Third party Logistics - Startup Greece

ΚΛΑΔΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ :ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ 

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2012 ΜΕ ΘΕΜΑ 

«Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ 

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΣΤΗΝ 

ΕΛΛΑΔΑ» 

ΤΕΤΑΡΤΟ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: 

Γ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ: ΚΛΑΔΙΚΗ ΚΑΙ 

ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ: ΕΜΠΟΡΙΟ, 

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 

Κλαδική Ανάλυση: Third Party Logistics 

Ανάδοχος: ICAP GROUP A.E ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 

Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα 

Σελ. 1 

Ευρωπαϊκή Ένωση 

ΕΤΠΑ 

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και 

της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΚΛΑΔΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ......................................................................................................................................................... 4 

2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ THIRD PARTY LOGISTICS ........................................................................................... 5 

2.1 ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ............................................................................................................... 5 

2.2 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ....................................................................................................................................... 6 

2.3 ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ................................................................................................................................. 7 

2.4 Η ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3PL .............................................................................................................. 10 

2.5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ................................................................................................. 11 

3 ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ........................................................................... 14 

3.1 ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ............................................................................................................... 15 

3.2 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ CLUSTER ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ ..................................................................................................... 20 

3.3 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΒΙΤΣΙΟΥ ............................................................................................................... 23 

3.4 LEADING TOURISM CLUSTER (LTC): ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ .......................................................... 26 

4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ............................................................................................................................................. 32 

Ετήσια Έκθεση 2012: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 2


ΠΙΝΑΚΕΣ 

ΠΙΝΑΚΕΣ 

ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3PL (2007-2011) ......... 9 

ΠΙΝΑΚΑΣ 2.2: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3PL (2007 – 2011) ....... 10 

ΠΙΝΑΚΑΣ 2.3: ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3PL (ΑΞΙΑ ΣΕ ΧΙΛ. €, 2007-2011) ........................................................ 11 

ΠΙΝΑΚΑΣ 2.4: ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ (2011)...................................................................................................... 11 

ΠΙΝΑΚΑΣ 3.1: ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ........................................................................... 17 

ΠΙΝΑΚΑΣ 3.2: ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΕ» (2007-2011................................................................................................................................. 19 

ΠΙΝΑΚΑΣ 3.3: ΜΕΛΗ ΤΟΥ CLUSTER ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ ................................................................................... 21 

ΠΙΝΑΚΑΣ 3.4: ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «LEADING TOURISM CLUSTER 

AE» (2007-2011)............................................................................................................................................ 31 

ΠΙΝΑΚΑΣ Π.1: ΟΡΙΣΜΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ............................................................................... 32 

ΠΙΝΑΚΑΣ Π.2: ΕΠΩΝΥΜΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΛΑΔΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ .... 33 



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 

1 Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η 

Η παρούσα κλαδική ανάλυση αποτελεί μέρος της τέταρτης ενότητας της Ετήσιας Έκθεσης για το 

έτος 2012 με θέμα «Η Κατάσταση και Προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα», η οποία πραγματεύεται 

την αποτύπωση και ανάλυση της κλαδικής και δικτυακής διάστασης των ΜΜΕ στους τομείς των 

υπηρεσιών, του εμπορίου, των κατασκευών και της ενέργειας. 

Ειδικότερα, στην παρούσα έκθεση παρουσιάζονται τα κύρια σημεία του κλάδου Third Party Logistics 

(3PL), έτσι όπως αυτά καταγράφηκαν βάσει της σχετικής κλαδικής μελέτης της ICAP Group AE. Η 

συγκεκριμένη έκθεση αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, παρουσιάζονται τα 

σημαντικότερα χαρακτηριστικά του κλάδου Third Party Logistics αναφορικά με τη δομή και 

διάρθρωσή του (πληθυσμός, μέγεθος, κλπ.), το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, τα κύρια 

χρηματοοικονομικά μεγέθη των σημαντικότερων επιχειρήσεων, καθώς και τα βασικά μεγέθη της 

εγχώριας αγοράς των υπηρεσιών του κλάδου. Επισημαίνεται ότι, τα εν λόγω μεγέθη του κλάδου 

εκτιμούνται κάθε φορά βάσει στοιχείων πρωτογενούς έρευνας που έχει εκπονηθεί μεταξύ των 

σημαντικότερων επιχειρήσεων του κλάδου, καθώς και βάσει εκτιμήσεων της αγοράς ή/και άλλων 

δευτερογενών πηγών (π.χ. επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ.). Η ανάλυση πραγματοποιείται μέσα από 

την συνοπτική παρουσίαση της αντίστοιχης κλαδικής μελέτης, έτσι όπως αυτή εκπονήθηκε από την 

ICAP Group ΑΕ την αντίστοιχη χρονική περίοδο. 

Το δεύτερο μέρος της ενότητας, αφορά την αναλυτική παρουσίαση τεσσάρων δικτύων / 

συνεργατικών σχηματισμών (cluster) επιχειρήσεων, που εντάσσονται στον τομέα του τουρισμού, 

που αποτελεί και την συχνότερη μορφή δικτύωσης των ΜΜΕ την τελευταία δεκαετία. 



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 

2 Α Ν Α ΛΥ Σ Η ΤΟΥ Κ Λ Α ΔΟΥ T H I R D PA R T Y LOGISTICS 

2.1 ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ 

Η εν λόγω κλαδική μελέτη υλοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2012 και έχει ως αντικείμενο τη 

διερεύνηση της ελληνικής αγοράς των Third Party Logistics (3PL). Στο χώρο των επιχειρήσεων, ο 

όρος logistics αφορά τα στάδια που προηγούνται και ακολουθούν της παραγωγής ενός προϊόντος, 

μέχρι το σημείο της τελικής κατανάλωσής του. 

Τα στάδια αυτά περιλαμβάνουν διαδικασίες όπως η αποθήκευση πρώτων υλών και ετοίμων 

προϊόντων, η οργάνωση και ο έλεγχος των αποθεμάτων, η επικόλληση ετικετών, η συσκευασία, η 

προετοιμασία και δρομολόγηση των παραγγελιών και η διανομή μέχρι τον τελικό πελάτη. Σκοπός 

κάθε βιομηχανικής ή εμπορικής επιχείρησης είναι οι διαδικασίες αυτές να εκτελούνται με τρόπο 

που να διασφαλίζει την παράδοση πρώτων υλών και εμπορευμάτων στις κατάλληλες ποσότητες, 

στην καλύτερη δυνατή ποιότητα, στο σωστό τόπο και χρόνο και στο χαμηλότερο δυνατό κόστος, 

αξιοποιώντας στο έπακρο όλους τους διαθέσιμους πόρους της εταιρείας. Η αποτελεσματική 

οργάνωση και διαχείριση αυτών των διαδικασιών αναδείχθηκε σε παράγοντα-κλειδί για την 

επιτυχία της παραγωγής, των πωλήσεων και της προώθησης των προϊόντων. 

Οι διαδικασίες εφοδιασμού (logistics) πραγματοποιούνται είτε από την ίδια τη βιομηχανική ή 

εμπορική επιχείρηση ή με την ανάθεση μέρους ή του συνόλου τους σε μια ή περισσότερες 

εξειδικευμένες και ανεξάρτητες εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics. Ο φορέας που αναλαμβάνει 

την εκτέλεση αυτών των εργασιών για λογαριασμό κάποιας βιομηχανικής ή εμπορικής επιχείρησης 

χαρακτηρίζεται ως εταιρεία παροχής υπηρεσιών logistics προς τρίτους (Third Party Logistics 

Provider-3PL Provider). Η ανάθεση συγκεκριμένων λειτουργιών ή αναγκών μιας εταιρείας σε μία 

τρίτη εξειδικευμένη επιχείρηση, χαρακτηρίζεται από τον ευρύτερο διεθνή όρο “outsourcing”. Η 

απόφαση για την ανάθεση μέρους ή του συνόλου κάποιων διαδικασιών που μεσολαβούν ως την 

τελική παράδοση των εμπορευμάτων βασίζεται σε συγκεκριμένα οφέλη που αποκομίζουν οι 

επιχειρήσεις που εφαρμόζουν αυτή την πρακτική. Την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε σημαντικά η 

αποδοχή του “outsourcing”, με στόχο τη μείωση του κόστους και τη βελτίωση της 

αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων, με τη διοχέτευση των διαθέσιμων πόρων τους στο κύριο 

αντικείμενο δραστηριοποίησής τους. Στην πράξη, οι υπηρεσίες logistics που παρέχονται από 

εξειδικευμένες επιχειρήσεις συνίστανται στη διαχείριση εμπορευμάτων τρίτων και αφορούν (σε 

γενικές γραμμές) εργασίες παραλαβής, προετοιμασίας και αποστολής προϊόντων στους τελικούς 

αποδέκτες ή πελάτες. 


ΚΛΑΔΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 

Η προσφορά και ζήτηση των υπηρεσιών 3PL συναρτώνται από τη γενικότερη εμπορική και 

βιομηχανική δραστηριότητα της χώρας, τη σύνθεση του πληθυσμού των επιχειρήσεων όσον αφορά 

το μέγεθός τους και τους κλάδους δραστηριοποίησής τους, το επίπεδο των υποδομών, το 

περιβάλλον των επενδύσεων και το θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας. 

Ειδικότερα, η ανάπτυξη των υπηρεσιών 3PL βασίζεται κυρίως σε τέσσερις παράγοντες: 

1) Στην αύξηση της αποδοχής που έχει η πρακτική της ανάθεσης των λειτουργιών διαχείρισης της 

εφοδιαστικής αλυσίδας μιας επιχείρησης σε τρίτους (outsourcing). 

2) Στην αυξανόμενη σημασία και πολυπλοκότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας, όσο επεκτείνεται η 

δραστηριότητα μιας εταιρείας και εντείνονται οι ανταγωνιστικές πιέσεις. 

3) Στις βελτιωμένες δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες στην ανταλλαγή 

πληροφοριών μεταξύ των επιχειρήσεων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση και διακίνηση 

των αποθεμάτων. 

4) Στη γενικότερη οικονομική συγκυρία που επικρατεί σε μια αγορά. 

Αναφορικά με τον τέταρτο παράγοντα, αξίζει να σημειωθεί ότι, η ζήτηση για υπηρεσίες 3PL στη 

χώρα μας επηρεάζεται σήμερα σε μεγάλο βαθμό από την παρατεταμένη οικονομική ύφεση που 

πλήττει την ελληνική οικονομία. 

2.2 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 

Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, δεν υφίσταται εξειδικευμένο θεσμικό πλαίσιο για τη 

λειτουργία των επιχειρήσεων logistics στη χώρα μας. Η έλλειψη ειδικού θεσμικού ή κανονιστικού 

πλαισίου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του κλάδου, διότι αποστερεί το χώρο 

από ένα σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο που θα έθετε τους όρους και τις προϋποθέσεις άσκησης του 

επαγγέλματος, με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και να 

προστατεύεται η δραστηριότητα των επιχειρήσεων που λειτουργούν με τα σωστά πρότυπα (κώδικα 

δεοντολογίας). 

Η δραστηριότητα των επιχειρήσεων logistics διέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία που αφορά τις 

αποθήκες (πολεοδομικοί κανονισμοί, αδειοδότηση για ανέγερση αποθηκευτικών χώρων και 

εγκαταστάσεων), τη συντήρηση τροφίμων σε όλα τα στάδια διακίνησης και τη νομοθεσία που 

αφορά τη μεταφορά εμπορευμάτων. Πιο συγκεκριμένα, οι αποθήκες των επιχειρήσεων logistics 

υπάγονται στις διατάξεις του Ν.3325/2005, εφόσον πρόκειται για αποθηκευτικούς χώρους, 

στεγασμένους ή μη, που βρίσκονται εκτός εργοστασιακών χώρων και διαθέτουν μόνιμα 



εγκατεστημένο μηχανολογικό εξοπλισμό για τη λειτουργία τους, καθώς και οι εγκαταστάσεις που 

επίσης βρίσκονται εκτός εργοστασιακών χώρων και προορίζονται για μια από τις παρακάτω 

χρήσεις: 

1) Αποθήκευση και συσκευασία ή ανασυσκευασία υλικών με χρήση κατάλληλου μηχανολογικού 

εξοπλισμού, χωρίς παραγωγή νέου προϊόντος. 

