół godziny po wykonanym zabiegu 

nie powoduje spadku skuteczności działania 

preparatu. Poprzez działanie systemiczne środek 

zabezpiecza również nowe przyrosty rośliny 

uprawnej. Ze względu na swoje wyniszczające 

działanie środek może być stosowany interwencyjnie 

w momencie wystąpienia mączniaka na 

polu. Dodatkowo ogranicza występowanie innych 

ważnych chorób zbóż takich jak: fuzariozy, 

septoriozy czy rdze. 

Cechą, która zdecydowanie wyróżnia preparat 

Kendo 50 EW na tle innych fungicydów zarejestrowanych 

do zwalczania mączniaka prawdziwego 

zbóż, jest jego silne działanie wyniszczające, 

które warunkuje skuteczność produktu 

zastosowanego w każdej fazie rozwoju patogena 

oraz niezależnie od fazy wzrostu rośliny 

uprawnej. Dotychczas stosowane fungicydy 

miały zwykle jedynie działanie zapobiegawcze, 

a przy dużej presji choroby zaledwie ją ograniczały. 

Inne z kolei działały wyłącznie przy wysokiej 

temperaturze (triazole) lub zbyt krótko np. 

morfoliny. Dlatego też zawierający cyflufenamid 

fungicyd Kendo został nazwany preparatem 

„ostatniej szansy” na zwalczenie mączniaka, 

a w 2010 r. otrzymał maksymalną ocenę – 4 

gwiazdki – w publikacji „The wheat diseases 

management guide 2010” (Zwalczanie chorób 

grzybowych pszenicy 2010) wydawanej przez 

brytyjską organizację ds. zbóż. 

Badanie działania translaminarnego 

cyflufenamidu (skuteczność działania 

sprawdzana na dolnej stronie liścia) 

Długość działania cyflufenamidu: 

do 45 dni! 

(preparat porównawczy do 21 dni)

7 

Chroń zboża jare! 

Yamato 303 SE – efektywny i niezawodny środek także w ochronie 

zbóż jarych przed chorobami 

Doświadczenia polowe przeprowadzone w latach 2009-2010 na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie potwierdziły doskonałą 

skuteczność Yamato 303 SE przeciwko najważniejszym chorobom także w zbożach jarych. Trwają prace nad rozszerzeniem rejestracji 

Yamato 303 SE na zboża jare. 

100 

Ocena skuteczności środka Yamato 303 SE w ograniczaniu chorób liści jęczmienia jarego 

SKUTECZNOŚĆ W % 


100 

90 

80 

70 

60 

50 

100 

40 

90 

30 

80 

20 

70 

10 

60 

0 

50 

40 

30 

20 100 

1090 

0 80 

70 

60 

50 

10040 

9030 

8020 

7010 

60 0 

50 

40 

30 

20 

10 

95 

0 

90 

85 

95 

80 

90 

75 

85 

70 

80 

65 

Yamato 303 SE 1,5 l/ha Yamato 303 SE 1,75 l/ha standard 1 standard 2 

Yamato 303 SE 1,5 l/ha Yamato 303 SE 1,75 l/ha standard 1 

mączniak 100 prawdziwy rynchosporioza liści rdza jęczmienia 

standard 2 

plamistość siatkowa liści 

90 


80 

70 

60 

50 

40 

30 


20 

10 

0 


100 

90 

80 

70 Yamato 303 SE 1,5 l/ha Yamato 303 SE 1,75 l/ha standard 1 standard 2 

60 

50 

40 

mączniak 30 

rdza brunatna septorioza liści brunatna rdza żółta 

prawdziwy 

20 

plamistość liści 

10 

0 


Ocena skuteczności środka Yamato 303 SE w ograniczaniu chorób kłosów pszenicy jarej. 

75 

95 

90 

85 


Yamato 1,5 

Yamato 1,75 

flusilazol+karbendazym 1,0 

propikonazol+cyprokonazol 0,5 

Ocena skuteczności środka Yamato 303 SE w ograniczaniu chorób liści pszenicy jarej. 



70 80 

R 75 

65 SEPTTR DTR PUCCRE 60 SEPTNO FUSAP 

R SEPTTR DTR PUCCRE SEPTNO FUSAP 

70 

50 

choroby 

65 

choroby 

575 

75 karbendazym 1,0 

karbendazym 

zol+cyprokonazol 

1,0 

0,5 

zol+cyprokonazol 0,5 

fuzarioza kłosów 

90 

80 

70 

60 

50 

septorioza plew 

Parametry plonowania pszenicy jarej po zastosowaniu ochrony 

fungicydowej, wynik średni z 4 doświadczeń 2010 

skuteczność % 

100 

90 

80 

70 

ERYSGR SEPTTR DTR PUCCRE SEPTNO FUSAP 

wartość % kontroli 

150 

140 

130 

120 

110 

100 

Yamato 1,5 l/ha 


Plon 

choroby 

MTZ 

flusilazol+karbendazym 1,0 l/ha 

propikonazol+cyprokonazol 0,5 l/ha 

RHYNSE PYRNTE ERYSGR PUCCHG 

Yamato 1,5 

Yamato 1,75 

flusilazol+karbendazym 1,0 

propikonazol+cyprokonazol 0,5 

Parametry plonowania jęczmienia jarego po zastosowaniu ochrony 

fungicydowej, wynik średni z 6 doświadczeń 2010 

wartość % kontroli 

150 

150 

140 

140 

130 

130 

120 

120 

110 110 

100 100 

Plon Plon 

MTZ MTZ 

140 

135 

130 

125 

120 

115 

110 

105 

100 

Plon 

MTZ 

Yamato 1,5 1,5 l/ha 


flusilazol+karbendazym 1,0 1,0 l/ha l/ha 

propikonazol+cyprokonazol 0,5 0,5 l/ha l/ha 

Yamato 1,5 Yamato 1,75 

Alert 1,0 Artea 0,5 

Wniosek: 

Ochrona zbóż jarych środkiem Yamato 303 SE w dawce 1,75 l/ha daje dwukrotnie większą zwyżkę plonowania w stosunku do innych preparatów obecnych na rynku.

