Studia drugiego stopnia - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II

DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA 

STUDIA II-GO STOPNIA 

INFORMACJE O PRZEDMIOTACH 

PODSTAWOWYCH I KIERUNKOWYCH 

(w porządku alfabetycznym) 

STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE 

WZÓR 

dmgnr. Nazwa przedmiotu (Nazwa przedmiotu w j. angielskim) 

(dk – dziennikarstwo i komunikacja społeczna, g – studia II-go stopnia, 

nr – kolejny numer przedmiotu w wykazie) 

ew. Studia stacjonarne lub niestacjonarne 

przedmiot podstawowy lub kierunkowy 

Rok studiów, semestr 

Wymiar godzin ogółem (wymiar godzin z podziałem na semestry) 

ECTS – ilość punktów ECTS 

Prowadzący zajęcia 

Forma zaliczenia poszczególnych semestrów zajęć: z – zaliczenie, zo – zaliczenie 

z oceną, e – egzamin 

dmg01. Analiza dyskursu medialnego (Media Discourse Analysis) 

przedmiot kierunkowy 

Rok studiów 1, semestr 2 

Wymiar: (studia stacjonarne) 30 h wykładu 

(studia niestacjonarne) 20 h wykładu 

ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Wiesław Przyczyna, prof. UPJPII 

Forma zaliczenia: e 

Treści merytoryczne przedmiotu: 

Definicje, zakres i cechy dyskursu we współczesnej humanistyce; 

dyskurs publiczny a medialny – różnice i zależności; zmienność ról nadawcy 

i odbiorcy w dyskursie medialnym (segmenty i sygnały graniczne); 

dyskurs jako struktura i proces interaktywny; translokacje międzymedialne; 

elementy procesu przekładu intersemiotycznego; rola i wartość narra- 

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 

Katalog przedmiotów kierunku Dziennikarstwo i komunikacja społeczna – 2010/2011 

Studia drugiego stopnia – Informacje o przedmiotach podstawowych i kierunkowych 

1

cji (m.in. opisowej); zróżnicowane i zmienne kompetencje komunikacyjne 

uczestników dyskursu; kreacyjność i informacyjność oraz sąsiedztwo 

różnorodnych przekazów medialnych; kulturowe uwarunkowania i ograniczenia 

dyskursu w ramach analizy jakościowej (m.in. formy, poziomy 

i charakter komunikowania, grzeczność językowa, nadużycia). Kultura 

zinformatyzowana i jej przyszłość. 

Formy życia publicznego o szerokim adresie: hasła rewolucji (np. gazeta 

jako swoista „literatura” doby rewolucji), Lingua Tertii Imperii, nowomowa, 

słowo jako broń, tzw. totalna administracja, reklama jako element 

sztuki popularnej, tekst a hipertekst. Rola i znaczenie: propagandy, 

agitacji, perswazji, manipulacji. Media jako swoiste narzędzia życia publicznego. 

Ekspansywne formy dyskursywne we współczesnej rzeczywistości 

medialnej, w tym przede wszystkim: dyskusja, debata, polemika, 

wywiad, reportaż, feature, talk show, audycja interaktywna, blok programowy, 

serial, reklama, hipertekst. Tematy wypowiedzi, sposoby prezentowania 

świata oraz techniki argumentowania; formaty, cele i dylematy 

w mediach. 

Wymagania wstępne: 

Pragmatyka językowa. 

Cele przedmiotu: 

Uwrażliwienie na różnorodne możliwości opisywania świata; określenie 

zakresu zainteresowań dyskursu medialnego oraz specyfiki dyskursu medialnego 

względem dyskursu publicznego; wielokierunkowa analiza części 

składowych dyskursu medialnego w konkretnych przekazach prasowych, 

radiowych, telewizyjnych i internetowych oraz przygotowanie do 

umiejętnego ich definiowania; określanie ról komunikacyjnych uczestników 

dyskursu; uzyskanie orientacji w rekonstruowaniu kompetencji komunikacyjnych; 

przygotowanie do uczestnictwa we współczesnym dyskursie 

medialnym; wdrażanie do samodzielnej i krytycznej oceny współkreowanej 

przez media rzeczywistości; analiza porównawcza form. 

Spis zalecanych lektur: 

Literatura podstawowa: 

Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, 

A. Mencwel, R. Sulima, Warszawa 2004. 

Goban-Klas T., Cywilizacja medialna. Geneza, ewolucja, eksplozja, Warszawa 

2005. 

Hallin D. C., Mancini P., Systemy medialne: trzy modele mediów i polityki 

w ujęciu porównawczym, Kraków 2007. 

Lisowska-Magdziarz M., Analiza zawartości mediów, Kraków 2004. 

Mrozowski M., Media masowe. Władza, rozrywka i biznes, Warszawa 

2001. 




2

Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków 1996. 

Literatura uzupełniająca: 

Drożdż M., Media. Teorie i fikcje, Kielce 2005. 

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, 

radia, telewizji i Internetu, Warszawa 1999. 

Lisowska-Magdziarz M., Analiza tekstu w dyskursie medialnym, Kraków 

2007. 

Nowe media w komunikacji społecznej XX wieku, red. M. Hopfinger, 

Warszawa 2002. 

Słownik terminologii medialnej, red. W. Pisarek, Kraków 2006. 

dmg02. Dziedzictwo kulturowe Jana Pawła II (Cultural Heritage 

of John Paul II) 

przedmiot podstawowy 




ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. prof. dr hab. Tadeusz Borutka, dr Tomasz Kornecki 



Dzięki Soborowi Watykańskiemu II chrześcijanie uzyskali nowe spojrzenie 

na świat i jego związek z Ewangelia. Kultura stała się dla nich 

uprzywilejowanym polem oddziaływania i odtąd postrzegana jest jako 

nowy obszar Kościoła. W nauczaniu Jana Pawła II teologiczno-kulturowa 

perspektywa Soboru pogłębiła się i ubogaciła do tego stopnia, ze stała się 

ona jedynym z ważniejszych biegunów jego pontyfikatu. Kultura, podobnie 

zresztą jak człowiek, znalazła się pod wpływem wielorakiego zagrożenia. 

Ojciec Święty, który nieustannie bierze w obronę zagrożonego 

człowieka, właśnie ze względu na miłość do człowieka broni kultury, jako 

jedynej rękojmi przetrwania i postępu. Tożsamość osoby ludzkiej, 

także i narodu, realizuje się w sferze kultury. Pojęcie kultury związane 

jest więc z człowiekiem, z jego godnością i prawami. Pierwszym ważnym 

czynnikiem rozwoju kulturalnego człowieka jest wychowanie i wykształcenie. 

Z nim łączy się problem nauki, techniki, sztuki i sportu. Problemem 

szczególnie złożonym dla dzisiejszego świata staje się związek 

pomiędzy środkami społecznego przekazu a kulturą. Dialog z kulturami 

naszych czasów ma kapitalne znaczenie dla przyszłości Kościoła i świata. 




3


Celem wykładu jest ukazanie nauczania Jana Pawła II na temat kultury, 

pogłębienie wiedzy na temat głównych nurtów nauczania Jana Pawła II, 

zwłaszcza w kwestii personalizacji współczesnych nurtów kulturowych 

oraz roli wiary w życiu współczesnego człowieka i zadań Kościoła 

w świecie, apostolstwa świeckich, chrześcijańskich korzeni Europy, kultury 

chrześcijańskiej, sprawiedliwości społecznej, miłosierdzia, ekumenizmu, 

antysemityzmu, obrony godności człowieka i życia ludzkiego. 



Carrier H., Ewangelia i kultury. Od Leona XIII do Jana Pawła II, Rzym – 


Czuba K., Kultura, Encyklopedia moralnego nauczania Jana Pawła II, 

red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom 2005, s. 278–280. 

Dudek A., Encyklopedia społecznego nauczania Jana Pawła II, red. A. 

Zwoliński, Kielce 2003, s. 258–264. 

Jan Paweł II, W imię przyszłości kultury. Przemówienie w UNESCO, 

„L’Osservatore Romano” (wydanie polskie) 1 (1980), nr 6, s. 1, 4–6. 

Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, Rzym 

1986. 

Kowalczyk S., Filozofia kultury, Lublin 1996. 

Kowalski J., Człowiek i kultura w nauczaniu Jana Pawła II, „Chrześcijanin 

w świecie” 5 (1987). 


62. Stanowisko Kościoła wobec kultury współczesnej Europy. Na marginesie 

adhortacji apostolskiej Jana Pawła II „Ecclesia in Europa”, 

„Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne” 5 (2004), s. 41–57. 

Bartnik Cz., Teologia kultury, Lublin 1999. 

Borutka T., Prawa osoby ludzkiej podstawą życia społecznego w świetle 

nauczania Kościoła, Kraków 2001. 

Jezus Chrystus sprawcą nowego porządku w człowieku i w świecie, [w:] 

Lex tua in corde meo. Studia i materiały dedykowane bp. T. Pieronkowi 

z okazji XXXX lecia pracy naukowej, Kraków 2004, s. 45–57. 

Krąpiec M. A., Człowiek w kulturze, Warszawa 1986. 

Prymat wartości duchowych i znaczenie kultury w życiu społecznym 

w nauczaniu Jana Pawła II, „Analecta Cracoviensia” 35 (2003), 

s. 113–130. 

Rodziński A., Osoba, moralność, kultura, Lublin 1989. 

Społeczne nauczanie Kościoła – teoria i zastosowanie. Podręcznik dla 

studentów teologii, Kraków 2008. 




4

dmg03. Ekonomika mediów (Media Economics) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Tadeusz Skoczek 



Wprowadzenie do podstawowych pojęć w ekonomice i zarządzaniu. 

Prezentacja specyficznych czynników, występujących w funkcjonowaniu 

firm medialnych. Zarządzanie jako osiąganie celów w zorganizowanych 

grupach. Ekonomiczność i skuteczność w procesie zarządzania. Rola 

różnego rodzaju zasobów w organizacji przedsiębiorstwa. Przykłady wydawnictwa 

prasowego i stacji telewizyjnej, ocena czynników powodzenia 

oraz porażki w ich funkcjonowaniu. Podejmowanie decyzji jako kluczowy 

element procesu zarządzania, procesy integracji w zarządzania. Polityka 

finansowa i kadrowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Budowanie 

planów finansowych i rzeczowych. Rola kosztów stałych i zmiennych 

w zarządzaniu finansowym. Specyficzne cechy zarządzania w mediach. 

Szczególna rola czynnika czasu. Specyficzne traktowanie informacji jako 

produktu i instrumentu zarządzania. Wpływ czynników personalnych na 

sposób zarządzania w mediach. Innowacyjność jako czynnik wpływający 

na osiąganie celów. 


Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z dziedziny ekonomiki 

i zarządzania mediami, wprowadzenie w zagadnienia specyfiki ekonomiki 

firm medialnych; prezentacja struktur organizacyjnych w przedsiębiorstwach 

medialnych, metod kierowania. i najważniejszych czynników 

wpływających na ich funkcjonowanie; przekazanie syntetycznej 

wiedzy o funkcjonowaniu firm medialnych z rynku prasowego oraz mediów 

elektronicznych; pokazanie zależności między sytuacją ekonomiczną 

i pozycją rynkową a działalnością redakcyjną; zapoznanie 

z wpływem norm prawnych na funkcjonowanie przedsiębiorstw medialnych. 

Pokazanie na przykładach dróg rozwoju firm medialnych i sposobów 

reagowania na zmiany rynkowe. Prezentacja korzyści płynących ze 

stosowania zasady synergii w zarządzaniu ekonomicznym firmami medialnymi. 




5



Bajka Z., Kapitał zagraniczny w Polskich mediach, „Zeszyty Prasoznawcze” 

1994, nr 1–2. 

Bartoszcze R., Słupek L., Telewizja – dobro kultury czy efekt rynku, Rzeszów 

2001. 

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teoria i analizy prasy, 

radia, telewizji i Internetu, Warszawa – Kraków 1999. 

Kowalski T., Media i pieniądze. Ekonomiczne aspekty działalności środków 

komunikowania masowego, Warszawa 1998. 


Bauer Z., Chudziński E., Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków 2000. 

Machaczka J., Podstawy zarządzania, Kraków 1999. 

Oniszczuk Z., Ekspansja kapitału niemieckiego na rynku prasowym Węgier, 

Polski i Czech, „Zeszyty Prasoznawcze” 2000, nr 3–4,. 

dmg04. Etyka mediów i komunikowania (Journalistic and 

Communication Ethics) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Michał Drożdż 



Podstawowe pojęcia i główne problemy etyczne mediów; podstawy 

metodologii i systematyki etyki mediów; wybrane zagadnienia metaetyki 

mediów; współczesne paradygmaty etyki mediów; poszukiwanie „uniwersaliów” 

deontologii medialnych; wybrane płaszczyzny argumentacji 

etycznych; współczesne płaszczyzny medialnego dyskursu etycznego; 

podstawy deontologii medialnej; analiza podstawowych zagadnień etyki 

mediów – płaszczyzna organizacji i funkcjonowania struktur medialnych, 

płaszczyzna szczegółowych deontologii medialnych oraz medialnych 

etyk zawodowych; płaszczyzna etyki odbiorców mediów. Ogólne pojęcie 

etyki: wybrane koncepcje etyczne (filozofia praktyczna Arystotelesa, 

etyka chrześcijańska, etyka kantowska, etyka ponowoczesna). Etyki zawodowe: 

etyka ogólna vs etyka zawodowa, normy postępowania przedstawicieli 

danego zawodu, etyka biznesu vs etyka dziennikarska. Etyczny 




6

wymiar komunikowanie społecznego: podstawowe zagadnienia z dziedziny 

komunikowania społecznego, etyczność komunikacji masowej. 