2) Αποθήκευση εύφλεκτων, διαβρωτικών, οξειδωτικών ή τοξικών ουσιών. 

3) Κατάψυξη ή συντήρηση ευπαθών προϊόντων. 

4) Αποθήκευση υγρών ή αέριων καυσίμων και βιομηχανικών ή ιατρικών αερίων. 

5) Αποθήκευση, διαλογή και μηχανική επεξεργασία για ανακύκλωση άχρηστων υλικών σε 

υπαίθριους ή στεγασμένους χώρους. 

Πέραν του ανωτέρου νόμου, σχέση με την ανάπτυξη του κλάδου των logistics έχει και ο 

Ν.3333/2005 για τα εμπορευματικά κέντρα. Στον εν λόγω νόμο ορίζεται λεπτομερώς η διαδικασία 

ίδρυσης και εγκατάστασης των εμπορευματικών κέντρων με συγκεκριμένες πολεοδομικές και 

περιβαλλοντικές προϋποθέσεις, ενώ ταυτόχρονα καθορίζονται οι όροι εγκατάστασης και 

λειτουργίας των επιχειρήσεων μέσα στο χώρο κάθε εμπορευματικού κέντρου, καθώς και οι 

δραστηριότητές τους. 

Όσον αφορά τις επιχειρήσεις 3PL που διαχειρίζονται τρόφιμα, πρέπει πλέον να συμμορφώνονται 

προς τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 

28 ης Ιανουαρίου 2002 «για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για 

τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον 

καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων». Ο κανονισμός αυτός (α) θεσπίζει τις 

γενικές αρχές που διέπουν γενικά τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές στην Κοινότητα και σε εθνικό 

επίπεδο, (β) ιδρύει την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων και (γ) καθορίζει 

διαδικασίες για θέματα που έχουν άμεσο ή έμμεσο αντίκτυπο στην ασφάλεια των τροφίμων και των 

ζωοτροφών. 

2.3 ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ 

Η δραστηριότητα των 3PL ξεκίνησε στη χώρα μας αφενός από μεταφορικές επιχειρήσεις, αφετέρου 

από επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών διαμεταφοράς. Στην πρώτη περίπτωση, οι μεταφορικές 

επιχειρήσεις διαβλέποντας τις εξελίξεις θέλησαν να εκμεταλλευτούν το συγκριτικό πλεονέκτημα 

που διέθεταν (δεδομένου ότι είχαν στην κατοχή τους τεχνογνωσία μεταφορών και μέσα, εκτάσεις 



για ανέγερση αποθηκών, ακίνητα κλπ.). Στην δεύτερη περίπτωση, οι επιχειρήσεις παροχής 

υπηρεσιών διαμεταφοράς, διαθέτοντας την απαραίτητη οργάνωση για την επέκταση και την 

καθετοποίηση των υπηρεσιών τους, σκόπευαν στην πληρέστερη εξυπηρέτηση των πελατών τους. 

Η ανάπτυξη των υπηρεσιών 3PL στην Ελλάδα τοποθετείται χρονικά στις αρχές της δεκαετίας του 

1990, όταν ένας σχετικός κοινοτικός κανονισμός (Κανονισμός Συμβουλίου 2913/92 της 12 ης 

Οκτωβρίου 1992) έδωσε τη δυνατότητα υποκατάστασης των κρατικών τελωνειακών αποθηκών, με 

αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις που ασχολούνταν με τις διαμεταφορές να αξιοποιήσουν τους χώρους 

προσωρινής εναπόθεσης των κοινοτικών εμπορευμάτων, προκειμένου να παρέχουν υπηρεσίες 

αποθήκευσης και διανομής. Οι διαμεταφορικές επιχειρήσεις, διαβλέποντας τις ανάγκες της αγοράς 

και τις κυρίαρχες τάσεις σε αγορές του εξωτερικού, θέλησαν να επεκτείνουν το εύρος των 

παρεχόμενων υπηρεσιών για να καλύψουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των αναγκών των 

πελατών τους. Αντίστοιχη διεύρυνση υπηρεσιών πραγματοποιήθηκε και από τις επιχειρήσεις που 

δραστηριοποιούνταν αποκλειστικά στην ενοικίαση αποθηκευτικών χώρων και ψυκτικών θαλάμων. 

Η ίδρυση εταιρειών με αποκλειστικό προσανατολισμό την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών 3PL 

αποτελεί πιο πρόσφατη εξέλιξη. 

Σήμερα στη ελληνική αγορά δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών 

3PL. Ο ανταγωνισμός στον εξεταζόμενο κλάδο είναι έντονος, γεγονός το οποίο συμβάλλει και στην 

παροχή καλύτερων και πιο ολοκληρωμένων υπηρεσιών. Τα τελευταία χρόνια και στα πλαίσια της 

οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, παρατηρείται κάποια τάση συγχωνεύσεων και εξαγορών μεταξύ 

των επιχειρήσεων του κλάδου. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων 3PL δραστηριοποιούνται στην 

περιοχή της Αττικής και ιδιαίτερα στο Θριάσιο Πεδίο (Ασπρόπυργο, Μαγούλα, Μάνδρα, Ελευσίνα) 

και σε περιοχές κοντά στην Αττική Οδό (Παιανία, Κορωπί, Μαρκόπουλο, διεθνές αεροδρόμιο Ελ. 

Βενιζέλος). Αρκετές από τις επιχειρήσεις του κλάδου, ιδιαίτερα όσες έχουν παρουσία και στις 

υπηρεσίες διαμεταφοράς, διατηρούν αποθηκευτικούς χώρους και στην ευρύτερη περιοχή της 

Θεσσαλονίκης. 

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι πωλήσεις των 12 σημαντικότερων επιχειρήσεων του 

κλάδου, των οποίων τα μεγέθη προέρχονται από τους τελευταίους διαθέσιμους ισολογισμούς τους 

(βλ. αναλυτικά τις εταιρείες που συμπεριλαμβάνονται στο δείγμα στον πίνακα του παραρτήματος 

Π.2). Επισημαίνεται ότι, οι εν λόγω πωλήσεις καλύπτουν το σύνολο της δραστηριότητας των 

εταιρειών και όχι μόνο τις εξεταζόμενες υπηρεσίες. Από τα στοιχεία του πίνακα, προκύπτει ότι οι 

συνολικές πωλήσεις των εταιρειών του κλάδου παρουσιάζουν μείωση από το 2008 και μετά, 

ακολουθώντας τη γενικότερη αρνητική οικονομική κατάσταση της χώρας. Ειδικότερα, το 2011 οι 



πωλήσεις των εξεταζόμενων εταιρειών διαμορφώθηκαν σε €319 εκ. περίπου έναντι €354,1 εκ. το 

2008, σημειώνοντας μέση ετήσια μείωση κατά -3,4%. 

Πίνακας 2.1: Πωλήσεις των σημαντικότερων επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών 3PL (2007-2011) 

2007 2008 2009 2010 2011 

Σύνολο 12 248.503.876 354.085.674 346.120.991 330.847.520 319.039.008 

Αξία σε € 

Πηγή: Δημοσιευμένοι Ισολογισμοί – ICAP 

Στη συνέχεια πραγματοποιείται χρηματοοικονομική ανάλυση του προαναφερόμενου δείγματος των 

επιχειρήσεων του κλάδου για την περίοδο 2007-2011, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα οικονομικά 

τους στοιχεία. Για κάθε επιχείρηση υπολογίζονται 8 δείκτες για τα έτη 2007-2011, καθώς και οι 

αντίστοιχοι μέσοι όροι πενταετίας. 

Το περιθώριο μικτού κέρδους των επιχειρήσεων του κλάδου παρουσίασε μικρές αυξομειώσεις την 

πενταετία 2007-2011, με τον μέσο αντίστοιχο όρο (ΜΟΔ) των πέντε τελευταίων ετών για την ομάδα 

των 12 εταιρειών να διαμορφώνεται σε 21,35%. Το μέσο περιθώριο καθαρού κέρδους ακολούθησε 

αρνητική πορεία την εν λόγω περίοδο και το 2011 κυμάνθηκε σε αρνητικά επίπεδα (-0,1%). Ο 

αντίστοιχος μέσος όρος περιθωρίου διαμορφώθηκε σε 3,71% για το δείγμα των 12 επιχειρήσεων. 

Αρνητικός ήταν ο δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων στην ομάδα των 12 μεγαλύτερων 

επιχειρήσεων του κλάδου τα τελευταία τρία έτη. Ο μέσος όρος πενταετίας της συγκεκριμένης 

ομάδας διαμορφώθηκε σε -6,04%. Η μέση ετήσια γενική ρευστότητα του συνόλου των 

επιχειρήσεων δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή την εξεταζόμενη περίοδο και διαμορφώθηκε σε 

1,86 (ως μέσος όρος πενταετίας). Αναφορικά με τη χρηματοοικονομική διάρθρωση των 

επιχειρήσεων, ο μέσος όρος του λόγου ξένων προς ίδια κεφάλαια για την ομάδα των 12 εταιρειών 

κατά την πενταετία 2007-2011 διαμορφώθηκε σε 2,71 και ο δείκτης κάλυψης χρηματοοικονομικών 

δαπανών σε 26,89 κατά μέσο όρο. Τέλος, όσον αφορά τους δείκτες δραστηριότητας, ο μέσος όρος 

είσπραξης απαιτήσεων διαμορφώθηκε στις 128 ημέρες για τις 12 εξεταζόμενες εταιρείες (μέσος 

όρος πενταετίας), ενώ ο μέσος όρος προθεσμίας εξόφλησης των προμηθευτών κυμάνθηκε σε 

χαμηλότερα επίπεδα (98 ημέρες). 



Πίνακας 2.2: Χρηματοοικονομικοί δείκτες επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών 3PL (2007 – 2011) 

2007 2008 2009 2010 2011 ΜΟΔ 

Κερδοφορία 

Περιθώριο Μικτού Κέρδους (%) 

Σύνολο 12 21,02 24,67 22,13 19,96 18,96 21,35 

Περιθώριο Καθαρού Κέρδους (%) 

Σύνολο 12 7,22 6,88 1,8 2,77 -0,1 3,71 

Αποδοτικότητα 

Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων (%) 

Σύνολο 12 4,04 3,45 -14,56 -9,38 -13,77 -6,04 

Ρευστότητα 

Γενική Ρευστότητα 

Σύνολο 12 2,61 1,17 1,74 1,92 1,84 1,86 

Χρηματοοικονομική διάρθρωση 

Σχέση Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια 

Σύνολο 12 2,68 2,29 2,89 2,47 3,21 2,71 

Κάλυψη Χρηματοοικονομικών Δαπανών 

Σύνολο 12 6,80 13,96 64,24 14,96 34,50 26,89 

Δραστηριότητα 

Μέσος Όρος Προθεσμίας Είσπραξης Απαιτήσεων (Ημέρες) 

Σύνολο 12 106 130 129 136 139 128 

Μέσος Όρος Προθεσμίας Εξόφλησης Προμηθευτών (Ημέρες) 

Σύνολο 12 87 91 91 117 103 98 

ΜΟΔ: Μέσος Όρος Δεικτών 

Πηγή: Δημοσιευμένοι Ισολογισμοί – ICAP Group A.E. 

2.4 Η ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3PL 

Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζεται η εξέλιξη της εγχώριας αγοράς των υπηρεσιών Third Party 

Logistics (3PL) σε αξία, όπως προκύπτει από πρωτογενή έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 

επιχειρήσεις του κλάδου. 