8 

Tendencje na rynku rolniczym 

Rozmowa z Panem Wojciechem Mazurem z firmy Alkorn Sp. z o.o. 

Czy są wstępne prognozy poziomu plonowania 

najważniejszych upraw rolniczych? 

Tak jak i w innych dziedzinach życia czy też gospodarki 

funkcjonują instytucje zajmujące się 

prognozowaniem poziomu produkcji rolnej, 

czyli tzw. plonów. Odbywa się to na różnych 

poziomach – w skali globalnej takie informacje 

podaje FAO czy Międzynarodowa Rada Zboża 

IGC, rynek UE jest analizowany i raportowany 

m.in. przez Strategie Grains, a w Polsce informacje 

o przewidywanym poziomie produkcji 

podają m.in. GUS, Ministerstwo Rolnictwa 

czy też organizacje producentów – KZPR 

(Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku) 

i KFPZ (Krajowa Federacja Producentów Zbóż). 

Wysokość plonów to iloczyn powierzchni, na 

której prowadzi się produkcję danej uprawy, 

i przewidywanych plonów – i o ile pierwszy 

czynnik jest dość precyzyjny do określenia (w 

ramach dopłat obszarowych rolnicy podają, 

czym określone pola są już obsiane lub pod jakie 

uprawy są planowane), to drugi, czyli plon z 

1 ha, jest de facto bardzo trudny do określenia, 

ponieważ rolnictwo to „fabryka pod chmurką” 

i w mojej ocenie najważniejszy czynnik w tej 

produkcji, jakim jest pogoda, jest nie do określenia. 

To właśnie pogoda, a właściwie jej nieprzewidywalność 

i zmienność (opady deszczu 

w żniwa) spowodowała, że pomimo bardzo 

dobrych prognoz zbiorów pszenicy w poprzednim 

sezonie u Niemców zboża tego nie zebrano 

w prognozowanej jakości i ilości. Tym niemniej 

takie prognozy, jak wspomniałem, są – i są one 

konsekwentnie weryfikowane w kontekście 

przede wszystkim bieżącego wpływu pogody. 

W przypadku rzepaku prognozowany jest 

spadek produkcji na rynku UE o ponad 2,5% 

i przewidywana produkcja będzie najniższa od 

3 lat, na poziomie około 20 mln t. Wydaje się, 

że u nas może być jeszcze gorzej. Rzepak miał 

jesienią bardzo niekorzystne warunki, zgodnie 

z raportem GUS przezimował w gorszej kondycji 

niż w poprzednim sezonie, a przymrozki i lokalnie 

ostatnie opady śniegu w okresie kwitnienia 

mu nie pomogą. Zbiory szacuje się poniżej 

2 mln t, a więc spadek o ponad 10% w stosunku 

do 2009 r. Aktualne prognozy mówią o wzroście 

produkcji pszenicy na świecie o około 3,5%, co 

wynika przede wszystkim z faktu większego 

areału zasiewów i korzystniejszego przebiegu 

pogody w Rosji – gdzie w poprzednim roku 

z powodu suszy produkcja spadła o ponad 

65 % z ok. 96 mln t do 68 mln t. W UE areał zbóż 

wzrósł o 1,7%, a przewidywane zbiory zbóż 

szacowane aktualnie są na około 4% więcej niż 

w poprzednim roku – z tym że jeżeli nie będzie 

więcej opadów w płn. Francji i zach. Niemczech, 

to w najbliższym czasie może być korekta tych 

przewidywań. U nas w Polsce zbiory szacuje się 

na podobnym poziomie, jak w roku poprzednim, 

czyli około 26,9 mln t i na razie pogoda w mojej 

ocenie sprzyja. W przypadku buraków jest za 

wcześnie, żeby coś powiedzieć, bo dopiero są 

posiane i wschodzą – ale w ich przypadku pogoda 

jak na razie sprzyja. Gorzej jest z kukurydzą 

– widziałem uprawy bardzo mocno uszkodzone 

przez przymrozki – na razie jeszcze trudno 

powiedzieć, jak się zachowają. 

Jakie są tendencje na rynku w kwestii skupu 

najważniejszych płodów rolnych? 

Produkty rolne zachowują się tak jak ostatnio 

wszystkie surowce – ich cena r/r bardzo wzrosła. 

W poprzednim roku cena np. pszenicy paszowej 

to był poziom ok. 135 Euro loco Wytwórnia Pasz, 

obecnie to cena ok. 240-245 Euro/t. W chwili 

obecnej najbardziej poszukiwanym w mojej 

ocenie zbożem jest właśnie pszenica paszowa. 

Wynika to z faktu, że naszym rynkiem „rządzą” 

właśnie według mnie zboża paszowe. Przy produkcji 

w Polsce około 27 mln t zbóż – na cele 

konsumpcyjne potrzebujmy około 5 mln t i potrzebujemy 

de facto coraz mniej: ludności u nas 

nie przybywa w sposób spektakularny, a spożycie 

pieczywa konsekwentnie spada o ok. 2-3 kg 

rocznie – w 2000 roku przeciętny Polak zjadał 

80 kg pieczywa rocznie, a obecnie jest to ok. 

58 kg. Natomiast pozostała ilość ponad 20 mln 

t jest przede wszystkim zagospodarowywana 

na cele paszowe. W momencie, kiedy na rynku 

jest mała podaż, takie zboża, których ilościowo 

potrzeba jest najwięcej, drożeją najszybciej i są 

najbardziej poszukiwane. Na razie taka właśnie 

sytuacja sprzyja wzrostom cen. Zboża są notowane 

na giełdach towarowych i taką giełdą dla 

rynku UE jest Giełda Matiff. Notowania pszenicy 

na tej giełdzie od kilku tygodni utrzymują się na 

wysokim poziomie przede wszystkim dlatego, 

że choć prognozy zbiorów są dobre, to czynnik 

pogodowy, o którym wspominałem (a więc 

początki suszy w Europie Zachodniej) mogą te 

prognozy zmienić. Trzecim czynnikiem, który 

mocno wpływa na nasz rynek, jest kurs Euro 

– i on także sprzyja wzrostom cen. Tak więc reasumując 

– obecnie mała podaż, wysokie notowania 

na giełdzie i kurs Euro wspierają tendencje 

wzrostowe na rynku i będzie tak, dopóki w jakiś 

spektakularny sposób któryś z wymienionych 

czynników nie zmieni tego stanu rzeczy. 