Nadawca jako strona etycznego komunikowania: wolność komunikowania, 

prawda, obiektywizm, odpowiedzialność. Odbiorca – rola, prawa 

i obowiązki: pedagogika mediów – wychowanie medialne, dostęp do mediów, 

poszanowanie godności ludzkiej. Prawa autorskie: prawa autorskie 

w zakresie dóbr kultury, prawa autorskie w zakresie oprogramowania 

komputerowego, prawa autorskie – problematyczność pojęcia. Reklama: 

pojęcia reklamy, techniki perswazji, zagadnienie prawdy w reklamie, 

kryptoreklama. Etyka nowych mediów – Internet: cyfrowe podziały, granice 

wolności słowa w Sieci, anonimowość i kryptografia. Media vs polityka: 

etyka odpowiedzialności vs etyka przekonań, miejsce dziennikarza 

w dyskursie publicznym, dziennikarz jako polityk – służba, czy prywata? 

Przemoc w mediach: dobór informacji i jakość treści, problematyczność, 

rola i znaczenie decyzji podejmowanych przez dziennikarza, media realne, 

wydarzenia wojenne w mediach. Media wobec różnorodności: dyskryminacja 

i stereotypy, zasada równości płci w mediach, tzw. poprawność 

polityczna a swoboda wypowiedzi. Propaganda i manipulacja: manipulacja 

i język jako narzędzie manipulacji, treści i formy manipulacyjnych 

zabiegów stosowanych przez mass media, komunikowanie polityczne, 

„pseudowydarzenie” i medialność wydarzenia. 


Wprowadzenie w obszerną problematykę etyczną współczesnych mediów 

oraz prezentacja podstawowych zasad personalistycznej deontologii 

medialnej. Treść wykładów obejmuje dwa cykle tematyczne. Celem 

pierwszego cyklu, mającego charakter propedeutyczny, jest wprowadzenie 

w podstawowe zagadnienia etycznego wymiaru dziennikarstwa i mediów. 

Drugi cykl tematyczny dotyczy wybranych zagadnień etyki dziennikarskiej. 

Celem tej części zajęć jest prezentacja paradygmatycznych 

fundamentów oraz podstawowych zasad personalistycznej deontologii 

mediów, obejmujących trzy płaszczyzny etyczne mediów: płaszczyzna 

organizacji i funkcjonowania struktur medialnych, płaszczyzna szczegółowych 

deontologii medialnych oraz medialnych etyk zawodowych; 

płaszczyzna etyki odbiorców mediów. Zamierzone cele dydaktyczne: 

podstawowa orientacja w problematyce etycznej mediów; znajomość 

współczesnego dyskursu etycznego w kontekście mediów; zdobycie 

umiejętności etycznego wartościowania działań medialnych. Struktura 

i problematyka dwóch cykli tematycznych gwarantuje zdobycie przez 

studentów podstawowych narzędzi metodologicznych oraz przygotowania 

merytorycznego do samodzielnej oceny oraz możliwości rozwiązywania 

problematyki etycznej w dziedzinie mediów. 




7



Baczyński A., Telewizja a świat wartości, Kraków 2003. 

Drożdż M., Logos i ethos mediów. Dyskurs paradygmatyczny filozofii 

mediów, Tarnów 2005. 

Drożdż M., Osoba i media. Personalistyczny paradygmat etyki mediów, 

Tarnów 2005. 

Ethos mass mediów, „Ethos” 24 (1993). 

Kobylińska Z., Grabowski R. D., Dziennikarski etos, Olsztyn 1996. 

Rivers W. L., Mathews C., Etyka środków przekazu, Warszawa 1995. 

Sareło Z., Media w służbie osoby. Etyka społecznego komunikowania, 

Toruń 2000. 


Bober W. J., Powinności w świecie cyfrowym. Etyka komputerowa 

w świetle współczesnej filozofii moralnej, Warszawa 2008. 

Celiński P., Cyfrowe podziały, [w:] Sfera publiczna. Kondycja – Przejawy 

– Przemiany, red. W. Woźniak, J. P. Hudzik, Lublin 2006, s. 259 

–264. 

Czarnecki P., Dylematy etyczne współczesności, Warszawa 2008. 

Czarnecki P., Etyka mediów, Warszawa 2008. 

Dziamski S., Kultura i etyka życia społeczno-zawodowego, Poznań 2005. 

Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 

2000. 

Etyka biznesu. Z klasyki współczesnej myśli amerykańskiej, red. L. V. 

Ryan, J. Sójka, Poznań 1997. 

Etyka jako filozofia dobrego działania zawodowego, red. M. Sułek, 

J. Świniarski, Warszawa 2001. 

Etyka międzyludzkiej komunikacji, red. J. Puzynina, Warszawa 1993. 

Etyka w teorii i praktyce, oprac. Z. Kalita, Wrocław 2001. 

Golka B., Michalski B., Etyka dziennikarska a kwestie informacji masowej, 


Kunczik M., Zipfel A., Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, 


Lepa A., Pedagogika mass mediów, Łódź 1999. 

Orędzia papieskie na światowe dni komunikacji społecznej, oprac. 

M. Lis, Częstochowa 2002. 

Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Etyka w środkach 

przekazu, Watykan 2000. 

Pleszczyński J., Etyka dziennikarska, Warszawa 2007. 

Szewczyk A., Problemy moralne w świecie informacji, Warszawa 2008. 

Wojtyła K., Elementarz etyczny, Lublin 1999 




8

Wprowadzenie do etyki biznesu, red. G. D. Chryssides, J. H. Kaler, Warszawa 

1999. 

Zwoliński A., Dźwięk w relacjach społecznych, Kraków 2004. 

Zwoliński A., Obraz w relacjach społecznych, Kraków 2004. 

Zwoliński A., Słowo w relacjach społecznych, Kraków 2003. 

dmg05. Główne nurty kultury światowej i polskiej w XX 

i XXI wieku (Main Trends in the World and Polish Culture of 

the XX and XXI centuries) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Tomasz Kornecki 



Kulturoznawcze ujęcie – kierunki i zjawiska w kulturze. Prezentacja 

osobowości twórców i wybranych dzieł, które najpełniej odzwierciedlają 

przemiany duchowe i społeczne w XX wieku. Kontrowersyjne zjawiska 

w kulturze światowej i polskiej. Kultura jako przekaz i informacja. Prawda 

obiektywna dzieła. Wielcy twórcy – dziennikarze. Wpływ mediów na 

kulturę i odwrotnie. Obraz mediów w kulturze. Filozoficzne ujęcie kultury 

będzie prezentowało koncepcje filozoficzne, które poszukują istoty 

doświadczenia kulturowego, jego opisu oraz rodzajów. Ontologia kultury 

będzie prezentowała filozoficzne projekty, które w analizie doświadczenia 

kulturowego pytają o początek (arche) i cel (telos) kultury. Aksjologia 

kultury pokaże kulturę jako przestrzeń wartości (ethos) kultury. Filozofia 

kultury – podstawowe pytania. Związki filozofii kultury z antropologią 

filozoficzną (rys historyczny). Nurty filozofii kultury w XX stuleciu. 

Tradycyjny model filozofii kultury i warianty oboczne, nurty alternatywne. 

Nowe konfiguracje dawnych relacji: kultura/natura, kultura/technika, 

kultura/cywilizacja. Filozoficzne odpowiedzi na postmodernistyczne 

pytania. Polscy filozofowie kultury w XX wieku. Obecna sytuacja: 

kryzys i trwanie filozofii kultury. Dialog międzykulturowy. Epistemologia 

kultury. Antropologia kultury. Aksjologia kultury. Kultura a religia. 

Dialog Kościoła ze współczesną kulturą. Zagadnienia inkulturacji. 

Nowe nurty w kulturze współczesnej i ich uzasadnienie filozoficznoteologiczne. 

Problematyka subkultur i uczestnictwa w kulturze. Kulturo- 




9

twórcze funkcje mediów. Wartości i antywartości w kulturze współczesnej. 

Promocja kultury. 


Zdobycie przez studentów podstawowej wiedzy teoretycznej o głównych 

nurtach kultury w XX i XXI wieku z perspektywy kulturoznawczej i filozoficznej, 

umożliwiającej im dobrą orientację w meandrach współczesnej 

kultury; zdobycie umiejętności krytycznej oceny i wartościowania procesów 

kulturowych współczesnej cywilizacji informacyjnej, przygotowanie 

do dialogu kulturowego i międzykulturowego poprzez media i edukację 

medialną. Celem kursu jest prezentacja – w perspektywie historycznej – 

głównych prądów kulturowych ostatniego wieku. Historyczne ujęcie kieruje 

się ku badaniom najnowszym i aktualnym tendencjom w humanistyce, 

a przede wszystkim najnowszym zjawiskom kulturowym, które znajdują 

swoją filozoficzną wykładnię. W perspektywie systematycznej zostaną 

zaprezentowane: ontologia kultury, antropologia kultury, aksjologia 

kultury. W dobie ideowo-duchowego kryzysu współczesnej kultury tj. jej 

pragmatyczno-technokratycznego charakteru odchodzącego od właściwej 

antropologii i personalizmu, kurs pragnie przyczynić się do jego przezwyciężenia 

przez ukazywanie pełnej prawdy o człowieku jako osobie, 

będącej twórcą i podmiotem kultury. Student zdobędzie umiejętności 

i kompetencje posługiwania się wiedzą z zakresu teorii kultury, najważniejszych 

pojęć kulturowych, dat w rozwoju kultury XX wieku oraz zjawisk 

z nimi związanych; odróżniania poszczególnych zjawisk procesu 

kulturowego; stosowania odpowiedniego nazewnictwa; dostrzegania 

przyczyn i skutków przemian w kulturze XX wieku; interpretacji aktualnych 

procesów i przewidywania kierunków przemian kulturowych; rozumienia 

wpływu instytucji publicznych na proces kulturowy. 



Adamek Z., Elementy wiedzy o kulturze, Tarnów 2001. 

Dmitruk K., Współczesne polskie koncepcje kultury, Warszawa 1990. 

Dyczewski L., Rodzina twórcą i przekazicielem kultury, Lublin 2003. 

Kowalczyk S., Filozofia kultury, Lublin 1996. 

Kroeber A. L., Istota kultury, Łódź 1989. 

Scruton R., Przewodnik po kulturze nowoczesnej dla inteligentnych, Warszawa 

2006. 

Spór o wartości w kulturze i wychowaniu, red. F. Adamski, Kraków 

1991. 


Jan Paweł II, Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie, Rzym 

1986. 




10

Pasierb J., Pionowy wymiar kultury, Kraków 1983. 

Przewodnik po literaturze filozoficznej XX wieku, red. B. Skarga, t. I–V, 

Warszawa 1994–1997. 

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. I–III, Warszawa 2005. 

dmg06. Komunikowanie międzynarodowe i międzykulturowe 

(International and Intercultural Communication) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr Robert Nęcek 



1. Komunikowanie międzynarodowe – wprowadzenie: Zakres terminu. 

Podstawowe pojęcia. 2. Formy i poziomy komunikowania międzynarodowego: 

Typologie poziomów komunikacji międzynarodowej. Formy 

komunikacji międzynarodowej. 3. Komunikowanie międzynarodowe jako 

dyscyplina naukowa: Badania nad komunikowaniem międzynarodowym. 

Koncepcje teoretyczne komunikacji międzynarodowej. 4. Dyplomacja 

jako forma komunikacji międzynarodowej: Dyplomacja klasyczna. 

Dyplomacja medialna. Dyplomacja kulturalna. 4. Międzynarodowy i globalny 

PR. 5. Komunikowanie międzykulturowe – zakres terminu i podstawowe 

pojęcia. 6. Kultura jako bariera w komunikacji międzynarodowej. 

7. Światowy ład komunikacyjny: Dokumenty i regulacje ONZ i jej 

agend. 8. Europejski ład komunikacyjny: Dokumenty UE. Dokumenty 

Rady Europy. 9. Europejska przestrzeń telekomunikacyjna: Główne „paneuropejskie” 

środki masowego przekazu. 10. Narzędzia komunikowania 

międzynarodowego: Agencje informacyjne. Globalne stacje radiowe i telewizyjne. 

11. Łączność satelitarna: Pierwsza technologia prawdziwie 

globalna. Koncepcja łączności satelitarnej. Rozwój łączności satelitarnej. 

Zastosowania łączności satelitarnej w komunikacji międzynarodowej. 

12. Globalizacja informacji – media masowe w dobie „globalnej wioski”: 

Komunikowanie międzynarodowe i uzależnienie informacyjne państw. 

Komunikowanie międzynarodowe i problem redundancji informacyjnej. 

Globalizacja informacji – globalizacja języka. 13. Media w obliczu międzynarodowych 

konfliktów zbrojnych: Relacja z wojny i przełom CNN. 

Korespondenci wojenni – wysłannicy światowej opinii publicznej? Inte- 




11

es mediów, interes państwa, interes odbiorców – zbieżności czy przeciwieństwa? 

14. Komunikowanie międzynarodowe jako osnowa społeczeństwa 

informacyjnego: Koncepcje społeczeństwa informacyjnego. 

Społeczeństwo informacyjne jako produkt globalizacji informacji. Zagrożenia 

społeczeństwa informacyjnego. 15. Przyszłość komunikowania 

międzynarodowego: Globalny porządek czy globalny chaos? Dominacja 

informacyjno-kulturowa USA, UE i Chin? Od masowości do indywidualności 

– komunikacja międzynarodowa w nowych mediach. 


Stosunki międzynarodowe. 


Kurs poświęcony jest problematyce szeroko pojętego przepływu informacji 

w skali ogólnoświatowej oraz narzędziom ku temu wykorzystywanym. 