Στον πίνακα 2.3, παρουσιάζεται η εξέλιξη του μεγέθους της εγχώριας αγοράς των υπηρεσιών 3PL σε 

αξία για την περίοδο 2007-2011, ενώ δίνεται και πρόβλεψη για το 2012. Σημειώνεται ότι, το 

μέγεθος της αγοράς αφορά μόνο τα έσοδα που προέρχονται από υπηρεσίες 3PL και δεν 

περιλαμβάνει έσοδα από παρεπόμενες δραστηριότητες, όπως υπηρεσίες διαμεταφοράς, 

εκτελωνισμούς, πρακτορεύσεις πλοίων και αεροσκαφών ή άλλες εμπορικές δραστηριότητες. Βάσει 

των στοιχείων της έρευνας εκτιμάται ότι, η συνολική εγχώρια αγορά των υπηρεσιών 3PL σημείωσε 

φθίνουσα εξέλιξη τα τέσσερα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας το αρνητικό οικονομικό κλίμα της 

χώρας. Ειδικότερα, το 2011 η εξεταζόμενη αγορά εκτιμάται σε €355 εκ., παρουσιάζοντας μείωση 

10% σε σχέση με το 2010 και μέση ετήσια μείωση κατά 7% περίπου από το 2008. Σύμφωνα με τις 

ισχύουσες τάσεις και προοπτικές και βάσει εκτιμήσεων των εταιρειών του κλάδου, η συνολική 

αγορά (σε αξία) εκτιμάται ότι θα κυμανθεί στα €325 εκ. περίπου το 2012, σημειώνοντας περαιτέρω 

μείωση της τάξης του 8,5%. 



Πίνακας 2.3: Εγχώρια αγορά υπηρεσιών 3PL (αξία σε χιλ. €, 2007-2011) 

2007 2008 2009 2010 2011 2012* 

Σύνολο 390.000 440.000 413.000 395.000 355.000 325.000 

Ετήσιες μεταβολές (%) 10,0% 12,8% -6,1% -4,4% -10,1% -8,5% 

* Πρόβλεψη 

Πηγές: ICAP – Εκτιμήσεις αγοράς 

Για να εξεταστεί η ένταση του ανταγωνισμού που επικρατεί στο κλάδο εκτιμήθηκαν επίσης οι 

συντελεστές συγκέντρωσης για τις τρεις, τις πέντε και τις δέκα μεγαλύτερες επιχειρήσεις. 

Σημειώνεται ότι, ο συντελεστής συγκέντρωσης για τις επιχειρήσεις δίνεται από τον εξής λόγο: 

CRn = 

Πωλήσεις “n” Μεγαλυτέρων 

Μέγεθος αγοράς 

Χ 100 

O αριθμητής αφορά το άθροισμα των πωλήσεων των n μεγαλύτερων εταιρειών και ο 

παρανομαστής το συνολικό μέγεθος της συγκεκριμένης αγοράς. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται 

στο πίνακα που ακολουθεί: 

Πίνακας 2.4: Δείκτης συγκέντρωσης (2011) 

n 

CRn 

n=3 23,7% 

n=5 32,7% 

n=10 47,4% 

Πηγή: ICAP GROUP 

2.5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ 

Ο κλάδος της παροχής υπηρεσιών logistics σε τρίτους (3PL) παρουσίαζε έντονους ρυθμούς 

ανάπτυξης μέχρι πρόσφατα, δυναμική η οποία ανακόπηκε από το 2008 και μετά, στα πλαίσια της 

γενικότερης οικονομικής ύφεσης. Κεντρικός κορμός των υπηρεσιών 3PL είναι οι αποθηκεύσεις και οι 

διανομές, ενώ ακολουθούν οι υπηρεσίες διαχείρισης αποθεμάτων, αποσυσκευασίαςανασυσκευασίας-ετικετοποίησης, 

λογισμικής υποστήριξης και οι λοιπές υπηρεσίες προστιθέμενης 

αξίας. 

Στον εξεταζόμενο κλάδο δραστηριοποιείτο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων με αποτέλεσμα ο 

υφιστάμενος ανταγωνισμός να είναι έντονος. Σημειώνεται ότι πολλές εταιρείες επεκτάθηκαν στον 

κλάδο την προηγούμενη δεκαετία, εκμεταλλευόμενες και τον προηγούμενο αναπτυξιακό νόμο (Ν. 



3299/2004) με τις προβλεπόμενες επιχορηγήσεις. Στην παρούσα φάση και σε συνθήκες οικονομικής 

κρίσης, με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό εταιρειών, ενισχύονται οι τάσεις συγκέντρωσης, αφενός 

μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, αφετέρου δε λόγω παύσης της δραστηριότητας επιχειρήσεων 

(φαινόμενο που εντείνεται). 

Ανάλυση SWOT 

Δυνατά σημεία: 

• Η συνεχώς αυξανόμενη αποδοχή του outsourcing από τις εμπορικές και βιομηχανικές 

επιχειρήσεις, γεγονός που ενισχύει τη ζήτηση για τις υπηρεσίες Third Party Logistics. 

• Η ευελιξία και η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών από τις εταιρείες του κλάδου, η 

οποία δίνει τη δυνατότητα στις εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις να μπορούν να 

επικεντρωθούν στο πυρήνα των δραστηριοτήτων τους. 

• Η δυνατότητα μείωσης κόστους που προσφέρουν οι υπηρεσίες 3PL στις εμπορικές & 

βιομηχανικές επιχειρήσεις καθίσταται ακόμα πιο σημαντική εν μέσω οικονομικής κρίσης. 

• H γεωγραφική θέση της χώρας μας, η οποία καθιστά δυνατή την εξυπηρέτηση πέραν της 

εγχώριας αγοράς και των γειτονικών βαλκανικών αγορών. 

Αδύνατα σημεία: 

• Το υψηλό κόστος γης σε περιοχές πρόσφορες για ανάπτυξη δραστηριοτήτων 3PL (πλησίον 

μεγάλων αστικών κέντρων κλπ.) 

• Το αναποτελεσματικό χωροταξικό σχέδιο της χώρας που αποτελεί τροχοπέδη για την 

ανάπτυξη εταιρειών 3PL 

• Η έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών στην επιστήμη των logistics και το χαμηλό επίπεδο 

κατάρτισης στο μεσαίες και χαμηλές κλίμακες του προσωπικού 

• Η έλλειψη ειδικού θεσμικού πλαισίου, ο κατακερματισμός της αγοράς των 3PL και ο υψηλός 

(και σε κάποιες περιπτώσεις αθέμιτος) ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών. 

Ευκαιρίες: 

• Η συνεχής ανάπτυξη της τεχνολογίας που επιφέρει βελτίωση υπηρεσιών 3PL που σχετίζονται 

με τα πληροφορικά συστήματα (ΙΤ) και τις τεχνολογίες πληροφορικής 

• Η ιδιωτικοποίηση ελληνικών λιμένων που έχει ξεκινήσει πρόσφατα (Πειραιάς-COSCO) και 

αναμένεται να συνεχιστεί, θα έχει θετική επιρροή στη λειτουργία των εταιρειών 3PL 

• Η ανάπτυξη της λεγόμενης «Πράσινης Εφοδιαστικής Αλυσίδας» (Green Supply Chain) 



• Η συνεχής αύξηση των εξαγωγών την τελευταία τριετία, γεγονός που ενισχύει τη ζήτηση 

υπηρεσιών 3PL. 

Απειλές: 

• Η συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση στην Ελλάδα η οποία έχει συρρικνώσει τη δραστηριότητα 

όλων των κλάδων, των οποίων οι επιχειρήσεις είναι πελάτες των επιχειρήσεων παροχής 

υπηρεσιών 3PL 

• Οι υψηλές κεφαλαιακές απαιτήσεις για επενδύσεις σε κτίρια κι εξοπλισμό, καθώς και οι 

δυσμενείς συνθήκες χρηματοδότησης που επικρατούν στην παρούσα φάση (σοβαρή έλλειψη 

ρευστότητας) 

• Η υστέρηση της χώρας σε υποδομές (κυρίως σιδηροδρομικό και, δευτερευόντως, οδικό 

δίκτυο, έλλειψη εμπορευματικών κέντρων), σε συνδυασμό με τη δραστική περικοπή 

δημοσίων επενδύσεων. 

Προοπτικές 

Η βαθειά ύφεση που πλήττει την ελληνική οικονομία αναπόφευκτα επηρεάζει και τον κλάδο των 

υπηρεσιών 3PL. Σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις της αγοράς, αλλά και με βάση τις 

εκτιμήσεις των εταιρειών του κλάδου, υπολογίζεται ότι οι συνολικές πωλήσεις αυτού θα συνεχίσουν 

να μειώνονται και για το 2012 με ρυθμό της τάξης του 8,5% σε σχέση με το 2011. Η αβεβαιότητα 

που επικρατεί (και) σε αυτόν τον κλάδο είναι μεγάλη και καθιστά δύσκολη την εξαγωγή περαιτέρω 

προβλέψεων. 

Το μέλλον του κλάδου των 3PL είναι άμεσα συνυφασμένο με τη γενικότερη οικονομική 

δραστηριότητα και η ανάκαμψη του κλάδου θα επέλθει παράλληλα με την ανάκαμψη της ελληνικής 

οικονομίας, εφόσον υπάρξει αναστροφή της ύφεσης. 

Όσο πάντως συνεχίζει να επικρατεί το αρνητικό αυτό κλίμα, θα ενισχύονται οι τάσεις συγκέντρωσης 

του κλάδου καθώς ορισμένες μικρομεσαίες εταιρείες 3PL θα αναγκάζονται να αποχωρήσουν από 

αυτόν. Ακόμη όμως και κάποιες μεγάλες εδραιωμένες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα, 

γεγονός που αντικειμενικά διευκολύνει φαινόμενα εξαγορών, συγχωνεύσεων κλπ. 



3 Δ Ι Κ Τ ΥΑ Κ Α Ι Σ Υ Ν Ε Ρ Γ ΑΤ Ι ΚΟ Ι Σ Χ Η Μ ΑΤ Ι Σ Μ Ο Ι Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ε Ω Ν 

Η παρούσα ενότητα είναι αφιερωμένη στην παρουσίαση επιχειρηματικών δικτυώσεων και 

συνεργατικών σχηματισμών στον τομέα του τουρισμού, που αποτελεί και την πλέον διαδεδομένη 

και ιδανική μορφή δικτύωσης των ελληνικών ΜΜΕ, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία. Ο όρος 

«επιχειρηματική δικτύωση στον τουρισμό» αναφέρεται σε ένα σύνολο επιχειρήσεων και 

οργανισμών που αλληλοσυνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται μεταξύ τους με σκοπό τη 

διαμόρφωση και την προσφορά της τουριστικής εμπειρίας, του τουριστικού προϊόντος και της 

τουριστικής συμπεριφοράς. Οι εν λόγω δικτυώσεις μπορούν να αφορούν είτε ολόκληρη τη χώρα, 

είτε (και πιο συχνά) συγκεκριμένους γεωγραφικούς προορισμούς. 

Τα τουριστικά clusters δεν παρουσιάζουν ουσιαστικές διαφοροποιήσεις στον ορισμό τους σε σχέση 

με τα υπόλοιπα clusters, ωστόσο διαθέτουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, 

τα τουριστικά clusters δημιουργούνται κατά κύριο λόγο σε niche αγορές 1 , από φορείς των τοπικών 

κοινωνιών, για να εξυπηρετήσουν πολύ συγκεκριμένα κοινωνικά και οικονομικά συμφέροντα. Οι 

συνεργαζόμενες εταιρείες και οργανισμοί στα τουριστικά clusters παρουσιάζουν μεγάλο βαθμό 

γεωγραφικής συγκέντρωσης και κοινή εσωτερική δομή, η οποία σε γενικές γραμμές περιλαμβάνει 2 : 

• Αξιοθέατα με μεγάλο τουριστικό ενδιαφέρον 

• Συγκέντρωση επιχειρήσεων τουριστικών υπηρεσιών (όπως π.χ. εστιατόρια, ξενοδοχεία, 

μεταφορές, ταξιδιωτικά γραφεία κλπ.) 

