You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
712 STEFAN SWIEZAWSKI<br />
duszy umyal ludzki nie musi bye jeden dla calej Iludzkosci (jak<br />
u Awerroesa!). a ·niesmier,telnosc nie musi bye zbiorOlWq niesm:ie'rtelnosciq<br />
ga'tunku, lecz pelnego sensu na:biera poj ~ cie osobistej, indywidualnej<br />
n:iesmiertelnosci k3.ildej duszy ludzkiej, wyczekujqcej<br />
niejako na niesmie,rtelnosc calego czlmvieka, 0 kttorej jednak nic<br />
nam juz nie mowi sama filozofia, przyg-otowujqca tylko poda,tny<br />
grunt pod uznanie praw'dy wiary 0 powszechnym zmaI'twychwstaniu.<br />
Jezeli jednak c ala ta. ko ncepcja pozwala na wyprowadzenie daleko<br />
si~gajqcych wnioskow na rt:erenie filozoficznej teorii czlowieku,<br />
to czyni to jedynie w ,porzqdku esencjaInym; Tomasz()!vvi udaje si~<br />
uratowac zag,roilony i nadwqt!ony w samym arystotelizmie pluralizm<br />
istotowy w antropologii filozoficznej. Trzeba jednak podkreslie, ze<br />
nie dziE;ki cammensuralia trwa i istnieje niezniszczalnie i odr ~bnie<br />
kaid·a dusza ludzka. Owo przys,tosowanie do daneg'o ciala jest tym,<br />
co odpowiednio konstytuuje istotEl katdej duszy, ale nie ono udziela<br />
jej os'obistego i trwalego istnienia. Nie trzeba zapominac, ze zarowno<br />
petne osoby Iludzkie, a wi~c ludzie zespoleni z duszy i ciala, jak<br />
i oddzielone od ciala dusze rozumne trwajq niezniszczalnie tylko<br />
dzi~ki t emu, ze jest Bog, ostateczna ra.cja wszelkieg,o bytu.<br />
Wracamy do zarysowanych jll:.!: perspektyw, w kt6rych koncepcja<br />
Boga wiqze siEl w ka'zdej rzetelnej metafizyce z teoriq czlowieka.<br />
Ostaltecznie tylko dJ.atego, tylk,o z tego powodu, ze Bo,g chce, aby<br />
istnialo rzeczywiscie ,to wszystko, co mz zaistnialo i co z natmy<br />
swej jest nieznisZlcza·lne - i,stniejq zarowno ludzie jak i ich oddzielone<br />
juz ·od ci,!'! dusze. Najwla'sciwszym okresleniem Boga jes,t ipsum<br />
esse subsislens: .samoistne, uosobi·one istnienie. Wszelkie zas jeste'stwa,<br />
nie b~dq,ce Bogiem, a wiElc posr6d nich ZlMowno ludzie, jak<br />
i trwajqce po smierci i,ch dusze, zespolone Sq z istoty (moinosci)<br />
i z istnie-nia (aktu). a istnienie to otrzymujq ustawiC'znie od Boga<br />
i dziElki temu istnieniu aktualizujq SWq istot~ 'i uczestniczq w tym<br />
istnieniu, ktoryn1 jeEt sam Bog. Ustawi-czny wiElc bozy aM 'stworczy<br />
utrzymuje w istnieniu zarowno te 'byty, ktore z natury swej Sq<br />
zniszczalne, jak i te, ktarych ist,ota donia-ga siEl t'rwalosci; parrrri~taimy<br />
bowiem, ze utrzymywanie bytaw wistnieniu jest rozciq.gaj