W dzisiejszych czasach, kiedy media masowe oraz postępujący 

rozwój mediów cyfrowych doprowadził do faktycznego powstania „globalnej 

wioski”, a wraz z upadkiem tzw. bloku wschodniego i rozwojem 

państw azjatyckich stopień skomplikowania międzypaństwowych, ponadpaństwowych 

(medialne korporacje ponadnarodowe) i transnarodowych 

(transkulturowych) powiązań komunikacyjnych osiągnął poziom 

niespotykany dotąd w historii, koniecznym jest, aby studenci kierunku 

dziennikarstwo i komunikacja społeczna, mający w przyszłości, jako profesjonalni 

dziennikarze, rzecznicy prasowi, pracownicy agencji konsultingowych 

(a więc i komunikacyjnych) współtworzyć globalną komunikację, 

poznali i zrozumieli najważniejsze zagadnienia związane z procesami 

medialnego i pozamedialnego komunikowania przekraczającego 

granice państw narodowych i kultur. Podczas wykładów omówione zostaną 

kwestie definiowania komunikacji międzynarodowej i międzykulturowej 

oraz podstawowych związanych z nimi pojęć Ważną częścią zajęć 

będzie także cykl poświęcony światowemu i europejskiemu ładowi 

prawnemu w dziedzinie środków komunikowania oraz globalnym i paneuropejskim 

narzędziom komunikacji międzynarodowej. Poza elementami 

teorii komunikowania międzynarodowego oraz omówieniem międzynarodowych 

aktów prawnych i umów, poruszona także zostanie problematyka 

komunikacji międzykulturowej, w szczególności barierom, jakie 

wyznacza kultura w międzyludzkim porozumiewaniu się. Kolejna 

część wykładów poświecona natomiast zostanie współczesnym, praktycznym 

problemom komunikacji międzynarodowej, związanym ze zjawiskami 

globalizacji przepływu informacji, działalnością mediów w czasie 

konfliktów zbrojnych oraz powstawaniem społeczeństwa informacyjnego. 

W rezultacie przeprowadzonych wykładów studenci posiądą wiedzą 

z zakresu podstaw teorii komunikowania międzynarodowego, co 




12

umożliwi im głębsze zrozumienie zjawisk związanych z globalnym obiegiem 

informacji oraz pozwoli na formułowanie wniosków dotyczących 

problemów komunikacji międzynarodowej na wyższym poziomie ogólności. 

Będą także potrafili opisać procesy komunikowania międzynarodowego 

ze szczególnym uwzględnieniem jego form i narzędzi (instrumentów, 

instytucji etc.). Studenci posiądą umiejętności i kompetencje 

rozróżnienia koncepcji, poziomów, kanałów i typów komunikowania 

międzynarodowego i międzykulturowego; pojmowania kultury jako źródła 

barier i szans w komunikacji międzykulturowej; analizy procesu globalizacji 

w komunikowaniu międzynarodowym i międzykulturowym. 



Castells M., Społeczeństwo sieci, Warszawa 2008. 

Krzysztofek K., Komunikowanie międzynarodowe, Warszawa 1983. 

Mikułowski-Pomorski J., Komunikowanie międzykulturowe. Wprowadzenie, 

Kraków 1999. 

Ociepka B., Komunikowanie międzynarodowe, Wrocław 2002. 


Olędzki J., Komunikowanie w świecie: narzędzia, teorie, unormowania, 


Piontek D., Europejski ład komunikacyjny, Poznań 1997. 

Słownik wiedzy o mediach, red. E. Chudziński, Warszawa – Bielsko- 

Biała 2007. 

dmg07. Konwersatorium języka angielskiego (Workshop on 

English Language – English for Journalism) 


Rok studiów 1, semestr 1–2 

Wymiar: (studia stacjonarne) 60 h (30/30) ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 40 h (20/20) ćwiczeń 

ECTS: 2+2 pkt. 

Prowadzący: mgr Celina Budzowska, mgr Agnieszka Skocka 

Forma zaliczenia: zo/zo 


Na każdym z dwóch poziomów zaawansowania prowadzone będą 

ćwiczenia metodą konwersatoryjną, dzięki której studenci będą mieli do 

czynienia z różnorodnymi dialogami sytuacyjnymi, tematami do dyskusji, 

opisu i zrelacjonowania. Tematyka konwersacji dostosowana będzie 

do kierunku studiów i zainteresowań indywidualnych studentów. 




13


Celem kursu jest nabycie przez studenta umiejętności posługiwania się 

językiem angielskim w stopniu zaawansowanym – praktycznego stosowania 

struktur języka pisanego i mówionego ze szczególnym uwzględnieniem 

tematyki mediów, dziennikarstwa i komunikacji społecznej oraz 

oddziaływania mediów na odbiorcę. 


Podręcznik kursowy dobrany będzie do poziomu grupy po uzyskaniu 

wyników z testu kwalifikacyjnego. 

A selection of articles from newspapers and magazines. 

Ceramella N. and Lee E., Cambridge English for the Media, Cambridge 

University Press. 

Otto B., Otto M., Here is the News, Part 1 & Part 2. 

dmg08. Lektorat prasy zagranicznej (Foreign Press Reading 

Course) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 30 h ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 20 h ćwiczeń 

ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: 

Prowadzący: ks. dr hab. Wojciech Misztal, prof. UPJPII, mgr Kalina Kreczko, 

mgr Agnieszka Skocka 

Forma zaliczenia: zo 


Warsztaty językowo-dziennikarskie mają charakter praktyczny, 

warsztatowy. Zajęcia obejmują analizę artykułów z zagranicznych dzienników 

i czasopism oraz serwisów agencyjnych i źródeł internetowych. 

Poprzez lekturę i analizę publikacji obcojęzycznych studenci zdobywają 

wiedzę na temat współczesnego języka mediów zagranicznych oraz zagranicznego 

rynku prasowego. Oceniają także sposoby przekazywania informacji, 

używania form przekazu i gatunków dziennikarskich. Celem 

zajęć jest też wyrobienie u studentów nawyku systematycznej lektury 

prasy obcojęzycznej. 


Celem zajęć jest uzyskanie przez studentów umiejętności analizy zagranicznych 

publikacji prasowych poszczególnych tytułów prasowych w języku 

angielskim i wybranych innych językach europejskich. Po zakoń- 




14

czeniu kursu student powinien poznać specyfikę języka publikacji prasowych, 

umieć analizować i oceniać publikacje prasowe, dokonywać analizy 

porównawczej sposobów informowania, umieć scharakteryzować poszczególne 

tytuły prasowe. 

dmg09. Marketing i reklama (Marketing and Advertisement) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 15 h wykładu + 15 h ćwiczeń 

(studia niestacjonarne) 10 h wykładu +10 h ćwiczeń 

ECTS: 2 pkt. 




1. Istota i funkcje marketingu: Rynek i towar. Definicje marketingu. 

Funkcje marketingu. Składniki marketingu. 2. Inne rodzaje marketingu: 

Marketing polityczny. Marketing społeczny. 3. Badania marketingowe 

jako podstawa działań rynkowych: Cele badań. Segmentacja rynku. Metody 

badań rynku i podmiotu. 4. Promocja i komunikacja marketingowa: 

Cechy komunikacji marketingowej. Kreacja „marki”. Reklama. Instrumenty 

i kanały komunikacji marketingowej. 5. Public relations jako działania 

marketingowe: Co to jest PR i jakie pełni funkcje. PR a dziennikarstwo. 

Instrumenty PR. Reklama jako zjawisko o wielkim wpływie społecznym 

wykraczającym poza proste uwarunkowania rynkowe. Język 

i obraz w reklamie, badanie efektywności reklamy, społeczny wpływ reklamy. 

Reklama we współczesnych teoriach kultury. Reklama a sztuka, 

reklama a media. Etyczne zagadnienia reklamy. Miejsce reklamy, perspektywy 

na przyszłość, podstawowe prawne uwarunkowania funkcjonowania 

reklamy w Polsce oraz w globalnym systemie mediów. Struktura 

i pragmatyka funkcjonowania agencji reklamowej. Planowanie kampanii 

reklamowej. Pojęcie, istota i zakres marketingu. Podstawy teorii 

komunikacji marketingowej. Instrumenty, środki i kanały komunikacji 

marketingowej. Zintegrowana komunikacja marketingowa we współczesnym 

społeczeństwie. 


Opinia publiczna. 


Rozumienie istoty, funkcji i celów reklamy; wykorzystywania wiedzy 

z zakresu marketingu i narzędzi promocji; rozpoznawania i klasyfikowa- 




15

nia form i typów reklamy; określania celów marketingowych, reklamowych, 

medialnych i kreacyjnych; rozumienia cech komunikacji marketingowej 

oraz jej instrumentów. Celem kursu jest przedstawienie i zapoznanie 

studentów z podstawowymi koncepcjami dotyczącymi działalności 

rynkowej, polegającej na promowaniu, dystrybuowaniu i sprzedawaniu 

produktów oraz usług. Adepci kierunku dziennikarstwo i komunikacja 

społeczna będą w swej pracy zawodowej nieraz spotykać się z różnorodnymi 

próbami wpływania na ich opinie i poglądy, zarówno przez producentów 

towarów konsumpcyjnych, jak i przez polityków, lobbystów, 

reprezentantów grup nacisku i dlatego cenne będzie dla nich zaznajomienie 

się z koncepcją marketingu i reklamy, jako szeroko pojętych metod 

pobudzania zainteresowania i potrzeb w celu wpływania na postawy i zachowania. 

W ramach wykładów dotyczących podstaw marketingu przedstawiona 

zostanie problematyka związana z elementarnymi składnikami 

teorii marketingu: jego pojęcie, fazy rozwoju, powiązane terminy. Ponadto 

przedstawione zostaną podstawowe środki, kanały i formy komunikacji 

marketingowej, jako najważniejszego aspektu marketingu związanego 

z promocją dóbr, ale także osób czy idei. Ponadto wykłady poświęcone 

będą także teoretycznym kwestią związanym z produktem, jego promocją 

i dystrybucją oraz scharakteryzowaniem badań rynku jako punktu wyjścia 

dla działalności marketingowej. W rezultacie student potrafił będzie 

scharakteryzować i wyróżnić działania marketingowe spośród innych rodzajów 

komunikacji składających się na przestań publicznego dyskursu. 

Umożliwi mu to obiektywne i krytyczne podejście do informacji pozyskiwanych 

w trakcie wykonywania zawodu dziennikarskiego, co przyczyni 

się następnie do realizacji wymogu rzetelności dziennikarskiej. 



Altkorn J. i inni, Podstawy marketingu, Kraków 1998. 

Budzyński W., Reklama. Techniki skutecznej perswazji, Warszawa 1999. 

Hutt M. D., Zarządzanie marketingiem. Strategia rynku dóbr i usług 

przemysłowych, Warszawa 1997. 

Kaczmarczyk S., Badania marketingowe. Metody i techniki, Warszawa 

1998. 

Kotler P. i inni, Marketing – podręcznik europejski, Warszawa 2002. 

Kramer T., Podstawy marketingu, Warszawa 2004. 


Rudnicki L., Zachowania konsumentów na rynku, Warszawa 2000. 

Systemy komunikacji marketingowej, red. T. Kramer, Katowice 2004. 

Sztucki T., Marketing w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2000. 

Sztucki T., Promocja, reklama, Warszawa 1999. 




16

dmg10. Media lokalne i środowiskowe (Local and Community 

Media) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Agata Dziekan-Łanucha 



Podstawowa terminologia i typologia mediów lokalnych i środowiskowych. 

Podstawowy warsztat dokumentacyjny i bibliograficzny redaktora 

prasy lokalnej i środowiskowej. Gatunki dziennikarskie wykorzystywane 

przez dziennikarzy mediów lokalnych i środowiskowych. Charakter 

tematyki i specyfika ujmowania zdarzeń i zjawisk na łamach mediów 

lokalnych i środowiskowych (przygotowanie przez studentów tematów 

i propozycji ich ujęcie, w taki sposób, aby mogły znaleźć się na łamach 

prasy lokalnej lub środowiskowej). Rozwój prasy lokalnej do 1989 

roku z uwzględnieniem prasy podziemnej. Kształtowanie się nowego systemu 

mediów lokalnych po 1989 roku jako efekt transformacji politycznej 

i społecznej w kraju. Obecny kształt systemu mediów lokalnych 

i środowiskowych w Polsce. Zmiany w obliczu współczesnych mediów 

lokalnych i środowiskowych (rozbudowa działu on-line, ważna rola portali 

internetowych tworzonych przez redakcje gazet, stacji radiowych i telewizyjnych, 

nastawienie na interaktywny kontakt z czytelnikami). Systemy 

kolportażowe prasy w Polsce. Aglomeracyjna prasa bezpłatna. Prasa 

zakładowa i korporacyjna. Rola i zadania Stowarzyszenia Prasy Lokalnej. 


Celem kursu jest uzyskanie wiedzy na temat działalności mediów lokalnych 

i środowiskowych w Polsce; poznanie struktury tego systemu medialnego 

i przemian, jakimi był poddawany od początku swojego rozwoju 

przy szczególnym skoncentrowaniu się na okresie obecnym; zrozumienie 

specyfiki komunikowania lokalnego, poznanie warsztatu dziennikarskiego; 

zapoznanie się z nowymi tendencjami obecnymi w sferze prasy, radia 

i telewizji na poziomie lokalnym i regionalnym (nacisk na rozwój wersji 

internetowych gazet). 




17



Adamczyk W., Media masowe w procesie budowania demokracji w Polsce 

(1989–1995), Poznań 1999. 

Chorązki W., Obraz niezależnej prasy lokalnej w Polsce w I połowie 

1994 roku, Kraków 1994. 

Dobek-Ostrowska B., Media a elity polityczne w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, 

[w:] Środki masowej informacji w Polsce po likwidacji 

instytucji cenzury (1990–2000), red. J. Adamski, Warszawa 2000. 

Dobek-Ostrowska B., Przemiany systemu medialnego w Polsce po 1989 

roku, [w:] Współczesne systemy komunikowania, red. B. Dobek- 

Ostrowska, Wrocław 1997. 

Dylematy transformacji prasy polskiej (1989–1993), red. A. Słomkowska, 


Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 

2008. 

Gierula M., Jachimowski M., Zmiany mediów i dziennikarstwa lokalnego 

w Polsce (prasa, radio, telewizja), [w:] Media i dziennikarstwo w Polsce 

1989–1995, red. G. G. Kopper, I. Rutkiewicz, K. Schliep, Kraków 

1996. 

Gierula M., Polska prasa lokalna 1989–2000, Katowice 2005. 

Joachimowski M., Regiony periodycznej komunikacji medialnej, Katowice 

2006. 