Jakie są prognozy cen skupu najważniejszych 

płodów rolnych? 

Rzepak – poziom cenowy wyznacza notowanie 

na giełdzie MATIFF (obecnie na sierpień na poziomie 

435 Euro/t) pomnożone przez kurs Euro. 

Na dzisiaj można podpisać kontrakt na żniwa 

w cenie ok. 1700 zł/t – oczekiwana cena przez 

Producentów to 1900-2000 zł/t i jest w kontekście 

prognozowanych plonów bardzo duże 

prawdopodobieństwo, że po żniwach taka cena 

będzie – tym bardziej że na przełomie stycznia 

i lutego br. Zakłady Tłuszczowe płaciły taką cenę. 

Myślę, że w żniwa cena nie będzie znacząco różniła 

się od obecnej – stąd nie ma chętnych na 

popisywanie takich kontraktów. 

Pszenica – w zależności od jakości 190-220 Euro 

od tony. Bardzo dużo, jak wspominałem, zależy 

od przebiegu pogody – tym bardziej że 

właśnie w ostatnich latach miały miejsce takie 

sytuacje, iż w ostatnim momencie anomalia 

pogodowe zmieniały obraz żniw. Podobnie jak 

w przypadku rzepaku nie ma chętnych na podpisanie 

kontraktów w cenie 800 zł/t. Jest to także 

spowodowane doświadczeniami ostatnich 

sezonów, kiedy to pomimo dobrych prognoz 

zbiory były kiepskie i wcześniejsze, podpisane 

na kontraktach ceny okazały się nieatrakcyjne. 

Jęczmień – 170-180 Euro/t i sytuacja podobna ja 

z pszenicą. Wszystkie ceny loco Gospodarstwo. 

W jaki sposób aktualny przebieg pogody 

może wpłynąć na te ceny? 

W zasadzie na to pytanie odpowiedziałem we 

wcześniejszych wypowiedziach. W naszych warunkach 

w ciągu 2-3 tygodni będziemy przynajmniej 

w pewnym stopniu mogli ocenić wpływ 

przymrozków na rzepak i kukurydzę i raczej na 

pewno nie podniesie on plonów. W mojej ocenie 

zboża się wybroniły – przynajmniej w rejonie 

Dolnego Śląska, gdzie bezpośrednio obserwuję 

pola. Niemniej do zbiorów jeszcze dwa miesiące 

i chodzi przede wszystkim o to, żeby padało wtedy, 

kiedy ma padać i było sucho wtedy, jak ma 

być sucho – niby nic szczególnego, ale choćby 

ostatnie intensywne opady śniegu 3 maja pokazują, 

że prawdopodobieństwo „dziwnych” zjawisk 

w ostatnich latach jest większe. Korzystny 

dla roślin przebieg pogody to większe plony 

i bardzo duże prawdopodobieństwo spadku cen 

zbóż. Dla rzepaku korzystne warunki to „ratowanie” 

lepszych zbiorów. Niekorzystny przebieg 

pogody to niestety dalszy wzrost cen – niestety 

dla konsumentów. 

Czy sytuacja na rynku europejskim i światowym 

w jakiś sposób wpłynie na ceny płodów 

rolnych? Jeśli tak – w jaki? 

Sytuacja na rynkach światowych cały czas wpływa 

na nasz rynek. On nie jest wyalienowany i 

obraz naszego rynku produktów rolnych odzwierciedla 

to, co dzieje się na świecie. Na to 

szczególnie chciałbym zwrócić uwagę – że mówiąc 

o pogodzie i jej wpływie na plony i ceny, 

zawsze mam bardziej na uwadze sytuację globalną, 

a nie lokalną. Dopiero nałożenie się niekorzystnych 

czynników na większym obszarze 

ma wpływ na ceny. Problem w tym, że margines 

obszarów, na których występują niekorzystne 

zjawiska, jest coraz większy. Przykładem jest 

poprzedni rok – susza w Rosji, na Węgrzech 

i Słowacji, a później bardzo mokre żniwa 

w Niemczech i częściowo w Polsce i Czechach 

spowodowały, że bilans zbóż na świecie został 

zachwiany. Dodatkowym czynnikiem są wzajemne 

notowania walut Euro do dolara i PLN 

do tych walut. W ostatnich 4 latach kurs PLN do 

Euro zawierał się w przedziale pomiędzy 3,1 do 

5,1 PLN/Euro. W zależności od sytuacji możemy 

być bardzo atrakcyjnym rynkiem do zakupu albo 

sprzedaży. Obecnie na całym świecie zboża są 

drogie, a więc i w Polsce, ale były lata, że pomimo 

iż u nas plony nie były najwyższe, ceny 

wcale nie były wysokie, ponieważ firmy kupowały 

na Węgrzech, Ukrainie, w Niemczech czy 

też Słowacji i przywoziły do Polski. Podobnie 

mechanizm działa w drugą stronę. Warunki do 

wywozu lub przywozu, a więc rynek zarówno 

światowy, jak i europejski, bardzo stymulują 

ceny na naszym rynku. 

Jak kształtują się różnice w cenach w zależności 

od jakości pszenicy czy rzepaku i jak 

wpływa ochrona chemiczna tych gatunków 

na cenę? 

Odpowiedź nie jest prosta, ponieważ bardzo 

dużo zależy od warunków w danym roku, tzn. 

czy warunki pogodowe nie zakłóciły procesu

produkcji w taki sposób, że „popsuły” jakiś parametr 

jakościowy. Jeżeli „popsuły”, to za ten 

właśnie parametr, którego brakuje, jest premia. 

