А-5-1-2 - Царинска управа на Република Македонија
А-5-1-2 - Царинска управа на Република Македонија
А-5-1-2 - Царинска управа на Република Македонија
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A-5-1-2<br />
Merki na trgovska politika koi se primenuvaat vo<br />
vnatre{nosta pri<br />
pu{tawe na stokite vo sloboden promet (uvoz)<br />
Formi na izvoz i uvoz - op{to<br />
Bezbednost na hrana i proizvodi koi pri proizvostvo i promet<br />
doa|aat vo kontakt so hrana<br />
Dobito~na hrana, proizvodi za ishrana na `ivotni i ve{ta~ko<br />
|ubrivo<br />
Zdravstvena ispravnost na predmeti od op{ta upotreba<br />
Lekovi - Lekovi, pomo{ni lekovite sredstva i medicinski<br />
pomagala<br />
Opojni drogi i psihotropni supstancii<br />
Otrovi<br />
Prekursori<br />
@ivotna sredina<br />
Zdravstvena za{tita<br />
Soobraznost / Standardizacija / Metrologija/Homologacija<br />
Intelektualna sopstvenost<br />
Zlato i blagorodnn metali<br />
Kulturno nasledstvo<br />
Vooru`uvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko i<br />
sportsko oru`je i nivna municija, hemisko oru`je)<br />
Opasni materii<br />
1
Formi na izvoz i uvoz - op{to<br />
Stoki {to se uvezuvaat vrz osnova na dozvola so cel :<br />
- za{tita na zdravjeto i `ivotot na lu|eto;<br />
- za{tita na `ivotna sredina i prostorno planirawe;<br />
- stoki koi treba da gi ispolnat propi{anite meterolo{ki i drugi<br />
uslovi;<br />
- stoki (gotovi proizvodi i proizvodi {to ne se upotrebuvani) za ~ii<br />
uvoz e potrebna potvrda za izvr{en pregled i evidentirawe na<br />
propratrna tehni~ka dokumentacija;<br />
- stoki za ~ii uvoz e potrebna dozvola od Narodna banka na RM;<br />
- uvoz na istriski i umetni~ki dela;<br />
- uvoz na odredeni blagorodni metali, banknoti i drugo;<br />
- sredstva za vooru`uvawe i voena oprema;<br />
Nadle`nost: Ministerstvo za ekonomija<br />
Dokumenti: Dozvola za uvoz (Odobrenie) koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa: Zakon za trgovija (Sl. ves. na RM 16/2004)<br />
Odluka za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz (Sl.<br />
ves. na RM br. 113 /2005)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-12<br />
Bezbednost na hrana i proizvodi koi pri proizvostvo i<br />
promet doa|aat vo kontakt so hrana (hrana i pijaloci<br />
vklu~uvaj}i i voda za piewe, kako i tutun; materijali za pakuvawe na hrana;<br />
proizvodi i materijali {to pri proizvodstvo, promet i upotreba doa|aat vo<br />
kontakt so hrana<br />
Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo - Direkcija za hrana (nadle`en za<br />
kontrola na kvalitetot, deklarirawe i ozna~uvawe na<br />
proizvodite koi se uvezuvaat vo zemjata za hrana od rastitelno<br />
poteklo i na proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt<br />
so hranata.<br />
Ministerstvo za zemjodelstvo {umarstvo i vodostopanstvo -<br />
Uprava za veterinarstvo e nadle`en organ za kontrola na<br />
zdravstvenata ispravnost, kvalitetot kako i deklarirawe i<br />
ozna~uvawe na proizvodite od `ivotinsko poteklo<br />
Ministerstvo za zemjodelstvo {umarstvo i vodostopanstvo -<br />
Uprava za zemjodelie e nadle`en organ za kontrola na kvalotet na<br />
kako i deklarirawe i ozna~uvawe na dobito~na hrana (sto~na<br />
hrana), dodatoci na sto~na hrana, surovini za proizvodstvo na<br />
sto~na hrana i hrana za `ivotni<br />
Dokumenti: Odobrenie za uvoz (soglasnost) koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa: Zakon za bezbednosta na hranata i na proizvodite i materijalite<br />
{to doa|aat vo kontakt so hranata (Sl. vesnik na RM br.<br />
54/02)Zakon za zdravstvenata ispravnost na `ivotnite namirnici<br />
i na predmetite za op{ta upotreba (Sl. list na SFRJ br. 53/91 Sl<br />
vesnikna RM br. 15/95)Zakon za veterinarno zdravstvo (Sl. vesnik<br />
na RM br. 28/1998)<br />
Zakon za sto~arstvo ( Sl.vesnik na RM br. 67/97) i Zakon za<br />
zemjodelska inspekcija ( Sl.vesnik na RM br. 45/2004)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-13<br />
2
Zdravstvena ispravnost na predmeti od op{ta upotreba<br />
( detski igra~ki , sredstva za li~na higiena i kozmetika, sredstva za ~istewe,<br />
sredstva koi doa|aat vo neposreden dopir so ko`a i sluzoko`a i surovini i<br />
pomo{ni proizvodi koi se upotrebuvaat vo koizmeti~kata industrija.. )<br />
Nadle`nost :Minsisterstvo za zdravstvo -Dr`aven sanitaren i zadravstven<br />
inspektorat<br />
Dokumenti: Soglasnost za uvoz od nadle`enorgan<br />
Regulativa Zakon za zdravstvenata ispravnost na `ivotnite namirnici i na<br />
predmetite za op{ta upotreba (Sl. list na SFRJ br. 53/91 Sl<br />
vesnikna RM br. 15/95)<br />
Pravilnik za uslivite vo pogled na zdravstvena ispravnost na<br />
predmeti od op{ta upotreba {to mo`at da se pu{tat vo promet<br />
(Slu`ben list na SFRJ br. 26/83)<br />
Zakonot za sanitarna i zdravstvena inspekcija (Slu`ben vesnik na<br />
RM br. 19/95<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-14<br />
Lekovi - Lekovi, pomo{ni lekovite sredstva i<br />
medicinski pomagala<br />
Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo (za humana medicina)<br />
Ministerstvo za zemjodelstvo {umarstvo i vodostopanstvo (za<br />
veterina)<br />
Dokumenti: Odobrenie za uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa: Zakon za lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinskite<br />
pomagala (Sl. vesnik na RM br. 21/98)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-15<br />
Opojni drogi i psihotropni supstancii<br />
Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo<br />
Dokumenti: Odobrenie za uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa: Zakon za proizvodstvo i promet na opojni drogi (Sl. list na SFRJ<br />
13/91)<br />
Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za psihotropni<br />
supstancii 1971,<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-5<br />
Prekursori<br />
Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo<br />
Dokumenti:Odobrenie za uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa: Zakon za prekurzori ( Sl. vesnik na RM 37/2004)<br />
Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za psihotropni<br />
supstancii 1971,<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-6<br />
3
Otrovi<br />
Nadle`nost : Ministerstvo za zdravstvo<br />
Dokumenti: Odobrenie za uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa:Konvencija protiv ilegalna trgovija so narkoti~ni drogi i<br />
psohotropni supstancii 1988, Zakon za promet na otrovi (Sl.list na<br />
SFRJ br. 13/91); Spisok na otrovi koi mo`e da se stavat vo promet<br />
(Sl.list na SFRJ br. 58/82, 7/84, 9/86, 18/87, 33/88)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-7<br />
@ivotna sredina:<br />
proizvodi so koi se zagrozuva `ivotnata sredina i prirodata<br />
- otpadni, opasni, {tetni i radioaktivni materii;<br />
- biolo{ki nerazgradlivi supstancii i pesticidi {to sodr`at<br />
polifosfati;<br />
- zabraneti tehnologii i tehnolo{ki linii od ekolo{ki pri~ini;<br />
- supstanci koi za o{tetuvaat i osiroma{uvaat ozonskata obvivka<br />
- trgovija so za{titeni divi `ivotni i rastenija;<br />
- nadomestoci koi se napla}aat pri uvoz<br />
Nadle`nost : Direkcija za radijaciona sigurnost;<br />
Ministerstvo za zdravstvo -RZZZ (izvori na jonizira~ko<br />
zra~ewe);<br />
Ministerstvo za `ivotna sredina i prostorno planirawe (za<br />
opasen otpad, supstancii {to ja osiroma{uvaat ozonskata<br />
obvivka, zagrozeni divi `ivotni i rastitelni vidovi);<br />
Dokumenti: Odobrenie za uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Dozvola za uvoz spored CITES konvenzija za me|unaodna trgovija<br />
so zagrozeni vidovi na rastenija i `ivotni izdadena od nadle`en<br />
organ<br />
Regulativa: Zakon za za{tita na `ivotnata sredina i prirodata (Sl. vesnik na<br />
RM br. 51/00-pre~isten tekst, 96/00, 45/02, 13/03-pre~isten tekst),<br />
Zakon za za{tita na prirodata (Sl. vesnik na RM br. 67/2004)<br />
Zakon za `ivotna sredina(Sl. vesnik na RM br. 53/2005)<br />
Zakon za za{tita od jonizira~ki zra~ewa i za nuklearna sigurnost<br />
(Sl. vesnik na RM br. 48/02),<br />
Zakon za otpadot (Sl. vesnik na RM br. 37/98), Zakon za upravuvawe<br />
so otpadot (Sl. vesnik na RM br. 68/2004)<br />
Bazelska Konvencija za kontrola na prekugrani~no prenesuvawe na<br />
opasen otpad i negovo skladirawe (Sl. Vesnik na RM br. 49/97),<br />
Montrealski protokol za supstanciite {to ja osiroma{uvaat<br />
ozonskata obvivka( 1994)<br />
Vienska konvencija za za{tita na ozonskata obvivka( 1994),<br />
Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi `ivotni i<br />
rastitelni vidovi (Va{ington 1973) (Sl.vesnik na RM br.82/99)<br />
(CITES)<br />
Konvencijata za za{tita na diviot svet i prirodnite `iveali{ta<br />
vo Evropa (Sl. vesnik na RM br. 49/97)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-8<br />
4
Zdravstvena za{tita<br />
Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo<br />
Regulativa: Zakon za izmena i dopolnuvawe na Zakonot za zdravstvena<br />
za{tita (Slu`ben vesnik na RM br. 111/2005)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-22<br />
Soobraznost/ Standardizacija/ Metrologija/Homologacija:<br />
Tehni~ki barawa koi proizvodite treba da gi ispolnuvaat<br />
pred pu{tawe vo promet za za{tita na janiot interes,<br />
`ivotot i zdravjeto na lu|eto, za{tita i unapreduvawe na<br />
`ivotnata sredina i za{tita na potro{uva~ite i drugite<br />
korisnici; merila i koli~ini i oznaki na pakuvani proizvodi<br />
Nadle`nost : Ministerstvo za ekonomija - Dr`aven zavod za standardizacija,<br />
Ministerstvo za ekonomija - Biro za metrologija<br />
Ministerstvo za ekonomija - Dr`aven pazarena inspektorat<br />
Ministerstvo za ekonomija-Institut za akreditacija<br />
Ma{inski Fakultet - Skopje, AMSM i Sojuz na voza~ite<br />
(ovlasteni institucii za homologacija na vozila)<br />
Zavod za ispituvawe na materijali i razvoj na novi tehnologii od<br />
Skopje i Grade`en institut "Makedonija" od Skopje (ovlasteni<br />
institucii za atestirawe na cement)<br />
Dokumenti: Sertifikat za soobraznost od nadle`en organ ( ili ovlasten organ);<br />
Re{enie za odobren uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa: Zakon za propi{uvawe na tehni~kite barawa za proizvodite i ocena<br />
na soobraznosta (Sl vesnik na RM br. 55/02) ;<br />
Zakon za standardizacija (Sl. vesnik na RM br. 23/95 i 54/02 )<br />
Naredba za zadol`itelno atestirawe (homologacija) na vozilata na<br />
trkala ...(Sl. Vesnik na RM br. 8401, 21/02, 31/02, 52/02)<br />
Zakon za metrologija (Sl vesnik na RM br. 55/02 )<br />
Zakon za za{tita na potro{uva~ite (Sl. vesnik na RM br. 38/2004)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-16<br />
Intelektualna sopstvenost- Industriska sopstvenost, avtorski<br />
prava i srodni prava<br />
Nadle`nost :Ministerstvo za ekonomija -Dr`aven zavod za industriska<br />
sopstvenost<br />
Ministerstvo za kultura<br />
Dokumenti: Barawe od nositelot na pravoto za za{tita na intelektualnata<br />
sopstvenot<br />
Re{enie za priznavawe na prava pri uvoz koe go izdavaat nadle`nite<br />
organi<br />
Regulativa:-Zakon za carinski merki za za{tita na prava od intelktualna<br />
sopstvenost (Sl. vesnik na RM br. 38/2005)<br />
-Pravilnik za sproveduvawe na zakonot za carinski merki (Sl.<br />
vesnik na RM br. 58/2005)<br />
-Zakon za industriska sopstvenost (Sl. vesnik na RM br. 47/02,<br />
9/2004)<br />
-Zakon za avtorsko pravo i srodnite prava (Sl. vesnik na RM br.<br />
o<br />
47/96, 3/98, 98/2002)<br />
poop{irno vidi vo A-5-17<br />
5
Zlato i blagorodni metali<br />
Nadle`nost : Ministerstvo za ekonomija<br />
Dokument : Dozvola za uvoz koja izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa : -Zakon za trgovija (Sl. ves. na RM 16/2004)<br />
-Zakon za kontrola na skapoceni metali (Sl. Vesnik na RM br.<br />
23/95)<br />
-Odluka za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz (Sl.<br />
ves. na RM br. 58/2004)<br />
o poop{irno vidi vo A-5- 18<br />
Kulturno nasledstvo - Delovi od umetni~ki ili istoriski spomenici i<br />
arheolo{ki nao|ali{ta; stari vredni predmeti (postari od 100 god.); kovani<br />
pari; dobra od umetni~ki interes (platna, sliki, originalni vajarski dela,<br />
umetni~ki zbirki); etnolo{ki materijal; retki rakopisi;<br />
Nadle`nost : Ministerstvo za kultura - Uprava za za{tita na kulturno<br />
nasledstvo<br />
Dokumenti: Odobrenie za uvoz koe go izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa:- Zakon za za{tita na kulturno nasledstvo (Sl. vesnik na RM<br />
20/2004); -Konvencija za merkite za zabrana i spre~uvawe na<br />
nedozvolen uvoz, izvoz i prenos na sopstv. na kulturni dobra - 1970; -<br />
Konvencija za za{ita na svetskoto kulturno i prirodno nasledstvo -<br />
1972<br />
o poop{irno vidi vo A-5- 19<br />
Vooru`uvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko i sportsko<br />
oru`je i nivna municija, hemisko oru`je)<br />
Nadle`nost : Ministerstvo za vnatre{ni raboti i Ministerstvo za odbrana;<br />
Dokumenti: Dozvola za uvoz koja ja izdavaat nadle`nite organi<br />
Regulativa: Zakon za oru`je ( Sl.vesnik na RM br. 7/2005) Zakon za proizvodstvo<br />
i promet na vooru`uvawe i voena oprema (Sl. vesnik na RM br.<br />
54/02); Zakon za prometot na eksplozivnite materii (Sl. list na<br />
SFRJ br. 30/85, 6/89, 53/91 Sl. vesnik na RM br. 12/93 ); Konvencija za<br />
zabrana na hemisko oru`je (Sl.vesnik na RM br.23/97)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-9<br />
_______________________________________________________________<br />
Opasni materii<br />
Nadle`nost : Ministertvo za transport i vrski<br />
Ministerstvo za vnatre{ni raboti,<br />
Dokumenti: Odobrenie/ dozvola za transport, uvoz ili izvoz<br />
Regulativa: -Zakon za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ br. 27/90)<br />
o<br />
poop{irno vidi vo A-5-10<br />
6
Formi na uvoz i izvoz<br />
A-5-12<br />
Со Одлуката за распоредување <strong>на</strong> stokite na форми <strong>на</strong> увоз и извоз ( Slu`ben<br />
vesnik na RM br.113/2005) која ја носи Владата <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong>, предвидени<br />
се slednite formi при увоз <strong>на</strong> одредени видови <strong>на</strong> стоки i toa:<br />
-sloboden uvoz -LB<br />
-uvoz vrz osnova na dozvola, odobrenie odnosno soglasnost od nadle`na<br />
institucija -D<br />
• Д1- Minистерsтво za zdravство / Minистертво за zemjоделство, шумарство и<br />
водостопанство, vklu~uvajki go Prilог 2-Список <strong>на</strong> opojni drogi,<br />
psihotropni supstanci i prekurzori ; Prilog 7-Spisok na otrovi<br />
• D2 - re{enie za upis vo registrot na Biro za metrologija<br />
• D3 - potvrda od Institut za standardizacija<br />
• D4 - Ministertvo za `ivotna sredina,vklu~uvajki gi Prilozite:<br />
Prilog 3-Spisok na supstanci {to ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka;<br />
Prilog 4 - Spisok na zagrozeni vidovi divi `ivotni ; Prilog 5-Spisok na<br />
zagrozeni vidovi na rastenija; Prilog 6-Spisok na zagrozeni gabi<br />
• D5 -Zabranet uvoz<br />
• D6 -Narodna Banka<br />
• D7 - Ministertvo za vnatre{ni/ Ministertvo za odbrana<br />
• D8 - Ministertvo za ekonomija<br />
• D9 - Ministertvo za kultura<br />
7
Bezbednost na hrana i proizvodi koi pri proizvostvo<br />
i promet doa|aat vo kontakt so hrana<br />
A-5-13<br />
A-5-13-1 Zakonski osnov i nadle`ni inspekciski organi za kontrola<br />
Zakonot za bezbednost na hranata i na proizvodite i materijalite {to<br />
doa|aat vo kontakt so hranata (koj e objaven vo slu`ben vesnik na RM br.<br />
54/2002) zapo~na da se primenuva od 01.01.2005 godina.<br />
So cel definirawe na vidovite na stoki koi podle`at na kontrola od<br />
strana na nadle`nite inspekciski organi, kako i nivnite nadle`nosti<br />
vo pogled na primenata na ovoj zakon Vi go prosleduvame slednoto<br />
upatstvo.<br />
So Zakonot za bezbednost na hrana se ureduvaat uslovite za<br />
obezbeduvawe na bezbednost na hranata i na proizvodite i materijalite<br />
{to doa|aat vo kontakt so hranata, proizvodstvoto i prometot, pravata<br />
i obvrskite na pravnite i fizi~ki lica koi proizveduvaat ili vr{at<br />
promet, so cel za{tita na zdravjeto na lu|eto, kako i sloboden promet<br />
na vnatre{niot i nadvore{niot pazar.<br />
Za vr{ewe na rabotite od oblasta na bezbednost na hrana od rastitelno<br />
poteklo i na proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt so<br />
hranata, formirana e Direkcijata za hrana, kako organ vo sostav na<br />
Ministerstvoto za zdravstvo.<br />
Direkcijata za hrana e nadle`en organ za kontrola na kvalitetot,<br />
deklarirawe i ozna~uvawe na proizvodite koi se uvezuvaat vo zemjata<br />
(za hrana od rastitelno poteklo i na proizvodite i materijalite {to<br />
doa|aat vo kontakt so hranata - spored spisokot koj e naveden vo to~ka 3<br />
za site stoki so isklu~ok na kategorija I. b. Inspekciskiot nadzor na<br />
ovoj vid stoki }e go vr{at Dr`avni inspektori za hrana.<br />
Ministerstvoto za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo-Upravata<br />
za veterinarstvo e nadle`en organ za kontrola na hrana od `ivotinsko<br />
poteklo (hrana koja vo svojot sostav ima nad 50% sostojki od `ivotinsko<br />
poteklo) soglasno propisite za veterinarno zdravstvo i op{tite<br />
barawa soglasno istiot zakon.<br />
A-5-13-1-2<br />
Inspekciskiot nadzor na hrana od `ivotinsko poteklo }e go vr{at<br />
Dr`avni veterinarni inspektori. (spored spisokot na stoki naveden vo<br />
to~ka 3 kategorija I. b ).<br />
Upravata za veterinarstvo e nadle`en organ za kontrola na<br />
zdravstvenata ispravnost, kvalitetot kako i deklarirawe i ozna~uvawe<br />
na proizvodite od `ivotinsko poteklo koi se uvezuvaat vo zemjata,<br />
soglasno Zakonot za bezbednost na hrana.<br />
[to predstavuva hrana<br />
Hrana predstavuva sekoja supstanca {to vo prerabotena, delumo<br />
prerabotena ili neprerabotena sostojba e nameneta za ~ove~ka upotreba<br />
za ishrana i piewe, kako i sekoja sostojka {to se upotrebuva za<br />
proizvodstvo, prerabotka i podgotvuvawe na hrana. Pod hrana se<br />
8
podrazbira i voda za piewe, pakuvana voda, kako i voda nameneta za<br />
proizvodstvo za hrana.<br />
A-5-13-1-3 [to podle`i na kontrola spored ovoj zakon<br />
I. Hrana i pijaloci vklu~uvaj}i i voda za piewe, kako i tutun<br />
II. Materijali za pakuvawe na hrana<br />
III.Proizvodi i materijali {to pri proizvodstvo, promet i<br />
upotreba doa|aat vo kontakt so hrana<br />
A-5-13-1-3-1<br />
Hrana i pijaloci vklu~uvajki i voda za piewe<br />
• hranata za ~ove~ka ishrana mo`e da bide vo oblik na :<br />
-surovini, poluproizvodi i gotovi proizvodi<br />
-aditivi, boi i drugi dodatoci<br />
-pomo{ni tehni~ki sredstva<br />
Taa se deli na :<br />
a) hrana od rastitelno poteklo<br />
b) hrana od `ivotinsko poteklo<br />
a) hranata od rastitelno poteklo gi opfa}a site surovini,<br />
poluproizvodi ili gotovi proizvodi, koi vo svojot sostav mo`at da<br />
imaat pomalku od 50% stoka od `ivotinsko poteklo. Vo ovaa kategorija<br />
na stoki spa|aat slednite vidovi na stoki:<br />
-`ita i melni~ki proizvodi (p~enica, p~enka, r`, ja~men, oriz, bra{no,<br />
griz, trici i dr.)<br />
-pekarski proizvodi<br />
-testenini i srodni proizvodi (kori, piti i dr vidovi testa pe~eni ili<br />
nepe~eni)<br />
-brzo smrznato testo<br />
-pekarski kvasec<br />
-keksi i proizvodi srodni na keksi (~ajno pecivo, medewaci, vafli i dr)<br />
-rastitelni masla za jadewe<br />
-nerafinirani masla za jadewe<br />
-me{anici na nerafinirani rastitelni masla za jadewe so rafinirani<br />
rastitelni masla<br />
-margarin i srodni proizvodi<br />
-majonez i srodni proizvodi<br />
-aditivi za prehrambeni proizvodi<br />
-kakao i proizvodi od kakao (~okoladi, {ekerni tabli, krem proizvodi)<br />
-kafe, ~aj<br />
-bomboni, gumi za xvakawe<br />
-kola~i<br />
-za~ini, ekstrati od za~ini i smesi na za~ini<br />
-ovo{je, zelen~uk, pe~urki i proizvodi od niv<br />
-pektinski preparati<br />
-ocet i razbla`ena ocetna kiselina<br />
-dietetski proizvodi, dodatoci na hrana i prerabotki<br />
9
-gotvarska sol i sol za prehrambena industrija<br />
-hrana za doen~iwa i mali deca ( za vozrast do 36 meseci) bez ogled na<br />
sostavot i procentot na sostojki od `ivotinsko poteklo podle`ni na<br />
kontrola od Direkcijata za hrana<br />
-testa,<br />
-supi<br />
-proizvodi od testo (makaroni, kroasani, tortelini)<br />
-pra{kasti proizvodi so mleko(pudinzi, {lagovi)<br />
-sirewe i ka{kaval od rastitelno poteklo<br />
-~okolado i ~okoladni kremovi<br />
-laktoza i kazein<br />
-gotovi jadewa<br />
-`elatin (`elatinski kapsuli) namenet za farmacevtska industrija<br />
Za navedenata stoka Direkcijata za hrana e nadle`en organ za kontrola<br />
na kvalitetot, deklarirawe i ozna~uvawe na proizvodite koi se<br />
uvezuvaat vo zemjata (za hrana od rastitelno poteklo i na proizvodite i<br />
materijalite {to doa|aat vo kontakt so hranata, odnosno }e izdava<br />
SOGLASNOST za carinewe.<br />
Osven toa pratkite na navedenite stoki podle`at na kontrola pri uvoz<br />
od strana na grani~nata veterinarna inspekcija i potrebno e da<br />
poseduvaat zdravstven sertifakt.<br />
b) hrana od `ivotinsko poteklo (sirova, poluprerabotena ili vo<br />
prerabotena sostojba), ili pak proizvodi za hrana vo ~ij sostav ima nad<br />
50% proizvodi od `ivotinsko poteklo }e se smeta deka e hrana od<br />
`ivotinsko poteklo, koja ja opfa}a slednata stoka :<br />
-meso (sve`o, razladeno, zamrznato) i nivni proizvodi i prerabotki<br />
-ribi, ikra, rakovi, {kolki, pol`avi i `abi i nivni proizvodi i<br />
prerabotki<br />
-mleko i proizvodi od mleko<br />
-jajca i proizvodi od jajca<br />
-proizvodi i prerabotki so ili bez dodatoci na meso, ribi, mleko i jajca<br />
-med i drugi proizvodi od p~eli<br />
-belta~inesti proizvodi i me{anici na belta~esti proizvodi za<br />
prehrambenata industrija so visoka sodr`ina na belta~ini dobieni od<br />
mleko, jajca i od krv<br />
-i proizvodi i prerabotki od niv<br />
v) pijaloci<br />
- alkoholni pijaloci(vino, rakija, `estoki pijaloci, likeri, pivo)<br />
- bezalkoholni pijaloci (osve`itelni, sirupi, pra{oci i pasteli za<br />
osve`itelni bezalkoholni pijaloci)<br />
g) prirodna i mineralna voda, voda za piewe ( gazirana, negazirana,<br />
mineralna ili obi~na voda za piewe)<br />
d) tutun i tutunski proizvodi i pribor za pu{ewe<br />
10
A-5-13-1-3-2 Materijali za pakuvawe na hrana, kako i materijali za<br />
vrzuvawe<br />
materijali za pakuvawe na hrana, kako i materijal za vrzuvawe mo`at da<br />
bidat izraboteni od najrazli~en materijal: hartija, karton, staklo,<br />
plastika, najlon, tekstil, juta, metal, drvo i sl<br />
A-5-13-1-3-3 Proizvodi i materijali {to pri proizvodstvo, promet<br />
i upotreba na hranata doa|aat vo kontakt so hranata<br />
1. sadovi za doma}instvo i pribor (od leguri, keramika, porcelan,<br />
plasti~ni masi i dr)<br />
2. ambala`a za hrana (od najrazli~en materijal: hartija,karton, staklo,<br />
plastika, najlon, tekstil, juta metal, drvo i sl)<br />
3. postrojki i uredi za proizvodstvo na hrana, kako i tehnolo{ki<br />
procesi<br />
4. site sredstva za ~istewe na sadovi vo doma}instvo i prehranbena<br />
industrija<br />
• sredstva za miewe i ~istewe na sadovi i pribor za jadewe i<br />
aparati za doma}instvoto<br />
• sredstva za dezinfekcija i dezinsekcija i deratizacija vo<br />
domakinstvoto i pri proizvodsto i promet na hrana<br />
A-5-13-1-4 Mesto na sproveduvawe na inspekciska kontrola od<br />
nadle`na institucija i postapka<br />
Hranata i proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt so<br />
hranata, koi se predmet na uvoz, podle`at na inspekciska kontrola od<br />
strana na nadle`nite inspekciski slu`bi na carinskite terminali vo<br />
vnatre{nite carinski ispostavi i vo carinskite skladi{ta.<br />
Uvoznikot na hrana i materijalite {to doa|aat vo kontakt so hrana,<br />
odnosno ovlasten zastapnik e dol`en da podnese pismeno barawe za<br />
pregled za sekoja pratka od gorenavedeniot spisok {to se uvezuva na<br />
formular (Prilig br. 1) do Direkcijata za hrana ili (Prilog br.1 a)<br />
do Uprava za veterinarstvo, koi se nao|aat na carinskite terinali ili<br />
vo podra~nite edinici.<br />
Kontrolata i pregledot na pratkata koja ja sproveduvaaat nadle`nite<br />
inspekcii opfa}a:<br />
1.Pregled na propratnata dokumentacija i utvrduvawe na higienskite<br />
uslovi pod koi e pristignata pratkata<br />
2.Organolepti~ki pregled<br />
3.Zemawe na mostri zaradi labaratorisko ispituvawe<br />
4.Izdavawe dokument za carinskiot organ i uvoznikot<br />
Vo opredeleni slu~ai mo`no e nadle`niot inspekciski organ da utvrdi<br />
deka pratkata e nebezbedna, vrz osnova na organolepti~ki pregled bez<br />
zemawe na mostra i za istata da donese Re{enie so koe se zabranuva uvoz<br />
( Prilog br. 2 od Direkcija za hrana). Vo ovoj slu~aj koga stokata e<br />
11
seu{te pod carinski nadzor istata se vra}a vo stranstvo ili so Re{enie<br />
za uni{tuvawe se uni{tuva pod carinski nadzor.<br />
Dr`avniot inspektor za hrana ili Veterinarniot inspektor zemaat<br />
mostri zaradi labaratorisko ispituvawe, vo prisiustvo na carinski<br />
slu`benik i ovlasten zastapnik na propi{ano mesto (carinski<br />
terminal ili carinsko skladi{te). Za zemenata mostra nadle`niot<br />
inspektor izdava zapisnik. Zapisnikot se sostavuva vo 3 primeroci<br />
(eden primerok za Carinskiot organ, eden za uvoznikot i eden primerok<br />
ostanuva vo evidencijata na inspektoratot.<br />
(Prilog 4 od Direkcija za hrana) odnosno (Prilo br. 2 od Uprava za<br />
veterinarstvo).<br />
Zaedno so ovoj zapisnik nadle`niot inspektor izdava SOGLASNOST za<br />
carinewe (Prilog br. 6 od Direkcija za hrana), odnosno (Prilog br. 4 od<br />
Uprava za veterinarstvo), koj se izdava vo 4 primeroci (eden za<br />
carinskiot organ, eden za uvoznikot i 2 primeroka ostanuvaat vo<br />
evidencijata na inspektoratot). Vrz osnova na Soglasnosta za carinewe<br />
carinskiot organ mo`e da zapo~ne postapka za uvozno carinewe na<br />
predmetnata stoka.<br />
So zavr{uvawe na uvoznoto carinewe na pratkata so hrana vrz osnova na<br />
gorenavedeniot dokument i pu{taweto na istata od pod carinski nadzor,<br />
zavr{uva nadle`nosta na Carinskiot organ vo odnos na Zakonot za<br />
bezbednost na uvezenata stoka.<br />
Vo ponatamo{nata postapka soglasno Zakonot za bezbednost na hrana<br />
prodol`uvaat nadle`nostite na inspekciskite organi.<br />
Na uvoznikot privremeno mu se zabranuva pu{tawe vo<br />
promet/prerabotka na uvezenata stoka se do dobivawe na rezultatite od<br />
labaratoriskata analiza, odnosno se do dobivawe na Re{enieto za<br />
pu{tawe vo promet/prerabotka od nadle`niot inspekciski organ, do<br />
koga predmetnata stoka ostanuva privremeno uskladi{tena vo prostorii<br />
na uvoznikot (magacini, stovari{ta i sl).<br />
Po zavr{uvawe na labaratoriskata analiza dokolku rezultatite<br />
odgovaraat na propi{anite uslovi od zakonskata regulativa,<br />
nadle`niot inspekciski organ mu izdava na uvoznikot Re{enie so koe se<br />
odobruva pu{tawe vo promet-prerabotka .<br />
Vo sprotivno ako od rezultatite od analizata se utvrdi deka pratkata ne<br />
e bezbedna i ne odgovara na kvalitetot na propi{anite uslovi<br />
nadle`nite inspekciski organi izdavaat Re{enie so koe se zabranuva<br />
pu{tawe vo promet ili prerabotka, koe se dostavuva do site subjekti,<br />
pri {to predmetnata stoka se vra}a vo stranstvo ili se uni{tuva.<br />
Dokolku pratkata za koja e doneseno Re{enie za zabraneto pu{tawe vo<br />
promet ne mo`e od opredeleni pri~ini da se vrati vo stranstvo, vo toj<br />
slu~aj nadle`niot inspekciski organ izdava Re{enie za uni{tuvawe na<br />
nebezbedna stoka pri {to uni{tuvaweto se vr{i na tro{ok na<br />
uvoznikot. Po uni{tuvawe se so~inuva zapisnik za utvrduvawe na<br />
fakti~kata sotojba.<br />
12
Vo odredeni slu~ai koga odredeni pratki od `ivotinsko poteklo:<br />
- predstavuvaat celina odnosno se carinat vo isto vreme, a istite<br />
poteknuvaat od ist proizvoditel so isti seriski broevi na proizvodstvo<br />
i pristignuvaat vo kratki vremenski rastojanija, za koi prethodno e<br />
izvr{en inspekciski nadzor-kontrola i zemeni se mostri za<br />
laboratoriski ispituvawa od strana na Veterinaren inspektor;<br />
- pratka so prethodno nabroeni parametri se pregleduvala na drugo<br />
mesto za carinewe (na drug carinski terminal) za koe strankata podnela<br />
pismen dokaz deka e izvr{en inspekciski nadzor-kontrola i se zemeni<br />
mostri za laboratoriski ispituvawa od veterinaren inspektor;<br />
- pratkata e od takov karakter {to ne trpi podolgo ~ekawe na<br />
zavr{uvawe na postapkata i dobivawe na rezultatite od ispituvaweto<br />
(primer sve`o razladeno meso i sl.) vo toj slu~aj veterinarniot<br />
inspektor ne zema mostri za laboratorisko ispituvawe, tuku vr{i<br />
samo inspekciski pregled i izdavaat Re{enie so koe se dava<br />
SOGLASNOST za carinewe (Prilog br. 12 od Uprava za<br />
veterinarstvo) so koe mo`e da se carini pratkata.<br />
A-5-13-1-5 Postapka na carinski organ<br />
• Carinskiot organ vo vnatre{nite carinski ispostavi ne smee da<br />
zapo~ne postapka na uvozno carinewe se dodeka ne dobie<br />
SOGLASNOST za carinewe (Prilog br. 6 )od Direkcijata za hrana.<br />
• Carinskiot organ vo vnatre{nite carinski ispostavi ne smee da<br />
zapo~ne postapka na uvozno carinewe se dodeka ne dobijat Re{enieto<br />
so koe se dava SOGLASNOST za carinewe (Prilog br. 4 ili Prilog<br />
br. 12 ) od Upravata za veterinarstvo.<br />
A-5-13-1-6<br />
[to e zabraneto so ovoj zakon<br />
• Se ZABRANUVA UVOZ na hrana i na proizvodite i materijalite<br />
{to doa|aat vo kontakt so hranata, se dodeka ne se zavr{i kontrolata na<br />
pratkata i ne bide izdadeno Soglasnost za uvozno carinewe od strana na<br />
nadle`nite inspektori.<br />
.<br />
A-5-13-1-7 [to predstavuva nebezbedna hrana i proizvodi i<br />
materijali za pakuvawe, odnosno proizvodi i materijali {to<br />
pri proizvodstvo, promet i upotreba na hranata doa|aat vo<br />
kontakt so hranata<br />
ZABRANETO E uvoz na nebezbedna hrana. Kako nebezbedna hrana<br />
spored ovoj zakon se smeta hrana koja {to e nesoodveta za ~ove~ka<br />
upotreba i na bilo koj na~in predstavuva rizik za zdavjeto na ~ovekot<br />
(primer: izminat rok na upotreba, o{teteno pakuvawe, sodr`i toksi~ni<br />
materii, mikrorganizmi, paraziti, pesticidi, aditivi, ostatoci od<br />
antibiotici, mehani~ki e zagadena, izmenet sostav ili organolepti~ki<br />
svojstva, nema podatoci za rok na upotreba, nema deklaracija i na~in na<br />
upotreba i dr.).<br />
Za onaa hrana za koja {to nadle`niot inspekciski organ }e utvrdi<br />
deka e nebezbedna, }e donese Re{enie za vra}awe na stokata vo stranstvo<br />
13
ili Re{enie za uni{tuvawe. Za predmetnata stoka carinskiot organ }e<br />
postapuva soglasno ~len 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87 to~ka 2), od<br />
Carinskiot zakon, kako so stoka zabraneta za uvoz, dokolku istata e<br />
seu{te pod carinski nadzor.<br />
Carinskiot organ ne smee da dozvoli uvoz na nebezbedna hrana.<br />
ZABRANETO e koristewe na proizvodi i materijali za pakuvawe , kako<br />
i proizvodi koi pri proizvodstvo i promet doa|aat vo kontakt so<br />
hranata, {to se rizi~ni po zdravjeto na lu|eto.<br />
Toa zna~i deka pri uvoz na ovoj vid na stoka, istata podle`i na kantrola<br />
od strana nadle`nite inspekciski organi. Dokolku predmetnata stoka<br />
ne gi ispolnuva uslovite za bezbednost Direkcijata za hrana }e donese<br />
Re{enie za vr}awe na stokata vo stranstvo ili Re{enie za uni{tivawe<br />
na stokata, odnosno carinskiot organ so istata }e postapuva soglasno<br />
~len 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87 to~ka 2), od Carinskiot zakon,<br />
kako so stoka zabraneta za uvoz, dokolku istata e seu{te pod carinski<br />
nadzor.<br />
Carinskiot organ ne smee da dozvoli uvoz na nebezbedni proizvodi i<br />
materijali za pakuvawe, kako i proizvodi koi {to pri proizvodstvo i<br />
promet doa|aat vo kontakt so hranata.<br />
A-5-13-1-8 Prestanok na va`ewe na slednite zakoni<br />
So primenata na ovoj zakon prestanuvaat da va`at odredbite koi se<br />
odnesuvaat na `ivotni namirnici, sadovi, pribor, postrojki i uredi za<br />
proizvodstvo i promet na `ivotni namirnici i predmeti koi doa|aat vo<br />
dopir so `ivotnite namirnici, tutun, tutunski prerabotki, i pribor za<br />
pu{ewe od slednite zakoni:<br />
• Zakonot za zdravstvena ispravnost na `ivotni namirnici i<br />
predmeti od op{ta upotreba ( Slu`ben list na SFRJ br. 53/91 i<br />
Slu`ben vesnik na RM 15/95)<br />
• Zakonot za zdravstven nadzor nad prehrambenite produkti i na<br />