Mielczarek T., Między monopolem a pluralizmem. Zarys dziejów środków 

masowego przekazu w Polsce w latach 1989–1997, Kielce 1998. 

Mielczarek T., Monopol, pluralizm, koncentracja: Środki komunikowania 

masowego w Polsce w latach 1989–2006, Warszawa 2007. 

Mielczarek T., Środki masowego komunikowania Kościoła katolickiego 

w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, [w:] Środki masowego komunikowania 

a społeczeństwo, red. M. Gierula, Katowice 2006. 

Michalczyk S., Media lokalne w systemie komunikowania. Współczesne 

uwarunkowania rozwojowe, Katowice 2000. 

Niczyperowicz A., Abecadło dziennikarza, Poznań 1996. 

Pięciolecie transformacji mediów (1989–1994), red. A. Słomkowska, 


Pisarek W., Zmiany oferty na rynku prasy codziennej, [w:] Media i dziennikarstwo 

w Polsce 1989–1995, red. G. G. Kopper, I. Rutkiewicz, K. 

Schliep, Kraków 1996. 

Poradnik dla wydawców i dziennikarzy prasy lokalnej, red. A. Hejman, 

t. 1–3, Warszawa 1997. 




18

Regionalizm, lokalizm, media: materiały z konferencji (Bochnia 1 czerwca 

2000), red. E. Chudziński. 


Transformacja prasy polskiej (1989–1992), red. A. Słomkowska, Warszawa 

1992. 

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie, 



Katalogi, raporty, sprawozdania: Almanach mediów i reklamy, 1999/2000 

– 2008/2009. 

Biuletyn grupy prasowej „Media Regionalne”, 2007–2009. 

Katalog małopolskich mediów lokalnych i regionalnych, red. M. W. Kolasa, 

M. Michalska, Kraków 2005. 

Katalog Mediów Polskich, 1995–2000, Ośrodek Badań Prasoznawczych. 

Katalog Prasy Polskiej – 1991–1994, Ośrodek Badań Prasoznawczych. 

Press Book – katalog mediów w Polsce, 2004/2005 – 2008/2009. 

Raporty Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, 1993–2008. 

Sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznego okresu 

działalności wraz z Informacją o podstawowych problemach radiofonii 

i telewizji, 1993–2008. 

Czasopisma: 

„Press” 1997–2009; „Studia medioznawcze” 2000–2009; „Radio – Lider” 

1995–2009; „TV – Lider” 2005–2009; „Zeszyty Prasoznawcze” 

1991–2009. 

dmg11. Metody badań medioznawczych (Media Studies – Research 

Methods) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: prof. dr hab. Walery Pisarek, mgr Magdalena Hodalska 



Multidyscyplinarność medioznawstwa jako przyczyna wielości metod 

i technik stosowanych w badaniach medioznawczych. Typologia metod 

badawczych według kryterium aspektu działalności mediów (media jako 

przedsiębiorstwa, jako narzędzia polityki, jako instytucje kultury i in.) 




19

i ich macierzystej dyscypliny (nauki o literaturze, języku, prawie, zarządzaniu, 

socjologii, politologii, psychologii, ekonomii i in.) oraz według 

kryterium przedmiotu zainteresowania badawczego (zarządzanie, organizacja 

pracy redakcji, dziennikarze i redaktorzy, struktura własności, dostępność 

mediów i dostęp do nich, treść i forma wypowiedzi medialnych, 

ich odbiór oraz skuteczność i skutki ich oddziaływania). Przekaz jako 

centralny element w badaniach medioznawczych i standardowa analiza 

zawartości mediów jako podstawowa metoda medioznawstwa; jej zalety 

i słabości. Ustalanie procedury badawczej: operacjonalizacja problematyki, 

dobór jednostek losowania i analizy; dobór próby, tworzenie klucza 

kategoryzacyjnego („systemu klasyfikacji”) uwzględniającego cechy treści 

i formy wypowiedzi (zwłaszcza ekspozycyjność). Analizy porównawcze, 

określanie istotności i korelacji cech. Niestandardowe analizy zawartości 

(rekonstrukcja obrazu świata i hierarchii wartości, słowa sztandarowe, 

słowa klucze, określanie zrozumiałości tekstu i innych jego cech, jak 

autorytarność, egotyczność i in.). Zastosowanie komputera w analizie 

i kategoryzacji tekstów (General Inquirer, CACA). Źródła informacji 

o odbiorze gazety/czasopisma: dane o kolportażu, listy, telefony, spotkania 

z publicznością, ankieta prasowa. Dane o kanałach: zasięg dostępności 

i odbioru (stałego, dorywczego, liczba osób na 1 egz. i in. wskaźniki), 

struktura publiczności. Określanie zaufania społecznego i wizerunku. Terenowe 

badania ankietowe (wywiad z instrukcją, z kwestionariuszem); 

sondaże ankietowe (ankieta pilotowana, samozwrotna ankieta pocztowa), 

telefoniczny sondaż opinii; ankieta w internecie; ankieta zbiorowa. 

Dzienniczki telewidza; telemetria. Reprezentacyjność i reprezentatywność 

badań: wielkość i sposób doboru próby; próby losowe, udziałowe, 

rozumowane; operat losowania. Kwestionariusz – ankieta; pytania otwarte 

i zamknięte; metryczka. Metody laboratoryjne i eksperymentalne; eksperymenty 

w warunkach naturalnych i quasinaturalnych. Testy (m.in. 

profilowanie, test brakujących słów, dyferencjał semantyczny). Badania 

eksperymentalno-instrumentalne (wariograf, eyetrack i inne). Problemowe 

(zogniskowane) wywiady grupowe („fokusy”, burze mózgów). Badania 

skutków komunikowania: wpływ różnych czynników na skutki komunikowania 

(Hovland i inni). Eksperyment z wymianą wypowiedzi 

(copy test). Badania panelowe; badania monograficzne; studium przypadku 

(case studies). Badania kompleksowe (dwuczynnikowe) z zastosowaniem 

dwu metod, np. analiza zawartości oraz badania ankietowe 

(wg modelu teorii kultywacji i powszechników kulturowych G. Gerbnera). 

Badania kompleksowe z zastosowaniem wielu metod i technik w celu 

weryfikacji różnych hipotez i ustalenia różnych korelacji. Wykłady zakończy 

krytyczny przegląd omówionych metod i technik badawczych. 




20

Ćwiczenia przewidziane w programie kursu zostaną wypełnione przygotowaniem 

planu i narzędzi do analizy zawartości gazety, dziennika radiowego 

i/lub dziennika telewizyjnego, do opracowania ankiety prasowej, 

określania zrozumiałości tekstu, zastosowania dyferencjału semantycznego, 

ustalania istotności wyników i korelacji cech. 


Słuchacze powinni mieć opanowaną umiejętność i kompetencje w zakresie 

krytycznego korzystania z różnych źródeł danych o odbiorze gazety, 

czasopisma oraz programu radiowego lub telewizyjnego; samodzielnego 

zorganizowania i przeprowadzenia analizy zawartości gazety; układania 

ankiety prasowej; organizowania zogniskowanego wywiadu grupowego 

(„fokusu”); rzetelnego prezentowania na łamach gazety wyników własnych 

i zlecanych sondaży; analizy, rozumienia i interpretacji dostępnych 

danych dotyczących rynku medialnego. 



Badania empiryczne w socjologii. Wybór tekstów, red. M. Malikowski, 

M. Niezgoda, t. 1 i 2, Tyczyn 1997. 

Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, tłum. A. Gierczyk, 

Wrocław 1999. 

Gackowski T., Łączyński M., Analiza wizerunku w mediach. Podręcznik, 




Lisowska-Magdziarz M., Analiza tekstu w dyskursie medialnym, Kraków 

2007. 

Lisowska-Magdziarz M., Analiza zawartości mediów, Kraków 2004. 

Matejko A., Zespół redakcyjny w oczach socjologa, „Zeszyty Prasoznawcze” 

1964, nr 4, s. 17–33. 

Pisarek W., Analiza zawartości prasy, Kraków 1983. 

Pisarek W., O mediach i języku, Kraków 2007. 

Pisarek W., Wstęp do nauki o komunikowaniu, Kraków 2008. 

Tetelowska I., Szkice prasoznawcze, Kraków 1972. 

Wimmer R. D., Dominick J. R., Mass media. Metody badań, Kraków 

2008. 


Cialdini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, tłum. 

B. Wojcieszke, Gdańsk 2002. 

Kajtoch W., Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej 

i alternatywnej, t. 1 i 2, Kraków 2009. 

Klare G.R., The Measurement of Readability, Ames 1983. 




21

Kowalski T., Media i pieniądze. Ekonomiczne aspekty działalności środków 

komunikowania masowego, Warszawa 1998. 

Kowalski T., Między twórczością a biznesem. Wprowadzenie do zarządzania 

w mediach i rozrywce, Warszawa 2008. 

Mikułowski-Pomorski J., Nęcki, Z., Komunikowanie skuteczne?, Kraków 

1983. 

Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków 1996. 

Pencil, M., Podawanie soli: stan badań, [w:] Pisarek, W., Wstęp do nauki 

o komunikowaniu, Warszawa 2008, s. 327–333. 

Pisarek W., Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność, Kraków 2002. 

Płaneta P., Exposé polskich premierów 1989–2007, „Zeszyty Prasoznawcze” 

2009, nr 1–2, s. 7. 

Raport o stanie komunikacji społecznej w Polsce (sierpień1980 – 13 

grudnia 1981), Kraków 2007. 

Schulz W., Komunikacja polityczna. Koncepcje teoretyczne i wyniki badań 

empirycznych na temat mediów masowych w polityce, tłum. 

A. Kożuch, Kraków 2006. 

Siwek H., Dobór próby do ilościowej analizy zawartości prasy. Propozycja 

nowej techniki, „Zeszyty Prasoznawcze” 1970, nr 3, s. 15–26. 

Słownik terminologii medialnej, pod red. W. Pisarka, Kraków 2006. 

Stone P. J., Dunphy D. C., Smith M. S., Ogilvie D. M., The General Inquirer. 

A Computer Approach to Content Analysis, Cambridge, Mass. 

1966. 

Sułek A., Zasady prezentacji wyników badań sondażowych w prasie. Ze 

szczególnym uwzględnieniem sondaży wyborczych, „Zeszyty Prasoznawcze” 

1997, nr 1–2, s. 149–154. 

Szwed R., Sondaże w mediach. Polskie kampanie parlamentarne na łamach 

Rzeczpospolitej i Gazety Wyborczej, „Zeszyty Prasoznawcze” 

2009, nr 1–2, s. 74–94. 

Zogniskowany wywiad grupowy. Studia nad metodą, red. J. Lisek- 

Michalska, P. Daniłowicz, wyd. 2, Łódź 2007. 

dmg12. Opinia publiczna (Public Opinion) 





ECTS: 2 pkt. 






22


Pojęcie i istota opinii publicznej. Procesy kształtowania opinii publicznej. 

Etapy formowania opinii publicznej. Cele, zadania i funkcje 

opinii publicznej. Rola środków masowego przekazu w funkcjonowaniu 

opinii publicznej. Sondaże opinii publicznej a manipulowanie społeczeństwem. 

Pojęcie międzynarodowej opinii publicznej. Metody i techniki 

badania opinii publicznej; Mechanizmy tworzenia i zmiany postaw jednostkowych 

i społecznych. Opinia publiczna jako zjawisko społeczne. 

Stereotypy – definicje, kategoryzacja, techniki pomiaru. Uprzedzenia 

i ich znaczenie dla procesu opiniotwórczego. Psychotechniki jako metody 

dokonywania wpływu na ludzi. Socjotechniki jako metody manipulowania 

opinią publiczną. Propaganda jako zjawisko społeczne. Rola sugestii 

w przekazie propagandowym. Język propagandy. Strategie procesu propagandowego. 

Techniki procesu propagandowego. Skuteczność procesu 

propagandowego. Rola sondaży w kształtowaniu postaw. Skutki manipulacji 

społecznej. Rola mediów w procesie kształtowania opinii. 


Rozumienia procesu formowania struktury opinii publicznej; rozumienia 

znaczenia opinii publicznej w funkcjonowaniu społeczeństwa i władzy; 

rozumienia roli środków masowego przekazu w kształtowaniu opinii publicznej; 

analizy sondaży opinii publicznej; oceny mechanizmów nieprawidłowości 

i manipulacji wynikami badań opinii publicznej. Zapoznanie 

studentów z zasadami tworzenia i mechanizmami funkcjonowania opinii 

publicznej. Określenie czynników publikotwórczych, struktury opinii publicznej 

oraz mechanizmów jej wydawania. Wskazanie roli psychotechnik 

i socjotechnik w kształtowaniu opinii. Analiza roli mediów w procesie 

opiniotwórczym. 



Cialdini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk 

2003. 

Noelle-Neuman E., Spirala milczenia, Poznań 2004. 

Socjotechnika. Kontrowersje, Rozwój, perspektywy, pod red. J. Kubina 

i J. Kwaśniewskiego, Warszawa 2000. 

Stephan W. G., Stephan C. W., Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia 

relacji, Gdańsk 1999. 


Abgrall J.-M., Sekty. Manipulacja psychologiczna. Terapia ofiar, charyzma 

guru i techniki uzależniania, Gdańsk 2005. 

Batko A., Sztuka perswazji czyli język manipulacji i wpływu, Gdynia 

2005. 




23

Bohner G., Wanke M., Postawy i zmiana postaw, Gdańsk 2004. 

Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., Teoria i praktyka propagandy, 


Dyoniziak R., Sondaże a manipulowanie społeczeństwem, Toruń 2004. 

Jak Polacy przegrywają, jak Polacy wygrywają, pod red. M. Drogosza, 

Gdańsk 2005. 

Kuśnierski S., Teoretyczne problemy propagandy i opinii publicznej, 


Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy, Warszawa 2003. 

Sztumski J., Propaganda – jej problemy i metody, Katowice 1990. 

Witkowski T., Psychomanipulacje, Warszawa 2004. 