Generalnie w przypadku pszenicy jakościowej 

premia w „normalnym” roku jest za poziom 

białka i może dochodzić do 100 PLN/t pomiędzy 

pszenicą o białku 11,5% a pszenicą powyżej 15% 

białka, przy założeniu, że pozostałe parametry 

jakościowe (jak gęstość, opad czy wyrównanie) 

są w porządku. Premia w rzepaku dotyczy dopłat 

za czystość i ewentualnie zaolejenie. Ochrona 

chemiczna to przede wszystkim wzrost plonów 

z ha poprzez eliminację konkurencji w postaci 

chwastów i polepszenie zdrowotności poprzez 

zwalczanie chorób i szkodników. Jeśli rośliny są 

zdrowe, to lepiej jest wykorzystany ich potencjał 

genetyczny w plonowaniu i jakości i jest 

oczywiste, że przekłada się to na lepszą cenę. 

Co decyduje o cenie rzepaku w aspekcie jego 

parametrów i czy można wskazać odmiany, 

za które można uzyskać wyższe ceny? 

Jak wspomniałem w poprzedniej odpowiedzi, są 

to czystość, wilgotność i w naszych warunkach 

coraz częściej zaolejenie. W naszych warunkach 

– ponieważ na rynku niemieckim standardem 

jest dopłata jakościowa z tytułu poziomu oleju 

powyżej 40%. Choć trzeba uczciwie powiedzieć, 

że jeśli jest poniżej 40% oleju, to są potrącenia z 

ceny. Na naszym rynku ten parametr także jest 

brany coraz częściej pod uwagę, szczególnie w 

części zachodnio-południowej, gdzie kupowany 

jest rzepak na rynek niemiecki. Zaolejenie to 

cecha odmianowa i producenci nasion pokazują 

tą cechę – Sumi Agro ma takie odmiany w swojej 

ofercie. Uważam, że premia jest spora, ponieważ 

praktycznie jest to 4-6% ceny podstawowej. 

Jakie parametry eliminują możliwość skupu 

pszenicy? 

Daj się zdominować: 

- ponadprzeciętnemu plonowi nasion (120% wzorca), co może przynieść 

nawet 1000 zł dodatkowego zysku z hektara*! 

- wysokiej zawartości oleju w nasionach (48% s.m. nasion)* 

- stabilności plonowania w różnych warunkach 

* wyniki doświadczeń rejestracyjnych COBORU 2008/09 r, kalkulacja na podstawie średniej ceny skupu rzepaku w 2009 r. 

9 

Obecnie przy możliwości przerobu pszenicy na 

cele biopaliwowe nie ma takich parametrów, 

które całkowicie eliminowałyby pszenicę z rynku 

– natomiast jeżeli pszenica jest porażona przez 

choroby grzybowe, bardzo często nie może 

być przedmiotem sprzedaży na konsumpcję 

lub paszę. Trzeba przy tym dodać, że przy takiej 

wymuszonej sprzedaży na bioetanol albo 

spalenie uzyskiwane ceny to najczęściej 20-30% 

ceny zdrowej pszenicy. 

Dziękuję za rozmowę. 

Rozmowę przeprowadzono 6 maja 2011 

Mospilan też do ochrony lasów 

Mospilan 20 SP radzi sobie również z groźnymi 

szkodnikami lasów. W 2007 roku preparat 

zastosowany został na podstawie jednorazowego 

zezwolenia (na mocy art. 53. ustawy 

o ochronie roślin) w wielkoobszarowych zabiegach 

lotniczych w Lasach Państwowych 

do zwalczenia dorosłych osobników chrabąszczy 

majowego i kasztanowca. Okres 

działania środka przeciwko szkodnikom, od 

momentu jego zastosowania, wyniósł ok. 3 

tygodnie. Uzyskano bardzo wysoką skuteczność 

zabiegu, na poziomie 98-100% zwalczenia 

dorosłych osobników chrabąszczy. 

Warto dodać iż na terenach niechronionych 

straty powodowane żerowaniem tych owadów 

(fot.) oceniono na 82-99% (wyrażone 

w % zniszczenia aparatu asymilacyjnego 

drzew - liści i igieł). 

W sierpniu 2010 r. MRiRW na wniosek 

Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych 

wyraziło zgodę na rozszerzenie rejestracji 

środka Mospilan 20 SP (w ramach art. 49. 

ustawy o ochronie roślin) o zastosowanie 

przeciwko mszycom w szkółkach iglastych 

i liściastych drzew i krzewów leśnych oraz 

w drzewostanach nie starszych niż 10-letnie. 

W ten sposób można stosować preparat do 

końca kwietnia 2018 r. 

W lutym 2011 r. w efekcie re-rejestracji oraz 

dostarczenia wyników badań skuteczności 

uzyskanych m. in. w 2007 r. Mospilan 20 SP 

został dopuszczony do zwalczania groźnych 

szkodników lasów - brudnicy mniszki (dawka 

0,15 kg/ha w momencie licznego wystąpienia 

larw i motyli) oraz chrabąszczy (dawka 

0,4 kg/ha podczas rójki chrabąszczy). 

Fot. Żerujące chrabąszcze 

majowe mogą zupełnie 

ogołocić drzewo z liści

10 

Flexi – specjalista od sklejania 

łuszczyn rzepaku 

Rozmowa z Grzegorzem Łuczakiem, producentem rzepaku ozimego z miejscowości 

Poręba (Wielkopolska) 

Olano i w każdej z nich stosuję Flexi, gdy 

łuszczyny zaczynają żółknąć, ale jeszcze są 

elastyczne i pozwalają się zgiąć bez pękania. 

W praktyce przypada to na 3-4 tygodnie 

przed zbiorem rzepaku. Na 1 ha stosuję 

0,8 l preparatu. Ilość wody użytej do zabiegu 

uzależniam od wielkości i zagęszczenia 

roślin, które utrzymuję w zależności od odmiany 

w granicach 40-50 szt./m 2 . Na ogół do 

opryskiwania roślin używam 300 l wody/ha. 

Jadąc do Pana, widziałem wiele kwitnących 

obecnie plantacji rzepaku 

i przyznam, że nie wyglądają one najlepiej. 

Rośliny są w zróżnicowanych fazach 

rozwojowych na poszczególnych 

plantacjach. 

Do opryskiwania roślin rzepaku Grzegorz Łuczak stosuje 0,8 l preparatu Flexi oraz 300 l wody/ha 

Specjalizuje się Pan w produkcji rzepaku 

ozimego. Czy jest to uprawa, w której 

wprowadzanie nowatorskich rozwiązań 

przynosi wymierne efekty? 