• Κατάλληλες και χαμηλού κόστους υποδομές 

• Εταιρείες και θεσμικούς φορείς με εξειδικευμένη πληροφόρηση και οικονομικά κεφάλαια. 

Τα πλεονεκτήματα των συνεργαζόμενων δικτύων στις τουριστικές δραστηριότητες επιτρέπουν την 

αποτελεσματική εκμετάλλευση της συλλογικής αποδοτικότητας και την αυξημένη ικανότητα 

διαπραγμάτευσης με τους προμηθευτές. Ωστόσο, το στοιχείο του ανταγωνισμού είναι έντονο εντός 

του τουριστικού cluster και απαραίτητο για την ανάπτυξη και βιωσιμότητά του. 

1 Μία “niche” αγορά αποτελείται από ένα στενά οριζόμενο καταναλωτικό κοινό, το οποίο αναζητά ένα ξεχωριστό και 

εξειδικευμένο μείγμα προϊόντων και υπηρεσιών (Kotler, P. And Keller, K. “Marketing Management 12e”, 2006). 

2 Κλαδά Ε. Νικολέττα, «Επιχειρηματική δικτύωση τουριστικών επιχειρήσεων (τουριστικό cluster). Δημιουργία συνεργιών 

για την επίτευξη ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος», Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, 2012. 



Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των τουριστικών clusters, αυτά θεωρούνται και έχουν μέχρι 

σήμερα χρησιμοποιηθεί ως εργαλεία τοπικής στρατηγικής από τα προγράμματα ανάπτυξης της 

ελληνικής περιφέρειας. Στην Ελλάδα, η έννοια της δημιουργίας τοπικών δικτυώσεων στον τομέα του 

τουρισμού και η σχετική πολιτική παρέμβαση γύρω από το θέμα, ήρθε ουσιαστικά με την Κοινοτική 

Πρωτοβουλία LEADER + . Η εν λόγω πρωτοβουλία εφαρμόστηκε σε 40 αγροτικές περιοχές της χώρας 

μέσω δημιουργίας τοπικών ομάδων δράσης. Οι εν λόγω δράσεις οδήγησαν στην δημιουργία 

τουριστικών clusters σε αρκετές από τις περιοχές παρέμβασης. 

Στη συνέχεια παρουσιάζονται τρεις δικτυώσεις επιχειρήσεων στον τομέα του τουρισμού που 

δημιουργήθηκαν στα πλαίσια της πρωτοβουλίας LEADER + : (α) η «Δίκτυο Επιχειρήσεων Χαλκιδικής 

ΑΕ» (β) η «Εταιρεία Ανάπτυξης Εναλλακτικού Τουρισμού Νομού Δράμας – Ecstasy» και (γ) η 

«Εταιρεία Οικοτουρισμού Βιτσίου». Εκτός των παραπάνω τοπικών δικτυώσεων τουρισμού στα 

πλαίσια της πρωτοβουλίας LEADER + , παρουσιάζεται το πρώτο cluster ξενοδοχειακών μονάδων που 

δημιουργήθηκε σε πανελλήνιο επίπεδο, το Leading Tourism Cluster (LTC) από την Leading Tourism 

Cluster AE. Η εν λόγω εταιρεία διαλύθηκε τον Οκτώβριο του 2012, ωστόσο δεδομένης της 

μοναδικότητας του τουριστικού cluster για τα ελληνικά δεδομένα, κρίνεται σκόπιμη η σύντομη 

παρουσίαση και δράση του. 

3.1 ΔΙΚΤΥΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 

Το Δίκτυο Επιχειρήσεων Χαλκιδικής δημιουργήθηκε το 2004 από 27 επιχειρήσεις του Νομού 

Χαλκιδικής. Η μετοχική σύνθεση του Δικτύου βρίσκεται σε διαρκή αύξηση και ανάπτυξη, με σκοπό 

να ενεργοποιηθεί μέσα από την εταιρεία «Δίκτυο Επιχειρήσεων Χαλκιδικής ΑΕ» η πλειοψηφία των 

επιχειρήσεων του Νομού Χαλκιδικής (www.agro-tour.net). 

Σκοπός της εταιρείας είναι η υποστήριξη της δικτύωσης και συσπείρωσης των επιχειρήσεων της 

Χαλκιδικής που δραστηριοποιούνται στο χώρο μεταποίησης τοπικών εδώδιμων προϊόντων, με τις 

επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα εμπορίας τροφίμων και τις επιχειρήσεις που 

δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών φιλοξενίας και εστίασης στο Νομό Χαλκιδικής, για την 

ανάπτυξη παροχής εφοδιαστικής αλυσίδας των τοπικών προϊόντων προς τους τελευταίους και προς 

τρίτους. 

Η πραγμάτωση του παραπάνω σκοπού μπορεί να επιτευχθεί με τις εξής ενδεικτικές ενέργειες 

(www.diktiohal.gr): 

• Το σχεδιασμό και το συντονισμό ανάπτυξης συνεργασιών για τη δημιουργία οριζόντιων 

δικτύων μεταξύ μετόχων, αλλά και με άλλες ομοειδείς επιχειρήσεις του εσωτερικού και του 



εξωτερικού, με σκοπό την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που υπάρχουν για τη βελτίωση της 

ανταγωνιστικότητας τους 

• Το σχεδιασμό και το συντονισμό της ανάπτυξης συνεργασιών μεταξύ των μετόχων αλλά και 

με άλλες επιχειρήσεις του εσωτερικού και εξωτερικού, σε αλυσίδα προστιθέμενης αξίας, για 

τη διάχυση πληροφοριών και την παραγωγή της καινοτομίας 

• Την ανάπτυξη στρατηγικών συμμαχιών με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, προμηθευτές, 

πελάτες 

• Tην οργάνωση και υποστήριξη συστηματικού και ολοκληρωμένου προγράμματος 

προώθησης και προβολής των προϊόντων των μετόχων 

• Tη δημιουργία, ανάπτυξη και διαχείριση εκθετηρίου – πρατηρίου πώλησης των προϊόντων 

των μετόχων 

• Tην παροχή ενημέρωσης και τεχνικής βοήθειας προς τους μετόχους 

• Tη συμμετοχή σε εθνικά ή κοινοτικά προγράμματα προκειμένου να επιτευχθούν οι 

στρατηγικοί στόχοι της δικτύωσης. 

Το cluster έχει τις εξής δραστηριότητες: 

• Θα είναι μια εταιρεία διανομής προϊόντων, όπου θα τιμολογούν οι παραγωγοί (από τους 

παραγωγούς τα προϊόντα θα πηγαίνουν στο cluster και από εκεί θα διακινούνται στις 

επιχειρήσεις) μέσω Δελτίων Αποστολών. Το cluster θα τιμολογεί την υπηρεσία του είτε ως 

προς τον παραγωγό, είτε ως προς την επιχείρηση λιανικού εμπορίου και θα έχει ένα ποσοστό 

κέρδους περί του 10% επί των πωλήσεων. Ως αποτέλεσμα, αναμένεται η συγκέντρωση 

μικρών μεταποιητικών επιχειρήσεων σε οργανωμένο χώρο, η ύπαρξη τεχνικών υποδομών με 

σκοπό τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και η ενίσχυση μειονεκτικών περιοχών, η 

ικανότητα δικτύωσης και συνεργασιών, η ενίσχυση και βελτίωση της τοπικής εταιρικής 

σχέσης, η βελτίωση των εισοδημάτων και της ποιότητας ζωής των κατοίκων, καθώς επίσης 

και η δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών. 

• Το cluster θα τιμολογεί τους παραγωγούς για την προώθηση-προβολή των προϊόντων τους 

στις αγορές στόχους, έτσι ώστε να υπάρξει επίτευξη της χωρικής ανταγωνιστικότητας μέσα 

από την πρότυπη αξιοποίηση του τοπικού κεφαλαίου και την αύξηση της προστιθέμενης 

αξίας της τοπικής παραγωγής, καθώς και την ενίσχυση των μικρών παραγωγών και της 

νεανικής επιχειρηματικότητας. 



• Το cluster θα συνάπτει συμφωνίες με προμηθευτές α΄ υλών, έτσι ώστε οι παραγωγοί - 

μέτοχοί του να τις προμηθεύονται σε χαμηλότερη τιμή. Σημαντική προϋπόθεση είναι η 

πλήρης συμφωνία των μετόχων, γι' αυτό και κρίνεται απαραίτητο να υπάρχει στο 

καταστατικό αντίστοιχο άρθρο, όπου θα εξασφαλίζει τη σωστή λειτουργία του δικτύου, 

επιβάλλοντας κύρωση σε όποιον αθετεί την εν λόγω συμφωνία. Έτσι, ενισχύεται η 

αξιοποίηση των τοπικών πόρων και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και 

οι μικροί παραγωγοί για περαιτέρω ανάπτυξη. 

• Το cluster θα αναλαμβάνει την οργάνωση εκδηλώσεων και προβολής των τοπικών προϊόντων 

και συμμετοχών σε εκθέσεις, ώστε να ενισχυθεί η εφαρμογή σύγχρονων τεχνικών και 

συστημάτων ηλεκτρονικού εμπορίου για την προώθηση των προϊόντων των μεταποιητικών 

επιχειρήσεων της περιοχής. 

• Μέσω του cluster θα δημιουργηθεί κοινή ετικέτα και λογότυπο, ώστε να τονίζεται η 

«υπεραξία» της περιοχής και να ενισχύεται η προβολή της και των συγκριτικών της 

πλεονεκτημάτων της, με έμφαση στο πλούσιο φυσικό περιβάλλον. 

Τα μέλη του δικτύου παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα: 

Πίνακας 3.1: Μέλη του Δικτύου Επιχειρήσεων Χαλκιδικής 

Επωνυμία & Νόμιμος Εκπρόσωπος 

Τίτλος 

1 Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χαλκιδικής ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 

2 ΔΕΑΣ ΑΕ ΔΕΑΣ ΑΕ 

3 

"Οινοποιία Πετραλώνων Χ. & Δ. Καλαιτζής ΟΕ" (Καλαϊτζής 

Δημήτριος) 

"Οινοποιία Πετραλώνων Χ.& Δ. Καλαϊτζής ΟΕ" 

4 Καρανταγλής Αστέριος ΑΠΟΛΥΜΕΝΗ ΠΕΤΡΑ 

5 

"Κτήμα Πόρτο Καρράς - Ανώνυμη Εμπορική Εταιρεία" 

(Βασιλάκης Βασίλειος) 

ΚΤΗΜΑ ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ ΑΕ 

6 

"Τουριστικές αναπτύξεις Πόρτο Καρράς ΑΕ" (Βασιλάκης 

Βασίλειος) 

PORTO CARRAS DEVELOPMENT SA 

7 Επιμελητήριο Χαλκιδικής Επιμελητήριο Χαλκιδικής 

8 

"Αφοί Αναγνωστόπουλοι & Σια ΕΠΕ" (Αναγνωστόπουλος 

Λεωνίδας) 

ΑΘΩΣ 

9 

"Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Ζερβοχωρίων" (Καμπούρης 

Παύλος) 

ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΟΣ ΣΥΝ/ΣΜΟΣ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΩΝ 

10 

"Ελαιόλαδα Χαλκιδικής Ανώνυμη Βιομηχανική και Εμπορική 

Εταιρεία Ελαιολάδου" (Γκλάβας Γεώργιος) 

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΒΕΕ 

11 

"Ανώνυμη - Εμπορική - Εισαγωγική - Εξαγωγική - Βιοτεχνική - 

Μεταποιητική εταιρεία επίπλων - Ε.Β. Καρανάσιος και ΣΙΑ ΑΕ" 

(Καρανάσιος Ευθύμιος) 