predmeti za op{ta upotreba ( Slu`ben vesnik na SRM 35/97 i 23/99 i<br />
Slu`ben vesnik na RM 15/95)<br />
• Zakonot za sanitarna i zdravstvena inspekcija ( Slu`ben vesnik<br />
na RM br. 19/95)<br />
• Zakonot za kontrola na kvalitetot na zemjodelskite i<br />
prehrambenite proizvodi vo nadvore{no-trgovskiot promet (Slu`ben<br />
vesnik na RM 5/1998); i Odlukata za opredeluvawe na zemjodelski i<br />
prehrambeni proizvodi i nivnite prerabotki koi podle`at na kontrola<br />
na kvalitetot vo nadvore{no-trgovsko rabotewe (Slu`ben vesnik na RM<br />
br. 53/1998)<br />
• Zakonot za pazarna inspekcija (Slu`ben vesnik na RM<br />
35/97,23/99)<br />
{to se odnesuvaat na inspekciski nadzor na prehrambeni<br />
proizvodi<br />
14
Toa zna~i deka koga za stokata {to se uvezuva e izdadena Soglasnost za<br />
carinewe od Direkcijata za hrana ili Upravata za veterinarstvo,<br />
Dr`avnite pazarni inspektori nema dopolnitelno da vr{at kontrola<br />
na kvalitetot, deklarirawe i ozna~uvawe na proizvodite koi se<br />
uvezuvaat vo zemjata, nitu da izdavaat Uverenie za kvalitet za<br />
uvezenata stoka.<br />
Spored Zakonot za bezbednost na hrana, Dr`avnite inspektori za hrana<br />
i Dr`avnite veterinarni inspektori se nadle`ni organi za kontrola na<br />
ozna~uvaweto na hranata so deklaracija i upatstvo za upotreba.<br />
Dr`avniot pazaren inspektot nema pove}e da vr{i kontrola i da izdava<br />
Uverenie za kvalitet za site stoki pri uvoz i izvoz, soglasno Odlukata<br />
za opredeluvawe na zemjodelski i prehrambeni proizvodi i nivnite<br />
prerabotki koi podle`at na kontrola na kvalitetot vo nadvore{notrgovsko<br />
rabotewe (Slu`ben vesnik na RM br. 53/1998).<br />
Dr`avniot pazaren inspektorat i ponatamu }e prodol`i da vr{i<br />
kontrola na stokite (od glava 25 do 97 od Carinskata tarifa, koi ne se<br />
predmet na kontrola spored Zakonot za hrana), a koi se nameneti za<br />
maloproda`ba vo pogled na deklarirawe i upatstvo za upotreba (akt br.<br />
07-7147/2 od 09.07.2004 godina).<br />
Ova upatstvo }e po~ne da se primenuva od 01.02.2005 godina. Site<br />
carinski slu`benici se dol`ni da se zapoznaat i istoto da go<br />
primenuvaat.<br />
15
A-5-13-1-9<br />
PRILOZI NA UPATSTVO ZA PRIMENA NA BEZBEDNOST<br />
NA HRANA<br />
I. Prilozi od Direkcija za hrana<br />
Prilog br. 1 - Barawe za pregled<br />
Prilog br. 2 - Re{enie za zabrana za uvoz<br />
Prilog br. 4 - Zapisnik za zemena mostra<br />
Prilog br. 6 - SOGLASNOST za carinewe<br />
16
Republika Makedonija Prilog: 1<br />
MINISTERSTVO ZA ZDRAVSTO<br />
-DIREKCIJA ZA HRANA-<br />
Pozicija_______________________<br />
Referent: ______________________<br />
Tel.broj: _______________________<br />
Barawe za inspekciski nadzor (uvoz)<br />
1. IME NA PRATKATA: ____________________________________________<br />
Bruto/kg.____________________ neto _______________ pakuvawe __________<br />
2. UVOZNIIK: _____________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto i edinstven mati~en broj)<br />
3. [PEDICIJA: ____________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto)<br />
4. KORISNIK: _____________________________________________________<br />
5. PROIZVODITEL:________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto)<br />
6. ISPORA^UVA^: _________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto)<br />
7. PRATKATA E SMESTENA VO: ___________________________________<br />
(prevozno sredstvo so registarski broevi)<br />
8. TRO[OCITE ZA ANALIZA GI PODNESUVA: ___________________<br />
9. TOVAREN LIST Br.____________ datum na pristignuvawe ___________<br />
10. PRATKATA ]E BIDE SPREMNA ZA NADZOR VO: ______________<br />
_________________________________________________________________.<br />
11. PRILOG: Kopija od fakturata, sertifikat za kvalitet i bezbednost na stokata ili proizvodna<br />
specifikacija, re{enie za sklad, takseni marki 300 denari i uplatnici za zemeni mostri.<br />
Baraweto za inspekciski nadzor mora da bide otpe~ateno<br />
Mesto:__________________<br />
Datum: __________________<br />
BP/VT<br />
M.P.<br />
PO OVALSTUVAWE NA UVOZNIKOT:<br />
[PEDICIJA<br />
17
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZDRAVSTVO Prilog: 2<br />
- DIREKCIJA ZA HRANA-<br />
-Oddelenie uvoz/izvoz ________________-<br />
Br. ___________________<br />
___________200____ godina<br />
Dr`avniot inspektor vo oddelenieto za inspekciski nadzor na hrana od uvoz/izvoz vo<br />
_______________________ postapuvaj}i po barawe br._________________ od _______________________ vrz<br />
osnova na ~len 27, 46 i 47 od Zakonot za bezbednsot na hranata i na proizvodite i materijalite {to<br />
doa|aat vo kontakt so hranata ("Slu`ben vesnik na RM",br.54/02), donese<br />
R E [ E N I E<br />
SE ZABRANUVA na _______________________________________________________________________<br />
(uvoznik)<br />
od ____________________, uvoz na _____________________________________________________________<br />
____________________________________________ vo koli~ina od ______________ ~ij {to ispra}a~ e<br />
firmata ___________________________________________________________________________________ od<br />
__________________, dr`ava ___________________, koja pristignala vo _______________________.<br />
O b r a z l o ` e n i e<br />
Vo postapkata na inspekciski nadzor nad uvozot na hranata i na proizvodite i materijalite {to<br />
doa|aat vo kontakt so hranata, ~ie carinewe se vr{i vo ______________________________________,<br />
stavena e pod nadzor pratkata opredelena vo dispozitivot na ova re{enie, zaradi utvrduvawe na<br />
nejzinata bezbednost.<br />
Pri pregledot na pratkata e utvrdeno deka: __________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
So ogled na navedenoto se donese re{enie kako vo dispozitivot.<br />
Taksata za ova re{enie naplatena e soglasno ~len 37 od Zakonot za administrativnite taksi<br />
("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija",br.17/93 i 20/96), tarifen br.33, vo iznos od<br />
_______________________denari.<br />
Tro{ocite na postapkata se presmetani soglasno Pravilnikot za na~inot na presmetuvaweto i<br />
visinata na tro{ocite na inspekciskiot nadzor vo postapki povedeni po barawe na stranka<br />
("Slu`ben vesnik na RM"br.27/96).<br />
PRAVNA POUKA: Protiv ova re{enie mo`e da se izjavi `alba, preku ovoj organ, do Minsiterot za<br />
zdravstvo, vo rok od 8 dena od denot na dostavuvaweto na re{enieto.<br />
Dostaveno do:<br />
- Uvoznikot,<br />
- Carinarnica,<br />
- Arhiva<br />
18<br />
DR@AVEN INSPEKTOR<br />
ZA HRANA,<br />
__________________________
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA DRAVSTVO<br />
-DIREKCIJA ZA HRANA-<br />
-Oddelenie uvoz/izvoz _______________- Prilog: 4<br />
Br. __________________<br />
_________200___ godina<br />
S k o p j e<br />
Z A P I S N I K<br />
za zemeni mostri na hrana i na proizvodi i materijali {to doa|aat<br />
vo kontakt so hranata od uvoz/izvoz zaradi laboratorisko ispituvawe<br />
na kvalitet i bezbednost<br />
Sostaven na den ________________200____ godina, vo ___________~asot vo carinski terminal __________<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
vo prisustvo na inspektor za hrana od uvoz/izvoz __________________________________________________<br />
i rabotnikot ___________________________________________ od _________________________, dr`avniot<br />
inspektor za hrana vo Oddelenieto za inspekciski nadzor od uvoz/izvoz, vrz osnova na ~len 44 stav 1<br />
to~ka 3 od Zakonot za bezbednost na hranata i na proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt<br />
so hranata ("Slu`ben vesnik na RM"br. 54/02), zaradi laboratoriski ispituvawa za kvalitet i<br />
bezbednost na pratkata __________________________________________________________________________<br />
____________________________________________________________________________________________<br />
{to se uvezuva vo vkupna koli~ina od ____________________kgr. Zema mostri:<br />
________________________________________________________________________________________________<br />
Prisutni lica pri uvidot se:<br />
____________________________________ vo svojstvo na _____________________________________________<br />
____________________________________vo svojstvo na _______________________________________________<br />
Red.<br />
Br.<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
NAZIV NA PRATKATA<br />
Zemeni mostri za<br />
analiza vo kgr./par~e<br />
Zemeni mostri za<br />
super- analiza vo<br />
kgr./par~e<br />
ZABRANET E promet na pratkata od koja se zemeni mostrite do donesuvawe na re{enie na dr`avniot<br />
ispektor za hrana, a vrz osnova na rezultatite na ispituvaweto.<br />
Mostrite se zemeni, ozna~eni, zapakuvani i zatvoreni sprema Upatstvoto za na~inot na zemawe mostri<br />
za vr{ewe na analizi i superanalizi na `ivotnite namirnici i predmetite za op{ta upotreba<br />
("Slu`ben list"br.60/78).<br />
Dokolku ne se pravi superanaliza, uvoznikot ima pravo na vra}awe na vtorata mostra vo rok od 7 dena<br />
po donesuvaweto na kone~noto re{enie na inspektorot.<br />
Ovoj zapisnik e napraven vo 4 primeroci, od koi eden za uvoznikot, carinarnica, laboratorijata i<br />
eden na inspektorot.<br />
Ovlasten pretstavnik na uvoznikot {to<br />
prisustvuval pri zemaweto na mostrite<br />
DR@AVEN INSPEKTOR<br />
ZA HRANA<br />
_________________________<br />
Potvrduvam deka uvoznikot _________________________________________________ se soglasuva,<br />
ostatocite od zemenite mostri da se predadat na socijalnata ustanova vo Republika Makedonija.<br />
19
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZDRAVSTVO<br />
- DIREKCIJA ZA HRANA-<br />
-Oddelenie uvoz/izvoz _________________- Prilog: 6<br />
Br. _____________________<br />
___________200____ godina<br />
Po barawe na uvoznikot ____________________________________________________________<br />
od __________________________preku pretstavnikot _________________________________ so<br />
primena na odredba od ~lenot 27 stav 1, 2 i 3 od Zakonot za bezbednost na hranata i na<br />
proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt so hranata ("Slu`ben vesnik na<br />
RM",br.54/02).<br />
SOGLASEN SUM da se izvr{i carinewe na pratkata ________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________ vo<br />
koli~ina od______________kg.neto________________par~iwa-pakuvawa,pristignatata po<br />
faktura-tovaren list br._______________________________________________________ na den<br />
_________________ od ispra}a~ot _____________________________________________<br />
___________________________________________________________________.<br />
SE ODOBRUVA uskladi{tuvawe na predmetnata pratka vo skladot-ladilnikot________<br />
________________________________________ vo ________________________________________<br />
ul: ______________________________________________br._______________.<br />
Uvoznikot-korisnik e dol`en da ja prevzeme i skladira pratkata pod soodvetni uslovi za<br />
ovoj vid proizvodi, istata vidno da ja ozna~i i izdvoi od druga skladirana stoka.<br />
SE ZABRANUVA stavawe vo promet-prerabotka na pratkata ~ie carinewe i<br />
uskladi{tuvawe e odobreno vrz osnova na ovaa soglasnost, do donesuvawe na re{enie od<br />
strana na Dr`avniot inspektor za hrana od uvoz, vrz osnova na laboratoriski naod deka<br />
pratkata e bezbedna.<br />
Ako so laboratoriskoto ispituvawe se utvrdi deka pratkata vo pogled na kvalitet i<br />
bezbednost ne odgovara na propi{anite uslovi vrz osnova na ovlastuvawata od ~len 44 stav 1<br />
to~ka 4, 6, 7, 8 i 9 od Zakonot }e se donese soodvetno re{enie.<br />
Nepostapuvaweto po ovaa sogalasnost e kaznivo soglasno odredbata od ~len 53 na navedeniot<br />
zakon.<br />
Dostaveno do:<br />
- Uvoznikot,<br />
- Carinarnica,<br />
- Arhiva<br />
DR@AVEN INSPEKTOR<br />
ZA HRANA,<br />
_______________________<br />
20
II. Prilozi od Uprava za veterinarstvo<br />
Prilog br. 1 a - Barawe za pregled<br />
Prilog br. 2 - Zapisnik za zemena mostra<br />
Prilog br. 4 - SOGLASNOST za carinewe<br />
Prilog br. 12 - SOGLASNOST za carinewe<br />
21
DO: MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO,<br />
[UMARSTVO I VODOSTOPANSTVO<br />
Veterinaren inspektor vo P.O.E________________<br />
Prilog: 1a<br />
Barawe za inspekciski nadzor na pratka od uvoz<br />
1. VID NA PRATKATA:____________________________________________<br />
Bruto/kg.____________ neto ______________ pakuvawe________________<br />
2. UVOZNIK:______________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto i edinstven mati~en broj)<br />
3. [PEDICIJA: ________________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto)<br />
4. KORISNIK: __________________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto )<br />
5. PROIZVODITEL:_____________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto)<br />
6. ISPORA^UVA^: _____________________________________________________<br />
(to~ni podatoci za sedi{teto)<br />
7. PRATKATA E SMESTENA VO: ________________________________________<br />
(prevozno sredstvo so registarski broevi)<br />
8. TRO[OCITE ZA ANALIZA GI PODNESUVA: _______________________<br />
9. TOVAREN LIST Br.______________ datum na pristignuvawe ______________<br />
10. PRATKATA ]E BIDE SPREMNA ZA NADZOR VO: ____________________<br />
__________________________________________________________________________.<br />
11. PRILOG: veterinarno uverenie za zdravstvenata sostojba na pratkata, propratna<br />
carinska dokumentacija, re{enie za uvoz-sklad, takseni marki 300 denari .<br />
Baraweto za inspekciski nadzor mora da bide otpe~ateno<br />
PO OVLASTUVAWE NA UVOZNIKOT<br />
[PEDICIJA<br />
Mesto:______________<br />
Datum: ______________<br />
Tel. Br. _____________<br />
BP/VT<br />
M.P<br />
22
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO, Prilog: 2<br />
[UMARSTVO I VODOSTOPANSTVO<br />
Uprava za veterinarstvo<br />
P.O.E.__________________<br />
Br._____________________<br />
ZAPISNIK<br />
za zemeni mostri na hrana i na proizvodi i materijali {to doa|aat vo kontakt so hranata od<br />
uvoz zaradi laboratorisko ispituvawe na bezbednosta<br />
Na den _________ 200__godina, vo ________ ~asot, na carinskiot terminal<br />
_________________________________________, dr`avniot veterinaren inspektor<br />
________________________________ od P.O.E. _____________________, vrz osnova na ~len 44 stav 1 to~ka<br />
3 od Zakonot za bezbednost na hranata i na proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt so<br />
hranata (Slu`ben vesnik na RM br.54/02), ~len 116 stav 1 to~ka 15 od Zakonot za veterinarnoto<br />
zdravstvo (Slu`ben vesnik na RM br. 28/98), zema mostri zaradi laboratoriski ispituvawa na<br />
bezbednost na pratkata ___________________________________ sopstvenost na<br />
_________________________ od ___________________________, {to se uvezuva od _______________________,<br />
so prevozno sredstvo reg.br. _____________________, vo vkupna koli~ina od _____________ kgr.<br />
Prisutni lica pri uvidot se:<br />
_____________________, ul. __________________, .l.k. __________ vo svojstvo na ______________<br />
_____________________, ul. __________________, .l.k. __________ vo svojstvo na ______________<br />
Red.<br />
Br.<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
7.<br />
NAZIV NA PRATKATA<br />
Zemeni mostri za<br />
analiza vo<br />
kgr./par~e<br />
Zemeni mostri za<br />
superanaliza vo<br />
kgr./par~e<br />
Prometot so pratkata od koja se zemeni mostrite E ZABRANET do donesuvawe na re{enie na<br />
dr`avniot veterinaren inspektor, a vrz osnova na rezultatite na ispituvaweto.<br />
Mostrite se zemeni, ozna~eni, zapakuvani i zatvoreni sprema Upatstvoto za na~inot na zemawe mostri<br />
za vr{ewe na analiza i superanaliza na `ivotnite namirnici i predmeti za op{ta upotreba (<br />
Slu`ben list, br.60/78).<br />
Dokolku ne se pravi superanaliza, uvoznikot ima pravo na vra}awe na vtorata mostra vo rok od 7 dena<br />
po donesuvaweto na kone~noto re{enie na inspektorot.<br />
Ovoj zapisnik e napraven vo 4 primeroci, od koi po eden za strankata, carinarnicata, ovlastena<br />
laboratorija za ispituvawe i na inspektorot.<br />
Potvrduvam deka uvoznikot ____________________________________ se soglasuva, ostatocite od zemenite<br />
mostri da se predadat na socijalnata ustanova vo Republika Makedonija.<br />
Prisatno lice<br />
___________________________________<br />
DR@AVEN VETERINAREN<br />
INSPEKTOR<br />
_____________________________<br />
23
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO, Prilog: 4<br />
[UMARSTVO I VODOSTOPANSTVO<br />
Uprava za veterinarstvo<br />
P.O.E.__________________<br />
Br._____________________<br />
____________.200__ godina<br />
Dr`avniot veterinaren inspektor ____________________________________ od P.O.E.<br />
______________________, po barawe br. _________________ od _________________ na uvoznikot<br />
__________________________ od _________________________________________ i po izvr{eniot<br />
veterinarno-sanitaren nadzor-kontrola, vrz osnova na ~len 27 od Zakonot za bezbednost na hranata i<br />
na proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt so hranata ( Slu`ben vesnik na RM, br.54/02),<br />
~len 114 i 116 od Zakonot za veterinarnoto zdravstvo ( Sl. Vesnik na RM br. 28/98 ) i ~len 202 od<br />
Zakonot za op{tata upravna postapka, donese<br />
R E [ E N I E<br />
1.SOGLASEN SUM da se izvr{i carinewe na pratkata ________________________________,<br />
sopstvenost na ______________________________ od ____________________________________vo koli~ina<br />
od _________________ kg.neto_________________ par~iwa-pakuvawa, pristignata so<br />
veterinarno uverenie za zdravstvena sostojba br. _______________ od _____________ i faktura-tovaren<br />
list br. _________________, na den _________________ od ispra}a~ot _______________________________<br />
od ___________________________________________________.<br />
2.SE ODOBRUVA uskladi{tuvawe na predmetnata pratka vo skladot-ladilnikot sopstvenost na<br />
__________________________________________ vo ________________________ na<br />
ul:_______________________________ br.________.<br />
Uvoznikot-korisnikot e dol`en da ja prevzeme i skladira pratkata pod soodvetni uslovi za ovoj vid<br />
proizvodi, istata vidno da ja ozna~i i izdvoi od drugata skladirana stoka.<br />
3.SE ZABRANUVA stavawe vo promet-prerabotka na pratkata ~ie carinewe i uskladi{tuvawe e<br />
odobreno, do donesuvawe na re{enie od strana na Dr`avniot veterinaren inspektor, vrz osnova na<br />
laboratoriski naod deka pratkata e bezbedna.<br />
Ako so laboratoriskoto ispituvawe se utvrdi deka pratkata vo pogled na bezbednost ne odgovara na<br />
propi{anite uslovi, vrz osnova na ~len 44 stav 1 to~kite 4, 6, 7, 8 i 9 od Zakonot za bezbednost na<br />
hranata i na proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt so hranata ( Slu`ben vesnik na RM,<br />
br.54/02) }e se donese soodvetno re{enie.<br />
@albata izjavena protiv ova re{enie ne go odlaga izvr{uvaweto.<br />
O b r a z l o ` e n i e<br />
postapkata na nadzorot-kontrolata na pogore navedenata pratka, ~ie carinewe se vr{i vo<br />
__________________________, so pismo br. __________ od ________________ zemeni se i isprateni mostri<br />
na laboratorisko ispituvawe. Bidej}i nadzorot-kontrolata nad pratkata ne e zavr{en, se donese<br />
re{enie kako vo dispozitivot.<br />
PRAVNA POUKA: Protiv ova re{enie mo`e da se izjavi `alba, preku ovoj organ, do Ministerot za<br />
zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo, vo rok od 15 dena od dostavuvaweto na re{enieto.<br />
DR@AVEN VETERINAREN<br />
INSPEKTOR<br />
____________________________<br />
24
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO, Prilog: 12<br />
[UMARSTVO I VODOSTOPANSTVO<br />
Uprava za veterinarstvo<br />
P.O.E.__________________<br />
Br. _____________________<br />
____________.200__ godina<br />
Dr`avniot veterinaren inspektor ____________________________________ od P.O.E.<br />
______________________, po barawe br. _________________ od _________________ na uvoznikot<br />
_______________________________ od __________________________________ i po izvr{eniot veterinarno<br />
sanitaren pregled, vrz osnova na ~len 27 i 46 od Zakonot za bezbednost na hranata i na proizvodite i<br />
materijalite {to doa|aat vo kontakt so hranata ( Slu`ben vesnik na RM, br.54/02), ~len 114, 116 od<br />
Zakonot za veterinarnoto zdravstvo ( Sl. Vesnik na RM br. 28/98 ) i ~len 202 od Zakonot za op{tata<br />
upravna postapka, donese<br />
R E [ E N I E<br />
1.SOGLASEN SUM da se izvr{i carinewe na pratkata ________________________________,<br />
sopstvenost na ______________________________ od ____________________________________vo koli~ina<br />
od _________________ kg.neto_________________ par~iwa-pakuvawa, pristignata so<br />
veterinarno uverenie za zdravstvena sostojba br. _______________ od _____________ i faktura-tovaren<br />
list br. _________________, na den _________________ od ispra}a~ot _______________________________<br />
od ___________________________________________________.<br />
2.SE ODOBRUVA uskladi{tuvawe na predmetnata pratka vo skladot-ladilnikot sopstvenost na<br />
__________________________________________ vo ________________________ na<br />
ul:_______________________________ br.________.<br />
Uvoznikot-korisnikot e dol`en da ja prevzeme i skladira pratkata pod soodvetni uslovi za ovoj vid<br />
proizvodi i istata da ja ozna~i.<br />
@albata izjavena protiv ova re{enie ne go odlaga izvr{uvaweto.<br />
O b r a z l o ` e n i e<br />
Vo postapkata na nadzorot-kontrolata na pogore navedenata pratka, ~ie carinewe se vr{i vo<br />
__________________________, konstatirano e deka istata gi ispolnuva uslovite propi{ani so ~len 24<br />
od Zakonot za bezbednost na hranata i na proizvodite i materijalite {to doa|aat vo kontakt so<br />
hranata ( Slu`ben vesnik na RM, br.54/02), i ~len 58 stav 4 Zakonot za veterinarnoto zdravstvo ( Sl.<br />
Vesnik na RM br. 28/98 ).<br />
So ogled na navedenoto se donese re{enie kako vo dispozitivot.<br />
PRAVNA POUKA: Protiv ova re{enie mo`e da se izjavi `alba, preku ovoj organ, do Ministerot za<br />
zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo, vo rok od 15 dena od dostavuvaweto na re{enieto.<br />
Dostaveno do:<br />
-strankata,<br />
-carinarnica,<br />
-veterinaren inspektor POE _______________<br />
-arhiva<br />
DR@AVEN VETERINAREN<br />
INSPEKTOR<br />
____________________________<br />
25
A-5-13-2 U P A T S T V O<br />
za kontrola na dobito~na hrana i proizvodi za ishrana<br />
na `ivotni kako i ve{ta~ko |ubre<br />
A-5-13-2-1<br />
Zakonski osnov i nadle`en inspekciski organi za kontrola<br />
Soglasno Zakonot za sto~arstvo (Slu`ben vesnik na RM br. 61/97),<br />
Zakonot za vetrinarno zdravstvo (Slu`ben vesnik na RM br. 28/98) kako<br />
i Zakonot za kvalitetot i kontrolata na kvalitetot na ve{ta~kite<br />
|ubriva (Slu`ben vesnik na SRM br. 10/1973) Dr`avniot inspektorat za<br />
zemjodelstvo i Upravata za veterinarstvo se nadle`ni organi za vr{ewe<br />
na inspekciski nadzor i kontrola na dobito~na hrana i proizvodi za<br />
ishrana na `ivotni, kako i ve{ta~kite |ubriva.<br />
So cel efikasno i ekonomi~no sproveduvawe na kontrolnite<br />
aktivnostina, a voedno izbegnuvawe na preklopuvawe na nadle`nostite<br />
na ovie dva organa vo sostavot na Ministerstvoto za zemjodelstvo,<br />
{umarstvo i vodostopanstvo, potpi{ana e Spogodba za sorabotka na<br />
poleto na kontrolata na dobito~na hrana i proizvodite za ishrana na<br />
`ivotnite.<br />
Dr`avniot inspektorat za zemjodelstvo e nadle`en organ za<br />
sproveduvawe na inspekciski nadzor i kontrola na deklarirawe i<br />
ozna~uvawe dobito~na hrana i ve{ta~ko |ubre, koja e predmet na uvoz vo<br />
zemjata od aspekt na ispravnost i kvalitet (za stokite navedeni vo<br />
to~ka 3 kategorija I.a ; I.v i II ).<br />
Upravata za veterinarstvo e nadle`en organ za sproveduvawe na<br />
inspekciski nadzor i kontrola na deklarirawe i ozna~uvawe na<br />
odredena kategorija na dobito~na hrana (od `ivotinsko poteklo) koja e<br />
predmet na uvoz vo zemjata, od aspekt na veterinano-sanitarna<br />
ispravnost i kvalitet (za stokite naveden vo to~ka 3 kategorija I.b ).<br />
A-5-13-2-2 [to predstavuva dobito~na hrana i ve{ta~ko |ubre<br />
Dobito~na hrana e proizvod od rastitelno, `ivotinsko ili mineralno<br />
poteklo, dobiena prirodno kako kabasta ili industriski, kako krmni<br />
smesi, koncentrati i surovini za proizvodstvo za dobito~na hrana, koi<br />
slu`at kako hrana na `ivotni, a koi ne se {tetno za nivnovto zdravje.<br />
Ve{ta~ki |ubriva predstavuvaat hemiski soedinenija (organski i<br />
neorganski) i nivni me{anici, {to slu`at za ishrana na rastenija, bez<br />
ogled na toa vo kakva agregatna sostojba se nao|aat.<br />
A-5-13-2-3 Koi stoki podle`at na kontrola<br />
I.a) Dobito~na hrana od rastitelno poteklo<br />
• zrnesti krmiva<br />
• `itarici za `ivotni<br />
• proizvodi i sporedni proizvodi na melni~arstvo ( tar. br. 2302)<br />
• sporedni proizvodi od industrijata za skrob ( tar. br. 2303)<br />
• sporedni proizvodi od industrijata za alkohol i vriewe ( tar. br.<br />
2307)<br />
• sporedni proizvodi od industrijata za maslo ( tar. br. 2304, 2305 i<br />
2306)<br />
26
• sporedni proizvodi od industrijata za {eker ( tar. br. 2303)<br />
• su{eni rastitelni proizvodi i drugi proizvodi od rastitelno<br />
poteklo za ishrana na `ivotni ( tar. br. 2308 )<br />
• hrana za `ivotni od tarifna oznaka 2309 90 20 00, 2309 90 31 00<br />
• rezanki od {ekerna repka so dodatok na melasa ( tar. oznaka 2309<br />
90 91 00 )<br />
• slama i pleva od `ita, surovi, neprigotveni, vklu~uvajki i se~eni,<br />
meleni, presuvani ili vo forma na paleti ( tar. br. 1213 )<br />
• broskva, dobito~na repka, korewa za sto~na hrana, seno, lucerka,<br />
detelina, esparzeta, dobito~en keq, lupina, graorica i sli~ni<br />
proizvodi za dobito~na hrana, vklu~uvajki i vo forma na paleti (tar.<br />
br. 1214)<br />
I.b) Dobito~na hrana i hrana za `ivotni od `ivotinsko poteklo<br />
• premiksi i aditivi ( tar.oznaka 2309 90 99 10)<br />
• super koncentrati<br />
• surovini za proizvodastvo na dobito~na hrana od `ivotinsko<br />
poteklo ( ribno bra{no, mleko, zamestiteli na mleko i dr) ( tar. br.<br />
2301 )<br />
• hrana za `ivotni, koja vo svojot sostav ima surovini od<br />
`ivotinsko poteklo ( tar. br. 2309, so isklu~ok na tarifnite oznaki<br />
2309 90 20 00, 2309 90 31 00 i 2309 90 91 00 koi se opfateni vo kategorija I<br />
a)<br />
• mineralni krmiva<br />
I.v) Koncentrirani krmni smesi<br />
II.) Ve{ta~ki |ubriva (so isklu~ok na ve{ta~ki |ubriva vo pakuvawe do<br />
2 kg (za cve}arstvo i sl) koe isklu~ivo slu`i za potrebite na<br />
doma}instvata ).<br />
A-5-13-2-4 Mesto na sproveduvawe na inspekciska kontrola od<br />
nadle`nite institucija i postapka<br />
Dobito~na hrana i proizvodi za ishrana na `ivotni i ve{ta~ko |ubrivo<br />
pri uvoz podle`at na inspekciska kontrola od strana na Dr`avniot<br />
inspektorat za zemjodelstvo ili Upravata za veterinarstvo na<br />
carinskite terminali vo vnatre{nite carinski ispostavi i vo<br />
carinskite skladi{ta.<br />
Uvoznikot na navedenata stoka, odnosno ovlasten zastapnik e dol`en<br />
da podnese pismeno barawe za pregled za sekoja pratka od<br />
gorenavedeniot spisok {to se uvezuva, na formular (Prilig br. 1) do<br />
Dr`avniot inspektorat za zemjodelstvo ili Upravata za veterinarstvo,<br />
koi se nao|aat na carinskite terinali, ili vo podra~nite edinici na<br />
MZ[V. (Prilog br. 5 -Spisok na podra~ni edinici na Dr`avniot<br />
inspektor za zemjodelstvo).<br />
Kontrolata i pregledot na pratkata koja ja sproveduvaaat nadle`nite<br />
inspekcii opfa}a:<br />
27
1.Pregled na propratnata dokumentacija i utvrduvawe na higienskite<br />
uslovi pod koi e pristignata pratkata<br />
2.Organolepti~ki pregled<br />
3.Zemawe na mostri zaradi labaratorisko ispituvawe<br />
4.Izdavawe dokument za carinskiot organ i uvoznikot<br />
Vo opredeleni slu~ai mo`no e nadle`niot inspekciski organ da utvrdi<br />
deka pratkata e zdavstveno i higienski neisprana odnosno neebezbedna,<br />
vrz osnova na organolepti~ki pregled bez zemawe na mostra i za istata<br />
da donese Re{enie so koe se zabranuva uvoz ( Prilog br. 2 ). Vo ovoj<br />
slu~aj koga stokata e seu{te pod carinski nadzor istata se vra}a vo<br />
stranstvo ili so Re{enie za uni{tuvawe se uni{tuva pod carinski<br />
nadzor.<br />
Carinskiot organ ne smee da dozvoli uvoz na neisprava ili<br />
nekvalitetna dobito~na hrana ili proizvodi za ishrana na `iovotni i<br />
ve{ta~ko |ubrivo.<br />
Nadle`niot inspekciski organ zema mostri zaradi labaratorisko<br />
ispituvawe, vo prisiustvo na carinski slu`benik i ovlasten zastapnik<br />
na propi{ano mesto (carinski terminal ili carinsko skladi{te). Za<br />
zemenata mostra nadle`niot inspektor izdava zapisnik. Zapisnikot se<br />
sostavuva vo 3 primeroci (eden primerok za Carinskiot organ, eden za<br />
uvoznikot i eden primerok ostanuva vo evidencijata na inspektoratot.<br />
(Prilog br . 3). Zaedno so ovoj zapisnik nadle`niot inspektor izdava<br />
POTVRDA / SOGLASNOST za carinewe (Prilog br.4 ), koj se izdava<br />
vo 4 primeroci (eden za carinskiot organ, eden za uvoznikot i 2<br />
primeroka ostanuvaat vo evidencijata na inspektoratot). Vrz osnova na<br />
Potvrdata/ Soglasnos za carinewe carinskiot organ mo`e da zapo~ne<br />
postapka za uvozno carinewe na predmetnata stoka.<br />
So zavr{uvawe na uvoznoto carinewe na pratkata so dobito~na hrana,<br />
proizvodi za ishrana na `ivotni, kako i ve{ta~ko |ubrivo vrz osnova na<br />
gorenavedeniot dokument i pu{taweto na istata od pod carinski nadzor,<br />
zavr{uva nadle`nosta na Carinskiot organ .<br />
Vo ponatamo{nata postapka soglasno Zakonot za vetrinarno zdravstvo,<br />
Zakonot za sto~arstvo, kako i Zakonot za kvalitetot i kontrolata na<br />
kvalitetot na ve{ta~kite |ubriva prodol`uvaat nadle`nostite na<br />
Dr`avniot inspektorat za zemjodelstvo ili Upravata za veterinarstvo.<br />
Na uvoznikot privremeno mu se zabranuva pu{tawe vo<br />
promet/prerabotka na uvezenata stoka se do dobivawe na rezultatite od<br />
labaratoriskata analiza, odnosno se do dobivawe na Uverenie za<br />
kvalitet / Re{enie za pu{tawe vo promet/prerabotka na uvezenata stoka<br />
od inspekciski organ, do koga predmetnata stoka ostanuva privremeno<br />
uskladi{tena vo prostorii na uvoznikot (magacini, stovari{ta i sl).<br />
Po zavr{uvawe na labaratoriskata analiza dokolku rezultatite<br />
odgovaraat na propi{anite uslovi, nadle`niot inspekciski organ mu<br />
izdava na uvoznikot Uverenie za kvalitet/ Re{enie za pu{tawe vo<br />
promet/prerabotka.<br />
Vo sprotivno ako od rezultatite od analizata se utvrdi deka pratkata e<br />
zdravstveno-higienski neispravna, odnosno ne e bezbedna i ne odgovara<br />
na kvalitetot na propi{anite uslovi nadle`nite inspekciski organi<br />
izdavaat Re{enie so koe se zabranuva pu{tawe vo promet ili<br />
28
prerabotka, koe se dostavuva do site subjekti, pri {to predmetnata<br />
stoka se vra}a vo stranstvo ili se uni{tuva.<br />
Dokolku pratkata za koja e doneseno Re{enie za zabraneto pu{tawe vo<br />
promet ne mo`e od opredeleni pri~ini da se vrati vo stranstvo, vo toj<br />
slu~aj nadle`niot inspekciski organ izdava Re{enie za uni{tuvawe na<br />
zdravstveno-higienski neispravna stoka, pri {to uni{tuvaweto se<br />
vr{i na tro{ok na uvoznikot. Po uni{tuvawe se so~inuva zapisnik za<br />
utvrduvawe na fakti~kata sotojba.<br />
Obrascite koi gi izdava Upravata za veterinarstvo za odreden vid hrana<br />
za `ivotni od `ivotinsko poteklo se identi~ni so obrascite koi se<br />
dostaveni vo Upatstvoto za bezbednost na hrana ( Akt br. 07-918/1 od<br />
31.01.2005)<br />
Pri uvoz na koncentrirani krmni smesi (I. v ) dvata inspekciski organa<br />
se nadle`ni za inspekciska kontrola vo odnos na kvalitetot i<br />
veterinano sanitarna ispravnost.<br />
So cel ekonomi~no sproveduvawe na kontrolnite aktivnostina, a voedno<br />
izbegnuvawe na preklopuvawe na nadle`nostite na ovie dva organa,<br />
potpi{ana e Spogodba za sorabotka na poleto na kontrolata, pri {to<br />
dogovorena e slednata procedura. Uvoznikot na koncentrirani krmni<br />
smesi, odnosno ovlasten zastapnik e dol`en da podnese pismeno<br />
barawe za pregled do Dr`avniot inspektorat za zemjodelstvo, koj }e<br />
zeme mostra za analiza i }e izdade zapisnik i Potvrda / Soglasnost za<br />
carinewe. Ponatamo{nata postapka e identi~na so gorenavedenata.<br />
A-5-13-2-5 Postapka na carinskiot organ<br />