Wren K., Wpływ społeczny, Gdańsk 2005. 

dmg13. Organizacja i zarządzanie projektami (Project Organization 

and Management) 





ECTS: 3 pkt. 



Proces organizacji i zarządzania projektami będzie omawiany w kolejnych 

fazach: planowania, identyfikacji, opracowania, finansowania, 

wdrożenia i monitoringu, ewaluacji i audytu. Przedstawione zostaną zasady 

tworzenia matrycy logicznej projektu (potrzeby, cele, wskaźniki 

projektowe, analiza partnerów, umieszczenie projektu w tle strategii krajowej, 

regionalnej, lokalnej, monitoring i ewaluacja, produkty i rezultaty 

projektu, procedury kontroli finansowej zewnętrznej i wewnętrznej, narzędzia 

projektowe, promocja projektu). Omówione zostaną zasady organizacji 

czasu projektu (wykresy Gantta, wykresy sieciowe – PERT, zarządzanie 

ryzykiem - ścieżka krytyczna, podział projektu na etapy – kamienie 

milowe) a także zasady zarządzania budżetem (konstrukcja budżetu, 

koszty kwalifikowane, nadzorowanie i kontrola kosztorysu, współfinansowanie, 

pomoc publiczna) oraz zasobami ludzkimi (podział zadań 

i obowiązków w zespole projektowym – macierz RAM, budowanie zespołu, 

style przywództwa i role w zespole, podejmowanie decyzji w zespole, 

efektywna komunikacja w projekcie i bariery komunikacyjne). 




24

Studentom umożliwione zostanie zaprojektowanie własnego projektu 

i przygotowanie wniosku o dofinansowanie. 


Celem zajęć jest przedstawienie wiedzy o organizacji i zarządzaniu projektami, 

w szczególności projektami finansowanymi ze środków Unii Europejskiej. 

Studenci będą poznawać praktyczną metodologię zarządzania 

cyklem projektu od jego powstania, poprzez wdrożenie, do podsumowania 

i ewaluacji. 



Berkun S., Sztuka zarządzania projektami, Warszawa 2006. 

Kompendium wiedzy o zarządzaniu projektami – PMBOK Guide, edycja 

3, Warszawa 2006. 

Projekty współfinansowane ze środków UE. Od pomysłu do studium wykonalności, 

red. J. Skrzypek, Warszawa 2005. 

Zarządzanie projektem. Model najlepszych praktyk, Kraków 2003. 


Burton C., Michale N., Zarządzanie projektem, Wrocław 1999. 

Carr D. K., Hard K. J., Trahant W. J., Zarządzanie procesem zmian, Warszawa 

1998. 

Prentice S., Zapanować nad czasem. Jak efektywnie pracować, by mieć 

czas na wszystko, Warszawa 2006. 

Wachowiak P., Gregorczyk S., Grucza B., Ogonek K., Kierowanie zespołem 

projektowym, Warszawa 2004. 

Zarządzanie projektem europejskim, red. M. Trocki, B. Grucza, Warszawa 

2007. 

dmg14. Pragmatyka językowa (Language Pragmatics) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr hab. Wojciech Kajtoch 



Pragmatyka: jej zakres, cel, definicja. Poziomy komunikowania (intrapersonalny, 

interpersonalny, wewnątrz- i międzygrupowy, instytucjonalny, 

masowy). Sprawność komunikacyjna (czynniki językowe i poza- 




25

językowe). Akty mowy i gatunki wypowiedzi. Elementy aktu komunikacji: 

nadawca, odbiorca, kontekst, kontakt, komunikat, kod. Funkcje aktów 

komunikacyjnych (informacyjna, ekspresywna, impresywna, fatyczna, 

metajęzykowa, poetycka, performatywna). Presupozycje i implikatury 

konwersacyjne. Określenie ogólnych potrzeb współczesnego użytkownika 

polszczyzny, takich jak: znajomość reguł komunikacji językowej, 

świadomość zależności doboru środków od sytuacji, wytworzenie intuicyjnych 

mechanizmów posługiwania się poprawną polszczyzną oraz 

przekonania o wartości języka jako ważnego systemu znakowego. Wykładniki 

językowe i niewerbalne funkcji aktów komunikacyjnych. Zakłócenia 

aktu komunikacji i ich przyczyny, m.in. niewłaściwa interpretacja, 

błędy w używaniu kodu, szum informacyjny (redundancja). Zasady konwersacji 

według H. P. Grice’a: maksymy jakości, ilości, stosunku i sposobu. 

Język ciała w komunikacji: gest, mimika, postawa, proksemika. 

Asertywność w komunikacji. Odmiany języka i style. Zróżnicowanie języka 

polskiego na warianty terytorialne i socjalne. Pojęcie i funkcja dyskursu. 

Interakcyjność mówienia. Role komunikacyjne uczestników mówienia. 

Teksty o naturze perswazyjnej. Nadużycia językowe. Etyka komunikacji 

i etykieta językowa. Psychologiczny i kulturowy aspekt komunikacji 

językowej. Kryteria poprawności językowej. Norma ortofoniczna 

w wypowiedzi publicznej. Typy błędów językowych. Ortografia i interpunkcja. 

Redagowanie tekstów. 


Ustalenie relacji pomiędzy nadawcą i odbiorcą tekstu a systemem językowym 

używanym do konstruowania tekstu; poznanie zasad optymalnego 

wykorzystania systemu językowego w określonej sytuacji komunikacyjnej, 

ukazanie roli kontekstu wypowiedzi; przygotowanie do wyważonej 

oceny poprawności lub niepoprawności wypowiedzi językowych, 

w tym uświadomienie warunków komunikacji skutecznej i nieskutecznej; 

uwypuklenie różnic między językiem mówionym a pisanym oraz komunikacją 

werbalną i niewerbalną. 



Awdiejew A., Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzi, Kraków 

1987, s. 5–61. 

Grice H. P., Logika a konwersacja, [w:] Język w świetle nauki, red. B. 

Stanosz, Warszawa 1980. 

Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1992. 

Pisarek W., O mediach i języku, Kraków 2007. 

Załazińska A., Niewerbalna struktura dialogu, Kraków 2007. 




26


Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańsk 2007. 

McCay i inni, Sztuka skutecznego porozumiewania się, Gdańsk 2002. 

Pisarkowa K., Pragmatyczne spojrzenie na akt mowy, [w:] Tejże, Z pragmatycznej 

stylistyki, semantyki i historii języka, Kraków 1994. 

dmg15. Prawo autorskie (Copyright) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr hab. Izabela Dobosz, prof. UPJPII 



Wprowadzenie do prawa autorskiego. Pojęcie dzieła w prawie autorskim. 

Rodzaje dzieł chronionych prawem autorskim. Dzieła oryginalne, 

zależne, inspirowane. Podmioty prawa autorskiego. Treść prawa autorskiego 

(uwagi ogólne). Prawa majątkowe. Osobiste prawa autorskie. 

Ochrona cywilna praw autorskich. Ochrona karna praw autorskich. Dozwolony 

użytek publiczny. Dozwolony użytek prywatny. Uregulowania 

międzynarodowe w zakresie prawa autorskiego. Uprawnienia wydawców 

prasowych. Uprawnienia nadawców radiowych i telewizyjnych, producentów 

fonogramów, wideogramów. Normy prawne dotyczące własności 

intelektualnej; obecny stan prawny i uwarunkowania historyczne; uregulowania 

polskie i dostosowanie do prawa międzynarodowego. Prawo autorskie 

i ochrona własności intelektualnej w ujęciu historycznym oraz 

wpływ tych uregulowań na obecną sytuację ochrony praw autorskich. 

Prawo autorskie i inne akty prawne zawierające zapisy dotyczące prawa 

autorskiego; obecny stan prawny w Polsce i uregulowania międzynarodowe. 

Honoraria, tantiemy, roszczenia, odszkodowania; stowarzyszenia 

twórcze i organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Organizacja 

własnej pracy zawodowej; różne formy zawierania umów, 

świadczenia, przywileje, ubezpieczenia, inwestycje; formy prowadzenia 

działalności gospodarczej; podatki. Wykorzystanie gotowych utworów, 

ich wykonań i utrwaleń w fonografii, filmie, radiu i telewizji; plagiat, pastisz, 

cover; sposoby i miejsca prowadzenia poszukiwań. Produkcja fonograficzna 

w Polsce i na świecie; obecny stan prawny i dawniejsze uregulowania, 

które mają wpływ na obecną działalność; organizacja nagrań, 




27

konstruowanie budżetów; marketing i dystrybucja. Produkcja filmowa; 

Ustawa o kinematografii i poprzednie akty prawne; organizacja produkcji 

filmowej w Polsce i na świecie. Produkcja różnych form audiowizualnych; 

formaty i gatunki; wymagania techniczne; zasady przygotowania 

materiałów finalnych po każdym etapie; budżety; terminarz prac. Organizacja 

produkcji medialnej: prasowej, telewizyjnej, radiowej i internetowej. 

Ochrona praw autorskich twórcy publikacji prasowych. Ochrona 

praw wydawców i nadawców radiowych i telewizyjnych. Przedmiot prawa 

autorskiego, przedruk prasowy, licencje radiowo-telewizyjne. Umowy 

autorskie oraz ochrona autorskich praw majątkowych i osobistych. Prawo 

do wizerunku i tajemnicy korespondencji. 


Wykład obejmuje podstawowe zagadnienia dotyczące ochrony praw autorskich 

twórców publikacji prasowych, ochrony praw wydawców 

i nadawców radiowych i telewizyjnych. Szczególny nacisk zostanie położony 

na te fragmenty ustawodawstwa prawno-autorskiego, które bezpośrednio 

odnoszą się do działalności mediów (przedmiot prawa autorskiego, 

przedruk prasowy, umowy autorskie i odpowiedzialność cywilna 

i karna za naruszenie praw autorskich). 



Barta J., Czajkowska-Dąbrowska M., Ćwiąkalski Z., Markiewicz R., 

Traple E., Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, 


Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie, Kraków 2008. 

Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie. Ustawodawstwo polskie, t. 1– 

3, Warszawa 2005. 

Karpowicz A., Prawo autorskie i prasowe dla dziennikarzy, Warszawa 

1997. 

Prawo mediów, pod red. J. Barty, R. Markiewicza i A. Matlaka, Lexis- 

Nexis 2008. 


Barta J., Markiewicz R., Ochrona dóbr osobistych w zakresie twórczości 

naukowej i artystycznej, [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim 

prawie cywilnym, red. J. S. Piątowski, Ossolineum 1996. 

Barta J., Markiewicz R., Telewizja interaktywna a prawa autorskie, Kraków 

2007. 

Czajkowska-Dąbrowska M., Rozpowszechnianie utworów przez radio, 


Golat R., Prawo autorskie i prasowe. Twoje prawo, Warszawa 2004. 




28

Golat R., Prawo autorskie. Pytania. Kazusy. Tablice. Repetytoria Becka, 


Karpowicz A., Autor-Wydawca. Poradnik prawa autorskiego, Warszawa 

1994. 

Karpowicz A., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 1994. 

Kopff A., Szata graficzna gazety i ilustracja prasowa w świetle prawa, 

Kraków 1970. 

Matlak A., Telewizja kablowa w świetle prawa autorskiego, Kraków 1998. 

Michalski B., Dziennikarstwo a ograniczenia praw autorskich, Łódź 1998. 

Sobczak J., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 2000. 

Traple E., Dzieło zależne jako przedmiot prawa autorskiego, Warszawa 

1979. 

Wojciechowska A., Autorskie prawa osobiste twórców dzieła audiowizualnego, 

Kraków 1999. 

Wojnicka E., Ochrona autorskich dóbr osobistych, Łódź 1997. 

oraz kodeks pracy, ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, 

radiofonii i telewizji, prawo prasowe, o urzędzie patentowym, itp. 

oraz podstawowe konwencje międzynarodowe dotyczące ochrony 

własności intelektualnej ratyfikowane przez Polskę. 

dmg16. Przedmiot fakultatywny A/B/C/D (Optional Subject 

A/B/C/D) 


Rok studiów 1–2, semestr 1–4 

Wymiar: (studia stacjonarne) 120 h (30/30/30/30) wykładu 

(studia niestacjonarne): 80 h (20/20/20/20) wykładu 

ECTS: 3+3+3+3 pkt. 

Prowadzący: wybór 

Forma zaliczenia: zo/zo/zo/zo 


Wybór przedmiotów fakultatywnych – patrz strona 253. 

dmg17. Psychologia mediów i komunikowania (Psychology of 

Media and Communication) 








29

ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr Marcin Cholewa 



Przegląd tradycji analiz w zakresie teorii mediów z punktu widzenia 

uwzględniania wymiaru psychologicznego (socjopsychologiczna, cybernetyczna, 

retoryczna, semiotyczna, socjokulturowa, fenomenologiczna). 

Analiza psychologiczna cech odbiorcy przekazu medialnego. Ścieżki oddziaływania 

medialnego. Przegląd teorii oddziaływania mediów. Teoria 

kultywacji, mechanizmy kultywacji, mechanizm rezonansu. Źródła zniekształcenia 

obrazu rzeczywistości w procesie komunikacji. 

Teoria spirali milczenia. Rola stereotypów w komunikowaniu i przekazie 

medialnym. Psychologiczne teorie wpływu mediów na agresję widzów. 

Teoria społecznego uczenia się agresji, teoria podekscytowania, 

teoria nowych skojarzeń poznawczych, teoria skryptów poznawczych, 

teoria kultywacji. Teoria rezonansu poznawczego, mechanizm projekcji. 

Zjawiska psychologiczne w nowych mediach i w komunikacji internetowej. 


Psychologia społeczna. 


Znajomość podstaw psychologii mediów i komunikowania jest niezbędna 

dla psychologa zajmującego się oddziaływaniem mediów na człowieka 

i społeczność, oraz dla każdego, kto ma potrzebę rozumienia zachowań 

komunikacyjnych człowieka. Zaznajomienie z funkcjami psychologii 

i mediów w działalności komunikacyjnej. Rozumienie zastosowań teorii 

psychologicznych w działalności medialnej. Umiejętność tworzenia komunikatów 

z zastosowaniem reguł psychologicznych. Znajomość uzasadnień 

psychologicznych dla uwarunkowań prawnych komunikowania 

społecznego. 