APOLLO TRADE / ΑΠΟΛΛΟ ΤΡΕΙΝΤ 

12 Καραφουλίδης Αναστάσιος ΤΟΠΟΔΟΜΙΚΗ ΑΕ Καραφουλίδης Αναστάσιος 

13 

"Πουρνάρης Ανώνυμη Τουριστική - Οικοδομική - Βιοτεχνική - 

Εμπορική Εταιρεία" (Πουρνάρης Χαράλαμπος) 

ΦΙΛΟΞΕΝΟΣ ΠΟΥΡΝΑΡΗΣ ΑΕ 

14 "Ι. Παπαστεργίου - Ι.Τσιπινιάς ΟΕ" (Παπαστεργίου Ιωάννης) Ι. Παπαστεργίου - Ι. Τσιπινιάς ΟΕ 

15 "Αδελφοί Σιμώνη Ανώνυμη Εταιρεία Ιχθυοτροφεία Χαλκιδικής" ΑΦΟΙ ΣΙΜΩΝΗ ΑΕ 



Πίνακας 3.1: Μέλη του Δικτύου Επιχειρήσεων Χαλκιδικής 

Επωνυμία & Νόμιμος Εκπρόσωπος 

Τίτλος 

(Σιμώνης Αλέξανδρος) 

16 

"Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Χαλκιδικής" (Γλαράκης 

Φώτιος) 

ΕΑΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 

17 Βερροιώτης Αντώνιος του Νικολάου Βερροιώτης Ανώνιος 

18 Θεόδωρος Δήμου του Αριστομένη ΑΓΙΟΝΕΡΙ 

19 Γιαγτζόγλου Σοφοκλής Η ΜΑΡΙΓΟΥΛΑ 

20 Γιαπουτζής Ιωάννης του Αθανασίου ΕΡΩΔΙΟΣ 

21 Καραγιάννης Ιωάννης του Γεωργίου ΕΡΩΔΙΟΣ 

22 Πορτοκαλίδης Παναγιώτης του Νικολάου ALU PORT 

23 Παντάλης Στεργιανός του Δημητρίου Παντάλης Στεργιανός 

24 

"Συσκευαστήριο κηπευτικών Ζερβοχωρίων ΕΠΕ" (Παριανός 

Αλέξανδρος) 

ΣΥΣΚΕΥΑΣΤΗΡΙΟ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΖΕΡΒΟΧΩΡΙΩΝ 

ΕΠΕ 

25 Μηκές Γεώργιος του Δημητρίου Μηκές Γεώργιος του Δημητρίου 

26 Αλεξάνδρου Δημήτριος ΟΙΚΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ 

27 

"Αφοι Δ. Μουλαγιανιού Ανώνυμος Εταιρεία Τουριστικές 

Επιχειρήσεις" (Μουλαγιαννιός Λεωνίδας) 

ΑΦΟΙ ΜΟΥΛΑΓΙΑΝΝΙΟΥ ΑΕ 

28 Τσιολάκης Χρήστος Τσιολάκης Χρήστος 

29 Φίλιππος Γαβανας Αρτοζαχαροπλαστείο 

30 Γουργούρης Κίμων Γουργούρης Κίμων 

31 

"Καμπάνης Βασ. - Ανεστίδου-Καμπάνη Αθ. ΟΕ" (Καμπάνης 

Βασίλειος) 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 

32 Παπακωνσταντίνου Κων/νος του Νικολάου Παπακωνσταντίνου Κων/νος 

33 Παπακωνσταντίνου Νικόλαος του Κων/νου ΦΥΣΙΚΑ ΦΥΤΑ ΧΟΛΟΜΩΝΤΑ 

34 Τσιπινιά Σμαρώ του Ιωάννη ΞΕΝΩΝΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗ 

35 Κατσιρμά Βαία του Γεωργίου ΧΑΝΙ ΑΓΡΑΜΑΔΑ 

36 Ταραζάς Γεώργιος Ταραζάς Γεώργιος 

37 Λειβαδιώτης Αθανάσιος Λειβαδιώτης Αθανάσιος 

38 Δ. & Ι. Κίκας & ΣΙΑ ΟΕ Δ. & Ι. Κίκας & ΣΙΑ ΟΕ 

39 ΚΟΤΙΝΟΣ ΕΠΕ ΚΟΤΙΝΟΣ ΕΠΕ 

40 Βαλμάς Γεώργιος & ΣΙΑ ΟΕ Τυροκομείο 

41 Σαμαράς Πέτρος Αρτοζαχαροπλαστειο 

42 Τσιούντος Γεώργιος ΤΑΒΕΡΝΑ Τσιούντος Γεώργιος 

43 Γυναικείος αγροτουριστικός συναιτερισμός Βαρβάρας 

Γυναικείος αγροτουριστικός συναιτερισμός 

Βαρβάρας 

44 Τσιπέλης Χρήστος Τσιπέλης Χρήστος 

45 Τάσιος Φίλιππος Τάσιος Φίλιππος 

46 Παλιούρας Γεώργιος Παλιούρας Γεώργιος 

47 Παπαθανασίου Γρηγόριος του Αριστείδη OUTLINE 

48 Αυγέρου Μαρία Παραδοσιακή Ταβέρνα 

49 Καρακιτσάκης Χαράλαμπος Ταβέρνα 

50 Γεωργακούδης Λάμπρος Γεωργακούδης Λάμπρος LAMBRO SYSTEM 

51 Ζαγορίτης Αλέξανδρος Ζαγορίτης Αλέξανδρος 

52 Φάκκα Βενετία Φάκκα Βενετία 

53 Μαγδαλινή Χιούτη & ΣΙΑ ΟΕ Μαγδαλινή Χιούτη & ΣΙΑ ΟΕ 

54 Συρδάρης Στυλιανός Συρδάρης Στυλιανός 

55 Τσολάκη Νικολέττα Τσολάκη Νικολέττα 

56 Παπανικολάου Αναστασία Παπανικολάου Αναστασία 

57 Καλανδαρίδης Αστέριος Τυροκομείο 

58 Νταράκας Χρήστος Κτήμα Νταράκα Εστιατόριο 

Πηγή: www.diktiohal.gr 



Για την εκπλήρωση των παραπάνω στόχων του, το Δίκτυο δημιούργησε το Τοπικό Σύμφωνο 

Ποιότητας το οποίο διανέμεται στις Επιχειρήσεις του Δικτύου. Το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας είναι 

ένα σύνολο κανόνων και προδιαγραφών ποιότητας προς την κατεύθυνση της δημιουργίας και 

αναβάθμισης των υποδομών και λειτουργιών των τοπικών επιχειρήσεων και στην συνέχεια, προς 

την αντιμετώπιση των συνολικών προβλημάτων της περιοχής. Τα κυριότερα οφέλη των 

επιχειρήσεων από την απόκτηση του τοπικού σήματος ποιότητας συνοψίζονται ως εξής: 

• Βελτίωση Ποιότητας Υπηρεσιών 

• Διατήρηση Αγροτικού & Παραδοσιακού χαρακτήρα 

• Εργαλείο Μάρκετινγκ 

• Αύξηση της ανταγωνιστικότητας 

• Ικανοποίηση προδιαγραφών Υγιεινής & Ασφάλειας 

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέσματα της εταιρείας «Δίκτυο 

Επιχειρήσεων Χαλκιδικής ΑΕ», παρουσιάζονται στη συνέχεια οι πωλήσεις τις εταιρείας για τα πέντε 

τελευταία χρόνια, καθώς και επιλεγμένοι χρηματοοικονομικοί δείκτες της. Από τα εν λόγω 

αποτελέσματα, η πορεία της εταιρείας προκύπτει έντονα αρνητική το 2011, καθώς οι δείκτες τόσο 

του περιθωρίου καθαρού κέρδους όσο και της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων, κυμαίνονται σε 

πολύ αρνητικά επίπεδα (-462,28% και -48,84% αντίστοιχα). Μεγάλη μείωση παρουσιάζουν και οι 

πωλήσεις της εταιρείας. 

Πίνακας 3.2: Πωλήσεις και χρηματοοικονομικοί δείκτες της εταιρείας «Δίκτυο Επιχειρήσεων Χαλκιδικής ΑΕ» 

(2007-2011 

2007 2008 2009 2010 2011 

Πωλήσεις (παροχή υπηρεσιών)* 6.200 0 10.420 30.023 8.000 

Χρηματοοικονομικοί Δείκτες 

Περιθώριο Μικτού Κέρδους (%) -105,54 - -29,20 43,22 - 

Περιθώριο Καθαρού Κέρδους (%) -9,13 - 45,05 19,44 -462,28 

Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων (%) -0,72 -15,82 3,87 6,60 -48,84 

Γενική Ρευστότητα 2,46 7,33 6,88 5,24 9,76 

Σχέση Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια 0,13 0,07 0,01 0,07 0,18 

Κάλυψη χρηματοοικονομικών δαπανών - - 635,31 4,37 - 

Μέσος όρος προθεσμίας είσπραξης 

- - ΜΔ 562 ΜΔ 

απαιτήσεων 

Μέσος όρος προθεσμίας εξόφλησης 

προμηθευτών 

89 109 136 200 - 

* Αξία σε € 

-: δεν ορίζεται 

ΜΔ: Μη διαθέσιμο 

Πηγή: Δημοσιευμένοι Ισολογισμοί - ICAP 



3.2 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ CLUSTER ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΔΡΑΜΑΣ 

Η «Εταιρεία Ανάπτυξης Εναλλακτικού Τουρισμού Νομού Δράμας» αποτελεί ένα cluster τουριστικών 

επιχειρήσεων, δηλαδή ένα σύστημα συνεργαζόμενων ομοειδών τουριστικών επιχειρήσεων, που 

στοχεύει στη δημιουργία και παροχή υψηλής ποιότητας υποδομών και υπηρεσιών, αναδεικνύοντας 

σταδιακά το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της υπαίθρου του Νομού Δράμας. 

Τα πλεονεκτήματα δικτύωσης, μεταξύ άλλων μπορούν να είναι: 

• Η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών 

• Η πρόσβαση στην έρευνα και τεχνολογία και τις νέες μορφές οργάνωσης διοίκησης και 

παραγωγής 

• Η εύρεση νέων αγορών 

• Η κοινή προβολή των προϊόντων. 

Μέσω της αποτελεσματικής συνεργασίας των μελών – επιχειρήσεων της εν λόγω εταιρείας, 

επιδιώκεται η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και η αναβάθμιση της ποιότητας του τουριστικού 

προϊόντος. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εφικτό για την κάθε επιχείρηση χωριστά, καθότι τα μέλη είναι 

επιχειρήσεις μικρομεσαίου μεγέθους. Η εταιρεία επιδιώκει να ενισχύσει την λειτουργία της κάθε 

επιχείρησης μέσω της δημιουργίας και προβολής της ενιαίας τουριστικής εικόνας του Νομού, τόσο 

σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, είτε μέσω της «παραδοσιακής» διαφήμισης είτε μέσω του 

διαδικτύου. Τέλος, η εταιρεία επιδιώκει να συμβάλει στην ολοκλήρωση του τουριστικού προϊόντος 

που προσφέρει ο Νομός Δράμας. Με την συμμετοχή, για παράδειγμα, επιχειρήσεων που 

προσφέρουν υπηρεσίες ή προϊόντα όπως, διαμονή, σίτιση, αθλητικές και οικοτουριστικές 

δραστηριότητες, παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων κ.α., τίθενται τα θεμέλια για την ολοκλήρωση 

του τουριστικού προϊόντος, γεγονός που θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα ολόκληρου του 

προορισμού και κατ’ επέκταση της κάθε επιχείρησης χωριστά. Έτσι, με την συμβολή όλων των 

επιχειρήσεων στην προσφορά των τουριστικών υπηρεσιών, η κάθε επιχείρηση μεμονωμένα, θα 

αποδεσμευτεί από την ανάγκη να βελτιωθεί ώστε να προσφέρει νέες υπηρεσίες και θα είναι σε 

θέση να προσελκύει νέους πελάτες με τους ίδιους (περιορισμένους) οικονομικούς πόρους. 