Carinskiot organ vo vnatre{nite carinski ispostavi ne smee da<br />
zapo~ne postapka na uvozno carinewe na dobito~na hrana, proizvodi za<br />
ishrana na `ivotni i ve{ta~ko |ubrivo se dodeka ne dobie POTVRDA /<br />
SOGLASNOST za carinewe (Prilog br.4) od Dr`avniot inspektorat za<br />
zemjodelstvo ili Upravata za veterinarstvo.<br />
A-5-13-2-6 Ozna~uvawe na stokata<br />
Dr`avniot inspektorat za zemjodelstvo ili Upravata za veterinarstvo<br />
se nadle`ni organi i za kontrola na OZNA^UVAWE na dobito~na<br />
hrana ili proizvodi za ishrana na `iovotni i ve{ta~ko |ubrivo so<br />
DEKLARACIJA I UPATSTVO ZAUPOTREBA.<br />
29
Prilozi: 4<br />
i<br />
A-5-13-2-7 Prilozi na Upatstvo za kontrola na dobito~na hrana,<br />
hrana za `ivotni i ve{ta~ko |ubrivo<br />
Prilog br. 1 - barawe za pregled do nadle`en inspekciski organ<br />
Prilog br. 2 - Re{enie so koe se zabranuva uvoz<br />
Prilog br. 3 - Zapisnik za zemena mostra<br />
Prilog br. 4 - POTVRDA / SOGLASNOST za carinewe<br />
30
Штембил<br />
Do МИНИСТЕРСТВО З<strong>А</strong> ЗЕМЈОДЕЛСТВО,<br />
ШУМ<strong>А</strong>РСТВО И ВОДОСТОП<strong>А</strong>НСТВО<br />
Podra~na Edinica _______________________<br />
_______________________<br />
Prilog br.1<br />
PREDMET: Bарање za izdavawe na certifikat (uverenie za kvalitet)<br />
Ve molime da ni izdadete certifikat (uverenie za kvalitet) za proizvodot {to se<br />
uvezuva.<br />
1. UVOZNIK (ADRESA) ____________________________________________________<br />
2. DANO^EN BROJ NA UVOZNIKOT ______________________________________<br />
3. @IRO SMETKA NA UVOZNIKOT _______________________________________<br />
4. VID I IME NA PROIZVODOT _________________________________________<br />
5. ZEMJA IZVOZNIK ______________________________________________________<br />
6. IMENA STRANSKIOT DOBAVUVA^ ____________________________________<br />
7. IMENA PROIZVODITELOT ____________________________________________<br />
8. ZEMJA NA POTEKLO NA PROIZVODOT ________________________________<br />
9. VID I BROJ NA PREVOZNO SREDSTVO ________________________________<br />
10. MESTO NA NATOVAR ____________________________________________________<br />
11. UPATNA STANICA _____________________________________________________<br />
12. ADRESA NA MAGACINOT KADE SE VR[I RASTOVAR _________________<br />
13. KORISNIKNA STOKATA _______________________________________________<br />
14. BROJNA PAR^IWA I EDINICA NA PAKUVAWE ______________________<br />
15. TE@INA BRUTO ____________ NETO _____________________________________<br />
16. VREDNOST NA STOKATA VO DENARI__________________________________<br />
17. BROJ NA DOGOVOR ZA [PEDICIJA ___________________________________<br />
(se popolnuva samo ako baraweto se podnesuva preku {pediter)<br />
So Baraweto se podnesuvaat slednite dokumenti:<br />
- dokaz za izvr{ena uplata na sredstvata za tro{ocite na DIZ;<br />
- veterinaren certifikat (za proizvodi od `ivotinsko poteklo);<br />
- proizvodna specifikacija;<br />
- faktura na stranskiot dobavuva~ i<br />
- drugi dokumenti koi slu`at za identifikacija na pratkata.<br />
Baraweto zadol`itelno mora da e ozna~eno so {tembil i arhivski broj na uvoznikot,<br />
odnosno negoviot ovlasten predstavnik ({pediter).<br />
Baraweto se podnesuva 24 ~asa pred da se izvr{i natovarot.<br />
Dr`avniot inspektor za zemjodelstvo postapuva samo po barawa koi gi sodr`at site<br />
gorenavedeni podatoci i propratni dokumenti. Nekompletnite barawa inspektorot }e<br />
gi vrati za dopolnuvawe i po niv }e postapi otkako nedostatocite }e bidat otstraneti.<br />
Soglasno ~len 19 od Zakonot za zemjodelskata inspekcija ("Sl. vesnik na RM" br.<br />
38/2004), so pari~na kazna od 50.000,00 do 300.000,00 denari }e se kazni za prekr{ok<br />
pravnoto lice ako vo baraweto podneseno za dobivawe na certifikat dade neto~ni<br />
podatoci i ne dozvoli uvid vo nadzorot.<br />
naplatena i<br />
poni{tena taksa<br />
150,00 den.<br />
________________<br />
200____ god.<br />
31
Prilog br. 3<br />
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO,<br />
[UMARSTVO I VODOSTOPANSTVO<br />
DR@AVEN INSPEKTORAT ZA ZEMJODELSTV<br />
Br. ___________<br />
_________ 200__ godina<br />
S k o p j e<br />
Z A P I S N I K<br />
za zemawe mostri za kontrola na kvalitet na dobito~na hrana i prehrambeni proizvodi<br />
vo nadvore{no-trgovskiot promet, zaradi laboratorisko ispituvawe<br />
Zapisnikot sostaven na den ___________200___godina, na carinskiot terminal<br />
________________________vo prisustvo na pretstavnik na<br />
uvoznikot__________________________________________________________ i Dr`avniot<br />
inspektor za zemjodelstvo .<br />
Do Dr`avniot inspektorat za zemjodelstvo podneseno e barawe za izdavawe na<br />
uverenie za kvalitet (certifikat) zavedeno pod arhivski broj ___________________ od<br />
____________200__ godina. Dr`avniot inspektor za zemjodelstvo vrz osnova na ~len 7<br />
stav 1 to~ka 2 od Zakonot za zemjodelskata inspekcija (“Slu`ben vesnik na RM” br.<br />
38/2004) i ~len 2 i 3 od Pravilnikot za na~inot i postapkata za vr{ewe kontrola na<br />
kvalitetot na zemjodelskite i prehrambenite proizvodi vo nadvore{no-trgovskiot<br />
promet (“Slu`ben vesnik na RM” br. 55/98), izvr{i organolepti~ki pregled i<br />
konstatira deka vo odnos na organolepti~kite svojstva proizvodite odgovaraat na<br />
propi{aniot kvalitet i zema mostra zaradi laboratorisko ispituvawe na kvalitetot<br />
na proizvodite {to se uvezuvaat vo vkupna neto koli~ina od ___ . kgr.<br />
Ред.<br />
број<br />
1.<br />
Мостра<br />
за<br />
а<strong>на</strong>лиза<br />
Кгр/парче<br />
Назив <strong>на</strong><br />
производот<br />
Мостра<br />
за<br />
супер<br />
а<strong>на</strong>лиз<br />
а<br />
кгр/пар<br />
че<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
Zemenite mostri se propisno zemeni, ozna~eni, zapakuvani i zape~ateni so slu`ben<br />
pe~at na Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo - Dr`aven inspektorat za<br />
zemjodelstvo.<br />
Zabranet e prometot na proizvodite od koi se zemeni mostri za laboratorisko<br />
ispituvawe do dobivaweto na Uverenieto za kvalitet.<br />
Zapisnikot e pro~itan od strana na uvoznikot - pretstavnikot i ja dade slednata<br />
zabele{ka:<br />
___________________________________________________________________<br />
_____________________________________________________ _____<br />
Uvoznik-ovlasten pretstavnik<br />
na uvoznikot<br />
_____________________________________<br />
32<br />
DR@AVEN INSPEKTOR ZA<br />
ZEMJODELSTVO<br />
_______________________________________
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO,<br />
[UMARSTVO I VODOSTOPANSTVO<br />
DR@AVEN INSPEKTORAT ZA ZEMJODELSTVO<br />
Br. ___________<br />
_________ 200__ godina<br />
S k o p j e<br />
Prilog br. 4<br />
Vrz osnova na ~len 45 od Zakonot za sto~arstvoto (“Slu`ben vesnik na RM” br.<br />
61/97) i ~len 15 stav 3 od Zakonot za kontrola na kvalitetot na zemjodelskite i<br />
prehrambenite proizvodi vo nadvore{no-trgovskiot promet (“Slu`ben vesnik na RM”<br />
br. 5/98 i 13/99) se izdava<br />
P O T V R D A<br />
za izvr{en organolepti~ki pregled i zemeni mostri za laboratorisko ispituvawe<br />
za proizvodot ______________________________________________________<br />
koj go uvezuva ______________________________________________________<br />
zemja na izvoznikot _________________________________________________<br />
ime na stranskiot dobavuva~_________________________________________<br />
zemja na поteklo____________________________________________________<br />
vid i regистерски broj na prevozno sredstvo ___________________________<br />
mesto na natovar___________________________________________________<br />
upatna stanica i adresa na magacinot kade stokata se rastovara_______________<br />
broj na obvivki (par~iwa)____________edinica na pakuvawe ________________<br />
koli~ina (te`ina) bruto ____________neto_____________________________<br />
Za izvr{eniot organolepti~ki pregled i zemenite mostri sostaven e zapisnik<br />
br. _________________ od _______________200__godina.<br />
Potvrdata se izdava zaradi carinewe na proizvodot i stavawe vo karantin do<br />
dobivawe na certifikat (uverenie za kvalitet), odnosno re{enie za odbivawe na<br />
izdavawe na certifikat vo smisla na ~len 45 stav 2 od Zakonot za sto~arstvoto<br />
(“Slu`ben vesnik na RM” br. 61/97) i ~len 13 stav 1 od Zakonot za kontrola na<br />
kvalitetot na zemjodelskite i prehrambenite proizvodi vo nadvore{no-trgovskiot<br />
promet(“Slu`ben vesnik na RM” br. 5/98 i 13/99).<br />
Zabranet e promet na proizvodi za koi ne e izdaden certifikat. So pari~na<br />
kazna od 100.000 do 300.000 denari }e se kazni za prekr{ok pravnoto lice koe }e stavi<br />
vo prometproizvodi za koi ne e izdaden certifikat.<br />
DR@AVEN INSPEKTOR ZA ZEMJODELSTVO<br />
____________________________________<br />
33
Zdravstvena ispravnost na proizvodi od op{ta upotreba<br />
A-5-14<br />
U P A T S T V O<br />
za primena na Zakonot za zdravstvena ispravnost na<br />
predmeti od op{ta upotreba<br />
A-5-14-1-1 Zakonski osnov i nadle`en inspekciski organi za kontrola<br />
Dr`avniot sanitaren i zdravstven inspektorat e nadle`en organ za vr{ewe<br />
na inspekciski nadzor nad zdravstvena ispravnost na predmeti od op{ata<br />
upotreba, soglano Zakonot za zdravstvena ispravnost na `ivotni<br />
namirnici i predmeti od op{ta upotreba ( Slu`ben list na SFRJ br. 53/91<br />
i Slu`ben vesnik na RM 15/95); Pravilnik za uslivite vo pogled na<br />
zdravstvena ispravnost na predmeti od op{ta upotreba {to mo`at da se<br />
pu{tat vo promet (Slu`ben list na SFRJ br. 26/83) i Zakonot za<br />
sanitarnata i zdravstvenata inspekcija (Slu`ben vesnik na RM br. 19/95).<br />
A-5-14-1-2 [to predstavuva stoka za op{ta upotreba, koja podle`i na<br />
kontrola<br />
Vo kategorijata na predmeti za op{ta upotreba spa|aat:<br />
I. Detski igra~ki<br />
II. Sredstva za odr`uvawe na li~na higiena, za nega i razubavuvawe<br />
na lice i telo<br />
III. Sredstva za odr`uvawe ~istota vo doma}instvo<br />
IV.Opredeleni predmeti {to pri upotrebata doa|aat vo neposreden<br />
dopir so ko`ata i sluzoko`ata<br />
V.Surovini za proizvodstvo, aditivi i predmeti za op{ta upotreba<br />
koi privremeno se uvezuvaat zaradi prerabotka, dorabotka i<br />
obrabotka vo kozmeti~kata industrija i vo industrijata za<br />
proizvodstvo na predmeti od op{ta upotreba.<br />
A-5-14-1-2-1 Detski igra~ki podle`at na kontrola, soglasno Pravilnikot za<br />
svojstvata na deteskite igra~ki {to se pu{taat vo promet (Su`ben<br />
vesnik RM br. 90/04). Soglasno Pravilnikot ne smeat da bidat pu{teni vo<br />
promet detski igra~ki ako istite ne gi ispolnuvaat osnovnite<br />
bezbednosni uslovi vo odnos na mehani~kite, fizi~kite, hemiskite,<br />
elektri~nite i higienskite svojstva.<br />
Pri uvozot potrebno e da se obrati vnimanie {to e predmet na<br />
inspekciski nadzor vo odnos na detskite igra~ki. Poradi toa treba da se<br />
znae deka slednite proizvodi NE SE SMETAAT kako igra~ki i NE SE<br />
PREDMET NA INSPEKCISKI NADZOR PRI UVOZ:<br />
- Novogodi{ni i Bo`i}ni dekoracii:<br />
- Detalni proporcionalni modeli za vozrasni sobira~i (kolekcioneri);<br />
- Sportska oprema<br />
- Oprema nameneta za koristewe vo dlaboka voda;<br />
- Narodni kukli, dekorativni kukli i drugi sli~ni proizvodi za vozrasni<br />
sobira~i(kolkecioneri);<br />
34
- "Profesionalni igra~ki postaveni na javni mesta ({oping centri,<br />
stanici i dr.)<br />
- Slo`uvalki so pove}e od 500 del~iwa ili bez slika nameneti za<br />
specijalisti;<br />
- Vozdu{ni pu{ki i vozdu{ni pi{toli;<br />
-Ognometi, vklu~uvaj}i i udarni kapisli so isklu~ok na udarnite<br />
kapisli posebno dizajnirani za upotreba vo igra~ki;<br />
- Pra~ki i katapulti;<br />
- Setovi na strelci so metalni vrvovi;<br />
- Elektri~ni furni, pegli ili drugi funkcionalni proizvodi koi<br />
rabotat pri nominalen napon koj nadminuva 24 volti;<br />
- Proizvodi koi sodr`at grejni elementi nameneti za upotreba pod<br />
nadzor na vozrasni vo nastavni celi;<br />
- Vozila so motori na sogoruvawe;<br />
- Igra~ki - parni ma{ini;<br />
- Velosipedi dizajnirani za sport ili za patuvawe na javen avtopat;<br />
- Video igra~ki koi mo`at da se povrzat na video ekran koi rabotat pri<br />
nominalen napon koj nadminuva 24 volti;<br />
- Model na bebe - maneken;<br />
- Verni reprodukcii na vistinski ogneni oru`ja; i<br />
- Moden nakit za deca.<br />
Pod inspekciski nadzor na Dr`avniot sanitaren i zdravstven<br />
inspektorat spa|aat i detski igra~ki od tipot na: lizgalki i<br />
skejtbordi, funkcionalni igra~ki, hemiski igra~ki koi sodr`at<br />
odredni supstanci ili sli~ni igra~ki kako i obesenite quqa{ki i<br />
kariki, trapezi, ja`iwa i sli~ni igra~ki pricvrsteni na popre~na greda.<br />
A-5-14-1-2-2 Sredstva za odr`uvawe na li~na higiena, za nega i<br />
razubavuvawe na lice i telo i kozmeti~ki proizvodi<br />
Vo ovaa kategorija proizvodi spa|aat:<br />
1. Sredstva (kozmeti~ki) {to doa|aat vo dopir so sluzoko`ata i toa:<br />
• sredstva za ~istewe i nega na zabite i usnata {uplina;<br />
• sredstva za razubavuvawe i bojosuvawe na usnite;<br />
• sredstva za razubavuvawe i bojosuvawe na o~ite<br />
• sredstva za intimna higiena.<br />
2. Sredstva (kozmeti~ki) {to ostanuvaat podolgo vreme na ko`ata;<br />
• sredstva za nega i za{tita na ko`ata;<br />
• sredstva za razubavuvawe i bojosuvawe na liceto i teloto;<br />
• sredstva za parfimirawe na teloto;<br />
• dezodoransite i antiperspiransite;<br />
3. Sredstva {to po kratko vreme se otstranuvaat od ko`ata ili se<br />
koristat za razubavuvawe na noktite i kosata<br />
• sredstva za miewe i ~istewe na liceto i teloto<br />
• sredstva za bri~ewe i depilatorite;<br />
• sredstva za miewe i nega na kosata<br />
• sredstva za bojosuvawe i razubavuvawe na noktite;<br />
• sredstva za bojosuvawe i razubavuvawe na kosata<br />
35
A-5-14-1-2-3<br />
Sredstva za odr`uvawe ~istota vo doma}instvo<br />
• sredstva za perewe i oblagoroduvawe na tekstil<br />
• sredstva za miewe i ~istewe na tvrdi povr{ini<br />
• sredstva za ~istewe na obuvki, ko`ni predmeti i damki od<br />
tekstil<br />
• osve`uva~i na prostorii<br />
• sredsva za dezinfekcija i dezinsekcija i deratizacija vo<br />
doma}instvoto<br />
A-5-14-1-2-4 Opredeleni predmeti {to pri upotrebata doa|aat vo<br />
neposreden dopir so ko`ata i sluzoko`ata<br />
( kako na primer detski peleni, vla`ni maram~iwa, toaletna hartija,<br />
hartieni maram~iwa, pamuk, vlo{ki, za{titni rakavici,<br />
prezervativi, pribor za nega na nokti, ve|i, pribor za nega na noze,<br />
sun|er~inja, ~e{li, ~etki za kosa, ~etki za zabi, prozvodi koi se<br />
nameneniti za nastava vo u~ili{ta i dr)<br />
A-5-14-1-2-5 Surovini za proizvodsto, aditivi i predmeti za op{ta upotreba<br />
koi privremeno se uvezuvaat zaradi prerabotka, dorabotka i<br />
obrabotka vo industrijata za proizvodstvo na predmeti od op{ta<br />
upotreba ( kako na primer vo kozmeti~kata industrija - eteri~ni<br />
masla i dr.)<br />
A-5-14-1-3 Mesto na sproveduvawe na inspekciska kontrola od<br />
nadle`na institucija i postapka<br />
Proizvodite od op{ta upotreba pri uvoz, podle`at na inspekciska<br />
kontrola od strana na Dr`avniot sanitaren i zdravstven inspektorat na<br />
carinskite terminali vo vnatre{nite carinski ispostavi i vo<br />
carinskite skladi{ta.<br />
Uvoznikot na proizvodi od op{ta upotreba, odnosno ovlasten zastapnik<br />
e dol`en da podnese pismeno barawe za pregled za sekoja pratka od<br />
gorenavedeniot spisok {to se uvezuva, na formular (Prilig br. 1) do<br />
Dr`aven sanitaren inspektorat, koi se nao|aat na carinskite terinali.<br />
Kontrolata i pregledot na pratkata koja ja sproveduvaaat nadle`nite<br />
inspekcii opfa}a:<br />
1.Pregled na propratnata dokumentacija i utvrduvawe na higienskite<br />
uslovi pod koi e pristignata pratkata<br />
2.Organolepti~ki pregled<br />
3.Zemawe na mostri zaradi labaratorisko ispituvawe<br />
4.Izdavawe dokument za carinskiot organ i uvoznikot<br />
Vo opredeleni slu~ai mo`no e nadle`niot inspekciski organ da utvrdi<br />
deka pratkata e zdavstveno i higienski neisprana odnosno neebezbedna,<br />
vrz osnova na organolepti~ki pregled bez zemawe na mostra i za istata da<br />
donese Re{enie so koe se zabranuva uvoz ( Prilog br. 2 ). Vo ovoj slu~aj<br />
koga stokata e seu{te pod carinski nadzor istata se vra}a vo stranstvo<br />
ili so Re{enie za uni{tuvawe se uni{tuva pod carinski nadzor.<br />
36
Dr`avniot sanitaren inspektor zemaat mostri zaradi labaratorisko<br />
ispituvawe, vo prisiustvo na carinski slu`benik i ovlasten zastapnik<br />
na propi{ano mesto (carinski terminal ili carinsko skladi{te). Za<br />
zemenata mostra nadle`niot inspektor izdava zapisnik. Zapisnikot se<br />
sostavuva vo 3 primeroci (eden primerok za Carinskiot organ, eden za<br />
uvoznikot i eden primerok ostanuva vo evidencijata na inspektoratot.<br />
(Prilog br . 3) Zaedno so ovoj zapisnik nadle`niot inspektor izdava<br />
SOGLASNOST za carinewe (Prilog br.4 ), koj se izdava vo 4<br />
primeroci (eden za carinskiot organ, eden za uvoznikot i 2 primeroka<br />
ostanuvaat vo evidencijata na inspektoratot). Vrz osnova na Soglasnosta<br />
za carinewe carinskiot organ mo`e da zapo~ne postapka za uvozno<br />
carinewe na predmetnata stoka.<br />
So zavr{uvawe na uvoznoto carinewe na pratkata so stoka od op{ta<br />
upotreba vrz osnova na gorenavedeniot dokument i pu{taweto na istata<br />
od pod carinski nadzor, zavr{uva nadle`nosta na Carinskiot organ .<br />
Vo ponatamo{nata postapka soglasno Zakonot za zdravstvena ispravnost<br />
na predmeti od op{ta upotreba, Pravilnik za uslivite vo pogled na<br />
zdravstvena ispravnost na predmeti od op{ta upotreba,{to mo`at da se<br />
pu{tat vo promet i Zakonot za sanitarna i zdravstvena inspekcija<br />
prodol`uvaat nadle`nostite na Dr`avniot sanitaren i zdravstven<br />
inspektorat.<br />
Na uvoznikot privremeno mu se zabranuva pu{tawe vo promet/prerabotka<br />
na uvezenata stoka se do dobivawe na rezultatite od labaratoriskata<br />
analiza, odnosno se do dobivawe na Re{enieto za pu{tawe vo<br />
promet/prerabotka od inspekciski organ, do koga predmetnata stoka<br />
ostanuva privremeno uskladi{tena vo prostorii na uvoznikot (magacini,<br />
stovari{ta i sl).<br />
Po zavr{uvawe na labaratoriskata analiza dokolku rezultatite<br />
odgovaraat na propi{anite uslovi, nadle`niot inspekciski organ mu<br />
izdava na uvoznikot Re{enie so koe se odobruva pu{tawe vo prometprerabotka<br />
.<br />
Vo sprotivno ako od rezultatite od analizata se utvrdi deka pratkata e<br />
zdravstveno-higienski neispravna, odnosno ne e bezbedna i ne odgovara na<br />
kvalitetot na propi{anite uslovi nadle`nite inspekciski organi<br />
izdavaat Re{enie so koe se zabranuva pu{tawe vo promet ili prerabotka,<br />
koe se dostavuva do site subjekti, pri {to predmetnata stoka se vra}a vo<br />
stranstvo ili se uni{tuva.<br />
Dokolku pratkata za koja e doneseno Re{enie za zabraneto pu{tawe vo<br />
promet ne mo`e od opredeleni pri~ini da se vrati vo stranstvo, vo toj<br />
slu~aj nadle`niot inspekciski organ izdava Re{enie za uni{tuvawe na<br />
zdravstveno-higienski neispravna stoka, pri {to uni{tuvaweto se vr{i<br />
na tro{ok na uvoznikot. Po uni{tuvawe se so~inuva zapisnik za<br />
utvrduvawe na fakti~kata sotojba.<br />
A-5-14-1-4 Postapka na carinskiot organ<br />
Carinskiot organ vo vnatre{nite carinski ispostavi ne smee da zapo~ne<br />
postapka na uvozno carinewe na stoka od op{ta upotreba se dodeka ne<br />
dobie SOGLASNOST za carinewe (Prilog br.3) od Dr`avniot<br />
sanitaren i zdravstven inspektorat.<br />
37
A-5-14-1-5<br />
[to e zabraneto so ovoj zakon<br />
Se ZABRANUVA UVOZ na proizvodi za op{ta upotreba, se dodeka ne se<br />
zavr{i kontrolata na pratkata i ne bide izdadeno Soglasnost za uvozno<br />
carinewe od strana na Dr`avniot sanitaren i zdravstven inspektor.<br />
.<br />
A-5-14-1-6 [to predstavuva zdravstveno neispravni proizvodi za op{ta<br />
upotreba<br />
ZABRANETO E uvoz na zdavstveno i higienski neisprani proizvodi za<br />
op{ta upotreba. Kako zdavstveno i higienski neisprani proizvodi od<br />
op{ta upotreba spored ovoj zakon se smeta onie proizvodi koi se<br />
nesoodvetni za ~ove~ka upotreba i na bilo koj na~in predstavuva rizik<br />
za zdavjeto na ~ovekot (primer: izminat rok na upotreba, o{teteno<br />
pakuvawe, sodr`i toksi~ni materii, mikroorganizmi, paraziti, boi i<br />
aditivi, mehani~ki se zagadeni so primesi, kontaminirani so<br />
radiokativni materii, ili poradi organolepti~ki svojstva i sostav se<br />
{tetni, nema podatoci za rok na upotreba.<br />
Za onie proizvodi od op{ta upotreba za koja {to nadle`niot<br />
inspekciski organ }e utvrdi deka se zdravstveno-higienski neispravni,<br />
}e donese Re{enie za vra}awe na stokata vo stranstvo ili Re{enie za<br />
uni{tuvawe. Za predmetnata stoka carinskiot organ }e postapuva<br />
soglasno ~len 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87 to~ka 2), od Carinskiot<br />
zakon, kako so stoka zabraneta za uvoz, dokolku istata e seu{te pod<br />
carinski nadzor. Carinskiot organ ne smee da dozvoli uvoz na<br />
zdavstveno i higienski neisprani proizvodi za op{ta upotreba.<br />
38
Lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski<br />
pomagala<br />
A-5-15<br />
UPATSTVO ZA UVOZ NA LEKOVI, POMO[NI LEKOVITI<br />
SREDSTVA I MEDICINSKI POMAGALA<br />
A-5-15-1 Odobrenie za uvoz<br />
Uvozot, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski pomagala , odnosno<br />
na supstanciite i materijalite od koi istite se proizveduvaat se<br />
vr{i vrz osnova na odobrenie za uvoz, (~l. 101 st. 2 i ~l. 103 od<br />
Zakonot za lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinski<br />
pomagala (Sl. Vesnik na RM br. 21/98) - vo ponatamo{not tekst<br />
Zakonot).<br />
Vo Odlukata za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz<br />
(Sl. Vesnik na RM br. 39/98) lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i<br />
medicinskite pomagala, odnosno supstanciite i materijalite od koi<br />
istite se proizveduvaat pokraj formata na uvoz, odnosno izvoz treba<br />
da bidat ozna~eni so ,,1,, ( D1) {to ozna~uva deka pri uvozot na ovie<br />
stoki potrebno e da se pribavi odobrenie koe go izdava<br />
Ministerstvoto za zdravstvo.<br />
Bidej}i uvozot na lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski<br />
pomagala, odnosno supstanci i materijali od koi istite se<br />
proizveduvaat se vr{i vrz osnova na odobrenie za uvoz, a so ogled na<br />
faktot {to postojat lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i<br />
medicinski pomagala, odnosno supstancii i materijali od koi istite<br />
se proizveduvaat koi {to vo Odlukata za rasporeduvawe na stokite vo<br />
formi na izvoz i uvoz seu{te ne se ozna~eni so ,,1,, vi uka`uvame deka<br />
i pokraj toa {to izmenite i dopolnuvawata vo Odlukata seu{te ne se<br />
napraveni, uvozot na lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i<br />
medicinski pomagala, odnosno supstanci i materijali od koi istite<br />
se proizveduvaat zadol`itelno treba da se vr{i vrz osnova na<br />
odobrenie za uvoz, bez razlika dali ovie stoki vo Odlukata se ili ne<br />
se ozna~eni so ,,1,,.<br />
Lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinskite pomagala, za<br />
~ij {to uvoz e potrebno odobrenie za uvoz definirani se vo smisla na<br />
Zakonot vo Prilozite 1, 2 i 3.<br />
Uvozot na stokite navedeni vo Prilozite 1, 2 i 3<br />
se vr{i isklu~ivo vrz osnova na odobrenie za uvoz koe go<br />
izdava Ministerstvoto za zdravstvo.<br />
Odobrenieto za uvoz vo soglasnost na Odlukata za rasporeduvawe na<br />
stokite na formi na uvoz i izvoz, }e se izdava na korisnikot pri<br />
uvozot, odnosno na proizvoditelot na stokite pri izvozot i istoto }e<br />
gi sodr`i slednite podatoci:<br />
• firma, mati~en broj i poln naziv na korisnikot pri<br />
uvozot odnosno proizvoditelot pri izvozot na stokite,<br />
39
• imeto na proizvoditelot na lekovite, pomo{nite<br />
lekoviti sredstva i medicinskite pomagala,<br />
• imeto na lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i<br />
medicinskite pomagala,<br />
• pakuvaweto na pomo{nite lekoviti sredstva i<br />
medicinskite pomagala,<br />
• koli~inata izrazena vo edinica merka,<br />
• tarifnata oznaka na desetcifreno nivo,<br />
• naimenovanieto na stokata spored carinskata<br />
nomenklatura,<br />
• rok vo koj {to }e se izvr{i uvozot.<br />
A-5-15-2 Zadr`uvawe pod carinski nadzor<br />
Lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinskite pomagala,<br />
odnosno supstanciite i materijalite od koi istite se proizveduvaat<br />
se zadr`uvaat pod carinski nadzor do dobivaweto na odobrenieto za<br />
uvoz ili sudskata odluka za konfiskuvawe na proizvodite za koi se<br />
bara uvoz (~len 101 st. 5 od Zakonot).<br />
Smestuvaweto pod carinski nadzor na ovie stoki go odobruva<br />
nadle`nata carinarnica i istoto mo`e da se vr{i vo carinski<br />
skladovi koi gi ispolnuvaat uslovite za ~uvawe i skladirawe na<br />
vakov vid na stoki.<br />
Nadle`nata carinarnica }e dozvoli ~uvawe i smestuvawe na stokite<br />
od ovoj vid vo opredelen carinski sklad dokolku se ispolneti<br />
posebnite uslovi za ~uvawe i skladirawe na predmetnite stoki<br />
soglasno Zakonot za lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i<br />
medicinski pomagala (Sl. vesnik na RM br. 21/98) vrz osnova na<br />
prethodnoto izdadeno Re{enie od strana na Ministerstvoto za<br />
zdravstvo za vr{ewe na dejnost i ispolnetost na uslovi za ~uvawe i<br />
skladirawe na lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i<br />
medicinskite pomagala, odnosno supstanciite i materijalite od koi<br />
istite se proizveduvaat.<br />
Carinskata uprava treba da gi evidentira site carinski skladovi koi<br />
gi ispolnuvaat uslovite za ~uvawe i skladirawe na vakov vid na<br />
stoki. Upatuvawe na lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i<br />
medicinski pomagala, odnosno supstanciite i materijalite od koi<br />
istite proizveduvaat, zaradi nivno smestuvawe pod nadzor se vr{i vo<br />
ovie prethodno evidentirani carinski skladovi koi gi ispolnuvaat<br />
uslovite za ~uvawe i skladirawe na vakov vid na stoki (^len 101 st. 4<br />
od Zakonot).<br />
A-5-15-3 Inspekciski nadzor<br />
So stapuvaweto vo sila na Zakonot za lekovite, pomo{nite lekoviti<br />
sredstva i medicinski pomagala inspekciskiot nadzor nad primenata<br />
na ovoj zakon go vr{i nadle`niot organ na upravata preku inspektori<br />
za lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski pomagala (~l. 121<br />
st. 1 od Zakonot) i so toa e ukinata nadle`nosta za vr{ewe na nadzor<br />
na ovoj vid na stoki od strana na grani~niot sanitaren inspektorat.<br />
40
Kontrolata na sproveduvawe na zakonskata zabrana na uvoz, odnosno<br />
na izvoz na lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinski<br />
pomagala koi:<br />
• ne poseduvaat odobrenie za stavawe vo promet (~l. 102 i 104 od<br />
Zakonot),<br />
• se neto~no ozna~eni (~l.102 i 104),<br />
• se falsifikuvani (~l. 102 i 104 ),<br />
• se so izminat deklariran rok na upotreba (~l. 100 st. 2),<br />
• se so utvrdena neispravnost na propi{aniot kvalitet (~l. 100 st.2)<br />
• se deklariraat kako lekovi na koi im se propi{uva lekovito<br />
dejstvo, a koi ne se smetaat za lekovi vo smisla na ovoj zakon (~l.<br />
100 st. 1).<br />
podrazbira kontrola od strana na inspektorite za lekovi, pomo{ni<br />
lekoviti sredstva i medicinski pomagala koja }e se sproveduva po<br />
zavr{enata postapka na uvozno, odnosno izvozno carinewe vo<br />
postapkata na pu{taweto na lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva<br />
i medicinskite pomagala vo vnatre{en promet.<br />
Inspekciskiot nadzor nad primenata nad ovoj zakon ne se<br />
vr{i direktno vo postapkata na uvozno odnosno izvozno<br />
carinewe, tuku vo vnatre{niot promet.<br />
PRILOG 1<br />
Lekovi vo smisla na Zakonot se supstancii ili kombinacija na<br />
supstancii nameneti za lekuvawe, dijagnosticirawe ili suzbivawe na<br />
bolesti, odnosno za spre~uvawe, koregirawe ili modificirawe na<br />
fiziolo{kite funkcii kaj lu|eto ili `ivotnite (~l. 2 st. 1 od<br />
Zakonot).<br />
Lekovi, vo smisla na prethodniot stav mo`at da bidat:<br />
1. Gotovi lekovi proizvodi, so utvrden kvalitativen i<br />
kvantitativen sostav {to se proizveduvaat po industriski i<br />
laboratoriski pat, soglasno so ovoj zakon i propisi doneseni vrz<br />
osnova na ovoj zakon, a se stavaat vo promet pod za{titeno ili<br />
generi~ko ime, vo oblik i pakuvawe vo koe gi stavil proizvoditelot,<br />
a mo`at da bidat:<br />
• proizvodi za preventivna i kurativna upotreba ili proizvodi<br />
{to ja modificiraat fiziolo{kata funkcija;<br />
• imunolo{ki proizvodi, kako vakcini, toksini, imuno serumi,<br />
alergeni ili bilo koi drugi agensi upotrebeni da predizvikaat<br />
aktiven ili pasiven imunitet ili za dijagnosticirawe na<br />
otpornosta na organizmot;<br />
• proizvodi od derivati na ~ove~ka krv ili plazma, kako {to se<br />
albuminite, faktorite na koagulacija, imunoglobulinite i<br />
drugi;<br />
41
• drugi biolo{ki proizvodi vo gotov oblik ili vo kitovi, {to<br />
sodr`at eden ili pove}e radionukloidi (radioizotopi),<br />
podgotveni za upotreba vedna{ ili posle rekonstrukcija ili<br />
kombinacija so drugi radionukleidi;<br />
• lekovi {to sodr`at ili se izraboteni od genetski<br />
modificirani organizmi;<br />
• proizvodi {to sodr`at rastvori za perenteralna ishrana;<br />
• proizvodi {to sodr`at rastvori za ~uvawe na organi;<br />
• proizvodi {to sodr`at rastvori za dijaliza;<br />
• proizvodi {to sodr`at rastvori za konzervirawe na krv i<br />
• medicinski gasovi, dezificiensi, ve{ta~ki solzi, fluorirani<br />
dentalni proizvodi, kontrastni sredstva i drugi proizvodi za<br />
dijagnosticirawe {to se vnesuvaat vo organizmot;<br />
2. Oficinelni preparati - proizvodi {to se izrabotuvaat vrz<br />
osnova na monografija ili oficinelna proskripcija propi{ana so<br />
va`e~kata farmakopeja ili drugi farmakopeji i se nameneti za<br />
upotreba kaj odreden pacient vozdravstvenata organizacija;<br />
3. Homeopatski lekovi-proizvodi {to se izgotvuvaat od osnovniot<br />
rastvor na aktivnata supstancija, vo soglasnost so postapkata za<br />
homeopatsko proizvodsstvo, a go nosat latinskoto ime na<br />
supstancijata od koja e izraboten osnovniot rastvor so nazna~en<br />
stepen na razreduvaweto, a se nameneti isklu~itelno za oralna ili<br />
nadvore{na upotreba;<br />
4. Grani~ni proizvodi na koi im se pripi{uva svojstvo na lek ili<br />
pak im se deklarira terapevtska indikacija;<br />
5. Opojni drogi i psihotropni supstancii sodr`ani vo Listata na<br />
ratifikuvanite me|unarodni konvencii za spojni drogi i<br />
psihotropni supstancii 1961 i 1971 na OON.<br />
PRILOG 2<br />
Pomo{ni lekoviti sredstva vo smisla na Zakonot, se proizvodi so<br />
slabo dejstvo koi se upotrebuvaat tradicionalno, a se nameneti<br />
isklu~ivo za oralna ili nadvore{na upotreba, izraboteni ili<br />
proizvedeni od supstancii od rastitelno, `ivotinsko ili mineralno<br />
poteklo, so kontroliran kvalitet i terapevtska efikasnost, koja ne<br />
mora da bide i nau~no doka`ana. (~l. 3 st. 1 od Zakonot).<br />
Pomo{ni lekoviti sredstva, vo smisla na prethodniot stav se:<br />
1. ~aevi so terapiska indikacija<br />
2. me{avini na ~aevi so terapiska indikacija<br />
3. pudri<br />
42
4. ekstrakti<br />
5. tinkturi<br />
6. rastvori za le}i<br />
7. masti<br />
8. kremi<br />
Vo grupata na lekovi i pomo{ni lekoviti sredstva spa|aat i site<br />
preparati {to sodr`at vitamini i minerali vo site formi i<br />
pakuvawa za proda`ba na malo (tarifen broj 3004 50 10 00) so<br />
soodvetna terapevtska efikasnost.<br />
PRILOG 3<br />
Medicinski pomagala vo smisla na Zakonot se instrumenti, aparati,<br />
aplikatori i drugi proizvodi i nivnite pridru`ni delovi, {to<br />
nemaat farmakolo{ka, metaboli~ka ili imunolo{ka aktivnost, a koi<br />
vo soglasnsot so upatstvata se upotrebuvaat samostojno ili vo<br />
kombinacija, kaj lu|eto ili `ivotnite, a slu`at za:<br />
• otkrivawe, prevencija, sledewe ili lekuvawe na bolestite ili<br />
ubla`uvawe na nivnite simptomi;<br />
• otkrivawe, prevencija, sledewe ili ubla`uvawe posledicite<br />
od povreda ili anatomsko, odnosno funkcionalno poremetuvawe<br />
odnosno nadopolnuvawe;<br />
• nadopolnuvawe ili zamena na anatomski del od teloto ili<br />
fiziolo{ki proces;<br />
• kontrolirawe na fortilizacija i za{tita od polovi zarazni<br />
bolesti;<br />
• primena na lekot (~l. 3 st. 1 od Zakonot).<br />