Pratkanis A., Kubicka D., Kołodziejczyk A., Psychologia wpływu mediów. 

Wybrane teorie, metody, badania, Kraków 2007. 

Winterhoff-Spurk P., Psychologia mediów, Kraków 2007. 


Aronson E., Wiek propoagandy, Warszawa 2003. 

Wallace P., Psychologia Internetu, Wrocław 2004. 




30

dmg18. Psychologia społeczna (Social Psychology) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr Marcin Cholewa 



1. Psychologia jako nauka: definicja psychologii i status metodologiczny 

(przedmiot, cel, metody). Psychologia społeczna: definicja i metody 

stosowane w psychologii społecznej. 2. Główne podejścia teoretyczne 

w psychologii społecznej: perspektywa poznawcza (teoria pola 

Lewina, teoria ról społecznych Jamesa, Baldwina, Maeda, Halla, teoria 

dysonansu poznawczego Festingera, teoria równowagi jednostek poznawczych 

Heidera), perspektywa motywacyjna (Freud: mechanizmy 

obronne racjonalizacja i identyfikacja), perspektywa teorii uczenia się 

(Pawłow, Thorndike, Skinder: warunkowania), perspektywa społecznokulturowa, 

perspektywa ewolucjonistyczna (etologia i socjobiologia – 

Wilson). 3. Wiedza i sądy o świecie społecznym: reprezentacje wiedzy 

w umyśle (Paivio, Pylyshyn, Kosslyn, Johnson-Laird), pojęcia, schematy 

poznawcze, skrypty poznawcze, umysłowe reprezentacje emocji, funkcje 

emocji. 4. Teorie atrybucji: teoria Heidera, teoria Jonesa i Davisa, teoria 

Kelleya, podstawowe błędy atrybucji. 5. Postawy: definicje postawy, geneza, 

struktura i funkcje postaw. 6. Altruizm: podejście behawioralne, 

psychoanalityczne, poznawcze i humanistyczne. 7. Agresja: jako instynkt, 

jako popęd, jako rezultat uczenia się, wyznaczniki agresji. 8. Grupa 

społeczna: definicja i cel grupy, normy grupowe, struktury grupowe, 

kierownictwo grupowe. 9. Wychowanie, manipulacja, ingracjacja. 

10 Analiza Transakcyjna: koncepcja osobowości. Analiza strukturalna 

osobowości (rodzic, dorosły, dziecko). Podstawowe głody człowieka 

(stymulacji, głasków). Ekonomia głasków. Postawy. Strukturalizacja czasu 

(aktywność, rozrywka, wycofanie, rytuał, intymność, gry psychologiczne). 

Skrypt życiowy. Transakcje. Gry psychologiczne. Związki jednostki 

ze środowiskiem społecznym, mechanizmy funkcjonowania człowieka 

w zbiorowościach społecznych oraz pod wpływem nacisków społecznych, 

prawidłowości funkcjonowania grup społecznych. Podstawowe 

problemy społeczne oraz propozycje właściwej interwencji psychologicznej. 

Problemy metodologiczne psychologii społecznej. Problemy etyczne 

związane z prowadzeniem badań nad zachowaniami społecznymi. 




31


Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi informacjami 

na temat funkcjonowania człowieka w sytuacji społecznej oraz zaznajomienie 

studentów z podstawowymi wiadomościami z zakresu teorii 

i badań empirycznych psychologii społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem 

badania postaw i analizy zjawiska wywierania wpływu na innych. 



Aronson E., Człowiek – istota społeczna, Warszawa 2000. 

Aronson E., Wilson T., Akert R., Psychologia społeczna, Poznań 1997. 

Cialdini R., Wywieranie wpływu na innych, Gdańsk 2004. 

Doliński D., Psychologia wpływu społecznego, Wrocław 2000. 

Kenrick D., Neuberg S., Cialdini R., Psychologia społeczna, Gdańsk 

2002. 

Mika S., Psychologia społeczna, Warszawa 1982. 

Rogoll R., Aby być sobą, Warszawa 1995. 

Wojciszke B., Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Warszawa 

2002. 


Borkowski J., Podstawy psychologii społecznej, Warszawa 2003. 

Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa 1996. 

Psychologia społeczna, red. A. Manstead, M. Hewstone, Warszawa 2001. 

dmg19. Seminarium magisterskie (MA Seminar) 


Rok studiów 1–2, semestr 2–4 

Wymiar: (studia stacjonarne) 90 h (30/30/30) ćwiczeń 

(studia niestacjonarne): 60 h (20/20/20) ćwiczeń 

ECTS: 3+5+10 pkt. 

Prowadzący: prof. dr hab. Walery Pisarek, ks. dr hab. Andrzej Baczyński, prof. 

UPJPII, dr hab. Izabela Dobosz, prof. UPJPII, ks. dr hab. Wojciech 

Misztal, prof. UPJPII, ks. dr hab. Michał Drożdż, dr Krzysztof 

Gurba, ks. dr Dariusz Raś 

Forma zaliczenia: z/z/z 


Tematyka prac magisterskich jest zakreślona przez promotorów i dotyczy 

wszystkich obszarów tematycznych kierunkowych i specjalnościowych 

z zakresu dziennikarstwa i komunikacji społecznej. 




32


Studia II stopnia wprowadzają w naukową pracę badawczą. Absolwent 

zdobędzie metodologiczne przygotowanie do realizowania medioznawczych 

prac badawczych o charakterze teoretycznym i praktycznym w ramach 

prowadzonego magisterskiego seminarium naukowego, które 

umożliwi uzyskanie tytułu naukowego „magistra dziennikarstwa i komunikacji 

społecznej. Absolwent będzie przygotowany do przyszłej naukowej 

pracy badawczej i profesjonalnego działania zawodowego, odpowiadającego 

poziomowi tytułu naukowego. Absolwent będzie także przygotowany 

do kontynuacji edukacji na studiach trzeciego stopnia (doktoranckich).student 

zdobywa. 


Odpowiedni do tematu pracy magisterskiej oraz określony przez promotorów. 

dmg20. Społeczne i kulturowe oddziaływanie mediów (Social 

and Cultural Influence of the Media) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Teresa Olearczyk 



Rola środków masowego przekazu w społeczeństwie informacyjnym 

i kulturze postmodernistycznej. Badania i hipotezy wyjaśniające oddziaływanie 

mediów w płaszczyźnie socjologicznej, psychologicznej i kulturowej. 

Konstruowanie obrazu rzeczywistości w mediach. Media masowe 

a procesy wychowania i socjalizacji. Badanie oddziaływania: scen przemocy 

i gwałtu na młodych odbiorców, recepcji treści informacji politycznych, 

reakcji na sceny erotyczne. Kształtowanie postaw wobec instytucji 

społecznych i religijnych. Sprawowanie kontroli społecznej poprzez 

definiowanie zjawisk dewiacyjnych. Oddziaływanie mediów – procesy 

i modele. Założenie istnienia oddziaływania mediów. Historia naturalna 

badań i teorii oddziaływania mediów – cztery fazy. Typy władzy mediów. 

Poziomy i rodzaje oddziaływań. Typologia oddziaływania mediów. 

Reakcje indywidualne: model bodziec-reakcja. Pośredniczące okoliczności 

oddziaływania mediów. Relacja źródło-odbiorca a oddziaływanie me- 




33

diów. Oddziaływania społeczno-kulturowe. Behawioralny model oddziaływania. 

Media, przemoc i przestępczość. Media, dzieci i młodzież. Reakcje 

zbiorowe na oddziaływanie mediów. Dyfuzja innowacji i rozwoju. 

Społeczny rozdział wiedzy. Teoria edukacji społecznej. Socjalizacja. 

Kontrola społeczna i kształtowanie świadomości. Kultywacja. Media 

a długofalowa zmiana społeczna i kulturowa. Rozrywka. Struktura i problematyka 

zajęć gwarantuje zdobycie przez studentów podstawowych narzędzi 

metodologicznych oraz przygotowania merytorycznego do analiz 

problematyki wyzwań, zagrożeń i szans, jakie niosą współczesne media 

dla człowieka, dla społeczeństwa, dla kultury. 


Główne nurty kultury światowej i polskiej XX i XXI wieku. 


Rozumienia znaczenia roli mass mediów w procesie socjalizacji jednostki; 

analizy społecznego funkcjonowania przekazu medialnego; analizy krótkotrwałego 

i długoterminowego wpływu środków masowego przekazu na 

zachowania społeczne. Celem kursu jest krytyczna analiza paradygmatyczno-teoretycznego 

dyskursu medialnego wokół współczesnych wyzwań 

kultury masowej i filozoficznego media assessment z perspektywy 

racjonalności. Celem wykładu jest pokazanie konsekwencji mediów dla 

życia człowieka dla funkcjonowania społeczności oraz kształtu współczesnej 

kultury masowej oraz sposobów przezwyciężania zagrożeń i odpowiedzi 

na wyzwania, jakie rodzi współczesna cywilizacja medialna. 



Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, red. A. Mencwel, 


Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski , 


Drożdż M., Media. Teorie i fikcje, Kielce 2005. 

Goban-Klas T., Cywilizacja medialna. Geneza, ewolucja, eksplozja, Warszawa 

2005. 

Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku, red. M. Hopfinger, 



Drożdż M., Logos i ethos mediów, Tarnów 2005. 

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Warszawa 2004. 

McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Warszawa 2007. 

Współczesne oblicza mediów, red. J. Marszałek-Kawa, Toruń 2005. 




34

dmg21. Stosunki międzynarodowe (International Relations) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Anna Krzynówek 



Przedmiot dziedziny stosunków społecznych. Tradycja idealizmu i realizmu 

w historii stosunków międzynarodowych. Państwo narodowe i jego 

suwerenność. Pojęcie narodu, patriotyzmu i nacjonalizmu. Obrona interesu 

narodowego i pojęcie racji stanu. Historia i współczesność uprawiania 

polityki zagranicznej i dyplomacji. Prezentacja organizacji międzynarodowych, 

historii ich powstania i współczesnej roli. System międzynarodowy. 

Problematyka wojen, bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. 

Omówienie genezy procesów globalizacyjnych. Zmiana 

i przyszłość stosunków międzynarodowych po roku 1989: Samuel Huntington, 

Francis Fukuyama i inni. 


Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawową terminologią 

oraz z głównymi nurtami w dziedzinie stosunków międzynarodowych. 

Podczas kursu przedstawione zostaną główne pojęcia, którymi posługują 

się autorzy analiz relacji międzynarodowych, podstawowe teorie stosunków 

międzynarodowych. Omówiony zostanie kontekst organizacyjny, 

ekonomiczny i polityczny stosunków międzynarodowych oraz ich przyszłość 

po zakończeniu okresu zimnej wojny. 



Cziomer E., Zyblikiewicz L., Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, 


Łoś-Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie – systemy – uczestnicy, 


Stosunki międzynarodowe, red. W. Malendowski i Cz. Mojsiewicz, Wrocław 

2004. 


Fukuyama F., Koniec historii, Warszawa 1996. 

Huntington S., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, 





35

dmg22. Teologia słowa i obrazu (Theology of Word and Image) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Wojciech Misztal, prof. UPJPII 



Problematyka przedmiotu zostanie przedstawiona na wybranych przykładach. 

Na prezentację zagadnienia złożą się m.in. następujące punkty: 

1. Szansa zaistnienia relacji między różnymi podmiotami: Bóg, ludzie 

(także inne byty?). 2. Środki przekazu: werbalne (słowo mówione i śpiewane, 

spisane, „elektroniczne”), obraz jako niewerbalny sposób przekazu 

(przyroda; sztuka; architektura). 3. Cel wejścia w relację z innymi: czy 

informacja ma być neutralnym zdaniem sprawy z obserwacji czy zaangażowaniem 

się (bycie świadkiem w rozumieniu teologicznym chrześcijańskim)?. 

4. Uwarunkowania skuteczności i nieskuteczności przekazu. 

5. Przykładowe tematy i ewentualnie cele związane z przekazem (np. dojrzałość, 

szczęście odbiorcy; wpływ na życie społeczne: małżeństwo, rodzina, 

ekonomia, polityka; życie człowieka w doczesności i perspektywy 

na wieczność). 


Zajęcia będą ukierunkowane na zaznajomienie, na przykładzie duchowości 

chrześcijańskiej, z możliwościami związanymi z aksjologicznym 

wymiarem przekazu werbalnego i niewerbalnego. 



Bernard C. A., Teologie symbolique, Paryż 1978. 

Duchowość chrześcijańska. Zarys 2000 lat historii od Wschodu do Zachodu, 

Częstochowa 2004. 

Pismo św. Starego i Nowego Testamentu. 

Sobór Watykański II, Dekret o środkach społecznego przekazu. 

Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym. 


Forster D., Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990. 

Historia duchowości, t. I–VI, Kraków 1998–2005. 

Sachs H., Badstubner E., Neumann H., Christliche Ikonographie in Stichworten, 

Monachium – Berlin 1998. 




36

Schiller G., Ikonographie der Christlichen Kunst, t. I–V, Gutersloh 1969 

–1990. 

dmg23. Teorie komunikowania masowego (Theories of Mass 

Communication) 





ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: ks. dr hab. Michał Drożdż 



1. Podstawowe pojęcia komunikowania masowego: Masowość. Komunikowanie 

masowe. Nadawca masowy. Odbiorca masowy. Przekaz 

masowy. 2. Rozwój badań nad komunikowaniem masowym: Niemieckie 

tradycje prasoznawcze. Początki mass media research w USA. Badania 

nad mediami masowymi w Polsce. 3. Główne paradygmaty badawcze 

w komunikowaniu masowym: Paradygmat dominujący (orientacja emipryczno-funkcjonalna). 

Paradygmaty alternatywny (orientacja krytyczna). 