Τα μέλη – επιχειρήσεις του cluster είναι τα εξής: 



Πίνακας 3.3: Μέλη του cluster του Νομού Δράμας 

Α/Α ΕΠΩΝΥΜΟ – ΟΝΟΜΑ / ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ 

1 Αϊβατζίδου Βαρβάρα ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ 

2 Αναπτυξιακή Δημ. Επιχείρηση Δ. Δοξάτου ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 

3 Γ. Μανωλεσάκης & ΣΙΑ Ο.Ε. ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ 

4 Γαβριήλογλου Γαβριήλ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ 

5 Γεωργιάδου Σουλτάνα ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ 

6 Γιαννακοπούλου Ευαγγελία Ε.Π.Ε. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ 

7 Δερμεντζής Αντώνιος ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ 

8 Δισλία Ανδρονίκη ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ 

9 Ελευθεριάδης Κωνσταντίνος ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 

10 Μενοίκιο Α.Ε. ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ 

11 Μπόσκος Μόδεστος & ΣΙΑ Ο.Ε. ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ 

12 Μπόσκου Ορέστης & ΣΙΑ Ο.Ε. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 

13 Νικολαΐδης Κωνσταντίνος ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ 

14 Παπαϊωάννου Δημήτριος ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ 

15 Παπουτσή Τζένιφερ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ 

16 Πιπερτζής Γεώργιος ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ 

17 Τοζακίδης Ησαΐας ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ 

18 Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Κοκκινογείων ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ 

Πηγή: www.agro-tour.net 

Οι ειδικότεροι στόχοι της εταιρείας είναι να προσφέρει υπηρεσίες προς τα μέλη της αλλά και προς 

την τουριστική αγορά εν γένει. Αυτές παρουσιάζονται ειδικότερα παρακάτω: 

Υπηρεσίες προς τα μέλη: 

• Κοινή προβολή των συνεργατών – μελών 

• Συλλογική στήριξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων 

• Ανάπτυξη Δημοσίων Σχέσεων με φορείς και τις τοπικές κοινωνίες 

• Συνεργασία με τα μέλη και τους πελάτες για την συνεχόμενη αναβάθμιση των παρεχόμενων 

υπηρεσιών (π.χ. με τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων) 

• Δημιουργία και υποστήριξη εφαρμογής τουριστικών πακέτων για αύξηση των ημερών 

διαμονής και του ημερήσιου τζίρου ανά πελάτη 

• Πολλαπλασιασμός των ικανοτήτων των επιχειρήσεων που θα συμμετέχουν σε αυτήν για 

έρευνα, καινοτομίες και βελτίωση των προσβάσεων σε νέες αγορές 

• Κατάρτιση και εξειδίκευση των μελών μέσα από σεμινάρια και ημερίδες. 

Υπηρεσίες προς την τουριστική αγορά: 

• Προβολή των συνεργατών της εταιρείας (μέσω ιστοχώρου) για την ολοκληρωμένη 

πληροφόρηση των πελατών όσον αφορά τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Τη σύνδεση του 



ιστοχώρου με αντίστοιχους τοπικών φορέων, όπως επίσης και σε παγκόσμιες μηχανές 

αναζήτησης (π.χ. Goggle, Yahoo) 

• Ενημέρωση για τις δραστηριότητες της εταιρείας με αποστολή εντύπων προβολής 

• Δημιουργία ελκυστικών τουριστικών πακέτων που θα περιλαμβάνει ποικίλες δραστηριότητες 

(π.χ. διοργάνωση εκδηλώσεων παρουσίασης κρασιών σε συνεργασία με οινοποιεία του 

Νομού, γνωριμία της περιοχής μέσα από οδοιπορικά περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και 

οικολογικής ευαισθητοποίησης, ψυχαγωγικές εκδηλώσεις κα) 

• Διαμόρφωση προδιαγραφών εξυπηρέτησης πελατών μετά την πώληση (με την αποστολή e– 

mail ή έντυπου υλικού) που θα τους παρέχει την δυνατότητα ενημέρωσης για τα επόμενα 

σχέδια της εταιρίας 

• Με την δημιουργία του δικτύου, ο χρήστης θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλες τις μονάδες 

και να βρίσκει εύκολα και γρήγορα που υπάρχει διαθέσιμο δωμάτιο θα είναι εφικτή η πιο 

γρήγορη διαμεσολάβησή τους για κρατήσεις, ακόμη και την υψηλή περίοδο 

• Δημιουργία INFO KIOSK (περιπτέρου πληροφοριών) από όπου θα μπορούν να αντλήσουν 

πληροφορίες για τις υπηρεσίες της εταιρείας (π.χ. πού βρίσκονται οι επιχειρήσεις, πώς 

γίνονται οι κρατήσεις, τι υπηρεσίες παρέχονται, ποια πακέτα προσφέρονται την 

συγκεκριμένη περίοδο κα). 



3.3 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΒΙΤΣΙΟΥ 

Η Εταιρεία Οικοτουρισμού Βιτσίου (ΕΟΒ) αποτελεί ουσιαστικά μία τοπική δικτύωση μικρομεσαίων 

επιχειρήσεων, που δημιουργήθηκε τον Αύγουστο του 2001, με σκοπό να διαμορφώσει και να 

καθιερώσει ένα υγιές περιβάλλον οικοτουριστικής ανάπτυξης στην περιοχή του Βιτσίου, δηλ το 

νότιο και νοτιοανατολικό τμήμα του Νομού Φλώρινας (από τη λίμνη Βεγορίτιδα μέχρι και τις 

βόρειες πλαγιές του όρος Βέρνον «Βίτσι»). 

Η εταιρεία είναι μη κερδοσκοπική και τα έσοδα για τη λειτουργία και την υλοποίηση των 

δραστηριοτήτων της προέρχονται από εισφορές των μελών της και την αξιοποίηση κοινοτικών και 

εθνικών προγραμμάτων. Η δημιουργία και λειτουργία της εταιρείας αποσκοπεί στο συντονισμό 

όλων αυτών που ασχολούνται με τον οικοτουρισμό, έτσι ώστε να υπάρξει καλύτερη: 

• Οργάνωση των υπηρεσιών προς τον επισκέπτη 

• Συνεργασία μεταξύ των επαγγελματιών του τουρισμού και των τοπικών φορέων 

• Προβολή των μελών, των τοπικών προϊόντων και γενικότερα της περιοχής 

• Αξιοποίηση των δυνατοτήτων του τόπου ως οικοτουριστικού προορισμού 

Το σύνολο των παραπάνω συμβάλει στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και της 

εξυπηρέτησης των επισκεπτών. Μέσα από τις δραστηριότητες της εταιρείας έχουν επιτευχθεί 

στόχοι που αφορούν την προβολή της περιοχής και των μελών, την ανάπτυξη δραστηριοτήτων 

γνωριμίας του επισκέπτη με την τοπική κουλτούρα και γαστρονομία και την οργάνωση της παροχής 

πληροφόρησης προς τον επισκέπτη. Το σημαντικότερο όμως επίτευγμα της λειτουργίας της 

εταιρείας είναι η σφυρηλάτηση σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των τοπικών επιχειρήσεων και 

φορέων, για τη βελτίωση του συνολικού τουριστικού προϊόντος της περιοχής. 

Δραστηριοποιούμενη ως ένα δίκτυο φορέων και επιχειρήσεων, η ΕΟΒ προάγει τη μεταξύ τους 

συνεργασία στη βάση του κοινού στόχου που είναι η ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού της 

περιοχής. Έτσι, η συνεργασία μεταξύ συμπληρωματικών επιχειρήσεων είναι ένα ιδιαίτερα 

σημαντικό σημείο αναφοράς. Οι επιχειρήσεις και φορείς που είναι μέλη και δραστηριοποιούνται 

στους κλάδους διαμονής, εστίασης, οινοποιίας, παραγωγής τοπικών προϊόντων, δραστηριοτήτων 

υπαίθρου και λειτουργίας επισκέψιμων χώρων, συνεργάζονται μεταξύ τους προκειμένου να 

καλύψουν το σύνολο των αναγκών των επισκεπτών με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και 

ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών. Για παράδειγμα οι επιχειρήσεις εστίασης μπορούν να 

προβάλλουν τα τοπικά κρασιά ή οι επιχειρήσεις διαμονής μπορούν να δίνουν πληροφορίες για τους 

χώρους εστίασης που συμμετέχουν στο δίκτυο της ΕΟΒ και για τα επισκέψιμα οινοποιεία ή τις 



δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού και του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ. Με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται η 

λειτουργία του δικτύου και οι επισκέπτες γνωρίζουν το σύνολο των δυνατοτήτων της περιοχής. 

Αλλά και η συνεργασία μεταξύ ομοειδών επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον επισκέπτη, 

ο οποίος επιθυμεί να γνωρίσει διάφορους χώρους εστίασης που σερβίρουν διαφορετικά πιάτα 

δίνοντας τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με το γαστριμαργικό πλούτο της περιοχής, ή να 

επισκεφθεί περισσότερα από ένα οινοποιεία και να γνωρίσει τον αμπελουργικό και οινικό πλούτο 

των κρασιών Αμυνταίου. Ακόμα και η συνεργασία μεταξύ των χώρων διαμονής είναι απαραίτητη και 

ωφελεί τους επισκέπτες όταν για παράδειγμα, αναζητούν κατάλυμα σε έναν χώρο διαμονής που την 

στιγμή εκείνη έχει πληρότητα και ο ιδιοκτήτης τους συνιστά ένα από τα μέλη του δικτύου 

προκειμένου να εξυπηρετηθούν. 

Εκτός των παραπάνω άμεσων μορφών δικτύωσης, τα μέλη της ΕΟΒ συμμετέχουν ενεργά στα 

δρώμενα της περιοχής, ενώνοντας και ισχυροποιώντας τις φωνές τους με γνώμονα πάντα το 

συμφέρον του τόπου και την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού. 

Τα μέλη του cluster είναι φορείς και ιδιωτικές επιχειρήσεις, των οποίων οι τομείς δραστηριοποίησης 

ποικίλλουν. Ξενώνες, εστιατόρια, οινοποιεία, επιχειρήσεις παραγωγής τοπικών προϊόντων και 

παροχής υπηρεσιών στους επισκέπτες, εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα είναι οι βασικότεροι 

τομείς. Επίσης, στο cluster συμμετέχουν Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην περιοχή των 

οποίων δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις - μέλη. Η σύνθεση των μελών δείχνει και τον καθαρά 

αναπτυξιακό ρόλο και χαρακτήρα της Εταιρίας Οικοτουρισμού Βιτσίου, καθώς επίσης ότι έχουν 

καλλιεργηθεί στενοί δεσμοί συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και φορέων της περιοχής. Μέσα από 

την κοινή δράση των μελών στο πλαίσιο του cluster είναι εμφανές ότι στόχος είναι η ανάπτυξη της 

περιοχής, η προβολή και προώθηση των τοπικών προϊόντων, αλλά και η ανάπτυξη οργανωμένων 

δράσεων εναλλακτικού τουρισμού. Με βάση το παραπάνω πλαίσιο, τα μέλη προωθούν καθημερινά 

ενέργειες για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους επισκέπτες της περιοχής. 