Gospodaruję na powierzchni ok. 100 ha, na 

których uprawiam m.in. rzepak, pszenicę 

oraz kukurydzę. W agrotechnice produkcji 

wszystkich upraw, jakie prowadzę, staram 

się wdrażać pojawiające się nowości 

i nowoczesne rozwiązania. I przyznam, że 

dzięki takiemu postępowaniu udaje mi się 

uzyskiwać ponadprzeciętne, wysokich parametrów 

jakościowych plony. 

Rzepak staje się rośliną coraz trudniejszą 

w uprawie, ponieważ jest narażony 

na wiele niekorzystnych czynników zewnętrznych 

– przymrozki, silne wiatry, 

ulewne deszcze, a po nich wysokie temperatury 

powietrza. Jaki to ma wpływ 

na rośliny rzepaku? 

na uwadze, że wszelkie zaniedbania ujemnie 

wpływają na efekt końcowy. 

Wspomniał Pan o pękaniu łuszczyn i osypywaniu 

się nasion. Jak można przeciwdziałać 

temu poważnemu problemowi 

w uprawie rzepaku? 

Rzepak w czasie dojrzewania ma naturalną 

skłonność do osypywania się nasion na skutek 

pękania łuszczyn. Widać to szczególnie, 

gdy występują częste i nagłe zmiany wilgot- 

skiwania wykorzystuję preparat Flexi firmy 

Sumi Agro Poland. 

Co miało wpływ na wybór tego 

preparatu? 

Na wybór preparatu Flexi wpływ miały rozmowy 

z kolegami produkującymi rzepak oraz 

doradcami z firm oferujących środki ochrony 

roślin. Jak się okazało już w trakcie pierwszego 

sezonu stosowania Flexi, to była trafna 

decyzja, bowiem zaskoczyły mnie nie tylko 

wyniki produkcyjne, ale i ekonomiczne. Tak 

jak zapewniał mnie przedstawiciel firmy Sumi 

Agro Poland, na polach, gdzie zastosowałem 

Flexi, uzyskałem plon wyższy w porównaniu 

z plonem zebranym z plantacji nieopryskiwanych 

tym preparatem. Średni plon rzepaku 

w moim gospodarstwie wynosi 4-5,8 t/ha. 

Jaki jest sposób działania preparatu 

Flexi? 

Tak, w tym roku mamy do czynienia z bardzo 

nierównomiernym rozwojem rzepaku. 

Lustrując kwitnące rośliny, widać, że kwiaty 

w górnej części pędu kwiatowego zakwitły 

wcześniej niż te położone niżej, m.in. dlatego 

że wiosną panował okresowy niedobór 

wody. W następstwie tego łuszczyny najwyżej 

położone na pędzie mogą się szybciej 

otwierać niż te niżej położone. Mając 

to na uwadze, warto zastosować preparaty 

sklejające łuszczyny, bowiem umożliwia to 

wyrównanie dojrzałości nasion. Będą one 

wówczas w pełni wykształcone, dorodne 

– masa 1000 nasion będzie duża. 

Szacuję, że obecny sezon pod względem 

uzyskanych plonów w woj. wielkopolskim 

będzie niekorzystny. Dlatego też uważam, 

że warto dołożyć starań, aby wydajność 

z hektara była jak najwyższa. Przy obecnych 

cenach rzepaku uzasadnione jest wykonanie 

oprysku preparatami zwiększającymi wytrzymałość 

łuszczyn na pękanie, ponieważ 

zmniejsza się ryzyko utraty plonu. 

Dziękuję za rozmowę. 

dr inż. Marcin Bartczak 

Od wielu lat uprawiam rzepak ozimy w systemie 

intensywnym, co roku na 30-50 ha, od 

kilku lat w systemie bezorkowym. Z moich 

obserwacji wynika, że w każdym sezonie 

wegetacyjnym występują anomalie pogodowe, 

które zagrażają plantacjom rzepaku. 

Mogą one powodować słabe wschody, 

przemarzanie roślin oraz pękanie łuszczyn 

i osypywanie się nasion przed zbiorem. 

Warto pamiętać, że rośliny tego gatunku 

kształtują plon już jesienią, dlatego trzeba 

zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie 

im odpowiednich warunków do wzrostu 

i rozwoju bezpośrednio po siewie, gdyż pozwala 

to na dobre przezimowanie rzepaku, 

a następnie wiosną szybki jego start. 

Niektóre z czynników decydujących o powodzeniu 

uprawy są beznakładowe, np. 

przestrzeganie terminów agrotechnicznych, 

inne natomiast, np. zwalczanie chwastów, 

ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami, 

wiążą się z kosztami, ale warto mieć 

ności powietrza. Wielu producentom takie 

warunki pogodowe w fazie pełnej dojrzałości 

nasion spędzają sen z powiek, bowiem 

można stracić w ten sposób kilkanaście procent 

potencjalnego plonu. Większe zagrożenie, 

a w konsekwencji straty plonu sięgające 

kilkudziesięciu procent niosą ze sobą 

ulewne deszcze, burze oraz silne wiatry. 

Jednym ze sposobów zapobiegających osypywaniu 

nasion na skutek pękania łuszczyn 

jest zabieg opryskiwania łanu preparatami 

zwiększającymi wytrzymałość łuszczyn na 

pękanie. Ja wykonuję taki zabieg. Do opry- 

Z informacji, jakie zawiera etykieta-instrukcja 

dołączona do opakowania środka, wynika, 

że preparat Flexi zawiera w swoim składzie 

substancję, która po zastosowaniu tworzy 

na łuszczynach cienką powłokę, dzięki 

czemu są one mniej podatne na pękanie 

i osypywanie się nasion. Należy także zaznaczyć, 

że po zastosowaniu Flexi wszystkie 

procesy życiowe w roślinach przebiegają poprawnie. 

Powstała po naniesieniu preparatu 

powłoka ochronna jest przepuszczalna dla 

powietrza i pary wodnej, ale ogranicza dostęp 

do łuszczyn wody opadowej, co umożliwia 

szybkie ich dosychanie i zmniejsza 

ryzyko porastania nasion. 