Medicinski pomagala vo smisla na prethodniot stav se:<br />
1. zavoen materijal, sredstva za {iewe rani, sredstva za spre~uvawe na<br />
krvarewe (vata i proizvodi od vata, gaza i proizvodi od gaza, zavoi,<br />
leplivi adhezivni flasteri, hirur{ki konec i drugi sredstva za<br />
{iewe rani i spre~uvawe na krvarewe);<br />
2. stomatolo{ki materijal {to neposredno doa|aat vo dopir so tkivoto<br />
na usnata {uplina i tkivoto na zabite (materijali za mehani~ko<br />
popolnuvawe, stomatolo{ka protetika i sli~no);<br />
3. proizvodi {to po hirur{ki pat se vgraduvaat vo organizmot<br />
(ve{ta~ki zglobovi, srcevi id rugi protezi, elektronski stiumlatori<br />
na srcevata rabota, mehani~ki sredstva za za{tita od bremenost,<br />
materijal za osteosinteza, intraskularni le}i, stentovi i sli~no);<br />
4. medicinski pribor za ednokratna ili pove}ekratna upotreba (igli,<br />
{pricevi, pribor za zemawe i davawe krv i infuzija, pibor za<br />
dijaliza, katetri, sondi, tubusi i traheostomski kanali, penkala za<br />
insulin i drugi pumpi, pribor za ve{ta~ko di{ewe i sli~no);<br />
5. dijagnosti~ki sredstva {to ne se vnesuvaat vo organizmot;<br />
6. drugi proizvodi.<br />
43
A-5-15-4 Uvoz na lekovi i pomo{ni lekoviti sredstva<br />
Uvozot na na lekovi i pomo{nite lekoviti sredstava se vr{i vrz<br />
osnova na Odobrenie za uvoz izdadeno od Ministerstvoto za<br />
zdravstvo- Biro za lekovi. Primerok od obrazecot na Odobrenieto<br />
za uvoz e daden vo Prilog br. 1.<br />
Poradi faktot {to Odobrenieto za uvoz ima rok na va`nost {est<br />
meseci od denot na izdavawe, mo`e da se slu~i istiot dokument da<br />
bide podnesen pove}e pati pred carinskiot organ, se do kone~no<br />
izcrpuvawe na koli~inite. Vo vakvi slu~ai uvoznikot ili negoviot<br />
zastapnik do carinskiot organ treba da go dostavat originalniot<br />
primerok od Odobrenieto za uvoz i fotokopija od istiot. Na<br />
originalot i fotokopijata carinskiot organ }e ja otpi{e uvezenata<br />
koli~ina, so evidentirawe na broj na deklaracija, datum i carinska<br />
ispostava. Fotokopija zadr`uva vo deklaracijata, a originalot go<br />
vra}a na strankata, se do kone~noto iscrpuvawe koga carinskiot<br />
organ }e go poni{ti iscrpenoto Odobrenie za uvoz i istoto }e go<br />
zadr`i vo carinskata deklaracija.<br />
Pri postapkata na uvozno carinewe na lekovi i pomo{ni lekoviti<br />
sredstva koi se predmet na uvoz pokraj Odobrenie za uvoz, uvoznikot<br />
ili negoviot zastapnik treba da prilo`i eden od slednite<br />
dokumenti vo koi }e bidat navedeni nivnite seriskite broevi:<br />
1. paking lista so seriski broevi od stranskiot proizvoditel ili<br />
distributer ili<br />
2. specifikacija na seriski broevi na farmacevtskite proizvodi,<br />
vo slu~aj koga vo paking listata nema navedeni seriski broevi ili<br />
3. sertifikat za kvalitet so seriski broj na proizvodot izdaden<br />
od stranskiot proizvoditel<br />
Uvoznikot ili negoviot zastapnik e dol`en da prilo`i eden od<br />
navedenite dokumenti i toa vo dva primeroka. Carinskiot organ<br />
treba da go evidentira na dvata primeroka brojot na Odobrenito<br />
za uvoz, spored koj se vr{i uvozot i da stavi pe~at i faksimil, kako<br />
i broj na ECD za uvoz i datum na uvoz. Originalniot zaveren<br />
primerok se vra}a na strankata, a vtoriot primerok se zadr`uva vo<br />
deklaracijata zaedno so drugite dokumenti za uvoz.<br />
44
Prilog br. 1<br />
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA ZDRAVSTVO<br />
Br. hhhh _______ 2005 godina<br />
Skopje<br />
Vrz osnova na ~len 101 stav 2 od Zakonot za lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinskite<br />
pomagala ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija", br. 21/98), kako i ~len 2 stav 1 to~ka 1 od<br />
Odlukata za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz ("Sl. vesnik na RM" br. 91/2004),<br />
Ministerstvoto za zdravstvo, postapuvaj}i po baraweto br. hhhhh od 07.03.2005 godina na HHHHHH .<br />
od - Skopje, donese<br />
O D O B R E N I E<br />
za uvoz na lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski pomagala<br />
SE ODOBRUVA UVOZ na lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski pomagala i toa:<br />
Tarifna<br />
oznaka<br />
Naimenuvawe<br />
na stokata<br />
Trgovsko ime na stokata<br />
Koli~ina<br />
/pakuvawe<br />
Edine~na<br />
cena<br />
EUR<br />
Vkupno<br />
vo<br />
valuta<br />
EUR<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Bismofalk tabl. 150 mg x 100 100 7,20 720,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Salofalk tabl. 500mg x 100 200 35,80 7.160,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Salofalk tabl. 250mg x 100 100 17,90 1.790,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Salofalk supp.500mg x 10 300 7,70 2.310,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Salofalk supp.500mg x 30 50 45,00 2.250,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Salofalk klizmi 4g/60g x 7 20 32,80 656,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Mucofalk jabolko 150g 100 7,38 738,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Mucofalk portokal 150 g 100 7,38 738,00<br />
3004 90 19 00 lekovi, drugo Ursofalk caps. 250 mg x 50 500 15,40 7.700,00<br />
VKUPNO:<br />
Pro/faktura, broj i datum:<br />
Uvoznik:<br />
Stranski proizvoditel:<br />
Stranski dobavuva~:<br />
497856 od 25.02.2005 godina<br />
HHHHHHHH od HHHHHH<br />
Dr.FALK PHARMA GmbH - Germanija<br />
Dr.FALK PHARMA GmbH - Germanija<br />
10.666,00<br />
Korisnik: HHHHHHHH od HHHHHHH<br />
Mati~en broj na korisnikot: 00000000<br />
45
A-5-15-5<br />
Vra}awe na izvezena stoka - lekovi<br />
Vrz osnova na napraveni kontroli i uvid vo carinskite<br />
deklaracii konstatrano e deka pri vra}awe na predhodno<br />
izvezena stoka - lekovi, vo uvoznite carinski deklaracii ne se<br />
prilo`eni dozvoli od Ministerstvoto za zdravstvo-Biro za<br />
lekovi, {to predstavuva povreda koja proizleguva od Zakonot<br />
za proizvodstvo i promet so opojni drogi i psihotropni<br />
supstanci, Zakonot za lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i<br />
medicinski pomagala.<br />
Soglasno Zakonot za proizvodstvo i promet so opojni drogi<br />
(Slu`ben list br. 13/91) uvozot i izvozot na lekovi koi<br />
sodr`at opojni drogi i psihotropni supstanci se vr{i<br />
isklu~ivo so dozvola koja ja izdava Ministerstvoto za<br />
zdravstvo- Biro za lekovi. Osven toa soglasno Zakonot za<br />
lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski pomagala (<br />
Slu`ben vesnik na RM br. 21/1998) predviduva pri uvoz na<br />
navedenata stoka uvoznikot da prilo`i odobrenie za uvoz od<br />
Ministerstvo za zdravstvo-Biro za lekovi.<br />
Koga pratkata od lekovi koja predhodno bila izvezena povtorno<br />
se uvezuva ili vra}a posle opredelen rok, neophodno e kon<br />
uvoznata deklaracija da se prilo`i Odobrenie ili Dozvola za<br />
uvoz od Ministerstvo za zdravstvo-Biro za lekovi, od pri~ina<br />
{to carinskiot slu`benik ne mo`e da pretpostavi vo kakvi<br />
uslovi se ~uvani predmetnite lekovite, dali istite se vo<br />
soodveten rok na upotreba ili dali voop{to se vra}aat istite<br />
lekovi koi bile predhodno izvezeni.<br />
Pu{taweto vo promet na vakov vid vrateni lekovi bez dozvola<br />
ili odobrenie od nadle`en organ, pretstavuva povreda soglasno<br />
navedenite zakonski propisi, a osven toa se doveduva vo<br />
pra{awe i zdravstvenata sostojba na idnite konsumenti -lica<br />
koi }e gi upotrebuvaat istite.<br />
Za odredena pratka na lekovi koja bila predhodno izvezena i<br />
posle opredelen rok se vra}a vo zemjata, Ministerstvoto za<br />
zdravstvo treba da izdade odobrenie ili dozvola za uvoz,<br />
dokolku pratkata gi ispolnuva uslovite da se vnese vo zemjata.<br />
Dokolku pak pratkata so lekovi ne gi ispolnuva uslovite za<br />
pu{tawe vo promet Ministerstvoto izdava re{enie za<br />
uni{tuvawe na stokata, koe treba da se sprovede soglasno<br />
zakonskite propisi i na tro{ok na uvoznikot.<br />
Carinskiot slu`benik ne smee vo nikoj slu~aj da pu{ti vo<br />
promet vakov vid na stoka (vrateni lekovi) bez odobrenie ili<br />
dozvola, a dokolku nadle`niot organ ima doneseno re{enie za<br />
uni{tuvawe istoto treba da se sprovede soglasno zakonskite<br />
propisi.<br />
Soglasno gorenavedenoto upatuvame na dosledna primena na<br />
zakonskite propisi. Vo sprotivno }e bidat prevzemeni<br />
soodvetni disciplinski merki.<br />
46
A-5-15-6<br />
Merki na veterinarna kontrola za lekovi, pomo{ni lekoviti<br />
sredstva i medicinski pomagala za veterinarna upotreba<br />
Soglasno Zakonot za lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski<br />
pomagala (Slu`ben vesnik na RM 21/98) uvozot na lekovi, pomo{ni<br />
lekoviti sredstva i medicinski pomagala, odnosno na supstanciite i<br />
materijalite od koi istite se proizveduvaat, za upotreba vo<br />
veterinarnata medicina se vr{i vrz osnova na odobrenie za uvoz od<br />
nadle`en organ na uprava - Uprava za veterinarstvo. Toa zna~i deka i<br />
fizi~ki lica pri vleguvaweto vo Republika Makedonija nemaat pravo<br />
da vnesuvaat lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i medicinski pomagala<br />
odnosno supstanci i materii, od koi istite se proizveduvaat, za<br />
veterinarni celi, ako ne poseduvaat odobrenie za uvoz od Upravata za<br />
veterinarstvo.<br />
Vo slu~aite koga patnikot pri vleguvaweto vo carinskoto podra~je na<br />
RM ja prijavi gorenavedenta stoka, a za istata nema odobrenie za uvoz od<br />
Upravata za veterinarstvo, vo toj slu~aj carinskiot rabotnik }e naredi<br />
stokata da se vrati vo stranstvo ili so izjava da se otstapi vo korist na<br />
buxetot na RM, pri {to }e go izvesti grani~niot veterinaren inspektor<br />
na grani~niot premin za slu~ajot.<br />
Ako pri carinska kontrola vo li~niot baga` na patnikot, koj vleguva vo<br />
zemjata se pronajdat neprijaveni lekovi, pomo{ni lekoviti sredstva i<br />
medicinski pomagala, odnosno supstanciite i materijalite od koi<br />
istite se proizveduvaat, za upotreba vo veterinarstvoto, carinskiot<br />
slu`benik treba privremeno da ja odzeme predmetnata neprijavena<br />
stoka, da so~ini zapisnik za carinski prekr{ok soglasno Carinskiot<br />
zakon, kako i da go izvesti grani~niot veterinaren inspektor za<br />
slu~ajot.<br />
47
REPUBLIKA MAKEDONIJA<br />
MINISTERSTVO ZA ZEMJODELSTVO,<br />
[UMARSTVO I VODOSTOPANSTVO<br />
UPRAVA ZA VETERINARSTVO<br />
UP I br. 11-____<br />
godina<br />
SKOPJE<br />
Po barawe na (naziv na pravnoto lice), br. (slu`ben broj od arhivskata evidencija) od<br />
(datum na priem vo arhiva) godina, za (uvoz) (izvoz) na lekovi za upotreba vo veterinarnata<br />
medicina, a vrz osnova na ~len 101 od Zakonot za lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i medicinski<br />
pomagala (Slu`ben Vesnik na Republika Makedonija 21/98) i ~len 3 to~ka 1 od Odlukata za<br />
rasporeduvawe na stoki na formi na izvoz i uvoz (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija 91/04),<br />
Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo go izdava slednoto:<br />
O D O B R E N I E<br />
za (uvoz)(izvoz) na lekovi za upotreba vo veterinarnata medicina spored prilo`enata<br />
specifikacija koja e sostaven del na ova odobrenie.<br />
Ova odobrenie va`i 90 dena od denot na negovoto donesuvawe.<br />
O D O B R E N I E<br />
za uvoz na lekovi za upotreba vo veterinarnata medicina<br />
1. 2. 3.<br />
4. 5. 6.<br />
7. 8. 9<br />
spored prilo`enata specifikacija koja e sostaven del na ova odobrenie.<br />
Ova odobrenie va`i 90 dena od denot na negovoto donesuvawe.<br />
Pravno lice<br />
podnositel na barawe:<br />
(naziv i dano~en broja na pravnoto lice)<br />
Stranski proizvoditel:<br />
Stranski izvoznik:<br />
Uvoznik:<br />
Korisnik:<br />
Namena na stokata<br />
Rok na uvoz:<br />
(naziv i adresa na proizvoditel)<br />
(naziv i adresa na stranskiot izvoznik)<br />
(naziv i adresa na uvoznik)<br />
(naziv i adresa na korisnik)<br />
(namena na stokata)<br />
(period vo koj se planira uvozot)<br />
Marina Veli~kovska ___________________________<br />
Sovetnik vo Oddelenie za veterinarni lekovi<br />
Bla`o Janevski _______________________________<br />
Rakovoditel na Oddelenie za veterinarni lekovi<br />
Odobril<br />
Sloboden ^okrevski ___________________________<br />
Direktor na Upravata za Veterinarstvo<br />
MINISTER<br />
SADULLA DURAKI<br />
Dostaveno:<br />
- Podnositel<br />
- Uprava za Veterinarstvo<br />
- PE Veterinarna Inspekcija<br />
__________________________<br />
- Carinska Uprava MF<br />
- Arhiva<br />
48
SPECIFIKACIJA za Odobrenie broj ____________________<br />
Naziv na Pravnoto Lice<br />
Dano~en broj na Pravnoto Lice<br />
rb Tarifna oznaka na<br />
desetcifreno nivo<br />
1) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />
2)<br />
3)<br />
4)<br />
5)<br />
6)<br />
7)<br />
8)<br />
9)<br />
10)<br />
Naimenuvawe na stokata spored<br />
carinska nomenklatura<br />
Trgovsko ime na stokata<br />
Edine~no<br />
Edine~n<br />
49
Opojni drogi i psihotropni supstanci<br />
A-5-5<br />
Praven osnov Prometot so drogi i psihotropni supstanci e regiliran soglano<br />
zakonot za proizvodstvo i promet na opojni drogi (Slu`ben vesnik<br />
naSFRJ 12/91), kako i soglasno Zakonot za lekovi, pomo{ni sredstva i<br />
medicinski pomagala (Sl. vesnik na Republika Makedonija broj<br />
21/1998).<br />
A-5-5-1<br />
Poim<br />
Pod opojnite drogi i psihotropni supstanci se supstanci, prirodni<br />
ili ve{ta~ki, soli i preparati izraboteni vrz osnova na ovie<br />
supstanci, so ~ija upotreba mo`e da se sozdadat sostojbi na zavisnost,<br />
{to mo`e da predizvikata o{tetuvawe na na zdravstvenata sostojba<br />
ili na drug na~in mo`e da go zagrozi ~ove~kiot integritet.<br />
Pod promet na opojni drogi i psihotropni supstanci se podrazbira<br />
uvoz, izvoz, tranzit i skladirawe.<br />
A-5-5-2<br />
Proizvodstvo i promet na opojni drogi i psihotropni supstanci mo`e<br />
da vr{i isklu~ivo samo za medicinski, vetrinarni, labaratoriski,<br />
nau~ni i nastavni celi samo vrz osnaova na dozvola /odobrenie od<br />
Ministertvo za zdravstvo.<br />
Spisokot na opojni drogite i psihotropnite supstanci e daden vo<br />
prilog 2 od Prira~nikot za carinewe. Opojnite drogi i psihotropni<br />
supstanci se vklu~eni vo listite na Konvencijata za opojni drogi od<br />
1961 godina i na Konvencijata za psihotropni supstanci od 1971<br />
godina.<br />
So ogled na toa {to vo Odlukata za rasporeduvawe na stokite na<br />
formi na izvoz i uvoz, gotovite lekovi vrz baza na opojni drogi i<br />
psihotropni supstanci pri izvoz ne se opfateni, a so cel da se<br />
po~ituva gorenavedeniot Zakon i konvenciite, potrebno e i pri uvoz/<br />
vnesuvawe/izvoz na lekovi koi sodr`at opojni drogi da bide<br />
zadol`itelno prilo`eno odobrenie/ dozvola od Ministerstvoto za<br />
zdravstvo.<br />
50
Prekurzori<br />
A-5-6<br />
Upatstvo za primena za Zakonot za prekurzori<br />
A-5-6-1 Zakonot za prekurzori (Slu`ben vesnik na RM br. 37/2004)<br />
go regulira sistemot na kontrolata i sledeweto na<br />
proizvodstvoto i prometot so prekurzorite, so cel da se<br />
spre~i zloupotreba na prekurzorite za nelegalno<br />
proizvodstvo na opojni drogi i psihotropni supstanci,<br />
kako i zaradi za{tita na `ivotot i zdravjeto na lu|eto i<br />
za{tita na `ivotnata sredina od {tetnoto vlijanie na<br />
prekurzorite.<br />
• "Prekurzor" soglasno Zakonot e klasificirani<br />
supstanci i smesi koi gi sodr`at ovie<br />
supstanci, kako i proizvodite od prirodno<br />
poteklo, od koi lesno se ekstarhiraat<br />
(izvlekuvaat) prekurzorite, vo koi ne spa|aat<br />
lekovite, farmacevtskite preparati ili drugi<br />
preparati {to sodr`at prekurzori.<br />
• Prekurzorite se rasporedeni vo tri kategorii<br />
spored prilogot daden kon ova upatstvo.<br />
Del od prekurzorite vo vtorata i tretata kategorija se<br />
rasporedeni vo grupata na otrovi, {to zna~i deka za niv<br />
}e se primenuvaat i odredbite od Zakonot za promet na<br />
otrovi.<br />
• Pekurzori mo`e da se uvezuvaat (fizi~ko da se<br />
vnesuvaat vo zemjata), izvezuvaat (fizi~ko da<br />
se iznesuvaat od zemjata) i tranzitiraat ( da<br />
se transportiraat me|u drugi zemji preku<br />
teritorija na Republika Makedonija, bez bilo<br />
kakov pretovar) samo vrz osnova na dozvola<br />
izdadena od Ministerstvoto za zdravstvo.<br />
Dozvolata za uvoz, izvoz ili tranzit se dostavuva do<br />
nadle`niot carinski organ pri podnesuvawe na<br />
soodvetnata carinska deklaracija ( ECD za uvoz, izvoz<br />
ili tranzit ili TIR Karnet). Vo carinskata deklaracija<br />
se naveduva zabele{ka deka kon nea e prilo`ena dozvola<br />
za prekurzori.<br />
A-5-6-2 Aktivnosti vo vnatre{nite carinski ispostavi<br />
• za uvozno carinewe<br />
Koga pratkata so prekurzori }e pristigne vo<br />
vnatre{nata carinska ispostava za uvozno carinewe<br />
vo ECD za uvoz se prilo`uva originalniot overeniot<br />
primerok (od vleznata grani~nata carinska ispostava)<br />
od dozvolata za uvoz. Po zavr{uvawe na voobi~aenata<br />
51
A-5-6-3<br />
A-5-6-4<br />
postapka na uvozno carinewe dozvolata za uvoz se<br />
zaveruva (so broj na utvrduvawe na uvoznata<br />
deklaracija, datum i pe~at). Fotokopija od dozvolata<br />
se zadr`uva vo delot od deklaracijata koj ostanuva vo<br />
carinskata ispostava, a originalniot zaveren<br />
primerok direkno se ispra}a do Ministerstvoto za<br />
zdravstvo.<br />
Soglasno ~lenot 7 od zakonot za prekurzori ne smee da<br />
se dozvoli nitu privremeno ~uvawe i nitu skladirawe<br />
na istite vo carinski sklad od bilo koj tip i treba<br />
vedna{ da se zapo~ne postapka za uvozno carinewe.<br />
Kazneni odredbi<br />
Vnesuvawe, uvozot, izvozot i tranzitot na prekurzori<br />
bez dozvola od Ministerstvo za zdravsto e zabraneto.<br />
Preodni odredbi<br />
• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi, do denot<br />
na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon,<br />
prodol`uvaat da vr{at promet so prekurzori<br />
navedeni vo ~len 3 od Zakonot za prekurzori<br />
(dadeni vo prilog na ova upatstvo) do<br />
usoglasuvaweto na nivnata rabota so odredbite<br />
od ovoj Zakon i propisite doneseni vrz osnova<br />
na nego.<br />
• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi se dol`ni<br />
da ja usoglasat svojata rabota vo rok od {est<br />
meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj<br />
Zakon.<br />
• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi se dol`ni<br />
da podnesat barawe za izdavawe na odobrenie za<br />
vr{ewe na promet so prekurzori vo rok od {est<br />
meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj<br />
Zakon.<br />
Ovoj upatstvo se primenuva od 22.06.2004 godina koga i<br />
Zakonot za prekurzori stapuva na sila.<br />
Prilog<br />
Prekurzorite, soglasno so ratifikuvanite me|unarodni<br />
dogovori i me|unarodnite normativi i standardi, se<br />
rasporeduvaat vo tri kategorii :<br />
1) vo prvata katagorija spa|aat supstanciite :<br />
-1- Fenil-2- Propanon ( Phenyl-2-Propanon) koj mo`e da bide<br />
ozna~en i kako Fenilaceton( Phenylacetone) ;<br />
52
- N-acetilantranilna kiselina( N-acetylanthranilic acid) koja mo`e<br />
da bide ozna~ena i kako 2-Acetamidobenzoeva kiselina ( 2-<br />
Acetamidobenzoic acid) ;<br />
- Isosafrol ( cis i trans) ( Isosafrol ( cis+trans) ;<br />
-3,4- Metilendioksifenil propanon (3,4- Methylenedioxyphenylpropane-2-on)<br />
koj mo`e da bide ozna~en i kako 1-(1,3-<br />
Benzodioksol-5-il) propan-2 on (1-(1,3-Benzodioxol-5-yl) propan-2-<br />
one) ;<br />
- Piperonal ( Piperonal) ;<br />
- Safrol ( Safrol) ;<br />
- Efedrin ( Ephedrine) ;<br />
- Pseudoefedrin ( Pseudoephedrine) ;<br />
- Norefedrin( Norephedrine) ;<br />
- Ergometrin ( Ergometrine) ;<br />
- Ergotamin ( Ergotamine) ;<br />
- Lizerginska kiselina ( Lysergic acid) i<br />
- solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga<br />
postoeweto na tie soli e mo`no ;<br />
2) vo vtorata kategorija spa|aat supstanciite :<br />
- Anhidrid na ocetna kiselina ( Acetit anhydride) ;<br />
- Fenilocetna kiselina ( Phenylacetic acid) ;<br />
- Antranilna kiselina ( Anthranilic acid) ;<br />
- Kalium permanganat ( Pottasium permanganate)<br />
- Piperedin ( Piperidine) i<br />
- Solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga<br />
postoeweto na tie soli e mo`no i<br />
3) vo treta kategorija spa|aat supstanciite :<br />
- Hlorovodorodna kiselina ( Hydrochloric acid) koja mo`e da<br />
bide ozna~ena i kako Vodoroden hlorid ( Hydgogen chloride) ;<br />
- Sulfurna kiselina ( Sulphuric acid) ;<br />
- Toluen ( Toluene) ;<br />
- Etil eter ( Ethyl ether) koj mo`e da bide ozna~en i kako i<br />
kako Dietil eter ( Diethyl ether) ;<br />
- Aceton ( Acetone) i<br />
- Metil etil keton ( Methylethylketone) ( MEK) koj mo`e da<br />
bide ozna~en i kako Butanon ( Butanone)<br />
Prekurzorite od ovoj prilog od to~ka 2) alinei 1, 2 i 4 i od<br />
to~ka 3) alinei 1, 2, 3, 4 i 5 se rasporedeni i vo grupa na otrovi<br />
soglasno so propisite za otrovi.<br />
Spisokot na prekurzori e daden vo Prilog 2 od Prira~nikot<br />
za tarifa za ~ii promet e potrebna dozvola od Ministerstvo za<br />
zdravstvo<br />
53
A-5-7<br />
Otrovi<br />
A-5-7<br />
Uvoz na otrovi<br />
Pravna osnova So Zakonot za promet na otrovi ("Slu`ben list na SFRJ"<br />
br. 13/1991 god) i so Zakonot za prevoz na opasni materii<br />
("Slu`ben list na SFRJ" br. 27/1990 god.) e reguliran uvozot,<br />
izvozot, prevozot i tranzitot na otrovite.<br />
Pod otrovi se podrazbiraat supstanciite od prirodno ili<br />
sinteti~ko poteklo i preparatite proizvedeni od tie<br />
supstancii koi, vneseni vo organizmot ili vo dopir so<br />
organizmot mo`at da gi zagrozat `ivotot ili zdravjeto na<br />
lu|eto ili {tetno da deluvaat vrz `ivotnata sredina (^len<br />
2 od "Zakonot za prometot na otrovi" Sl.list na SFRJ br.<br />
13/91).<br />
A-5-7-1-1<br />
UVOZ NA OTROVI<br />
Otrov mo`e da se uvezuva ako uvoznikot pribavil od<br />
Ministerstvoto za zdravstvo odobrenie deka prometot<br />
na otrovot e dozvolen na teritorijata na Republika<br />
Makedonija.<br />
Organite na carinskata slu`ba ne mo`at da vr{at<br />
carinewe na otrovot bez odobrenie od Ministerstvoto<br />
za zdravstvo (^len 39 od "Zakonot za prometot na<br />
otrovi" Sl.list na SFRJ br. 13/91).<br />
Ako so "Zakonot za prometot na otrovi" poinaku ne e<br />
opredeleno, se zabranuva prometot (uvoz,izvoz,<br />
proda`ba i sekoj drug na~in na pu{tawe na otrovite vo<br />
promet) na slednite otrovi:<br />
54
- aldrin,<br />
- dieldrin,<br />
- heksahlorobenzen,<br />
-heksahlorocikloheksan(tehni~ki); sotrgovsko<br />
ime LINDAN.<br />
Zabranata va`i za site izomeri osven gama<br />
izomerot.<br />
- heptahlor,<br />
- hlordan,<br />
- hlordimeform,<br />
- leptofos,<br />
- natrium fluoracetat,<br />
- oloven arsenat i preparati proizvedeni od tie<br />
materii.<br />
-benzen i preparati vo koi sodr`inata na<br />
benzen iznesuva pove}e od 1% zafatnina<br />
Oddelni otrovi mo`e da se upotrebuvaat vo<br />
industriskoto proizvodstvo, vo soglasnost so<br />
propisite koi gi donesuva Ministerstvoto za<br />
ekonomija po prethodna dobiena soglasnost od<br />
Ministerstvoto za zdravstvo (~len 12 od Zakonot za<br />
promet na otrovi ("Slu`ben list na SFRJ" br. 13/1991<br />
god.).<br />
Listata na otrovi {to mo`at da se pu{taat vo promet e<br />
objavena vo "Slu`ben list na SFRJ" br. 58/82, 7/84,<br />
9/86, 18/87 i 33/88.<br />
Pravilnikot za ozna~uvawe na otrovite {to na<br />
doma{niot pazar se pu{taat vo promet e objaven vo<br />
"Slu`ben list na SFRJ" br.13/86<br />
Vo slu~aj da se uvezuvaat proizvodi na koi od strana na<br />
proizvoditelot e staven simbolot koj ozna~uva otrov<br />
ili proizvodi vo ~ija trgovska deklaracija e navedeno<br />
deka sodr`at otrovi, odnosno deka pretstavuvaat<br />
otrovi a istite ne se navedeni vo spisokot na otrovi,<br />
uvoznoto carinewe mo`e da se izvr{i samo so<br />
odobrenie za uvoz od Ministerstvoto za zdravstvo.<br />
Dokolku prizvodite vo svojot sostav sodr`at otrov vo<br />
koli~estvo koe spored Lista V, VI i VII (Pravilnik za<br />
55
uslovite vo pogled na zdravstvenata ispravnost na<br />
predmetite za op{ta upotreba {to mo`at da se pu{taat<br />
vo promet objaven voSl. List na SFRJ br. 26/83 ), se<br />
smetaat za predmeti od op{ta upotreba, koi ne vlijaat<br />
{tetno na zdravjeto na lu|eto, Ministestvoto za<br />
zdravstvo }e izdade izvestuvawe do Carinskata uprava<br />
za nepre~en uvoz na konkretniot proizvod.<br />
Sredstvata za za{tita na rastenijata mo`at da se<br />
pu{taat vo promet vrz osnova na postojana, privremena<br />
i vonredna dozvola izdadena od Ministerstvoto za<br />
zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo (^len 39).<br />
Postojanata i privremenata dozvola za pu{tawe vo<br />
promet na sredstvata za za{tita na rastenijata se<br />
izdava vrz osnova na fizi~ki, hemiski i biolo{ki<br />
ispituvawa, kako i re{enie za rasporeduvawe vo grupa<br />
na otrovi izdadeno od Ministerstvoto za zdravstvo<br />
(^len 41 i 43 od Zakonot za za{tita na rastenijata”, Sl<br />
vesnik na RM 25/98).<br />
Spisokot i sekoja izmena i dopolnuvawe na sredstvata<br />
za za{tita na rastenijata za koja e izdadena dozvola za<br />
pu{tawe vo promet, se objavuva vo Sl. Vesnik . (^len 47<br />
od “ Zakonot za za{tita na rastenijata”, Sl vesnik na<br />
RM 25/98)<br />
Za lekovite koi sodr`at otrovi i otrovite koi se<br />
upotrebuvaat za laboratoriski ili nau~no<br />
istra`uva~ki celi e potrebno odobrenie za uvoz od<br />
Ministerstvoto za zdravstvo soglasno ~len 101 od<br />
Zakonot za lekovite, pomo{nite lekoviti sredstva i<br />
medicinskite pomagala ("Slu`ben vesnik na RM" br.<br />
21/1998 god.).<br />
Vo prilog 7 od Prira~nikot za carinewe daden e<br />
spisok na otrovi koi mo`at da se stavat vo promet so<br />
Odobrenie od Ministerstvoto za zdravstvo vo<br />
soglasnost so Ministerstvoto za vnatre{ni raboti<br />
56
@ivotna sredina<br />
A-5-8<br />
A-5-8-1 - @ivotna sredina op{to<br />
Zakonot za `ivotna sredina koj e objaven vo ″ Slu`ben vesnik na<br />
R.M. broj 53 od 2005 godina″, gi regulira pravata i obvrskite na<br />
pravnite i fizi~kite lica, kako i nadle`nite organi vo pogled<br />
na za{tita i unapreduvawe na `ivotnata sredina. Zaradi<br />
za{tita i unapreduvawe na `ivotnata sredina pokraj primenata<br />
na ovoj op{t zakon, }e se primenuvaat i odredbite od pove}e<br />
pooddelni zakononi za odredeni oblasti (zakon za vodi; zakon za<br />
vozduh; zakon za otpad; biolo{lka raznovidnost i prirodno<br />
bogatstvo, za{tita na ozonskata obvivka i joniziera~ko i<br />
nejonizira~ko zra~ewe i dr).<br />
So zakonot za `ivotna sredina se predviduva<br />
zabrana/ograni~uvawe na promet na oddelni proizvodi dokolku<br />
so niv se zagrozuva `ivotnata sredina i prirodata ili zdravjeto<br />
na lu|eto. Istite mo`e da se vnesuvaat isku~ivo do dozvola od<br />
Ministerstvo za `ivotna sredina i prostorno planirawe<br />
Zabrana na uvoz na:<br />
• Otpadni, opasni, {tetni i radioakivni i otpadni<br />
materii<br />
• Za{titeni divi `ivotni i rastenija<br />
• Biolo{ki nerazgradlivi supstanci i pesticidi {to<br />
sodr`at polifosfati<br />
• Zabraneti tehnologii i tehnolo{ki linii od<br />
ekolo{ki pri~ini<br />
• Supstanci koi ja o{tetuvaat ili osiroma{uvaat<br />
ozonskata obvivka<br />
• Spored Zakonot za otpad postoi zabrana za /uvoz i vlez vo zemjata<br />
na opasen otpad<br />
• Isklu~eni od zabrana mo`at da bidat otpadi koi mo`e bezbedno da<br />
se recikliraat ili reupotrebat ako za istite Ministertvoto za<br />
`ivotna sredina izdade dozvola /soglasnost za vnesuvawe /uvoz<br />
/izvoz<br />
Za navedenite stoki mo`e da se dozvoli uvoz ako za istite e<br />
prilo`ena dozvola od Ministertvoto za `ivotna sredina.<br />
Vo Prira~nikot za carinewe stokite koi se predmet na uvoz, koi<br />
se ozna~eni so D4 kako i stokite navedeni vo Prilozite: Prilog<br />
3-Spisok na supstanci {to ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka;<br />
Prilog 4 - Spisok na zagrozeni vidovi divi `ivotni ; Prilog 5-<br />
Spisok na zagrozeni vidovi na rastenija; Prilog 6-Spisok na<br />
zagrozeni gabi, potrebno e pri postapkata na uvozno carinewe da<br />
se prilo`i dozvola za uvoz od Ministertvo za `ivotna sredina i<br />
prostorno planirawe.<br />
57
A-5-8-2<br />
NADOMESTOCI KOI SE NAPLA]AT PRI UVOZ<br />
Praven osnov Soglasno ~lenot 179 to~ka 7, ~lenot 183, 184 i 185 od Zakonot za<br />
`ivotna sredina, koj e objaven vo Slu`ben vesnik na R.M. broj 53<br />
od 2005 godina, kako i Odlukata za opredeluvawe na proizvodite<br />
za koi se pla}aa nadomestok pri promet, uvoz/izvoz, koja e<br />
objavena vo Slu`ben vesnik na RM br. 75 od 2005 godina,<br />
propi{ani se nadomestoci koi }e se naplatuvaat pri uvoz i<br />
istite }e zapo~nat da se primaenuvaat od 01.01.2006 godina.<br />
A-5-8-2-1 Vidovi na stoki za koi }e se naplatuvaat nadomestoci:<br />
a)upotrebuvani patni~ki avtomobili i drugi motorno vozila<br />
za prevoz na lica i prevoz na stoka<br />
b) cigari, puri i cigarilosi {to sodr`at tutun<br />
v) nafteni derivati<br />
g) kesi i vre}i od polimeri na etilen i drugi plasti~ni masi<br />
A-5-8-2-2 Obvrznici za pla}awe na nadomestocite<br />
Kako obvrznici za pla}awe na nadomestoci pri uvoz se<br />
uvoznicite (pravni ili fizi~ki lica) na navedenite stoki.<br />
Nadomestokot go naplatuva carinskiot organ pri naplata na<br />
drugite uvozni dava~ki, a se uplatuva na soodvetnata uplatna<br />
smetka vo ramkite na trezorskata smetka.<br />
A-5-8-2-3-Iznos na nadomestok koj se napla}a pri uvoz na<br />
a) upotrebuvani patni~ki avtomobili i drugi motorno vozila<br />
za prevoz na lica i prevoz na stoka<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz na upotrebuvani<br />
motorni vozila za prevoz na deset i pove}e lica, vklu~uvajki go i<br />
voza~ot (avtobusi), od slednite tarifnite broevi na Carinskata<br />
tarifa<br />
8702 10 19 00<br />
8702 10 99 00<br />
8702 90 19 00<br />
8702 90 39 00<br />
iznesuva 6 000,00 den/par~e<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz na upotrebuvani<br />
patni~ki avtomobili, so vnatre{no sogoruvawe so palewe so pomo{<br />
na sve}i~ki, so zafatnina na cilinderot:<br />
• {to ne nadminuva 1 000 sm 3 , od tarifniot broj na<br />
Carinskata tarifa 8703 21 90 00, iznesuva 2 500,oo<br />
den/par~e,<br />
58
• {to nadminuva 1 000 sm 3 , no ne nadminuva 1 500 sm 3 , od<br />
tarifen broj 8703 22 90 00 na Carinskata tarifa, iznesuva<br />
3 500,00 den/par~e,<br />
• {to nadminuva 1 500 sm 3 , no ne nadminuva 3 000 sm 3 , od<br />
tarifnite broevi 8703 23 90 10, 8703 23 90 20 i 8703 23 90<br />
90 na Carinskata tarifa, iznesuva 4 000,00 den/par~e,<br />
• {to nadminuva 3 000 sm 3 , od tarifen broj 8703 24 90 00 na<br />
Carinskata tarifa, iznesuva 5 000,00 den/par~e<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz na upotrebuvani<br />
patni~ki avtomobili, so klipni motori so vnatre{no sogoruvawe<br />
na palewe so pomo{ na kompresija (dizel i poludizel), so zafatnina<br />
na cilinderot:<br />
• {to ne nadminuva 1 500 sm 3 , od tarifnite broevi 8703 31<br />
90 10 i 8703 31 90 90 na Carinskata tarifa, iznesuva 4<br />
000,00 den/par~e,<br />
• {to nadminuva 1 500 sm 3 no nenadminuva 2 500 sm 3 , od<br />
tarifnite broevi 8703 32 90 10 i 8703 32 90 90 na<br />
Carinskata tarifa, iznesuva 5 000,00 den/par~e,<br />
• {to nadminuva 2 500 sm 3 , od tarifnite broevi 8703 33 90<br />
10 i<br />
8703 33 90 90 na Carinskata tarifa, iznesuva 6 000,00<br />
den/par~e.<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz na upotrebuvani<br />
motorni vozila za prevoz na stoka, so klipen motor na vnatre{no<br />
sogoruvawe na palewe so pomo{ na kompresija (dizel i poludizel),<br />
so bruto masa:<br />
• {to ne nadminuva 5 t, od tarifnite broevi 8704 21 39 00<br />
i 8704 21 99 00 na Carinskata tarifa, iznesuv<br />
7 500,00 den/par~e,<br />
• {to nadminuva 5 t, no ne nadminuva 20 t, od tarifniot<br />
broj 8704 22 99 00 na Carinskata tarifa, iznesuva 10<br />
000,00 den/par~e,<br />
• {to nadminuva 20 t, od tarifniot broj 8704 23 99 00 na<br />
Carinskata tarifa, iznesuva 12 500,00 den/par~e.<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz na upotrebuvani<br />
motorni vozila za prevoz na stoka, so klipen motor na vnatre{no<br />
sogoruvawe na palewe so pomo{ na sve}i~ki, so bruto masa:<br />
• {to ne nadminuva 5 t, od tarifnite broevi 8704 31 39<br />
00 i 8704 31 99 00 na Carinskata tarifa, iznesuva<br />
6 000,00 den/par~e,<br />
• {to nadminuva 5 t, od tarifen broj 8704 32 99 00 na<br />
Carinskata tarifa, iznesuva 8 500,00 den/par~e.<br />
59
