ELEMENTI STROJEVA

Uz F tr,o ≅ F tr,g , također slijedi:
( )
Fa2 = Fa1− 2Ftr1 = Fr1⎡⎣ tan α /2+ ρ −µ
0⎤⎦ (5.33)
F a2 [N] aksijalna sila na prvom paru steznih prstenova
F tr1 [N] sila trenja za prvi par steznih prstenova
pa je, uz F tr1 = µ 0 F r1 , lako izračunati silu trenja na prvom paru steznih prstenova, stvorenom
aksijalnom silom F a1 jednakoj sumi aksijalnih sila svih vijaka. Dakle:
F
µ
=
F
µ
0
+ tan ( α/ 2 + ρ)
0
tr1 a1
(5.34)
Za svaki idući par steznih prstenova prikazani odnosi sila ostaju isti, ali je, u skladu s izrazom
(5.33), aksijalna sila manja od prethodne za dvije sile trenja. Dakle, za drugi par steznih
prstenova vrijedi:
F
µ
=
F
µ
0
+ tan ( α/ 2 + ρ)
0
tr 2 a2
, (5.35)
Ova relacija vrijedi i za svaki idući par steznih prstenova, samo što se redni broj u indeksu oznake
za silu povećava za jedan. Pri tome je potrebno napomenuti da obodna (ili svaka druga) sila trenja
stvorena istim površinskim pritiskom, tj. istom radijalnom silom, ima istu vrijednost kao ova,
aksijalna sila trenja, a smjer suprotan rezultanti obodne F o i aksijalne sile F A koje se prenose.
Usporedbom izraza (5.32) i (5.33) dolazi se do omjera
( )
( )
F F
2 rn ,
Fan ,
Ftrn
,
tan α 2 + ρ − µ
r
0
= = = = q =
F F F F tan α 2 + ρ + µ
r1 r, n−1 a, n−1 tr, n−1 0
(5.36)
koji pokazuje da moć nošenja svakog idućeg para steznih prstenova opada po geometrijskom
nizu. Vrijedi i
a)
q
T
tr,
n
= za F A = 0. (5.36a)
Ttr, n − 1
118