Kiedy rośliny opryskiwane są preparatem 

Flexi i jakie dawki cieczy użytkowej 

są skuteczne? 

Uprawiam kilka odmian rzepaku ozimego, 

m.in. ES Betty, ES Bourbon, ES Domino F1, 

nr 2, czerwiec 2011 

Bezpłatny informator dla 

gospodarstw rolnych 

SUMI AGRO POLAND SP. Z O.O. 

ul. Bonifraterska 17 

00-203 Warszawa 

tel.: 22 637 32 37 

fax: 22 637 32 38 

e-mail: biuro@sumiagro.pl 

www.sumiagro.pl 

Opracowanie materiałów na zlecenie 

wydawcy 

AGROSAN 

ul. A. Mickiewicza 47a/4 

27-600 Sandomierz 

e-mail: biuro@agrosan.pl

11 

Akcja ,,Ochrona roślin 

bezpieczna dla 

pszczół’’ dotarła do 

szkół rolniczych 

Anna Rogowska 

Prowadzona od końca 2006 roku akcja „Ochrona roślin bezpieczna dla 

pszczół” cieszy się tak wielkim zainteresowaniem rolników i ogrodników, 

że jej inicjatorzy postanowili rozszerzyć swoje działania. Od grudnia 

2010 roku rozpoczęto wdrażanie pilotażowego projektu skierowanego 

do uczniów średnich szkół rolniczych, podległych Ministrowi Rolnictwa 

i Rozwoju Wsi, który jest patronem całej akcji. 

Dawka „na kłos”: 

1,4 l/ha 

Topsin ® M 

środek grzybobójczy 

Doskonale zwalcza fuzariozy kłosa 

Redukuje zawartość mykotoksyn 

w ziarnie nawet do poziomu 

100 razy niższego w porównaniu 

z kontrolą!* 

Wykazuje odmienny od innych 

fungicydów sposób działania 

Doskonały partner do mieszanek 

dla różnych fungicydów 

* wyniki doświadczeń polowych na odmianie Smuga w 2010 roku 

Uczniowie szkoły w Starym Brześciu podczas spotkania na temat „Ochrony roślin bezpiecznej dla pszczół” 

Celem projektu jest uświadomienie 

młodzieży roli, jaką odgrywają 

owady zapylające w gospodarce 

rolnej i wykształcenie takiego 

sposobu myślenia o ochronie roślin, 

który pozwoliłby tym niezbędnym 

dla środowiska i gospodarki 

owadom zapewnić 

maksymalne bezpieczeństwo. 

W trakcie spotkań z uczniami 

eksperci zwracali uwagę na rolę 

pszczół jako zapylaczy. Jest to tym 

bardziej istotne, że w powszechnej 

opinii postrzegane są one wyłącznie 

jako owady produkujące miód 

i wosk. Tymczasem efekt ekonomiczny 

działania zapylaczy jest 

kilkudziesięciokrotnie wyższy niż 

wartość wytworzonego miodu 

i innych pszczelich produktów. 

Oznacza to, że ochrona pszczół 

jest istotna nie tyle ze względu 

na ich możliwości produkcyjne, 

ale przede wszystkim z uwagi na 

ich przydatność w wytwarzaniu 

płodów rolnych. Zapylanie nie 

tylko wpływa na plonowanie roślin, 

ale znacząco poprawia jakość 

uzyskiwanego plonu. Nie można 

zapominać, że blisko 80% naszej 

flory to rośliny owadopylne. Wśród 

nich są takie, których plon uzależniony 

jest wyłącznie lub prawie 

wyłącznie od owadów, np. gryka, 

lucerna czy słonecznik, wiele gatunków 

drzew owocowych i warzyw. 

Ocenia się, że 1/3 produktów 

spożywanych przez człowieka 

jest zależna bezpośrednio lub pośrednio 

od zapylania przez owady. 

Intensywna chemizacja rolnictwa, 

przede wszystkim zaś nieodpowiednie 

stosowanie środków 

ochrony roślin i prowadzenie 

zabiegów prewencyjnych było 

w przeszłości przyczyną zatruć 

pszczół oraz dzikich owadów zapylających. 

W populacjach, które 

tylko uległy podtruciu, zachodziły 

niekorzystne zmiany zmniejszając 

ich aktywność jako zapylaczy. 

Dlatego niezwykle istotne jest stosowanie 

preparatów całkowicie 

bezpiecznych dla tych owadów. 

Efekty używania nowych technologii 

ochrony roślin są już widoczne 

– o ile jeszcze kilkanaście 

lat temu kilkadziesiąt procent populacji 

pszczół było zagrożonych 

zatruciami, o tyle obecnie odsetek 

zatruć agrochemikaliami jest znacząco 

niższy. Jest to niewątpliwy 

postęp, jednakże zagrożenie populacji 

pszczoły miodnej należy 

wciąż uznawać za zbyt wysokie, 

tym bardziej, że stosując odpowiednie 

insektycydy zgodnie 

z zaleceniami producenta, można 

to zagrożenie wyeliminować 

prawie całkowicie. Przykładem 

preparatu absolutnie bezpiecznego 

nie tylko dla pszczołowatych, 

ale także dla drapieżców 

wielu groźnych szkodników różnych 

upraw jest Mospilan 20 SP. 

Podczas prelekcji zwracano uwagę 

młodzieży, na najistotniejsze zasady 

stosowania środków ochrony 

roślin, także tych bezpiecznych, 

które należy używać zgodnie z zaleceniami 

i prawem. W krajach rozwiniętych, 

gdzie wcześniej zbadano 

wpływ owadów zapylających 

na gospodarkę rolną, ocenia się, że 

wartość plonów uzyskiwanych corocznie 

dzięki zapylaczom wynosi 

w Stanach Zjednoczonych nawet 

do 15 mld dolarów, zaś w krajach 

Unii Europejskiej blisko 5 mld euro. 

W Polsce szacuje się, że same straty 

plonu nasion rzepaku z tytułu zatruć 

owadów zapylających wynoszą 

około 40 mln złotych rocznie. 

Wiedza na temat roli pszczół 

oraz korzyści, jakie można osiągnąć 

dzięki ich ochronie, pozwoli 

przyszłym rolnikom na stosowanie 

odpowiednich środków 

i technologii ochrony roślin. 