) cigari, puri i cigarilosi {to sodr`at tutun<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz na tutunski<br />
prerabotki iznesuva za:<br />
• za edna uvezena cigara {to sodr`i tutun, od tarifnite broevi<br />
2402 20 10 00 i 2402 20 90 00, iznesuva 0,05 den/par~e i<br />
• za edna uvezena pura ili cigarilos {to sodr`i tutun, od<br />
tarifnata oznaka 2402 10 00 00, iznesuva 0,0160 den/par~e.<br />
v) nafteni derivati<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz i proizvodstvo na<br />
nafteni derivati za:<br />
• motoren benzin i toa:<br />
-motoren benzin so sodr`ina na olovo povisoka od 0,013 g/l od<br />
tarifnite broevi 2710 11 51 00 i 2710 11 59 00 i avionski<br />
benzin, od tarifen broj 2710 11 31 00 iznesuva 0,15 den/litar,<br />
odnosno 0,198 den./kg<br />
-bezoloven benzin so sodr`ina na olovo do 0,013 g/l, od<br />
tarifnite broevi 2710 11 41 00, 2710 11 45 00 i 2710 11 49 00,<br />
iznesuva 0,08 den/litar gasno maslo, i toa za upotreba kako:<br />
- dokolku gasnoto maslo se koristi kako gorivo za dizel<br />
motori, od tarifnite broevi 2710 19 41 00, 2719 19 45 00 , 2710<br />
19 4910 i 2710 19 4990 iznesuva 0,03 den/litar odnosno 0,035<br />
den/kg<br />
- dokolku gasnoto maslo se koristi kako maslo za gorewe -<br />
ekstra lesno, od tarifnite broevi 2710 19 41 00, 2710 19 45 00,<br />
2710 19 4910 i 2710 19 49 90 iznesuva 0,04 den/litar , odnosno<br />
0,047 den/kg<br />
• maslo za gorewe M 1 (mazut) i M 2 (mazut), od tar. broj 2710 19 61<br />
00 , 2710 19 63 00, 2710 19 65 00 i 2710 19 69 00 iznesuva 0,05<br />
den/kg.<br />
g) kesi i vre}i od polimeri na etilen i drugi plasti~ni masi<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se napla}a za plastika i plasti~ni<br />
proizvodi iznesuva:<br />
• vre}i i }esi za transport ili pakuvawe na stoka od polimeri na<br />
etilen so tarifen broj 3923 21 00 00<br />
• vre}i i }esi za transport ili pakuvawe na stoka od drugi<br />
plasti~ni masi so tarifen broj 3923 29 10 00 i 3923 29 90 00<br />
iznesuva 10,00 den/kg<br />
Naplatata na nadomestokot se vr{i na neto te`inata koja mora da<br />
bide identi~na so deklariranata koli~ina vo edinica merka<br />
(rubrika 38=rubrika 41 na ECD).<br />
60
Nadomestokot za navedenite stoki koi se uvezuvaat, vleguva vo<br />
dano~nata osnovica za presmetuvawe na DDV i istiot se napla}a<br />
pri carinewe na istite, zaedno so presmetaniot iznos na uvoznite<br />
dava~ki, a se uplatuva na soodvetnata uplatna smetka vo ramkite na<br />
trezorskata smetka.<br />
A-5-8-2-4 Na~in na popolnuvawe na rubrikite vo ECD za uvoz<br />
Koga se presmetuva i napla}a ovoj nadomestok, vo prvata kolona na<br />
rubrikata 47 na ECD (edinstven carinski dokument) treba da se<br />
zapi{e {ifrata "F30". Nadomestokot prestavuva del od vkupniot<br />
zbir na carinskiot dolg iska`an vo ECD i se napla}a na ista<br />
smetka zaedno so drugite dava~ki koi se napla}aat pri carineweto.<br />
Pri uvozno carinewe nadomestokot se pla}a za proizvodi koi se<br />
deklarirani za redoven uvoz i pu{tawe vo sloboden uvoz so<br />
{ifra za vid na postapka (rubrika 37 na ECD) "40"<br />
Oddelenieto za naplata, buxet, garancii i analiza pri<br />
Centralnata uprava, sobranite sredstva na ime na nadomestok gi<br />
uplatuva na soodvetna uplatna smetka vo ramkite na trezorskata<br />
smetka.<br />
A-5-8-2-5 Vra}awe na uplateni nadomestoci<br />
Vo slu~aj na izvoz na tutunski proizvodi, nafteni derivati i kesi<br />
i vre}i od polimeri na etiken ili od drugi plasti~ni masi, za koi<br />
prethodno se plateni navedenite nadomestoci, obvrznikot ima<br />
pravo na vra}awe na uplateniot nadomestok za izvezenata<br />
koli~ina na proizvodi. Baraweto za vra}awe na plateniot<br />
nadomestok se podnesuva do Ministerstvoto za `ivotna sredina.<br />
61
A-5-8-3<br />
Za{tita od jonizira~ki zra~ewa i za nuklearna<br />
sigurnost<br />
Spored Zakonot za jonizira~ki zra~ewa i nuklearna sigurnost<br />
zabranet e vnesuvawe, uvoz izvoz i tarnzit na radioaktiven i<br />
nuklearen materijal i otpadoci od ovoj vid na materijal, kako i<br />
voop{to tela koi emitiraat jonozira~ki zra~ewa.<br />
So isklu~ok na opredeleni koli~estva koi se nameneti vo<br />
industrijata, medicinata i za nau~ni i istra`uva~ki celi<br />
mo`at da se uvezuvaat izvezuvaat ili tranzitoiraat samo vrz<br />
osnova na dozvola od Direkcijata za radiaciona sigurnost, kako<br />
i vrz osnova na Licenca na subjektite koi se ovlasteni da vr{at<br />
vakov vid na promet.<br />
A-5-8-3-1 Merewe na radijacija na staro `elezo<br />
So dopis br. 13-3859/2 Ministerstvoto za `ivotna sredina i<br />
prostorno planirawe Carinskata Uprava izvestena e deka se<br />
sproveduvaat zasileni merki za kontrola na vnesuvawe na staro<br />
`elezo vo Republika Makedonija vo pogled na radiolo{ka<br />
ispravnost., soglasno Zakonot za jonizira~ko zra~ewe. Pri toa e<br />
opredeleno slednoto:<br />
Pri uvoz na staro otpadno `elezo vo Republika Makedonija pri<br />
priemot na carinskata deklaracija na cariniskiot organ<br />
ZADOL@ITELNO MORA DA MU SE PREZENTIRA<br />
Izve{taj za izvr{enite merewa na lice mesto na ambientalen<br />
dozen ekvivalent na jonizira~ko zra~ewe koj go izdava<br />
Republi~ki zavod za zdravstvena za{tita (primer na Izve{tajot<br />
e dadeno vo Prilog) od koj se gleda deka vrednosta na izvr{enoto<br />
merewe e prifatliva za uvoz na staro otpadno `elezo vo R.<br />
Makedonija.<br />
Pri vnesuvawe na staro otpadno `elezo vo Republika<br />
Makedonija grani~nite carinski ispostavi treba da gi upatuvaat<br />
prevoznite sredstva za merewe na radioaktivno zra~ewe na<br />
prviot terminal i toa:<br />
a) Vo patniot soobra}aj:<br />
- pri vnesuvawe od CI Blaci vo CI Terminal Skopje;<br />
- pri vnesuvawe od CI Tabanovce vo CI Kumanovo;<br />
- pri vnesuvawe od CI Deve Bair vo CI Deve Bair<br />
- pri vnesuvawe od CI Novo Selo vo CI Strumica<br />
-pri vnesuvawe od CI Bogorodica vo CI @elezni~ka stanica<br />
Gevgelija<br />
- pri vnesuvawe od CI Mexitlija vo CI Bitola<br />
- pri vnesuvawe od CI ]afasan vo CI Struga<br />
62
Na ostanatite Carinski ispostavi ne se dozvoluva vnesuvawe na<br />
staro otpadno `elezo.<br />
Dokolku vo gorenavedenite vnatre{ni carinski ispostavi<br />
uvoznikot ne podnese soodvetna carinska deklracija za<br />
uvoz/reeksport mo`e da se odobri tranzitna carinska postapka<br />
do druga vnatre{na carinska ispostava edinstveno dokolku kon<br />
istata se prilo`i Izve{tajot za izvr{eni merewe naveden vo<br />
to~ka 1. Vo ovoj slu~aj fotokopija od Izve{tajot se zadr`uva vo<br />
CI vo koja }e zapo~ne tranzitnata postapka, a originalot od<br />
Izve{tajot se zadr`uva vo CI vo koja }e se izvr{i carineweto<br />
pri uvoz ili reeksport.<br />
b) Vo `elezni~kiot soobra}aj merewata treba da se vr{at vo CI<br />
@elezni~ka stanica Gevgelija pri vnesuvawe na staro `elezo od<br />
Grcija, vo CI Tabanovce pri vnesuvawe na staro `elezo od<br />
Srbija i Crna Gora i vo CI Volkovo pri vnesuvawe na staro<br />
`elezo od Srbija i Crna Gora (vo delot na Kosovo).<br />
3. Vo slu~aite koga pri od izve{tajot za izvr{eno merewe }e se<br />
utvrdki deka stokata ne e prifatliva za uvoz vo Republika<br />
Makedonija treba da se postapi kako so stoka ~ij uvoz e zabranet<br />
soglasno ~len 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87 to~ka 2), od<br />
Carinskiot zakon i istata treba da se vrati vo stranstvo.<br />
63
A-5-8-4 Nasoka za primena na Naredbata za zabrana na<br />
proizvodstvo, promet i upotreba na detergenti za ma{insko<br />
perewe na tekstilni proizvodi so sodr`ina na fosfor vo<br />
organska ili neorganska forma so nad 0,5% te`inski<br />
Praven osnov: Soglasno ~lenot 20 od Zakonot za za{tita i unapreduvawe na<br />
`ivotna sredina i prirodata (69/96, 3/99,41/2000,96/2000 i<br />
45/2002) ministerot za `ivotna sredina i prostorno<br />
planirawe vo soglasnost so ministerot za zdravstvo,<br />
ministerot za vnatre{ni raboti, ministerot za zemjedelstvo,<br />
{umarstvo i vodostopanstvo i ministerot za ekionomija<br />
donese Naredba za zabrana na proizvodstvo, promet i upotreba<br />
na detergenti za ma{insko perewe na tekstilni proizvodi vo<br />
doma}instavata, so sodr`ina na fosfor vo organska ili<br />
neorganska forma so nad 0,5% te`inski ( objavena vo<br />
Slu`ben vesnik na RM br. 27/2005) koja po~nuva so primena za<br />
uvoz od 31.05.2005 godina.<br />
A-5-8-4-1 Soglasno Naredbata kako i soglasno Zakonot za zdravstvena<br />
ispravnost na predmeti od op{ta upotreba (Slu`ben list na<br />
SFRJ br. 53/91 i Slu`ben vesnik na RM 15/95); Pravilnik za<br />
uslovite vo pogled na zdravstvena ispravnost na predmeti od<br />
op{ta upotreba {to mo`at da se pu{tat vo promet (Slu`ben<br />
list na SFRJ br. 26/83) i Zakonot za sanitarnata i<br />
zdravstvenata inspekcija (Slu`ben vesnik na RM br. 19/95)<br />
Dr`avniot sanitaren i zdravstven inspektorat e nadle`en<br />
organ za vr{ewe na:<br />
• kontrola na sodr`inata na fosfor ( dozvolen za uvoz<br />
do 0,5%)<br />
• kontrola na zdravstvena ispravnost na predmeti od<br />
op{ata upotreba (vo koj spa|aat i detergenti za<br />
ma{insko perewe navedeni vo kategorija III.<br />
Sredstva za odr`uvawe ~istota od upatstvo br. 07-<br />
1385/1 od 11.02.2005 godina)<br />
• kako i kontrola na deklarirawe i ozna~uvawe na<br />
proizvodite koi se predmet na uvoz vo zemjata.<br />
So cel efikasno sproveduvawe na naredbata po konsultacija<br />
so Ministerstvoto za za{tita na `ivotnata sredina i<br />
prostorno planirawe, Dr`avniot sanitaren i zdravstven<br />
inspektorat i Carinskata Uprava se dogovorija za slednata<br />
procedura.<br />
A-5-8-4-2<br />
Predmet na zabrana za uvoz<br />
Soglasno Naredbata, Zabranata za uvoz se odnesuva na detergent<br />
za ma{insko perewe na tekstilni proizvodi, podgotveni vo<br />
65
forma ili pakuvawe za proda`ba na malo, so sodr`ina na<br />
fosfor vo organska i neorganska forma so nad 0,5% te`inski,<br />
koj soglasno carinskata tarifa e rasporeden vo tarifna<br />
oznaka 3402 20 90 00.<br />
Toa zna~i deka pri uvoz na detrgent za ma{insko perewe za<br />
teksilni proizvodi, koj e podgotven vo forma ili pakuvawe za<br />
proda`ba na malo ~ija sodr`ina nadminuva 0,5% fosfor ne<br />
smee da se uveze i da se pu{ta vo sloboden promet.<br />
Ovaa naredba ne se odnesuva na detergenti za ra~no perewe,<br />
kako i srestva za ~istewe koi isto taka se rasporeduvaat vo<br />
ovaa tarifna oznaka.<br />
A-5-8-4-3 Postapka na carinskiot organ i nadle`niot organ<br />
za kontrola<br />
Postapkata za uvozno carinewe na detergenti za ma{insko<br />
perewe na tekstilni proizvodi vo doma}instvata e potpolno<br />
identi~na kako i za drugite stoki od op{ta upotreba soglasno<br />
upatstvoto br. 07-1385/1 od 11.02.2005 godina.<br />
Carinskiot organ ne smee da zapo~ne postapka za uvozno<br />
carinewe na predmetnata stoka dokolku ne dobie<br />
SOGLASNOST za carinewe od Dr`avniot sanitaren<br />
inspektorat.<br />
Dr`avniot sanitaren inspektor vrz osnova na prilo`enite<br />
dokumenti vo koi e navedena sodr`inata na fosforot<br />
(proizvodnata specifikacija, proizvoden sertifikat ili<br />
drug dokument od stranskiot proizvoditel) utvrduva dali<br />
predmetnata stoka odgovara soglasno parametrite vo naredbata.<br />
Dokolku vo dokumentacijata e navedeno deka sodr`inata na<br />
fosforot e pogolema od 0,5%, predmetnata stoka ne smee da se<br />
uvezuva i so istata se postapuva kako so stoka ~ii uvoz e<br />
zabranet, soglasno ~lenot 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87<br />
to~ka 2) od Carinskiot zakon.<br />
Dr`avniot sanitaren inspektor zema mostri zaradi<br />
labaratorisko ispituvawe na sodr`inata na fosforot, vo<br />
prisustvo na carinski slu`benik i ovlasten zastapnik na<br />
propi{ano mesto (carinski terminal ili carinsko skladi{te).<br />
Za zemenata mostra nadle`niot inspektor izdava zapisnik.<br />
Zapisnikot se sostavuva vo 3 primeroci (eden primerok za<br />
Carinskiot organ, eden za uvoznikot i eden primerok ostanuva<br />
vo evidencijata na inspektoratot. Zaedno so ovoj zapisnik<br />
nadle`niot inspektor izdava SOGLASNOST za carinewe, koj<br />
se izdava vo 4 primeroci (eden za carinskiot organ, eden za<br />
uvoznikot i 2 primeroka ostanuvaat vo evidencijata na<br />
inspektoratot). Vrz osnova na Soglasnosta za carinewe<br />
carinskiot organ mo`e da zapo~ne postapka za uvozno carinewe<br />
na predmetnata stoka.<br />
66
So zavr{uvawe na uvoznoto carinewe na pratkata so stoka od<br />
op{ta upotreba vrz osnova na gorenavedeniot dokument i<br />
pu{taweto na istata vo sloboden promet, zavr{uva<br />
nadle`nosta na Carinskiot organ .<br />
A-5-8-4-4 Nadle`nosti na Dr`avniot sanitaren inspektor<br />
Soglasno Zakonot za zdravstvena ispravnost na predmeti od<br />
op{ta upotreba, Pravilnikot za uslovite vo pogled na<br />
zdravstvena ispravnost na predmeti od op{ta upotreba {to<br />
mo`at da se pu{tat vo promet, Zakonot za sanitarna i<br />
zdravstvena inspekcija, kako i Naredbata za zabrana na promet<br />
i proizvodstvo, vo ponatamo{nata postapka, prodol`uvaat<br />
nadle`nostite na Dr`avniot sanitaren i zdravstven<br />
inspektorat.<br />
Na uvoznikot privremeno mu se zabranuva pu{tawe vo<br />
promet/prerabotka na uvezenata stoka se do dobivawe na<br />
rezultatite od labaratoriskata analiza, odnosno se do<br />
dobivawe na Re{enieto za pu{tawe vo promet/prerabotka od<br />
inspekciski organ, do koga predmetnata stoka ostanuva<br />
privremeno uskladi{tena vo prostorii na uvoznikot<br />
(magacini, stovari{ta i sl).<br />
Po zavr{uvawe na labaratoriskata analiza, dokolku<br />
rezultatite odgovaraat na propi{anite uslovi i prilo`enite<br />
dokumenti (proizvodna specifikacija, sertifikat ili drug<br />
dokument od stranskiot proizvoditel) nadle`niot inspekciski<br />
organ mu izdava na uvoznikot Re{enie so koe se odobruva<br />
pu{tawe vo promet-prerabotka .<br />
Vo sprotivno, ako od rezultatite od analizata se utvrdi deka<br />
pratkata e so pogolema sodr`ina na fosfor od dozvolenata,<br />
zdravstveno-higienski neispravna, odnosno ne e bezbedna i ne<br />
odgovara na kvalitetot na propi{anite uslovi, nadle`nite<br />
inspekciski organi izdavaat Re{enie so koe se zabranuva<br />
pu{tawe vo promet ili prerabotka, koe se dostavuva do site<br />
subjekti, pri {to predmetnata stoka se vra}a vo stranstvo ili<br />
se uni{tuva.<br />
Dokolku pratkata za koja e doneseno Re{enie za zabraneto<br />
pu{tawe vo promet ne mo`e od opredeleni pri~ini da se vrati<br />
vo stranstvo, vo toj slu~aj nadle`niot inspekciski organ<br />
izdava Re{enie za uni{tuvawe na zdravstveno-higienski<br />
neispravna stoka, pri {to uni{tuvaweto se vr{i na tro{ok na<br />
uvoznikot. Po uni{tuvawe se so~inuva zapisnik za utvrduvawe<br />
na fakti~kata sotojba.<br />
Ovaa nasoka zapo~nuva so primena od 31.05.2005 godina.<br />
67
A-5-8-5 Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni<br />
divi `ivotni i rastitelni vidovi (Va{ington<br />
1973) (Sl.vesnik na RM br.82/99) (CITES)<br />
Konvencijata za za{tita na diviot svet i<br />
prirodnite `iveali{ta vo Evropa (Sl. vesnik na<br />
RM br. 49/97)<br />
A-5-8-5-1 Nadle`en organ<br />
Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe<br />
kako nadle`en organ za implementacija na Konvencijata za<br />
me|unarodna trgovija so zagrozeni divi rastenija i `ivotni<br />
CITES, koja Republika Makedonija ja ima ratifikuvano vo<br />
dekemvri 1999 godina, so dopis broj 07-8779/ od 09.09.2004 ja<br />
izvesti Carinskata Uprava na RM poso~uvajki ja slednata<br />
procedura vo odnos na distribucijata na CITES dozvolata<br />
/sertifikatot.<br />
Vidovite na zagrozeni rastenija i divi `ivotni se dadeni<br />
vo spisokot broj 4 i 5 kako sostaven del na Odlukata za<br />
rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz, koi se<br />
nao|aat vo prira~nikot za carinewe.<br />
Soglasno konvencijata za Me|unarodna trgovija ( uvozot,<br />
izvozot i tranzit) na zagrozeni rastitelni i zagrozeni divi<br />
`ivotinski vidovi, nivni delovi i derivati, CITES<br />
dozvolata/sertifikataot ja izdava Ministerstvoto za<br />
`ivotna sredina i prostorno planirawe na propi{an<br />
obrazec vo 5 ( pet) primeroci i toa eden original i 4 kopii.<br />
Na sekoj primerok vo gorniot desen gol e naveden brojot na<br />
primerokot:<br />
- originalot patuva so pratkata<br />
-kopija broj 1 ostanuva vo Ministerstvoto za `ivotna<br />
sredina i prostorno planirawe, Slu`ba za `ivotna sredina<br />
( odnosno organot koj ja izdava istata)<br />
-kopija broj 2 ostanuva za aplikantot/baratelot na CITES<br />
dozvolata/sertifikatot<br />
-kopija broj 3 ostanuva kaj Carinskiot organ (Carinskata<br />
ispostava koj vr{i zaverka na dozvolata/ sertifikataot )<br />
-kopija broj 4 ostanuva kaj Veterinarniot organ<br />
A-5-8-5-2<br />
Obrazecot na CITES dozvolata / sertifikatot e<br />
unificiran i ispe~aten na angliski i makedonski jazik. Na<br />
prednata strana se navedeni rubrikite: broj na sertifikat,<br />
za koja postapka se odnesuva (uvoz, izvoz ili tranzit), rok na<br />
68
va`nost ( za izvoz i tranzit rokot na va`nost na dozvolata e<br />
{est meseci, a za uvoz e edna godina od datumot na izdavawe),<br />
uvoznik, izvoznik, vid na stoka, cel na prometot, koli~ina,<br />
zemja na poteklo, izdava~ na dozvolata, potvrda od nadle`en<br />
organ za izvoz, uvoz ili reeksport (Carinska ispostava). Na<br />
pozadinata na dozvolata e ispe~atena instrukcija i<br />
pojasnuvawe za rubrikite na obrazecot.<br />
Carinska ispostava ja kontrolira pratkata pri uvoz, izvoz<br />
ili tranzit i ja zaveruva CITES dozvolata/sertifikatot<br />
na originalniot primerok i kopiite broj 2, 3 i 4. Dokolku<br />
podatocite od dokumentacijata (fakturata, dozvolata) se<br />
usoglaseni so fakti~kata sostojba carinskiot slu`benik ja<br />
zaveruva dozvolata vo rubrika broj 14 (koli~ina, Carinska<br />
ispostava, datum, potpis, broj na carinski dokument i<br />
slu`ben pe~at).<br />
Zaverenata kopija broj 3 od dozvolata se zadr`uva kaj<br />
Carinskiot organ (Carinska ispostava koja izvr{ila<br />
zaverka na dozvolata/ sertifikataot) i ja odlo`uva vo<br />
carinskata deklaracija. Zaverenite primeroci od dozvolata<br />
(originalot, kopijata broj 2 i 4) se vra}aat na liceto koe ja<br />
prati pratkata (baratelot na dozvolata /aplikantot ). Ova<br />
lice ima obvrska originalnata zaverena dozvola da ja vrati<br />
na Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno<br />
planirawe-Slu`bata za `ivotna sredina ( odnosno organot<br />
koj ja izdal).<br />
Vo prilog Vi dostavuvame primerok na CITES dozvola/<br />
sertifikat<br />
69
CONVENTION ON<br />
INTERNATIONAL TRADE IN<br />
ENDANGERED SPECIES OF<br />
WILD FAUNA AND FLORA<br />
PERMIT/CERTIFICATE No.<br />
EXPORT / IZVOZ<br />
RE-EXPORT / RE-IZVOZ<br />
IMPORT / UVOZ<br />
OTHER: / DRUGO:<br />
Ori<br />
2. Val<br />
Va<br />
3. Importer (name and address) / Uvoznik (ime i adresa)<br />
4. Exporter/Re-exporter (name, address and country) / Izvoznik/re-izvoznik (ime, adresa i<br />
3a. Country of import / Zemja na uvoz<br />
5. Special conditions / Posebni uslovi<br />
For live animals, this permit or certificate is only valid if the transport conditions conform<br />
to the Guidelines for Transport of Live Animals or, in the case of air transport, to the<br />
IATA Live Animals Regulations / Za `ivi `ivotni, ovaa dozvola e va`e~ka dokolku<br />
uslovite na transportot soodvedstvuvaat so upatstvata za transport na `ivi `ivotni,<br />
ili vo slu~aj na vozdu{en transport, so IATA pravilata za `ivi `ivotni<br />
5a. Purpose of the transaction (see reverse) /<br />
Cel na transakcijata (vidi pozadi)<br />
5b. Security stamp N o /<br />
Bezbednosna markica br.<br />
Signature of the applicant /<br />
podnositelot<br />
6. Name, address, national seal/stamp and country of Management Authority /<br />
Ime, adresa, pe~at i zemja na nadle`niot organ<br />
Republic of Macedonia<br />
Ministry of<br />
Environment and<br />
Physical Planning<br />
Drezdenska 52, 1000<br />
tel. ++389 02 3066-9<br />
fax: ++389 02 3066-<br />
e-mail: infoeko@mo<br />
7./8. SCIENTIFIC NAME (genus and species)<br />
AND COMMON NAME OF ANIMAL OR PLANT /<br />
NAU^NO IME (GEN I VID) I ZAEDNI^KO IME NA @IVOTNOTO ILI<br />
RASTENIETO<br />
9. Description of specimens, including<br />
identifying marks or numbers<br />
(age/sex if live) /<br />
Opis na primeroci, vklu~uvaj}i<br />
identifikacioni oznaki i broevi<br />
(vozrast/pol ako se `ivi)<br />
10. Appendix No.<br />
and source<br />
(see reverse) /<br />
Dodatok broj i<br />
izvor<br />
(vidi pozadi)<br />
11. Quantity<br />
(including unit) /<br />
Koli~ina<br />
(vklu~uvajki odel)<br />
11a. Tota<br />
Quo<br />
Vkup<br />
Kvot<br />
7./8.<br />
9. 10. 11. 11a.<br />
A 12. Country of origin *<br />
/ Zemja na poteklo *<br />
Permit No. /<br />
Dozvola broj<br />
Date / Data<br />
12a. Country of last re-export<br />
/ Zemja na posleden re-izvoz<br />
Certificate No. /<br />
Sertifikat broj<br />
Date / Data 12b. No. of the operation **<br />
or date of acquisition ***<br />
operacija ** ili datum na nab<br />
7./8. 9. 10. 11. 11a.<br />
B<br />
12. Country of origin *<br />
/ Zemja na poteklo *<br />
Permit No. /<br />
Dozvola broj<br />
Date / Data<br />
12a. Country of last re-export<br />
/ Zemja na posleden re-izvoz<br />
Certificate No. /<br />
Sertifikat broj<br />
Date / Data 12b. No. of the operation **<br />
or date of acquisition ***<br />
operacija ** ili datum na nab<br />
7./8. 9. 10. 11. 11a.<br />
C 12. Country of origin *<br />
/ Zemja na poteklo *<br />
Permit No. /<br />
Dozvola broj<br />
Date / Data<br />
12a. Country of last re-export<br />
/ Zemja na posleden re-izvoz<br />
Certificate No. /<br />
Sertifikat broj<br />
Date / Data 12b. No. of the operation **<br />
or date of acquisition ***<br />
operacija ** ili datum na nab<br />
7./8. 9. 10. 11. 11a.<br />
D<br />
12. Country of origin *<br />
/ Zemja na poteklo *<br />
Permit No. /<br />
Dozvola broj<br />
Date / Data<br />
12a. Country of last re-export<br />
/ Zemja na posleden re-izvoz<br />
Certificate No. /<br />
Sertifikat broj<br />
Date / Data 12b. No. of the operation **<br />
or date of acquisition ***<br />
operacija ** ili datum na nab<br />
* Country in which the specimens were taken from the wild, bred in captivity or artificially propagated (only in case of re-export) / Zemja od koja primerocite se zemeni od divinata, od<br />
kafezi ili ve{ta~ki razmno`eni (samo vo slu~aj na re-izvoz)<br />
** Only for specimens of Appendix-I species bred in captivity or artificially propagated for commercial purposes / Samo za primerocite od Dodatok-I vidovi koi se odgleduvani vo kaf<br />
ve{ta~ki razmno`uvani za komercijalni celi<br />
*** For pre-Convention specimens / Za pre-Konvenciski primeroci<br />
13. THIS PERMIT / CERTIFICATE IS ISSUED BY: / OVAA DOZVOLA / SERTIFIKAT E IZDADENA OD:<br />
Place / Mesto Date / Data Security stamp, signature and official seal / Bezbednosna markica, potpis i sl<br />
70
14. EXPORT ENDORSEMENT: /<br />
POTVRDA NA IZVOZOT<br />
15. Bill of lading/Air Way-bill Number: / Smetka na prizemjuvawe/Broj na avionska smetka<br />
Block/Grupa Quantity/Koli~ina<br />
A<br />
B<br />
C<br />
D<br />
Port of Export<br />
Pristani{te na izvoz<br />
Date / Data<br />
Signature / Potpis<br />
Official stamp an<br />
Slu`ben pe~<br />
71
INSTRUKCII<br />
POJASNUVAWA<br />
(odgovaraat na brojot vo formularot)<br />
1. Obele`eto go kvadrat~eto koe odgovara na<br />
vidot na izdadeniot dokument (dozvola za<br />
izvoz, sertifikat za re-izvoz, dozvola za uvoz<br />
ili drugo. Ako e obele`ano kvadrat~eto<br />
"drugo", mora da se navede vidot na<br />
dokumentot. Originalniot broj e edinstven<br />
broj opredelen za sekoj dokument od<br />
nadle`nite dr`avni organi.<br />
2. Za dozvoli za izvoz i sertifikati za reizvoz,<br />
datumot na istekuvaweto na dokumentot ne<br />
mo`e da bide pove}e od {est meseci posle<br />
datumot na izdavawe (edna godina za dozvoli<br />
za uvoz).<br />
3. Popolnete go imeto i adresata na uvoznikot.<br />
3a. Imeto na zemjata treba da bide celosno<br />
napi{ano.<br />
4. Popolnete go imeto i adresata na izvoznikot<br />
/reizvoznikot. Imeto na zemjata mora da bide<br />
navedeno. Vo slu~aj na otsustvo na potpis na<br />
aplikantot, dozvolata ili sertifikatot se<br />
neva`e~ki.<br />
5. Specijalnite uslovi mo`e da se odnesuvaat na<br />
nacionalnata legislativa ili za<br />
specijalnite uslovi za isporakata od strana<br />
na nadle`niot organ {to go izdava<br />
dokumentot. Ovaa to~ka mo`e da se upotrebi<br />
i za obrazlo`uvawe za ispu{taweto na<br />
odredena informacija.<br />
5a. Treba da se koristat slednite {ifri: T za<br />
komercijalni celi, Z za zoolo{ki gradini, G<br />
za botani~ki gradini, Q za cirkusi i<br />
patuva~ki izlo`bi, S za nau~ni celi, H za<br />
love~ki trofei, P za li~ni celi, M za<br />
biomedicinsko istra`uvawe, E za edukacija,<br />
N za introdukcija ili reintrodukcija vo<br />
divata priroda i B za odgleduvawe vo kafezi<br />
ili ve{ta~ko razmno`uvawe.<br />
5b. Navedete go brojot (vklu~uvaj}i go ISO<br />
kodot na zemjata) na sigurnosniot `ig staven<br />
vo to~ka 13.<br />
6. Imeto, adresata i zemjata na nadle`niot<br />
dr`aven organ {to go izdava dokumentot<br />
treba da bidat otpe~ateni na formularot.<br />
7-8. Navedete go nau~noto ime (rod ili vid,<br />
dokolku e potrebno i podvidovi) na<br />
`ivotnoto ili rastenieto, pod koe e vneseno<br />
vo dodatocite na Konvencijata ili<br />
referentnata lista, odobrena od<br />
Konferencijata na Stranite i op{toto ime<br />
na `ivotnoto ili rastenieto pod koe {to e<br />
poznato vo zemjata {to ja izdava dozvolata.<br />
I<br />
A Rastenijata koi ve{ta~ki se<br />
razmno`uvani vo soglasnost so (Rezolucijata<br />
11.11 na Konferencijata, stav a) kako i nivni<br />
delovi i derivati izvezeni spored odredbite<br />
od ~len VII, stav 5 od Konvencijata<br />
(primeroci od vidovi koi se vklu~eni vo<br />
Dodatokot I i koi bile ve{ta~ki razmno`eni<br />
za nekomercijalni celi i primeroci na vidovi<br />
vklu~eni vo Dodatok II i III).<br />
C @ivotnite odgleduvani vo kafezi vo<br />
soglasnost so (Rezolucijata 10.16 na<br />
Konferencijata, revidirana), kako i nivni<br />
delovi i derivati, izvezeni spored odredbite<br />
na ~len VII, stav 5 od Konvencijata<br />
(primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatokot I<br />
koi se odgledani vo kafezi za nekomercijalni<br />
celi i primeroci na vidovi vklu~eni vo<br />
Dodatokot II i III.<br />
F @ivotni rodeni vo kafez (F 1 ili<br />
izrodenite generacii) koi ne se opfateni so<br />
definicijata "odgledani vo kafezi" vo<br />
(Rezolucijata 10.16 na Konferencijata,<br />
revidirana), kako i nivni delovi i derivati.<br />
U Nepoznat izvor (mora da bide<br />
obrazlo`eno)<br />
I Konfiskuvani ili odzemeni<br />
primeroci.<br />
11. Navedete go vkupniot broj na vidovi ili, ako<br />
toa ne e mo`no, koli~inata i vnesete ja<br />
upotrebnata edinica merka ( na primer te`ina<br />
vo kilogrami). Ne koristete op{ti termini<br />
takvi kako "eden paket" ili "edna kutija".<br />
11a. Navedete go vkupniot broj na vidovi<br />
izvezeni vo tekovnata kalendarska godina<br />
(vklu~uvaj}i gi onie {to se opfateni so<br />
odnosnata dozvola) i kvotata na tekovnata<br />
godina za odnosnite vidovi (na primer<br />
500/1000). Ova treba da se napravi za<br />
nacionalnite kvoti kako i za onie odredeni od<br />
Konferencijata na Stranite.<br />
12. Zemjata na poteklo e zemja vo koja vidovite<br />
se zemeni od divata priroda, odgledani vo<br />
kafezi ili ve{ta~ki razmno`eni. Navedete go<br />
brojot na dozvolata za izvoz na zemjata i datata<br />
na izdavawe. Ako celata informacijata ili<br />
del od nea e nepoznata ova treba da se<br />
obrazlo`i vo to~ka 5. Ovaa to~ka treba da se<br />
popolni samo vo slu~aj na reizvoz.<br />
12a. Zemjata na posledeniot reizvoz e zemjata od<br />
koja vidovite bile reizvezeni, pred da vlezat<br />
vo zemjata vo koja se izdava aktuelniot<br />
dokument. Vnesete go brojot na sertifikatot za<br />
reizvoz na zemjata na posledniot reizvoz i<br />
datata na negovoto izdavawe. Ako celata<br />
informacijata ili del od nea e nepoznat toa<br />
treba da se obrazlo`i vo to~ka 5. Ovaa to~ka<br />
treba da se popolni samo vo slu~aj na reizvoz za<br />
primeroci koi prethodno bile reizvezeni.<br />
72
9. Opi{ete gi {to e mo`no poprecizno,<br />
primerocite koi se predvideni za trgovija<br />
(`ivi `ivotni, ko`i, par~iwa meso,<br />
pari~nici, obuvki i itn.). Ako vidot e<br />
ozna~en (oznaki, znaci za identifikacija,<br />
prsteni i itn) bez ogled dali toa se bara so<br />
Rezolucija na Konferencijata na Stranite<br />
(vidovi koi poteknuvaat od farmi, vidovi<br />
koi podle`at na kvoti odobreni od<br />
Konferencijata na Stranite, vidovi od<br />
Dodatokot I za vidovi {to se odgleduvaat vo<br />
kafezi za komercijalni celi i itn.), navedete<br />
go brojot i tipot na znakot. Ako e mo`no<br />
treba da se navede polot i vozrasta na `ivite<br />
`ivotni.<br />
10. Vnesete go brojot na Dodatokot od<br />
Konvencijata (I, II i III) vo koj e vklu~en vidot.<br />
Koristete gi slednite kodovi za ozna~uvawe<br />
na izvorot:<br />
W<br />
Primeroci zemeni od divata priroda<br />
R Primeroci koi poteknuvaat od<br />
odgleduvawe na farma<br />
D @ivotni od Dodatok I odgleduvani vo<br />
kafezi za komercijalni celi i rastenija od<br />
Dodatokot I ve[ta~ki razmno`uvani za<br />
komercijalni celi, kako i nivni delovi i<br />
derivati, izvezeni spored odredbite od ~len<br />
VII, stav 4 od Konvencijata.<br />
13. Popolnuva slu`beno lice {to ja izdava<br />
dozvolata. Imeto na slu`benoto lice i<br />
negovata funkcija mora da se napi{at celosno.<br />
Vo ovaa to~ka treba da se stavi sugurnosniot<br />
`ig i treba da se legalizira preku pe~at i<br />
potpis na slu`benoto lice {to ja izdava<br />
dozvolata. Pe~atot, potpisot i brojot na<br />
sigurnosniot `ig mora da bidat ~itlivi.<br />
14. Popolnuva slu`beno lice koe vr{i inspekcija<br />
na pratkata vo vremeto na uvoz, izvoz ili<br />
reizvoz. Vnesete gi koli~inite na vidovite koi<br />
se stvarno uvezeni, izvezeni ili reizvezeni.<br />
Precrtajte gi neupotrebenite blokovi.<br />
15. Vnesete go brojot na tovarniot list ili<br />
avionskiot tovaren list dokolku metodot na<br />
transport bara koristewe na takov dokument.<br />
73
Dokumentot mora da bide napi{an na eden od rabotnite jazici na Konvencijata (Angliski, Francuski i [panski) ili<br />
mora da vklu~i celosen prevod na eden od ovie tri jazici. Izvezenite i reizvezenite primeroci ne treba da stojat na<br />
ist dokument, osven ako ne e jasno navedeno koi primeroci se izvezuvaat, a koi se reizvezuvaat.<br />
PO UPOTREBA OVOJ DOKUMENT MORA DA SE VRATI KAJ NADLE@NIOT ORGAN NA ZEMJATA<br />
UVOZNI^KA<br />
74
Zdravstvena za{tita<br />
A-5-22<br />
U P A T S T V O za primena na Zakon za izmenuvawe<br />
i doponuvawe na Zakonot za zdravstvena za{tita<br />
I . NADOMESTOCI KOI SE NAPLA]AT PRI UVOZ<br />
A-5-22-1 Zakonski osnov<br />
Soglasno ~lenot ~len 32-a od Zakonot za izmena i<br />
dopolnuvawe Zakonot za zdravstvena za{tita (objaven vo<br />
Slu`ben vesnik na RM br. 111/2005), propi{ani se<br />
nadomestoci koi }e se naplatuvaat pri uvoz i istite }e<br />
zapo~nat da se primaenuvaat od 01.01.2006 godina.<br />
A-5-22-2<br />
Vidovi na stoki za koi }e se naplatuvaat nadomestoci:<br />
a) uvoz na tutunski proizvodi<br />
A-5-22-3 Obvrznici za pla}awe na nadomestocite<br />
Kako obvrznici za pla}awe na nadomestoci pri uvoz se<br />
uvoznicite (pravni lica) na navedenite stoki.<br />
Nadomestokot go naplatuva carinskiot organ pri naplata na<br />
drugite uvozni dava~ki, a se uplatuva na soodvetnata<br />
uplatna smetka vo ramkite na trezorskata smetka.<br />
A-5-22-4 Iznos na nadomestok koj se napla}a pri uvoz<br />
‣ Visinata na nadomestokot {to se pla}a pri uvoz na<br />
tutunski prerabotki iznesuva za:<br />
• za edna uvezena cigara {to sodr`i tutun, od tarifnite<br />
broevi 2402 20 10 00 i 2402 20 90 00, iznesuva 0,25 den/par~e<br />
• za edna uvezena pura ili cigarilos {to sodr`i tutun, od<br />
tarifnata oznaka 2402 10 00 00, iznesuva 10den/par~e<br />
• za edno uvezeno pakuvawe na tutun za xvakawe, od<br />
tarifnata oznaka 2403 99 10 00 , iznesuva 15 den/ pakuvawe<br />
• za edno uvezeno pakuvawe na tutun za vitkawe i tutun za<br />
lule, od tarifnata oznaka 2403 10 10 00 i 2403 10 90 00 ,<br />
iznesuva 15 den/ pakuvawe<br />
A-5-22-5 Postapki vo koi se naplatuvaaat ovie nadomestoci<br />
Nadomestokot se naplatuva za redoven uvoz, pri pu{tawe na<br />
stokata vo sloboden promet.<br />
