japońskiej technologii - Inter Cars Latvija

O K I E M E K S P E R T A
Homologacyjne
normy emisji
Temat tego artykułu zasugerował Pan Maciej Małkowski,
gość tegorocznych targów Inter Carsu - dziękuję
DLACZEGO EMISJA ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH
PODLEGA HOMOLOGACJI?
Reflektory, szyby samochodowe i inne części
podlegają badaniom homologacyjnym, dla
potwierdzenia, że spełniają wymagania im
stawiane. Ponieważ samochód, gdy jedzie
lub stoi, również zaparkowany z wyłączonym
silnikiem, emituje związki szkodliwe dla
organizmów żywych, dlatego ich emisje są
normowane. Producent, przed rozpoczęciem
sprzedaży każdego modelu samochodu, musi
udowodnić, że emisje związków szkodliwych,
z tego pojazdu, są niższe od dopuszczalnych.
Potwierdzeniem jest uzyskanie w tym zakresie
homologacji.
Zakłada się, że wymagania w zakresie emisji
związków szkodliwych spełniają wszystkie
samochody danego modelu opuszczające fabrykę,
co sprawdza się wyrywkowo.
HOMOLOGACYJNE NORMY EMISJI ZWIĄZKÓW
SZKODLIWYCH
W poszczególnych regionach świata lub krajach,
konstrukcja samochodów, ich sposób
poruszania się po drogach (prędkość, przyspieszanie,
hamowanie i czas pracy silnika
na biegu jałowym) oraz eksploatacji (np. jak
często włączana jest klimatyzacja) mogą różnić
się pomiędzy sobą. Ponieważ samochód,
powinien być kontrolowany w zakresie emisji
związków szkodliwych, w warunkach powtarzalnych
i bliskich rzeczywistym, dlatego nie
ma jednej normy homologacyjnej, określającej
sposób badania oraz dopuszczalne wartości
emisji. Są one różne, dla określonych regionów
świata, a nawet krajów.
Poznajmy bliżej europejskie homologacyjne
normy emisji związków szkodliwych.
KLASYFIKACJA POJAZDÓW WEDŁUG EURO-
PEJSKICH HOMOLOGACYJNYCH NORM EMISJI
ZWIĄZKÓW SZKODLIWYCH
Pojazdy są grupowane w kategoriach i podkategoriach,
zależnie od:
• przeznaczenia - samochody osobowe, miniautobusy,
autobusy, samochody do transportu
towarów;
•
ilości miejsc;
masy własnej.
Przykładowo - samochód osobowy, o liczbie
miejsc nie większej niż 9, należy do kategorii
M1. Dla każdej kategorii pojazdów i rodzaju
zamontowanego silnika (ZI lub ZS) są określone
sposób badania i normy emisji związków
szkodliwych.
TYPY BADAŃ EMISJI ZWIĄZKÓW SZKOD-
LIWYCH, DLA SAMOCHODU OSOBOWEGO
KATEGORII M1, WEDŁUG PRZEPISÓW EURO-
PEJSKICH
Test typu I. Pomiar ilości emitowanych związków
szkodliwych spalin, podczas homologacyjnego
testu drogowego NEDC (fot.1), wykonywanego
na hamowni podwoziowej.
Test typu II. Pomiar:
• dla silnika ZI - objętościowej emisji tlenku
węgla (CO) na biegu jałowym silnika;
• dla silnika ZS - zadymienia spalin, podczas
swobodnego przyspieszania silnika.
Test typu III. Pomiar ilości związków szkodliwych,
emitowanych ze skrzyni korbowej silnika
ZI, podczas testu typu I.
Test typu IV. Pomiar ilości węglowodorów,
która odparowuje z układu paliwowego wyłączonego
silnika ZI pojazdu, podczas trwania
testu.
Test typu V. Powtórzenie testu typu I dla pojazdu
o przebiegu 80000 km (wg normy Euro
3) lub 100000 km (wg normy Euro 4) lub w
wieku 5 lat.
Test typu VI. Pomiar wyemitowanych ilości:
tlenku węgla (CO) i węglowodorów (HC), podczas
części miejskiej (UDC) homologacyjnego
testu drogowego NEDC (fot.1), po rozruchu
silnika w temperaturze -7OC.
Test typu VII. Kontrola pracy systemu EOBD
w samochodach, które zgodnie z przepisami
homologacyjnymi muszą go posiadać.
Wartości zmierzone w testach od I do VI, są
porównywana z wartościami dopuszczalnymi
normy, której dany samochód musi odpowiadać.
TEST TYPU I - EUROPEJSKI HOMOLOGACYJNY
TEST DROGOWY
Ma on na celu sprawdzenie, jak wiele związków
szkodliwych znajduje się w spalinach
silnika, pracującego w samochodzie, który jedzie
zgodnie z tzw. homologacyjnym testem
mgr inż. Stefan Myszkowski
Fot.1 „Nowy Europejski Cykl Jezdny” (NEDC), czyli
europejski homologacyjny test drogowy. Składa się on
z „Miejskiego Cyklu Jezdnego” (UDC) i „Pozamiejskiego
Cyklu Jezdnego” (EUDC). (Źródło: Bosch)
drogowym (cyklem jezdnym). Jego zadaniem
jest stworzenie silnikowi warunków pracy,
które odpowiadają przeciętnemu sposobowi
poruszania się pojazdu w określonym rejonie
świata lub w kraju.
W Europie jest wykorzystywany tzw. „Nowy
Europejski Cykl Jezdny”, oznaczony skrótem
NEDC (New European Driving Cycle). Zmianę
prędkości samochodu w czasie jego trwania,
przedstawia fot.1. Składa się on z dwóch następujących
po sobie części:
• „Miejski Cykl Jezdny”, oznaczony skrótem
UDC (Urban Driving Cycle) - ta część ”odtwarza”
przeciętne warunki ruchu w miastach europejskich;
• „Pozamiejski Cykl Jezdny” oznaczony skrótem
EUDC (Extra Urban Driving Cycle) - ta część
”odtwarza” przeciętne warunki ruchu występujące
na drogach po za miastami europejskimi.
Test drogowy NEDC charakteryzują następujące
wielkości:
• odcinek drogi przejeżdżany w czasie testu
- 11,007 km;
• czas trwania testu - 1220 s (z okresem A) i
1180 (bez okresu A);
• średnia prędkość podczas testu - 33,6 km/
h;
• maksymalna prędkość podczas testu - 120
km/h.
Aby testy drogowe były powtarzalne, samochód
(1, fot.2) „jedzie” na hamowni podwoziowej
(2). Obciąża ona silnik oporami ruchu (4)
oraz odtwarza ruch rozpędzonego samochodu,
dzięki bezwładności wirującej masy (3).
Emitowane przez samochód spaliny (5) są w
podanej kolejności:
• rozcieńczane powietrzem (7) - dla zrównania
warunków testu z warunkami rzeczywistymi,
w których spaliny po opuszczeniu rury
30