Projekt pilotażowy prowadzony 

w ramach akcji „Ochrona roślin 

bezpieczna dla pszczół” ma 

mieć przede wszystkim walory 

edukacyjne, zmieniające tradycyjne 

podejście do ochrony roślin. 

Podczas spotkań z naukowcami 

uczniowie wykazywali zainteresowanie 

przedstawianymi 

zagadnieniami zadając wiele pytań. 

W grudniu 2010 roku organizatorzy 

akcji spotkali się z młodzieżą 

z Zespołu Szkół Centrum 

Kształcenia Rolniczego w Starym 

Brześciu (fot.) i Golądkowie. Projekt 

kontynuowany będzie w 2011 roku 

w kolejnych szkołach rolniczych. 

na topie! 

fot. A. Rogowska 

OKRES PREWENCJI DLA PSZCZÓŁ: 

NIE DOTYCZY!

12 

Miód pitny – szlachetny trunek, 

który zrobić można samemu 

Dr inż. Joanna Klepacz-Baniak, Kraków 

Miód pitny to napój alkoholowy o charakterze zbliżonym 

do wina, otrzymany przez fermentację rozcieńczonego 

wodą miodu pszczelego, czyli tak zwanej 

brzeczki miodowej. Brzeczka miodowa może być dodatkowo 

zaprawiona korzeniami, ziołami, chmielem, 

sokami owocowymi dając miody różnych gatunków 

i typów (np. korzenno-ziołowe, chmielowe, owocowe). 

Dwójniak, trójniak, a może półtrzeciak? 

Miód pitny wyrabia się podobnie jak wina owocowe, z tą 

różnicą, że podstawowym surowcem przy jego wyrobie 

jest miód pszczeli, a nie owoce. Miód pitny w zależności 

od stosunku części objętościowych (litry) miodu do wody 

ma różne nazwy: 

1:0,5, czyli 1 część miodu na 0,5 części wody; 

półtorak 

razem półtorej części 

1:1, czyli 1 część miodu na 1 część wody; 

dwójniak 

razem dwie części 

półtrzeciak 

(słodki trójniak) 

trójniak 

czwórniak 

piątak 

1:1,5, czyli 1 część miodu na 1,5 części wody; 

razem dwie i pół części 

1:2, czyli 1 część miodu na 2 części wody; 

razem 3 części 

1:3, czyli 1 część miodu na 3 części wody, 

razem 4 części 

1:4, czyli 1 część miodu na 4 części wody, 

razem 5 części. 

Fermentacja i dojrzewanie miodu pitnego zależy od gęstości 

brzeczki oraz zawartości cukrów. Najszybciej fermentują 

i najkrócej dojrzewają miody pitne wytrawne czwórniak 

i piątak, które już po upływie 6-8 miesięcy nadają się do 

konsumpcji. Trójniak i półtrzeciak wymaga 2-3 lat dojrzewania. 

Półtoraki i dwójniaki dojrzewają dopiero po 8-10 latach 

i zyskują na smaku w miarę leżakowania. 

Miody niesycone i sycone 

W zależności od sposobu przygotowania brzeczki wyróżnia 

się miody niesycone i miody sycone (warzone). Miód pitny 

niesycony powstaje przez rozpuszczenie miodu pszczelego 

w zimnej lub letniej wodzie i poddanie go fermentacji. 

Produkcja miodu pitnego niesyconego wymaga wykorzystania 

miodów bardzo wysokiej jakości, o delikatnym 

aromacie, np. akacjowy, lipowy, koniczynowy. Przy wyrobie 

tego typu miodów należy zwracać uwagę na przebieg 

fermentacji, podczas której rozwinąć mogą się szkodliwe 

mikroorganizmy. Dlatego w domowej produkcji miodu pitnego 

sposób ten stosuje się rzadko. Najczęściej domowym 

sposobem wyrabia się miody sycone. Po rozpuszczeniu 

miodu w ciepłej wodzie, otrzymaną brzeczkę gotuje się 

(warzy). Proces gotowania niszczy szkodliwe drobnoustroje, 

dzięki temu brzeczka fermentuje prawidłowo i szybko, 

dając zdrowy produkt. 

Miód pitny domowym sposobem 

Przed przystąpieniem do wyrobu miodu pitnego należy 

przygotować matkę drożdżową. Jest to czysta kultura drożdży 

otrzymana przez rozmnożenie drożdży winiarskich. Do 

butelki o pojemności 0,25 l z przegotowaną i wystudzoną 

wodą wsypuje się paczkę drożdży. Butelkę zatyka się korkiem 

z waty i stawia w zaciemnionym i ciepłym miejscu, 

a po 24 godzinach dodaje się łyżeczkę cukru. Po 3-4 dniach 

na powierzchni płynu pojawia się piana, świadcząca o początku 

fermentacji. Należy wówczas przelać zawartość 

butelki do większej i dodać 0,5 l przegotowanego i ostudzonego 

wodnego roztworu miodu (w proporcjach zależnych 

od typu trunku jaki chcemy uzyskać). Następnego 

dnia powinna na powierzchni płynu pojawić się obfita 

piana, świadcząca o prawidłowej fermentacji. Otrzymaną 

w ten sposób matką drożdżową można zaszczepić 20-30 l 

brzeczki. 

Przygotowanie brzeczki miodowej 

Aby przygotować brzeczkę miód pszczeli rozpuszczamy 

w wodzie w proporcjach zależnych od typu trunku (dwójniak, 

trójniak itd.), jaki chcemy uzyskać. Miód płynny mierzymy 

w litrach, skrystalizowany w kilogramach, szacując 

że 1 l miodu to około 1,4 kg tego surowca. Brzeczkę należy 

zakwasić dodając na 10 l brzeczki 30-50 g kwasku cytrynowego 

rozpuszczonego w małej ilości wody. 

Warzenie brzeczki 

Po przygotowaniu brzeczki należy ją gotować. Ponieważ 

brzeczka łatwo kipi, winna być gotowana powoli w dużym, 

wypełnionym do połowy naczyniu. W czasie gotowania 

brzeczki wytwarza się dużo szumowin (piany), które zbiera 

się i usuwa. Gdy ilość szumowin jest niewielka, należy na 

wolnym ogniu gotować roztwór jeszcze około 30 minut. 