Naplatata na nadomestokot se vr{i na neto te`inata koja<br />
mora da bide identi~na so deklariranata koli~ina vo<br />
edinica merka (rubrika 38=rubrika 41 na ECD).<br />
75
Nadomestokot za navedenite stoki koi se uvezuvaat, vleguva<br />
vo dano~nata osnovica za presmetuvawe na DDV i istiot se<br />
napla}a pri carinewe na istite, zaedno so presmetaniot<br />
iznos na uvoznite dava~ki, a se uplatuva na soodvetnata<br />
uplatna smetka vo ramkite na trezorskata smetka.<br />
A-5-22-6 Na~in na popolnuvawe na rubrikite vo ECD za uvoz<br />
Koga se presmetuva i napla}a ovoj nadomestok, vo prvata<br />
kolona na rubrikata 47 na ECD (edinstven carinski<br />
dokument) treba da se zapi{e {ifrata "F35". Nadomestokot<br />
prestavuva del od vkupniot zbir na carinskiot dolg iska`an<br />
vo ECD i se napla}a na ista smetka zaedno so drugite dava~ki<br />
koi se napla}aat pri carineweto.<br />
Pri uvozno carinewe nadomestokot se pla}a za proizvodi koi<br />
se deklarirani za redoven uvoz i pu{tawe vo sloboden uvoz<br />
so {ifra za vid na postapka (rubrika 37 na ECD) "40"<br />
Oddelenieto za naplata, buxet, garancii i analiza pri<br />
Centralnata uprava, sobranite sredstva na ime na nadomestok<br />
gi uplatuva na soodvetna uplatna smetka vo ramkite na<br />
trezorskata smetka.<br />
A-5-22-7 Vra}awe na uplateni nadomestoci<br />
Vo slu~aj na izvoz na tutunski proizvodi, za koi prethodno se<br />
plateni navedenite nadomestoci, obvrznikot ima pravo na<br />
vra}awe na uplateniot nadomestok za izvezenata koli~ina na<br />
proizvodi. Baraweto za vra}awe na plateniot nadomestok se<br />
podnesuva do Upravata za javni prihodi.<br />
76
Metrologija/Soobraznost/Standardizacija/<br />
Homologacija:<br />
Tehni~ki barawa koi proizvodite treba da gi ispolnuvaat pred<br />
pu{tawe vo promet za za{tita na janiot interes, `ivotot i<br />
zdravjeto na lu|eto, za{tita i unapreduvawe na `ivotnata sredina<br />
i za{tita na potro{uva~ite i drugite korisnici; merila i<br />
koli~ini i oznaki na pakuvani proizvodi<br />
A-5-16<br />
A-5-16-1- Metrologija<br />
Praven osnov Zakon za metrologija (Sl vesnik na RM br. 55/02 )<br />
propi{uva deka odredeni vidovi na stoki-merila,<br />
koli~ini, edinici merki i oznaki za pakuvawe treba da<br />
imaat potvrda za soobraznost za tipot na meriloto koe<br />
go izdava Biroto za metrologija<br />
• stoki ozna~eni so LB2 od Odluka na formi na izvoz i<br />
uvoz<br />
• Zabraneto e pu{tawe vo promet ako proizvodite ne<br />
gi ispolnuvaat propi{anite barawa i ocenki za<br />
soobraznost<br />
A-5-16-2 Informacija pri uvoz na stoki koi se na re`im<br />
D2<br />
Praven osnov Soglasno Odluka za rasporeduvawe na stokite na<br />
formi na izvoz i uvoz (Slu`ben vesnik na RM br. 58/2004)<br />
kako i soglasno Zakonot za metrologija (Slu`ben vesnik<br />
na RM broj 55/2002) pri uvoz na stoki bez ogled na toa<br />
dali se novi ili upotrebuvani koi se ozna~eni so D2,<br />
potrebno e uvoznikot pred postapkata na uvozno carinewe<br />
da obezbedi re{enie za upis vo registerot deka<br />
predmetrnata stoka gi ispolnuvaat metrolo{kite i<br />
drugite uslovi, koe go izdava Biroto za metrologija. Toa<br />
zna~i deka carinskite slu`benici ne treba da ja zapo~nat<br />
postapkata na uvozno carinewe, dokolku za predmetnata<br />
stoka ne postoi re{enie izadeno od Biroto za metrologija<br />
pri Ministerstvo za ekonomija.<br />
Obvrskata za registracija i izdavawe na re{enie za upis<br />
vo registarot se odnesuva podednakvo kako za novi taka i<br />
za upotrebuvani stoki koi se ozna~eni so D2 i e obvrska na<br />
uvoznikot. Vo nikoj slu~aj ne smee da se dozvoli uvozno<br />
carinewe na vakov vid na stoki (merila) samo vrz osnova<br />
na pismo so koe Biroto za metrologija izvestuva deka ne<br />
77
izdava potvrda za ispolnuvawe na metrolo{kite i drugi<br />
uslovi za merila koi se uvezuvaat i se po{taat vo promet<br />
(soglasno ~len 6 to~ka 3 od Pravilnikot za na~inot na<br />
izdavawe na potvrda za ispolnuvawe na metrol{kite i<br />
drugi uslovi za merila koi se pu{taat vo promet Slu`ben<br />
vesnik na RM br. 19/96).<br />
Dokolku za predmetnata stoka koja se uvezuva ne e<br />
prilo`eno re{enie od navedeniot organ vo toj slu~aj so<br />
istata }e se postapuva kako so stoka ~ii uvoz e zabranet<br />
soglasno ~len 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87 to~ka 2),<br />
od Carinskiot zakon, dokolku istata e seu{te pod<br />
carinski<br />
nadzor.<br />
_______________________________________________________<br />
78
A-5-16-2-1 Postapuvawe pri uvoz na staklena ambala`a-{i{iwa<br />
Vo vrska so primenata na Odlukata za rasporeduvawe na<br />
stokite na formi na izvoz i uvoz za staklena ambala`a -<br />
{i{iwa, kako i vrz osnova na dopisot br. 07-8548/2 od<br />
10.09.2004 godina od Ministerstvoto za ekonomija - Biro<br />
za metrologija Ve informirame za slednoto:<br />
Pri uvoz na staklena ambala`a - {i{iwa izraboteni od<br />
staklo rasporedeni vo tarifnite oznaki:7010 90 41 00;<br />
701090 43 00; 701090 45 00; 701090 47 00; 701090 51 00;<br />
701090 53 00; 701090 55 00; 701090 57 00; 701090 61 00 i<br />
701090 67 00 propi{ana e oznaka D2* -Dozvola e potrebna<br />
od Biroto za Metrologija, samo ako predmetnata staklena<br />
ambala`a - {i{iwa se upotrebuvaat kako merni<br />
kontejneri za industrisko pakuvawe.<br />
Pod termininot "merni kontejneri za industrisko<br />
pakuvawe" se podrazbira {i{iwa izraboteni od staklo,<br />
so odredena zafatnina pome|u 0.05 l i 5 l, nameneti za<br />
industrisko pakuvawe na te~ni proizvodi, kako i za<br />
~uvawe, transport ili isporaka na te~nosta koja vo niv e<br />
spakuvana. Mernite kontejneri koga }e se napolnat do<br />
specifi~no nivo od nivnata vkupna zafatnina mo`at da<br />
izmerat te~nost so zadovolitelna to~nost. Staklenite<br />
{i{iwa kako merni kontejneri za industrisko pakuvawe<br />
na te~ni proizvodi, od edna strana gi za{tituvaat<br />
kupuva~ite za koli~inata na kupeniot pakuvan te~en<br />
proizvod, a od druga strana gi za{tituvaat<br />
proizvoditelite na te~ni proizvodi koi gi pakuvaat<br />
svoite proizvodi vo soodvetnata staklena ambala`a.<br />
Vrz osnova na iznesenoto, a soglasno gorenavedenite akti<br />
kako i soglasno Zakonot za metrologija (Slu`ben vesnik<br />
na RM br. 55/2002) pri uvoz na staklena ambala`a -<br />
{i{iwa od navedenite tarifni oznaki, koi se nameneti<br />
za industrisko pakuvawe na te~ni proizvodi, potrebno e<br />
pri postapkata na uvozno carinewe zardi pu{tawe na<br />
predmetnata stoka vo sloboden promet uvoznikot da ima<br />
prilo`eno do carinskiot organ dozvola od Biroto za<br />
metrologija pri Ministerstvoto za ekonomija.<br />
79
A-5-16-3 -Soobraznost /standardizacija<br />
Praven osnov:Spored Zakonot za propi{uvawe na tehni~kite barawa<br />
za proizvodite i ocena na soobraznosta (Sl vesnik na<br />
RM br. 55/02) i Zakon za standardizacija (Sl. vesnik na<br />
RM br. 23/95 - i 54/02) predvideno e za ofreden vid na<br />
stoki koi se ozna~eni so D3 od Odlukata za<br />
rasporeduvawe na stokite na formite za uvoz i izvoz<br />
Vo ovaa kategorija na stoki spa|aat: bela tehnika,<br />
homologacija za vozila, liftovi, energetski kabli...<br />
Odredbite na Zakonot za standardizacija i na propisite<br />
doneseni vrz osnova na ovoj zakon, se odnesuva ne samo na<br />
doma{nite proizvodi tuku i na proizvodite od uvoz (~len<br />
15 od Zakonot za standardizacija).<br />
Spored ovoj Zakon, kako edna od merkite za obezbeduvawe<br />
na kvalitet i tehni~ka i konstrukciona sigurnost na<br />
proizvodite e atestiraweto na proizvodite. Pod<br />
atestirawe se podrazbira postapkata za potvrduvawe na<br />
soobraznosta na proizvodite so barawata {to<br />
proizleguvaat od me|unarodnite dogovori {to ja<br />
obvrzuvaat Republika Makedonija, so ispravite i znacite<br />
predvideni so tie me|unarodni dogovori. Na<br />
zadol`itelno atestirawe podle`at proizvodite, odnosno<br />
grupite proizvodi za koi atestiraweto e opredeleno so<br />
me|unarodni dogovori. So propisite za zadol`itelno<br />
atestirawe se opredeluvaat proizvodite {to podle`at na<br />
zadol`itelno atestirawe.<br />
A-5-16-3-1 Pri uvoz na stoki, koi spored Odlukata za rasporeduvawe<br />
na stokite na formi na uvoz i izvoz, se ozna~eni so D3<br />
soglasno Zakonot za propi{uvawe na tehni~kite barawa za<br />
proizvodite i ocena na soobraznosta i Zakonot za<br />
standardizacija, potrebno e pri postapkata za uvozno<br />
carinewe za istite da se dostavi Potvrda za izvr{en<br />
pregled i evidencija na propratna tehni~ka dokumentacija<br />
-Atest od Institut za standardizacija.<br />
Poradi organizaciski promeni od 17.03.2003 godina so<br />
odluka na Vladata na Republika Makedonija Slu`bata za<br />
standardizacija i metrologija se transfomira i podeli<br />
na Institut za standardizacija i Biro za metrologija.<br />
Vo periodot na reorganizacija na ovaa slu`ba od<br />
17 do 21.03.2003 godina bi mo`ele da se pojavat slednite<br />
slu~ai:<br />
80
• Potvrdi koi se izdadeni do 17.03.2003 godina<br />
imaat pe~at, formular i logo na Slu`bata za<br />
standardizacija i mertologija ( Prilog br. 2)<br />
• Potvrdi izdadeni pome|u 17-21.03.2003 godina<br />
mo`e da bidat izdadeni na star formular od Slu`ba za<br />
standardizacija i metrologija, a so pe~at od Institutot za<br />
standardizacija<br />
• Posle 21.03.2003 godina Institutot za<br />
standardizacija potvrdite/atestite gi izdava na nov<br />
formular, logo i pe~at ( Prilog br. 1).<br />
Ne smeat da se prifa}aat Potvrdi za izvr{en pregled<br />
i evidencija na propratna tehni~ka dokumentacija -Atest<br />
od Slu`bata za standardizacija i metrologija so datum na<br />
izdavawe posle 21.03.2003 godina.<br />
Od 21.03.2003 godina Institutot za standardizacija e<br />
isklu~ivo nadle`na nstitucija, koja izdava Potvrdi za<br />
izvr{en pregled i evidencija na propratna tehni~ka<br />
dokumentacija -Atest.<br />
Izdadenite potvrdi/atesti treba da odgovaraat na<br />
modelot, tipot na proizvodot koj se uvezuva. Dokolku pri<br />
pregledot se utvrdi deka:<br />
‣ modelot na proizvodot e so razli~na boja od onaa {to<br />
e navedena vo potvrdata, koja se ozna~uva so brojka<br />
ili bukva, dokolku istoto deklarantot go doka`e so<br />
prospekt, potvrdata/atestot mo`e da se prifati, pod<br />
uslov da nema drugi ispravki<br />
‣ stokata ima broj na model ili tip, koj so edna bukva<br />
ili brojka se razlikuva od oznakite vo potvrdata<br />
/atestot, a ne se odnesuva na predhodnata alinea,<br />
potvrdata ne se prifa}a i se vra}a na strankata<br />
‣ dokolku na dokumentacijata, ambala`ata na<br />
proizvodot ili samiot proizvod osven oznakata na<br />
osnovniot tip ( model) stojat i dopolnitelni oznaki,<br />
brojki ili bukvi koi se odnesuvaat na osnovniot tip<br />
(model), a koi dopolnitelno gi opi{uvaat<br />
karakteristikite na osnovniot tip ( model ) na<br />
proizvodot koi se uvezuva, kako na primer: boja na<br />
proizvodot, seriski broj na proizvodot, zemja na<br />
poteklo, oznaka na proizvodot deka e namenet za<br />
odreden pazar ( na primer: za kompjuteri golemina na<br />
memorija, brzina na memoriska edinica i sl.)<br />
dokolku istoto deklarantot go doka`e (<br />
dokumentira) so prospekt, vo toj slu~aj potvrdata<br />
/Atestot mo`e da se prifati pod uslov da nema drugi<br />
ispravki.<br />
‣ dokolku oznakite na osnovniot tip (model) na<br />
proizvodot naveden vo potvrdata/atestot se<br />
razlikuvaat od tipot (modelot) na proizvodot koj se<br />
81
uvezuva Potvrdata ne treba da se prifati vo<br />
carinskata postapka i strankata treba da se upati do<br />
Institutot za standardizacija na Republika<br />
Makedonija za da podnese barawe za izdavawe na<br />
nova potvrda / atest.<br />
‣ ako vo potvrdata uvoznikot ne e naveden so celosno<br />
ime, istata ne se prifa}a i se vra}a na strankata<br />
‣ ako potvrdata/atestot e izdaden pred pove}e od edna<br />
godina, carinskiot slu`benik treba da obrne<br />
pogolemo vnimanie so ogled na toa {to razvojot na<br />
novita tehnika i tehnologija e brza i promenata na<br />
modelite i tipovite e ~esta<br />
So cel pocelosna kontrola na navedenite dokumenti pri<br />
uvozno carinewe na odredeni vidovi na stoki za koi e<br />
predvidena Potvrda /Atest, istata potrebno e da se<br />
dostavuva vo original, a foto kopija da se zadr`uva vo<br />
uvoznata carinska deklaracija.<br />
82
A-5-16-4 Instrukcija za zadol`itelen atest pri uvoz na cement<br />
Imaj}i go vo predvid faktot deka Republika Makedonija se<br />
nao|a vo aseizmi~ko podra~je, a kvalitetot na cementot koj se<br />
vgraduva vo grade`nite objekti e od osobeno zna~ewe od<br />
pri~ina {to toj predstavuva strate{ki proizvod, so cel da se<br />
zapazat kriteriumite za kvalitet i tehni~ka i konstrukciona<br />
sigurnust na istiot propi{ana e Naredbata za zadol`itelno<br />
atestirawe na cementot (Slu`ben vesnik na SFRJ br. 34/85)<br />
~ija primena e zadol`itelna.<br />
Imeno soglasno Zakonot za standardizacija, Zakonot za<br />
propi{uvawe na tehni~kite barawa za prizvodite i ocena na<br />
soobraznosta, kako i Naredbata za zadol`itelno atestirawe na<br />
cementot Ve informirame deka pri uvoz na cement od<br />
tarifniot broj 2523 ne smee da se da zapo~ne postapkata za<br />
uvozno carinewe zaradi pu{tawe na stokata vo sloboden<br />
promet, dokolku uvoznikot ne dostavil atest (potvrda za<br />
kvalitet).<br />
A-5-16-4-1 Nadle`ni institucii za kontrola<br />
Institutot za akreditacija ja informira{e Carinskata<br />
Uprava na RM deka ovlasteni organizacii za atestirawe na<br />
cement se Zavod za ispituvawe na materijali i razvoj na novi<br />
tehnogii od Skopje i Grade`en institut "Makedonija" od<br />
Skopje.<br />
Vrz osnova na zaklu~ocite od sostanokot na nadle`nite<br />
instituciiza kontrola na kvalitetot na cement, a so cel<br />
kontrola na uvozot na cement i sproveduvaweto na Naredbata za<br />
zadol`itelno atestirawe na cementot (Slu`ben vesnik na<br />
SFRJ br. 34/85) Ve informirame za slednoto:<br />
A-5-16-4-2<br />
Postapka za atestirawe<br />
I . Zemawe na primeroci<br />
Ovlastenite organizacii za atestirawe na cement (Zavod za<br />
ispituvawe na materijali i razvoj na novi tehnologii od Skopje<br />
i Grade`en institut "Makedonija" od Skopje) pri zemaweto na<br />
primeroci od cement za analiza, zaradi izdavawe na potvrda za<br />
kvalitet ( atest) izgotvuvaat Zapisnik za zemen primerok vo<br />
prisustvo na uvoznikot ili negov zastapnik i odgovoren<br />
carinski slu`benik. Zapisnikot treba da bide to~no popolnet,<br />
a odgovorniot carinski slu`benik treba zadol`itelno da e<br />
prisuten pri zemaweto na primerokot od strana na ovlastenite<br />
83
institucii i istiot treba da go potpi{e i da stavi svoj<br />
faksimil i pe~at. So toa potvrduva deka primerokot e zemen od<br />
navedenoto vozilo, na navedeniot datum i za navedeniot<br />
uvoznik.<br />
Zapisnikot se izgotvuva vo tri primeroci (za sie prisutni<br />
lica). Primerokot za carinskata ispostava kade se zema<br />
primerokot se zadr`uva na ECD za tranzit na listot broj 4<br />
koj ostanuva kaj odredi{niot carinski organ.<br />
II. Izdavawe na potvrda za kvalitet ( atest)<br />
Po zemaweto na primerokot za analiza od strana na<br />
ovlastenata organizacija za atestirawe, taa na uvoznikot mu<br />
izdavaat potvrda za kvalitet (atest), na propi{an obrazec<br />
Sodr`inata na formularot za atest, izdaden od ovie dve<br />
ovlasteni institucii e identi~na.<br />
Sekoj atest se sostoi od dve strani. Na prvata strana treba da<br />
bide naveden brojot na atestot, koj treba da e identi~en so<br />
brojot na izve{tajot za ispituvawe (koj broj se nao|a na vtorata<br />
strana od obrazecot) i datum na izdavawe na atestot. Na<br />
vtorata strana od obrazecot se evidentira ime na uvoznikot,<br />
proizvoditel, koli~ina /broj na CMR i rok na va`ewe na<br />
atestot (spored naredbata rokot na va`ewe na atestot e 3<br />
meseci od negovoto izdavawe).<br />
Poradi faktot {to atestot se izdava za koli~ina od najmnogu<br />
2.000 t od vid, klasa i pratka, mo`e da se slu~i ist atest da bide<br />
podnesen od ist uvoznik pove}e pati pred carinskiot organ, se<br />
do kone~no izcrpuvawe na koli~inite. Vo vakvi slu~ai<br />
uvoznikot do carinskiot organ treba da dostavi originalen<br />
atest i foto kopija od istiot. Na originalot carinskiot organ<br />
}e ja otpi{e uvezenata koli~ina, so evidentirawe na broj na<br />
deklaracija, datum i Carinska ispostava. Foto kopija zadr`uva<br />
vo deklaracijata, a originalot go vra}a na strankata, se do<br />
kone~noto iscrpuvawe koga carinskiot organ }e go poni{ti<br />
iscrpeniot atest i istiot }e go zadr`i vo carinskata<br />
deklaracija.<br />
Atestot se sostoi od dve strani na eden list, koj uvoznikot }e<br />
go prezentira pred nadle`niot carinski organ za uvozno<br />
carinewe. Na obrazecot na prednata strana }e stoi deka e<br />
namenet za carina ( zaveren so pe~at i potpis od ovlastenata<br />
institucija). Potvrdata za kvalitet se izdava za koli~ina do<br />
2.000 t, koja treba da se iskoristi vo rok od 3 meseci od<br />
nejzinoto izdavawe, za nazna~eniot uvoznik i stranski<br />
proizvoditel. Edna istata potvrda }e se koristi do kone~noto<br />
iscrpuvawe, kako {to e opi{ano go gorenavedenata<br />
84
Intelektualna sopstvenost (Industriska<br />
sopstvenost, avtorski prava i srodni prava)<br />
A-5-17<br />
Upatstvo za primena na Zakonot za carinski merki za<br />
za{tita na prava od intelektualna sopstvenost<br />
Pravna osnova Zakonot za primena na carinski merki za za{tita na<br />
prava od<br />
intelektualna sopstvenost, koj e<br />
objaven vo ″ Slu`ben vesnik na R.M. broj 38 od 2005 godina″,<br />
}e zapo~ne so primena po donesuvawe na Pravilnikot za<br />
sproveduvawe na carinski merki, objaven vo ″ Slu`ben<br />
vesnik na R.M. broj 58 od 2005 godina″. Na~inot na<br />
regulirawe na za{tita na pravata od industriska<br />
sopstvenost i avtorskite prava se propi{ani so: Zakonot za<br />
industriska sopstvenost ″Slu`ben vesnik na R.M. broj<br />
47/2002, 42/2003, 09/2004 i 40/2004 godina i Zakonot za<br />
avtorski i drugi srodni prava Slu`ben vesnik na R.M. broj<br />
47/1996, 03/1998 , 98/2002 i 04/2005 godina.<br />
Carinskite merki za za{tita na pravata od<br />
intelektualana sopsvenost pretstavuvaat edna od<br />
netarifnite (nefiskalnite) merki koi se primenuvaat pri<br />
sproveduvawe na redovnite carinski postapki, soglasnost<br />
Zakonot za Carinska uprava i Carinskiot zakon.<br />
Carinskite merki se primenuvaat samo za stoka koja e<br />
stavena vo nekoja carinska postapka. Za stoka koja e pu{tena<br />
vo sloboden promet na doma{en pazar nadle`ni se drugi<br />
organi, kako: Dr`avniot pazaren inspektorat, MVR,<br />
Ministerstvoto za kultura i drugi.<br />
A-5-17-1 Poimi<br />
Pravata od intelektualna sopstvenost mo`at da bidat:<br />
prava od industriska sopstvenost i avtorski i drugi srodni<br />
prava.<br />
Prava od industriska sopstvenost se prava od<br />
intelektualni tvorbi i ekonomski vrski od oblasta na<br />
industrijata i trgovijata, vklu~itelno i zemjodelstvoto.<br />
Tie se:<br />
• trgovska marka<br />
• patent<br />
• industriski dizajn,<br />
• oznaka za poteklo<br />
• geografska oznaka<br />
106
Trgovska marka pretstavuva znak koj mo`e grafi~ki<br />
da se prika`e i so koj se razlikuva stokata na eden u~esnik<br />
vo prometot od stokata na drug u~esnik vo prometot.<br />
Trgovskata marka mo`e da se pojavi vo oblik na: zborovi,<br />
broevi, bukvi, sliki, crte`i, kombinacii na boi,<br />
trodimenzionalni formi, vklu~itelno i formi na stoki<br />
ili nivnoto pakuvawe kako i kombinacija na napred site<br />
navedeni znaci.<br />
Patentot pretstavuva pronajdok vo site oblasti na<br />
tehnikata i tehnologijata, koj e nov, sodr`i invetiven<br />
pridones i koj mo`e da se primenuva vo industrijata.<br />
Dizajnot pretstavuva nova forma na telo, slika,<br />
crte`, kontura, kombinacija na boi, tekstura ili nivna<br />
kombinacija, {to mo`e da se prenese na odreden industriski<br />
ili zanaet~iski proizvod ili negov del.<br />
Oznaka za poteklo e geografski naziv na zemja, region<br />
ili mestoto so koj se ozna~uva proizvodot , koj poteknuva od<br />
toa podra~je i ~ij kvalitet i posebni svojstva se usloveni od<br />
geografskata sredina i uslovite na toa podra~je ili region.<br />
Geografska oznaka e geografski naziv na zemjata,<br />
regionot ili mestoto so koj se ozna~uva proizvodot ~ii<br />
kvalitet, ugled i drugi karakteristiki mo`at da se<br />
prepi{at na geografskoto poteklo.<br />
Avtorski i drugi srodni prava opfa}aat prava<br />
steknati so sozdavawe na avtorskite dela (kni`evni,<br />
muzi~ki, dramski, kinematografski, fotografski, likovni,<br />
kompjuterski, audiovizuelni i dr.) koi pretstavuvaat<br />
kreativna rabota, koja se odnesuva na sodr`inata. Drugi<br />
srodni prava se prava na izveduva~i, artisti, umetnici,<br />
producenti i drugi srodni prava. Avtorot na deloto e<br />
nositel na avtorskoto pravo so samoto negovo sozdavawe.<br />
A-5-17-2 Prevzemawe na dejstvija od strana na carinskite organi<br />
Carinskiot organ }e prevzeme soodvetni dejstvija<br />
soglasno Zakonot koga postojat opravdani pri~ini za<br />
somnevawe deka so carinskata stoka se povreduva pravo od<br />
intelektualnata sopstvenost vo slednite slu~ai koga:<br />
• takvata stoka e deklarirana za pu{tawe vo<br />
sloboden promet, izvoz i povtoren izvoz vo soglasnost so<br />
carinskite propisi<br />
• takvata stoka e otkriena pri kontrola na stokata<br />
koja se vnesuva vo ili iznesuva od carinskoto podra~je na<br />
R.M , koja e stavena vo postapka na trnzit, carinsko<br />
skladirawe, uvoz za oblagoroduvawe, prerabotka pod<br />
carinska kontrola ili privremen uvoz ili koja e stavena vo<br />
slobodna zona ili sloboden sklad vo soglasnost so<br />
carinskite propisi<br />
107
Ovoj Zakon ne se primenuva vo slednite slu~ai, za:<br />
• Stoka za{titena so trgovska marka, patent,<br />
industriski dizajn, oznaka za poteklo ili geografska<br />
oznaka, stoka za{titena so avtorsko pravo, koja e izrabotena<br />
so soglasnost na nositelot na pravoto, a koja bez negova<br />
soglasnost se nao|a vo edna od gore navedenite carinski<br />
postapki. (na primer: vo slu~aj na paralelen uvoz, koga se<br />
uvezuva stoka koja ne e falsifikat, a za istata kako uvoznik<br />
se javuva pravno lice koe {to ne e ovlasten distributer, ili<br />
uvozot na ovlastenite zastapnici i distributeri koi<br />
uvezuvaat stoka koja ne e falsifikuvana. Ovie i drugi<br />
primeri ne se opfateni so ovoj zakon)<br />
• Stoka od to~ka 1 koja e izrabotena pod uslovi<br />
sprotivni na dogovorenite so nositelot na pravoto<br />
• Stoka koja e del od li~niot baga` na eden patnik,<br />
predmeti od nekomercijalna priroda so mala vrednost koi<br />
pokraj predmetite od li~niot baga` gi vnesuva patnik od<br />
stranstvo i predmeti od nekomercijalna priroda so mala<br />
vrednost koi povremeno se primaat od stranstvo, koi se<br />
osloboduvaat od pla}awe na uvozni dava~ki soglasno<br />
carinskite propisi, koga ne postojat opravdani pri~ini za<br />
somnevawe deka takvata stoka e del od komercijalen promet.<br />
A-5-17-3 Stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna<br />
sopstvenost<br />
Falsifikuvana stoka e<br />
• stoka, vklu~uvaj}i go i pakuvaweto, na koja bez soglasnost od<br />
nositelot na pravoto stoi trgovska marka identi~na so<br />
va`e~kata trgovska marka registrirana za ist vid na stoka<br />
koja e vo va`nost, ili koja ne mo`e da se razlikuva vo<br />
su{tinskite obele`ja od takvata trgovska marka i so toa gi<br />
povreduva pravata na nositelot na trgovskata marka<br />
soglasno Zakonot,<br />
• sekoj znak od koj se sostoi trgovskata marka, vklu~uvaj}i i<br />
logo, zborovi, bukvi, brojki, sliki, crte`i, kombinacii na<br />
boi, trodimenzionalni formi; formi na stokata ili<br />
nejzinoto pakuvawe; kombinacii na napred navedenite znaci;<br />
nalepnica, bro{ura, upatstvo za upotreba ili garanten<br />
dokument koi nosat takov znak, duri i da se nao|a oddelen od<br />
stokata, pod istite uslovi kako vo predhodnata alinea<br />
• pakuvawe na koe stoi trgovska marka na falsifikuvana<br />
stoka, duri i da se nao|a oddeleno od stokata, pod istite<br />
uslovi kako vo predhodnata alinea<br />
Piratska stoka koja e napravena, ili koja sodr`i primeroci<br />
napraveni, bez soglasnost na nositelot na avtorsko pravo ili<br />
srodno pravo, ako so nejzina izrabotka se povreduva avtorsko<br />
108
pravo ili srodno pravo soglasno Zakonot. Kako piratska<br />
stoka naj~est slu~j se piratski CD-a, DVD i drugo.<br />
Stoka so koja se povreduva pravoto na patent,<br />
industriski dizajn, oznaka na poteklo ili geografska<br />
oznaka soglasno Zakonot<br />
A-5-17-4<br />
Stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna<br />
sopstvenost e i sekoj kalap ili matrica posebno dizajnirani<br />
ili prilagodeni za izrabotka na takov vid na stoka, dokolku<br />
so upotrebata na takvite kalapi ili matrici se povreduvaat<br />
pravata na nositelot vo Republika Makedonija, sredstva,<br />
proizvodi, komponenti ili delovi za izbegnuvawe ili<br />
izigruvawe na za{tita (smart karti~ki, dekoderi,<br />
kompjuterski programi, sistemi za premetnuvawe ili drug vid<br />
na promena i sli~no) ili na kontrola na kopirawe.<br />
Nositel na pravo od intelektualna sopstvenost<br />
Kako nositel na pravoto na intelektualna sopstvenost<br />
soglasno Zakonot mo`e da bide:<br />
• sekoe doma{no i stransko, pravno i fizi~ko lice koe<br />
soglasno zakon, e nositel na pravoto od patent, industriski<br />
dizajn, trgovska marka, oznaka na poteklo, geografska oznaka,<br />
avtorsko pravo ili srodno pravo ili<br />
• sekoe drugo doma{no i stransko, pravno i fizi~ko lice<br />
koe ima pravo da koristi nekoe od pravata od intelektualna<br />
sopstvenost od to~ka 1) od ovoj stav ili<br />
• zastapnik na nositelot na pravoto ili na liceto koe ima<br />
pravo da koristi nekoe od pravata od intelektualna<br />
sopstvenost.<br />
Poimot pravno lice vklu~uva i zdru`enija ~ija edinstvena i<br />
glavna cel e kolektivno ostvaruvawe na avtorski ili srodni<br />
prava; formi na zdru`enija i komori koi imaat podneseno<br />
prijava za za{tita na geograf ski naziv, odnosno prijava za<br />
priznavawe na pravoto na koristewe na za{titen geografski<br />
naziv so za{titena oznaka na poteklo na proizvodot ili<br />
za{titena geografska oznaka.<br />
A-5-17-5<br />
Dejstvuvawe na carinskiot organ<br />
• Vrz osnova na podneseno barawe za prevzemawe na carinski<br />
dejstvija<br />
• Po slu`bena dol`nost<br />
A-5-17-5-1<br />
Dejstvuvawe na carinskiot organ po podnesuvawe na barawe<br />
za prevzemawe na merki za za{tita na prava od<br />
intelektualna sopstvenost<br />
109
A-5-17-5-1-2 Podnesuvawe na barawe za prevzemawe na dejstvija<br />
Nositelot na pravoto, soglasno to~kata 5 od ova Upatstvo,<br />
mo`e vo pismena firma da podnese barawe za za{tita na<br />
intelektualnite prava do Centralnata uprava na Carinskata<br />
uprava-Sektor za carinsko pravni raboti. Baraweto se<br />
podnesuva na propi{an obrazec (Prilog br.1) i istoto treba da<br />
gi sodr`i site podatoci koi se potrebni za lesno prepoznavawe<br />
na predmetnata stoka od strana na carinskite organi i toa:<br />
1. podatoci za podnositelot na baraweto<br />
2. detalen tehni~ki opis na stokata so soodvetni prilozi<br />
3. dokaz za statusot na podnositelot na baraweto. Kako dokaz<br />
deka podnositelot na baraweto e nositel na pravoto se smeta:<br />
-izvod od registarot na nositelite na prava za trgovski<br />
marki/patent/industriski dizajn/oznaka za poteklo/geografska<br />
oznaka, koj se vodi vo Dr`avniot zavod za industriska<br />
sopstvenost<br />
- izvod od registarot na zastapnici koj se vodi vo Dr`avniot<br />
zavod za industriska sopstvenost<br />
- izvod od registarot na korisnici na pravata, koj {to se vodi<br />
vo Dr`avniot zavod za industriska sopstvenost ili kopija od<br />
drug dokument so koj {to se steknuva pravoto na koristewe (<br />
dogovor za licenca i drugo)<br />
- dokaz za avtorstvo ili status na nositelot na pravoto pri<br />
avtorski i srodni prava<br />
Podnositelot na baraweto zadol`itelno dostavuva izjava, koja<br />
{to e notarski zaverena i vo koja se obvrzuva deka }e ja<br />
nadoknadi mo`nata {teta koja bi mo`ela da nastane za<br />
sopstvenikot ili prima~ot na stokata poradi prevzemawe na<br />
carinskite merki, a za koi podocna }e se poka`e deka bile<br />
neopravdani. So izjavata podnositelot isto taka se soglasuva<br />
deka }e gi podnese i site tro{oci za ~uvawe i manipulacija,<br />
vklu~uvaj }i gi i tro{ocite za ni{tewe na stokata pod<br />
carinski nadzor (Prilog br. 2).<br />
Nositelot na pravoto treba isto taka da gi dostavi site drugi<br />
podatoci koi gi ima vo vrska so:<br />
1) carinskata vrednost vo Republika Makedonija na<br />
originalnata stoka;<br />
2) lokacijata na stokata ili nejzinoto odredi{te;<br />
3) karakteristiki koi ja odlikuvaat pratkata;<br />
4) o~ekuvan datum na pristignuvawe ili poa|awe na stokata;<br />
5) podatoci za koristenite transportni sredstva;<br />
6) podatoci za uvoznikot, izvoznikot ili liceto koe ja poseduva<br />
stokata;<br />
7) zemjata ili zemjite na proizvodstvo i koristenite ruti na<br />
prenesuvawe;<br />
110
8) tehni~kite razliki, dokolku se poznati, pome|u<br />
originalnata stoka i stokata za koja postoi somnevawe deka e<br />
stoka so koja se povreduva pravo od intelektualna sopstvenost.<br />
9) tarifna oznaka na originalnata stoka<br />
Pokraj navedenite podatoci vo baraweto, carinskiot organ<br />
mo`e da pobara i dopolnitelni podatoci karakteristi~ni za<br />
vidot na predmetnoto pravo na intelektualna sopstvenost.<br />
Vrz osnova na podnesenoto barawe Sektorot za carinsko pravni<br />
raboti pismeno go izvestuva podnositelot na baraweto za<br />
prifa}awe ili otfrlawe na istoto vo rok od 30 dena, od denot<br />
na priem na baraweto. Vo odlukata za prifa}awe na baraweto<br />
se opredeluva rokot za prevzemawe na dejstvija, koj ne mo`e da<br />
bide podolg od 1 godina. Carinskiot organ za obrabotka na<br />
barawet<br />
o naplatuva nadomestok, koj go propi{uva Ministerot za<br />
finansii, vo visisna od 5.000,00 denari. Ovoj iznos,<br />
podnositelot na baraweto, e dol`en da go uplati na navedenata<br />
`iro smetka, na obrazecot PP 50, daden vo (prilog broj 3). Za<br />
prodol`uvawe na rokot na primena na carinskite merki za<br />
za{tita na pravata od intelektulna sopstvenost, podnositelot<br />
na baraweto mo`e da go prodol`i ovoj rok, dokolku podnese<br />
barawe za prodol`uvawe i gi podmiri dolgovite koi<br />
eventualno bi mo`ele da nastanat. Tro{ocite za prodol`uvawe<br />
na rokot za narednata godina iznesuvaat 2.000,00 denari,<br />
soglasno Pravilnikot za sproveduvawe na Zakonot na carinski<br />
merki.<br />
Odlukata za prifa}awe na baraweto ili odlukata za<br />
prodol`uvawe na rokot, Sektorot za carinsko pravni raboti<br />
vedna{ ja ispra}a do nadle`nata Carinarnica (do odgovorniot<br />
Koordinator) i }e go izvesti Sektorot za kontrola i istragi (<br />
prilog 4). Site Carinarnici povremeno }e dobivaat pregledi<br />
na prifateni barawa za prevzemawe na dejstvija po nositeli na<br />
prava, vid na stoka i broj na odobrenie so rok na va`nost.<br />
Dokolku baraweto ne gi sodr`i zadol`itelnite podatoci ili<br />
ako istite ne se celosni, Sektorot za carinsko pravni raboti<br />
so zaklu~ok go otfrla baraweto za prevzemawe na dejstvija so<br />
soodvetno obrazlo`enie. Protiv zaklu~okot mo`e da se<br />
podnese `alba vo rok od 8 dena od priemot na istiot do<br />
Ministerot za finansii.<br />
A-5-17-5-1-2 Prevzemawe na dejstvija od strana na carinski<br />
organ<br />
Koga carinskata ispostava pri sproveduvawe na merkite na<br />
carinski nadzor ili kontrola na stokata odnosno pri<br />
sproveduvaweto na carinskite postapki, ja identifikuva<br />
stokata navedena vo izvestuvaweto na Sektorot za carinsko<br />
111
pravni raboti, deka se raboti za stoka za koja postoi<br />
opravdano somenie za povreduvawe na pravo na intelektualna<br />
sopstvenost, go odlo`uva pu{taweto na stokata ili ja zadr`uva<br />
pod carinski nadzor. Za svoite dejstvija, carinskata ispostava<br />
po konsultacija so Koordinatorot od nadle`nata carinarnica<br />
vedna{ pismeno po faks go izvestuva Sektorot (prilog br. 5)<br />
pri {to so izvestuvaweto mu dostavuva foto kopii od ECD,<br />
faktura ili drug dokument (slika, prospekt i dr). Carinskata<br />
ispostava voedno pismeno go izvestuva i deklarantot ili<br />
liceto koe ja poseduva stokata ( prilog br. 6). Sektorot za<br />