Paradygmat marksistowski. Porównanie paradygmatów. 4. Teorie 

mediów masowych a teoria społeczna cz. 1: Komunikowanie masowe jako 

proces społeczny. Teoria społeczeństwa masowego. Funkcjonalizm. 

Krytyczna teoria społeczno-ekonomiczna. Konstruktywizm społeczny. 

5. Teorie mediów masowych a teoria społeczna cz. 2: Determinizm technologiczny. 

6. Normatywne doktryny medialne: Pojęcie normatywnej 

doktryny medialnej. Cztery „teorie prasy”: liberalna, autorytarna, komunistyczna, 

odpowiedzialności społecznej. Katolicka doktryna środków 

społecznego przekazu. Cztery modele normatywnej teorii mediów 

McQuail’a: rynkowy, interesu publicznego, profesjonalny, mediów alternatywnych. 

7. Modele komunikowania masowego cz.1: Modele transmisji. 

8. Modele komunikowania masowego cz. 2: Model rytualny. Model 

rozgłosu. Model recepcji. 9. Problem oddziaływania mediów masowych 

cz. 1: Media a jednostka. Fazy badań nad wpływem. Podstawowe hipotezy 

dotyczące socjalizującej i pozytywnej roli mediów. 10. Problem oddziaływania 

mediów masowych cz. 2: Media a społeczeństwo. Media 

i przemoc. Społeczny rozdział wiedzy (hipoteza luki informacyjnej). Teoria 

edukacji społecznej. Teoria kultywacji George’a Gerbnera. 11. Problem 

oddziaływania mediów masowych cz. 3: Media a polityka. Hipote- 




37

za spirali milczenia. Badania Katza i Lazarsfelda. Reklama i marketing 

polityczny. 12. Nadawca masowy: Co to znaczy nadawca masowy? Typy 

i organizacja instytucji nadawczych. 13. Zbiorowości odbiorcze: Widownia, 

audytorium czy publiczność? Typologia widowni środków masowego 

przekazu. Badania „użytkowania i korzyści”. 14. Media masowe jako 

narzędzie władzy: Oddziaływania propagandowe. Kontrola rynków medialnych. 

Niezależność mediów publicznych. 15. Nowe media cyfrowe: 

Właściwości – dlaczego „nowe” media? Masowość a nowe media. Nowe 

media – zagrożenie dla starych? 


Kurs obejmie swym zakresem kształcenie przede wszystkim w zakresie 

szeroko pojętej teorii komunikowania masowego. Na kolejnych wykładach 

omówiona zostanie problematyka dotycząca podstawowych pojęć 

związanych z tym typem komunikowania, (środek komunikowania masowego; 

nadawca masowy; zbiorowości odbiorcze; przekaz masowy; 

prasa, radio telewizja jako media masowe etc.), problematyka dotycząca 

historii i rozwoju badań naukowych nad komunikowaniem masowym (od 

etapów prekursorskich badań nad mediami masowymi aż do dzisiejszej 

nauki o komunikowaniu masowym; z uwzględnieniem różnych nurtów, 

orientacji i paradygmatów badawczych oraz z uwzględnieniem różnych 

tradycji badawczych Europy Wschodniej, Zachodniej oraz USA). W kontekście 

coraz szybszego rozwoju technologii telekomunikacyjnych i medialnych 

(tzw. rewolucja informacyjna) omówiona zostanie koncepcja 

determinizmu technologicznego. Przedstawione zostaną również normatywne 

doktryny (teorie) mediów masowych, tym cztery historyczne „teorie 

prasy” (liberalna, autorytarna, komunistyczna, odpowiedzialności społecznej), 

katolicka doktryna medialna oraz cztery modele współczesnej 

normatywnej teorii mediów sformułowane przez D. McQuaila. W ramach 

omawiania teorii komunikowania masowego poruszone będą następnie 

zagadnienia związane z problemem oddziaływania środków masowego 

przekazu na odbiorców tj.: zmieniające się w czasie paradygmaty dotyczące 

wpływu mediów, rodzaje i poziomy oddziaływania, wykorzystanie 

mediów masowych jako narzędzi propagandy czy reklamy. Ponadto zaprezentowane 

zostaną modele procesu komunikowania stricte masowego 

w odróżnieniu od innych typów komunikacji międzyludzkiej. Ważnym 

zagadnieniem będzie również problematyka organizacji i funkcjonowania 

nadawców masowych oraz przemian, jakie dokonują się w tym aspekcie 

w związku z rozwojem nowych mediów cyfrowych. W tym kontekście 

poruszona zostanie także tematyka związana w odbiorcami w komunikowaniu 

masowym (widownią, audytorium, publicznością), w szczególności 

koncepcje dotyczące pojmowania zbiorowości odbiorczych, trady- 




38

cje badań nad widownią oraz rolą, jaką odgrywa ona w całym procesie 

komunikowania masowego. W wyniku ukończenia kursu studenci posiądą 

podstawową wiedzę z zakresu teorii komunikowania masowego. Będą 

potrafili rozróżnić i opisać poszczególne paradygmaty i szkoły badawcze, 

co przyczyni się do lepszego rozumienia zjawisk związanych z wpływem 

mediów, rolą mediów w społeczeństwie i państwie, ich znaczeniem kulturotwórczym. 

Ponadto studenci zdobędą wiedzę dotyczącą elementów 

procesu komunikowania masowego (nadawców, odbiorców, przekazów 

etc.), co w rezultacie umożliwi im samodzielny, krytyczny ogląd funkcjonowania 

i ewentualnego oddziaływania współczesnych mediów masowych. 

Studenci zdobędą umiejętności i kompetencje rozumienia i rozróżniania 

szkół, paradygmatów i teorii naukowych; wskazywania cech 

teorii obiektywnych i interpretacyjnych; rozpoznawania teorii komunikowania 

pod względem ich źródeł i pochodzenia; łączenia teorii komunikowania 

masowego z odpowiednimi tradycjami badawczymi; rozróżniania 

teorii obiektywnych od teorii interpretacyjnych; oceny przydatności 

teorii do wyjaśniania problemów komunikowania masowego. 






Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne, red. B. 

Dobek-Ostrowska, Wrocław 2001. 

Pisarek W., Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008. 

Studia z teorii komunikowania masowego, red. B. Dobek-Ostrowska, 



Mrozowski M., Media masowe: władza rozrywka i biznes, Warszawa 

2001. 

Słownik wiedzy o mediach, red. E. Chudziński, Warszawa – Bielsko- 

Biała 2007. 

dmg24. Warsztaty internetowe (Internet Workshops) 








39

ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Krzysztof Fijałek, mgr Agnieszka Łopatowska, mgr Zygmunt 

Moszkowicz 



Co to jest dziennikarstwo internetowe? Czym się różni od innych gatunków 

dziennikarstwa? Wprowadzenie do tematu. Co trzeba wiedzieć 

o przeszłości internetu, wortali, portali, blogów – czyli krotka historia 

dziennikarstwa internetowego. Prawo w internecie: zagrożenia dla użytkownika 

i dla twórcy treści internetowych. Reklama i produkty reklamowe, 

czyli z czego żyje internet? Redagowanie tekstów do internetu – sposób 

prezentowania – nawigacja. Sposoby dziennikarskiego wyrazu w sieci: 

news, relacja internetowa, fotka, dźwięk, newsletter, RSS. Blogi, weblogi, 

fora i serwisy dziennikarstwa obywatelskiego – dziennikarstwo czy 

nie? Przygotowujemy newsa – z agencji polskiej i zagranicznej. Przykłady 

pozycjonowania newsów. Źródła, z których korzysta dziennikarz internetowy. 

Stylebook. Netykieta. Co to jest internetowe forum i po co 

ono dziennikarzowi internetowemu. Czateria to nie tylko czatowanie, ale 

też wirtualna społeczność. Internetowe dziennikarstwo obywatelskie 

– jak zostać znanym dziennikarzem? Praktycznie. Gdy coś się dzieje ekstra 

– logika tworzenia raportów specjalnych. Tworzymy prawdziwego 

newsa internetowego – ćwiczenia praktyczne. Logika i metodyka tworzenia 

stron internetowych, serwisów, wortali i portali. 


Przedstawienie studentom w jak najpełniejszy sposób najbardziej współczesnego 

gatunku dziennikarskiego, jakim jest dziennikarstwo internetowe, 

wraz z praktyczną prezentacją metod działania dziennikarza/redaktora 

internetowego. 



Olszański L., Dziennikarstwo internetowe, Kraków 2006. 

Pisarek W., Stare i nowe media na światowej scenie, „Zeszyty Prasoznawcze” 

1991, nr 4. 


Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teoria i analizy prasy, 

radia, telewizji i Internetu, Warszawa – Kraków 1999. 




40

dmg25. Warsztaty radiowe (Radio Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: mgr Magdalena Dobrzyniak, mgr Mariusz Kuś 



Newsroom. Zadania wydawcy, reportera i serwisanta. Podział obowiązków. 

Umiejętność pracy w zespole. Serwis informacyjny. Rodzaje 

serwisów, ich struktura i tematyka. Redagowanie informacji radiowej: 

setka, sonda uliczna, relacja reporterska, paszczodźwięk. Wykorzystanie 

wszelkich dostępnych źródeł informacji dziennikarskiej, umiejętność 

zweryfikowania otrzymanych wiadomości. Samodzielne ćwiczenia 

warsztatowe – redakcja pełnego serwisu informacyjnego. Wywiad radiowy 

i jego specyfika. Ograniczenia czasowe. Zasady montażu. Wymogi 

formalne. Scenariusz rozmowy z wybranym przedstawicielem życia publicznego. 

Nagrywanie wywiadów w studio radiowym i w terenie. Wywiad 

na żywo. Opanowanie stresu i praca pod presją czasu, nawiązywanie 

kontaktu z rozmówcą, sztuka prowadzenia rozmowy i zadawania pytań. 

Przygotowanie merytoryczne do rozmowy na żywo. Sztuka reportażu. 

Wybór tematu. Scenariusz. Dobór rozmówców, gromadzenie dokumentacji, 

umiejętność operowania dźwiękiem. Ćwiczenia warsztatowe 

– montaż reportażu. Próba symulacji debaty w studio radiowym na wybrany 

temat. Uczestnictwo w konferencji prasowej. Analiza merytoryczna 

i formalna zadawanych pytań. Prowadzenie audycji tematycznych 

– kulturalnych, religijnych, społecznych. Transmisja radiowa. Zadania 

dziennikarza-komentatora. Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna podczas 

realizacji transmisji. Co to znaczy radio sformatowane? Rodzaje 

formatów muzycznych. Konstruowanie formatu, definiowanie grupy docelowej. 

Ramówka. Zasady pracy z mikrofonem. Emisja głosu. Jak wykorzystywać 

atuty głosu i wyrównywać braki? Praca nad głosem. Podstawy 

sztuki prezenterskiej w radio. Budowanie osobowości radiowej. 

Stres – jak go opanować? Radio – medium interaktywne. Umiejętność 

nawiązywania kontaktu ze słuchaczami i podtrzymywania ich zainteresowania 

programem. Scenariusz audycji autorskiej, prowadzonej na żywo. 

Zasada spontaniczności kontrolowanej. Jak reagować na niespodziewane 

sytuacje w programie na żywo? Zasady konstruowania playlisty 

i doboru muzyki. Ćwiczenia z montażu materiałów dźwiękowych. Studio 




41

emisyjne. Praca przy realizacji programu. Umiejętność zachowania dyscypliny 

czasowej. Akcje specjalne na antenie radia. Scenariusze akcji autopromocyjnych 

i ich obsługi. Realizacja transmisji. Zasady porozumiewania 

się z dziennikarzem-komentatorem. Warunki techniczne przeprowadzania 

transmisji. Produkcja jingli, oprawy muzycznej, linerów i form 

autopromocyjnych radia. 


Warsztaty przygotowują kompetentnych dziennikarzy radiowych, którzy 

potrafią posługiwać się specyficznym językiem informacji radiowej, znają 

zasady wystąpień na żywo, prowadzenia audycji i montażu oraz realizacji 

podstawowych gatunków dziennikarstwa radiowego: newsa, reportażu, 

wywiadu, a także prowadzenia programów publicystycznych i informacyjnych 

na żywo. Szczególny nacisk kładzie się na kompetencje 

związane z wystąpieniami przed mikrofonem oraz na umiejętności techniczne, 

dotyczące obsługi nowoczesnego sprzętu w studiu radiowym. 

Absolwent kursu przygotowany jest do pracy w newsroomach redakcji 

radiowych, zarówno publicznych i komercyjnych. Posiada również umiejętności 

potrzebne do prowadzenia programów publicystycznych. Warsztaty 

przygotowują kompetentnych prezenterów i realizatorów radiowych. 

Absolwent warsztatów swobodnie posługuje się nowoczesnym sprzętem 

do produkcji i realizacji radiowej, zna zasady pracy z mikrofonem, świadomego 

operowania głosem, potrafi samodzielnie poprowadzić audycje 

rozrywkowe i tematyczne. Studenci zdobywają także niezbędne umiejętności 

montażu komputerowego materiałów dźwiękowych. Potrafią wykazać 

się znajomością formatów radiowych, zasad konstruowania playlisty 

itd. 




Mroziewicz K., Dziennikarz w globalnej wiosce, Warszawa 2004. 

Niczyperowicz A., Dziennikarstwo od kuchni, Poznań 2001. 


Dobek-Ostrowska B., Media masowe i aktorzy polityczni w świetle studiów 

nad komunikowaniem politycznym, Wrocław 2004. 

Jędrzejewski S., Radio Renesans. Od monopolu do konkurencji, Warszawa 

1997. 

Jędrzejewski S., Radio w komunikacji społecznej, Warszawa 2003. 




42

dmg26. Warsztaty redakcyjne (Editorial Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: dr Agata Dziekan-Łanucha, dr Jolanta Niewińska, mgr Marek 

Mikos, mgr Barbara Pajchert 



Kompozycja informacji prasowej. Wzorce negatywne i pozytywne. 