Η έναρξη των δραστηριοτήτων της Εταιρίας Οικοτουρισμού Βιτσίου (ΕΟΒ) έγινε από μία ομάδα 

επαγγελματιών της περιοχής. Με την πάροδο του χρόνου η εταιρεία πλαισιώθηκε και από νέους 

επαγγελματίες και φορείς, που συμβάλουν στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της. Αυτή τη στιγμή 

τα ενεργά μέλη του cluster είναι περίπου 30 φορείς και επιχειρήσεις της περιοχής, που μπορούν να 

προσφέρουν στον επισκέπτη ολοκληρωμένες και ποιοτικές υπηρεσίες διαμονής, εστίασης, 

γνωριμίας με τα προϊόντα της περιοχής, δραστηριοτήτων υπαίθρου και επίσκεψης στα πιο αξιόλογα 

σημεία της περιοχής. Τα μέλη του cluster έχουν ως ακολούθως (www.eovitsiou.gr): 



Ξενώνες – Ξενοδοχεία: Ξενώνας Αγκωνάρι, Επαύλεις Αετόζι, Resort Αίθριον, Ateron Suites Hotel & 

Spa, Ξενώνας Ζάζαρη, Ξενώνας Κοντοσώρος, Ξενώνας Κοντογιάννη, Ξενώνας Λινουριά, Ξενώνας 

Ήδιστον, Αρχοντικό Bella Toumpa, Ξενοδοχείο Πανόραμα. 

Εστιατόρια – Ταβέρνες: Παραδοσιακό εστιατόριο Λανάρα, Ταβέρνα Θωμάς, Εστιατόριο 

Κοντόσωρος, Εστιατόριο το Στέκι, Εστιατόριο Bella Toumpa. 

Οινοποιεία: Οινοποιείο Βεγορίτης, Οινοποιείο Ε.Α.Σ. Αμυνταίου, Κτήμα Άλφα, Οινοποιείο Παύλου, 

Οινοποιείο Καρανίκα, Κτήμα Κυρ-Γιάννη, Οινοποιείο Μυλωνά. 

Δραστηριότητες Υπαίθρου: Άρτεμις ΟΕ, Σχολή Ιππασίας Βέρνον, Φάρμα Ελεύθερης Ιππασίας North 

Star. 

Παραδοσιακά Προϊόντα: Ναουμίδης – Πιπεριές Φλωρίνης, Τσίπουρο Σονιάδη. 

Καφέ – Μπαρ: Café – Bar Del Lago 

Φορείς: Δήμος Αμύνταιου, Αρκτούρος. 



3.4 LEADING TOURISM CLUSTER (LTC): ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ 

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ 

Η LTC ιδρύθηκε το 2006 βάσει πρωτοβουλίας μεγάλων ξενοδοχειακών αλυσίδων και μεμονωμένων 

ξενοδοχειακών μονάδων και αποτέλεσε την πρώτη ελληνική εταιρεία επιχειρηματικής δικτύωσης 

στον κλάδο των ξενοδοχείων και την πρώτη σύμπραξη για κοινές προμήθειες σε ανταγωνιστική 

σχέση ποιότητας – τιμής στον χώρο του τουρισμού, σε πανελλαδικό επίπεδο. Η εταιρεία διαλύθηκε 

τον Οκτώβριο του 2012 (ΦΕΚ 11939/2012), ωστόσο δεδομένης της σημασίας της εν λόγω 

πρωτοβουλίας στο χώρο των ξενοδοχειακών υπηρεσιών, κρίνεται σκόπιμη η παρουσίαση της μέχρι 

τώρα δράσης της, μέσω του δημιουργούμενου cluster. 

Σύντομο ιστορικό 

Στη δημιουργία της επιχειρηματικής δικτύωσης (cluster) προχώρησαν το 2006 οι εξής ξενοδοχειακές 

επιχειρήσεις, οι οποίες διαχειρίζονταν αθροιστικά πάνω από 10.000 δωμάτια: Capsis Hotels, 

Mamidakis Hotel Experience, AΘHNAΪΣ, Airotel Group of Hotels, Iberostar Greece S.A., Atrium Palace 

Thalasso Spa Resort & Villas, Aldemar Hotels & Spa, Caravia Beach, Marbella Corfu Hotel & 

Bungalows, M-Hotels, Cosmopolitan Hotel, Steps of Lindos, Bluegr Mamidakis Hotels, Kontokali Bay, 

Aeolos Beach, Life Gallery. Στόχος του πρώτου επιχειρηματικού cluster στον τουριστικό κλάδο στην 

Ελλάδα ήταν να αναπτύξει τη συνεργασία των ξενοδοχείων στους ακόλουθους τομείς: 

• Προμήθειες (αρχικά και κατά κύριο λόγο) 

• Τεχνολογία 

• Διασφάλιση ποιότητας 

• Διαχείριση προσωπικού 

• Περιβάλλον 

Το cluster ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στις προμήθειες τροφίμων και ποτών και σταδιακά 

επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς προμηθειών. Η λειτουργία του βασίζονταν στη λογική του μέλους, 

σύμφωνα με την οποία όλοι οι ξενοδόχοι μπορούν να συμμετέχουν, αναθέτοντας στο cluster να 

διαπραγματεύεται για αυτούς κατηγορίες προμηθειών και να επωφεληθούν από την υψηλή 

διαπραγματευτική του δύναμη. Το όφελος ωστόσο που αποκομίζει ο ξενοδόχος – μέλος δεν 

περιορίζεται μόνο σε οικονομικά θέματα, αλλά εστιάζεται με την ίδια βαρύτητα και στη δυνατότητα 

ανοιχτής ενημέρωσης για τις τελευταίες εξελίξεις και στην εξειδικευμένη γνώση που προσφέρει το 

cluster στα μέλη του. 



Το επιχειρηματικό σχέδιο του cluster, προέβλεπε την εκπροσώπηση 300 ξενοδοχείων, συνολικής 

δυναμικότητας 70.000 δωματίων, μέσα στην επόμενη πενταετία από την έναρξή του (Σεπτέμβριος 

2006). Τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της, η LTC ασχολήθηκε κυρίως με τις προμήθειες τροφίμων και 

ποτών στα μέλη του, η δυναμικότητα των οποίων υπολογίζεται σε 15.000 κλίνες. Ο κύκλος εργασιών 

της εταιρείας εκτιμάται ότι έφτασε τα €10,5 εκ. περίπου 3 . Το πιο σημαντικό επίτευγμα της εν λόγω 

διαδικασίας των κοινών προμηθειών, ήταν η δυνατότητα επιλογής επώνυμων προϊόντων σε 

καλύτερη σχέση ποιότητας – τιμής, απ’ ότι θα πετύχαιναν μεμονωμένα οι ξενοδοχειακές 

επιχειρήσεις. Αυτός εκτιμάται ότι ήταν και ο κύριος λόγος εκδήλωσης έντονου ενδιαφέροντος για 

την εισροή νέων μελών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, εκτός των ξενοδοχείων, μεγάλο ενδιαφέρον 

ένταξης στο cluster υπήρχε και από εταιρείες catering, καθώς και από εταιρείες κρουαζιερόπλοιων. 

Όπως αναφέρθηκε, η LTC τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της είχε αναλάβει την διαπραγμάτευση 

κάποιων κατηγοριών τροφίμων και ποτών (κατεψυγμένα κρέατα, λαχανικά, ψαρικά, ποτά και 

αναψυκτικά, γαλακτοκομικά, αλλαντικά, είδη ζαχαροπλαστικής, έλαια και βούτυρα) και τον έλεγχο 

ποιότητας αυτών. Η διαδικασία παραγγελιοληψίας πραγματοποιείται ηλεκτρονικά στη ιστοσελίδα 

της LTC, μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Παραγγελιοληψίας της εταιρείας που ήταν σε 

λειτουργία από τον Μάιο του 2008. Το ίδιο έτος, στο δυναμικό της LTC εντάχθηκαν τα ξενοδοχεία 

του ομίλου Sunshine Vacation Club στις περιοχές της Κρήτης και της Κέρκυρας, καθώς και τα 

μεμονωμένα ξενοδοχεία Ixian Grand και Olympic Palace Hotel. Το 2008 εκτιμάται ότι, η LTC 

πραγματοποίησε διαπραγματεύσεις ύψους €10,6 εκ. σε τρόφιμα και ποτά για λογαριασμό των 

μελών της, επιτυγχάνοντας ωφέλεια από 5% έως 30% 4 . 

Το 2009, ο σχεδιασμός της εταιρείας περιελάμβανε αύξηση των μελών της και επέκταση των 

δραστηριοτήτων της στους λοιπούς τομείς των προμηθειών αλλά και της εκπαίδευσης. Στόχος της 

ήταν η σύναψη στρατηγικών συνεργασιών με μεγάλα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού και 

της Ελλάδας, καθώς και η διοργάνωση εξειδικευμένων σεμιναρίων με διακεκριμένους καθηγητές. 

Το 2009, στο δυναμικό του cluster εντάχθηκε το ξενοδοχείο Candia Athens της εταιρείας Ν. Μαλλιάς 

ΑΕ, ενώ αποχώρησαν τα ξενοδοχεία Ixian Grand και Olympic Palace Hotel που είχαν ενταχθεί το 

προηγούμενο έτος. 

Το 2010, η LTC δημιούργησε ένα νέο τουριστικό ειδησεογραφικό portal, το LTC news, το οποίο 

αποτελούσε διαδικτυακό μέσο με στόχο την άμεση, καθημερινή κλαδική ενημέρωση και με όραμα 

3 Βλ. υποσημείωση 1. 




να συμβάλει στην προαγωγή της τουριστικής παιδείας και την ανάδειξη του εγχώριου τουριστικού 

προϊόντος. Τον Σεπτέμβριο του 2010, ένωσαν τις δυνάμεις τους η LTC και το Αμερικάνικο Κολλέγιο 

Ελλάδας στους τομείς της ενέργειας και των προμηθειών. Στη συνέχεια του έτους, οι εταιρείες 

Καράτζης ΑΕ, Kontokali Bay και ο όμιλος Capsis πούλησαν τις μετοχές τους, ενώ ο όμιλος Blue GR 

Mamidakis πούλησε το ξενοδοχείο Miramare Wonderland στην περιοχή της Ρόδου και ένταξε στο 

δυναμικό της LTC το ξενοδοχείο Minos Beach Hotel στην περιοχή της Κρήτης 5 . 

Τα ενεργά μέλη της LTC το 2011 ήταν ξενοδοχεία 4* και 5* σε όλη τη γεωγραφική περιοχή της 

Ελλάδας, καθώς και ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα στην Αθήνα, ως ακολούθως 6 : 

• Αλντεμάρ Ανώνυμη Ξενοδοχειακή Τουριστική Εταιρεία 

• Ανώνυμος Εταιρεία Προγραμματισμού Τουριστικής Εκμεταλλεύσεως & Αναπτύξεως ΕΠΤΕΑ 

ΑΕ 

• Τουριστικές Επιχειρήσεις Νότου ΑΕ 

• Ξενοδοχειακές - Τουριστικές - Οικοδομικές Επιχειρήσεις – Πρακτορεία Αιροτέλ ΑΕ 

• Αιροτέλ Αχαΐας Ανώνυμη Εταιρεία Ξενοδοχειακών και Τουριστικών Επιχειρήσεων 

• Ξενοδοχειακές Τουριστικές Επιχειρήσεις Νοτιοανατολικής Ρόδου ΑΕ 

• Τουριστικαί Ξενοδοχειακαί Επιχειρήσεις Μεντιτούρς ΑΕ 

• Τουριστικές Επιχειρήσεις Ι. Μαμιδάκη BlueGr ΑΕ 

• Ανώνυμος Εταιρεία Ξενοδοχειακών και Τουριστικών Επιχειρήσεων Marbella ΑΕ 

• Ανώνυμη Εταιρία Ξενοδοχειακού και Τουριστικού Προγραμματισμού 

• Ακτή Ανώνυμος Εταιρεία Τουριστικές Ξενοδοχειακές και Τεχνικές Επιχειρήσεις 

• Ξενοδοχειακαί, Τουριστικαί και Ναυτιλιακαί Επιχειρήσεις η Ρόδος ΑΕ 

• Νικόλαος Μαλλιάς ΑΕ Ξενοδοχειακαί Τουριστικαί Επιχειρήσεις 

• ΑΕ ΑΔΕΞΕΝ – Πάτρα Ξενοδοχειακές και Τουριστικές Επιχειρήσεις 

• Minos Palace ΑΕ 

• Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος Κολλέγιο Deree. 