carinsko pravni raboti pismeno go izvestuva nositelot na<br />
pravoto i Sektorot za kontrola i istragi.<br />
Na barawe na nositelot na pravoto, carinskiot organ mo`e da<br />
odobri pregled na stokata i zemawe na mostri isklu~ivo za<br />
analiza i za vodewe na ponatamo{na postapka, vo soglasnost so<br />
va`e~kite propisi. Zemaweto na mostra se vr{i po nalog na<br />
Sektorot za carinsko pravni raboti. Eden primerok od<br />
zemenata mostra vrz osnova na zapisnik za zemena mostra se<br />
dostavuva do Centralnata Uprava na Carinskata Uprava-<br />
Sektor za carinsko pravni raboti, a eden primerok mu se dava<br />
na baratelot.<br />
A-5-17-5-1-3 Poednostavena postapka -uni{tuvawe na stokata<br />
Koga carinskata ispostava zadr`ala stoka ili odlo`ila<br />
pu{tawe na istata za koja postojat opravdani pri~ini za<br />
somevawe deka e stoka so koja se povreduva pravoto od<br />
intelektualna sopstvenost, za istata mo`e da sprovede<br />
poednostavena postapka so uni{tuvawe na stokata, po dobivawe<br />
na izvestuvawe za uni{tuvawe na stokata od strana na Sektorot<br />
za carinsko pravni raboti, vrz osnova na koe nadle`nata<br />
Carinaranica }e donese Re{enie za uni{tuvawe na<br />
predmetnata stoka, soglasno ~lenot 11 od Zakonot za carinski<br />
merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost (<br />
Prilog 7). Uni{tuvaweto na stokata pod carinski nadzor<br />
mo`e da se izvr{i bez da se utvrdi dali nekoe pravo od<br />
intelektualna sopstvenost bilo povredeno, ako nositelot na<br />
pravoto pismeno go izvesti Sektorot za carinsko pravni<br />
raboti vo rok od 10 rabotni dena ili 3 rabotni dena za lesno<br />
rasipliva stoka, od priemot na izvestuvaweto za zadr`uvawe na<br />
stokata i pri toa i dostavi pismena soglasnost za otstapuvawe<br />
za uni{tuvawe na stokata od deklarantot, liceto koe ja<br />
poseduva stokata ili sopstvenikot na stokata ( Prilog 8.)<br />
Uni{tuvaweto na stokata se vr{i na tro{ok i na odgovornost<br />
na nositelot na pravoto vo soglasnost so carinskite propisi za<br />
uni{tuvawe na stokata pod carinski nadzor. Carinskata<br />
ispostava koja }e izvr{i uni{tewe na stokata e dol`na da<br />
sostavi zapisnik i da zeme mostra koja ja ~uva vo soglasnost so<br />
carinskite propisi i istata }e se koristi kako dokaz.<br />
112
Vo slu~aite koga ne e dostavena pismena soglasnost za<br />
otstapuvawe na stokata za uni{tuvawe vo propi{aniot rok,<br />
Sektorot za carinsko pravni raboti pismeno }e ja izvesti<br />
carinskata ispostava za pu{tawe na stokata vo odobrenata<br />
carinska postapka, dokolku se zavr{eni site carinski<br />
formalnosti i dokolku toa ne e vo sprotivnost so propisite za<br />
zabrani i ograni~uvawa.<br />
A-5-17-5-1-4 Zadr`uvawe na stokata do dobivawe na odluka od<br />
nadle`en sud<br />
Po privremenoto zadr`uvawe na stokata, nositelot na<br />
pravoto, zastapnikot ili korisnikot na pravoto e dol`en vo<br />
rok od 10 rabotni dena ili 3 rabotni dena za lesno rasipliva<br />
stoka, da i dostavi dokaz (tu`ba) od nadle`en sud, deka e<br />
zapo~nata postapka za utvrduvawe na povreda na pravo od<br />
intelektualna sopstvenost na Centralnata Uprava na<br />
Carinskata Uprava- Sektor za carinsko pravni raboti.<br />
Po dobivaweto na soodvetniot dokaz Sektorot za carinsko<br />
pravni raboti pismeno ja izvestuva carinskata ispostava za<br />
odlo`uvawe na pu{tawe na stokata se dodeka nadle`niot<br />
sudski organ ne se proiznese za stokata. Rokot od 10 rabotni<br />
dena za podnesuvawe na dokaz mo`e vo opredeleni slu~ai da se<br />
prodol`i za u{te 10 rabotni dena, me|utoa za lesno rasipliva<br />
stoka prodol`uvawe na rokot ne e e dozvoleno.<br />
A-5-17-5-2 Dejtvuvawe na carinskiot organ po slu`bena<br />
dol`nost<br />
Koga carinskata ispostava pri sproveduvawe na merki na<br />
carinski nadzor ili kontrola na stokata odnosno pri<br />
sproveduvawe na carinskata postapka, a pred podnesuvawe na<br />
bilo kakvo barawe na nositelot na pravoto ili negoviot<br />
zastapnik, utvrdi deka postojat opravdani pri~ini za<br />
somnevawe deka so premetnata stoka se povreduva pravo od<br />
intelektualna sopstvenost ispostava, carinskata ispostava po<br />
konsultacija so Koordinatorot od nadle`nata carinarnica, go<br />
odlo`uva pu{taweto na stokata ili istata ja zadr`uva. Za<br />
svoite dejstvija, carinskata ispostava vedna{ pismeno po faks<br />
go izvestuva Sektorot za carinsko pravni raboti (prilog br. 5)<br />
i pritoa so izvestuvaweto mu dostavuva foto kopija od ECD i<br />
faktura ili drug dokument (slika, prospekt i sl).Sektorot za<br />
carinsko pravni raboti }e go izvesti Sektorot za kontrola i<br />
istragi. Sektorot za carinsko pravni raboti pismeno go<br />
izvestuva nositelot na pravoto deka dokolku toj vo rok od 3<br />
rabotni dena ne podnese barawe za prevzemawe na dejstva,<br />
soglasno ~lenot 6 od istoimeniot zakon, }e se odobri pu{tawe<br />
na stokata ili nejzinoto zadr`uvawe prestanuva, pod uslov da<br />
113
se zavr{eni site carinski formalnosti i dokolku toa ne e vo<br />
sprotivnost so propisite za zabrani i ograni~uvawa.<br />
Dokolku vo rok od 3 rabotni dena, nositelot na pravoto,<br />
zastapnikot ili korisnikot na pravoto podnese barawe za<br />
prevzemawe na dejstvija do Sektorot za carinsko pravni raboti<br />
so stokata se postapuva kako {to e navedeno vo delot I.<br />
Dejstvuvawe na carinskiot organ po podnesuvawe na barawe za<br />
prevzemawe na merki za za{tita na prava od intelektualna<br />
sopstvenost.<br />
A-5-17-6 Postapuvawe so stoka za koja e utvrdeno deka povreduva pravo od<br />
intelektualna sopstvenost<br />
Za stoka za koja po sprovedenata postapka od strana na<br />
nadle`niot sud e utvrdeno deka povreduva pravo od<br />
intelektualna sopstvenost, istata ne smee da se:<br />
• vnese vo carinsko podra~je na Republika Makedonija<br />
• pu{ti vo sloboden promet<br />
• iznese od carinskoto podra~je na Republika Makedonija<br />
• izveze<br />
• povtorno izveze<br />
• stavi vo odlo`uva~ka postapka ili<br />
• vnese vo slobodna zona ili sloboden sklad<br />
A-5-17-7 Odgovornost na carinskiot organ<br />
Prifa}aweto na baraweto ne mu dava pravo na nadomest na<br />
{teta na nositelot na pravoto, zastapnikot ili korisnikot na<br />
pravoto, koga carinskiot organ ne otkril stoka so koja se<br />
povreduva pravo od intelektualna sopstvenost, bila pu{tena ili<br />
ne bila zadr`ana.<br />
Sproveduvaweto na nadle`nostite i prevzemenite dejstvija od<br />
strana na carinskiot organ, ne predizvikuvaat negova odgovornost<br />
za nadomest na {teta predizvikana na licata vklu~eni vo<br />
predmetnata postapka.<br />
A-5-17-8 Odgovornost na podnositelot na baraweto za<br />
prevzemawe na dejstva<br />
Nositelot na pravoto, zastapnikot ili korisnikot na pravoto<br />
se dol`ni da ja izvestat Centralnata Uprava na Carinskata<br />
Uprava za prestanok na nivnoto pravo na intelektualna<br />
sopstvenost.<br />
Tie se dol`ni da sorabotuvaat so Centralnata Uprava na<br />
Carinskata Uprava vo delot na obezbeduvawe na site relevantni<br />
podatoci vo vrska so stokata so koja se povreduva pravo od<br />
114
intelektualna sopstvenost, da obezbedat tehni~ka i<br />
administrativna pomo{ za sproveduvawe na carinskite merki.<br />
A-5-17-9 Kazneni odredbi<br />
So ovoj zakon predvideni se kazneni odredbi - prekr{oci so<br />
pari~na kazna za:<br />
• pravnoto lice i odgovornoto lice vo pravnoto lice<br />
• fizi~koto lice ako:<br />
- vedna{ ne ja izvesti Carinskata Uprava za prestanok na<br />
negovoto pravo<br />
- dobienite podatoci od carinskiot organ gi upotrebi nadvor<br />
od postapkata i celite za utvrduvawe na povreda na pravoto od<br />
industriska sopstvenost<br />
- vnese, pu{ti vo sloboden promet, iznese, izveze, povtorno<br />
izveze, stavi vo odlo`uva~ka postapka ili vnese vo slobodna zona<br />
ili sloboden sklad stoka za koja vo predhodno zavr{enata<br />
postapka e utvredeno deka go povreduva pravoto od intelektualna<br />
sopstvenot<br />
Prilozi: 7<br />
115
PRILOG BR.1<br />
BARAWE ZA PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA<br />
1. Den na priem na baraweto za<br />
prevzemawe na dejstvija od strana na<br />
Centralnata uprava na Carinskata<br />
uprava<br />
den/mesec/godina / /<br />
PRAVA OD INTELEKTUALNA<br />
SOPSTVENOST<br />
____________________________________<br />
3.Podatoci za baratelot<br />
BARAWE<br />
( t.e nositelot na pravoto soglasno ~len 3<br />
to~ka 3 od Zakonot za carinski merki za<br />
za{tita na prava od intelektualna<br />
sopstvenost)<br />
Naziv / Ime:<br />
Funkcija:<br />
ZA PREZEMAWE NA DEJSTVIJA OD<br />
STRANA NA CARINSKITE ORGANI<br />
soglasno so ~len 6 stav 1 od Zakonot za<br />
carinski merki za za{tita na prava od<br />
intelektualna sopstvenost<br />
2. Ime i adresa na nadle`niot organ<br />
kaj koj e podneseno baraweto<br />
Adresa:<br />
Mesto:<br />
Po{tenski fah:<br />
Zemja:<br />
CENTRALNA UPRAVA NA CARINSKA<br />
UPRAVA<br />
ul. Lazar Li~enoski br.13<br />
SKOPJE<br />
Dano~en br./ Mati~en br. :<br />
Tel.:<br />
Mobilen telefonski br.:<br />
Faks:<br />
e-po{ta (adresa):<br />
Internet adresa:<br />
4. Status na baratelot ( soglasno ~len 3 to~ka (3) od Zakonot za carinski merki za<br />
za{tita na prava od intelektualna sopstvenost) (1) :<br />
Nositel na pravo (*)<br />
Zastapnik na nositelot na pravoto(*)<br />
116
Ovlasten korisnik na pravoto (*)<br />
5. Vidot na pravo na koe se odnesuva baraweto (1) :<br />
Zastapnik na ovlasteniot korisnik(*)<br />
Trgovska marka<br />
Avtorsko pravo ili srodno pravo<br />
Dopolnitelen sertifikat za za{tita<br />
Pravo na dizajn<br />
Patent<br />
Za{titena oznaka na poteklo<br />
Za{titena geografska oznaka<br />
Geografski oznaki na alkoholni pijaloci<br />
6. Ime i adresa na liceto za kontakt 7. Ime i adresa na liceto za kontakt<br />
(administrativni raboti)<br />
(tehni~ki raboti)<br />
Telefon:<br />
Telefon:<br />
Mobilen telefon:<br />
Mobilen telefon:<br />
Faks:<br />
Faks:<br />
e-po{ta (adresa):<br />
e-po{ta (adresa):<br />
Internet adresa:<br />
Internet adresa:<br />
8. Prilo`uvam su{tinski tehni~ki podatoci za originalnata stoka:<br />
Broj na prilo`eni dokumenti (2) Broj na prilo`eni fotografii (2)<br />
9. Prilo`uvam specifi~ni informacii za vidot ili {emata na izmamata:<br />
Broj na prilo`eni dokumenti (2) Broj na prilo`eni fotografii (2)<br />
10. Prilo`uvam dokument(i) kako dokaz<br />
deka baratelot e nositel na pravoto za<br />
predmetnata stoka soglasno ~len 3 to~ka<br />
3 od Zakonot za carinski merki za<br />
za{tita na prava od intelektualna<br />
sopstvenost<br />
11. Ja prilo`uvam izjavata za<br />
prevzemawe odgovornost soglasno ~len 7<br />
od Zakonot za carinski merki za<br />
za{tita na prava od intelektualna<br />
sopstvenost so koja se obvrzuvam deka<br />
prezemam odgovornost vo situaciite<br />
117
izlo`eni vo toj ~len (*):<br />
Broj na prilo`eni dokumenti (2) Prilo`ena izjava za prevzemawe<br />
odgovornost<br />
12. Sekoja druga informacija koja ja poseduva nositelot na pravoto, na primer:<br />
Zemja ili zemji na proizvodstvo Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
Lokacija na stokata ili nejzino odredi{te Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
O~ekuvan datum na pristignuvawe ili poa|awe Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
Podatoci za koristenite transportni sredstva Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
Podatoci za uvoznikot,izvoznikot ili liceto Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
Karakteristiki koi ja odlikuvaat pratkata Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
Tarifna oznaka na orginalnata stoka Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
Tehni~ki razliki pome|u originalnata<br />
i somnitelnata stoka: Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
Drugi korisni informacii Br.na prilo`eni dokumenti (2)<br />
13. Den na podnesuvawe na baraweto:<br />
Den na negovo izgotvuvawe Mesto: Potpis i pe~at na baratelot(**)<br />
Den/mesec/godina:<br />
(*) Vidi Rubrika 10<br />
(**) Dokolku baratelot e zastapnik na nositelot na pravoto, toj mora da obezbedi dokaz<br />
deka e ovlasten za zastapuvawe na nositelot na pravoto.<br />
(1) Ozna~i ja/gi soodvetnata rubrika/rubriki.<br />
(2) Vnesi go soodvetniot broj, dokolku nema prilozi, vnesi "0".<br />
14. POPOLNUVA CARINSKOT ORGAN<br />
Baraweto e odobreno<br />
Registarski br.:<br />
Datum: den/mesec/godina: Potpis i pe~at<br />
Mesto:<br />
Baraweto va`i do:<br />
118
Sekoe barawe za prodol`uvawe na rokot za va`nost treba da se isprati do<br />
nadle`niot organ od Rubrika 2, najmalku 30 rabotni dena pred istekot na va`nosta<br />
na baraweto.<br />
Baraweto e otfrleno<br />
Prilo`eni se: zaklu~ok za otfrlawe so soodvetno obrazlo`enie i informacii za<br />
postapkata za podnesuvawe na `alba.<br />
Den: den/mesec/godina: Potpis i pe~at<br />
Mesto:<br />
119
I Z J A V A<br />
PRILOG 2<br />
ZA PREZEMAWE ODGOVORNOST<br />
Jas, dolupotpi{aniot ___________________________________________________<br />
so MB____________________, l.k. broj _______________, izdadena od<br />
____________________, kako odgovorno lice na pravnoto lice nositel na<br />
pravo soglasno ~len 3 to~ka (3) od Zakonot za carinski merki za za{tita na<br />
prava od intelektualna sopstvenost (Slu`ben vesnik na Republika<br />
Makedonija broj 38/2005) (vo ponatamo{niot tekst Zakonot) potvrdeno so<br />
prilo`enite dokumenti, prezemam obvrska vo soglasnost so ~len 7 od<br />
Zakonot da prezemam odgovornost kon licata zasegnati soglasno ~len 1 stav<br />
(1) od Zakonot, vo slu~aj na prekinuvawe na postapka, poradi dejstvie ili<br />
neispolnuvawe od moja strana ili vo slu~aj dopolnitelno da se utvrdi deka<br />
zasegnatata stoka ne povreduva pravo od intelektualna sopstvenost.<br />
So ova prezemam obvrska za pla}awe na site tro{oci nastanati soglasno<br />
~len 10 i ~len 11 od Zakonot, za ~uvawe na stokata pod carinska nadzor,<br />
vklu~uvaj}i gi tro{ocite nastanati so uni{tuvawe na stokata koja<br />
povreduva pravo od intelektualna sopstvenost.<br />
So ova prezemam obvrska da ja izvestam Centralnata uprava na Carinskata<br />
uprava za sekoja promena ili gubewe na moite prava od intelektualna<br />
sopstvenost. Istotaka potvrduvam deka sum zapoznaen so odredbite od ~len<br />
12 od Zakonot povrzani so upotrebata na dobienite podatoci od strana na<br />
Centralnata uprava na Carinskata uprava.<br />
Izgotveno vo______________<br />
Datum : __________________<br />
120
РЕПУБЛИК<strong>А</strong><br />
М<strong>А</strong>КЕДОНИ<br />
МИНИСТЕРСТВО З<strong>А</strong> ФИН<strong>А</strong>НСИИ<br />
CARINSKA UPRAVA NA REPUBLIKA<br />
MAKEDONIJA<br />
ЦЕНТР<strong>А</strong>ЛН<strong>А</strong> УПР<strong>А</strong>В<strong>А</strong><br />
Број: 07- __________________<br />
Датум: __________________<br />
DO<br />
Prilog 4<br />
Лазар Личеноски 13, 1000 Скопје<br />
тел. 02/3116 188, факс 02/3237 832<br />
cu@customs.gov.mk<br />
Carinarnica_________________<br />
PREDMET: Izvestuvawe<br />
Nositelot na pravoto/zastapnik/korisnik na pravoto od intelektualna sopstvenost<br />
na den______________ podnese barawe br. ___________________za prevzemawe na dejstvija za<br />
za{tita na pravo od intelektualna sopstvenost do Centralnata Uprava na Carinskata<br />
Uprava na Republika Makedonija.<br />
Baraweto za prevzemawe na dejstvija se odnesuva za slednoto pravo:<br />
trgovska marka ________________________________________________<br />
patent ______________________________________________________<br />
dizajn ______________________________________________________<br />
oznaka za poteklo ______________________________________________<br />
geografska oznaka _____________________________________________<br />
avtorsko pravo ili srodno pravo________________________________<br />
Centralnata Uprva na Carinska Uprava po razgleduvawe na predmetnoto barawe go<br />
prifati i istoto go registrira so broj ____________________________,koe e so va`nost do<br />
________________________.<br />
Predmetnoto barawe se odnesuva za za{tita na slednata<br />
stoka:________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________<br />
121
Van~o Lazarovdreev<br />
РЕПУБЛИК<strong>А</strong><br />
М<strong>А</strong>КЕДОНИЈ<strong>А</strong><br />
МИНИСТЕРСТВО З<strong>А</strong> ФИН<strong>А</strong>НСИИ<br />
CARINSKA UPRAVA NA REPUBLIKA<br />
MAKEDONIJA<br />
CARINARNICA ___________________<br />
C.I. ___________________________<br />
Prilog br. 5<br />
Број:<br />
Датум:<br />
________________<br />
__________________<br />
Do<br />
Centralna Uprava na Carinska Uprava<br />
I Z V E S T U V A W E<br />
Dejstvuvawe na carinskiot organ vrz osnova na podneseno barawe za prevzemawe<br />
na dejtva, odluka br. _________________________<br />
Dejstvuvawe na carinskiot organ po slu`bena dol`nost<br />
ECD br._______________ i faktura br. _________________________, vid na<br />
stoka__________________, marka ________________________, so tarifna oznaka<br />
_____________________, prijavena za _________________ na uvoznikot<br />
_____________________________deklarant_______________________________,<br />
predmetnata stoka e smestena vo carinski maracin/skladi{te______________________<br />
Poradi osnovano somnenie deka so predmetnata stoka se povreduva pravo od intelektualna<br />
sopstvenost istata privremeno se zadr`uva.<br />
Poradi toa {to utvrdivme deka predmetnata stoka gi ima slednite karakteristiki:<br />
______________________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________Pri~ini poradi koi se<br />
somnevame deka istata e:<br />
falsifikuvana stoka<br />
piratska stoka<br />
drug vid na stoka<br />
se:____________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
_______________<br />
Prilog: foto kopija od ECD, faktura,(drugo: slika, prospekt, crtre`.....)<br />
Datum : Potpis/ pe~at/<br />
faksimil<br />
122
РЕПУБЛИК<strong>А</strong> М<strong>А</strong>КЕДОНИЈ<strong>А</strong><br />
МИНИСТЕРСТВО З<strong>А</strong> ФИН<strong>А</strong>НСИИ<br />
CARINSKA UPRAVA NA REPUBLIKA<br />
MAKEDONIJA<br />
CARINARNICA_____________________<br />
CI___________________________________<br />
Broj__________________________________<br />
Datum:________________________________<br />
Prilog br. 6<br />
DO<br />
______________________<br />
______________________<br />
Soglasno ~len 10 stav 2 od Carinskiot zakon i ~len 10 stav 2 od<br />
Zakonot za carinski merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost,<br />
donesuva<br />
I Z V E S T U V A W E<br />
Na den ___________________ vo CI________________<br />
uvoznikot_______________________ preku {pedicijata _______________________ so<br />
ECD____________________ ja prijavil za carinewe slednava<br />
stoka:________________________________________________________ vo koli~ina od<br />
____________________________.<br />
Poradi osnovano somnenie deka predmetnata stoka e stoka so koja se<br />
povreduva pravo od intelektualna sopstvenost, carinskiot organ go odlaga<br />
nejzinoto pu{tawe i istata ja zadr`uva pod carinski nadzor vo carinskoto<br />
skladi{te/magacin _______________________.<br />
So predmetnata stoka mo`e da se postapi na dva na~ini:<br />
- da se sprovede poednostavena postapka, za koja Vie i nositelot na pravoto }e se<br />
soglasite deka stokata koja e predmet na postapka e stoka so koja se povreduva pravo<br />
od intelektualna sopstvenost i pismeno go izvestite carinskiot organ deka istata<br />
ja otstapuvate za uni{tuvawe. Vo ovoj slu~aj carinskiot organ mo`e da ja uni{ti<br />
stokata pod carinski nadzor, bez da se utvrdi dali so stokata bilo povredeno nekoe<br />
pravo od intelektualna sopstvenost, soglasnost ~len 11 od Zakonot za carinski<br />
merki za za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost.<br />
- dokolku nositelot na pravoto ja izvesti Centralnata Uprava na Carinskata<br />
Uprava deka e zapo~nata postapka za utvrduvawe dali e povredeno pravoto od<br />
intelektualna sopstvenost so podnesuvawe soodveten dokaz od nadle`en sud,<br />
carinskiot organ ja zadr`uva predmetnata stoka se dodeka sudot ne se proiznese za<br />
stokata, soglasno ~len 14 od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od<br />
intelektualna sopstvenost.<br />
Dokolku ne se postapi na nitu eden od navedenite na~ini, carinskiot<br />
organ }e ja pu{ti stokata vo odobrenata carinska postapka, dokolku se zavr{eni<br />
site carinski formalnosti i dokolku toa ne e sprotivno so propisite na zabrani i<br />
ograni~uvawa.<br />
[ e f<br />
____________________<br />
123
РЕПУБЛИК<strong>А</strong> М<strong>А</strong>КЕДОНИЈ<strong>А</strong><br />
МИНИСТЕРСТВО З<strong>А</strong> ФИН<strong>А</strong>НСИИ<br />
CARINSKA UPRAVA NA REPUBLIKA<br />
MAKEDONIJA<br />
CARINARNICA ______________<br />
Број: 07- __________________<br />
Датум: __________________<br />
Prilog br. 7<br />
Лазар Личеноски 13, 1000 Ск<br />
тел. 02/3116 188, fакс 02/3237 832<br />
cu@customs.gov.mk<br />
Carinarnicata _____________________ re{avaj }i po baraweto na<br />
nositelot na pravoto _______________________________ od ______________ so<br />
sedi{te na ul:_________________________________ za za{tita na prava od<br />
intelektualna sopstvenost, nadle`na vrz osnova na ~len 10 stav 2 od<br />
Carinskiot zakon i ~len 11 od Zakonot za carinskite merki za za{tita na<br />
pravata od intelektualna sopstvenost, donesuva<br />
R E [ E N I E<br />
SE UNI[TUVA stokata prijavena so ECD_________ od _________ na CI<br />
___________ i toa: koli~ina________________, so tarifna oznaka_______________, a vo<br />
vrednost od ____________ .<br />
@albata ne go odlo`uva izvr{uvaweto na ova re{enie.<br />
O b r a z l o ` e n i e<br />
Nositelot na pravoto/korisnikot ili zastapnikot_______________________, podnese<br />
pismeno izvestuvawe br.__________od ___________do Centralnata Uprava na Carinskata<br />
Uprava -Sektor za carinsko pravni raboti, vo koe e prilo`ena pismena soglasnost od<br />
deklarantot, liceto koe ja poseduva stokata ili sopstvenikot na stokata, notarski<br />
zaverena, za otstapuvawe za uni{tuvawe na stokata.<br />
Vrz osnova na podnesenoto pismeno izvestuvawe i pismenata soglasnost, a soglasno<br />
~len 11 stav od Zakonot za carinski merki za za{tita na prava od intelektualna<br />
sopstvenost, carinskiot organ }e sprovede poednostavena postapka, so koja }e se uni{ti<br />
stokata pod carinski nadzor, bez da se utvrdi dali nekoe pravo od intelektualna<br />
sopstvenost e povredeno. Uni{tuvaweto }e go izvr{i carinskiot<br />
organ________________________ i za istoto }e bide so~inet zapisnik.<br />
Uni{tuvaweto se vr{i na tro{ok i na odgovornost na nositelot na pravoto, vo<br />
soglasnost so carinskite propisi za uni{tuvawe na stoka pod carinski nadzor i pri toa e<br />
prosledeno so zemawe na mostri koi carinskiot organ_____________________________ }e gi<br />
~uva vo soglasnost so carinskite propisi i koi mo`at da se kristat kako dokazi.<br />
Carinskiot organ ne odgovara za {tetite koi mo`at da proizlezat od<br />
uni{tuvaweto na stokata vo soglasnost so ~len 11 stav 2 od Zakonot za carinski merki za<br />
za{tita na pravata od intelektualna sopstvenost.<br />
UPATSTVO ZA PRAVNO SREDSTVO:<br />
Protiv ova re{enie mo`e da se podnese `alba do Ministerot za finansii vo rok<br />
od 8 dena od denot na dostavuvawe na re{enieto. @albata se podnesuva preku ovaa<br />
Carinarnica, i istata treba da bide taksirana so 250,00 denari administrativna taksa od<br />
Tar.br.2 od TAT.<br />
Taksa od Tar.br.1 i 72/4 od TAT vo iznos od 250,00 denari e naplatena.<br />
Upravnik<br />
____________________<br />
124
UPATSTVO ZA POPOLNUVAWE NA BARAWETO ZA<br />
PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA<br />
Rubrika 3: Se popolnuva Naziv / Ime, adresa i svojstvo vo koe se javuva<br />
baratelot. Soglasno ~len 3 to~ka 3 od Zakonot za carinski merki za<br />
za{tita na prava od intelektualna sopstvenost, baratelot mo`e da e i<br />
samiot nositel na pravoto, lice koe ima pravo da koristi pravo od<br />
intelektualna sopstvenost ili nazna~en zastapnik.<br />
Rubrika 4: Se ozna~uva soodvetnoto pole vo odnos na statusot na<br />
baratelot.<br />
Rubrika 5: Se ozna~uva soodvetnoto pole vo odnos na vidot na pravoto za<br />
koe se odnesuva baraweto za prevzemawe na dejstvie.<br />
Rubrika 6 i 7: Vo rubrikata 6 se zapi{uvaat podatoci za liceto za kontakt<br />
na baratelot koe gi izvr{uva administrativnite raboti. Rubrikata 7 e za<br />
podatoci za liceto koe bi bilo odgovorno za kontaktirawe so carinskite<br />
organi za razgleduvawe na tehni~kite podatoci za zadr`anata stoka.<br />
Rubrika 8, 9 i 12: Rubrikata 8 se upotrebuva za precizni i prakti~ni<br />
informacii koi }e im ovozmo`at na carinskite organi brzo i korektno da<br />
ja identifikuvaat avtenti~nata stoka. Rubrikata 9 se upotrebuva za bilo<br />
koja informacija koja imatelot na pravoto ja ima, a se odnesuva za vidot<br />
ili na~inot na vr{ewe na izmamata (fotografii, dokumenti i t.n.).<br />
Informacijata treba da e {to e mo`no podetalna za da mo`at carinskite<br />
organi da gi identifikuvaat somnitelnite pratki na ednostaven na~in i<br />
efikasno so koristewe na analizata na rizik. Rubrikata 12 se upotrebuva<br />
za razli~ni vidovi na informacii koi na carinskiot organ }e mu<br />
ovozmo`at da gi podobri razuznava~kite informacii za proizvodite i<br />
na~inite na vr{ewe na izmamata. Mo`e da se obezbedat i dopolnitelni<br />
korisni podatoci kako {to se: vrednosta pred oddano~uvawe na legalnata<br />
stoka, lokacijata na stokata ili nivnata planirana destinacija, podatoci<br />
koi ja identifikuvaat pratkata ili paketite, planiraniot den na<br />
pristignuvawe ili zaminuvawe na stokata, koristenoto transportno<br />
sredstvo, identitetot na uvoznikot, izvoznikot ili liceto koe ja poseduva<br />
stokata i sli~no.<br />
Rubrika 11: Se upotrebuva od liceto koe ja popolnuva rubrikata br. 3 od<br />
Baraweto za prevzemawe na dejstvija koe gi obezbeduva i dokumentite<br />
predvideni vo rubrika 11 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija.<br />
Rubrika 13: So potpi{uvawe na ovaa rubrika, nositelot na pravoto<br />
potvrduva deka gi prifa}a uslovite na Zakonot i svoite obvrski.<br />
125
ZABELE[KI ZA POPOLNUVAWE NA BARAWETO ZA<br />
PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA<br />
1. ZADOL@ITELNI INFORMACII ZA PRAVATA I MO@NOSTA<br />
NA DEJSTVUVAWE<br />
• Koga nositelot na pravoto li~no go podnesuva baraweto:<br />
- za pravo koe e registrirano pravo ili za koe e podneseno barawe,<br />
zadol`itelno e podnesuvawe na dokaz za registacija kaj nadle`en organ<br />
ili dokaz deka baraweto e podneseno,<br />
- za avtorsko pravo, srodno pravo ili pravo na industriski dizajn koe<br />
ne e registrirano ili za koe ne e podneseno barawe, zadol`itelno e<br />
podnesuvawe dokaz za avtorstvo ili za status na baratelot kako prvobiten<br />
nositel.<br />
• Koga baraweto go podnesuva drugo doma{no i stransko, pravno i<br />
fizi~ko lice koe ima pravo da koristi nekoe od pravata od ~len 3<br />
to~ka 3 podto~ka 2 od Zakonot, kako dopolnenie na dokazot od<br />
prethodnata to~kata a), zadol`itelno e podnesuvawe na dokument so<br />
koj liceto steknuva pravo na koristewe na predmetnoto pravo.<br />
• Koga zastapnik na nositelot na pravoto ili zastapnik na drugo<br />
doma{no i stransko, pravno i fizi~ko lice ima pravo da koristi<br />
nekoe od pravata od ~len 3 to~ka 3 podto~ka 2 od Zakonot, kako<br />
dopolnenie na dokazot koj se bara pod prethodnite to~kite a) i b)<br />
zadol`itelno se podnesuva i dokument so koj mu se odobruva da<br />
deluva kako zastapnik.<br />
Liceto, doma{no i stransko, pravno i fizi~ko, koe ja popolnuva<br />
rubrikata br. 3 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija, mora, vo site<br />
slu~ai, da bide toa koe }e gi obezbedi dokumentite predvideni vo rubrika<br />
11 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija.<br />
• Rubrikata 5 gi sodr`i site geografski oznaki. Za{titen<br />
geografski naziv so za{titena oznaka na poteklo na proizvodot ili<br />
za{titena geografska oznaka se oficijalnite oznaki soglasno<br />
propisite. Individualni proizvoditeli kako i grupa na<br />
proizvoditeli mo`at da podnesat barawe.<br />
126
• Koga se podnesuva barawe, za za{titen geografski naziv so<br />
za{titena oznaka na poteklo na proizvodot ili za{titena<br />
geografska oznaka potrebno e dostavuvawe na registracija i<br />
specifikacii.<br />
2. SODR@INA NA BARAWETO ZA PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA<br />
Barawe za prevzemawe na dejstvija mo`e da se koristi od strana na<br />
nositelot na pravoto, kako preventivna merka, koga toj ima pri~ina da<br />
veruva deka negovoto pravo ili prava od intelektualna sopstvenost se<br />
povredeni ili ima pri~ini za somnevawe deka }e bidat povredeni.<br />
Baraweto mora da gi sodr`i site podatoci potrebni za stokata da mo`e da<br />
bide vedna{ prepoznatliva za carinskite organi, a osobeno:<br />
• precizen i detalen tehni~ki opis na stokata,<br />
• sekoja specifi~na informacija koja ja poseduva nositelot na<br />
pravoto za vidot ili na~inot na vr{ewe na izmamata,<br />
• imeto i adresata na liceto za kontakt opredeleno od strana na<br />
nositelot na pravoto,<br />
• dejstvoto koe baratelot treba da go prezeme soglasno ~len 7 od<br />
Zakonot i dokaz deka baratelot e nositel na pravoto za<br />
predmetnata stoka.<br />
Nositelite na pravoto zadol`itelno mora da go vratat dokazot za<br />
priem na izvestuvaweto koe im e upateno od strana na carinskata slu`ba,<br />
soglasno ~lenovite 5 (postapuvawe po slu`bena dol`nost, ex-officio) i 10<br />
od Zakonot. Toa mora da se napravi vedna{ po priemot na ova izvestuvawe.<br />
Rokovite (tri do 10 rabotni dena) po~nuvaat od momentot na priem na<br />
izvestuvaweto. Zadol`itelno e nositelot na pravoto, vedna{ otkako }e<br />
bide izvesten od carinskiot organ, bez odlagawe da go potvrdi priemot na<br />
izvestuvaweto.<br />
Soglasno ~len 3 to~ka 4 od Zakonot, "raboten den" e raboten den na<br />
Centralnata uprava na Carinskata uprava. Pri presmetuvaweto na<br />
rabotnite denovi soglasno ~lenovite 5 i 13 od Zakonot, mora da se zeme<br />
127
predvid faktot deka denot na priemot na izvestuvaweto ne se zasmetuva vo<br />
vo propi{anite rokovi. Rokovite koi se zemaat predvid vo smisla na<br />
Zakonot po~nuvaat da se presmetuvaat od denot po priemot na<br />
izvestuvaweto.<br />
3. PODNESUVAWE NA BARAWE ZA PREVZEMAWE NA DEJSTVIJA<br />
Nositelot na pravoto mora da go podnese baraweto za prevzemawe na<br />
dejstvija kaj Centralnata uprava na Carinskata uprava od rubrika 2 od<br />
obrazecot. Po priem na baraweto, Centralnata uprava na Carinskata<br />
uprava go obrabotuva i go izvestuva baratelot vo pismena forma za svojata<br />
odluka vo rok od 30 rabotni dena. Dokolku organot go odbie baraweto so<br />
obrazlo`ena odluka, baratelot ima pravo na `alba. Rokot vo koj<br />
carinskite organi prezemaat akcija e edna godina, so prodol`uvawe od po<br />
edna godina.<br />
4. OBJASNUVAWE NA GLAVNITE RUBRIKI KOI GI POPOLNUVA<br />
BARATELOT<br />
Rubrika 3: Naziv / Ime, adresa i svojstvo vo koe se javuva baratelot.<br />
Soglasno ~len 3 to~ka 3, baratelot mo`e da e i samiot nositel na pravoto,<br />
lice koe ima pravo da koristi pravo od intelektualna sopstvenost ili<br />
nazna~en zastapnik.<br />
Rubrika 4: Status na baratelot. Ozna~i ja soodvetnata rubrika.<br />
Rubrika 5: Vidot na pravoto za koe se odnesuva baraweto za prevzemawe na<br />
dejstvie.<br />
Rubrika 6 i 7: Vo rubrikata 6 se zapi{uvaat podatoci za liceto za kontakt<br />
na baratelot koe gi izvr{uva administrativnite raboti. Rubrikata 7 e za<br />
podatoci za liceto koe bi bilo odgovorno za kontaktirawe so carinskite<br />
organi za razgleduvawe na tehni~kite podatoci za zadr`anata stoka.<br />
Liceto mora da e lesno i brzo dostapno.<br />
Rubrika 8, 9 i 12: Rubrikata 8 e za precizni i prakti~ni informacii koi<br />
}e im ovozmo`at na carinskite organi brzo da ja identifikuvaat<br />
avtenti~nata stoka korektno i za bilo koja informacija koja imatelot na<br />
128
pravoto ja ima, a se odnesuva za vidot ili na~inot na vr{ewe na izmamata<br />
(fotografii, dokumenti i t.n.).<br />
Informacijata treba da e {to e mo`no podetalna za da mo`at carinskite<br />
organi da gi identifikuvaat somnitelnite pratki na ednostaven na~in i<br />
efikasno so koristewe na analizata na rizik.<br />
Vo ovie rubriki treba da se zapi{uvaat razli~ni vidovi na informacii<br />
koi na carinskiot organ }e mu ovozmo`at da gi podobri razuznava~kite<br />