Trzeba także uzupełnić ilość odparowanej wody. 

Doprawianie brzeczki 

Jeśli chcemy uzyskać miody pitne chmielowe, korzenno-ziołowe 

czy owocowe, należy brzeczkę doprawić. Po zszumowaniu 

brzeczki dodaje się niej zaprawy (korzenie, chmiel) 

w woreczku lnianym. Ciecz na nowo burzy się i pieni. Po 

powtórnym zszumowaniu gotuje się brzeczkę jeszcze około 

30 minut na wolnym ogniu. Po czym woreczek wyciąga 

się i wyciska. Na tym kończy się etap warzenia miodu. 

W przypadku miodów owocowych moszczu owocowego 

nie dodaje się bezpośrednio do brzeczki, lecz pasteryzuje 

się go przez 30 minut w temperaturze 70-75 O C. Kolejno dodaje 

się taki sok do uważonej wcześniej brzeczki. Pozwala 

to uniknąć „kompotowego” smaku miodu pitnego. 

Fermentacja brzeczki 

Ostudzoną brzeczkę przelewa się do szklanego naczynia, 

np. gąsiorka z rurką fermentacyjną. Dodaje się matkę drożdżową, 

w ilości od 3-5% całości nastawu oraz pożywkę dla 

drożdży (fosforan amonowy, chlorek amonowy, węglan 

amonowy). Dodanie pożywki dla drożdży jest konieczne, 

ponieważ rozcieńczona wodą brzeczka miodowa zawiera 

niedostateczną ilość potrzebnych drożdżom związków 

azotowych. Przy produkcji miodów owocowych jeśli do 

brzeczki dodaje się moszczu owocowego, dodatek pożywki 

może być nieco mniejszy. Gąsiorek z tak przygotowaną 

brzeczką po zamknięciu korkiem z rurką fermentacyjną 

przechowuje się w pomieszczeniu o temperaturze 18ºC 

(15-25ºC). Temperatura ma istotne znaczenie w uzyskiwaniu 

odpowiedniego stężenia alkoholu. Im wyższa temperatura 

fermentacji, tym niższą zawartością alkoholu charakteryzuje 

się powstały trunek. Wraz ze wzrostem temperatury 

wzmaga się bowiem toksyczność alkoholu w stosunku 

do drożdży. Wyższa temperatura fermentacji powoduje 

także utratę aromatycznych substancji zawartych w miodzie. 

Na powierzchni płynu już następnego dnia powinna 

pojawić się piana, a w miarę upływu czasu coraz obfitsza. 

W ten sposób zaczyna się fermentacja burzliwa, trwająca 

zależnie od gęstości i temperatury brzeczki od 5 do 10 dni. 

Następnie ma miejsce przejście fermentacji w drugą fazę, 

tzw. spokojną lub fermentację cichą. Charakteryzuje ją 

opadnięcie piany i wydzielanie się przez rurkę fermentacyjną 

gazu – dwutlenku węgla. Fermentacja spokojna trwa 

od 4 do 6 tygodni. 

Dojrzewanie miodu pitnego 

Po zakończonej fermentacji spokojnej za pomocą wężyka 

ściągamy płyn znad osadu do innego, czystego gąsiorka 

i ponownie zakładamy korek z rurką fermentacyjną. 

Gąsiorek z zawartością przechowujemy w chłodnym miejscu 

(10-15C) przez okres kilku do kilkunastu miesięcy, zależnie 

od typu miodu pitnego. Dojrzewający napój powinien 

być coraz klarowniejszy. W zależności od potrzeby można 

miód pitny jeszcze raz lub dwa razy ściągnąć znad osadu. 

Dojrzały miód pitny charakteryzuje dobry smak, czystość, 

barwa, klarowność oraz przyjemny aromat. Dojrzały miód 

pitny, jeśli po dwóch dniach w temperaturze pokojowej nie 

mętnieje, można butelkować. 

* przepisy powstały w oparciu o publikacje: 

Cieślak J. Domowy wyrób win i wódek gatunkowych. WPLiS, Warszawa 

1959 

Cerski A. Koktajle, nalewki, wina, miody i piwa domowym sposobem. 

Wyd. Prasowe, Poznań 1989 

Przepisy* na miody pitne 

Czwórniak naturalny wytrawny 

Skład brzeczki na 10 l: 

Miód pszczeli płynny .........................................................2,5 l 

lub skrystalizowany 3,5 kg 

Woda .......................................................................................7,5 l 

Kwasek cytrynowy ............................................................ 35 g 

Pożywka dla drożdży (fosforan amonowy) .................5 g 

Matka drożdżowa ...............................................................0,5 l 

Miód Kapucyński 

Miód pitny zaprawiony, sporządzony na brzeczce 

dwójniaka (wymaga kilkuletniego dojrzewania) 

Skład brzeczki na 10 l: 

Miód pszczeli płynny ............................................................ 5 l 

Woda...........................................................................................5 l 

Chmiel .......................................................................................5 g 

Imbir ..........................................................................................1 g 

Cynamon ..................................................................................1 g 

Wanilia .................................................................... ¼ - 1/2 laski 

Kwasek cytrynowy ............................................................40 g 

Pożywka dla drożdży (fosforan amonowy) .................4 g 

Matka drożdżowa ...............................................................0,5 l 

Maliniak miód owocowy półsłodki 

Przygotowuje się go z brzeczki trójniaka, jako miód 

półsłodki, dodając do brzeczki 15 – 20% moszczu 

malinowego 

Skład brzeczki miodowo – agrestowej na 10 l miodu 

owocowego: 

Miód pszczeli płynny .........................................................3,3 l 

Woda .......................................................................................4,7 l 

Moszcz agrestowy ................................................................. 2 l 

Kwasek cytrynowy ...................................................15 – 20 g 

Pożywka dla drożdży (fosforan amonowy) .............3,5 g 

Matka drożdżowa ...............................................................0,5 l

Pobierz plik - Sumi Agro

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Delete template?

Save as template ?