Rola tytułu, nadtytułu, podtytułu, śródtytułu, właściwie zbudowanego lidu. 

Język informacji prasowej. Czego się wystrzegać – przykłady i analiza 

błędów. Redagowanie informacji. Wywiad prasowy. Jak się do niego 

przygotować – wiedza merytoryczna o przedmiocie rozmowy, zbieranie 

informacji o rozmówcy, sporządzanie listy pytań. Problemy z autoryzacją. 

Reportaż. Technologia pracy reportera: sprecyzowanie tematu, sposób 

realizacji, środki stylistyczne. Reportaż – c.d. Analiza relacji reporterskiej. 

Wypowiedź osobista, czyli jak napisać komentarz i felieton. Ilustracje 

w gazecie – fotografia, rysunki, grafy. Ich rola w przekazie dziennikarskim. 

Jak zbudowana jest gazeta: layout, układ stron. Rola informacji 

własnych i agencyjnych. Planowanie kolumn. Makietowanie. Systemy 

redakcyjne. Organizacja i praca redakcji. 


Celem zajęć jest przekazanie uczestnikom podstawowych, praktycznych 

umiejętności redaktora. Po ich ukończeniu uczestnik powinien poznać 

podstawy redagowania i sposób pracy redakcji gazety. Zajęcia mają charakter 

autorski. Oparte są o wiedzę i doświadczenie z pracy dziennikarskiej 

i redaktorskiej prowadzącego. Zakładają maksymalną interaktywność 

uczestników. Niemal każdy dwugodzinny blok zajęć kończy się zadaniem 

pracy domowej, a każdy następny rozpoczyna się od wspólnej 

analizy i oceny wybranych prac. 




Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Universitas, Kraków 2002. 

Chyliński M., Russ-Mohl S., Dziennikarstwo, Warszawa 2007. 


Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 2005. 

Grobel L., Sztuka wywiadu. Lekcje mistrza, Warszawa 2006. 




43

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Pokorna-Ignatowicz 

K., Źródła informacji dla dziennikarza, Warszawa 2008. 

dmg27. Warsztaty telewizyjne (TV Workshops) 





ECTS: 2 pkt. 

Prowadzący: dr Jolanta Niewińska, mgr Maja Drexler, mgr Iwona Mikrut- 

Purchla, mgr Anna Żurek 



Na początku zajęć zostaną przedstawione pojęcia, które wyróżniają 

język dziennikarstwa TV. Podczas kolejnych spotkań studenci zapoznają 

się z podstawowymi terminami, których znajomość jest konieczna do 

prawidłowej współpracy z operatorami kamer, montażystami, dźwiękowcami 

i realizatorami wizji. Na praktycznych przykładach zostaną pokazane 

dobre i złe reportaże i newsy. Studenci poznają najświeższe trendy 

w dziennikarstwie światowym na przykładzie serwisów informacyjnych 

największych stacji (CNN, BBC, ABC, FoxNews, itd.) Będą doskonalić 

swe umiejętności przy tworzeniu tekstów dziennikarskich (off), a także 

pogłębią wiedzę praktyczną o występowaniu przed kamerą (zainscenizowane 

wejścia „na żywo”, debata w studio). Otrzymają indywidualne porady, 

co do własnej „mowy ciała”, a także sztuki tworzenia wizerunku 

medialnego. W praktyce wykorzystana zostanie wiedza z dziedziny prawa 

prasowego – studenci będą rozwikływać case’y dotyczące różnych 

zagadnień reporterskich. Dla osób, które nie wykluczają pracy w branży 

PR umożliwione będzie poznanie specyfiki pracy przed kamerą, a także 

wymagań, jakie stawia telewizja przed osobami, które chcą funkcjonować 

w niej jako eksperci. Na koniec zajęć studenci będą brali czynny 

udział w tworzeniu felietonów filmowych. 


W zakresie dziennikarstwa informacyjnego, małych form reportażowych, 

pracy przed kamerą, zarówno w charakterze reportera, jak i osoby z branży 

public relations, a także eksperta. To podstawowe cele warsztatów 

dziennikarstwa telewizyjnego, które stanowią wprowadzenie do innych 

praktycznych zajęć tej specjalizacji. Dla osób, które już na studiach licencjackich 

poznały podstawy pracy w TV, będzie to rozwinięcie poru- 




44

szanych wcześniej tematów, dla osób, które wybrały studia magisterskie 

kończąc inne studia humanistyczne, wprowadzenie do specyficznego 

świata dziennikarzy telewizyjnych. 



Dziennikarstwo i świat mediów. Nowa edycja, red. Z. Bauer, E. Chudziński, 

Kraków 2008. 

Lis T., Skowroński K., Ziomecki M., ABC dziennikarstwa + CD ROM, 



Besse B., Desormeaux D., Television News Reporting. From Design to 

Delivery, Paris 2003. 

Dobek-Ostrowska B., Studia z teorii komunikowania masowego, Wrocław 

1999. 

Dobosz I., Prawo prasowe. Podręcznik, Kraków 2006. 

Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999. 

Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Warszawa 2006. 

Leathers D. G., Komunikacja niewerbalna, Warszawa 2007. 

Magdoń A., Reporter i jego warsztat, Kraków 2000. 


Pease A. i B., Mowa ciała, Warszawa 2007. 

Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Katowice 1994. 

Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., Pokorna-Ignatowicz 

K., Źródła informacji dla dziennikarza, Kraków 2007. 

dmg28. Współczesny obraz mediów w Polsce i na świecie 

(Contemporary Media in Poland and Worldwide) 



Wymiar: (studia stacjonarne) 30 h wykładu (konwersatorium) 

(studia niestacjonarne) 20 h wykładu (konwersatorium) 

ECTS: 3 pkt. 

Prowadzący: dr Agata Dziekan-Łanucha 



Narzędzia komunikowania międzynarodowego: łączność satelitarna; 

światowe agencje informacyjne (AP, Reuters, AFP…); globalne sieci telewizyjne 

(CNN, BBC World TV, News Corp….); międzynarodowe rozgłośnie 

radiowe. Media w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Niem- 




45

czech, Rosji, Francji, Hiszpanii, krajach skandynawskich i innych wybranych 

krajach: media publiczne; prasa drukowana; radiofonia; stacje telewizyjne. 

System medialny a rynek mediów: wyjaśnienie pojęć, demokratyczne 

i niedemokratyczne systemy medialne; rys historyczny polskiego 

systemu medialnego i jego specyfika w poszczególnych okresach historycznych; 

media we współczesnych demokracjach. Polskie media w latach 

80. – bilans zamknięcia: system medialny PRL – założenia ideologiczne 

i praktyka funkcjonowania, specyfika „rynku” mediów, kryzys lat 

80. w Polsce, zmiany w mediach europejskich i światowych. Etapy transformacji 

rynku prasy po 1990 roku: zmiany w prasie ogólnopolskiej i lokalnej; 

nowe tytuły i wydawcy; pluralizm a postępująca koncentracja; 

kapitał zagraniczny – główne koncerny na rynku prasy. Współczesny rynek 

prasy: podział rynku prasy według różnych kryteriów. Sektory i nisze 

rynkowe. Określanie pozycji tytułu na rynku. Źródła informacji o pozycji 

rynkowej tytułów i ich krytyczna ocena: katalogi, badania Związku Kontroli 

Dystrybucji Prasy i Polskich Badań Czytelnictwa. Radiofonia: Budowa 

rynku radiowego w latach 1989-1992: problemy Polskiego Radia, 

nowi nadawcy komercyjni, radiofonia katolicka. Pierwszy proces koncesyjny. 

Sytuacja na rynku radiowym w II połowie lat 90. Sieciowanie 

i formatowanie. Współczesny rynek radiowy: główni nadawcy, grupy radiowe, 

tendencje, badania słuchalności. Telewizja: Główni nadawcy, telewizja 

komercyjna i publiczna. Rywalizacja nadawców i badania oglądalności 

(telemetria). Ocena TVP jako nadawcy publicznego. Telewizja 

kablowa, satelitarna, cyfrowa. Tendencje i problemy. Media katolickie: 

Rozwój mediów katolickich po 1989 r. „Prasa parafialna”, najważniejsze 

tygodniki: „Gość Niedzielny”, „Niedziela”, „Tygodnik Powszechny”, 

wybrane miesięczniki. Radiofonia i telewizja katolicka. „Imperium medialne 

ojca Rydzyka”. 


Celem kursu jest zapoznanie studentów z kształtem współczesnych systemów 

medialnych, ich charakterystyką, rozwiązaniami w dziedzinie 

mediów publicznych oraz najważniejszymi instytucjami medialnymi, tytułami 

prasowymi, rozgłośniami radiowymi i stacjami telewizyjnymi 

w Polsce i na świecie. W wyniku ukończenia kursu studenci zdobędą 

wiedzę dotyczącą rynków medialnych w krajach będących tematami wykładów. 

Ponadto będą oni potrafili opisać i scharakteryzować media działające 

w poszczególnych państwach, w tym najważniejsze tytuły prasowe, 

stacje radiowe i telewizyjne. Prócz tego, studenci nabędą wiedzę 

umożliwiającą im dokonanie porównania funkcjonowania w wybranych 

krajach mediów publicznych oraz dotyczących tychże mediów rozwiązań 

systemowych (instytucji kontrolnych, zadań mediów publicznych, uza- 




46

leżnienia mediów publicznych od władzy etc.). W zakresie mediów 

w Polsce kurs obejmuje okres budowy współczesnego systemu medialnego 

od 1989 roku aż do współczesności. Omówione zostaną etapy transformacji, 

momenty kluczowe, problemy i tendencje rozwojowe polskich 

mediów w porównaniu z tendencjami światowymi. 



Mielczarek T., Monopol – pluralizm – koncentracja. Środki komunikowania 

masowego w Polsce w latach 1989–2007, Warszawa 2007. 

Williams K., Media w Europie, Warszawa 2008 (wybrane rozdziały). 

Wybrane zagraniczne systemy medialne, red. J. Adamowski, Warszawa 

2008. 


Adamowski J., Czwarty stan: media masowe w pejzażu społecznym Wielkiej 

Brytanii, 2006 (wybrane rozdziały). 

Adamowski J., Narodziny czwartej władzy: geneza i rozwój brytyjskiego 

systemu medialnego, Warszawa 2005. 

Adamowski J., Środki masowej informacji Kanady, Warszawa 1997 (wybrane 

rozdziały). 

Bykow A., Rozwój rosyjskich środków masowego komunikowania na tle 

światowych tendencji, [w:] Mało znane systemy medialne, red. 

Z. Oniszczuk, M. Gierula, Sosnowiec 2007. 

Golka B., System medialny Francji, Warszawa 2001 (wybrane rozdziały). 

Golka B., System medialny Stanów Zjednoczonych, Warszawa 2004 (wybrane 

rozdziały). 

Hallin D. C., Mancini P., Systemy medialne: trzy modele mediów i polityki 

w ujęciu porównawczym, Kraków 2007. 

Jakubowicz K., Media publiczne, Warszawa 2007. 

Jaskiernia A., Publiczne media elektroniczne w Europie, Warszawa 2006 

(wybrane rozdziały). 

Kaczmarczyk M., System medialny Irlandii, [w:] Mało znane systemy 

medialne, red. Z. Oniszczuk, M. Gierula, Sosnowiec 2007. 

Konarska K., System mediów elektronicznych w Wielkiej Brytanii, Toruń 

2007. 

Kowalski T., Jung B., Media na rynku. Wprowadzenie do ekonomiki mediów, 


Kozub-Kulik K., System medialny Republiki Włoskiej, [w:] Mało znane 

systemy medialne, red. Z. Oniszczuk, M. Gierula, Sosnowiec 2007. 

Olędzki J., Komunikowanie w świecie, Warszawa 2001 (wybrane rozdziały). 




47

Ozaist I., Internet w Chinach, praca magisterska, nieopublikowana, UJ 

Kraków 2008. 

Pokorna-Ignatowicz K., Media katolickie w III RP i ich wkład w budowę 

polskiej demokracji, [w:] Media a demokracja, red. L. Pokrzycka, 

W. Mich, Lublin 2007, s. 119–130. 

Pokorna-Ignatowicz K., Między misją a polityką. O politycznym uwikłaniu 

TVP w przeszłości i współcześnie, [w:] Media masowe w praktyce 

społecznej, red. D. Waniek i J. Adamowski, Warszawa 2007, s. 221 

–242. 

Pokorna-Ignatowicz K., Próba bilansu „nowego ładu informacyjnego”, 

czyli o potrzebie badań nad polskim systemem medialnym, [w:] Studia 

nad mediami i komunikowaniem masowym. Teoria – rynek – społeczeństwo, 

red. J. Fras, Toruń 2007, s. 131–144. 

Pokorna-Ignatowicz K., Telewizja w systemie medialnym i politycznym 

PRL. Między polityką a widzem, rozdz. 1 i 10, Kraków 2004. 

Popularna encyklopedia mass mediów, red. J. Skrzypczak, Poznań 1999. 

Ratajczak M., Boluk W., System medialny niepodległej Ukrainy, [w:] 

Mało znane systemy medialne, red. Z. Oniszczuk, M. Gierula, Sosnowiec 

2007. 

Sajna R., Media hiszpańskie: od „Gazety Madryckiej” do latynoskiej teleSUR, 

Toruń 2006 (wybrane rozdziały). 



Sonczyk W., Media w Polsce, Warszawa 1999. 

Szostak P., System medialny Litwy, [w:] Mało znane systemy medialne, 

red. Z. Oniszczuk, M. Gierula, Sosnowiec 2007. 

Szostak P., Środki masowego komunikowania na przykładzie systemów 

medialnych Szwecji i Norwegii, [w:] Mało znane systemy medialne, 

red. Z. Oniszczuk, M. Gierula, Sosnowiec 2007. 

Waniek D., Dylematy ładu medialnego III RP. Standardy europejskie 

a praktyka polityczna, Kraków 2008. 




48

Studia drugiego stopnia - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Delete template?

Save as template ?

Studia drugiego stopnia - Uniwersytet Papieski Jana PawÅa II