informacii za proizvodite i na~init na vr{ewe na izmamata. Mo`e da se<br />
obezbedat i dopolnitelni korisni podatoci kako {to se: vrednosta pred<br />
oddano~uvawe na legalnata stoka, lokacijata na stokata ili nivnata<br />
planirana destinacija, podatoci koi ja identifikuvaat pratkata ili<br />
paketite, planiraniot den na pristignuvawe ili zaminuvawe na stokata,<br />
koristenoto transportno sredstvo, identitetot na uvoznikot, izvoznikot<br />
ili liceto koe ja poseduva stokata.<br />
Rubrika 11: Liceto, doma{no i stransko, pravno i fizi~ko, koe ja<br />
popolnuva rubrikata br. 3 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija, mora,<br />
vo site slu~ai, da bide toa koe }e gi obezbedi dokumentite predvideni vo<br />
rubrika 11 od Baraweto za prevzemawe na dejstvija.<br />
Rubrika 13: So potpi{uvawe na ovaa rubrika, nositelot na pravoto<br />
potvrduva deka gi prifa}a uslovite na Zakonot i svoite obvrski.<br />
129
130
Zlato i blagorodni metali<br />
A-5-19<br />
A-5-19-1 Vnesuvawe i iznesuvawe na monetarno zlato i prigodni<br />
kovani pari<br />
Monetarno zlato ( e zlato {to e predmet na monetarni rezervi na<br />
zemjata, koe ne mo`e da bide predmet na kupoproda`ba i istoto<br />
mo`e da bide vo razli~ni formi kako na primer: zlatni {ipki,<br />
polugi ili granuli) vo Republika Makedonija mo`e da vnese i<br />
iznese samo Narodna Banka na Republika Makedonija, vrz osnova<br />
na POTVRDA izdadena od ovlastenao lice na Narodna banka na<br />
Republika Makedonija.<br />
Prigodni kovani pari izdadeni vo R.Makedonija rezidenti i<br />
nerezidenti mo`at da gi vnesuaat vo R.Makedonija bez<br />
ograni~uvawe, me|utoa istite SE DOL@NI da gi prijavat na<br />
nadle`niot carinski organ.<br />
Prigodni kovani pari se izrabotuvaat za odredeni jubilei i istite<br />
se iskovani od razli~ni materijali kako: zlato, srebro, posebni<br />
leguri za kovani pari vo optek ili numizmatika. Zlatnite kovani<br />
prigodni moneti se izgotvuvaat vrz osnova na Odluka na Vlada na<br />
RM. Prigodnite kovani moneti gi izdava Narodna banka na R.M. i<br />
istite mo`eda se gi prodavaat na kolekcioneri vo zemjata ili<br />
stranstvo ili na delovnite banki za ponatamo{na proda`ba.<br />
Iznesuvaweto na prigodni kovani pari od zemjata mo`e da se vr{i<br />
samo so smetka na ovlasten prodava~ za nivno kupuvawe vo R.<br />
Makedonija - Narodna Banka ili delovni banki vo zemjata, odnosno<br />
vrz osnova na izdadena potvrda od carinski organ, dokolku istite<br />
bile predhodno vneseni vo zemjata i prijaveni pri nivnoto<br />
vnesuvawe vo zemjata.<br />
Site postari numizmati~ki primeroci na stari kovani moneti<br />
mo`e da se iznesat od zemjata samo vrz osnova na odobrenie<br />
izdadeno od Ministerstvoto za kultura vo sorabotka so muzeite na<br />
R.Makedonija.<br />
A-5-19-2 Pri uvoz na zlato, srebro, platina ili drugi blagorodni metali,<br />
vo neobrabotena sostojba(poluproizvodi, neobraboteno ili vo<br />
prav) so isklu~kok na monetarno, potrebna soglasnost/ dozvola od<br />
Ministertvo za ekonomija.<br />
_____________________________________________________________<br />
131
Kulturno nasledstvo<br />
A-5-20<br />
Praven osnov Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo, objaven e vo "<br />
Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" broj 20/2004<br />
godina, koj zapo~na so primena od 01.01.2005 godina.<br />
Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo gi opredeluva<br />
vidovite, kategoriite i identifikacija na kulturnoto<br />
nasledstvo, re`imot na za{tita, pravata i obvrskite na<br />
pravnite i fizi~ki lica, nadle`nostite i nadzorot za<br />
primena na ovoj zakon.<br />
A-5-20-1<br />
A-5-20-2<br />
Poim<br />
Pod kulturno nasledstvo se smetaat materijalnite i<br />
nematerijalnite dobra koi imaat kulturno, umetni~ko,<br />
arheolo{ko, etnolo{ko i drugo istorisko zna~ewe, koi<br />
zaradi nivnata za{tita i koristewe se nao|aat pod praven<br />
re`im.<br />
Podelba na kulturnoto nasledstvo<br />
Kulturnoto nasledstvo se deli na: nedvi`no, dvi`no i<br />
duhovno.<br />
Od carinski aspekt posebno vnimanie treba da se obrne na<br />
DVI@NOTO KULTURNO NASLEDSTVO.<br />
Vo kategorija na dvi`no kulturno nasledstvo spa|aat:<br />
-arheolo{ki predmeti (iskopani od zemja ili izvadeni od<br />
voda koi poteknuvaat od opredelen period);<br />
-etnolo{ki predmeti (predmeti koi svedo~at za na~inot na<br />
`iveewe, tradicijata, obi~aite i sl.);<br />
-istoriski predmeti (koi poteknuvaat od opredeleni<br />
istoriski nastani ili gi koristele istoriski li~nosti, kako<br />
i stari moneti -pari);<br />
-umetni~ki predmeti (sliki, crte`i, skulpturi, bakrorezi,<br />
gravuri i drugi umetni~ki kompozicii);<br />
-tehni~ki predmeti (ma{ini, alati, instrumenti, oprema i<br />
sl. koi poteknuvaat od odredena etapa na tehni~ki progres);<br />
-arhivska gra|a ;<br />
-bibliote~ni dobra (stari rakopisi nastanati do krajot na<br />
XIX vek, stari i retki knigi i drugi publikacii );<br />
-kinote~ni dobra (snimeni konematografski dela, filmovicrtani,<br />
dokumentarni, nau~no-popularni i dr.) i<br />
-fonote~ni dobra (snimeni zvuci odnosno originalni<br />
muzi~ki i drug vid na zvu~ni zapisi).<br />
Dvi`noto kulturno nasledstvo spored stepenot na negovata<br />
za{tita mo`e da bide:<br />
- neza{titeno kulturno nasledstvo<br />
132
- za{titeno kulturno nasledstvo, odnosno kulturno<br />
nasledstvo pod re`im na zabrana.<br />
A-5-20-3 Nadle`en organ za za{tita<br />
Nadle`en organ za za{tita na kulturnoto nasledstvo e<br />
Ministerstvoto za kultura-Uprava za za{tita na kulturnoto<br />
nasledstvo, koja pri izvoz ili privremeno iznesuvawe na ovoj vid<br />
stoki, gi izdava slednite dokumenti :<br />
I. za neza{titeni dobra:<br />
-Uverenie za izvoz na neza{titeni dobra (Prilog br. 1);<br />
-Uverenieza privremeno iznesuvawe na neza{titeni dobra (Prilog<br />
br. 2) .<br />
II. za za{titeni dobra:<br />
-Odobrenie za izvoz na za{titeni dobra ((Prilog br. 3);<br />
-Odobrenie za privremeno iznesuvawe na za{titeni dobra (Prilog<br />
br. 4)<br />
-Re{enie za zabrana za izvoz na za{titeno kulturno dobro<br />
Sostaven del na ovie dokumenti }e bide ZADOL@ITELNA<br />
ZAVERENA FOTO DOKUMENTACIJA izdadena od Upravata za<br />
za{tita na kulturnoto nasledstvo.<br />
Gorenavedenite dokumenti se izdavaat vo ~etiri primeroci: 2<br />
primeroka se dostavuvaat za strankata (edniot primerok e namenet<br />
za strankata, drugiot koj e posebno ozna~en za carinskiot organ), a<br />
drugite 2 primeroka se nameneti za Upravata za za{tita na<br />
kulturnoto nasledstvo.<br />
Nadle`en organ za za{tita na arhivskata gra|a e Dr`avniot arhiv<br />
na Republika Makedonija.<br />
A-5-20-4- Isklu~oci za koi ne va`at odredbite od Zakonot za<br />
za{tita na kulturno nasledstvo<br />
Posebna kategorija na stoki koi nemaat karakter na antikvitet,<br />
odnosno kulturno nasledstvo predstavuvaat suvenirite. Za ovoj vid<br />
na stoki izvozot ili iznesuvaweto e slobodno, odnosno ne<br />
podle`at pod re`im na izdavawe na Uverenija za izvoz ili<br />
iznesuvawe.<br />
Izvozot ili iznesuvaweto na reprodukcii - kopii na muzejski<br />
eksponati (antikviteti i drugi muzejski predmeti), e sloboden<br />
odnosno ne e pod re`im na izdavawe na Uverenija za izvoz ili<br />
iznesuvawe. Izvozot odnosno oznesuvaweto na vakvi predmeti e<br />
mo`no so soodveten serifikat ( prilog br. 5) so koj se potvrduva<br />
kopijata, potekloto na originalniot predmet i institucijata<br />
133
koija {to go izdala (muzeite ili drugite institucii, koi imaat<br />
pravo da gi proizveduvaat).<br />
Identifikacijata na predmetite {to predstavuvaat razli~ni<br />
suveniri ili reprodukcii treba da se bazira na vidlivi fizi~ki<br />
svojstva koi ovie novosozdadeni predmeti gi razlikuvaat od<br />
antikviteti i originalni umetni~ki predmeti<br />
A-5-20-5 Kontakt so Upravata za za{tita na kulturno nasledstvo<br />
***Zaradi efikasna kontrola, a voedno i nepre~en i brz protok na<br />
stoki i partnici na grani~nite carinski ispostavi, dogovorena e<br />
stru~na pomo{ i konsultacija so kontakt lica od Upravata za<br />
za{tita na kulturnoto nasledstvo . Vo slu~aj koga carinskiot<br />
slu`benik nemo`e da utvrdi dali se raboti za suvenir,<br />
reprodukcija ili originalno umetni~ko delo, zaradi<br />
dopolnitelni konsultacii so stru~ni lica od Upravata za za{tita<br />
na kulturno nasletstvo, vo bilo koj period od rabotnoto vreme<br />
mo`e telefonski da se obrati preku DOC slu`bata na<br />
Carinskata Uprava, koja }e bide zadol`ena da stapi vo kontatkt so<br />
zadol`enite lica od Upravata za za{tita na kulturnoto<br />
nasledstvo.<br />
A-5-20-6<br />
Postapka na izvoz ili privremeno iznesuvawe na<br />
dvi`no kulturno nasledstvo<br />
Dvi`no kulturno nasledstvo mo`e privremeno da se iznese zaradi<br />
izlagawe, konzervacija i drugi celi, od strana na pravno ili<br />
fizi~ko lice vrz osnova na Uverenie /Odobrenie za privremeno<br />
iznesuvawe, pri {to po opredelen vremenski rok istoto treba da<br />
se vrati vo zemjata.<br />
A-5-20-6 a) Izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturni dobra<br />
vo postapka na patni~ki promet<br />
Patnikot (fizi~koto lice) mo`e da vr{i izvoz ili privremeno<br />
iznesuvawe na kulturno dobro vrz osnova na soodvetno Uverenie /<br />
Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, so prilog na<br />
zaverena foto dokumentacija na kulturnoto dobro, so usmena<br />
deklaracija na izleznata grani~na carinska ispostava ili so ATA<br />
karnet.<br />
Patnikot na carinskiot slu`benik na izleznata carinska<br />
ispostava treba da mu gi stavi na uvid dvata primeroka od<br />
soodvetniot dokument, zaedno so predmetnata stoka.<br />
Carinskiot slu`benik na dvata primeroka zadol`itelno go stava<br />
datumot na izlez, potpis, faksimil i slu`beniot pe~at na<br />
ispostavata. Zavereniot primerok na soodvetnoto Uverenie /<br />
Odobrenie za izvoz ili privremeno iznesuvawe, zaedno so<br />
134
prilogot na zaverena foto dokumentacija, nameneto za strankata<br />
se vra}a na patnikot. Koga patnikot (fizi~koto lice) }e se vrati<br />
vo zemjata ovoj zaveren dokument }e predstavuva dokaz deka<br />
predmetnata stoka bila privremeno iznesena, odnosno istiot }e<br />
slu`i kako potvrda za istovetnost (identi~nost) na stokata,<br />
soglasno }e Upatstvoto br. 02-266/1 od 24.01.2001 godina.<br />
Carinskiot slu`benik go zadr`uva primerokot namenet za<br />
carinskiot organ i go odlo`uva redosledno vo poseben registar<br />
{to se vodi vo ispostavata.<br />
A-5-20-6 b) Izvoz ili privremeno iznesuvawe na kulturni dobra<br />
vo postapka na stokovo carinewe<br />
Pravnite ili fizi~ki lica mo`at da vr{at izvoz ili privremeno<br />
iznesuvawe na kulturni dobra vrz osnova na soodvetno Uverenie /<br />
Odobrenie za izvoz ili privremen izvoz so prilog na zaverena<br />
foto dokumentacija na dvi`noto dobro, so ECD za izvoz / ECD za<br />
privremen izvoz spored postapkata za izvozno carinewe vo<br />
vnatre{na carinska ispostava ili so ATA karnet na grani~na<br />
carinska ispostava.<br />
Pravnite ili fizi~ki lica na carinskiot slu`benik vo izvoznata<br />
carinska ispostava ili na grani~nata carinska ispostava ( ako se<br />
koristi ATA karnet) treba da mu gi stavi na uvid dvata<br />
primeroka od soodvetniot dokument, zaedno so predmetnata stoka.<br />
Carinskiot slu`benik na dvata primeroka zadol`itelno go stava<br />
brojot i datumot na izvoznata deklaracija ili ATA karnetot,<br />
potpis, faksimil i slu`beniot pe~at na ispostavata. Zavereniot<br />
primerok na soodvetnoto Uverenie / Odobrenie za izvoz ili<br />
privremeno iznesuvawe, zaedno so prilogot na zaverena foto<br />
dokumentacija, se vra}a na strankata.<br />
Primerokot namenet za carinskiot organ se zadr`uva vo ECD-to<br />
za izvoz ili privremen izvoz vo carinskata ispostava za izvoz ili<br />
na grani~nata carinska ispostava (ako se koristi ATA karnet) .<br />
Carinskite slu`benici treba da obrnat pogolemo vnimanie pri<br />
kontrolata vo slu~aite na izvoz ili iznesuvawe na za{titenite<br />
kulturni dobra koi mo`at da se izvezuvaat ili privremeno da se<br />
iznesuvaat vrz osnova na Odobrenie za izvoz so ili Odobrenie za<br />
privremeno iznesuvawe so prilog na zaverena foto dokumentacija<br />
izdadeni od Upravata za za{tita na kuturnoto nasledstvo na<br />
Republika Makedonija. Podatocite za vidot na stokata,<br />
koli~inata i identitetot na liceto koi gi izvezuva ili<br />
privremeno iznesuva, navedeni vo Odobrenieto za izvoz ili<br />
iznesuvawe na kulturnite dobra i prilogot na zaverenata foto<br />
dokumentacija na istoto, treba da soodvetstvuva so stokata koja se<br />
stava na uvid pred carinskiot organ za izvoz ili privremeno<br />
iznesuvawe.<br />
Prilog br. 1<br />
135
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA KULTURA<br />
Uprava za za{tita na kulturnoto .<br />
Prilog br. 2<br />
UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo sostav<br />
na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len 171 od<br />
Zakonot za op{tata upravna postapka i ~len 97 stav 4 i 7 od Zakonot za za{tita na<br />
kulturnoto nasledstvo (“Slu`ben vesnik na RM” br. 20/04), po barawe br.__________ od<br />
_____________ na ________________, adresa:_____________________________, a po prethodno<br />
mislewe od ______________________________, izdava<br />
U V E R E N I E<br />
za iznesuvawe vo stranstvo neza{titeni dobra<br />
Se potvrduva deka umetni~kite dela od _________________________________ ne se<br />
zapi{ani vo Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo i mo`at da se iznesat vo<br />
stranstvo bez ograni~uvawe po osnov na za{tita na kulturnoto nasledstvo.<br />
Ova uverenie se izdava vrz osnova na Nacionalniot registar na kulturno<br />
nasledstvo {to go vodi Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo.<br />
Sostaven del na Uverenieto e foto dokumentacijata za umetni~kite dela {to se<br />
iznesuvaat vo stranstvo.<br />
Taksata vo iznos od 50,00 denari, so taksena marka e naplatena i prilepena na<br />
baraweto od strankata.<br />
Vo prilog na Uverenieto se dostavuva spisok na umetni~kite dela.<br />
DIREKTOR,<br />
Jovan Ristov<br />
VD/SK<br />
136
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA KULTURA<br />
Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo<br />
Br.hhhhh<br />
hhhhh..2005 god<br />
UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo<br />
sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len<br />
171 od Zakonot za op{tata upravna postapka i ~len 97 stav 4 od Zakonot za za{tita<br />
na kulturnoto nasledstvo („Slu`ben vesnik na RM” br. 20/04), po barawe od<br />
_____________________ br. ______ od ________ godina so adresa: ___________________,<br />
i po prethodno pribaveno Mislewe br. ________ od _________ godina od<br />
_______________________________________, izdava<br />
U V E R E N I E<br />
za izvoz na neza{titeni dobra<br />
Se potvrduva deka umetni~koto delo od ____________________:<br />
-<br />
-<br />
-<br />
,<br />
{to }e go iznesuva liceto ____________________vo_____________________, ne<br />
e zapi{ano vo Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo i mo`e da se izveze<br />
bez ograni~uvawe po osnova na za{tita na kulturnoto nasledstvo. Deloto e<br />
sopstvenost na _________________________________.Ova uverenie se izdava vrz<br />
osnova na Nacionalniot registar na kulturno nasledstvo {to go vodi Upravata za<br />
za{tita na kulturnoto nasledstvo.<br />
Sostaven del na Uverenieto e fotodokumentacijata za umetni~koto delo<br />
{to se izvezuva.<br />
Taksata vo iznos od 50,00 denari, so taksena marka e naplatena i prilepena<br />
na Baraweto od strankata.<br />
DIREKTOR,<br />
VD/BJ<br />
Jovan Ristov<br />
137
Republika Makedonija<br />
MINISTERSTVO ZA KULTURA<br />
Uprava za za{tita na kulturnoto nasledstvo<br />
Br. hhhhhhh<br />
hhhhhhhhhh god.<br />
Skopje<br />
Prilog br. 3<br />
UPRAVATA ZA ZA[TITA NA KULTURNOTO NASLEDSTVO, organ vo<br />
sostav na Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, vrz osnova na ~len<br />
97 stav 1 od Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Slu`ben vesnik na RM<br />
br. 20/04), po barawe od ____________________________________________ br._______<br />
od _______ godina, za izvoz na za{titeni dobra, i prethodno pribaveno mislewe od<br />
________________ br.________ od _______ godina, izdava<br />
O D O B R E N I E<br />
za izvoz na za{titeni dobra<br />
SE ODOBRUVA na _____________________________________________<br />
da izvr{i izvoz vo __________________________________________________na<br />
za{titeni dobra i toa:<br />
-<br />
-<br />
-<br />
O B R A Z L O @ E N I E<br />
_______________________________________________ podnese barawe<br />
za izvoz na za{titeni dobra vo ________________________________________<br />
br. _______ od _______ godina. Vo baraweto navede deka izvozot se pravi zaradi<br />
_____________________________________________________________, a deka }e go<br />
realizira__________________________. Kon baraweto, strankata dostavi<br />
______________________________________________________________<br />
_____________________________________________________________________.<br />
138
Upravata za za{tita na kulturnoto nasledstvo, organ vo sostav na<br />
Ministerstvoto za kultura so svojstvo na pravno lice, postapuvaj}i kako nadle`en<br />
prvostepen organ oceni deka za{titenite dobra {to se predmet na izvoz ne se pod<br />
re`im na op{ta zabrana za izvoz vo smisla na ~len 52 od Zakonot za za{tita na<br />
kulturnoto nasledstvo i deka mo`e da bidat izvezeni soglasno ~len 97 stav 2 to~ka<br />
1 i 2 i stav 3 to~ka 2 od istiot zakon.<br />
Poradi navedenoto e odlu~eno kako vo dispozitivot.<br />
Soglasno so ~len 18 to~ka 30 od Zakonot za administrativni taksi ("Slu`ben<br />
vesnik na RM" br.17/93, 20/96, 7/98, 13/01 i 24/03) ne se pla}a administrativna taksa<br />
za ova odobrenie.<br />
Upatstvo za pravno sredstvo:<br />
Protiv ova odobrenie mo`e da se izjavi `alba do Ministerstvoto za<br />
kultura, vo rok od 15 dena od priemot na odobrenieto preku Upravata za za{tita na<br />
kulturnoto nasledstvo.<br />
DIREKTOR,<br />
Jovan Ristov<br />
- strankata<br />
- dosie<br />
- arhiva<br />
139
140
141
Vooru`uvawe (voena oprema, stopanski eksploziv,<br />
love~ko i sportsko oru`je i nivna municija, hemisko<br />
oru`je)<br />
A-5-9<br />
A-5-9-1<br />
Praven osnov<br />
A-5-9-1<br />
- Vooru`uvawe(voena oprema, stopanski<br />
eksploziv, love~ko oru`je i nivna municija)<br />
Spored Zakonot za vooru`uvawe i voena oprema kako i<br />
Zakonot za oru`je prometet so oru`je i voena oprema<br />
( vnesuvawe, uvoz, izvoz i transit ) se vr{i so Dozvola od<br />
Ministertvoto za odbrana/Ministertvoto za vnatre{ni<br />
raboti.<br />
Praven subjekt za da mo`e da vr{i promet i proizvodstvo na<br />
oru`je, voena oprema i mora predhodno da dobie soglasnost<br />
od Ministerstvo za ekonomija vrz osnova na preghodno<br />
dobivawe na mislewe od Ministertvo za odbrana i<br />
Ministerstvo za vnatre{ni raboti.<br />
Carinskata postapka, carinskiot nadzor na vooru`uvawe i<br />
voena oprema koja se uvezuva ili izvezuva se vr{i kaj<br />
proizvoditelot, uvoznikot ili kaj Ministertvoto za<br />
vnatre{ni rabiti, odnosno Ministertvoto za odbrana.<br />
Carinskiot nadzor se vr{i vo prisustvo na predstavnik od<br />
Ministertvoto za vnatr{ni raboti ili Ministertvoto za<br />
odbrana.<br />
Fizi~ko lice mo`e da vnese ( uveze) oru`je za svoi potrebi<br />
dokolku ima dozvola za uvoz od Ministertvo za vnatre{ni<br />
raboti<br />
Д7 - Дозвола za uvoz од Министерство за одбра<strong>на</strong> za тешко и<br />
лесно ору`је и вое<strong>на</strong> опрема за свои потреби<br />
D7 -Дозвола за увоз од Министерсtво за в<strong>на</strong>трешни работи<br />
воору`ување и експлозивни матрии за комерцијал<strong>на</strong> <strong>на</strong>ме<strong>на</strong><br />
A-5-9-2<br />
Hemisko oru`je<br />
Vo Republika Makedonija zabraneto e proizvodstvo i promet<br />
na site sredstva na vooru`uvawe i voena oprema ~ija<br />
upotrena e zabraneta spored me”unarodni konvencii.<br />
Republika Makedonja ja ima ratifikuvano Konvencijata za<br />
zabrana na proizvopdstvo, skladirawe i promet na hemisko<br />
oru`je.<br />
142
Opasni materii<br />
A-5-10<br />
Informacija za postapuvawe so opasni materii<br />
A-5-10-1 OP[TO<br />
Soglasno odredbite od Zakonot za prevoz na opasni materii<br />
(Sl.list na SFRJ br. 27/90) i Evropskata spogodba za<br />
me|unaroden prevoz na opasni materii vo patniot soobra}aj<br />
(ADR) od 1957 godina, a so ogled deka carinskite rabotnici vo<br />
delokrugot na svoeto rabotewe sekojdnevno doa|aat vo kontakt<br />
so opasni materii, a imaj}i gi vo predvid fizi~ko-hemiskite<br />
osobini na opasnite materii {to se prevezuvaat, a se so cel<br />
izbegnvuawe na mo`nosta od eksplozija, po`ar, isturawe na<br />
opasni materii ili druga havarija za da ne dojde do zagrozuvawe<br />
na `ivotot i zdravjeto na lu|eto, `ivotnata sredina,<br />
materijalnite blaga i bezbednosta na soobra}ajot, Carinskata<br />
uprava gi dava slednite napatstvija:<br />
Pretprijatijata i drugite pravni lica i poedinci koi<br />
prevezuvaat ili predavaat na prevoz opasni materii i vr{at<br />
dejstvija vo vrska so toj prevoz, kako i poedinci koi vo tekot na<br />
prevozot neposredno rakuvaat ili na drug na~in doa|aat vo dopir<br />
so opasni materii, se dol`ni da prevzemaat preventivni i<br />
za{titni merki so koi se obezbeduva za{tita na `ivotot i<br />
zdravjeto na lu|eto, na `ivotnata sredina ili materijalnite<br />
dobra odnosno bezbednost na soobra}ajot.<br />
Pri vnesuvawe na opasni materii istite mora da bidat<br />
proprateni so dokument za prevozot na istite koj go izdava<br />
Ministertvo za transport i vrski, vo sorabotka so Ministertvo<br />
za vnatre{ni raboti (soglasno ADR konvencijata). Osven toa za<br />
odredeni vidovi na opasni materii: potrebnni se odobrenija od<br />
nadle`ni organi (na primer za eksplozivi odobrenie od<br />
Ministertvo za vnatre{ni raboti; za otrovi -Odobrenie od<br />
Ministrstvo za zdravstvo; za radioaktivni materii -Odobrenie<br />
od Direkcija za radiaciona sigurnost i tn).<br />
Pri prevozot na opasni materii voziloto odnosno tovarot, ili<br />
negovata ambala`a treba da se ozna~eni so soodvetni<br />
me|unarodni oznaki za opasnost.<br />
143
A-5-10-2 VIDOVI OPASNI MATERII<br />
Opasnite materii se delat na slednite klasi:<br />
Klasa 1a - Eksplozivni materii;<br />
Klasa 1b - Predmeti polneti so eksplozivni materii;<br />
Klasa 1v - Sredstva za palewe, ognometni predmeti i drugi<br />
predmeti;<br />
Klasa 2 -Zbieni gasovi, gasovi pretvoreni vo te~nost i gasovi<br />
rastvoreni pod pristisok;<br />
Klasa 3 - Zapalni te~nosti;<br />
Klasa 4.1- Zapalni cvrsti materii;<br />
Klasa 4.2- Materii skloni kon samopalewe;<br />
Klasa4.3- Materii {to vo dopir so vodata razvivaat zapalni<br />
gasovi;<br />
Klasa 5.1- Oksidira~ki materii;<br />
Klasa 5.2- Organski peroksidi;<br />
Klasa 6.1- Otrovi;<br />
Klasa 6.2- Gadni i zarazni materii;<br />
Klasa 7 - Radioaktivni materii;<br />
Klasa 8 - Korozivni (nagrizuva~ki) materii;<br />
Klasa 9 - Drugi opasni materii (azbest, suv mraz, magnetni<br />
mate-rijali i sl.).<br />
A-5-10-3 OZNAKI NA OPASNI MATERII<br />
Vo prilog na dopisot Vi dostavuvame OZNAKI ZA PREVOZ<br />
NA OPASNI MATERII, koi naj~esto se sre}avaat vo<br />
carinskata postapka<br />
144
Налепници за опасност и Кемлерови таблички кои се<br />
употребуваат во превози согласно <strong>А</strong>ДР Спогодбата<br />
Класа 1 - Експлозивни материи:<br />
Во зависност од подгрупата, се поставува ед<strong>на</strong> од следните <strong>на</strong>лепници:<br />
Класа 2 - Гасови:<br />
<strong>А</strong>ко гасовите се и запалливи, се поставува црве<strong>на</strong>та <strong>на</strong>лепница, со бројот 2 во дол<strong>на</strong>та полови<strong>на</strong>.<br />
<strong>А</strong>ко гасовите се отровни, се поставува белата <strong>на</strong>лепница со бројот 2 во дол<strong>на</strong>та полови<strong>на</strong><br />
Класа 3 - Запалливи течности<br />
(линиите може да бидат црни или бели):<br />
145
Класа 4 - Други запалливи материи:<br />
Класа 4.1- Запалливи тврди материи<br />
Класа 4.2 - Самозапалливи материи<br />
Класа 4.3 - Материи опасни во контакт со влага<br />
(линиите може да бидат црни или бели)<br />
Класа 5 - Оксиданти и органски пероксиди:<br />
Класа 5.1 - Оксиданти<br />
Класа 5.2 - Органски пероксиди<br />
146
Класа 6 Отровни и заразни материи<br />
Класа 6.1 Отровни материи<br />
Класа 6.2 - Заразни материи<br />
Класа 7 - Радиоактивни материи<br />
Може да се стави ед<strong>на</strong> од следните <strong>на</strong>лепници, во зависност од транспортниот индекс (I, II или III)<br />
Класа 8 - Корозивни материи<br />
Класа 9 - Други опасни материи<br />
Kемлерови таблички:<br />
147
Моторното возило, приколката, полуприколката или друго возило со кое се превезуваат опасни<br />
материи мора да биде оз<strong>на</strong>чено со таблички со правоагол<strong>на</strong> форма со големи<strong>на</strong> од 400 х 300 mm, со<br />
портокалова боја, со црн раб со максимал<strong>на</strong> широчи<strong>на</strong> од 15 mm.<br />
Портокалова табличка може да биде праз<strong>на</strong>, или да биде оформе<strong>на</strong>, што з<strong>на</strong>чи <strong>на</strong> неа да се впишани<br />
и одредени броеви, кои се одделени меѓу себе со хоризонтал<strong>на</strong> црта. Во тој случај во гор<strong>на</strong>та<br />
полови<strong>на</strong> <strong>на</strong> табличката се впишува број<strong>на</strong>та оз<strong>на</strong>ка <strong>на</strong> опасноста, а во дол<strong>на</strong>та полови<strong>на</strong> - број<strong>на</strong>та<br />
оз<strong>на</strong>ка <strong>на</strong> опас<strong>на</strong>та материја (со 4 цифри). Вака пополнетите таблички за опасност се <strong>на</strong>речени<br />
"Кемлерови таблички":<br />
Оз<strong>на</strong>ка <strong>на</strong> опасноста<br />
( Кемлеров број)<br />
ОН број <strong>на</strong> материјата<br />
(секоја опас<strong>на</strong> материја има<br />
единствен ОН број).<br />
Број<strong>на</strong>та оз<strong>на</strong>ка <strong>на</strong> опасноста (горниот број)<br />
цифри (две или три цифри), односно од буква и<br />
се состои од<br />
цифри.<br />
Првата цифра ја оз<strong>на</strong>чува глав<strong>на</strong>та опасност, и тоа по след<strong>на</strong>та класификација:<br />
2 Гас<br />
3 Запалливи течни материи<br />
4 Запалливи цврсти материи<br />
5 Оксидирачки материи или органски пероксиди<br />
6 Токсични (отровни) материи<br />
7 Радиоактивни материи<br />
8 Корозивни (<strong>на</strong>гризувачки) материи<br />
Втората и третата цифра ја оз<strong>на</strong>чуваат дополнител<strong>на</strong>та опасност или интензитетот <strong>на</strong> реакција<br />
според след<strong>на</strong>та класификација:<br />
0 Без з<strong>на</strong>чење<br />
1 Опасност од експлозија<br />
2 Ослободување <strong>на</strong> гасови поради притисок или хемиски реакции<br />
3 Запалливи течности (пареа) или гасови<br />
5 Оксидирачко дејство<br />
6 Отровност (токсичност)<br />
8 Корозивност<br />
9 Опасност од спонта<strong>на</strong> бур<strong>на</strong> реакција при разложување или полимеризација<br />
Кога видот <strong>на</strong> опасноста може да се оз<strong>на</strong>чи само со ед<strong>на</strong> цифра, зад неа следи цифрата 0 (<strong>на</strong> пример:<br />
20 - инертен гас, 30 - запаллива течност).<br />
Доколку видот <strong>на</strong> опасноста е оз<strong>на</strong>чен со две исти цифри, з<strong>на</strong>чи дека глав<strong>на</strong>та опасност е многу<br />
изразе<strong>на</strong>: (33 оз<strong>на</strong>чува лесно запаллива течност; 66 оз<strong>на</strong>чува многу отров<strong>на</strong> материја; 88 оз<strong>на</strong>чува<br />
многу корозив<strong>на</strong> материја).<br />
Буквата “X” пред број<strong>на</strong>та оз<strong>на</strong>ка оз<strong>на</strong>чува дека опас<strong>на</strong>та материја не смее да дојде во допир со<br />
вода, ниту во случај <strong>на</strong> пожар или незгоди <strong>на</strong> возилото или товарот.<br />
Некои од идентификационите броеви <strong>на</strong> опасност (шифрата <strong>на</strong> основ<strong>на</strong>та опасност), го имаат<br />
следното з<strong>на</strong>чење:<br />
22 Оладен втечнет гас<br />
33 Лесно запалливи течности (температура <strong>на</strong> палење под 21 о С)<br />
Х423 Запаллива тврда материја која реагира опасно со вода ослободувајќи запалливи гасови<br />
558 Многу оксидирачка материја која е и корозив<strong>на</strong><br />
638 Отров<strong>на</strong> материја, запаллива (точка <strong>на</strong> палење помеѓу 23 О С и 61 О С), корозив<strong>на</strong><br />
76 Радиоактив<strong>на</strong> материја, отров<strong>на</strong><br />
842 Корозив<strong>на</strong> тврда материја која реагира со вода ослободувајќи запалливи гасови<br />
ОН бројот <strong>на</strong> материјата (четирицифрениот број во дол<strong>на</strong>та полови<strong>на</strong>) го оз<strong>на</strong>чува бројот за<br />
идентификација <strong>на</strong> опас<strong>на</strong>та материја кој е единствен за секоја поз<strong>на</strong>та опас<strong>на</strong> материја.<br />
148
A-5-10-4<br />
POSTAPUVAWE SO OPASNI MATERII<br />
Postapvuawe na terminalite na vnatre{ni i grani~ni<br />
Carinski ispostavi:<br />
[efovite vo vnate{nite i grani~nite Carinski ispostavi<br />
kade ima carinski terminali, treba da gi izvestat odgovornite<br />
lica za stopanisuvawe so carinskite terminali, tamu kade {to<br />
postojat realni uslovi za toa da se prevzemat aktivnosti vo<br />
nasoka:<br />
1.Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni<br />
materii da bidat parkirani na posebno za toa odredeno<br />
(obele`ano) mesto;<br />
2. Vo neposredna blizina na odredenoto mesto kade se parkiraat<br />
prevoznite sredstva {to prevezuvaat stoka t.e. opasni materii<br />
da ima zadol`itelno soodvetna spored pozitivnite zakonski<br />
propisi HTZ oprema.<br />
3. Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni<br />
materii da bidat izdvoeni na soodvetno bezbedno rastojanie od<br />
drugite prevozni sredstva {to prevezuvat druga stoka.<br />
A-5-10-5<br />
BEZBEDNOST NA CARINSKI RABOTNICI<br />
1. Carinskite rabotnici koi doa|aat vo kontakt so stoka t.e.<br />
opasni materii vo tekot na svoeto rabotewe, da vnimavaat kako<br />
na svojata li~na bezbednost taka i na bezbednosta na drugite<br />
neposredno vklu~eni lica;<br />
2. Carinskite rabotnici vo odredeni slu~ai koga doa|aat vo<br />
kontakt so stoka t.e. opasni materii mo`d da pobaraat soglasno<br />
CZ i pomo{ od strana na ve{to lice.<br />
A-5-10-6 Izvestuvawe za opremata koja e potrebna za voza~ot i<br />
voziloto pri doma{ni i me|unarodni prevozi na<br />
opasni materii<br />
Vrz osnvoa na Zakonot za prevoz na opasni materii (Slu`ben<br />
vesnik na SFRJ br. 45/90 i Slu`ben vesnik na RM br. 12/93),<br />
Evropskata spogodba na me|unaroden paten prevoz na opasni<br />
stoki (ADR) i dopisot broj 09-032 od 25.05.2005 godina dobien od<br />
Stopanskata interesna zaednica za paten transport<br />
A.M.E.R.I.T ,,Makedonija soobra}aj,, - Skopje, Carinskata<br />
uprava Ve izvestuva deka pri doma{ni i me|unarodni prevozi<br />
na opasni materii oprema koja e potrebna za voza~ot i voziloto<br />
e sledna:<br />
149
A-5-10-6-1<br />
Oprema za voziloto:<br />
• najmalku eden klan za podmetnuvawe pod trkalata<br />
(klocna);<br />
• dva triagolnika;<br />
• dve trepka~ki lampi so crvena ili portokalova boja, so<br />
napojuvawe nezavisno od napojuvaweto na voziloto;<br />
• eden protivpo`aren aparat so dva kilogrami suv prav;<br />
• po eden protivpo`aren aparat so {est kilogrami suv<br />
prav za sekoja vozna edinica od kombinacijata na vozila;<br />
• Oprema za sobirawe na iste~enite materii. Obi~no vo<br />
ovaa oprema spa|aat vre}i pesok ili strugotini,<br />
aluminiumska lopata, aluminiumska ili plasti~na kanta<br />
i metla.<br />
A-5-10-6-2<br />
Oprema za voza~ot:<br />
• plasti~en {lem za industriska upotreba;<br />
• gumeni rakavici;<br />
• plasti~ni o~ila so strani~na za{tita;<br />
• gumeni ~izmi ili ~evli so ~eli~en vrv;<br />
• signalen elek so fluoroscentni lenti;<br />
• plasti~ni ili aluminiumski bateriski lampi.<br />
Ako se prevezuvaat korozivni materii vo opremata treba da<br />
ima i {i{e so te~nost za plaknewe na o~ite. Ako se<br />
prevezuvaat otrovni materii opremata treba da ima i za{titna<br />
maska so soodveten filter.<br />
150