Φιλοσοφία και όραμα 

Όραμα του cluster ήταν η δημιουργία ενός κλίματος ουσιαστικής και πολύπλευρης συνεργασίας 

ανάμεσα στις τουριστικές επιχειρήσεις, έτσι ώστε να αναβαθμιστεί ποιοτικά το εγχώριο τουριστικό 

προϊόν. Η LTC μέσα από την συνεχή ανάπτυξη και διεύρυνση των τομέων δραστηριότητας και τη 

σύσταση μιας ευέλικτης πλατφόρμας συνεργασίας, αποσκοπούσε: 

• Στη συνεχή δημιουργία και παροχή νέων αξιών προς τα μέλη της 

• Στην ανάπτυξη της τεχνογνωσίας σε όλους τους τομείς οργάνωσης και λειτουργίας τους 

• Στην αναβάθμιση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών των μελών με στόχο την 

ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των μελών της και την αξιοποίηση 

της συσσώρευσης δυνάμεων σε ένα εύρος δραστηριοτήτων για την επίτευξη κοινών στόχων. 

Επιχειρηματικές δραστηριότητες 

Η καλή σχέση της LTC με εγκεκριμένους προμηθευτές αποτέλεσε και τον παράγοντα επιτυχίας για 

την προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών σε διαφορετικά και ευνοϊκότερα επίπεδα ποιότητας και 

τιμής. Ανάμεσα στα οφέλη που προσέφερε η εταιρεία στους προμηθευτές της ήταν να τους δίνει 

πρόσβαση σε σημαντικό τουριστικό και συναφές πελατολόγιο, να προωθεί προϊόντα και υπηρεσίες, 

να διευκολύνει και να απλοποιεί τις εμπορικές διαδικασίες και να ενημερώνει άμεσα τα μέλη της 

για διαθέσιμες υπηρεσίες ή/και χρήσιμες πληροφορίες. Η LTC είχε πετύχει στρατηγικής σημασίας 

συνεργασίες με αρκετές εταιρείες προμηθευτών όπως PepsiCo – Ivi, Creta Farm, Ελληνικά Εκλεκτά 

Έλαια κλπ. 

Χρησιμοποιώντας την τεχνογνωσία και τη συσσωρευμένη δύναμη των μελών της, αναλάμβανε εκ 

μέρους τους τη διαπραγμάτευση διαφόρων κατηγοριών προμηθειών, με στόχο την ισχυρή 

συνεργεία μεταξύ των μελών της και τη βελτίωση της σχέσης τιμής – ποιότητας. Οι κατηγορίες 

προμηθειών που διαπραγματευόταν το 2011 ήταν 7 : 

• Κατεψυγμένα τρόφιμα (κρέατα, ψάρια, λαχανικά) 

• Ποτά, αναψυκτικά, νερά, χυμοί 

• Γαλακτοκομικά, τυριά 

• Είδη ζαχαροπλαστικής, αρτοποιίας 

• Έλαια, βούτυρα 




• Αλλαντικά 

• Κονσέρβες, κομπόστες 

• Παγωτά 

• Ζυμαρικά, ρύζια, όσπρια 

• Amenities 

• Χημικά καθαρισμού 

• Καφές και ροφήματα πρωινού 

• Σακούλες απορριμμάτων 

• Χαρτί υγείας, χαρτοπετσέτες 

• Αναλώσιμα μπαρ και εστιατορίων 

• Εξοπλισμός μπαρ και εστιατορίων 

• Παροχή ηλεκτρικής ενέργειας 

Η LTC επίσης φρόντιζε για τη διασφάλιση της ποιότητας των προμηθειών των μελών της, μέσω 

επισκέψεων του προσωπικού της στις εγκαταστάσεις των προμηθευτών και στα ξενοδοχεία των 

μελών. Παράλληλα, γίνονταν και έλεγχοι κάποιων ειδών στις εγκαταστάσεις της. Σύμφωνα με την 

εταιρεία, βασικοί παράγοντες για τη διασφάλιση της ποιότητας των προμηθειών ήταν: 

• Αξιοπιστία και πιστοποίηση των συνεργαζόμενων προμηθευτών 

• Υψηλές προδιαγραφές προμηθευόμενων ειδών 

• Τήρηση αυστηρών χρονικών ορίων στη διαδικασία διεκπεραίωσης των παραγγελιών. 

Η LTC παρείχε στα μέλη της ένα Σύστημα Ηλεκτρονικής Παραγγελιοληψίας (ΣΗΠ), το οποίο τους 

έδινε τη δυνατότητα να βελτιώσουν την παραγωγικότητα του τμήματος προμηθειών αλλά και όλης 

της αλυσίδας εφοδιασμού. Ειδικότερα, το ΣΗΠ προσέφερε στα μέλη του: 

• Ευρεία γκάμα επιλογής συνεργατών και προϊόντων 

• Αξιόπιστη διαδικασία συναλλαγής μεταξύ μελών και προμηθευτών 

• Δημιουργία προτύπων παραγγελιών 

• Ασφαλή (χρονικά και ποιοτικά) διαχείριση και διεκπεραίωση των παραγγελιών 

• Μείωση του λειτουργικού κόστους 



Η LTC παρείχε επίσης συμβουλευτικές υπηρεσίες μέσω του προσωπικού της, στη διαχείριση των 

τροφίμων και των ποτών σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού. Τέλος, βασική της μέριμνα 

αποτέλεσε η δημιουργία ευκαιριών εκπαίδευσης και επιμόρφωσης του ανθρώπινου δυναμικού 

(όλων των βαθμίδων) των επιχειρήσεων – μελών της. 

Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι πωλήσεις τις εταιρείας “Leading Tourism Cluster AE” για τα πέντε 

τελευταία χρόνια, καθώς και επιλεγμένοι χρηματοοικονομικοί δείκτες της, σύμφωνα με τα 

τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέσματά της. Από τα εν λόγω αποτελέσματα, η πορεία 

της εταιρείας προκύπτει αρνητική το 2011. Ειδικότερα, οι δείκτες του περιθωρίου καθαρού κέρδους 

και της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων, κυμαίνονται σε αρκετά έντονα αρνητικά επίπεδα 

(-16,10% και -21,97% αντίστοιχα), ενώ πολύ χαμηλό είναι και το επίπεδο το δείκτη περιθωρίου 

μικτού κέρδους την ίδια χρονιά (0,96%). Πτώση παρουσιάζουν και οι πωλήσεις της εταιρείας, που 

διαμορφώθηκαν σε €273,5 χιλ. το 2011 έναντι €347,6 χιλ. το προηγούμενο έτος (μείωση κατά 

21,3%). 

Πίνακας 3.4: Πωλήσεις και χρηματοοικονομικοί δείκτες της εταιρείας «Leading Tourism Cluster AE» 

(2007-2011) 

2007 2008 2009 2010 2011 

Πωλήσεις * 451.346 446.813 287.948 347.584 273.496 

Χρηματοοικονομικοί Δείκτες 

Περιθώριο Μικτού Κέρδους (%) -10,46 3,83 10,48 28,73 0,96 

Περιθώριο Καθαρού Κέρδους (%) -14,01 1,69 5,36 18,35 -16,10 

Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων (%) -43,35 3,14 6,74 28,85 -21,97 

Γενική Ρευστότητα 1,76 2,22 3,77 4,04 2,25 

Σχέση Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια 1,14 1,18 0,39 0,32 0,54 

Κάλυψη χρηματοοικονομικών δαπανών - 24,54 63,68 830,31 - 

Μέσος όρος προθεσμίας είσπραξης 

235 184 158 106 125 

απαιτήσεων 

Μέσος όρος προθεσμίας εξόφλησης 

προμηθευτών 

135 116 80 76 147 

* Αξία σε € 

-: δεν ορίζεται 

Πηγή: Δημοσιευμένοι Ισολογισμοί - ICAP 



ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 

4 Π Α ΡΑ Ρ Τ Η Μ ΑΤΑ 

Πίνακας Π.1: Ορισμοί χρηματοοικονομικών δεικτών 

Δείκτες Κερδοφορίας 

Μικτό Κέρδος 

Περιθώριο Μικτού Κέρδους = 

× 100 

Πωλήσεις 

Κέρδος προ Φόρου 

Περιθώριο Καθαρού Κέρδους = 

× 100 


Δείκτες Αποδοτικότητας 

Κέρδος προ Φόρου 

Αποδοτικότ ητα Ιδίων Κεφαλαίων = 

× 100 

Ίδια Κεφάλαια 

Δείκτες Ρευστότητας 

Κυκλοφορού ν Ενεργητικό 

Γενική Ρευστότητα = 

Βραχ. υποχρ. 

Κυκλοφορούν Ενεργητικό = Αποθέματα + Απαιτήσεις + Ταμείο, Τράπεζες 

Βραχ. υποχρ.: Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 

Απαιτήσεις + Ταμείο, Τράπεζες 

Ειδική Ρευστότητα = 

Βραχ. Υποχρ. 

Δείκτες Κεφαλαιακής Διάρθρωσης 

Σχέση Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια = 

Δείκτης παγιοποίησης = 

Κάλυψη Χρημ. Δαπ. = 

Σύνολο Υποχρεώσεων 

Ίδια Κεφάλαια 

Πάγιο ενεργητικό 

Σύνολο ενεργητικού 

Κέρδος προ Φόρου + Χρηματ. Δαπάνες 

Χρηματ. Δαπάνες 

Κάλυψη Χρημ. Δαπ.: Κάλυψη Χρηματοοικονομικών Δαπανών 

Χρηματ. Δαπάνες: Χρηματοοικονομικές Δαπάνες 

Δείκτες Δραστηριότητας 

Απαιτ. Πελατών Γραμ. Εισπρ. 

Μ.Ο. Προθ. Είσπρ. Απαιτ. = 


x 365 

Μ.Ο. Προθ. Είσπρ. Απαιτ.: Μέσος Όρος Προθεσμίας Είσπραξης Απαιτήσεων 

Γραμ. Πληρ., Προμηθ. Πιστωτές 

Μ.Ο. Προθ. Εξόφλ. Προμηθ.= 

x 365 

Κόστος Πωληθέντων 

 

 

Μ.Ο. Προθ. Εξόφλ. Προμηθ.: Μέσος Όρος Προθεσμίας Εξόφλησης 

Προμηθευτών 

Γραμ. Πληρ., Προμηθ. Πιστωτές: Γραμμάτια Πληρωτέα, Προμηθευτές 

Πιστωτές 

Ο δείκτης δεν υπολογίζεται όταν: 

Πωλήσεις = 0 ή Πωλήσεις = Μικτό Κέρδος 

Όρια τιμών: >= -500, = -500,


Πίνακας Π.2: Επωνυμίες επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στο δείγμα της κλαδικής μελέτης 

Third Party Logistics 

CEVA LOGISTICS HELLAS Α.Ε. 

DHL GLOBAL FORWARDING ΕΛΛΑΣ Α.Ε. 

KUEHNE + NAGEL Α.Ε. 

MABE LOGISTICS Α.Ε. 

SARMED - ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΣΑΡΑΝΤΙΤΗΣ Α.Ε. 

TRANSCOMBI EXPRESS Α.Ε. 

ΒΕΙΝΟΓΛΟΥ ΟΡΦΕΥΣ ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ Α.Ε. 

ΓΚΟΛΝΤΑΙΡ ΚΑΡΓΚΟ Α.Ε.Ε. ΔΙΕΘΝΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & LOGISTICS 

ΔΙΑΚΙΝΗΣΙΣ Α.Ε. 

ΜΑΚΙΟΣ Α.Ε. 

ΠΡΟΝΟΜΙΟΥΧΟΣ Α.Ε. ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΠΟΘΗΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ 

ΦΟΥΝΤΛΙΝΚ Α.E. 

Πηγή: ICAP Group AE

Third party Logistics - Startup Greece

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?