M-r Nazmi MALIQI TOLERANCA POLITIKE NË FUNKSION TË PAQES

Toleranca politike në funksion të paqës
bëhen. Të gjitha fetë paraqesin zbulimin e së Vërtetës, por ato nuk janë
të papërkryera dhe me gabime… Atëherë mund të parashtrojmë pyetjen:
Ç‘duhet të ketë aq fe? … Iterpretimi i kujt duhet të konsiderohet si i
saktë? Çdonjëri ka të drejtë për të shprehur pikpamjet e veta, por nuk
është e mundur se të gjithë gabojnë. Së kendejmi nevoja për tolerancë,
që do të shotë mos i vësh shumë veshin fesë tënde, por njëkohësisht
edhe më tolerant dhe dashuri të sinqetë për të.
Toleranca na jep vrull, që është shumë largë nga fanatizmi sa
janë largë poli i veriut me të jugut. Njohja e vërtetë e religjionit i
shkatërron barierat ndërmjet besimit dhe mosbesimit në fe. Kultivimi i
tolerancës ndaj feve të tjera do të na japë mundësi të kuptojmë më mirë
fenë tonë.” 26
Në kontekst të tolerancës , mendimet e shprehura më lartë janë
pjesë nga mendimet e personaliteteve të njohura të cilët lanë vepra
konkrete për respektimin e mardhënjeve njerëzore dhe tolerancës.
1. 4. Toria e lirisë, e demokracisë
dhe e tolerancës politike
Torikisht nuk ekziston klasifikim i vetëm i torive të lirisë politike,
demokracisë dhe të tolerancës politike. Së këndejmi teorikët e
shqyrtojnë tolerancën politike në kuadër të tri teorive të demokracisë:
torisë liberale, konzervative dhe republikane.
Në kuadër të teorisë liberale për lirinë, demokracinë dhe tolerancën
politike aksistojnë tri teori themelore: liberale, konservative dhe
radikale.
Teoria liberale përkufizohet në këtë mënyrë: Liria në veprim, pa
detyrime dhe kufizime nga ana e shtetit ose personave tjerë”. Sipas kësaj
liberalët, ithtarë të kësaj teorie, lirinë e përkufizojnë në mënyrë
deskriptive, si veprim pa detyrim dhe kufizim, dhe jo si vlerë morale të
pranuar dhe njohur gjerësisht. Sipas pikpamjeve të tyre, liria nuk është
vlerë por fakt që eksiston. Ajo nuk është as dukuri politike as dukuri
vlerësuese, por individuale dhe private, dhe si e tillë, i ndanë dhe i
izolon njerëzit në vend se ti lidhë dhe bashkojë.
26
Marrë nga Dominik Rozhe dhe Kladen Andre Porino, Toleranca- kulturë e
paqes, NGB Nova Makedonija Shkup, 1997.
39